DIAGNOZA SPOﾅ・CZNA 2013 www.diagnoza.com Dominik Batorski PAP konferencja prasowa 26.06.2013
NARODOWE CENTRUM NAUKI
Komputery i dostęp do internetu w gospodarstwach domowych 2013 100 90
Procent gospodarstw domowych
80
82,4
80,3 71,4
70
62,6 60,2
60 53,8
51,4
50
66,0 61,1 54,1
47,3
44,5
40
70,2 66,9
39,2 33,7
komputer
30
25,6 20
dostęp do internetu
16,9
10
telefon stacjonarny
0 2003
2005
2007
2009
Rok
2011
2013
Typ dostawcy internetu odsetek gospodarstw łączących się z internetem 10% 20% 30% 40% 50%
0% modem telefoniczny, dostęp wdzwaniany
60%
5%
1% 0%
0% stałe łącze u operatora telefonii stacjonarnej
30%
40%
45%
52%
26% 27% 27%
stałe łącze poprzez dostawcę telewizji kablowej
30%
inne stałe łącze np.: sieć osiedlowa, łącze lokalnego dostawcy internetu, lub łącze współdzielone, sąsiedzkie
stały dostęp przez sieć komórkową np.: BlueConnect, iPlus, czy Twój Internet; Business Everywhere Orange
dostęp do internetu przez komórkę (modem w komórce)
18% 3%
15%
21%
18%
2% 2% 3%
4%
inne
10%
23%
5% 5% 5%
4%
27%
2007 2009 2011 2013
Powody braku dostępu do internetu w gospodarstwach domowych 0%
10%
odsetek gospodarstw bez dostępu do internetu 20% 30% 40%
brak odpowiedniego sprzętu brak możliwości technicznych korzystania z łącza stałego wystarczające możliwości korzystania z Internetu gdzie indziej
31,2% 30,4% 6,6% 2,7% 3,7% 6,8% 5,4% 4,0% 3,4%
36,6%
względy prywatności lub bezpieczeństwa Internet może być szkodliwy
1,4% 1,5% 1,1% 1,5% 1,8% 1,9% 0,8% 1,0% 4,0% 2,4% 1,0% 1,0% 31,6% 22,4% 20,5% 19,3% 28,6% 25,8% 26,5%
brak odpowiednich umiejętności korzystania
inny powód zamierzamy założyć dostęp w tym roku
45,2%
46,5% 50,0% 44,0%
koszty dostępu są zbyt duże
8,5% 8,1% 3,9% 4,3% 6,2% 5,1% 1,6% 1,6%
60%
13,0%
Internet nie jest nam potrzebny Internet nie ma nic ciekawego do zaoferowania
50%
39,6%
2007 2009 2011 2013
57,0%
INTERNET VS. TV
To nie koniec telewizji! 80%
70%
70,1% 66,0%
60,2% 59,8%
60% 57,2% 53,8%
50%
40%
51,4%
72,4% 70,2% 66,9% 64,5%
61,1% telewizor LCD lub plazma
49,7%
telewizję satelitarną lub kablową 39,2%
komputer (ogółem)
33,7% 30%
20%
dostęp do Internetu w domu 20,3%
10%
0% 2007
2009
2011
2013
Czas spędzany przed telewizorem wśród internautów i niekorzystających czas poświęcany na oglądanie telewizji (dziennie)
100% 90%
18,9
19,6
22,1
24,4
80% 70%
15,9
17,4
17,6
18,9
10,3
11,6
12,0
13,0
11,8
12,2
13,0
12,9
25,5
60% 50%
25,9
26,2
26,3
40%
10% 0%
26,0
24,7
26,0
27,2
32,4
32,5
29,7
mniej niż godzinę nie oglądam telewizji
21,7 14,9
13,6
12,4
12,1
9,1 2,1
7,8 3,0
7,1 2,2
6,1 2,7
3,3
4,2
4,2
5,2
2007
2009
2011
2013
2007
2009
2011
2013
osoby niekorzystające z internetu
od dwóch do trzech godzin od godziny do dwóch godzin
30% 20%
od trzech godzin do czterech godzin
26,2 34,3
28,0
26,0
powyżej czterech godzin
internauci
Oglądanie w sieci 70%
kiedykolwiek
w ostatnim tygodniu 60%
57,7%
56,7%
50% procent użytkowników internetu
• Część internautów ogląda video w sieci, choć daleko jeszcze do powszechnego oglądania w sieci. • Czy oglądanie telewizji i video w sieci oraz ściąganie filmów przyczyniają się do spadku oglądalności tradycyjnej TV?
