ΠΛΑΤΕΙΑ #12 by PLATEIA_FreePress

ΤΕΥΧΟΣ #12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2019

www.stonisi.gr

freepress

ꐃ锃꜃鴃餃騃霃锃ꐃ鄃餃ꄃ餃鄃

www.stonisi.gr

锃⸀ 鈃⸀ 錃鐃鼃ꔃꐃ鼃ꌃ

ΠΛΑΤΕΊΑ

EDITORIAL

Καλές Γιορτές, Καλά Χριστούγεννα, Καλή πρωτοχρονιά, καλύτερη η καινούργια χρονιά από όσες πέρασαν. Με μια φωτογραφία του Στρατή Μπαλάσκα από το χειμωνιάτικο Μονέρι στον ελαιώνα γης Γέρας. Και με το λόγο του συγχωριανού μας του Οδυσσέα: «Ο χρόνος είναι γρήγορος ίσκιος πουλιών Τα μάτια μου ορθάνοιχτα μες στις εικόνες του Γύρω απ’ την ολοπράσινη επιτυχία των φύλλων Οι πεταλούδες ζουν μεγάλες περιπέτειες Ενώ η αθωότητα Ξεντύνεται το τελευταίο της ψέμα Γλυκιά περιπέτεια Γλυκιά Η Ζωή»

www.stonisi.gr

@stonisi.gr

ΑΞΙΩΤΗΣ

www.stonisi.gr

ΈΚΔΟΣΗ Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση (ΚΟΙN.Σ.ΕΠ) ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ | ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Κομνηνάκη 9 Μυτιλήνη Τ.Κ. 81100, Τηλ: 22510 28000, e-mail: stonisigr@gmail.com, plateiafreepress@gmail.com

ΠΛΑΤΕΊΑ

ΠΕΡΙΕΧΌΜΕΝΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΕΥΧΟΣ #12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2019

www.stonisi.gr

ΠΛΑΤΕΊΑ

05 08 12 16 18 22 25

ΌΤΑΝ ΔΎΟ ΠΑΙΔΙΚΈΣ ΦΊΛΕΣ ΑΠΟΦΆΣΙΣΑΝ ΝΑ ΦΤΙΆΞΟΥΝ ΜΙΑ ΟΛΌΚΛΗΡΗ ΚΟΙΝΌΤΗΤΑ! ΜΙΑ ΒΌΛΤΑ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΆ ΤΗΣ ΜΥΤΙΛΉΝΗΣ Ο ΚΟΚΚΙΝΟΛΑΊΜΗΣ, ΤΟ ΓΙΑΝΝΈΛΙ ΜΑΣ, ΤΟ ΑΗΔΌΝΙ ΤΟΥ ΧΕΙΜΏΝΑ !

75 ΧΡΌΝΙΑ ΖΩΉΣ ΚΑΙ ΔΡΆΣΗΣ ΦΕΛ Ο ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΊΤΗΣ Π. ΝΕΚΤΆΡΙΟΣ ΑΠΌ ΤΗΝ ΟΥΓΚΆΝΤΑ ΠΉΡΕ ΔΊΠΛΩΜΑ ΟΔΉΓΗΣΗΣ ΣΤΗ ΜΥΤΙΛΉΝΗ! ΣΤΙΣ ΦΥΣΙΚΈΣ ΟΜΟΡΦΙΈΣ ΚΑΙ ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΆ ΤΟΥ ΑΜΠΕΛΙΚΟΎ «ΔΡΌΜΟΙ ΤΟΥ ΝΕΡΟΎ» ΣΤΟΝ ΚΙΡΚΙΝΕΤΣ’ ΜΑΧΑΛΆ

Όταν δύο παιδικές φίλες αποφάσισαν να φτιάξουν μια ολόκληρη κοινότητα!

«Καλησπέρα! Μήπως μπορείτε να μου πείτε αν έχει ταξιδέψει καμία μανούλα με το μωρό της έξι μηνών με αεροπλάνο;» Ερωτήσεις απλές, περίπλοκες, χαζές, μικρές και μεγάλες που κάνει κάθε μαμά μόλις

Η ιδέα ήταν της Ελευθερίας Μαύρου το 2014, που έλεγε και ξανάλεγε στην παιδική της φίλη, Γιάννα Δούκα «άντε να φτιάξουμε ένα γκρουπ να μιλάμε όλες οι μανούλες»! «Μα, το έχουν προσπαθήσει κι άλλες, χωρίς αποτέλεσμα» της απαντούσε η Γιάννα και τελικά η μία «πρίζωσε» την άλλη και εγένετο το γκρουπ «Μυτιληνιές Μανούλες»! «Μοιραζόμαστε τους προ-

αποκτήσει αυτή τη νέα της ταυτότητα, απαντήσεις

βληματισμούς μας, χαρίζουμε ρουχαλάκια, αξιοποιούμε κάθε

και συζητήσεις για τα πρώτα βήματα, τα πρώτα

καλή ιδέα» μας λένε.

δοντάκια, το φαγητό, το άγχος και τις δραστηριότη-

Για να κυλάνε όλα αρμονικά και χωρίς ευτράπελα αλλά και

τες των μικρών τους. Μια ολόκληρη κοινότητα που

επειδή «οι καλοί λογαριασμοί κάνουν τους καλούς φίλους», οι

αριθμεί πάνω από 4.300 μέλη - μητέρες, η πλειοψη-

δύο διαχειρίστριες του γκρουπ έχουν θέσει κάποιους κανόνες

φία τους στη Λέσβο, οι αντικειμενικές δυσκολίες της

που σέβονται όλα τα μέλη:

μητρότητας σπάνια μπορούν να τη συγκεντρώσουν σε ένα σημείο, το facebook όμως τα κατάφερε.

~ Σεβόμαστε τον συνομιλητή μας. Μιλάμε κόσμια χωρίς βρισιές και χωρίς να υποβιβάζουμε και να προσβάλουμε κανέ-

www.stonisi.gr

της ΑΝΘΗΣ ΠΑΖΙΑΝΟΥ

Τo θέμα της ΠΛΑΤΕΙΑΣ

Μυτιληνιές μανούλες:

ΠΛΑΤΕΊΑ

ναν. ~ Όλοι εδώ μέσα είμαστε ίσοι. Άρα δεν χωράνε ούτε ρατσιστικά σχόλια. ~ Απαγορεύονται οι διαφημίσεις προϊόντων σαν ξεχωριστά ποστ. Αυτό, σπαμάρει τη σελίδα και ίσως χάνονται σημαντικά ποστ που κάποια μανούλα ζητάει πληροφορίες για κάτι. Συνεπώς, θα διαγράφονται. ~ Διαφημίσεις ΜΟΝΟ κάθε ΤΕΤΑΡΤΗ ~ Απαγορεύονται οι φωτογραφίες γυμνών παιδιών (πχ στο μπάνιο). Εννοείται πως όποια θέλει μπορεί να ποστάρει τα βλαστάρια της. Φυσικά δεν είναι όλα ρόδινα, αρκετοί στην αρχή νόμιζαν ότι οι διαχειρίστριες… πληρώνονται! Μας λένε τα ευτράπελα και γελάνε. Επίσης, όταν η ηλεκτρονική συζήτηση παραπέμπει στην ιατρική, οι δύο διαχειρίστριες παραπέμπουν σε γιατρούς, ώστε να μην υπάρχει καμία εσφαλμένη πληροφόρηση. Μαζί από την Α’ δημοτικού Η «Π» βρέθηκε μαζί τους για να μάθει την ιστορία των δύο φιλενάδων. Με καταγωγή και οι δυο τους από τη Γέρα, έγιναν αχώριστες από την Α’ δημοτικού και έχουν ενάμιση μήνα διαφορά, όπως και οι δυο τους κόρες, η Δήμητρα και η Ταξιαρχούλα που κάνουν επίσης παρέα. Η Γιάννα μόλις στα δύο της, διαγνώστηκε με περιφερική πολυνευροπάθεια, έφτασε με τη μαμά της ως την Αμερική έκανε δύο χειρουργεία και περπατά με μεγάλη δυσκολία από το ένα της πόδι. «Όταν έμεινα έγκυος και άρχισα να βαραίνω, φορούσα Πι για να

στό για την κοινωνία. Απορώ πάντα και θαυμάζω τη Γιάννα, εγώ έχω

είμαι πιο σταθερή». Έμεινα έως τα 29 της στο

τη μέγιστη βοήθεια κι εκείνη τα κάνει μόνη της!»

