Petra Kwaadgras Kunsteducatie by Petra Kwaadgras

Petra Kwaadgras

Kunsteducatieve projecten

info@petrakwaadgras.nl (+31)6 12672720 www.petrakwaadgras.nl

De educatieve projecten die u in deze uitgave aantreft zijn bedacht, ontwikkeld en vormgegeven door Petra Kwaadgras. Het betreft projecten met een educatief karakter waar het accent op kunstbeleving ligt. De doelgroep van de projecten betreft kinderen/ leerlingen van 6 tot 16 jaar.

ÂŠ Petra Kwaadgras Illustraties, 2012

PUBLIC PICTURES TOUR WELKOM IN MOTI MUSEUM OF THE IMAGE

ROUTEBESCHRIJVING

opdracht die daarbij hoort, enzovoort.

Overal om je heen zijn beelden te vinden: op je telefoon, de krant en zelfs het dagelijks leven heet beeldcultuur. Ook buiten op straat zijn veel beelden te naar MOTI!

Tijdens de Public Pictures Tour ontdek je zelf hoe belangrijk alle beelden om je heen zijn en wat ze betekenen. Wat ga je doen? • Kort bezoek aan de tentoonstelling ‘100 years of Dutch graphic design’ • De Public Pictures Tour Veel plezier!

Naam: ............................................... Klas: ...............................................

PICTOGRAMMEN: beeld en verhaal

GRAFFITI: anoniem taggen!

Kies 3 pictogrammen uit, en teken deze na in de onderstaande vierkanten. Schrijf onder elke tekening op wat het afgebeelde pictogram verbeeldt.

handtekening in de vorm van een logo.

grond (niet op de muur!). Doe dit in een cirkel met een diameter van 2 meter. Versier vervolgens gezamenlijk jullie tag. Fotografeer jullie tag. Fotografeer ook de tags van klasgenoten die jullie tegenkomen!

WINDOW SHOPPEN: doelgroep en subcultuur

Loop langs de verschillende etalages en kies een beeld uit om te fotograferen. -

Een doelgroep reclame maakt of producten wilt verkopen. Voorbeelden van doelgroepen zijn: jongeren, huisvrouwen, ouderen of alleenstaanden (singles). Bedenk nu voor welke doelgroep het beeld dat jij hebt gekozen is gemaakt. Vul de eigenschappen in en maak het gezicht af. Laat zien dat de persoon bij een subcultuur hoort. Voorbeelden van subculturen zijn: punkers, altoâ&#x20AC;&#x2122;s,

Wat zijn de voordelen van pictogrammen ten opzichte van woorden in .................................................................................................................. ..................................................................................................................

jouw school of het museum verbeeldt.

Project gegevens Titel:

“Kunst door de ogen van een kind”

Boodschap / Doelen: ( Speciﬁeke leerdoelen staan verderop beschreven ) De bedoeling is om kinderen te stimuleren naar kunst te kijken en het te voelen. De kinderen worden zich bewust van kunst en hun gevoel daarbij. Kennis maken met de gevoelens die kunst los maakt. Kijken en ervaren. Enthousiasmeren en samenwerking. Associatie van woorden t.o.v. gevoelens. Woorden naar beeld vertalen en andersom. Alles mag, grenzeloos uitdrukken omdat gevoel altijd goed is. Niks is fout. Omschrijving:

door de ogen van een kind Spelenderwijs maken kinderen kennis met kunst en gevoelens. ‘Hoe vertalen kinderen hun gevoel over een kunstwerk naar beeld?’ Nieuwe kunstles - IN OPDRACHT VAN CBK ‘O’ West-Brabant Mede mogelijk gemaakt door provincie Noord Brabant Bisk

LESBRIEF Ontwikkeld door Iwaz en Petra Kwaadgras

Er wordt gewerkt in groepen van 20 a 30 leerlingen (afhankelijk aantal leerlingen in de klas) Het product bestaat uit 2 x een les van 60 minuten. Les 1: Als voorbereiding voor deze les vragen wij de docent(e) aan te kondigen dat er een kunstenaar naar de klas komt om les over kunst en gevoel te geven. De materialen die op de tafels van de kinderen klaargezet worden zijn: - Ieder kind een vel papier/ schrift. - Ieder kind een pen of potlood. Voor aanvang van de kunstles zal er een kunstwerk in de klas worden neergezet, met daaroverheen een doek. Op dat doek staat een rood vraagteken. Op deze manier is het voor de kinderen nog spannend wat er zich onder de vraagteken bevindt, waardoor we de aandacht van de kinderen vast kunnen houden tijdens het verhaal.

