รหัสประจําตัว
ข้ อสอบภาคปฏิบัตกิ าร การแข่ งขันชีววิทยาโอลิมปิ กระดับชาติ ครั ง้ ที่ 9 ศูนย์ สอวน. มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี วันที่ 6 เมษายน 2555 ปฏิบัตกิ ารเรื่ อง Animal Anatomy and Physiology 25 คะแนน เวลา 40 นาที คําชีแ้ จง 1. ข้ อสอบมี 2 ตอน จํานวน 6 หน้ า ตอนที่ 1 Invertebrate Anatomy and Physiology (12 คะแนน) ตอนที่ 2 Vertebrate Anatomy and Physiology (13 คะแนน) 2. นักเรี ยนสามารถวางแผนเวลาในการทําข้ อสอบเอง โดยเลือกทําตอนใดหรื อเรื่ องใดก่อนหลังก็ได้ 3. เขียนเฉพาะรหัสประจําตัวสอบในข้ อสอบทุกหน้ าให้ ชดั เจน 4. เขียนคําตอบลงในข้ อสอบด้ วยปากกาหมึกสีดําหรื อนํ ้าเงินเท่านัน้ ในช่องว่างที่มี (TT) ให้ ตอบเป็ น คําศัพท์เทคนิคภาษาอังกฤษ (technical term)
ห้ ามนําข้ อสอบออกนอกห้ องสอบ 1
ตอนที่ 1 Invertebrate Anatomy and Physiology
รหัสประจําตัว
เรื่องที่ 1 กายวิภาคศาสตร์ ของไส้ เดือนดิน (5 คะแนน) อุปกรณ์ 1) ภาพถ่ายของไส้ เดือนดิน (earth worm) จํานวน 2 ภาพ
2) ปากกาเคมี
ปฏิบัตกิ าร 1. จากภาพที่ 1 จงตอบคําถามหรื อระบุชี ้ (label) โครงสร้ างตามที่ระบุไว้
ภาพที่ 1 ลักษณะภายนอกของไส้ เดือนดิน 1.1 ไส้ เดือนดินที่ใช้ เป็ นตัวอย่างนี ้มีชื่อ Genus ว่าอะไร ....... Pheretima................. (TT, 0.5 คะแนน) 1.2 ใช้ ปากกาวงรอบ และชี ้ระบุปล้ องที่เป็ น pygidium (0.5 คะแนน) และ clitellum (0.5 คะแนน) 1.3 clitellum ทําหน้ าที่อะไร...................สร้ างปลอกหุ้ม cocoon................................. (0.5 คะแนน)
2
รหัสประจําตัว 2. จากภาพที่ 2 ที่เคลือบพลาสติกและวางอยู่บนโต๊ ะ จงตอบคําถามต่อไปนี ้ 2.1 โครงสร้ างหมายเลข 1 คืออะไร ........ diverticulum.......................................... (TT, 0.5 คะแนน) 2.2 โครงสร้ างหมายเลข 2 คืออะไร .... ampulla..................................................... (TT, 0.5 คะแนน) และทําหน้ าที่อะไร ..เก็บเสปริ์ ม/อสุจิจากไส้ เดือนอีกตัวที่เป็ นคูผ่ สมพันธุ์.................. (0.5 คะแนน) 2.3 โครงสร้ างหมายเลข 3 คืออะไร ...... dorsal vessel.......................................... (TT, 0.5 คะแนน) 2.4 โครงสร้ างหมายเลข 4 คืออะไร ..... gizzard.................................................... (TT, 0.5 คะแนน) และอยูท่ ี่บริเวณปล้ องที่เท่าไหร่ .........8-9............................................................ (0.5 คะแนน) เรื่องที่ 2 กายวิภาคศาสตร์ ของแมลงสาบ (7 คะแนน) อุปกรณ์ 1) แมลงสาบที่ผา่ ตัดในถาดผ่าตัด
2) เข็มหมุด
