DACHY 1/2010

dachy PŁASKIE

DACHY 1/2010

7SZYSTKO O DACHACH P ASKICH

$!#(9 - A T E R I A Y + O N S T R U K C J E 4E C H N O L O G I E

.2 349#:%® #%.! Z W TYM 6!4 .2 ).$%+35 )33.

WWW DACHY INFO PL

#%.! : 7 49- 6!4

0!l$:)%2.)+

.5-%2 )33.

:AK AD KOMBINOWANY

$ACHY NA BLACHACH TRAPEZOWYCH

-EMBRANY HYDROIZOLACYJNE Z 06#

777 $!#(90,!3+)% ).&/ 0,

(YDROIZOLACJE $ACHY ZIELONE /DWODNIENIA /CIEPLENIA $ACHY ODWRÏCONE 0 YNNE FOLIE

UL 3TAROxCIÍSKA B LOK 7ARSZAWA TEL r

2EKONSTRUKCJA ZABYTKOWEJ WIE Y

4ERMINOLOGIA WIÇ|B DACHOWYCH

,UKARNA WOLE OKO

PRENUMERATA 2010

PRENUMERATA DACHY 2010 Dzięki prenumeracie masz stały dostęp do: X

aktualnych informacji o materiałach pokryciowych i izolacyjnych,

dachy PĹ ASKIE

dachy PĹ ASKIE

X

rozwiązań konstrukcyjno-projektowych, wydarzeń w branşy.

ZAMĂ“W PRENUMERATĘ I CZYTAJ!

#%.! : 7 49- 6!4

,)0)%#

.5-%2 )33.

dachy PĹ ASKIE

$ACH W KOLORACH

X

4O NOWY KWARTALNIK NA POLSKIM RYNKU CZASOPISM FACHOWYCH

$ACHY ZIELONE r UWAGI O PROJEKTOWANIU I REALIZACJI

:AKÂ?AD KOMBINOWANY

$ACHY NA BLACHACH TRAPEZOWYCH

0APY BITUMICZNE

-EMBRANY HYDROIZOLACYJNE Z 06#

#%.! : 7 49- 6!4

0!l$:)%2.)+

.5-%2 )33.

4UTAJ ZNAJDZIESZ INFORMACJE O NOWOCZESNYCH TECHNOLOGIACH WYKONAWCZYCH

„ ROZWI–ZANIACH PROJEKTOWYCH

„ MATERIA�ACH

„ NARZÇDZIACH STOSOWANYCH NA DACHACH P�ASKICH „

:!-°7 02%.5-%2!4§ ) 02:%+/.!* 3)§ 3!-

Zamów prenumeratę roczną miesięcznika Dachy w cenie 102 zł (brutto)

Zamawiam prenumeratę roczną kwartalnika DACHY PŠASKIE w cenie 20 zł (brutto)

Nazwa firmy ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌..‌‌‌‌‌‌....‌‌....‌‌.

Nazwa firmy ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌..‌‌‌‌‌‌....‌‌....‌‌.

Imię i nazwisko zamawiającego ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌..‌‌‌‌‌‌‌..‌‌....‌‌.

Imię i Nazwisko zamawiającego ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌..‌‌‌‌‌‌‌..‌‌....‌‌.

Ulica ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

Ulica ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

Kod ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌‌‌ Miasto ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌...‌‌...........‌‌

Kod ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌‌‌ Miasto ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌...‌‌...........‌‌

NIP ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌‌................

NIP ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌‌................

Tel/fax ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌..‌‌‌‌.. e-mail ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌..‌‌‌‌‌‌‌‌.‌.‌..‌.

Tel/fax ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌..‌‌‌‌.. e-mail ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌..‌‌‌‌‌‌‌‌.‌.‌...‌.

Polskie Centrum Budownictwa Sp. z o.o., ul. Starościńska 1B lok. 2, 02-516 Warszawa Polskie Centrum Budownictwa Difin i Mßller sp. z o.o., ul. Starościńska 1B lok 2, 02-516 Warszawa tel/fax /022/ 646 75 23,

e-mail: anna.sztorc@dachy.info.pl

tel. 0-22 646 75 21

WyraÄŞam zgodÄŠ na umieszczenie moich danych osobowych w bazie danych wydawnictwa Polskie Centrum Budownictwa Sp. z o.o., oraz na ich przetwarzanie zgodnie z treÄžciÄ… Ustawy o ochronie danych osobowych z dn. 29.08.1997r. (Dz.U.133, poz.88) wyĂĄÄ…cznie dla potrzeb marketingowych wydawnictwa.

e-mail: dachy@pcbmedia.pl

www.dachyplaskie.info.pl

Wyraşam zgodę na umieszczenie moich danych osobowych w bazie danych wydawnictwa Polskie Centrum Budownictwa Difin i Mßller Sp.z o.o, oraz na ich przetwarzanie zgodnie z treścią Ustawy o ochronie danych osobowych z dn. 29.08.1997 r. (Dz. U. 133, poz.88) wyłącznie dla potrzeb marketingowych wydawnictwa.

OD REDAKCJ I

ADRES REDAKCJI I BIURA REKLAMY 02-516 Warszawa, ul. Starościńska 1B lok. 2; tel./fax (0-22) 646 75 21 do 23, dachy@pcbmedia.pl www.dachy.info.pl REDAKTOR NACZELNY Piotr Rożnowicz piotr.roznowicz@dachy.info.pl REDAKCJA Artur Kuźmiuk SZCZEGÓŁOWE INFORMACJE I OBSŁUGA ZLECEŃ REKLAMOWYCH Sylwia Rogozińska sylwia.rogozinska@dachy.info.pl

Szanowni Państwo

Zbigniew Migda zbigniew.migda@dachy.info.pl Dorota Tokarska dorota.tokarska@dachy.info.pl tel./fax (0-22) 646 75 21 do 23 PRENUMERATA I KOLPORTAŻ Anna Sztorc anna.sztorc@dachy.info.pl Zlecenia na prenumeratę przyjmuje redakcja, Kolporter, Poczta Polska, Ruch, Garmond Press.

Cena prenumeraty rocznej: 102 zł Cena prenumeraty specjalnej: 55 zł + 7% VAT (dla uczniów, studentów, uczelni, szkół budowlanych, bibliotek i prenumeratorów Forum Budowlanego). Miesięcznik można nabyć w salonach prasowych Ruchu.

ODPOWIEDZIALNA ZA REKLAMĘ I PRENUMERATĘ NA TERENIE NIEMIEC Tanja Petrich tel. (0-049) 221-5497-297, fax (0-049) 221-5497-326 Verlagsgesellschaft Rudolf Müller GmbH & Co. KG, Postfach 41 09 49, 50869 Köln CENNIK OGŁOSZEŃ Obowiązuje cennik ogłoszeń ważny od 1 stycznia 2008 r.

Termin dostarczania materiałów do redakcji: 2 tygodnie przed publikacją.

Materiałów nie zamówionych redakcja nie zwraca, a w razie opublikowania zastrzega sobie prawo do ich skracania. Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeńi reklam.

PRZYGOTOWANIE DO DRUKU Edit sp. z o.o.

Styczniowy numer miesięcznika DACHY rozpoczyna drugą dekadę istnienia magazynu. Obserwując zawirowania i zmiany na rynku wydawniczym można powiedzieć, że samo przetrwanie tylu lat to sukces. Ale naszemu miesięcznikowi udało się coś więcej: stał się istotną częścią polskiego „krajobrazu dachowego”.

Kilka tysięcy egzemplarzy nakładu wydawane miesiąc w miesiąc przez dziesięć lat, każdy numer pełny tekstów wyłącznie o dachach to licząca się siła. Informujemy o wszystkich ciekawych zjawiskach, jesteśmy w miejscach, gdzie dzieją się rzeczy istotne dla branży, patronujemy konferencjom, seminariom i szkoleniom.

Czyta nas cała polska branża dekarska i dachowa – nie bez dumy możemy powiedzieć, że jesteśmy znani w każdym zakątku naszego kraju. Tego, że jesteśmy potrzebni dowodzą dyskusje na naszych łamach, telefony od zainteresowanych i osobiste spotkania.

Docenia nas także przemysł i handel: w miesięczniku DACHY ukazują się informacje o nowych produktach, nowych oddziałach firm, ważnych wydarzeniach.

Nasi czytelnicy mogą być pewni, że przez kolejną dekadę znajdą na naszych łamach informacje, które będą im rzeczywiście przydatne w pracy.

Czytając DACHY można tylko zyskać!

Wydrukowano w Polsce

Zapraszam do lektury!

Piotr Rożnowicz Redaktor naczelny

ADRES WYDAWCY 02-516 Warszawa, ul. Starościńska 1B lok. 2; tel./fax (0-22) 646 75 21 do 23, e-mail: info@pcbmedia.pl

PREZES ZARZĄDU Tadeusz Bąk

Dachy 1/2010

3

S P I S T R E ĹšCI

PrzeglÄ…d 6

IFD Fakro Ski Word Cup WA-BiS „Fair Play� ‌i WA-BiS na targach Batimat 2009

Technika 8

Remont konstrukcji dachĂłw storczykowych

12

Rekonstrukcja zabytkowej wieĹźy

15

Nowy ceramiczny dach kaplicy

19

Materiały do terminologii więźb dachowych – podstawowe pojęcia, cz. 2

24

Taśmy samoprzylepne do folii i membran dachowych

26

Lukarna wole oko, cz. 1

30

Ĺ upkowe dachy i elewacje

32

Produkcja pod specjalnÄ… ochronÄ…

34

Bezpieczne i ekonomiczne. Windy dekarskie Geda-Lift

36

Aluminiowe wyciÄ…garki dekarskie Klaas

38

Lekkie i wszechstronne. WyciÄ…gi dekarskie BĂścker Toplift

40

Elektronarzędzia do zgrzewania na dachu płaskim

8

Remont konstrukcji dachów storczykowych W przypadku remontu konstrukcji dachu zuşycie fizyczne usuwa się poprzez zastąpienie zuşytych elementów innymi. Zatem kształt i wszystkie elementy pozostają na miejscu, ale poniewaş utraciły zdolność pracy, zostają zastąpione elementami dodatkowymi.

PrzeglÄ…d techniczny 42

Uchwyt dachowy OĹ‚Ăłw do obrĂłbek Klamra do dachĂłwek

43

PĹ‚aska blacha aluminiowa

44

Hydroizolacja na dachy płaskie Membrana wysokoparoprzepuszczalna

45

DachĂłwka przesuwna

BranĹźa 46

Szkolenia RHEINZINKÂŽ w roku 2010

48

Dekarskie wakacje. Z Eurodachem na Kanarach

50

Wypadek śmiertelny przy wykonywaniu prac na rusztowaniu

52

Przewodnik branĹźowy

54

Zapowiedzi

$!#(9 - A T E R I A ‹ Y + O N S T R U K C J E 4E C H N O L O G I E

12

Rekonstrukcja zabytkowej wieşy Tematem artykułu jest odtwarzanie więźby dachowej wieşy zabytkowego kościoła w Skierbieszowie.

Konserwator zabytków zalecił dokładnie odtworzenie zarówno samej konstrukcji, jak i pokrycia.

Zrekonstruować naleşało wszystkie, najdrobniejsze nawet detale.

.2 349#:%ÂŽ #%.! ZÂ? W TYM 6!4 .2 ).$%+35 )33.

WWW DACHY INFO PL

„ Na okładce wykorzystano zdjęcie

4

2EKONSTRUKCJA ZABYTKOWEJ WIEÂœY

4ERMINOLOGIA WIÇ|B DACHOWYCH

,UKARNA WOLE OKO

Przemysława Spycha. Fotografia przedstawia elementy systemu komunikacji RuppCeramika i pochodzi z zasobów firmy Monier Sp. z o.o.

Dachy 1/2010

SPIS TREŚ C I

dachy PàASKIE

15

Nowy ceramiczny dach kaplicy Wiele lat temu podczas remontu dachu kaplicy parafii ewangelicko-augsburskiej pw. św. Mateusza w Łodzi wymieniono nadwerężoną więźbę drewnianą na konstrukcję stalową, a całość przykryto dachówką cementową. Dach na kaplicy był nie lada wyzwaniem dla dekarza, który remont wykonał, a wszystko ze względu na krzywizny połaci.

26

Lukarna wole oko, cz. 1 Współczesne dachy stają się coraz bardziej urozmaicone pod względem kształtu. Niezwykłą popularnością cieszą się ostatnio lukarny wole oczka. Nadają one dachom ciekawej ekspresji i wyróżniają je spośród innych. Jak tworzy się konstrukcję pod wole oko, dowiedzieć się można z artykułu.

ZAPRASZAMY NA BUDMĘ

STOISKO 172 HALA 5

5

P R Z E G LĄ D IFD Fakro Ski World Cup

fot. Fakro

Od 5 do 8 lutego w Muszynie odbędzie się konferencja Międzynarodowej Federacji Dekarzy IFD. Jej organizatorem jest firma Fakro. Konferencja jest okazją do spotkania się przedstawicieli międzynarodowego środowiska dekarzy, pasjonujących się narciarstwem. W ramach konferencji odbędą się bowiem I Międzynarodowe Narciarskie Mistrzostwa Świata Dekarzy – IFD FAKRO Ski World Cup.

Jako gospodarz i organizator konferencji firma Fakro zapewnia profesjonalne zaplecze umożliwiające organizację tego rodzaju przedsięwzięcia. Do dyspozycji gości przygotowana została baza hotelowa (www.hotel-activa.pl) znajdująca się w malowniczej górskiej scenerii nieopodal profesjonalnego stoku narciarskiego na którym rozegrają się zawody.

Uczestnicy zawodów wybierani są przez Krajowe Federacje Dekarskie.

Szczegółowe informacje dotyczące pobytu na konferencji, zawodów i atrakcji znajdują się na stronie zawodów: www.skicup.fakro.com.

Miesięcznik DACHY został patronem medialnym konferencji i I Narciarskich Mistrzostw Świata Dekarzy.

c Certyfikat Fair Play 2009

biorczości odbyło się 4 grudnia 2009 r. w Sali Kongresowej PKiN w Warszawie podczas uroczystej gali.

Celem programu „Przedsiębiorstwo Fair Play” jest promowanie etyki w działalności gospodarczej – przestrzeganie norm rzetelnego postępowania we wzajemnych relacjach przedsiębiorców z klientami, kontrahentami, pracownikami, wspólnikami, społecznością lokalną, a także władzą lokalną i państwową.

Firma WA-BiS już od 6 lat należy do tej elitarnej grupy przedsiębiorstw, które mogą pochwalić się etycznymi zachowaniem w biznesie i wprowadzeniem stosownych zmian nie tylko w wewnętrznej organizacji pracy, ale także kształtowaniem pozytywnych relacji ze społecznością lokalna oraz dbałością o środowisko naturalne.

Program „Przedsiębiorstwo Fair Play” jest inicjatywą stworzoną dla firm, które hołdując zasadom społecznej odpowiedzialności nie wahają się poddać obiektywnej weryfikacji niezależnej instytucji.

Firma WA-BIS spełniła wszystkie wymagania regulaminowe.

WA-BiS „Fair Play”

...i WA-BiS na targach Batimat 2009

Firma WA-BiS już po raz 6 uzyskała tytuł „Przedsiębiorstwo Fair Play” i została odznaczona przez Kapitułę programu Brązowymi Laurami „Przedsiębiorstwo Fair Play” 2009.

Oficjalne ogłoszenie wyników XII edycji Programu Promocji Kultury Przedsię-

Na początku listopada po raz 27 odbyły się w Paryżu jedne z największych międzynarodowych targów budowlanych – Batimat 2009. Blisko 2 tysiące wystawców z 35 krajów świata oraz kilkaset tysięcy osób odwiedzających to bilans ostatniej edycji targów.

6

Dachy 1/2010

Firma WA-BiS znalazła się wśród nielicznych 18 przedsiębiorstw reprezentujących Polskę podczas tej prestiżowej imprezy, skupiającej najlepsze firmy z branży budowlanej z całego świata, organizowanej zarówno z myślą o profesjonalistach, jak i klientach indywidualnych.

Odwiedzający mogli zapoznać się z bieżącą ofertą firmy, która zaprezentowała m.in. swoje najnowsze produkty, tj.: wytwarzaną w nowoczesnej technologii nową serię taśm kominowych i kalenicowych „line 365”. Produkty charakteryzują się dużą odpornością na wilgoć, możliwością aplikacji w niskich temperaturach oraz wysoką lepkością zastosowanego kleju.

c WA-BiS w Paryżu

Ogromną popularnością na targach cieszył się system Snowstoper, który służy do zabezpieczania przed osuwaniem się śniegu z dachu. Pełen system śniegołapów oferowany jest dla każdego rodzaju pokrycia w bogatej gamie kolorystycznej.

Duże zainteresowanie wśród odwiedzających wzbudziły również kliny uszczelniające QuickSeal oraz system komunikacji dachowej.

Obecność na targach zaowocowała wieloma nowymi kontaktami, które rokują dalsze perspektywy rozwoju zarówno na rynku francuskim, jak w odleglejszych krajach świata.

Permo® light

Permo® forte

nowa generacja wysokiej klasy otwartych dyfuzyjnie membran dachowych Permo® light • •

nowoczesna membrana dachowa o wysokiej paroprzepuszczalności i wytrzymałości dzięki hydrofobizacji podwyższona wodoszczelność - powyżej 3500 mm słupa wody

Permo® forte • •

ekstremalnie wytrzymała membrana dachowa o wysokiej paroprzepuszczalności dzięki hydrofobizacji najwyższa wodoszczelność - powyżej 4000 mm słupa wody Klöber – HPi Polska Sp. z o.o., ul.17 Stycznia 45 B, 02-146 Warszawa tel.: +48 (0)22 35 12 900, fax: +48 (0)22 35 12 901 www.kloeber-hpi.biz, info@kloeber-hpi.biz

KO N S T R U KCJE

Remont konstrukcji dachów storczykowych Remont to przywrócenie wartości użytkowej budynku przez częściowe lub całkowite usunięcie zużycia fizycznego. W przypadku remontu konstrukcji dachu zużycie fizyczne usuwa się poprzez zastąpienie zużytych elementów innymi. Zatem kształt i wszystkie elementy pozostają na miejscu, ale ponieważ utraciły zdolność pracy, zostają zastąpione elementami dodatkowymi. Rozpatrując konstrukcje storczykowe dachu, nie można pominąć stropu poniżej dachu. Tego typu konstrukcje stosowane były w okazałych pałacach i przede wszystkim w kościołach jednonawowych.

tradycyjnej sztuce ciesielskiej wyróżnia się dwa rodzaje stropów oddzielających nawę kościoła od poddasza.

Przy mniejszych rozpiętościach nawy, belki stropowe przenoszą obciążenia na ściany podłużne nawy. Przy większych rozpiętościach pod belki stropowe jest podłożony siestrzan (sosręb), tj. podłużna belka przenosząca obciążenia części

środkowej stropu na ściany poprzeczne pod chórem i przy prezbiterium (łuk tęczowy). Siestrzany były bogato profilowane, podobnie jak belki stropowe.

W pałacach, których dachy miały mniejsze rozpiętości, sosręb nie był potrzebny ze względów statycznych; był układany na płasko, a jego górna powierzchnia stanowiła po prostu półkę.

System z sosrębem w większym wydaniu był stosowany przede wszystkim w kościołach jednonawowych. Przykładem może być kościół pw. św. Michała Archanioła w Polkowicach. Tu sosręb był układany na osi nawy i oparty na łuku tęczowym przy prezbiterium z jednaj strony i na murach pod chórem z drugiej strony.

Na murach podłużnych i sosrębie leża-

Rys.: Polskie budownictwo drewniane, Ignacy Tłoczyk, Ossolineum 1980

O konstrukcjach storczykowych Dachowe konstrukcje storczykowe stosowano ok. 300, 400 lat temu w obiektach monumentalnych, najczęściej w kościołach. Storczyki pozwalają na podwieszanie stropu i przenoszenie jego ciężaru na mury zewnętrzne poprzez więźbę dachową.

