ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ Τ. 71 ΑΠΡΙΛΙΟΣ – ΜΑΪΟΣ – ΙΟΥΝΙΟΣ 2010 Διμηνιαία Έκδοση της ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΕΝΩΣΗΣ ΣΥΝΔΕΣΜΩΝ ΕΡΓΟΛΗΠΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ Θεμιστοκλέους 4, 106 78 Αθήνα τηλ: 210 3814735, 210 3338759 e-mail: secretary@pesede.gr
ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ
4
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
8
ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ
14
ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
22
ΘΕΜΑΤΑ
26
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
30
ΒΗΜΑ ΣΥΝΔΕΣΜΩΝ
34
ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ
36
ΕΚΔΟΤΗΣ
ΝΕΑ ΤΗΣ ΕΕΤΕΜ
37
ΤΗΛ.: 210 6008530 - FAX: 210 6006981 E-MAIL : provoli3@otenet.gr
ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ
48
ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ
40
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΕΣΜΩΝ
48
www.pesede.gr
ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ Π.Ε.Σ.Ε.Δ.Ε.
ΠΡΟΒΟΛΗ
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΝΟΜΟ Κωνσταντίνος Σαββίδης, πρόεδρος ΠΕΣΕΔΕ
Εκδίδεται με την Επιμέλεια Συντακτικής Επιτροπής
ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΞΙΑ – ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Νίκος Πέρπερας Βάσω Χαραλαμπίδου
Πληκτρολογείστε www.pesede.gr και απλοποιήστε τη ζωή σας! Νέα, δραστηριότητες, νομικά και φορολογικά θέματα άμεσα και έγκυρα, από το χώρο εργασίας, ότι ώρα επιθυμείτε. 2
ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
ΕΙΔΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ Ι. Γαλενιανός Τ. Γακίδης Χ. Κυριακίδης ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Έφη Μαρκοπούλου
Μέλη του Δ.Σ. της ΠΕΣΕΔΕ ΠΡΟΕΔΡΟΣ Σαββίδης Κωνσταντίνος (Αθήνα) Α’ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Μεσοχωρίτης Ορέστης (Θεσσαλονίκη) Β’ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Διάκος Νικόλαος (Ηλεία) ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ Μπαρμπούτης Γεώργιος (Καρδίτσα) ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ Καλτσάς Νικόλαος (Φθιώτιδα) ΤΑΜΙΑΣ Γεωργουλόπουλος Γεώργιος (Μεσσηνία) ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ Αμπατζής Ιωάννης (Ξάνθη) Αυγέρης Στέργιος (Σέρρες) Βασιλείου Μεταξάς (Ημαθία) Γκέλλας Χρήστος (Αθήνα) Γρηγορόπουλος Γρηγόριος (Θεσσαλονίκη) Ζαχαράκη Μαρίνα (Αθήνα) Καραγιώργης Νικόλαος (Χαλκιδική) Κατσούλας Κωνσταντίνος (Αθήνα) Κλαπαδάκης Εμμανουήλ (Αθήνα) Κωστούλας Ιωάννης (Ιωάννινα) Λιάκος Πολυδεύκης (Κοζάνη) Μητσόπουλος Βασίλειος (Λάρισα) Μπουζιάκας Δημήτριος (Αθήνα) Ορφανίδης Δημήτριος (Καβάλα) Παναγόπουλος Φώτιος (Λέσβος) Παππάς Κωνσταντίνος (Αγρίνιο) Ποβάσκη Ριχάρδος (Ηράκλειο) Ρούλιος Αντώνιος (Ρέθυμνο) Τζήκας Γεώργιος (Θεσσαλονίκη) ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Σαββίδης Κωνσταντίνος Μεσοχωρίτης Ορέστης Διάκος Νικόλαος Μπαρμπούτης Γεώργιος Καλτσάς Νικόλαος Ορφανίδης Δημήτριος Ρούλιος Αντώνιος ΕΞΕΛΕΓΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Τζατζάνης Ευστράτιος (Χανιά), Παντελίδης Νικόλαος (Λάρισα), Γιαννέλης Σταύρος (Καστοριά) ΠΕΙΘΑΡΧΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Νάρης Αστέριος (Λάρισα) Παππάς Αθανάσιος (Καβάλα) Μαργαρίτης Κωνσταντίνος (Αθήνα)
ΑΙΧΜΗΡΑ Δραματική κατάσταση Είναι γεγονός αναμφισβήτητο ότι η οικονομική κρίση πλήττει καίρια τον κατασκευαστικό κλάδο της χώρας μας. Με ιδιαίτερη ένταση μάλιστα πλήττονται οι μικροί και μεσαίοι εργολήπτες, αφού – όπως επισημάνθηκε και στο Ψήφισμα του 66ου Συνεδρίου της ΠΕΣΕΔΕ – οι εργολήπτες, ιδιαίτερα της Περιφέρειας, βλέπουν μια μείωση του αντικειμένου τους που ξεπερνά το 60% σε σχέση με την προηγούμενη τετραετία. Πολύ περισσότερο όταν και η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα – που θα μπορούσε να αποτελέσει εναλλακτική λύση σε τέτοιες καταστάσεις – το πρώτο τετράμηνο του 2010 παρουσιάζει καθίζηση κατά 23,8% σε σχέση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2009, ενώ η ζήτηση στην αγορά κατοικιών εμφανίζεται κατά 50% έως 70%. Βέβαια η δραματική κατάσταση που βιώνει ο κλάδος δεν οφείλεται μόνο στην οικονομική κρίση. Είναι αποτέλεσμα δράσεων της πολιτείας, όπως: Η καθυστέρηση πληρωμών προς τους εργολήπτες για εκτελεσμένες εργασίες που έχουν παραδοθεί, που συνεχίζεται από το 2005. Η διαρκής μείωση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), που μετά και την τελευταία κατά 2,1 δις. ευρώ για την τριετία 2010 – 2012 που ανακοίνωσε η κυβέρνηση, δημιουργεί ασφυκτική ατμόσφαιρα για την προκήρυξη και ανάθεση νέων έργων. Η καθυστέρηση του ΕΣΠΑ και η πρόωρη διακοπή του Προγράμματος «Θησέας», χωρίς να έχει αντικατασταθεί από κάποιο άλλο. Η καθιέρωση, από την προηγούμενη κυβέρνηση των υπέρογκων πρόσθετων εγγυήσεων, που αν δεν καταργηθούν από το νέο νόμο για τα Δημόσια Έργα που ετοιμάζει το ΥΠΟΜΕΔΙ, τότε θα οδηγήσει στην ομηρία του χρηματοπιστωτικού συστήματος και κατ’ επέκταση στην καταστροφή, και όσες εργοληπτικές επιχειρήσεις παραμένουν ακόμη υγιείς. Κάτω από αυτές τις συνθήκες γίνεται απόπειρα να καταργηθεί η δυνατότητα της εγγυοδοσίας των εργοληπτών και ελεύθερων επαγγελματιών μηχανικών από το ΤΣΜΕΔΕ, που έχει προκαλέσει ήδη την αντίδραση της ΠΕΣΕΔΕ, όλων των εργοληπτικών οργανώσεων και του ΤΕΕ, που ζητούν επειγόντως να σταματήσει, διότι διαφορετικά θα αποτελέσει θανάσιμο πλήγμα και για το Ταμείο και για τις εργοληπτικές επιχειρήσεις. Η συγκυρία, λοιπόν, θέτει από μόνη της το δίλημμα προς την πολιτεία: Θα στηρίξει τον κατασκευαστικό κλάδο, που μαζί με τα συναφή επαγγέλματα και τη βιομηχανία δομικών υλικών κατέχει εξέχουσα θέση στη δημιουργία του ΑΕΠ, θα στηρίξει τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας που αποτελούν οι εξειδικευμένες μικρές και μεσαίες εργοληπτικές επιχειρήσεις, ή θα αφήσει να παρασυρθούν στον καιάδα της καταστροφής από τη δίνη της κρίσης; Αν θέλει το πρώτο – όπως όλοι ευχόμαστε – τότε θα πρέπει να χαράξει μια νέα Αναπτυξιακή Εθνική Στρατηγική στην παραγωγή των έργων, με άξονες: Ένα νέο σχεδιασμό με αναπτυξιακά έργα, μέσα από τον ανασχεδιασμό του ΕΣΠΑ και την ένταξη σε αυτό του Προγράμματος «Θησέας». Ορθολογική Περιφερειακή Ανάπτυξη, με δίκαιη κατανομή πόρων. Αναδιάρθρωση των φορέων διαχείρισης πόρων και έργων, με αποκέντρωση, πάταξη της διαφθοράς, διαφάνεια παντού, βέλτιστη αξιοποίηση των πόρων. Μέσα στο πλαίσιο αυτό απαιτείται: Η αποπληρωμή των εκτελεσμένων έργων. Η κατάργηση των υπέρογκων πρόσθετων εγγυήσεων και ο καθορισμός σαφούς και τακτού χρονικού περιθωρίου επιστροφής τους στους αναδόχους, ώστε να μην επιβαρύνονται τα έργα με περιττές δαπάνες. Η αντιμετώπιση ολιγοπωλιακών καταστάσεων, δηλαδή η συγκέντρωση πολλών έργων σε μικρό αριθμό επιχειρήσεων, με διασπορά του τεχνικού αντικειμένου σε μεγαλύτερο αριθμό επιχειρήσεων. Η καθιέρωση ρεαλιστικών αναλυτικών τιμολογίων. Η ανάρτηση στο διαδίκτυο όλων των στοιχείων των έργων, που παρά τις υποσχέσεις των αρμοδίων καθυστερεί, παρότι δεν έχει κανένα κόστος. Το «φρένο» στις απευθείας αναθέσεις, ιδίως των ΟΤΑ, που έχει καταντήσει μάστιγα. Αν λοιπόν η κυβέρνηση θέλει την ανάπτυξη, εμείς είμαστε πάντοτε εδώ για να καταθέσουμε τις προτάσεις μας.
ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
3
ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ Εκτός επενδυτικών κινήτρων τα δημόσια έργα
Νέο κύμα ιδιωτικοποιήσεων
Τα έργα που αναλαμβάνουν να εκτελέσουν από το κράτος ιδιώτες, αφού κέρδισαν στον σχετικό διαγωνισμό του Δημοσίου και καταρτίστηκε η απαιτούμενη δημόσια σύμβαση, δεν μπορούν να ενταχθούν στη συνέχεια στις διατάξεις της νομοθεσίας για την παροχή επενδυτικών κινήτρων. Το Συμβούλιο της Επικρατείας ερμηνεύοντας το σύνολο της σχετικής νομοθεσίας απέκρουσε κάθε προοπτική υπαγωγής στον νόμο 2601/98 περί επενδυτικών κινήτρων δημόσιου έργου που ανατέθηκε στην εταιρεία κατόπιν δημόσιου διαγωνισμού. Στους δημόσιους διαγωνισμούς για την ανάθεση σύμβασης -δέχεται το ΣτΕ- όλες οι προσφορές που υποβάλλονται πρέπει να είναι καταρχήν απαλλαγμένες από όρους και προϋποθέσεις. Κατά το ΣτΕ, αυτό επιβάλλεται από τη βασική επιδίωξη που είναι να αναπτυχθεί επαρκής ανταγωνισμός -αφού ακριβώς αυτός είναι και ο λόγος διενέργειας του διαγωνισμού- αλλά και για να ικανοποιηθούν οι αρχές της διαφάνειας και της ισότητας μεταξύ των διαγωνιζομένων. Συνεπώς, ένα έργο που εκτελείται έπειτα από δημόσιο διαγωνισμό αποκλείεται να υπαχθεί στο σύστημα επενδυτικών κινήτρων -σύμφωνα με το ΣτΕ, καθώς δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι χρειάζεται περαιτέρω ενθάρρυνση. Και τούτο διότι η ανάληψη και εκτέλεσή του μετά την υπογραφή της σχετικής σύμβασης με το Δημόσιο δεν επαφίεται στην ελεύθερη επιλογή του ιδιώτη που κέρδισε τον διαγωνισμό, αλλά αποτελεί συμβατική υποχρέωσή του που αναλήφθηκε έπειτα από συγκεκριμένη προσφορά του.
Το επόμενο κύμα ιδιωτικοποιήσεων περιλαμβάνει μεταξύ άλλων πώληση του 23% της ΕΥΑΘ, του 10% της ΕΥΔΑΠ, του 39% των ΕΛΤΑ, πλήρη εκποίηση των καζίνων, ενδεχόμενη πώληση ποσοστού της ΔΕΣΦΑ ώστε να διατηρήσει το Δημόσιο τουλάχιστον το 51%, συμβάσεις παραχώρησης της Εγνατίας, των νέων αυτοκινητοδρόμων Αττικής και των οδικών αξόνων Κρήτης, των εμπορευματικών Κέντρων ΟΣΕ στο Θριάσιο και τη Θεσσαλονίκη, εκχώρηση της ακίνητης περιουσίας είτε με απευθείας πώληση είτε με συμβάσεις παραχώρησης και δημιουργία εταιρίας συμμετοχών με συμμετοχές του Δημοσίου που θα αφορούν ακόμη και τη ΔΕΗ ή τον ΟΤΕ. Η μεθοδολογία που θα ακολουθηθεί θα προβλέπει κατά περίπτωση πώληση, συμβάσεις παραχώρησης, στρατηγικό επενδυτή, μετοχοποίηση μέσω χρηματιστηρίου ή εταιρείες συμμετοχών, ενώ το Δημόσιο να κρατά αλλού απόλυτη πλειοψηφία (πάνω από 51%), ισχυρή μειοψηφία (πάνω από 34%) ποσοστό μικρότερο του 34% ή και πλήρη ιδιωτικοποίηση. Σχετικές ανακοινώσεις έκανε στο υπουργείο Οικονομικών ο Γ. Παπακωνσταντίου παρουσία των συναρμόδιων υπουργών Υποδομών Δ. Ρέππα, Ενέργειας Τ. Μπιρμπίλη, Πολιτισμού Π. Γερουλάνου, του υφυπουργού Οικονομικών Φ. Σαχινίδη και του ειδικού γραμματέα αποκρατικοποιήσεων Γ. Χριστοδουλάκη. Όλα αυτά βέβαια δεν προμηνύουν τίποτε καλό για τον κλάδο…
Θησαυρούς κρύβει το υπέδαφος της Βόρειας Ελλάδας Στα 20 δισ. ευρώ εκτιμάται η τρέχουσα αξία των βεβαιωμένων αποθεμάτων νικελίου, ψευδαργύρου, μολύβδου, χαλκού, χρυσού και αργύρου στην περιοχή Mακεδονίας-Θράκης, αναδεικνύοντας τη Βόρεια Eλλάδα σε μια από τις πλουσιότερες περιοχές κοιτασματολογικού ενδιαφέροντος στην Eυρώπη. Δυστυχώς ένα πολύ μικρό μέρος της αξίας αυτής αξιοποιείται σήμερα παραγωγικά, παρά το γεγονός ότι τα δυναμικά αποθέματα που φιλοξενούνται στις υπάρχουσες αλλά και σε νέες περιοχές μπορούν να πολλαπλασιάσουν το οικονομικό μέγεθος των 20 δισ. ευρώ. Tις παραπάνω εκτιμήσεις έκανε ο γενικός διευθυντής του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΙΓΜΕ) Κεντρικής Μακεδονίας, Νίκος Αρβανιτίδης, από το βήμα ημερίδας με θέμα «Ο ορυκτός πλούτος της Βορείου Ελλάδος», που διοργάνωσαν στη Θεσσαλονίκη ο Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος και η οικονομική εφημερίδα «Εξπρές».
ΣΠΙΘΕΣ
ΗΠΑ Ομπάμα και κορυφαίων αξιωματούχων της εταιρείας.
• Είκοσι δισεκατομμύρια
• «Θυσία» στο βωμό μείωσης
δολάρια θα καταθέσει η BP σε ειδικό λογαριασμό για την αποζημίωση των θυμάτων της θαλάσσιας ρύπανσης στον Κόλπο του Μεξικού. Η ανακοίνωση της συμφωνίας με την αμερικανική κυβέρνηση έγινε μετά από συνομιλίες μεταξύ του προέδρου των
4
ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
του ελλείμματος γίνεται το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Σύμφωνα με πληροφορίες, που είδαν το φως της δημοσιότητας, με βάση τα ταμειακά στοιχεία για την εκτέλεση του προϋπολογισμού, οι δαπάνες για επενδύσεις εμφανίζονται μειωμένες
περίπου κατά 30% στο πρώτο πεντάμηνο του έτους, ενώ και τα έσοδα του ΠΔΕ (κυρίως απολήψεις κοινοτικών πόρων) καταγράφουν μείωση που υπερβαίνει το 37%. • Σε συμφωνία κατέληξαν το υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για τη χρηματοδότηση με 150 εκατ. ευρώ των επεκτάσεων των
γραμμών 2 και 3 του μετρό της Αθήνας.
• Οχι στη λιτότητα
επαναλαμβάνει για μία ακόμη φορά ο Αμερικανός νομπελίστας, οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτς, σε συνέντευξή του στην ελβετική εφημερίδα «Tages-Anzeiger». Ο Στίγκλιτς υποστηρίζει ότι με την πανευρωπαϊκή, τύπου Ελλάδας, λιτότητα, αντί να
Αναζητούνται χώροι ταφής επικίνδυνων αποβλήτων
Με συμβάσεις παραχώρησης και τα οδικά έργα Με συμβάσεις παραχώρησης σε ιδιώτες επενδυτές θα πραγματοποιηθούν σχεδόν όλα τα οδικά έργα λόγω της κακής κατάστασης των δημοσιονομικών της χώρας. Αυτό άφησε να εννοηθεί ο υπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων Δ. Ρέππας κατά τη διάρκεια ομιλίας του στο συνέδριο «Σύγχρονοι δρόμοι με διόδια- Ενα νέο κεφάλαιο κοινωνικής ευθύνης», που διοργάνωσε στην Αθήνα η ΙΒΤΤΑ (διεθνής ομοσπονδία των φορέων διαχείρισης οδικών έργων παραχώρησης). Με τέτοια σύμβαση θα προχωρήσει και η κατασκευή του αυτοκινητοδρόμου μήκους 50 χιλιομέτρων Ελευσίνας - Θήβας, μέσω του οποίου θα διεξάγεται η κίνηση των οχημάτων στον ΠΑΘΕ, χωρίς αυτά να διέρχονται μέσα από την Αθήνα (Κηφισός ή Αττική οδός) όπως γίνεται σήμερα. Για την Αθήνα σχεδιάζονται νέοι αστικοί αυτοκινητόδρομοι που θα πραγματοποιηθούν επίσης με παραχώρηση, καθώς και η Εξωτερική Περιφερειακή Οδός της Θεσσαλονίκης, η οποία θα χρηματοδοτηθεί με εθνικούς και κοινοτικούς πόρους. Όπως όμως ανέφερε ο υπουργός «Πέραν του δικτύου των αυτοκινητοδρόμων, στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Περιφερειακής Ανάπτυξης, γίνονται πολλές τοπικές βελτιώσεις σε τμήματα του λοιπού εθνικού δικτύου. Τα τμήματα του εθνικού οδικού δικτύου έχουν διαχωριστεί σε κατηγορίες, ανάλογα με τη σπουδαιότητά τους και τους κυκλοφοριακούς φόρτους, με στόχο, τμήματα της ίδιας κατηγορίας να παρέχουν ομοιόμορφη ασφάλεια και εξυπηρετήσεις στους χρήστες. Και στην πραγμάτωση του στόχου αυτού επιθυμούμε τη συνδρομή των ιδιωτικών κεφαλαίων για τη σύναψη συμβάσεων παραχώρησης μικρότερης διάρκειας»... μειωθούν, θα αυξηθούν τα ελλείμματα λόγω της ύφεσης. «Είναι κακό που ζητείται από χώρες, όπως η Ελλάδα και η Ισπανία, να μειώσουν τις δαπάνες τους, για να βελτιώσουν τα δεδομένα των προϋπολογισμών τους. Τώρα όλες οι ευρωπαϊκές χώρες πράττουν το ίδιο, με αποτέλεσμα να μπει φρένο σε μία ήδη ασθενή οικονομική ανάπτυξη και να αυξηθούν
τα ελλείμματα», τονίζει ο Αμερικανός νομπελίστας.
• Νέο «άλμα», με το οποίο
επιστρέφει σε επίπεδα προ ένταξής μας στην Ευρωζώνη, και συγκεκριμένα 13 χρόνια πριν, κατέγραψε το Μάιο ο πληθωρισμός στην Ελλάδα, φθάνοντας στο 5,4%. Σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή, καθοριστικό ρόλο για την εκτίναξη των
Τη διαδικασία για την υλοποίηση του δικτύου Χώρων Υγειονομικής Ταφής Επικίνδυνων Αποβλήτων (ΧΥΤΕΑ) ξεκίνησε το υπουργείο ΥΠΕΚΑ, καλώντας τους ενδιαφερομένους να προτείνουν χώρους και τοποθεσίες για την κατασκευή των έργων. Οι υποδομές που θα υλοποιηθούν θα πρέπει, έκαστη, να είναι ικανή για διαχείριση τουλάχιστον 150.000 τόνων επικίνδυνων βιομηχανικών αποβλήτων ανά έτος, στις βιομηχανικές περιοχές Δυτικής Αττικής, Σχηματαρίου και Οινοφύτων και τουλάχιστον 50.000 τόνων για τις άλλες βιομηχανικές περιοχές της χώρας (Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Βόλος κ.ά.). Τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που θα συμμετάσχουν στην εκδήλωση ενδιαφέροντος θα πρέπει -και σε περίπτωση συνεργασίας περισσοτέρων του ενός, τουλάχιστον ένας από αυτούς- να έχουν κατασκευάσει και ολοκληρώσει μια τουλάχιστον Μονάδα Επεξεργασίας Αποβλήτων ή/και Βιομηχανική Εγκατάσταση και έναν τουλάχιστον ΧΥΤΑ ή/και ΧΥΤΥ. Η ημερομηνία περαίωσης του ανωτέρω έργου πρέπει να έχει λάβει χώρα εντός της τελευταίας πενταετίας, πριν την υποβολή του φακέλου εκδήλωσης ενδιαφέροντος, ανεξαρτήτως της ημερομηνίας έναρξης κατασκευής του έργου. Επίσης, θα πρέπει να πληρούνται ελάχιστα επίπεδα χρηματοοικονομικής επάρκειας (επενδυτικό σχήμα, ύψος επενδύσεων, δανεισμός, λειτουργικό κόστος, πελατολόγιο κ.λπ.). Τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που θα συμμετάσχουν στην εκδήλωση ενδιαφέροντος μπορούν να συνεργάζονται με φορείς του δημόσιου τομέα και συγκεκριμένα με εταιρείες στις οποίες συμμετέχουν ΟΤΑ. Οι προτάσεις θα πρέπει να υποβληθούν το αργότερο μέχρι την Παρασκευή, 30/7/2010, και ώρα 14:00 μ.μ.
τιμών καταναλωτή έπαιξε η σημαντική άνοδος κατά 20,3% που σημειώθηκε στον κλάδο των μεταφορών και η άνοδος κατά 16,9% που σημειώθηκε στον κλάδο ποτών και καπνού. Σημειώνεται δε ότι στις αυξήσεις αυτές περιλαμβάνεται η πρώτη αύξηση στον ΦΠΑ και όχι η ακόμη η δεύτερη.
• Πολλαπλασιάζεται από τις
αρχές του έτους ο αριθμός των
οικοδομικών επιχειρήσεων που βάζουν λουκέτο, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ομοσπονδίας Κατασκευαστών Κτιρίων Ελλάδος, κ. Δημήτρη Καψιμάλη. Συνολικά 734 επιχειρήσεις του κλάδου έχουν διαγραφεί από τα μητρώα της ομοσπονδίας από τις αρχές του έτους, μέγεθος που προσεγγίζει το 5% του συνολικού δυναμικού των 15.000 εταιρειών πανελλαδικά.
ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
5
ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ Έρχονται ΣΔΙΤ 2 δισ. ευρώ Συνολικά 22 έργα ΣΔΙΤ (συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα) προϋπολογισμού 2,09 δισ. ευρώ δημοπρατούνται άμεσα, όπως ανακοίνωσε η υπουργός Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας Λούκα Κατσέλη. Η υπουργός ανακοίνωσε συνολική επαναξιολόγηση των έργων ΣΔΙΤ που είχαν εγκριθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση, πολλά από τα οποία, όπως παραδέχτηκε, καθυστερούν, ήταν ανώριμα ή δεν είχαν αναπτυξιακή στόχευση. Χαρακτηριστικά από τα 52 έργα ύψους 5,7 δισ. που είχαν εγκριθεί, μόνο ένα βρίσκεται σε φάση υλοποίησης (7 πυροσβεστικοί σταθμοί προϋπολογισμού 25 εκατ. ευρώ). Από αυτά τα έργα θα προχωρήσουν άμεσα όσα κρίνονται ώριμα και χρήσιμα. Πρόκειται για έργα ύψους 2,09 δισ. ευρώ στα οποία περιλαμβάνονται σχολεία, φοιτητικές εστίες, δικαστικά μέγαρα, υποδομές αστικών συγκοινωνιών, Πυροσβεστικής και ΕΛΑΣ, έργα διαχείρισης απορριμμάτων και υποδομές για τις ένοπλες δυνάμεις. Τα υπόλοιπα έργα βρίσκονται υπό αξιολόγηση, ορισμένα θα απενταχθούν (μεταξύ αυτών τα κτίρια νομαρχιών, τα οποία πλέον περιττεύουν λόγω «Καλλικράτη») και θα ενταχθούν νέα. Ηδη εξετάζονται συγκεκριμένες προτάσεις που αφορούν βιολογικούς καθαρισμούς, μονάδες αφαλάτωσης, μαρίνες και λιμάνια, αξιοποίηση δημόσιας ακίνητης περιουσίας για έργα φωτοβολταϊκών, θεματικών πάρκων, τουριστικών υποδομών, εναέρια μέσα δασοπυρόσβεσης, έργα πληροφορικής, νοσοκομεία και σχολεία. Για όλα αυτά θα υπάρξει πενταετής προγραμματισμός ώστε να διασφαλίζεται η χρηματοδότηση από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, το ΕΣΠΑ και εθνικούς πόρους. Δυστυχώς και η νέα κυβέρνηση επιμένει και σε έργα ΣΔΙΤ που δεν είναι ανταποδοτικά και θα μπορούσαν να ολοκληρωθούν – πιο γρήγορα και πιο φθηνά – από δημόσιους πόρους…
Αυξήθηκαν 3,6% οι τιμές υλικών κατασκευής κτιρίων
Aύξηση κατά 3,6% σημείωσε ο Γενικός Δείκτης Τιμών Υλικών Κατασκευής Νέων Κτιρίων Κατοικιών του Μαΐου 2010, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Μαΐου 2009, έναντι μείωσης 1,3% που σημειώθηκε κατά την ίδια σύγκριση των δεικτών του έτους 2009 προς το 2008. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, η αύξηση οφείλεται κυρίως στις ακόλουθες μεταβολές των δεικτών τιμών κατηγοριών υλικών: Πετρέλαιο κίνησης (Diesel) 39,9%, σωλήνες χαλκού 31%, αγωγοί χάλκινοι 16%, σωλήνες πλαστικοί, συνθετικοί, ινοτσιμέντου 11,5%, σίδηρος οπλισμού 11,2%, πλαστικοί σωλήνες 6,1%, μαρμαρόπλακες 2%, κουφώματα αλουμινίου 1,9%, τσιμέντο 1,5%, έτοιμο σκυρόδεμα 1,5%. Ο Γενικός Δείκτης κατά τον μήνα Μάιο 2010, σε σύγκριση με τον δείκτη του Απριλίου 2010, σημείωσε αύξηση 0,3%, έναντι αύξησης 0,2% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση των δεικτών του 2009 προς το 2008. Ο μέσος Δείκτης του δωδεκαμήνου Ιουνίου 2009 - Μαΐου 2010 σε σύγκριση προς τον ίδιο δείκτη του δωδεκαμήνου Ιουνίου 2008 - Μαΐου 2009 δεν παρουσίασε μεταβολή, έναντι αύξησης 4,3% που σημειώθηκε κατά το αντίστοιχο προηγούμενο δωδεκάμηνο.
Διευκρινιστική εγκύκλιος για τους ημιυπαίθριους Διευκρινίσεις για τις αιτήσεις, τις προθεσμίες και τα πρόστιμα στο νόμο για τους ημιυπαίθριους δίνει με εγκύκλιό του το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, απαντώντας σε ερωτήματα πολεοδομικών υπηρεσιών και πολιτών. Το υπουργείο διευκρινίζει: Οι πολίτες που επιθυμούν να ενταχθούν στη ρύθμιση μπορούν να καταβάλλουν τα παράβολα στις ΔΟΥ όλης της χώρας, στον κωδικό 3741. • Η πληρωμή των αμοιβών για μηχανικούς του ΤΕΕ γίνεται στην Εθνική Τράπεζα. • Η καταβολή των προστίμων γίνεται σε όλες τις τράπεζες που έχουν αποδεχθεί την πρόσκληση του ΥΠΕΚΑ και συμμετέχουν στη διαδικασία είσπραξης «Ειδικού Προστίμου Διατήρησης Ρυθμιζόμενων Χώρων». Οι τράπεζες θα ενεργοποιήσουν τη συμμετοχή τους στη διαδικασία είσπραξης του προστίμου και θα δέχονται πολίτες για τις σχετικές συναλλαγές από τις 12 Ιουλίου 2010 και μετά. Αυτό, όμως, δεν εμποδίζει τους ενδιαφερόμενους πολίτες να αρχίσουν από τώρα τις διαδικασίες ένταξης στη ρύθμιση και την προεργασία για όλα τα προηγούμενα βήματα. Περισσότερα στην ηλεκτρονική σελίδα: http://www.ypeka.gr/Default.aspx?tabid=512
6
ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
Δειγματοληπτικός έλεγχος οικοδομικών αδειών 2009 Όλες οι οικοδομικές άδειες που εκδόθηκαν το 2009 και ο αριθμός τους λήγει σε «5» θα είναι υποψήφιες για να υποστούν τον εξονυχιστικό έλεγχο των πολεοδομιών. Με εγκύκλιο του υπουργείου Περιβάλλοντος ορίζεται ότι οι πολεοδομίες θα επιλέξουν το 10% από αυτή την κατηγορία και θα καταγράψουν όλες τις αποκλίσεις σε σχέση με την οικοδομική άδεια, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και οι παρανομίες στους ημιυπαίθριους. Όσοι έχουν κλειστεί πριν από τις 2 Ιουλίου 2009 έχουν δικαίωμα να ενταχθούν στις «τακτοποιήσεις», ενώ για τις υπόλοιπες παρανομίες επιβάλλονται πρόστιμα ανέγερσης και διατήρησης αυθαιρέτου. Το 2009 είχαν εκδοθεί 24.700 νέες άδειες, που σημαίνει ότι περίπου 2.500 θα ενταχθούν σε καθεστώς ελέγχου, από τις οποίες 500 βρίσκονται στην Αττική. Στόχος του υπουργείου Περιβάλλοντος είναι μέσα σε μια πενταετία να έχουν γίνει έλεγχοι και σε παλιότερες οικοδομές. Οι δειγματοληπτικοί έλεγχοι προβλέπονται από νόμο του 2003, αλλά στην πράξη δεν εφαρμόζεται από τις περισσότερες πολεοδομίες.
Δίωξη κατά υπαλλήλων του πρώην ΥΠΕΧΩΔΕ
Ποινική δίωξη σε βαθμό κακουργήματος για απάτη σε βάρος του Δημοσίου και ψευδείς βεβαιώσεις ασκήθηκε από την Εισαγγελία Πρωτοδικών της Αθήνας, για υπόθεση διαφθοράς με μηχανήματα που χρησιμοποιούνταν σε δημόσια έργα, στην οποία εμπλέκονται ανώτατοι υπάλληλοι του πρώην ΥΠΕΧΩΔΕ. Η υπόθεση αφορά το χρονικό διάστημα 2004-2009, για το οποίο έκανε πολύμηνη έρευνα στη γενική γραμματεία Δημοσίων Εργων (ΓΓΔΕ) ο γενικός επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης, Λέανδρος Ρακιντζής. Από τη δικαστική έρευνα, που διενήργησε ο εισαγγελέας κ. Γκύζης, προέκυψε εμπλοκή ανωτάτου υπαλλήλου, ο οποίος μέχρι τότε προΐστατο της αρμόδιας διεύθυνσης του ΥΠΕΧΩΔΕ, καθώς επίσης και δύο προϊσταμένων υπηρεσιών του υπουργείου, όπως και ενός υπαλλήλου της διεύθυνσης τεχνικών υπηρεσιών της Νομαρχίας Κιλκίς.
Κατά 27% αυξήθηκε ο αριθμός των ανέργων Τις 586.767 έφθασαν οι άνεργοι το Α΄τρίμηνο του 2010, αυξημένοι κατά 26,9% συγκριτικά με το Α’ τρίμηνο του 2009, όταν αριθμούσαν τους 462.343. Σε ποσοστά η ανεργία έφθασε το 11,7% από 9,3% πέρυσι. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 11,7% είναι το μεγαλύτερο ποσοστό ανέργων από το 2001 μέχρι σήμερα, συγκρινόμενο πάντα με το πρώτο τρίμηνο κάθε έτους. Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, της Στατιστικής Αρχής, με κριτήριο το φύλο, τη μεγαλύτερη ανεργία παρουσιάζουν οι γυναίκες 15,5% έναντι των αντρών 9%. Ηλικιακά, το μεγαλύτερο ποσοστό ανεργίας παρουσιάζουν οι νέοι 15-29 ετών, φθάνοντας το 22,3%. Γεωγραφικά, την υψηλότερη ανεργία παρουσιάζουν: Οι Ιόνιοι Νήσοι (20,4%), το Νότιο Αιγαίο (18,9%), η Δυτική Μακεδονία (15,1%), η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη (14,2%), η Κρήτη (12,9%) και η Κεντρική Μακεδονία (12,4%).
ΑΤΖΕΝΤΑ
• Μέτσοβο 16 έως 19 Σεπτεμβρίου 2010. 6ο Διεπιστημονικό Διαπανεπ ιστημιακό Συνέδριο, με θέμα «Η ολοκληρωμέν η ανάπτυξη των ορεινών όγκων». Το διοργανώνου ν: Το ΕΜΠ, Μετσόβιο Κέ ντρο Διεπιστημονικής Έρευν ας (ΜΕΔΚΕ) του ΕΜΠ για την προστασία και ανάπτυξη του ορεινού περιβάλλο ντος και των τοπικών ευρωπ αϊκών πολιτισμών. Χώ ρος διεξαγωγής: Εγκαταστά σεις ΕΜΠ στο Μέτσοβο . Πληροφορίες: καθ. Δ. Ρό κος, τηλ. 210-7722593, 7723.448, 7722.780, ΦΑΞ: 210-7722. 594, e-mail: drdrok@cen tral. ntua.gr , mirc@central.nt ua.gr . • Αθήνα 29 Σεπτεμβρίου 2010. Εσ περίδα με θέμα «Εποπτεία Αγοράς Προϊό ντων Δομικών Κατασκευ ών». Τη διοργανώνει: Το ΤΕΕ. Χώρος διεξαγωγής: Αίθ ουσα Εκδηλώσεων Υπουργεί ου Υποδομών και Δικτύω ν (Αναστάσεως και Τσιγάν τε 2, Παπάγου), με ώρα έναρξης τις 5.30 μ.μ. Πληροφορ ίες: Τμήμα Τυποποίηση ς ΤΕΕ, τηλ.: 210-3225.094, ΦΑΞ: 210-3237.525, ηλεκτρονι κό ταχυδρομείο: standard @central.tee.gr • Αθήνα 4 έως 6 Οκτωβρίου 201 0. 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο με θέμα «Ακο υστική 2010». Τη διοργα νώνει το Ελληνικό Ινστιτούτο Ακουστικής – ΕΛ.ΙΝ.Α. (www. helina.gr), σε συνεργασ ία με τη Σχολή Αρχιτεκτ όνων του ΕΜΠ. Χώρος διεξαγωγ ής: Κτίριο Αβέρωφ του ΕΜΠ, με ώρα έναρξης 9 π.μ. Πλ ηροφορίες: www.acou stics2010. central.ntua.gr ΦΑΞ: 210 -7721.393, τηλ.: 210-7721. 394 (καθημερινά 9 π.μ. – 1 μ.μ.) e-mail: acoustics201 0@ central.ntua.gr • Αθήνα, 13 και 14 Οκτωβρίου 201 0. Συνέδριο με θέμα «Έργα Υποδομής για μια Βιώσιμη Ανάπτυξ η». Διοργάνωση: ΤΕΕ. Χώρο ς διεξαγωγής: Μέγαρο Καρατζά Εθνικής Τράπεζας. Πληρ οφορίες: Διεύθυνση Θε μάτων ΕΕ και Διεθνών Σχέσεων, τμήμα Διεθνών Σχέσεω ν, e-mail: intrel@central.tee.gr τηλ . 210-3291.351,52, 54, 62, 2103291.618. • Πάτρα 9 και 10 Δεκεμβρίου 201 0. 2ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ρομποτικής. Το διοργανώνουν: Το ΤΕ Ε και το Πανεπιστήμιο Πατρών. Χώρος Διεξαγωγής: Συ νεδριακό και Πολιτιστικό Κέντρο Πανεπιστημίου Πατρών, με ώρα έναρξης 9 π.μ. Πληροφ ορίες: Τμήμα Διεθνών Σχέ σεων ΤΕΕ, τηλ.: 210-3291.351 ,2,4, 210-3291.618, 210-32 91.362, e-mail: intrel@central.te e.gr web site: www.tee. gr και www.heroc.tuc.gr
ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
7
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Ο Κωνσταντίνος Σαββίδης νέος πρόεδρος της Π.Ε.Σ.Ε.Δ.Ε. των τεχνικών και πρωτίστως με τις αδελφές Εργοληπτικές Οργανώσεις. Ο κατασκευαστικός κόσμος τόσο των δημοσίων, όσο και των ιδιωτικών έργων, έχει πολλά προβλήματα και απαιτείται να τα αντιμετωπίσουμε όλοι μαζί με ενότητα, συγκροτημένα και συντεταγμένα. Αναμένουμε τις προτάσεις του ΥΠΟΜΕΔΙ για την αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου παραγωγής των έργων και ευελπιστούμε σε μια γόνιμη συνεργασία τόσο με την ηγεσία του, όσο και με τις ηγεσίες των άλλων τεχνικών και αναπτυξιακών υπουργείων».
Συγκροτήθηκε σε σώμα το Διοικητικό Συμβούλιο της Πανελλήνιας Ένωσης Συνδέσμων Εργοληπτών Δημοσίων Έργων (ΠΕΣΕΔΕ) το οποίο είχε εκλεγεί από το 66ο Συνέδριο της Ένωσης που πραγματοποιήθηκε στις Σέρρες από τις 11 έως τις 13 Μαρτίου 2010. • Πρόεδρος της ΠΕΣΕΔΕ αναδείχθηκε ο Κωνσταντίνος Σαββίδης (Αθήνα). • Α’ Αντιπρόεδρος ο Ορέστης Μεσοχωρίτης (Θεσσαλονίκη). • Β’ Αντιπρόεδρος ο Νικόλαος Διάκος (Ηλεία). • Γενικός Γραμματέας ο Γεώργιος Μπαρμπούτης (Καρδίτσα). • Αναπληρωτής Γεν. Γραμματέας ο Νικόλαος Καλτσάς (Φθιώτιδα). • Ταμίας ο Γεώργιος Γεωργουλόπουλος (Μεσσηνία). Στην επταμελή Εκτελεστική Επιτροπή της ΠΕΣΕΔΕ, εκτός του Προέδρου, των δύο Αντιπροέδρων και του Γενικού Γραμματέα, εξελέγησαν και θα συμμετέχουν οι Νικόλαος Καλτσάς, Δημήτριος Ορφανίδης (Καβάλα) και Αντώνιος Ρούλιος (Ρέθυμνο).
Αρραγής ενότητα Ο Κωνσταντίνος Σαββίδης αμέσως μετά την εκλογή του έκανε την εξής δήλωση: «Αφού ευχαριστήσω τους συναδέλφους που με τίμησαν με την εμπιστοσύνη τους καλώ όλους – και αυτούς που δεν με ψήφισαν – σε συστράτευση για την αντιμετώπιση των πολλών και δύσκολων προβλημάτων. Στόχος μου θα είναι η αρραγής ενότητα, τόσο εντός της ΠΕΣΕΔΕ, όσο και του συνόλου του εργοληπτικού – κατασκευαστικού κόσμου, ο οποίος βίωνε έτσι κι αλλιώς και πριν την οικονομική κρίση δύσκολες καταστάσεις, τις οποίες ασφαλώς οι εξελίξεις επιτείνουν. Θα ισχυροποιηθεί η στενή συνεργασία με το ΤΕΕ, τους συλλόγους
8
ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
Ο Κωνσταντίνος Σαββίδης κατάγεται από την Καβάλα και είναι πολιτικός μηχανικός και εργολήπτης Δημοσίων Έργων. Διετέλεσε Α’ Αντιπρόεδρος του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών Ελλάδας, Πρόεδρος της Αντιπροσωπείας του ΤΕΕ, Α’ Αντιπρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ, μέλος του ΔΣ του ΣΑΤΕ και της ΠΕΔΜΕΔΕ και σήμερα είναι μέλος του ΔΣ του Ινστιτούτου Οικονομίας Κατασκευών (ΙΟΚ) ως εκπρόσωπος του ΤΕΕ. Η νέα σύνθεση του Δ.Σ. της Π.Ε.Σ.Ε.Δ.Ε., όπως αυτή προέκυψε μετά τη συγκρότηση σε Σώμα του Δ.Σ. έχει ως εξής: • Σαββίδης Κωνσταντίνος (Πολ. Μηχ. Συνδέσμου Πρωτεύουσας) - Πρόεδρος Δ.Σ. • Μεσοχωρίτης Ορέστης (Πολ. Μηχ., Συνδέσμου Θεσσαλονίκης και Κεν. Μακεδονίας) - Α’ Αντιπρόεδρος Δ.Σ. • Διάκος Νικόλαος (Μηχ. Μηχ., Συνδέσμου Ηλείας) - Β’ Αντιπρόεδρος Δ.Σ. • Μπαρμπούτης Γεώργιος (Πολ. Μηχ., Συνδέσμου Καρδίτσας) - Γεν. Γραμματέας Δ.Σ. • Γεωργουλόπουλος Γεώργιος (Πολ. Μηχ., Συνδέσμου Μεσσηνίας) - Ταμίας Δ.Σ. • Καλτσάς Νικόλαος (Πολ. Έργων Υποδ. ΤΕΙ, Συνδέσμου Φθιώτιδας) - Αναπ. Γεν. Γραμματέας Δ.Σ. • Αμπατζής Ιωάννης (Πολ. Δομ. ΤΕΙ, Συνδέσμου Ξάνθης) - Μέλος Δ.Σ. • Αυγέρης Στέργιος (Μηχ. Μηχανικός ΤΕΙ, Συνδέσμου Σερρών) - Μέλος Δ.Σ. • Βασιλείου Μεταξάς (Μηχ. Μηχ., Συνδέσμου Ημαθίας) - Μέλος Δ.Σ. • Γκέλλας Χρήστος (Πολ. Μηχ., Συνδέσμου Πρωτεύουσας) - Μέλος Δ.Σ. • Γρηγορόπουλος Γρηγόριος (Τοπ. Μηχ., Συνδέσμου Θεσσαλονίκης και Κεν. Μακεδονίας) - Μέλος Δ.Σ. • Ζαχαράκη Μαρίνα (Πολ. Υπομηχανικός, Συνδέσμου Πρωτεύουσας) - Μέλος Δ.Σ. • Καραγιώργης Νικόλαος (Πολ. Δομ. Έργων ΤΕΙ, Συνδέσμου Χαλκιδικής) - Μέλος Δ.Σ. • Κατσούλας Κωνσταντίνος (Πολ. Υπομηχανι-
κός, Συνδέσμου Πρωτεύουσας) - Μέλος Δ.Σ. • Κλαπαδάκης Εμμανουήλ (Γεωπόνος, Συνδέσμου Πρωτεύουσας) - Μέλος Δ.Σ. • Κωστούλας Ιωάννης (Ηλεκ. Μηχανικός, Συνδέσμου Ιωαννίνων – Θεσπρωτίας) - Μέλος Δ.Σ. • Λιάκος Πολυδεύκης (Πολ. Μηχ., Συνδέσμου Δυτ. Μακεδονίας) - Μέλος Δ.Σ. • Μητσόπουλος Βασίλειος (Πολ. Μηχ., Συνδέσμου Λάρισας) - Μέλος Δ.Σ. • Μπουζιάκας Δημήτριος (Τοπογράφος ΤΕΙ, Συνδέσμου Πρωτεύουσας) - Μέλος Δ.Σ. • Ορφανίδης Δημήτριος (Πολ. Μηχ., Συνδέσμου Καβάλας) - Μέλος Δ.Σ. • Παναγόπουλος Φώτιος (Πολ. Μηχ., Συνδέσμου Λέσβου) - Μέλος Δ.Σ. • Παππάς Κωνσταντίνος (Πολ. Μηχ. Δομοστατικός, Συνδέσμου Αγρινίου) - Μέλος Δ.Σ. • Ποβάσκη Ριχάρδος (Πολ. Μηχ., συνδέσμου Ηρακλείου) - Μέλος Δ.Σ. • Ρούλιος Αντώνιος (Πολ. Δομ. Έργων ΤΕΙ, Συνδέσμου Ρεθύμνου) - Μέλος Δ.Σ. • Τζήκας Γεώργιος (Ηλεκτρ. Μηχ., Συνδέσμου Θεσσαλονίκης και Κεν. Μακεδονίας) - Μέλος Δ.Σ. Τα μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής είναι τα εξής: • Σαββίδης Κωνσταντίνος - Πρόεδρος Δ.Σ. • Μεσοχωρίτης Ορέστης - Α’ Αντιπρόεδρος Δ.Σ. • Διάκος Νικόλαος - Β’ Αντιπρόεδρος Δ.Σ. • Μπαρμπούτης Γεώργιος - Γεν Γραμματέας Δ.Σ. • Καλτσάς Νικόλαος - Αναπ. Γεν. Γραμματέας Δ.Σ. • Ορφανίδης Δημήτριος - Μέλος Δ.Σ. • Ρούλιος Αντώνιος - Μέλος Δ.Σ.