De les zal aanvangen met de kunstenaar die zich voorstelt. Vervolgens stelt de kunstenaar de vraag of kinderen wel eens kunst hebben gezien en zo ja, wat ze daarbij hebben gevoeld. Er ontstaat een interactie tussen de kinderen en de kunstenaar. Dit gesprek wordt door de kunstenaar naar gevoel gestuurd. Nu hebben ze geleerd dat kunst altijd gevoelens los maakt. Vervolgens bekijken de kinderen een presentatie met ‘gevoelsplaatjes’. Dit is een reeks genummerde (sfeer-)foto’s en afbeeldingen van kunstwerken, die allemaal een gevoel oproepen. De kinderen schrijven individueel bij elk nummer hun eigen gevoel op. Later worden enkele plaatjes uitgelicht en klassikaal besproken. Zo zien kinderen dat er bij hetzelfde plaatje verschillende gevoelens kunnen zijn opgeschreven. Ze leren hier om verder te kijken dan het visuele. Het is niet belangrijk wát ze zien, maar wat ze er bij voelen. Na het opschrijven van de ‘gevoelswoorden’ gaan de kinderen bij het kunstwerk staan (indien de ruimte te klein is blijven ze gewoon zitten). Het kunstwerk wordt onthuld en de kinderen krijgen 5 minuten om het te bekijken. Vervolgens gaan zij weer naar hun plek. Er wordt verder gepraat over hun gevoel bij het kunstwerk. De kinderen leren nu direct gevoel bij een beeld te uiten. Vervolgens gaan ze van de reeks ‘gevoelswoorden’ die ze zelf hebben opgeschreven, 5 woorden kiezen. Deze woorden moeten het dichtst bij hun gevoel van het kunstwerk in de klas komen. Daarnaast krijgen ze van de kunstenaar een afbeelding van het kunstwerk. De kinderen kiezen nu heel bewust hun eigen gevoel. Als laatste gedeelte van les 1, krijgen ze huiswerk mee naar huis (zie dit als licht huiswerk wat slechts een paar minuten kost). Ze nemen de vijf gekozen woorden en de afbeelding van het kunstwerk mee naar huis. Per woord zullen ze 1 afbeelding moeten zoeken samen met hun ouders of begeleiders. Dit ‘huiswerk’ kan natuurlijk ook in de klas door de eigen docent begeleid worden. In les 2 hebben ze dus 5 uitgeknipte afbeeldingen bij, die volgens de kinderen de ‘gevoelswoorden’ weergeven. Er wordt aan de kinderen gevraagd om in les 2 een oude trui/kleding mee te nemen omdat we dan gaan schilderen/tekenen. Nu gaan de kinderen woorden naar beeld vertalen. Les 2:

Resultaat/Leerdoelen: 1. D 2. D 3. D 4. D 5. D 6. D

e kinderen hebben geleerd dat kunst altijd gevoelens los maakt. e kinderen hebben geleerd om woorden om te zetten naar beeld. In dit speciﬁeke geval om “gevoel” naar beeld te vertalen. e kinderen hebben geleerd beeld om te zetten naar gevoel. e kinderen hebben geleerd direct hun gevoel bij een beeld te uiten. e kinderen hebben geleerd hun eigen gevoel te kiezen. e kinderen hebben geleerd dat kunst nooit ‘fout’ kan zijn.

Gevoel is kunst, kunst is een gevoel. Kunst maakt altijd gevoel los. Spelenderwijs maken de kinderen kennis met kunst en gevoelens. Hoe vertalen kinderen hun gevoel over een kunstwerk naar woord en beeld? Voorbereiding door CBK:

Als voorbereiding op les 2 vragen wij de docent(e) om bij ieder kind een groot tekenvel (a2) en een potje lijm neer te zetten. Daarnaast zijn de volgende materialen nodig: -

In les 2 gaan de kinderen, onder begeleiding van de kunstenaar met hun plaatjes die ze van thuis mee hebben genomen, aan de slag. Er wordt ze als eerste gevraagd hun plaatjes op het vel te plakken en daarboven/omheen de ‘gevoelswoorden’ op te schrijven. Daarna gaan we schilderen en tekenen. Het is de bedoeling om de kinderen hun eigen kunstwerk te laten maken n.a.v. hun gevoelens uit les 1. Ze mogen hun plaatjes hierin gaan verwerken. Hierin worden ze vrij gelaten: van er omheen schilderen tot ze na te tekenen e.d. Als materiaal kunnen ze kiezen uit: Plakkaatverf (kindervriendelijke verf) – viltstiften en wascokrijt. Het is de bedoeling dat ze het materiaal kiezen waarmee ze het beste hun gevoel kunnen weergeven. Hierbij is het belangrijk om hun eigen kunstwerk te maken. Het is dus niet de bedoeling om het kunstwerk van de kunstenaar na te maken. Er wordt de kinderen geleerd dat er niks fout is aan hun eindresultaat. Kunst is altijd een gevoel van iemand en kan dus nooit ‘fout’ zijn.