40%
30% 22,4%
21,7%
20%
10%
0% ściąganie muzyki, filmów
oglądanie telewizji, video przez internet
Oglądanie TV a oglądanie w sieci czas poświęcany na oglądanie telewizji (dziennie)
100% 90%
12,4
13,2
12,3
15,0
24,4
80% 70%
12,5
powyżej czterech godzin 13,0 od trzech godzin do czterech godzin
18,9
60%
28,6
27,0
24,5
50% 40%
20%
31,1
28,9
27,5
13,2
12,4
6,1
7,5
21,7
10%
0%
od godziny do dwóch godzin
26,2
30%
6,1 2,7 niekorzystający z internetu
od dwóch do trzech godzin
11,0
3,5
użytkownicy użytkownicy czasami internauci regularnie nieoglądający telewizji oglądający w sieci oglądający w sieci i video w sieci
mniej niż godzinę nie oglądam telewizji
REWOLUCJA MOBILNA
Upowszechnienie technologii mobilnych • Ponad 87% Polaków ma telefon komórkowy. Nieco ponad 25% posiada smartfona. • Laptopy są popularniejsze od komputerów stacjonarnych. • Szybki wzrost popularności tabletów.
60%
50%
50,7%
51,3%
40%
50,2%
38,8%
komputer stacjonarny komputer przenośny (laptop) czytnik książek elektronicznych tablet
30% 25,0% 20%
10%
49,4% 46,9%
11,2% 9,3%
2,0%
3,8%
0%
2007
2009
2011
2013
KORZYSTANIE Z INTERNETU
Dostęp a korzystanie • Dostęp do internetu w domu ma 75,7% Polaków w wieku 16 i więcej lat. • Jednak nie wszyscy z tego korzystają – aż 14,9% nie używa internetu mimo posiadania dostępu w domu. Jest to ponad 40% niekorzystających z sieci.
100%
90% 80%
25,9
36,0 14,1
60%
40%
13,1 10,8
3,6
14,9 2,4
posiada w domu, ale nie korzysta
4,5
8,4
30% 20%
nie posiada i nie korzysta
47,3
70%
50%
21,9
56,4
60,8
nie posiada w domu, ale korzysta
46,4 posiada w domu i korzysta
33,5
10% 0%
2007
2009
2011
2013
Dostęp a korzystanie 100% 90%
posiadający dostęp do internetu w domu korzystający z internetu
procent osób w danym wieku
80% 70% 60% 50%
40% 30% 20% 10% 0% 18 20 22 24 26 28 30 32 34 36 38 40 42 44 46 48 50 52 54 56 58 60 62 64 66 68 70 72 74 76 78 80 wiek
Korzystanie z komputer贸w, internetu i kom贸rek 100 komputer 90
odsetek os贸b w wieku 16+
80
internet
85,1
kom贸rka
78,4
70
70,1
60
50,8
50
48,1 43,1
40 30 20
35,5 29,9
87,4
60,6
54,5 60,0
63,8
63,2
50,9
41,8 33,4
23,1
10 0 2003
2005
2007
2009
2011
2013
Korzystanie z internetu wśród dzieci 100%
100%
95% 94% 93% 91%92% 87% 83% 83%
90%
Nie, jest za małe
90%
80%
80%
Nie, nie ma w domu dostępu
70%
70%
60%
procent osób w danym wieku
procent korzystających z internetu
71%
55%
50% 39%
40% 30%
25%
Nie, bo nie umie
60% 50%
Nie, z powodu schorzenia
40% 30%
Tak, samodziel nie
20%
20% 2011
10%
5%
Tak, ale z innymi
10%
7%
2013 0%
0% 0
1
2
3
4
5
6
7 8 wiek
9 10 11 12 13 14 15
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 wiek
KTO KORZYSTA Z INTERNETU?
