Nalaten voor meisjes en jongens in ontwikkelingslanden
Vooraf Kinderen verdienen steun. Vooral meisjes en jongens die al bij de start van hun leven bijna kansloos zijn door armoede. De mogelijkheid om voor deze kinderen een verschil te maken, spreekt veel mensen meteen aan. Ik ben dan ook dankbaar dat alleen al in Nederland tienduizenden mensen de keuze hebben gemaakt om via Plan bij te dragen aan gelijke rechten en kansen voor meisjes en betere levensomstandigheden en toekomstkansen van meisjes en jongens in ontwikkelingslanden.
Deze brochure gaat over een keuze die vergelijkbaar is, maar toch anders. De keuze namelijk, om via Plan meisjes en jongens in ontwikkelingslanden iets na te laten door hen een plaatsje te geven in uw testament. Uiteindelijk draait het daarbij om hetzelfde: kinderen steunen die dat zo ontzettend hard nodig hebben. Toch is het goed om voor deze beslissing rustig de tijd te nemen. Al was het maar omdat het aanpassen van uw testament wat meer voorbereiding vraagt dan het kiezen voor een maandelijkse
bijdrage aan Plan. Deze brochure helpt u bij die voorbereiding, maar ook bij de afwegingen die u misschien eerst wilt maken, omdat de gedachte nieuw voor u is. U vindt in deze brochure alle praktische informatie. Mocht u toch nog vragen hebben, laat het ons weten! Wij nemen graag de tijd om al uw vragen te beantwoorden.
Monique van ‘t Hek Algemeen directeur
Meisjes kunnen de wereld verbeteren
Meisjes kunnen de wereld verbeteren, als zij dezelfde rechten en kansen krijgen als jongens. Maar in grote delen van de wereld is dat helaas niet zo. In ontwikkelingslanden zijn de meeste meisjes gevangen in de ongeschreven regels van cultuur en traditie, die bepalen dat zij minder waard zijn dan jongens. Het onrecht tegen meisjes dat daaruit voortkomt, is groot en diepgeworteld. Bovendien krijgen meisjes niet de kans mee te bouwen aan een betere toekomst.
Wat doet Plan? Plan steunt meisjes en jongens in ontwikkelingslanden met vaak tastbare verbeteringen in hun levensomstandigheden: een goed huis, veilig drinkwater, voldoende te eten, school, een kliniek in de buurt, inentingen. Maar ook met bescherming, tegen misbruik en geweld en tegen de gevolgen van de aidsepidemie. Omdat meisjes wereldwijd structureel worden achtergesteld en minder kansen krijgen dan jongens, spant Plan zich extra in om de
positie van meisjes te verbeteren. Niet omdat meisjes belangrijker zijn dan jongens, wel omdat Plan meisjes gelijke rechten en kansen wil geven. Plan is ervan overtuigd dat dit goed is voor alle kinderen Want in meisjes ligt een enorme kracht besloten, die de sleutel is voor het uitbannen van armoede. Als meisjes bijvoorbeeld de kans krijgen naar school te gaan, zijn ze later weerbaarder, verdienen ze meer en kunnen ze beter voor hun kinderen zorgen. Hun inkomen besteden ze bijna helemaal aan hun kinderen en
familie. Ze kopen medicijnen, muskietennetten, schoolboeken; alles om hun kinderen een beter leven te geven. Ze werken zich dus niet alleen zelf uit de armoede, maar nemen hun hele omgeving daarin mee. Als meisjes gelijke rechten en kansen krijgen, is dat dus beter voor iedereen.
Dat is zichtbaar in de organisatie, in Plans manier van werken en bij alle mensen die het werk van Plan steunen. Mensen die een verschil willen maken in het leven van kinderen in ontwikkelingslanden, als je een meisje of een jongen steunt, als themasponsor, met een eenmalige donatie of op een andere manier.
Persoonlijke betrokkenheid Persoonlijke betrokkenheid bij meisjes en jongens in ontwikkelingslanden is de kracht van Plan.
