LEDENMAGAZINE VAN DE COÖPERATIEVE UITVAARTVERENIGING DE VOLHARDING U.A.
INVICTUS GAMES
De helende kracht van sport BILJARTSPORT
Een spel voor jong en oud NOSTALGIE
Herinneringen aan Haagse voetbalhistorie
NUMMER 2 | NAJAAR 2019
REDACTIONEEL
INHOUD
NAJAAR 2019
magazine NUMMER 2 | NAJAAR 2019
Kom in beweging!
B
ewegen is goed voor ons. Dat weet u ongetwijfeld. Het hoeft helemaal geen intensieve sportactiviteit te zijn. Gewoon een halfuur per dag matig bewegen heeft al veel invloed op onze vitaliteit en gezondheid. Een wandeling met de hond, een beetje tuinieren of boodschappen doen op de fiets. Bewegen in clubverband is prettig en levert ook nog eens sociale contacten op. Daarom besteden we in dit nummer aandacht aan sport in allerlei vormen. Zo kunt u lezen over de helende kracht van sport in het indrukwekkende verhaal van Edwin de Wolf, een voormalige militair die drie keer meedeed aan de Invictus Games. Dit evenement vindt in mei 2020 plaats in onze stad. Zijn verhaal is zeer inspirerend en toont de enorme veerkracht van mensen die iets traumatisch meemaakten. Edouard, één van onze redacteuren haalt herinneringen op aan de rijke Haagse voetbalhistorie, waarvan u wellicht zelf ook deel uitmaakt. Met zijn verhaal over de verdwenen voetbalvelden waant u zich weer even terug in de tijd. Stadsgids Jacqueline Alders leidt ons langs bekende en minder bekende sportlocaties in de stad en voormalig olympisch shorttrackster Priscilla Deltrap vertelt over de levenslessen van een topsporter. Kortom, genoeg verhalen om inspiratie uit te putten. Natuurlijk komt in deze editie ook nieuws uit de vereniging aan bod. Zo vertelt Rosita Drigpal over ons nieuwste initiatief: de vrijwilligersacademie. Ik hoop dat het u prikkelt om uw kennis en talenten te benutten om het leven in onze stad voor iedereen een beetje beter te maken. We kunnen uw hulp heel goed gebruiken. Voor nu wens ik u veel leesplezier.
COLOFON
Volharding Magazine is een uitgave van de Coöperatieve Uitvaartvereniging De Volharding U.A. Oplage: 21.500 HOOFDREDACTEUR Ans Meiborg REDACTIE Edouard van Arem, Monique Linnemann en Ans Meiborg AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Jacqueline Alders, John Navarro en Yvonne Stikkelbroeck FOTOGRAFIE Studio Oostrum, Den Haag ILLUSTRATIES Bart-Works.nl, Vlaardingen VORMGEVING C10 Ontwerp, Den Haag DRUK Impressed druk, print en sign, Pijnacker ADVERTEREN magazine@devolharding.nl
NUMMER 2
04
Verder in dit nummer INSPIRATIE HAAGSE SPORTINITIATIEVEN
Sporten voor iedereen
INTERVIEW EDWIN DE WOLF
INVICTUS GAMES
De helende kracht van sport
10
DE TWEEDE HELFT PRISCILLA DELTRAP-ERNST
Topsport als leerschool voor het leven
16
INTRODUCTIE
RAAD & DAAD
Een strijd met twee verliezers
21
08
Maak kennis met biljarten
ONDER DE HAMER
In volle vaart
22
LEDENNIEUWS & ACTIVITEITEN
26
DE HOFPAS
Als lid van De Volharding profiteert u van Hofpasvoordeel! VOORDEELREIZEN
28
Fietsen en wandelen in het Drents Friese Wold
29
VOORDEELWINKEL
30
PUZZEL
31
REDACTIEADRES Roggeveenstraat 116 2518 TT Den Haag 070-221 05 81 magazine@devolharding.nl
HISTORISCH
12
HERINNERINGEN AAN VERDWENEN HAAGSE VOETBALCLUBS
Waar is het veld…?
18 Sportlocaties door de eeuwen heen OP STAP DOOR DEN HAAG
www.devolharding.nl
24
ARTIKELEN UIT VOLHARDING MAGAZINE MOGEN MET BRONVERMELDING WORDEN OVERGENOMEN. WANNEER ECHTER EEN AUTEUR IS VERMELD, DIENT DEZE APART TOESTEMMING TE VERLENEN. IN BEGINSEL IS ER COPYRIGHT VERSCHULDIGD. DAT GELDT OOK VOOR HET OVERNEMEN VAN FOTO’S BIJ ARTIKELEN.
Constant Martini Voorzitter De Volharding
VOLHARDING MAGAZINE | NUMMER 2 | NAJAAR 2019
GEZOCHT: MENSEN DIE WILLEN BIJDRAGEN
ARTIKELEN IN VOLHARDING MAGAZINE BEHOEVEN NIET BIJ VOORBAAT DE OPVATTINGEN VAN DE VOLHARDING WEER TE GEVEN. ZIJ KUNNEN BIJVOORBEELD BEDOELD ZIJN OM OPVATTINGEN VAN ANDEREN TE TOETSEN OF EEN DISCUSSIE OVER EEN ONDERWERP OP GANG TE BRENGEN.
Samen voor elkaar
BIJ HET PUBLICEREN VAN DE FOTO’S IS DE GROOTST MOGELIJKE ZORGVULDIGHEID BETRACHT. TOCH BESTAAT DE MOGELIJKHEID DAT ER GEEN TOESTEMMING IS GEVRAAGD AAN EVENTUELE RECHTHEBBENDEN. U KUNT ZICH HIERVOOR WENDEN TOT DE REDACTIE. GEDRUKT OP FSC GECERTIFICEERD PAPIER.
VRIJWILLIGERSACADEMIE
COVERFOTO STUDIO OOSTRUM
VOLHARDING MAGAZINE | NUMMER 2 | NAJAAR 2019
02 03
INTERVIEW
Invictus Games
‘I should have died on the battlefield. But I am invincible.’
De helende kracht van sport Den Haag is in mei 2020 het toneel van de Invictus Games, het multi-sportevenement voor gewonde, zieke en chronisch geblesseerde militairen. Een initiatief van prins Harry, die als Brits militair van dichtbij meemaakte hoeveel impact oorlog heeft op soldaten die hun leven wagen voor onze veiligheid. Oud-militair Edwin de Wolf deed drie keer mee en is tegenwoordig bestuurslid van het Nederlandse organisatiecomité. » TEKST MEIBORG TEKST EN ADVIES FOTOGRAFIE STUDIO OOSTRUM
VOLHARDING MAGAZINE | NUMMER 1 | VOORJAAR 2019
VOLHARDING MAGAZINE | NUMMER 2 | NAJAAR 2019
04 05
INTERVIEW
GETTY IMAGES FOR INVICTUS GAMES FOUNDATION
PRINS HARRY
Het event is een initiatief van de Engelse prins Harry, die zelf tien jaar diende in het Engelse leger, onder andere in Afghanistan. Toen hij huiswaarts vloog in het gezelschap van gesneuvelde en gewonde militairen, drong het pas écht tot hem door hoe groot de impact van oorlog is op het leven van militairen. Hij creëerde de Invictus Games die voor het eerst plaatsvonden in 2014 in Londen. En vervolgens in Orlando (2016), Toronto (2017) en Sydney (2018).
mag organiseren. Zo’n 500 deelnemers gaan de strijd aan in tien verschillende sporten.” Edwin deed mee met wielrennen. Hij fietst met één been en won vier keer brons. Een fantastische prestatie, waar heel wat aan voorafging. DROOM OM MILITAIR TE WORDEN
Edwin was van jongs af aan gefascineerd door het militaire leven. “Mijn opa vocht in de Tweede Wereldoorlog als dienstplichtig sergeant mee in de PeelRaamstelling, een verdedigingslinie in Noord-Limburg die al vroeg in de oorlog door de Duitsers werd doorbroken. Hij kon daar boeiend over vertellen en nam mij weleens mee naar de hooischuur waar hij met zijn mannen had geslapen. Spannende verhalen als uit een jongensboek. Mijn vader was militair in de hoogtijdagen van de Koude Oorlog. Ten tijde van de Cubacrisis stond zijn eenheid gereed om ten strijde te trekken. Hun verhalen gingen over teamwerk en saamhorigheid en ik wist al heel jong: dat wil ik ook. Ik wil leidinggeven, onderdeel zijn van zo’n hechte gemeenschap waarin je voor elkaar door het vuur gaat. En ik wil voorkomen wat opa heeft moeten meemaken.” TEAMWERK EN VERBINDING
Op zijn 24ste was Edwin groepscommandant bij de luchtmobiele brigade en gaf leiding aan een groep van tien
infanteriesoldaten. “Je leidt hen op, traint ze en vormt een team dat inzetbaar is onder alle omstandigheden, overal ter wereld. Van plus 40 tot min 40 graden Celsius, met nachten zonder slaap en dagen zonder eten. Ondanks die ontberingen lever je als team 100 procent inzet om missies uit te voeren. Zulke ervaringen vormen je als mens en als team. Die extreme omstandigheden zorgen voor zó’n kameraadschap dat je elkaar blindelings je leven toevertrouwt. Dat vind je bij geen enkele organisatie in de burgermaatschappij.”
terug. Ik drong aan en uiteindelijk kon ik starten en rondde ik die opleiding succesvol af. Dat was heel goed voor mijn zelfvertrouwen. Tegenwoordig geef ik leiding op het Militair Revalidatie Centrum. Met een team van 20 orthopediespecialisten maken wij protheses en andere hulpmiddelen.”
mijn mannen inderdaad lopend met een prothese ontvangen. Een grote overwinning, maar ook een zeer emotioneel moment. Toen ze kwamen aanlopen, zag ik een groep militairen die ik had gevormd en getraind en die een zware missie zonder mij hadden volbracht. Ik was blij, maar tegelijkertijd voelde ik dat ik had gefaald. Als man en als hun leider.”