Uwarunkowania korzystania: wiek odsetek osób korzystających z internetu
100 90 80 72,7
70 60
59,4
56,1
50
76,5
49,2
30 20 10 0
23,4 12,4 2,8 0,9 2003
35,2
73,7
75,7
49,9
31,7
2005
45-59 lat 35,5
60-64 lat
14,1
65 i więcej lat
29,2 20,6
3,6 2007
25-34 lat
55,2
13,7 7,6 2,8
88,4 82,3
16-24 lat
35-44 lat
39,5
21,6
96,6
62,1
45,9
40 34,7
86,8
93,1 85,9
5,8 2009
10,6 2011
2013
Struktura użytkowników i osób niekorzystających wg wieku 100%
0,8 0,6
90%
15,0
1,2 1,0 17,4
1,3 1,5
1,8 2,3
20,6
20,9
80%
3,6 4,8
27,1
15,9
3,8 4,5
21,8
40,0
16,2
70%
17,1
60-64 lat 18,8
60%
45-59 lat
21,9 27,6
50%
65 i więcej lat
21,5
26,7
14,0 35-44 lat
27,0 27,9
40%
23,8
30%
25-34 lat
27,4
30,5 16-24 lat
20%
40,1
37,6
32,5
28,3
10%
19,1
20,6
8,1
2013
6,2 1,2 2013
0% 2003
2005
2007
2009
użytkownicy internetu
2011
niekorzystający
Uwarunkowania korzystania: wykształcenie odsetek osób korzystających z internetu
100 93,7
90 84,2
80 70
85,3
0
91,0
Podstawowe i niższe
71,9
Zasadnicze/ gimnazjum
83,4
66,5
65,5 56,4
52
45,4
Średnie 41,7
36,7
46,6
Wyższe i policealne
31,3
30
10
88,6
71,8
40
20
98,6
76,9
60 50
96,9
23,6 15,2
6,2 2,1 2003
3,6
2005
Uczący się
19,8 3,8
2007
7,2 2009
10,2
2011
11,8
2013
Uwarunkowania korzystania: dochody na osobę w GD odsetek osób korzystających z internetu
100 90 80,8
80 72,4
70 60
60,2
50 40
48,3 37,3
30 20 10
82,9
22,9 16,7 11,2
32,5 26,6 20,0
52,9 43,6 33,2 26,4
41,1 34,6
60,1 54,7
65,4
drugi kwartyl
54,2 48,5
trzeci kwartyl
41,6 górny kwartyl dochodów
0 2003
dolny kwartyl dochodów
2005 2007 2009 2011 dochody na osobę w gospodarstwie domowym
2013
Uwarunkowania korzystania: status społeczno-zawodowy odsetek osób korzystających z internetu
100 93,7
90 84,2
80 70
69,2 66,4
55,6
50
52,3
40
42,2
38,8 35,5 32,7
10 0
12,1 10,5 6,8 1,8 1,7 2003
12,3 10,6 5,4 2005
66,3
51,5
63,2
65,2
55,3
56,2
renciści
43,2
emeryci
28,2 22,5
uczniowie i studenci bezrobotni
98,6
85,2 83,0
87,9 87,2 81,6
74,8
40,9 33,6 27,1
21,3 21,1
20
80,5 76,4
71,8
60
30
85,3
prac. sektora publicznego prac. sektora prywatnego prywatni przedsiębiorcy rolnicy
96,9
17,2 13,2 8,8 2007
33,0 25,3 20,3 13,3
2009
21,6 19,7
inni bierni zawodowo 2011
2013
Uwarunkowania korzystania: wielkość miejsca zamieszkania odsetek osób korzystających z internetu
100 90 76,7
80 70
62,8
67,3
50,4
50
53,1
38,9
48,0
20 20,9
25,8
12,8
0 2003
2005
2007
2009
2011
miasta 20-100 tys. miasta poniżej 20 tys. wieś
38,0
30
10
miasta powyżej 500 tys. miasta 200-500 tys. miasta 100-200 tys.
60
40
80,1
2013
KOMPETENCJE UŻYTKOWNIKÓW
Internet jako jedyne zastosowanie komputera • Nieco ponad 30% korzystających z komputera nie ma nawet podstawowych umiejętności jego obsługi. – Osoby te korzystają praktycznie wyłącznie z internetu.