ปฏิบัตกิ าร พิจารณาแมลงสาบที่ผา่ ตัดแล้ วในถาดผ่าตัด แล้ วตอบคําถามหรื อปั กเข็มหมุดตามที่ระบุ และห้ าม เคลื่อนย้ ายเข็ดหมุดที่ปักไว้ โดยเด็ดขาด 1. ก) อวัยวะหมายเลข 1 เรี ยกว่าอะไร …………. salivary glands …….…….….…….. (TT, 0.5 คะแนน) ข) มีหน้ าที่หลักคืออะไร ...........................สร้ างนํ ้าลาย......................................….…… (0.5 คะแนน) 2. ก) อวัยวะหมายเลข 2 เรี ยกว่าอะไร .................. crop............................................. (TT, 0.5 คะแนน) ข) มีหน้ าที่อะไร..........................กักเก็บอาหาร/พักอาหาร..............................................(0.5 คะแนน) 3. ก) อวัยวะหมายเลข 3 เรี ยกว่าอะไร .................… proventriculus/gizzard ..……… (TT, 0.5 คะแนน) ข) มีหน้ าที่หลักคืออะไร ..............บดอาหารให้ มีอนุภาคเล็กลง........................................(0.5 คะแนน) 4. ก) อวัยวะหมายเลข 4 เรี ยกว่าอะไร ................ cercus/cerci................................... (TT, 0.5 คะแนน) ข) มีหน้ าที่หลักคืออะไร ................รับสัมผัส อุณหภูมิ ความชื ้น...................................... (0.5 คะแนน) 3
รหัสประจําตัว 5. ก) แมลงที่ทา่ นเห็นเป็ นเพศใด ...................................................................................... (0.5 คะแนน) ข) ให้ ปักอวัยวะที่สร้ างเซลล์สืบพันธุ์ด้วยเข็มหมุดหมายเลข 5 (0.5 คะแนน) ค) อวัยวะนี ้เรี ยกว่าอะไร ........................................................................................ (TT, 0.5 คะแนน) 6. ให้ ใช้ เข็มหมุดหมายเลข 6 ปั ก gastric caeca (0.5 คะแนน) 7. ก) ให้ ใช้ เข็มหมุดหมายเลข 7 ปั กอวัยวะที่ทํางานเทียบเท่ากับไตของมนุษย์ (0.5 คะแนน) ข) อวัยวะนี ้เรี ยกว่าอะไร ...... Malpighian tubules ................................................ (TT, 0.5 คะแนน)
ตอนที่ 2 Vertebrate Anatomy and Physiology เรื่อง กายวิภาคศาสตร์ ของกบ (13 คะแนน) อุปกรณ์ 1) กบดอง 1 ตัว
2) กระดูกกบ 1 ชุด
4) ป้ายหมายเลข 6-10
5) เข็มหมุดหมายเลข 1-4 และ 11-12
3) อุปกรณ์ผา่ ตัด 1 ชุด
ปฏิบัตกิ าร 1. ศึกษาโครงสร้ างของกระดูกกบ ให้ นกั เรี ยนศึกษาโครงสร้ างของกระดูกกบ แล้ วตอบคําถามดังนี ้ 1.1 กระดูก ก เรี ยกว่าอะไร .... ...............humerus................................................ (TT, 0.5 คะแนน) 1.2 กระดูก ข เรี ยกว่าอะไร .................. radioulna................................................ (TT, 0.5 คะแนน) 1.3 ก) ข้ อต่อระหว่างกระดูก 2 ชิ ้นในข้ อ 1.1 และ 1.2 เป็ นข้ อต่อแบบใด ........................................................ hinge joint..........................................(TT, 0.5 คะแนน) ข) กระดูกนี ้เป็ นข้ างซ้ ายหรื อขวา...........................ขวา.......................................... (0.5 คะแนน)
4