Plakkaatverf in diverse kleuren Wascokrijt in diverse kleuren Viltstiften in diverse kleuren Kwasten Mengschoteltjes

-A -1

fbeelding van het kunstwerk ( Worden in les 1 uitgedeeld aan ieder kind ) kunstwerk ( Word in les 1 meegenomen )

Lessuggesties Hieronder vindt u een overzicht van lessuggesties omtrent het museumbezoek. Sommige lessen zijn erg uitgebreid. Het is daarom aan te raden om werkvormen te bedenken en de leerlingen in tweetallen of groepjes te laten samenwerken.

DocentenHandleiding

De symbolen hiernaast leggen uit hoe u de lessen met uw leerlingen het beste kunt behandelen. Soms gaat het om een les die geschikt is als voorbereiding op het museumbezoek, terwijl andere lessen meer de diepte ingaan, en zodoende eerder als verwerkingsles ingezet kunnen worden. De symbolen geven tevens informatie over de duur, het niveau en de

Van Bosch tot Dali

technieken binnen de lessen. Ook worden er software programma’s geadviseerd voor de lessen met ﬁlm-, animatie- en bewerkingstechnieken. Hieronder vindt u een algemene uitleg over de digitale toepassingen voor de lessen. Wanneer een les speciﬁekere software behoeft, staat dit onderaan de beschrijving vermeld.

Software Voor het bewerken van foto’s kan Pixlr worden gebruikt. Hiervoor is geen zware computer vereist maar wel een snelle internetverbinding. Het programma kan in het Nederlands worden bestuurd en is daardoor ideaal om leerlingen zelfstandig te laten werken. De montage van een film lukt gemakkelijk met het gratis Windows programma Windows Movie Maker. Als de leerlingen beschikken over een Mac, dan kan er gemonteerd worden met iMovie. Beide programma’s zijn makkelijk te besturen en ideaal voor simpele ‘edit-bezigheden’. Veel leerlingen bezitten momenteel een smartphone. Op deze telefoons zitten vaak gratis foto en film bewerkingsprogramma’s. De leerlingen zijn daar meestal al mee bekend en hebben spelenderwijs geleerd hoe ze de applicaties kunnen gebruiken. Door alle verschillende platforms echter, wordt vaak het beeld alleen op de telefoon bekeken. Het is dus zaak om leerlingen te leren hun werk op andere platforms te zetten. Het omzetten naar andere (film-)formaten kan met gratis programma’s als Handbrake (voor Mac) of Freemake Video Converter (voor Windows). Maar er zijn voor Windows nog veel meer gratis (en makkelijk te besturen) Converters te vinden op het internet. Uploaden en delen van filmbestanden Hieronder leest u binnen een simpel stappenplan hoe de leerlingen een Youtube-account kunnen aanmaken en hun films kunnen uploaden. Het is aan te raden om per klas of school een apart kanaal (channel) te maken, zodat alle films van de leerlingen hier bij elkaar terug te vinden zijn. • • • • • • • • v

Zorg voor een Gmail account of maak er een aan Ga naar YouTube.com ‘Create an Account’ Vul de gevraagde gegevens in Klik op Upload Selecteer de video van je computer Let op: deze kan (meestal) niet langer dan 10 minuten zijn! Als de video te groot is moet deze worden geconverteerd met een Converter. Deze zijn gratis op internet te inden (Zie beschrijving hierboven).

Bizar & Beeldig

Cultuur & Natuur

Kan vreemd ook mooi zijn?

Kan iets uit de natuur ook kunst worden?

Sporen & Ontsporen

Mythes & Magie

Waar komt het vandaan, en waar gaat het naartoe?

Hoe ontdek jij fantasie en leugens?

Techniek & Ethiek

Werkelijkheid & Schijn

Vind jij het goed bedacht, of mooi gemaakt?

Zie jij het verschil tussen echt en nep?

Bizar & Beeldig

Cultuur & Natuur

Is het eng, maar ook aantrekkelijk?

Is dit natuur?

Wil je er graag naar kijken, maar eigenlijk ook niet? Mogen mensen dit mooi vinden?

Wat is het verschil tussen kunst(-matig) en natuur? komt alles wat mensen maken uit de natuur?