χωριό, όταν αποφάσισε να ανοίξει τα φτερά της. Το 2013 έμεινε έγκυος και φοβήθηκε, όχι τόσο για την κύηση, όσο για τις πιέσεις

για την κόρη της. «Έχω κάθε δικαιολογία να πω κάθε μέρα ότι δεν μπο-

Ελευθερία, που πάντα την «έσπρωχνε» προς

ρώ να σηκωθώ, αλλά δεν υπάρχει περίπτωση. Δεν μ’ ενοχλεί τόσο η

τα εμπρός της έλεγε από τα 18 της να φύγει

κούραση, αλλά αυτός ο πόνος», υπογραμμίζει.

και ανεξάρτητος- δυναμικός χαρακτήρας είναι.

www.stonisi.gr

Η Ελευθερία είναι σχεδιάστρια αρχιτεκτονικού

ΠΛΑΤΕΊΑ

που είναι ένα τόσο καλό παιδί, να μην έχει την έννοια μου» λέει η Γιάννα

που θα δέχονταν από το περιβάλλον της. Η

από το χωριό γιατί έβλεπε πόσο αυτόνομη

«Πατώ στα πόδια μου, το μόνο που μ’ ενδιαφέρει είναι η Ταξιαρχούλα

σχεδίου. Της λείπει πολύ η δουλειά, έχει σχεδιάσει από το σπίτι της ολόκληρα ξενοδοχεία στη Ζάκυνθο, και θέλει πάλι να βγει έξω και να κάνει πράγματα. «Είναι δύσκολη η μητρότητα, είναι η μέγιστη ευθύνη να εξαρτώνται από σένα μωρά, να πλάθεις ένα παιδί σω-

Και αλλάζει η κουβέντα. «Μ’ αρέσει τόσο πολύ που τα μικρά μας έχουν επαφή και είναι φίλες γιατί η επαφή που έχουμε με την Ελευθερία φτάνει για δυο ζωές», προσθέτει. Πάντως ενώ ο πόνος της κάθε φορά που κινείται είναι δυσβάσταχτος, εκτός από την κόρη της, το μαγείρεμα, το σφουγγάρισμα, το νοικοκυριό ολόκληρο, η Γιάννα φροντίζει ακόμα ένα κουνέλι, ένα χάμστερ και έναν γάτο, μας λέει και εκείνη την ώρα βλέπουμε την μπλούζα που φορά με το σήμα του Superman. Αδιαμφισβήτητα η Γιάννα είναι η Super-woman, η Ελευθερία η Super-φίλη και οι δύο οι σούπερ… Μυτιληνιές Μανούλες!

Στο κέντρο Ψυχολο-υγεία θα βρείτε Υπηρεσίες Ψυχολογίας με φυσική παρουσία ή μέσω skype, για ενήλικες, παιδιά και εφήβους: • Εξατομικευμένα Πρακτικά Προγράμματα Διαχείρισης Κρίσεων • Νευροψυχολογική Αξιολόγηση • Ψυχοθεραπεία • Συμβουλευτική • Προγράμματα Αποκατάστασης • Ψυχοεκπαίδευση • Σεμινάρια Το Ψυχολο-υγεία στεγάζεται σε έναν ιδιαίτερα ζεστό και φιλικό χώρο στη Θεσσαλονίκη, Αναξιμάνδρου 80 και μπορείτε να κλείσετε το ραντεβού σας καλώντας στα 2310 301 203 Κιν.: 6978271296 – 6989084569 καθώς και στο Email info@psycholoygeia.gr.

Νευροψυχολογία: Ο κλάδος του μέλλοντος

κλάδος της Νευροψυχολογίας ασχολείται με την κατανόηση της δομής και της λειτουργίας του εγκεφάλου σε σχέση με την ανθρώπινη σκέψη και την συμπεριφορά. Πιο συγκεκριμένα αφορά την διερεύνηση των γνωστικών λειτουργιών, δηλαδή της μνήμης, της προσοχής, των οπτικοχωρικών λειτουργιών, του λόγου και των εκτελεστικών λειτουργιών. Οι λειτουργίες αυτές δεν λειτουργούν αυτόνομα στην

καθημερινή ζωή αλλά η μια εμπλέκεται με την άλλη για την καλύτερη διοργάνωση των δραστηριοτήτων που πραγματοποιούνται σε καθημερινή βάση. Αυτό ακριβώς είναι που κάνει την επιστήμη της νευροψυχολογίας τόσο χρήσιμη και ιδιαίτερη. Η απώλεια ή η φθορά μιας εκ των παραπάνω λειτουργιών δημιουργεί αποδιοργάνωση, η οποία χωρίς την Νευροψυχολογική Αξιολόγηση δεν μπορεί να εντοπιστεί και χωρίς την Νευροψυχολογική Αποκατάσταση δεν μπορεί να αντισταθμιστεί. Όλα τα παραπάνω αφορούν άτομα τα οποία : • είναι υγιή αλλά θέλουν να επιβεβαιώσουν την κατάσταση των γνωστικών λειτουργιών • έχουν υποστεί κάποια εγκεφαλική βλάβη(λόγω όγκων,εγκεφαλικών επεισοδίων,κρανιοεγκεφαλικών κακώσεων κ.α.) • έχουν διαγνωστεί με νευροεκφυλιστική νόσο όπως η νόσος Alzheimer και η νόσος Parkinson και η μετωποκροταφική άνοια ή κάποια άλλη μορφή ανοϊκής νόσου • έχουν διαγνωστεί με αυτισμό ή άλλη νευροαναπτυξιακή διαταραχή • έχουν διαγνωστεί με σκλήρυνση κατά πλάκας • έχουν υποστεί επιληπτικά επεισόδια • έχουν διαγνωστεί με κάποια ψυχιατρική διαταραχή που σχετίζεται με τις γνωστικές λειτουργίες. Η Νευροπαθολογική Αξιολόγηση περιλαμβάνει ορισμένες νευροπαθολογικές δοκιμασίες-τεστ, σε γραπτή και προφορική μορφή, τα οποία προσαρμόζονται στις ανάγκες και τις ελλείψεις του εκάστοτε ασθενή και με αυτή αξιολογούνται συνήθως όλες οι γνωστικές λειτουργίες. Παράλληλα γίνεται μία αδρή αξιολόγηση τις ψυχικής κατάστασης του ασθενή, με ερωτηματολόγια άγχους και κατάθλιψης για να επιβεβαιωθεί ότι τα όποια ελλείμματα προκύψουν έχουν νευρολογική βάση. Επιπλέον λαμβάνεται πλήρες ιατρικό ιστορικό και αν κριθεί αναγκαίο ζητούνται και επιπλέον απεικονιστικές μέθοδοι όπως Μαγνητική Τομογραφία (fMRI-MRI),Εγκεφαλογράφημα(EEG-MEG) και Αξονική Τομογραφία(CAT-CT) για περεταίρω διερεύνηση των προβλημάτων. Η διαδικασία διαρκεί περίπου 1-3 ώρες ανάλογα με την κατάσταση του ασθενή. Μετά το πέρας της Νευροπαθολογικής Αξιολόγησης δίνεται μία διάγνωση η οποία αναφέρει την απόδοση του ασθενή στην κάθε δοκιμασία και αν αυτή κρίθηκε φυσιολογική ή όχι. Στη συνέχεια, εάν βρεθεί κάτι παθολογικό στην απόδοση του ασθενή δίνεται ένα πλάνο Νευροπαθολογικής Αποκατάστασης, ειδικά διαμορφωμένο για τον εκάστοτε ασθενή και τις ανάγκες του. Η Νευροπαθολογική Αποκατάσταση περιλαμβάνει ειδικά διαμορφωμένες ασκήσεις για κάθε γνωστική λειτουργία οι οποίες «εκπαιδεύουν» τον εγκέφαλο στην αποκατάσταση ή την αντιστάθμιση του κάθε γνωστικού ελλείμματος. Επιπλέον οι ασκήσεις αυτές ενδυναμώνουν τις γνωστικές λειτουργίες, κρατώντας τες σε σταθερά επίπεδα, πράγμα που βοηθάει στην επιβράδυνση της εξέλιξης των νευροεκφυλιστικών ασθενειών αλλά και στην ενίσχυση των λειτουργιών ενός ασθενή στον οποίο πρόκειται να πραγματοποιηθεί επέμβαση η οποία ενδεχομένως να έχει αρνητική επίδραση στις γνωστικές λειτουργίες του. Για περισσότερες πληροφορίες και συνεργασία μπορείτε να επικοινωνείτε με την ψυχολόγο Χρυσάνθη Μυρσινιά στα 6978271296, 2310301203 και στο info@psycholoygeia.gr