W takim przypadku storczyk jest wieszakiem pracującym na rozciąganie. Ale występują też storczyki pracujące na ściskanie, przejmując obciążenie stropem i dachem. Takie storczyki są proste u dołu, oparte na fundamencie i omieczowane u góry w kierunku podłużnym i poprzecznym.

Przykładem takiego rozwiązania jest kościół ewangelicki w Chlestakowie (rys.

1). Słup storczykowy podpiera strop i dach. Na storczyku opiera się podłużna belka (siestrzan), dająca z kolei podparcie belkom stropowym. Na belkach nad siestrzanem leży podwalina ściany stolcowej konstrukcji dachu. Ściana ta kończy się jętkami łączącymi pary krokwi.

W przypadku storczyków podpierających pod względem statycznym sprawa jest bardziej złożona niż przy storczykach będących wieszakami. Otóż kiedy na poddaszu jest nie jeden, ale kilka storczyków, nie przeszkadza to w użytkowaniu poddasza (bo zwykle i tak jest tam składowisko zbędnych przedmiotów). Za to storczyków podpierających nie może być za dużo, ponieważ przeszkadzają w eksploatacji pomieszczenia na parterze. Taki storczyk w pobliżu chóru w kościele nie stanowi większej przeszkody, ale gdyby miało być ich więcej, to już mogłoby to utrudniać korzystanie z wnętrza. Z tego względu statyka konstrukcji jest bardziej złożona. Pewien odcinek stropu na długości nawy przenosi storczyk. Dalsza część stropu obciąża dach, a ten poprzez ścianę stolcową storczyk. Jak widać na rys. 1, ściana stolcowa wykonana jest w formie kratownicy zdolnej przenieść obciążenie stropem na storczyk.

c Rys. 1.

8

Dachy 1/2010

ły belki sosnowe, a na nich podłoga na strychu. Niekiedy belki stropowe były zakryte od spodu (od wnętrza) deskowaniem. Deskowanie było pokryte mata z trzciny, na której położono tynk.

Storczyk dachowy Przy dużych rozpiętościach nawy w rzucie (długość i szerokość) sosręb nie byłby w stanie przenieść obciążenia stropem nad nawa kościoła. W takim przypadku strop jest podwieszany do więźby dachowej, a ta przenosi obciążenia od ciężaru własnego, śniegu i wiatru oraz z części stropu. Do podwieszenia stropu stosuje się konstrukcję storczykową.

Storczyk to słup bogato wyposażony w miecze podłużne i poprzeczne – górne do powiązania z krokwiami dachu i dolne do połączenia ze stropem. Storczyk jest wieszakiem łączącym środkową część stropu z dachem. Tylko 1/4 obciążenia stropem jest przenoszona na mury zewnętrzne. Wszelkie połączenia ciesielskie wykonywane były na czopy i kołki drewniane bez kleju. Niekiedy stosowano niemal niewidoczne okucie podtrzymujące belkę środkową (siestrzan) do storczyka.

Prace ciesielskie przy konstrukcjach storczykowych były bardzo pracochłonne, ponieważ wymagały po 10 i więcej nacięć na krokwiach (na storczykach ich liczba sięgała nawet 16). Takie połączenia ciesielskie zachowywały swą sprawność przez dziesiątki czy setki lat.

Jednak po dłuższym okresie na skutek zmian reologicznych w drewnie powstawały luzy i ubytki w połączeniach.

Każda taka usterka osłabiała nośność storczyka pracującego jako wieszak (na rozciąganie). W takich przypadkach strop ulegał odkształceniu, tj. ugięciu.

Jeżeli na belkach stropowych od spodu był otynkowany sufit z desek, tynk pękał i miejscami odpadał.

Bez rozbierania stropu W przypadku takiej konstrukcji w kościele w Krynicznie k. Środy Śląskiej specjaliści doszli do wniosku, że cały strop trzeba rozebrać i wykonać od nowa. Oznaczało to całkowite zniszczenie bogatych malowideł na stropie. W tej sytuacji proboszcz zwrócił się do mnie. Rozwiązałem ten

problem. Opracowałem ekspertyzę techniczną i zaproponowałem naprawę konstrukcji bez uszczerbku dla wystroju wnętrza. Remont polegał na wstawieniu elementów nośnych, które podniosły strop i przejęły pracę storczyka. Samo podnoszenie stropu do poziomu było tak proste, że pracownicy zatrudnieni przy tej operacji nie mogli wyjść z podziwu, jak łatwo dało się uratować zabytkową konstrukcję spisaną już na straty. W wyniku tej operacji pęknięcia w tynku na suficie „zamknęły się”, a uzupełnienie ubytków w malowidle było już proste.

Ten sposób naprawy konstrukcji storczykowej przedstawia rys. 2. Przed przystąpieniem do naprawy wykonano następujące czynności przygotowawcze: − rozebranie pokrycia i łacenia (deskowania) dachu naprzeciwko storczyka od okapu do wysokości ok. 1–1,5 m, − wykonanie poduszki betonowej o długości ok. 1–1,2 m obok murłaty (która z reguły znajduje się bliżej lica zewnętrznego muru, więc od strony wewnętrznej jest miejsce na taką poduszkę), − podstawienie dwóch żurawi samochodowych po obu stronach kościoła naprzeciwko storczyka, − przygotowanie w zasięgu żurawi dwóch stalowych dźwigarów (dwuteowników wg projektu), − ułożenie na poddaszu na stropie belek drewnianych lub stalowych o małym przekroju; posłużyły one jako prowadnice belek nośnych, − przygotowanie odpowiednich wieszaków do podniesienia stropu Roboty montażowe miały następujący przebieg. Jeden żuraw podniósł jedną belkę nośną. Jej koniec został wsunięty na poddasze i położony na belkiprowadnice. To samo stało się z drugą belką. Dźwig po przeciwnej stronie kościoła przemieścił końce belek nośnych na poddaszu tak, aby znalazły się one na poduszkach betonowych na murach nawy. Końce belek zostały zabetonowane (można je też było połączyć ze sobą śrubami M 16 mm).

Na belki założono wieszaki obejmujące od spodu siestrzan. Wieszaki po bokach mają śruby rzymskie.

Teraz można było rozpocząć właściwą operację, tj. podnoszenie opuszczonego

9

KO N S T R U KCJE

c Rys. 2. Schematyczne przedstawienie zasady podniesienia stropu

stropu do poziomu. Wcześniej wykonane zostały pomiary ugięcia stropu. Znając ugięcie w centymetrach, na belki nośne z każdej strony założone zostały paski z twardego papieru, sięgające podłogi.

W poziomie górnej płaszczyzny belek nośnych zaznaczono ich poziom. Poniżej tego zaznaczenia znalazła się druga kreska, oznaczająca wielkość ugięcia stropu.

Teraz kręcąc śrubami rzymskimi strop został podniesiony o wielkość ugięcia.

Wszelkie luzy w połączeniach ze storczykiem zostały zamknięte. Wyglądało to tak, jakby wieszak był świeżo założony, chociaż złącza nie pracują – całość pracy na rozciąganie przejmują belki nośne.

Potem zostały już tylko roboty wykończeniowe.

Szkody górnicze i ich naprawa Podobne prace zostały przeprowadzone także w kościele pw. św. Michała Archanioła w Polkowicach. Kościół ten ma długą nawę i do podwieszenia stropu zostały zastosowane trzy storczyki: jeden główny w środku długości belki nośnej, drugi od strony prezbiterium i trzeci od strony chóru. W ten sposób trzy wieszaki dzielą belkę nośną na cztery przęsła.

Poza tym trzy wieszaki bardziej równomiernie przenoszą obciążenie stropem na mury zewnętrzne.

Tutaj konstrukcja dachu i stropu pracują w trudnych warunkach. Chodzi o wstrząsy i drgania spowodowane szkodami górniczymi w wyniku wydobycia rud miedzi.

Te drgania i wstrząsy powodują przeciążenia w złączach konstrukcji drewnianej

10

zabezpieczyli kościół przed wpływami szkód górniczych w części podziemnej i w poziomie stropu nad nawą główną. Po wykonaniu zabezpieczenia ekipy z fedrunkiem przeszły pod kościołem, a w obiekcie nie powstała nawet jedna rysa.

Pozostała jeszcze naprawa podwieszenia stropu do więźby dachowej. Jak już stwierdziłem, żadne złącze nie miało zdolności przenoszenia obciążenia konstrukcji ciężarem stropu. Zastosowałem metodę analogiczną do tej w Krynicznie.

Tutaj podciągi stalowe z obydwu stron głównego storczyka musiały przejąć pracę trzech wieszaków. Tak zabezpieczona konstrukcja dachu, stropu i murów nośnych trwa w dobrym stanie już znaczny

c Rys. 3. Omieczowanie storczyka

dachu i podwieszonego do niego stropu.

Pojawiły się luzy i uszkodzenia w złączach na jaskółczy ogon, wieszaki traciły nośność. Szkody górnicze spowodowały uszkodzenia nie tylko w podwieszeniu stropu, ale także w ceramicznych murach nośnych. Spękały one pionowo – powstały jakby poszczególne słupy oddzielone rysami. Szkody wywołały roboty górnicze prowadzone na głębokości 920 m w odległości 120 m od budowli. Górnicy przerwali prace i skleili mury żywicami epoksydowymi sposobem grawitacyjnym.

Po scaleniu murów niemal natychmiast uległy one ponownemu spękaniu, w miejscach obok sklejenia. Opracowałem więc ekspertyzę techniczną i projekt techniczny zabezpieczenia obiektu przed szkodami górniczymi, przyjętą przez Okręgowy Urząd Górniczy. Górnicy na własny koszt Dachy 1/2010

okres czasu. Na rys. 2 z pamięci odtworzyłem sposób podwieszania stropu i zabezpieczenia przed odkształceniem (ugięciem) przy pomocy dwóch belek dwuteowych, do których został podwieszony strop. Po wprowadzeniu belek nośnych, założone zostały wieszaki obejmujące siestrzan od spodu. Po podkręceniu nakrętek wieszaków nadmiernie ugięty strop został wypoziomowany. Zniknęły też wszystkie luzy w złączach pomiędzy siestrzanem, słupem storczyka i górnym omieczowaniem z jętkami i krokwiami.

Omieczowanie zostało wykonane „po ciesielsku”: na prosty wrąb z jednej strony i na jaskółczy ogon z drugiej (rys. 3).

inż. Edmund Ratajczak Expronad

R E A LI Z ACJE

Rekonstrukcja zabytkowej wieży Tematem artykułu jest odtwarzanie więźby dachowej wieży zabytkowego kościoła w Skierbieszowie. Konserwator zabytków zalecił dokładnie odtworzenie samej konstrukcji, jak i pokrycia. Zrekonstruować należało nawet takie detale jak połączenia ciesielskie w postaci dyli (gwoździe drewniane), otwór na sznur od dzwonu w postaci krzyża czy łuskę z blachy miedzianej o takich samych rozmiarach jak w pierwowzorze.

zięki państwowym dotacjom oraz pieniądzom zebranym przez miejscową ludność w 2008 r. udało się odtworzyć wieżę kościoła. Zaszczyt rekonstrukcji tak znamienitego zabytku przypadł firmie Yeti Dachy.

Po zdemontowaniu hełmu wieży głównej przy pomocy dźwigu zaczęło się żmudne i pracochłonne odtwarzanie więźby. Zamojska konserwator zabytków zaleciła dokładne i jak najstaranniejsze odtworzenie konstrukcji i pokrycia, łącznie z takimi detalami jak połączenia ciesielskie w postaci dyli (gwoździe drewniane), otwór na sznur od dzwonu w postaci krzyża, łuska na wieży z blachy miedzianej o takich samych rozmiarach jak w pierwowzorze.

c Drobne detale jak otwór na sznur do dzwonu też się liczą

Konstrukcja wieży opiera się na ścianach metrowej grubości. Tworzy ją układ płatwi z drewna modrzewiowego o przekroju 30 cm × 30 cm, obstawiony dookoła murłatami o przekroju 24 cm × 24 cm, z których wychodzą słupy z układem mieczy i zastrzałów połączone na dyle i klamry ciesielskie kute przez kowala. Na tak przygotowanej konstrukcji wspierają się płatwie o podobnym przekroju, na których zamontowaliśmy dzwony.

Wieża jest posadowiona na ośmiokącie, z którego wychodzą słupy zwieńczone również ośmiokątem. Na nim za pomocą zastrzałów osadzony jest król; do niego przymocowane są krążyny, z kolei na nich znajduje się pełne deskowanie przykryte membraną o dużej paroprzepuszczalności.

3000 łusek

c Czopy i zaciosy

12

Dachy 1/2010

Skierbieszów dawniej był własnością królewską i już w wieku XIV posiadał na wzgórzu wśród łąk zamek obronny. Zamek przetrwał jedynie w nazwie wzniesienia, nazywanego do dziś „Zamczyskiem”. Sama budowla została zniszczona podczas najazdów tatarskich i wojen szwedzkich w XVII w. W 1426 r. król Władysław Jagiełło nadał Skierbieszów jako uposażenie biskupom chełmskim. W tym samym roku powstał także pierwszy drewniany kościół pw. Wniebowzięcia NMP i św. Dominika.

W połowie XVII w. w miejsce popadającego w ruinę kościoła drewnianego zbudowano kościół murowany z kamienia (opoki z ruin zamku obronnego). Dokumenty wspominają o licznych wotach przy obrazie świadczących o żywym dawniej kulcie i łaskach.

W 1826 r. Skierbieszów został zdegradowany do osady wiejskiej, a majątek przeszedł w ręce właścicieli świeckich. Także bogaty kościół mocno podupadł, w 1828 r. został doszczętnie okradziony z wszelkich pamiątek i kosztowności. W 1915 r. w świątynię uderzyły dwa pociski armatnie, które na pamiątkę zostały wmurowane w północną ścianę kościoła. W czasie II wojny światowej hitlerowscy okupanci zamienili kościół na magazyn zbożowy.

W okresie zasiedlenia Zamojszczyzny przez Niemców w 1943 r. w Skierbieszowie przyszedł na świat obecny prezydent Niemiec — Horst Kohler.

c Dobry humor w pracy dobrze widziany

c Efekt końcowy podstawy wieży

R E A LI Z ACJE

c Główny element więźby wieży

c Dobrze wykonaną więźbę można podnosić dźwigiem

Największym wyzwaniem było tu wykonanie od podstaw górnego fragmentu wieży, czyli hełmu ustawionego na placu przed kościołem. Ten fragment musiał być wykonany niemal „na gotowo”, tj. w takim stanie, który po jego podniesieniu pozwoliłby na połączenie z resztą budowli. Aby zobrazować zakres i trudność prac podam, że samo pokrycie hełmu to ok. 3000 miedzianych łusek,

wyciętych ręcznie, wyrobionych na żłobiarce i walcarce.

Wizyta prezydenta Niemiec Gdy doszło do operacji podnoszenia hełmu dźwigiem, okoliczni mieszkańcy robili sobie pamiątkowe zdjęcia, a zgromadziło się ich tak wielu, że ze względów bezpieczeństwa miejsce musiliśmy odgrodzić. Operacja transportowania i ob-

Zbigniew Karaś Yeti Dachy Lublin

c Gwoździe drewniane, czyli dyle

14

sadzania wyszła znakomicie. Po nałożeniu hełmu należało skoncentrować się na kasetonach z blachy miedzianej, wykonywanych na segmentówce. Następnie musieliśmy dorobić nieco miedzianych łusek, ułożyć kilkanaście metrów dachówki karpiówki, zamontować rynny, rury spustowe i... efekt trzymiesięcznej pracy dwóch 3-osobowych brygad cieśli i blacharzy wypadł znakomicie.

W wieży schowaliśmy pamiątkową puszkę miedzianą z nalutowaną datą realizacji remontu wieży, w której znalazł się dokument z kilkoma informacjami o współczesnych dygnitarzach kościelnych i świeckich. Nie zabrakło tu także podpisanych przez nas zdjęć z realizacji.

Naszą pracę podziwiało wielu dostojników kościoła, na czele z biskupem zamojskim. Docierały do nas także plotki, że nieoficjalną wizytę na budowie złoży prezydent Niemiec, lecz pogłoski nie sprawdziły się.

Dachy 1/2010

REAL IZACJ E

Nowy ceramiczny dach kaplicy Wiele lat temu podczas remontu dachu kaplicy parafii ewangelicko-augsburskiej pw. św. Mateusza w Łodzi wymieniono nadwerężoną więźbę drewnianą na konstrukcję stalową, a całość przykryto dachówką cementową. Do jakości prac można było wówczas mieć zastrzeżenia, ale ponieważ rzemiosło dekarskie było w powijakach zostało jak zostało.

Tak czy inaczej dach na kaplicy był nie lada wyzwaniem dla dekarza, który remont wykonał, a wszystko ze względu na krzywizny połaci. d Prace rozbiórkowe przeprowadzano sprawnie połać po połaci

race remontowe wykonywał pan Andrzej Krawczyk, a nadzór ze strony parafii pełniła pani Beata Hejman-Soczyńska.

Sposób przeprowadzenia naprawy dachu był roztrząsany na wiele sposobów i wiele miesięcy przed jego rozpoczęciem.

Oglądano go i z wierzchu, i od spodu.

W końcu powstała koncepcja wyprostowania połaci.

Dach na kaplicy św. Mateusza ma kształt krzyża równoramiennego i nachylony jest pod kątem około 45 stopni. Mamy tu więc do czynienia z czterema długimi koszami i ośmioma połaciami. Z trzech stron dach kończy się ścianami szczytowymi wychodzącymi ponad połać i obrobionymi blachą miedzianą, z czwartej zaś przylega do elewacji półokrągłej absydy kościoła św.

Mateusza. Dach pozbawiony jest rynien, ponieważ w dwóch częściach kończy się na płaskich dachach pokrytych papą termozgrzewalną, a w dwóch dochodzi do swego rodzaju koryt umiejscowionych za wieżyczkami, w których to znajdują się klatki schodowe. Koryta te również wykończone są papą termozgrzewalną.

W tych wszystkich miejscach zawsze istniał problem zalegania znacznych ilości śniegu, co znacząco wpłynęło na sposób wykonania okapów dachu kaplicy.

W centralnym miejscu dachu, na połączeniu czterech koszy i czterech kalenic stał drewniany element obrobiony blachą miedzianą. Pełnił on funkcję wentylatora, ale także ukrywał nierównoliniowość kalenic – a zatem i gąsiorów – po przeciwległych stronach.

Żagle na dachu Remont dachu został wykonany od połowy lipca do połowy września. Największym zagrożeniem była pogoda – opady mogłyby wyrządzić spore szkody. Andrzej Krawczyk rozbierał połać po połaci i naprawiał je, zakrywając szczelnie Dachy 1/2010

wielkimi plandekami zwijanymi na kalenicy na czas pracy niczym żagle na pełnomorskim żaglowcu. Na płaskich dachach po stronie południowej i północnej zorganizowano miejsca pracy i przeładunku.

Aby nie uszkodzić papy termozgrzewalnej, A. Krawczyk rozłożył w tym miejscu

15

R E A LI Z ACJE kilkadziesiąt metrów kwadratowych wykładziny dywanowej – takie zabezpieczenie sprawdziło się doskonale.

Technologia wyrównywania połaci wyglądała następująco. Po rozebraniu połaci, po oczyszczeniu konstrukcji stalowej z zamocowanych do niej różnych desek, do boku każdej „metalowej krokwi” przykręcano belkę o przekroju 6 × 18 cm i długości 8 m. Belki te to tzw. klejonka. Drewno było suszone i heblowane.

Z długich na 8 m elementów ucinano zaledwie ok. 30 cm i podcinano w kilku miejscach, dopasowując je do metalowych dźwigarów. Belki te mocowano następnie do dźwigarów solidnymi ściskami stolarskimi i co 100 cm wiercono otwory pod śruby o średnicy 12 mm. Zużyto około siedemdziesięciu bardzo drogich wierteł, sprowadzanych przez specjalistyczny sklep na zamówienie.