Συγχαρητήριες επιστολές Πολλές ήταν οι συγχαρητήριες επιστολές προς το νέο πρόεδρο Κ. Σαββίδη και τη νέα Διοίκηση της ΠΕΣΕΔΕ. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται αυτές του Αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών Δημήτρη Δρούτσα, του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Πολιτικών Μηχανικών Βασίλη Οικονομόπουλου, του Προέδρου της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΣΜΕΔΕ Ιωάννη Γαμβρίλη, του Προέδρου του Περιφερειακού Τμήματος Μαγνησίας του ΤΕΕ Σωκράτη Αναγνώστου, του Προέδρου και του Γεν. Γραμματέα του ΣΤΕΑΤ κ.κ. Κ. Κουβαρά και Δ. Κωνσταντινίδη, του Προέδρου της ΠΕΔΜΕΔΕ Γ. Ρωμοσιού, του Προέδρου του ΣΑΤΕ Γ. Βλάχου, του Προέδρου του Συνδέσμου Θεσσαλονίκης και Κεν. Μακεδονίας Γ. Γάγαλη, του Προέδρου του Συνδέσμου Φωκίδας Ν.Δρόλαπα κ.ά.
ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΤΟΥ Κ. ΣΑΒΒΙΔΗ ΣΤΟΝ ΤΥΠΟ Απαιτείται νέα εθνική Στρατηγική στην παραγωγή των έργων Ο νέος πρόεδρος της ΠΕΣΕΔΕ Κ. Σαββίδης σε παρεμβάσεις του σε ειδικά αφιερώματα των εφημερίδων «Ναυτεμπορική» και «Κέρδος», αλλά και στο «Ενημερωτικό Δελτίο του ΤΕΕ», περιγράφει με ανάγλυφο τρόπο τον κίνδυνο χρεοκοπίας που αντιμετωπίζουν πολλές από τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις του κλάδου, προτείνει μια νέα Αναπτυξιακή στρατηγική για την παραγωγή των Δημοσίων Έργων, ενώ ζητά μέτρα για την ανάπτυξη, διαφάνεια παντού και σε όλα, απεγκλωβισμό από το θανάσιμο εναγκαλισμό του Τραπεζικού – Χρηματοπιστωτικού Συστήματος, που είναι απόρροια των υπέρογκων πρόσθετων εγγυήσεων που θέσπισε η προηγούμενη κυβέρνηση. Παράλληλα επισημαίνει ότι η ενότητα στη δράση και στη πράξη, είναι αυτή που θα οδηγήσει σε πραγματική ενοποίηση όλων των υπαρκτών δυνάμεων του χώρου.
Προτάσεις διεξόδου από την κρίση Αναλυτικότερα στην παρέμβασή του σε ειδικό ένθετο της «Ναυτεμπορικής» και προς τη δημοσιογράφο Έστα Σωτηροπούλου, σημειώνει: Σήμερα βιώνουμε μια γενικευμένη πρωτόγνωρη οικονομική κρίση, τόσο στη χώρα μας, όσο και παγκόσμια. Μια κρίση που αγγίζει και τις περίπου 6.000 μικρομεσαίες εργοληπτικές επιχειρήσεις σε όλη τη χώρα, τις οποίες εκπροσωπεί η ΠΕΣΕΔΕ. Πώς μπορεί, όμως, στις συνθήκες αυτές της κρίσης μια μικρομεσαία επιχείρηση να επιβιώσει; Υπήρξαν στο πρόσφατο παρελθόν κάποιες πολιτικές στην ΕΕ υπέρ της ενίσχυσης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων οι οποίες εγκαταλείφθηκαν εν συνεχεία από τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές που επικράτησαν. Αυτό έχει μεγάλη σημασία για χώρες με χαρακτηριστικά παραγωγικής διάρθρωσης όπως η Ελλάδα, στην οποία οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας μας και αποτελούν τον κύριο μοχλό της Ανάπτυξης που αναμένουμε. Σήμερα αυτές οι πολιτικές πρέπει να συνδεθούν με το σχεδιαζόμενο νέο χάρτη περιφερειακής διάρθρωσης της χώρας (Σχέδιο Καλλικράτης). Διότι αφού αλλάζουν οι φορείς των έργων σε τοπικό επίπεδο, είναι επόμενο και το μέγεθος των έργων να γίνει μεγαλύτερο και να αλλάξουν τα χαρακτηριστικά της παραγωγής τους. Προφανώς, λοιπόν, απαιτείται τόσο το σύνολο του τεχνικού κόσμου της χώρας,οι εργοληπτι-
κές επιχειρήσεις και οι φορείς τους, όσο και το Υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων (ΥΠΟΜΕΔΙ) να ανασυντάξουν τις δυνάμεις τους, να εξυγιάνουν το χώρο τους και να απλοποιήσουν την εκπροσώπησή τους και τις διαδικασίες παραγωγής των έργων με ορθολογικό τρόπο. Εκτιμώ ότι στην παρούσα συγκυρία χρειάζεται μια νέα Αναπτυξιακή Εθνική Στρατηγική στη παραγωγή των έργων, με άξονες: α) νέο σχεδιασμό με έργα αναπτυξιακά (ανασχεδιασμός ΕΣΠΑ κλπ.), β) ορθολογική Περιφερειακή ανάπτυξη, με δίκαιη κατανομή πόρων γ) αναδιάρθρωση των φορέων διαχείρισης πόρων και έργων (σχέδιο Καλλικράτης, αποκέντρωση, πάταξη διαφθοράς, διαφάνεια παντού, βελτιστη αξιοποίηση πόρων), Προς τούτο απαιτείται το νέο θεσμικό πλαίσιο παραγωγής δημόσιων έργων να αντιμετωπίζεται ως ένα οργανικό ενιαίο σύνολο παραγόντων που πρέπει μεταξύ άλλων να αντιμετωπίζει κατ’ελάχιστον: α) Την ύπαρξη άρτιων και επικαιροποιημένων μελετών β) Σωστή και αποτελεσματική διοίκηση και επίβλεψη των έργων στη φάση της κατασκευής από πλευράς των κρατικών φορέων. γ) τον απεγκλωβισμό των εργοληπτικών επιχειρήσεων από τον θανάσιμο εναγκαλισμό του Τραπεζικού- Χρηματοπιστωτικού συστήματος με την κατάργηση καταρχήν των δυσβάστακτων πρόσθετων εγγυήσεων, που προβλέπει ο νόμος της προηγούμενης κυβέρνησης.(Στο σημείο αυτό θέλω να επισημάνω ότι δυστυχώς υπάρχουν επιχειρήσεις που έχουν υποχρέωση έκδοσης τόσου μεγάλου αριθμού εγγυητικών επιστολών, που το άθροισμα τους είναι απαγορευτικό για περαιτέρω συνεργασία τους με πιστωτικό ίδρυμα, πραγμα που οδηγεί μερικές φορές σε χρήση ανορθόδοξων μεθόδων και εκφυλιστικά φαινόμενα) δ)Γενίκευση του μειοδοτικού συστήματος με λήψη μέτρων και δικλείδες ασφαλείας για την αντιμετώπιση ολιγοπωλιακών καταστάσεων (συγκέντρωση πολλών έργων σε μικρό αριθμό επιχειρήσεων), διασπορά του τεχνικού αντικειμένου, σε μεγαλύτερο αριθμό εργοληπτικών επιχειρήσεων και κατάργηση των αδιαφανών διαδικασιών (διαφάνεια παντού και σε όλα) ε) Παράλληλα χρειάζεται η βελτιστοποίηση της αξιοποίησης εθνικών και κοινοτικών πόρων με νέο σύστημα ρεαλιστικών αναλυτικών τιμολογίων στ)Η εγκατάλειψη του Ν.2940/2001, που ωθεί τις επιχειρήσεις σε αγώνα δρόμου για αύξηση του κύκλου ερ-
γασιών, συχνά πλασματικό (με δημιουργική λογιστική επί των ισολογισμών) και η αντικατάσταση με αναπτυξιακό νομοθέτημα (απλά κριτήρια παραμονής στην τάξη ΜΕΕΠ κλπ.) ζ) Ανάπτυξη και προώθηση της υπεργολαβίας στα μεγαλύτερα έργα, ώστε να στηριχθεί η ραχοκοκαλιά της οικονομίας, που είναι οι εξειδικευμένες μικρές και μεσαίες εργοληπτικές επιχειρήσεις του ΜΕΕΠ η) Άμεση καθιέρωση του Μητρώου Κατασκευαστών Ιδιωτικών Έργων (ΜΗΚΙΕ). Από την πλευρά των εργοληπτικών επιχειρήσεων και των φορέων τους, για να ξεπεραστούν τα εμπόδια που υπάρχουν στην ανάπτυξή τους, χρειάζεται συναντίληψη, συντονισμός, ενότητα στη δράση και στη πράξη, εδώ και τώρα που θα οδηγήσει σε πραγματική ενοποίηση όλων των υπαρκτών δυνάμεων του χώρου. Πρέπει να συντονίσουμε τις δυνάμεις μας στον κοινό στόχο της ανάπτυξης και της στήριξης των μελών μας. Για τον λόγο αυτό καλώ σε συστράτευση όλους τους συναδέλφους για την αντιμετώπιση των πολλών και δύσκολων προβλημάτων. Χρειάζεται αρραγής ενότητα, τόσο εντός της ΠΕΣΕΔΕ, όσο και του συνόλου του εργοληπτικού – κατασκευαστικού κόσμου, ο οποίος βίωνε έτσι κι αλλιώς και πριν την οικονομική κρίση δύσκολες καταστάσεις, τις οποίες ασφαλώς οι εξελίξεις επιτείνουν. Αναμένουμε τις προτάσεις που έχουν εξαγγελθεί από τον Υπουργό ΥΠΟΜΕΔΙ για την αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου παραγωγής των έργων και ευελπιστούμε σε μια γόνιμη συνεργασία μαζί του, αλλά και με τις ηγεσίες των άλλων τεχνικών και παραγωγικών-αναπτυξιακών υπουργείων, προς όφελος της ανάπτυξης της χώρας.
Καταστροφή η μείωση του ΠΔΕ Καταστροφή για τις ήδη προβληματικές εργοληπτικές επιχειρήσεις και ιδιαίτερα για τις μικρομεσαίες θα είναι η περαιτέρω μείωση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων (ΠΔΕ) κατά 2,1 δις. Ευρώ για την τριετία 2010-2012, που ανακοίνωσε ο υπουργός Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου. Αυτό δήλωσε ο Πρόεδρος της ΠΕΣΕΔΕ Κωνσταντίνος Σαββίδης, στο πλαίσιο αφιερώματος του «Ενημερωτικού Δελτίου ΤΕΕ» και προσθέτει ότι τέτοια μέτρα οδηγούν σε περαιτέρω ύφεση και μη ανάπτυξη της χώρας, η οποία έτσι και αλλιώς βρίσκεται σε δυσμενή θέση, λόγω των λανθασμένων πολιτικών και του λανθασμένου αναπτυξιακού μοντέλου που ακολουθήθηκε. Ειδικότερα, ο Πρόεδρος της ΠΕΣΕΔΕ τονίζει ότι: ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
9
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ «Τα τελευταία χρόνια υπήρξε συνεχής μείωση του ΠΔΕ, με συνέπεια πολλές από τις εργοληπτικές επιχειρήσεις, και ιδιαίτερα αρκετές από τις 6.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις που εκπροσωπεί η ΠΕΣΕΔΕ και οι οποίες αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας, να αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της χρεωκοπίας, με ότι αυτό συνεπάγεται για τη μείωση της απασχόλησης. Αν και παράχθηκαν πολλά και σημαντικά δημόσια έργα υποδομής, οι κοινοτικοί και εθνικοί πόροι δεν κατευθύνθηκαν πάντα προς την σωστή αναπτυξιακή κατεύθυνση, ώστε να παράγουν ανάπτυξη και πλούτο. Αντίθετα, δημιουργήθηκαν ολιγοπωλιακές καταστάσεις με την ανάθεση του συντριπτικού τμήματος των έργων σε λίγους κατασκευαστικούς κολοσσούς, χωρίς την συμμετοχή μικρότερων επιχειρήσεων, γεγονός που απέκλεισε την πλειάδα των τεχνικών επιχειρήσεων από την κατασκευή των έργων. Σήμερα ο τεχνικός κόσμος της χώρας ζητά ανάπτυξη. Όμως με τη νέα περικοπή του ΠΔΕ εξουδετερώνεται το αναπτυξιακό σκέλος της οικονομίας, καθώς ήδη οι δαπάνες του ΠΔΕ έχουν «παγώσει», οι εργοληπτικές επιχειρήσεις παραμένουν απλήρωτες για έργα που έχουν ολοκληρώσει και το ΕΣΠΑ δεν μπορεί να προχωρήσει, αφού δεν προστίθεται η αναγκαία ελληνική συμμετοχή. Εκτιμώ – καταλήγει ο πρόεδρος της ΠΕΣΕΔΕ ότι στην παρούσα συγκυρία χρειάζεται μια νέα Αναπτυξιακή Εθνική Στρατηγική στη παραγωγή των έργων, με άξονες: α) νέο σχεδιασμό με έργα αναπτυξιακά (ανασχεδιασμός ΕΣΠΑ κλπ.), β) ορθολογική Περιφερειακή ανάπτυξη με δίκαιη κατανομή των πόρων, γ) αναδιάρθρωση των φορέων διαχείρισης πόρων και έργων (σχέδιο Καλλικράτης, αποκέντρωση, πάταξη διαφθοράς, διαφάνεια παντού, βέλτιστη αξιοποίηση πόρων). Προς τούτο απαιτείται νέο θεσμικό πλαίσιο παραγωγής δημόσιων έργων και φυσικά οι αναγκαίοι πόροι για την υλοποίηση των αναπτυξιακών έργων υποδομής που χρειάζεται η χώρα».
Το κυριότερο πρόβλημα η έλλειψη έργων Εξάλλου απαντώντας σε ερωτήσεις της δημοσιογράφου Βίκυς Σαντοριναίου για την εφημερίδα «Κέρδος», ο Κ. Σαββίδης επισημαίνει: ΕΡ. - Πώς θα περιγράφατε την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στον κλάδο των κατασκευαστών; ΑΠ. - Η λέξη καταστροφή περιγράφει πλήρως
10
ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
προσωπεί η ΠΕΣΕΔΕ και οι οποίες αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας, αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της χρεοκοπίας, με ότι αυτό συνεπάγεται και για την αύξηση της ανεργίας. ΕΡ. - Αν κάνατε μια αξιολόγηση των προβλημάτων που απασχολούν τους εργολήπτες, αλλά και τους κατασκευαστές ιδιωτικών έργων, ποια είναι τα σημαντικότερα; ΑΠ.- Το κυριότερο πρόβλημα σήμερα είναι η έλλειψη έργου για τις περισσότερες εργοληπτικές επιχειρήσεις δημοσίων έργων, ενώ στην οικοδομική δραστηριότητα τα πράγματα είναι εξ ίσου δραματικά. Το γεγονός αυτό είναι σε ένα βαθμό αποτέλεσμα της παρούσας οικονομικής συγκυρίας, αλλά τα πραγματικά αίτια βρίσκονται στην πολιτική που ακολουθήθηκε τα τελευταία χρόνια, διότι αν και παράχθηκαν πολλά και σημαντικά δημόσια έργα υποδομής, οι κοινοτικοί και εθνικοί πόροι δεν κατευθύνθηκαν πάντα προς τη σωστή αναπτυξιακή κατεύθυνση, ώστε να παράγουν ανάπτυξη.
Μονόδρομος η ανάπτυξη
την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στον κλάδο των κατασκευών. Είναι μια φθίνουσα πορεία του πλέον παραγωγικού τομέα της ελληνικής οικονομίας, που ξεκίνησε με την καθυστέρηση πληρωμών των εργοληπτικών επιχειρήσεων από το 2005, για έργα που είχαν ολοκληρώσει και παραδώσει. Συνεχίστηκε με τη διαρκή μείωση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) τα τελευταία και επιδεινώνεται με την περαιτέρω δε μείωση του ΠΔΕ κατά 2,1 δις. Ευρώ για την τριετία 20102012, που ανακοίνωσε πρόσφατα ο υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου. Ακολούθησε η καθυστέρηση υλοποίησης του ΕΣΠΑ, η δραστική μείωση της οικοδομικής δραστηριότητας, και οι υπέρογκες πρόσθετες εγγυητικές επιστολές που καθιέρωσε η προηγούμενη Κυβέρνηση και οι οποίες πρέπει να καταργηθούν, ώστε οι εργοληπτικές επιχειρήσεις να απεγκλωβιστούν από το θανάσιμο εναγκαλισμό του Τραπεζικού – χρηματοπιστωτικού συστήματος. Τέτοια μέτρα οδηγούν σε περαιτέρω ύφεση και ανάσχεση της ανάπτυξης της χώρας, η οποία βρίσκεται ήδη σε δυσμενή θέση, λόγω των λανθασμένων πολιτικών και του λανθασμένου αναπτυξιακού μοντέλου που ακολουθήθηκε τα τελευταία χρόνια. Με τα δεδομένα αυτά, πολλές εργοληπτικές επιχειρήσεις και ιδιαίτερα αρκετές από τις 6.000 μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που εκ-
Σήμερα, ο τεχνικός κόσμος της χώρας ζητά ανάπτυξη. Η κατεύθυνση για την ανάπτυξη καθίσταται μονόδρομος. Απαιτείται τόσο το σύνολο του τεχνικού κόσμου της χώρας, οι εργοληπτικές επιχειρήσεις και οι φορείς τους, όσο και το Υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων και τα άλλα παραγωγικά υπουργεία να ανασυντάξουν τις δυνάμεις τους, να εξυγιάνουν το χώρο τους και να απλοποιήσουν την εκπροσώπησή τους και τις διαδικασίες παραγωγής των έργων με ορθολογικό τρόπο. Στην παρούσα συγκυρία, η αρραγής ενότητα του συνόλου του εργοληπτικού- κατασκευαστικού κόσμου, είναι αναγκαία για την αντιμετώπιση των πολλών και δύσκολων προβλημάτων, τις οποίες επιτείνουν οι εξελίξεις της ελληνικής οικονομίας. Ο κατασκευαστικός κόσμος τόσο των δημοσίων, όσο και των ιδιωτικών έργων έχει πολλά προβλήματα. Για να ξεπεραστούν απαιτείται συναντίληψη, συντονισμός, ενότητα στη δράση και στην πράξη, που θα οδηγήσει σε πραγματική ενοποίηση όλων των υπαρκτών δυνάμεων του χώρου. Πρέπει να συντονίσουμε τις δυνάμεις μας στον κοινό στόχο της ανάπτυξης και της στήριξης των μελών μας, δηλαδή της πραγματικής οικονομίας της χώρας, καθώς τόσο τα δημόσια έργα υποδομής, όσο και η οικοδομή συνδέονται με περίπου 400 παραγωγικούς κλάδους της χώρας και αποτελούν βασικό μοχλό για τη μείωση της ανεργίας.
Ο νέος Οικονομοτεχνικός Συνεργάτης της ΠΕΣΕΔΕ Χάρης Κυριακίδης βρίσκεται στα Γραφεία της ΠΕΣΕΔΕ κά θε Τετάρτη 12 μ. με 1.30 μ.μ .. Μπορείτε να επικοινω νείτε μαζί του στα τηλέφωνα της ΠΕ ΣΕΔΕ 210 – 3814.735, 38 38.759 και να στέλνετε e-mail στο : secretary@pesede.gr.
Οι νέες ρυθμίσεις που ετοιμάζει το ΥΠΟΜΕΔΙ για τα Δημόσια Έργα
Δυσμενέστεροι διαγράφονται οι όροι για την άσκηση του επαγγέλματος των εργοληπτών Δημοσίων Έργων αν τελικά ισχύσουν οι νέες ρυθμίσεις που ετοιμάζει το Υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων (ΥΠΟΜΕΔΙ) και για τα έργα με προϋπολογισμούς κάτω των 5 εκατ. ευρώ που κάνουν οι μικροί και μεσαίοι εργολήπτες μέλη της ΠΕΣΕΔΕ. Οι νομοθετικές πρωτοβουλίες του υπουργείου παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά τη Δευτέρα 25 Ιουνίου 2010 σε εκπροσώπους του ΤΕΕ, των Εργοληπτικών Οργανώσεων και των Μελετητών. Σύμφωνα με την ενημέρωση αυτή – και εάν τελικά εμμείνει στις απόψεις του το υπουργείο – όχι μόνο δεν φαίνεται να καταργούνται οι πρόσθετες εξοντωτικές εγγυήσεις που θέσπισε η προηγούμενη κυβέρνηση, σε όλα ανεξαρτήτως προϋπολογισμού έργα, αλλά θα υπάρχουν και νέες εγγυητικές επιστολές που θα εγγυούνται την τήρηση των χρονικών δεσμεύσεων σε σχέση με την κατασκευή και συντήρηση των έργων. Παρόντες από το Υπουργείο ΥΠΟΜΕΔΙ στην ενημερωτική συνάντηση ήταν οι κ.κ. Οικονομίδης Γιάννης, Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Έργων, Λαμπρόπουλος Σέργιος Γενικός Γραμματέας Συγχρηματοδοτούμενων Έργων, από το Τ.Ε.Ε. οι κ.κ. Αλαβάνος Γιάννης Πρόεδρος, Δρακάκης Μανώλης Α΄ Αντιπρόεδρος, Σπίρτζης Χρήστος Β’
Αντιπρόεδρος & σύμβουλοι Τ.Ε.Ε., Πετρακόπουλος Πρόεδρος ΣΕΓΜ, Αλεξόπουλος Κωνσταντίνος Πρόεδρος Μελετητών, από τις Εργοληπτικές Οργανώσεις: Σαββίδης Κωνσταντίνος Πρόεδρος ΠΕΣΕΔΕ, Γιάννης Γαλενιανός Νομικός Σύμβουλος ΠΕΣΕΔΕ, Γεώργιος Ρωμοσιός Πρόεδρος ΠΕΔΜΕΔΕ, Μιχαήλ Δακτυλίδης Αντιπρόεδρος ΠΕΔΜΕΔΕ, Ευστάθιος Αναγνωστόπουλος Νομικός Σύμβουλος ΠΕΔΜΕΔΕ, Μανδηλαράς Ευστάθιος Πρόεδρος ΠΕΔΜΗΕΔΕ, Βλάχος Γεώργιος Πρόεδρος ΣΑΤΕ Σταμόπουλος Σταμάτιος Νομικός Σύμβουλος ΣΑΤΕ, Κωνσταντινίδης Δημήτρης Γενικός Γραμματέας ΣΤΕΑΤ Στην συνάντηση δεν δόθηκε κανένα κείμενο, αλλά αναπτύχθηκαν προφορικά από τους δύο Γενικούς Γραμματείς οι νομοθετικές πρωτοβουλίες του Υπουργείου για: 1. Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Έργων. 2. Νόμος μελετών Δημοσίου 3. Νόμος ανάθεσης – εκτέλεσης Δημοσίων Έργων. Οι Εργοληπτικές Οργανώσεις εν’ όψει και της συνεδρίασης της Συντονιστικής Επιτροπής που θα πραγματοποιούνταν την Πέμπτη 1 Ιουλίου επιφυλάχθηκαν να τοποθετηθούν επί συγκεκριμένων κειμένων. Ζήτησαν δε και άλλη συνάντηση που θα πραγματοποιηθεί σύντομα και προ της ανάρτησης των κειμένων στην ιστοσελίδα του Υπουργείου για δημόσια διαβούλευση.
Ανάπτυξη των προτάσεων Όπως μας ενημερώνει ο Πρόεδρος της ΠΕΣΕΔΕ Κ. Σαββίδης, οι ρυθμίσεις που φέρεται να προωθεί το ΥΠΟΜΕΔΙ , όπως παρουσιάστηκαν άτυπα στη συνάντηση των Γενικών Γραμματέων του με τους εκπροσώπους των εργοληπτικών οργανώσεων, χωρίζονται σε διάφορες κατηγορίες και στοχεύουν στην τροποποίηση του νομικού πλαισίου ανάθεσης και παραγωγής δημοσίων έργων. Η παρουσίαση και η όποια αξιολόγηση είναι δύσκολο να επιτευχθεί και οποιοσδήποτε σχολιασμός μπορεί να γίνει υπό την αυτονόητη και ισχυρή επιφύλαξη ότι δεν μας έχουν δοθεί συγκεκριμένες διατυπώσεις και νομικές ρυθμίσεις , παρά μόνο έχει γίνει παρουσίαση αρχών ή γενικόλογη διατύπωση ρυθμίσεων (κατά περίπτωση). Οι διατάξεις έχουν ομαδοποιηθεί κατά το δυνατόν σε πέντε ομάδες (Α έως Ε) και έχουν μπει με μία λογική, κατά την κρίση μου, σειρά. Α) Εισάγεται η έννοια της «ωριμότητας» δημοπράτησης του έργου, ως προϋπόθεση για την έγκριση από την Προϊσταμένη Αρχή της έναρξης διαδικασίας ανάθεσης του έργου. Παράλληλα εισάγεται και η έννοια των «πρόδρομων» εργασιών (ως αυτοτελούς «έργου»), δηλαδή προκαταρκτικών εργασιών που απαιτείται να εκτελεστούν προκειμένου να αρχίσει η εκτέλεση του κυρίως έργου. Οι πρόδρομες ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
11
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ εργασίες θα δημοπρατούνται αυτοτελώς. Είναι προφανές ότι ο όρος «πρόδρομες» εργασίες είναι αόριστος και σχετικός και θα διαμορφωθεί σαν έννοια πιθανόν με Υ.Α, Π.Δ. ή με εγκυκλίους του ΥΠΟΜΕΔΙ. Β) Για την ανάθεση των δημοσίων έργων εισάγονται ρυθμίσεις που περιέχονται στην Οδηγία 2004/18/ΕΚ , οι οποίες δεν περιελήφθησαν στο Ν. 3669/2008 (ΚΔΕ). 1) Εισάγεται ως τρόπος επιλογής του αναδόχου ο «ανταγωνιστικός διάλογος», δηλαδή η συνδιαμόρφωση της προσφοράς διά της ανταλλαγής απόψεων των εν δυνάμει αντισυμβαλλομένων (αναθέτουσας Αρχής και ενδιαφερομένων εργοληπτικών επιχειρήσεων). 2) Εισάγεται ως κριτήριο επιλογής αναδόχου και αυτό της πλέον συμφέρουσας από οικονομική άποψη προσφοράς. Έως τώρα ίσχυε (σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα) ως κριτήριο επιλογής αναδόχου αυτό της χαμηλότερης τιμής. Το κριτήριο αυτό θα αποτελεί πλέον τον κανόνα για την ανάθεση έργων προϋπολογισμού άνω των 5.000.000 ευρώ , ενώ η εφαρμογή του κριτηρίου της χαμηλότερης τιμής θα γίνεται μόνο μετά από αίτημα της αναθέτουσας Αρχής και γνώμη (δεν διευκρινίστηκε αν θα είναι σύμφωνη ή απλή γνώμη) του Τεχνικού Συμβουλίου του ΥΠΟΜΕΔΙ και με απόφαση εν τέλει του Υπουργού ΥΠΟΜΕΔΙ. Για τα έργα μικρότερου προϋπολογισμού , καθώς και για τα έργα συντήρησης ανεξάρτητα από τον προϋπολογισμό τους, προβλέπεται ως κανόνας μεν η χρησιμοποίηση της χαμηλότερης τιμής ως κριτηρίου επιλογής αναδόχου, ενώ η αναθέτουσα Αρχή θα μπορεί να ζητήσει την εφαρμογή του κριτηρίου της πλέον συμφέρουσας από οικονομική άποψη προσφοράς με εφαρμογή της ίδιας παραπάνω διαδικασίας (γνώμη του Τεχνικού Συμβουλίου του ΥΠΟΜΕΔΙ και απόφαση του Υπουργού ΥΠΟΜΕΔΙ). 3) Εισάγεται το σύστημα υποβολής προσφοράς που περιλαμβάνει συνδυασμό πολλαπλών κριτηρίων, όπως έκπτωση στο κόστος, στον χρόνο περαίωσης και (αρνητική) στην εγγύηση του έργου (δηλαδή ο ανάδοχος θα εγγυάται την ποιότητα του έργου για περισσότερο χρόνο απ’ όσο θα προβλέπεται στο νόμο ή/και στη διακήρυξη). Εφόσον θα επιλέγεται αυτό το σύστημα δημοπράτησης, ο ανάδοχος θα πρέπει να προσκομίσει πρόσθετες ειδικές εγγυήσεις που θα επιστρέφονται μόνο μετά την βεβαιωμένη περαίωση του έργου. 4) Προσφορά κατ’ αποκοπή τιμής με εγγυημένο τον προϋπολογισμό του έργου (χωρίς
12
ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
περαιτέρω διευκρινίσεις, τουλάχιστον μέχρι στιγμής). 5) Εισάγεται ακόμη ως διαδικασία ανάθεσης η «διαβούλευση» της αναθέτουσας αρχής με τους ενδιαφερομένους να συμμετάσχουν σε διαδικασία ανάληψης σύμβασης. Η συγκεκριμένη διαδικασία διαφέρει από αυτήν του ανταγωνιστικού διαλόγου, εκτός άλλων και διότι στην πρώτη περίπτωση δεν συνιστά για ένα διαγωνιζόμενο κώλυμα συμμετοχής του στην περαιτέρω διαδικασία, η παράλειψή του είτε να συμμετάσχει στην διαβούλευση είτε να υποβάλει τεύχος παρατηρήσεων, σε αντίθεση με την δεύτερη διαδικασία (ανταγωνιστικού διαλόγου) όπου δικαίωμα συμμετοχής στην περαιτέρω διαδικασία έχει μόνο όποιος έλαβε μέρος στο διάλογο. Η μη συμμετοχή στη διαδικασία αυτή δεν συνιστά κώλυμα συμμετοχής στη διαδικασία του διαγωνισμού. Γ) Εισάγονται σημαντικές τροποποιήσεις σε διατάξεις που αφορούν την εκτέλεση δημοσίων έργων και ανατρέπονται ρυθμίσεις που θεωρούνταν έως τώρα δεδομένες: Έτσι : 1) Εφόσον η έκπτωση του αναδόχου ξεπερνά το εύλογο όριο (12%) , πέραν της «πρόσθετης» εγγύησης που ζητείται , η εργολαβία θα τίθεται υπό την επιτήρηση της «Ανεξάρτητης Αρχής» (όταν συσταθεί) , ενώ για την πραγματική ή πλασματική παραλαβή του έργου θα προηγείται υποχρεωτικά τουλάχιστον ένας έλεγχος του έργου. 2) Η παραλαβή των αφανών εργασιών του έργου θα γίνεται από ειδικά συνιστώμενη προς τούτο επιτροπή και όχι μόνον από τον επιβλέποντα μηχανικό του έργου. 3) Η παραλαβή του φυσικού εδάφους του έργου θα γίνεται από ειδική επιτροπή στην οποία θα συμμετέχει υποχρεωτικά και ο Προϊστάμενος της διευθύνουσας υπηρεσίας. 4) Η “οριακή” προθεσμία αυξάνεται από το 1/3 στο 1/2 της συνολικής συμβατικής προθεσμίας. 5) Η Υπηρεσία θα δικαιούται να απομειώνει τις εργασίες της εργολαβίας κατά ποσοστό 50% (έναντι του 25% που ισχύει σήμερα), χωρίς να οφείλεται αποζημίωση στον ανάδοχο. 6) Σε περίπτωση ζημίας στο έργο ή στις μόνιμες εργοταξιακές εγκαταστάσεις του αναδόχου από γεγονός ανωτέρας βίας, ο εργοδότης εξακολουθεί να βαρύνεται με τη ζημία, αν όμως το έργο είναι ασφαλισμένο, η αποκατάσταση των βλαβών βαρύνει την ασφαλιστική εταιρία. 7) Η επιτροπή προσωρινής παραλαβής θα δικαιούται να προβεί σε διόρθωση των τυχόν πλασματικώς εγκριθεισών επιμετρήσεων και να ζητήσει (προφανώς μέσω της Δ.Υ.) την
επιστροφή των αχρεωστήτως καταβληθέντων σχετικών ποσών. 8) Παρόμοια ρύθμιση εισάγεται και για τους εγκρινομένους πλασματικώς λογαριασμούς, ενώ η Δ.Υ. θα δικαιούται να συντάσσει μόνη της «αρνητικούς» λογαριασμούς και να ζητά την εξόφλησή τους από τους αναδόχους. 9) Εφόσον το ζητήσει η Δ.Υ., ο ανάδοχος θα υποχρεούται να υποβάλει σχέδιο Α.Π.Ε. Η έγκρισή του θα πρέπει να γίνει από την Προϊσταμένη Αρχή εντός τριών μηνών από την υποβολή του ή από την έγκριση της σχετικής πίστωσης. Η άπρακτη παρέλευση της προθεσμίας συνεπάγεται την πλασματική απόρριψη του Α.Π.Ε. 10) Καταργείται η δυνατότητα του αναδόχου να προβάλει τις αξιώσεις του από την εκτέλεση του έργου, κατ’ απώτατο χρονικό όριο, με την υποβολή της τελικής επιμέτρησης και ορίζεται αποσβεστική προθεσμία ενός μηνός από την εμφάνιση της γενεσιουργού αιτίας της αξιώσεως για να την θέσει υπόψη της Δ.Υ. 11) Αυξάνεται η προθεσμία για την έκδοση αποφάσεων επί αιτήσεων θεραπείας από τρεις σε πέντε μήνες. Δ) Καθιερώνεται υποχρέωση της Δ.Υ. και του αναδόχου να υποβάλουν ανά τρίμηνο στην Προϊσταμένη Αρχή εκθέσεις της για την πρόοδο του έργου, αναφέροντας είτε τυχόν σφάλματα της προμέτρησης είτε απρόβλεπτες περιστάσεις που συνεπάγονται την ανάγκη εκτέλεσης συμπληρωματικών εργασιών. Ε) Οι ανάδοχοι θα έχουν τη δυνατότητα να εκχωρούν την απαίτησή τους επί του «οφειλομένου», βάσει της συναφθείσας σύμβασης, εργολαβικού ανταλλάγματος και όχι πλέον, όπως ισχύει σήμερα, μόνο επί πιστοποιημένων λογαριασμών. Ακόμη οι ανάδοχοι θα μπορούν να εκχωρούν και κάθε απαίτησή τους έναντι οποιουδήποτε φορέα του ευρύτερου δημόσιου τομέα (Δημόσιο, Ν.Π.Δ.Δ., Ο.Τ.Α. κ.λπ.) από «εγκεκριμένη πιστοποίηση», προκειμένου έτσι να εξοφλούνται συμψηφιστικά κάθε είδους οφειλές τους, όπως π.χ. από ασφαλιστικές εισφορές, Φ.Π.Α και λοιπούς φόρους, προς τους ίδιους ως άνω φορείς. Προϋπόθεση για την εκχώρηση είναι η «εγκεκριμένη πιστοποίηση» να προέρχεται από την εκτέλεση έργου των ίδιων ως άνω φορέων. Για την εφαρμογή της διάταξης αυτής απαιτείται η έκδοση Κ.Υ.Α από τους Υπουργούς Οικονομικών και ΥΠΟΜΕΔΙ. Τέλος, όσον αφορά τις σχετικές ρυθμίσεις με τροποποιήσεις των Μητρώων (ΜΕΕΠ και ΜΕΚ), καθώς με την ηλεκτρονική ενημέρωση, δεν έγινε καμία, έστω ενδεικτική ή ατελής, αναφορά στο περιεχόμενό τους.
Να αποκατασταθεί η νομιμότητα στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης Η Γενική Γραμματέας Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης Θεοδώρα Κόκλα, παρά την κοινή επιστολή της Συντονιστικής Επιτροπής των Εργοληπτικών Οργανώσεων, εμμένει στην απαράδεκτη οδηγία της, αυτή τη φορά προς τους ΟΤΑ της περιοχής της, να μην κατακυρώνουν διαγωνισμούς δημοσίων έργων όταν οι εκπτώσεις είναι πάνω από 20%, ξεσηκώνοντας και πάλι την αντίδραση όλων των Συνδέσμων της ΠΕΣΕΔΕ της περιοχής (Δράμας, Έβρου, Θράκης, Καβάλας και Ξάνθης). Η προκλητική αυτή στάση της Γ.Γ. της Περιφέρειας ανάγκασε την ΠΕΣΕΔΕ με επιστολή της να απευθυνθεί στον υπουργό ΥΠΟΜΕΔΙ Δ. Ρέππα, τον υπουργό Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Γ. Ραγκούση, το Συνήγορο του Πολίτη και το Σώμα Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης, καταγγέλλοντας το γεγονός και να ζητήσει να λάβουν όλα εκείνα τα μέτρα για να αποκατασταθεί η νομιμότητα. Ήδη – επισημαίνεται στην επιστολή που υπογράφουν ο Πρόεδρος Κ. Σαββίδης και Γεν. Γραμματέας Γ. Μπαρμπούτης - με προγενέστερο έγγραφο όλων των Εργοληπτικών Οργανώσεων ΠΕΔΜΕΔΕ-ΠΕΔΜΗΕΔΕ – ΠΕΣΕΔΕ – ΣΑΤΕ - ΣΤΕΑΤ (υπ’ αριθ. πρωτ. 1909/520/318/21919/2556/9-6-2010) έχουμε αναφερθεί στο απαράδεκτο περιεχόμενο του υπ’ αριθ. πρωτ. 19718/1331/15-4-2010 εγγράφου της κας Γ.Γ.Π. Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης , με το οποίο δόθηκαν εντολές στις Διευθύνσεις Τοπικής Αυτοδιοίκησης της ως άνω Περιφέρειας να μην εγκρίνουν την ανάθεση έργων , εφόσον η έκπτωση που επιτεύχθηκε στους διαγωνισμούς είναι μικρότερη του 20% (!!!). Επανερχόμαστε στο ίδιο θέμα με αφορμή την επανάληψη των ίδιων απαράδεκτων οδηγιών εκ μέρους της κας Γ.Γ.Π. Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης , με το υπ’ αριθ. πρωτ. 32337/2118/10-6-2010 έγγραφό της, με αποδέκτες, αυτή τη φορά, τους Ο.Τ.Α. της Περιφέρειάς της. Εκφράζουμε την πλήρη αντίθεσή μας τόσο στο περιεχόμενο όσο και στο ύφος των εγγράφων αυτών, με τα οποία δια-
τάσσονται (ουσιαστικά) οι υπήκοοι της κας Γενικής Γραμματέως να συμμορφωθούν προς τις απόψεις της σχετικά με το ποιο είναι το εύλογο ύψος των εκπτώσεων σε διαγωνισμούς δημοσίων έργων (τουλάχιστον 20%) , αδιαφόρως του είδους , του προϋπολογισμού και των ειδικών συνθηκών εκτέλεσης καθενός εξ αυτών, γιατί διαφορετικά η κα Γενική Γραμματέας δεν θα εγκρίνει την κατακυρωτική απόφαση. Με τον τρόπο αυτό διαμορφώνονται συνθήκες αυθαίρετης και «ετσιθελικής» επιβολής των απόψεων της κας Γενικής Γραμματέως, που δεν ταιριάζουν ούτε σε δημοκρατική ούτε σε ευνομούμενη πολιτεία.
μηνός αφότου η απόφαση έχει δημοσιευθεί ή εκδοθεί». Από την ως άνω διάταξη προκύπτει ότι ο Γ.Γ.Π. ασκεί αποκλειστικά έλεγχο νομιμότητας των πράξεων των οργάνων των Ο.Τ.Α. Α΄ και Β΄ βαθμού, όχι δε και έλεγχο σκοπιμότητας (ουσίας) τούτων. Ο νομοθέτης θέλει ο Γ.Γ. Περιφέρειας να μην αναμιγνύεται στη διοίκηση των Ο.Τ.Α. , ελέγχοντας τη σκοπιμότητα των αποφάσεών τους , αλλά να ελέγχει μόνο τη νομιμότητα τούτων. Έλεγχος σκοπιμότητας (προληπτική εποπτεία) στις πράξεις των Ο.Τ.Α. δεν προβλέπεται. Καταργήθηκε νομοθετικά από το έτος 1994 (άρθρο 47 παρ. 1 Ν. 2218/94).