รหัสประจําตัว 2. ศึกษาลักษณะภายในและภายนอกของกบ ให้ นกั เรี ยนผ่าตัดตัวอย่างกบดอง แล้ วดําเนินการดังต่อไปนี ้ (อนุญาตให้ ตดั กล้ ามเนื ้อและ fat body บางส่วนออกได้ ) 2.1 จงใช้ ด้ายที่มีป้ายหมายเลข 1-3 ผูกเส้ นเลือดที่กําหนด และใช้ ป้ายหมายเลข 4 ผูกเส้ นประสาท ตาม และตอบคําถาม 2.1.1 ผูกหมายเลข 1 ที่ systemic artery (0.5 คะแนน) 2.1.2 ผูกหมายเลข 2 ที่ inferior vena cava (0.5 คะแนน) 2.1.3 ผูกหมายเลข 3 ที่ ventral abdominal vein (0.5 คะแนน) 2.1.4 เส้ นเลือดหมายเลขใดมีความเข้ มข้ นของออกซิเจนตํ่าสุด .............................. (0.5 คะแนน) 2.1.5 ผูกหมายเลข 4 ที่ spinal nerve คูท่ ี่ 9 (0.5 คะแนน) 2.1.6 เส้ นประสาทในข้ อ 2.1.5 เป็ นระบบประสาทแบบ sympathetic หรื อ parasympathetic .......................parasympathetic................... (TT, 0.5 คะแนน) 2.1.7 ปลายประสาทหลัง่ สารสื่อประสาทชนิดใด ...............acetylcholine........ (TT, 0.5 คะแนน) 2.2 จงใช้ เข็มหมุดหมายเลข 5-8 ปั กอวัยวะตามที่กําหนด และตอบคําถาม 2.2.1 ปั กหมายเลข 5 ที่ spleen (0.5 คะแนน) 2.2.2 ปั กหมายเลข 6 ที่ pancreas (0.5 คะแนน) 2.2.3 ปั กหมายเลข 7 ที่ kidney (0.5 คะแนน) 2.3.4 ปั กหมายเลข 8 ที่ gall bladder (0.5 คะแนน) 2.2.5 อวัยวะหมายเลขใด เมื่อตัดทิ ้งทังหมดแล้ ้ ว กบยังสามารถมีชีวิตอยูไ่ ด้ 1) อวัยวะหมายเลข ...............5...................... เหตุผล ..............ในสัตว์ที่โตเต็มที่แล้ ว spleen ไม่ได้ ทําหน้ าที่ในการสร้ างเม็ดเลือด ทํา หน้ าทีเป็ นเพียงแหล่งกักเลือด.................................................................................. (1 คะแนน) 2) อวัยวะหมายเลข ..............8....................... 5
รหัสประจําตัว เหตุผล ............หากตัด gall bladder ทิ ้ง สัตว์ยงั ดําลงชีวิตได้ ตามปกติ แต่จะย่อยอาหาร พวกไขมันได้ ไม่ดี.................................................................................................... (1 คะแนน) 2.2.6 อวัยวะหมายเลขใด เมื่อตัดทิ ้งทังหมดแล้ ้ ว กบไม่สามารถมีชีวิตอยูไ่ ด้ 1) อวัยวะหมายเลข ...........6.......................... เหตุผล ................prancreas ทําหน้ าที่สร้ างเอ็นไซม์ที่สําคัญคือ insulin. หากขาดทําให้ ควบคุมระดับนํ ้าตาลในกระแสเลือดไม่ได้ ................................................................. (1 คะแนน) 2) อวัยวะหมายเลข ...............7...................... เหตุผล ....kidney ทําหน้ าที่ในการกําจัดของเสียจากเมตาโบลิซมึ่ ออกจากร่างกาย......... (1 คะแนน) 2.3 จงให้ ใช้ เข็มหมุดที่มีหมายเลข 9 ปั กโครงสร้ างตามที่กําหนด และตอบคําถาม 2.3.1 ปั กโครงสร้ างที่ใช้ ในการทดสอบ ankle reflex (0.5 คะแนน) 2.3.2 เรี ยกโครงสร้ างในข้ อ 5.1 ว่าอะไร ........ tendon of Achilles / Achilles ‘s tendon .......................... (TT, 0.5 คะแนน) 2.3.3 กล้ ามเนื ้อที่หดตัวเมื่อทดสอบ reflex นี ้ มีชื่อว่าอะไร.. gastrocnemius........................... (TT, 0.5 คะแนน)
6