Sporen & Ontsporen

Mythes & Magie

Lijkt dit op iets wat je al kent?

Moet je denken aan sprookjes?

Is dit iets van vroeger, maar ook van nu?

Is het erg duidelijk dat dit ‘bedacht’ is?

Heeft de kunstenaar zich laten inspireren door iets van vroeger?

Zie je hier een andere wereld?

Techniek & Ethiek

Werkelijkheid & Schijn

Mag je dit ‘kunst’ noemen?

Wat is ‘echt’?

Vind je dit eigenlijk wel mooi?

Wat is de werkelijkheid?

Vind je dat kunstenaars dit mogen maken?

Zou het echt kunnen zijn?

BEELDEN UITPLUIZEN

KLEURPLAAT

Het museum heeft bezoek gehad van de MOTI MONSTERS. MOTI MONSTERS hebben haar als klittenband en toen ze door de tentoonstelling liepen zijn er allemaal afbeeldingen aan hun haar blijven plakken. De museummedewerkers hebben de MOTI MONSTERS kunnen vangen en de beelden uit hun vacht geplozen, maar nu weten we niet waar ze horen! Help MOTI om de beelden weer op hun plek te krijgen! We weten dat de monsters alleen beneden in zaal 1, 2 en 3 zijn geweest. Wanneer je het beeld hebt gevonden, kun je de vraag beantwoorden. Schrijf je antwoord op in de hokjes (één letter per hokje). Als je alle beelden hebt gevonden en de puzzel hebt opgelost, ben je klaar. Bedankt voor je hulp en veel succes!

ZOEKOPDRACHTEN Zaal 1

Welk product wordt hier afgebeeld? Zoek in zaal 1 een poster die reclame maakt voor dit product. Wat is de merknaam die op de poster staat? De merknaam is: Van

Zoek een poster in zaal 1 waarop deze boot wordt afgebeeld. Deze boot vaart van Holland naar:

Zoek een poster in zaal 1 waarop dit dier wordt afgebeeld. Kijk goed: er wordt nog een dier afgebeeld op deze poster. Het andere dier is een:

In zaal 2 kun je deze kabouter vinden, die koffie en thee verkoopt. Hoe heet deze kabouter? De kabouter heet:

WIL JIJ OP DE HOOGTE BLIJVEN VAN LEUKE ACTIVITEITEN IN MOTI? VUL DAN HIERONDER JE GEGEVENS IN. LEVER DE STROOK IN BIJ DE BALIE.

Wij zien je graag nog eens terug in het museum! NAAM: (één letter per hokje) Zaal 2 LEEFTIJD: (één cijfer per hokje) E-MAILADRES: (één letter of symbool per hokje)

MOTI - Museum of the Image Boschstraat 22 - 4811 GH Breda

076 529 99 00 www.motimuseum.nl

Sla om voor de rest van de vragen!

Zaal 2

Ga in zaal 2 op zoek naar de poster waarop deze bloem wordt afgebeeld. De poster is gemaakt voor het: Museum.

Deze handschoenen worden gedragen door een dame die staat afgebeeld op een poster. Zoek de poster in zaal 2. De poster maakt reclame voor: De Nieuwe

PUZZEL Volg de 2 stappen hieronder en los de rebus op.

1. Ontbrekende letters:

Vul eerst in alle gekleurde vakjes de ontbrekende letters in. Deze kun je vinden in de antwoorden op de zoekopdrachten. ( )

2. Rebus:

Vul nu de woorden in die bij de plaatjes horen: op het stippellijntje boven de plaatjes. Nu kun je de rebus oplossen. Schrijf je oplossingen per onderdeel op het stippellijntje onder de plaatjes.

Ga op zoek naar een ontwerp op wielen in zaal 2. Wie gebruikt dit ontwerp? Dit ontwerp wordt gebruikt door de:

Zaal 3

Ga op zoek in zaal 3. Deze vreemde ananas wordt afgebeeld op een kinderwagen en een:

Ga op zoek naar een bed in zaal 3. In deze slaapkamer zie je een behang van repen plakband. De repen zijn versierd met woorden en vormen. Zoek de reep op waar hartjes op staan. Vul onderstaande zin aan:

Eat

- nd =g

or = i

-w -j

-i

-b d+

heart out

- vr w=b ge = a

g=b + en

Bij elk onderdeel word aangegeven waar je moet zoeken om de opdracht te kunnen maken.

Hallo, ik ben Stefan Sagmeister. Je gaat met behulp van deze opdrachten mijn werk ontdekken.