Szukanie płaszczyzn Nie lada wyzwaniem było szukanie prostych płaszczyzn na połaciach. Na przekątnych każdej połaci oraz wzdłuż

c Po odkryciu połaci dokładnie można było przyjrzeć się nierównościom metalowej konstrukcji.

Dekarz Sebastian Bartosik przy jednym z najbardziej nierównych fragmentów połaci, które trzeba było wyprostować

krokwi rozpięto sznurki i próbowano wyznaczyć miejsca odbiegające od płaszczyzny. Nierówności potrafiły zaskakiwać, bo miejscami sięgały nawet

osiemnastu centymetrów. Belki należało więc nadbijać.

Właśnie wyznaczanie płaszczyzn na połaciach dachu i mocowanie belek zaję-

c „Zbyt mocno otwarta” kalenica – folia dachowa kończyła się metr pod nią

c Ekipa pana Andrzeja Krawczyka rozpina sznurki i wyznacza płaszczyznę na połaci

16

c Natychmiast po zdjęciu starej dachówki rozwijano żagle – plandeki zabezpieczające przed deszczami. Przydały się one co najmniej kilka razy

Dachy 1/2010

REAL IZACJ E

c Przy szczytach po wyznaczeniu nowych płaszczyzn poszczególnych połaci trzeba było podkuć cegły pod łatami

ło najwięcej czasu, pozostałe pracy nie odbiegały od standardowych robót dekarskich. Potem już szło. Po rozłożeniu na połaci folii wstępnego krycia przechodzono na następną połać. Nie można było nabijać łat, ponieważ łacenie trzeba by rozpoczynać od łaty tuż pod kalenicą. Cały problem polegał na tym, że nowe płaszczyzny na przeciwległych połaciach mogły wyznaczyć inną linię kalenicy. Zatem dopiero po wyrównaniu

połaci po przeciwnych stronach kalenicy można było je rozmierzać pod dachówkę. Podobny problem geometryczny pojawił się w związku z koszami.

Zaspy w koszach Połać po połaci wyremontowano cały dach i mimo kilku potężnych ulew, doprowadzających pana Andrzeja i panią Beatę do bezsennych nocy, udało się tego dokonać bez przecieków. Bywało, że

pierwszą czynnością o poranku po takiej ulewie była wędrówka po kaplicy i obserwacja stropów. Sucho... Uff... Ulga.

Współpraca między wykonawcą a nadzorem układała się dobrze, a pojawiające się problemy techniczne dyskutowano, dzięki czemu zawsze udało się wypracować wspólną koncepcję rozwiązania. I tak dla przykładu pani Hejman opowiadała o potężnych ilościach śniegu zalegających na przyległych płaskich dachach, co skutkowało zawaleniem połaci i koszy na dachu kaplicy. Zaspy w koszach osiągały wysokość nawet czterech metrów! Śnieg powodował więc dwa problemy: przedostawał się pod połać przez szczelinę pod pierwszą dachówką i tam topił się oraz całkowicie blokował wentylację podpołaciową.

Zdecydowano zatem, że pod pierwszymi rzędami dachówki ułożona zostanie płyta osb, na nią wklejona zostanie specjalna papa modyfikowana i dopiero od około metra od linii okapu zacznie się folia wstępnego krycia. Aby wilgoć ze śniegu nie zniszczyła w okapie kontrłat, zaimpregnowano je specjalnym preparatem.

Pierwszą łatę zabezpieczono obróbką z tytan-cynku wykonaną tak, żeby nie blokowała szczeliny między kontrłatami.

R E A LI Z ACJE

c Na połączeniu kalenic znajdował się „gołębnik” – obrobiona blachą miedzianą drewniana konstrukcja elementu wentylującego poddasze. Nadbudówka została zdemontowana

c Rozwiązanie okapu. Na pierwszej łacie zamontowano chroniącą ją obróbkę blacharską wygiętą w taki sposób, że między blachą a papą pozostawiono szczelinę

W celu zapewnienia wentylacji podpołaciowej w sytuacji, gdy cały okap zasypany będzie śniegiem i przedostawanie się powietrza przez kratkę wentylacyjną w okapie i między kontrłatami będzie po prostu niemożliwe, w czwartym rzędzie od dołu w każdej przestrzeni międzykrokwiowej wstawiono dachówkę wentylacyjną wspomagającą w ten sposób wentylację.

Tu sprawa była w dodatku ułatwiona, ponieważ wybrane na pokrycie dachówki Rubin 13V z oferty RuppCeramiki mają wyjątkowo dużą tolerancję łatowania (do 3 cm). Po wyprostowaniu połaci kalenice znalazły się na tej samej wysokości i były niemal dokładnym przedłużeniem na przeciwległych ramionach dachu. Nie było więc konieczności wstawiania tam maskującego nierówności jakiegokolwiek elementu.

Na kalenicach pod gąsiorami zastosowano mocną taśmę uszczelniająco-wentylacyjną MetalRoll. Jej wyróżniającą cechą

Wykończenie Rozmierzanie dachu o wyprowadzonych płaszczyznach pod pokrycie to dla wprawnego dekarza zadanie rutynowe.

c Gotowy dach po remoncie. W czwartym rzędzie dachówek widoczne są dachówki wentylacyjne, które mają wspomagać wentylację w przypadku zasypania okapu śniegiem

18

Dachy 1/2010

jest zmienna szerokość krycia, mieszcząca się między 26 a 32 cm, dzięki czemu można ją wykorzystywać w różnych systemach dachówek. Inną interesującą cechą tej taśmy jest to, że w zewnętrznej części funkcyjnej wydłuża się ona nawet o 50%, co umożliwia przyklejenie jej zarówno do dachówek płaskich, jak i wyjątkowo głębokich profili dachówek.

Po północnej stronie dachu znalazł się wyłaz dachowy z klamką zamontowaną od strony zewnętrznej i wewnętrznej. Tędy prowadzi droga na poddasze, a z poddasza kaplicy wymienia się oświetlenie witraży kościoła. Wyłaz zamontowano na piątym rzędzie dachówki, aby zimą uniknąć zasypywania go przez śnieg. Do wyłazu prowadzi kilka stopni i ławeczka. Elementy te mocowane są do specjalnych aluminiowych dachówek systemowych, przykręcanych do łat i podpieranych dodatkową łatą w połowie długości. Rozwiązanie to daje stabilność i pełne bezpieczeństwo poruszania się po dachu. Wyremontowany dach prezentuje się wspaniale i posłuży długie lata.

mgr inż. Przemysław Spych Doradca techniczny Braas i RuppCeramika Zdjęcia: Autor

KONS TRUKCJ E

Materiały do terminologii więźb dachowych – podstawowe pojęcia, cz. 2 Kontynuacja cyklu o charakterze słownikowym, którego pierwsza część ukazała się w grudniowym wydaniu miesięcznika DACHY. będący przyczynkiem do usystematyzowania terminologii konstrukcji więźb dachowych, spotykanych w architekturze obiektów zabytkowych.

Ł Łata Poziomy element o niewielkim przekroju poprzecznym ułożony prostopadle do krokwi (bezpośrednio na krokwiach lub przybity do deskowania). Tworzy ruszt dla pokrycia dachowego. Łaty stosuje się m.in. pod pokrycia z blachy, gontu, dachówki czy łupka.

Krótki element łączący się zazwyczaj z dwoma innymi (z reguły z pionowym i poziomym) na nakładkę lub czopy, ustawiony do nich skośnie, w ramach (np. stolcowych) często pod kątem zbliżonym do 45 stopni. Pełni rolę usztywniającą, a także skracającą rozpiętości konstrukcyjne. W dawnych więźbach zdarzają się miecze podobne do zastrzałów, tzn. dość długie, ale bywają też krótkie łączące więcej niż dwa elementy. Odmianę tego elementu stanowi miecz stopowy – skośny element łączący krokiew lub słup z belką wiązarową.

Namurnica Namurnica, in. murłata. Krawędziak leżący bezpośrednio na koronie muru, stanowiący podstawę oparcia wiązarów więźby lub belek stropowych. Namurnice bywają pojedyncze i podwójne.

O Oczep Ostatni najwyższy element drewnianej konstrukcji ściany (lub jej kondygnacji), na którym może być oparta konstrukcja wią-

EN b it

u

m

544 m2

Miecz

N

g/

M

c Miecze

1.3 0 0

KO N S T R U KCJE zara oraz belki stropowe. Pełni dla więźby funkcję analogiczną jak namurnica w konstrukcji murowanej.

skich występują łączniki w postaci kołków, często wykonane z twardych gatunków drewna.

Odwiązanie więźby Zestawienie i dopasowanie (docięcie) wszystkich elementów więźby na ziemi wraz z wykonaniem złącz i ich oznakowaniem.

Stosowane w starszych i bardziej skomplikowanych więźbach, obecnie najczęściej pomijane w procesie wykonawczym przy prostych konstrukcjach.

P

c Połączenie ciesielskie

Przypustnica

Płatew Element poziomy konstrukcji więźby, przenoszący obciążenie oraz stężający konstrukcję w układzie podłużnym. Płatew zwykle oparta jest na stolcach (słupach stolcowych), tworząc bezpośrednio podstawę dla krokwi lub jętek, rzadziej dla kolejnych słupów. Razem ze słupami stolcowymi tworzy konstrukcję ramy stolcowej. Występują: płatew kalenicowa – płatew podpierającą krokwie w kalenicy; płatew połaciowa – płatew wspierającą krokwie lub jętki w pewnym oddaleniu od kalenicy i okapu, (najczęściej w połowie połaci dachu); płatew stopowa – płatew najniższa w konstrukcji ramy ze stolcem leżącym, spoczywająca na belce wiązarowej lub belkach stropowych, w niektórych przypadkach jej rolę pełni oczep. Wspiera stolec leżący i niekiedy krokwie w ich dolnej części.

Element dodany do krokwi przy okapie, mający na celu zmniejszenie kąta nachylenia połaci dachu lub przedłużenie okapu (a często jedno i drugie). Pozwala również na osadzenie krokwi w większej odległości od końca belki wiązarowej. Przypustnicę stosuje się również w celu zabezpieczenia połączenia krokwi i belki wiązarowej przed zamakaniem. Trójkątne nadbitki na krokwie zwane są konikami.

c Przypustnica

R

c Płatew, rygiel, stolce i zastrzały

Rama wzdłużna Poduszka Krótka belka położona na belce stropowej lub wiązarowej stanowiąca podstawę pod słup (lub kilka słupów). Dłuższa poduszka, na której znajduje się kilka słupów staje się podwaliną.

Konstrukcja usztywniająca wiązary na osi wzdłużnej budynku, łącząca elementy pionowe za pomocą rygli, zastrzałów, mieczy czy krzyży św. Andrzeja.

Podwalina W konstrukcji więźb dachowych podłużny element spoczywający na belkach wiązarowych (stropowych) i stanowiący podparcie dla słupów ramy storczykowej lub stolcowej. W więźbach ze stolcem leżącym jest tożsama z płatwią stopową.

Połączenie ciesielskie Sposób połączenia drewnianych elementów więźby dachowej mający za zadanie przenieść występujące siły. Rozróżnia się kilka podstawowych rodzajów połączeń, głównie na nakładkę i na czop o zróżnicowanych rozwiązaniach. W połączeniach ciesiel-

20

Dachy 1/2010

c Rama wzdłużna

Rozpór Element poziomy, ściskany, pomiędzy dwoma stolcami lub wieszakami zapobiegający ich przechyleniu się do środka.

Rygiel Element poziomy pomiędzy dwoma słupami stanowiący część usztywnienia konstrukcji. Wyjątkowo w więźbach storczykowych spotyka się rygle ciągłe, łączące wszystkie storczyki więźby i połączone z nimi na przekładkę.

c Rygiel i zastrzały

S Siodło (siodełko) Krótka belka umieszczana pod belkami wiązarowymi lub płatwiami (wyłącznie na podporach pośrednich – słupach) w celu skrócenia rozpiętości i rozłożenia obciążenia oraz wzmocnienia np. miejsca łączenia dwóch płatwi (belek).

Stężenie Usztywnienie więźby za pomocą dodatkowych skośnych elementów konstrukcyjnych (zastrzałów i mieczy).

Stolec (słup stolcowy) Element (słup) w układzie konstrukcyjnym ramy stolcowej. Rozróżnia się: stolec stojący – słup pionowy obciążający belkę wiązarową bądź stropową w pewnej odległości od jej zakończenia.

Spoczywa na podwalinie albo bezpośrednio na belce wiązarowej (lub stropowej); wraz z podwaliną, na której stoi, płatwią, którą dźwiga oraz mieczami lub zastrzałami, które go usztywniają,

c Rama stolcowa z mieczami

KO N S T R U KCJE tworzy on podporowy układ konstrukcyjny zwany ramą stolcową, usztywniający więźbę w kierunku podłużnym; stolec leżący – słup umieszczony ukośnie, obciążający belkę wiązarową bądź stropową na jej zakończeniu (w miejscu podparcia); czasem wsparty jest na podwalinie będącej płatwią stopową; razem z płatwią połaciową, mieczami lub zastrzałami tworzy ramę stolca leżącego; stolec kozłowy (kozioł) – stolec pochylony w kierunku zewnętrznym, wraz z płatwią i mieczami tworzący ramę kozłową.

Storczyk Element pionowy w więźbie storczykowej, umieszczony w głównej osi wiązara (lub poza nią w więźbach dwu – i trójstorczykowych) oraz stanowiący wraz z ryglami i zastrzałami (mieczami) element podłużnego usztywnienia konstrukcji, czyli ramę storczykową. Rama storczykowa niekiedy usztywnia także murowane szczyty. Storczyk nie przenosi obciążeń pionowych na belkę wiązarową, gdyż jest podczepiany do krokwi w kalenicy lub za pomocą zastrzałów (zwanych ramionami) oraz jętek. W niektórych modyfikacjach więźby storczykowej spotyka się elementy poziome konstrukcji, np. belki wiązarowe czy stropowe podczepione do storczyka za pomocą tzw. mieczy stopowych storczyka.

Wiązar Podstawowy element nośny więźby złożony z dwóch symetrycznie zestawionych krokwi wraz z wewnętrznymi wzmocnieniami, ustawiony w płaszczyźnie pionowej. Rozróżnia się: wiązar pełny – wyposażony we wszystkie elementy konstrukcyjne niezbędne dla zapewnienia więźbie stateczności oraz przekazywania obciążeń z dachu na podpory; wiązar niepełny (pośredni) – wyposażony tylko w elementy niezbędne dla przejmowania obciążeń podkładu i pokrycia dachu.

Wieszar Układ konstrukcyjny w wiązarach pełnych więźby wieszarowej składający się z elementu pionowego zwanego wieszakiem, dwóch podpierających go zastrzałów oraz belki wiązarowej pełniącej rolę ściągu. Występują wieszary z jednym lub kilkoma wieszakami. W wieszarach dwuwieszakowych pomiędzy wieszakami znajduje się poziomy rozpór zapobiegający ich przewróceniu się do środka. Wieszaki usztywnione w kierunku podłużnym razem z płatwią i mieczami tworzą ramę wieszakową. Wieszak służyć może również do podczepienia (podwieszenia) do niego elementów konstrukcji znajdujących się poniżej, przeważnie belek wiązarowych lub belek stropowych o dużej rozpiętości.

c Więźba wieszarowa – dwuwieszakowa c Storczyk

Więźba

W Wiatrownica Długa łata, a czasami krawędziak, przymocowywana na ukos od spodu krokwi (wyjątkowo na jej wierzchu poprzez przekładki) i stanowiąca usztywnienie więźby w kierunku podłużnym.

c Wiatrownice

22

Układ konstrukcyjny mający za zadanie przenieść obciążenia dachu oraz pokrycia dachowego. Składa się z szeregu wiązarów usztywnionych w kierunku podłużnym i poprzecznym.

Podstawowe typy więźb, występujące na ziemiach polskich od średniowiecza do czasów współczesnych, opisane zostały w osobnym opracowaniu zamieszczonym w niniejszym tomie.

W praktyce archeologicznej, a przede wszystkim w budownictwie ludowym, spotkać można jeszcze następujące typy więźb o konstrukcji archaicznej: więźba sochowo-ślemieniowa – typ konstrukcji utworzonej z pionowych, rozwidlających się u góry słupów zwanych sochami i opartego na ich rozwidleniach poziomego elementu zwanego ślemieniem. Konstrukcję nośną pod pokrycie dachowe tworzą luźno ułożone na zrębie oraz zahaczone o ślemię żerdzie zwane kluczami. Spotyka się również konstrukcję półsochową, w której skrócona socha oparta jest na najwyższym bierwionie konstrukcji zrębowej ściany szczytowej; więźba ślegowa – typ konstrukcji utworzonej z poziomych bierwion (najczęściej okrąglaków) zwanych ślegami położonych

Dachy 1/2010

KONS TRUKCJ E na wieńcach zrębu obu ścian szczytowych budynku oraz z nimi związanych, tworzących luźny ruszt pod pokrycie dachowe wykonane z desek zwanych zakrylinami.

Wymian Krótki element umieszczony w poprzek krokwi, może np. występować przy kominach lub może stanowić oparcie dla krokwi kulawek bądź np. okien połaciowych. Wymiany występują również jako elementy poprzeczne spinające belki stropowe oraz wiązary w wiązaniach wolnych.

Z Zastrzał Długi element ustawiony skośnie i swymi końcami osadzony na nakładki lub czopy w dwóch skrajnych elementach. Zastrzał nie tylko je łączy, ale często przebiega w formie kołkowanych przekładek przez jeden lub kilka elementów wewnętrznych ustawionych między nimi. Zastrzały występujące w różnych systemach konstrukcyjnych pełnią zróżnicowane funkcje, np. usztywniające w ramach wzdłużnych i ścianach szkieletowych lub jako wiatrownice w więźbach. Przenoszą siły rozciągające w ramionach storczyków lub siły ściskające w konstrukcjach wieszarowych. Zastrzały biegnące ukośnie w górę nazywane są ramionami, a ukośnie w dół – nogami.

Znaki montażowe (ciesielskie) Znaki wykonywane na elementach konstrukcji dachu w czasie jej odwiązywania w celu określenia położenia danego elementu w trakcie montażu. Spotykane również w innych konstrukcjach szkieletowych. Wykonywano je przy pomocy narzędzi ciesielskich (siekier i dłut). Często ich wycinanie poprzedzone było rysowaniem (tzw. „rudką”, później ołówkiem), sporadycznie zaś kończyło się na tym etapie (stąd, tak wykonane, trudno je dzisiaj odczytać). Znaki najczęściej wykonywano w formie wycięć kreskowych (dwa uderzenia skośne – przeciwstawne – narzędziem siekierowatym) oraz kresek (jedno pionowe uderzenie lub zarysowanie powierzchni drewna ostrzem narzędzia), przy których dodatkowo dłutowano trójkąty.

W jednym i drugim przypadku znaki te, dokumentujące kolejne narastanie elementów, były złożone z pojedynczych nacięć lub formą zbliżone były do cyfr rzymskich. Zdarzają się znaki w formie wgłębień wykonanych dłutami prostymi lub owalnymi, bardzo rzadko natomiast spotyka się oznaczenia abstrakcyjne zestawione z nacięć kreskowych wykonanych na styku dwóch elementów.

Autorzy są pracownikami naukowymi zajmującymi się zagadnieniem historycznych konstrukcji ciesielskich. mgr inż. arch. Dominik Mączyński, prof. dr hab. arch. inż. Jan J. Tajchman, mgr Maciej Warchoł Zdjęcia: Dominik Mączyński

M E M B R AN Y I FOLIE DACHOWE

Taśmy samoprzylepne do folii i membran dachowych Istotnym warunkiem wykonania prawidłowej izolacji dachu jest jej właściwe zabezpieczenie przed wilgocią. Dach powinien być odpowiednio chroniony przed opadami atmosferycznymi i skraplającą się parą wodną pochodzącą z wnętrza budynku.

zolacje dachu zarówno od strony zewnętrznej, jak i wewnętrznej wykonywane są przy pomocy takich materiałów jak: folie paroszczelne, paroizolacje aktywne oraz membrany o różnej przepuszczalności pary wodnej. W każdym przypadku trudno sobie wyobrazić prawidłowo wykonaną izolację da-

chu bez użycia profesjonalnych taśm samoprzylepnych.