HET ONGELUK
Toen sloeg het noodlot toe. In 1994 stapt hij op een mijn, de ontploffing verpulvert bot en spieren van zijn linkerbeen. Bloed spuit uit zijn linkerbovenarm. Hij dacht dat hij doodging. Maar dankzij het koelbloedig en adequaat handelen van zijn mannen, kan hij het navertellen. Snel na het ongeluk focust Edwin op zijn herstel. Hij stelt zich als doel om zijn team lopend op Schiphol te ontvangen. “Dat was vooral omdat men tegen mij zei dat dat niet kon. Maar ik revalideerde binnen vier maanden en heb
REGIE KWIJT
‘OM VOORUIT TE KUNNEN, MOET JE BEREID ZIJN LOS TE LATEN’
MEEDOEN BELANGRIJKER DAN WINNEN
VOLHARDING MAGAZINE | NUMMER 2 | NAJAAR 2019
ONTSPANNING DOOR INSPANNING
Sporten hielp enorm bij het herstel. “Het is heerlijk om in beweging te zijn. Je vergeet je beperking, geniet van het bewegen en daardoor ga je automatisch beter in je vel zitten. Het geeft een euforisch gevoel als je voor het eerst je doel hebt gehaald. Het maakt niet uit hoe
06
IETS TERUGDOEN
07
Als oud-deelnemer aan de Invictus Games werkt hij nu vrijwillig mee aan de organisatie van de vijfde editie. “Ik heb drie keer een fantastische ervaring cadeau gekregen. Als deelnemer wordt namelijk alles voor je geregeld. Daarom wilde ik graag iets betekenen voor toekomstige deelnemers. Het is mijn taak ervoor te zorgen dat omstandigheden en faciliteiten voor de sporters zijn afgestemd op hun beperkingen. Denk aan de aanwezigheid van een stilteruimte voor mensen met een PTSS (posttraumatische stressstoornis), zodat ze zich even kunnen terugtrekken. Of een veldje waar mensen hun hulphond kunnen uitlaten. En dat de hotels rolstoelvriendelijk zijn. Ik hoop dat veel mensen komen kijken. De prestaties van de sporters zijn een voorbeeld voor iedereen die tegenslag heeft gekend. Het laat zien waartoe mensen in staat zijn op het moment dat ze bereid zijn ergens voor te gaan. Voorbeelden van moed, toewijding en veerkracht.” Meer informatie: invictusgames2020.com
STUDIE EN SPORT
MEDIACENTRUM DEFENSIE
Bij de Invictus Games geldt: meedoen is belangrijker dan winnen. Het event toont de helende kracht van sport bij herstel en revalidatie. Maar de games willen ook begrip en respect genereren voor hen die hun land dienden. De vijfde editie is gekoppeld aan het themajaar 75 jaar vrijheid, dat stilstaat bij het beëindigen van de Tweede Wereldoorlog. “Een ijzersterke combinatie die er mede voor zorgde dat Nederland het event
Daarna zat hij thuis. “Iedereen om je heen gaat gewoon verder met zijn bezigheden en ik had niets om handen. Ik was de regie over mijn leven kwijt en wist niet wat ik wilde. Ik kon niet omgaan met de emoties en met mijn zwaar beschadigde lichaam.” Hij zocht psychologische hulp en leerde dat je om vooruit te kunnen, bereid moet zijn om los te laten. “Ik moest de werkelijkheid onder ogen zien. ‘Dat been is eraf, dat groeit niet meer aan. Die droom van het militaire leven, die ik als kind koesterde, is voorgoed verleden tijd. Dat moet ik accepteren en loslaten. Ik moet trots zijn op wie ik nu ben en niet op wie ik was.’ Ik ging nieuwe doelen stellen. Ik las een boek over Douglas Bader, een Engelse gevechtspiloot die zijn beide benen had verloren. Een verhaal over veerkracht en doorzettingsvermogen, waar ik veel inspiratie uit putte.”
Naast zijn studie wilde Edwin weer gaan sporten. Hij probeerde van alles: zwemmen, zitvolleybal, fitness. “In die tijd waren er weinig sportvoorzieningen voor mensen met een beperking, dus het was echt een zoektocht. Uiteindelijk werd het fietsen. Ik probeerde het eerst met de prothese, maar die zat in de weg. Zonder ging beter. Ik ging voorzichtig doelen stellen. In eerste instantie gewoon een ritje over de hei. Toen 10 km, 25 km en verder. Ik deed mee aan de Amstel Gold race (125 km) en beklom de Passo dello Stelvio in Italië. Een klim van 21 km met een stijgingspercentage tot 14 procent. Toen ik die beklimming volbracht, voelde dat als de grootste overwinning ooit.”
groot of klein dat is. Of je nou een uur hebt gewandeld, 5 km hebt hardgelopen of tegen een berg bent op gefietst. Dat is het mooie van sport. Iedereen doet het op zijn eigen niveau.”
GETTY IMAGES FOR INVICTUS GAMES FOUNDATION
O
p zijn rechteronderarm staat de tekst getatoeëerd: ‘I should have died on the battlefield. But I am invincible.’ Edwin: “De eerste zin komt uit de openingsspeech van prins Harry, bij de Invictus Games in 2016. Maar die geldt ook voor mij. In 1994 stapte ik tijdens een missie in Srebrenica op een mijn. Ik was meer dood dan levend, maar ik overleefde.” Er volgde een lang en zwaar revalidatietraject waarbij sport een belangrijke rol speelde. Als drievoudig deelnemer aan de Invictus Games wil Edwin graag iets terugdoen voor andere militairen, die net als hij levenslange verwondingen opliepen tijdens hun werk.
Hij wilde een hbo-studie beleid en management doen. “Ik vind leidinggeven interessant en daar had ik ervaring mee. De deskundigen vonden dit te hoog gegrepen. Maar dat prikkelde mij juist. Het stoorde me bovendien dat anderen het voor mij gingen bepalen. Ik wilde juist de regie over mijn leven
VOLHARDING MAGAZINE | NUMMER 2 | NAJAAR 2019
INTRODUCTIE
Maak kennis met biljarten TEKST MEIBORG TEKST EN ADVIES FOTOGRAFIE STUDIO OOSTRUM
08 09
Biljarten is een relatief kleine sport die in Nederland door zo’n 30.000 mensen wordt beoefend. Een groot contrast met voetbal met ruim 1.200.000 amateurvoetballers. Jammer, aldus fervente liefhebbers Ruud Damen en Wim Dijkhuizen. Zij biljarten al tientallen jaren en zien als groot voordeel dat je deze sport tot op hoge leeftijd kunt blijven beoefenen. Daarom, een pleidooi voor de biljartsport.
O
ndanks het relatief kleine aantal spelers, kun je in Den Haag op verschillende plekken terecht voor een spelletje biljart. Bijvoorbeeld bij biljartcentrum Samonda in de Genemuidenstraat, waar je voor een uur een biljarttafel kunt huren om een potje te spelen. De meeste mensen spelen echter in verenigingsverband in één van de twintig biljartverenigingen in onze stad. Eén daarvan is BCCD in Rijswijk. De afkorting staat voor Biljartclub Centrale Directie, voorheen onderdeel van de personeelsvereniging van de PTT. BCCD beschikt over een eigen gebouw met vier biljarttafels in Rijswijk.
OP ZOEK NAAR LEDEN
Ruud Damen en Wim Dijkhuizen tonen vol trots de ruimte waarin alles in het teken staat van hun geliefde sport. Vier biljarttafels met een groen laken met elk twee lampen erboven. Een goed gevulde prijzenkast, een ballenpoetsmachine, digitale scoreborden en een bar. Wim en Ruud zijn zeer actieve bestuurders binnen het district Den Haag van de KNBB (Koninklijke Nederlandse Biljart Bond) en daarnaast zetten zij zich in voor hun eigen vereniging. Wim vertelt: “De BCCD telt 130 leden en er wordt elke dag gespeeld. Er kunnen zo’n 12
VOLHARDING MAGAZINE | NUMMER 2 | NAJAAR 2019
rekent hij twee keer per jaar de nieuwe moyennes van de spelers, dat wil zeggen: het aantal caramboles dat iemand in een partij moet maken. Het is een aanduiding van je niveau, vergelijkbaar met een handicap bij het golfen. Ruud: “Hierdoor kunnen mensen van verschillende niveaus tegen elkaar spelen. Want het gaat erom wie het eerst zijn vastgestelde aantal caramboles maakt.” tot 18 mensen per dagdeel biljarten. De speellijsten hangen op het prikbord aan de wand. We hebben actieve leden, maar we zouden er best wat meer willen hebben, want de gemiddelde leeftijd is 70 jaar en loopt op. Ook vrouwen zijn van harte welkom, want BCCD heeft slechts drie dames in zijn ledenbestand. De aanwezigheid van vrouwen zorgt bovendien voor andere omgangsvormen”, aldus een glimlachende Ruud. BILJART IN EEN NOTENDOP
Voor de niet ingewijden: het biljartspel speel je met drie ballen en twee spelers. Elke speler heeft een eigen speelbal (wit of geel) en de derde bal is rood. Bij elke beurt moet de speler met zijn eigen speelbal de twee andere ballen raken. Dat heet een carambole en als dat lukt mag je nog een keer. Als je mist, is de tegenstander aan de beurt. De spelers
‘HET ZOU LEUK ZIJN ALS ER MEER VROUWEN LID WORDEN’ gaan door totdat één van hen het voor hem vastgestelde aantal caramboles heeft gemaakt. Als dit de speler is die met de partij is begonnen, dan krijgt de tegenpartij de kans om ook zijn aantal caramboles te maken. Lukt dit, dan is de partij onbeslist en krijgen beide spelers één punt. Lukt dit niet, dan is de speler die zijn caramboles heeft gemaakt de winnaar. MOYENNE
Alle partijen worden handmatig bijgehouden op een scorelijst, die Wim vervolgens invoert in een spreadsheet op de computer. Op basis daarvan be-
TREKKEN EN STOTEN
Andere spelvarianten Libre Het spel zoals hierboven omschreven is de basisvariant, ook wel libre genoemd. Andere spelvarianten zijn hiervan afgeleid. Bandstoten Hierbij gelden dezelfde regels als bij libre, maar voordat de speelbal de derde bal raakt, moet hij eerst minimaal één band hebben geraakt. Driebanden Hierbij moet de speelbal minimaal drie banden hebben geraakt, voordat hij de derde bal raakt. Kaderspel Een spelvariant voor gevorderden waarbij met krijt lijnen op het biljart worden gezet. Binnen de vakken die daardoor ontstaan mogen dan maar één of twee caramboles worden gemaakt.
Dik spelen, dun raken, trekken of doorstoten. Dit is biljartjargon voor het effect dat je geeft aan de bal. Afhankelijk van de positie waar je de bal raakt, buigt hij af naar links of rechts, rolt verder door of maakt juist een terugtrekkende beweging. Ruud: “Door veel te oefenen en te variëren in de snelheid waarmee je de bal speelt, krijg je dit onder de knie.” Het lijkt best lastig maar Wim verzekert ons: “Een beetje balgevoel, inzicht en techniek is alles wat je nodig hebt. Gewoon een kwestie van veel oefenen en de kunst afkijken bij anderen.”
