ΠΛΑΤΕΙΑ #13 by PLATEIA_FreePress

ΤΕΥΧΟΣ #13 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2020

www.stonisi.gr

freepress

ꐃ锃꜃鴃餃騃霃锃ꐃ鄃餃ꄃ餃鄃

www.stonisi.gr

锃⸀ 鈃⸀ 錃鐃鼃ꔃꐃ鼃ꌃ

ΠΛΑΤΕΊΑ

EDITORIAL

Γενάρης το λοιπόν. Μήνας πρώτος του 2020. Μετράει ανάποδα κι αυτός ο χρόνος. Με μια φωτογραφία του Στρατή Μπαλάσκα από τους κολασμένους της Μόριας. Και με τον λόγο του συμπατριώτη μας, του Οδυσσέα: «Το βράδυ ανάψαμε φωτιά Και τραγουδούσαμε γύρω τριγύρω: Φωτιά ωραία φωτιά μη λυπηθείς τα κούτσουρα Φωτιά ωραία φωτιά μη φτάσεις ως τη στάχτη Φωτιά ωραία φωτιά καίγε μας λέγε μας τη ζωή.»

www.stonisi.gr

@stonisi.gr

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ Θράσος Αβραάμ | ART DIRECTOR Ιωάννα Βαριά | ΕΚΤΥΠΩΣΗ Δούκας Print ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΌ ΥΛΙΚΌ: ΕΞΩΦΥΛΛΟ ΝΙΚΟΛΑΣ ΑΘΑΝΑΣΗΣ | ΣΕΛ 5-7 ΜΥΡΣΊΝΗ ΒΑΡΤΉ - ΜΑΤΑΡΆΓΚΑ | ΣΕΛ 8-9 ΜΑΝΩΛΗΣ

ΑΝΤΩΝΑΚΗΣ | ΣΕΛ 14 ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ | ΣΕΛ 20-22 ΜΑΡΙΝΑ ΣΤΑΜΑΤΗ | ΣΕΛ 24 ΝΙΚΟΛΑΣ ΑΘΑΝΑΣΗΣ | ΣΕΛ 26 ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ

www.stonisi.gr

ΈΚΔΟΣΗ Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση (ΚΟΙN.Σ.ΕΠ) ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ | ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Κομνηνάκη 9 Μυτιλήνη Τ.Κ. 81100, Τηλ: 22510 28000, e-mail: stonisigr@gmail.com, plateiafreepress@gmail.com

ΠΛΑΤΕΊΑ

ΠΕ ΡΙΕ ΧΌ ΜΕ ΝΑ 20

www.stonisi.gr

ΠΛΑΤΕΊΑ

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΕΥΧΟΣ #13 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2020

05 08 10 14 16 20 24 26

ΣΚΟΥΠΙΔΌΤΟΠΟΙ ΤΗΣ ΛΈΣΒΟΥ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΊΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΉ ΠΑΓΚΟΣΜΙΌΤΗΤΑ ΕΞΕΡΕΥΝΏΝΤΑΣ ΤΗΝ ΟΥΤΖΆΚΑΙ ΤΟ ΡΩΜΑΪΚΌ ΥΔΡΑΓΩΓΕΊΟ ΤΗΣ ΜΌΡΙΑΣ Η ΛΈΣΒΟΣ ΤΩΝ ΧΙΛΊΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΆΤΩΝ «ΦΛΕΡΤΆΡΕΙ» ΜΕ ΤΡΙΠΛΉ ΕΚΠΡΟΣΏΠΗΣΗ ΣΤΗΝ ΟΛΥΜΠΙΆΔΑ ΝΈΩΝ ΤΟΥ 2022, ΠΟΥ ΘΑ ΔΙΕΞΑΧΘΕΊ ΣΤΗ ΣΕΝΕΓΆΛΗ Ο ΓΕΊΤΟΝΆΣ ΜΑΣ ΓΙΆΝΝΗΣ ΜΑΚΡΙΔΆΚΗΣ ΟΙ ΜΑΘΗΤΈΣ ΤΗΣ ΆΓΡΑΣ ΠΑΡΟΥΣΙΆΖΟΥΝ ΈΝΑ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΌ ΠΑΚΈΤΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΜΌ ΣΤΗ ΛΈΣΒΟ ΚΑΙ ΤΟ ΒΌΡΕΙΟ ΑΙΓΑΊΟ ΤΑΞΊΔΙ ΜΌΝΟΣ Ή ΜΕ ΓΚΡΟΥΠ ΠΡΑΚΤΟΡΕΊΟΥ;

ΒΌΛΤΑ ΣΤΟΝ ΛΕΠΈΤΥΜΝΟ Ο ΜΕΓΆΛΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΛΌΓΟΣ ΘΌΔΩΡΟΣ ΠΑΡΑΔΈΛΛΗΣ ΠΟΥ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΉΘΗΚΕ

Τo θέμα της ΠΛΑΤΕΙΑΣ

Όμορφη θέα και πολλά ημίεργα

Στο αρχαίο λατομείο της Μόριας

Σκουπιδότοποι της Λέσβου στην αρχαία πολιτισμική παγκοσμιότητα

της ΜΥΡΣΊΝΗΣ ΒΑΡΤΉ - ΜΑΤΑΡΆΓΚΑ* Τα αρχαία λατομεία, μνημεία της φύσης και του ανθρώπου, από τα οποία προήλθαν τα υλικά δομής των μνημείων και άλλων αριστουργημάτων τέχνης (αγάλματα και άλλα γλυπτά), είναι αναμφισβήτητα ένα μεγάλο εθνικό κεφάλαιο γεωλογικής, αρχαιολογικής και ιστορικής σπουδαιότητας. Γι’ αυτό και κατατάσσονται από πλευράς μνημειακής αξίας στον ανώτατο βαθμό και ως εκ τούτου απορρέουν υποχρεώσεις υψηλού βαθμού προστασίας Επιπλέον, στο Αιγαίο αποκτούν ακόμη μεγαλύτερη σπουδαιότητα, διότι καταδεικνύουν τη διαχρονικότητα του Ελληνισμού. Δυστυχώς, τα περισσότερα από αυτά βρίσκονται σε κατάσταση ακραίας εγκατάλειψης, αν και προστατεύονται από τον αρχαιολογικό νόμο. Ένα από αυτά είναι το γνωστό αρχαίο λατομείο Μόριας που βρίσκεται σε απόσταση μόλις πέντε χιλιομέτρων από τη Μυτιλήνη, στον δρόμο προς τη Μόρια, μετά τη διασταύρωση του Καρά Τεπέ.

Τρόπος εξόρυξης κιόνων

Είναι ένα από τα μεγαλύτερα - ίσως το μεγαλύτερο - και τα ωραιότερα της Μεσογείου. Είναι το μοναδικό αρχαίο λατομείο της Μεσογείου, το οποίο βρίσκεται σε απόσταση πέντε λεπτών από πόλη (Μυτιλήνη), με πολύ καλή πρόσβαση, με όμορφη θέα και τα περισσότερα ημίεργα (μισοτελειωμένοι κίονες, κιονόκρανα., πεσσοί κ.ά.) Παρουσίασε τη μεγαλύτερη ακμή λειτουργίας του κατά τη Ρωμαϊκή εποχή, όμως υπάρχουν αποδείξεις ότι χρησιμοποιήθηκε για εξόρυξη λίθων και σε παλιότερους από τους Ρωμαϊκούς χρόνους και συγκεκριμένα κατά την κλασική και Ελληνιστική περίοδο, όπως και σε μεταγενέστερους χρόνους. Στη Ρωμαϊκή εποχή είναι γνωστό με την ονομασία «Marmor Lesbium» και είναι μια ποικιλία του «Biggio Antico». . μεία της Μόριας, είναι ανθρακικός, άνω Τριαδικής ηλικίας (περίπου 180 εκατομμυρίων χρόνων). Είναι σκούρο έως ανοικτό γκρι, κυρίως, ασβεστολιθικό πέτρωμα, κατά θέσεις έντονα κρυσταλλικό και κατά θέσεις διατηρεί τα αρχικά ιζηματογε-

Τεράστιοι όγκοι λατυπών που αποδεικύουν τις μεγάλες ποσότητες πετρωμάτων που εξορύχτηκαν

νή χαρακτηριστικά του, όπως απολιθώματα (Megalodon sp.κ.ά.), ιζηματογενείς δομές που επιτρέπουν τον προσδιορι-

www.stonisi.gr

Ο λιθολογικός σχηματισμός, που φιλοξενεί τα αρχαία λατο-

ΠΛΑΤΕΊΑ

Χάρτης μνημείων σε περιοχές της Μεσογείου όπου χρησιμοποιήθηκε το ΄΄μάρμαρο΄΄ της Μόριας (L. Lazzarini, 2002)

σμό της προέλευσης των δομικών λίθων που έχουν εξαχθεί από τα αρχαία λατομεία της Μόριας.

Καπιτωλίου, της Giulia Pia που βρίσκεται σήμερα στο Μουσείο του Βατικανού και άλλων.

Τα ίχνη των εργαλείων (tool marks) που δείχνουν τον τρόπο και το χρόνο λάξευσης και εξόρυξης διαγράφονται έντονα, λόγω του χρώματος του πετρώματος. Έτσι, αποτελούν ένα πολύ καλό εκπαιδευτικό παράδειγμα αρχαίας τεχνολογίας στην εξόρυξη με το χαρακτηριστικό τρόπο λάξευσης Ρωμαϊκής εποχής («φτερό πτηνού» ή «ψαροκόκαλο»).

Εκτός αυτών, θα πρέπει να σημειώσουμε την παρουσία λιθόστρωτου μονοπατιού που οδηγεί στο υπέροχο τοξωτό Ρωμαϊκό υδραγωγείο στον πράσινο ελαιώνα της Μόριας.