Help meisjes en jongens met uw nalatenschap Een van die andere manieren is meisjes en jongens via Plan een plaats te geven in uw testament. Door hen iets na
te laten, helpt u Plan om kinderen in ontwikkelingslanden een beter leven te geven. Met een nalatenschap gaat u door met uw steun aan meisjes en jongens in ontwikkelingslanden, ook als u er op een dag niet meer bent.
Plan Girls first Plan in Nederland is lid van Plan International, een internationale kinderrechtenorganisatie zonder politieke, godsdienstige of commerciële doelstellingen. Plan werkt sinds 1937 in vaak complexe omstandigheden aan blijvende verbeteringen in de levenssituatie van kinderen en hun familie in ontwikkelingslanden. Plan doet dit met kindgerichte gemeenschapsprojecten in 48 landen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika. Plan zet zich wereldwijd in voor de rechten van kinderen en betere naleving van het VN-verdrag voor de Rechten van het Kind. Omdat meisjes wereldwijd structureel worden achtergesteld en minder kansen krijgen dan jongens, spant Plan zich extra in om de positie van meisjes te verbeteren en stelt de rechten en kansen van meisjes voorop.
Nalaten aan Plan
Spreekt de gedachte u aan via Plan iets na te laten aan meisjes en jongens in ontwikkelingslanden? Dan kunnen we ons voorstellen dat u eerst wilt weten wat daarbij komt kijken: hoe zit het ook alweer met een testament, de notaris en de belasting? Hoe moeilijk of gemakkelijk is het om Plan een plaats te geven in uw testament en aan welke zaken moet u daarbij denken? Wat verstaan we onder nalatenschap? Met de nalatenschap wordt het totaal van bezittingen en schulden bedoeld die mensen na overlijden achterlaten. Nalatenschap heeft dus niets met de omvang van uw bezit te maken. Iedereen heeft een nalatenschap.
Wat gebeurt er met uw nalatenschap? Als u geen testament heeft, bepaalt de wet wat er met uw nalatenschap (huis, geld, bezittingen) gebeurt. In hoofdlijnen is de wettelijke regeling als volgt: • de echtgenoot of echtgenote en de kinderen zijn de eerste erfgenamen • de langstlevende echtgenoot/echtgenote krijgt de hele nalatenschap; kinderen ontvangen hun erfdeel in de vorm van een vordering op de langstlevende • zijn de kinderen niet meer in leven, dan worden hun kinderen (dus de kleinkinderen) erfgenaam • als iemand overlijdt zonder echtgenoot/echtgenote of kinderen achter te laten, dan zijn ouders, broers en
zusters (of hun kinderen) de erfgenamen • heeft de overledene helemaal geen familie en geen bloedverwanten in de categorie van overgrootouders, dan vervalt de nalatenschap aan de Staat der Nederlanden.
Checklist voor als u naar de notaris gaat: • eventuele oude testamenten • overzicht van uw bezittingen • wie wilt u begunstigen? • aan wie wilt u speciale zaken nalaten? • wie wilt u uitsluiten van de nalatenschap? • wilt u goede doelen steunen en zo ja welke? • wie wilt u als executeur vragen? • welke vragen heeft u aan de notaris (schrijf ze van te voren op)?
Laat een testament opmaken!
In alle voorkomende gevallen is dus bij de wet geregeld wie iemands erfgenamen zijn bij overlijden. Vanaf het 16e jaar is het echter mogelijk om van de wettelijke regels af te wijken door een testament te laten opmaken. Alleen dan bepaalt u zelf wat er met uw nalatenschap gebeurt. U kunt dan de mensen begunstigen die u wilt en zo uw bezit de bestemming geven die bij u past. Stel het testament niet uit Mensen stellen het opmaken van een testament vaak uit.