Αλεξία Σταθάκη Ψυχολόγος-Παιδοψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια

Χρυσάνθη Μυρσινιά Ψυχολόγος-Νευροψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια

Η Αλεξία Σταθάκη, γεννηθείσα στο Μόναχο-Γερμανίας, είναι απόφοιτη του Τμήματος Ψυχολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης με κατεύθυνση στην Κλινική Ψυχολογία. Κατά τη διάρκεια των σπουδών της έκανε πρακτική άσκηση στο Κέντρο Κακοποίησης Γυναικών Ε.Κ.Α. Ψ.Υ., όπου παρείχε συμβουλευτική υποστήριξη και ψυχοθεραπεία. Για την ολοκλήρωση των σπουδών της παρουσίασε πτυχιακή εργασία με θέμα «Συναισθηματικές απαιτήσεις και Burnout. Ο ρυθμιστικός ρόλος του jobcrafting». Στησυνέχεια, υπήρξε εξωτερικός συνεργάτης στο Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ και συγκεκριμένα, στην έρευνα πεδίου, ενώ συμμετείχε και σε πολλές ιδιωτικές έρευνες. Η εξειδίκευσή της στην παιδοψυχολογία ήρθε μέσα από την επαγγελματική και μετέπειτα, εκπαιδευτική κατάρτισή της στον Ερυθρό Σταυρό της Κολωνίας-Γερμανία, όπου παρείχε ψυχοθεραπεία σε παιδιά προσφύγων και μη. Παρακολούθησε εξειδίκευση στην Αφηγηματική Ψυχοθεραπεία στο DulwichCenter, καθώς και δίπλωμα lifeκαι businesscoaching. Τις σπουδές της συμπληρώνει πληθώρα τίτλων σεμιναρίων.

Η Χρυσάνθη Μυρσινιά, γεννηθείσα στη Μυτιλήνη, είναι απόφοιτη του Τμήματος Ψυχολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης με κατεύθυνση Νευροψυχολογίας. Κατά τη διάρκεια των σπουδών της έκανε πρακτική άσκηση στο Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης Γεννηματάς, όπου παρακολουθούσε ασθενείς του νοσοκομείου και του τμήματος Ο.Κ.Α.Ν.Α., που βρίσκεται εντός του νοσοκομείου. Για την ολοκλήρωση των σπουδών της παρουσίασε πτυχιακή εργασία με θέμα «Η σχέση της πίστης σε παραφυσικές πεποιθήσεις, με την ικανοποίηση από τη ζωή, τη δυσφορία από τη ζωή και την ανάγκη για έλεγχο στη ζωή.». Στη συνέχεια πραγματοποίησε μεταπτυχιακό MScin Cognitive Neuropsychology στο City College of University of Sheffield, όπου ολοκλήρωσε τις σπουδές της με διπλωματική εργασία με τίτλο «Comparison of Cognitive Performance between Greek pro fissional and semi-professionals occerplayers andnon-athletes.». Παρακολούθησε εξειδίκευση στην Γνωστική Συμπεριφορική προσέγγιση στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο. Τις σπουδές της συμπληρώνει πληθώρα τίτλων σεμιναρίων.

www.stonisi.gr

Το Ψυχολο-υγεία είναι ένας καινούργιος χώρος για παιδιά, εφήβους και ενήλικες, μία φρέσκια ιδέα των ψυχολόγων Χρυσάνθης Μυρσινιά και Αλεξίας Σταθάκη, με σκοπό την εφαρμογή μίας πιο ολιστικής και ταυτόχρονα εξατομικευμένης προσέγγισης του κάθε ενδιαφερόμενου. Ο φιλικός και ζεστός χώρος του Ψυχολο-υγεία σας προσκαλεί, ώστε να γνωρίσετε από κοντά τις υπηρεσίες και τις δράσεις μας από εξειδικευμένους επαγγελματίες.

ΠΛΑΤΕΊΑ

Εκτός ΠΛΑΤΕΙΑΣ

Χριστούγεννα 1913

Μια βόλτα στην αγορά της Μυτιλήνης

των ΜΑΡΙΑΣ ΓΡΗΓΟΡΑ και ΦΑΝΗΣ ΜΑΡΩΝΙΤΟΥ*

www.stonisi.gr

Η απελευθέρωση της Λέσβου, τον Νοέμβρη του 1912, μπορεί να σκόρπισε χαρά σε όλους τους κατοίκους και να τους γέμισε με εθνική υπερηφάνεια, η εμπλοκή της Ελλάδας, ωστόσο, στους Βαλκανικούς Πολέμους και η πτώση τη συγκεκριμένη περίοδο του εμπορίου, προκάλεσε οικονομική δυσπραγία στο νησί, κάτι που αντικατοπτρίζεται στον τοπικό Τύπο. Διαβάζουμε στην εφ. Λαϊκός Αγών, στο φύλλο της 01-01-1913, «Ουδεμίαν ομοιότητα προς την πρωτοχρονιάτικηνκίνησην άλλων ετών είχεν η χθεσινή. Η αγορά μας σχεδόν νεκρά, οι πολίται μετ΄ απροθυμίας έκαμον τας επί τη πρώτη του έτους προμηθείας των».

ΠΛΑΤΕΊΑ

Η κατάσταση ωστόσο, βελτιώνεται σταδιακά τους επόμενους μήνες και οι γιορτές των Χριστουγέννων του 1913 βρίσκουν την πόλη της Μυτιλήνης να κινείται σε άκρως εορταστική διάθεση. Παραμονή των Χριστουγέννων, όλα τα καταστήματα της αγοράς είναι στολισμένα και λόγω της μεγάλης κίνησης, αναγκάζονται να παραμείνουν ανοιχτά έως τις 10 με 11 το βράδυ. Οι μικρούλιδες και αι μικρούλες στέκονται ώρες ολόκληρες και θαυμάζουν τα εκτεθειμένα κομψά παιχνιδάκια

και τα προκλητικά ζαχαρωτά1στις στολισμένες βιτρίνες των καταστημάτων της αγοράς. «Μικροί και μεγάλοι, πλούσιοι και πτωχοί, άνδρες και γυναίκες συνωθούντο εις τους δρόμους και τα καταστήματα, και μια αστραπή χαράς εφώτιζε τα μάτια όλων και τα χέρια αφειδώς εμέτρων το χρήμα δια το ρουχαλάκι, τα παπούτσια, το κρέας, τα κοσμήματα, τα αρώματα, τα καπελλάκια κτλ. Ιδιαιτέραν εικόνα επαρουσίαζεν η κίνησις των πολυπληθών μας ξένων και των επιστρεφόντων εκ της ξένης συμπολιτών μας όπως διέλθωσιν τας εορτάς μετά των οικείων και φίλων των. Μεταξύ αυτών πλείστοι, οι οποίοι δια πρώτην φοράν μετά την κατοχήν βλέπουν την πατρίδα την οποίαν είχαν αφίσειδούλην…»2. Στον τοπικό Τύπο τα μαγαζιά διαφημίζουν τα προϊόντα τους εν όψει των εορτών, με μεγάλες προσφορές και δώρα όπως κοσμήματα, είδη οικιακής χρήσεως, ρούχα και αξεσουάρ ανδρικά, γυναικεία και παιδικά, παιχνίδια, αρώματα, είδη προσωπικής περιποίησης, φαγώσιμα, ποτά κ.ά. Τα κοσμηματοπωλεία Σκαμπαβία και Κουγιουμτζόγλου συναγωνίζονται στις γιορτινές προσφορές τους. Και οι δύο διαθέτουν προς πώληση «Αβγά της Πρωτοχρονιάς», τα οποία εσωκλείουν, ανάλογα της αξίας του εκάστοτε Αβγού, κοσμήματα ως δώρα «Τρέξατε να δοκιμάσητε την τύχην σας χωρίς να έχετε τον φόβον της αποτυχίας διότι πάντοτε θα κερδίσετε εν ωραίον κόσμημα χρυσούν, αργυρούν, ή επίχρυσονκαταλληλότατον δια Δώρον»3. Το πολυκατάστημα Μεγάλη Αγγλική Αγορά του Α. Ε. Ευστρατίου διαθέτει «τα τελειότερα, κομψότερα και όλων των τιμών είδη Πολυτελείας, Πρώτης ανάγκης, Οικιακής χρήσεως, Φαγώσιμα, Ποτά κλπ. κλπ. Προερχόμενα από τα μεγαλείτερα και τα πλέον πεφημισμέ-