• Ze względu na coraz większą grupę użytkowników, którzy używają wyłącznie internetu, przeciętne umiejętności korzystania z komputera są wśród użytkowników coraz niższe.
Umiejętności korzystania z komputera 80 74,1
70 67,4
70,0 64,1
66,5 63,2
60 odsetek osób korzystających z komputerów
kopiowanie lub przenoszenie pliku albo folderu
69,7
59,3
50
40
41,5 40,9
używanie polecenia kopiowania, wycinania i wklejania w celu powielenia lub przemieszczenia wybranych fragmentów dokumentu wykorzystanie podstawowych funkcji matematycznych w arkuszu kalkulacyjnym
44,0 37,4
37,0 36,1
tworzenie elektronicznej prezentacji 35,2 34,3
30 23,6
25,6
23,2
20
10
22,6
instalowanie nowych urządzeń (np. drukarki, modemu, skanera) pisanie programu komputerowego z użyciem języka programowania
8,7
8,0
8,8
8,1
0 2007
2009
2011
2013
SPOSOBY KORZYSTANIA
ZAKUPY W SIECI
Zakupy w sieci
– Dotychczas ponad 70% użytkowników kupiło coś w sieci. – Regularnie w sieci kupuje około 30% internautów.
• Nieco mniej popularne niż przed dwoma laty są aukcje internetowe.
100 90 80 70,8
procent użytkowników internetu
• Rośnie odsetek osób, które robią zakupy przez internet.
70
63 57
60 46
50
49
51
49,8
39
40
35
30
25
30,0
16
20 10 0
9
18
20
17
17
18
16,9
2007
2009
2011
2013
7 2005
rok
kiedykolwiek: kupowanie produktów przez internet (poza aukcjami) kiedykolwiek: uczestniczenie w aukcjach internetowych
w ostatnim tygodniu: kupowanie produktów przez internet (poza aukcjami)
w ostatnim tygodniu: uczestniczenie w aukcjach internetowych
Zakupy w Polsce i zagranicą • Zakupy w internecie robione są przede wszystkim w sklepach z Polski, ale 38% internautów kupowało też zagranicą. • W okresie jednego tygodnia około 11% użytkowników kupuje produkty i usługi spoza Polski.
100% kiedykolwiek
90%
w ostatnim tygodniu
80% 70%
69,8%
60% 49,8%
50%
38,0%
40% 30%
20% 10%
25,8%
11,3%
16,9%
0% kupowanie kupowanie produktów i usług w produktów i usług z Polsce zagranicy
uczestniczenie w aukcjach internetowych
Sposoby korzystania z internetu • Podstawowe 4 wymiary w sposobach korzystania z internetu: – Wszechstronność korzystania – Zastosowania związane z komunikacją i relacjami społecznymi (też serwisy społecznościowe) – Zastosowania zawodowe i ekonomiczne – praca, bankowość elektroniczna, zakupy – Rozrywka (gry, muzyka, filmy)
Zróżnicowanie sposobów korzystania z internetu: płeć 0,15
0,1
0,05 wszechstronność komunikacja
0 mężczyzna
kobieta
praca i ekonomiczne rozrywka
-0,05
-0,1
-0,15
Zróżnicowanie sposobów korzystania z internetu: wykształcenie 0,60
0,40
0,20
wszechstronność
0,00 podstawowe i niższe -0,20
-0,40
-0,60
-0,80
zasadnicze zawodowe/gimanzjum
średnie
wyższe i policealne
komunikacja praca i ekonomiczne rozrywka
Zróżnicowanie sposobów korzystania z internetu: wiek 0,80
0,60
0,40
0,20 wszechstronność komunikacja
0,00 16-24 lat
25-34 lat
35-44 lat
45-59 lat
60-64 lat
65 i więcej lat
praca i ekonomiczne rozrywka
-0,20
-0,40
-0,60
-0,80
Zróżnicowanie sposobów korzystania z internetu: wiek 1
0,8
0,6
0,4 wszechstronność
0,2
komunikacja praca i ekonomiczne
0 16 18 20 22 24 26 28 30 32 34 36 38 40 42 44 46 48 50 52 54 56 58 60 62 64 66 68 70