Οι τεράστιοι όγκοι λατυπών που προήλθαν από τη διεργασία εξόρυξης και τοπικής επεξεργασίας των πετρωμάτων δεικνύουν τις μεγάλες ποσότητες αυτών που εξορύχτηκαν. Όπως φαίνεται στον χάρτη περιοχών της Μεσογείου,

Βέβαια, πέρα από τις παραπάνω και εν συντομία αναφερόμενες επιστημονικές παρατηρήσεις και αποτελέσματα, θα πρέπει να τονίσουμε τις καταστροφές που δημιούργησαν προσπάθειες σύγχρονης λατόμευσης τόσο στα αρχαία μέτωπα όσο και σε ημίεργα (οικοδομικό υλικό, ασβέστης). Προκαλεί, επίσης, θλίψη η χρήση τους ακόμη και σήμερα ως σκουπιδότοποι με κίνδυνο, πέρα από την αισθητική υποβάθμιση τους και τη δυσοσμία της περιοχής, της δημόσιας υγείας λόγω της φύσης των απορριμμάτων και της ακα-

που δόθηκε από τον καθηγητή Lorenzo Lazzarini το 2002, το πέτρωμα της Μόριας μεταφέρθηκε και χρησιμοποιήθηκε σε πάρα πολλά μνημεία, όχι μόνο της Ρώμης και άλλων πόλεων της Ιταλίας, αλλά και σε όλη τη επικράτεια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, δηλαδή σχεδόν σε όλο τον κόσμο εκείνης της εποχής. Επίσης, έχει χρησιμοποιηθεί και επαναχρησιμοποιηθεί σε πολλά μνημεία της αρχαίας Μυτιλήνης, όπως στο αρχαίο Θέατρο, στη Ρωμαϊκή αγορά, στο Ρωμαϊκό υδραγωγείο, στο Κάστρο, στο Γενί Τζαμι, στην Παναwww.stonisi.gr

γιά Τρουλωτή κ.ά., σε μνημεία της αρχαίας Περγάμου.

ΠΛΑΤΕΊΑ

Έτσι, δίδεται και η απάντηση στο ερώτημα πού πήγαν αυτές οι τεράστιες ποσότητες μαρμάρου που εξορύχτηκαν από τα αρχαία λατομεία της Μόριας. Επίσης, αναφέρεται ότι έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως για την κατασκευή αγαλμάτων, όπως της Αφροδίτης του

Ωραίο μέτωπο εξόρυξης με το χαρακτηριστικό τρόπο λάξευσης ρωμαϊκής εποχής

η Πολιτεία ώστε να προχωρήσει η ανάδειξη των αρχαίων λατομείων της Μόριας από την αρμόδια Αρχαιολογική υπηρεσία με την οριοθέτηση του, τον καθαρισμό του, τον προσδιορισμό των μονοπατιών και άλλων πιο εξειδικευμένων εργασιών ως επισκέψιμο πολιτιστικό, τουριστικό και εκπαιδευτικό χώρο. Θα αποτελέσει μέρος εξαιρετικής πολιτιστικής (και πράσινης) διαδρομής που μπορεί να ξεκινάει από τη Μυτιλήνη μέχρι την προϊστορική Θερμή, μέσω του αρχαίου λατομείου της Μόριας, του εντυπωσιακού τοξωτού Ρωμαϊκού Υδραγωγείου και των μνημείων της «νεώτερης» Θερμής. Είναι κρίμα να έχουμε αυτό τον ανεκτίμητο θησαυρό ανεκμετάλλευτο και σκουπιδότοπο.

ταλληλότητας τους για επιφανειακή απόρριψη (π.χ. υπόλοιπα κατεργασίας σφαγείων), που επανειλημμένα έχει τονιστεί στο παρελθόν από τον δημοσιογράφο Στρατή Μπαλάσκα στις εφημερίδες «Εμπρός» και « Ελευθεροτυπία». Δικαιολογημένα, λοιπόν, θα πρέπει να επέμβει και να βοηθήσει

* Τα αναφερόμενα αποτελούν μέρος των αποτελεσμάτων ερευνητικού έργου με τίτλο: «Αρχαία Λατομεία Αιγαίου: Καταγραφή, Μελέτη και Ανάδειξη», που υλοποίησε το Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών σε συνεργασία και με το Υπουργείο Πολιτισμού και το Πανεπιστήμιο της Βενετίας και επιχορηγήθηκε από το Υπουργείο Αιγαίου. (2002-2005).

www.stonisi.gr

Το σκαλοπάτι στην Παναγιά την Τρουλωτή με την πληθώρα των απολιθωμάτων (Megalodon sp.)

ΠΛΑΤΕΊΑ

ΠΑΜΕ ΒΟΛΤΑ;

Εξερευνώντας την Ουτζά και το Ρωμαϊκό υδραγωγείο της Μόριας

του ΜΑΝΩΛΗ ΑΝΤΩΝΑΚΗ

www.stonisi.gr

Γενάρη μήνα και παρά την παγωνιά οι διαδρομές κοντά στην πόλη της Μυτιλήνης έχουν την τιμητική τους. Έτσι περπατήσαμε και σας προτείνουμε τη διαδρομή που ξεκινάει από τον χώρο στάθμευσης του Lidl και φτάνει μέχρι και το ρωμαϊκό υδραγωγείο της Μόριας περνώντας από το ξωκλήσι της Ουτζάς. Η συγκεκριμένη πεζοπορική διαδρομή αποτελεί μια περιπλάνηση στη ρωμαϊκή και μεταβυζαντινή ιστορία του νησιού με πλούσια ίχνη μιας άλλης εποχής.

ΠΛΑΤΕΊΑ

Διασχίζοντας τον δρόμο απέναντι από τον χώρο στάθμευσης του Lidl θα ανηφορίσουμε τον ασφαλτόδρομο προς τα βιομηχανικά κτήρια. Έπειτα από μερικά μέτρα θα μπούμε στον χωματόδρομο που στην αρχή μόνο μερικές στάνες και χαμηλή βλάστηση θα μπορούμε να παρατηρήσουμε. Ανηφορίζοντας και εκεί που ξεκινάνε οι πρώτες συστάδες δέντρων θα βρεθούμε σε ένα σταυροδρόμι. Ο κατηφορικός δρόμος πάει προς το αρχαίο λατομείο της Μόριας, όμως εμείς θα επιλέξουμε τον δρόμο που ανηφορίζει στα αριστερά μας. Στο τέλος της ανηφόρας θα βρούμε ένα υπόστεγο στο υψηλότερο σημείο της περιοχής. Εκεί είναι καλή ευκαιρία για φωτογραφίες, καθώς φαίνεται όλη η ανατολική ακτογραμμή του νησιού μέχρι τα παράλια της Μικράς Ασίας. Κατηφορίζοντας προς τα δυτικά στο μονοπάτι η βλάστηση αλλάζει το τοπίο καθώς

οι βελανιδιές και τα πουρνάρια επικρατούν σε όλη την περιοχή. Μερικά μέτρα αφού μπούμε στο μονοπάτι θα βρούμε τα θεμέλια ενός μεσαιωνικού κτίσματος καθώς και διάσπαρτα απομεινάρια από κεραμικά σε όλη την περιοχή. Δεν είναι τυχαίο ότι η συγκεκριμένη διαδρομή έχει τόσα στοιχεία που μαρτυρούν την έντονη παρουσία ζωής κατά την αρχαιότητα αφού το συγκεκριμένο πέρασμα ένωνε την πόλη της Μυτιλήνης με τους ελαιώνες και τους οπωρώνες, καθώς και με άλλες πόλεις του νησιού. Περπατώντας μέσα από τις βελανιδιές μπορούμε να δούμε τη φύση. Μανιτάρια, ασφόδελοι και διάφορες πόες συνθέτουν το τοπίο. Έπειτα από λίγη πεζοπορία θα φτάσουμε στην εγκαταλελειμμένη βίλα δίπλα στους ελαιώνες που δουλεύονται μέχρι και σήμερα. Μια βόλτα γύρω από το εγκαταλελειμμένο κτήριο είναι αρκετή για να καταλάβουμε ποσό επιβλητικό θα ήταν στα «νιάτα» του. Πίσω από το κτήριο υπάρχει μια υδατοδεξαμενή που θα κάλυπτε τις ανάγκες

σε νερό. Εκεί υπάρχει εντοιχισμένη μια ρωμαϊκή επιγραφή. Μπορούμε να υποθέσουμε ότι αυτή και αλλά ρωμαϊκά κατάλοιπα χρησιμοποιήθηκαν ως οικοδομικά υλικά σε μεταγενέστερα κτήρια. Φεύγοντας από το κτήριο και συνεχίζοντας το μονοπάτι μας θα βρεθούμε στην Παναγία της Ουτζάς, ένα μικρό ξωκλήσι μέσα στους ελαιώνες και στους ασφοδέλους. Από την Παναγία της Ουτζάς ξαναμπαίνουμε στο μονοπάτι μας που είναι ένας αγροτικός δρόμος και για περίπου δυο χιλιόμετρα πεζοπορούμε με ένα ανηφορικό σημείο. Στο μέσο της διαδρομής θα αντικρίσουμε από απόσταση το ρωμαϊκό υδραγωγείο της Μόριας και από πίσω του τη θεά μέχρι τη θάλασσα, μια σπάνια εικόνα για όσους έχουν συνηθίσει να προσεγγίζουν το υδραγωγείο από την πλευρά της Μόριας. Φτάνοντας μετά από λίγη πεζοπορία στο υδραγωγείο μπορούμε να δούμε τις αψίδες και ένα μικρό σημείο του αγωγού που σώζεται στην κορυφή.

www.stonisi.gr

Αυτό το μεγάλο υδρευτικό έργο έφερνε νερό από τον Όλυμπο, μέσα από ένα περίπλοκο σύστημα υδροδότησης μέσα από πολλούς υδατόπυργους και υδρογέφυρες σε όλο το νησί. Το υδρευτικό αυτό σύστημα δημιουργήθηκε, καθώς η πόλη της Μυτιλήνης άκμαζε καιοι υδρευτικές ανάγκες ολοένα και αυξάνονταν.

ΠΛΑΤΕΊΑ

ΣΤΑ ΣΟΚΆΚΙΑ….