1 Εφ. «Σάλπιγξ», 01-01-1914 2 Εφ. «Λέσβος», 25-12-1913 3 , 4Εφ. «Λέσβος», 28-12-1913

ΠΛΑΤΕΊΑ

www.stonisi.gr

να Εργοστάσια της Αγγλίας και όλης της Ευρώπης»4. Επίσης, κληρώνει το Μέγα Λαχείον της 1ης του έτους 1914 «Η Απελευθέρωσις», το οποίο

www.stonisi.gr

κοστίζει 2 δραχμές και προσφέρει δώρα αξίας 1.274 δραχμών διαφόρων ειδών με ακριβότερο ένα σερβίτσιοντεΐου αρζαντέ Αγγλικόνσυγκείμενον εκ 4 τεμ., Δρ. 1805». Το 15% των εσόδων από την πώληση των λαχείων θα διατεθεί υπέρ των οικογενειών των εν Μυτιλήνη γενναίως και ενδόξως πεσόντων Ελλήνων στρατιωτών. Η Πανελλήνιος Αγορά των αδελφών Λαλέλλη μας προτείνει επίσης, να διαλέξουμε τα δώρα της Πρωτοχρονιάς ανάμεσα στην πλούσια και σπάνια ποικιλία που διαθέτει σε ασυναγώνιστες τιμές διότι μόνον η «Πανελλήνιος Αγορά» προμηθεύεται τα είδη της απευθείας εκ των μεγαλειτέρων Ευρωπαϊκών εργοστασίων6.

ΠΛΑΤΕΊΑ

Αντίστοιχες ήταν και οι διαφημίσεις των υπόλοιπων καταστημάτων την περίοδο των εορτών, με τον κόσμο να γεμίζει τα μαγαζιά και να μην ξέρει τι να πρωτοδιαλέξει ανάλογα με το βαλάντιό του. «Όλοι αισθάνονται την ανάγκη να αγοράσουν κάτι, το οποίον θα προσφέρουν εις τους αγαπητούς των. Όλα τα καταστήματα γεμάτα από επισκέπτας, άλλοι πήγαιναν να αγοράσουν, άλλοι απλώς να επισκεφθούν και να θαυμάσουν τα ωραία εκτεθειμένα πράγματα»7. Ακόμη και το φωτογραφείο του Χουτζαίου στην

4 5 Εφ. «Λέσβος», 21-12-1913 6 Εφ. «Λέσβος», 31-12-1913 7 Εφ. «Σάλπιγξ», 01-01-1914

οδό Μητροπόλεως είναι διακοσμημένο κατάλληλα με καλλιτεχνικές φωτογραφίες γνωστών προσώπων, προσελκύοντας πλήθος κόσμου ο οποίος κάθεται ώρες και τας θαυμάζει. Προκειμένου να μπορέσουν τα καταστήματα να ανταποκριθούν στις αυξημένες απαιτήσεις του μυτιληναϊκού κοινού και να προμηθευτούν όλα τα προϊόντα τους, τα οποία όπως προκύπτει από τις διαφημίσεις κάποια έφθαναν κατευθείαν από το εξωτερικό, απαιτούνταν ένα άριστο δίκτυο θαλάσσιας συγκοινωνίας της Λέσβου με τα εμπορικά κέντρα του εξωτερικού και της Ελλάδας. Μελετώντας μόνο την εφημερίδα Λέσβος,τον μήνα Δεκέμβριο του 1913, τόσο τις αφίξεις-αναχωρήσεις πλοίων στο λιμάνι της Μυτιλήνης, όσο και τις διαφημίσεις ακτοπλοϊκών εταιρειών, διαπιστώνουμε ότι τουλάχιστον πλοία δέκα εταιρειών8 προσέγγιζαν τη Μυτιλήνη και τη

8 Εθνική Ατμοπλοΐα Ελλάδος, Ατμοπλοΐα Γουδή, ΑγγλοαιγυπτιακήΑτμοπλοΐκή Εταιρία Κεδιβιέ, Πατριωτική

Όσον αφορά στη διασκέδαση των Μυτιληνιών, μπορεί να μην συναντάμε συχνά αναφορές σε χορούς και δεξιώσεις, όπως τα προηγούμενα χρόνια, αλλά το θέατρο και ο κινηματογράφος κατέχουν σταθερή θέση στις στήλες των εφημερίδων. Οι Μυτιληνιοί συνεχίζουν να παρακολουθούν με ενδιαφέρον θέατρο και κινηματογραφικές ταινίες. Ο κινηματογράφος «Σαπφώ» φέρνει τον θίασο της Κυβέλης, για παραστάσεις τις ημέρες των εορτών με μία ποικιλία θεατρικών έργων. Η εφημερίδα Λέσβος σχολιάζει σχετικά «Κόσμος πολύς. Το “Αϊ-λάιφ”, της Μυτιλήνης επίσημοι, αξιωματικοί, κτλ»9. Στον κινηματογράφο «Αλκαίο» συμβαίνουν πολλά παράξενα και πρωτότυπα πράγματα. - Ένα από αυτά είνε να ραντίζουν… με κολώνια τους θεατάς. -Επίσης αι θεαταί της πλατείας εκφράζουν την χαρά τους με… ποδοκροτήματα.

Ατμοπλοΐα, Αχαϊκή Ατμοπλοΐα, Γιαννουλάτου, Αμερικάνικη Ατμοπλοΐα, Ατμοπλοΐα Πανταλέων, Ελληνική Ατμοπλοΐα Τζων Μακ Δουάλλ, πλοία Ρώσικων και Αυστριακών συμφερόντων 9 Εφ. «Λέσβος», 27-12-1913

-Και με ουρανομήκη… σφυρίγματα. -Ίσως είναι κανένας νέος τρόπος επιδοκιμασίας που συμβαίνει εις τους Παρισίους. -Και τον οποίον δεν γνωρίζομεν ημείς10. Οι εφημερίδες παρουσιάζουν με τόσο γλαφυρό τρόπο μία άκρως εορταστική εικόνα της αγοράς της Μυτιλήνης του 1913, μεταφέροντας παραστατικά την ατμόσφαιρα της εποχής στον σύγχρονο αναγνώστη και προκαλώντας του την επιθυμία να θαυμάσει τις βιτρίνες, να προμηθευτεί τα δώρα των εορτών από την Αγγλική Αγορά και να αποκτήσει ένα Αυγό της Πρωτοχρονιάς από το κοσμηματοπωλείο του Σκαμπαβία… (Το άρθρο στηρίζεται σε πληροφορίες που προέρχονται εξ ολοκλήρου από τη Συλλογή Τοπικού Τύπου της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Μυτιλήνης και συγκεκριμένα από τις εφημερίδες Λέσβος και Σάλπιγξ, Δεκέμβριος 1913-Ιανουάριος 1914) Μαρία Γρηγορά ΠΕ Βιβλιοθηκονόμος-MSc in Cultural Informatics and Communication Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Μυτιλήνης Φανή Μαρωνίτου ΤΕ Βιβλιοθηκονόμος Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Μυτιλήνης

10 Εφ. «Σάλπιγξ», 01-01-1914

www.stonisi.gr

συνέδεαν με τη Χίο, τη Σμύρνη, την Κωνσταντινούπολη, λοιπά λιμάνια της Μικράς Ασίας, την Αλεξάνδρεια, τον Πειραιά, τη Θεσσαλονίκη, την Πάτρα και την Κρήτη. Στη στήλη με τις αφίξεις των πλοίων παρατηρούμε πως καθημερινά γύρω στα 5 πλοία προερχόμενα από διάφορα λιμάνια προσεγγίζουν τη Μυτιλήνη.

ΠΛΑΤΕΊΑ

Εκτός ΠΛΑΤΕΙΑΣ

Ο Κοκκινολαίμης, το γιαννέλι μας, το αηδόνι του χειμώνα !

