Opla bruno by pilotos

-Μάριο, είσαι φίλος των νέγρων τώρα; “Sabato Tregua”, (2009), Black Indian Ink.

ANDREA BRUNO/ ΟΠΛΑ

BARRICADA

ANTIFA

ο περιοδικό BARRICADA antifa εκδίδεται σταθερά από τις αρχές του 2009. Γράφεται και διανέμεται από μέλη αντιφασιστικών συλλογικοτήτων και βρίσκεται κάθε δύο μήνες σε καταλήψεις, στέκια κι ορισμένα βιβλιοπωλεία και περίπτερα της Αθήνας και της επαρχίας. Πρόκειται για ένα εγχείρημα που, όπως σταθερά αναγράφεται στο εξώφυλλο κάθε τεύχους, στέκεται ενάντια στο νέο ολοκληρωτισμό όπως αυτός ανασυστήνεται εδώ και τουλάχιστον 30 χρόνια στις δυτικές κοινωνίες. Σαν ένα οδόφραγμα λοιπόν, σαν ένα εργαλείο του οργανωμένου αντοφασισμού κι εντέλει σαν κομμάτι της κινηματικής κουλτούρας που θέλει να οικοδομεί σχέσεις, να μιλάει διαφορετικές γλώσσες και να συνθέτει τις εμπειρίες και τις πρακτικές του ανταγωνισμού. Που και που, συμπληρωματικά με το περιοδικό, βρίσκουν το δρόμο τους προς το τυπογραφείο εκδόσεις όπως κι αυτή εδώ. Το κόμικ “Όπλα” του Andrea Bruno, εκδόθηκε στην Αθήνα το 2012 για λογαριασμό του BARRICADA antifa. Για επικοινωνία μπορείτε να μας βρείτε στο barricadamag@yahoo.gr, ενώ παλιότερα τεύχη του περιοδικού καθώς και εκδόσεις, προπαγάνδα και υλικό της οργανωμένης αυτονομίας μπορείτε να βρείτε στη διεύθυνση www.autonomia.gr.

ANDREA BRUNO

Andrea Bruno γεννήθηκε το 1972 στην Κατάνια της Σικελίας. Ζει στην Μπολόνια, έχει εκδώσει αρκετά μικρά και μεγάλα κόμικ, παίρνει μέρος σε διεθνείς εκθέσεις κι είναι ιδρυτικό μέλος της κολλεκτίβας Canicola. Πρόκειται για μια εκδοτική ομάδα αποτελούμενη από σχεδιαστές, η οποία έχει αναδείξει αρκετούς σύγχρονους ιταλούς καλλιτέχνες μέσα από το ομώνυμο περιοδικό. Κι αν σήμερα πια ο Bruno έιναι ένας από τους πιο πολιτικοποιημένους κομιξάδες στην ευρώπη κι οι ιστορίες του είναι περιζήτητες από τα λίγα σοβαρά περιοδικά που έχουν επιζήσει στο χώρο, οι αναφορές του χρονολογούνται από την εποχή που ο ίδιος ήταν παιδί. Τότε που τα κόμικ δημοσιεύονταν δίπλα σε πολιτικά κείμενα και κατέγραφαν την πραγματικότητα που άλλαζε ραγδαία γύρω τους. Τότε που ορισμένοι κομιξάδες, όντας συνδεδεμένοι με το κίνημα, βρέθηκαν στην πρωτοπορία των εικαστικών τεχνών, τόσο με τα σενάριά τους, όσο και με τη γραμμή τους. Μέχρις ότου να αφομοιωθούν από τη βιομηχανία της διαφήμισης και της διασκέδασης όταν καταστάλθηκε ο ιταλικός μάης.

Ο Bruno, που το ταραχώδες ασπρόμαυρο του θυμίζει τον Alberto Breccia, τον μεγάλο αργεντίνο δάσκαλο των κόμικς, αξίζει σίγουρα μια θέση στην ιστορική γραμμή που συνδέει τον Andrea Pazienza (19561988), τον Stefano Tamburini (1955-1986), τον Fillippo Scozzari, τον Igort, τον Carpinteri κ.α. Τους δημιουργούς δηλαδή, που έφεραν τα κόμικς στη γη και στο τώρα (αφήνοντας πίσω τους περιπετειώδεις ήρωες), για να περιγράψουν την πολιτική κατάσταση και τη βία των κοινωνικών σχέσεων που οι ίδιοι βίωναν. Δεν είναι μόνο ο αφαιρετικός τρόπος με τον οποίο φτιάχνει, από ανθρώπινες μορφές μέχρι ολόκληρα αστικά τοπία, μέσα από την αντίθεση του μαύρου και του άσπρου.