‘GEWOON VEEL OEFENEN EN EEN BEETJE DE KUNST AFKIJKEN BIJ ANDEREN’ per jaar wordt een nieuw speelschema gemaakt. Je kunt meedoen met de competitie binnen het district Den Haag. Daarnaast zijn er nog de persoonlijke kampioenschappen.” Zelf spelen ze ook met veel plezier. Wim: “Ik heb altijd veel gesport – badminton, tennis, voetbal – totdat ik problemen kreeg met mijn heup. Ik ben nu beperkt in mijn mobiliteit, maar het mooie van deze sport is, dat ik die nog tot in lengte van dagen kan voortzetten.”
Keertje proberen?
COMPETITIE
Op zaterdag bent u van harte welkom als gast. Er is altijd wel iemand om u een beetje wegwijs te maken in het spel. Wel graag even aanmelden van tevoren.
Wim en Ruud zijn fervente liefhebbers. Als bestuursleden van hun vereniging en het district zijn ze enkele dagen per week bezig met alles wat bij het biljarten komt kijken. Wim: “Twee keer
BCCD Van Vredenburghweg 164A, 2284 TT Rijswijk, tel. 070-394 52 39 of 06–148 259 81
VOLHARDING MAGAZINE | NUMMER 2 | NAJAAR 2019
INSPIRATIE
Jong en oud sporten samen
Haagse Sportinitiatieven
Sporten voor iedereen TEKST MEIBORG TEKST EN ADVIES ILLUSTRATIES BART-WORKS.NL
Regelmatig bewegen is gezond en maakt je vrolijk. De één komt echter makkelijker in beweging dan de ander. Om wat voor reden dan ook: leeftijd, fysieke beperking of gebrek aan een sportmaatje. Daarom organiseert de gemeente al enkele jaren de Haagse Sportinitiatieven. Ook in 2019 leverde dat mooie plannen op om alle Hagenaars in beweging te krijgen.
Z
owel sportclubs, buurtverenigingen als particulieren, iedereen kon een plan indienen voor een activiteit en meedingen naar 10.000 euro subsidie. Via stemrondes konden inwoners van Den Haag hun voorkeur uitspreken en stemmen op het initiatief dat hen het meeste aansprak. Dit jaar werden 19 initiatieven ingediend en maar liefst 16 daarvan vielen in de prijzen. Van bootcamp tot peutergym en van zaalvoetbal tot kickboksen. Er is voor elk wat wils. We selecteerden een paar mooie initiatieven om u te inspireren!
Sporten op maat Organisatie ISV Kameleon Doelgroep Mensen met een beperking Stadsdeel
Escamp
Kameleon is dé vereniging voor aangepast sporten in Den Haag. De vereniging biedt een groot aantal sporten voor volwassenen en kinderen met een chronische aandoening of lichamelijke beperking. Lekker bewegen en in contact komen met andere mensen. Hierbij is ook aandacht voor eenzaamheid en bezinning.
VOLHARDING MAGAZINE | NUMMER 2 | NAJAAR 2019
Stichting Sport in Actie combineert twee doelen in één activiteit. Jongeren begeleiden oudere mensen om in beweging te komen. Met activiteiten die zijn afgestemd op hun wensen en mogelijkheden. Hierdoor ontstaat verbinding met elkaar, krijgen ouderen een gezonde dagbesteding en leren jongeren les te geven.
10 11
Organisatie Stichting Sport in Actie Doelgroep J ongeren en ouderen tussen de 17 en 100 jaar
Vitaliteitsclub
Stadsdelen Escamp en Laak
Organisatie HVV RAS Doelgroep Kwetsbare/eenzame volwassenen van 25-55 jaar en ouderen van 55-75 jaar Stadsdeel
Loosduinen
HVV Ras organiseert drie keer per week een ochtend met laagdrempelige sportactiviteiten. Speciaal voor mensen die (tijdelijk) zijn vastgelopen en geen werk of dagbesteding hebben. Sport verbindt mensen en brengt ontmoetingen tot stand. De vitaliteitsclub wil daarmee eenzaamheid doorbreken, structuur bieden en het zelfvertrouwen van de deelnemers vergroten.
Dansgymnastiek Gooi de heupen los en kom lekker bewegen. Dat kan bij de activiteit ‘dansgymnastiek’ die Stichting Umubano (Samenleven) organiseert voor mensen met een laag inkomen. Elke week komen ongeveer 30 ouderen uit de Oost-Afrikaanse gemeenschap bij elkaar om te bewegen op muziek. Organisatie Stichting Umubano (Samenleven) Doelgroep 50+’ers (mannen en vrouwen) uit de Oost-Afrikaanse gemeenschap Stadsdeel
Escamp
Zaalvoetbal Zaalvoetbal combineert de charme van het voetbalspel met comfort en overzicht. U kunt lekker overdekt tegen een balletje trappen. Zonder wind of regen. Met een kleiner veld en zachtere bal speelt u vijf tegen vijf. En na afloop natuurlijk even gezellig bijkletsen met medespelers. Burgerinitiatief I.F. Badoella Doelgroep Mannen met een niet-westerse achtergrond tussen de 30 en 65 jaar Stadsdelen
Centrum en Escamp
Crossfit 45+ Organisatie Vereniging Sport & Fight Doelgroep Mannen en vrouwen vanaf 45 jaar Stadsdeel
Centrum
Vereniging Sport & Fight wil mensen sportief prikkelen door een gecombineerde trainingsvorm. Crossfit is een combinatie van allerlei oefeningen. Met gewichten, zandzakken of touwen waarmee je kunt duwen, trekken, stoten, werpen, tillen, springen, klimmen en rennen. U zult merken: sporten is leuk en het geeft een goed gevoel.
Meer informatie vindt u op www.haagssportinitiatief.nl
VOLHARDING MAGAZINE | NUMMER 2 | NAJAAR 2019
HISTORISCH
Herinneringen aan verdwenen Haagse voetbalclubs
Waar is het veld…? Redacteur Edouard van Arem is een fervent voetballiefhebber. Als klein ventje doorkruiste hij elk weekend de stad om te strijden voor de overwinning van zijn team. Zijn voetbaljeugd is een ‘walk through memory lane’ vol verdwenen Haagse voetbalvelden. TEKST EDOUARD VAN AREM FOTOGRAFIE STUDIO OOSTRUM
S
eptember 1972, het is zaterdagochtend. Ik sta met mijn tas bij de voordeur te wachten op mijn vader. Ik moet voetballen. Ik speel bij SVV Scheveningen, de club op Houtrust waar tot voor kort ook Holland Sport speelde. Maar na de fusie met ADO vertrok Holland Sport naar het Zuiderpark. Het stadion staat er nog. Leeg. We voetballen er soms na een training of op een zondag als we naar het eerste elftal gaan kijken. Heel veel later krijg ik verkering met een meisje dat in die jaren 70 woonde op de hoek van het Mezenplein en de Sportlaan, vlak bij het stadion. Ik moet haar weleens gezien hebben, eind jaren 60. Zij, spelend op de stoep van het Mezenplein, waar de fietsenrekken geplaatst werden voor de bezoekers van de wedstrijd. Ik, samen met mijn vader, daar op zoek naar een plekje voor onze fiets. Inmiddels ben ik ruim 30 jaar met haar getrouwd!
DE WEDSTRIJD VAN MIJN LEVEN
April 1973, met mijn vader fiets ik rich ing Kijkduin. Ik moet voetballen tegen P.D.K. Pindakaas. Zo noemden wij die club, niet wetend dat de letters staan voor Procureurs, Deurwaarders en Klerken. Ze spelen in het rood en zwart, op het terrein tussen de Duinlaan en Kijkduin, in Den Haag ook wel bekend
VOLHARDING MAGAZINE | NUMMER 2 | NAJAAR 2019
als het Milvakamp. Discotheek Club Westwood staat daar ook. En Westerkwartier voetbalt daar. Ook wel ‘De Roodborstjes’, vanwege hun rode shirts. Ik speel de wedstrijd van mijn leven en we winnen. Het is de enige keer dat ik op dat terrein en tegen P.D.K. voetbal, maar ik weet het nog goed. Mijn vader maakt een paar foto’s die ik nog steeds koester. P.D.K. en Westerkwartier verdwijnen. De gemeente wil op hun terrein huizen bouwen. Dat gebeurt ook, begin jaren 90. Wie nu door de Zandzeggelaan wandelt, loopt over het veld waar ik ooit zegevierde. VOETBALCLUBS KOMEN EN GAAN
Sinds de oprichting van HVV in 1883 (een van de oudste, nog bestaande voetbalclubs van ons land), kende Den Haag zo’n 400 voetbalclubs. Grote en kleine verenigingen, die speelden op grote sportcomplexen aan de rand van de stad of op kleine bijzondere locaties tussen de huizen. Een bonte verzameling. Sommige clubs hielden na een paar jaar al op te bestaan, andere gingen na vele jaren op in andere verenigingen. Zo was er ooit een vv Zuiderkwartier die slechts bestond van september 1925 tot en met 1926. De club speelde zijn thuiswedstrijden op de Moerweg. Na één seizoen waren ze verdwenen. Niemand weet waarheen! Daarnaast waren
Edouard in actie tegen P.D.K.
‘TEGEN PINDAKAAS SPEEL IK DE WEDSTRIJD VAN MIJN LEVEN’ er clubs die het maar liefst 85 jaar volhielden. Zoals de bekende Haagse club LenS (Lenig en Snel) in 1920 opgericht en in 2005 noodgedwongen gefuseerd met Cromvliet en VIOS tot HSV Escamp. De kwaliteit van de velden liet te wensen over, een verhuizing naar een andere accommodatie kwam niet van de grond en mede hierdoor liep het ledenaantal terug. Met LenS, VIOS en Cromvliet verdwenen sinds de jaren 80 tientallen verenigingen. Anno 2019 zijn nog ongeveer 30 verenigingen actief. De omliggende gemeenten tellen bij elkaar ook nog zo’n 30 verenigingen die in de Haagse competitie spelen. »
VOLHARDING MAGAZINE | NUMMER 2 | NAJAAR 2019
12 13
HISTORISCH
1954 collectie: Haags Gemeentearchief
Ruij
s de
KIJKDUIN
laa Wijkse
bro
uck
pad
DE GEUR VAN GEHAKTBALLEN
Tortellaan
d ckpa De Savornin Lohmanlaan
Zeewindelaan
an
Zeewindelaan
Pyrolala
Duinlaan
Duinlaan
eerenbrou
Driedistellaan
eperlaan
ren
Paddepad
Ruijs d eB
n
Voormalig Milvakamp (Prinses Julianakamp) met rechts de sportvelden, 1971
Bee
Muurp
Zandzeggelaan
Zandzeggelaan
Machiel Vrijenhoeklaan
Sportlaan
De Volhardingpad
De Volhardingpad
anl
De Savornin Lohm
Lupide
eg telw ene
De afname van het aantal clubs is een landelijke trend, terwijl het aantal individuele voetballers stijgt. In 1999 had de KNVB 1.025.183 leden bij ongeveer 4.000 verenigingen. In 2018 stond het ledenaantal op 1.209.193 bij ongeveer 3.000 verenigingen. Minder clubs, maar meer leden per club. Wie zijn die nieuwe leden? En waarom verdwijnen zoveel clubs? Hier is een aantal redenen voor.