Podstawa to odpowiedni klej Podstawowym zabezpieczeniem paroizolacyjnym wymagającym zastosowania taśm samoprzylepnych są folie polietylenowe oraz aktywne membrany paroizolacyjne.

Taśmy do łączenia folii paroszczelnych muszą posiadać szczególne właściwości ze względu na specyficzne warunki, w których są stosowane. Ich cechy w bardzo dużym stopniu zależą od właściwego doboru kleju przeznaczonego do ich produkcji. Kleje muszą być tak zmodyfikowane, aby posiadały dobrą adhezję do

Tabela 1. Taśmy jednostronnie klejące Grubość [mm]

Odporność temp.

Przekładka

Standardowe wymiary

folia PE akrylan wzmocniona modyfikowany siatką poliestrową

0,30

-30˚C do 100˚C

brązowy papier silikonowany

60 mm x 25 m

DPM

membrana z włókna PP

akrylan

0,64

-20˚C do 70˚C

brązowy papier silikonowany

50 mm x 25 m 60 mm x 25 m 80 mm x 25 m

DTV

laminat Tyvek z PE

akrylan modyfikowany

0,30

-40˚C do 100˚C

brązowy papier silikonowany

50 mm x 25 m

PE

pianka PE

akrylan

3,00

-30˚C do 100˚C

biały papier silikonowany

40 mm x 10 m

ZX

PP napylone aluminium

akrylan

0,05

-20˚C do 80˚C

brak

50 mm x 50 m 75 mm x 50 m

Taśma

Nośnik

DM

Klej

Tabela 2. Taśmy dwustronnie klejące Taśma

Nośnik

Klej

Grubość [mm]

Odporność temp.

Przekładka

Standardowe wymiary

BT

butyl

butyl

0,8/ 1,0

-20˚C do 90˚C

biały papier silikonowany

15 mm x 45 m 38 mm x 50 m

DA

folia LDPE

akrylan modyfikowany

0,30

-30˚C do 110˚C

biały papier silikonowany

19 mm x 50 m

DP

folia PP

kauczuk syntetyczny

0,15

-20˚C do 70˚C

brązowy papier silikonowany

25 38 50 60

DS

siatka poliestrowa

akrylan modyfikowany

0,20

-40˚C do 120˚C

brązowy papier silikonowany

19 mm x 25 m 19 mm x 50 m

24

Dachy 1/2010

mm mm mm mm

x x x x

50 50 50 25

m m m m

materiału o dużym kącie zwilżania, jakim jest np. folia polietylenowa lub membrana oparta na włóknach polipropylenowych. Użycie innych, przypadkowych taśm może skutkować niepewnym połączeniem, w wyniku czego warstwa izolacyjna dachu zostaje narażona na zbyt duże wchłanianie pary wodnej a następnie jej kondensację. Analogicznie wygląda sytuacja z taśmami używanymi do klejenia membran paroprzepuszczalnych stosowanych na zewnątrz izolacji. Dodatkowym atutem wszystkich taśm dachowych jest ich dobra odporność na temperaturę, wilgoć i promieniowanie UV.

Taśmy do klejenia paroizolacji Firma Astat posiada w swoim asortymencie szeroką gamę taśm stosowanych w systemach paroizolacyjnych (tabela 1 i 2). Łączenie paroszczelnej folii PE najczęściej wykonuje się przy użyciu dwustronnej taśmy typu DP opartej na nośniku z folii PP, powleczonej syntetycznym klejem kauczukowym. Taśmy o symbolach DA oraz DS charakteryzują się większą warstwą kleju, dzięki czemu mogą być stosowane do łączenia zakładów membran oraz aktywnej paroizolacji. Większa ilość kleju umożliwia lepszą penetrację powierzchni porowatych membran dachowych. Ponadto w taśmie o symbolu DS jako nośnik zastosowano czarną siatkę poliestrową do stabilizacji dużej warstwy klejowej. Bardzo często przy pracach wykończeniowych np. do połączeń przy kominach czy pasach przyrynnowych stosowane są dwustronne taśmy butylowe o symbolu BT. Posiadają one bardzo dobre właściwości uszczelniające oraz doskonałą odporność na warunki atmosferyczne.

Wśród taśm jednostronnie klejących najczęściej stosowane są taśmy typu DM oraz DPM. Te pierwsze oparte są na folii PE i powleczone warstwą kleju akrylowego o bardzo dużej adhezji początkowej oraz wysokiej wytrzymałości końcowej i trwałości.

Wykorzystywane są do wierzchniego zaklejania kolejnych zakładów paroizolacji oraz uszczelniania miejsc jej przebicia zszywkami podczas montażu. Doskonale sprawdzają się również przy montażu folii i membran do trwałych elementów konstrukcyjnych oraz w pracach wykończeniowych. Natomiast taśmy o symbolu DPM są produkowane na bazie membrany dachowej pokrytej klejem akrylowym. Stosuje się je do uszczelniania kolejnych zakładów membran. Do łączenia folii paroizolacyjnych z powłoką aluminiową używa się taśm metalizowanych typu ZX. Mocny klej gwarantuje trwałe połączenie, a metaliczna powłoka taśmy odbija promieniowanie cieplne.

Podczas montażu membran dachowych stosuje się ponadto taśmy innego typu. Pod kontrłaty używa się taśmy opartej na piance PE o grubości 3 mm. Naklejana na kontrłatę, a następnie mocowana do krokwi w miejscu przebicia membrany dodatkowo je uszczelnia.

Powyższe przykłady nie wyczerpują wielu możliwości stosowania taśm samoprzylepnych. Szeroka oferta firmy Astat, duże możliwości produkcyjne oraz stosowanie zaawansowanych technologii pozwala spełnić najwyższe oczekiwania klientów w zakresie doboru optymalnych rozwiązań dla potrzeb rynku.

Henryk Rogoziński, Magdalena Musielak Astat Sp. z o.o.

KO N S T R U KCJE

Lukarna wole oko, cz. 1 Współczesne dachy stają się coraz bardziej urozmaicone pod względem kształtu.

Niezwykłą popularnością cieszą się ostatnio lukarny wole oczka. Nadają one dachom ciekawej ekspresji i wyróżniają je spośród innych. Jak tworzy się konstrukcję pod wole oko, dowiedzieć się można z artykułu.

ukarna wole oko to dziwna konstrukcja. U inwestorów jest obiektem pożądania, u architektów elementem ekspresji twórczej, a u wykonawców potwierdzeniem ich najwyższych umiejętności. Moda na udziwnianie połaci dachu sprawiła, że ten niepozorny obiekt urósł do niebotycznych rozmiarów, zmieniła się również jego ranga. Mały „dymnik”, którego zadaniem było doświetlenie i wentylacja poddasza zmienił swoje podstawowe funkcje. Obecnie pełni on zadanie głównie dekoracyjne, nierzadko będąc najistotniejszym elementem zdobniczym dachu. Moda na wole oko to trend typowo regionalny – polski.

W krajach ościennych nie spotyka się ani tak dużej liczby realizacji oraz tak olbrzymich ich rozmiarów.

łacią główną dachu – zarówno w odcinku czołowym, jak i w jej szczycie.

Standardowe rozwiązania wykorzystują łuki kołowe o odpowiednio dobranych promieniach. Rozwiązania nietypowe bazują na skomplikowanych krzywych geometrycznych – ewolwenta, hiperbola, parabola, elipsa itd.

W literaturze fachowej można spotkać opisy metod standardowych, opartych na łukach kołowych. Najbardziej popularne to metoda „jednej czwartej” oraz metoda „jednej drugiej”. Przed rozpoczęciem wyznaczania kształtu deski czołowej należy ustalić proporcje lukarny, czyli stosunek jej szerokości do wysokości. Ten kluczowy parametr związany jest z rodzajem materiału pokryciowego. Dla dachówek

płaskich typu karpiówka zaleca się stosować proporcję 1:5, w przypadku innych materiałów należy zasięgnąć informacji od producenta.

Metoda „jednej czwartej” Tworzenie kształtu wolego oka metodą „jednej czwartej” przedstawia rys. 1.

Pracę rozpoczynamy od narysowania prostokąta ABCD o wymiarach 1/2L × 1/5L (prostokąt opisuje połowę wolego oka), gdzie L = szerokość wolego oka.

Rysujemy przekątną L1 między punktami A i C. Linię L1 dzielimy na cztery równe odcinki, wstawiając punkty E, F, G. Z punktu E rysujemy linię L2 prostopadłą od przekątnej L1. W miejscu przecięcia linii L2 z odcinkiem BC lub jego prze-

Podstawowe zasady i metody projektowania Lukarna wole oko – to przestrzenna forma, będąca wypukleniem połaci dachu. Między połacią dachu głównego a połacią lukarny musi następować płynne, gładkie przejście – jest to kluczowy i podstawowy warunek prawidłowego jej wykonania. Zasada ta obowiązuje zarówno w koszu (z lewej i z prawej strony), jak i w szczycie, czyli najwyższym miejscu lukarny. Spełnienie pierwszego z warunków realizowane jest poprzez odpowiednie ukształtowanie deski czołowej w formie „kapelusza”.

Wykonawcy mają spore problemy z poprawnym projektowaniem konstrukcji wolego oka, a najwięcej kłopotów sprawia im właśnie połączenie lukarny z po-

26

c Rys. 1. Schemat tworzenia wolego oka metodą „jednej czwartej”

Dachy 1/2010

KONS TRUKCJ E dłużeniem znaczymy punkt H. Z punktu G rysujemy linię L3 prostopadłą od przekątnej L1. W miejscu przecięcia linii L3 z odcinkiem AD lub jego przedłużeniem znaczymy punkt I. Punkty H i I są środkami łuków budujących kształt wolego oka. Z punktu H prowadzimy łuk L4 o promieniu R4 = CH, łączący punkty C i F. Tę samą operację powtarzamy dla punktu I: z punktu I prowadzimy łuk L5 o promieniu R5 = AI, łączący punkty A i F. Ostateczny kształt wolego oka wyznaczają łuki L4 oraz L5.

Metoda „jednej drugiej” Tworzenie kształtu wolego oka metodą „jednej drugiej” przedstawia rys. 2.

Podobnie jak w poprzedniej metodzie, projekt rozpoczyna się od wyznaczenia prostokąta ABCD o wymiarach 1/2L × 1/5L. Rysujemy przekątną L1 między punktami A i C. Rysujemy przedłużenie odcinka AD, tak aby jego długość wynosiła 1/2L, a końcu wstawiamy punkt E. Środek pierwszego łuku znajduje się w punkcie E, a jego promień R2 stanowi odcinek AE. Łuk L2 kreślimy między punktem A a przecięciem łuku z przekątną L1. W tym miejscu wstawiamy punkt F. Aby wyznaczyć położenie i promień drugiego łuku, łączymy ze sobą punkt E i F, tworząc linię L3. Linię L3 przedłużamy do przecięcia z odcinkiem BC lub jego przedłużeniem – miejsce przecięcia oznaczamy jako punkt G. Z punktu G prowadzimy łuk L4 o promieniu R4 = CG, łączący punkty C i F. Ostateczny kształt lukarny wyznaczają łuki L2 oraz L4.

c Rys. 2. Schemat tworzenia wolego oka metodą „jednej drugiej”

c Rys. 3. Grzbiet lukarny nie powinien być odchylony od połaci dachu głównego więcej niż o 12°

Spełnienie drugiego ze stawianych warunków prawidłowego wykonania wolego oka, czyli gładkiego przejścia w szczycie wymaga zastosowania odpowiedniego kąta odchylenia grzbietu lukarny od połaci dachu głównego. Fachowa literatura określa ten kąt na nie więcej niż 12 stopni (rys. 3).

Konstrukcja – warianty

Konstrukcja wolego oka może być realizowana w dwóch wariantach. Podstawowa różnica między prezentowanymi formami wynika z wykształcenia linii kosza, czyli linii przenikania połaci lukarny z głównym dachem.

KO N S T R U KCJE

c Rys. 4. Wariant z liniami kosza w kształcie dzwonu – po pokryciu powstanie tu tzw. kosz twardy

Wariant pierwszy (rys. 4) posiada linie kosza w kształcie dzwonu. Oznacza to, że w miejscu tym powstanie tzw. kosz twardy – brak będzie tu płynnego przejścia między połacią dachu a połacią lukarny.

Wariant drugi (rys. 5) posiada linię kosza w postaci linii prostej. Będzie to tzw. kosz miękki – przejście między połacią dachu a połacią lukarny będzie płynne, miękkie.

c Rys. 5. Linie kosza wolego oka mają linie proste – tu powstanie kosz miękki

Różnice te mają zasadnicze znaczenie dla prac dekarskich. Konstrukcja lukarny z twardym koszem będzie wymagać od dekarza poświęcenia więcej uwagi na wykonanie „podbudowy” w taki sposób, aby umożliwiła ona płynne przejście dachówek z połaci dachu na połać lukarny. W drugim przypadku już sama konstrukcja lukarny zagwarantuje płynne połączenie.

Twardy kosz – model 3D i szablony Do wykonania modelu lukarny wykorzystamy oprogramowanie Dietrich’s 3D CAD/CAM: D-ŚCIANA, D-DACH Pro oraz DCAM Pro. Szerokość konstrukcji lukarny przyjęto na wynosi 4,32 m, wysokość 0,864 m, co stanowi proporcje 1:5. Deska koszowa zostanie wykonana z materiału o grubości 6 cm, krążyny będą miały przekrój 8 x 15 cm. Prace nad konstrukcją lukarny rozpoczynamy na przygotowanej uprzednio więźbie dachowej. Pierwszym krokiem jest wyznaczanie kształtu deski czołowej. Deska będzie umieszczona pionowo, dlatego jako płaszczyznę pomocniczą wykorzystamy ścianę lukarny. Ścianę o grubości 8 cm długości 4,32 m oraz wysokości 0,864 rysujemy w module „Ściana”.

Położenie ściany licuje z murłatą (rys. 6). Przechodzimy do modułu „Konstrukcja ściany” i za pomocą geometrii pomocniczej wyznaczamy kształt deski czołowej; tu zastosowano metodę „jednej czwartej”. Kopiujemy równolegle górną krawędź deski o 15 cm w dół, tworząc jej dolną krawędź oraz nadając jej wysokość 15 cm. Przechodzimy do modułu D-CAM. W widoku modelu pozostawiamy jedynie kontur deski czołowej oraz geometrię połaci.

Kolejnym krokiem jest wstawienie elementu wyznaczającego grzbiet lukarny o wymiarach 5 × 10 cm (rys. 7). Nachylenie połaci dachu głównego wynosi 30 stopni. Zakładając odchylenie lukarny od połaci o 10 stopni, element wyznaczający grzbiet powinien być nachylony pod kątem 20 stopni. Dopiero teraz można wyciągnąć profil deski czołowej w kierunku elementu grzbietowego (rys. 8). Docinamy powstałą bryłę do powierzchni połaci, a następnie docinamy jej wysokość do żądanych 6 cm. W ten sposób powstała deska koszowa, właściwie to jej lewa połowa (rys. 9).

28

Dachy 1/2010

c Rys. 6.

c Rys. 7.

Wariant z koszem twardym

Lukarna wole oko z twardym koszem najczęściej wykonywana jest w formie łukowatych elementów zwanych krążynami, połączonych w podstawie z deską koszową wyciętą w formie dzwonu (rys.

11). Kształt wszystkich elementów należy odpowiednio dobrać. W literaturze można spotkać opisy wyznaczania krążyn oraz deski koszowej metodą gra-

KONS TRUKCJ E

c Rys. 8.

c Rys. 9.

c Rys. 10.

c Rys. 11.

Kolejny etap to wykonanie krążyn. Zaczynamy od największej z nich – deski czołowej. Tak jak poprzednio wyciągamy profil deski, lecz tym razem prostopadle do powierzchni płaszczyzny pomocniczej na grubość 8 cm. Powstały element kopiujemy w kierunku grzbietu lukarny pięciokrotnie, z rozstawem co 72 cm (rys. 10).

Odcinamy dolne, zbędne fragmenty krążyn, dopasowując je do deski koszowej. W ten sposób c Rys. 12. powstała połowa konstrukcji wole oka. Operacja odbicia lustrzanego spowoduje powstanie drugiej część konstrukcji (rys. 11). Ostatni etap prac to wykonanie rysunku montażowego oraz szablonów krążyn i deski koszowej na podstawie modelu (rys. 12). ficzną. Jest ona wprawdzie bardzo pracochłonna i wymaga dużej staranności, ale za to nie wymaga inwestycji w oprogramowanie.

Zastosowanie nowoczesnych narzędzi CAD 3D znacząco upraszcza całą procedurę oraz daje możliwość budowy modelu trójwymiarowego. Dokumentacja montażowa oraz szablony krążyn i deski koszowej generowane są automatycznie. Na podstawie szablonów drukowanych w skali 1:1 wycinane są prefabrykaty. Dla tej formy lukarny kształt wszystkich krążyn jest jednakowy, a poszczególne krążyny różnią

się jedynie wysokością. Ze względu na swój kształt oraz konstrukcję lukarna jest prosta do odeskowania. Można ją deskować prostopadle do deski czołowej, deskami o stałej szerokości. Ze względu na „dobre” deskowanie zalecana jest dla dachów z wyeksponowaną więźbą (potoczna nazwa – dachy heblowane).

CDN. Literatura: 1. Hans-Jürgen Sterly, Horst Böttcher, Heino Walter, Ceramiczne pokrycia dachowe – szczegóły wykonawcze, PCB 2005

Dachy 1/2010

2. Eberhard Schunck, Hans Jochen Oster, Rainer Barthel, Kurt Kießl, Atlas dachów, mdm 2005 3. Der Zimmermann nr 1/2007 4. Der Zimmermann nr 6/1983

mgr inż. Piotr Leń Dietrich’s Polska p.len@dietrichs.com Na stronie www.dachy.info.pl można obejrzeć filmy pokazujące metody opisane w artykule

29

M AT E R I A Ł Y

Łupkowe dachy i elewacje Rathscheck na Budmie 2010 Łupkowe dachy Środkowej i Zachodniej Europy mają tradycję sięgającą dwóch tysięcy lat. Łupek był wykorzystywany do krycia dachów już przez starożytnych Rzymian. Dzięki okrętom Hanzy w średniowieczu łupek poznano także w księstwach i królestwach basenu Morza Bałtyckiego. Świadkami tych początków są dachy w Lubece, Gdańsku, Królewcu, Redzie czy Petersburgu.

Poznaniu łupek pojawił się po raz pierwszy 15 lat temu – było to na targach Budma. Potem firma Rathscheck zaangażowała się w edukację polskich dekarzy, zlecała tłumaczenie istotnych podręczników i książek oraz stworzyła ogólnopolską sieć sprzedaży i obsługi.

W swoich działaniach Rathscheck Schiefer postępuje ściśle według jasno określonych standardów. Standardy te to: wysoka jakość materiału, fachowe doradztwo w każdym aspekcie, niezawodność i – niezwykle istotna – gwarancja utrzymania dostaw.

Dachy: estetyczne, ekologiczne, bezpieczne Tradycyjne i nowoczesne sposoby krycia łupkiem firma zaprezentuje na targach Budma 2010. Ten w pełni naturalny i subtelnie elegancki materiał przeżywa we współczesnej architekturze renesans nie mający sobie równych. Bogactwo

metod układania łupkowych płytek pozwala na ich zastosowanie na budynkach wzniesionych w najróżniejszych stylach architektonicznych. Największą popularnością cieszy się krycie prostokątne, wymagające od dekarza niemałych umiejętności staroniemieckie lub jako pochodne – łuskowe oraz ekskluzywne, najtrudniejsze krycie „na dziko”.

Estetyka tych stylów krycia często zależy od wymiarów i proporcji – zarówno samego materiału pokryciowego, jak i krytego obiektu. Małoformatowe łupkowe płytki są wydobywane w sposób przyjazny środowisku, cechują się także nadzwyczajną długowiecznością i wysoką odpornością na działanie wiatru.