Είναι κυρίως το ότι τα σενάριά του αποκαλύπτουν τις κοινωνικές σχέσεις μέσα από τη μυθοπλασία τους. Οι ιστορίες του, είτε μεγάλες είναι είτε μικρές, αναφέρονται στο σήμερα, καταγράφουν κι αναδεικνύουν τη βία, την έλλειψη εμπιστοσύνης κι αφήνουν κατά μέρος τα στερεότυπα και τον εύκολο διδακτισμό. Τα “Όπλα”, έργο του 2004, είναι ένα χαρακτηριστικό δείγμα της δουλειάς του, μια σκληρή ιστορία ανοιχτή σε πολλαπλές αναγνώσεις. Κι αν σκεφτεί κανείς πως σήμερα για να διαβάσει κανείς ανάμεσα στις γραμμές, πρέπει πρώτα να θυμηθεί να διαβάζει, τότε καταλαβαίνει γιατί έχουμε ανάγκη από τέτοιες αφηγήσεις. Αφηγήσεις γεμάτες από ασπρο μέσα σε μαύρο και τούμπαλιν.

-Το ήξερες ότι μετά το κλείσιμο του εργαστασίου παπουτσιών οι κάτοικοι αυτού του χωριού μειώθηκαν κατά 40%; -Τι κάνεις εδώ; Και συνεχίζει παρακάτω: -Κάποτε ήταν μια πόλη των εργατών, τώρα είναι η πόλη των κλεφτών. Μόλις συμβεί μια κλοπή σε κάποια γειτονική συνοικία, οι μπάτσοι ξεκινάνε από ‘δω τις έρευνες τους. “Sabato Tregua”, (2009), Black Indian Ink.

Δυστοπίες χάρτινες

πραγματικές δυστοπίες

Το άλμπουμ του Andrea Bruno που εκδίδουμε, εικονογραφεί μια δυστοπία που δεν τοποθετείται αυστηρά στο χώρο και το χρόνο. Θα μπορούσε ίσως να βρίσκεται οπουδήποτε σ’ αυτό τον πλανήτη. Σε πόλεις γνωστές ή άγνωστες, εκεί που διασταυρώνονται όχι μόνο δρόμοι αλλά και αδιέξοδα, βίοι που συναντιούνται με βίες, σε κάθε τόπο που η απώλεια τέμνει κάθετα τη φρίκη. Μ’ αυτά τα υλικά ο Andrea Bruno κατασκευάζει ένα σκηνικό «αστικού πρωτογονισμού», μια πολεοδομία της βαρβαρότητας. Δεν έχει σημασία αν αυτή είναι μοντέρνα ή μεταμοντέρνα, σύμφωνα με την κρατούσα ταξινόμηση. Άλλωστε η αφήγηση του ιταλού σχεδιαστή είναι εμπρόθετα ανοιχτή σε ερμηνείες και αξίζει να διαβαστεί με όλες τις πιθανές τέτοιες. Η καθεμιά τους έχει την εγκυρότητά της, από την ιδιαίτερη οπτική της γωνία. Σ’ αυτό το προλογικό σημείωμα δεν θα εστιάσουμε όμως σε κάποια ερμηνεία, αφήνοντας κάτι τέτοιο στην διακριτική ευχέρεια των αναγνωστών/στριών. Θα πάρουμε αφορμή από τον τίτλο του άλμπουμ για να σχολιάσουμε κάτι ευρύτερο. Ο Bruno εμπνεύστηκε το «Όπλα», θέλοντας ν’ αναπτύξει και με αυτόν τον άξονα μια μυθοπλασία βίαιη και υποβλητική. Οι κάννες των τουφεκιών του σχεδιαστή λειτουργούν όπως τα κυάλια μεταξύ δύο μακρινών κόσμων: είναι η οπτική και νοηματική γέφυρα μεταξύ μυθοπλασίας και πραγματικότητας. Μέσα απ’ τις κάννες εισβάλλουν η μία μέσα στην άλλη, το «τώρα» αλληλοδιασχίζει το «κάποτε» και το αντίστροφο. Μ’ αυτή την έννοια οι φιγούρες του Bruno δεν θυμίζουν τους Flintstones με όπλα στα χέρια για παράδειγμα, αλλά ίσως τους οπλισμένους πιτσιρικάδες σε κάποια φαβέλα της Βραζιλίας. Η μυθοπλασία με τη στυλιζαρισμένη της αφήγηση γίνεται, στα χέρια του σχεδιαστή, όχημα σχολιασμού της πραγματικότητας. Κι αυτή η τελευταία είναι πράγματι ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης.