Σύμφωνα με το άρθρο 149 («Έλεγχος νομιμότητας από τον Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας») του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (Κ.Δ.Κ.), που κυρώθηκε με το Ν. 3463/2006 (ΦΕΚ Α΄ 114/2006): «1. Οι αποφάσεις των δημοτικών και κοινοτικών συμβουλίων, της δημαρχιακής επιτροπής και των οργάνων διοίκησης των ιδρυμάτων, των δημοτικών και κοινοτικών νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου και των Συνδέσμων, οι οποίες αφορούν: α) …………….., β) ανάθεση έργων, υπηρεσιών, μελετών και προμηθειών, ……………….., αποστέλλονται στον Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας, μαζί με αντίγραφο του αποδεικτικού δημοσίευσης και με τα έγγραφα στοιχεία που είναι αναγκαία για τη νόμιμη έκδοση τους, μέσα σε προθεσμία δέκα (10) ημερών από τη συνεδρίαση. Ο Γενικός Γραμματέας της Περιφέρειας ελέγχει τη νομιμότητα τους, εντός αποκλειστικής προθεσμίας είκοσι (20) ημερών από την περιέλευσή τους και εκδίδει σχετική πράξη. Σε περίπτωση που διαπιστώσει ότι η απόφαση είναι παράνομη την ακυρώνει. 2. Ο Γενικός Γραμματέας μπορεί, επίσης, αυτεπάγγελτα, να ακυρώσει οποιαδήποτε απόφαση των συλλογικών ή μονομελών οργάνων των Δήμων, των Κοινοτήτων, των τοπικών διαμερισμάτων, των νομικών τους προσώπων δημοσίου δικαίου και των Συνδέσμων, μέσα σε προθεσμία ενός (1)
Στην προκειμένη περίπτωση η Γ.Γ.Π. Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης επιχειρεί να επιβάλλει, και μάλιστα προληπτικά, έλεγχο ουσίας (σκοπιμότητας άλλως προληπτικής εποπτείας) των αποφάσεων των συλλογικών οργάνων των Ο.Τ.Α. που αποφασίζουν την κατακύρωση ή μη των διαγωνισμών δημοσίων έργων, γνωστοποιώντας στους Ο.Τ.Α. εκ των προτέρων την απόφασή της ότι, αν κατακυρώσουν διαγωνισμό με έκπτωση μικρότερη από 20%, δεν πρόκειται να εγκρίνει τις αποφάσεις τους. Με την παρούσα μας ΚΑΤΑΓΓΕΛΛΟΥΜΕ ότι η Γ.Γ.Π. Ανατολικής ΜακεδονίαςΘράκης ΠΑΡΑΒΑΙΝΕΙ ΤΟ ΝΟΜΟ και επιβάλλει στην Περιφέρειά της ΤΟ ΔΙΚΟ ΤΗΣ ΝΟΜΟ σαν να είναι οι κάτοικοι της Περιφέρειας αυτής ΥΠΗΚΟΟΙ ΚΑΙ ΟΧΙ ΠΟΛΙΤΕΣ. Οι νόμοι πρέπει να εφαρμόζονται με τον ίδιο τρόπο σε όλη τη χώρα. Νησίδες παρανομίας ή διαφορετικές ερμηνείες δεν επιτρέπεται να υπάρχουν. ΣΤΗΡΙΖΟΥΜΕ – καταλήγει η επιστολή - τον αγώνα των Συνδέσμων Εργοληπτών Δημοσίων Έργων που εδρεύουν στους Νομούς της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης και ΚΑΛΟΥΜΕ τις αρμόδιες Αρχές να ελέγξουν τη Γ.Γ.Π. Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης και να αποκαταστήσουν τη νομιμότητα, η οποία πλήττεται βάναυσα από τις ενέργειές της.
ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
13
ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ Δυναμική επάνοδος της ενιαίας έκφρασης του κλάδου
Η σημαντική συνεδρίαση της 19ης Μαϊου 2010
Σε νέα ακόμη πιο εποικοδομητική βάση μπαίνει η ενιαία έκφραση του κλάδου μέσα από την επαναδραστηριοποίηση της Συντονιστικής Επιτροπής όλων των Εργοληπτικών Οργανώσεων (ΠΕΔΜΕΔΕ, ΠΕΔΜΗΕΔΕ, ΠΕΣΕΔΕ, ΣΑΤΕ και ΣΤΕΑΤ), ύστερα από αρκετούς μήνες που είχε τεθεί σε αδράνεια. Την πρωτοβουλία για την αλλαγή αυτή, είχε η νέα Διοίκηση της ΠΕΣΕΔΕ με πρόεδρο τον Κωνσταντίνο Σαββίδη, ως φιλοξενούσα οργάνωση των εργασιών της Συντονιστικής Επιτροπής, με αρχή τη συνεδρίασή της που πραγματοποιήθηκε στις 19 Μαϊου 2010, στα γραφεία της Ένωσης. Το γεγονός της επαναδραστηριοποίησης της Συντονιστικής Επιτροπής, μέσα μάλιστα σε συνθήκες όπου ο κλάδος συνολικά έχει να αντιμετωπίσει σοβαρά κοινά προβλήματα, έγινε αποδεκτό με μεγάλη ανακούφιση από τους εργολήπτες, που βλέπουν με τον τρόπο αυτό η ενότητα να εκφράζεται στην πράξη, πέρα από γενικολογίες και άλλες σκοπιμότητες που δεν οδηγούν παρά στην πολυδιάσπαση του κλάδου. Πιστοποίησε με τον πιο απόλυτο τρόπο ότι αυτά που ενώνουν όσους μοχθούν για ένα καλύτερο μέλλον για τον κλάδο και για μια διέξοδο στα αδιέξοδα που βιώνει σήμερα ο άλλοτε γενικώς παραδεκτός από όλους ρόλος του ως «ατμομηχανή της ανάπτυξης» του τόπου, είναι πολύ περισσότερα από αυτά τους χωρίζουν. Από την άποψη αυτή είναι χαρακτηριστικό το σχόλιο υπό τον τίτλο «Η νέα Συντονιστική», του τεύχους Μαϊου της μηνιαίας έκδοσης της ΠΕΔΜΕΔΕ – ΠΕΔΜΗΕΔΕ «ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ» όπου αναφέρονται τα εξής: «Μετά από ένα διάστημα αρκετών μηνών, συνεδρίασε η Συντονιστική Επιτροπή των εργοληπτικών Οργανώσεων. Ήταν εμφανής η αλλαγή στο κλίμα που επικράτησε στη συγκεκριμένη συνεδρίαση, όπου για πρώτη φορά μετά από πολύ καιρό υπήρξε διάθεση για την έκφραση θέσεων και όχι ευχολογιών και γενικολογιών. Παρά τις κάποιες «αντεγκλήσεις» που προέκυψαν, είναι γεγονός ότι το τοπίο στη Συντονιστική έχει αλλάξει και η συνεδρίαση ήταν ιδιαιτέρως αποτελεσματική και παραγωγική. Ευχή όλων μας, όπως και όλου του εργοληπτικού κόσμου, είναι όπως η Συντονιστική Επιτροπή αποκτήσει το ειδικό βάρος που απαιτούν οι δυσμενέστατες οικονομικές συνθήκες που διανύουμε ως κλάδος και ως χώρα».
Στη συνεδρίαση της 19ης Μαϊου παρέστησαν οι εξής: Εκ μέρους της ΠΕΣΕΔΕ: Κ. Σαββίδης Πρόεδρος, Ορ. Μεσοχωρίτης Α΄ Αντιπρόεδρος και Γ. Μπαρμπούτης Γενικός Γραμματέας, εκ μέρους της ΠΕΔΜΕΔΕ: Γ. Ρωμοσιός Πρόεδρος, Μιχ. Δακτυλίδης Αντιπρόεδρος, Θ. Βασιλείου Πρόεδρος Τμήματος Εταιρειών και Θ. Αναγνωστόπουλος Νομικός Σύμβουλος, εκ μέρους της ΠΕΔΜΗΕΔΕ: Βασίλας Αντιπρόεδρος και Παπαδομανωλάκης μέλος Δ.Σ., εκ μέρους του ΣΤΕΑΤ: Κ. Κουβαράς Πρόεδρος, Δημ. Κωνσταντινίδης Γεν. Γραμματέας, Μ. Βράϊλας, Αντιπρόεδρος και Μ. Κωνσταντάκος Τεχνικός Σύμβουλος, εκ μέρους του ΣΑΤΕ: Γ. Βλάχος Πρόεδρος, Ζ. Αθουσάκης μέλος Δ.Σ. και Σ. Σταμόπουλος Νομικός Σύμβουλος.
14
ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
Στη συνεδρίαση στην οποία προήδρευε ο Κ. Σαββίδης, ως Πρόεδρος της φιλοξενούσας Οργάνωσης (ΠΕΣΕΔΕ) τέθηκαν τα εξής θέματα της ημερήσιας διάταξης: 1. Αναμόρφωση του συστήματος ανάθεσης & παραγωγής Δημοσίων Έργων 2. Ασφαλιστικό – Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε. 3. Σχέδιο Διοικητικής Μεταρρύθμισης “ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ” και επιπτώσεις στα μέλη μας. 4. Ε.Σ.Π.Α. 5. Καθυστερήσεις πληρωμών αναδόχων 6.Μ.Ο.Ε.(Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης) 7. Ενοποίηση Εργοληπτικών Οργανώσεων 8. Ανάπτυξη Νέου Συστήματος Αναθεώρησης Τιμών Δημοσίων Έργων 9. Διάφορα άλλα θέματα
Η θεματολογία ήταν αναγκαστικά ευρεία και τέθηκε για μια πρώτη θεώρηση και κατ’ αρχήν προσέγγιση των θεμάτων. Ο Κ. Κουβαράς στην έναρξη της Συνεδρίασης έθεσε διαδικαστικό θέμα: με πόσους παρόντες συνεδριάζει η Σ.Ε. και πως παίρνονται οι αποφάσεις. Μετά από διαλογική συζήτηση όλοι οι παριστάμενοι συμφώνησαν ομόφωνα με την πρόταση ότι: η Συντονιστική μπορεί να συνεδριάζει μόνο όταν έχει πλήρη απαρτία (παρούσες και οι πέντε οργανώσεις) και πρέπει να παίρνει αποφάσεις με πλήρη ομοφωνία και των πέντε προέδρων. Αν δεν υπάρχει ομοφωνία, η κάθε οργάνωση δικαιούται να διατυπώνει τις δικές της απόψεις χωριστά, όχι όμως λειτουργώντας ως υποσύνολο των πέντε Προέδρων ακόμα και αν συμπίπτουν με μία ή περισσότερες άλλες οργανώσεις.
1. Αναμόρφωση του συστήματος ανάθεσης & παραγωγής Δημοσίων Έργων O κ. Σαββίδης, αφού έκανε μια σύντομη ενημέρωση σχετικά με το πού βρίσκεται το θέμα ανέφερε ότι την ίδια μέρα ο Υπουργός ΥΠΟΜΕΔΙ Δ. Ρέππας σε συνέντευξη Τύπου ανακοίνωσε μεταξύ των άλλων στους δημοσιογράφους ότι την μεθεπόμενη εβδομάδα θα δοθούν στην δημοσιότητα για διαβούλευση οι προτάσεις του Υπουργείου (σ.σ. γεγονός που δεν έγινε τελικά). Ο κ. Ρωμοσιός πρότεινε να τοποθετηθούμε μετά τη δημοσιοποίηση του νομοσχεδίου προς διαβούλευση και έκανε αναφορά στην κοινή επιστολή των πέντε Ε.Ο. της 16/10/2009. Ο κ. Κωνσταντινίδης διατύπωσε την γνώμη ότι στην α΄ φάση της διαβούλευσης υπήρχαν
διαφωνίες μεταξύ μας και εξέφρασε την άποψη για ενωτική αντιμετώπιση τώρα. Ο κ. Βασίλας συμφώνησε με την αναμονή έως την ανακοίνωση. Ο κ. Βλάχος συμφώνησε και αυτός με την άποψη του κ. Ρωμοσιού. Έκανε αναφορά στην κοινή πρόταση ΠΕΣΕΔΕ/ΠΕΔΜΗΕΔΕ/ΣΑΤΕ της 29/1/2010. Ο κ. Κουβαράς συμφώνησε με τα παραπάνω, πλην όμως επέμενε ότι οι αποφάσεις της Συντονιστικής πρέπει να έχουν απόλυτη ομοφωνία και των πέντε προέδρων πράγμα που θα επιτευχθεί με μεγάλη προσπάθεια, συμβιβασμούς & εκατέρωθεν υποχρεώσεις, άποψη με την οποία συμφώνησαν όλοι οι παριστάμενοι. Αποφασίστηκε αναμονή μέχρι τις ανακοινώσεις του Υπουργού.
ΘΕΜΑ 2Ο: Ασφαλιστικό – ΤΣΜΕΔΕ
Ο Κ. Σαββίδης ανέφερε ότι το νομοσχέδιο που ετοίμασε ο Υπουργός Α. Λοβέρδος και ήταν γνωστό ως εκείνη τη στιγμή, προβλέπει πέντε ταμεία (δηλ. το ΕΤΑΑ παραμένει ως έχει). Μετέφερε κάποιες μη διασταυρωμένες πληροφορίες από τον Πρόεδρο του ΤΕΕ Γ. Αλαβάνο και τον Πρόεδρο του ΤΣΜΕΔΕ κ. Γ. Γαμβρίλη με τους οποίους επικοινώνησε πριν την έναρξη της συνεδρίασης, σχετικά με σημαντική μείωση (μέχρι και το 1/3) συντάξεων, υποχρεωτική ασφάλιση και στο ΟΑΕΕ (πρώην ΤΕΒΕ) όσων μηχανικών πέρα από το επάγγελμα του μηχανικού ασκούν και επιχειρηματική δραστηριότητα κ.ά. και πρότεινε να γίνει συνάντηση – ανοιχτή συγκέντρωση της Σ.Ε. και των Δ.Σ. των Ε.Ο. για να υπάρξει υπεύθυνη ενημέρωση από τον κ. Γαμβρίλη. Αποφασίστηκε ομόφωνα, να γίνει σε συνεννόηση με τον κ. Γαμβρίλη, ανοιχτή συγκέντρωση των μελών όλων των Δ.Σ. των Εργ. Οργανώσεων για να υπάρξει σχετική ενημέρωση.
ΘΕΜΑ 3Ο: Σχέδιο Διοικητικής Μεταρρύθμισης “ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ” και επιπτώσεις στα μέλη μας.
Ο κ. Σαββίδης ανέφερε ότι από επικοινωνία που είχε με υπηρεσιακούς παράγοντες του Υπουργείου ΥΠΟ.ΜΕ.ΔΙ εκτιμά ότι στο υπουργείο δεν έχουν ίσως ακόμα εντοπίσει το ποιες και πόσο σημαντικές αλλαγές και ανακατατάξεις επέρχονται με την εφαρμογή του ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ. Επίσης ανέφερε ότι ο Γ.Γ. της ΠΕΣΕΔΕ Γ. Μπαρμπούτης επιμελείται του θέματος και σύντομα θα ολοκληρωθεί σχετική εισήγηση. Ο κ. Κωνσταντινίδης ανέφερε ότι οι ανά τη χώρα Ε.Υ.Δ.Ε. θα υπαχθούν στις νέες αυτοδιοικητικές περιφέρειες, αποχωρώντας από το Υ.ΥΠΟ.ΜΕ.ΔΙ. Ο κ. Ρωμοσιός πρότεινε, επειδή πλέον το σχέδιο ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ σε λίγες μέρες θα έχει ψηφισθεί από την Βουλή και ως εκ τούτου δεν
προλαβαίνουμε να κάνουμε παρεμβάσεις, να ενημερωθούμε και να προσπαθήσουμε να παρέμβουμε στη σύνταξη και έκδοση των πολλών Π.Δ. και Υπ. Αποφάσεων που προβλέπονται να εκδοθούν στην συνέχεια για την εφαρμογή του. Η πρόταση του κ. Ρωμοσιού έγινε αποδεκτή από όλους.
ΘΕΜΑ 4Ο: ΕΣΠΑ Ο Κ. Σαββίδης ανέφερε ότι ο Υπουργός Δ. Ρέππας στη συνέντευξη που έδωσε την ίδια μέρα αναφέρθηκε στην αναπροσαρμογή του ΕΣΠΑ. Υπάρχουν πληροφορίες για αναμόρφωση και δανειοδότηση της εθνικής συμμετοχής από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων Ο κ. Βλάχος ενημέρωσε τα μέλη της Συντονιστικής ότι ο ΣΑΤΕ συναντήθηκε με τους κκ. Πετράκο (γραμματέα του ΕΣΠΑ) και Σασούνη (υπεύθυνο πληρωμών του ΕΣΠΑ), οι οποίοι αναγνώρισαν ότι το πρόγραμμα κολλάει σοβαρά στις γραφειοκρατικές διαδικασίες των διαφόρων υπηρεσιών. Αποφάσισαν να αναρτήσουν στο site όλες τις πληροφορίες σχετικά με έργα, αναθέσεις, απορροφήσεις κλπ. Πρέπει να πιέσουμε και εμείς προς την κατεύθυνση αυτή, ανέφερε. (ανάρτηση, διαφάνεια, απλοποίηση, γρηγορότερη διαδικασία, αναμόρφωση), αφού το ΕΣΠΑ είναι το μόνο που μπορεί σήμερα να πληρώσει. Άλλωστε αυτός είναι και στόχος της Τρόικας. Είναι σχετικά αισιόδοξος Ο κ. Ρωμοσιός ανέφερε ότι σύμφωνα με επίσημες ανακοινώσεις η υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης Λ. Κατσέλη συμφώνησε και μεταβίβασε αρμοδιότητες και πιστώσεις του ΕΣΠΑ στις Περιφέρειες. Συμφωνεί με τις διαπιστώσεις του κ. Βλάχου. Πιστεύει ότι το σύστημα πρέπει να απλοποιηθεί. Ο κ. Σαββίδης προτείνει κοινή επιστολή με τη βαρύτητα των πέντε Οργανώσεων. Ο κ. Κουβαράς πέραν των ανωτέρω ζήτησε την καθιέρωση απολογισμού για την πρόοδο του ΕΣΠΑ σε τακτά χρονικά διαστήματα. Ο κ. Κωνσταντινίδης πρότεινε την αποστολή κοινού εγγράφου σχετικά με τα παραπάνω με πρωτοβουλία της ΠΕΣΕΔΕ στο οποίο να αναφερθούν και οι καθυστερήσεις των πληρωμών . Αποφασίστηκε ομόφωνα να αποσταλεί στους συναρμόδιους υπουργούς κοινό έγγραφο της Συντονιστικής με πρωτοβουλία της ΠΕΣΕΔΕ και με όσα παραπάνω αναφέρθηκαν.
ΘΕΜΑ 5Ο: Καθυστερήσεις πληρωμών
Ο κ. Κωνσταντινίδης ανέφερε ότι οι υπηρεσίες παρεμβάλουν συνεχώς προσκόμματα προκειμένου να καθυστερούν τις αποπληρωμές των λογαριασμών. Οι οφειλές είναι καταγεγραμμένες. Συμφωνήθηκε από κοινού η αποστολή εγγράφου για το πρόβλημα των καθυστερήσεων
πληρωμών με πρωτοβουλία της ΠΕΣΕΔΕ.
ΘΕΜΑ 6Ο: Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης
Ο Κ. Σαββίδης εισηγήθηκε συγκεκριμένα μέτρα για οικοδόμηση εμπιστοσύνης, μεταξύ των Ε.Ο. αναπτύσσοντας την παρακάτω γραπτή πρότασή του η οποία διανεμήθηκε, τονίζοντας μετ’ επιτάσεως το θέμα της κοινής δράσης όλων των Ε.Ο.: Ορισμένες σκέψεις για την σύσφιξη των σχέσεων μας
ΠΡΟΤΑΣΗ
1. Σεβασμός και μη ανάμειξη στα εσωτερικά άλλων Οργανώσεων 2. Ορισμοί κοινών εκπροσώπων όπου είναι δυνατόν (μόνο με πέντε υπογραφές) 3. Κοινός ιστότοπος ή τμήμα για ορισμένα ενημερωτικά θέματα π.χ. νομοθεσίας, εγκυκλίων, αποφάσεις δικαστηρίων, γνωμοδοτήσεις, τιμολόγια, αναθεωρήσεις τιμών, έγγραφα Δ15, έγγραφα Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε., φορολογικά κ.λ.π. με link στις ιστοσελίδες των Ε.Ο. 4. Κοινή ομάδα επιστημονικών συμβούλων (νομικοί & φοροτεχνικοί κ.λ.π.) 5. Κοινή πολιτική συνδρομών επιχειρήσεων και στελεχών (ορισμός κοινής συνδρομής ανά τάξη πτυχίου για όλες τις Ε.Ο.) 6. Κοινό ταμείο για κοινές δράσεις. 7. Κοινό πειθαρχικό συμβούλιο 8. Έκδοση κοινού περιοδικού 9 .Διοργάνωση κοινών Εκδηλώσεων (συνεδρίων, ημερίδων κ.λ.π.) 10. Κοινό γνωμοδοτικό Συμβούλιο όλων των Ε.Ο. Ο κ. Βράϊλας έκανε την διαπίστωση ότι η εισήγηση του Κ. Σαββίδη θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί σαν οδικός χάρτης ενοποίησης όλων των Εργοληπτικών Οργανώσεων και ζήτησε να συζητηθεί και το θέμα 8 (αναθεώρηση κλπ) . Ο κ. Κουβαράς επέμενε πάλι ότι η Συντονιστική πρέπει να ενεργεί στην βάση των σημείων που συμφωνούμε όλοι. Επιμένει ότι Συντονιστική σημαίνει ομοφωνία και ανέφερε πως ούτε οι εκπροσωπήσεις μπορούν να φεύγουν με κοινό έγγραφο που δεν έχει πέντε υπογραφές. Αν κάποιες οργανώσεις έχουν κοινές προτάσεις, ας στέλνουν στους διάφορους φορείς χωριστές επιστολές με τις κοινές αυτές προτάσεις. Πρώτα αυτό και μετά όλα τα άλλα. Η πρόταση έγινε αποδεκτή από όλους. Ο κ. Βλάχος δήλωσε πως εφόσον μπουν κάποιοι κανόνες, για τη λειτουργία και τις αποφάσεις της Σ.Ε., ο ΣΑΤΕ θα συμφωνήσει και στις δέκα προτάσεις της εισήγησης, οπωσδήποτε ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
15
ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ όμως συμφωνεί στα σημεία 1 & 2, και πρότεινε να γίνει ζύμωση μεταξύ των οργανώσεων και να ξαναδούμε το θέμα στην επόμενη συνεδρίαση. Ο κ. Ρωμοσιός εξέφρασε κάποιες επιφυλάξεις για το αν είναι δυνατόν να εφαρμοστούν τα προβλεπόμενα μέτρα της εισήγησης, κάνοντας αναφορά σε μια σειρά περιστατικών όπου θεώρησε ότι η ΠΕΔΜΕΔΕ αδικήθηκε και ουσιαστικά εκδιώχθηκε από την επιτροπή ενοποίησης. Ο κ. Βλάχος απαντώντας στα λεγόμενα του κ. Ρωμοσιού ανέφερε ότι αυτά δεν ευσταθούν και ότι ο ΣΑΤΕ δεν έχει κάνει αντιΠΕΔΜΕΔΕ μέτωπο. Ο κ. Παπαδομανωλάκης ανέφερε ότι η ΠΕΔΜΗΕΔΕ συμφωνεί με την εισήγηση του Κ. Σαββίδη σε όλα τα θέματα. Ο Κ. Σαββίδης κλείνοντας, αφού διαπίστωσε ότι όλες οι οργανώσεις συμφωνούν στα μέτρα 1 και 2 της εισήγησης, για τα υπόλοιπα σημεία να έρθει το θέμα ξανά για συζήτηση στην επόμενη συνεδρίαση αφού μελετηθούν από τις Ε.Ο.
ΘΕΜΑ 7Ο: Ενοποίηση Ο Κ. Σαββίδης αναφερόμενος στην ΠΕΣΕΔΕ ανέφερε ότι σύμφωνα με τις αποφάσεις του Συνεδρίου του Νοεμβρίου 2009 οι σύνδεσμοι κατά 60% περίπου είναι υπέρ της προώθησης του ενιαίου καταστατικού ενοποίησης και 40% περίπου κατά. Πλην όμως αφ’ ενός μεν ο ΣΤΕΑΤ και η ΠΕΔΜΕΔΕ δεν τοποθετήθηκαν επί του τελικού κειμένου του σχεδίου καταστατικού όπως εγκρίθηκε και όπως αναφέρει η απόφαση του Συνεδρίου μας και αφ’ ετέρου το σχέδιο της απόφασης διαφέρει σε κάποια σημεία με αυτό που τελικά κατατέθηκε στο Πρωτοδικείο. Θεωρεί λοιπόν ότι κατ΄ αρχήν θα γίνει ύστατη προσπάθεια σύνθεσης απόψεων εντός της ΠΕΣΕΔΕ, προκειμένου να αποφευχθούν φαινόμενα διάσπασης και ταυτόχρονα να υπάρχουν οι απόψεις των άλλων δύο Οργανώσεων ΠΕΔΜΕΔΕ & ΣΤΕΑΤ επί του σχεδίου Καταστατικού. Επέμενε και έκανε έκκληση προς όλους “ΝΑ ΠΑΜΕ ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ”. Παρακάλεσε τις δύο Οργανώσεις να μελετήσουν το σχέδιο της Επιτροπής, όπως κατατέθηκε στο πρωτοδικείο, που είναι μια καλή μακροχρόνια και επίπονη εργασία πολλών και σημαντικών συναδέλφων και να τοποθετηθούν σε επόμενη συνεδρίαση, αντιπαρερχόμενοι τις τυχόν αρνητικές συμπεριφορές και γεγονότα ώστε όλοι μαζί να γυρίσουμε σελίδα για την τελική προσπάθεια της ενιαίας έκφραση του κλάδου - ενοποίησης. Ο κ. Ρωμοσιός εξέφρασε και πάλι τις επιφυλάξεις του για το αν είναι δυνατόν να εφαρμοστούν τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης,
16
ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
κάνοντας αναφορά σε μια σειρά περιστατικών όπου θεώρησε ότι η ΠΕΔΜΕΔΕ αδικήθηκε από άλλες Ε.Ο. και ουσιαστικά εκδιώχθηκε από την επιτροπή ενοποίησης. Ο κ. Βλάχος αφού έκανε μια ιστορική αναδρομή στα μέχρι τώρα διαδραματισθέντα σχετικά με την ενοποίηση, από ΣΑΤΕ – ΠΕΔΜΕΔΕ – ΠΕΔΜΗΕΔΕ –ΠΕΣΕΔΕ και στο πού τελικά κατέληξε. Ανέφερε ότι το καταστατικό τελικά κατατέθηκε στο Πρωτοδικείο. Όταν το καταστατικό εγκριθεί από το Πρωτοδικείο μπορούμε αφ΄ ενός να δούμε προτάσεις της ΠΕΔΜΕΔΕ και του ΣΤΕΑΤ και να γίνουν οι απαιτούμενες τροποποιήσεις (που βάσει του νέου καταστατικού γίνονται εύκολα) προκειμένου να επέλθει ενοποίηση. Πάντως εξέφρασε την άποψη ότι ο ΣΤΕΑΤ δικαιολογείται να έχει λόγους μη συμμετοχής σε μια ενοποιημένη οργάνωση. Μετά από διαλογική συζήτηση, επιφυλάξεις αλλά και προσπάθεια σύμπτωσης απόψεων, όλοι οι εκπρόσωποι των οργανώσεων συμφώνησαν ότι πρέπει να ξαναδούν το θέμα με
στόχο την ενοποίηση – ενιαία έκφραση του κλάδου.
ΘΕΜΑ 8Ο: Νέο σύστημα αναθεώρησης
Δεν συζητήθηκε λόγω έλλειψης χρόνου.
ΘΕΜΑ 9Ο: Διάφορα
α. Αποφασίστηκε να ετοιμαστεί κοινό κείμενο με πρωτοβουλία της ΠΕΣΕΔΕ για τις εγγυητικές επιστολές και να σταλεί αρμοδίως. β. Ο Κ. Κουβαράς έθεσε το θέμα των μεγάλων εκπτώσεων που ίσως μπορεί να αντιμετωπιστεί με το νέο νόμο και τον έλεγχο των εγγυητικών. Σημειώνεται ότι απόρροια των εργασιών της Συντονιστικής Επιτροπής ήταν η αποστολή κοινών επιστολών για διάφορα ζητήματα, όπως αυτά της καθυστέρησης πληρωμών, των καθυστερήσεων του ΕΣΠΑ κ.λπ. που παραθέτουμε στη συνέχεια.
Σήμα κινδύνου εκπέμπουν οι εργοληπτικές οργανώσεις για την καθυστέρηση πληρωμών Τη συστηματική και επί πενταετία, πλέον, ασυνέπεια του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα στην εξόφληση των υποχρεώσεών του έναντι εκτέλεσης δημόσιων έργων, υπογραμμίζουν σε κοινό έγγραφό τους προς τους υπουργός Οικονομικών και Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων Γιώργο Παπακωνσταντίνου και Δημήτρη Ρέππα, οι πρόεδροι των πέντε εργοληπτικών οργανώσεων (ΠΕΔΜΕΔΕ, ΠΕΔΜΗΕΔΕ, ΠΕΣΕΔΕ, ΣΑΤΕ και ΣΤΕΑΤ). Όπως αναφέρουν, η ασυνέπεια αυτή ξεκίνησε το 2005, στο πλαίσιο μιας κακώς νοούμενης και τελικά με αντίθετα από τα προσδοκώμενα αποτελέσματα πολιτικής για μείωση των ελλειμμάτων, έλαβε μεγάλη έκταση την τελευταία τριετία και συνεχίζεται σήμερα, με σοβαρότατες επιπτώσεις, όπως η καταστροφή εργοληπτικών εταιρειών και επιχειρήσεων και η συνεπαγόμενη αύξηση της ανεργίας, συμβάλλοντας, παράλληλα στην περαιτέρω επιδείνωση της οικονομικής κρίσης στην χώρα μας. Οι ανατροπές στον κατασκευαστικό κλάδο, με την ανεπάρκεια πιστώσεων, τις επαπειλούμενες συνέπειες για τις επιβλέπουσες υπηρεσίες, τις αυξήσεις σε βασικά υλικά (τιμές σιδήρου, ασφαλτικών, πετρελαίου κλπ.), έχουν οδηγήσει σε υποτονική κατασκευαστική δραστηριότητα, σε τελμάτωση πολλών έργων και εγκαταλειμμένα εργοτάξια. Σε μια ευνομούμενη πολιτεία, επισημαίνουν οι πέντε πρόεδροι των εργοληπτικών οργανώσεων δεν είναι λογικό και δίκαιο οι πολίτες να διώκονται για χρέη προς τον ευρύτερο δημόσιο τομέα, (και προσεχώς πιθανόν να διαπομπεύονται) και αυτός (ο δημόσιος τομέας) να οφείλει προς τους εργολήπτες εργολαβικό αντάλλαγμα, από εκτελεσμένες εργασίες, καθιστώντας, μάλιστα, με την ψήφιση του πρόσφατου φορολογικού νόμου, άμεσα απαιτητές τις οφειλές των εργοληπτών για ΙΚΑ, ΦΠΑ και φόρους. Με το έγγραφό τους προτείνουν: Συμψηφισμό χρεών του ευρύτερου δημοσίου τομέα, ζητώντας σχετική ρύθμιση να προβλεφθεί στο υπό σύνταξη νέο θεσμικό πλαίσιο των Δημοσίων Έργων. Αποπληρωμή των υποχρεώσεων του δημοσίου από την διάθεση μέρους των 28 δισ. ευρώ προς τις τράπεζες, που ως συνέπεια θα έχει την άμεση εισροή χρήματος στην αγορά, αντί να αποθησαυρίζεται στο τραπεζικό σύστημα ή οι τράπεζες να εξοφλούν άλλες υποχρεώσεις τους (εξωτερικού ή εσωτερικού) και παράλληλα να κλείνουν τις στρόφιγγες χρηματοδότησης και εγγυήσεων προς τις κατασκευαστικές επιχειρήσεις. Νομοθετική ρύθμιση για την δυνατότητα διάλυσης των συμβάσεων οι οποίες «καρκινοβατούν» επί χρόνια και έτσι να ανοίξει ο δρόμος σε σύννομες ενέργειες αποπεράτωσης των ημιτελών έργων. Αν και αναγνωρίζουν ότι οι οικονομικές συνθήκες είναι εξαιρετικά αντίξοες, ωστόσο τονίζουν πως προϋπόθεση για να ξεπεραστεί η κρίση είναι η στροφή της οικονομίας σε αναπτυξιακή κατεύθυνση και στην κατεύθυνση αυτή απαιτείται ενίσχυση των μηχανισμών της ανάπτυξης και όχι η διάλυσή τους. Μια στροφή που δεν μπορεί να γίνει (ειδικά με τα χαρακτηριστικά της οικονομίας της χώρας μας) χωρίς την συμμετοχή του ελληνικού κατα-
σκευαστικού δυναμικού. Είναι προφανές, καταλήγουν οι πέντε πρόεδροι των εργοληπτικών οργανώσεων, πως οι καταστροφικές επιπτώσεις που βιώνει ο κλάδος των κατασκευών, δεν αφορούν μόνο αυτόν καθ’ αυτόν τον κλάδο, αλλά το κοινωνικό σύνολο (ανεργία, μείωση εσόδων ασφαλιστικών ταμείων, κοινωνική αναταραχή κλπ), ενώ η χώρα κινδυνεύει να απολέσει το εργαλείο ενεργοποίησης του μηχανισμού της ανάπτυξης, τμήμα του οποίου αποτελεί ο κατασκευαστικός κλάδος και το οποίο έχει άμεση και επιτακτική ανάγκη η χώρα αυτή την στιγμή.
Να δοθεί τρίμηνη παράταση της ισχύος των άρθρων 66 και 84 του Ν. 3842/2010 Επίσης οι πρόεδροι των Εργοληπτικών Οργανώσεων (ΠΕΔΜΕΔΕ, ΠΕΔΜΗΕΔΕ, ΠΕΣΕΔΕ, ΣΑΤΕ και ΣΤΕΑΤ) με νεώτερη επιστολή τους που εστάλη στο υπουργό Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου στις 25 Ιουνίου ζητούν «να δοθεί εκ νέου παράταση της ισχύος των άρθρων 66 και 84 του Ν. 3842/2010, η οποία να λήγει την 30/9/2010, χρόνος που, κατά την γνώμη μας, θα διευκολύνει σημαντικά την επίλυση του προβλήματος της πληρωμής των οφειλών των εργοληπτικών επιχειρήσεων», κάτι που σήμερα, όπως τονίζουν «λόγω της μέγιστης πίεσης χρόνου, είναι σχεδόν ανέφικτο». Σας είναι γνωστό, επισημαίνουν οι πρόεδροι των εργοληπτικών οργανώσεων, ότι το Ελληνικό Δημόσιο οφείλει στις εργοληπτικές επιχειρήσεις ένα τεράστιο ποσόν για την εξόφληση των έργων που έχουν κατασκευάσει και παραδώσει. Στην σημερινή συγκυρία αυτή η καθυστέρηση των πληρωμών είναι το κυριότερο εμπόδιο σε κάθε προσπάθεια των εργοληπτικών επιχειρήσεων για συνέχιση του έργου τους. Παράλληλα, επισημαίνεται, η κυβέρνηση ψηφίζοντας έναν σημαντικό μεταρρυθμιστικό φορολογικό νόμο (ν.3842/2010) έδωσε τη δυνατότητα ρύθμισης ή και εξόφλησης των οφειλών των επιχειρήσεων προς το Δημόσιο με ευνοϊκούς όρους. Αυτή η δυνατότητα ενώ τυπικά ισχύει και για τις εργοληπτικές επιχειρήσεις, στην πράξη αναστέλλεται λόγω της μη είσπραξης των οφειλομένων τους από το Δημόσιο με συνέπεια την εν συνεχεία αδυναμία αποπληρωμής των οφειλών τους προς αυτό. Με το υπ’αριθμ. 1867/490/306/21921/2549/4-6-2010/κοινό έγγραφο των εργοληπτικών οργανώσεων προς εσάς, είχαμε ζητήσει την θεσμοθέτηση συμψηφισμού των οφειλών των εργοληπτικών επιχειρήσεων με τα χρέη τους προς το Δημόσιο, αίτημα το οποίο μέχρι και σήμερα δεν έχει γίνει αποδεκτό. Με δεδομένη την παρατηρούμενη καθυστέρηση πληρωμών του Δημοσίου προς τις εργοληπτικές επιχειρήσεις, τον μη συμψηφισμό των οφειλών των εργοληπτικών επιχειρήσεων με το Δημόσιο και τους ασφαλιστικούς οργανισμούς, αλλά και την δυσκολία εκταμίευσης δανείων μέσω των προγραμμάτων του ΤΕΜΠΜΕ, λόγω της αρχομένης απεργιακής κίνησης των δικηγόρων από 23/6/2010 έως και 8/7/2010, και επειδή μπαίνουμε στην θερινή περίοδο όπου η μείωση του προσωπικού των Δ.Ο.Υ λόγω καλοκαιρινών αδειών θα επιδεινώσει το ζήτημα και θα συσσωρεύσει μεγάλο όγκο υποθέσεων, οι εργοληπτικές οργανώσεις απευθύνουν το αίτημα για τρίμηνη παράταση της ισχύος των άρθρων 66 και 84 του Ν. 3842/2010.
ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
17
ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ Η άκρατη γραφειοκρατία τροχοπέδη για τα Δημόσια Έργα H ανυπαρξία σαφών όρων και κανόνων λειτουργίας των Διαχειριστικών Αρχών και η γραφειοκρατία αποτελεί κατά κύριο λόγο την τροχοπέδη για την μη έγκαιρη διεκπεραίωση των συμβάσεων δημοσίων έργων που συγχρηματοδοτούνται τόσο από το Γ’ ΚΠΣ, όσο και από το ΕΣΠΑ. Αυτό επισημαίνουν σε κοινό έγγραφό τους οι πρόεδροι των πέντε εργοληπτικών οργανώσεων (ΠΕΔΜΕΔΕ, ΠΕΔΜΗΕΔΕ, ΠΕΣΕΔΕ, ΣΑΤΕ και ΣΤΕΑΤ), που απευθύνουν προς τους υπουργούς Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Γιάννη Ραγκούση, Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας Λούκα Κατσέλη και Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων Δημήτρη Ρέππα. Όπως αναφέρουν στην επιστολή τους μέχρι στιγμής δεν έχουν διαπιστώσει «αν και ποιες κατευθύνσεις ή οδηγίες έχουν δοθεί στις διαχειριστικές αρχές για την απλούστευση της γραφειοκρατίας σε ότι αφορά την υλοποίηση συμβάσεων δημοσίων έργων». Επίσης οι εργοληπτικές οργανώσεις εκφράζουν τους φόβους τους ότι
η νέα διοικητική αναδιάρθρωσης της χώρας με το Πρόγραμμα «Καλλικράτης» που προβλέπει τη συγχώνευση Δήμων, την κατάργηση Περιφερειών και τη θεσμοθέτηση 13 Αυτοδιοικητικών Περιφερειών, «αν δεν καθορισθούν έγκαιρα οι κανόνες λειτουργίας και αλληλοεξάρτησης των υπηρεσιών, μπορεί να αποτελέσει έναν νέο γραφειοκρατικό δαίδαλο, με ότι τούτο συνεπάγεται». Τέλος, εκφράζουν την ελπίδα να μη δικαιωθούν οι φόβοι τους, καλώντας την κυβέρνηση να λάβει σοβαρά υπόψη της το πρόβλημα και να δράσει έγκαιρα για το καλό όλων.
Απαράδεκτη οδηγία της Γ.Γ. Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης Να ανακληθεί το έγγραφο της Γενικής Γραμματέα Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης κας Θεοδώρας Κόκλα, που εστάλη προς όλους τους ΟΤΑ της περιοχής και με το οποίο δίνει εντολή να μην κατακυρώνουν διαγωνισμούς δημοσίων έργων στους μειοδότες «εφ’ όσον η επιτευχθείσα έκπτωση του διαγωνισμού είναι μικρότερη του 20%»! Αυτό ζητούν με κοινό έγγραφο που της απεύθυναν στις 9 Ιουνίου 2010 οι πρόεδροι των Εργοληπτικών Οργανώσεων (ΠΕΔΜΕΔΕ, ΠΕΔΜΗΕΔΕ, ΠΕΣΕΔΕ, ΣΑΤΕ και ΣΤΕΑΤ) και το οποίο κοινοποιούν προς τους υπουργούς Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Γιάννη Ραγκούση και Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων Δημήτρη Ρέππα. Η επιστολή εστάλη ύστερα από αντίστοιχες παρεμβάσεις των Συνδέσμων της ΠΕΣΕΔΕ της περιοχής. (Δράμας, Ξάνθης, Καβάλας, Έβρου και Θράκης). Οι πρόεδροι των Εργοληπτικών Οργανώσεων αφού εκφράζουν τη δυσάρεστη έκπληξή τους για την προαναφερόμενη «οδηγία» τονίζουν ότι αυτή έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη διάταξη της παρ. 4 του άρθρου 35 του Ν. 3669/2008 που καθορίζει το ανώτατο εύλογο όριο εκπτώσεων ανά κατηγορία έργων στο ύψος του 12%. «Η οδηγία σας για μη κατακύρωση διαγωνισμών, εφόσον η χορηγηθείσα έκπτωση υπολείπεται του, καθ’ υμάς, επιθυμητού και ευλόγου ορίου του 20% - τονίζεται στην επιστολή - εκτός του ότι είναι αντίθετη προς τη ρητή πρόβλεψη του νόμου αλλά και προς το πνεύμα του, είναι ισοπεδωτική και προδήλως εσφαλμένη. Το ίδιο ποσοστό έκπτωσης είναι εύλογο για ένα έργο στη Σαμοθράκη και για παρόμοιο (ίδιας κατηγορίας και προϋπολογισμού) έργο στην Αλεξανδρούπολη; Το ίδιο ποσοστό έκπτωσης είναι εύλογο για ένα έργο προϋπολογισμού 100.000€ και για παρόμοιο (ίδιας κατηγορίας) έργο προϋπολογισμού 1.000.000€;». Η οδηγία μάλιστα αυτή έρχεται σε μια στιγμή που όλοι εντοπίζουν το γεγονός ότι οι υπερβολικές εκπτώσεις έχουν δυσμενή αποτελέσματα και ως προς την ποιότητα των έργων και ως προς την πορεία υλοποίησής τους. Γιαυτό και οι Εργοληπτικές Οργανώσεις καταλήγουν: «Αντιλαμβανόμαστε ότι το έγγραφό σας αυτό εκφράζει την αγωνία σας για τη διαφύλαξη του δημοσίου χρήματος. Πλην όμως ο τρόπος που επιλέξατε να διαφυλάξετε το δημόσιο χρήμα δεν εκφράζεται σωστά, αφού αυτό κινδυνεύει περισσότερο, όταν η έκπτωση που έχει χορηγηθεί είναι μεγάλη (και πιθανόν απερίσκεπτη) παρά όταν είναι μετρημένη. Είναι γνωστό άλλωστε ότι τα Ενιαία Τιμολόγια που εφαρμόζονται περιέχουν μειωμένες κατά 30% τιμές σε σχέση με τα προηγούμενα. Ως εκ τούτου, παρακαλούμε για την ανάκληση του ως άνω εγγράφου σας, το οποίο οδηγεί σε άτοπα αποτελέσματα».