Vanwege de notariskosten, ‘omdat er niet zoveel te verdelen valt’ of gewoon omdat ze het druk hebben en het er niet van komt. Toch is het voor iedereen van belang een testament op te maken. Persoonlijke wensen wijken namelijk bijna altijd af van wat wettelijk is geregeld. Gezien die wettelijke regels kan het voor mensen die zonder samenlevingscontract samenwonen en voor mensen zonder kinderen extra belangrijk zijn een testament op te maken. Zonder testament kan de nalatenschap namelijk ongewild
terechtkomen bij bijvoorbeeld een heel ver of zelfs onbekend familielid.
huwelijk, een scheiding of andere grote veranderingen in de levenssituatie.
Wat is een geschikt moment? Wat is een geschikt moment om het testament te laten opmaken? Dat kan het moment zijn waarop kinderen geboren worden (om de voogdij te regelen) of juist wanneer het zeker is dat er geen kinderen komen. Andere voor de hand liggende momenten om een testament op te laten maken of te laten wijzigen, zijn bij de aankoop van een huis, een
De rol van de notaris Een testament moet worden opgemaakt door de notaris. Die legt de zogenaamde ‘uiterste wil’ van de erflater (degene die iets nalaat) vast in een notariële akte: het testament. Ook kan de notaris adviseren welke bepalingen in iemands situatie in het testament opgenomen moeten worden. Een testament is alleen wettelijk geldig als het is ondertekend door uzelf, de
notaris en twee getuigen. Dit zijn meestal medewerkers van de notaris. Een eenmaal opgemaakt testament kan op elk moment gewijzigd worden. Ook dat moet door de notaris gebeuren. Een afschrift van een testament verscheuren heeft geen rechtskracht. Een afspraak met de notaris Wilt u een testament laten opmaken, maak dan eerst een afspraak voor een oriënterend gesprek. Het is belangrijk vooraf rustig te overwegen
wat uw wensen zijn: wie wilt u iets nalaten en hoeveel? De notaris kan u hierbij deskundig adviseren, keuzes helpen maken en oplossingen aanreiken.
Wat kost een testament? Notaristarieven zijn vrij. Prijzen kunnen dus verschillen. Daarom kan het de moeite lonen hiernaar te informeren bij notarissen in uw regio. Bij een zeer uitgebreid testament of een bezoek van de notaris bij u aan huis zullen de kosten hoger zijn. Het is verstandig hierover vooraf afspraken te maken. De kosten van een testament zijn inclusief registratie bij het Centraal Testamenten Register van het Ministerie van Justitie in Den Haag. Legaten en erfstellingen Wilt u via Plan meisjes en jongens in ontwikkelings-
landen begunstigen via uw nalatenschap, dan kan dat op drie manieren: • Een legaat opnemen in uw testament. • Plan tot mede-erfgenaam benoemen. • Plan tot enig erfgenaam benoemen. We lichten de verschillen hieronder aan u toe. Legaten U kunt in uw testament laten opnemen dat Plan een bepaald bedrag zal ontvangen. Dit heet een legaat. Behalve een bedrag kunt u in een legaat ook een goed aan Plan nalaten, bijvoorbeeld
een huis, een schilderij of een aandelenportefeuille. De ontvanger van een legaat heet een ‘legataris’ en is niet aansprakelijk voor eventuele schulden van de nalatenschap. Mede-erfgenaam U kunt Plan ook benoemen tot mede-erfgenaam, naast bijvoorbeeld familieleden, vrienden en andere instellingen of organisaties. Plan krijgt dan als mede-erfgenaam recht op een deel van uw nalatenschap. Dit kan overigens ook in combinatie met een legaat.
extra belangrijk de volledig juiste naam- en adresgegevens van Plan te gebruiken. De juiste gegevens zijn: Stichting Plan Nederland, Van Boshuizenstraat 12, 1070 AL Amsterdam.
