NOWOŚCI/WYNAlAZKI

Postacie generowane przez AI w celach edukacyjnych

Tworzenie realistycznych postaci cyfrowych przy użyciu sztucznej inteligencji staje się coraz łatwiejsze. Z jednej strony, technologia ta jest już stosowana do wprowadzania w błąd i generowania potencjalnie niebezpiecznych treści typu deepfake. Jednak AI może być również wykorzystywana w dobrych celach – do ożywienia Alberta Einsteina, aby uatrakcyjnić zajęcia z fizyki, albo porozmawiać o zmianie trybu życia ze starszą, otyłą wersją samego siebie sobą. W tym celu naukowcy z MIT Media Lab i ich współpracownicy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Santa Barbara oraz Uniwersytetu w Osace opracowali otwarty, łatwy w użyciu algorytm generowania postaci, który łączy modele sztucznej inteligencji dla gestów twarzy, głosu i ruchu oraz może być wykorzystywany do tworzenia materiałów audio i wideo.

Badacze chcą w ten sposób zainspirować nauczycieli, studentów i pracowników służby zdrowia do prowadzenia badań nad zastosowaniem tego typu narzędzi w różnych dziedzinach. Jedną z funkcji może być przykładowo poprawa zdrowia i samopoczucia dzięki rozmowom z autorytetami sportu, personalizacja komunikacji z pacjentem lub motywacja do zmiany trybu życia. Wystarczy dzięki AI ożywić osobę, aby stała się naszym trenerem albo nawet dietetykiem. Jeszcze ciekawsze zastosowania powstają po wygenerowaniu różnych wersji samego siebie, które w ten sposób mogą lepiej przemówić do wyobraźni niż niejeden ekspert.

Bezpieczny transport narządów

Paragonix Technologies, wiodący dostawca systemów do transportu narządów do przeszczepów, wprowadził nowy system utrzymania czynności biologicznych wątroby dawcy (LIVERguard) oraz globalny rejestr wątroby. System LIVERguard zapewnia wysoce kontrolowane, najnowocześniejsze środowisko do hipotermicznego przechowywania wątroby, w połączeniu z cyfrowym monitorowaniem w czasie rzeczywistym, aby zabezpieczyć narząd dawcy podczas całego procesu transplantacji, od pobrania do przeszczepienia. To duży postęp w stosunku do stosowania lodu i zwykłych chłodziarek, które były standardem opieki w przeszczepach narządów przez ponad 50 lat. Z kolei system Paragonix SherpaPak CTS chroni serca dawców dzięki sztywnemu, sterylnemu pojemnikowi i utrzymuje temperaturę pomiędzy 4–8ºC, czyli w zakresie zalecanym przez Międzynarodowe Towarzystwo Transplantacji Serca i Płuc jako opcjonalny warunek przechowywania serca dawcy.

mikrorobot do dostarczania chemioterapii

Naukowcy z chińskiego Uniwersytetu Nauki i Technologii opracowali zmieniające kształt mikroroboty do dostarczania chemioterapii bezpośrednio do nowotworu. Prowadzenie robota do wybranego obszaru w ciele odbywa się pomocą magnesów. Kiedy urządzenie dotrze do celu, uwalnia ładunek leku. Mikroroboty składają się z wydrukowanego w 3D hydrożelu, który może zmieniać kształt i poruszać się w warunkach niskiego pH. Jeden z prototypów składa się z mikrorobota w kształcie ryby, który otwiera usta w kwaśnym środowisku, uwalniając lek znajdujący się w jego brzuchu. Inny projekt to krab, który może przenosić lek w swoich szponach, a następnie uwalniać go w razie potrzeby. Jednym z największych wyzwań okazało się manewrowanie mikrorobotami do miejsca lokalizacji guza. Aby rozwiązać ten problem, badacze namagnesowali mikroroboty poprzez namoczenie ich w zawiesinie nanocząsteczek tlenku żelaza, co pozwoliło im na wykorzystanie magnesów do poruszania maleńkimi urządzeniami. W ten sposób mikroroboty mogą być kontrolowane zdalnie i minimalnie inwazyjnie, gdy znajdują się w ciele.