Fasady: eleganckie, innowacyjne, ekonomiczne Nowym, ciekawym zastosowaniem łupka są elewacje. Płytki można tu ukła-

c Krycie dynamiczne wyraźnie strukturyzuje fasadę

dać metodami „klasycznymi” – w stylu prostokątnym pojedynczym i podwójnym – lub wybitnie designerskimi, odpowiednimi dla śmiałych projektów architektonicznych: stylem linearnym, dynamicznym albo symetrycznym. Te właśnie sposoby nadają jedwabiście połyskującym łupkowym elewacjom zupełnie nowej ekspresji.

Jednym z powodów powstania nowych stylów układania łupka jest korzystny stosunek ceny do jakości tego wytrzymałego materiału.

Rathscheck Schiefer zaprasza na swoje stoisko na targach Budma 2010: hala 5, stoisko 158.

c Krycie na dziko to gwarancja ekskluzywności

30

c Nowoczesne proste linie to cecha podwójnego krycia prostokątnego

Dachy 1/2010

www.rathscheck.pl Zdjęcia: Rathscheck Schiefer

WeĮ udziaã w jubileuszowej akcji “10 lat z Wami” Wybierz jeden z trzech pakietów które zawierają nowe oraz zmodyfikowane produkty

i odbierz atrakcyjne nagrody

Juİ od 10 lat firma WA-BiS dostarcza najwyİszej jakoĤci akcesoria dachowe oraz Ĥwiadczy usãugi na profesjonalnym poziomie.

Nasza specjalistyczna wiedza oraz doĤwiadczenie zdobyte w produkcji akcesoriów dachowych pozwala wytwarzaþ produkty wyróİniajĈce sič innowacyjnymi rozwiĈzaniami technicznymi, czego potwierdzeniem jest uznanie zdobyte na rynkach krajowym i zagranicznym.

Paęstwa uwagi i spostrzeİenia pozwalaãy nam z roku na rok udoskonalaþ program produktów tak, aby sprostaþ wymaganiom nawet najbardziej wymagajĈcych klientów. Dzičkujemy za dãugoletniĈ wspóãpracč, która przyczynia sič zarówno do umacniania pozycji firmy WA-BiS, jak i - mamy nadziejč - do rozwoju firm naszych Partnerów handlowych. Wspólne partnerstwo motywuje nas do dalszej pracy w celu osiĈgania wzajemnych korzyĤci i satysfakcji.

akcesoria dachowe WA-BiS Tarnawa 34a, 28-340 Sčdziszów www.wa-bis.com.pl

PRODUKTY

Produkcja pod specjalną ochroną Przemysłowy budynek pochodzący z czasów realnego socjalizmu jest typowym obiektem z prefabrykatów z odwodnieniem usytuowanym wewnątrz. W ramach przebudowy w 1990 roku odnowiono również dach. Konstrukcja dachu sprawiała duże problemy ze względu na znaczną „pracę” (ruchy) poszczególnych elementów.

ala należy do firmy Automotive Lighting, czołowego światowego producenta oświetlenia do samochodów.

Firma powstała w 1999 roku i dzisiaj w całości jest własnością Grupy Fiat.

Zakład w Brotterode w Turyngii (Niemcy Wschodnie) zatrudnia około 1000 pracowników, co czyni z niego jednego z największych pracodawców w regionie.

Nieskuteczne naprawy Stare pokrycie dachu z membrany PVC w znacznym stopniu utraciło zmiękczacze i kurczyło się z tego powodu. Proces kurczenia się folii spowodował jej pęknięcia i odrywanie się na obrzeżach dachu - tym samym hydroizolacja przestała spełniać swoje zadanie. Użytkownicy budynku od lat mieli do czynienia z wciąż nowymi szkodami wyrządzanymi przez wilgoć. We wnętrzu znajduje się wysokowartościowa aparatura elektroniczna,

więc kierownictwo przedsiębiorstwa podjęło decyzję o ułożeniu nowej hydroizolacji na całym dachu.

Referencje z VW Baunatal Na nowe pokrycie hydroizolacyjne wybrano płynne tworzywo sztuczne Kemperol.

Decyzja o jego zastosowaniu została podjęta na podstawie intensywnych kontroli tego materiału. Inwestorzy „zasięgnęli języka” w wielu miejscach, gdzie wcześniej zastosowano Kemperol. Decydujące okazały się prawie 40-letnie pozytywne doświadczenia z dachów firmy VW w Baunatal. Ponadto na przeznaczonym do uszczelnienia dachu w Brottenrode przeprowadzono próby kilku różnych hydroizolacji. Również w bezpośrednim porównaniu Kemperol otrzymał najlepszą opinię. Wyższe koszty materiału zostały policzone jako amortyzacja kosztów związanych z ciągłymi naprawami.

c Na tej hali produkcyjnej w Brotterode naprawiono Kemperolem 2K-PUR 10 000 m2 powierzchni dachu

32

Dachy 1/2010

c Widok na dach przed jego renowacją.

Rura wywietrznika została już uszczelniona Kemperolem

Bez rozpuszczalników i bez przerywania produkcji Wybierając nową hydroizolację brano pod uwagę także inne kryteria. Prace remontowe miały odbywać się w czasie normalnego toku produkcyjnego – nie mogło być mowy o przerwach w produkcji. Zrywanie starego pokrycia na dużych powierzchniach nie wchodziło w grę ze względu na możliwość zalania hal produkcyjnych.

Jednocześnie dodatkowe obciążenie konstrukcji dachu musiało być jak najmniejsze, ponieważ należało mieć na uwadze możliwość poźniejszego montażu nowych urządzeń związanych z produkcją.

Instalacja takich urządzeń wiąże się także z koniecznością uszczelnienia ich podstaw.

Z kolei znajdujące się już na dachu liczne klimatyzatory wprowadzające świeże powietrze do hali wymagały zastosowania produktu absolutnie bezwonnego.

c Naprawiane miejsce na starym pokryciu dachu

c Kemperol 2K-PUR nakładano klasyczną metodą – świeże na świeże

Pierwsza połać dachu o powierzchni 1000 m² została uszczelniona Kemperolem 2K-PUR już w 2006 roku. Pozostałe 10 000 m² naprawiono latem i jesienią 2007 r.

Po uprzednim dokładnym oczyszczeniu podłoża naniesiono na stare pokrycie płynną hydroizolację. Dzięki temu, że Kemperol posiada dużą zdolność dyfuzyjności pary wodnej nie musiano zrywać starego pokrycia, a tym samym oszczędzono koszty drogiej utylizacji.

W celu uzyskania optymalnej przyczepności do podłoża na całej powierzchni zastosowano podkład Kemperol EP i po jego stwardnieniu nałożono klasyczną metodą Kemperol 2K-PUR: najpierw pierwszą warstwę płynu wylano na powierzchnię dachu i rozprowadzono wałkami perlonowymi, na to rozwinięto włókninę zbrojącą nie pozostawiając pęcherzy. Zadaniem włókniny jest mostkowanie drobnych rys w podłożu i podniesienie wytrzymałości hydroizolacji na pękanie. Następnie metodą „świeże na świeże” rozprowadzono drugą warstwę Kemperolu, aż do całkowitego przesączenia włókniny.

Teraz przyczyną ewentualnych przerw w produkcji lamp samochodowych na pewno nie będzie nieszczelny dach.

c Elementy wentylacji zostały zintegrowane bez szwów i fug z powierzchnią dachu

Na podstawie materiałów firmy Kemper System

www.kemperol.com

KipYp[bd_Wd_[ fāod[c0 KEMPEROL® mebdo eZ hepfkipYpWbd_aċm _ X[pmeddo ^oZhe_pebWY`W Ze mip[ba_Y^ kipYp[bd_[Ć m[mdÃjhp _ dW p[mdÃjhp Zāk]em_[Ypd[ kipYp[bd_[d_[ Z[jWb_ jhmWb[ [bWijoYpdo ifhWmZpedo eZ Zp_i_æY_eb[Y_ īm_Wjem[ h[\[h[dY`[ *KEMPEROL® 2K-PUR

CWco hepm_ÃpWd_[ mWip[]e fheXb[ck0 j[b$ aec$0 +'/,(/('* [CW_b0 _d\e6Wi#_ddelW$[k

KEMPER SYSTEM GmbH & Co. KG Holländische Straße 32 – 36 34246 Vellmar, Germany

MWip febia_ fWhjd[h0

c Powierzchnia dachu jest naszpikowana elementami konstrukcyjnymi 7I å ?DDEL7 mmm$Wi#_ddelW$[k

T R A N S P O R T PION OW Y

Bezpieczne i ekonomiczne Windy dekarskie Geda-Lift Marka Geda wspiera tysiące dekarzy i blacharzy w całej Polsce. Wyroby firmy nie tylko poprawiają wydajność ekonomiczną wykonawców dachów, ale przyczyniają się także do zmniejszenia ilości wypadków i poprawy bezpieczeństwa podczas prac dachowych.

ciągu ostatnich kilku lat daje się zauważyć znacznie lepsze zaopatrzenia firm dekarskich i blacharskich w sprzęt z najwyższej półki. Spostrzeżenie to w znacznym stopniu dotyczy urządzeń do transportu pionowego: wind i wciągarek dekarskich. Maszyny, które jeszcze do niedawna mogliśmy zaobserwować jedynie u naszych zachodnich sąsiadów, w bardzo krótkim okresie zdominowały rynek profesjonalnych firm branży dachowej.

Liczne zalety sprzętu do transportu pionowego umożliwiły tym firmom bardziej ekonomiczne wykonywanie wszelkich prac dachowych, co przełożyło się na lepszy wynik finansowy nawet w obecnych,

trudnych czasach. Co ciekawe, z naszych obserwacji wynika, że odpowiednie przemyślane usprzętowienie dekarzy i blacharzy nie tylko pozwala na znaczące zwiększenie zysków podczas koniunktury poprzez lepsze i szybsze wykonywanie robot, ale również znakomicie sprawdza się podczas kryzysu. Maszyny pozwalają bowiem na znaczną obniżkę stałych kosztów funkcjonowania. I to te właśnie fakty leżą u podstaw sukcesu wind dekarskich (wciągarek pochyłych) marki Geda.

Według definicji znajdującej się w Dokumentacji Techniczno-Ruchowej dla tego typu sprzętu: Urządzenie jest wciągarką pochyłą ustawianą tymczasowo i przeznaczoną wyłącznie do transportu materiałów podczas prowadzenia prac budowlanych. Łatwość i prostota zastosowania na placach budowy tzw. windy dekarskiej sprawia, że urządzenia te stają się najpopularniejszym środkiem transportu pionowego dla firm specjalizujących się w branży dachowej. Ze względu na stosunkowo duży udźwig i zasięg roboczy oraz prostą, a zarazem praktyczną konstrukcję, są one uniwersalnym narzędziem pracy dla różnych specjalizacji. Dzięki segmentowej budowie istnieje możliwość zbudowania zestawu dokładnie odpowiadającego potrzebom klientów, co dodatkowo zwiększa jej uniwersalność.

Napędy c Winda Geda-Lift to doskonałe rozwiązanie do transportu dachówek

34

Firma Geda oferuje trzy rodzaje silników, do których dobieramy konkretne elementy w celu uzyskania najbardziej optymalnego zestawu.

Dachy 1/2010

Geda-Lift Standard 200 jest typową wersją ekonomiczną, silnik 1,0 kW pozwala na uzyskanie prędkości 25 m/min. przy maksymalnym udźwigu wynoszącym 200 kg. Dużą zaletą tej wersji jest bardzo niska cena, przy zachowaniu wszelkich właściwości płynących z wyprodukowania w znanych ze swej solidności i niezawodności niemieckich zakładach Geda.

Jest to model szczególnie polecany dekarzom specjalizującym się w domkach jednorodzinnych i niskich budynkach Geda-Lift Comfort 250 jest najbardziej znanym silnikiem firmy Geda. Przy mocy 1,3 kW uzyskuje prędkość 30 m/min. i doskonale nadaje się więc do wyższych zestawów z wzmocnionymi segmentami o udźwigu do 250 kg. O mocy tej wciągarki najbardziej świadczy jej obiegowa nazwa: koń roboczy. Pomimo umiarkowanej prędkości wciągarka jest niezwykle wytrzymała (nawet jak na warunki panujące na naszych budowach), znane są egzemplarze, które pomimo intensywnej pracy działają kilkanaście lat bez awarii (przy prawidłowej konserwacji i regularnych przeglądach) i nadal znakomicie się sprawują. Duża moc silnika sprawia, że potrafi on wybaczać „błędy” użytkowników, o ile oczywiście nie zdarzają się one nagminnie.

Geda FixLift 250 to najszybszy i najbardziej zaawansowany silnik firmy Geda.

Napęd o mocy 1,2 kW zapewnia nie tylko największą prędkość wciągania (aż 38 m/min.), pozwala również na transport materiałów z połową tej prędkości.

Znacząco ułatwia to pracę wszędzie tam,

gdzie priorytetem jest zarówno szybkość pracy, jak i bezpieczeństwo, rzadko występujące razem w parze. Istotnymi zaletami tej wciągarki są dwie szybkości wciągania, które ułatwiają transport pionowy ładunków o mniejszej stabilności oraz ogromna szybkość przydatna przy dłuższych zestawach.

Akcesoria Chcąc zaspokoić wszystkie potrzeby swoich klientów firma Geda przygotowała szeroki zestaw elementów pozwalających na pracę z każdym materiałem w najróżniejszych warunkach.

Najlepszym przykładem są rozmaite platformy ładunkowe, do stosowania w każdym zestawie. Najtańsza i najprostsza jest platforma uniwersalna, idealna do wciągania dachówek oraz wszelkich mniej gabarytowych materiałów, z powodów ekonomicznych niewątpliwie najczęściej używana na naszym rynku.

Inną popularną platformą jest „Vario”, twórcze rozwinięcie platformy uniwersalnej, w której dzięki podpórkom teleskopowym stworzono możliwość ustawienia platformy pod różnym kątem, nawet w poziomie. Pozwala to na transport dachówek, rolek papy czy wełny i jest najtańszą wersją posiadającą tak wiele opcji. Kolejnymi platformami są: duże platformy poziome; kosze do materiałów sypkich, platformy do transportu płyt i paneli słonecznych oraz wiele innych.

Jedną z najbardziej istotnych kwestii w polityce producenta jest możliwość rozwijania istniejących już zestawów, przykładowo poza zamontowaniem różnorodnych platform windę Geda-Lift bez żadnego problemu można przedłużyć do potrzebnej wysokości. Autoryzowane serwisy są w stanie w bardzo krótkim czasie przerobić silnik i uzupełnić pozostałe elementy do 31,5 m, a w przypadkach szczególnych nawet do 41,5 oraz 61,5 m.

Winda do paneli solarnych Spośród wielu wersji rozwojowych na uwagę niewątpliwie zasługuje specjalny model Geda Solar-Lift, przeznaczona dla firm zajmujących się profesjonalnie montażem paneli solarnych.

Z racji rosnącego zapotrzebowania na takie produkty należało dla firm monterskich przygotować odpowiednie urządzenie do szybkiej i bezpiecznej instalacji. Geda Solar-Lift to idealne rozwiązanie dla transportu pionowego delikatnych i drogich materiałów.

Prostota obsługi i łatwość montażu sprawiają, że windy dekarskie Geda-Lift są chętnie używane w zastosowaniach ogólnobudowlanych i specjalnych. Poza mniejszymi budowami, gdzie można nimi transportować dowolne materiały, istnieją także wersje do transportu mebli, artykułów spożywczych i przemysłowych z piwnic oraz wersje do zastosowań specjalnych – na obiekty o trudnym dostępie.

Andrzej Pupin www.dekarze.pl

T R A N S P O R T PION OWY

Aluminiowe wyciągarki dekarskie Pierwszy wyciąg ze stalowymi szynami Klaas powstał w roku 1947. Prędko jednak okazało się, że ze względu na ciężar stal nie jest najodpowiedniejszym materiałem do budowy dźwigów i wyciągów. W 1961 r. powstała więc pierwsza uniwersalna aluminiowa winda na przyczepie. Dzisiaj Klaas oferuje szeroki wybór modeli aluminiowych dźwigów budowlanych i wind dekarskich, o szynach długości od 5 m (6,5 m), z przegubem i bez przegubu, o maksymalnym zasięgu od 21 m do 34 m.

laas Toplight to wyciągarka o masie własnej do 750 kg i o wysokości do 21 m. Producent proponuje dwie wersje tych lekkich wyciągarek. Pierwsza wersja to Toplight TL18, z zasięgiem 18,5 m, druga to Toplight TL21– zasięg 21 m. Obie wyciągarki są wyposażone w oszczędny silnik spalinowy Honda o mocy 13 kW lub w silnik elektryczny.

Do obu maszyn można założyć załamanie umożliwiające transportowanie materiałów po dachach spadzistych.

Wyciągarki mogą zostać wyposażone w dwa rodzaje platform ładunkowych: jedna do transportu dachówki, papy itp., druga, większa skrzynia służy do transportu mebli. Zaletą tych wycią-

garek jest optymalna geometria jazdy poprzez punkt sprzęgłowy na głowicy, szybki montaż i łatwa obsługa.

Wyciągarki Klaas serii HV i KA to urządzenia o masie własnej do 1250 kg, zasięgu od 17,5 m do 32 m i udźwigu do 250 kg. Zwyżki HV to urządzenia nie posiadające załamania. Są one wyposażone w szyny o długości 5,00 m i 6,50 m. W zależności od zastosowania można tutaj doskonale dobrać wyciągarkę do potrzeb firmy.

Zwyżki KA są wyposażone w hydrauliczne załamanie szyn; długość szyn wynosi 5,00 i 6,50 m. Wyciągarki HV i KA posiadają oszczędne silniki spalinowe Honda GX 390 o mocy 13 kW.

c Prezentacja możliwości modelu 31 6KA

Osłona akustyczna silnika redukuje wytwarzany hałas. Do obu modeli można doinstalować dwa rodzaje platform transportowych.

c Wyciągarka Klaas Toplight TL21 z platformą do transportu dachówek

36

Dachy 1/2010

Na podstawie materiałów firmy Lift Polska

T R A N S P O R T PION OW Y

Lekkie i wszechstronne Wyciągi dekarskie Böcker Toplift Producent elektrycznych wyciągów dekarskich Böcker Allegro wprowadził w nich gruntowne zmiany. W ich efekcie powstała nowa seria wyciągów dekarskich Böcker Toplift.

rzejmując w 2005 r. firmę H. Steinweg GmbH & Co KG, niemiecka firma Böcker przejęła prawa do znakomitych wyciągów składanych Toplift. Ich produkcja była kontynuowana, a sprzedaż tych urządzeń wyniosła do tej pory ponad 40 000 tysięcy egzemplarzy.

Böcker nie spoczął jednak na laurach i zdecydował się unowocześnić urządzenia. Połączono serie Toplift i Allegro i wprowadzono kilka modyfikacji, tworząc tym samym zaawansowany system podnoszenia – serię wyciągów dekarskich Böcker Toplift.

Modyfikacje W zmodyfikowanym systemie zastosowano nowy profil szyn. Dzięki niemu system szynowy jest stabilniejszy i odporniejszy na odkształcenia. Ponadto standardowy wózek transportowy jest znacznie lżej-

szy, więc składanie i transport maszyny stały się jeszcze bardziej wygodne, co od razu docenili klienci. Wyciąg został także wyposażony w precyzyjne załamanie prowadzące linę, regulowane w zakresie 20–45 stopni.

Böcker Toplift to w tej chwili ekstremalnie lekkie i wszechstronne urządzenia do transportu pionowego. Dzięki kilku typom podstaw ładunkowych i rozmaitym akcesoriom urządzenia te znajdują zastosowanie na każdym placu budowy.

Wersje Toplift jest dostępny w trzech różnych wersjach, które mogą być składane do wysokości 20,30 m. Na życzenie klienta zestawy mogą być dłuższe. Ze względu na atrakcyjną cenę i udźwig, Toplift ECO jest znakomitym urządzeniem dla rozpoczynających działalność niewielkich firm.