18
ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
Εθνική πρωτοβουλία κατά της ετεροδοσοληψίας Πρόταση για την ανάληψη εθνικής πρωτοβουλίας κατά της ετεροδοσοληψίας απηύθυνε στις 10 Μαϊου, προς τη Συντονιστική Επιτροπή των Εργοληπτικών Οργανώσεων ο ομότιμος καθηγητής του ΕΜΠ Θ. Π. Τάσιος, διά μέσου του προεδρεύοντος αυτής και προέδρου της ΠΕΣΕΔΕ Κ.Σαββίδη. Η πολύ ενδιαφέρουσα επιστολή του διεθνώς γνωστού καθηγητή έχει ως εξής: Αξιότιμε Κύριε Πρόεδρε, Παίρνω το θάρρος να απευθυνθώ δι’ υμών προς το σύνολον των Εργοληπτικών Οργανώσεων της Χώρας, προκειμένου να αναλάβουν μιαν (εθνικής κατά τη γνώμη μου σημασίας) πρωτοβουλίαν, ενάντια στην πολλαπλή γάγγραινα της Ετεροδοσοληψίας (δωροδοκίας, μπαχτσίσι κλπ). 1. Μετά απ’ τη σχετική έρευνα που είχα κάνει προ 5-ετίας περίπου, και μετά από πρόσφατες συζητήσεις-μου με διακεκριμένα μέλη πολλών απ’ τις Οργανώσεις σας, έχω σχηματίσει τη γνώμη οτι ακριβώς τώρα, σε εποχή δεινής οικονομικής κρίσεως, είναι η κατάλληλη στιγμή για μια καλά οργανωμένη αντίδραση του Τεχνικού Κόσμου της Πατρίδας μας για την καταπολέμηση μιας πρακτικής η οποία επί δεκαετίες τώρα υπονομεύει την Εθνική Οικονομία. Οι συνομιλητές-μου κι εγώ, πιστεύομε ότι η επερχόμενη σκληρή εποχή μπορεί να οξύνει σε αισχρότερο βαθμό τους ποικίλους ετεροδοσοληπτικούς μηχανισμούς, ακριβώς λόγω των μειωμένων ευκαιριών, οι οποίες μέσω της ετεροδοσοληψίας αναμένεται ότι θα μετατρέψουν τους νόμιμους μειοδοτικούς διαγωνισμούς, σε «πλειοδοτικούς» διαγωνισμούς κάτω απ’ το τραπέζι. Είναι πάρα πολλοί από μάς που φοβούνται ότι αυτή η κατάσταση θα ευνοήσει τόσο πολύ τους απατεώνες και επίορκους, ώστε θα κατρακυλήσει ταχύτατα η Ποιότητα και η Οικονομία των έργων, εις βάρος του Ελληνικού Λαού που θα γίνει γι’ άλλη μια φορά θύμα της ανηθικότητας μιας μικρής μειονότητας Τεχνικών. Μειονότητας όμως η οποία κινδυνεύομε να επιβάλλει εμμέσως τη θέληση και τις συνήθειές της στην πλειονότητα. 2. Όπως όλοι καλώς γνωρίζομε, πρόκειται για έναν άθλιο «θεσμό» ο οποίος αντιστρατεύεται ευθέως τα συμφέροντα του Λαού μας. Συγχωρήστε-μου μόνον μια συνοπτικότατη υπόμνηση των εθνικών απωλειών λόγω αυτής της διαφθοράς: - Στρέβλωση των συνθηκών λειτουργίας της Αγοράς: Μείωση επιχειρηματικότητας των υγιών παραγόντων - Κόστος που προκύπτει απ’ την ενδεχόμενη περιττή διόγκωση του έργου, λόγω της συναλλαγής - Διαφυγόντα κέρδη του Δημοσίου, εξαιτίας των καθυστερήσεων έναρξης της εκμετάλλευσης του έργου - Άγνωστο μεγάλο κόστος δυσλειτουργιών και επισκευών, λόγω των συμφυών με τη συναλλαγή κακοτεχνιών. Έχει εκτιμηθεί ότι το άμεσο και το έμμεσο κόστος αυτών των ζημιών του Λαού, είναι της τάξης του 50% της αξίας του Έργου. Το κυριότερο όμως κίνητρο είναι το ένστικτο Αυτοσυντήρησης του Κλάδου: Αν δεν αντιδράσομε τώρα, έντονα και συστηματικά, θα έχομε χάσει άλλη μιαν ευκαιρία να υπερασπίσομε τα συμ-
φέροντα των Μελών των Εργοληπτικών Οργανώσεων. Τα συμφέροντα δεν ευοδώνονται με το σύνθημα «ας λαδώνομε όλοι κι όπου βγει», το οποίο ακούγεται από τη μεριά των απατεώνων που δεν εκπροσωπούν βεβαίως την συντριπτική πλειονότητα των Κατασκευαστών ούτε βέβαια τη συντριπτική πλειονότητα των συνάδελφων Δημοσίων Λειτουργών. 3. Οι υποβαλλόμενες στην κρίση σας είναι οι ακόλουθες: α) Θέσπιση αμειβόμενης Ομάδας Εργασίας για την μελέτη των αναγκαίων ενεργειών (βλ. Και δ) με 40 ημερών προθεσμία όμως μόνον. β) Αποφάσεις Συντονιστικού γ) Γενικές Συνελεύσεις της κάθε Εργοληπτικής Οργάνωσης χωριστά, με μοναδικό θέμα «Ετεροδοσοληψία». Η ημερήσια διάταξη θα περιλαμβάνει δύο συναφή θέματα (ι) Μέτρα της Πολιτείας για την άμβλυνση των αιτίων που ευνοούν την Ετεροδοσοληψία, και (ιιι) «Μέτρα της Οργάνωσης για την αποθάρρυνση τυχόν επιπόλαιων ή αμαθών ή αήθων μελών να λαδώνουν» δ) Για το κάθε ένα από τα δύο θέματα της §γ, η Ομάδα Εργασίας της §α θα έχει ετοιμάσει προκαταρκτικά κείμενα: (ι) Άμεση έγκριση των σύγχρονων Τεχνικών Προδιαγραφών, Ριζική ενίσχυση και ουσιαστικοποίηση του θεσμού της Επίβλεψης, κ.α. (ιι) Ειδικός κώδικας δεοντολογίας, Μηχανισμός (εντός της Οργάνωσης) για την νομικώς ασφαλή καταγγελίαν παρανόμων προτάσεων ή φημών συναλλαγής, κ.α. ε) Είναι ιδιαιτέρως επιθυμητή η στενή εν προκειμένω συνεργασία με τους Συλλόγους Μελετητών και κυρίως με την ΕΜΔΥΔΑΣ, παρά τις όποιες τυχόν δυσχέρειες θα παρουσιασθούν. στ) Συγκεφαλαίωση των επιμέρους δράσεων απ’ το Συντονιστικό, και έκδοση μικρού τεύχους πεπραγμένων ζ) Εκτεταμένη και πιεστική δημοσιοποίηση των ενεργειών αυτών του Κλάδου, με σκοπό την αλλαγή στάσης της Κοινής Γνώμης για τον Κλάδο. η) Δημόσια πρόσκληση Εθνικού Διαλόγου επί του προβλήματος της Ετεροδοσοληψίας με ΟΛΟΥΣ τους άλλους Επαγγελματικούς Συλλόγους: Ιατρών, Δικηγόρων, Δημοσιογράφων, Εμπόρων, Βιομηχάνων, κλπ. Το σχετικό έργο που θα έχει ήδη γίνει από τις Εργοληπτικές Οργανώσεις, θα είναι η πειστικότερη προϋπόθεση για μιαν τέτοιαν εθνικώς πολύτιμη πρωτοβουλία. θ) Σ’ αυτό μόνον το σημείο, ο Κλάδος (από ισχυρή πλέον θέση) μπορεί να απαιτήσει τη συνεργασία με τα αρμόδια Υπουργεία και τα Κόμματα ώστε να δυναμώσουν οι θεσμικές μεταβολές που θα ενισχύσουν τον περαιτέρω αγώνα κατά της Ετεροδοσοληψίας. Ευχαριστώ για το χρόνο και την ευγενική προσοχή σας. Με συναδελφικούς χαιρετισμούς Θ.Π. Τάσιος ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
19
ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ Απλήρωτοι οι Εργολήπτες για ασφαλτικές εργασίες Απλήρωτοι παραμένουν πολλοί εργολήπτες δημοσίων έργων για ασφαλτικές εργασίες, όχι με υπαιτιότητά τους, αλλά εξαιτίας αλληλοσυγκρουόμενων ερμηνειών της νομοθεσίας. Για το λόγο αυτό οι πρόεδροι των Εργοληπτικών Οργανώσεων (ΠΕΔΜΕΔΕ – ΠΕΔΜΗΕΔΕ – ΠΕΣΕΔΕ – ΣΑΤΕ – ΣΤΕΑΤ), απέστειλαν κοινή επιστολή προς τον υπουργό Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων Δ. Ρέππα και ζητούν: 1) Να ορισθεί από το Υπ. Οικονομικών ότι για την πληρωμή για όλες τις μέχρι σήμερα εκτελεσθείσες ασφαλτικές εργασίες ισχύουν τα οριζόμενα με τις εγκυκλίους του ΥΠΕΧΩΔΕ. Εάν το Υπ. Οικονομικών δεν εκδόσει σχετική Εγκύκλιο προς τις Υπηρεσίες Δημοσιονομικού Ελέγχου τότε επιβάλλεται η νομοθετική ρύθμιση για την επίλυση της δημιουργηθείσας κατάστασης. 2) Να καθορισθεί ο μελλοντικός τρόπος πιστοποίησης της προμήθειας της ασφάλτου. Εμείς φρονούμε ότι με προσθήκη στο άρθρο 8 του Ν. 3263/2004 ΦΕΚ 179Α/28.9.2004 μπορεί να ορισθεί ότι με “Υπουργική Απόφαση να καθορισθεί ο τρόπος πληρωμής της «ασφάλτου ως απολογιστικής εργασίας», όπως ορίζεται με τις Εγκυκλίους”, αλλιώς να τροποποιηθεί η παρ. 10 του άρθρου 55 του Ν.3669/08. Επίσης θεωρούν απαραίτητη την έκδοση κοινής εγκυκλίου με το Υπουργείο Οικονομικών ώστε να δοθεί κατεύθυνση τόσο στα εντελλόμενα (Γενικό Λογιστήριο του κράτους για Υπηρεσίες της Νομ. Αυτ/ σης) όσο και στους Επιτρόπους του Ελεγκτικού Συνεδρίου, να δέχονται υπερβατικούς ανακεφαλαιωτικούς, όταν οι υπερβάσεις δεν αφορούν εργασίες και άλλες παρεμφερείς δαπάνες, αλλά μόνον ΦΠΑ, αναθεωρήσεις και δαπάνη ασφάλτου. Τόσο η αύξηση του ΦΠΑ από 19% σε 23%, όσο και η αλματώδης
20
ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
άνοδος της τιμής της ασφάλτου, όπως τονίζουν, αποτελούν βέβαιες προασαυξήσεις των εκτελούμενων συμβάσεων που δεν είναι δυνατόν να καλυφθούν από το κονδύλιο των απροβλέπτων, που σε κάθε περίπτωση αφορά μόνο εργασίες .
Πρόταση Νομοθετικής Ρύθμισης
Ειδικότερα η Συντονιστική Επιτροπή των Εργοληπτικών Οργανώσεων, αναφέρει ότι η παρακάτω διάταξη πρέπει να εισαχθεί σε νομοσχέδιο προς ψήφιση στη Βουλή ώστε να αντιμετωπισθούν τα επείγοντα και σοβαρότατα προβλήματα πληρωμής της ασφάλτου στα εκτελούμενα δημόσια έργα: 1. Οι ασφαλιστικές εργασίες κατασκευής ασφαλτικών ταπήτων διαχωρίζονται στις ακόλουθες δύο ομάδες ποσοτήτων, που πληρώνονται ως εξής: α) Η εργασία κατασκευής του ασφαλτικού τάπητα με την προμήθεια όλων των υλικών, πλην της αξίας της ασφάλτου. Η πληρωμή των συγκεκριμένων εργασιών γίνεται βάσει του γενικού τρόπου υπολογισμού του εργολαβικού ανταλλάγματος, που ισχύει σε κάθε συγκεκριμένο έργο. β) Η προμήθεια της ασφάλτου ως απολογιστικής εργασίας. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών Μεταφορών & Δικτύων καθορίζονται ο τρόπος καθώς και τα υποβαλλόμενα δικαιολογητικά για την πληρωμή της απολογιστικής εργασίας ασφάλτου. 2. Για τις ασφαλιστικές εργασίες οι οποίες εκτελέστηκαν πριν ή θα εκτελεστούν μέχρι και ένα μήνα από την δημοσίευση του παρόντος όσα ορίζονται με τις εγκυκλίους ΥΠΕΧΩΔΕ Ε11/20-6-2008, Ε14/147-2008, Ε21/2-10-2008, Ε11/27-4-2009, για δε την πληρωμή της απολογιστικής εργασίας της ασφάλτου – αξία ασφάλτου – ως υποβολή των νόμιμων αποδεικτικών πληρωμής βάσει της παρ. 10 του άρθρου 55 του Ν. 3669/08 (ΦΕΚ Α116/18-6-2008) νοείται η υποβολή των πρωτοκόλλων υπολογισμών αξίας της ασφάλτου, όπως προβλέπεται από τις παραπάνω Εγκυκλίους.
EΠIKAIΡOTHTA Απόπειρα να κοπεί η εγγυοδοσία από το ΤΣΜΕΔΕ Το Ασφαλιστικό νομοσχέδιο έτσι όπως κατατέθηκε τελικά στη Βουλή, όχι μόνο περικόπτει δραστικά τις συντάξεις των ασφαλισμένων στο Τομέα μηχανικών και εργοληπτών (ΤΣΜΕΔΕ) του ΕΤΑΑ από 20% έως και 62%, αλλά – ακόμη χειρότερα – καταργεί τη δυνατότητα εγγυοδοσίας και πιστοδοσίας του ΤΣΜΕΔΕ προς τα μέλη του εργολήπτες και ελεύθερους επαγγελματίες μηχανικούς. Αποτέλεσμα της τροποποίησης αυτής – αν τελικά παρά τις έντονες αντιδράσεις των εργοληπτών, του ΤΕΕ και σύσσωμου του τεχνικού κόσμου υιοθετηθεί – θα είναι και οι εργολήπτες και μηχανικοί να στερούνται ένα σοβαρό εργαλείο για την άσκηση των δραστηριοτήτων τους, σε καιρούς μάλιστα που δέχονται τα αλλεπάλληλα χτυπήματα της κρίσης, αλλά και το Ταμείο να χάνει πολύτιμους πόρους από την έκδοση των εγγυητικών επιστολών. Πρόκειται για ένα θανάσιμο πλήγμα σε βάρος των μικρών και μεσαίων εργοληπτών, οι οποίοι, έτσι κι αλλιώς δεν έχουν πρόσβαση στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Η ΠΕΣΕΔΕ, μαζί με τις άλλες εργοληπτικές Οργανώσεις, μέχρι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές ήταν έτοιμη να αντιδράσει έντονα με δυναμικές κινητοποιήσεις και με γραπτό διάβημα προς τον υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, αλλά και προς τους βουλευτές. Το ΤΕΕ έχει ήδη αντιδράσει και με ανακοίνωσή του, αλλά και με την κατάθεση σχετικής τροπολογίας στη Βουλή που επαναφέρει τη σχετική διάταξη η οποία περικόπηκε από την τελική διατύπωση του νομοσχεδίου – είτε εκ παραδρομής, όπως πιθανολογεί, είτε σκόπιμα – παρότι αυτή συμπεριλαμβανόταν στο αρχικό κείμενο το οποίο είχε τεθεί σε δημόσια διαβούλευση. Το κείμενο της σχετικής τροπολογίας που κατέθεσε το ΤΕΕ έχει ως εξής: VI. Στο άρθρο 45 προστίθεται παρ. 4 που έχει ως εξής: «Η Διεύθυνση Εγγυοδοσίας και Πιστοδοσίας του τομέα μηχανικών του ΕΤΑΑ εφαρμόζει τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 2 του ΝΔ 2724/1953, του άρθρου 7 του Ν. 440/1945 και ασκεί τις αρμοδιότητές της καλυπτόμενη από τις καταθέσεις του Τομέα μηχανικών στην Τράπεζα της Ελλάδος και τις κινητές αξίες που διαχειρίζεται για λογαριασμό του η Τράπεζα αυτή». Αιτιολογική έκθεση Η διάταξη αυτή πρέπει να προστεθεί, διότι αποτελεί δέσμευση των καταθέσεων του Τομέα Μηχανικών του ΕΤΑΑ στην Τράπεζα της Ελλάδας και των κινητών αξιών που διαχειρίζεται για λογαριασμό του η Τράπεζα αυτή. Με βάση τις καλύψεις αυτές λειτουργεί η Διεύθυνση
22
ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
Εγγυοδοσίας και Πιστοδοσίας του τομέα μηχανικών. Περιλαμβανόταν στο νομοσχέδιο που αρχικά είχε δώσει για διαβούλευση το Υπουργείο, και πιθανολογούμε πως από παραδρομή αφαιρέθηκε. Σημειώνουμε ότι η ΠΕΣΕΔΕ αντιδρώντας στις διατάξεις του νομοσχεδίου για την Ασφάλιση κάλεσε τα μέλη της να συμμετάσχουν τόσο στην ειδική εκδήλωση που οργάνωσαν το ΤΕΕ και οι άλλοι επιστημονικοί φορείς σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας στις 21 Ιουνίου 2010 με θέμα «Ασφαλιστικό: Η ομολογία κατάρρευσης της Κοινωνικής Ασφάλισης», όσο και στην πανελλαδική απεργία που πραγματοποιήθηκε στις 29 Ιουνίου.
Οι υπόλοιπες αναγκαίες τροπολογίες
Οι υπόλοιπες τροπολογίες που κατέθεσε το ΤΕΕ στη Βουλή, σε συνεργασία με τους επιστημονικούς φορείς που τα μέλη τους είναι μέλη του ΕΤΑΑ, είναι οι εξής: Ι. Στο άρθρο 4 παρ. 3 του νομοσχεδίου προστίθεται δεύτερη παράγραφος και διατυπώνεται ως εξής: 4. α) Για θέματα που δεν ρυθμίζονται από τις διατάξεις του άρθρου αυτού έχουν εφαρμογή οι διατάξεις των άρθρων 1 έως 43 του Ν. 2084/1992 (Α 165), όπως ισχύουν. β) Οι διατάξεις του άρθρου 8 του Ν. 3516/2006 παραμένουν σε ισχύ. Αιτιολογική έκθεση Η ειδική προσαύξηση των ασφαλισμένων στον τομέα μηχανικών του ΕΤΑΑ (πρώην ΤΣΜΕΔΕ), η οποία χρηματοδοτείται από πρόσθετες εισφορές των ασφαλισμένων μηχανικών, παραμένει σε ισχύ και προστίθεται στη σύνταξη (αναλογική και βασική) των μηχανικών. Η διευκρίνιση είναι αναγκαία για να μην θεωρηθεί ότι έχει καταργηθεί ως αντίθετη με τις διατάξεις των άρθρων 1 έως και 4 του νομοσχεδίου. Όπως προκύπτει από το Τεχνικό Σημείωμα του Αλέξανδρου Α. Ζυμπίδη, Αναλογιστή, Επίκουρου Καθηγητή Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, τ. Προέδρου Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής, για τη σύγκριση του ύψους των συντάξεων του ΤΣΜΕΔΕ (Ελεύθερος Επαγγελματίας), με βάση το τρέχον ασφαλιστικό σύστημα και το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο, το οποίο επισυνάπτεται: 1. Στα 40 έτη ασφάλισης, η ετήσια μείωση των συντάξεων (εάν ΚΑΤΑΡΓΗΘΕΙ η Ειδική Προσαύξηση) κυμαίνεται από -24% έως -62% ενώ ο μέσος όρος της μείωσης είναι -47%!!! 2. Στα 40 έτη ασφάλισης, η ετήσια μείωση των
συντάξεων (εάν ΔΙΑΤΗΡΗΘΕΙ η Ειδική Προσαύξηση) κυμαίνεται από -17% έως -27% ενώ ο μέσος όρος της μείωσης είναι -22%. Η κατάργηση της ΕΙΔΙΚΗΣ ΠΡΟΣΑΥΞΗΣΗΣ δημιουργεί σημαντικό πρόβλημα αφού σ’ αυτή την περίπτωση η ετήσια μείωση των συντάξεων ξεπερνά το 60% και η μέση μείωση προσεγγίζει το 50%!!! Είναι λοιπόν απολύτως σαφές ότι η διατήρηση της ΕΙΔΙΚΗΣ ΠΡΟΣΑΥΞΗΣΗΣ όπως ακριβώς ισχύει και σήμερα είναι μονόδρομος προκειμένου να διατηρηθεί το μέσο ποσοστό ετήσιας μείωσης σε ΟΡΙΑΚΑ ΑΝΕΚΤΑ επίπεδα της τάξεως του 20%. ΙΙ. Στο άρθρο 18 του νομοσχεδίου μετά τη λέξη Οργανισμού προστίθενται οι λέξεις «και δεν είναι συναφής με την επαγγελματική τους δραστηριότητα ως μηχανικών». Το άρθρο αυτό αναδιατυπώνεται ως εξής: 3. Όσοι ασφαλίσθηκαν σε οποιονδήποτε φορέα κύριας ασφάλισης πριν την 1.1.1993 και είναι σήμερα ασφαλισμένοι στον κλάδο κύριας ασφάλισης του Ενιαίου Ταμείου Ανεξάρτητα Απασχολουμένων (ΕΤΑΑ, υπάγονται στην ασφάλιση του Οργανισμού Ασφάλισης Ελεύθερων Επαγγελματιών (ΟΑΕΕ), εφόσον ασκούν δραστηριότητα που υπάγεται στην ασφάλιση του Οργανισμού και δεν είναι συναφής με την επαγγελματική τους δραστηριότητα ως μηχανικών. Η ισχύς της διάταξης αυτής αρχίζει από τον επόμενο μήνα της δημοσίευσης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Κάθε αντίθετη διάταξη καταργείται. Αιτιολογική έκθεση Το άρθρο 2 παρ. 2 του Ν. 2335/1995 προέβλεψε ότι οι παλαιοί ασφαλισμένοι που υπάγονται στο ΕΤΑΑ στην περίπτωση που ασκούν ελεύθερο επάγγελμα που ασφαλίζεται στον ΟΑΕΕ μπορούν να ασφαλίζονται μόνο στο ΕΤΑΑ. Το νομοσχέδιο καταργεί τη δυνατότητα αυτή και προβλέπει υποχρεωτική πολλαπλή ασφάλιση και στο ΕΤΑΑ και στον ΟΑΕΕ. Δηλαδή το νομοσχέδιο επαναφέρει το προ του 1995 καθεστώς που επέβαλε την πολλαπλή ασφάλιση στους μηχανικούς. Σχετικά με την πολλαπλή ασφάλιση των μηχανικών η νομολογία του ΣτΕ πριν την έκδοση του άρθρου 2 παρ. 2 του Ν. 2335/1995 δεχόταν παγίως ότι όταν οι μηχανικοί ασκούν εξηρτημένη ή ανεξάρτητη εργασία συναφή με το επάγγελμα του μηχανικού, τότε δεν υπάγονται στην ασφάλιση του ΤΕΒΕ (ήδη ΟΑΕΕ). Ενδεικτικά έχει κριθεί ότι «...πολιτικοί μηχανικοί ασχολούμενοι με την ανέγερση πολυκατοικι-
μέας μηχανικών του ΕΤΑΑ έχει δια νόμου υποχρεωθεί να καταβάλλει ετησίως ποσό 25.000.000,00€ (ποσό αντίστοιχο με την συνολική κρατική επιχορήγηση) στα ελληνικά πολυτεχνεία, και μάλιστα χωρίς να έχει καμία ουσιαστική παρέμβαση ούτε για τις σχολές που ιδρύονται ούτε για τον αριθμό των εισακτέων. Το ποσό αυτό θα έπρεπε να το καταβάλει το κράτος αφού την ανωτάτη παιδεία την χρηματοδοτεί το κράτος. Για λόγους ίσης μεταχείρισης πρέπει τη βασική σύνταξη των ασφαλισμένων του ΕΤΑΑ να την επιβαρυνθεί ο κρατικός προϋπολογισμός, όπως ισχύει και για τους ασφαλισμένους όλων των άλλων ταμείων. .
ών με αντιπαροχή δεν υπάγονται στην ασφάλιση του ΤΕΒΕ αλλά μόνο στο ΤΣΜΕΔΕ, διότι η ανέγερση πολυκατοικιών από πολιτικό μηχανικό αποτελεί αυτή καθ’ εαυτή δραστηριότητα που εμπίπτει στον κύκλο των επιστημονικών του ενασχολήσεων, για την οποία υπάγεται στην υποχρεωτική ασφάλιση του ΤΣΜΕΔΕ» (ΣτΕ 450/2006, δημοσιευμένη στην ιστοσελίδα της Νόμος, ΣτΕ 516/93, ΔΕΝ, 1993, 176). Μάλιστα με το ίδιο σκεπτικό έχει κριθεί ότι «Μηχανικοί ασφαλισμένοι στο ΤΣΜΕΔΕ που ασκούν συναφή εξαρτημένη εργασία υπάγονται στην ασφάλιση του ΤΣΜΕΔΕ και όχι στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. Όταν όμως παρέχουν άσχετη με το επάγγελμα τους εξαρτημένη εργασία υπάγονται στο ΙΚΑΕΤΑΜ. Μηχανικός που εργαζόταν ως διοικητικός υπάλληλος σε Τράπεζα. Υπαγωγή στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ» (ΣτΕ 401/90, ΕΔΚΑ, 1990, 413, ΣτΕ 4340/2007, ΕΔΚΑ, 2008, 829, ΣτΕ 2689/2009, δημοσιευμένη στην ιστοσελίδα της Νόμος). Επομένως, η διάταξη πρέπει να συμπληρωθεί, ώστε να ανταποκρίνεται στα πορίσματα της νομολογίας για την πολλαπλή ασφάλιση των μηχανικών που ασκούν ανεξάρτητη εργασία που εμπίπτει στον κύκλο των επιστημονικών τους δραστηριοτήτων και είναι συναφής με τη δραστηριότητά τους ως μηχανικών. ΙΙΙ. Στο άρθρο 27 παρ. 2 μετά τη β βαθμίδας προστίθενται οι λέξεις «πλην των μηχανικών που ασκούν υπηρεσία σχετική με την ιδιότητά τους ως μηχανικών». Αιτιολογική έκθεση Ίδιο σκεπτικό με όσα αναφέρθηκαν αμέσως παραπάνω για το άρθρο 18 του νομοσχεδίου. IV. Στο άρθρο 37 του νόμου διαγράφονται οι λέξεις «πλην των ΕΤΑΑ» και η διάταξη να ανα-
διατυπώνεται ως εξής: Από 1.1.2015 το κράτος αναλαμβάνει τη χρηματοδότηση της βασικής σύνταξης όλων των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης αρμοδιότητας Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και του ΝΑΤ, πλην των ΕΤΑΠ-ΜΜΕ και του συστήματος ασφάλισης προσωπικού της ΤτΕ. Το ποσό αυτό επιμερίζεται στους οργανισμούς ανάλογα με τον αριθμό των δικαιούχων και των ποσών που καταβάλλονται. Αιτιολογική έκθεση Κατά τη νομολογία του ΣτΕ και του ΑΠ χαρακτήρα κοινωνικού πόρου έχουν τα έσοδα που δεν συνδέονται με την απασχόληση συγκεκριμένων προσώπων και τις αποδοχές τους από την απασχόληση. Τα έσοδα που προέρχονται από επιβαρύνσεις των προϊόντων του έργου των αυτοαπασχολουμένων, όπως των εσόδων από τις επιβαρύνσεις επί του τιμολογίου των μελετών που εκπονούν οι μηχανικοί συνδέονται ευθέως με την απασχόληση των ασφαλισμένων και τις αποδοχές τους και δεν συνιστούν κοινωνικό πόρο. Το ΕΤΑΑ δεν έχει σημαντικούς κοινωνικούς πόρους, όπως έχει για παράδειγμα το ΕΤΑΠΜΜΕ. Ενδεικτικά, ο τομέας μηχανικών έχει δύο κοινωνικούς πόρους, τον πόρο του 0,1% επί του προϋπολογισμού των τεχνικών έργων και οικοδομών και τον πόρο του 0,1% επί της αξίας των εισαγόμενων μηχανημάτων για την εκτέλεση έργων. Τα ετήσια έσοδα του ταμείου από τους δύο αυτούς πόρους ανέρχονται συνολικά σε ποσό 1.500.000 € και είναι πολλαπλασίως μικρότερα του ποσού που καλείται να επιβαρυνθεί για τη βασική σύνταξη των ασφαλισμένων του το ΕΤΑΑ. Παράλληλα, ο το-
V. Στο άρθρο 46 με αρ. Γ στη δεύτερη παρ. με αρ. 9. α) μετά τη λέξη «Φορείς» διαγράφονται οι λέξεις «ή Κλάδοι ή Τομείς». β) μετά τις λέξεις «σύμφωνη γνώμη των» διαγράφονται οι λέξεις «εκπροσώπων των φορέων» γ) μετά τις λέξεις «Τομείς Κοινωνικής Ασφάλισης» προστίθενται οι λέξεις «εφόσον έχουν αναλογιστικό πλεόνασμα». Η διάταξη αυτή αναδιατυπώνεται ως εξής: «9. Με αποφάσεις των Διοικητικών Συμβουλίων τους οι ΦΚΑ δύνανται να διαθέτουν εκ των διαθεσίμων τους ποσά για τη χορήγηση δανείων προς ασφαλισμένους συνταξιούχους και υπαλλήλους, σύμφωνα με τα άρθρα 15 και 16 του παρόντος. Επίσης με παρόμοιες αποφάσεις, οι φορείς κοινωνικής ασφάλισης δύνανται, μετά τη σύμφωνη γνώμη των κλάδων ή τομέων να διαθέτουν έντοκα δάνεια προς άλλους φορείς ή κλάδους ή τομείς κοινωνικής ασφάλισης, εφόσον έχουν αναλογιστικό πλεόνασμα. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας ......». Αιτιολογική έκθεση Αυτονόητη προϋπόθεση για τη σύναψη δανείων είναι ότι οι δανειστές έχουν αναλογιστικό πλεόνασμα. Σε αντίθετη περίπτωση η κοινή λογική επιβάλλει να μην δανείζουν άλλους φορείς κλάδους ή τομείς, επιβαρύνοντας την ήδη προβληματική οικονομική τους θέση. Η διαγραφή των παραπάνω λέξεων γίνεται, διότι το δάνειο το δίδουν οι φορείς και τη σύμφωνη γνώμη οι τομείς ή κλάδοι. Προφανώς εκ παραδρομής έχει αναγραφεί ότι το δάνειο το δίδουν οι φορείς και οι τομείς και οι κλάδοι και τη σύμφωνη γνώμη ομοίως και οι φορείς και οι τομείς και οι κλάδοι. ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
23
EΠIKAIΡOTHTA Ο Χρήστος Σπίρτζης νέος πρόεδρος του ΤΕΕ Τέλος και για το Πρόγραμμα «Θησέας» Μια ακόμη δυσμενή εξέλιξη για τους μικρούς και μεσαίους εργολήπτες έρχεται να προστεθεί στο ήδη βεβαρημένο κλίμα που επικρατεί. Με απόφαση της ΚΕΠ του Προγράμματος «Θησέας» (Απόφαση 1247, της 22 Ιουνίου 2010) που υπογράφει ο υφυπουργός Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Γεώργιος Ντόλιος, συνεχίζονται κανονικά μόνο όσα έργα είχαν κατακυρωθεί ως τις 25 Ιουνίου 2010. Ειδικότερα στην Απόφαση αναφέρεται ότι: «Τα ενταγμένα μέχρι και την 31η Δεκεμβρίου 2009 έργα, μελέτες και ενέργειες του Προγράμματος «ΘΗΣΕΑΣ», συνεχίζονται κανονικά, με την προϋπόθεση η ημερομηνία της ανακοίνωσης της κατακύρωσης του αποτελέσματος της δημοπρασίας ή της απόφασης ανάθεσης του αρμόδιου οργάνου, σε περίπτωση κατά παρέκκλιση διαδικασίας (απευθείας ανάθεση, διαπραγμάτευση) να είναι προγενέστερη της 25ης Ιουνίου 2010. Για τις περιπτώσεις που εμπίπτουν στις διατάξεις περί προσυμβατικού ελέγχου από το Ελεγκτικό Συνέδριο ως κρίσιμη ημερομηνία θεωρείται η ημερομηνία απόφασης κατακύρωσης της δημαρχιακής επιτροπής». Πρόκειται ασφαλώς για μια αρνητική εξέλιξη, ενώ απαιτούνται και διευκρινίσεις σχετικά με το τι θα γίνει και πώς θα πληρωθούν έργα που έχουν δημοπρατηθεί, έχουν ξεκινήσει, έχουν εγκριθεί οι πρώτοι λογαριασμοί. Αξίζει να αναφέρουμε ότι με προηγούμενη απόφαση της ΚΕΠ του Προγράμματος «Θησέας» (1243 της 25 Μαϊου 2010) καταληκτική ημερομηνία υπογραφής συμβάσεων οριζόταν η 31η Αυγούστου 2010, ενώ για ΟΤΑ που παρουσίαζαν χαμηλή απορρόφηση πιστώσεων (ποσοστό έως 40%) ως προς τις αρχικά δικαιούμενες πιστώσεις η ημερομηνία αυτή παρατείνονταν ως τις 30 Σεπτεμβρίου 2010. Επίσης προέβλεπε ότι «οι πληρωμές των εγκεκριμένων έργων θα γίνονται στο ύψος της αρχικής σύμβασης και των εγκεκριμένων αναθεωρήσεων αυτής και μέχρι το όριο του εγκεκριμένου προϋπολογισμού, έως τη λήξη της παράτασης του Προγράμματος 31 Δεκεμβρίου 2011)».
24
ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
Ο Χρήστος Σπίρτζης, Ηλεκτρολόγος - Μηχανικός, 41 ετών, από την παράταξη «ΠΑΣΚΣυνεργαζόμενοι Μηχανικών», μέχρι τώρα Β΄ Αντιπρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής ΤΕΕ είναι ο νέος Πρόεδρος του ΤΕΕ, για την επόμενη τριετία 2010-12, καθώς εξελέγη με συντριπτική πλειοψηφία (ποσοστό 82,3% των παρόντων) από την Αντιπροσωπεία του ΤΕΕ στις αρχαιρεσίες για την ανάδειξη οργάνων κεντρικής διοίκησης του ΤΕΕ, που ξεκίνησαν το Σαββατοκύριακο 19 και 20 Ιουνίου. Συγχαρητήρια επιστολή προς το νέο Πρόεδρο του ΤΕΕ, καθώς επίσης και στα νέα μέλη του Προεδρείου και της ΔΕ του ΤΕΕ, απηύθυνε ο Πρόεδρος της ΠΕΣΕΔΕ Κωνσταντίνος Σαββίδης. Στη θέση του Β’ Αντιπροέδρου εξελέγη ο Σωκράτης Αλεξιάδης, Αρχιτέκτων Μηχανικός, μέχρι τώρα Μέλος της Διοικούσας Επιτροπής ΤΕΕ από την παράταξη «Δημοκρατική Κίνηση Μηχανικών» (ΔΚΜ). Στη θέση του Β’ Αντιπροέδρου αναδείχθηκε ο Θεόδωρος Σεραφίδης, Αρχιτέκτων Μηχανικός, μέχρι τώρα Μέλος της ΔΕ ΤΕΕ, ιδρυτής και πρόεδρος της παράταξης «Ελεύθεροι Επαγγελματίες Μηχανικοί» (ΕλΕΜ). Η ολοκλήρωση της εκλογής των Μελών του Προεδρείου της Διοικούσας Επιτροπής ΤΕΕ θα γίνει με την ανάδειξη του νέου Γενικού Γραμματέα ΔΕ ΤΕΕ και του Αναπληρωτή Γενικού Γραμματέα ΔΕ ΤΕΕ, σε προσεχή συνεδρίαση της Αντιπροσωπείας ΤΕΕ. Τα νέα Μέλη της ΔΕ ΤΕΕ, με σειρά των ονομάτων έτσι όπως ανακοινώθηκε από την εφορευτική επιτροπή, είναι οι: Ιωάννης Φούρκας (ΔΗΠΑΜ) με 12 ψήφους, Γρηγόριος Γρηγοριάδης (Δημοκρατική Πανεπιστημονική Κίνηση Μηχανικών) με 12 ψήφους, Δημήτρης Πετρόπουλος(Αριστερός Ενωτικός Συνασπισμός) με 14 ψήφους, Θεόδωρος Σεραφίδης (ΕλΕΜ) με 13 ψήφους, Χρήστος Σπίρτζης (ΠΑΣΚ – Σ) με 15 ψήφους, Ηρακλής Δρούλιας (ΠΑΣΚ-Σ) με 13 ψήφους, Σπυρίδωνας Ζαννιάς(ΠΑΣΚ-Σ) με 12 ψήφους, Αθανάσιος Μπούμης (ΠΑΣΚ-Σ) με 12 ψήφους, Νικόλαος Μήλης (ΠΑΣΚ-Σ) με 12 ψήφους, Αντώνιος Πρωτονοτάριος (Συμπαράταξη Μηχανικών για το ΤΕΕ) με 12 ψήφους, Ευστάθιος Τσέγκος (Συμπαράταξη Μηχανικών για το ΤΕΕ – Μηχανικοί της Εκπαίδευσης) με 13 ψήφους, Κωνσταντίνος Μακέδος (ΔΚΜ) με 12 ψήφους, Σωκράτης Αλεξιάδης (ΔΚΜ) με 12 ψήφους, Ιωάννης Παπαδόπουλος (ΔΚΜη-ΔΑΠ& Συνεργαζόμενοι Μηχανικοί) με 16 ψήφους και Κώστας Κουρνιώτης (ΔΚΜ) με 12 ψήφους. Πρόεδρος της Αντιπροσωπείας του ΤΕΕ θα
είναι και για την επόμενη τριετία ο Γιάννης Θεοδωράκης, Αγρονόμος Τοπογράφος Μηχανικός, της παράταξης ΔΚΜη-ΔΑΠ Συνεργαζόμενοι Μηχανικοί. Α΄ Αντιπρόεδρος εξελέγη η Παρασκευή (Βιβή) Μπάτσου, Αρχιτέκτων, της Συμπαράταξης Μηχανικών για το ΤΕΕ. Τη θέση του Β΄ Αντιπροέδρου κατέλαβε ο Γεώργιος Ηλιόπουλος, Χημικός Μηχανικός, της ΠΑΣΚ, Γενικός Γραμματέας εξελέγη ο Ιωάννης Κυριακόπουλος, Πολιτικός Μηχανικός, της ΕλΕΜ, ενώ στη θέση του αναπληρωτή Γραμματέα της Αντιπροσωπείας αναδείχθηκε ο Μάρκος Σιούνας της παράταξης Μηχανικοί επί τω Έργω. «Η εκλογή μου στη θέση του Προέδρου του ΤΕΕ είναι μία νίκη μεγάλης τιμής και ευθύνης, με πολιτικά και όχι στενά κομματικά χαρακτηριστικά, δήλωσε ο Χρ. Σπίρτζης, αμέσως μετά την εκλογή του και πρόσθεσε: Ταυτοχρόνως η εκλογή του Προέδρου ΤΕΕ και των μελών του Προεδρείου της Διοικούσας Επιτροπής ΤΕΕ επισφραγίζεται από το γεγονός, ότι για πρώτη φορά στην ιστορία του ΤΕΕ υπάρχει με συντριπτική πλειοψηφία, αναλογικό διαπαραταξιακό Προεδρείο της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ. Η εκλογή των νέων οργάνων κεντρικής διοίκησης του ΤΕΕ αποδεικνύει ότι ο τεχνικός κόσμος εμπιστεύεται πρωταγωνιστικούς ρόλους στους μηχανικούς από τη νέα γενιά των μηχανικών για τη δύσκολη μάχη διεξόδου από την κρίση και ταυτοχρόνως προτάσσει προγραμματικές θέσεις και αναπτυξιακές δράσεις με όραμα».
ΘΕΜΑ Σήμα κινδύνου: Τραγική η κατάσταση στον τομέα της παραγωγής δημοσίων έργων **Επιπτώσεις στην απασχόληση και στις συνδεδεμένες επιχειρήσεις **Ολιγωρία των αρμοδίων
εταιρίες φθάνουν το 1 δις ευρώ. Ο τομέας της παραγωγής δημοσίων έργων, που βιώνει μακροχρόνια ύφεση, εκπέμπει σήμερα σήμα κινδύνου για την εν εξελίξει δραματική κατάσταση που επικρατεί:
Χωρίς νέα έργα, χωρίς να έχουν καταβληθεί οι πληρωμές για τα εκτελεσμένα έργα της τελευταίας πενταετίας, τα οποία φυσικά παραδόθηκαν και χρησιμοποιούνται από τους πολίτες, με διαρκή μείωση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων, με σοβαρό κίνδυνο να χαθούν οι πόροι του ΕΣΠΑ, με ουσιαστική αναστολή του προγράμματος ΘΗΣΕΑΣ, οι ΄Ελληνες εργολάβοι καλούνται να πορευτούν χωρίς καμία απολύτως εξασφάλιση για το αύριο.
**Νέα έργα δεν δημοπρατούνται.
Η ατμομηχανή της ανάπτυξης, που ήταν επί σειρά πολλών ετών οι κατασκευές, δημόσιες και ιδιωτικές, όλα δείχνουν ότι ξέμεινε από καύσιμα και σταδιακά δεν αποκλείεται να ακινητοποιηθεί, με ότι αυτό συνεπάγεται για την ελληνική οικονομία, αφού οι κατασκευές συνδέονται με σειρά άλλων παραγωγικών δυνάμεων.
** Οι πολυδιαφημιζόμενες νομοθετικές πρωτοβουλίες του υπουργείου Μεταφορών, Υποδομών και Δικτύων για την αναμόρφωση του νομοθετικού πλαισίου παραγωγής έργων, που εξήγγειλε από τον περασμένο Οκτώβριο ο υπουργός κ. Δ. Ρέππας, διαρκώς αναβάλλονται.
Περιμένοντας το νέο νόμο για την ανάθεση δημοσίων έργων και μελετών, που από τον Οκτώβριο του 2009 έχει εξαγγείλει ο αρμόδιος υπουργός Μεταφορών, Υποδομών και Δικτύων κ. Δημήτρης Ρέππας, οι ΄Ελληνες εργολάβοι ανησυχούν όχι μόνον για το αύριο, αλλά και για το σήμερα. Φαινόμενα βίας για απαιτήσεις πληρωμών έχουν κάνει την εμφάνισή τους στον κατασκευαστικό χώρο και όλα δείχνουν ότι δεν αποκλείεται να επικρατήσει ο νόμος της ζούγκλας, εάν το αρμόδιο υπουργείο δεν δώσει διεξόδους στους κατασκευαστές. Οι παράγοντες αυτοί συμβάλλουν στη δημιουργία ασφυκτικών συνθηκών στο σύνολο του κλάδου των κατασκευαστικών επιχειρήσεων της χώρας και οδηγούν σε αφανισμό πολλές επιχειρήσεις, όπως προκύπτει και από τις επιστολές που έχει στείλει προς τους αρμόδιους κυβερνητικούς παράγοντες η Συντονιστική Επιτροπή των πέντε Εργοληπτικών Οργανώσεων της χώρας. Χαρακτηριστικό είναι ότι, όπως έχει καταγγελθεί, οι πραγματικές οφειλές του Δημοσίου εκκαθαρισμένες και μη και μόνο για τις μεγάλες
26
ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
**Τα λίγα έργα που προωθούνται κυρίως στην περιφέρεια, ανατίθενται κατόπιν προσκλήσεων σε περιορισμένο αριθμό εργοληπτικών επιχειρήσεων με τον χαρακτηρισμό του επείγοντος, πρακτική που δεν προάγει ούτε την διαφάνεια, ούτε τον ανταγωνισμό και εκτινάσσει τις εκπτώσεις στα ύψη. **Τα μεγάλα έργα «μπλοκάρονται» με διάφορες αιτιολογίες.
**Λόγω της «αναδουλειάς», των εξωπραγματικών απαιτήσεων για υψηλές εγγυητικές επιστολές και της ασφυκτικής οικονομικής συγκυρίας, έκαναν την εμφάνισή τους πλαστές εγγυητικές επιστολές, γεγονός που καταδικάζουν και καταγγέλλουν σύσσωμες οι εργοληπτικές οργανώσεις. ** Η ζοφερή κατάσταση που επικρατεί στον εργοληπτικό κόσμο έχει επιπτώσεις και στη βιωσιμότητα των ασφαλιστικών ταμείων των μηχανικών. ΄Εχει επιπτώσεις στο σύνολο της οικονομίας, καθώς σειρά παραγωγικών επιχειρήσεων της ελληνικής οικονομίας συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με την παραγωγή των δημόσιων και ιδιωτικών έργων έργων. ΄Εχει επιπτώσεις στην απασχόληση, καθώς οι ευρισκόμενες σε αδυναμία επιχειρήσεις αναγκαστικά θα προχωρήσουν σε απολύσεις προσωπικού, συμβάλλοντας έτσι στην διόγκωση της ανεργίας. Στην δυσμενή αυτή κατάσταση έρχεται να προστεθεί η οικονομική κρίση που διέρχεται η χώρα, ενώ η ανακοινωθείσα περαιτέρω μείωση του ΠΔΕ φαίνεται ότι ολοκληρώνει το σκηνικό της καταστροφής των εργοληπτι-
κών επιχειρήσεων. Επι πλέον το ΕΣΠΑ καθυστερεί επικίνδυνα. Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι η ανυπαρξία σαφών όρων και κανόνων λειτουργίας των Διαχειριστικών Αρχών και η γραφειοκρατία αποτελούν τροχοπέδη για την μη έγκαιρη διεκπεραίωση των συμβάσεων δημοσίων έργων που συγχρηματοδοτούνται τόσο από το Γ’ ΚΠΣ, όσο και από το ΕΣΠΑ, όπως επισήμαναν με κοινό έγγραφό τους οι πρόεδροι των πέντε εργοληπτικών οργανώσεων (ΠΕΔΜΕΔΕ, ΠΕΔΜΗΕΔΕ, ΠΕΣΕΔΕ, ΣΑΤΕ και ΣΤΕΑΤ), που απευθύνουν προς τους υπουργούς Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης κ. Γιάννη Ραγκούση, Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας κυρία Λούκα Κατσέλη και Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων κ. Δημήτρη Ρέππα. Ειδικότερα, με σειρά επιστολών προς τους συναρμόδιους υπουργούς, οι πρόεδροι των πέντε εργοληπτικών οργανώσεων (ΠΕΔΜΕΔΕ, ΠΕΔΜΗΕΔΕ, ΠΕΣΕΔΕ, ΣΑΤΕ και ΣΤΕΑΤ), επισήμαναν : 1.- Τις καταστροφικές συνέπειες από μη εξόφληση χρεών από εκτελεσμένα έργα του ευρύτερου δημοσίου τομέα και την ανάγκη συμψηφισμού των χρεών με τις οφειλές. 2.- Την μειωμένη απορρόφηση πόρων ΕΣΠΑ, τον απαιτούμενο περιορισμό της γραφειοκρατίας και την πιθανή εμπλοκή λόγω του προγράμματος «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ». 3.- Την απαράδεκτη ενέργεια της Γεν. Γραμματέας Α.Μ.Θ. κυρίας Θ. Κόκλα για μη ανάθεση έργων με εκπτώσεις κάτω του 20% 4.- Την απεμπλοκή από τα προβλήματα πληρωμής των ασφαλτικών εργασιών σε Δημόσια Έργα 5.- Την τρίμηνη παράταση της ισχύος των άρθρων 66 και 84 του Ν. 3842/2010 από 30.06.2010 σε 30.09.2010 6.- Την αποκατάσταση της διακοπής πληρωμής ασφαλτικών εργασιών εξαιτίας της απαίτησης υποβολής τιμολογίων αγοράς ασφάλτου.