-0,2
-0,4
-0,6
-0,8
rozrywka
Zróżnicowanie sposobów korzystania z internetu: miejsce zamieszkania 0,40
0,30
0,20
wszechstronność
0,10
komunikacja praca i ekonomiczne 0,00 miasta powyżej miasta 200-500 tys. miasta 100-200 tys. miasta 20-100 tys. miasta poniżej 20 500 tys. tys. -0,10
-0,20
-0,30
wieś
rozrywka
Zróżnicowanie sposobów korzystania z internetu: dochody na osobę w GD 0,40
0,30
0,20
0,10 wszechstronność
0,00 dolny kwartyl dochodów -0,10
-0,20
-0,30
-0,40
-0,50
drugi kwartyl
trzeci kwartyl
górny kwartyl dochodów
komunikacja praca i ekonomiczne rozrywka
Zróżnicowanie sposobów korzystania z internetu: status zawodowy 0,60
0,40
0,20 wszechstronność komunikacja
0,00 prac. sektora prac. sektora prywatni publicznego prywatnego przedsiębiorcy -0,20
-0,40
-0,60
rolnicy
renciści
emeryci
bezrobotni
inni bierni zawodowo
praca i ekonomiczne rozrywka
INTERNET A PRACA
Internauci są znacznie aktywniejsi na rynku pracy 100%
2,9 6,2
90%
5,8
5,5
6,2
4,5
80% 30,0
21,9 26,0
7,9
8,4
6,7
4,8
6,8
7,8
19,7
14,7
70% 60% 50%
1,5 3,2 0,4 7,2
2,9 3,3 1,7 6,6
4,3 3,2 1,6 7,2
5,4 3,1 2,1 6,6
9,1
3,0 2,8 6,0
9,0 7,1 0,3
inni bierni zawodowo
18,8%
18% podjęcie lepiej płatnej lub dodatkowej pracy
bezrobotni 16%
13,2 uczniowie i studenci
7,3 3,0 3,5
20%
43,1 emeryci
6,3
14%
zdobycie nowych kwalifikacji z myślą o lepszej pracy
11,7%
12% 10%
renciści 40%
8%
7,3%
awans na wyższe stanowisko
13,1 rolnicy
30%
48,5
47,6
51,7
50,4
49,1
52,2
20%
8,0 1,5
10%
17,8
prywatni przedsiębior cy
6% 4% 2%
pracownicy 0% 2003 2005 2007 2009 2011 2013 użytkownicy internetu
2013 niekorzystający
2,9%
1,5% 1,0% ,6%
2,1%
0% niekorzystający z internetu
użytkownicy
otworzył własny interes, założył firmę
Przyczyny zmian miejsca pracy - większa mobilność internautów 16%
14% 2,2%
inne powody
12% 2,0% 2,8%
10%
3,0% 8%
6%
2,2%
skończyła się umowa o pracę na czas określony
2,4% 0,9%
4%
1,6% 2%
z przyczyn niezależnych ode mnie (stan zdrowia, zwolnienie, urlop, restrukturyzacja firmy, bankructwo firmy, emerytura)
6,9% dobrowolna decyzja w celu podjęcia lepszej/lepiej płatnej pracy
4,9% 1,6% 0,9%
0% użytkownicy
niekorzystający z internetu
użytkownicy o najwyższych kompetencjach
Praca w domu a tygodniowy czas pracy 160 różnica wzgędem 40h (w minutach)
136
140 120
tygodniowy czas pracy - różnica względem 40h
• Korzystanie z domowego komputera i internetu do pracy jest często związane z poświęcaniem więcej czasu w tygodniu na pracę zawodową.
100 78
80
60
50
40 20 0 niekorzystający z ci, którzy nie -4 internetu przynoszą pracy -20 do domu
czasem pracujący w domu użytkownicy
regularnie przynoszący pracę do domu
Czy praca w domu pogarsza relacje w rodzinie? 55% procent narzekających wysokie oczekiwania współmałżonka
• Osoby więcej pracujące w domu częściej stykają się z „oczekiwaniami współmałżonków, którym nie są w stanie sprostać”.
mężczyzna kobieta
50%
48,4% 46,1%
45% 40,9%
40,6% 39,5%
40% 36,6% 35%
30% nie używa czasem regularnie korzysta z komputera w domu wykonywał(a) pracę komputera w domu do pracy w domu w celach zawodowych
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
NARODOWE CENTRUM NAUKI