Wyciągi dekarskie Böcker Toplift Model

Toplift ECO

Toplift 234

Toplift 240

Udźwig [kg]

150

250

230

Prędkość podnoszenia [m/min.]

25

34

20/40

Maksymalna wysokość podnoszenia [m]

20,30

20,30

20,30

Długość liny [m]

44

44

44

Średnica liny [mm]

5

6

6

Napięcie

230 V/50 Hz

230V/50 Hz

230 V/50 Hz

Napięcie sterujące

24 V

24 V

24 V

Ciężar jednostki napędowej [kg]

52

54

54

38

Dachy 1/2010

Toplift 234 jest najpotężniejszym modelem i podnosi w górę ładunki do 250 kg, podczas gdy precyzyjny, dwubiegowy Toplift 240 umożliwa szybki transport z prędkościami wózka 20 i 40 m/min.

Na łatwość montażu jednostki napędowej na szynie podstawowej składa się zarówno jej niewielki ciężar, jak i sposób zakładania – z przodu.

Bezpieczeństwo Istotną sprawą jest również bezpieczeństwo pracy z wyciągami serii Toplift.

Urządzenia produkowane są zgodnie z normami UE i posiadają oznaczenie CE. Wszystkie wózki transportowe wyposażone są w chwytacze zębate, zabezpieczające przed upadkiem ładunek w przypadku zerwania liny. Każdy zestaw posiada również wyłącznik krańcowy górny na 22-metrowym przewodzie, który można montować w dowolnym miejscu zestawu. Dolny wyłącznik krańcowy zamontowany jest we wciągarce.

Ważną sprawą dla użytkowników jest cena urządzeń. Mimo modyfikacji ułatwiających pracę i wpływających na trwałość wyciągów Böcker Toplift cena w stosunku do serii Allegro nie zmieniła się. Właściciele serii Allegro i wcześniejszych produktów serii Toplift mogą być również spokojni o części zamienne do tych urządzeń – będą one w ciągłej produkcji.

Na podstawie materiałów firmy Windex

N AR Z Ę D Z I A

Elektronarzędzia do zgrzewania na dachu płaskim Dachy, a zwłaszcza dachy płaskie, wymagają starannie przemyślanego wyboru metody i materiałów potrzebnych do ich krycia. Jest to bardzo ważne z punktu widzenia hydroizolacji, której zadaniem jest szczelne odizolowanie budynku od niebezpiecznego wpływu wilgoci.

ach płaski ma ograniczone możliwości odprowadzania wody lub śniegu, dlatego też musi być odporny na inwazyjne działanie warunków atmosferycznych.

Przy wyborze materiału do pokrycia dachu należy mieć dodatkowo na uwadze jego długofalową i bezpośrednią ekspozycję na szkodliwe działanie promieniowania słonecznego. Materiał musi więc być odporny na wysokie temperatury latem, ale i niskie zimą. Poza tym dach płaski może być narażony na mechaniczną ingerencję człowieka, np. częste po nim chodzenie.

Z takich między innymi powodów architekci i inwestorzy coraz częściej wymagają, aby na dachu płaskim rolę hydroizolacji pełniły folie z tworzyw sztucznych, spełniające wszystkie wyżej przytoczone kryteria, a przede wszystkim pozwalające na proste układanie i łączenie.

Najsłabszym punktem pokrycia dachu płaskiego są połączenia: szwy, zgrzewy, zakłady itp. Dlatego tak ważne jest, aby były one trwałe – narzędzia do zgrzewania muszą więc być w pełni profesjonalne.

Zgrzewanie Najbardziej rozpowszechnioną metodą łączenie folii dachowych z tworzyw sztucznych jest zgrzewanie ich na zakładkę przy pomocy gorącego powietrza.

Elektronarzędzia wykorzystywane do trwałego łączenia (zgrzewania) folii posiadają specjalnie zaprojektowaną dyszę o szerokości 40 mm, wprowadzającą gorące powietrze między założone na siebie warstwy. Rozmiar dyszy jest obliczony tak, aby powstawał szczelny zgrzew o właśnie takiej szerokości.

e Zgrzewarka ręczna Rion

40

Dachy 1/2010

Elektronarzędzia do zgrzewania Wśród elektronarzędzi do zgrzewania folii z tworzyw sztucznych liderem tej branży jest firma Herz. Ta istniejąca od 40 lat firma, działająca od 16 lat w Polsce (siedziba w Warszawie) posiada bogatą ofertę elektronarzędzi przeznaczonych do takich właśnie prac. Jej oferta obejmuje szeroki wachlarz wyrobów, od urządzeń ręcznych zaczynając, poprzez osprzęt i na automatach samojezdnych kończąc.

Urządzenia produkowane przez firmę Herz są urządzeniami profesjonalnymi, tzn. wyprodukowanymi z części o bardzo dobrych mechanicznych i elektrycznych współczynnikach wytrzymałościowych.

Maszyny te produkowane są i modernizowane na podstawie długoletnich osiągnięć i doświadczeń, zdobywanych w praktyce, z jednej strony w oparciu o sugestie swoich odbiorców na całym świecie, z drugiej w swoich nowoczesnych laboratoriach.

Budowa urządzeń firmy Herz przewidziana jest do pracy ciągłej. Oznacza to, że mogą one pracować przez długi czas bez konieczności ich studzenia czy wyłączania. Takie rozwiązanie procentuje oszczędnością czasu wykonywanej pracy, a co za tym idzie także pieniędzy.

Ponieważ urządzenia te wykonane są w drugiej (urządzenia ręczne) i pierwszej klasie bezpieczeństwa (automaty), wyeliminowane zostaje zagrożenie porażenia prądem. Taka sytuacja może powstać tylko w okolicznościach, gdy użytkownik pracu-

NARZĘD Z I A je na dachu w czasie deszczu lub mżawki.

Wszystkie urządzenia posiadają europejski certyfikat CE.

Urządzenia Urządzenia produkcji Herz dzielą się na trzy grupy: z urządzenia ręczne, z automaty samojezdne, z osprzęt.

Do pierwszej grupy zalicza się zgrzewarkę o nazwie handlowej Rion i nagrzewnicę powietrza Eron.

Oba urządzenia posiadają nową ergonomiczną budowę pozwalającą na wygodne i proste wykorzystanie przy pracach wykończeniowych np. przy świetlikach, kominach, attykach itp. Rion i Eron posiadają wbudowany regulator temperatury utrzymujący na wylocie zadaną wartość gorącego powietrza. Oba urządzenia wyposażone są w elektroniczną ochronę elementu grzejnego, rurę osłonową eliminującą możliwość oparzenia, a także automatyczne odłączanie silnika przy minimalnej długości szczotek.

Zgrzewarka ręczna Rion jest przystosowana do pracy z napięciem 230 V i posiada maksymalną moc 1550 W. Regulacja temperatury odbywa się bezstopniowo w granicach 20–650°C, a maksymalny wydatek powietrza wynosi 230 l/min. Nagrzewnica Eron także przeznaczona jest do pracy z napięciem 230 V i posiada maksymalną moc 3400 W. Głównym przedstawicielem grupy automatów samojezdnych jest urządzenie o nazwie Laron. Automat ten bez problemu zgrzewa folie dachowe z PCV-P, PE, ECB, EPDM, CSPE, TPO i – w bogatszej wersji

f Samojezdny automat zgrzewający Laron

– elastomery bitumiczne. Ważący ok. 23 kg automat przeznaczony jest do pracy ciągłej na dużych połaciach dachu, gdzie do szybkiego i starannego wykonania prac przywiązuje się ogromną wagę. Urządzenie zaopatrzone jest dodatkowo w odpowiednie ciężarki dociskowe, zapewniające solidność wykonanego zgrzewu.

Temperatura oraz prędkość zgrzewania regulowane są elektronicznie, co oznacza, że urządzenie utrzymuje zadane przez operatora parametry niezależnie od wahań napięcia, zmiennych warunków atmosferycznych (duży wiatr) i nierówności podłoża. Ważnym czynnikiem wpływającym na wysoką ocenę tego urządzenia jest jego szybkość. Laron może pracować na napięciu 230 lub 400 V. W zależności od wersji, moc wynosi 4600 W (230 V) lub 5700 W (400 V). Temperatura regulowana jest bezstopniowo w zakresie od 20°C do 650°C. Automat Laron można przezbroić w szersze dysze i wałki dociskowe oraz wykorzystywać go do zgrzewania pokryć dachowych z termozgrzewalnych elastomerów bitumicznych.

Dachy 1/2010

Osprzęt i serwis

Osprzęt do elektronarzędzi do zgrzewania Herz w postaci dysz czy wałków dociskowych także wykonany jest z wysokiej jakości materiałów odpornych na korozję i szkodliwe działanie wysokich temperatur. Akcesoria można w różny sposób dobierać do urządzeń w zależności od potrzeb.

Do zgrzewarki ręcznej Rion przewidziane są dysze płaskie o szerokości 20 i 40 mm, a także dysze kątowe o kątach wygięcia 90 lub 60 stopni oraz wałki silikonowe o szerokościach 28 lub 40 mm. Nagrzewnica Eron współpracuje z dyszą szerokoszczelinową 70 × 10 mm i dyszą do zgrzewania pap bitumicznych o szerokości 80 mm.

Herz jako jedyna firma z tej branży na rynku polskim posiada autoryzowany, profesjonalny 48-godzinny serwis gwarancyjny i pogwarancyjny.

mgr inż. Paweł Wiktorowski Herz Polska Sp. z o.o.

41

P R Z E G LĄ D T E CHN ICZN Y

fot. Flender

U

Element został zaprojektowany do wykorzystania na dachach płaskich, krytych papami bitumicznymi lub membranami z tworzyw sztucznych. Podstawę uchwytu przykręca się do konstrukcji dachu, przy czym można ją dopasować do grubości termoizolacji. Uchwyt zostaje uszczelniony połączonym kołnierzem, który zapewnia szczelność miejsca przebicia przy hydroizolacji do 9 mm grubości.

łów walcowany jest w budownictwie stosowany od stuleci. Z racji swojej plastyczności jest doskonałym materiałem do wykonywania np. obróbek blacharskich na dachach. Ponadto metal ten jest odporny na wpływy pogodowe i w 100% nadaje się do recyklingu. Venusblei firmy Röhr+Stolberg łączy wspomniane zalety z uszlachetnioną powierzchnią. Estetyczny wygląd całej powierzchni zostaje zachowany przez cały okres eksploatacji.

Proces uszlachetniania zapobiega poza tym występowaniu bieli ołowiowej. Ołów Venusblei można więc układać przy każdej pogodzie, bez obawy o pojawienie się węglanu. Dodatkowe, pracochłonne patynowanie blachy nie jest konieczne – podnosi tylko koszty.

Do wykorzystania jako fartuchy do okien dachowych i dla lukarn oraz na obróbki instalacji solarnych producent oferuje ołów w wersji plisowanej. Dostępna jest także wersja Venusblei-SK – blacha ołowiana całopowierzchniowo przyklejana

fot. Röhr+Stolberg

chwyt dachowy Flux®-Topp firmy Flender służy do montażu instalacji solarnych, paneli solarnych, elementów komunikacji dachowej, zamocowań zabezpieczających, urządzeń klimatyzujących itp.

Ołów do obróbek

O

do podłoża, odpowiednia do wykonywania zakończeń i połączeń.

Standardowa grubość blachy wynosi 1,25 mm (na zamówienie możliwa grubość 2,5 mm). Jest ona sprzedawana w postaci rolek o wadze 12,5, 16,5, 25 i 50 kg oraz w różnych szerokościach i długościach.

Klamra do dachówek ordmark® firmy FOS to opatentowane mocowanie przeciwburzowe do dachówek cementowych. Dwuczęściowa klamra składa się z wytrzymałego drucianego haka z ułatwiającym wbijanie wygięciem i uchwytu do dachówki. Oba elementy są ze sobą połączone innowacyjną, ruchomą konstrukcją zapobiegającą niekontrolowanemu przekręceniu się klamry i jednocześnie umożliwiającą stabilne zamocowanie haka.

Klamry Nordmark® są dostępne w różnych długościach i w wersjach do zamków zaokrąglonych i kanciastych.

fot. FOS

Uchwyt dachowy

Dzięki modułowej budowie uchwytu można używać albo do mocowania różnych urządzeń, albo jako zabezpieczenia antyupadkowego. Ewentualne obciążenia nie działają na powierzchnię dachu, lecz zostają przekazane do konstrukcji.

Uchwyt jest wykonany z wysokiej jakości stali szlachetnej. Powstawaniu mostków cieplnych w miejscach przejścia przez ocieplenie zapobiega płytka dociskowa z poliamidu.

42

fot. FOS

fot. Flender

N

Dachy 1/2010

fot. Prefa

Płaska blacha aluminiowa

luminiowa blacha płaska Prefalz do układania rąbek stojący to wyrób firmy Prefa. Jest to materiał lubiany przez architektów, gdyż dzięki niebywałej giętkości można go bardzo łatwo formować. Dzięki temu projektanci mają praktycznie nieograniczone możliwości kreatywnego zastosowania na dachach i elewacjach. Wysoka jakość zakładek ułatwia wykonawcom obróbkę również w skomplikowanych sytuacjach i chroni projektanta przed błędami. Wysokiej jakości lakierowana powłoka wypalana w procesie coil-coating umożliwia powlekanie aluminium wieloma kolorami oraz gwarantuje dodatkowy długi okres żywotności, praktycznie bez konieczności konserwacji. fot. Prefa

A

Minimalne nachylenie dachu Lakier

Standardowy ciężar rolek [kg] Standardowe kolory

Od lutego 2010 roku, zapraszamy na cykl szkoleń, organizowanych przez firmę PREFA Polska Sp. z o.o.: • SYSTEM DACHOWY NA RĄBEK STOJĄCY – PREFALZ I STOPIEŃ • SYSTEM DACHOWY NA RĄBEK STOJĄCY – PREFALZ II STOPIEŃ • SYSTEM DACHÓWEK PREFA • SYSTEM RYNNOWY PREFA

Szczegółowe informacje możecie Państwo otrzymać, dzwoniąc do biura pod numer tel.: 22 720-62-90, jak również kontaktując się bezpośrednio z naszymi inżynierami sprzedaży:

Dane techniczne Wymiary [mm] Materiał

SZKOLENIA DLA WYKONAWCÓW 2010 TEORIA I PRAKTYKA

0,70 × 650 stop AlMn1Mg0,5 wg EN 573 5° (9%) strona zewnętrzna: PP 99 (poliamidpoliuretan, strona wewnętrzna: przezroczysty lakier ochronny 60 i 500 14 kolorów, powierzchnia gładka; struktura stucco na zamówienie

region północno-wschodni: 0 509-382-188 region północno-zachodni: 0 509-220-746 region południowo-zachodni: 0 509-220-748 region południowo-wschodni wraz z woj. mazowieckim: 0 509-808-314 Zapraszamy do odwiedzenia strony www.prefa.com gdzie w dziale AKTUALNOŚCI, znajdziecie Państwo wstępne informacje na temat szkoleń.

P R Z E G LĄ D T E CHN ICZN Y

Hydroizolacje na dachy płaskie

SA

m

a t. G

fo

fot. Gamrat SA

t ra

papą. Standardowo produkowana jest w kolorze jasnopopielatym, jednak na życzenie klienta może być wyprodukowana w innych kolorach.

Podstawowy materiał pokryciowy stanowi wzmacniana siatką poliestrową membrana DachGam SZ, produkowana w czterech grubościach całkowitych: 1,2 mm; 1,5 mm; 1,8 mm i 2 mm. Ma-

embrana hydroizolacyjna DachGam produkowana przez Zakłady Tworzyw Sztucznych Gamrat SA to produkt przeznaczony do ostatecznego krycia dachów płaskich na budynkach przemysłowych, magazynowych, administracyjno–biurowych, mieszkalnych oraz w budynkach o nowatorskiej architekturze. Membrana DachGam jest również niezastąpionym materiałem w przypadku modernizacji starych dachów krytych

M

teriałem uzupełniającym, służącym do wykonania obróbek detali dachowych jest membrana niezbrojona DachGam S, o grubości całkowitej 1,5 mm. Oferowana jest w rolkach o szerokości 2 m i długości 20 m.

Trójwarstwowa budowa membrany DachGam zapewnia najlepsze parametry dla pokrycia dachowego. Warstwa wierzchnia chroni materiał przed czynnikami zewnętrznymi: promieniowaniem cieplnym i UV, działaniem gazów, ścieraniem podczas chodzenia po dachu, zaprószonym ogniem. Warstwa zbrojenia odpowiada za parametry mechaniczne produktu: wydłużenie powodowane zmianami temperatur, odporność na przebicie, rozdzieranie i rozciąganie.

Ostatnia warstwa – spodnia odpowiada za jakość zgrzewu – trwałe homogeniczne połączenie z warstwą wierzchnią.

Membrana wysokoparoprzepuszczalna membrany wysokoparoprzepuszczalnej gwarantuje wentylację dachu, szczelność pokrycia oraz zabezpieczenie termoizolacji (wełna mineralna). Trójwarstwowa membrana jest układana bezpośrednio na krokwie pod wszystkie rodzaje pokrycia – blachodachówkę, dachówkę ceramiczną, dachówkę cementową. Produkt zapobiega wewnętrznemu skraplaniu pary wodnej na ocieplone poddasze, odprowadzając wilgoć na zewnątrz. Materiał nie może być stosowany na pełne deskowanie.

fot. WKT-Polska

irma WKT-Polska, ogólnopolski dystrybutor materiałów budowlanych, wprowadziła na rynek nowy produkt – trójwarstwową membranę wysokoparoprzepuszczalną Superox.

Membrana Superox jest produktem trójwarstwowym o wysokiej paroprzepuszczalności, przeznaczonym do stosowania na poddaszach użytkowych bezpośrednio na izolację termiczną.

Posiada wysoki parametr wodoszczelności, co powoduje że jest odporna na działanie wody i wilgoci. Zastosowanie

F

Dane techniczne Wymiary [m] Masa [g/m2] Skład Klasa odporności ogniowej Odporność na przenikanie wody Maksymalna siła rozciągająca w MD [N/50 mm] Maksymalna siła rozciągająca w CD [N/50 mm] Wytrzymałość na rozdzieranie w MD [N] Wytrzymałość na rozdzieranie w CD [N] Wartość współczynnika sd [m] Odporność na przenikanie wody

1,5 × 50 100 (+2/–5) kompozyt z polipropylenu E*) W1 180 (± 50) 125 (± 35) 125 (± 40) 170 (± 50) 0,02 m (+0,03/–0,01) W1

*) Klasa odporności ogniowej E*, z ograniczeniem, badanie wykonano przy wykorzystaniu podkładu z drewna lub wełny skalnej

44

Dachy 1/2010

Wysoka paroprzepuszczalność zapewnia sprawne usuwanie pary wodnej z przegrody budowlanej, dzięki czemu unika się zjawiska kondensacji wilgoci i zamakania materiału termoizolacyjnego, przy jednoczesnym unikaniu strat ciepła, które mogłyby być spowodowane przewiewaniem termoizolacji. Jednocześnie membrany te są wodoszczelne, więc chronią konstrukcję przed wodą z zewnątrz.

fot. Erlus

Dachówka przesuwna

zas przy renowacji dachu ma zasadnicze znaczenie. Jako że w większości przypadków zwykle nie da się uniknąć usunięcia starego pokrycia, inwestorom zależy chociażby na tym, aby na dachu pozostało stare łacenie (o ile jest w dobrym stanie). Oznacza to jednak, że na nowe pokrycie należy wybrać taki model dachówek, aby pasował on do istniejących odstępów łat. Doskonałe do takich celów są dachówki przesuwne, jak np. Ergoldsbacher E58. Zamki tej dachówki umożliwiają jej przesuwanie w pionie o 2 cm. Można więc stosować ją na łaceniu o rozstawie łat od 33,5 do 35,5 cm. fot. Erlus

C

U×miech na deszcz

Galeco to bogata oferta innowacyjnych rozwiàzaý w zakresie systemów rynnowych.