7. Τις απαιτούμενες τροποποιήσεις στο Νομοσχέδιο για το ασφαλιστικό για την διατήρηση της εγγυοδοσίας και πιστοδοσίας του Τομέα Μηχανικών (ΤΣΜΕΔΕ). 8. Τη λήψη άμεσων μέτρων για την αποφυγή των υπερβολικών εκπτώσεων 9. Την κατάργηση των δυσβάστακτων πρόσθετων Εγγυητικών επιστολών και καθορισμό χρόνου λήξης των εγγυητικών επιστολών 10. Τον έλεγχο εγκυρότητας εγγυητικών επιστολών, ώστε να εξαλειφθεί το φαινόμενο των πλαστών εγγυητικών επιστολών. 11. Την απαγόρευση των απ’ ευθείας αναθέσεων μέχρι την ανάληψη των καθηκό-
ντων από τις νέες δημοτικές και περιφερειακές αρχές. 12. Τις καταστρεπτικές συνέπειες από την ουσιαστική κατάργηση του Προγράμματος “ΘΗΣΕΑΣ” 13. Την δημοσιότητα όλων των στοιχείων των έργων με ανάρτηση στο Διαδίκτυο. Επίσης οι πέντε εργοληπτικές οργανώσεις εκφράζουν φόβους ότι η νέα διοικητική αναδιάρθρωσης της χώρας με το Πρόγραμμα «Καλλικράτης» που προβλέπει τη συγχώνευση Δήμων, την κατάργηση Περιφερειών και τη θεσμοθέτηση 13 Αυτοδιοικητικών Περιφερειών, «αν δεν καθορισθούν έγκαιρα οι κανόνες λειτουργίας και αλληλοεξάρτησης των υπηρεσιών, μπορεί να αποτελέσει έναν
νέο γραφειοκρατικό δαίδαλο, με ότι τούτο συνεπάγεται». ΄Ηδη ανακοινώθηκε η αναστολή του προγράμματος ΘΗΣΕΑΣ, που εκτιμάται ότι θα έχει καταστρεπτικές συνέπειες, τόσο στην περιφέρεια, όσο και στις μικρές και μεσαίες εργοληπτικές επιχειρήσεις. Ακόμη, εκτιμούν ότι η τυχόν προώθηση της κατάργησης της εγγυοδοσίας και πιστοδοσίας του τομέα Μηχανικών (ΤΣΜΕΔΕ) θα ήταν καταστρεπτική για τον κλάδο. ΄Οτι πρέπει να ληφθούν μέτρα για την αποφυγή των υπερβολικών εκπτώσεων. Οτι πρέπει να καταργηθούν οι πρόσθετες εγγυητικές επιστολές και να υπάρξει έλεγχος εγκυρότητας των εγγυητικών, ενώ πρέπει να περιοριστούν στις απολύτως απαραίτητες οι απευθείας αναθέσεις έργων. Σε άλλο κοινό έγγραφο, οι πρόεδροι των πέντε εργοληπτικών οργανώσεων επισημαίΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
27
ΘΕΜΑ νουν ότι από το 2005 και μέχρι σήμερα, στα πλαίσια μιας κακώς νοούμενης και τελικά με αντίθετα από τα προσδοκώμενα αποτελέσματα πολιτικής για μείωση των ελλειμμάτων, υπήρξε συστηματική ασυνέπεια του ευρύτερου δημοσίου τομέα, στην εξόφληση των υποχρεώσεων του για συμβάσεις εκτέλεσης δημοσίων έργων. Η συστηματική καθυστέρηση πληρωμών για εκτελεσμένες εργασίες έλαβε ακόμη μεγαλύτερη έκταση την τελευταία τριετία, με σοβαρότατες επιπτώσεις που οδήγησαν και οδηγούν στην καταστροφή εργοληπτικών εταιρειών και επιχειρήσεων και στην συνεπαγόμενη αύξηση της ανεργίας, ενώ συνέβαλε και συμβάλει σημαντικά στην περαιτέρω επιδείνωση της οικονομικής κρίσης στην χώρα μας. Δυστυχώς η παραπάνω πολιτική που εφαρμόστηκε από την προηγούμενη Κυβέρνηση συνεχίζεται όπως φαίνεται και από την σημερινή. Η ανεπάρκεια πιστώσεων, οι ανατροπές συνθηκών εκτέλεσης των έργων (τιμές σιδήρου, ασφαλτικών, πετρελαίου κλπ) έχουν οδηγήσει πολλά έργα στην τελμάτωσής τους και σε όλη τη χώρα παρατηρείται υποτονική κατασκευαστική δραστηριότητα, εγκαταλειμμένα εργοτάξια κ.λ.π.
Προτάσεις εξόδου από την κρίση Μπροστά σε αυτή την απαισιόδοξη πραγματικότητα, οι εργοληπτικές οργανώσεις αντιπροτείνουν ανάπτυξη, με διεξόδους από την οικονομική κρίση που είναι: Διαφάνεια στην ανάθεση των έργων, με την ανάρτηση όλων των στοιχείων στο διαδίκτυο, ακόμη και των συμβάσεων που υπογράφονται. Αντιμετώπιση του φαινομένου των πολύ υψηλών εκπτώσεων Κατάργηση των πρόσθετων υψηλών εγγυητικών επιστολών Ενεργοποίηση των κοινοτικών προγραμμάτων χρηματοδότησης (ΕΣΠΑ, Γ¨ΚΠΣ, κλπ.) για την ολοκλήρωση των υποδομών της χώρας Επί πλέον , πρέπει να υπάρξουν πολιτικές για στήριξη των εργοληπτικών επιχειρήσεων, οι οποίες επιβάλλεται να συνδεθούν με τη νέα περιφερειακή διάρθρωση της χώρας. Διότι αφού αλλάζουν οι φορείς εκτέλεσης των έργων σε τοπικό επίπεδο, θα αλλάξει και ο τρόπος εκτέλεσης, ενώ και το μέγεθος των έργων θα μεταβληθεί. . Προφανώς, λοιπόν, απαιτείται τόσο οι εργοληπτικές οργανώσεις της χώρας, όσο και το υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων να
28
ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
ανασυντάξουν τις δυνάμεις τους, να εξυγιάνουν το χώρο τους και να απλοποιήσουν την εκπροσώπησή τους και τις διαδικασίες παραγωγής των έργων. •Εξυγίανση των Μητρώων Εργοληπτικών Επιχειρήσεων, ενώ χρειάζονται ακόμη: •Άρτιες και επικαιροποιημένες μελέτες. •Σωστή διοίκηση και επίβλεψη από πλευράς των κρατικών φορέων ανάθεσης των έργων.
Πρέπει επίσης να επιδιωχθεί η απαγκίστρωση των Εργοληπτικών Επιχειρήσεων από το θανάσιμο εναγκαλισμό του Τραπεζικού συστήματος. Γι αυτό θα πρέπει να καταργηθούν οι δυσβάστακτες πρόσθετες εγγυήσεις, που προβλέπει ο νόμος της προηγούμενης κυβέρνησης. Ταυτόχρονα είναι αναγκαίο να ληφθούν σχετικά μέτρα ανακούφισης των εταιριών όπως ρύθμιση ή συμψηφισμός χρεών προς την
εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία, η παράταση προθεσμιών ή διάλυση των εργολαβιών, η αντιμετώπιση σχετικών ποινικών διώξεων και διοικητικών μέτρων, διότι λόγω των συνθηκών αυτών προφανώς οι εργολήπτες δεν ευθύνονται για την αδυναμία αντιμετώπισης των οφειλών και υποχρεώσεων τους. Για να ξεπεραστούν τα όποια εμπόδια υπάρχουν στην ανάπτυξη των εργοληπτικών επιχειρήσεων, ιδιαίτερα στην παρούσα δυσμενή οικονομική συγκυρία, χρειάζεται ενότητα και πραγματική ενοποίηση όλων των εργοληπτικών οργανώσεων. Πρέπει να υπάρχει συντονισμός των δυνάμεων στον κοινό στόχο της ανάπτυξης, αλλά και συνεχής επαγρύπνηση για να προλαμβάνονται οι ηθελημένες ή αθέλητες «τρικλοποδιές» από όπου και αν προέρχονται. Προϋπόθεση για να ξεπεραστεί η κρίση είναι η στροφή της οικονομίας σε αναπτυξιακή κατεύθυνση και επομένως ενίσχυση των μηχανισμών της ανάπτυξης και όχι η διάλυσή τους.
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Σχέδιο για επενδύσεις 16 δισ. ευρώ σε ΑΠΕ μέχρι και το 2020 Tην πραγματοποίηση επενδύσεων ύψους 16 δισ. ευρώ σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έως το 2020, οι οποίες θα αυξήσουν την εγκατεστημένη ισχύ των ΑΠΕ από 4.500 MW που είναι σήμερα σε 15.000 MW, καλύπτοντας το 40% της κατανάλωσης ηλεκτρισμού της χώρας, από AΠE, προβλέπει το Yπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ) στην έκθεσή του για την επίτευξη των στόχων της Ε.Ε. για 20% συμμετοχή των ΑΠΕ στο ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας, 20% εξοικονόμηση ενέργειας και 20% μείωση των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου έως το 2020. Στην έκθεση, που δόθηκε σε δημόσια διαβούλευση έως το τέλος Ιουνίου προκειμένου στη συνέχεια να παραδοθεί στην Ε.Ε., προβλέπεται ακόμη ότι το συνολικό ύψος των επενδύσεων στον ενεργειακό τομέα, δημόσιου και ιδιωτικού, θα ανέλθει σε 22 δισ. ευρώ έως το 2020. Οι εθνικοί στόχοι που τίθενται στο πλαίσιο του 20-20-20 είναι συμμετοχή των ΑΠΕ κατά 18% στην τελική κατανάλωση ενέργειας και κατά 40% στην ηλεκτροπαραγωγή, αύξηση της συμμετοχής των βιοκαυσίμων στο 10% και μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 4% σε σχέση με το 2005. Σύμφωνα με τη μελέτη του υπουργείου που αναπτύσσεται με δύο σενάρια, το σενάριο αναφοράς και το σενάριο επίτευξης στόχων, το οποίο φαίνεται ότι υιοθετείται, είναι δυνατή η επίτευξη του 20% στην ενέργεια και 40% στον ηλεκτρισμό από ΑΠΕ με τις εξής παραδοχές: • Επενδύσεις ύψους 16 δισ. ευρώ σε ΑΠΕ που θα καταλήξουν σε περισσότερα από 15.000 MW τον χρόνο εγκατεστημένης ισχύος, από περίπου 4.500 MW το 2010. Πιο συγκεκριμένα, αναμένεται να εγκατασταθούν επιπλέον 6.000 MW αιολικά, 2.500 MW φωτοβολταϊκά και περίπου 250 MW μονάδες με χρήση βιομάζας. Το σύνολο των επενδύσεων στον ενεργειακό τομέα εκτιμάται ότι θα αγγίξει τα 22,3 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 15,7 δισ. ευρώ σε ΑΠΕ. • Επιστροφή της οικονομίας σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης από το 2012 και διατήρηση των τιμών του πετρελαίου στα επίπεδα των 90 - 100 δολάρια το βαρέλι έως το 2020. • Επιβάρυνση του συνόλου των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από τις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής από το 2013 (όπως προβλέπει κοινοτική Οδηγία) με δικαιώματα που προβλέπεται να κοστίζουν 20 ευρώ ανά τόνο. Το ΥΠΕΚΑ σημειώνει σχετικά ότι η επίτευξη των στόχων μέσω της αυξημένης διείσδυσης των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή θα έχει ως αποτέλεσμα την εξοικονόμηση 1,3 δισ. ευρώ τη δεκαετία 2010-2020 από τη μείωση των αγορών δικαιωμάτων εκπομπών. Ο σχεδιασμός προβλέπει επίσης σταδιακή απόσυρση 26 μονάδων ηλεκτροπαραγωγής της ΔΕΗ έως το 2024. Η αρχή έγινε με την 1η μονάδα της Πτολεμαΐδας και ακολουθούν το 2011 οι μονάδες Μεγαλόπολη 1 και 2, το 2012 οι Πτολεμαΐδα 2 και ΛΙΠΤΟΛ, το 2013 το Αλιβέρι 3 και 4, κ.ά. Συνολικά θα αποσυρθούν θερμικές μονάδες (κυρίως λιγνιτικές και μαζούτ, αλλά και οι παλιές φυσικού αερίου στο Λαύριο και το Κερατσίνι) ισχύος 5.378 MW, δηλαδή το μεγαλύτερο μέρος του θερμικού δυναμικού παραγωγής της ΔΕΗ. Στη θέση τους προβλέπεται η κατασκευή νέων μονάδων συνολικής ισχύος 5.484 MW που θα αρχίσουν να τίθενται σε λειτουργία από εφέτος. Σε αυτά περιλαμβάνεται 2.112 MW από ιδιωτικές μονάδες, στο πλαίσιο της απελευθέρωσης της αγοράς.
30
ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
Ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων Τον τρόπο λειτουργίας εξειδικευμένων εταιρειών που θα αναλαμβάνουν την ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων, καθώς κι ένα ευρύτατο ακόμη φάσμα ζητημάτων που αποσκοπούν στη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας (ψηφιακοί μετρητές σε κατοικίες- επιχειρήσεις, «πράσινα» οχήματα στο Δημόσιο κ.ά.), περιγράφει το νομοσχέδιο που κατέθεσε στη Βουλή το ΥΠΕΚΑ, μετά το τέλος της δημόσιας διαβούλευσης. Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, ο καταναλωτής θα υπογράφει με την επιχείρηση παροχής ενεργειακών υπηρεσιών μια σύμβαση στην οποία θα περιγράφονται η αγορά του απαραίτητου εξοπλισμού (π.χ. διπλά κουφώματα, θερμομόνωση), το συνολικό κόστος του έργου, η διαδικασία αποτίμησης του ενεργειακού οφέλους, ο τρόπος και ο χρόνος αποπληρωμής της εταιρείας. Στη σύμβαση θα μπορεί να συμμετέχει και τρίτος, ιδίως τράπεζες, προκειμένου να χρηματοδοτήσουν την παρεχόμενη υπηρεσία για λογαριασμό της εταιρείας, χωρίς εμπλοκή του πελάτη. Το αντάλλαγμα που θα καταβάλει ο πελάτης, βάσει της σύμβασης θα προκύπτει με βάση την εξοικονόμηση ενέργειας που επιτυγχάνεται. Σε περίπτωση μάλιστα που το οικονομικό όφελος από την εξοικονομούμενη ενέργεια αποδειχθεί σε βάθος χρόνου ότι είναι μικρότερο από εκείνο που έχει αρχικά καθοριστεί, η εταιρεία θα εισπράξει λιγότερα χρήματα από εκείνα που τα δύο μέρη είχαν αρχικά συμφωνήσει. Αν πάλι το οικονομικό όφελος από την εξοικονόμηση είναι μεγαλύτερο από το συμφωνηθέν, ο πελάτης καρπώνεται το υπερβάλλον. Τις εταιρείες αυτές θα μπορεί να τις βρει κάποιος σε ειδικό Μητρώο που θα συσταθεί στο ΥΠΕΚΑ και βασικός τους πελάτης, σε πρώτη φάση, θα είναι το Δημόσιο και ο ευρύτερος δημόσιος τομέας. Ειδικότερα, το νομοσχέδιο προβλέπει τα εξής: * Για κάθε νέα σύνδεση κατά την κατασκευή νέου κτιρίου ή κατά την αντικατάσταση υφιστάμενου μετρητή, οι εταιρείες ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου πρέπει να παρέχουν στους πελάτες τους ατομικούς μετρητές («έξυπνους» μετρητές) που θα μετρούν σε on-line χρόνο την πραγματική κατανάλωση ενέργειας. Κόστος τοποθέτησης ενός τέτοιου μετρητή στον πίνακα μιας κατοικίας είναι 90 ευρώ. Επίσης εντός ενός έτους από την ψήφιση του νόμου, οι εταιρείες υποχρεούνται να ενημερώσουν τους πελάτες τους με συγκριτικά στοιχεία σε ετήσια βάση, ώστε κι εκείνοι να έχουν εικόνα για τις όποιες αυξομειώσεις στα τιμολόγια των πρώτων. * Ελάχιστα ενεργειακά στάνταρτ για την αγορά νέου εξοπλισμού ή αντικατάσταση υφισταμένου από τους φορείς του Δημοσίου. Για τον λόγο αυτό θα υπογράφονται Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις. * Υποχρεωτική ποσόστωση στο Δημόσιο για χρήση «πράσινων» οχημάτων (υβριδικών, ηλεκτροκίνητων), καθώς επίσης αντικατάσταση των παλαιών ρυπογόνων.
Διαγωνισμός για ένα από τα μεγαλύτερα φωτοβολταϊκά πάρκα της Ευρώπης Δημοσιεύτηκε από τη ΔΕΗ Ανανέωσιμες η διακήρυξη μειοδοτικού διαγωνισμού για τη μελέτη προμήθεια, μεταφορά, εγκατάσταση, και λειτουργία δύο φωτοβολταϊκών σταθμών ονομαστικής ισχύος 39 μεγαβατ και 11 μεγαβατ, αντίστοιχα, στη Μεγαλόπολη Αρκαδίας που θα αποτελέσει ένα από τα 10 μεγαλύτερα φωτοβολταϊκά πάρκα της Ευρώπης. Το έργο θα κατασκευαστεί σε δύο όμορες εκτάσεις που θα διαμορφώσει ο ανάδοχος, συνολικού εμβαδού 2.026.956 m² οι οποίες βρίσκονται στη θέση Μεγάλες Λάκκες του Δήμου Μεγαλόπολης του Νομού Αρκαδίας . Η έκταση που έχει μισθώσει η εταιρεία Αρκαδικός Ήλιος Ενα ΑΕ έχει εμβαδόν 1.611.038 m² και θα εγκατασταθεί ο ένας φωτοβολταϊκός σταθμός ονομαστικής ισχύος 39 MW , ενώ η έκταση που έχει μισθώσει η εταιρεία Αρκαδικός Ηλιος Δύο ΑΕ έχει εμβαδόν 415.918 m² και θα εγκατασταθεί ο δεύτερος φωτοβολταϊκός σταθμός ονομαστικής ισχύος 11 MW. Ο διαγωνισμός θα «τρέχει» έως τις 30 Σεπτεμβρίου και ο προϋπολογισμός του έργου είναι 154 εκ. ευρώ. Ο μειοδότης θα πρέπει να παραδώσει το έργο με το κλειδί στο χέρι, αναλαμβάνοντας και τη 5ετη συντήρηση, καθώς επίσης την κατασκευή υποσταθμού 150/20 KV, δύο μετασχηματιστών 40-50 MVA, την προμήθεια των φωτοβολταικών πάνελ, τους μετατροπείς βάσης, κ.ά. και θα τεθεί σε λειτουργία, το Μάρτιο του 2012. Τα δύο πάρκα θα έχουν προδιαγραφές για να παράγουν ενέργεια 65.000 MWh το χρόνο, που ισοδυναμεί με την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών 28.000 νοικοκυριών στην Μεγαλόπολη. Σε εμπορική λειτουργία θα τεθούν σε 14 μήνες από την υπογραφή της σύμβασης. Η επιχείρηση έχει το δικαίωμα να αναθέσει πρόσθετη ισχύ 10% με συμπλήρωμα της σύμβασης, με αναλογική αύξηση του συμβατικού τιμήματος.
Χάνεται χρήμα για το περιβάλλον Τις αδιαφανείς διαδικασίες χρηματοδότησης δράσεων για το περιβάλλον μέσω του Εθνικού Ταμείου Εφαρμογής Ρυθμιστικών και Πολεοδομικών Σχεδίων (ΕΤΕΡΠΣ) καταδεικνύει έκθεση της συμβουλευτικής και ελεγκτικής εταιρείας Ρricewaterhouse Coopers που έγινε για λογαριασμό του ΥΠΕΚΑ. Όπως προέκυψε από την αξιολόγηση λειτουργίας του ΕΤΕΡΠΣ για την περίοδο 2005-2009, περίπου οι μισές υπουργικές αποφάσεις χρηματοδότησης (48%) αφορούσαν δήμους, ενώ το 19% ιερούς ναούς και μητροπόλεις και το 10% κατέληγε σε μη κυβερνητικές οργανώσεις. Δεν είναι τυχαίο ότι στο 49% των δράσεων δεν παρουσιάζεται έως σήμερα απολύτως καμία οικονομική απορρόφηση. Κανένας δεν παρακολουθούσε την εξέλιξη υλοποίησης των έργων. Έτσι, το ΥΠΕΚΑ αποφάσισε να προχωρήσει στην ανάκληση των Υπουργικών Αποφάσεων για τη χρηματοδότηση έργων από το ΕΤΕΡΠΣ, οι οποίες είχαν υπογραφεί πριν από τις 3 Οκτωβρίου 2009. Αυτή τη στιγμή το συνολικό αποθεματικό του ΕΤΕΡΠΣ ανέρχεται σε 262 εκατ. ευρώ. Εκεί καταλήγουν χρήματα από πρόστιμα και από ανταποδοτικά τέλη. Οι ξένοι ελεγκτές διαπίστωσαν προβλήματα και στην είσπραξη των εσόδων. Την ίδια στιγμή το ΕΤΕΡΠΣ χρωστάει χρήματα σε πολλούς εργολήπτες για εκτελεσμένες εργασίες (βλέπε ΒΗΜΑ ΣΥΝΔΕΣΜΩΝ, παρέμβαση Συνδέσμου Ρεθύμνου).
ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
31
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Αναγκαία τα έργα διαχείρισης αποβλήτων Την ανάγκη για τη συνεργασία του ιδιωτικού τομέα και τη διασφάλιση πόρων από το ΕΣΠΑ για την προώθηση των έργων σχετικά με τη διαχείριση των αποβλήτων και την προώθηση της ανακύκλωσης, τόνισε η υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Τίνα Μπιρμπίλη στην ομιλία της στην ημερίδα του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Ανακύκλωσης και Ενεργειακής Αξιοποίησης (ΣΕΒΙΑΝ). Αναφερόμενη στην επιρροή της οικονομικής κρίσης στο μοντέλο διαχείρισης των απορριμμάτων, η υπουργός εστίασε στη μέγιστη δυνατή αξιοποίηση των πόρων του ΕΣΠΑ για την επίτευξη των στόχων και συμπλήρωσε: «Δεν έχουμε την πολυτέλεια να εφαρμόσουμε πρακτικές διαχείρισης απορριμμάτων που αποκλίνουν από τις απαιτήσεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας δημιουργώντας έτσι τον κίνδυνο καταδίκης από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Η χώρα δεν αντέχει -ιδίως την περίοδο της κρίσης- αυτό το περιβαλλοντικό και οικονομικό κόστος, αλλά ούτε και άλλο πλήγμα στην αξιοπιστία της».
Ολοκληρώθηκαν δύο νομοσχέδια για το περιβάλλον Δύο νομοσχέδια με στόχους την προστασία της βιοποικιλότητας και την καλύτερη διακυβέρνηση σε θέματα περιβαλλοντικής πολιτικής παρουσίασε το YΠΕΚΑ στο υπουργικό συμβούλιο. Σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας είναι απαραίτητος ο συντονισμός των διατάξεων που την αφορούν με τις αντίστοιχες για τη δασική νομοθεσία. Ακόμα, προτεραιότητα του υπουργείου είναι να προσαρμόσει τις διεθνείς συμβάσεις με το ελληνικό Δίκαιο, όπως και να απλοποιήσει τις διαδικασίες χαρακτηρισμού μιας περιοχής ως προστατευόμενης. Αναλαμβάνει, επιπλέον, να διευκρινίσει τι συμπεριλαμβάνεται στα όρια προστασίας των περιοχών αυτών, συμπεριλαμβανομένων των μικρότερων υγροτόπων και των περιοχών του κοινοτικού δικτύου Natura 2000. Oσον αφορά το σχέδιο νόμου «Εθνική Υποδομή Γεωχωρικών Πληροφοριών», που ορίζει τη δημιουργία Εθνικής Υποδομής Γεωχωρικών Πληροφοριών (ΕΥΓΕΠ), σύμφωνα με την οδηγία INSPIRE, το υπουργείο επισημαίνει ότι στόχος του είναι ίση πρόσβαση όλων των πολιτών στα γεωχωρικά δεδομένα και η ενθάρρυνση των επενδύσεων στα γεωχωρικά δεδομένα της χώρας. Γι΄ αυτό και προωθεί δράσεις δημιουργίας μιας Εθνικής Διαδικτυακής Πύλης Γεωχωρικών Πληροφοριών (geoportal) στον Οργανισμό Κτηματολογίου και Χαρτογραφήσεων Ελλάδας (ΟΚΧΕ), καθώς και Εθνικής Επιτροπής Γεωπληροφορίας.
Παρουσιάστηκε το Πρόγραμμα αναπλάσεων «Αθήνα 2014» H ανάσχεση της αστικής διάχυσης στις εκτός σχεδίου περιοχές της Αττική, η απόδοση της Αθήνας στους κατοίκους της πόλης σε επίπεδο μετακίνησης, η κατασκευή ποδηλατοδρόμων και η έμφαση στα μέσα μαζικής μεταφοράς σταθερής τροχιάς (τραμ), η ανάδειξη υποβαθμισμένων περιοχών σε περιοχές οικονομικής δραστηριότητας και κατοικίας, η δημιουργία τριών μητροπολιτικών πάρκων και η προστασία και βιώσιμη διαχείριση της υπαίθρου και των ορεινών όγκων της Αττικής είναι οι στρατηγικές προτεραιότητες του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής για την περίοδο 2010-2014, όπως
32
ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
αναφέρονται στο «Αθήνα-Αττική 2014». Παρουσιάζοντας το πρόγραμμα η υπουργός ΠΕΚΑ Τ. Μπιρμπίλη τόνισε ότι αυτό «στην ουσία, δεσμεύει ως προς τις κατευθύνσεις και τους στόχους το Νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο Αττικής», το οποίο αναμένεται να ολοκληρωθεί με τη μορφή σχεδίου νόμου και να τεθεί σε διαβούλευση μέχρι τα τέλη του 2010. Εξέφρασε, επίσης, την ελπίδα ότι «σε διάστημα ενός εξαμήνου περίπου θα παρουσιάσουμε το αντίστοιχο Πρόγραμμα για τη Θεσσαλονίκη και την ευρύτερη περιοχή της».
Ειδικότερα, οι παρεμβάσεις του ΥΠΕΚΑ αφορούν - την πεζοδρόμηση της λεωφόρου Βασιλίσσης Όλγας με διέλευση μόνον Μέσων Μαζικής Μεταφοράς στο πλάτος των υφιστάμενων λωρίδων του τραμ και την κίνηση, ως μεταβατική φάση, των τρόλεϊ σε άλλη λωρίδα. Επικαιροποιούνται οι μελέτες και δημοπρατείται το έργο εντός του 2010. - την προετοιμασία, σε συνεργασία με το υπουργείο Υποδομών, της πεζοδρόμησης της Πανεπιστημίου, με πρόβλεψη διέλευσης τραμ, ώστε να προκηρυχθεί σύντομα διεθνής αρχιτεκτονικός διαγωνισμός. - την προκήρυξη διαγωνισμού για την ανάπλαση της πλατείας Θεάτρου και της οδού Μενάνδρου, ώστε να καταστεί ζωντανός όλο το 24ωρο και φιλικός στον κάτοικο και επισκέπτη. - την άμεση κήρυξη της οδού Ευρυπίδου σε οδό των «μπαχαρικών και των παραδοσιακών μαγαζιών», στο πλαίσιο πιλοτικής εφαρμογής μέτρου, το οποίο αν επιτύχει θα επεκταθεί σε άλλους δρόμους των Αθηνών, Πειραιά και Θεσσαλονίκης. - τις μελέτες και την άμεση εκκίνηση των πρώτων έργων αναπλάσεων στις πλατείες Αγίου Παντελεήμονα, Αττικής, και Αγίου Νικολάου Αχαρνών. Επιπλέον, την άμεση προκήρυξη αρχιτεκτονικών διαγωνισμών για αναπλάσεις στις υποβαθμισμένες πλατείες και χώρους στον Κολωνό, τα Καμίνια και τα Άνω Λιόσια. - στην προκήρυξη πιλοτικού χαρακτήρα διαγωνισμών για μετατροπή των ενδιάμεσων δρόμων τεσσάρων οικοδομικών τετραγώνων σε χώρους πρασίνου και αναψυχής. - στην ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου στην Ακαδημία Πλάτωνος. Εξάλλου, στις μεγάλες μητροπολιτικές παρεμβάσεις περιλαμβάνονται - η ανάπλαση του Φαληρικού Όρμου σε παραθαλάσσιο πάρκο. Προβλέπεται η μετατροπή του γηπέδου του Tae Kwon Do σε Διεθνές Συνεδριακό Κέντρο της Αθήνας. - η δημιουργία μητροπολιτικού πάρκου στο χώρο του πρώην Αεροδρομίου στο Ελληνικό. Αναμένεται, εντός του 2010, η ολοκλήρωση της συνολικής πρότασης. - η ανάπλαση της λιμενοβιομηχανικής ζώνης ΔραπετσώναςΚερατσινίου σε πάρκο Πρασίνου και Πολιτισμού, σε συνδυασμό με τη δημιουργία Κέντρου Ναυτιλιακών Επιχειρήσεων. - η αναβάθμιση της περιοχής του Ελαιώνα με στόχο την ανάδειξη μιας περιοχής, προνομιακής για την οικονομική ανάπτυξη της Αθήνας. - η δημιουργία δύο ενοποιημένων μητροπολιτικών πάρκων, του πάρκου Γουδή και του πάρκου Ιλισίων. Ολοκληρώνεται εντός του 2010 η μελέτη για έργο ανάπλασης πιλοτικής περιοχής περίπου 70 στρεμμάτων. - η αξιοποίηση του πάρκου «Αντώνη Τρίτση» ως ενιαίου χώρου πράσινου και αναψυχής για τη Δυτική Αθήνα. - η αναβάθμιση του άξονα της οδού Πειραιώς στο πλαίσιο της ανάδειξης της σύνδεσης των κέντρων της Πόλης της Αθήνας και του Πειραιά με στόχο την ανάσχεση της διάχυσης του αστικού ιστού. Στον τομέα της βιώσιμης αστικής κινητικότητας στην Αττική, επιδιώκεται η υποκατάσταση του αυτοκινήτου από άλλα λιγότερο ρυπογόνα μέσα με έμφαση στο τραμ και τη δημιουργία πεζοδρόμου-ποδηλατοδρόμου από τον Φαληρικό Όρμο έως τα Λιμανάκια Βουλιαγμένης και από την Κηφισιά στο Φαληρικό Όρμο, μήκους 25 χλμ. που θα διέρχεται από τους αρχαιολογικούς χώρους του κέντρου. Για την αποκατάσταση και διατήρηση της βιοποικιλότητας των ορεινών όγκων και την προστασία ευαίσθητων φυσικών περιοχών της Αττικής, προβλέπεται, τέλος, εντός του 2010: - η εκπόνηση δασικών χαρτών για τη Βόρεια και Νότια Αττική, που θα
καλύπτουν το 70% σχεδόν τη περιφέρειας. - η σύνταξη προδιαγραφών και η υπόδειξη περιοχών για προκήρυξη μελετών, στο πλαίσιο προγράμματος αναδασώσεων για τους ορεινούς όγκους της Αττικής. - δράσεις για τον ολοκληρωμένο σχεδιασμό της αποκατάστασης ανενεργών λατομείων. - δράσεις για την εγκατάσταση συστήματος παρακολούθησης της ποιότητας νερού και δράσεις οικολογικής αποκατάστασης της λίμνης Κουμουνδούρου. - η έκδοση αναστολής οικοδομικών εργασιών, η εκπόνηση μελέτης και η έκδοση προεδρικού διατάγματος για την προστασία του υγρότοπου Βουρκάρι στο Δήμο Μεγάρων.
Ενεργειακή αναβάθμιση σε 30 κτίρια Eργα ενεργειακής αναβάθμισης σε 30 δημόσια κτίρια, ανάμεσά τους τα κτήρια της Βουλής, του υπουργείου Οικονομικών, το Λαϊκό Νοσοκομείο, ο Ευαγγελισμός, η ΕΡΤ, το υπουργείο Δικαιοσύνης και το Αρχηγείο της Αστυνομίας, ξεκινούν στα τέλη Ιουλίου. Πρόκειται για έργα προϋπολογισμού 50 εκατ. ευρώ που εντάσσονται στο πρώτο μέρος, του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη», που προωθεί το ΥΠΕΚΑ
Συγκρότηση Επιτροπής για τον Εθνικό Ενεργειακό Σχεδιασμό
Στη συγκρότηση της «Επιτροπής για τη μελέτη και επεξεργασία θεμάτων Εθνικού Ενεργειακού Σχεδιασμού και Ενεργειακής Κυβερνητικής Πολιτικής» προχώρησε το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, μετά από σχετική απόφαση που υπέγραψε η Υπουργός Τίνα Μπιρμπίλη. Πρόεδρος της επιτροπής ορίστηκε ο Κωνσταντίνος Μαθιουδάκης, Γενικός Γραμματέας Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής του ΥΠΕΚΑ και ως Αναπληρωτής Πρόεδρος ο Νικόλαος Βασιλάκος, Πρόεδρος της ΡΑΕ (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας). Τα υπόλοιπα μέλη είναι οι: • Μιχαήλ Παπαδόπουλος, Πρόεδρος Δ.Σ. της ΔΕΣΜΗΕ (Διαχειριστής Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας), • Πάνος-Δημήτριος Μαυροκέφαλος, Πρόεδρος Δ.Σ. της ΔΕΣΦΑ (Διαχειριστής Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου), • Αρθούρος Ζερβός, Πρόεδρος Δ.Σ. της ΔΕΗ, • Χάρης Σαχίνης, Πρόεδρος Δ.Σ. της ΔΕΠΑ (Δημόσια Επιχείρηση Αε ίου), • Ιωάννης Αγαπητίδης, Πρόεδρος Δ.Σ. της ΚΑΠΕ (Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας), • Νικόλαος Χαραλαμπίδης, Γενικός Διευθυντής Ελληνικού Τμήματος Greenpeace, • Δημήτρης Λάλας, Καθηγητής, Εθνικός Εκπρόσωπος για το Κλίμα • Κωσταντίνος Μανιατόπουλος, πρώην Γενικός Διευθυντής Ενέργειας Ευρωπαϊκής Επιτροπής, • Παντελής Κάπρος, Καθηγητής ενεργειακής οικονομίας του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου.
ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
33
BHMA ΣΥΝΔΕΣΜΩΝ ΣΕΔΕ ΡΕΘΥΜΝΟΥ
Διαμαρτυρία για τις οφειλές του ΕΤΕΡΠΣ Ο Σύνδεσμος Ρεθύμνου με επιστολή που υπογράφουν ο πρόεδρός του Ρούσσος Μπουρμπάκης και η Γενική Γραμματέας Χρυσούλα Μανουσάκη διαμαρτύρεται έντονα, για τις οφειλές του ΕΤΕΡΠΣ, προς τους εργολήπτες μέλη του, οι οποίες ξεπερνούν σε καθυστέρηση το πεντάμηνο. «Και ενώ περιμέναμε πάνω από πέντε μήνες για να ψηφιστούν οι πιστώσεις και να πληρωθούμε, επισημαίνεται στην επιστολή, τελικά καταλήγουμε όλα τα εντάλματα της Ελλάδας, να τα χρεώνεται ένας υπάλληλος και εξακολουθούμε να είμαστε σε αναμονή ποιος ξέρει για πόσο χρονικό διάστημα. Παρακαλούμε λοιπόν 1.Επειδή το συγκεκριμένο φαινόμενο είναι αρκετά σύνηθες τον τελευταίο καιρό, κλονίζοντας σοβαρά τον κλάδο των εργοληπτών δημοσίων έργων, 2.Επειδή πολλοί από τους εργολήπτες έχουν εκτελέσει το μεγαλύτερο μέρος των εργολαβιών τους, έχοντας ουσιαστικά χρηματοδοτήσει οι ίδιοι το έργο και έχοντας επωμιστεί ένα μεγάλο οικονομικό βάρος, 3.Επειδή ο Σύνδεσμος Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Ν. Ρεθύμνου, σύμφωνα με τις διατάξεις του καταστατικού του, έχει υποχρέωση απέναντι στα μέλη του να προασπίσει τα συμφέροντά τους και να μάχεται για την εξασφάλιση νόμιμων διαδικασιών από τη φάση της μελέτης έως και την κατασκευή των Δημοσίων Έργων, 4.Επειδή η Διοίκηση έχει υποχρέωση να διευκολύνει και όχι να δυσχεραίνει την κατασκευή των δημοσίων έργων, Για τους παραπάνω λόγους, και με ρητή επιφύλαξη για την άσκηση κάθε νόμιμου δικαιώματος μας ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΟΜΑΣΤΕ ΚΑΙ ΖΗΤΑΜΕ: Να οριστούν τουλάχιστον δύο ή τρεις ακόμα υπάλληλοι για ένα διάστημα μέχρι να αποσυμφορηθεί το σύστημα προκειμένου να επισπεύσουμε το δυσβάστακτο χρονικό διάστημα της πληρωμής των εργοληπτών δημοσίων έργων».
ΣΕΔΕ ΗΛΕΙΑΣ
Υπερχρέωση των δήμων
Ο ΣΕΔΕ Ηλείας με επιστολή του προέδρου του Νίκου Διάκου προς τον υπουργό Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Γιάννη Ραγκούση, σχετικά με το θέμα της υπερχρέωσης των Δήμων ενόψει δημοτικών εκλογών, τονίζει τα εξής:
00 34
ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
«Κατά πάγια τακτική πολλοί εν ενεργεία δήμαρχοι , κάποιους μήνες πριν τις εκλογές , δημοπρατούν ασύστολα έργα ΄΄φούσκες ΄΄, τα οποία είναι κυρίως έργα βιτρίνας και έχουν να κάνουν κυρίως με την αυτοπροβολή τους και όχι με τις άμεσες ανάγκες των δημοτών σε έργα υποδομής και ουσίας. Δηλαδή οι δήμαρχοι χωρίς να διαθέτουν ούτε δραχμή από προσωπικά κονδύλια, αλλά με κρατικά κονδύλια και όπου αυτά δεν υπάρχουν με ΄΄ αεροπιστώσεις ΄΄ δημοπρατούν σωρεία έργων προκειμένου να ενισχύσουν την θέση τους ενόψει του χρίσματος. Ειδικά τώρα που δήμοι φαντάζουν ως μικρά κρατίδια, οι δήμαρχοι ονειρεύονται εαυτούς ΄΄μικρούς κυβερνήτες ΄΄ και έχουν επιδοθεί σε ένα ανελέητο κυνηγητό του οράματος με κάθε τρόπο και με κάθε μέσο ηθικό , ανήθικο , νόμιμο ή παράνομο. Έτσι λοιπόν βλέπουν το φως της δημοσιότητας σωρεία έργων ασύμβατων με τα τοπικά προβλήματα αλλά κυρίως με την οικονομική στενότητα στην οποία έχει περιέλθει το ελληνικό κράτος . Το θέμα λοιπόν είναι ποιος θα πληρώσει ΄΄ το μάρμαρο΄΄ ; Φυσικά όχι οι δήμαρχοι , οι οποίοι παρά την όποια διασπάθιση του δημοσίου χρήματος είναι μια ζωή στο απυρόβλητο . Αθροιστικά τη ζημιά για τα καμώματα των δημάρχων την πληρώνει το κοινωνικό σύνολο με δύο τρόπους. Ο ένας είναι η αφαίρεση πόρων από έργα πνοής και υποβάθμιση της ανάπτυξης . Ο άλλος είναι αφαίρεση πόρων από τις τοπικές αγορές , με ανεξέλεγκτα αποτελέσματα. Δηλαδή όταν δεν πληρώνεται ο εργολάβος είναι λάθος νοοτροπία να πιστεύεται ότι αφαιρούνται πόροι από τον εργολάβο. Αφαιρούνται πόροι από την τοπική κοινωνία, αφού τα έργα εμπεριέχουν υλικά της ντόπιας αγοράς και αναλώσιμα των ντόπιων εμπορικών επιχειρήσεων . Έτσι λοιπόν με μια ασυνείδητα πολιτική απόφαση (έτσι λένε την παρανομία οι πολιτειακοί) οδηγείται σε μαρασμό η ντόπια αγορά και το ντόπιο εργατικό δυναμικό με απώτερο σκοπό να αντλήσει ο κάθε δήμαρχος ισχύ και προβολή για μια προσωπική επιτυχία στις επερχόμενες εκλογές, χωρίς να νοιάζεται για τις όποιες συνέπειες αυτών των ενεργειών του στο κοινωνικό σύνολο. ΄΄Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα΄΄ λοιπόν, αλλά μέχρι πότε; Κύριε Υπουργέ Έχετε ηθική υποχρέωση τώρα που έχει αρ-
χίσει να ξεχωρίζει πανεθνικά ΄΄η ήρα από το σιτάρι ΄΄ να εκδώσετε μια αυστηρή υπουργική απόφαση με την οποία θα εμποδίσετε τους ΄΄ κλακαδόρους ΄΄ και τ΄ αφεντικά τους να ανελιχθούν ΄΄ πατώντας ΄΄ επί της νομιμότητας, υπερχρεώνοντας τους δήμους και εξαπατώντας χιλιάδες εργαζόμενους και μικρομεσαίους επιχειρηματίες».
ΣΠΕΔΕ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑΣ
Κατάργηση ειδικών πτυχίων Δημοσίων Δασοτεχνικών Έργων (Ε.Δ.Δ.Ε.)