Το άλμπουμ αυτό κυκλοφορεί μέσα σε μια συγκυρία, όπου οι «κύριοι» αυτού του κόσμου κυριαρχούν πάνω στα σώματα και τα μυαλά των υποτελών. Οι «κύριοι» προελαύνουν, αλλού έχοντας βγάλει από τις θήκες τα (καθόλου χάρτινα) όπλα τους, που καπνίζουν θάνατο εδώ και πολύ καιρό κι αλλού πάλι βάζοντας απειλητικά το χέρι μέσα στο σακάκι τους, όπως συμβαίνει στις ταινίες με μαφιόζους. Το έσχατο καταφύγιο των κυρίαρχων, η τελευταία τους γραμμή άμυνας συνεχίζει να βρίσκεται στις κάννες των όπλων τους, στην τεχνολογία του θανάτου. Αυτή η τελευταία έχει διανύσει μακρύ δρόμο μέσα στην ιστορία, από την κατεργασία του μετάλλου των πρώτων μαχαιριών έως τον μαζικό θάνατο της ατομικής βόμβας και την νανοηλεκτρονική των κατευθυνόμενων πυραύλων. Τα όπλα ήταν και είναι ένα κορυφαίο τεχνολογικό επίτευγμα αυτού του κόσμου: αρκεί μόνο να θυμηθούμε πόσες τεχνολογικές εφαρμογές μαζικής, πλέον, χρήσης ξεκίνησαν από την στρατιωτική βιομηχανία. Διαδίδουν οι «κύριοι» επίσης πως τα τεχνολογικά επιτεύγματα, όπως τα όπλα, ήταν και είναι ένα βασικό τεκμήριο «προόδου» του πολιτισμού, μακριά και πέρα από τους σκοτεινούς ιστορικούς χρόνους. Αλλά όπως το διατύπωσε ο Β. Μπένγιαμιν «δεν υπάρχει ποτέ τεκμήριο του πολιτισμού, που να μην είναι ταυτόχρονα και τεκμήριο βαρβαρότητας». Δε θα μπορούσε να γραφτεί πιο εύστοχα, μιλώντας για τα όπλα. Το δεδομένο της εποχής λοιπόν είναι πως, κόντρα σε κάθε «φιλειρηνική» φαντασίωση, τα όπλα των «κυρίων», αυτά τα τεκμήρια του πολιτισμού, επιστρέφουν στο παρόν και το μέλλον μας, θέλοντας ν’ αφηγηθούν, λόγω και έργω, ένα ιστορικό και αδιατάρακτο συνεχές βαρβαρότητας: «τίποτα άλλο άξιο λόγου, πέρα από την εξουσία μας, δεν συνέβει σ’ αυτές τις πόλεις», μονολογούν οι κυρίαρχοι. Ταυτόχρονα τα μυαλά χιλιάδων και εκατομμυρίων υποτελών κατρακυλούν σ’ έναν διανοητικό πρωτογονισμό πασπαλισμένο με θεωρίες συνομωσίας, φήμες και διαδόσεις που σερβίρονται με την «πειστικότητα» του συμβάντος: είναι τα νέα media που μεσολάβησαν και κεφαλαιοποίησαν αυτό το διανοητικό κενό. Την ιστορική στιγμή που χρειαζόμαστε όσο τίποτε άλλο τα αισθητήρια της