Poßàczenie najnowszych technologii produkcji i nowoczesnych rozwiàzaý z niepowtarzalnà estetykà sprawißo, åe nasza marka staßa siú synonimem jako×ci i trwaßo×ci. Obecnie znajdujemy siú w czoßówce producentów systemów rynnowych, a nasze produkty, wykonane z PVC i STALI, cieszà siú uznaniem na rynkach europejskich.

Galeco to nowoczesne i opatentowane technologie, rozwiàzania nowej generacji i gwarancja trafnego wyboru.

Opatentowany ksztaÝt rynny zabezpieczajÞcy przed przelewaniem wody, nawet podczas obfitych opadów.

Stalowe rynny i rury spustowe zabezpieczone folià, która chroni przed zarysowaniem podczas transportu.

Specjalnie dobrany materiaß posiada zabezpieczenie „UV PROTECT”, które chroni kolor przed szkodliwym dziaßaniem czynników atmosferycznych.

Dachówki można przesuwać nie tylko w pionie, ale i w poziomie – tolerancje zamków bocznych wynoszą 0,6 cm.

Producent, firma Erlus oferuje do dachówek Ergoldsbacher E58 kompletny system ceramiczny: poczynając od gąsiorów, przez dachówki szczytowe, a kończąc na dachówkach z otworami pod instalacje solarne.

Rynna stalowa gÝøbsza od dostúpnych na rynku systemów konkurencyjnych, gwarantujàca wyåszà wydajno×ø w odprowadzaniu wody.

Jedyne dostúpne na rynku naroåniki uszczelkowe wykonane z blachy powlekanej znacznie obniãajÞ koszt systemu.

Dane techniczne Wymiary, dł. × szer. [cm] Długość krycia [cm] Średnia szerokość krycia [cm] Zapotrzebowanie (szt./m2] Ciężar 1 szt. [kg] Ciężar 1 m2 dachu z łaceniem, wg DIN 1055 [kN/m2] Rzeczywisty ciężar 1 m2 dachu [kg]

Jedyny na rynku kompletny system ochrony stalowych rynien i rur spustowych: deklowanie, foliowanie, wewnútrzny szew rury gwarancjà wysokiej estetyki i braku zarysowaý.

26,0 × 42,0 33,5–35,5 20,2 13,9–14,9 3,1 +15%

0,55 45

Dziúki jasnemu wnútrzu elementów dßugich z PVC, system nagrzewa siø do 15% mniej, co zwiúksza jego odporno×ø na rozciàganie.

Galeco Sp. z o. o., ul. UÕmiechu 1, 32-083 Balice www.galeco.pl, galeco@galeco.pl www.galeco.info, export@galeco.pl infolinia: 0801 623 626*

45

* koszt poßàczenia jak za poßàczenie lokalne

B R AN Ż A

Szkolenia RHEINZINK® w roku 2010 Czterodniowe stacjonarne szkolenia RHEINZINK, odbywające się w Centrum szkoleniowym w Majdanie jak co roku odbędą się w sezonie zimowym i potrwają od stycznia do połowy marca 2010 r. Kompletny cykl szkoleniowy jest podzielony na cztery etapy: A, B i C. Szkolenie A Podstawy pokryć dachowych z blachy Teoria: z podstawy blaszanych pokryć dachowych, z materiał RHEINZINK: informacje o materiale, wskazówki dotyczące obróbki, z podstawy techniki rąbkowej i lutowania wg specjalistycznych zasad związków rzemieślniczych, norm DIN/EN i instrukcji RHEINZINK „Lutowanie miękkie” oraz „Technika blacharska”, z detale: opracowanie detali dachów, ścian i obróbek, konstruowanie szablonów do wykrojów z blachy.

Praktyka: z detale dla blaszanych pokryć dachowych: zakończenia okapów, naroży, kalenic, zakończenia listew, przyłączeń do ścian, przebicia dachowe, itp.

Warunek uczestnictwa: znajomość podstaw blacharstwa i posługiwania się narzędziami blacharskimi.

Czas trwania szkolenia: 4 dni (wtorek - piątek). Koszt: 1450 PLN + VAT bez dofinansowania lub 435 PLN + VAT z dofinansowaniem dystrybutora*).

Szkolenie B Szkolenie zaawansowane: krycie dachów blachą Teoria: z szkolenie zaawansowane: krycie dachów blachą, z systemy: rąbek stojący, system listwowy, z planowanie: konstrukcja warstw pokrycia dachowego wentylowana/niewentylowana, podział dachu/pasów, dobór detali, metody wykonania.

Praktyka: z pokrycie dachu dwuspadowego za pomocą arkuszy/taśm firmy RHEINZINK: sporządzanie szablonów do wykrojów z blachy, zastosowanie teorii w praktyce na wymagających modelach, z technika rąbka stojącego: podział pasów, wybór detali, zastosowanie detali (przebicia dachowe, listwy szczytowe, kalenice, uskoki, punkty przełamania dachu, itd.).

Warunek uczestnictwa: zaliczenie kursu A nie wcześniej niż 2 lata temu.

Czas trwania szkolenia: 4 dni (wtorek - piątek). Koszt: 1850 PLN + VAT bez dofinansowania lub 555 PLN + VAT z dofinansowaniem dystrybutora*).

Szkolenie C Szkolenie zaawansowane: wykonanie lukarn i detali na dachu Na tym szkoleniu wykonawcy zdobywają wiedzę na temat poprawnego wykonania lukarn i detali na dachu w rzeczywistych warunkach.

Teoria: z wykonanie okładzin i detali lukarn - do wyboru: lukarny okrągłej, spiczastej lub trójkątnej, z systemy rąbków: rąbek stojący, system listwowy, konstrukcje specjalne, z planowanie: konstrukcja warstw ściany/dachu, podział pasów, wybór detali, metody wykonania, przygotowywanie i użycie elementów prefabrykowanych (pasy, elementy tłoczone, itd.).

Praktyka: z krycie/obróbki lukarn arkuszami/taśmami firmy RHEINZINK, z podział pasów na dachu i ścianie, wykonanie detali

46

Dachy 1/2010

BR ANŻ A wyginanie parapetów, wykonanie czoła lukarny, koszy, rynien i detali przy łączeniowych przy ścianach.

Warunek uczestnictwa: zaliczenie szkolenia A i B + bieżąca praktyka.

Czas trwania szkolenia: 4 dni (wtorek - piątek). Koszt: 1850 PLN + VAT bez dofinansowania lub 555 PLN + VAT z dofinansowaniem dystrybutora*).

z z

Harmonogram szkoleń Miesiąc styczeń

luty marzec

*)

Data,

miejsce

05.01–08.01, Majdan 12.01–15.01, Majdan 26.01–29.01, Majdan 09.02–12.02, Majdan 16.02–19.02, Majdan 02.03–05.03, Majdan (w języku rosyjskim) 09.03–12.03, Majdan

Kurs A A B B A A C

Wykonawcy współpracujący z partnerami handlowymi RHEINZINK® mogą otrzymać dofinansowanie rzędu 70% do szkoleń i kursów organizowanych przez RHEINZINK®. W tym celu prosimy o wybranie odpowiedniego terminu i o kontakt z regionalnym przedstawicielem RHEINZINK Polska.

Paweł Kolka - woj. zachodnio-pomorskie, pomorskie, warminsko-mazurskie i kujawsko-pomorskie: pawel.kolka@rheinzink.pl, tel: +48 604 605 592; Marcin Sawicki – woj. podlaskie, mazowieckie, łódzkie i lubelskie: marcin.sawicki@rheinzink.pl, tel: +48 660 775 805; Piotr Romanowski – woj. wielkopolskie, lubuskie, dolnośląskie i opolskie: piotr.romanowski@rheinzink.pl, tel: +48 608 087 070; Jakub Turek – woj. śląskie, świętokrzyskie, małopolskie i podkarpackie: jakub.turek@rheinzink.pl, tel: +48 604 506 444.

Firma RHEINZINK Polska Sp. z o.o. zastrzega sobie wprowadzanie zmian w planie kursów.

T Y N K I to kwartalnik stworzony

z myślą o inwestorach i wykonawcach budowlanych, poświęcony branży wykończeniowej ze szczególnym naciskiem na tynki wewnętrzne i zewnętrzne. Opisuje sposoby, materiały i narzędzia służące do poprawnego wykonawstwa.

Więcej informacji na stronie

www.tynki.info.pl

B R AN Ż A

Dekarskie wakacje Z Eurodachem na Kanarach Początek listopada to w Polsce środek jesieni. Jesienne szarugi, chłody, bez szalika też już się raczej nie obejdzie... Są jednak miejsca, gdzie o tej porze roku niebo nigdy nie chowa się za chmurami, bez okularów przeciwsłonecznych trudno wyjść na ulicę, a najodpowiedniejszym strojem są krótkie spodenki i t-shirty.

ak jest na Kanarach. Właśnie na ten daleki archipelag firma Eurodach z Warszawy w ramach II edycji akcji „Dekarskie wakacje z Eurodachem” zabrała swoich najlepszych wykonawców. Goście Eurodachu przez tydzień bawili się na Teneryfie.

Grupa zintegrowała się już na lotnisku w Warszawie. Niektórzy z uczestników znali się z wcześniejszych okazji, inni brali już udział w zeszłorocznej wyprawie z Eurodachem do Egiptu, a że wszyscy pracują w jednej branży, szybko znalazły się wspólne tematy do rozmów. Ten fakt przyczynił się do szybkiej integracji grupy.

Dzienne wycieczki Uczestnicy wyprawy zostali zakwaterowani w czterogwiazdkowym hotelu

c Część grupy przed hotelem

c Malownicze zachodnie wybrzeże Teneryfy. W tle klify Los Gigantes

48

Dachy 1/2010

z opcją all inclusive. Opcja ta była wykorzystywana zwłaszcza wieczorami, gdyż w ciągu dnia goście Eurodachu brali udział w licznych wycieczkach.

Jedni wybierali się na rejs statkiem pod klify Los Gigantes – jedne z największych tego typu formacji skalnych na świecie. Miejscami sięgają one 600 m wysokości! Widok z pokładu stateczku bujającego się na falach u stóp tych majestatycznych olbrzymów wywierał niezatarte wrażenie. Inni preferowali górskie wycieczki i wyprawiali się na szczyt wulkanu Del Teide. Ma on wysokość 3718 m n.p.m. i panują na nim naprawdę wysokogórskie warunki –

BR ANŻ A

c W aquaparku

przewodnicy ostrzegają osoby z kłopotami zdrowotnymi, żeby lepiej zrezygnowały ze zdobywania tej najwyższej góry Hiszpanii. Szczyt wulkanu niemal zawsze leży ponad chmurami i jest na nim na tyle zimno, że zaleca się zabranie ciepłych ubrań. Ponieważ ostatnia erupcja wulkanu miała miejsce w roku 1909, a miejscowa legenda głosi, że wulkan ten wybucha średnio co 100 lat, to stojąc na brzegu krateru można mieć dziwne myśli…

Na południu Teneryfy znajduje się aquapark Siam z licznymi atrakcjami.

Wśród nich jest kąpielisko ze sztucznie wywoływanymi falami i 30-metrowej wysokości zjeżdżalnia. Śmiałkowie przed zjazdem muszą przejść krótki instruktaż bezpieczeństwa. Potem już tylko skok do rynny i… szybka, coraz szybsza podróż w dół, do basenu. Nie wszyscy mieli tyle samozaparcia i nawet nie wdrapywali się na wieżę; bywało też, że wycofywali się znad samej kra-

c Na wycieczce

wedzi zjeżdżalni. Trzeba jednak wyobrazić obie zjazd z dziesięciopiętrowego wieżowca, aby przyznać im słuszność.

Z kolei w północnej części wyspy jest ogród zoologiczny Loro Parque. Wśród tropikalnej roślinności znajduje się tu m.in. największe na świecie akwarium z 4 orkami i największe w Europie delfinarium. W odrębnym akwarium żyje ok. 20 000 zwierząt (łącznie z rekinami), które można by było dotknąć, gdyby nie gruba szyba oddzielająca je od podwodnego tunelu. Niedaleko akwarium znajduje się „planeta pingwinów”, gdzie w arktycznym krajobrazie żyją te zimnolubne ptaki.

Wszystkie te miejsca (i wiele innych) zostały dokładnie zeksplorowane przez gości Eurodachu. Podczas jednej z wycieczek po wyspie czujnym oczom fachowców udało się nawet wypatrzeć rynnę deszczową! Prawdopodobnie była to jedna z niewielu rynien na całej Teneryfie, ponieważ pada tu rzadko.

Wieczorne rozrywki Zmęczeni wyprawami uczestnicy wycieczki odpoczywali na plaży. Mimo, że temperatura wody w oceanie kojarzyła się raczej z Bałtykiem niż ciepłym morzem, a wulkaniczny piasek ma kolor czarny, a nie złoty, to w niczym nie przeszkadzało to w relaksowaniu się przy szumie fal.

Takie były rozrywki w ciągu dnia. Wieczorami zaś ekipa siedziała na tarasie nad basenem, rozmawiając na tematy zawodowe i prywatne, tańcząc i biorąc udział w hotelowych animacjach. Nawiązały się nowe kontakty, wymieniano numery telefonów i opowiadano anegdoty.

Tydzień minął stanowczo za szybko.

Pewnego poranka pod hotel zajechał autokar, do którego trzeba było z żalem wsiąść. Tego samego dnia po południu na warszawskim Okęciu wycieczkowiczów przywitał zimny wiatr i codzienne obowiązki. Wszyscy z zazdrością wspomnieli wtedy ciepłe wieczory na tarasie hotelu, miłe towarzystwo i przyjemne uczucie słodkiego nieróbstwa.

Byle do listopada 2010! Lista uczestników jest otwarta, wystarczy aktywnie współpracować z firmą. Wtedy Eurodach znów zabierze was na dekarskie wakacje.

Współpraca: Marek Tuchowski, Eurodach

c Plaża z czarnym, wulkanicznym piaskiem

Dachy 1/2010

49

B E Z P I E C Z E Ń ST WO

Wypadek śmiertelny przy wykonywaniu prac na rusztowaniu Upadki z wysokości przy wykonywaniu prac budowlanych to najczęstsze przyczyny wypadków w budownictwie. Zagrożenia upadkiem z wysokości występują między innymi przy montażu rusztowań, wykonywaniu prac budowlanych na rusztowaniach i pomostach, przy wykonywaniu prac remontowych na dachach budynków. Upadek z wysokości w większości przypadków skutkuje zgonem poszkodowanego.

ak tragiczne w skutkach wypadki zdarzają się najczęściej w małych w firmach budowlanych (zatrudniających do 10 pracowników) bez względu na okres prowadzonej działalności. Poniżej przedstawiono przykład wypadku śmiertelnego jaki wydarzył się w firmie zatrudniającej do 10 pracowników, prowadzącej działalność gospodarczą na rynku przez okres 19 lat (od 01.11.1999 r.). W firmie tej nigdy przedtem nie wydarzył się wypadek. Firma ta nigdy nie była kontrolowana przez Organy Państwowej Inspekcji Pracy. Opisane poniżej okoliczności wypadku, charakterystyczne są dla wielu innych tego typu zdarzeń.

W dniu 10 marca 2009 r. ok. godz. 7.00 pracownicy zakładu rozpoczęli prace jak każdego dnia. Zakres prac obejmował tynkowanie kominów na dachu budynku mieszkalnego, wielorodzinnego w Gnieźnie. Prace tynkarskie na rusztowaniu bez nadzoru osoby kierującej pracownikami wykonywały cztery osoby.

W dniu zdarzenia wiał silny wiatr oraz padał deszcz. Do obowiązków poszkodowanego należało odbieranie zaprawy transportowanej na rusztowanie przy pomocy wysięgnika i podawanie jej pracownikom wykonującym prace tynkarskie na dachu. Około godz. 7.15 poszkodowany

50

c Miejsce upadku pracownika

wszedł po konstrukcji rusztowania na ostatni pomost roboczy rusztowania.

Po podaniu tynkarzom zaprawy zaczął schodzić po elementach konstrukcyjnych rusztowania oraz balustradach balkonowym zamontowanych na budynku. Przechodząc z poziomu balustrady balkonu (na wysokości 3 piętra, ok. 10 m) na element konstrukcyjny rusztowania poszkodowany najprawdopodobniej się poślizgDachy 1/2010

nął i spadł z wysokości ok. 10 m. Upadł na ułożoną w obrębie rusztowania konstrukcję zdemontowanego ruchomego pomostu roboczego. W wyniku upadku pracownik doznał obrażeń wewnętrznych. Wezwano pogotowie, które po udzieleniu pierwszej pomocy przewiozło poszkodowanego do szpitala. W wyniku obrażeń wewnętrznych pracownik zmarł w szpitalu.

BEZPIECZEŃ S T WO

c Nieprawidłowe posadowienie rusztowania

Przyczyny wypadku Według informacji uzyskanych od policji, poszkodowany znajdował się pod wpływem alkoholu (2,08 promila alkoholu).

Zgodnie z ustaleniami kontroli bezpośrednią przyczyną wypadku był upadek z wysokości spowodowany niewłaściwym zachowaniem pracownika oraz wykonywaniem prac na rusztowaniach w czasie silnego wiatru i opadów deszczu. Pośrednimi przyczynami wypadku było: brak wiedzy poszkodowanego w zakresie zagrożeń związanych z prowadzonymi pracami (pracownika przed dopuszczeniem do pracy nie poddano wstępnym szkoleniom bhp oraz nie zapoznano z oceną ryzyka zawodowego), stan nietrzeźwości poszkodowanego. Ponadto z ustaleń kontroli wynika, że poszkodowanego dopuszczono do pracy bez aktualnego orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań do pracy na zajmowanym stanowisku. Dla prowadzonych prac nie określono warunków bhp, w tym szczegółowych wymagań prowadzenia prac szczególnie niebezpiecznych.

Rusztowanie posadowiono niezgodnie z przepisami bhp: nie wykonano pionów komunikacyjnych zapewniających bezpieczne dojście do stanowisk pracy.

Brak pionów komunikacyjnych skutkował niewłaściwe zachowaniem poszkodowanego, który do przechodzenia na pomost roboczy wykorzystywał elementy konstrukcyjne rusztowania.

Montaż rusztowania powierzono pracownikom nie posiadającym kwalifikacji wymaganych przepisami prawa. Żaden

c Brak pełnych pomostów roboczych, nieprawidłowe dojścia, brak balustrad ochronnych i desek krawężnikowych

z pracowników wykonujących prace na budowie nie posiadał uprawnień do montażu rusztowań. Przed dopuszczeniem do eksploatacji nie dokonano odbioru rusztowania przez osobę posiadającą uprawnienia do sprawowania samodzielnych funkcji w budownictwie w zakresie konstrukcji budowlanych (uprawnienie wykonawcze). Rusztowanie klinowe ustawione przy elewacji budynku posadowiono nieprawidłowo.

Mie posiadało ono desek krawężnikowych, barierek pośrednich, pełnych pomostów roboczych, nie zapewniono zgodnych z przepisami pionów komunikacyjnych, nie podano dopuszczalnego obciążenia pomostów roboczych rusztowania. Do dnia wypadku w zakładzie nie oceniono ryzyka zawodowego, nie dokonano identyfikacji zagrożeń związanych z prowadzonymi przez zakład pracami. Nie określono sposobów eliminacji zagrożeń oraz zabezpieczenia pracowników. W zakładzie do dnia wypadku nie zapewniono realizacji zadać służby bhp. Ponadto kontrola wykazała, że na dzień wypadku pracownikowi nie potwierdzono na piśmie rodzaju i warunków umowy o pracę. Ustalono, że pracodawca zgłosił pracownika do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych po terminie wymaganym przepisami prawa.

Przedstawiony powyżej wypadek jest jednym z wielu jakie wydarzyły się w ostatnich latach na budowie. Wypadki te dotyczyły różnych osób, firm i różnych placów budów, łączą je jednak te same Dachy 1/2010

okoliczności, przyczyny i ten sam skutek.