Akkerwindestraat
Campanulastraat
Dotterbloem laan
Arabislaan
TRENDS EN OORZAKEN
Balsemienlaan Lobelialaan
Muurbloemweg
collectie: Haags Gemeentearchief
getraind en gespeeld. Die actief beleid gingen voeren op het vrijwilligerswerk. Met betaalde krachten, verplichte taken voor spelers en ouders. En die hun financiën op orde hebben. Die clubs groeien enorm in ledenaantallen.
2019
Ondertussen stap ik begin jaren 80 van SVV over naar Graaf Willem II VAC aan de Landscheidingsweg. Van de jeugd ga ik naar de senioren. Wekelijks fiets ik het Theo Mann-Bouwmeesterpad en de Buurtweg af, een weg waar alle clubs inmiddels verdwenen zijn. Ik speel daar tegen Postalia en Archipel, tegen JAC en NLS. Tegen de laatste spelen we een wedstrijd op een regenachtige zondagmorgen. Bij het binnenlopen van het clubhuis om 10 uur ’s ochtends ruikt het al naar bier en gehaktballen. In de hoek zit al een clubje te kaarten, met een biertje. Het is één van de laatste seizoenen van NLS. Het team waar wij tegen spelen heeft te weinig spelers, er is onderling veel ruzie en uiteindelijk lopen ze het veld af. Geen zin meer. Wij winnen. Niet veel later wordt de club opgeheven.
‘OF WE WILLEN VERLIEZEN IN RUIL VOOR EEN KRATJE BIER…’ nen. We krijgen daar het verzoek of we tegen een kratje bier willen verliezen, zodat zij kampioen kunnen worden. Dat doen we natuurlijk niet. In het Zuiderpark zitten in die jaren RAVA en VVP. Twee katholieke verenigingen. De één heeft oranje als hoofdkleur, de ander rood. Hun velden liggen naast elkaar en we vergissen ons altijd wie wie is. Ook zij zijn verdwenen. Op 7 september 2014 speel ik mijn laatste wedstrijd bij de veteranen. Nu loop ik hard en zo af en toe kom ik nog in het Zuiderpark, op de plek waar RAVA en VVP speelden. Daar ligt nu de atletiekbaan van Sparta, waar ik af en toe een wedstrijdje hardloop. Terug op de plek waar ik ooit een balletje trapte. Zo blijven de clubs van toen in mijn herinnering en in die van vele anderen.
VERDWENEN CLUBS IN ACTIE
Wie de verdwenen clubs nog eens in actie wil zien, kan op 15 juni 2020 naar het terrein van VUC aan Het Kleine Loo komen. Daar vindt de 11de editie van het Haagse Voetbalhistorie Toernooi plaats. Of ga naar de website dehaagsevoetbalhistorie.nl en lees daar heel veel meer over de mooie Haagse voetbalhistorie.
14 15
Met dank aan Rob Pronk van www.haagsevoetbalhistorie.nl
Zuiderpark Van 1932 tot 1997 was dit de thuishaven van de clubs RAVA en VVP. Tegenwoordig vind je hier de sintelbaan van atletiekverening Sparta.
Geld
collectie: Haags Gemeentearchief
ng Ju rie Ma e Rolan Henriëtt
eg d Holstw
So es ij td ks ad
la Reyweg
ek
Z U I D E R PA R K
e
So es ij td ks
.D .P Mr
rweg
P. D
ro o
gle
Fo
r tu
tu
g we yn
we p
lein
Sportcampus Zuiderpark
Moerweg
ev er
g
r ve lee
r Fo
Moerweg
Mr.
o ro
weg Fortuyn
Atletiekbaan Zuiderpark
e
a Nabe
ad
Johann
ek
Heinenweg
Ve lu
ogleever
De groei zit vooral bij díe verenigingen die tijdig inspeelden op nieuwe trends in het voetbal. Voetbal voor 5-jarigen. Meiden- en vrouwenvoetbal. Voetbal voor veteranen die zeven tegen zeven spelen of tegenwoordig zelfs walkingvoetbal. En bij verenigingen die tijdig zorgden dat hun accommodatie op orde was. Met kunstgrasvelden die minder onderhoud vragen en waarop 24 uur per dag, ongeacht het weer, kan worden
Henriëtte Roland Holstweg
Groei
Mr. P. Dro
Met de groei van de stad Den Haag keek en kijkt de gemeente ook naar de grote oppervlaktes die voetbalverenigingen innemen in de stad. De velden zijn vaak prima locaties voor woning-
Luchtfoto Zuiderpark, ca. 1940
lakweg
Grond
bouw of herbestemming. De gemeente ging met verenigingen in gesprek. Achterstanden in huurpenningen werden niet meer getolereerd, bij onderbespeling van het complex werd door de gemeente aangestuurd op verhuizing, fusie of opheffing.
eg Holstw
VOLHARDING MAGAZINE | NUMMER 2 | NAJAAR 2019
schoonmaken. Maar vrijwilligers zijn steeds lastiger te vinden, dat is een maatschappelijke tendens. Daarom stegen ook hier de kosten. Begin deze eeuw deed de verenigingsmanager zijn intrede: een betaalde kracht om de organisatie aan te sturen. Trainers, ook bij de lagere elftallen en de jeugd, willen vaker een vergoeding, anders komen ze niet. Minder mensen om de club draaiend te houden leidt vaak tot slecht bestuur, financiële wantoestanden en slechte organisatie.
Ook aan de weg richting Duindigt liggen dan nog diverse clubs. Daar spelen we legendarische wedstrijden tegen Maasstraat en ESDO, echte Haagse verenigingen met veel spelers uit de binnenstad. Wij als zogenaamde ‘nette club’ hebben ontzag voor deze teams. Zij zijn fysiek sterk. Wij meer met onze mond. Naast Duindigt voetbalt Azzuri, een club vol temperamentvolle Italia-
Roland
Verenigingen draaien bij de gratie van vrijwilligerswerk. Een voorzitter die met zijn bestuursleden bereid is in de avonduren en weekenden tijd te stoppen in het aansturen van de vereniging. Leden die bardiensten draaien. Clubgenoten die een wedstrijd fluiten, leider willen zijn, elftallen trainen of de kleedkamers
Voormalig sportpark Bohemen Op het terrein aan de Duinlaan (verlengde van de Sportlaan) voetbalde P.D.K. van 1952 tot 1989 en Westerkwartier van 1949 tot 1975. Begin jaren negentig 90 verrees hier een wijk met riante woningen.
Henriëtte
Vrijwilligers
ONTZAG VOOR TEAMS UIT DE BINNENSTAD
Anna Po
Niet alleen in het professionele voetbal draait het om geld. Ook bij kleine verenigingen spelen de financiën een grote rol bij het voortbestaan van de club. Amateurclubs halen hun inkomsten uit contributies, sponsoring en af en toe wat subsidie van de gemeente. In de tweede helft van de jaren 70 gingen de sponsorinkomsten omhoog door de komst van shirtreclame. Ook de bordsponsoring nam een vlucht. Maar sponsoring is sterk afhankelijk van de stand van zaken in de economie. Niet altijd even stabiel dus. De kosten van veldhuur en onderhoud stegen in de loop der jaren harder dan de inkomsten. Verenigingen kregen het zwaar.
yn we g
Melis Stokelaan
VOLHARDING MAGAZINE | NUMMER 2 | NAJAAR 2019
DE TWEEDE HELFT
TEKST MEIBORG TEKST EN ADVIES FOTOGRAFIE STUDIO OOSTRUM
Tussen de 40 en 50 begint het leven pas echt. Je hebt ruime ervaring op alle vlakken van het leven. Je weet wie je bent, wat je wilt. Een mooi moment voor een tussentijdse evaluatie. Welke keuzes heb je gemaakt, hoe is dat uitgepakt en welk advies zou je jouw jongere zelf meegeven?
16 17
Topsport als leerschool voor het leven AFLEVERING 5
Priscilla Deltrap-Ernst, shorttrackster
P
riscilla begon op haar achtste met schaatsen. Haar vader was marathonschaatser en nam haar vaak mee naar zijn trainingen. Ze schaatste tussen de volwassen kerels. Tien, twintig, dertig rondjes en meer. Ze was klein, tenger, snel en getalenteerd. Tijdens een toernooi op de Uithof zag ze een shorttrackwedstrijd, destijds een vrij nieuwe sport. Priscilla: “Ik was meteen verliefd. Een race met zes rijders op een korte baan met spectaculaire inhaalacties. Shorttrack is veel speelser dan het langebaanschaatsen, waarbij het alleen draait om tijd. Ik zei meteen tegen mijn vader: ‘Ik wil op shorttrack.’” RISICOVOLLE SPORT
Ze trainde intensief en deed op haar 17de al mee met het wereldkampioenschap voor senioren. Ze nam deel aan de Olympische Spelen in Calgary (1988), in Albertville (1992) en in Lillehammer (1994). Shorttrack is een risicovolle sport. Het duwen en trekken tussen de rijders leidt regelmatig tot valpartijen, botbreuken of snijwonden. Ook Priscilla was regelmatig voor kortere of langere tijd uitgeschakeld als gevolg van verwondingen. In 1995 ging het serieus
VOLHARDING MAGAZINE | NUMMER 2 | NAJAAR 2019
mis. Ze werd meegesleept in een val en vloog met een noodgang onder de beschermende kussens tegen de keiharde boarding aan. Ze brak twee ruggenwervels. Het betekende het einde van haar topsportcarrière.