σκέψης δίπλα στην αποφασιστικότητα της δράσης, είναι πολλοί εκείνοι που διασκεδάζουν με τον πιο χυδαίο εμπειρισμό, την πιο απλοϊκή παιδικότητα του μυαλού. Κι όπως έχει ειπωθεί κι αποδειχθεί ξανά και ξανά, ο ύπνος της λογικής γεννάει τέρατα. Ο διανοητικός πρωτογονισμός, η ημιμάθεια και η βλακεία έχουν υπάρξει απ’ τις βασικότερες συνισταμένες του νέου ολοκληρωτισμού. Κι αυτό ίσως να μην αναδειχθεί στο μέτρο που θα έπρεπε σε αρκετά χρόνια από σήμερα. Φαινομενικά (και μόνο!) προκύπτει μια αντίφαση απ’ τα λεγόμενά μας. Τοποθετούμε δίπλα-δίπλα την τεχνο/μιλιταριστική «πρόοδο» και τον διανοητικό πρωτογονισμό, αντί να τα αντιπαραβάλλουμε. Συμβαδίζουν αυτά τα δύο; Υποστηρίζουμε πως ναι. Και για να το πάμε ακόμα παραπέρα, θα μπορούσαμε να πούμε πως αυτά τα δύο συνδέονται, είναι συμπληρωματικά δεδομένα της εποχής μας. Όπως στο άλμπουμ του Bruno η βαρβαρότητα στήνεται σ’ ένα τοπίο «αστικού πρωτογονισμού», έτσι και στην πραγματική ζωή ο υπερτεχνολογικός (και μηντιακός) πρωτογονισμός είναι τμήμα μιας «καλωδιωμένης» τεχνο/μιλιταριστικής βαρβαρότητας. Η πραγματικότητα της εποχής μας κατασκευάζεται κάθε μέρα με «έξυπνα όπλα» που σκοτώνουν «απολίτιστους» (δηλαδή χωρίς σοβαρά τεκμήρια πολιτισμού) ιθαγενείς, τα αποία εξαπολύουν πιλότοι/«ειδικευμένοι ηλίθιοι», που κατά τ’ άλλα δεν ξέρουν να συντάξουν απλές προτάσεις. Η πραγματικότητα της εποχής μας διαπνέεται από παλιές και νέες μεταφυσικές, παλιά και νέα κυνηγητά «μαγισσών», που δεν τρυπώνουν από τις χαραμάδες της μεσαιωνικής προκατάληψης, αλλά διασχίζουν τη βασιλική λεωφόρο της διανοητικής ακηδίας. Κάπως έτσι οι δικές μας πόλεις γίνονται πεδία (επι)βολής της βαρβαρότητας και ο βίος μας προσκρούει πάνω στη βία των «κυρίων». Δεν έχουμε καμία ιδέα αν ο ίδιος ο Andrea Bruno θα συμφωνούσε με τους ισχυρισμούς μας. Τον ευχαριστούμε προκαταβολικά πάντως γιατί με τη δουλειά του μπορεί και εμπνέει ερμηνείες προς διαφορετικές κατευθύνσεις βαρβαρότητας...

ΜΟΝΟ ΚΑΠΝΟ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΔΩ.

ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΤΟΥΣ ΔΕΙΣ;

ΘΑ ΕΧΟΥΝ ΣΤΗΣΕΙ ΠΑΝΗΓΥΡΙ. ΘΑ ΣΚΟΤΩΣΑΝ ΚΑΠΟΙΟ ΖΩΟ ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΘΑ ΤΟ ΓΙΟΡΤΑΖΟΥΝ.

ΚΙ ΕΠΕΙΤΑ Θ’ ΑΡΧΙΣΟΥΝ ΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΑΝΕ.

ΑΝ ΣΤΑΘΟΥΜΕ ΤΥΧΕΡΟΙ ΜΙΑ ΜΕΡΑ ΘΑ ΚΑΤΑΦΕΡΟΥΜΕ ΝΑ ΤΟΥΣ ΕΚΔΙΩΞΟΥΜΕ.

ΛΙΓΕΣ ΜΕΡΕΣ ΠΡΙΝ ΕΝΑΣ ΔΙΚΟΣ ΜΑΣ ΣΚΟΤΩΘΗΚΕ.

ΚΑΙ ΦΤΑΙΓΑΝ ΤΑ ΣΚΥΛΙΑ ΓΙ ΑΥΤΟ. ΠΑΛΙ.