Tribute to the Meastros

Tribute to the Maestros

“… Mit toeters en belle 'n sjoon verhaol vertelle”. Aan dit zinnetje uit Bloasmuziek van Gé Reinders moest ik denken toen we op een repetitie werkten aan Tribute to a Maestro van Jan de Haan. Een verhaal vertellen…, maar wat is dan eigenlijk dat verhaal? Als je het muzikaal wilt vertellen, moet je het wel kennen, natuurlijk. Ik besloot het eens uit te zoeken, en dan ook maar op papier te zetten. De moderne verworvenheden van Wikipedia en YouTube kwamen me goed van pas om diep in de barok te duiken, want daar vindt het stuk zijn oorsprong.

Zoals de titel zegt, is het een eerbewijs aan een maestro, in dit geval de Franse componist JeanPhilippe Rameau. Hij leefde van 1683 tot 1764, en was dus een tijdgenoot van Bach. Voor zijn Tribute heeft Jan de Haan een thema uit een opera van Rameau genomen, en dat thema is de sleutel tot het verhaal. We vinden het terug als derde deel van het stuk, tussen de verschillende variaties die Jan de Haan erop bedacht heeft. Het thema voor de Tribute komt uit de balletopera ‘Les Indes Galantes’, wat zoveel wil zeggen als ‘de galante’ of ‘de amoureuze Indiërs’. De opera heeft vier aktes, waarin vier verhalen worden verteld over liefdesrelaties in exotische oorden. Indiërs staat eigenlijk voor alle bewoners van buiten Europa. Ons thema komt uit de laatste akte die speelt in het zuiden van Noord-Amerika, op de grens van het Spaanse en Franse koloniale territorium. Tegenwoordig is dat ongeveer de grens van Texas en Florida, maar van Verenigde Staten was toen nog geen sprake natuurlijk. Dat Amerikaanse, met galopperende paarden, hoor je terug in de tweede variatie die Jan de Haan bedacht, maar dat terzijde. Terug naar het thema.

Stel je voor: een bosrijke omgeving met een grote open plek waar indianen zich verzamelen. Er zijn ook Europeanen aanwezig, maar alles gaat in goede harmonie. Zima is de beeldschone dochter van het opperhoofd.