του ΜΙΧΑΛΗ ΜΠΑΚΑ Μια φορά και έναν καιρό τα πουλιά αποφάσισαν ότι θέλουν να αποκτήσουν βασιλιά και ζήτησαν από τον Θεό να τους βοηθήσει να επιλέξουν τον καλύτερο. Αυτός τους είπε ότι βασιλιάς θα γινόταν αυτός που θα

Ο Κοκκινολαίμης είναι ένα πουλί στο μέγεθος σπουργιτιού που όλοι μας έχουμε δει το χειμώνα και αναγνωρίζεται

αετός πετά πιο ψηλά από όλους και πολύ δύσκολα θα

το κεφάλι. Ναι, ο κοκκινολαίμης όσο και εάν ακούγεται

τον κέρδιζαν. Μόνο ο μικρόσωμος κοκκινολαίμης επέ-

παράξενο, δεν είναι κόκκινος αλλά πορτοκαλής, και αυτό

μενε ότι ήθελε να πάρει και αυτός μέρος στον διαγωνι-

συμβαίνει γιατί μέχρι τον ερχομό των πορτοκαλιών στην

σμό. Έτσι ο αετός άρχισε να πετάει ψηλά, και σε κάποια

Ευρώπη αυτό το χρώμα δεν υπήρχε παρά μόνο ως από-

στιγμή αφού είχε ξεπεράσει όλα τα άλλα πουλιά στο

χρωση του κόκκινου!!!

νολαίμης που είχε κρυφτεί στη ράχη του αετού φτερουγίζοντας λίγο ψηλότερα φώναξε: «Εδώ είμαι, δείτε με!». Έτσι ο κοκκινολαίμης έγινε ο βασιλιάς των πουλιών. Ο κοκκινολαίμης είναι από τα πιο χαρακτηριστικά πουλιά που βλέπουμε στις πόλεις μας τον χειμώνα. Τα καλοκαίρια του συνήθως τα περνά στη βόρεια Ευρώπη και το χειμώνα στον νότο, αλλά εμείς είμαστε τυχεροί που τον έχουμε όλο το χρόνο, στις πόλεις το χειμώνα, www.stonisi.gr

μήνες κάποια πουλιά και μετά να ξαναέρχονται.

ευχαριστημένος. Τα περισσότερα πουλιά αρνήθηκαν να πάρουν μέρος στο διαγωνισμό, καθώς ήξεραν ότι ο

να πετάξει ψηλότερα από μένα;» Τότε ο μικρούλης κοκκι-

ΠΛΑΤΕΊΑ

ήταν πολύ παράξενο το γεγονός να εξαφανίζονται για έξι

μπορούσε να πετάξει ψηλότερα. Ο αετός χαμογέλασε

ύψος, σταμάτησε και φώναξε. «Βλέπετε, ποιος μπορεί

στεύει στη χώρα μας την άνοιξη. Με αυτό τον τρόπο στην αρχαία Ελλάδα προσπάθησαν να δικαιολογήσουν τη μετανάστευση των πουλιών, καθώς όπως είναι φυσικό τους

ενώ το καλοκαίρι ανεβαίνει στα ορεινά του νησιού μας κάνοντας τις καλοκαιρινές του διακοπές στα δάση μας, οπότε δύσκολα τα βλέπουμε. Ο Αριστοτέλης τον αναφέρει ως ερύθακο, πιστεύοντας ότι ήταν ένα πουλί του χειμώνα που τους καλοκαιρινούς μήνες μεταμορφωνόταν σε ένα άλλο πουλί, τον κοκκινούρη που μετανα-

εύκολα από το μεγάλο πορτοκαλί σημάδι στο στήθος και

Στην Ελλάδα τον κοκκινολαίμη τον απαντάμε με πολλές ονομασίες. Γύφταλος, καλόγιαννος, κομπογιάννης ή τσιγκογιάννης κλπ. Στη Λέσβο, ακολουθώντας και εμείς τις ονομασίες γύρω από το όνομα «Γιάννης» που συνοδεύουν τον κοκκινολαίμη σε πολλά μέρη της Ελλάδας, τον αποκαλούμε Γιαννέλλι, προφανώς συνδέοντας τη χειμερινή του εμφάνιση στις πόλεις και τα χωριά μας με τη γιορτή του Αϊ Γιάννη στις 7 Ιανουαρίου. Ο κοκκινολαίμης όμως είναι ιδιαίτερα αγαπητός και στην κεντρική και Βόρεια Ευρώπη, κυρίως στη Βρετανία που τη δεκαετία του ‘60 χαρακτηρίστηκε το εθνικό πουλί της χώρας, ενώ κατά τη Σκανδιναβική μυθολογία ήταν το ιερό πουλί του Θορ, θεού του κεραυνού. Ένας βρετανικός μύθος λέει ότι κατά τη Σταύρωση του Χριστού ο κοκκινολαίμης λυπημένος από το δράμα του πήγε να τραβήξει ένα αγκάθι από το φρύδι του. Τότε αίμα του Χριστού έπεσε πάνω στο στήθος

του πουλιού και αυτό το σημάδι δεν έφυγε ποτέ από τότε, καθιστώντας τους κοκκινολαίμηδες ευλογημένα πουλιά του Κυρίου. Οι κοκκινολαίμηδες έχουν συνδυαστεί και με τα Χριστούγεννα εξαιτίας του γεγονότος ότι παλαιότερα οι ταχυδρόμοι που έφερναν τις χριστουγεννιάτικες κάρτες στη Μεγάλη Βρετανία φορούσαν κόκκινα γιλέκα με αποτέλεσμα να τους φωνάζουν κοκκινολαίμηδες (robin). Τέλος ιδιαίτερο, ποικίλο και χαρακτηριστικό είναι το κελάηδημα του κοκκινολαίμη, που τον κάνει να αποκαλείται και «αηδόνι του χειμώνα». Το φθινόπωρο και τον χειμώνα ακούγεται πιο μελαγχολικό, την άνοιξη πιο έντονο και μελωδικό αναζητώντας σύντροφο. Σε κάθε περίπτωση και τα αρσενικά και τα θηλυκά με το έντονο κελάηδισμά τους ορίζουν την περιοχή τους θέλοντας να διώξουν μακριά τους επίδοξους εισβολείς, καθώς το πανέμορφο αυτό πουλάκι μπορεί να γίνει πολύ επιθετικό σε άλλα πουλιά παλεύοντας να επιβιώσει και να κυριαρχήσει στην περιοχή του, ιδιαίτερα τον χειμώνα που η τροφή είναι εξαιρετικά περιορισμένη. Αυτός είναι λοιπόν ο κοκκινολαίμης, το γιαννέλι μας, το αηδόνι του χειμώνα. Κάντε λίγη ησυχία ακούγοντας το κελάηδισμα του, αναζητήστε τον με λίγη υπομονή αυτές τις

Παραγωγή - Διάθεση: Κοντός Απόστολος Σκουτάρος Λέσβου 6942682202 | kontosstra@hotmail.com | @LesvosHoney

www.stonisi.gr

μέρες του χειμώνα στα δέντρα γύρω σας, και είμαι σίγουρος ότι το θέαμα θα σας αποζημιώσει!

ΠΛΑΤΕΊΑ

www.stonisi.gr

ΠΛΑΤΕΊΑ

www.stonisi.gr

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΕΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΚΤΟΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ

Φιλοτελική Εταιρεία Λέσβου

75 χρόνια ζωής και δράσης

του ΜΙΧΑΛΗ ΒΑΪΤΗ προέδρου της ΦΕΛ Ήταν τον Αύγουστο του 1944 που δόθηκε η άδεια από τις γερμανικές αρχές κατοχής για τη λειτουργία της Φιλοτελικής Εταιρείας Λέσβου (ΦΕΛ), λίγο πριν αυτές αποχωρήσουν από το νησί μας στις 10 Σεπτεμβρίου. Η Λέσβος είχε την τύχη να είναι ελεύθερη νωρίτερα από τις υπόλοιπες περιοχές της Ελλάδας. Από τις πρώτες ενέργειες της ΦΕΛ

www.stonisi.gr

ήταν η εισήγηση προς τη Νομαρχία Λέσβου, μοναδικής

ΠΛΑΤΕΊΑ

διοίκησης εκείνων των ημερών, για την έκδοση σειράς τεσσάρων γραμματοσήμων με την επισήμανση «ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΛΕΣΒΟΣ 10 Σεπτέμβρη 1944» σε υφιστάμενα γραμματόσημα της σειράς των «Τοπίων». Τα γραμματόσημα αυτά κυκλοφόρησαν κανονικά από το ταχυδρομείο κατά το χρονικό διάστημα 20 Σεπτεμβρίου - 15 Οκτωβρίου 1944.