«Ράλλυ»… Μυτιλήνη – Ντακάρ!

www.stonisi.gr

Η Λέσβος των χιλίων προβλημάτων «φλερτάρει» με τριπλή εκπροσώπηση στην Ολυμπιάδα Νέων του 2022, που θα διεξαχθεί στη Σενεγάλη

ΠΛΑΤΕΊΑ

του ΒΑΓΓΕΛΗ ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ Εδώ και 40 χρόνια, το «ΡάλλυΠαρίσι – Ντακάρ» αποτελεί τον πιο δύσκολο αγώνα στον χώρο του μηχανοκίνητου αθλητισμού. Σε ακραίες συνθήκες, οδηγοί και αναβάτες παλεύουν να ολοκληρώσουν τις κακοτράχηλες διαδρομές, ώστε να πετύχουν -ασφαλείς και κυρίως υγιείς- τον μεγάλο στόχο του τερματισμού στην πιο απαιτητική μηχανοκίνητη δοκιμασία παγκοσμίως. Αντίστοιχης δυσκολίας φαντάζειγια τη Λέσβο των χιλίων προβλημάτων, σε έναν αδόκιμο ενδεχομένως παραλληλισμό, να καταφέρει να εκπροσωπηθεί επάξια στους Ολυμπιακούς Αγώνες Νέων του 2022, που θα διεξαχθούν στο Ντακάρ της Σενεγάλης. Μια διοργάνωση που καταγράφηκε στη μνήμη όλων μας, χάρη στην τεράστια διάκριση της Όλγας Φιάσκα στο βάδην, στο Μπουένος Άιρες το 2018. Η «μικρή» Ολυμπιάδα, μια προσομοίωση του κορυφαίου αθλητικού ραντεβού του πλανήτη, διεξάγεται επίσης κάθε τέσσερα χρόνια, με τη συμμετοχή των «wonderkids» κάτω των 18 ετών, από κάθε γωνιά του πλανήτη. Οι κορυφαίοι αθλητές και αθλήτριες αυτής της ηλικίας παίρνουν πραγματική γεύση Ολυμπισμού, σε μια διοργάνωση που δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από την αίγλη των κανονικών Ολυμπιακών Αγώνων. Με Ολυμπιακό Χωριό που χτίζεται για τις ανάγκες κάθε διοργάνωσης, φαντασμαγορικές Τελετές Έναρξης και Λήξης, σπουδαίο ανταγωνισμό, αλλά και κίνητρο την κατάκτηση ενός μεταλλίου, που θα επιτρέψει στον καθένα να μείνει στο πάνθεον της ιστορίας, κάθε «παιδί-θαύμα» του παγκόσμιου αθλητισμού προσπαθεί να φτάσει στη διάκριση. Η Όλγα έδειξε τον δρόμο Το 2018, ένα κορίτσι από τα Πάμφιλα απέδειξε πως τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο, ακόμα και αν φαντάζει σχεδόν αδύνατο. Η Όλγα Φιάσκα κατέκτησε το χάλκινο μετάλλιο

στα 5.000μ βάδην, ανέβηκε στο ολυμπιακό βάθρο και έστειλε μήνυμα ελπίδας σε κάθε νεαρό αθλητή και αθλήτρια του νησιού μας. Πως με σκληρή δουλειά, επιμονή και στοχοπροσήλωση, μπορεί να είναι ο επόμενος ή η επόμενη, που θα προκαλέσει ρίγη συγκίνησης σε όλους τους Λέσβιους, με μια ανάλογη επιτυχία σε τέσσερα χρόνια στην επόμενη διοργάνωση, που θα φιλοξενηθεί στο Ντακάρ της Σενεγάλης. Μπορεί να ακούγεται ουτοπικό, όμως η Λέσβος έχει τη δυνατότητα να εκπροσωπηθεί το 2022 στην Αφρική τουλάχιστον με τρεις αθλητές και αθλήτριες. Και μάλιστα, όχι απλώς για τη χαρά της συμμετοχής, αλλά διεκδικώντας -την υγεία τους να έχουν τα παιδιά-εξίσου σημαντικές διακρίσεις, ανεβαίνοντας γιατί όχι ακόμα και στο ολυμπιακό βάθρο. Όπως συνέβη και με την Όλγα. Εξάλλου, οι τρεις φερέλπιδες αθλητές μας έχουν δείξει δείγματα του σπουδαίου τους ταλέντου μέχρι σήμερα, ενώ το 2022 θα βρίσκονται την κατάλληλη στιγμή στην κατάλληλη ηλικία για να διεκδικήσουν όσα περισσότερα μπορούν, στο κορυφαίο αγωνιστικό επίπεδο.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΠΙΤΑΔΟΣ Αθλητής του τριάθλου ο Παναγιώτης Μπιτάδος, δουλεύει σκληρά καθημερινά για να ακολουθήσει τα χνάρια του προπονητή του, Βασίλη Κρομμύδα. Ενός ανθρώπου, που ως τριαθλητής εκπροσώπησε την Ελλάδα σε δύο Ολυμπιάδες. Παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει καθημερινά ο νεαρός Μυτιληνιός, λόγω της έλλειψης κολυμβητηρίου ή της υποστήριξης από την πολιτεία, ο Μπιτάδος δεν το βάζει κάτω και κάνει περήφανη όχι μόνο τη Λέσβο, αλλά και όλη την Ελλάδα, σε όποιον αγώνα κι αν λάβει μέρος. ταθλητή Ελλάδας, κέρδισε το XTERRAGreece στην ηλικία 15-19 ετών, βγήκε 5ος στον ευρωπαϊκό τελικό του XTERRA που έγινε στην Τσεχία και κατάφερε, χάρη στην οικονομική υποστήριξη απλών ανθρώπων, μέσα από ένα διαδικτυακό crowdfundingνα ταξιδέψει στημακρινή Χαβάη τον Οκτώβριο για τον παγκόσμιο τελικό της διοργάνωσης, κερδίζοντας μάλιστα το χάλκινο μετάλλιο και μαζί το θαυμασμό της παγκόσμιας κοινότητας του τριάθλου για όσα σημαντικά έχει πετύχει μόλις στα 15 του χρόνια!

www.stonisi.gr

Μέσα στο 2019, κατέκτησε τον τίτλο του πρω-

ΠΛΑΤΕΊΑ

ΕΛΕΝΗ ΛΕΒΕΝΤΕΛΛΗ Στον αθλητισμό τυχαίνει πολλές φορές το «μήλο» να πέφτει κάτω από τη «μηλιά» και στην περίπτωση της Ελένης Λεβεντέλλη υπήρχαν πολλά εξαρχής, για να την ωθήσουν προς την κωπηλασία. Εγγονή του Μαρίνου Ζαχαρίου, κόρη της Άννας Ζαχαρίου και εύλογα ο Ναυτικός Όμιλος Μυτιλήνης αποτέλεσε δεύτερο σπίτι της απόμικρή ηλικία. Σταδιακά, χάρη στη σκληρή προπόνηση και τις πολύτιμες συμβουλές των προπονητών της, η Λεβεντέλλη έφτασε στην κορυφή της ηλικιακής της κατηγορίας στο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα και έβαλε πλώρη για μεγαλύτερες διακρίσεις. Το καλοκαίρι θριάμβευσε στους Βαλκανικούς Αγώνες, κατακτώντας δύο χρυσά μετάλλια ως κορασίδα, βάζοντας φαρδιά – πλατιά την υπογραφή της στη διοργάνωση, ως ένα από τα σπουδαία, ανερχόμενα ταλέντα ενός αθλήματος, που παραδοσιακά προσφέρει σημαντικές διακρίσεις στη χώρα μας. Δυσκολίες, αν μη τι άλλο, πολλές. Στον ΝΟΜ η προσπάθεια που γίνεται για να εξασφαλιστούν αξιοπρεπείς συνθήκες προπόνησης στα παιδιά που επιμένουν να κωπηλατούν, είναι αξιοζήλευτη, ενώ με την ταυτόχρονη στήριξη της οικογένειάς της η Ελένη κάνει σταθερά βήματα προόδου χρόνο με το χρόνο. ΣΤΑΥΡΙΝΑ ΓΑΡΥΦΑΛΛΟΥ Η δική της περίπτωση είναι κάπως διαφορετική από τις δύο προηγούμενες, όμως κανείς δεν μπορεί να παραβλέψει πως υπάρχουν κοινές συνισταμένες. Μπορεί να ζει στην Αθήνα, όμως κατάγεται από τη Λέσβο και συγκεκριμένα από τη Γέρα, έχοντας συνδέσει τις καλοκαιρινές της διακοπές με το νησί. Διακρίνεται στο ιδιαίτερο άθλημα της ξιφασκίας και σαρώνει κυριολεκτικά τα μετάλλια εντός και εκτός συνόρων στην ηλικία της. Πρόσφατα, στις αρχές του 2020, αναδείχθηκε πρωταθλήτρια Ελλάδας στο ξίφος ασκήσεως και μεγάλος της στόχος είναι να βρεθεί το 2022 στο Ντακάρ. Και γιατί όχι, να ανέβει και στο βάθρο των Ολυμπιακών Αγώνων Νέων.

www.stonisi.gr

Θα έλεγε κανείς πως η ξιφασκία, ως ένα άθλημα λιγότερο προβεβλημένο, ίσως δεν μοιάζει θελκτικό για να βρεθούν χορηγοί. Όμως η αγάπη των Λέσβιων, και όχι μόνο, φαίνεται πως προσφέρει σημαντικές λύσεις και σε αυτή την περίπτωση, επιτρέποντας στην Σταυρίνα να ελπίζει βάσιμα πως μπορεί –χάρη στη στήριξη που δέχεται- να τα καταφέρει στο υψηλότερο επίπεδο.

ΠΛΑΤΕΊΑ

Για πρώτη φορά στην Αφρική Οι Ολυμπιακοί Αγώνες Νέων 2022 αποτελούν την πρώτη ολυμπιακή διοργάνωση που πραγματοποιείται ποτέ στην αφρικανική ήπειρο. Προτείνοντας το Ντακάρ, η Σενεγάλη θα γίνει έτσι η χώρα που θα

«σπάσει» ένα κατεστημένο δεκαετιών, προσδοκώντας πως με την επιτυχημένη διεξαγωγή των αγώνων θα καταφέρει η Αφρική να διοργανώσει σύντομα και μια μεγάλη Ολυμπιάδα. Για τις ανάγκες των Ολυμπιακών Αγώνων Νέων 2022 χτίζεται ένα υπερσύγχρονο στάδιο 50.000 θέσεων στο Ντακάρ. Η Τελετή Έναρξης έχει οριστεί για τις 22 Οκτωβρίου και η Τελετή Λήξης για τις 9 Νοεμβρίου. Συνολικά στο Ντακάρ θα διεξαχθούν 35 διαφορετικά αθλήματα.

www.stonisi.gr

ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΠΑΥΛΙΔΕΛΛΗΣ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ

ΠΛΑΤΕΊΑ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΕΝΤΌΣ ΚΑΙ ΕΚΤΌΣ ΠΛΑΤΤΕΙΑΣ

Ο γείτονάς μας Γιάννης Μακριδάκης

www.stonisi.gr

Αιρετικός, μοναχικός, πολιτικός, αντικαπιταλιστής, αντιφασίστας συγγραφέας, λάτρης της τέχνης και της παιδείας, αισιόδοξος και απαισιόδοξος!