Zaal 1 beneden

Ontb ij

Zaal 1 beneden Centrale hal beneden Caféruimte begane grond Buitenkant van het museum

ten ge

Avond

Denk goed na over deze vraag: Wat zou een ‘vingermannetje’ eten? Ontwerp 3 maaltijden voor het vingermannetje. Je kunt tijdens het tekenen de kaart op de cirkels leggen.

Voor deze speurtocht kun je op 4 plaatsen in het museum zoeken:

• • • •

Ga op zoek naar een ansichtkaart met een ontwerp van mijn vingers. Je mag één kaart meenemen en gebruiken voor deze opdracht.

Midda

Kruip in de huid van Sagmeister!

en et

TIP: Misschien kun je het vingermannetje zelf nog versieren. Hij heeft nog geen gezicht, en hij draagt geen kleding. Stop de versierde kaart anoniem in de brievenbus van je favoriete buurman of buurvrouw.

3 Ik heb iets met de bus gedaan waardoor hij er vreemd uitziet. Als je goed kijkt, zie je dat ik de onderkant van de bus twee keer laat zien. Hoe noem je dat? vouwen

Ga op zoek naar de poster waar je mij op een mooie ouderwetse bank ziet zitten.

spiegelen buigen

Eigenlijk staan er 2 afbeeldingen op de poster. Noem de verschillen op tussen afbeelding 1 en 2.

Afbeelding 1 (boven)

Kun jij deze techniek ook toepassen op de onderste tekeningen? Maak de tekeningen op dezelfde manier af als ik heb gedaan bij de bus.

Afbeelding 2 (onder)

.....................................................................

Centrale hal beneden Op welke afbeelding zie ik er dikker uit? Hoe zou dat komen, denk je? ................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................

Welk materiaal zie je hier?

Dit materiaal heet: ........................................................................ Draai de kaart om voor de rest van de vragen!

Wat heb ik met het materiaal gedaan?

De zin ‘Iedereen denkt altijd dat hij gelijk heeft’, heb ik in het Engels opgeschreven. De zin bestaat uit 6 woorden. Ik heb in totaal ook 6 opblaasbeesten gemaakt. Kijk goed naar de Engelse zin en zet de woorden hieronder in de goede volgorde:

...................................................................................................................................................................

THINKS A

Ga op zoek naar het ontwerp waarvoor ik dit materiaal heb gebruikt.

Waar heb ik met behulp van dit materiaal reclame voor gemaakt? ...................................................................................................................................................................

Ga op zoek naar een plat beeldhouwwerk van een vaas met 5 bloemen.

Naast het beeldhouwwerk, zie je in de boeken ook een heleboel foto’s van het beeldhouwwerk. Wat heb ik steeds anders gedaan?

LWAYS

RIGHT

EVERYBODY

THEY

ARE

...................................................................................................................................................................

Caféruimte begane grond

8I g

n de caféruimte liggen mijn schetsboeken. Ga op zoek naar de letters die ik heb emaakt van rookworst.

k heb bij elke vaas ander licht gebruikt

Welke materialen gebruik ik nog meer om letters van te maken?

k heb elke vaas een ander kleur verf gegeven

...................................................................................................................................................................

k heb de vazen op verschillende manieren laten smelten

a op zoek naar een poster waarop een prijsbeker staat afgebeeld.

Wat heb ik gebruikt om dit ontwerp te maken?

................................................................................................................................................................... Kies zelf een leuk materiaal. Het mag alles zijn, gebruik je fantasie! Bedenk hoe een letter van dit materiaal eruit zou zien. Kies de eerste letter van je voornaam. Maar er hieronder een tekening van:

waxinelichtjes De eerste letter van mijn naam: verschillende plakbandrolletjes Op de poster zie je letters, maar ook een foto. Vanuit welke richting is de foto gemaakt? van voor

Mijn materiaal:

..........................................................................

van opzij van bovenaf

Buitenkant van het museum

7I m d

n mijn leven heb ik geleerd dat iedereen altijd denkt dat hij gelijk heeft. Dat soort ensen doet me denken aan dieren. Kijk aan de buitenkant van het museum welk ier ik bedoel. (Let op: je hoeft niet over te steken!)

Het dier waaraan ik moet denken is een:

..................................................................................

Nu heb je mijn werk ontdekt. Ben jij benieuwd of je de opdrachten goed gemaakt hebt? Vraag bij de balie van het museum naar de antwoorden op de vragen. Je krijgt daar ook nog een spannende ontwerpopdracht mee!

Boschstraat 22 4811 GH Breda 076 - 529 99 00 info@motimuseum.com www.motimuseum.nl