Στα 75 χρόνια που ακολούθησαν, η ΦΕΛ έχει να επιδείξει ένα πλούσιο έργο, με εκθέσεις, μαθητικούς διαγωνισμούς, διεξαγωγή βιωματικών εργαστηρίων σε σχολεία, εκδόσεις και παρουσιάσεις βιβλίων, προβολές, ομιλίες και άλλες πολιτιστικές δραστηριότητες. Επιστέγασμα των προσπαθειών της για τη διάδοση του φιλοτελισμού, είναι η επί 44 έτη συνεχής έκδοση του περιοδικού «Φιλοτελική Λέσβος», βραβευμένου με υψηλές διακρίσεις και μετάλλια σε εθνικές και διεθνείς φιλοτελικές διοργανώσεις. Στην ψηφιακή εποχή μας, η διαρκής ενασχόληση των παιδιών και εφήβων με τις συσκευές και τα προϊόντα τεχνολογίας, τα κοινωνικά δίκτυα και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, ενέχει κινδύνους που έχουν επισημανθεί από την επιστημονική κοινότητα. Συστήνεται η παρότρυνση των παιδιών να ασχολούνται και με άλλες δραστηριότητες, όπως ο αθλητισμός, οι εκδρομές στο ύπαιθρο, η μουσική, τα διάφορα χόμπι. Ανάμεσα σε αυτές τις

δραστηριότητες θα μπορούσε να είναι και ο Φιλοτελισμός. Ο Θεματικός Φιλοτελισμός ειδικότερα, δηλαδή η συλλογή και παρουσίαση γραμματοσήμων γύρω από ένα συγκεκριμένο θέμα (π.χ. ποδόσφαιρο, αεροπλάνα, υπολογιστές, μουσικά όργανα, χάρτες, ιατρική κ.ά.), περιλαμβάνει όλα τα στάδια των ερευνητικών εργασιών: επιλογή θέματος σύμφωνα με τα ενδιαφέροντα του κάθε παιδιού, διερεύνηση των διαφορετικών συνιστωσών του θέματος, επιλογή των κατάλληλων γραμματοσήμων που να το υποστηρίζουν και αναδεικνύουν, αναγραφή λιτών αλλά περιεκτικών περιγραφών, παρουσίαση της συλλογής στο κοινό. Ενεργοποιούνται λοιπόν μια σειρά από ικανότητες και ψυχοσωματικές δεξιότητες, όπως η πρωτοβουλία, η κριτική σκέψη, η φαντασία, η δημιουργικότητα, η καλαισθησία, η στοχο-προσήλωση. Η μελέτη των παραστάσεων των γραμματοσήμων, των ημερομηνιών και τόπων των σφραγίδων που τέθηκαν στον φάκελο από την αποστολή μέχρι την άφιξή του, η σχολαστική παρατήρηση για την ανακάλυψη σφαλμάτων εκτύπωσης, όχι μόνο πλουτίζουν τις γνώσεις του φιλοτελιστή, αλλά του αποκαλύπτουν άγνωστες πτυχές της ιστορίας που δεν υπάρχουν σε βιβλία. Και δεν είναι σημαντικά μόνο τα μηνύματα που περιέχει το γραμματόσημο. Είναι και η επίδραση που η ίδια η ενασχόληση με το μικρό αυτό χαρτάκι φέρνει στην ψυχή του φιλοτελιστή. Μια ενασχόληση που απαιτεί ηρεμία, τάξη και οργανωτικό πνεύμα, επιμονή και υπομονή, προσήλωση στο στόχο να συγκροτηθεί η συλλογή σύμφωνα με τις επιθυμίες και την προσωπικότητα του κάθε συλλέκτη. Και τι απερίγραπτη χαρά και ικανοποίηση, όταν κάποια στιγμή, μετά από καιρό, καταφέρει να βρει κι αυτό το τελευταίο κομμάτι που έλειπε! Στη συνέχεια, το ταξίδι συνεχίζεται με άλλους στόχους, άλλες συλλογές. Εταιρεία Λέσβου το ταξίδι μας, ακολουθώντας τη ρότα που χάραξαν ο Δημήτρης Χατζηαποστόλης, ο Χαριλής Μπίνος, ο Ευστράτιος Κουρβανιός, ο Γιάννης Γουγούλας. Ένα ταξίδι συναρπαστικό, σε ένα καράβι που οι επιβάτες του λιγοστεύουν με τον χρόνο. Οι περισσότεροι πια προτιμούν τα ταξίδια εικονικής πραγματικότητας…

www.stonisi.gr

Συνεχίζουμε λοιπόν κι εμείς στη Φιλοτελική

ΠΛΑΤΕΊΑ

ΣΤΑ ΣΟΚΆΚΙΑ….

Ο Αρχιμανδρίτης π. Νεκτάριος από την Ουγκάντα πήρε δίπλωμα οδήγησης στη Μυτιλήνη!

www.stonisi.gr

Γ 18

ΠΛΑΤΕΊΑ

της ΑΝΘΗΣ ΠΑΖΙΑΝΟΥ

ρίσει τα θρησκευτικά προσκυνήματα. Στο ταξίδι τους εδώ, τον

Γόνος 15μελούς οικογένειας, από την Ουγκάντα, και μάλιστα ρωμαιοκαθολικής, ο Λεονάρδος στα 16 του χρόνια, λαϊκός ακόμα, μπήκε σε έναν ορθόδοξο ναό, εντυπωσιάστηκε και αποφάσισε να ασπαστεί την ορθοδοξία. Μάλιστα βαφτίστηκε Νικόλαος και βάφτισε και όλη την οικογένεια ορθοδόξους.

έπεισε να πάρει το δίπλωμα οδήγησης και τότε είχε εξεταστεί στα

Σήμερα, ο π. Νεκτάριος πλέον είναι Αρχιμανδρίτης και πρόσφατα επισκέφτηκε τη Λέσβο, όπου συναντήθηκε με τον Μητροπολίτη Μυτιλήνης Ιάκωβο, μαζί με τον συγγραφέα Θεολόγο, συγγραφέα και Διευθυντή της Βιβλιοθήκης της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, Μανώλη Μελινό.

πρώτη φορά, ένιωθα κάτι διαφορετικό. Και από τότε ήθελα

Ένα αστείο και παράξενο περιστατικό όμως τον έφερε στη Λέσβο στα μέσα του περασμένου Νοέμβρη. Ο κ. Μελινός είχε φέρει τον π. Νεκτάριο πριν χειροτονηθεί στο νησί πριν από κάποια χρόνια για να γνω-

της εκκλησίας του είπε ότι θα τον βοηθήσει και ότι θα μιλούσε

σήματα με επιτυχία. Και επειδή θα «έληγε η καρτέλα» του ήρθε στη Λέσβο για να εξεταστεί και στην πορεία. Και εκεί με επιτυχία. Έχουν περάσει 20 χρόνια από τότε που μπήκε στον Ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου στο χωριό του στην Ουγκάντα και θυμάται ακόμα εκείνη τη στιγμή: «Μόλις μπήκα στον Ναό για κάθε Κυριακή, αντί να πηγαίνω στην καθολική εκκλησία, να πηγαίνω στην ορθόδοξη. Και ενώ ήταν πολύ μακριά από το σπίτι μου, ξυπνούσα πολύ πολύ πρωί για να παρακολουθήσω όλη τη θεία λειτουργία». Η οικογένειά του καθολική, κι ο ίδιος ήταν πολύ σκεπτικός, στο να τους το ανακοινώσει, αλλά ο ιερέας ο ίδιος στους δικούς του. «Η πρώτη εντύπωση δεν ήταν καλή, υπήρχαν αντιδράσεις. Φοβόνταν τις παραθρησκευτικές ομάδες, ότι θα μας επιτεθούν, ήδη είχαν σκοτώσει 10 χιλιάδες και

ΠΛΑΤΕΊΑ

www.stonisi.gr

είχαν κάψει εκατοντάδες». Ο π. Νεκτάριος δεν το έβαλε κάτω, αποφάσισε να βαπτιστεί, και όταν ήρθαν οι δικοί του στο μυστήριο, «κατάλαβαν και ακολούθησαν». Μέχρι σήμερα στο χωριό του δεν υπάρχει ηλεκτρικό φως, ούτε τρεχούμενο νερό. Αλλά «νιώθουν Χριστό, αγαπούν τον Χριστό, αγαπούν πάρα πολύ την Ελλάδα». Η ορθοδοξία στην Ουγκάντα αριθμεί μόλις 100 χρόνια. Λίγο μετά τη βάφτιση του π. Νεκταρίου, ο Μητροπολίτης της Ουγκάντα, Ιωνάς, «ένας πεφωτισμένος ιεράρχης» όπως λέει ο κ. Μελινός, που έχει σπουδάσει θεολογία και φιλοσοφία στην Ελλάδα, έστειλε τον π. Νεκτάριο στην Ελλάδα με χρήματα δικά του, αφού η 15μελής οικογένεια ήταν πάμφτωχη. Ο π. Νεκτάριος ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο Ίδρυμα της Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής, στη συνέχεια στη Φιλοσοφική, μετά στη Θεολογία Αθήνα και τώρα εκπονεί το δεύτερο έτος του μεταπτυχιακού, ενώ θα συνεχίσει και με διδακτορικό. «Από το Πανεπιστήμιο κατάφερα να μάθω τα ελληνικά, στην αρχή φοβόμουν για τη γλώσσα» μας λέει. «Τώρα η Ελλάδα είναι η δεύτερη οικογένειά μου» προσθέτει. Έγινε μοναχός και κληρικός από τα χέρια του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου. Ο κ. Μελινός γνώρισε τον π.