‘SOMS LUKT HET GEWOON NIET OM JE DROOM TE REALISEREN’ “Toch zou ik het allemaal overdoen als ik de kans kreeg. Ik heb er echt van genoten! Bovendien leer je zoveel van topsport waar je later profijt van hebt: discipline, doorzettingsvermogen, omgaan met verlies. Je wordt snel volwassen. Ik was steevast de jongste in de ploeg. Fysiek kon ik dat prima aan, maar emotioneel en sociaal was ik een stuk minder ver dan mijn ploeggenoten. In dat opzicht moest ik soms op mijn tenen lopen. Maar ik had het wel heel erg naar mijn zin.” Nu begeleidt Priscilla haar kinderen bij hun sporten. Dochter Zoë (14) is ook gek op shorttrack. Zoon Nicky is een getalenteerd snowboarder die op zijn
11de al meetraint met jongens van 16 tot 18 jaar. Beide trainen ze hard en zijn regelmatig langere tijd naar trainingskampen. Priscilla: “Vooral bij Nicky is het leeftijdsverschil met de andere jongens groot. Dat is soms lastig, ik weet precies hoe dat voelt. Ik druk ze dan ook steeds op het hart, dat ze het alleen moeten blijven doen als ze er blij van worden. Het is goed om ambitieus te zijn, maar dat moet niet ten koste gaan van het plezier.“ VEEL GELUK GEHAD
Na haar noodlottige val in 1995 moest Priscilla ruim een jaar revalideren. “Ook mentaal zat ik in een diep dal. Het is zwaar om te moeten stoppen met iets wat je fantastisch vindt. Maar je leert het relativeren. Ik heb veel geluk gehad en geen blijvende schade opgelopen aan mijn rug. En ik heb het nu heel erg naar mijn zin met mijn eigen bedrijf in woningstoffering en styling. Je moet onder ogen zien dat het soms niet lukt om je droom te realiseren. Maar er zijn genoeg andere manieren om gelukkig te worden. Er is altijd een plan B. En ondertussen moet je genieten van het moment.”
VOLHARDING MAGAZINE | NUMMER 2 | NAJAAR 2019
OP STAP DOOR DEN HAAG
Haagse sportlocaties Stadsgids Jacqueline Alders gidst u door Den Haag met wandelingen of fietstochten langs bekende en onbekende plekken. Jacqueline organiseert rondleidingen met diverse thema’s zoals: Haagse hoogtepunten, het huis van Oranje, vrede en recht en nog veel meer. Ze maakt ook wandelingen op maat. Meer informatie: www.ikgidsudoordenhaag.nl
STEEKSPEL OP DE HOFVIJVER
Ook de Hofvijver biedt de mogelijkheid tot sportief vermaak. Al in de 14de eeuw waren hier steekspelen met roeiboten. Op de voorplecht van iedere boot stond een edelman met een grote houten lans. Deze lans had aan beide kanten een platte kop. De boten voeren op volle snelheid langs elkaar en de twee edelen probeerden elkaar van de plecht af te stoten. Wie bleef staan had gewonnen en kon door naar de volgende ronde.
door de eeuwen heen
collectie: Haags Gemeentearchief
Sport en spel zijn van alle tijden. En van alle plaatsen, ook in Den Haag. In vroeger tijden werden sporten beoefend op verrassende plaatsen in de stad. Bent u eigenlijk bekend met de huidige sportlocaties? We selecteerden een aantal bekende en minder bekende sportarena’s.
VOETBAL IN HET ZUIDERPARK
Dit keer kunt u het beste de fiets pakken om de Haagse sportgeschiedenis te beleven, want we doorkruisen de stad van Oost naar West en van Noord naar Zuid.
Watersteekspel op de Hofvijver, ca. 1625
Ook nu nog is er ieder jaar een sport evenement op de Hofvijver. Al gaat het er daarbij wat vriendelijker aan toe. De Haagse studentenroeivereniging Pelargos organiseert sinds 2016 elk jaar de zogenaamde Hofvijverregatta.
TENNIS OP HET BINNENHOF
In nieuwsuitzendingen worden ministers en staatssecretarissen vaak geïnterviewd op het Binnenhof. Dat gebeurt vlak bij de plek waar in de 16de eeuw de ‘Caetsbaan’ was. Dit ‘caetsen’ was een voorloper van ons huidige tennis. Een plaquette in het plaveisel is het enige dat ons nog hieraan herinnert.
VOLHARDING MAGAZINE | NUMMER 2 | NAJAAR 2019
MALIESPEL OP HET MALIEVELD
Het Malieveld is genoemd naar een spel. Op een lange baan stonden aan twee kanten palen. De spelers moesten met een slaghout (de malie) een houten bal in zo weinig mogelijk slagen van de ene naar de andere paal slaan. Deze baan lag langs het Malieveld, op de plek waar nu de Boorlaan loopt.
Plaquette op het Binnenhof collectie: Haags Gemeentearchief
Voetbalvereniging ADO Den Haag had in 1925 een probleem. Hun terrein aan de Wassenaarseweg werd verkocht voor de bouw van huizen. De nieuwe sportvelden in het Zuiderpark waren de oplossing. ADO kreeg daar de beschikking over drie naast elkaar liggende speelvelden en een stadion dat in 1925 werd geopend. Meerdere renovaties volgden in de loop der jaren totdat in 2007 de laatste wedstrijd werd gespeeld in het Zuiderpark. In dat jaar vertrok ADO naar een nieuw stadion in het Forepark aan de rand van de stad. ADO-fans maakten zich sterk voor het behoud van de oude
De oude kassahuisjes in het Forepark
stenen kassahuisjes van het stadion. Ze pleitten bij de gemeente voor het behoud van dit ADO-monument dat veel emotionele waarde voor hen heeft. De huisjes zijn in ere hersteld en zijn nu te bewonderen naast het nieuwe stadion in het Forepark.
ATLETIEK IN DE VOGELWIJK
Aan de Laan van Poot in de groene Vogelwijk ligt het sportcomplex van HAAG Atletiek en de handbalvereniging Hellas. Er is een grote atletiekbaan, grasmat, zandbak en kogelstootkooi. Het complex ligt tegen de duinen van het Westduinpark. Op deze hardloopbanen zijn tal van grote sportieve prestaties geleverd door sporters als Elly van Hulst, Frans Maas, Stella Jongmans en Troy Douglas. En ook nu nog is HAAG Atletiek een prominente atletiekvereniging met (inter) nationale toppers als Rosina Hodde, Khalid Choukoud, Erik van Vreumingen en Fabian Florant.
H.S.R.V. PELARGOS
Collectie: British Museum
19
Zuiderparkstadion, 1928
Collectie: Haags Historisch Museum
Frederick van Bohemen en Frederik Hendrik van Oranje (rechts) spelen het maliespel op het Malieveld, ca. 1620-1626
18
In het schilderachtige decor naast het Binnenhof strijden bedrijven, politici, studenten en andere geïnteresseerden om de eerste plaats in een boord-aanboordwedstrijd om geld in te zamelen voor een goed doel. In de afgelopen jaren is geld opgehaald voor verschillende goede doelen, zoals: Unicef, KiKa, Fonds Gehandicapten- sport en het Wereld Natuur Fonds. In 2019 werd geroeid voor het Nationaal MS Fonds.
VOLHARDING MAGAZINE | NUMMER 2 | NAJAAR 2019
OP STAP DOOR DEN HAAG
RAAD & DAAD
TENNIS OP METS-BANEN IN SCHEVENINGEN
Tennis was in de 19de eeuw al erg populair in Den Haag. In 1900 verhuisde de in 1888 opgerichte vereniging Leimonias naar de locatie waar later de Mets Tennisbanen kwamen. Zij lieten vier gravelbanen aanleggen, destijds een grijsachtig mengsel van klei en grindzand.
TEKST EDOUARD VAN AREM FOTOGRAFIE STUDIO OOSTRUM
Een strijd met twee verliezers
STRANDSPORT IN THE HAGUE BEACH STADIUM
Op het strand van Scheveningen, meteen naast het Noordelijk havenhoofd, vindt u van mei t/m september het The Hague Beach Stadium. Dit is het grootste outdoorstadion voor strandsporten in Nederland, met ruimte voor 2.000 toeschouwers. In het stadion kunt u genieten van volleybal, handbal, voetbal, tennis en hockey, allemaal gespeeld met blote voeten in het rulle zand.
W
Mets Center Court, ca. 1938 collectie: Haags Gemeentearchief
PRO FREESTYLE
Het tennispark in Scheveningen werd in 1926 geopend en is sinds 1928 de locatie voor diverse nationale en internationale wedstrijden. Het Center Court, met plaats voor 2.500 bezoekers is het oudste tennisstadion van ons land. Hier vonden onder andere de Nationale Tenniskampioenschappen en Davis Cup-wedstrijden plaats. Sinds 1993 is ‘de Mets’ het toneel van het ATP Challengertoernooi (The Hague Open) met een indrukwekkend internationaal spelersveld.
INDOORSPORT IN HET ZUIDERPARK
SPORTCAMPUS ZUIDERPARK
Op de plek van het oude voetbalstadion van ADO Den Haag staat nu de Sportcampus Zuiderpark, een multifunctionele sportaccommodatie met 11 sporthallen en faciliteiten voor uiteenlopende sporten als turnen, badminton, basketbal, indoorbeachvoetbal en -volleybal. Er zijn faciliteiten om sporters in topconditie te brengen, zoals een fysiotherapiepraktijk en een fitness-/krachtruimte. Daarnaast is het een kenniscentrum voor sport en bewegen. Hier doen meerdere organisaties onderzoek op het gebied van innovatie in sport en beweging. Jacqueline Alders, Stadsgids
VOLHARDING MAGAZINE | NUMMER 2 | NAJAAR 2019
Conflicten, juridisch gesteggel, financiële problemen of ruzie met de buren, het zijn allemaal vervelende zaken. Oplossingen liggen vaak niet voor het oprapen en in de emotie of door gebrek aan kennis kunnen problemen flink uit de hand lopen. Onze specialisten vertellen, met voorbeelden uit hun eigen praktijk, hoe problemen ontstaan en wat eraan te doen is.
illem de Bruin kon eindelijk zijn droom realiseren en een eigen fitnessschool beginnen. Hij had geld gespaard, een geschikte ruimte gevonden en tweedehands fitnessapparatuur gekocht. Met de leverancier van de apparatuur sprak hij af om in termijnen te betalen. De leverancier beloofde bovendien om Willem aan te bevelen bij het naburige bejaardencentrum, wat hem veel klandizie zou kunnen opleveren. Willem ging enthousiast van start. Al gauw ontstonden problemen. Willem had meer kosten dan verwacht en hij kon niet altijd aan de betalingstermijnen voldoen. Bovendien vertoonde de apparatuur gebreken en daarom vond Willem ook dat hij niet hoefde te betalen. De leverancier nam hier geen genoegen mee. Willem had de apparatuur zelf geselecteerd en op dat moment functioneerde die prima. De leverancier wees hem op het contract: betalen in termijnen. Het werd er tussen de heren niet gezelliger op. Willem had gedacht dat hij veel klandizie zou krijgen vanuit het bejaardencentrum, maar er kwam niemand. Volgens de leverancier kwam dat omdat de zus van Willem ruzie had gemaakt met de mensen van het bejaardencentrum. De leverancier vond dat hij erg
coulant was geweest: hij had meegewerkt aan een betalingsregeling en ook gratis extra service en materialen geleverd. Hij vond dat Willem aan zijn verplichtingen moest voldoen en schakelde Flanderijn in bij het innen van de rekeningen. Hij wilde zijn geld en anders eiste hij alle apparatuur terug. Uiteindelijk kwam het tot een schikking: Willem kreeg een schikkingsbedrag voorgesteld op voorwaarde dat hij een aantal apparaten teruggaf.