ΠΛΑΤΕΊΑ

της ΑΝΘΗΣ ΠΑΖΙΑΝΟΥ Στη Μυτιλήνη βρέθηκε για την παρουσίαση του νέου βιβλίου του «Οι βάρδιες των Πουλιών» ο Χιώτης συγγραφέας, Γιάννης Μακριδάκης, τον οποίο εντοπίσαμε στο «Μουσικό Καφενείο» και του ζητήσαμε να μας πει τα νέα του. Τελευταίο του ταξίδι στο νησί ήταν πριν από τρία χρόνια και του είχε λείψει, αλλά οι μεγάλες του αγάπες είναι η Χίος και η Ικαρία, ενώ στενοχωριέται που τα νησιά του βορείου Αιγαίου δεν συνδέονται στενότερα- κυριότερα οι άνθρωποί του. Κι αυτό γιατί θεωρεί αυτή την Περιφέρεια ένα «ολοκληρωμένο σύμπαν». Μοιράστηκε μαζί μας και ένα μυστικό όμορφο τόπο της Χίου που πολλοί δεν γνωρίζουν και είναι η ρεματιά στο χωριό Καμπιά στο Πελινναίο Όρος. Πάντως για τη Λέσβο έδωσε το χαρακτηρισμό «ένα από τα ωραιότερα νησιά της Ελλάδας», για να συμπληρώσει ότι και η Χίος είναι πανέμορφη, αλλά «έχει κακοποιηθεί περιβαλλοντικά από τον καπιταλισμό τα τελευταία 30 χρόνια». Στο τελευταίο του βιβλίο που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Εστία», ένας ναυαγός μνημονεύει, για να επιβιώσει, ιστορίες από τη Μικρασία έως τη Μακεδονία και τη Μέση Ανατολή, ιστορίες του θαλασσινού νερού και του νησιωτικού αέρα από το 1890 έως το 2019. Δεν είναι ο ίδιος ναυαγός, αλλά η αγάπη του για τη Χίο, τα απέναντι παράλια, την Ιστορία, την πολιτική και την επικαιρότητα σμίγουν στη νουβέλα του. Τα περιστέρια έχουν ιδιαίτερο συμβολισμό για κείνο, ως «ψυχές που γυρνούν στον τόπο που γεννήθηκαν».

Όταν γράφει δεν ξέρει πού θα φτάσει η ιστορία του γιατί αν ξέρει ήδη το τέλος της βαριέται να τη γράψει -μας λέει- και ήδη μετρά 12 βιβλία από το 2005, κάποια επανεκδίδονται. Το πρώτο του «Συρματένιοι, ξεσυρματένιοι· όλοι. Χιώτες πρόσφυγες και στρατιώτες στη Μέση Ανατολή. Αφηγήσεις 1941-1946, μαρτυρίες» ανέβηκε σε θεατρικό έργο στην Αθήνα πριν από τα Χριστούγεννα. Είναι viral και δεν το ξέρει! Viral τι σημαίνει; Αναρωτιέται και ο ίδιος έχει χιλιάδες ακόλουθους στα social media, και όχι για τα βιβλία του μόνο, αλλά κυρίως για τις δημόσιες τοποθετήσεις του που κάνει με πάθος και χωρίς φόβο, επισημαίνει. «Οι άνθρωποι έχουμε χρέος στην κοινωνία να είμαστε ενεργοί πολίτες. Την άποψή μου τη λέω χρόνια και έχω και φίλους και εχθρούς», οι οποίοι, τον παρακολουθούν κι από τις δύο πλευρές.

O Γιάννης Μακριδάκης γεννήθηκε το 1971 στη Xίο και σπούδασε Mαθηματικά. Το 1997 ίδρυσε το Kέντρο Xιακών Mελετών «Πελινναίο». Έχει εκδώσει

Για κείνον τα τελευταία χρόνια της κρίσης συντελείται

ιστορικές αφηγήσεις, μυθιστορήματα και νουβέλες:

στην Ελλάδα κοινωνική επανάσταση. «Αυτά που λέγα-

Aνάμισης ντενεκές, μυθιστόρημα (Eστία 2008• μτφ.

με πριν από 20 χρόνια και υποστηρίζαμε στην πράξη

στα τουρκικά: Bir buçuk teneke, Şenocak, 2009),

και μας έλεγαν γραφικούς, τρελούς, οικολόγους και

Συρματένιοι, ξεσυρματένιοι· όλοι. Χιώτες πρόσφυ-

αντι-αναπτυξιακούς, τώρα μεγάλο ρεύμα της κοινω-

γες και στρατιώτες στη Μέση Ανατολή. Αφηγήσεις

νίας και κυρίως νέα παιδιά τα κάνουν πράξη. Έχουν

1941-1946, μαρτυρίες (Κέντρο Χιακών Μελετών

στραφεί στην πρωτογενή παραγωγή ενάντια στον κα-

«Πελινναίο» 2006, Εστία 2010), 10.516 μέρες: Iστορία

ταναλωτισμό, υπέρ της οικολογίας, μιας πιο καθαρής ζωής- κι αυτό μας κάνει να αισιοδοξούμε». Αλλά επειδή οι αλλαγές θέλουν τον χρόνο τους, εξηγεί ότι «είμαστε αισιόδοξοι γιατί αφενός αλλάζουν τα πράγματα, αλλά είμαστε απαισιόδοξοι γιατί δεν θα ζήσουμε την αλλαγή τους».

της νεοελληνικής Xίου 1912-1940, ιστορικό αφήγημα (Κέντρο Χιακών Μελετών «Πελινναίο» 2007), Η δεξιά τσέπη του ράσου, νουβέλα (Εστία 2009• μτφ. στα γαλλικά: Au fond de la poche droite, Cambourakis, 2018), Ήλιος με δόντια, μυθιστόρημα (Εστία 2010), Λαγού μαλλί, νουβέλα (Εστία 2010), Η άλωση της

Τα νησιά, επιδοτούμενος κάδος κομποστοποίησης

Κωσταντίας, μυθιστόρημα (Εστία 2011• μτφ. στα

ανθρώπων

γαλλικά: La chute de Constantia, Sabine Wespieser,

Για κείνον δεν υπάρχει μετανάστευση, μόνο προσφυ-

2015), Το ζουμί του πετεινού, νουβέλα (Εστία 2012),

γιά, καθώς και οι μετανάστες φεύγουν γιατί δεν υπάρχει

Του Θεού το μάτι, νουβέλα (Εστία 2013), Αντί Στεφά-

τρόπος να ζήσουν και ψάχνουν να βρουν αλλού ζωή.

νου, νουβέλα (Εστία 2015), Η πρώτη φλέβα, νουβέλα

Και η προσφυγιά, πάλι, είναι προϊόν του καπιταλισμού,

(Εστία 2016), Όλα για καλό, μυθιστόρημα (Εστία

καθώς «απομυζά ένα κομμάτι του πλούτου και το μετα-

2017). Βιβλία του έχουν διασκευαστεί με επιτυχία για

φέρει αλλού. Σε αυτό το «αλλού», εκεί όπου υπάρχει ο

το θέατρο και τον κινηματογράφο.

πλούτος, μεταφέρεται ο κόσμος για να ζήσει». Θεωρεί ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση βλέπει τα νησιά ως έναν επιδοτούμενο κάδο κομποστοποίησης ανθρώπων στα «πόδια» της ανάπτυξης της ευρωπαϊκής ευφορίας. Για να προσθέσει: «Όλα τα φυσικά όντα πάνε στο φαΐ και τα υπόλοιπα όντα που τα παρακολουθούν, άλλα με ποιους θέλουμε να είμαστε; Με αυτούς που είναι ακαλλιέργητοι, απαίδευτοι, ανιστόρητοι ή θέλουμε να συμπαρασταθούμε στους ανθρώπους που έρχονται και να νιώσουμε τον κίνδυνο που όλους μαζί μας απειλεί;».

www.stonisi.gr

επιτίθενται, άλλα σιωπούν». Και να αναρωτηθεί: «Εμείς

ΠΛΑΤΕΊΑ

ΣΥΖΗΤΙΈΤΑΙ ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ

Υπόσχονται διακοπές, αδυνάτισμα και καινοτομία!

www.stonisi.gr

Οι μαθητές της Άγρας παρουσιάζουν ένα πρωτοποριακό πακέτο για τον τουρισμό στη Λέσβο και το Βόρειο Αιγαίο

ΠΛΑΤΕΊΑ

της ΑΝΘΗΣ ΠΑΖΙΑΝΟΥ Το Γυμνάσιο με Λυκειακές Τάξεις Άγρας έχει να παρουσιάσει ένα δυνατό «υπερόπλο» στον Πανελλαδικό Διαγωνισμό Μαθητικής Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας που γίνεται υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας. Όχι όμως μόνο εκεί. Το σχολείο ετοιμάζεται να βοηθήσει τον τουρισμό της Λέσβου και του βορείου Αιγαίου με ένα πρωτοποριακό πακέτο προϊόντων ευεξίας που θα στηρίζεται στο βιομετρικό προφίλ κάθε τουρίστα και απευθύνεται στα ξενοδοχεία. Τέλος Φεβρουαρίου θα το παρουσιάσει σε ειδικό συνέδριο που θα γίνει στη Μυτιλήνη, παρουσία παραγόντων του τουρισμού και ειδικών σε θέματα υγείας. Χρησιμοποιώντας την παγκόσμια πατέντα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, θα παρέχει σε οποιονδήποτε ενδιαφερόμενο επισκέπτη του νησιού, τουρίστα, περιπατητή, αθλητή ένα προσωπικό διαιτολόγιο σε συνδυασμό με εναλλακτικές δραστηριότητες, όπως πεζοπορία, χαμάμ, κ.ά. Το πακέτο αυτό θα απευθύνεται επίσης σε ομάδες, ακαδημίες, αθλητές διαφόρων ηλικιών, καθώς και άτομα παχύσαρκα ή υπέρβαρα. «Με τη χρήση του μηχανήματος μέτρησης αντιοξειδωτικών που έχουμε στην κατοχή μας και την συνεργασία μας με την εταιρία FOODOXYS (σ.σ. ερευνητές -απόφοιτοι του τμήματος Βιοχημείας – Βιοτεχνολογίας), υπάρχει η δυνατότητα να παρέχουμε ολοκληρωμένη υπηρεσία για να εντοπίζεται η ιδιαιτερότητα που μπορεί να έχει κάποιος στη διατροφή του και να σχεδιάζεται η προσωπική του δίαιτα προσαρμοσμένη σε αυτό που προστάζουν τα γονίδιά του» εξηγεί στην «Π» ο διευθυντής του σχολείου της Άγρας, Λάζαρος Χονδροματίδης.