100 χρόνια ορθοδοξίας στην Ουγκάντα Ξεκινώντας από το 1919 «με τη βοήθεια του Θεού καταφέραμε να πείσουμε πολλούς γηγενείς ότι υπάρχει μια διαφορετική πίστη που ονομάζεται Ορθοδοξία», είχε αναφέρει για τη γιορτή της εκατονταετηρίδας ο Μητροπολίτης της Καμπάλας Ιωνάς.

www.stonisi.gr

Είναι ο πνευματικός ηγέτης περισσότερων από 100.000 κατοίκων της Ουγκάντα που είναι Ελληνορθόδοξοι Χριστιανοί. Ας σημειωθεί ότι στην Ουγκάντα υπάρχουν πάνω από 20 φυλές με διαφορετικές γλώσσες. Όπως τονίζει, η εκκλησία στην κεντρική Αφρική βρίσκεται υπό την Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλεξάνδρειας και γιορτάζει 100 χρόνια σημαντικής δουλειάς στη χώρα. Σήμερα, ο κλήρος αποτελείται από περίπου 80 ιερείς, 105 ορθόδοξες κοινότητες, σχολεία και ένα νοσοκομείο.

ΠΛΑΤΕΊΑ

Τα σχολεία της εκκλησίας διοικούνται από αυτή, αλλά ακολουθούν το εκπαιδευτικό σύστημα της Ουγκάντας. Πολλοί από τους σπουδαστές που έχουν ενισχυθεί οικονομικά από την εκκλησία, επιστρέφουν και διδάσκουν στα σχολεία. «Τα παιδιά γνωρίζουν για την Ορθοδοξία, γι’ αυτό έρχονται και μαθαίνουν στα σχολεία μας, έχουν επίσης τη δυνατότητα να μάθουν και ελληνικά», λέει.

Νεκτάριο στον Όσιο Λουκά, στο μοναστήρι με ψηφιδωτά στη Βοιωτία, στο Δίστομο, όπου ο δεύτερος είχε πάει για διακοπές των Χριστουγέννων, όντας στη Ριζάρειο, χωρίς ακόμα να ξέρει λέξη ελληνικά. «Η οικογένειά μου κι εγώ τον γνωρίσαμε εκεί, είδαμε ένα πολύ καθαρό πρόσωπο, τον αγαπήσαμε από την πρώτη στιγμή που τον αντικρίσαμε και έγινε μέλος της οικογένειάς μας» λέει ο κ. Μελινός που ο ίδιος συνέστησε τον π. Νεκτάριο στον Αρχιεπίσκοπο. Με τον αρχιεπίσκοπο «Ο Θεός, σκανδαλωδώς θα έλεγα, αγαπά τον π. Νεκτάριο», προσθέτει. Ο κ. Μελινός μετέβη στην αρχιεπισκοπή με τον π. Νεκτάριο, όπου ο αρχιεπίσκοπος, «με το πολύ χιούμορ που έχει, του είπε: “Τι κάθεσαι βρε παιδάκι μου μέσα στον ήλιο; Θα μαυρίσεις, έλα μέσα”». Ο αρχιεπίσκοπος «εξετίμησε όλη του την παρουσία και με ρώτησε τι όνομα να του δώσουμε, ενόψει της χειροτόνησης και του απάντησα Νεκτάριος» Ο π. Νεκτάριος μένει στην Ιερά Μονή Πεντέλης. Κάποιες φορές του λείπει η πατρίδα του. Αυτό που τον προβληματίζει και τον πονάει είναι ότι εδώ υπάρχει φαγητό παντού και πολλές φορές «το πετάνε, αυτό δεν το αντέχω» εξηγεί. «Αυτό που περνάτε είναι πολύ δύσκολο», τονίζει για το προσφυγικό. «Δεν γίνεται το νησί να έχει τόσο κόσμο, δεν μπορεί να το αντέξει» καταλήγει.

ΠΛΑΤΕΊΑ

www.stonisi.gr

ΠΑΜΕ ΒΟΛΤΑ

Στις φυσικές ομορφιές και τα μυστικά του Αμπελικού

του ΝΙΚΟΛΑ ΑΘΑΝΑΣΗ* Σε απόσταση 38 χιλιομέτρων από την πόλη της Μυτιλήνης, γατζωμένο στις παρυφές του Ολύμπου, βρίσκεται το Αμπελικό και μοιράζει απλόχερα με την επιβλητικότητά του, τις φυσικές ομορφιές και τα μυστικά του.

www.stonisi.gr

Το Βάκχειον ή Βάκχεον όπως λεγόταν η περιοχή στην αρχαιότητα, το σημερινό Αμπελικό, αποτελεί έναν από τους πιο ιδιαίτερους οικισμούς της Λέσβου. Είναι ένα από τα αρχαιότερα χωριά του νησιού, καθώς εκτιμάται ότι κατοικήθηκε τον 3ο π.Χ. αιώνα.

ΠΛΑΤΕΊΑ

Οδηγώντας από τη Μυτιλήνη προς τα χωριά του Πλωμαρίου κι επιλέγοντας την ορεινή διαδρομή από τη Μεγάλη Λίμνη, σε 40 λεπτά περίπου ο ταξιδιώτης φτάνει μπροστά σε ένα πολύχρωμο πανόραμα, που προκαλεί ακόμη και τον πιο ερασιτέχνη φωτογράφο για ένα «κλικ». Φτάνοντας, η πανοραμική θέα που αντικρίζουμε θα μας εντυπωσιάσει. Στην είσοδο του χωριού δεσπόζει ο Ναός του Αγίου Νικολάου, ο παλαιότερος Ναός της περιοχής, μια τρίκλιτη βασιλική. Στον περίβολο της εκκλησίας υπάρχει

το μουσείο ρητίνης, στο οποίο ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να ξεναγηθεί από τον δραστήριο ιερέα Στρατή Κακάμπουρα, μαθαίνοντας παράλληλα την ιστορία και την παράδοση της περιοχής. Να επισημάνουμε ότι με ενέργειες του ιερέα και των κατοίκων του χωριού δημιουργήθηκε η ομάδα εθελοντισμού «Άμπελος». Διακρίνεται ως μία από τις πιο δραστήριες εθελοντικές ομάδες, που με τις ενέργειές της έχει αναδείξει και έχει βοηθήσει σε πολλούς τομείς το χωριό στο βαθμό του δυνατού. Αφήνοντας πίσω μας την εκκλησία και περνώντας το μικρό γεφυράκι, ανεβαίνουμε σιγά-σιγά προς το χωριό. Μπροστά μας ξεπροβάλλουν τα χρωματιστά του σπίτια με τις πολύχρωμες πόρτες και παράθυρα, με τις αυλές και τις βεράντες τους γεμάτες λογιών - λογιών λουλούδια. Οι λιγοστοί κάτοικοι του χωριού είναι φιλόξενοι και πρόθυμοι να μας ξεναγήσουν και να διηγηθούν ιστορίες της περιοχής. Στο κέντρο του χωριού υψώνεται ένας ορθογώνιος πύργος ύψους 16 μέτρων, γνωστός ως «Πύργος των Γατελούζων». Παλιό-