Enig erfgenaam De derde mogelijkheid is Plan te benoemen tot enig erfgenaam van uw nalatenschap. Vanzelfsprekend blijft daarnaast de mogelijkheid bestaan om legaten aan familieleden, vrienden en andere instellingen of organisaties toe te kennen. Nalaten aan Plan is belastingvrij Als u iets nalaat aan familieleden of andere personen, heft de staat hierover successierecht (belasting). Het successierecht is in 2008 verlaagd, maar kan nog altijd oplopen tot 40 procent van het nage-
laten bedrag. Het percentage hangt af van de familierelatie tot de begunstigde en de hoogte van het bedrag. Als u iets nalaat aan Plan gaat er niets naar de belasting. Het bedrag komt volledig ten goede aan de kinderen. Plan is namelijk een organisatie met een ‘algemeen nut beogend doel’, zoals dat officieel heet, en daarom vrijgesteld van successierecht. Nalaten met een speciale bestemming Als u besluit iets na te laten aan Plan, heeft u daarbij mogelijk een persoonlijke
Het persoonlijk memorandum Los van een testament is het raadzaam een persoonlijk memorandum op te stellen. Dit is een document waarin alles staat wat nabestaanden nodig hebben als u komt te overlijden. U moet dan denken aan gegevens over bijvoorbeeld voorkeur voor een land dat u na aan het hart ligt of een speciaal themaproject. U kunt dat in uw testament benoemen. Natuurlijk kunt u ook eerst overleggen met een van de medewerkers van Plan, als u dat zou willen. Zo kunt u een heel eigen bestemming geven aan wat u nalaat. Heeft u geen persoonlijke voorkeur, dan zal Plan uw nalatenschap daar gebruiken waar het ‘t meest nodig is.
Staat Plan al in uw testament?
Dit kan Plan met een legaat doen: Waarde
Voorbeeldproject
U helpt
€ 200
Verstrekken van muskietennetten 39 kinderen In Burkina Faso
39 kinderen
€ 2.000
Schoolgeld voor meisjes in Uganda
87 meisjes
€ 20.000
Complete basisschool
300 kinderen
In Vietnam € 200.000
Aanleggen van een waterleidingsysteem In China
Vermeld de juiste naam Een testament is een officieel document. Daarom is het bij vermelding in uw testament
verzekeringen, bankrekeningen, de hypotheek, leveranciers van gas, water en licht, gesloten overeenkomsten, de bewaarplaats van identiteitsbewijzen, aan wie spullen zijn uitgeleend en wie reservesleutels heeft. Ook staat in een persoonlijk memorandum vaak meer over de afhandeling van de nalatenschap en wensen voor de uitvaart.
4 dorpen
Iedereen kan via Plan iets nalaten aan kinderen in ontwikkelingslanden Er is geen minimum en geen maximum aan een legaat (een bedrag dat iemand nalaat). Legaten geven Plan soms de mogelijkheid om grotere projecten te realiseren, zoals het bouwen van een school of het aanleggen van een drinkwatersysteem. Maar natuurlijk zijn alle bijdragen welkom.
Wij helpen u graag!
Deze brochure is bedoeld om zoveel mogelijk vragen over nalaten te beantwoorden. Maar natuurlijk is deze brochure niet volledig en misschien blijven er bij u nog onduidelijkheden bestaan. Aarzelt u dan niet contact met ons op te nemen. Wij nemen graag de tijd om met u door te praten en al uw vragen te beantwoorden.
U kunt Armand van Stralendorff, onze accountmanager Giften en Nalatenschappen, op werkdagen bereiken van 09.00 tot 17.00 uur via telefoonnummer (020) 549 55 20. Maar hij kan ook naar u toekomen als u dat prettiger vindt.
Armand van Stralendorff Account Manager Giften & Nalatenschappen T. 020 549 55 74 E. armand.van.stralendorff @plannederland.nl
Plan Van Boshuizenstraat 12 1083 BA Amsterdam Postbus 75454 1070 AL Amsterdam T +31 (0)20 549 55 20 F +31 (0)20 644 40 65 info@plannederland.nl www.plannederland.nl ING 3452100 Rabobank 39.35.86.766 KvK Amsterdam 41198890