TOELICHTING DOOR CHRIS BAKHUIS “We zien in zaken als deze vaker dat vooraf geen goede afspraken op papier zijn gezet. In het contract stond bijvoorbeeld niet vermeld dat het om tweedehandsapparatuur ging. Als dat wel in het contract had gestaan, mocht Willem er minder van verwachten dan van nieuwe apparatuur en had hij minder reden gehad te reclameren. Verder was het al gauw duidelijk dat Willem een kale kip was. Na een kwart van het schikkingsbedrag te hebben betaald en die apparaten te hebben geretourneerd, bleken er uiteindelijk geen verhaalsmogelijkheden meer te zijn en is het dossier gesloten.”
CHRIS BAKHUIS - VAN KESTEREN GERECHTSDEURWAARDER EN VESTIGINGSMANAGER VAN FLANDERIJN EN BAKHUIS INCASSO EN GERECHTSDEURWAARDERS
HEEFT U EEN VRAAG? De medewerkers van Flanderijn staan u graag te woord. Bel of kom langs. Adres: Koninginnegracht 23 bg, 2514 AB Den Haag. Telefoon: 088-209 28 50. Openingstijden balie: ma t/m vr 08.30-17.00 uur
20 21
ONDER DE HAMER
Venduehuis der Notarissen Bij het Venduehuis der Notarissen gaan de meest uiteenlopende objecten onder de hamer. Van schilderijen tot vazen, van meubels tot sieraden. Sommige zijn zeldzaam en waardevol, andere kennen we allemaal nog uit het interieur van oma. Kunsthistorica Philomeen van ’t Hooft neemt één object onder de loep onder het motto: als je er meer van weet, ga je anders kijken.
22 23
FOTOGRAFIE STUDIO OOSTRUM
In volle vaart Beeldhouwer Wout Maters verbeeldt de snelheid van een ruiter te paard zo knap dat je haast vergeet dat je naar een stilstaand bronzen beeld kijkt.
D
e kokardes die ik ooit haalde bij paardrijden, liggen te verstoffen in een doosje met andere sportmedailles. Een écht ‘paardenmeisje’ was ik niet, ik bracht niet ieder vrij uurtje door in de stallen en in de paardenbak. Maar ik heb veel plezier gehad op de rug van Vosco, die op stal stond bij de manege waar ik les had. Ik deed het liefst dressuur; ik was geen raceduivel die haar paard tot grote snelheid opzweepte over een springparcours of bij een wedstrijd. Hoe anders is het met deze jockey. Denk het lage voetstuk weg en kijk door uw samengeknepen ogen, dan ziet u paard en ruiter in volle vaart over de renbaan stuiven. Wout Maters (IJmuiden 1931 - Utrecht 2017) is de maker van deze sculptuur. Hij heeft de vorm eerst in klei geboetseerd en zal daarbij gebruik hebben gemaakt van een staketsel van dunne metalen pennen en steunblokken om de aanvankelijk nog zachte klei houvast
te bieden. Dit frame wordt letterlijk uit de klei getrokken zodra het beeld zijn uiteindelijke vorm heeft gekregen en de klei enigszins is gedroogd. Met een boetseerspatel zijn de lange, rechthoekige vlakken op de buitenkant van de sculptuur aangebracht. Wanneer de kleivorm helemaal droog is, gaat het beeld-in-wording naar de bronsgieter. De hoekige uitstraling van het beeld en de manier van afwerken passen in de tijd waarin de sculptuur moet zijn gemaakt: 1955-1960. In de schilderkunst in diezelfde periode ziet u een vergelijkbare hoekigheid. Om het thema snelheid in beeld te brengen, heeft Wout Maters de ruiter en het paard sterk gestileerd. Het rijdier, van het tipje van de neus tot het uiteinde van de staart, is in één doorlopend gebogen vorm weergegeven. Die vorm wordt herhaald in de lijn van het hoofd van de jockey en zijn jasje. De hoekige stand van de benen van het paard is terug te vinden in de geknikte benen
Venduehuis der Notarissen Nobelstraat 5, 2513 BC Den Haag, 070-365 88 57, info@venduehuis.com, www.venduehuis.com
VOLHARDING MAGAZINE | NUMMER 2 | NAJAAR 2019
HERFSTVEILING Post-War & Contemporary Art Onlineveiling 17 oktober 2019 Kijkdagen 11, 12, 13 en 14 oktober Wout Maters (1931–2017) Paard met ruiter in galop (ca. 1958–1960) Brons, groen-bruin gepatineerd H ca. 30 cm., L ca. 37 cm. Onduidelijk gesigneerd Richtprijs 1.000–1.500 euro
van de ruiter. Goedbeschouwd is er sprake van een dubbelvorm van gebogen en gehoekte lijnen: bovenaan in het klein, onderaan in het groot. De illusie van snelheid wordt extra aangezet door de uitstekende klep van de ruitercap van de jockey, de puntige neus van het paard en de spits uitlopende vorm van het voetstuk. Alles is ‘naar voren’ gericht, naar de eindstreep, naar de medaille. Philomeen van ’t Hooft Venduehuis der Notarissen
VOLHARDING MAGAZINE | NUMMER 2 | NAJAAR 2019
VRIJWILLIGERSACADEMIE
Gezocht: mensen die willen bijdragen
24
Samen voor elkaar TEKST MEIBORG TEKST EN ADVIES FOTOGRAFIE STUDIO OOSTRUM
25
Sonja wandelt elke woensdag door het park met Trudy. Joop doorkruist wekelijks de stad om ouderen naar de dagopvang te brengen en voormalig programmeur Henk assisteert bij computerproblemen. De vrijwilligers van de stichting Steun en Toeverlaat hebben hun handen vol. De vrijwilligersacademie in oprichting gaat een extra impuls geven aan dit nuttige werk.
R
osita Drigpal (42) is bestuurslid bij De Volharding en verantwoordelijk voor het verder uitbouwen en professionaliseren van het vrijwilligerswerk. Rosita: “De dienstverlening van onze stichting Steun en Toeverlaat is breed. Zo richten de Blijmakers zich op mensen die wat extra aandacht nodig hebben. Het Ombudsteam helpt mensen bij hun administratie en het oplossen van schuldenproblematiek. Het vervoersteam brengt ouderen naar de dagbesteding en de koks van Menuutje Blijmaker koken twee keer per maand een driegangenmaaltijd. En dan zijn er nog de klussendienst, de ICT-helpdesk en het team Steun bij verlies, dat nazorg biedt aan mensen die een dierbare verloren.”
GROEIENDE VRAAG
“We hebben ruim 240 vrijwilligers en het is fantastisch dat zoveel mensen zich belangeloos inzetten voor een ander. Sommige mensen maken één of twee uur per week vrij en anderen veel meer. Daar zijn we ontzettend blij mee, want er is een grote vraag. Zo groot zelfs, dat we op dit moment niet aan alle verzoeken tegemoet kunnen komen. Met de oprichting van de vrijwilligersacademie willen daar verandering in brengen.
VOLHARDING MAGAZINE | NUMMER 2 | NAJAAR 2019
Het doel van de academie is tweeledig. Enerzijds willen we de begeleiding van onze vrijwilligers uitbreiden en verder professionaliseren. Daarnaast willen we meer vrijwilligers werven die we dankzij de academie ook meer kunnen bieden.”
moet de problemen en emoties van degene die je probeert te helpen niet mee naar huis nemen. Het gaat dus ook om het bewaken van je eigen grenzen. In zo’n training leer je hoe je dat doet.”
liger op je schouders neemt. Dat vereist deskundige hulp die wij niet kunnen bieden. We willen dat onze vrijwilligers goed beslagen ten ijs komen en weten wie ze kunnen inschakelen.”
‘WIJ BIEDEN DE VRIJWILLIGERS MEER BEGELEIDING EN TRAINING’
KENNIS OVERDRAGEN
Daarnaast is ook overdracht van kennis nodig. Rosita: “Bij de Blijmakers, die wekelijks iemand gezelschap houden, komt het regelmatig voor dat de cliënt kampt met beginnende dementie. Hoe kun je dat herkennen en hoe kun je dit het beste hanteren? Bij wie kun je terecht als je je zorgen maakt? Het is namelijk niet de bedoeling dat je dat als vrijwil-
GEZOCHT: INHOUDELIJK DESKUNDIGEN
MEER BEGELEIDING EN TRAINING
Wat houdt die training en begeleiding precies in? Een mooi voorbeeld is het team Steun bij verlies. Rosita: “Onze vrijwilligers bellen met nabestaanden die kortgeleden een dierbare verloren. Ze vragen hoe het gaat en of er behoefte is aan hulp. Voordat ze aan de slag gaan, krijgen ze training waarin ze leren hoe je zo’n gesprek het beste kunt aangaan. Daarnaast bieden we een kader: wat hoort wel bij je taak en wat niet. Dat is belangrijk, want we willen geen verkeerde verwachtingen creëren. Mensen die dit werk doen, kunnen zich meestal goed in anderen verplaatsen. Dat is een essentiële kwaliteit, maar tegelijkertijd ook een valkuil. Want je
Voordelen van het lidmaatschap • Maatschappelijk relevante werkervaring opdoen (goed voor je CV) • Deel uitmaken van een sociale community met een positieve sfeer • Gratis trainingen en informatiebijeenkomsten • Een vrijwilligersvergoeding • Jaarlijkse vrijwilligersdag Je maakt deel uit van een sociale organisatie die zich inzet voor haar leden.
De academie is in oprichting en Rosita is naarstig op zoek naar mensen die daarbij een rol kunnen vervullen. Rosita: “We zoeken mensen met kennis en ervaring op allerlei gebied. Psychologen en mensen die Blijmakers kunnen coachen bij het hanteren van bepaald gedrag, maar ook accountants of belastingdeskundigen die de leden van het Ombudsteam kunnen bijspijkeren over de zaken rondom schuldsanering. Of juristen die verstand hebben van huurkwesties, burenruzies en uitkeringen. Mensen die eens in de zoveel tijd hun kennis willen overdragen aan een groepje gemotiveerde vrijwilligers die tegen kwesties aanlopen in de praktijk”. GEZOCHT: JONGE VRIJWILLIGERS
“Naast mensen die hun deskundigheid willen delen, zoeken we vrijwilligers. Het huidige team bestaat voor een groot deel uit gepensioneerden. Ik denk echter dat het ook heel interessant is voor jongeren.