ΠΛΑΤΕΊΑ

www.stonisi.gr

τερα το ύψος του έφτανε μέχρι τα 27 μέτρα, αλλά δυστυχώς και εδώ ο «πανδαμάτωρ» χρόνος αλλοίωσε την αρχική μορφή του. Η ονομασία του οφείλεται στην Γενοβέζικη περίοδο κατά την οποία χτίστηκε, δηλαδή κατά την περίοδο 1355 - 1462 μ.Χ. Βάσει πηγών ο πύργος χρησιμοποιήθηκε πρωτίστως ως παρατηρητήριο, αλλά συγχρόνως ήτανε και καστρόπυργος αφού είναι γνωστό ότι οι πειρατές στα χρόνια εκείνα φτάνανε μέχρι και σε αυτά τα χωριά. Στα δύο καφενεία του χωριού, ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να γνωρίσει τους κατοίκους, να πιει καφέ και να απολαύσει την ηρεμία που προσφέρει το τοπίο. Επιπλέον, από το τοπικό μικρό παντοπωλείο υπάρχει η δυνατότητα να εφοδιαστεί με τα απαραίτητα για να ξεκινήσει μια υπέροχη περιπατητική διαδρομή με προορισμό την κορυφή του Ολύμπου. Στο χωριό υπάρχει ξενώνας του Ιερού Ναού που μπορεί να φιλοξενήσει επισκέπτες που επιθυμούν να διανυκτερεύσουν στο χωριό. Πληροφορίες στα τηλέφωνα 22520 91067 και 6972881341 Επειδή η διαδρομή Αμπελικού - Προφήτη Ηλία είναι από τις πιο ενδιαφέρουσες σας δίνουμε ορισμένες πληροφορίες. Η διαδρομή με προορισμό την κορυφή του βουνού του Ολύμπου και συγκεκριμένα το εκκλησάκι του προφήτη Ηλία, ξεκινάει από τον

μικρό δρόμο για το ξωκλήσι της Παναγιούδας. Αμέσως μετά θα συναντήσουμε το ανηφορικό μονοπάτι το οποίο θα ακολουθήσουμε περπατώντας παράλληλα με το ποτάμι, ανάμεσα σε πεύκα, καστανιές, πλατάνια, ροδιές, και καρυδιές. Εδώ να σημειώσουμε ότι θέλει ιδιαίτερη προσοχή, γιατί η βλάστηση είναι πολύ πυκνή και σε ορισμένα σημεία μπορεί να έχει κλείσει το μονοπάτι. Μετά από αρκετή ώρα διαδρομής θα βρεθούμε στη δεξαμενή του χωριού και σε περίπου 15 λεπτά φτάνουμε μπροστά σε ένα περιφραγμένο χώρο. Συνεχίζουμε την πορεία μας δίπλα στην περίφραξη και στον χωμάτινο δρόμο που συναντάμε, στρίβουμε δεξιά. Η λιγοστή, μα υπάρχουσα σηματοδότηση θα μας βοηθήσει να φτάσουμε έως τον ασφάλτινο δρόμο. Από εκεί, καλύτερα σηματοδοτημένα μονοπάτια θα μας οδηγήσουν στην κορυφή του Ολύμπου. Η θέα και οι εικόνες που αντικρίζουμε θα μας δώσουν τη χαρά να απολαύσουμε ολόκληρο το νησί από ψηλά, 960 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας! Αφεθείτε στην ομορφιά των χρωμάτων και απολαύστε τον έρωτα της φύσης!

www.stonisi.gr

Από αυτό το μαγικό σημείο θα ξεκινήσει το υπέροχο ταξίδι της επόμενης διαδρομής με προορισμό την κωμόπολη της Αγιάσου.

ΠΛΑΤΕΊΑ

*Ευχαριστούμε τον Παναγιώτη Θαλασέλλη (Νταλάρα) για τη βοήθεια. Η διαδρομή έγινε παρέα με τους Μάριο Λουτραγώτη, Μανώλη Αβαγιανό και Μερόπη Μυρίκου.

ΕΚΤΌΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ

«Δρόμοι του νερού» στον Κιρκινετσ’ Μαχαλά

Του ΜΑΚΗ ΑΞΙΩΤΗ Αυτό το γραπτό, έρχεται να συμπληρώσει τα μνημεία, τις Κρήνες, που έδιναν το νερό σ’αυτή την περιοχή, στα σοκάκια της δυτικής πλαγιάς του λόφου του Κάστρου, στον Μαχαλά των μικρών γερακιών, των κιρκινεζιών, που φώλιαζαν στις στέγες των σπιτιών! Να συμπληρώσει αυτά που παρουσιαστήκαν στο Αρχαιολογικό Μουσείο, τον Οκτώβριο του 2019. Θεωρώ σαν σημαντικότερη την Κρήνη της οδού Κινικίου, που παραμένει μόνο το μαρμάρινο στηθαίο, κολλημένο σε τοίχο! Η κατεστραμμένη με καλέμι επιγραφή, την κατατάσσει στις δευτερεύουσες κρήνες του Χασάν Πασά Τζεζάερλη και η οποία ακολούθησε την μοίρα των άλλων παρόμοιων, μετά το 1922. Το μοναδικό της στοιχείο είναι ο σταυρός που χαράχτηκε στη θέση κάποιου διακοσμητικού στοιχείου (ίσως της τουλίπας) και τα χαραγμένα grafiti, με τα αρχικά (ίσως των στρατιωτών) σε καρδιές με την ελληνική σημαία και ένα μικρό καράβι.(φώτο 1,2,3)

Μια άλλη κρήνη, στην οδό Μαιάνδρου, μαρμάρινη, με υπέροχο κλειδί και ροζέτες στο τόξο, ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΖΑΧΑΡΙΑ ΕΔΑΠΑΝΗΣΕ το 1901. Αυτή ανήκει στις χαρισμένες από ιδιώτες στους δημότες. (φώτο 4,5)

www.stonisi.gr

ΠΛΑΤΕΊΑ

7 Στην πλατεία του Αϊ Γιάννη του Αρμένη, η κρήνη στη ρίζα των πλατάνων αποτελούνταν από τον μαρμάρινο κυλινδρικό οβελίσκο και το διαμπερές άνοιγμα της παροχής του νερού! Τώρα βρίσκεται στην άκρη, επάνω σε μια βάση αρχαίας κολώνας.(φώτο 6) Ψηλά, στην οδό Δαγκλή, η κρήνη φέρει τον χαζινέ της και είναι κτισμένη με τούβλα και τον ντόπιο ηφαιστειακό ιγκνιβρίτη!(φώτο 7) Πιο επάνω υπάρχει η μαρμάρινη κρήνη του Νεραντζόπουλου, του 1899!

www.stonisi.gr

Τέλος, στο κάτω μέρος της οδού Περγάμου, η Κρήνη στέκεται στα δεξιά του δρόμου , χωρίς το τόξο της , με τους πεσσούς, και τη γούρνα κατασκευασμένα από ηφαιστειακά πετρώματα ροζ ιγκνιβρίτη και μαύρο βασάλτη. Το στηθαίο, μαρμάρινο δεν φέρει επιγραφή!(φώτο 8)

ΠΛΑΤΕΊΑ

Έτσι όλες μαζί οι κρήνες του μαχαλά που διασώζονται και που χάριζαν το νερό στα σοκάκια., σίγουρα από το 1789 και μετά, πάντα συνδεδεμένες με το εκάστοτε δίκτυο (αρχικά του Χασάν Πασά προς τους Χαζινέδες τους και μετά απευθείας στις κάνουλες τους) είναι δέκα, μαζί μ’ αυτή που της μένει μόνο ο μισογκρεμισμένος χαζινές! Ο μαρμάρινος Κατουρλά Τσεσμές, στην οδό Κομνηνάκη, η Κρήνη της οδού Θέμιδος και η επάνω Κρήνη της οδού Περγάμου (μοναδικά μνημεία της Πόλης, παρόμοιας τεχνοτροπίας) συμπληρώνουν την κληρονομιά που απέμεινε, μετά από ανιστόρητες καταστροφές, που στέρησαν την πόλη από μνημεία όπως το Καστρέλι και οι υπέροχες μεγάλες Κρήνες που χάρισε στην πόλη ο Χασάν Πασά Τζεζάερλη , τον 18ο αι.! Ιδιαίτερα αυτή, μπροστά στον Ερμή της Επάνω Σκάλας , με το καφενείο στον επάνω όροφο! Πιστεύω ότι η πρωτοβουλία του συλλόγου του Κιρκινέτσ’ μαχαλά, να σηματοδοτήσει πολιτισμικές διαδρομές θα πρέπει να επεκταθεί σ’όλη την πόλη, που ευτυχώς διατηρεί ακόμα αρκετές κρήνες σκορπισμένες παντού!

www.stonisi.gr

ΠΛΑΤΕΊΑ