της Άγρας με την λήψη λίγου αίματος πριν και μετά την διατροφή, θα φαίνεται η αλλαγή στο γονιδίωμα τους σε κρίσιμα γονίδια. Μάλιστα την παγκόσμια πατέντα «γνώρισαν» αρκετά στελέχη της κυβέρνησης κατά τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, που πέρασαν από το περίπτερο του Πανεπιστημίου της Θεσσαλίας, έδωσαν αίμα, ώστε να εξεταστεί ο γονιδιακός τους κώδικας. «Σκεφτείτε πόσοι άνθρωποι ταλαιπωρούνται από τις δίαιτας και τι αποτελέσματα άμεσα και υγιεινά θα είχε στο σώμα τους και στον οργανισμό τους μία διατροφή βασισμένη στα γονίδιά τους» καταλήγει ο κ. Χονδροματίδης. Η σχολική υπερτροφή

Η σχολική αυτή υπερτροφή που χάρισε το πρώτο βραβείο στον διαγωνισμό «Bravo Schools», αλλά και έναν διαδραστικό πίνακα που παρέλαβε τις προηγούμενες ημέρες, θα παράγεται και θα διανέμεται στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες της Ευρώπης (Σερβία, Βέλγιο). Για την παραγωγή και διάθεση των προϊόντων, αλλά και για τη νέα δράση που απευθύνεται στον τουριστικό κλάδο, οι μαθητές θα δημιουργήσουν μία επιχείρηση, θα γίνουν μέτοχοι. Ήδη το σχολείο έχει βρει χορηγούς και σύμβουλο επιχειρήσεων για την προώθηση της «εταιρείας», η οποία μετά την παρουσίαση όλων των δράσεων θα διαλυθεί. Το βιομετρικό προφίλ Το πακέτο προϊόντων ευεξίας του σχολείου

Η foodOxys Η FoodOxys προσφέρει υπηρεσίες προσδιορισμού των αντιοξειδωτικών στον άνθρωπο, με στόχο την εξασφάλιση της ευεξίας μέσω εξατομικευμένης προσέγγισης στη διατροφή. Η εταιρεία έχει αναπτύξει τεχνολογία που επιτρέπει τον προσδιορισμό των αντιοξειδωτικών με την ανάλυση μιας σταγόνας αίματος. Η αιμοληψία πραγματοποιείται με φορητό εξοπλισμό (κατοχυρωμένη πατέντα της εταιρείας), ενώ τα αποτελέσματα είναι διαθέσιμα σε λιγότερο από 30 λεπτά. Βάσει των αποτελεσμάτων, η FoodOxys είναι σε θέση να δημιουργεί εξατομικευμένα διατροφικά πλάνα με στόχο την επίτευξη καλύτερης υγείας και ευεξίας. Τις υπηρεσίες της εταιρείας έχουν ήδη χρησιμοποιήσει μεγάλα αθλητικά σωματεία, ενώ σύντομα αναμένεται η διάθεση των υπηρεσιών σε ξενοδοχεία πολυτελείας, γυμναστήρια και άλλους χώρους. Πολύ πρόσφατα η FoodOxys ξεκίνησε μια πρωτοποριακή συνεργασία με τη μεγαλύτερη διαιτολογική κλινική στην Ευρώπη, την Buchinger Clinic, πραγματοποιώντας αναλύσεις για την αποτελεσματικότητα της διατροφής που ακολουθούν οι επισκέπτες κατά τη διαμονή τους στην κλινική. Η FoodOxys πραγματοποιεί αιμοληψίες πριν την έναρξη των διατροφοθεραπειών και αμέσως μετά την ολοκλήρωσή τους, καλλιεργεί τα κύτταρα και εντοπίζει τα γονίδια που άλλαξαν έκφραση, στοχεύοντας σ’ αυτά που έχουν σχέση με κυτταροπροστασία και αντιγήρανση.

www.stonisi.gr

Το Γυμνάσιο με Λυκειακές Τάξεις Άγρας συνεργάζεται τα τελευταία τρία χρόνια με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, από το οποίο έχει προμηθευτεί το μηχάνημα- πατέντα του Τμήματος Βιοχημείας και Βιοτεχνολογίας για τον εντοπισμό αντιοξειδωτικών στον ανθρώπινο οργανισμό και στις τροφές. Τον Απρίλιο του 2019 παρουσίασε το πρώτο αντιοξειδωτικό και… βιολειτουργικό κρουασάν. Το «biolife» κρουασάν παράγεται από ρόδι, πλούσιο σε αντιοξειδωτικές ουσίες, αλεύρι από εκχύλισμα σταφυλιών, ανθοκυανίνες, προανθοκυανιδίνες και φαινόλες με ισχυρή αντιοξειδωτική και αντιγηραντική δράση και εκχυλίσματα της πρωτεΐνης από ορό γάλακτος (δημοφιλές συμπλήρωμα στον χώρο της αθλητικής διατροφής). Περιέχει όμως και αρώνια μελανόκαρπη, «super food» που κατέχει την πρώτη παγκόσμια θέση στη διεθνή κλίμακα των φαρμακευτικών φυτών.

ΠΛΑΤΕΊΑ

ΜΙΛΟΥΝ ΟΙ ΕΙΔΙΚΟΙ

ΟΣΦΥΑΛΓΊΑ – ΙΣΧΙΑΛΓΊΑ: ΤΡΌΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΏΠΙΣΗΣ ασθενής αλλά δεν το γνωρίζει. Εάν ακόμη ο ασθενής παρουσιάζει και πυρετό ή άλλα γενικά συμπτώματα, τότε χρήσιμος θα είναι και ένας αιματολογικός εργαστηριακός έλεγχος. Όλες αυτές βέβαια οι εξετάσεις θα γίνουν φυσικά, αφού ο ασθενής αισθανθεί λίγο καλύτερα και μπορεί να κινηθεί χωρίς μεγάλο πόνο.

Γράφει ο Γαληνός Ιωσήφ Φυσικοθεραπευτής Τ: 697 893 3411, 22510 43947 Δ: Ασκληπιού 70, Mυτιλήνη

Η οσφυαλγία ή ο πόνος στην μέση μπορεί να εκδηλωθεί με δύο τρόπους σαν χρόνια οσφυαλγία και να διαρκεί μήνες ή χρόνια και σαν οξεία οσφυαλγία ή λουμπάγκο. Η χειρότερη εξέλιξη της οσφυαλγίας είναι η ισχιαλγία. Ισχιαλγία ονομάζεται ο πόνος που ξεκινά από τη μέση και καταλήγει στο πόδι σε διαφορετικό κάθε φορά ύψος και μπορεί να φθάσει μέχρι τα δάκτυλα και το πέλμα. Η ισχιαλγία είναι μία κατάσταση επείγουσα και πρέπει πάντοτε να εξετάζεται από γιατρό. Ο κίνδυνος σε αυτές τις περιπτώσεις είναι η χρονιότητα. Εάν η κατάσταση παραμείνει χωρίς θεραπεία τότε ο πόνος θα γίνει μόνιμος, η μείωση της αισθητικότητας θα γίνει πλήρης αναισθησία και η απλή δυσλειτουργία των μυών, θα εξελιχθεί σε πλήρη παράλυση του κάτω άκρου.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Από πλευράς συμπτωμάτων η οξεία οσφυαλγία εκδηλώνεται με οξύ, αιφνίδιο συνήθως πόνο στη μέση, που αντανακλά μέχρι τους γλουτούς ενώ ταυτόχρονα εμφανίζεται μια αντανακλαστική σύσπαση των μυών της μέσης και ο ασθενής λαμβάνει ασυναίσθητα μια σκολιωτική (λοξή) στάση κάθε φορά που σηκώνεται όρθιος. Ο πόνος είναι τόσο ισχυρός στην αρχή που μπορεί να ακινητοποιήσει το άτομο για πολλές ώρες στη θέση που πρωτοεμφανίστηκε. Το αίτιο τις περισσότερες φορές είναι η άρση (σήκωμα) κάποιου βάρους με λάθος τρόπο. Το άτομο έχει την αίσθηση ότι κάτι έσπασε στη μέση του, αισθάνεται έντονο πόνο και παρατάει το βάρος που κρατά κραυγάζοντας από τον πόνο. Άλλες φορές η κρίση εμφανίζεται 1 με 2 ημέρες μετά την άρση του βάρους ή μετά το άνοιγμα κάποιου συρταριού ή μετά από πολλή ώρα σκύψιμο και εργασία σε χαμηλό τραπέζι ή μετά από στροφή της μέσης κλπ. Συνήθως κάθε ασθενής έχει τον δικό του τρόπο έναρξης της κρίσης. Η κρίση συνήθως διατηρείται για 4 με 5 ημέρες και βαθμιαία παρέρχεται.

www.stonisi.gr

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

ΠΛΑΤΕΊΑ

Μια μη επείγουσα αξιολόγηση για τον έλεγχο της ισχιαλγίας περιλαμβάνει φυσική εξέταση και έλεγχο της δύναμης των μυών, των αντανακλαστικών και των αισθήσεών τους προκειμένου να προσδιορισθεί κατά πόσο το πρόβλημα προέρχεται από συμπιεσμένο νεύρο. Πιθανόν είναι επίσης να χρειαστεί ακτινογραφία, μαγνητική ή αξονική τομογραφία ή ηλεκτρομυογραφία (μελέτη αγωγιμότητας του νεύρου). Ακτινολογικός έλεγχος είναι απαραίτητος και σε περιπτώσεις που τα συμπτώματα επιμένουν. Διότι τότε μπορεί να μην είναι η ίδια γνωστή και παλαιά νόσος αλλά κάτι καινούργιο όπως για παράδειγμα κάποιο μικρό κάταγμα σπονδύλου από οστεοπόρωση την οποία έχει αποκτήσει η