Przyczyny są typowe: z niewłaściwa organizacja prac – brak określenia szczegółowych warunków bhp dla prowadzonych prac niebezpiecznych, z niewłaściwy stan bhp użytkowanych rusztowań roboczych. Montaż rusztowań powierzono osobom nie posiadającym kwalifikacji wymaganych przepisami prawa, z niewiedza poszkodowanego o zakresie zagrożeń związanych z wykonywanymi pracami. Poszkodowanych przed dopuszczeniem do pracy nie poddano szkoleniom bhp i nie poinformowano go o ryzyku zawodowym, z do dnia wypadku w zakładzie nie zapewniono realizacji zadań służby bhp, nie wprowadzono zasad zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy, nie zapewniono właściwego nadzoru nad prowadzonymi pracami.

Brak wiedzy na temat bezpieczeństwa i higieny pracy przy prowadzeniu prac szczególnie niebezpiecznych skutkował utratą życia pracownika, tragedią jego rodziny i konsekwencjami karno-wykroczeniowymi dla osób odpowiedzialnych, w tym pracodawcy.

Ryszard Rodzoch Sekretarz Rady ds. Bezpieczeństwa Pracy w Budownictwie przy Głównym Inspektorze Pracy

51

PRZEWODNIK BRANŻOWY D L A AKCESORIA

Blachotrapez T.J.Luberda Sp. Jawna 34-700 Rabka Zdrój; Ponice 216a tel. 018 268 52 00; fax. 018 268 52 15 Działy handlowe: Rabka Ponice: detal/ 018 269 15 22; hurt/ 018 269 15 13 Warszawa Sękocin: detal/ 022 720 27 58; hurt/ 022 720 32 85 e-mail: info@blachotrapez.com.pl; info.hurt@blachotrapez.com.pl; www.blachotrapez.eu

D E K A R Z Y

BLACHY POWLEKANE

Blachotrapez T.J.Luberda Sp. Jawna 34-700 Rabka Zdrój; Ponice 216a tel. 018 268 52 00; fax 018 268 52 15 Działy handlowe: Rabka Ponice: detal/ 018 269 15 22; hurt/ 018 269 15 13 Warszawa Sękocin: detal/ 022 720 27 58; hurt/ 022 720 32 85 e-mail: info@blachotrapez.com.pl; info.hurt@blachotrapez.com.pl; www.blachotrapez.eu

DACHÓWKA CERAMICZNA

DACHY BAWARII Sp. J. Generalny Partner Bayerische Dachziegelwerke Bogen w Polsce 63-460 Nowe Skalmierzyce, Ociąż ul. Ostrowska 50a Tel. +48 062 735 31 75, +48 062 735 45 14 Fax +48 062 505 70 89 e-mail: dachybawarii@bogen.pl; www.bogen.pl

BLACHY SZLACHETNE Braas, Monier Sp. z o.o. ul. Wschodnia 26, 45-449 Opole tel. 077 541 20 00; fax 077 541 20 09 infolinia 0801 900 555 e-mail: info-braas.pl@monier.com; www.braas.pl

ENKE-WERK Johannes Enke GmbH & Co.KG Hamburger Str. 16, 40221 Dusseldorf Biuro Katowice: 40-524 Katowice, ul.Kościuszki 173 tel. kom. 513078430, tel/fax 33 810 50 14, fax 32 209 12 06, email: enke@enke.pl; www: www.enke.pl

DABLEX Sp. z o.o. ul. Radarowa 165, 80-298 Gdańsk infolinia: +48 058 340 20 40 email: info@raiko.com; www.raiko.com

Klober – HPI Polska Sp. z o.o. ul. 17 Stycznia 45 b 02-146 Warszawa tel. +48 022 35 12 900 fax +48 022 35 12 901 e-mail: info@kloeber-hpi.biz; www.kloeber-hpi.biz

RuppCeramika, Monier Sp. z o.o. ul. Wschodnia 26, 45-449 Opole tel. 077 541 20 00; fax 077 541 20 09; infolinia 0801 900 555 e-mail: info-ruppceramika.pl@monier.com; www.ruppceramika.pl

akcesoria dachowe WA-BiS Tarnawa 34a, 28-340 Sędziszów tel. 041 381 24 21 fax 041 381 01 05 e-mail: biuro@wa-bis.com.pl; www.wa-bis.com.pl

BROCHEM METAL Sp. z o.o. ul. Szkolna 39, 62-023 Robakowo tel. 061 664 29 50; fax 061 664 29 55 ul. Warszawska 15, 32-086 Węgrzce k. Krakowa tel. 012 286 30 55; fax 012 285 74 24 e-mail: info.krakow@brochem.pl; info@brochem.pl; www.brochem.pl

EKRO KNYŻ Spółka Jawna 05-830 Nadarzyn, Wolica, ul. Zielona 39 tel./fax 022 729 80 85; 022 798 21 22 e-mail: ekro@ekro.com.pl; www.ekro.com.pl

PREFA Polska sp. z o.o. ul. Emaliowa 28, 02-295 Warszawa tel. 022 720 62 90, fax 022 886 10 54 e-mail: biuro@prefa.com; www.prefa.com

RHEINZINK Polska Sp. z o.o.

Majdan 105; 05-462 Wiązowna tel. 022 611 71 30; fax 022 611 71 32 e-mail: info@rheinzink.pl; www.rheinzink.pl Polska północno-zachodnia 604 60 55 92 Polska południowo-zachodnia 608 08 70 70 Polska południowo-wschodnia 604 50 64 44 Polska środkowo-wschodnia 660 77 58 05

UMICORE Marketing Services Polska Sp. z o.o. ul. Ludwiki 4; 01-226 Warszawa tel. 022 632 47 61 01; fax 022 632 46 40 e-mail: vmzinc@vmzinc.com.pl; www.vmzinc.pl

ZM Silesia SA ul. Konduktorska 8 40-155 Katowice tel. 032 35 87 400; fax 032 259 83 31 e-mail: biuro@silesiasa.pl; www.blachasilesia.pl;

Dachkeramik Meyer-Holsen GmbH Tonstraβe 78 32609 Hüllhorst Tel.+49 057 44 94 01 17 e-mail: info@meyer-holsen.de; www.meyer-holsen.de Reprezentant firmy w Polsce Maciej Reniec Tel. 0 606 273 056 reniec@dachkeramik.pl

RuppCeramika, Monier Sp. z o.o. ul. Wschodnia 26, 45-449 Opole tel. 077 541 20 00; fax 077 541 20 09 infolinia 0 801 900 555 e-mail: info-ruppceramika.pl@monier.com; www.ruppceramika.pl

CHEMIA BUDOWLANA

ENKE-WERK Johannes Enke GmbH & Co.KG Hamburger Str. 16, 40221 Dusseldorf Biuro Katowice: 40-524 Katowice, ul.Kościuszki 173 tel. kom. 513078430, tel/fax 33 810 50 14, fax 32 209 12 06, email: enke@enke.pl; www: www.enke.pl

DACHÓWKA CEMENTOWA

Braas, Monier Sp. z o.o. ul. Wschodnia 26, 45-449 Opole tel. 077 541 20 00; fax 077 541 20 09; infolinia 0801 900 555 e-mail: info-braas.pl@monier.com; www.braas.pl

IBF Polska Sp. z o.o. ul. Kościuszki 21; 59-700 Bolesławiec tel. 075 732 40 31; fax 075 732 40 34 Oddział: ul. Poznańska 294; 87-700 Toruń tel. 056 658 14 51; fax 56 658 14 48 e-mail: ibf@ibf.pl; www.ibf.pl

PRZEWODNIK BRANŻOWY D L A

D E K A R Z Y

FOLIE DACHOWE

DuPont Poland Sp. z o.o ul. Powązkowska 44C, 01-797 Warszawa tel. 022 320 09 00, fax 022 320 09 88 infolinia techniczna: 801 88 99 40 e-mail: doradca@tyvek.pl; www.construction.tyvek.com

Zakłady Tworzyw Sztucznych Gamrat S.A ul. Mickiewicza 108, 38-200 Jasło tel. 013 491 60 00, fax 013 491 50 94 e-mail: gamrat@gamrat.com.pl; www.gamrat.pl

Zi-Co Sp. z o.o.

Specjalistyczne narzędzia, maszyny dla dekarzy 52-427 Wrocław, ul. Kupiecka 10 tel. 071 364 33 38; tel/fax 071 363 45 80 e-mail: marketing@dekarze.pl

P.P.H.U. WINDEX Maszyny i Urządzenia Dekarskie ul. Towarowa 8, 89-620 Chojnice tel. 052 396 77 20, fax 052 396 77 21 e-mail: windex@windex.pl www.windex.pl www.steinweg-boecker.pl

RYNNY Klober-HPI Polska Sp. z o.o. ul. 17 Stycznia 45 b 02-146 Warszawa tel. +48 022 35 12 900 fax +48 022 35 12 901 e-mail: info@kloeber-hpi.biz; www.kloeber-hpi.biz

INTERNET

Alpodach Sp.z o.o.

Ul. Witosa 29 68-200 Żary tel. 068 470 49 96; fax 068 470 49 94 e-mail: alpodach@alpodach.pl; www.alpodach.pl

RHEINZINK Polska Sp. z o.o.

Majdan 105; 05-462 Wiązowna tel.: 022 611 71 30; fax 022 611 71 32 email: info@rheinzink.pl; www.rheinzink.pl Polska północno-zachodnia 604 60 55 92 Polska południowo-zachodnia 608 08 70 70 Polska południowo-wschodnia 604 50 64 44 Polska środkowo-wschodnia 660 77 58 05

UMICORE Marketing Services Polska Sp. z o.o. ul. Ludwiki 4; 01-226 Warszawa tel. 022 632 47 61 01; fax 022 632 46 40 email: vmzinc@vmzinc.com.pl; www.vmzinc.pl

ZM Silesia SA ul. Konduktorska 8 40-155 Katowice tel. 032/35 87 400; fax 032/259 83 31 www.blachasilesia.pl; biuro@silesiasa.pl

SZKOLENIA

Polskie Centrum Budownictwa Sp. z o.o.

02-516 Warszawa, ul. Starościńska 1b lok. 2 tel./fax 022 646 75 21 – 24, e-mail: info@klubdachy.pl; www.dachy.info.pl

Dachowy Sp. z o.o.

91-341 Łódź ul. Brukowa 16 tel/fax 042 651 26 57 e-mail: dachowy@dachowy.pl; www.dachowy.pl;

Braas, Monier Sp. z o.o. ul. Wschodnia 26, 45-449 Opole tel. 077 541 20 00; fax 077 541 20 09 infolinia 0801 900 555 e-mail: info-braas.pl@monier.com; www.braas.pl

BROCHEM METAL Sp. z o.o. ul. Szkolna 39, 62-023 Robakowo tel. 061/664 29 50; fax 061/664 29 55 ul. Warszawska 15, 32-086 Węgrzce k. Krakowa tel. 012 286-30-55; fax 012 285-74-24 e-mail: info.krakow@brochem.pl; info@brochem.pl; www.brochem.pl

BROCHEM METAL Sp. z o.o. ul. Szkolna 39, 62-023 Robakowo tel. 061/664 29 50; fax 061/664 29 55 ul. Warszawska 15, 32-086 Węgrzce k. Krakowa tel. 012 286-30-55; fax 012 285-74-24 e-mail: info.krakow@brochem.pl; info@brochem.pl; www.brochem.pl

EKRO KNYŻ Spółka Jawna 05-830 Nadarzyn, Wolica, ul. Zielona 39 tel./fax 022 729 80 85; 022 798 21 22 e-mail: ekro@ekro.com.pl, www.ekro.com.pl

LIFT POLSKA ul Wolności 15 46-034 Pokój woj. opolskie tel. kom. 796 388 026 e-mail: biuro@lift-polska.pl; www.lift-polska.pl

WYCIĄGI DEKARSKIE

GEDA-Dechentreiter GmbH/Co. KG Mertinger Strasse 60; D-86663 Asbach-Bäumenheim fax +49 906 9809 50; email: vertrieb@geda.de Sprzedaż, dzierżawa, serwis: Ramirent S.A. 71-066 Szczecin, ul. Świerczewska 3 tel. 091 432 34 10; e-mail: geda@ramirent.pl

Specjalistyczny serwis o dachach 52-427 Wrocław, ul. Kupiecka 10 tel./fax (071) 363 45 80 www.dachy.org, www.dekarze.pl

NARZĘDZIA I MASZYNY

Akademia Sztuki Dekarskiej ul. Witosa 29, 68-200 Żary tel.+48 068 470 49 96; fax +48 068 470 49 94 email: asd@asd.alpodach.pl; www.asd.alpodach.pl

DABLEX Sp. z o.o. ul. Radarowa 165, 80-298 Gdańsk infolinia: +48 058 340 20 40 email: info@raiko.com, www.raiko.com

Zakłady Tworzyw Sztucznych Gamrat S.A ul. Mickiewicza 108 38-200 Jasło tel. 013 491 60 00; fax 013 491 50 94 email: gamrat@gamrat.com.pl, www.gamrat.pl

Plastmo Polska Falencka 1, 05-090 Janki tel. 022 720 37 93; fax 022 720 37 95, email: plastmo@plastmo.pl; www.plastmo.pl

PREFA Polska sp. z o.o. ul. Emaliowa 28, 02-295 Warszawa tel. 022 720-62-90; fax 022 886-10-54 e-mail: biuro@prefa.com; www.prefa.com

LIFT POLSKA ul Wolności 15 46-034 Pokój woj. opolskie tel. kom. 796 388 026 e-mail: biuro@lift-polska.pl; www.lift-polska.pl

P.P.H.U. WINDEX Maszyny i Urządzenia Dekarskie ul. Towarowa 8 89-620 Chojnice tel. 052/396 77 20 fax 052/396 77 21 e-mail: windex@windex.pl; www.windex.pl; www.steinweg-boecker.pl

W N A S T Ę PN Y M N UME R ZE

Rozpoznanie wartości zabytkowych konstrukcji dachowych Dokumentacja prac remontowych dotycząca zabytkowych konstrukcji dachowych oraz podejmowane na jej podstawie działania naprawcze powinny być poprzedzone szczegółowym rozpoznaniem wartości zabytkowych całości konstrukcji przewidzianej do naprawy lub konserwacji. Rozpoznanie powinno dotyczyć zarówno sfery historii, jak i techniki.

Klapy dymowe – funkcje, zasady rozmieszczania i montowania Wentylacja pożarowa to jeden z najważniejszych systemów przeciwpożarowych warunkujących bezpieczeństwo w budynku. Co do zasady jego działanie zaplanowane jest w czasie trwania pożaru, jednak pewne funkcje można wykorzystywać w trakcie codziennej eksploatacji budynków.

Wpływ pokryć dachowych o wysokiej refleksyjności na zużycie energii w budynku Mieszkańcy strefy tropikalnej zazwyczaj noszą białe ubrania, co pomaga im lepiej funkcjonować w wysokiej temperaturze. Intuicja podpowiada, że jasne kolory odbijają, natomiast ciemne absorbują promienie słoneczne. Pod tym względem budynki są podobne do ludzi. Jeśli dach budynku będzie koloru ciemnego (z czym spotykamy się najczęściej), będzie on nagrzewał się nieporównywalnie mocniej niż dach, którego wierzchnią warstwę wykonano z materiału o jasnym kolorze.

54

Dachy 1/2010

PRENUMERATA 2010

PRENUMERATA DACHY 2010 Dzięki prenumeracie masz stały dostęp do: X

aktualnych informacji o materiałach pokryciowych i izolacyjnych,

dachy PĹ ASKIE

dachy PĹ ASKIE

X

rozwiązań konstrukcyjno-projektowych, wydarzeń w branşy.

ZAMĂ“W PRENUMERATĘ I CZYTAJ!

#%.! : 7 49- 6!4

,)0)%#

.5-%2 )33.

dachy PĹ ASKIE

$ACH W KOLORACH

X

4O NOWY KWARTALNIK NA POLSKIM RYNKU CZASOPISM FACHOWYCH

$ACHY ZIELONE r UWAGI O PROJEKTOWANIU I REALIZACJI

:AKÂ?AD KOMBINOWANY

$ACHY NA BLACHACH TRAPEZOWYCH

0APY BITUMICZNE

-EMBRANY HYDROIZOLACYJNE Z 06#

#%.! : 7 49- 6!4

0!l$:)%2.)+

.5-%2 )33.

4UTAJ ZNAJDZIESZ INFORMACJE O NOWOCZESNYCH TECHNOLOGIACH WYKONAWCZYCH

„ ROZWI–ZANIACH PROJEKTOWYCH

„ MATERIA�ACH

„ NARZÇDZIACH STOSOWANYCH NA DACHACH P�ASKICH „

:!-°7 02%.5-%2!4§ ) 02:%+/.!* 3)§ 3!-

Zamów prenumeratę roczną miesięcznika Dachy w cenie 102 zł (brutto)

Zamawiam prenumeratę roczną kwartalnika DACHY PŠASKIE w cenie 20 zł (brutto)

Nazwa firmy ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌..‌‌‌‌‌‌....‌‌....‌‌.

Nazwa firmy ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌..‌‌‌‌‌‌....‌‌....‌‌.

Imię i nazwisko zamawiającego ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌..‌‌‌‌‌‌‌..‌‌....‌‌.

Imię i Nazwisko zamawiającego ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌..‌‌‌‌‌‌‌..‌‌....‌‌.

Ulica ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

Ulica ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

Kod ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌‌‌ Miasto ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌...‌‌...........‌‌

Kod ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌‌‌ Miasto ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌...‌‌...........‌‌

NIP ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌‌................

NIP ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌‌................

Tel/fax ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌..‌‌‌‌.. e-mail ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌..‌‌‌‌‌‌‌‌.‌.‌..‌.

Tel/fax ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌..‌‌‌‌.. e-mail ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌..‌‌‌‌‌‌‌‌.‌.‌...‌.

Polskie Centrum Budownictwa Sp. z o.o., ul. Starościńska 1B lok. 2, 02-516 Warszawa Polskie Centrum Budownictwa Difin i Mßller sp. z o.o., ul. Starościńska 1B lok 2, 02-516 Warszawa tel/fax /022/ 646 75 23,

e-mail: anna.sztorc@dachy.info.pl

tel. 0-22 646 75 21

WyraÄŞam zgodÄŠ na umieszczenie moich danych osobowych w bazie danych wydawnictwa Polskie Centrum Budownictwa Sp. z o.o., oraz na ich przetwarzanie zgodnie z treÄžciÄ… Ustawy o ochronie danych osobowych z dn. 29.08.1997r. (Dz.U.133, poz.88) wyĂĄÄ…cznie dla potrzeb marketingowych wydawnictwa.

e-mail: dachy@pcbmedia.pl

www.dachyplaskie.info.pl

Wyraşam zgodę na umieszczenie moich danych osobowych w bazie danych wydawnictwa Polskie Centrum Budownictwa Difin i Mßller Sp.z o.o, oraz na ich przetwarzanie zgodnie z treścią Ustawy o ochronie danych osobowych z dn. 29.08.1997 r. (Dz. U. 133, poz.88) wyłącznie dla potrzeb marketingowych wydawnictwa.

dachy PŁASKIE

DACHY 1/2010

7SZYSTKO O DACHACH P ASKICH

$!#(9 - A T E R I A Y + O N S T R U K C J E 4E C H N O L O G I E

.2 349#:%® #%.! Z W TYM 6!4 .2 ).$%+35 )33.

WWW DACHY INFO PL

#%.! : 7 49- 6!4

0!l$:)%2.)+

.5-%2 )33.

:AK AD KOMBINOWANY

$ACHY NA BLACHACH TRAPEZOWYCH

-EMBRANY HYDROIZOLACYJNE Z 06#

777 $!#(90,!3+)% ).&/ 0,

(YDROIZOLACJE $ACHY ZIELONE /DWODNIENIA /CIEPLENIA $ACHY ODWRÏCONE 0 YNNE FOLIE

UL 3TAROxCIÍSKA B LOK 7ARSZAWA TEL r

2EKONSTRUKCJA ZABYTKOWEJ WIE Y

4ERMINOLOGIA WIÇ|B DACHOWYCH

,UKARNA WOLE OKO