Ο Σύνδεσμος Πρωτεύουσας με επιστολή που υπογράφουν ο πρόεδρός του Κ. Κατσούλας και ο Γενικός Γραμματέας Μ. Κλαπαδάκης και απευθύνουν προς τον υπουργό Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων Δ. Ρέππα, ζητούν την κατάργηση των ειδικών πτυχίων Δημοσίων Δασοτεχνικών Έργων (Ε.Δ.Δ.Ε.) και την ένταξη των κατόχων του σε συναφή κατηγορία του ΜΕΕΠ. Αναλυτικότερα αναφέρουν: «Σε συνέχεια πολυετών επαφών του Συνδέσμου μας με συναδέλφους εργολάβους δημοσίων έργων και φορείς των αρμοδίων υπουργείων ΥΠΟΜΕΔΙ και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, θα θέλαμε να σάς θέσουμε υπόψιν ένα σοβαρό ζήτημα που απασχολεί τον κλάδο και αφορά στους Εργολήπτες Δημοσίων Δασοτεχνικών Έργων και Εργασιών (Ε.Δ.Δ.Ε.). Η ως άνω ειδική κατηγορία εργολάβων δημοσίων έργων θεσπίστηκε με το Π.Δ. 437/1981, το οποίο ορίζει τους όρους και τις προϋποθέσεις για την κτήση της ιδιότητας του εργολήπτη δημοσίων δασοτεχνικών έργων και εργασιών, καθώς και τους τρόπους ανάληψης, εκτέλεσης και παράδοσης των συγκεκριμένων έργων και εργασιών. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα άρθρα 16, 17 και 18 του Π.Δ. 437/1981 αναγνωρίζεται το δικαίωμα στους δασολόγους, κατόχους πτυχίου του Δασολογικού Τμήματος της Γεωπονικής και Δασολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης ή ισότιμης Σχολής του εξωτερικού, και σε τεχνολόγους δασοπονίας πτυχιούχους της οικείας Σχολής των ΚΑΤΕΕ ή άλλων ισοτίμων Σχολών, να λάβουν πτυχίο Ε.Δ.Δ.Ε., το οποίο χορηγείται από τον Υπουργό Γεωργίας, θεσπίζοντας ειδικό μητρώο για αυτούς. Με αυτή την ιδιότητα λαμβάνουν το δικαίωμα να αναλαμβάνουν έργα που προκηρύσσονται σύμφωνα με τους όρους του προαναφερθέντος Π.Δ. Ταυτόχρονα, οι πιο πάνω αναφερόμενοι δασολόγοι και δασοπόνοι, έχουν το δικαίωμα κατ’ εφαρμογήν των διατάξεων του Ν. 1418/1984, όπως ισχύει σήμερα, να λάβουν πτυχίο ΜΕΕΠ για έργα πρασίνου και να συμμετέχουν σε αντί-
στοιχους διαγωνισμούς. Ουσιαστικά λοιπόν, οι δασολόγοι και δασοπόνοι είναι κάτοχοι ταυτόχρονα δύο εργοληπτικών πτυχίων, ήτοι και του Ε.Δ.Δ.Ε., αλλά και του ΜΕΕΠ και μπορούν την ίδια ημέρα και την ίδια ώρα να συμμετέχουν σε δυο διαφορετικούς διαγωνισμούς. Αυτό, αν μη τι άλλο είναι παράνομο και αντισυνταγματικό, ενώ δημιουργεί σαφείς συνθήκες ανισότητος και αθέμιτου ανταγωνισμού. Σημειωτέον και αξιοπερίεργο είναι το γεγονός ότι, το Ε.Δ.Δ.Ε. Δ’ τάξεως δεν έχει «οροφή» προς τα άνω, δηλαδή μπορεί να λάβει μέρος σε έργα δασοτεχνικά ποικίλης ύλης οιασδήποτε αξίας από 1.000.000 δρχ. μέχρι άπειρο. Ουσιαστικά, λοιπόν, έχουν εξομοιωθεί με εταιρείες 7ης τάξεως του ΜΕΕΠ, χωρίς τους όρους και τις προϋποθέσεις των διατάξεων του Ν. 1418/1984, όπως ισχύει σήμερα. Περαιτέρω, το ως άνω διάταγμα αναφέρεται ρητώς και ευθέως στις διατάξεις περί δημοσίων έργων στο άρθρο 8, αναφορικά με τα έργα που εκτελούνται με εργολαβία. Πλην όμως, εμφανίζει αποκλίσεις από τη νομοθεσία δημοσίων έργων σε θέματα εμπειρίας, τάξεων κλπ, δημιουργώντας στην πράξη ανισότητες μεταξύ των εργολάβων δημοσίων έργων που διέπονται από την νομοθεσία δημοσίων έργων (Ν. 1418/1984, Π.Δ. 609/1985, Κωδικοποίηση των προαναφερθέντων με τον Ν. 3669/2008), ενώ δημιουργεί και «γόνιμο έδαφος» για την εφαρμογή αδιαφανών διαδικασιών σε διαγωνισμούς για έργα πρασίνου, δασοτεχνικά κλπ. Συγκεκριμένα, έχει καταγγελθεί, από μέλη του Συνδέσμου μας, ο αποκλεισμός τους, εξαιτίας του ως άνω Π.Δ. με αρ. 437/1981, από διαγωνισμούς δασοτεχνικών έργων και εργασιών, καίτοι κατέχουν την απαιτούμενη εμπειρία και διαθέτουν τα απαραίτητα προσόντα. Συχνότερο είναι δε το φαινόμενο της «σώρευσης» και εργασιών άσχετων με το περιεχόμενο του εν λόγω Π.Δ., όπως π.χ. οδοποιοίας, οικοδομικών, υδραυλικών κ.λ.π. και μάλιστα ευρύτατων σε δαπάνη και όγκο εν σχέση με το σύνολο του δασοτεχνικού έργου, με προφανή ζητήματα νομιμότητας και διαφάνειας να ανακύπτουν από τις συγκεκριμένες ενέργειες. Δοθέντος του γεγονότος ότι το Π.Δ. 437/1981 «Περί μελέτης και εκτελέσεως δασοτεχνικών έργων» αποτελεί νομοθέτημα παρωχημένο στο περιεχόμενό του, εκδοθέν μάλιστα προ της θέσεως σε ισχύ της νομοθεσίας περί δημοσίων έργων. Δοθέντος του γεγονότος ότι εξαιτίας της «αρχαιότητάς» του είναι «ανακόλουθο» προς την ισχύουσα νομοθεσία δημοσίων έργων. Δοθέντων, τέλος, των διαφόρων περιστατικών που έχουν υποπέσει στην αντίληψή μας και των όσων έχουν, κατά καιρούς, καταγγελθεί από μέλη του Συνδέσμου μας και σάς έχουμε επισημάνει, εκτιμούμε και εισηγούμα-
στε την κατάργηση του ανωτέρω Προεδρικού Διατάγματος και την ένταξη, των μέχρι σήμερα κατόχων πτυχίου Ε.Δ.Δ.Ε., σε μία από τις υπάρχουσες κατηγορίες του ΜΕΚ, όπως όλων των ΕΔΕ, είτε αυτή είναι η κατηγορία πρασίνου είτε κάποια άλλη νέα που θα δημιουργηθεί . Θεωρούμε επιβεβλημένη μια τέτοια απόφαση, από μέρους σας, καθόσον έτσι θα καταπολεμηθούν τα διάφορα κρούσματα αδιαφανούς συμπεριφοράς που έχουν παρατηρηθεί σε διαγωνισμούς για δασοτεχνικά έργα και θα εξισωθούν, επιτέλους οι συνάδελφοι με πτυχίο ΕΔΔΕ με τους υπόλοιπους ΕΔΕ, σύμφωνα με τα προσόντα και την εμπειρία τους, βάσει των γενικά και καθολικά εφαρμοζόμενων διατάξεων της νομοθεσίας δημοσίων έργων. Κατόπιν των ανωτέρω - καταλήγει η επιστολή - παρακαλούμε να λάβετε σοβαρά υπόψη και να κάνετε δεκτό το αίτημά μας για κατάργηση του πτυχίου Ε.Δ.Δ.Ε. και την ένταξη των κατόχων του σε συναφή κατηγορία του ΜΕΕΠ, για τους λόγους διαφάνειας και ισότητας που προεκθέσαμε ανωτέρω».
ΣΕΔΕ ΠΕΛΛΑΣ
Αποφυγή αθέμιτου ανταγωνισμού
Ο Σύνδεσμος Πέλλας με επιστολή του προέδρου του Θ. Κουκούλη προς την ΠΕΣΕΔΕ επισημαίνει: «Συνάδερφοι, είναι γνωστό σε όλους μας η αδυναμία εξασφάλισης Εγγυητικών Επιστολών Καλής Εκτέλεσης παρ’ όλες τις δεσμεύσεις ακινήτων και καταθέσεων στις τράπεζες. Με απορία παρακολουθούμε την ευκολία που εργοληπτικές επιχειρήσεις προσφέρουν υπερβολικά υψηλές εκπτώσεις και μάλιστα προβληματιζόμενοι για την εξασφάλιση των απαραίτητων εγγυητικών επιστολών. Κατόπιν αυτού ζητάμε για την αποφυγή αθέμιτου ανταγωνισμού τον έλεγχο όλων ανεξαιρέτως των Εγγυητικών Επιστολών Καλής Εκτέλεσης με απόφαση του Υπουργείου και κοινοποίηση στους αντίστοιχους Συνδέσμους ΕΔΕ».
ΣΕΔΕ ΧΑΝΙΩΝ Στελέχωση της Υπηρεσίας του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
Ο Σύνδεσμος Χανίων με επιστολή του προέδρου του Α. Γιαννακάκη και του Γεν. Γραμματέα του Δ. Ηλιάδη, προς τον πρόεδρο του Ελεγκτικού Συνεδρίου ζητά τη στελέχωση της υπηρεσίας του νομού. Αναλυτικότερα αναφέρει: «Όπως είναι γνωστό στο νομό Χανίων λειτουργεί η Υπηρεσία του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, η οποία καθήκοντα έχει να ασκεί τον έλεγχο των πάσης φύσεως δαπανών των Υπηρεσιών του Δημοσίου και των ελεγχομένων από αυτό Οργανισμών και Νομικών Προ-
σώπων. Επειδή εδώ και αρκετό χρονικό διάστημα, περίπου τέσσερα έτη, η Υπηρεσία του Επιτρόπου υπολειτουργεί, με τον ορισμένο Επίτροπο να εξυπηρετεί δύο νομούς (Χανίων και Ρεθύμνου), το πρόβλημα είναι τεράστιο, διότι στην ουσία η Υπηρεσία λειτουργεί με δύο υπαλλήλους, ενώ έπρεπε να έχει εννέα, σύμφωνα με τον οργανισμό του Υπουργείου. Επειδή τα προβλήματα που προκύπτουν είναι τεράστια από την καθυστέρηση θεωρήσεως των ενταλμάτων πληρωμής των Λογαριασμών των συναδέλφων που εκτελούν έργα και επειδή η καθυστέρηση της θεωρήσεως των ενταλμάτων πληρωμής έχει πολύ σοβαρές επιπτώσεις στη λειτουργία των επιχειρήσεων και της αγοράς γενικότερα, παρακαλούμε για την οριστική επίλυση του προβλήματος αυτού, με μόνιμη στελέχωση της Υπηρεσίας αυτής».
Νέα Διοικητικά Συμβούλια ΣΕΔΕ Χανίων
Το Διοικητικό Συμβούλιο του Συνδέσμου Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Ν. Χανίων που προέκυψε από τις εκλογές της 14-Ο4-2Ο1Ο έχει συγκροτηθεί σε Σώμα ως εξής ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Γιαννακάκης Αντώνης ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ: Καλογρίδης Εμμανουήλ ΓΕΝ.ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ: Ηλιάδης Δημήτρης ΤΑΜΙΑΣ: Παπαδάκης Ιωάννης ΜΕΛΗ: Κακαβελάκη Θεοδοσία Τζατζάνης Ευστράτιος Φουντουλάκης Ιωάννης
ΣΕΔΕ Λάρισας
Κατά τις αρχαιρεσίες για την εκλογή του Δ.Σ. του Συνδέσμου Λάρισας, όπως αυτό προέκυψε από τις εκλογές της 3Οης Μαρτίου 2Ο1Ο, εξελέγησαν οι παρακάτω: Πρόεδρος: Μητσόπουλος Βασίλειος Αντιπρόεδρος: Αβρανάς Φίλιππος Γ. Γραμματέας: Νάρης Αστέριος Ταμίας: Κυρίτσης Βάιος Μέλη: Γκαντούνας Ηλίας, Κομπογιαννόπουλος Αθανάσιος και Ρουπακιάς Γεώργιος
ΣΠΕΔΕ Ηρακλείου
Στο Σύλλογο Πτυχιούχων Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Ηρακλείου συγκροτήθηκε σε σώμα το Διοικητικό Συμβούλιο που προέκυψε από τις εκλογές ως εξής: Πρόεδρος: Σουρουλλά Ανδρούλα Αντιπρόεδρος: Μπριλάκις Κωνσταντίνος Γεν. Γραμματέας: Λουλάκης Νικήτας Ταμίας: Κουτεντάκης Εμμανουήλ Μέλη: Γρυλλάκης Αναστάσιος, Δροσάτος Αργύρης, Κουμπενάκης Αντώνης. Αναπληρωματικό μέλος: Γιαπιτζάκη Νίκη. ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
00 35
ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ Επιμέλεια: Χάρης Κυριακίδης, Οικονομοτεχνικός Σύμβουλος, τηλ.: 210-6532.523.
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2010 2-8-2010
Υποβολή περιοδικών δηλώσεων ΦΠΑ με πιστωτικό ή μηδενικό υπόλοιπο μέσω του ειδικού δικτύου TAXISnet, Επιτηδευματίες με βιβλία Α’,Β’ κατηγορίας, Ανεξαρτήτως ΑΦΜ Υποβολή περιοδικών δηλώσεων ΦΠΑ με πιστωτικό ή μηδενικό υπόλοιπο μέσω του ειδικού δικτύου TAXISnet, Επιτηδευματίες με βιβλία Γ’ κατηγορίας, Ανεξαρτήτως ΑΦΜ Υποβολή ΦΜΥ , και φόρου 25% εταίρων ΕΠΕ ,προηγούμενου μήνα για εταιρίες με ΑΦΜ 1050 και απασχόληση προσωπικού ΠΑΝΩ από 500 Ατομα. Υποβολή ΦΜΥ , φόρου ελευθέριων επαγγελμάτων, μισθών Δ.Σ., αμοιβών εκτός έδρας, κλπ. για επιτηδευματίες που το ΑΦΜ λήγει σε 10-50
3-8-2010
Υποβολή ΦΜΥ, και φόρου 25% εταίρων ΕΠΕ ,προηγούμενου μήνα για εταιρίες με ΑΦΜ 6090 και απασχόληση προσωπικού ΠΑΝΩ από 500 Ατομα. Υποβολή ΦΜΥ, φόρου ελευθέριων επαγγελμάτων, μισθών Δ.Σ., αμοιβών εκτός έδρας, κλπ. για επιτηδευματίες που το ΑΦΜ λήγει σε 60-00
10-8-2010
Σε ΔΟΥ ΑΦΜ 1,2 Υποβολή Ανακεφαλαιωτικού Πίνακα Ενδοκοινοτικών αποκτήσεων και παραδόσεων αγαθών, καθώς και παροχής και λήψης υπηρεσιών σε ΔΟΥ, για συναλλαγές που αφορούν τον προηγούμενο μήνα, από υπόχρεους των οποίων ο ΑΦΜ λήγει σε 1,2 Υποβολή ΦΜΥ , και φόρου 25% εταίρων ΕΠΕ ,προηγούμενου μήνα για εταιρίες με ΑΦΜ 1 και απασχόληση προσωπικού ΠΑΝΩ από 500 Ατομα. Υποβολή ΦΜΥ , φόρου ελευθέριων επαγγελμάτων, μισθών Δ.Σ., αμοιβών εκτός έδρας, κλπ. για επιτηδευματίες που το ΑΦΜ λήγει σε 1
21-8-2010 Περιοδική δήλωση. ΦΠΑ σε ΔΟΥ υπόχρεοι με Γ κατηγορίας Βιβλία και ΑΦΜ 3,4 Υποβολή Ανακεφαλαιωτικού Πίνακα Ενδοκοινοτικών αποκτήσεων και παραδόσεων αγαθών, καθώς και παροχής και λήψης υπηρεσιών σε Δ.Ο.Υ., για συναλλαγές που αφορούν τον προηγούμενο μήνα, από υπόχρεους των οποίων ο ΑΦΜ λήγει σε 3,4 Υποβολή Στατιστικής δήλωσης Intrastat για επιτηδευματίες με βιβλία Α’Β’Γ’ κατηγορίας, Σε ΔΟΥ ΑΦΜ 3,4 Υποβολή ΦΜΥ , και φόρου 25% εταίρων ΕΠΕ ,προηγούμενου μήνα για εταιρίες με ΑΦΜ 2 και απασχόληση προσωπικού ΠΑΝΩ από 500 Ατομα.
Yποβολή ΑΠΔ για Εργοδότες ΟΙΚΟΔΟΜΕΤΕΧΝΙΚΩΝ Έργων προηγούμενου μηνός σε Υποκατάστημα ΙΚΑ
Υποβολή ΦΜΥ , φόρου ελευθέριων επαγγελμάτων, μισθών Δ.Σ., αμοιβών εκτός έδρας, κλπ. για επιτηδευματίες που το ΑΦΜ λήγει σε 2
15-8-2010
22-8-2010
Καταβολή Χαρτόσημου Δανείων Απόδοση φόρου που παρακρατήθηκε τον προηγούμενο μήνα σε εργολάβους και ενοικιαστές δημόσιων, δημοτικών κ.λπ. προσόδων πάνω στην αξία του κατασκευαζόμενου έργου. Υποβολή δήλωσης και απόδοση του παρακρατηθέντος φόρου εισοδήματος από αμοιβές και αποζημιώσεις μελών του Δ.Σ. που βαρύνουν την ίδια την Α.Ε.
20-8-2010 Περιοδική δήλωση. ΦΠΑ σε ΔΟΥ υπόχρεοι με Γ κατηγορίας Βιβλία και ΑΦΜ 1,2 Υποβολή Στατιστικής δήλωσης Intrastat για επιτηδευματίες με βιβλία Α’Β’Γ’ κατηγορίας,
36
ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
Περιοδική δήλωση. ΦΠΑ σε ΔΟΥ υπόχρεοι με Γ κατηγορίας Βιβλία και ΑΦΜ 5,6 Υποβολή Στατιστικής δήλωσης Intrastat για επιτηδευματίες με βιβλία Α’Β’Γ’ κατηγορίας, Σε ΔΟΥ ΑΦΜ 5,6 Υποβολή Ανακεφαλαιωτικού Πίνακα Ενδοκοινοτικών αποκτήσεων και παραδόσεων αγαθών, καθώς και παροχής και λήψης υπηρεσιών σε Δ.Ο.Υ., για συναλλαγές που αφορούν τον προηγούμενο μήνα, από υπόχρεους των οποίων ο ΑΦΜ λήγει σε 5,6 Υποβολή ΦΜΥ , και φόρου 25% εταίρων ΕΠΕ ,προηγούμενου μήνα για εταιρίες με ΑΦΜ 3 και απασχόληση προσωπικού ΠΑΝΩ από 500
Ατομα. Υποβολή ΦΜΥ , φόρου ελευθέριων επαγγελμάτων, μισθών Δ.Σ., αμοιβών εκτός έδρας, κλπ. για επιτηδευματίες που το ΑΦΜ λήγει σε 3
23-8-2010 Περιοδική δήλωση. ΦΠΑ σε ΔΟΥ υπόχρεοι με Γ κατηγορίας Βιβλία και ΑΦΜ 7,8 Υποβολή Στατιστικής δήλωσης Intrastat για επιτηδευματίες με βιβλία Α’Β’Γ’ κατηγορίας, Σε ΔΟΥ ΑΦΜ 7,8 Υποβολή Ανακεφαλαιωτικού Πίνακα Ενδοκοινοτικών αποκτήσεων και παραδόσεων αγαθών, καθώς και παροχής και λήψης υπηρεσιών σε Δ.Ο.Υ., για συναλλαγές που αφορούν τον προηγούμενο μήνα, από υπόχρεους των οποίων ο ΑΦΜ λήγει σε 7,8 Υποβολή ΦΜΥ , και φόρου 25% εταίρων ΕΠΕ ,προηγούμενου μήνα για εταιρίες με ΑΦΜ 4 και απασχόληση προσωπικού ΠΑΝΩ από 500 Ατομα. Υποβολή ΦΜΥ , φόρου ελευθέριων επαγγελμάτων, μισθών Δ.Σ., αμοιβών εκτός έδρας, κλπ. για επιτηδευματίες που το ΑΦΜ λήγει σε 4
26-8-2010 Περιοδική δήλωση. ΦΠΑ σε ΔΟΥ υπόχρεοι με Γ κατηγορίας Βιβλία και ΑΦΜ 9,0 Υποβολή περιοδικών δηλώσεων ΦΠΑ με χρεωστικό υπόλοιπο μέσω του ειδικού δικτύου TAXISnet, Επιτηδευματίες με βιβλία Γ’ κατηγορίας, Ανεξαρτήτως ΑΦΜ Υποβολή Στατιστικής δήλωσης Intrastat για επιτηδευματίες με βιβλία Α’Β’Γ’ κατηγορίας, Σε ΔΟΥ ΑΦΜ 9,0 Τελευταία ημέρα υποβολής INTRASTAT ΟΝ LINE Υποβολή Ανακεφαλαιωτικού Πίνακα Ενδοκοινοτικών αποκτήσεων και παραδόσεων αγαθών, καθώς και παροχής και λήψης υπηρεσιών σε Δ.Ο.Υ., για συναλλαγές που αφορούν τον προηγούμενο μήνα, από υπόχρεους των οποίων ο ΑΦΜ λήγει σε 9,0 Υποβολή Ανακεφαλαιωτικού Πίνακα Ενδοκοινοτικών αποκτήσεων και παραδόσεων αγαθών, καθώς και παροχής και λήψης υπηρεσιών μέσω του ειδικού δικτύου TAXISnet, για συναλλαγές που αφορούν τον προηγούμενο μήνα, ανεξαρτήτως Α.Φ.Μ Υποβολή ΦΜΥ, και φόρου 25% εταίρων ΕΠΕ ,προηγούμενου μήνα για εταιρίες με ΑΦΜ 5
και απασχόληση προσωπικού ΠΑΝΩ από 500 Ατομα. Υποβολή ΦΜΥ , φόρου ελευθέριων επαγγελμάτων, μισθών Δ.Σ., αμοιβών εκτός έδρας, κλπ. για επιτηδευματίες που το ΑΦΜ λήγει σε 5
27-8-2010
Υποβολή ΦΜΥ , και φόρου 25% εταίρων ΕΠΕ ,προηγούμενου μήνα για εταιρίες με ΑΦΜ 6 και απασχόληση προσωπικού ΠΑΝΩ από 500 Ατομα. Υποβολή ΦΜΥ , φόρου ελευθέριων επαγγελμάτων, μισθών Δ.Σ., αμοιβών εκτός έδρας, κλπ. για επιτηδευματίες που το ΑΦΜ λήγει σε 6
28-8-2010
Υποβολή ΦΜΥ , και φόρου 25% εταίρων ΕΠΕ ,προηγούμενου μήνα για εταιρίες με ΑΦΜ 7 και απασχόληση προσωπικού ΠΑΝΩ από 500 Ατομα. Υποβολή ΦΜΥ , φόρου ελευθέριων επαγγελμάτων, μισθών Δ.Σ., αμοιβών εκτός έδρας, κλπ. για επιτηδευματίες που το ΑΦΜ λήγει σε 7
29-8-2010
Υποβολή ΦΜΥ , και φόρου 25% εταίρων ΕΠΕ ,προηγούμενου μήνα για εταιρίες με ΑΦΜ 8 και απασχόληση προσωπικού ΠΑΝΩ από 500 Ατομα. Υποβολή ΦΜΥ , φόρου ελευθέριων επαγγελμάτων, μισθών Δ.Σ., αμοιβών εκτός έδρας, κλπ. για επιτηδευματίες που το ΑΦΜ λήγει σε 8
30-8-2010
Υποβολή ΦΜΥ , και φόρου 25% εταίρων ΕΠΕ ,προηγούμενου μήνα για εταιρίες με ΑΦΜ 9 και απασχόληση προσωπικού ΠΑΝΩ από 500 Ατομα. Υποβολή ΦΜΥ , φόρου ελευθέριων επαγγελμάτων, μισθών Δ.Σ., αμοιβών εκτός έδρας, κλπ. για επιτηδευματίες που το ΑΦΜ λήγει σε 9 Yποβολή ΑΠΔ μέσω Διαδικτύου Εργοδότες ΟΙΚΟΔΟΜΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ανεξαρτήτως ΑΜΕ προηγούμενου μηνός Υποβολή περιοδικών δηλώσεων ΦΠΑ με πιστωτικό ή μηδενικό υπόλοιπο μέσω του ειδικού δικτύου TAXISnet, Επιτηδευματίες με βιβλία Γ’ κατηγορίας, Ανεξαρτήτως ΑΦΜ.
TA ΝΕΑ ΤΗΣ ΕΕΤΕΜ Η Ανώτατη Εκπαίδευση θέλει τον Καλλικράτη της! Η δυσμενής οικονομική συγκυρία στη Χώρα μας επανέφερε το θέμα του χωροταξικού σχεδιασμού στην Ανώτατη εκπαίδευση (Τ.Ε.Ι – Πανεπιστήμια) με στόχο την εξοικονόμηση πόρων και την ενίσχυση των ποιοτικών χαρακτηριστικών, σε αντίθεση με τη μέχρι τώρα ακολουθούμενη πολιτική της ποσοτικής συσσώρευσης ατάκτως εριμμένων Tμημάτων ανά την χώρα. Φθάσαμε αισίως να έχουμε ως χώρα 23 Πανεπιστήμια και 16 Τ.Ε.Ι, κατακερματισμένα σε παραρτήματα, αδιαφορώντας για την ποιότητα της παρεχόμενης Ανώτατης Εκπαίδευσης. Η απαράδεκτη πολιτική ίδρυσης στην ίδια περιοχή Πανεπιστημίων και Τ.Ε.Ι λειτούργησε διαλυτικά, δημιούργησε προβλήματα βιωσιμότητας, υπερεξειδίκευσης επιστημονικών πεδίων και ξέφρενο ανέβασμα μορίων για ορισμένα κεντρικά τμήματα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Την τελευταία 15ετία είχαμε σε Ιδρύματα και Σχολές κατασπατάληση πόρων σε κτιριακές υποδομές, σε εργαστήρια και σε βιβλιοθήκες, αδιαφορώντας για την έλλειψη εισακτέων σε αυτά. Η βάση του δέκα ανέδειξε τις παθογένειες της Ελληνικής Ανώτατης Εκπαίδευσης, δεν έλυσε κανένα πρόβλημα αλλά ούτε βοήθησε και στην ποιοτική ανασύνταξη της. Οι μέχρι τώρα προσπάθειες για το λεγόμενο χωροταξικό σχεδιασμό δεν απέδωσαν καρπούς, διότι κανείς Υπουργός Κυβέρνησης δεν ήθελε να έρθει σε σύγκρουση με τις τοπικές κοινωνίες, τους ιδιοκτήτες καφετεριών και ενοικιαζομένων δωματίων. Σήμερα, για λόγους αντικειμενικούς και οικονομικούς, απαιτείται μια επανάσταση στο χώρο της Ανώτατης Εκπαίδευσης. Μέτρα προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει να είναι: * Εσωτερική αναδιάρθρωση και των δυο Τομέων της Ανώτατης Εκπαίδευσης, με μείωση του αριθμού των Τ.Ε.Ι και Πανεπιστημίων, τα οποία δεν πρέπει να ξεπερνούν τα 8 και 10 αντιστοίχως. * Δημιουργία ενιαίας Ανώτατης Εκπαίδευσης, με ομογενοποίηση των ετών σπουδών και καθιέρωση 4 ετών σπουδών για όλες τις Σχολές. * Δημιουργία Τεχνολογικών και Γενικών Πανεπιστημίων (με ταυτόχρονη κατάργηση των Πολυτεχνικών και Γεωπονικών Σχολών με τη σημερινή τους διάρθρωση). * Εισαγωγή νέων Φοιτητών σε Σχολές και όχι σε Τμήματα. * Επιστροφή στις κλασικές γενικές ειδικότητες και κατάργηση των υπερεξειδικευμένων Τμημάτων και γνωστικών αντικειμένων σε Πανεπιστήμια και Τ.Ε.Ι, ώστε να δημιουργηθεί χώρος για τα αντικείμενα Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων Σπουδών. * Καθιέρωση δυο τύπων μεταπτυχιακών σπουδών (1-2 ετών) (α) Με στόχο την επαγγελματική εμβάθυνση ειδικότητας, και (β) Μεταπτυχιακό προχωρημένων σπουδών που θα στοχεύει στη Διδακτορική διατριβή και έρευνα. * Απρόσκοπτη, βασική, εφαρμοσμένη έρευνα σε Τ.Ε.Ι - Πανεπιστήμια και προσβάσεις όλων των ιδρυμάτων, μετά από αξιολόγηση, σε διατμηματικές μεταπτυχιακές σπουδές. * Καθιέρωση Εθνικού συστήματος Επαγγελματικών Ππροσόντων για όλους, χωρίς διακρίσεις και στεγανά, στα πλαίσια των αντιστοίχων Ευρωπαϊκών προδιαγραφών. * Επαγγελματική εξέλιξη όλων των Πτυχιούχων με βάση την εμπειρία και την ενσωμάτωση νέων γνώσεων (δια βίου μάθηση κ.λ.π). * Θεσμοθέτηση Επιμελητηρίων σε μορφή (Ν.Π.Ι.Δ.) για την οργάνωση των επαγγελμάτων των Πτυχιούχων και των δυο Τομέων χωρίς στεγανά και αγκυλώσεις, σύμφωνα με όσα ισχύουν σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Στρατηγικός στόχος όλων των ανωτέρω η ενοποίηση της δομής και λειτουργίας των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, την μείωση του λειτουργικού κόστους, την ποιοτική αναβάθμιση των σπουδών σε αυτά και την καθιέρωση κανόνων βιωσιμότητας ώστε να διατηρηθεί ο Δημόσιος και δωρεάν χαρακτήρας τους στην πράξη και όχι στα λόγια.
ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
37
ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ Τι εργολαβικό αντάλλαγμα καταβάλλεται σε περίπτωση αρνητικής αναθεώρησης Του ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ Γ. ΓΑΚΙΔΗ Δικηγόρου Θεσσαλονίκη, Αριστοτέλους 14, ΤΚ 54623, τηλ. 2310235700, fax 2310277178, e-mail: gakidis1@otenet.gr
38
ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
Ερώτηση: Σε περίπτωση που από την εφαρμογή του προβλεπόμενου στο άρθρο 10 του Ν. 1418/1984 μαθηματικού τύπου προκύψει αρνητική αναθεώρηση, η οποία οδηγεί σε μειωτική αναπροσαρμογή των συμβατικών τιμών, καταβάλλεται στον ανάδοχο μειωμένο εργολαβικό αντάλλαγμα; Απάντηση: Σκοπός των διατάξεων περί της αναθεώρησης του εργολαβικού ανταλλάγματος είναι η άρση των σε βάρος του αναδόχου δυσμενών οικονομικών επιπτώσεων από τις, μεταγενέστερες της προσφοράς του, αυξήσεις των τιμών υλικών και ημερομισθίων και, μάλιστα, η άρση της ζημίας του από τις αυξημένες τιμές του χρόνου εκτέλεσης του έργου. Εξάλλου, η προστασία του εργολαβικού ανταλλάγματος συνιστά και προστασία του ίδιου του έργου (βλ. και τις διατάξεις περί απαγόρευσης κατάσχεσης του εργολαβικού ανταλλάγματος). Εάν ήθελε θεωρηθεί ότι, με βάση τις ως άνω διατάξεις, η αναθεώρηση μπορεί να είναι και αρνητική και έτσι να μειώνεται το εργολαβικό αντάλλαγμα, τότε δεν θα ήταν δυνατόν να εφαρμοστούν οι διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 10 του Ν. 1418/1984: «εργασίες που, για οποιονδήποτε λόγο, εκτελέσθηκαν σε αναθεωρητική περίοδο μεταγενέστερη της προβλεπόμενης από το χρονοδιάγραμμα, θεωρούνται για τον υπολογισμό της αναθεώρησης ότι εκτελέστηκαν στην αναθεωρητική περίοδο κατά την οποία έπρεπε να εκτελεστούν». Κι αυτό διότι, αν οι συντελεστές της προβλεπόμενης από το χρονοδιάγραμμα αναθεωρητικής περιόδου είναι θετικοί και οι αντίστοιχοι της περιόδου εκτέλεσης των εργασιών αρνητικοί, θα επιβραβεύεται ο ανάδοχος που καθυστερεί την εκτέλεση των εργασιών. Αντίθετα, επειδή «Για τις εργασίες που εκτελέστηκαν πριν από την προβλεπόμενη από το χρονοδιάγραμμα αναθεωρητική περίοδο, η αναθεώρηση υπολογίζεται με βάση το χρόνο της πραγματικής εκτέλεσής τους», αν οι συντελεστές της προβλεπόμενης από το χρονοδιάγραμμα αναθεωρητικής περιόδου είναι θετικοί και οι αντίστοιχοι της περιόδου εκτέλεσης των εργασιών αρνητικοί, θα τιμωρείται ο ανάδοχος που όχι μόνο δεν καθυστερεί αλλά προηγείται του χρονοδιαγράμματος. Σχετικά με το ζήτημα το Διοικητικό Εφετείο Ιωαννίνων (αριθ. απόφασης: 181/2003) έκρινε τα εξής: «….. παρά το γεγονός ότι από την εφαρμογή του τύπου της αναθεωρήσεως, μπορεί θεωρητικώς να προκύψει και μείωση, και εν όψει του ότι στις παρατεθείσες διατάξεις δεν προβλέπεται διαδικασία εισπράξεως τυχόν προκύπτοντος ποσού μειώσεως αναθεωρήσεως από τον κύριο του έργου, παρά μόνον διαδικασία καταβολής του ποσού που δικαιούται από την αύξηση αυτής ο ανάδοχος με τους απ’ αυτόν συντασσομένους λογαριασμούς που εγκρινόμενοι αποτελούν τις πιστοποιήσεις πληρωμής του, πρέπει να γίνει δεκτό ότι στην περίπτωση που από την εφαρμογή του τύπου της αναθεωρήσεως προκύπτει μείωση αυτής, τότε καταβάλλεται ακέραιο στον ανάδοχο του έργου το εργολαβικό αντάλλαγμα και δεν μειώνεται τούτο υπέρ του κυρίου του έργου, ούτε το ποσό της εν λόγω μειώσεως αναζητείται απ’ αυτόν». Δυστυχώς, όμως, φαίνεται ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας καταλήγει στην άποψη ότι ο μηχανισμός αναθεώρησης μπορεί να λειτουργήσει και αντίστροφα «ώστε σε περίπτωση μείωσης των τιμών να μην καταστεί ο ανάδοχος πλουσιότερος εισπράττοντας μέσω της αναθεωρήσεως μεγαλύτερο εργολαβικό αντάλλαγμα από αυτό που δικαιούται επί τη βάσει των στοιχείων του κόστους του έργου (ΣτΕ 3099/2006, 205/2008). Βλ. και την υπ’ αριθ. 1351/2006 Απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Θεσσαλονίκης, σύμφωνα με την οποία: «Επειδή, με την προπαρατεθείσα διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 10 του ν. 1418/1984 καθιερώνεται γενικός κανόνας που επιβάλλει την ανά τρίμηνο αναθεώρηση των τιμών στις συμβάσεις των δημοσίων έργων. Και τούτο, για να αποφευχθεί η ζημία των συμβαλλομένων μερών λόγω της μεταβολής των τιμών των διαφόρων συντελεστών κατασκευής του έργου (υλικών, ημερομισθίων κλπ) κατά το χρονικό διάστημα από τη σύναψη της εργολαβικής σύμβασης μέχρι την ολοκλήρωση των σχετικών εργασιών, το οποίο συνήθως είναι μεγάλο, και να εξασφαλισθεί, έτσι, η απρόσκοπτη λειτουργία της σύμβασης, η έγκαιρη υλοποίηση της οποίας εξυπηρετεί και το δημόσιο συμφέρον. Ενόψει, λοιπόν, του δικαιολογητικού αυτού λόγου, δηλαδή της εξισορρόπησης παροχής και αντιπαροχής και της αποτροπής οικονομικής βλάβης των δύο μερών, κυρίου του έργου και αναδόχου, από τις διακυμάνσεις του κόστους κατασκευής του έργου, ο νομοθέτης (παρ. 5 και 10 του ίδιου άρθρου και νόμου) προβλέπει όχι μόνο την θετική, αλλά και την αρνητική αναθεώρηση, η οποία μπορεί να προκύψει από την εφαρμογή του σχετικού μαθηματικού τύπου για συγκεκριμένη χρονική περίοδο και η οποία οδηγεί σε μειωτική αναπροσαρμογή των συμβατικών τιμών, συνεπαγόμενη την καταβολή μειωμένου εργολαβικού ανταλλάγματος».
Κάλυψη ασφαλιστικών υποχρεώσεων με δάνεια του ΤΕΜΠΜΕ Στην Εγκύκλιο 49 του ΟΑΕΕ αναφέρεται ότι η κάλυψη ασφαλιστικών υποχρεώσεων μπορεί να γίνει με χορήγηση δανείων από Πιστωτικά Ιδρύματα με την εγγύηση του Ταμείου Εγγυοδοσίας μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων (ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ). Ειδικότερα επισημαίνεται: «Σχετικά με το παραπάνω θέμα, σας γνωρίζουμε ότι ετέθη σε εφαρμογή το πρόγραμμα «Εγγύηση από την ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ χαμηλότοκων δανείων για την κάλυψη φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων Μικρών Επιχειρήσεων/Πολύ Μικρών Επιχειρήσεων». Η διάρκεια εφαρμογής του προγράμματος ορίζεται από την ημερομηνία έγκρισης αυτού (Κοινή Υπουργική Απόφαση των Υπ. Ο. και ΥΠΟΙΑΝ Αριθ. Οικ. 5486/539/27-5-2010 ΦΕΚ 730Β/275-2010) έως την 31/12/2010 εκτός αν η εξάντληση του προϋπολογισμού πραγματοποιηθεί νωρίτερα. Ειδικότερα καταληκτική ημερομηνία υποβολής αίτησης από τις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις προς τις τράπεζες είναι η 31/10/2010 και παραλαβής των αιτήσεων αυτών από την ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ η 20/11/2010. Για τη δυνατότητα εξόφλησης ασφαλιστικών εισφορών μέσω του παραπάνω προγράμματος απαιτείται η αίτηση για τη χορήγηση του δανείου να συνοδεύεται από βεβαίωση του ασφαλιστικού τομέα για το ύψος των οφειλών έως και την ημερομηνία προσφυγής του σε αυτόν.
Σύμφωνα με την αριθμ.πρ.3465/26-5-2010 γνωμοδότηση του Νομικού Συμβούλου ΟΑΕΕ η χορήγηση της παραπάνω βεβαίωσης είναι επιτρεπτή, καθόσον αυτή είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη δανειοδότηση του ασφαλισμένου πάρα τον περιορισμό που προβλέπει το άρθρο 11 του Κανονισμού Ασφαλιστικής Λειτουργίας ΟΑΕΕ. Ο ασφαλισμένος θα πρέπει να απευθυνθεί υποβάλλοντας σχετική αίτηση στο αρμόδιο Περιφερειακό Τμήμα ΟΑΕΕ που ανήκει. Ο αρμόδιος υπάλληλος εφόσον ελέγξει όλες τις εισφορές καθώς και τυχόν παλαιές οφειλές μη καταχωρημένες στο μηχανογραφικό σύστημα, χορηγεί τη εν λόγω βεβαίωση, ως συνημμένο υπόδειγμα, αποκλειστικά και μόνο για χορήγηση δανείου από Πιστωτικό Ίδρυμα με την εγγύηση της ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ. Στην περίπτωση που ο ασφαλισμένος έχει υπαχθεί σε ρύθμιση, η βεβαίωση αυτή θα χορηγείται με βάσει τις υπολειπόμενες δόσεις της ρύθμισης, όπως αυτές εμφανίζονται κατά την ημερομηνία υποβολής του αιτήματος και εφόσον πληρούνται οι όροι αυτής. Για τον τρόπο εξόφλησης των ασφαλιστικών εισφορών μετά τη χορήγηση του δανείου από το Πιστωτικό Ίδρυμα και την κατάθεση της δίγραμμης επιταγής υπέρ ΟΑΕΕ, θα ακολουθήσει νεώτερη οδηγία. Του παρόντος να λάβουν γνώση ενυπόγραφα οι υπηρετούντες στην μονάδα σας υπάλληλοι».
Χρόνος υποβολής των καταστάσεων και ισοζυγίων του άρθρου 20 του Π.Δ. 186/1992
30η Σεπτεμβρίου για τους υπόχρεους που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 1, 2, 3. Μέχρι την 3η Οκτωβρίου για τους υπόχρεους που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 4, 5, 6. Μέχρι την 6η Οκτωβρίου για τους υπόχρεους που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 7, 8, 9. Μέχρι την 9η Οκτωβρίου για τους υπόχρεους που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 0. 3. Εξαιρετικά και για διευκόλυνση της εκπλήρωσης της υποχρέωσης υποβολής των συγκεντρωτικών καταστάσεων της παραγράφου 1 του άρθρου 20 του Κ.Β.Σ. που αφορούν τις συναλλαγές του ημερολογιακού έτους 2009, λόγω του περιορισμένου χρόνου μεταξύ της ψήφισης του σχετικού νόμου και εφαρμογής των συγκεκριμένων διατάξεων, παρατείνεται ο χρόνος υποβολής τους και ορίζεται ως ακολούθως: Μέχρι την 26η Αυγούστου 2010 για τους υπόχρεους που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 1, 2, 3. Μέχρι την 30η Αυγούστου 2010 για τους υπόχρεους που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 4, 5, 6. Μέχρι την 3η Σεπτεμβρίου 2010 για τους υπόχρεους που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 7, 8, 9. Μέχρι την 6η Σεπτεμβρίου 2010 για τους υπόχρεους που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 0. Σε περίπτωση γενικής ή τοπικής αργίας, ή τοπικά μη εργάσιμης ημέρας οι παραπάνω προθεσμίες των παραγράφων 1, 2 και 3 μετακυλίονται ανάλογα.