Een nuttige bijdrage leveren? Wil je graag een nuttige bijdrage leveren? Kennis delen? Relevante ervaring opdoen? Meld je aan als vrijwilliger. Na een intakegesprek en een introductiebijeenkomst bekijken we in overleg welk werk het beste aansluit bij jouw belangstelling, kennis en capaciteiten. Meld je aan bij Raymond Talhout: mail r.talhout@devolharding.nl of bel 070-221 05 82
Het levert meer op dan vakken vullen bij de supermarkt. Elke vrijwilliger krijgt namelijk een onkostenvergoeding van 4,50 euro per uur. Bovendien is het leerzaam om te ontdekken wat er speelt in de samenleving. Zo sprak ik onlangs een jonge vrijwilliger die stomverbaasd was dat er ouderen zijn die niet kunnen lezen en schrijven. Die brieven van officiële instanties niet begrijpen. Die niet naar een afspraak in het ziekenhuis durven omdat ze de bordjes niet kunnen lezen. Het opende zijn ogen. Vergeet ook niet dat het een pré is als je vrijwilligerswerk hebt gedaan als je gaat solliciteren. Het toont je maatschappelijke betrokkenheid, inzet, doorzettingsvermogen. Je helpt een ander én doet nuttige ervaring op. Een win-winsituatie.”
SOCIALE COMMUNITY
Als lid van de vrijwilligersacademie maakt je deel uit van een sociale community met mensen die zich op positieve wijze willen inzetten. Rosita: “Wij investeren ook in de band onderling. Zo organiseren we eens per jaar een vrijwilligersdag om iedereen te bedanken voor zijn inzet. Je kunt trainingen of informatieve bijeenkomsten bijwonen waar je iets van opsteekt. En daarnaast het allerbelangrijkste natuurlijk: de voldoening die het geeft om je in te zetten voor iemand die een steuntje in de rug kan gebruiken. Dat is de mooiste beloning.”
VOLHARDING MAGAZINE | NUMMER 2 | NAJAAR 2019
LEDENNIEUWS & ACTIVITEITEN
Sportieve workshops bij Haagse Korfbaldagen Kom in beweging op 2 november
D
e Haagse Korfbaldagen vinden dit jaar plaats van 31 oktober tot en met 8 november op de Sportcampus Zuiderpark. De Volharding en de Hofpas steunen dit evenement, omdat wij willen bijdragen aan een gezonde, sportieve samenleving. U kunt genieten van de wedstrijden, maar ook zelf in actie komen. Op zaterdag 2 november zijn er ook sportieve workshops voor 35-plussers en 50-plussers.
Meer informatie: www.haagsekorfbaldagen.nl
NIEUW!
Spaar voor korting in onze Voordeelwinkel
B
ij elke aankoop in De Volharding Voordeelwinkel spaart u voor korting op uw volgende aankoop. Maar liefst 15 procent van het aankoopbedrag zetten we om in kortingspunten die u kunt inwisselen bij uw volgende aankoop. U kunt uw opgespaarde punten besteden ook bij Hofpasondernemers.
Voor een volledig overzicht van alle aangesloten bedrijven zie www.dehofpas.nl
In memoriam
Tot eind vorig jaar was Rob nog actief binnen onze stichting. Helaas moest hij door zijn slopende ziekte afscheid
ij doen mee met De Grote Clubactie om geld in te zamelen voor keukengerei voor de koks van ons Menuutje Blijmaker. De Grote Clubactie is de grootste actie voor verenigingen in Nederland. Leden van clubs en verenigingen verkopen loten waarmee mooie prijzen te winnen zijn. Van de opbrengst van de lotenverkoop gaat 80 procent meteen naar de clubkas. Dat is het hoogste percentage van alle goededoelenloterijen! DOET U MEE? Wij zoeken leden die loten willen verkopen en mee willen doen met onze werkgroep Grote Clubactie 2019. Meld u aan en help mee. U kunt zelf ook in de prijzen vallen en zelfs 100.000 euro winnen! Loten kopen kan natuurlijk ook, al vanaf 3 euro per lot steunt u De Volharding. Aanmelden op 070-221 05 82 of mail steunentoeverlaat@devolharding.nl Online doneren kan via toolbox.clubactie.nl/actie/StichtingDeVolharding
DE VOLHARDING, SAMEN VOOR ELKAAR Vereniging De Volharding Roggeveenstraat 116 (hoek Prins Hendrikstraat), 2518 TT Den Haag 070-221 05 81, info@devolharding.nl
nemen. Rob was Lid in de Orde van Oranje-Nassau voor 45 jaar vrijwilligerswerk. Namens bestuur, collega’s en vrijwilligers van de Stichting Steun en Toeverlaat wensen wij zijn vrouw Joke en verdere familie veel sterkte. Bedankt, Rob!
VOLHARDING MAGAZINE | NUMMER 2 | NAJAAR 2019
S
tart uw computer niet op, is het internet traag of doet de printer het niet? Onze ICT-deskundigen weten er wel raad mee. Voor slechts 5 euro per uur staat een vrijwillige ICT-specialist voor u klaar.
W
Contactgegevens:
O
p 23 augustus 2019 is Rob Binnerts op 83-jarige leeftijd overleden. Rob was betrokken bij de opzet van de administratie van de stichting Steun en Toeverlaat in 2014. Met zijn grote algemene kennis zorgde hij voor een goede registratie van het vrijwilligersbestand en alle financiële en administratieve verslaglegging. Hier hebben wij nog steeds profijt van.
ICT hulp nodig?
Doet u mee met de Grote Clubactie?
Openingstijden Voordeelwinkel Maandag t/m vrijdag: 09.00 - 17.00 uur. Zaterdag en zondag gesloten. Open op afspraak. Bel: 070-221 05 81 Stichting Steun en Toeverlaat Roggeveenstraat 141 (hoek Prins Hendrikstraat), 2518 TM Den Haag, 070-221 05 82 steunentoeverlaat@devolharding.nl CUVO Uitvaartzorg 070-346 95 71 www.cuvo.nl
Menuutje Blijmaker zoekt koks M enuutje Blijmaker is populair en voorziet in een grote behoefte. In een jaar tijd hebben we maar liefst 500 mensen een betaalbare maaltijd voorgeschoteld. De komende tijd willen we dit verder uitbouwen en elke week een verse maaltijd bereiden in plaats van eens in de veertien dagen. Daarom zijn we op zoek naar gastkoks. Mensen die goed kunnen koken voor
Bel tijdens kantooruren 070-221 05 82 of mail naar: steunentoeverlaat@devolharding.nl
groepen van 20 à 30 personen, kunnen zich melden en krijgen de vrijheid hun culinaire kunsten te tonen. Daarnaast gaan we vaker koken in een culinair thema, zoals Indisch, Surinaams, Italiaans, Oost-Europees of Hollandse pot. Vooral de gastkoks kunnen hier een rol in vervullen. Uiteraard blijven onze trouwe koks Zara, Anouk, Jeroen en Raymond voor u koken.
Schuif eens gezellig aan
S
chuif eens gezellig aan bij Menuutje Blijmaker. U betaalt 4 euro per persoon voor een driegangenmaaltijd, inclusief koffie of thee. Inloop vanaf 17.30 uur. Aanvang 18.00 uur, einde circa 19.30 uur. U bent van harte welkom in ons verenigingsgebouw op Roggeveenstaat 141, hoek Prins Hendrikstraat. Er is plaats voor 25 personen. Meld u snel aan, want vol is vol. WANNEER? Iedere 14 dagen op donderdag: 31 oktober, 14 november, 28 november. Op 12 december serveren we een speciaal kerstmenu.
Aanmelden via 070-221 05 82 tijdens kantooruren of mail naar: steunentoeverlaat@devolharding.nl. Ook koks kun zich hier aanmelden.
Nieuwe locatie gezelligheidgroep
D
e gezelligheidsgroep van Truus Harpal heeft een nieuwe ruimte gevonden in gebouw Het Schakelpunt op de Burgemeester Patijnlaan 1900 in Den Haag. Deze mooie locatie van Florence biedt meer mogelijkheden voor grotere groepen. De bijeenkomsten zijn elke maandag van 13.00 tot 16.30 uur en iedereen is van harte
welkom. Naast gezellig samenzijn worden regelmatig presentaties gegeven over diverse onderwerpen.
Op twee plekken in de stad kunt u gezellig meedoen met een potje bingo. We spelen verschillende rondes en u maakt kans op leuke prijzen! Locatie: Verenigingsgebouw Roggeveenstraat 141, Den Haag Data: 19 november en 14 december Tijd: 11.00 uur tot 15.00 uur. Prijs: 5 euro per persoon (incl. koffie/thee en lunch). Consumpties 50 cent. Aanmelden bij Anouk of Jeroen via: 070-221 05 82 of mail naar: steunentoeverlaat@devolharding.nl Locatie: Florence Gulden Huis, Steenhouwersgaarde 1, Den Haag. Data: 30 oktober, 27 november en 18 december Tijd: 15.00 uur tot 17.00 uur Prijs: 5 euro per persoon (incl. koffie/thee en snack). Consumpties: 50 cent Aanmelden bij Joy Bindraban 06-515 048 86 of Anita Jagernath, 06-273 724 36 of mail naar: joy.bindraban@gmail.com.
VOLHARDING MAGAZINE | NUMMER 2 | NAJAAR 2019
26 27
HOFPASVOORDEEL
REIZEN
28 JOHAN WASSENAAR
29
Johan Wassenaar is het juiste adres voor schoenen als u kampt met voet- of loopklachten. Een uitgebreide collectie herenen damesschoenen en voetbedden staat garant voor probleemloos wandelplezier.
De Hofpas, spaar en betaal, liever lokaal!
Hofpasvoordeel 5% van het aankoop bedrag in spaarpunten.
Ga voordelig uit eten of maak gebruik van kortingen bij de lokale groenteboer of opticien. Het aanbod van aangesloten partners is enorm gevarieerd, van dagjes uit tot aan uw dagelijkse boodschappen en van kleding tot schoonheidsbehandelingen. Met De Hofpas profiteert u altijd van leuke Als lid van aanbiedingen bij Haagse ondernemers.
De Volharding profiteert u van Hofpasvoordeel!
SPAREN VOOR VOORDEEL Met de Hofpas spaart u voor voordeel. Bij elke aankoop ontvangt u Hofpaspunten, die u bij diverse aangesloten partners kunt besteden. Spaar voor korting op eten en drinken, beautybehandelingen en wellness, culturele uitjes of gratis producten en diensten. Informeer in de winkel of kijk op onze website welke bedrijven voordeel bieden of waar u punten kunt sparen. HEEFT U NOG GEEN HOFPAS? Download de app ‘De Hofpas - Liever Lokaal’ in Google Play of in de App Store. Na registratie kunt u direct starten met sparen. Liever een fysieke pas? In de winkels die zijn aangesloten op het spaarsysteem, kunt u een pasje ophalen. Om te kunnen sparen moet u de pas activeren op www.dehofpas.nl/aanmelden. Een overzicht van ondernemers die zijn aangesloten bij de Hofpas vindt u op onze website www.dehofpas.nl/partnerlijst.