ΠΡΟΛΗΨΗ Η πρόληψη επιτυγχάνεται μέσω: 1.Χρήση σκληρού στρώματος για τον ύπνο και κατά τον ύπνο η στάση του σώματος να είναι ανάσκελα ή στο πλάι. 2.Σωστών στάσεων και σωστή χρησιμοποίηση του σώματος στις καθημερινές δραστηριότητες. Εκείνοι που ασχολούνται με τον αθλητισμό να βελτιώσουν την τεχνική τους. 3.Ενθάρρυνσης δραστηριοτήτων, όπως είναι το κολύμπι, το βάδισμα, το ποδήλατο κ.λπ. 4.Αν θεωρηθεί απαραίτητο χρήση ειδικών ζωνών για έντονες δραστηριότητες, όχι για μεγάλο χρονικό διάστημα. 5.Καθημερινής άσκησης με ειδικές ασκήσεις, που έχουν σχεδιαστεί από τον θεραπευτή και είναι προσαρμοσμένες ατομικά στον κάθε ασθενή. 6.Σε περίπτωση πόνου που επιμένει να απευθύνεστε σε έναν ειδικό που να μπορεί να αναγνωρίσει την αιτία.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Ο ασθενής από την αρχή της κρίσης μέχρι και για 15 με 20 ημέρες όταν είναι όρθιος θα πρέπει να φορά ζώνη οσφύος με μπανέλλες, την οποία στη συνέχεια μπορεί να την χρησιμοποιεί μόνον όταν πρόκειται να κουράσει τη μέση του όπως πχ σε πολύωρη ορθοστασία ή σε μεγάλο ταξίδι με το αυτοκίνητο. Εκτός από τα φάρμακα που θα χρησιμοποιηθούν στη αρχική οξεία φάση, κατά καιρούς ο ασθενής μπορεί να χρησιμοποιεί συχνά μια αντιφλεγμονώδη αλοιφή την οποία θα επαλείφει με ελαφριά μάλαξη για να ξεκουράζει τους μυς της μέσης. Η απώλεια μερικών κιλών, εάν υπάρχουν, βοηθά στην αποθεραπεία. Η κινησιοθεραπεία και η φυσικοθεραπεία πρέπει να γίνεται από ειδικούς. Η καλύτερη φυσικοθεραπεία για την σπονδυλική στήλη είναι το κολύμπι. Όσο περισσότερο κολυμπά κάποιος στην πισίνα ή τη θάλασσα τόσο ισχυρότερη κάνει την μέση του και τόσο καλύτερα αισθάνεται. Το κολύμπι θα αρχίσει αφού η κρίση έχει περάσει πλήρως, σε όσο το δυνατόν ζεστή θάλασσα ή πισίνα και στην αρχή ο ασθενής να χρησιμοποιεί κάποιο σωστικό μέσο (σωσίβιο) για ασφάλεια. Θεωρητικά εάν το άτομο κατορθώσει να προφυλάξει τη μέση του και να μην πάθει άλλη κρίση τα επόμενα δύο-τρία χρόνια τότε μπορεί να θεωρηθεί θεραπευμένος. Η χρόνια οσφυαλγία συνήθως δεν καταλήγει στο χειρουργείο. Σε σπάνιες περιπτώσεις όταν προκαλεί έντονους πόνους και είναι εξαιρετικά επίμονη ή όταν ο ασθενής έχει κάποιο επάγγελμα στο οποίο η τέλεια λειτουργικότητα της μέσης του είναι απαραίτητη (όπως για παράδειγμα αθλητής), τότε οδηγείται στον Ορθοπεδικό για χειρουργική επέμβαση.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ Η θεραπεία θα εξαρτηθεί από την τελική διάγνωση και θα πρέπει να εξατομικευθεί στις ανάγκες του ατόμου. Η συντηρητική μέθοδος περιλαμβάνει: •Αντιφλεγμονώδη φάρμακα όπως ασπιρίνη ή ibuprofen για να μειωθεί τυχόν οίδημα. •Φυσικοθεραπεία, που περιλαμβάνει ασκήσεις , με στόχο την ενδυνάμωση των μυών και την επαναφορά του εύρους κίνησης. •Φυσικοθεραπεία με Φυσικά μέσα •Βελονισμό

Όσα πρέπει να γνωρίζετε για την καθυστέρηση λόγου Γράφει η Ρεπάνη Ευστρατία Λογοθεραπευτής Τ: 22510 37624, 6940201710 E: stratoula.rpn@gmail.com Δ: Καβέτσου 10, 2ος όροφος

ε κάθε παιδί με φυσιολογική ανάπτυξη, ο λόγος εμφανίζεται αυτόματα. Ένα παιδί είναι εφοδιασμένο με ένα γλωσσικό εξοπλισμό, που του επιτρέπει να εμφανίσει και να εξελίξει το λόγο του, χωρίς να απαιτούνται κάποια εξωτερικά ερεθίσματα. Στην ηλικία των 4-5 ετών πρέπει να έχει μία κατανοητή ομιλία. Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις με καθυστέρηση εμφάνισης λόγου ή παιδιά που αρχίζουν να μιλούν κανονικά αλλά καθυστερούν να εξελίξουν τους υπόλοιπους τομείς του λόγου. Πολύ συχνά οι γονείς ανησυχούν για την ανάπτυξη του λόγου των παιδιών τους. Εκφράζουν τον προβληματισμό τους σε συγγενείς και φίλους στην προσπάθεια τους να λύσουν τις απορίες τους. Συχνά παίρνουν απαντήσεις που τους εφησυχάζουν ή δεν ενημερώνονται σωστά. Τι σημαίνει καθυστέρηση λόγου; Ότι οι λέξεις ή οι προτάσεις δεν γίνονται κατανοητές ή δεν χρησιμοποιούνται ανάλογα με την αντίστοιχη ηλικία του παιδιού. Πότε μιλάμε για καθυστέρηση λόγου; Όταν το παιδί πλησιάζει την ηλικία των 3 ετών και: Δεν χρησιμοποιεί καθόλου λόγο, Επικοινωνεί μόνο με νοήματα, Λέει μόνο συλλαβές ή λέξεις, Δυσκολεύεται να επαναλάβει λεξούλες, Ο λόγος του είναι ακατανόητος, Δεν κάνει συνδυασμούς και μικρές προτάσεις.

Πότε θα πρέπει να αναζητήσω τη βοήθεια του ειδικού; Όταν αρχίσετε να ανησυχείτε! Εάν υπάρχει κάποια διαταραχή, η πρώιμη παρέμβαση είναι σημαντική. Η έγκαιρη διάγνωση της γλωσσικής καθυστέρησης σε παιδιά μικρής ηλικίας (π.χ. 24 με 30 μηνών) θεωρείται πλέον σημαντική, αφού σε αυτή την ηλικία το παιδί έχει πολλές δυνατότητες βελτίωσης και ανάκαμψης της γλωσσικής καθυστέρησης, εφόσον και εάν ακολουθηθεί η σωστή συμβουλευτική ή θεραπευτική αγωγή. Αυτή ωφελεί περισσότερο στην ηλικία των 2-4 ετών, συγκριτικά με μεγαλύτερες ηλικίες. Η πρώιμη περίοδος θεωρείται η πιο εύκαιρη και κρίσιμη για παρέμβαση, λόγω της πλαστικότητας του εγκεφάλου, που επιτρέπει τη βέλτιστη αφομοίωση των ερεθισμάτων που δέχεται το παιδί. Τι μπορώ να περιμένω από τον Λογοθεραπευτή; Να σας συμβουλέψει για το αν το παιδί σας χρειάζεται εξειδικευμένη βοήθεια. Αν ναι, θα πρέπει να ενταχθεί, ανάλογα με τις δυσκολίες του, σ’ ένα πρόγραμμα θεραπείας. Ο αριθμός τους εξαρτάται από τις ανάγκες του. Επίσης, θα σας ενημερώσει και θα σας καθοδηγήσει για το πώς να συμβάλλετε ενεργά στην αντιμετώπιση της δυσκολίας. Πώς μπορώ να βοηθήσω τη διαδικασία ανάπτυξης του λόγου στο παιδί μου; •Εκμεταλλευτείτε τις καθημερινές δραστηριότητες για να εμπλουτίσετε το λεξιλόγιό του •Ονομάστε διάφορα μέρη του σώματος, διάφορα οικεία αντικείμενα •Μιλήστε του, χρησιμοποιώντας απλές λέξεις και σωστές γραμματικά προτάσεις, όχι «μωρουδίστικα» •Επικεντρώστε την προσοχή σας περισσότερο στο τι θέλει να σας πει το παιδί, όχι τόσο στον τρόπο που το λέει •Βοηθήστε το στο να εκφράζει συναισθήματα και ιδέες

Χαρά Κ. Κουτρολού Κλινική διαιτολόγος - διατροφολόγος Πτυχιούχος Χαροκόπειου Πανεπιστημίου Αθηνών Μέλος του Πανελλήνιου Συλλόγου Διαιτολόγων-Διατροφολόγων

Ειδικές τ ιμές για φοιτ ητές & μαθητ ές

Προγράμματα ισορροπημένης διατροφής γα παιδιά, έφηβους και αθλητές

Εξατομικευμένη παρακολούθηση σε διαταραχές λήψης τροφής (νευρική ανορεξία, βουλιμία,

συναισθηματική υπερφαγία)

Προγράμματα απώλειας βάρους (σύμφωνα με διατροφικές συνήθειες & ανάγκες)

Ειδική διατροφή για παθολογικές καταστάσεις (παχυσαρκία, υπερλιπιδαιμίες, σακχαρώση

Μέτρηση Βασικού Μεταβολισμού

Λιπομέτρηση - ανάλυση κατανομής λίπους

Δέχεται με ραντεβού

Καβέτσου 36, Μυτιλήνη Τηλ - Fax 22510 21374 κιν. 6955409874 Emal xara.koutrolou@gmail.com

www.stonisi.gr

διαβήτη κ.α.)

ΠΛΑΤΕΊΑ

ΣΤΑ ΣΟΚΆΚΙΑ….

Ταξίδι Ταξίδι μόνος μόνος ήή με με γκρουπ γκρουπ πρακτορείου; πρακτορείου;

της ΜΑΡΙΝΑΣ ΣΤΑΜΑΤΗ Οι περισσότεροι από εμάς με το που πήραμε στα χέρια μας το ημερολόγιο του 2020 το πρώτο πράγμα που κάναμε αφού απολαύσαμε την οσμή του φρεσκοτυπωμένου χαρτιού ήταν να ψάξουμε και να βρούμε τις εορτές του νέου

Στα πλεονεκτήματα του ομαδικού ταξιδιού είναι ότι τα

πιθανά ταξίδια.

περισσότερα πακέτα συμπεριλαμβάνουν πρωινό και

μα είναι, μόνος ή με γκρουπ πρακτορείου;

www.stonisi.gr

Group Travelling

ΠΛΑΤΕΊΑ

αφέροντα με τα δικά σας.