Με Απόφαση του υπουργού Οικονομικών:
1. Ο χρόνος υποβολής των καταστάσεων της παραγράφου 1 του άρθρου 20 του π.δ. 186/1992 (Κ.Β.Σ.), από το ημερολογιακό έτος 2009 και εφεξής, που λήγει την εικοστή πέμπτη (25η) Ιουνίου κάθε έτους, ανεξάρτητα από τον τρόπο υποβολής τους, καθορίζεται ως εξής: Μέχρι την 25η Ιουνίου για τους υπόχρεους που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 1, 2, 3. Μέχρι την 28η Ιουνίου για τους υπόχρεους που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 4, 5, 6. Μέχρι την 1η Ιουλίου για τους υπόχρεους που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 7, 8, 9. Μέχρι την 4η Ιουλίου για τους υπόχρεους που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 0. 2. Ο χρόνος υποβολής για το ισοζύγιο της παραγράφου 6 του άρθρου 20 του Κ.Β.Σ. του οποίου η υποχρέωση υποβολής λήγει στις 30/9 κάθε έτους, καθορίζεται ως εξής: Μέχρι την
ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
39
ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ Περισσότερη Νομολογία στην ιστοσελίδα της ΠΕΣΕΔΕ: www.pesede.gr
Επιμέλεια: Ιωάννης Ν. Γαλενιανός , Δικηγόρος Ομήρου 34, 10672 ΑΘΗΝΑ , τηλ. 210-3632010 , φαξ 210-3632004
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟΦΑΣΗΣ Δικαστήριο: ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ Αριθ. Απόφασης: 1930 Ετος: 2009 Περίληψη: Ο ανάδοχος, εφόσον δεν είχε δοθεί προς αυτόν ειδική εντολή από τη Διευθύνουσα Υπηρεσία για εκτέλεση απολογιστικών εργασιών, δεν δικαιούται την πραγματική δαπάνη και τις λοιπές αμοιβές που αντιστοιχούν σε τέτοιες εργασίες, όμως, δεν αποκλείεται, απολογιστικές εργασίες οι οποίες εκτελέσθηκαν χωρίς ειδική εντολή, να κριθούν στη συνέχεια από τα αρμόδια όργανα του κυρίου του έργου ή, σε περίπτωση διαφωνίας και ασκήσεως εκ μέρους του αναδόχου προσφυγής, από το αρμόδιο διοικητικό εφετείο ως αναγκαίες, οπότε οι εργασίες αυτές νομιμοποιούνται εκ των υστέρων με τη σύνταξη συγκριτικού πίνακα. 3. Επειδή, στο άρθρο 7 παρ. 1 του ν. 1418/1984 (φ. 23) ορίζεται ότι: «ο ανάδοχος είναι υποχρεωμένος να κατασκευάσει το έργο κατά τους όρους της σύμβασης και τις σύμφωνες προς αυτή και το νόμο έγγραφες εντολές του φορέα κατασκευής του έργου…». Εξ άλλου, στο άρθρο 42 παρ. 10 του π.δ/τος 609/1985 (φ. 223) ορίζονται τα εξής: «Κατά την εκτέλεση οποιασδήποτε σύμβασης κατασκευής έργου με άλλο σύστημα, εκτός από το απολογιστικό σύστημα, ο ανάδοχος είναι υποχρεωμένος να εκτελέσει και αναγκαίες απολογιστικές εργασίες όταν του δοθεί ειδική εντολή από τη Διευθύνουσα υπηρεσία. Στην περίπτωση αυτή καταβάλλεται στον ανάδοχο και περιλαμβάνεται στην πιστοποίηση η πραγματική δαπάνη που προκύπτει σύμφωνα με τα νόμιμα αποδεικτικά πληρωμής για την εκτέλεση των εργασιών. Η δαπάνη αυτή δεν υπόκειται στην έκπτωση της δημοπρασίας. Καταβάλλεται επίσης στον ανάδοχο το εργολαβικό ποσοστό της παρ. 2 του άρθρου 11, αν δε ορίζεται στη σύμβαση διαφορετικά στο ποσοστό αυτό εφαρμόζεται η ρητή ή τεκμαρτή έκπτωση της δημοπρασίας. Οι διατάξεις του τελευταίου εδαφίου της παρ. 9 εφαρμόζονται ανάλογα και στις περιπτώσεις της παραγράφου αυτής». Σύμφωνα δε με τη διάταξη του τελευταίου εδαφίου της παρ. 9 του ανωτέρω άρθρου, που εφαρμόζεται επί εργασιών που εκτελούνται με το απολογιστικό σύστημα «μετά την έναρξη της καθημερινής εργασίας, ειδικό δελτίο που περιλαμβάνει ονομαστική κατάσταση του απασχολούμενου προσωπικού και κατάσταση των μηχανημάτων παραδίδεται στον εκπρόσωπο της Διευθύνουσας υπηρεσίας». Περαιτέρω, στο άρθρο 34 παρ. 2 εδαφ. β του ανωτέρω πδ/τος, ορίζεται ότι «ο ανάδοχος δεν δικαιούται σε αποζημίωση ή αύξηση τιμών για μεταβολές
40
ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
στα έργα που έγιναν χωρίς έγγραφη διαταγή, έστω και αν αυτές βελτιώνουν το έργο». 4. Επειδή, από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται ότι, ναι μεν, ο ανάδοχος, εφόσον δεν είχε δοθεί προς αυτόν ειδική εντολή από τη Διευθύνουσα Υπηρεσία για εκτέλεση απολογιστικών εργασιών, δεν δικαιούται την πραγματική δαπάνη και τις λοιπές αμοιβές που αντιστοιχούν σε τέτοιες εργασίες, όμως, από τις ίδιες διατάξεις δεν αποκλείεται, απολογιστικές εργασίες οι οποίες εκτελέσθηκαν χωρίς ειδική εντολή, να κριθούν στη συνέχεια από τα αρμόδια όργανα του κυρίου του έργου ή, σε περίπτωση διαφωνίας και ασκήσεως εκ μέρους του αναδόχου προσφυγής, από το αρμόδιο διοικητικό εφετείο ως αναγκαίες, οπότε οι εργασίες αυτές νομιμοποιούνται εκ των υστέρων με τη σύνταξη συγκριτικού πίνακα (πρβλ. ΣτΕ 4162/1997, 595/2005, 3237/2006 κ.α.). 5. Επειδή, εν προκειμένω, κατά τα προκύπτοντα από την προσβαλλόμενη απόφαση, η αναιρεσείουσα ανέλαβε την εκτέλεση του ως άνω έργου με σύμβαση που υπεγράφη στις 13-5-1991, μεταξύ αυτής και του προέδρου του Δ.Σ. του ……………….. Η αναιρεσείουσα θα κατασκεύαζε τον αγωγό από πηγές ……… προς ……… μόνον εφόσον το δίκτυο ύδρευσης που είχε κατασκευασθεί από προηγούμενες εργολαβίες εξυπηρετούσε ήδη επτά Κοινότητες του ανωτέρω Συνδέσμου. Μετά την τοποθέτηση του αγωγού προς ……… και προκειμένου να τεθεί σε λειτουργία ο αγωγός αυτός, χρειάσθηκε, κατά τους ισχυρισμούς της αναιρεσείουσας να εκτελεσθούν ορισμένες εργασίες πέραν εκείνων που συμφωνήθηκαν οι οποίες συνίσταντο στην αποκατάσταση του υπάρχοντος δικτύου (υδρομαστεύσεων, φρεατίων, αντικατάσταση σωλήνων, επιδιόρθωση αγωγού) και οι οποίες εκτελέστηκαν κατά τους μήνες Ιούλιο, Οκτώβριο και Νοέμβριο του έτους 1992, κατόπιν προφορικής εντολής του κυρίου του έργου. Κατά τους ίδιους ισχυρισμούς, στην εκτέλεση των εργασιών αυτών παρίσταντο και επόπτευαν ο Πρόεδρος του ανωτέρω Συνδέσμου, καθώς και ο Πρόεδρος της Κοινότητας ………., οι οποίοι και υπέγραφαν τις συντασσόμενες ημερήσιες καταστάσεις εκτέλεσής τους, τις εργασίες δε αυτές τελικώς ενέκριναν με την αριθμ. ../13.8.1992 απόφαση του Δ.Σ. του Συνδέσμου αυτού. Οι εργασίες αυτές, που κατά τους ισχυρισμούς της αναιρεσείουσας ανήρχοντο σε ……… δραχμές χωρίς να αναλύονται συγκεκριμένα, ζητήθηκε από αυτήν να πληρωθούν ως απολογιστικές εργασίες. Οι αναιρεσίβλητοι προέβαλαν ότι δεν πρόκειται περί επιπλέον εργασιών, αλλά περί αποκατάστασης της θραύσης
των αγωγών σε ορισμένα σημεία από υπαιτιότητα της αναιρεσείουσας λόγω της απότομης εισροής νερού κατά τη δοκιμασία, με συνέπεια να μη γίνει η απαιτούμενη εξαέρωση, πρότειναν δε στην αναιρεσείουσα να πληρωθεί για τις αποκαταστάσεις των χαλυβδοσωλήνων στα σημεία θραύσης, δεδομένου ότι το κόστος ήταν μικρό και εύκολα επιμετρήσιμο. Η αναιρεσείουσα αρνήθηκε τα ανωτέρω και επέμεινε στην πληρωμή των εργασιών ως απολογιστικών. Πλην, δεν συμπεριελήφθησαν ως απολογιστικές εργασίες στον συναγέντα 6ο Συγκριτικό Πίνακα και γι αυτό η αναιρεσείουσα άσκησε κατά του Πίνακα αυτού ένσταση, η οποία απορρίφθηκε από το ΔΣ του ανωτέρω Συνδέσμου με την αριθμ. …/1994 απόφασή του. Κατά της απόφασης αυτής η αναιρεσείουσα άσκησε αίτηση θεραπείας ενώπιον του Νομάρχη ….., που και αυτή απορρίφθηκε με την ……/25-8-1994 απόφαση του εν λόγω Νομάρχη. Η τελευταία απόφαση προσεβλήθη με προσφυγή, από την αναιρεσείουσα, ενώπιον του δικάσαντος δικαστηρίου. 6. Επειδή, το δικάσαν δικαστήριο, μετ΄ εκτίμηση των ανωτέρω, έκρινε ότι, εν προκειμένω, η αναιρεσείουσα δεν δικαιούται να λάβει την αιτούμενη αμοιβή για εκτέλεση απολογιστικών εργασιών, εφ΄ όσον δεν είχε λάβει την κατά τις προεκτεθείσες διατάξεις ειδική έγγραφη εντολή του αρμοδίου οργάνου, ήτοι της Διευθύνουσας Υπηρεσίας (ΤΥΔΚ Νομαρχίας …..), η δε τυχόν προφορική εντολή, που, κατά τους ισχυρισμούς της αναιρεσείουσας, δόθηκε από τον κύριο του έργου, δεν παρήγαγε έννομες συνέπειες αφού δόθηκε από αναρμόδιο όργανο. Αλλά, εφόσον η αναιρεσείουσα είχε προβάλει με την προσφυγή της, αφενός, ότι οι επίμαχες απολογιστικές εργασίες είχαν εγκριθεί με την υπ’ αριθ. …/13-81992 απόφαση του Δ.Σ. του Συνδέσμου των ανωτέρω Κοινοτήτων (κυρίου του έργου) και, αφ’ ετέρου, ότι η Διευθύνουσα Υπηρεσία του έργου (ΤΥΔΚ Νομαρχίας …….), με το υπ’ αριθ. ……../21-12-1993 έγγραφό της, βεβαίωσε ότι δεν έχει αντίρρηση να πληρωθεί η αναιρεσείουσα για μέρος των επιμάχων εργασιών, το δικάσαν δικαστήριο όφειλε, σύμφωνα με τα εκτεθέντα στην τέταρτη σκέψη, εκτιμώντας τους προβληθέντες με την προσφυγή ισχυρισμούς σε συνάρτηση με τα στοιχεία του φακέλου, να κρίνει αν οι εν λόγω απολογιστικές εργασίες, ως εκ της φύσεώς των, ήσαν αναγκαίες για το παραπάνω έργο, οπότε, στην περίπτωση αυτή, μπορούσαν να νομιμοποιηθούν εκ των υστέρων, χωρίς, δηλαδή, να έχει προηγηθεί ειδική εντολή από την Διευθύνουσα Υπηρεσία για την εκτέλεσή τους. Συνεπώς, υπό τα δεδομένα αυτά, η ως άνω κρίση του δικάσαντος δικαστηρίου δεν είναι νόμιμη και για το λόγο αυτόν, που βασίμως προβάλλεται, πρέπει η κρινόμενη αίτηση να γίνει δεκτή και να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση κατά το μέρος τούτο. 7. Επειδή, όπως έχει κριθεί, από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 8 παρ. 1 του ν. 1418/1984 και 43 παρ. 1, 2, 3, 5 και 7 του π.δ/τος 609/1985, κάθε συγκριτικός πίνακας είναι αυτοτελής ως προς το ποσόν και την αξία των εργασιών που περιλαμβάνονται σε αυτόν, με την έννοια ότι εφ΄ όσον δεν αμφισβητηθεί νόμιμα ενώπιον των αρμοδίων διοικητικών αρχών και του δικαστηρίου, το περιεχόμενό του οριστικοποιείται και οι πάσης φύσεως απαιτήσεις που απορρέουν από αυτόν αποσβέννυνται και δεν μπορούν να προβληθούν εξ αφορμής της καταρτίσεως των λοιπών πινάκων (βλ. ΣτΕ 664/2003, 1870/2001, 74/1992). 8. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, με την προσβαλλόμενη απόφαση έγιναν δεκτά τα ακόλουθα: Από την έναρξη εκτέλεσης του ανωτέρω έργου, παρέστη ανάγκη να εκτελεσθούν υπερσυμβατικές εργασίες, που συνίσταντο στην εκσκαφή γαιοημιβραχωδών και βραχωδών εδαφών. Οι εργασίες αυτές, που εκτελούσε η αναιρεσείουσα πληρώνονταν από την έναρξη της εργολαβίας, μέχρι τη σύνταξη του 5ου συγκριτικού πίνακα και σε 11 λογαριασμούς πληρωμής, με βάση τα άρθρα 7 και 8 του
τιμολογίου μελέτης παρεμφερών εργασιών, ήτοι προς 190 δρχ/μ³ για τις γαιοημιβραχώδεις εκσκαφές και 950 δρχ/μ³ για τις βραχώδεις, χωρίς ποτέ να αμφισβητηθούν μέχρι τότε από την αναιρεσείουσα. Οι εγκριθείσες με τον 5ο συγκριτικό πίνακα ποσότητες εκσκαφών ανέρχονταν σε 85.000 μ³ γαιοημιβραχώδους εδάφους και σε 58.500 μ³ βραχώδους. Η αναιρεσείουσα ζήτησε την καθορισμό τιμής μονάδος νέων εργασιών, για τις ανωτέρω εκσκαφές, το πρώτον, με τη σύνταξη του 6ου συγκριτικού πίνακα και προσδιόρισε τις εκσκαφές αυτές σε 84.008,88 μ³ γαιοημιβραχώδους εδάφους και σε 58.246,28 μ³ βραχώδους εδάφους, ήτοι λιγότερες από όσες προσδιορίσθηκαν στον 5ο συγκριτικό πίνακα. Υπό τα δεδομένα αυτά, το δικάσαν δικαστήριο έκρινε ότι εφ΄ όσον οι ποσότητες εκσκαφών που εγκρίθηκαν με τον 5ο συγκριτικό πίνακα, υπερκαλύπτουν τις ποσότητες εκσκαφών που εκτέλεσε η αναιρεσείουσα, τις τιμές των οποίων δεν αμφισβήτησε μέχρι τη σύνταξη του 5ου συγκριτικού πίνακα, το αίτημά της για καθορισμό τιμών μονάδος νέων εργασιών έχει αποσβεσθεί και δεν μπορεί να προβληθεί με την κατάρτιση του 6ου συγκριτικού πίνακα. 9. Επειδή, εφ΄ όσον το δικάσαν δικαστήριο δέχθηκε, κατά την ανέλεγκτη περί τα πράγματα κρίση του, ότι, εν προκειμένω, δεν διατυπώθηκε από την αναιρεσείουσα επιφύλαξη κατά των προηγουμένων του 6ου συγκριτικού πίνακα εγκριθέντων πινάκων όσον αφορά τις τιμές των εκτελεσθεισών εκσκαφών, νομίμως με την προσβαλλόμενη απόφαση κρίθηκε εν συνεχεία, σύμφωνα με τα εκτεθέντα στην έβδομη σκέψη, ότι το αίτημα της αναιρεσείουσας για τον καθορισμό τιμών μονάδος νέων εργασιών, που αφορούσαν τις ως άνω εκσκαφές, έχει αποσβεσθεί λόγω της αυτοτέλειας κάθε συγκριτικού πίνακα και ότι, συνεπώς, το αίτημα αυτό δεν μπορούσε να προβληθεί επ’ ευκαιρία της καταρτίσεως του 6ου συγκριτικού πίνακα. Επομένως, πάντα τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση και το δικόγραφο προσθέτων λόγων πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμα, ενώ απαραδέκτως αμφισβητείται από την αναιρεσείουσα η κρίση του δικαστηρίου της ουσίας περί του ότι μέχρι τη σύνταξη του 5ου συγκριτικού πίνακα δεν υπήρξε αμφισβήτηση εκ μέρους της ως προς τις τιμές των εγκριθεισών με τον εν λόγω πίνακα εκσκαφών. Περαιτέρω, απαραδέκτως, επίσης, γίνεται επίκληση από την αναιρεσείουσα των ενδείξεων του τιμολογίου για τις επίμαχες εκσκαφές, εφ΄ όσον τούτο δεν απετέλεσε αντικείμενο της κρίσεως του δικάσαντος δικαστηρίου. 10. Επειδή, συνεπώς, πρέπει η κρινόμενη αίτηση να γίνει εν μέρει δεκτή, να αναιρεθεί εν μέρει η προσβαλλόμενη απόφαση και να παραπεμφθεί η υπόθεση, που χρήζει διευκρινίσεως κατά το πραγματικό, κατά το αναιρούμενο μέρος, στο δικάσαν δικαστήριο για νέα νόμιμη κρίση. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟΦΑΣΗΣ Δικαστήριο: ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ Αριθ. Απόφασης: 1981 Ετος: 2009 Περίληψη: Tόκος υπερημερίας στις συμβάσεις κατασκευής δημοσίων έργων οφείλεται μόνο αν το Δημόσιο καθυστερήσει την πληρωμή του εργολαβικού ανταλλάγματος, η οποία γίνεται τμηματικά και βάσει πιστοποιήσεων που συντάσσονται με την προκαθορισμένη διαδικασία (σύνταξη λογαριασμών, έγκριση κλπ). 5. Επειδή, προβάλλεται με την υπό κρίση αίτηση ότι κατ’ εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή των άρθρων 5 παρ. 8 και 12, 13 του ν. 1418/1984, απορρίφθηκε με την προσβαλλόμενη απόφαση το αίτημα καταβολής των τόκων υπερημερίας ……………….. Ο λόγος αυτός είναι απορριΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
41
ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ πτέος διότι στηρίζεται στην εσφαλμένη προϋπόθεση, ότι οι τόκοι υπερημερίας στις συμβάσεις κατασκευής δημοσίων έργων οφείλονται και επί μη εκκαθαρισμένων απαιτήσεων, ενώ κατά τις προαναφερθείσες διατάξεις ο τόκος υπερημερίας οφείλεται μόνο αν το Δημόσιο καθυστερήσει την πληρωμή του εργολαβικού ανταλλάγματος, η οποία γίνεται τμηματικά και βάσει πιστοποιήσεων που συντάσσονται με την προκαθορισμένη από τις διατάξεις αυτές διαδικασία (σύνταξη λογ/σμών, έγκριση κλπ) κατά των πράξεων δε και αυτής της διαδικασίας, εφόσον είναι βλαπτικές για τα συμφέροντα του αναδόχου δύναται να ασκηθεί προσφυγή μετά την τήρησή της ενώπιον των οργάνων της διοικήσεως διαδικασία και να προβληθεί με αυτήν αίτημα τόκων υπερημερίας (πρβλ. ΣτΕ 136/2004 7/μελής και 2534/2007 7/μελής). Περαιτέρω, προβάλλεται ότι κατ΄ εσφαλμένη ερμηνεία των άρθρων 7 παρ. 1 του ν. 1418/1984 και 34 του π.δ. 609/1985 αλλά και των άρθρων 173 και 200 ΑΚ έκρινε το δικάσαν εφετείο ότι οι πριν την 1/4/1991 και μετά την 3/4/1991 εργασίες δεν αποτελούν αντικείμενο της συμβάσεως και συνεπώς δεν δικαιούται γιαυτές η ανάδοχος αμοιβή ή αποζημίωση γιατί έγιναν χωρίς να υπάρχει έγγραφη διαταγή της Διευθύνουσας Υπηρεσίας, δεδομένου ότι οι εργασίες αυτές ήταν απαραίτητες για την αρτιότητα του έργου και την αποφυγή ζημιών από τις κατολισθήσεις και καταπτώσεις. Μη καταβάλλοντας δε την αξία τους το Δημόσιο κατέστη αδικαιολόγητα πλουσιότερο, πρέπει δε να καταβάλει το αντίστοιχο αντάλλαγμα κατ’ ορθή ερμηνεία και εφαρμογή των αρχών της καλής πίστης των συναλλακτικών ηθών. Και ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος διότι δεν προκύπτει ούτε ισχυρίζεται η αναιρεσείουσα ότι είχε προβάλλει κατά τρόπο ειδικό και ορισμένο για ποιο λόγο οι εργασίες αυτές, που έγιναν αντίθετα με τις υπόλοιπες χωρίς την επίβλεψη της διευθύνουσας υπηρεσίας ήταν αναγκαίο να εκτελεσθούν έστω και χωρίς ειδική εντολή………. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟΦΑΣΗΣ Δικαστήριο: ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ Αριθ. Απόφασης: 2178 Ετος: 2009 Περίληψη: Στην περίπτωση που υποβληθεί από τον ανάδοχο του έργου η τελική επιμέτρηση πριν από την έκδοση της βεβαιώσεως περατώσεως του έργου, η πρόωρη αυτή υποβολή της τελικής επιμετρήσεως δεν παράγει έννομες συνέπειες. Εάν δε επακολουθήσει σε μεταγενέστερο χρόνο η έκδοση της βεβαιώσεως αυτής, οφείλει ο ανάδοχος, εντός διμήνου από της εκδόσεως της εν λόγω βεβαιώσεως, να υποβάλει εκ νέου στη Διευθύνουσα Υπηρεσία την τελική επιμέτρηση, οπότε, παρερχομένου, απράκτου του διμήνου, η επανυποβληθείσα τελική επιμέτρηση θεωρείται αυτοδικαίως εγκεκριμένη (Αντίθετη μειοψηφία). 2. Επειδή, η παρούσα υπόθεση παραπέμφθηκε με την υπ’ αριθμ. 2370/2008 απόφαση της πενταμελούς συνθέσεως του Τμήματος στην επταμελή σύνθεση αυτού, προκειμένου να επιλυθεί το μείζονος σπουδαιότητος ζήτημα αν, κατά την έννοια των διατάξεων των άρθρων 38 (παρ. 4), 40, 52 (παρ. 1) και 53 του π.δ/τος 609/1985, παρερχομένου του διμήνου από της υποβολής εκ μέρους του αναδόχου της τελικής επιμετρήσεως στη Διευθύνουσα Υπηρεσία, χωρίς η τελευταία να έχει προβεί στον έλεγχο αυτής, η τελική επιμέτρηση θεωρείται αυτοδικαίως εγκεκριμένη, η δε Διευθύνουσα Υπηρεσία δεν έχει αρμοδιότητα να επιφέρει τροποποιήσεις σ’ αυτήν, περαιτέρω δε, αν στην περίπτωση υποβολής της τελικής επιμετρήσεως πριν από την έκδοση της «βεβαιωμένης περατώσεως του έργου», η δίμηνη αποκλειστική προθεσμία ελέγχου της τελικής επιμετρήσεως αρχίζει από την επομένη της εκδόσεως της εν λόγω βεβαιώσεως.
42
ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
3. Επειδή, στην παρ. 4 του άρθρου 38 του Π.Δ/τος 609/1985 «Κατασκευή δημοσίων έργων» (φ. 223 τ. Α΄) ορίζονται τα εξής: «4. Δύο μήνες το αργότερο μετά τη βεβαιωμένη περάτωση του έργου ο ανάδοχος είναι υποχρεωμένος να υποβάλει στη Διευθύνουσα Υπηρεσία τυχόν επιμέρους επιμετρήσεις που λείπουν και την «τελική επιμέτρηση», δηλαδή τελικό συνοπτικό πίνακα που ανακεφαλαιώνει τις ποσότητες όλων των τμηματικών επιμετρήσεων και των πρωτοκόλλων της παρ. 3. Αν αυτές έχουν ελεγχθεί από τη Διευθύνουσα Υπηρεσία, οι ποσότητες τίθενται όπως διορθώθηκαν έστω και αν εκκρεμούν κατ’ αυτών ενστάσεις του αναδόχου ή αιτήσεις θεραπείας. Η καταχώρηση αυτή στην τελική επιμέτρηση δεν αποτελεί παραίτηση του αναδόχου από τέτοιες αιτήσεις ή ενστάσεις που έχουν ασκηθεί νόμιμα, ούτε παρέχει το δικαίωμα σ’ αυτόν να υποβάλλει νέες. Για τις επιμέρους επιμετρήσεις που δεν έχουν ακόμη ελεγχθεί από την υπηρεσία ή γι’ αυτές που τυχόν υποβάλλονται για πρώτη φορά μαζί με την τελική επιμέτρηση, καταχωρούνται οι ποσότητες των επιμετρήσεων όπως συντάχθηκαν απ’ τον ανάδοχο πριν απ’ τον έλεγχο της υπηρεσίας. Η τελική επιμέτρηση υπογράφεται απ’ τον ανάδοχο με την ένδειξη «όπως συντάχθηκε από τον ανάδοχο». Η Διευθύνουσα Υπηρεσία έχει υποχρέωση να προβεί στον έλεγχο της τελικής επιμέτρησης μέσα σε δύο μήνες από την υποβολή της και να κοινοποιήσει στον ανάδοχο την ελεγμένη και τυχόν διορθωμένη επιμέτρηση. Το τελευταίο εδάφιο της παρ. 2 έχει εφαρμογή για την τελική επιμέτρηση». Περαιτέρω, στην παρ. 1 του άρθρου 52 του ιδίου διατάγματος ορίζονται, μεταξύ άλλων, τα εξής: «1. Όταν λήξει η προθεσμία περάτωσης του συνόλου ή τμημάτων του έργου, ο επιβλέπων αναφέρει στη Διευθύνουσα Υπηρεσία αν τα έργα έχουν περαιωθεί και έχουν υποστεί ικανοποιητικά τις δοκιμασίες που προβλέπονται στη σύμβαση . . . Αν οι εργασίες έχουν περατωθεί ο προϊστάμενος της Διευθύνουσας Υπηρεσίας εκδίδει βεβαίωση για το χρόνο περάτωσης των εργασιών (βεβαίωση περάτωσης των εργασιών) . . .». Εξ άλλου, με τις διατάξεις του άρθρου 40 του ιδίου διατάγματος ορίζεται ότι η πληρωμή στον ανάδοχο γίνεται τμηματικά, κατά τη διάρκεια της κατασκευής του έργου, με βάση τους λογαριασμούς και τις πιστοποιήσεις. Οι λογαριασμοί συντάσσονται από τον ανάδοχο, μετά τη λήξη κάθε μήνα ή άλλης χρονικής περιόδου, που τυχόν ορίζει η σύμβαση για τις τμηματικές πληρωμές. Οι λογαριασμοί αυτοί στηρίζονται στις καταμετρήσεις και τα πρωτόκολλα παραλαβής αφανών εργασιών. Οι λογαριασμοί υποβάλλονται στη διευθύνουσα υπηρεσία, που τους ελέγχει και τους διορθώνει αν είναι ανάγκη μέσα στην προθεσμία που ορίζεται στην παρ. 8 του άρθρου 5 του Ν. 1418/1984, δηλαδή μέσα σε ένα μήνα από την υποβολή τους. Τέλος, με το άρθρο 53 του ανωτέρω διατάγματος προβλέπονται, όσον αφορά την προσωρινή παραλαβή του έργου, τα ακόλουθα: «1. Για την διενέργεια της προσωρινής παραλαβής η Προϊσταμένη Αρχή ορίζει την επιτροπή παραλαβής, αφού προηγουμένως η Διευθύνουσα Υπηρεσία της ανακοινώσει την περάτωση των εργασιών και τη σύνταξη της τελικής επιμέτρησης . . . 2. Η επιτροπή παραλαβής παραλαμβάνει τα έργα ποσοτικά και ποιοτικά, ελέγχει κατά το δυνατό την επιμέτρηση με γενικές ή σποραδικές καταμετρήσεις, καταγράφει στο πρωτόκολλο τις ποσότητες της τελικής επιμέτρησης όπως τυχόν διορθώνονται από τους ελέγχους που γίνονται, αιτιολογεί τις τυχόν τροποποιήσεις στις ποσότητες και αναγράφει τις παρατηρήσεις της για εργασίες που τυχόν έχουν εκτελεσθεί με υπέρβαση των εγκεκριμένων ποσοτήτων ή κατά τροποποίηση των εγκεκριμένων σχεδίων . . . . 3. Στην παραλαβή καλείται να παραστεί ο ανάδοχος. Η παραλαβή γίνεται νόμιμα και χωρίς την παρουσία του αναδόχου αν αυτός έχει κληθεί να παραστεί. Στην τελευταία αυτή περίπτωση, όπως και στην περίπτωση που ο ανάδοχος αρνηθεί την υπογραφή του πρωτοκόλλου, του κοινοποιείται το πρωτόκολλο σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 1 του άρθρου 29. Το πρωτόκολλο θεωρείται ως πράξη της Διευθύνουσας
Υπηρεσίας και η σχετική ένσταση ασκείται μέσα στην προθεσμία που ορίζει ο νόμος υπολογιζόμενη από την υπογραφή του με επιφύλαξη ή από την κοινοποίηση στον ανάδοχο. Η προσωρινή παραλαβή ολοκληρώνεται με την έγκριση του πρωτοκόλλου από την Προϊσταμένη Αρχή. Αυτή μπορεί να αναβάλλει την έγκριση του πρωτοκόλλου μέχρι να αποκατασταθούν από τον ανάδοχο τα ελαττώματα που διαπιστώθηκαν. Η έγκριση γίνεται μέσα σε ένα μήνα από την πλήρη αποκατάσταση. 4. Η προσωρινή παραλαβή πρέπει να διενεργηθεί μέσα σε έξι μήνες από τη βεβαιωμένη περάτωση του έργου εφόσον υποβληθεί απ’ τον ανάδοχο η τελική επιμέτρηση του έργου μέσα σε δύο μήνες από την περάτωση. Αν η τελική επιμέτρηση υποβληθεί από τον ανάδοχο μεταγενέστερα, η πιο πάνω προθεσμία για τη διενέργεια της παραλαβής αρχίζει από την υποβολή της τελικής επιμέτρησης. Αν δεν υποβληθεί τελική επιμέτρηση από τον ανάδοχο η προθεσμία για τη διενέργεια της παραλαβής αρχίζει από την κοινοποίηση στον ανάδοχο της τελικής επιμέτρησης που συντάχθηκε απ’ την υπηρεσία. Αν η παραλαβή δεν διενεργηθεί ή το πρωτόκολλο δεν εγκριθεί μέσα στις πιο πάνω προθεσμίες η παραλαβή θεωρείται ότι έχει συντελεσθεί αυτοδίκαια τριάντα μέρες μετά την υποβολή από τον ανάδοχο σχετικής όχλησης για τη διενέργειά της». 4. Επειδή, από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων προκύπτουν τα ακόλουθα: Μετά την περάτωση των εργασιών δημοσίου έργου ο προϊστάμενος της Διευθύνουσας Υπηρεσίας εκδίδει βεβαίωση για το χρόνο περατώσεως των εργασιών (βεβαίωση περάτωσης των εργασιών), η βεβαίωση δε αυτή δεν μπορεί να υποκατασταθεί από την αναφορά του επιβλέποντος μηχανικού (ΣτΕ 1500/2004, 209/2006). Εντός δύο μηνών από της ως άνω βεβαιώσεως περάτωσης των εργασιών ο ανάδοχος υποβάλλει την τελική επιμέτρηση του έργου στη Διευθύνουσα Υπηρεσία η οποία υποχρεούται, εντός δύο μηνών από την υποβολή της, να την ελέγξει και να κοινοποιήσει στον ανάδοχο την τυχόν διορθωμένη επιμέτρηση. Ακολούθως, η προσωρινή παραλαβή του έργου, εφ’ όσον υποβληθεί από τον ανάδοχο κατά τα άνω, η τελική επιμέτρηση αυτού εντός δύο μηνών από την περάτωση, διενεργείται εντός έξι μηνών από την βεβαιωμένη περάτωση του έργου. Αν η τελική επιμέτρηση υποβληθεί σε χρόνο μεταγενέστερο των δύο μηνών από της βεβαιωμένης περατώσεως του έργου, η εξάμηνη προθεσμία για τη διενέργεια της παραλαβής αρχίζει από την υποβολή της τελικής επιμετρήσεως. Αν δεν υποβληθεί τελική επιμέτρηση από τον ανάδοχο, η προθεσμία για τη διενέργεια της παραλαβής αρχίζει από την κοινοποίηση στον ανάδοχο της συνταχθείσης από την υπηρεσία τελικής επιμετρήσεως. Αν η παραλαβή δεν διενεργηθεί (ή το πρωτόκολλο δεν εγκριθεί) εντός των ως άνω προθεσμιών, η παραλαβή θεωρείται ότι συντελείται αυτοδικαίως, εντός τριάντα ημερών από της υποβολής σχετικής οχλήσεως εκ μέρους του αναδόχου. Περαιτέρω, πρέπει να γίνει δεκτό ότι η τιθέμενη από την ανωτέρω διάταξη του άρθρου 38 παρ. 4 του π.δ. 609/1985 δίμηνη προθεσμία, για τον έλεγχο και την κοινοποίηση της τυχόν διορθωμένης τελικής επιμετρήσεως στον ανάδοχο, είναι, εν όψει της ανάγκης ταχείας περατώσεως των δημοσίων έργων, αποκλειστική. Συνεπώς, παρερχομένου του διμήνου από της υποβολής της τελικής επιμετρήσεως στη Διευθύνουσα Υπηρεσία, χωρίς η τελευταία να έχει προβεί στον έλεγχο αυτής και την κοινοποίησή της (ελεγμένη και τυχόν διορθωμένη) στον ανάδοχο, η τελική επιμέτρηση θεωρείται αυτοδικαίως εγκεκριμένη, όπως υπεβλήθη, η δε Διευθύνουσα Υπηρεσία δεν έχει πλέον αρμοδιότητα να επιφέρει τροποποιήσεις σ’ αυτήν. Εξ άλλου, εν όψει του ότι η τελική επιμέτρηση πρέπει, κατά τις ανωτέρω διατάξεις, να υποβάλλεται «μετά τη βεβαιωμένη περάτωση του έργου», δηλαδή μετά την έκδοση της βεβαιώσεως περατώσεως του έργου από τον προϊστάμενο της Διευθύνουσας Υπηρεσίας, πρέπει να γίνει δεκτό ότι στην περίπτωση που υποβληθεί από τον ανάδοχο του έργου η τελική επιμέτρηση πριν από
την έκδοση της κατά τα ανωτέρω βεβαιώσεως, η πρόωρη αυτή υποβολή της τελικής επιμετρήσεως δεν παράγει έννομες συνέπειες. Εάν δε επακολουθήσει σε μεταγενέστερο χρόνο η έκδοση της βεβαιώσεως αυτής, οφείλει ο ανάδοχος, εντός διμήνου από της εκδόσεως τη εν λόγω βεβαιώσεως, να υποβάλει εκ νέου στη Διευθύνουσα Υπηρεσία την τελική επιμέτρηση, οπότε, παρερχομένου, κατά τα εκτεθέντα, απράκτου του διμήνου, η επανυποβληθείσα τελική επιμέτρηση θεωρείται αυτοδικαίως εγκεκριμένη. Αν και κατά τη γνώμη του Συμβούλου Στ. Χαραλάμπους, η ανάγκη ταχείας περατώσεως των δημοσίων έργων επιβάλλει την εκλογίκευση της περιγραφείσης διαδικασίας, τόσο για λόγους δημοσίου συμφέροντος όσο και για λόγους προστασίας των αναδόχων έναντι της αδρανούσης αδικαιολογήτως Διοικήσεως. Συνεπώς, πρέπει να γίνει δεκτό ότι στην περίπτωση υποβολής της τελικής επιμετρήσεως πριν από την έκδοση της βεβαιώσεως περατώσεως του έργου, η δίμηνη αποκλειστική προθεσμία ελέγχου της τελικής επιμετρήσεως αρχίζει να τρέχει από την επομένη της εκδόσεως της εν λόγω βεβαιώσεως (πρβλ. ΣτΕ 1154, 3421/2006). 5. Επειδή, εν προκειμένω, με την προσβαλλόμενη απόφαση έγιναν δεκτά τα ακόλουθα: Το δικάσαν δικαστήριο, με την 1856/2006 προδικαστική του απόφαση έκρινε αναγκαίο να αναβάλει την έκδοση οριστικής αποφάσεως επί της προσφυγής της αναιρεσίβλητης κοινοπραξίας, προκειμένου να συμπληρωθεί νομίμως η δικογραφία. Κατόπιν αυτού προσκομίσθηκαν στο δικάσαν δικαστήριο τα ακόλουθα έγγραφα: 1) η …../2810/14.10.2005 «βεβαίωση περατώσεως εργασιών» του Διευθυντού Κατασκευών του …... στην οποία αναφέρεται ότι: «Με την παρούσα βεβαιώνουμε ότι το έργο: «………………» αναδόχου Κ/Ξ ……………… περατώθηκε έντεχνα και εμπρόθεσμα στις 30.12.2000. Το γεγονός αυτό βεβαιώνεται και στη βεβαίωση περάτωσης εργασιών η οποία (βεβαίωση) εκδόθηκε, σύμφωνα με τον Νόμο, από την τότε Διευθύντρια Κατασκευών, όπως αυτό προκύπτει από τα αναφερόμενα στο υπ’ αριθμ. …./28.9.2001 (θέμα 12ο) πρακτικό συνεδρίασης του Τεχνικού Συμβουλίου ……….. περί συστάσεως Επιτροπής προσωρινής παραλαβής του έργου με εισηγητές την τότε Προϊσταμένη Κατασκευών ……….. και τον πολιτικό μηχανικό …………» και 2) το μνημονευόμενο στην εν λόγω βεβαίωση υπ’ αριθμ. …./28.9.2001 (θέμα 12ο) πρακτικό συνεδριάσεως του Τεχνικού Συμβουλίου του …..., στο οποίο αναφέρεται ότι «Το έργο περαιώθηκε στις 30.12.2000 ήτοι εμπρόθεσμα όπως προκύπτει από τη βεβαίωση περαίωσης και ήδη χρησιμοποιείται». Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, το δικάσαν δικαστήριο έκρινε ότι, εν όψει του γεγονότος ότι η σχετική βεβαίωση περατώσεως του επιδίκου έργου εξεδόθη από την τότε Προϊσταμένη Κατασκευών του …….. πριν από τις 28.9.2001, η ανωτέρω υποβληθείσα από την ανάδοχο τελική επιμέτρηση στις 14.2.2001, θεωρείται ότι εγκρίθηκε αυτοδικαίως τουλάχιστον στις 28.11.2001, με συνέπεια η μεταγενεστέρως επακολουθήσασα υπ’ αριθμ. 32038/3674/ 27.12.2001 πράξη της Διευθύνουσας Υπηρεσίας, με την οποία έγινε έλεγχος και διορθώσεις στην ήδη λογιζομένη αυτοδικαίως εγκεκριμένη τελική επιμέτρηση, να μην επάγεται καμμία απολύτως έννομη συνέπεια, ελλείψει κατά χρόνο αρμοδιότητος της Διευθύνουσας Υπηρεσίας. 6. Επειδή, εν όψει των όσων έχουν εκτεθεί στην τέταρτη σκέψη, η παραπάνω κρίση του δικάσαντος δικαστηρίου δεν είναι νόμιμη, διότι, υπό τα εκτεθέντα πραγματικά περιστατικά, όπως αυτά έγιναν ανελέγκτως δεκτά υπό του δικαστηρίου της ουσίας και σύμφωνα με τα οποία η εν προκειμένω βεβαίωση περατώσεως των εργασιών έλαβε χώραν μετά την υποβολή, εκ μέρους της αναιρεσίβλητης κοινοπραξίας, της τελικής επιμετρήσεως του επιδίκου έργου, όφειλε η τελευταία, μετά την έκδοση της εν λόγω βεβαιώσεως, να επανυποβάλει την τελική επιμέτρηση. Συνεπώς, τούτου μη τηρηθέντος, η ως άνω υπ’ αριθμ. ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ 43
ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ ………/3674/27.12.2001 πράξη της Διευθύνουσας Υπηρεσίας, με την οποία έγινε έλεγχος και διορθώσεις στην υποβληθείσα τελική επιμέτρηση, είναι νόμιμη και ισχυρά. Επομένως, για τον λόγο αυτόν, που βασίμως προβάλλεται από τον αναιρεσείοντα οργανισμό, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή και να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση, η δε υπόθεση, που χρειάζεται διευκρίνιση ως προς το πραγματικό να παραπεμφθεί στο δικάσαν δικαστήριο για νέα κρίση, ενώ παρέλκει η εξέταση των λοιπών λόγων αναιρέσεως. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟΦΑΣΗΣ Δικαστήριο: ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ Αριθ. Απόφασης: 2188 Ετος: 2009 Περίληψη: Για το παραδεκτό της ασκουμένης προσφυγής ενώπιον του διοικητικού εφετείου προς επίλυση διαφοράς, η οποία ανέκυψε από σύμβαση εκτελέσεως δημοσίου έργου, απαιτείται η τήρηση της προβλεπομένης προδικασίας, δηλ. ένσταση και αίτηση θεραπείας. Λόγοι και αιτήματα που δεν προβλήθηκαν με την ένσταση αλλά προβλήθηκαν πρώτη φορά με την αίτηση θεραπείας ή την προσφυγή, είναι απορριπτέα ως απαράδεκτα, καθ’ όσον ως προς αυτά δεν έχει τηρηθεί η προδικασία. Η εν λόγω ρύθμιση δεν αντιβαίνει στις διατάξεις του άρθρου 20 παρ. 1 του Συντάγματος, ούτε στα άρθρα 6 και 13 της κυρωθείσης της Συμβάσεως της Ρώμης περί των δικαιωμάτων του ανθρώπου (ΕΣΔΑ). 2. Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση επιδιώκεται η αναίρεση της υπ’ αριθμ. 194/2000 αποφάσεως του Διοικητικού Εφετείου ………., με την οποία απερρίφθη εν μέρει και έγινε εν μέρει δεκτή προσφυγή του νυν αναιρεσείοντος με την οποία είχε ζητήσει 1) την ακύρωση της τεκμαιρομένης σιωπηράς απορρίψεως από τον Γενικό Γραμματέα Περιφερείας ………. της από 18.9.1997 αιτήσεως θεραπείας του κατά της υπ’ αριθμ. ../9.6.1997 αποφάσεως της Νομαρχιακής Επιτροπής Υποδομών της Νομαρχιακής Αυτοδιοικήσεως ………, με την οποία απερρίφθη η υπ’ αριθμ. …./18.4.1997 ένστασή του κατά της υπ’ αριθμ. ……/4.4.1997 πράξεως του προϊσταμένου του Τμήματος Εκτελέσεως Έργων της Διευθύνσεως Τεχνικών Υπηρεσιών της ως άνω Αυτοδιοικήσεως, με την οποία είχε απορριφθεί η από 28.3.1997 ειδική δήλωσή του περί διακοπής εργασιών του έργου της ως άνω Νομαρχιακής Αυτοδιοικήσεως «…………………..» την εκτέλεση του οποίου είχε αναλάβει με σχετική σύμβαση ο αναιρεσείων, 2) να αναγνωρισθεί ότι πρέπει να καταβληθεί στον αναιρεσείοντα α) ποσό ……… δραχμών ως αποζημίωση για την θετική ζημία του από 11.2.1997, ημέρα κατά την οποία εδήλωσε ότι σταματά τις εργασίες του έργου, λόγω αποκλειστικής υπαιτιότητας κυρίας τούτου και β) ποσό ……… δραχμών για τόκους υπερημερίας από 11.2.1997 έως 18.9.1997 που αφορούν την αξία των προμηθευθέντων υλικών, ύψους ………. δραχμών και 3) να συνταχθεί συγκριτικός πίνακας και πρωτόκολλο κανονισμού νέων τιμών μονάδος, για τις υπερσυμβατικές εργασίες, οι οποίες εξετελέσθησαν από τον αναιρεσείοντα. 3. Επειδή, από τον συνδυασμό των διατάξεων των παρ. 3 και 4 του άρθρου 19 του π.δ/τος 341/1978 (Α΄ 71), στις οποίες παραπέμπει το άρθρο 4 του ν. 1406/1983 (Α΄ 182) και του άρθρου 12 του ν. 1418/1984 (Α΄ 23) προκύπτει ότι για το παραδεκτό της προσφυγής της ασκουμένης ενώπιον του διοικητικού εφετείου προς επίλυση διαφοράς, η οποία ανέκυψε από σύμβαση εκτελέσεως δημοσίου έργου, απαιτείται η τήρηση της προβλεπομένης από τις διατάξεις του άρθρου 12 του ν. 1418/1984 προδικασίας, την οποία αποτελούν η ένσταση και η αίτηση θεραπείας και επομένως απαιτείται τόσο η ένσταση, όσο και η αίτηση θεραπείας να περιέχουν τους ίδιους λόγους και τα ίδια αιτήματα που περιέχει η
