7 maja: latarniczy Dzień e-Aktywności Obywatelskiej Jak kontaktować się drogą elektroniczną z władzami i wpływać na ich decyzje? Jak złożyć petycję lub wniosek online do instytucji polskich i europejskich? W jaki sposób tworzymy lokalnie budżet obywatelski? Te i inne sposoby wykorzystania narzędzi teleinformatycznych dla zapewnienia partycypacji Polek i Polaków w procesach demokratycznych będziemy promować 7 maja br. podczas Dnia e-Aktywności Obywatelskiej. Zachęcamy Latarników Polski Cyfrowej do organizacji tego dnia zajęć poświęconych tematyce epartycypacji (e-uczestnictwa w procesach demokratycznych). Zapraszamy do dokumentowania tych zajęć i publikowania ich opisów w portalu Latarnicy.pl. Zagadnienia, z którymi warto zapoznać przedstawicieli pokolenia 50+ obejmować może: 1. Dostępu do informacji publicznych – zagwarantowanego ustawowo. Najlepszym źródłem są Biuletyny Informacji Publicznych, które winny tworzyć i aktualizować wszystkie podmioty publiczne, a więc samorządowe i rządowe: https://www.bip.gov.pl/. Informacja publiczna bywa przetwarzana i publikowana w różnorakich serwisach. Warto zapoznać się np. ze stroną http://mojepanstwo.pl/ – następcą serwisu sejmometr.pl. To bardzo dobry zbiór wszelkich danych dotyczących wydatków publicznych. 2. Współdecydowania o finansach miasta/gminy – w ostatnich latach możemy to robić także poprzez wpływ na kształt tzw. budżetów obywatelskich. Dobrym źródłem informacji na ten temat jest serwis http://budzetyobywatelskie.pl/,zbierający w jednym miejscu większość informacji o budżetach obywatelskich. To dobre miejsce do sprawdzenia czy w naszym mieście/gminie wprowadzono budżet obywatelski. Warto zapoznać się z przykładem strony www, która wspiera wprowadzanie takiego budżetu np. w Starym Sączu (woj. małopolskie) http://budzet.um.stary.sacz.pl/ 3. Konsultowania decyzji władz- rząd i niektóre samorządy, ale także instytucje europejskie zapewniają obywatelom możliwość konsultowania niektórych swoich decyzji. Przykładem może być serwis http://konsultacje.gov.pl – rządowy portal konsultacji, który umożliwia wyrażenie swojej opinii na temat uchwalanych aktów prawnych, a także europejski portal prezentujący zagadnienia do konsultacji prowadzony przez Komisję Europejską http://ec.europa.eu/yourvoice/consultations/index_pl.htm. Widoczna jest w nim lista obecnie prowadzonych konsultacji. Po wybraniu danego tematu (zwykle dokumentu), przenosimy się na stronę, na której są wskazówki jak możemy wyrazić swoją opinię. Zwykle można ją przesłać emailem, podając swoje dane osobowe. Inny portal zapewnia nam możliwość osobistego skonsultowania najważniejszych spraw: http://join.puzzledbypolicy.eu/. Obecnie można wypowiedzieć się na temat gorących politycznie zagadnień imigracji do UE.