έτους και κυρίως τις αργίες ώστε να προγραμματίσουμε Αφού εντοπίσαμε τον επόμενο ταξιδιωτικό στόχο, το δίλημ-

συχνά τολμήστε να ενταχτείτε σε κάποιο γκρουπ και δε θα το μετανιώσετε. Υπάρχουν πολλές πιθανότητες να συναντήσετε και άλλους μοναχικούς ταξιδιώτες και να κάνετε φιλίες και γνωριμίες με άτομα με παρόμοια ενδι-

δείπνο που βοηθάει σημαντικά στη μείωση επιπρόσθετων εξόδων, αλλά και του ημερήσιου άγχους του πού και τι θα φάμε. Επιπλέον, έχετε την ευκαιρία να απολαύσετε τις ανέσεις

Η οργανωμένη εκδρομή με ταξιδιωτικό γραφείο αποτελεί

υπερπολυτελών ξενοδοχείων, αφού τα πρακτορεία

καλή λύση αν είστε άνθρωπος της τελευταίας στιγμής. Θα

στην πλειοψηφία τους συνεργάζονται με επώνυμα ξε-

σας γλιτώσει από τον κόπο και το τρέξιμο της προετοιμασί-

νοδοχεία, ανώτερων κατηγοριών, αφοί μπορούν και

ας, αφού θα ακολουθήσετε το πρόγραμμα που έχει ετοιμα-

κλείνουν τα δωμάτια μαζικά και νωρίτερα, και έτσι να

στεί για σας και ενδεχομένως να γλυτώσετε και χρήμα.

επιτυγχάνουν καλές τιμές.

Ο συνοδός και ο ξεναγός του γκρουπ είναι οι άνθρωποι

Ακόμα, το βάρος των βαλιτσών σας και οι έλεγχοι στα

που κρύβονται πίσω από την επιτυχία του ταξιδιού. Γνωρί-

αεροδρόμια είναι κάτι που αν ταξιδεύετε οργανωμένα

ζουν πολλές λεπτομέρειες για τον προορισμό, είναι υπεύ-

θα σας απασχολήσει ελάχιστα. Τα εισιτήρια σας δέ-

θυνοι για την υλοποίηση του ημερήσιου προγράμματος,

χονται το ανώτατο όριο κιλών, αλλά ακόμα και αν το

διατηρούν το «ομαδικό πνεύμα» και σας ξεναγούν με τις

ξεπεράσετε σπάνια καλείστε να πληρώσετε επιπλέον

γνώσεις τους στα κυριότερα αξιοθέατα. Επίσης, φροντί-

αφού τα κιλά συνήθως των αποσκευών των μελών

ζουν για τη συνεννόηση στη ξένη γλώσσα, την έκδοση των

του γκρουπ συμψηφίζονται, μπορώντας έτσι να κάνετε

εισιτηρίων, ώστε να παρακάμπτονται οι ουρές των ταμεί-

τα ψώνια σας χωρίς το άγχος της υπέρβαρης απο-

ων. Προσπαθούν να υλοποιήσουν τις επιθυμίες σας, να

σκευής. Τέλος, οι ομάδες ταξιδιωτών χρησιμοποιούν,

δώσουν λύσεις σε έκτακτες καταστάσεις και προβλήματα

με παρότρυνση των υπευθύνων, των αεροπορικών

και αν τυχόν χαθείτε θα είναι οι πρώτοι που θα σας αναζη-

εταιριών την fast lane ώστε η διαδικασία της επιβίβα-

τήσουν. Η ασφάλεια είναι από τους κυριότερους λόγους

σης να γίνει ομαλότερα και γρηγορότερα.

που επιλέγει κάποιος τα οργανωμένα ταξίδια.

Πάντα να επιλέγετε γνωστά πρακτορεία, κάνοντας

Στο γκρουπ, επιπλέον, διευρύνετε τον κύκλο γνωριμιών σας

έρευνα στο διαδίκτυο, αλλά και στο περιβάλλον σας

αφού θα βρείτε ανθρώπους με κοινά ενδιαφέροντα. Αν δεν έχετε παρέα για το ταξίδι των ονείρων σας ή δεν ταξιδεύετε

για την αξιοπιστία των υπηρεσιών τους. Διαβάστε πολύ προσεκτικά το ταξιδιωτικό πρόγραμμα, και τις παροχές

του (τοποθεσία ξενοδοχείου, παροχές και υπηρεσίες ξενοδοχείου, ημιδιατροφή, είσοδοι μουσείων, εξειδικευμένες ξεναγήσεις κ.α.) σε σχέση πάντα με την τελική τιμή όπως αυτή διαμορφώνεται με τους φόρους και τις εξτρά χρεώσεις (προαιρετικές εκδρομές και δραστηριότητες, ελεύθερος χρόνος, εσωτερικές πτήσεις κ.α.). Φυσικά στους όρους του ταξιδιού επιβάλλεται να αναγράφεται ότι δεν υπάρχει δυνατότητα αλλαγής του τελικού προγράμματος τη στιγμή της εκτέλεσής του. Single travelling

Το καθημερινό πρωινό ξύπνημα, το «άγχος του λεωφορείου» απουσιάζει και εμφανίζεται μόνο και εάν έχετε εσωτερικές μετακινήσεις στη χώρα. Διορίες για ψώνια που σας χαλούν τη

χαλαρή διάθεση δεν υπάρχουν. Μπορείτε να κάνετε στάσεις, για να απολαύσετε το ρόφημα ή το ποτό σας, έναν απρογραμμάτιστο περίπατο στη φύση, σε κάποιο αξιοθέατο που εντοπίσατε ξαφνικά ή ακόμα και κουβεντούλα με τους ντόπιους σε κάποιο χωριουδάκι που τυχαία βρεθήκατε. Έχετε όσο χρόνο εσείς καθορίσετε πως χρειάζεστε. Ο self-service σχεδιασμός του ταξιδιού για να είναι επιτυχημένος και συμφέρον στηρίζεται στην έγκαιρη οργάνωση του με early booking, που σημαίνει πως θα πρέπει να γνωρίζετε πόσοι και πού θέλετε να ταξιδέψετε αρκετές εβδομάδες ή και μήνες πριν την ημερομηνία του ταξιδιού, ώστε να επιτύχετε ασυναγώνιστες τιμές τόσο σε εισιτήρια όσο και σε ξενοδοχεία. Πρωτίστως όμως απαιτείται μια σχετική ταξιδιωτική εμπειρία που θα την αποκτήσετε έχοντας πάρει μέρος πρώτα σε κάποια οργανωμένα ταξίδια ή αν έχετε συνεργαστεί και «πήρατε μαθήματα» από πεπειραμένους ταξιδιώτες για το

www.stonisi.gr

Προμηθευτείτε ταξιδιωτικούς οδηγούς, χάρτες και φτιάξτε μόνοι σας το πρόγραμμα του ταξιδιού σας. Το διαδίκτυο είναι ο σημαντικότερος σας σύμμαχος κατά τον σχεδιασμό. Η προετοιμασία και η άρτια εκτέλεση ενός ανεξάρτητου ταξιδιού, προϋποθέτει καλή γνώση ξένης γλώσσας και απαιτεί μελέτη πολλών ημερών ή και εβδομάδων ανάλογα με τον προορισμό και τις ημέρες ταξιδιού. Ένα tailor made πρόγραμμα φτιαγμένο από εσάς για εσάς θα ακολουθεί τους δικούς σας ρυθμούς και θα περιλαμβάνει μόνο όσα σας ενδιαφέρουν. Μπορείτε να αποφύγετε τα υπερβολικά τουριστικά μέρη αξιοποιώντας τους μικρούς κρυμμένους, λιγότερο δημοφιλείς, ταξιδιωτικούς θησαυρούς που θα ανακαλύψετε κατά την έρευνα σας. Μόνοι σας, διαλέξτε ποια μουσεία σας ενδιαφέρουν και πώς επιθυμείτε να ξεναγηθείτε σε αυτά γλιτώνοντας περιττά έξοδα.

ΠΛΑΤΕΊΑ

πώς σχεδιάζετε και υλοποιείτε ένα ανεξάρτητο ταξίδι.

αξιοθέατα, (μουσεία, θέατρα, όπερες).

Μην φοβηθείτε αν είστε φιλική παρέα να μείνετε σε κάποιο οργανωμένο hostel, καλύτερα διαλέξτε κάποιο με υψηλή βαθμολογία. Θα εξοικονομήσετε χρήμα και ενδεχομένως να γνωρίσετε ενδιαφέροντες ανθρώπους από όλο τον κόσμο. Αν πάλι είστε ζευγάρι, προτιμήστε την θαλπωρή ενός όμορφου διαμερίσματος, που θα γίνει το νέο σας σπίτι όσο κρατήσει το ταξίδι σας. Κατά την επιλογή καταλύματος μην κοιτάτε μόνο τις φωτογραφίες, που κάποιες

Αν νοικιάσετε αυτοκίνητο, βεβαιωθείτε ότι θα οδηγήσετε με ασφάλεια σε δρόμους ή καιρικές συνθήκες που δε γνωρίζετε καλά και μελετήστε με προσοχή τους όρους και κυρίως το ποσό των χρημάτων που θα δεσμευτούν στην κάρτα σας ως ασφάλεια (deposit), πότε και πόσα από αυτά θα σας επιστραφούν.

φορές μπορεί να είναι παραπλανητικές, αλλά διαβάστε προσεκτικά τις παροχές και φυσικά μελετήστε προσεκτικά τα σχόλια προηγούμενων επισκεπτών. Επίσης, φροντίστε η θέση του καταλύματος να είναι κοντά στα αξιοθέατα που σας ενδιαφέρουν αλλά και να είναι σχετικά εύκολα και γρήγορα προσβάσιμο με ιδιωτικό μέσο ή συγκοινωνία.

www.stonisi.gr

Μην ξεχάσετε να τσεκάρετε τις επίσημες αργίες της χώρας που θα επισκεφθείτε και τις ημερομηνίες εθνικών εορτών (μπορεί να πέσετε σε εορτασμούς ή ματαιώσεις δρομολογίων). Επίσης ψάξτε για φεστιβάλ, διαβάστε τις ώρες και ημέρες λειτουργιάς των μουσείων και των λοιπών χώρων που θέλετε να επισκεφτείτε (στις περισσότερες χώρες κάποια μέρα της εβδομάδας είναι κλειστά), και εκδώστε από πριν τα εισιτήριά σας για πολυσύχναστα

ΠΛΑΤΕΊΑ

Τέλος, ενημερωθείτε για τα free walking tours της πόλης που σας ενδιαφέρει και εκμεταλλευτείτε τα. Τις περισσότερες φορές διοργανώνονται περισσότερα από ένα ανά ημέρα. Η τελική απόφαση είναι δική σας, είτε μεμονωμένα είτε με γκρουπ, η σημαντικότερη περιουσία που κουβαλάει κανείς μαζί του είναι οι αναμνήσεις από τις ταξιδιωτικές εμπειρίες που θα ζήσει. Have fun and enjoy the ride!!