44
ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
προσφυγή. Από αυτά παρέπεται ότι λόγοι και αιτήματα που δεν προβλήθησαν με την ένσταση αλλά προεβλήθησαν πρώτη φορά με την αίτηση θεραπείας ή την προσφυγή, είναι απορριπτέα ως απαράδεκτα, καθ’ όσον ως προς αυτά δεν έχει τηρηθεί η προδικασία. Εξ άλλου, η ανωτέρω ρύθμιση δεν αντιβαίνει στις διατάξεις του άρθρου 20 παρ. 1 του Συντάγματος, το οποίο προβλέπει το ατομικό δικαίωμα παροχής εννόμου προστασίας ούτε στα άρθρα 6 και 13 της κυρωθείσης με το Ν.Δ. 53/1974 (Α΄ 256) Συμβάσεως της Ρώμης περί των δικαιωμάτων του ανθρώπου (ΕΣΔΑ) που κατοχυρώνουν επίσης το δικαίωμα παροχής εννόμου προστασίας υπό τη διατύπωση αντιστοίχως της «δικαίας δίκης» και της «πραγματικής προσφυγής», διότι από τις διατάξεις αυτές δεν αποκλείεται ο κοινός νομοθέτης να απαιτήσει προ της υποβολής των διαφορών των γεννωμένων από διοικητική σύμβαση στο αρμόδιο διοικητικό δικαστήριο την τήρηση ωρισμένης διαδικασίας ενώπιον των οργάνων της διοικήσεως, η οποία κατατείνει στη διοικητική επίλυση της διαφοράς αυτής και σε περίπτωση αποτυχίας επιδόσεως της διαφοράς κατά τον τρόπο αυτό να προβλέπει την προσβολή της πράξεως της τελειούσης την διαδικασία αυτή ή της παραλείψεως εκδόσεως τέτοιας πράξεως με προσφυγή εφ’ όσον το ένδικο αυτό μέσο συνεπάγεται, όπως εν προκειμένω, την εξέταση της υποθέσεως από δικαστήριο κατά το νόμο και την ουσία, άγει δε σε ακύρωση ή τροποποίηση της προσβληθείσης πράξεως (πρβλ. ΣτΕ 3519/2004). 4. Επειδή, η αναιρεσιβαλλομένη απόφαση εδέχθη τα ακόλουθα : ο προσφεύγων μετά από μειοδοτικό διαγωνισμό ανέλαβε την εκτέλεση του έργου της Νομαρχιακής Αυτοδιοικήσεως ……… «…………………………» προϋπολογισμού ……….. δρχ. αντί αμοιβής ………. δρχ, αφού προσέφερε έκπτωση 55,37% βάσει σχετικής συμβάσεως υπογραφείσης στις 23.8.1995 στην …….., με συμβατική προθεσμία περαιώσεως του έργου την 23.12.1996. Με την με αριθμό πρωτοκόλλου …./29.8.1995 αίτησή του προς την Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών της ως άνω Ν.Α. υπέβαλε το χρονοδιάγραμμα κατασκευής των εργασιών του έργου, το οποίο ενεκρίθη με την …../11.9.1995 πράξη του Προϊσταμένου του Τμήματος Εκτελέσεως Έργων της ως άνω Δ/νσεως. Λόγω του ότι δεν είχε συντελεσθεί η απαιτουμένη για την κατασκευή του έργου απαλλοτρίωση, εδόθησαν έγγραφες εντολές στον προσφεύγοντα - ανάδοχο για την τμηματική κατασκευή του έργου, με τα ……/6.6.1996, ……./4.7.1996 και ……/20.8.1996 έγγραφα της ως άνω Διευθύνσεως Τεχνικών Υπηρεσιών. Μετά τις εντολές αυτές, ο ανάδοχος κατασκεύασε επιχώματα και τμήμα «τεχνικών» στις υποδειχθείσες θέσεις, όπου επέτρεπαν οι παρακείμενοι ιδιοκτήτες. Ακολούθως, ο προσφεύγων υπέβαλε στην ως άνω Υπηρεσία την με αριθμό πρωτοκόλλου …./28.3.1997 ειδική δήλωση διακοπής των εργασιών - όχληση για αποζημίωση, με την οποία εδήλωσε ότι διακόπτει τις εργασίες για την εκτέλεση του εν λόγω έργου από τις 11.2.1997 και ότι η διακοπή αυτή οφείλεται σε αποκλειστική υπαιτιότητα του κυρίου του έργου και συγκεκριμένα στο ότι δεν έχουν γίνει οι απαιτούμενες απαλλοτριώσεις, με αποτέλεσμα να είναι ανέφικτη η συνέχιση της κατασκευής του έργου. Στην ιδία δήλωση αναγράφονται οι εργασίες του έργου που είχαν εκτελεσθεί μέχρι την ημέρα υποβολής της, καθώς και οι υπολειπόμενες προς εκτέλεση και γίνεται μνεία ότι σε παρακείμενο εργοτάξιο του προσφεύγοντος είχαν μεταφερθεί όλες οι αναγκαίες, συμφώνως προς το εγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, ποσότητες αδρανών υλικών, αξίας τουλάχιστον ………. δρχ. Τέλος, στη δήλωση αυτή περιέχεται και όχληση για αποζημίωση, με την οποία γνωστοποιούνται στην υπηρεσία τα μηχανήματα που υπήρχαν σε παρακείμενο του έργου χώρο, καθώς και η αντίστοιχη ημερησία δαπάνη του καθενός, γίνεται μνεία ότι ο προσφεύγων κατέβαλλε ημερησία προμήθεια … δρχ. για την εγγυητική επιστολή της Τραπέζης …… που έχει κατατεθεί, ύψους ……… δρχ. και γνωστοποιείται κατά λέξη, ότι «Την συνολική ζημιά μας
(σε σχέση με τη διάρκεια διακοπής των εργασιών) θα σας ζητήσουμε να μας καταβάλλετε και για το σκοπό αυτό απευθύνουμε την παρούσα όχληση σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 7 του Ν. 1418/84». Η δήλωση αυτή απερρίφθη με την ……/4.4.1997 πράξη του Προϊσταμένου του Τμήματος Εκτελέσεως Έργων της Δ/νσεως Τεχνικών Υπηρεσιών της καθ’ ής Ν.Α., με την αιτιολογία ότι σε διάφορα τμήματα του έργου, τα οποία αναφέρονται στο εν λόγω έγγραφο, «..όπου έχει γίνει εκσκαφή προκειμένου να διαπλατυνθεί ο υπό κατασκευή δρόμος, δύνασθε να συνεχίσετε τις εργασίες ολοκλήρωσης των τμημάτων αυτών (υπόβαση και βάση με θραυστό υλικό 3Α, ασφαλτοτάπητας). Σχετικά επίσης με τα υλικά που παραμένουν στο εργοτάξιό σας πλησίον του έργου, σας επισημαίνουμε ότι δεν σας εδόθη εντολή από την Υπηρεσία να τα προσκομίσετε, ούτε επί τόπου του έργου ευρίσκονται όπως σας έχουμε ήδη αναφέρει με το υπ’ αριθμ. ……./2.8.96 έγγραφό μας». Ο προσφεύγων υπέβαλε ένσταση κατά της πράξεως αυτής με την οποία εζήτησε «Να γίνει δεκτή η από 28.3.97 ειδική δήλωση διακοπής - όχληση για αποζημίωση «καθ’ όλο το αιτητικό αυτής» για τους λόγους που αναφέρει σ’ αυτήν. Η ένσταση απερρίφθη, με την ίδια ως άνω αιτιολογία, με την …/9.6.1997 απόφαση της Νομαρχιακής Επιτροπής Υποδομών της Ν.Α. ………, κατά της οποίας ο προσφεύγων ήσκησε την από 18.9.1997 αίτηση θεραπείας ενώπιον του Γενικού Γραμματέως Περιφερείας ………., την οποία επέδωσε σ’ αυτόν, καθώς και στον Διευθυντή της Δ/νσεως Τεχνικών Υπηρεσιών Ν.Α. ……… την 19.9.1997. Με την αίτηση θεραπείας, η οποία, κατ’ εκτίμηση του περιεχομένου της, στρέφεται κατά της 51/9.6.1997 αποφάσεως της Νομαρχιακής Επιτροπής Υποδομών της Ν.Α. ………, εζήτησε 1) να ακυρωθεί η απόφαση αυτή της Νομαρχιακής Επιτροπής, 2) να ακυρωθεί η ……./4.4.1997 πράξη του Προϊσταμένου Τ.Ε.Ε. της Δ/νσεως Τεχνικών Υπηρεσιών της ως άνω Ν.Α., 3) να γίνει δεκτή η από 28.3.1997 ειδική δήλωση διακοπής των εργασιών - όχληση για αποζημίωση και όλο το αιτητικό αυτής, 4) να διαταχθεί η καταβολή χρηματικού ποσού ……….. δρχ. ως αποζημίωση, αποτελούσα θετική ζημία από 11.2.1997 ημερομηνία κατά την οποία εδήλωσε ότι σταματά της εργασίες λόγω αποκλειστικής υπαιτιότητος του κυρίου του έργου, 5) να καταβληθούν …….. δρχ. για τόκους υπερημερίας από 11.2.1997 έως 18.9.1997, οι οποίοι αφορούν την αξία προμηθευθέντων υλικών ύψους ………. δρχ. και 6) να συνταχθεί συγκριτικός πίνακας και πρωτόκολλο κανονισμού νέων τιμών μονάδος, για τις υπερσυμβατικές εργασίες, οι οποίες εξετελέσθησαν από τον προσφεύγοντα, κατά τους ισχυρισμούς του, ύστερα από εντολή της Υπηρεσίας. Στην ως άνω αίτηση θεραπείας παρέλειψε να απαντήσει ο Γενικός Γραμματέας Περιφερείας ………. εντός της νομίμου τριμήνου προθεσμίας και η τεκμαιρομένη με τον τρόπο αυτό απόρριψη της αιτήσεως θεραπείας, προσβάλλεται με την κρινόμενη προσφυγή, με την οποία ζητείται η ακύρωσή της, καθώς και ότι ζητήθηκε με την αίτηση θεραπείας. Περαιτέρω, το δικάσαν Εφετείο λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι τα αιτήματα της προσφυγής α) να αναγνωρισθεί ότι πρέπει να καταβληθεί στον προσφεύγοντα χρηματικό ποσό ……….. δρχ. για την προαναφερόμενη αιτία, το οποίο εξ άλλου δεν διευκρινίζεται με την προσφυγή ούτε με την αίτηση θεραπείας πώς προκύπτει, ούτε γίνεται μνεία του είδους της ζημίας την οποία αορίστως επικαλείται ο προσφεύγων β) να αναγνωρισθεί ότι πρέπει να καταβληθεί στον προσφεύγοντα χρηματικό ποσό ……… δρχ. για τόκους υπερημερίας για το χρονικό διάστημα από 11.2.1997 έως 18.9.1997, για την αξία των υλικών, τα οποία επρομηθεύθη, αξίας ………. δρχ. και γ) να συνταχθεί συγκριτικός πίνακας και πρωτόκολλο κανονισμού νέων τιμών μονάδος, για τις υπερσυμβατικές εργασίες, οι οποίες εξετελέσθησαν από τον προσφεύγοντα, κατά τους ισχυρισμούς του, δεν προεβλήθησαν με την ένσταση του προσφεύγοντος κατά της ……/4.4.1997 πράξεως του Προϊσταμένου Τ.Ε.Ε. της Δ/νσεως Τεχνικών Υπηρεσιών της Ν.Α. ………, με την οποία απερρίφθη η προαναφερομένη δήλωσή του διακοπής των εργασιών
- όχληση για αποζημίωση, στην οποία επίσης δεν περιελαμβάνοντο τα αιτήματα αυτά αλλά προεβλήθησαν το πρώτον με την προαναφερομένη αίτηση θεραπείας και επαναλαμβάνονται με την προσφυγή, κρίνει ότι η προσφυγή κατά το μέρος που αφορά στα αιτήματα αυτά ασκείται απαραδέκτως, καθ’ όσον ως προς αυτά δεν έχει τηρηθεί η προβλεπομένη από το άρθρο 12 του ν. 1418/1984 προδικασία, κατά τον βάσιμο σχετικό ισχυρισμό των καθ’ ών η προσφυγή. 5. Επειδή, η προπαρατεθείσα κρίση της αναιρεσιβαλλομένης αποφάσεως αιτιολογείται νομίμως και επαρκώς, συμφώνως προς όσα έγιναν δεκτά στην σκέψη 3 της παρούσης, είναι δε απορριπτέα ως αβάσιμα πάντα τα περί του αναθέτου διαλαμβανόμενα στην κρινομένη αίτηση, ως και η αίτηση εν τώ συνόλω της. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟΦΑΣΗΣ Δικαστήριο: ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ Αριθ. Απόφασης: 1683 Ετος: 2008 Περίληψη: Ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου φέρεται η διαφορά, η οποία προκαλείται από πράξη της Διευθύνουσας Υπηρεσίας του έργου και της Προϊσταμένης Αρχής που προσβάλλει έννομο συμφέρον του αναδόχου, με προσφυγή, αφού προηγουμένως τηρηθεί η διαγραφόμενη στο νόμο διοικητική προδικασία. Σε περίπτωση που η διευθύνουσα το έργο υπηρεσία εκδώσει διαδοχικά πράξεις με το αυτό αντικείμενο βλαπτικές των συμφερόντων του αναδόχου, κατά της προγενέστερης δε βλαπτικής πράξεως ο ανάδοχος δεν άσκησε εμπροθέσμως και εν γένει παραδεκτώς τα νόμιμα ενδικοφανή μέσα και τελικώς προσφυγή ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου, απαραδέκτως στρέφεται κατά της μεταγενέστερης βλαπτικής πράξεως της διευθύνουσας υπηρεσίας με τα προβλεπόμενα ενδικοφανή μέσα και εν συνεχεία με προσφυγή, δεδομένου ότι η μεταγενέστερη πράξη ως επιβεβαιωτική της προηγούμενης, στερείται εκτελεστού χαρακτήρα. 4. Επειδή, όπως προκύπτει από το περιεχόμενο της αναιρεσιβαλλομένης αποφάσεως, ύστερα από μειοδοτικό διαγωνισμό που διεξήγαγε η Δ/σνη συγκοινωνιακών Έργων της ………………, υπεγράφη στις 13-11992 μεταξύ της αναιρεσείουσας και του Προϊσταμένου της Διευθύνουσας Υπηρεσίας, (…….) ως εκπροσώπου του Ελληνικού Δημοσίου, το εργολαβικό συμφωνητικό κατασκευής του προαναφερθέντος έργου. Σύμφωνα με το άρθρο 4 της Ειδικής Συγγραφής Υποχρεώσεων προθεσμία για την περαίωση όλου του έργου ορίσθηκε η πάροδος 730 ημερών από την υπογραφή της σύμβασης και πάντως όχι αργότερα από την 31-12-1993, ενώ με το άρθρο 6 της ίδιας ΕΣΥ ορίσθηκε ότι οι απαιτούμενες απαλλοτριώσεις για την κατασκευή του έργου θα προωθηθούν και συντελεσθούν με μέριμνα της υπηρεσίας και με το άρθρο 15.1 ότι με την εγκατάσταση του αναδόχου στο έργο, θα του παραδοθούν από την διευθύνουσα υπηρεσία όλα τα υπάρχοντα σχέδια και στοιχεία των σχετικών μελετών που αφορούν το έργο. Κατά την διάρκεια κατασκευής του έργου η αναιρεσείουσα υπέβαλε προς τη Διευθύνουσα Υπηρεσία ………: Α) την …../30-9-1992 αναφορά της, με την οποία, ισχυριζόμενη ότι ενώ στις αρχές Μαρτίου 1992 είχε πλήρη οργάνωση του εργοταξίου της ώστε να μπορεί εργαζόμενη να ανταποκριθεί στις συμβατικές υποχρεώσεις της και προθεσμίες, εξαιτίας της μη συντελέσεως από την υπηρεσία των απαραιτήτων απαλλοτριώσεων - επιτάξεων και μη έγκριση των εν λόγω μελετών βρίσκεται σε αδυναμία εκτελέσεως των αναγκαίων εργασιών με αποτέλεσμα να ζημιώνεται κατά τους τόκους της έντοκης προκαταβολής που έλαβε, από τους οποίους πρέπει να απαλλαγεί από 1-3-1992, καθώς και κατά τα γενικά έξοδα λειτουργίας του εργοταξίου ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
45
ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ της για τα οποία πρέπει να αποζημιωθεί αναλόγως, Β) την …../30-91992 όμοια αναφορά της, με την οποία για τους προαναφερόμενους λόγους ζητούσε ευθεία σύνδεση για την εφαρμογή της ρήτρας πρόσθετης καταβολής (bonus) με την ημερομηνία ολοκλήρωσης της συντέλεσης των απαλλοτριώσεων και Γ) την …../3-11-1992 όμοια αναφορά της, με την οποία για τους ίδιους πάντα λόγους, της μη ολοκλήρωσης των απαλλοτριώσεων και επιτάξεων και της μη παράδοσης εγκεκριμένης μελέτης, ζητούσε α) απαλλαγή από τους τόκους της συνολικής προκαταβολής που πήρε στο βαθμό που δεν είναι ανταποδοτική για αυτήν (αργούντα μηχανήματα κ.λπ.) για το χρονικό διάστημα από 1-2-1992 μέχρι την ολοκλήρωση των απαλλοτριώσεων - επιτάξεων και παράδοση ελευθέρου του πεδίου εργασίας β) αποζημίωση για τα γενικά έξοδα λειτουργίας του εργοταξίου της κατά το ίδιο χρονικό διάστημα και γ) καταβολή των προμηθειών που κατέβαλε στις Τράπεζες από την αρχή μέχρι την ολοκλήρωση των απαλλοτριώσεων για τις εγγυητικές επιστολές που προσκόμισε 1) για την ανάληψη της προκαταβολής και 2) για την καλή εκτέλεση του έργου, προσδιόρισε δε το συνολικό ποσό των απαιτήσεών της μέχρι 31-10-1992 σε ………..δρχ. Σε απάντηση των ανωτέρω αναφορών η ………………. με την …./13-1-1993 πράξη της αρνήθηκε την ικανοποίηση των παραπάνω αιτημάτων της αναιρεσείουσας, με την αιτιολογία ότι τέτοιες αποζημιώσεις δεν προβλέπονται ούτε από την σύμβαση κατασκευής του έργου ούτε από την κείμενη νομοθεσία περί εκτελέσεως Δημοσίων έργων. Κατά της πράξης αυτής η αναιρεσείουσα άσκησε ενώπιον της Διεύθυνσης Συγκοινωνιακών Έργων της …….. την …./14-1-1993 ένστασή της, με την οποία για τους ίδιους πάντα λόγους ζήτησε α) την απαλλαγή από το ποσό των τόκων που κατέβαλε μέχρι 30-12-1992 (ως 4ος λογαριασμός - πιστοποίηση) ύψους ……… δρχ. β) την καταβολή των προμηθειών που πλήρωσε στις Τράπεζες για τις εγγυητικές επιστολές 1) για τη λήψη της προκαταβολής ύψους ……… δραχμών και 2) για την καλή εκτέλεση του έργου και για το ποσοστό μη ανταποδοτικότητας της δαπάνης αυτής, υπολογίζοντας το ποσοστό των εκτελεσθεισών εργασιών μέχρι τότε σε 21% του συνολικού έργου και το ποσοστό αδυναμίας εκτελέσεως των έργων λόγω της καθυστέρησης παραδόσεως ελευθέρων των γηπέδων εργασίας σε 79%, ύψους ……… Χ 79% = ……… δρχ και γ) αποζημίωση για τα γενικά έξοδα λειτουργίας του εργοταξίου της κατά το ίδιο ποσοστό ύψους ………. Χ 79% = ………. δρχ συνολικώς δε το ποσό των ………. δρχ για το χρονικό διάστημα μέχρι 31-12-1992 νομιμοτόκως προς 18,5% ετησίως από την υποβολή της ένστασης αυτής μέχρι την εξόφληση. Ύστερα από την πάροδο απράκτου διμήνου από την υποβολή της ενστάσεώς της η αναιρεσείουσα άσκησε εντός της τρίμηνης προθεσμίας την από 11-6-1993 αίτηση θεραπείας ενώπιον του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ στρεφομένη κατά της τεκμαιρόμενης απόρριψης αυτής. Εν τω μεταξύ εκδόθηκε από τη Διεύθυνση Συγκοινωνιακών Έργων της ………η …./8-6-1993 απόφαση, με την οποία απορρίφθηκε η ως άνω ένσταση της αναιρεσείουσας, με την αιτιολογία ότι 1) σε ορισμένα τμήματα του έργου και ιδιαίτερα εντός των σηράγγων …………… θα μπορούσε να εργαστεί με πολύ εντονότερο ρυθμό από ότι εργάστηκε και 2) τέτοιου είδους αποζημιώσεις δεν προβλέπονται από την ισχύουσα νομοθεσία (ΝΔΕ 1418/1984 και ΠΔ 609/1985 κλπ), ούτε από την σύμβαση του έργου. Κατά της τελευταίας αυτής αποφάσεως καθώς και της τεκμαιρόμενης σιωπηράς απόρριψης της αιτήσεως θεραπείας της ενώπιον του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ, η αναιρεσείουσα άσκησε προσφυγή ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Ιωαννίνων, ζητώντας να υποχρεωθεί το Ελληνικό Δημόσιο να της καταβάλει , ως αποζημίωση για τις προαναφερόμενες θετικές ζημίες που υπέστη λόγω της υπερημερίας του κυρίου του έργου περί την εκπλήρωση των συμβατικών και νομίμων υποχρεώσεών του νομιμοτόκως το ποσό α) των ………. δρχ. για το χρονικό διάστημα από την υποβολή της πρώτης όχλησης (20-1-1992) μέχρι την υποβολή της δεύτερης όχλησης (30-9-
46
ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
1992), β) των ………. δρχ. για το χρονικό διάστημα από την υποβολή της δεύτερης όχλησης (30-9-1992) μέχρι την υποβολή της ένστασης (14-11993), γ) των ………. δρχ. για το χρονικό διάστημα από την υποβολή της ένστασης (14-1-1993) μέχρι την οριακή ημερομηνία που αναφέρει στην αίτηση θεραπείας (31-3-1993) και δ) των ………. δρχ. από την τελευταία ως άνω ημερομηνία (31-3-1993) μέχρι την ημερομηνία παράδοσης των γηπέδων (30-6-1993).Η προσφυγή αυτή έγινε εν μέρει δεκτή με την …/1996 απόφαση του Τριμελούς Διοικητικού Εφετείου Ιωαννίνων, με την οποία κρίθηκε ότι η αναιρεσείουσα δικαιούται αποζημιώσεως λόγω υπερημερίας του Δημοσίου, ως κυρίου του έργου, ως προς την εκπλήρωση των συμβατικών του υποχρεώσεων, το ύψος δε της αποζημιώσεως αυτής προσδιορίσθηκε, με βάση τις θετικές ζημίες που υπέστη από την καθυστέρηση των εργασιών, χωρίς δική της υπαιτιότητα, κατά το χρονικό διάστημα από την ημερομηνία επιδόσεως από αυτήν της ….6/30-9-1992 έγγραφης όχλησης μέχρι την υποβολή της …../14-11993 ενστάσεώς της, σε ………. δρχ., το ποσό δε αυτό υποχρεώθηκε το Ελληνικό Δημόσιο, με την προαναφερόμενη απόφαση, να καταβάλει σε αυτήν νομιμοτόκως από 20-10-1993 και έως την εξόφληση. Περαιτέρω, με την ίδια απόφαση κρίθηκε ότι το αίτημα της προσφυγής περί καταβολής αποζημιώσεως για την ίδια αιτία και για το διάστημα από την υποβολή της ενστάσεως έως και την παράδοση των μελετών και ελευθέρων των γηπέδων εργασίας (30-6-1993) είναι απορριπτέο, ως απαραδέκτως προβαλλόμενο για έλλειψη προδικασίας, καθόσον αυτό ήταν διαφορετικό από τα αιτήματα της ενστάσεως, με την οποία η ανάδοχος είχε μεν υποβάλλει και αίτημα αποδόσεως του συνόλου της ζημίας που υπέστη μέχρι την ανωτέρω ημερομηνία (30-6-1993), χωρίς όμως να προσδιορίζει συγκεκριμένως αυτό. Στη συνέχεια η αναιρεσείουσα και αφού κατά της ως άνω αποφάσεως άσκησε αίτηση αναιρέσεως ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, υπέβαλε προς τη Διευθύνουσα Υπηρεσία …………. την από 9-9-1999 αίτηση, με την οποία ζητούσε να της καταβληθεί το ποσό των ……….. δρχ., ως αποζημίωση, για την ίδια αιτία για το χρονικό διάστημα από 16-1-1993 μέχρι 30-61993, για το οποίο το δικάσαν δικαστήριο απέρριψε την προσφυγή της, όπως προαναφέρθηκε. Η Διευθύνουσα Υπηρεσία με το υπ’ αριθ. πρωτ. …./29-9-1999 έγγραφό της απέρριψε το αίτημα, με την αιτιολογία αφενός ότι το έργο έχει περατωθεί προ πολλών ετών και από το έτος 1997 έχει εγκριθεί η οριστική παραλαβή του και επομένως το αίτημα είναι μη εξεταστέο και αφετέρου ότι για διεκδικήσεις ίδιας φύσεως έχει ολοκληρωθεί η νόμιμη διαδικασία και έχουν εκδοθεί αποφάσεις του αρμοδίου δικαστηρίου. Κατά της απάντησης αυτής η ανάδοχος υπέβαλε ένσταση ενώπιον της Γενικής Διεύθυνσης Περιφέρειας ……. και μετά την πάροδο απράκτου διμήνου από την υποβολή της , άσκησε, εντός τριμήνου προθεσμίας, την με αριθμ. πρωτ. …./8-3-2000 αίτηση θεραπείας ενώπιον του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ, στρεφομένη κατά της τεκμαιρόμενης απόρριψης της ενστάσεως αυτής. Εν τω μεταξύ εκδόθηκε από την Διεύθυνση Δημοσίων Έργων Περιφέρειας ……., η με αριθμ. πρωτ. …./29-12-1999 απόφαση, με την οποία απορρίφθηκε η ως άνω ένσταση, με την αιτιολογία ότι το αίτημα της αναιρεσείουσας αφενός καλύπτεται από το δεδικασμένο που προκύπτει από την …/1996 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Ιωαννίνων και αφετέρου έχει παραγραφεί κατ’ άρθρο 3 παρ. 5 του ν. 1418/1984. Με την προσφυγή της η αναιρεσείουσα εστράφη κατά της τεκμαιρόμενης σιωπηρής απορρίψεως της αιτήσεως θεραπείας που άσκησε ενώπιον του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ, ζητώντας αφενός να ακυρωθεί αυτή και αφετέρου να αναγνωρισθεί η υποχρέωση του καθ’ ου να της καταβάλει, ως αποζημίωση νομιμοτόκως το ποσό των ………… δραχμών. 5. Επειδή, η αναιρεσείουσα αναφέρει ότι με την απόφαση …/1996 του Διοικητικού Εφετείου Ιωαννίνων απορρίφθηκε το αίτημα αποζημιώ-
σεώς της για το χρονικό διάστημα από 15-1-1993, μέχρι 30-6-1993 για τυπικό λόγο επειδή δεν είχε τηρηθεί η νόμιμη ενδικοφανής προδικασία, αλλά το αίτημα της προσφυγής είχε διαφοροποιηθεί σε σχέση με την ένσταση και υποστηρίζει ότι, ενώ με την προσφυγή υπέβαλε αίτημα καταβολής συγκεκριμένου ποσού για το ανωτέρω χρονικό διάστημα, δεν είχε την δυνατότητα να αναφερθεί σε συγκεκριμένο ποσό με την ένστασή της, καθώς κατά τον χρόνο ασκήσεως της ενστάσεως την 141-1993 δεν είχε οριστικοποιηθεί το μέγεθος της ζημίας. Για το λόγο αυτό μετά την λήξη της υπερημερίας της διευθύνουσας υπηρεσίας, την οριστικοποίηση του μεγέθους της ζημίας και σε συμμόρφωση προς την απόφαση …/1996 του Διοικητικού Εφετείου υπέβαλε νέο αίτημα στην Διοίκηση (την 9-9-1999) για την καταβολή συγκεκριμένου ποσού αποζημιώσεως (………… δρχ) για το ίδιο χρονικό διάστημα και εν συνεχεία τηρήθηκε η οριζόμενη από το νόμο προδικασία και τελικώς ασκήθηκε προσφυγή. 6. Επειδή, περαιτέρω η ίδια υποστηρίζει ότι το δικάσαν δικαστήριο, κρίνοντας ότι η ενδικοφανής διαδικασία που ακολουθήθηκε, κατόπιν απορρίψεως της από 9-9-1999 αιτήσεώς της για καταβολή αποζημιώσεως (…………δρχ.) για το χρονικό διάστημα από 15-1-1993 έως 306-1993, λόγω αθετήσεως συμβατικών υποχρεώσεων εκ μέρους του αναιρεσίβλητου Δημοσίου, ήταν δεύτερη σε σχέση με την ενδικοφανή διαδικασία που τήρησε η αναιρεσείουσα, κατόπιν απορρίψεως του αιτήματος καταβολής αποζημιώσεως που είχε υποβάλει για το σύνολο της ζημίας που υπέστη μέχρι 31-12-1992, ερμήνευσε και εφάρμοσε εσφαλμένα τις διατάξεις των άρθρων 12 και 13 ν. 1418/1984. Τούτο δε, διότι για την αξίωση καταβολής αποζημιώσεως (……….. δρχ.) λόγω αθετήσεως συμβατικών υποχρεώσεων εκ μέρους του αναιρεσίβλητου Δημοσίου από 16-1-1993 έως 30-6-1993, δεν είχε ποτέ στο παρελθόν τηρηθεί προδικασία. Μετά δε μάλιστα την απόρριψη της προσφυγής για καταβολή αποζημίωσης για το χρονικό διάστημα από 14-1-1993 έως 30-6-1993 με την απόφαση …/1996 του Διοικητικού Εφετείου Ιωαννίνων λόγω μη τηρήσεως της προδικασίας, η αναιρεσείουσα υποστηρίζει ότι ενομιμοποιείτο κατά την έννοια των διατάξεων των άρθρων 12 και 13 ν. 1418/1984 να τηρήσει για την συγκεκριμένη αξίωση τη νόμιμη προδικασία και να ασκήσει στην συνέχεια προσφυγή. Επιπλέον, η αναιρεσείουσα, προς ενίσχυση των ισχυρισμών της υποστηρίζει ότι αντίθετα, με ό,τι έκρινε η αναιρεσιβαλλομένη απόφαση, δεν πρόκειται για δεύτερη ενδικοφανή διαδικασία, δεδομένου ότι η προσφυγή επί της οποίας εκδόθηκε η αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση, στρέφεται κατά διαφορετικής παραλείψεως, από εκείνη κατά της οποίας είχε στραφεί η προσφυγή ,επί της οποίας εκδόθηκε η υπ’ αριθμ. …/1996 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Ιωαννίνων. Περαιτέρω υποστηρίζει ότι δεν τίθεται ζήτημα άσκησης δεύτερης ενδικοφανούς διαδικασίας, καθώς από την απόφαση …/1996 του Διοικητικού Εφετείου Ιωαννίνων παράγεται δεδικασμένο μόνο όσον αφορά το απαράδεκτο της πρώτης προσφυγής λόγω μη τηρήσεως της προδικασίας και δεν καταλαμβάνει την δεύτερη προσφυγή, η οποία ασκήθηκε μετά την τήρηση της προδικασίας. 7. Επειδή, από τον συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 12 και 13 του ν. 1418/1984 «Δημόσια Έργα και ρυθμίσεις συναφών θεμάτων (Α΄ 23), προκύπτει ότι ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου φέρεται η διαφορά, η οποία προκαλείται από πράξη της Διευθύνουσας Υπηρεσίας του έργου και της Προϊσταμένης Αρχής που προσβάλλει έννομο συμφέρον του αναδόχου, με προσφυγή, αφού προηγουμένως τηρηθεί η διαγραφόμενη στο νόμο διοικητική προδικασία. Σε περίπτωση επομένως που η διευθύνουσα το έργο υπηρεσία εκδώσει διαδοχικά πράξεις με το αυτό αντικείμενο βλαπτικές των συμφερόντων του αναδόχου, κατά της προγενέστερης δε βλαπτικής πράξεως ο ανάδοχος δεν άσκησε
εμπροθέσμως και εν γένει παραδεκτώς τα νόμιμα ενδικοφανή μέσα και τελικώς προσφυγή ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου, απαραδέκτως στρέφεται κατά της μεταγενέστερης βλαπτικής πράξεως της διευθύνουσας υπηρεσίας με τα προβλεπόμενα ενδικοφανή μέσα και εν συνεχεία με προσφυγή, δεδομένου ότι η μεταγενέστερη πράξη ως επιβεβαιωτική της προηγούμενης, στερείται εκτελεστού χαρακτήρα. (ΣτΕ 1891/2006, 449/2005, 1992/2004, 2533/2003, 745/2001, 5226/1997 899/1993, 247/1992). 8. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από το πραγματικό της αναιρεσιβαλλομένης αποφάσεως, η αναιρεσείουσα με την …../3-11-1992 αίτησή της προς την διευθύνουσα υπηρεσία (…………..) ζήτησε να της καταβληθεί μέχρι 31-10-1992 το ποσό των …… δρχ. ως αποζημίωση για αθέτηση συμβατικών υποχρεώσεων. Η ……………….. αρνήθηκε την ικανοποίηση των αιτημάτων της αναιρεσείουσας με την …./13-1-1993 πράξη της. Κατά της βλαπτικής αυτής για τα συμφέροντά της πράξεως, η αναιρεσείουσα τήρησε την προβλεπόμενη ενδικοφανή διαδικασία και εν συνεχεία άσκησε προσφυγή, ζητώντας όμως με αυτή αποζημίωση όχι μόνο για το χρονικό διάστημα που ανέφερε στην ένστασή της (μέχρι 31-12-1992), αλλά μέχρι 30-6-1993. Επί της προσφυγής εκδόθηκε η προαναφερθείσα απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Ιωαννίνων (…/1996), με την οποία έγινε δεκτή εν μέρει η προσφυγή και το δικαστήριο έκρινε ότι πρέπει να καταβληθεί στην αναιρεσείουσα αποζημίωση για την υπερημερία του Δημοσίου ως κυρίου του έργου για το χρονικό διάστημα ,από την ημερομηνία επιδόσεως της …./30-9-1992 έγγραφης όχλησης μέχρι την υποβολή της …./14-1-1993 ενστάσεώς της κατά της …./13-1-1993 αποφάσεως της Διευθύνουσας Υπηρεσίας, ενώ απέρριψε την προσφυγή κατά το μέρος που ζητήθηκε αποζημίωση λόγω υπερημερίας του Δημοσίου για το χρονικό διάστημα από την υποβολής της ενστάσεως μέχρι 30-6-1993 (ημερομηνία παράδοσης ελευθέρων των γηπέδων εργασίας), ως απαράδεκτη, λόγω μη τηρήσεως προδικασίας, καθώς το αίτημα της προσφυγής ήταν διαφορετικό από τα αιτήματα της ενστάσεως. 9. Επειδή, επί αιτήσεως αναιρέσεως κατά της ανωτέρω αποφάσεως από την ήδη αναιρεσείουσα εταιρεία, εκδόθηκε η υπ’ αριθμ. …./2005 απόφαση του Δικαστηρίου αυτού με την οποία κρίθηκε επίσης, ότι ως προς το αίτημα της αναιρεσείουσας για καταβολή αποζημιώσεως για το χρονικό διάστημα 14-1-1993 έως 30-6-1993 δεν είχε τηρηθεί η προδικασία, δεδομένου ότι με την ένσταση είχε ζητηθεί αποζημίωση μέχρι 31-12-1992. Όπως προκύπτει από την ήδη προσβαλλόμενη απόφαση, της οποίας ζητείται η αναίρεση, η πρώτη βλαπτική για την αναιρεσείουσα πράξη, σε σχέση με το αίτημά της για την καταβολή αποζημίωσης από 14-1-1993 έως 30-6-1993, είναι η υπ’ αριθμ. …./29-9-1999 απόφαση της Διευθύνουσας Υπηρεσίας, (………), με την οποία απορρίφθηκε σχετικό αίτημα που υποβλήθηκε από την αναιρεσείουσα προς αυτήν με την από 9 -9-1999 αίτησή της προς την Διευθύνουσα Υπηρεσία. Ενόψει των όσων αναπτύχθηκαν σε σχέση με την ερμηνεία των διατάξεων των άρθρων 12 και 13 ν. 1418/1984, παραδεκτώς ακολουθήθηκε σε σχέση με την συγκεκριμένη βλαπτική πράξη η προβλεπόμενη στις διατάξεις αυτές ενδικοφανής διαδικασία και εν συνεχεία ασκήθηκε προσφυγή. Επομένως το δικάσαν δικαστήριο, το οποίο έκρινε ως δεύτερη και για τον λόγο αυτό απαράδεκτη την ενδικοφανή διαδικασία κατά της ως άνω βλαπτικής πράξεως της Διευθύνουσας Υπηρεσίας, ερμήνευσε και εφάρμοσε εσφαλμένα τις προπαρατεθείσες διατάξεις, όπως βασίμως προβάλλεται με την κρινόμενη αίτηση, η οποία πρέπει να γίνει δεκτή, να αναιρεθεί η προσβαλλομένη απόφαση και η υπόθεση ως χρήζουσα περαιτέρω διευκρινήσεως κατά το πραγματικό πρέπει να παραπεμφθεί στο δικάσαν δικαστήριο, Διοικητικό Εφετείο Ιωαννίνων, για νέα νόμιμη κρίση.
ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
47
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΕΣΜΩΝ ΑΓΡΙΝΙΟΥ T& F: 26410-27794, Αναστασιάδη 16 301 00 ΑΓΡΙΝΙΟ ΑΙΓΙΑΛΕΙΑΣ T: 26910-29243, F: 68477 Ανδρονοπούλου 8 251 00 ΑΙΓΙΟ ΑΡΓΟΛΙΔΑΣ T & F: 27510-21710 Σημιτζοπούλου 14 211 00 ΝΑΥΠΛΙΟ ΑΡΚΑΔΙΑΣ T & F: 2710-239133 Πλ. Αγ. Δημητρίου 15 221 00 ΤΡΙΠΟΛΗ ΑΡΤΑΣ T: 26810-77136, F: 73481 Γώγου Μπάκολα 31 471 00 ΑΡΤΑ ΒΟΙΩΤΙΑΣ T: 22610-22382, F: 27685 Δημ. Ανδρεαδάκη 46 321 00 ΛΕΙΒΑΔΙΑ ΓΡΕΒΕΝΩΝ T: 24620-87644, F: 87643 Πλ. Αιμιλιανού 1 511 00 ΓΡΕΒΕΝΑ ΔΡΑΜΑΣ T: 25210-21780, F: 25506 Ηπείρου 39 661 00 ΔΡΑΜΑ Δ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ T & F: 24610-39568 Μπουσίου & Εστίας 3 501 00 ΚΟΖΑΝΗ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ T: 22410-29600, F: 30941 Γρ. Ατταβύρου 14 851 00 ΡΟΔΟΣ ΕΒΡΟΥ T: 25510-37645, F: 37646 Εμπορίου 5Α 681 00 ΑΛΕΞ/ΛΗ ΕΥΒΟΙΑΣ T: 22210-21578, F: 60374 Αντωνίου Δούνα 1 341 00 ΧΑΛΚΙΔΑ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ T: 22370-22440, F: 80294 Καραϊσκάκη 4 361 00 ΚΑΡΠΕΝΗΣΙ ΖΑΚΥΝΘΟΥ T: 26950-48163, F: 41463 Φιλιτά 30 291 00 ΖΑΚΥΝΘΟΣ ΗΛΕΙΑΣ T & F: 26210-28098 Μανωλοπούλου 72 271 00 ΠΥΡΓΟΣ ΗΜΑΘΙΑΣ T: 23310- 21950 Ιεραρχών 1 591 00 ΒΕΡΟΙΑ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ T & F: 2810-281101 Tαξιάρχου Μαρκοπούλου 18-20 712 01 ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΘΕΣ/NIKΗΣ & Κ.ΜΑΚ. T: 2310-277231, 277656 Αριστοτέλους 14 546 23 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΘΡΑΚΗΣ T: 25310-26042, F: 25155 Ορφέως 7 691 00 ΚΟΜΟΤΗΝΗ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ T: 26510-21482, 23678 Ν. Ζέρβα 4-6 453 32 ΙΩΑΝΝΙΝΑ ΚΑΒΑΛΑΣ T & F: 2510-222827 Βενιζέλου 40 654 03 ΚΑΒΑΛΑ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ T & F: 24410-76947 Καζαμπάκα 4 431 00 ΚΑΡΔΙΤΣΑ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ T: 24670-29858, F: 29855 Διοικητηρίου 4 521 00 ΚΑΣΤΟΡΙΑ ΚΕΡΚΥΡΑΣ T: 26610-40986, F: 25180 Θεοτόκη 25 491 00 ΚΕΡΚΥΡΑ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ T: 26710-24510, F: 24515 Λ. Βεργωτή 14 281 00 ΑΡΓΟΣΤΟΛΙ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ T: 27410-26491, F: 73577 Κροκιδά 73 201 00 ΚΟΡΙΝΘΟΣ ΚΥΚΛΑΔΩΝ T: 22810-83615, F: 86562 Ακτή Πέτρου Ράλλη & Άνδρου 1 841 00 ΣΥΡΟΣ ΛΑΚΩΝΙΑΣ T: 27310-24120, F: 20352 Ηρακλείδων 6 231 00 ΣΠΑΡΤΗ ΛΑΡΙΣΑΣ T & F:2410-535566 Καλλιθέας 7 & Τζαβέλλα 412 22 ΛΑΡΙΣΑ ΛΑΣΙΘΙΟΥ T & F: 28410-82855 Λασιθίου 35 721 00 ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΛΕΣΒΟΥ T: 22510-44990, 44179, F: 42557 Πιττακού 21 811 00 ΜΥΤΙΛΗΝΗ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ T & F: 24280-76803, 382 21 ΒΟΛΟΣ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ T: 26310-55400, F: 55404 Ναυπάκτου 4 302 00 ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ T: 27210-84423, F: 86973 Ιατροπούλου 12Α 241 00 ΚΑΛΑΜΑΤΑ ΞΑΝΘΗΣ T: 25410-62789, F: 67575 Βενιζέλου 84 671 00 ΞΑΝΘΗ ΠΑΤΡΩΝ T: 2610-276813, 620080 Κανακάρη 101 262 21 ΠΑΤΡΑ ΠΕΛΛΑΣ T: 23810-26681, F: 26681 Φιλίππου 26 582 00 ΕΔΕΣΣΑ ΠΙΕΡΙΑΣ T: 23510-39958, 61819, F: 20640 Μ. Αλεξάνδρου 59 (Τ.Θ. 64) 601 00 ΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΡΕΒΕΖΑΣ-ΛΕΥ/ΔΑΣ T: 26820-22767, 26820-26927 4ο χλμ. Ε.Ο. Πρέβεζας - Ιωαννίνων 48100 ΠΡΕΒΕΖΑ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑΣ T: 210-3821731, 3823402 Εμμ. Μπενάκη 18 106 78 ΑΘΗΝΑ ΡΕΘΥΜΝΗΣ T & F: 28310-52355 Κουντουριώτου 140 741 00 ΡΕΘΥΜΝΟ ΣΕΡΡΩΝ T: 23210-66661, T & F: 22172 Υψηλάντη 1 621 23 ΣΕΡΡΕΣ ΤΡΙΚΑΛΩΝ T & F: 24310-22443 Tέλου Άγρα 6 421 00 ΤΡΙΚΑΛΑ ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ T: 22310-25160, F: 52281-34626 Καραiσκάκη 62 351 00 ΛΑΜΙΑ ΦΛΩΡΙΝΑΣ T: 23850-46970, F: 23850-46971 Ταγμ. Ναούμ 22 531 00 ΦΛΩΡΙΝΑ ΦΩΚΙΔΑΣ T: 22650-22162, F: 22644 Ι. Γιδογιάννου 18, Άμφισσα 331 00 ΦΩΚΙΔA ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ T: 23710-24456, F: 23800-21162 Κων/πόλεως 5 631 00 ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ ΧΑΝΙΩΝ T: 28210-43491 Δ. Κοκότση 5 731 34 ΧΑΝΙΑ ΧΙΟΥ T: 22710-41724, F: 41411-20003 Δημογεροντίας 18 821 00 ΧΙΟΣ 48
ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟ ΒΗΜΑ