Ontspannen in de uitgestrekte natuur
Fietsen en wandelen in het Drents Friese Wold
De Hofpas is de allerleukste GRATIS spaarpas van Den Haag en omstreken! Met uw pas spaart u voor voordeel en profiteert u van diverse, fantastische aanbiedingen in uw wijk. SHOP LIEVER LOKAAL! Profiteer van fantastische aanbiedingen in uw wijk.
SHUTTERSTOCK.COM/TELLYVISION
Prins Hendrikstraat 132 - 134, Den Haag
LUNCHROOM OP DE HOEK Vlierboomstraat 521, Den Haag
Op de Hoek serveert heerlijk geurende koffie, lekkere thee, smakelijke lunchgerechten en een gezellige borrel. Daarbij kunt u lekker lezen of gebruik maken van de wifi. Hofpasvoordeel 10% van het aankoop bedrag in spaarpunten.
Geniet van de bossen, heidevelden en uitgestrekte stuifzandgebieden in een van de mooiste nationale parken van ons land met een 3-daagse all-inclusivevakantie in Appelscha.
A
ppelscha ligt op de grens van de provincies Drenthe en Friesland en aan de toegangspoort van het Nationale Park Drents Friese Wold. Talloze fiets- en wandelroutes leiden u er door de prachtige natuur. In Appelscha vindt u bovendien een kookmuseum, een heksenhoeve, Attractiepark Duinen Zathe en het bezoekerscentrum van Staatsbosbeheer. In de buurt vindt u onder andere het Museum Valse Kunst in Vledder en het Gevangenismuseum in Veenhuizen. Ook steden als Assen en Groningen zijn goed te bereiken. Appelscha is een ideale bestemming voor wandelaars, fietsers en cultuurliefhebbers.
Boek deze mooie all-inclusivevakantie en profiteer van het Volharding-ledenvoordeel. 3 dagen Hotel Appelscha van november t/m maart 2020 Aankomst iedere dag van de week op basis van beschikbaarheid, met uitzondering van de feestdagen. Niet-leden: € 128,- p.p. Volhardingleden: slechts € 115,- p.p.
HOTEL APPELSCHA*** is rustig gelegen in de leuke plaats
Thomsonlaan 118, Den Haag
INBEGREPEN: 2x logies met uitgebreid ontbijtbuffet • 2x culinair 3-gangendiner • 1x informatiepakket met wandel- en fietskaarten en tips voor uitstapjes
Bekijk alle Hofpasvoordelen op: www.dehofpas.nl/allevoordelen
De collectie van Modehuis Marijke is gericht op de vrouw van 50-plus. Zowel de klassiek geklede als de modern geklede vrouw.
NIET INBEGREPEN: Eventueel toeslag 1-persoonskamer 12,50 euro per nacht • Toeristenbelasting 1,20 euro per persoon per nacht • Reserveringskosten 22,50 euro per boeking • Verlengingsnacht met halfpension 57,50 euro per dag
De Hofpas is een sociale onderneming zonder winstoogmerk. www.dehofpas.nl - 070-22 11 485 - info@dehofpas.nl
Hofpasvoordeel 4% van het aankoop bedrag in spaarpunten.
Voor reserveringen bel BTR Reizen 055-505 95 00 of mail naar info@btrreizen.nl
MODEHUIS MARIJKE
BLIJF OP DE HOOGTE Wilt u graag op de hoogte blijven van alle aanbiedingen
en nieuwe partners? Schrijf u in voor de nieuwsbrief.
LEDENVOORDEEL
Appelscha en heeft u veel te bieden. U kunt genieten van het zonnetje in de serre van het restaurant of op het landelijk gelegen terras. In restaurant De Turfwinning kunt u zich laten verwennen met culinaire 3-gangendiners. De kamers zijn voorzien van televisie, draadloos internet, een kluisje en een badkamer met douche en toilet. In het hotel is een lift. U kunt fietsen reserveren via de receptie van het hotel of bij de fietsenzaak naast het hotel. Er is een beveiligde fietsenstalling aanwezig. U kunt uw auto gratis parkeren bij het hotel.
VOLHARDING MAGAZINE | NUMMER 2 | NAJAAR 2019
DE VOLHARDING VOORDEELWINKEL
PUZZEL zowat
stuk hout
meneer (Spaans)
zangvogel
KORTING VOOR LEDEN VAN DE VOLHARDING
U vindt bij ons een uitgebreid assortiment hulpmiddelen waarmee u veilig en zelfstandig in uw vertrouwde omgeving kunt blijven wonen. Bezoek onze winkel in de Roggeveenstraat 116 in Den Haag of bestel online. NIEUW: u kunt nu ook sparen voor korting (kijk op pag. 26 voor meer informatie). Op speciale actieproducten op deze pagina ontvangt u direct 15 procent actiekorting.
www.volharding-voordeelwinkel.nl 070-221 05 81
nieuw (in samenst.)
dierenopvang deel v.e. fornhuis
arriveren
Normale prijs: € 15,95 Ledenprijs: € 13,55
houten schoeisel
30
9
31
Antislipdouchemat en -badmat Stevige antislipdouchemat en -badmat met zuignappen, om veilig te douchen en in of uit bad te stappen. In vierkant (54 x 54 cm) of langwerpig (75 x 35 cm) model. Leverbaar in de kleuren wit, lichtblauw of blauw. De matten zijn wasbaar in de wasmachine op 30 °C.
4
scheepsvloer jachthond
3
15%
watervlakte vreemde munt
raamwerk
puinhoop
planeet
light
welpenleidster
Europese taal
8
1
klimwerktuig afgod
6
verbond
half (in samenst.)
bewijzen
fijne neerslag
poes
fabeldier soort loterij soldatenkost
Turks bevelhebber kerker slordig muziekgenre
2 krachtig
insect
10
afloop
betaaleenheid
kus
vreemde snuiter kleur stuk doek
glad
Moderne lichtgewicht rollator Server Comfort
Trust Care Let’s Go Indoor rollator
Electronische pillendoos ACP-80
Visomat Comfort Eco bovenarmbloeddrukmeter
Douchestoel met armsteunen
Stijlvolle en comfortabele lichtgewicht rollator (ca. 6,5 kg) met ultrasoft banden voor extra comfort. Een oersterk frame zorgt voor goede stabiliteit en extra veiligheid. De Server Comfort is goed wendbaar, in hoogte afstelbaar en verkrijgbaar in diverse zithoogtes. U kunt bovendien kiezen uit maar liefst tien modieuze kleuren. Een bagagetas en stokhouder zijn inbegrepen.
De Let’s Go Indoor rollator is smal en makkelijk manoeuvreerbaar, ideaal voor gebruik binnenshuis. Op het afneembare dienblad kunt u een bord of kop koffie plaatsen. Onder het blad past een tasje voor kleine voorwerpen. De duwbeugel met rem is in hoogte verstelbaar. Eenvoudig in- en uitklapbaar, in de kleuren beuken-zilver, walnoot-chroom, rood-antraciet en geheel zilver.
Mis nooit meer een medicatiemoment, want de ACP-80 waarschuwt u als het tijd is. Het pillendoosje heeft vijf compartimentjes waarin u uw medicijnen verdeelt op volgorde van inname. Voor elk compartimentje kunt u een alarmtijd instellen voor het medicatiemoment. U kunt kiezen uit een geluids-of trilalarm. Ook handig voor slechthorenden of in een rumoerige omgeving.
Met deze klinisch gevalideerde bovenarmbloeddrukmeter neemt u zeer nauwkeurig de bloeddruk op. Deze slimme bloeddrukmeter meet ook uw hartslag en de elasticiteit van uw bloedvaten en geeft bovendien onregelmatigheden hierin aan. Deze bloeddrukmeter heeft een geheugen voor maximaal 60 metingen van één gebruiker. Ook worden gemiddelde waarden getoond.
Deze multifunctionele douche stoel met afneembare arm leuningen is ideaal als u comfortabel en relaxed wilt zitten tijdens het douchen. De stoel heeft een sterk aluminium frame, voorzien van een hoogwaardig kunststof zitting en rugleuning en met antislip poten voor veilig een gebruik. De zithoogte en armsteunen zijn in hoogte verstelbaar.
Normale prijs: € 349,00 Ledenprijs: € 295,00
Normale prijs: € 219,00 Ledenprijs: € 185,00
Normale prijs: € 29,95 Ledenprijs: € 25,45
Normale prijs: € 59,95 Ledenprijs: € 50,95
Normale prijs: € 119,95 Ledenprijs: € 101,95
DE VOLHARDING, SAMEN VOOR ELKAAR
BIJ BESTELLINGEN BOVEN € 75,- ZIJN DE VERZENDKOSTEN (€ 6,95) GRATIS.
heden
watervlakte
5 voordat
handigheid
7
1
noordnoordoost
2
3
4
5
6
7
8
9
10
De oplossing van de prijspuzzel van het vorige nummer is: Troeteldier. De winnaar van de Tafelventilator is geworden: Mevrouw C.W. Nuissl uit Den Haag Inzending: stuur uw oplossing voor 11 december a.s. naar De Volharding, o.v.v. prijspuzzel, Roggeveenstraat 116, 2518 TT, Den Haag. Of naar prijspuzzel@devolharding.nl. Onder de juiste inzendingen verloten wij een Visomat Comfort Eco bovenarm bloeddrukmeter t.w.v. € 59,95.
VOLHARDING MAGAZINE | NUMMER 2 | NAJAAR 2019
NEEM DEEL AAN HET DEPOSITOFONDS VAN DE VOLHARDING Veel mensen willen hun nabestaanden niet opzadelen met hoge uitvaartkosten. Begrijpelijk, een gemiddelde uitvaart kost al snel meer dan € 5.000. Deelname aan het Depositofonds van De Volharding biedt hiervoor een passende oplossing met veel zekerheid. U ontvangt € 250,- uitvaartkorting bij een uitvaart verzorgd door CUVO uitvaartzorg. Jaarlijks ontvangt u rente. U kunt flexibel bijstorten. Deelname is kosteloos. U kunt nu € 250,- uitvaartkorting direct in uw depositofonds laten storten. Dat kost u niets. U ontvangt dan direct rente over de uitvaartkorting. Vragen over uitvaarten? Bezoek gratis en vrijblijvend ons spreekuur: Elke dinsdag van 10.30 - 12.30 uur op de Roggeveenstraat 141, hoek Prins Hendrikstraat. Kijk voor andere spreekuren op www.cuvo.nl.
Word lid van De Volharding en neem deel aan het Depositofonds! Bel 070 221 05 80 of ga naar www.devolharding.nl/depositofonds
DE VOLHARDING SAMEN VOOR ELKAAR