ΠΛΑΤΕΊΑ

www.stonisi.gr

ΠΑΜΕ ΒΟΛΤΑ;

Βόλτα στον Λεπέτυμνο

του ΝΙΚΟΛΑ ΑΘΑΝΑΣΗ* Το χωριό Λεπέτυμνος, σκαρφαλωμένο στο ομώνυμο βουνό από το οποίο πήρε και την ονομασία του, είναι το πιο νεόδμητο χωριό στη Λέσβο. Βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα της Λέσβου σε απόσταση 50 χιλιόμετρων από την Μυτιλήνη. Από την κορυφή του βουνού η θέα είναι πανοραμική μιας και είναι το ψηλότερο σημείο του νησιού με υψόμετρο 969 μέτρα

www.stonisi.gr

Η σύγχρονη ιστορία του ξεκινάει τη δεκαετία του 1960 όταν άρχισε να διαβρώνεται το έδαφος στο χωριό Χάλικας με συνέπεια τις κατολισθήσεις των σπιτιών. Αυτή ήταν η αιτία που έπρεπε να κατασκευαστεί ένα νέο χωριό για τη μετεγκατάσταση των κατοίκων. Σημαντικός παράγοντας για την επιλογή στη νέα τοποθεσία ήταν το γεγονός ότι στον χώρο που βρίσκεται σήμερα το χωριό Λεπέτυμνος υπήρχε και λειτουργούσε ο Ιερός Ναός Κοιμήσεως Θεοτόκου Παναγία Ελεούσα, με τους πιστούς να πηγαίνουν από τονΧάλικα περπατώντας από το μονοπάτι για να παρακολουθήσουν τη λειτουργία.

ΠΛΑΤΕΊΑ

Η περιοχή του νέου χωριού ήτανε ιδιόκτητη, έγινε απαλλοτρίωση και με κλήρωση μοιράστηκαν τα οικόπεδα για να χτίσουν τα σπίτια. Τα πρώτα χρόνια το σχολείο είχε παραμείνει στο εγκαταλελειμμένο χωριό με τους μαθητές κάθε μέρα να περπατάνε για να παρακολουθήσουν τα

μαθήματά τους. Αργότερα, χτίστηκε στο χωριό το νέο σχολείο. Αξιοσημείωτο είναι ότι το πρώτο χωριό,όπως προαναφέραμε, ρυμοτομήθηκε με σχέδιο πόλεως και δρόμους σχεδιασμένους με προδιαγραφές μια πόλεως,πράγμα που προσέδινε στο χωριό μια ιδιαίτερη φυσιογνωμία.

Τα τελευταία χρόνια η δημιουργία της Φάρμας Καριοφύλλη είχε σαν αποτέλεσμα το χωριό να το επισκέπτεται μεγάλος αριθμός ανθρώπων. Εκεί μπορείτε να δείτε διάφορα είδη ζώων, όπως ελάφια, αγριοπρόβατα, κατσικάκια νάνους, παγώνια, φασιανούς και πολλά άλλα. Επίσης, έχετε τη δυνατότητα να έρθετε σε επαφή με τα διάφορα ζώα που συνυπάρχουν αρμονικά μεταξύ τους, να τα ταΐσετε, αλλά και να μάθετε τις συνήθειές τους. Από εκεί ξεκίνησε και η καλλιέργεια της αρώνιας. Η αρώνια αποτελεί ένα από τα θρεπτικότερα φυτά, και κατέχει την πρώτη θέση στη διεθνή κλίμακα των φαρμακευτικών φυτών! Στο χωριό υπάρχουν ταβέρνες για να απολαύσετε το ούζο μαζί με εκλεκτούς μεζέδες.

τοπίο. Επιστρέφουμε μέχρι να συναντήσουμε σε περίπου 400 μέτρα στα δεξιά ένα κατηφορικό μονοπάτι που θα μας βγάλει στο χωριό Συκαμιά και συγκεκριμένα δίπλα στο παλιό ελαιοτριβείο.

Η διαδρομή μας ξεκινάει από την πάνω πλευρά του χωριού και συγκεκριμένα από το σηματοδοτημένο πέτρινο μονοπάτι με προορισμό το εγκαταλειμμένο χωριό Χάλικας. Απολαμβάνοντας τη θέα και θαυμάζοντας ό,τι έχει μείνει από το χωριό, εντύπωση θα μας κάνει η παλιά βρύση με επιγραφή σε αραβική γραφή. Ακολουθούμε το μονοπάτι και σε περίπου ένα χιλιόμετρο θα βρεθούμε στο ξωκλήσι Αγία Άννα και στην εντυπωσιακή περιοχή Κρίτα όπου τα μεγάλα πλατάνια, οι καστανιές και τα τρεχούμενα νερά κάνουνε ξεχωριστό το

Περπατήστε, απολαύστε τη φύση και την ομορφιά της ζωής *Η διαδρομή έγινε παρέα με τους Κώστα, Μαργαρίτα, Άννα, Ευφορία.

www.stonisi.gr

Και τώρα σας συστήνουμε μια ευχάριστη και εύκολη διαδρομή.

Από εκεί κατευθυνόμαστε προς την κάτω πλευρά του χωριού και στα αριστερά μας θα συναντήσουμε ένα πετρόχτιστο κατηφορικό μονοπάτι. Σε 15 λεπτά περπάτημα στη διασταύρωση των μονοπατιών επιλέγουμε το αριστερό και συνεχίζουμε το περπάτημά μας περνώντας από τον μεγάλο πλάτανο με τα τρεχούμενα νερά. Το μονοπάτι θα μας βγάλει στην κάτω πλευρά του χωριού Λεπέτυμνος. Μια διαδρομή περίπου δυο ώρες .

ΠΛΑΤΕΊΑ

ΕΚΤΌΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ

της ΑΝΘΗΣ ΠΑΖΙΑΝΟΥ Από τους γλυκύτατους ανθρώπους στην επιστήμη της Ανθρωπολογίας και σπουδαίος στον ακαδημαϊκό χώρο και το αντικείμενό του, ο Θεόδωρος Παραδέλλης συνταξιοδοτήθηκε από το Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, όμως δηλώνει «αλκοολικός» με τη διδασκαλία και επιστρέφει στην αίθουσα με τους φοιτητές και τις φοιτήτριες για να διδάξει αμισθί.

www.stonisi.gr

Μεγάλωσε στην Αίγυπτο μέχρι τα 17 του, πήγαινε σε ελληνικό σχολείο της Κοινότητας. Ήρθε στην Ελλάδα και έκανε «ολίγην ιατρική» όπως λέει για δύο χρόνια και εν τέλει ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην Ιστορία- Αρχαιολογία, πηγαίνοντας τα απογεύματα στη σχολή Σταυράκου γιατί του άρεσε πολύ το θέατρο. «Για τη δική μου καλλιέργεια, όχι για να γίνω σκηνοθέτης ή τίποτα τέτοιο» σχολιάζει ο ίδιος.

ΠΛΑΤΕΊΑ

Τον «δρόμο» του τον βρήκε από τον μέντορά του, όπως τον αποκαλεί, τον Σωτήρη Δημητρίου (1925 - 2016), τον πρωτοπόρο της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στην Ελλάδα, πολιτικό μηχανικό, συγγραφέα πολλών δοκιμιακών βιβλίων και άρθρων σε περιοδικά και συλλογικούς τόμους και έναν από τους σημαντικότερους θεωρητικούς του κινηματογράφου στη χώρα μας. «Με βοήθησε να βρω τον δρόμο μου» λέει ο κ. Παραδέλλης, που πήγε στην Αγγλία στο Πανεπιστήμιο Ντάραμ για να σπουδάσει το αντικείμενο και επέστρεψε στην Ελλάδα στο Πάντειο για το διδακτορικό του, όπου μελέτησε τις τελετουργίες γέννησης στη λαϊκή πρακτική μέχρι το 1945. «Το βασικό θέμα ήταν ότι το παιδί περνά από διάφορα στάδια για να γίνει πρόσωπο και μέλος της ελληνικής κοινωνίας» εξηγεί. Παράλληλα ήταν στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, όπου… περιέργως ζήτησαν κοινωνικό ανθρωπολόγο. Μέχρι τότε όλοι του έλεγαν για το αντικείμενό

Επιστρέφει για να διδάξει αμισθί…

Ο μεγάλος ανθρωπολόγος Θόδωρος Παραδέλλης που συνταξιοδοτήθηκε του ότι «ό,τι ξέρει κανείς, καλό είναι»! Με τον φίλο του και συνάδελφό του, Άκη Παπαταξιάρχη, πραγματοποίησαν –παραδόξως πάλι για την Ελλάδα- μία μελέτη σκοπιμότητας για την ίδρυση του Τμήματος Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας, με εντολή του Κώστα Σοφούλη. Και από το 1986 εγκαταστάθηκε στη Μυτιλήνη για να διδάξει στο Τμήμα που βρίσκεται σε πολύ καλή κατάταξη στην Αγγλία και την Αμερική. Έχει κάνει πάνω από 30 μεταφράσεις, του Γκιρτς, του ΛεβίΣτρως του Μπουρντιέ, τα τέσσερα βιβλία του Μως, του Μαλινόφσκι, κριτικές στην Κοινωνική Ανθρωπολογία και πλήθος άλλων. «Δεν μου λείπει η διδασκαλία, ακόμα διδάσκω γιατί αυτό είναι αλκοολίκι!» εξηγεί παρά τη συνταξιοδότησή του, υπηρετώντας το Τμήμα αμισθί. Αν κάτι του θυμίζουν οι φοιτητές και οι φοιτήτριές του όταν ολοκληρώνουν τις σπουδές τους στο Τμήμα είναι ότι «κανείς δεν βγαίνει αλώβητος από την Ανθρωπολογία». Γιατί αλλάζει ο τρόπος σκέψης. Έχει μάθει τα βιώματά του να τα βλέπει ανοιχτά, κριτικά και ανθρωπολογικά. Στις 15 Ιανουαρίου παρουσίασε το βιβλίο του Μαρσέλ Μως που μετέφρασε και επιμελήθηκε «Το έθνος και ο Διεθνισμός, μια κοινωνιολογική αποτίμηση του Μπολσεβικισμού».

ΠΛΑΤΕΊΑ

www.stonisi.gr

ΠΛΑΤΕΊΑ