1
4. Możliwości złożenia skarg i petycji – dzięki narzędziom internetowym można także składać petycje i skargi do odpowiednich organów władzy. W Polsce taką bezpłatną możliwość przygotowania, podpisania i złożenia petycji dają m.in. portale: http://www.petycje.pl i http://www.petycjeonline.com/ – platforma do tworzenia petycji i zbierania podpisów. Komisja Europejska udostępniła natomiast portal Solvit – http://ec.europa.eu/solvit/index_pl.htm – służący zgłaszaniu skarg na nieprzestrzeganie przez urząd publiczny w innym kraju unijnym praw jakie nam nadają Traktaty Europejskie. Z kolei Parlament Europejski przyjmuje skargi i petycje w portalu: http://www.petiport.europarl.europa.eu/petitions/pl/main. Służy on przede wszystkim do składania przez każdego obywatela UE petycji na temat łamania praw obywatelskich gwarantowanych przez Traktaty Europejskie, ochrony przyrody, praw konsumenckich, wolnego przepływu ludzi, towarów i usług, wewnętrznego rynku, zatrudnienia i polityki społecznej, uznawania kwalifikacji zawodowych oraz innych problemów związanych z wdrażaniem prawa Unijnego. 5. Europejskiej Inicjatywy Obywatelskiej – EIO to narzędzie prawne umożliwiające Europejczykom wprowadzenie pod obrady instytucji UE oddolnej inicjatywy. W tym celu udostępniono portal: http://ec.europa.eu/citizens-initiative/public/welcome?lg=pl). Po uzyskaniu poparcia 1 miliona obywateli UE z co najmniej 7 krajów członkowskich, Komisja Europejska (KE) jest zobligowana do uruchomienia procedury uchwalenia aktu prawnego proponowanego przez obywateli. Wystąpienie z inicjatywą obywatelską jest możliwe w każdej z dziedzin, w których Komisja posiada uprawnienia do przedkładania wniosków legislacyjnych (np. środowisko, rolnictwo, transport czy zdrowie publiczne). Aby wystąpić z inicjatywą, trzeba powołać komitet obywatelski składający się z co najmniej 7 obywateli UE zamieszkałych na stałe w co najmniej 7 różnych państwach członkowskich. Opis inicjatywy i zbieranie podpisów odbywa się na powyższej stronie. Kiedy inicjatywa obywatelska zdobędzie milion deklaracji poparcia, przedstawiciele KE spotkają się z organizatorami, dając im możliwość szczegółowego wyjaśnienia kwestii, jakie podejmuje inicjatywa, następnie KE wyjaśni, jakie działania zaproponuje w reakcji na inicjatywę obywatelską, jeśli zdecyduje się podjąć jakieś działania, jak również powody ich podjęcia lub niepodjęcia. 6. Możliwości kontaktu z decydentami – pomogą nam w nim liczne serwisy internetowe: Kontakt z europosłami - pełna lista polskich Europarlamentarzystów jest dostępna: http://www.europarl.europa.eu/meps/pl/search.html?country=PL – w celu nawiązania kontaktu z danym europarlamentarzystą konieczne jest wejście na jego stronę www. Nie istnieje narzędzie do bezpośredniej rozmowy z poziomu tej strony, sugerowany jest kontakt przez Skype lub FB – jeżeli dany polityk jest tam obecny Kontakt z parlamentarzystą w kraju pełna lista posłów http://www.sejm.gov.pl/Sejm7.nsf/poslowie.xsp?type=A, kontakt przez biuro poselskie. Kontakt z władzami lokalnymi: najczęściej via strona miasta/gminy – kontakt telefoniczny, e-mail, dyżury prezydenta/ burmistrza/wójta, ogłoszenia i aktualności. i
2
Na temat e-partycypacji przeczytać można także: https://www.technologie.org.pl/artykuly/e-partycypacja-o-co-wlasciwie-chodzi Wszystkich, którzy zdecydują się na przeprowadzenia zajęć, prosimy o zebranie wśród uczestników spotkania odpowiedzi na następujące tematy: 1. Czy tworzenie narzędzi e-partycypacji czyni instytucje publiczne bardziej otwartymi i bliższymi obywatelom? 2. Czy narzędzia e-partycypacji na poziomie Europejskim są przydatne? Jeśli tak, to które najbardziej? 3. Czy uczestnicy użyją któregoś z tych narzędzi? Jeśli tak to którego i dlaczego? 4. Czy wg uczestników konta znanych polityków na Facebooku czy Twitterze są obsługiwane przez nich osobiście i czy faktycznie czytają zadawane tam pytania? 5. Czy wszyscy politycy powinni mieć konta na Facebooku i Twitterze? 6. Jakie są zalety (czas, szybkość) i wady (brak bezpośredniego kontaktu, bezosobowość) narzędzi e-partycypacji? Odpowiedzi te zostanę przekazane Komisji Europejskiej, która dokonywać będzie ewaluacji stworzonych przez siebie narzędzi do kontaktu z obywatelami.
3