Elastyczne baterie

Inżynierowie z Uniwersytetu Kolumbii Brytyjskiej stworzyli elastyczną, wodoodporną baterię – wytrzymałą, bo można ją bez problemu wielokrotnie prać, oraz elastyczną na tyle, że działa nawet po rozciągnięciu do podwójnej długości. Wykonano ją z tanich materiałów, co sprawia, że potencjalnie doskonale nadaje się do zastosowania w technologii monitorowania zdrowia przez urządzenia ubieralne w postaci wszytych w odzież czujników. Elektronika do noszenia, czyli tzw. wearables, to szybko rosnący rynek. Dotąd największym problemem jest zasilanie czujników.

Nowe egzoszkielety

Zespół naukowców i inżynierów Uniwersytetu Harvarda opracował egzokombinezon, który wykorzystuje ultradźwięki do pomiaru aktywności mięśni. Innowacja pozwala szybko skalibrować kombinezon do potrzeb użytkowników. Miękkie, nadające się do noszenia urządzenie wspomaga pacjenta podczas chodzenia lub biegania, zmniejszając poziom potrzebnej siły/energii własnej do wykonania tych czynności. Rozwiązanie może być pomocne zwłaszcza dla pacjentów z problemami neurologicznymi lub dystrofią mięśniową.

Nowy podcast o e-zdrowiu

Polska Federacja Szpitali oraz „Koalicja AI w zdrowiu” przygotowały nową serię podcastów „Zdrowie w rozmowie” o rewolucji technologicznej w medycynie. Zaplanowano 6 odcinków w formie rozmów z pracownikami medycznymi, startupami, innowatorami, organizacjami pacjenckimi, stroną publiczną i dyrektorami placówek medycznych na temat tworzenia i wdrażania innowacji w polskiej ochronie zdrowia ze szczególnym naciskiem na innowacje cyfrowe. Podcast ma służyć popularyzacji stosowania rozwiązań innowacyjnych wśród pacjentów i szerokiej opinii publicznej. – Dobry lekarz dziś, za chwilę dobrym lekarzem będzie wtedy, kiedy będzie umiał obsłużyć narzędzia sztucznej inteligencji i będzie do ich analiz podchodził w sposób krytyczny. Czyli na analizę AI nałoży jeszcze preferencje pacjenta, jego profil psychologiczny, całą historię decyzji terapeutycznych dotyczących danego pacjenta. Myślę, że tutaj jest duża rola szkolenia w medycynie, które już dzisiaj powinno się zmieniać, biorąc pod uwagę to, co w medycynie będzie za 5, czy 10 lat – mówi w nowym odcinku „AI jak penicylina? Przyszłość medycyny oczami lekarzy” doktor Łukasz Jankowski, prezes Okręgowej Izby Lekarskiej w Warszawie. Dodaje on także, że obecnie to sami pacjenci wymuszają na lekarzach dostosowanie się do wymogów związanych z najnowszymi technologiami.

Pilotaż e-spirometrów

Ministerstwo Zdrowia chce wprowadzić do ambulatoryjnej opieki specjalistycznej i podstawowej opieki zdrowotnej program pilotażowy elektronicznych spirometrów, kierowany do dorosłych pacjentów po przebytym zakażeniu wirusem Sars-CoV-2 – donosi portal cowzdrowiu.pl. Resort opublikował już projekt rozporządzenia ministra w tej sprawie. Pilotaż ma być realizowany w trzech etapach. I etap organizacji (do 2 miesięcy) – w jego trakcie minister zdrowia dokona zakupu urządzeń, przeprowadzi akcję promocyjną dotyczącą ich wykorzystania oraz podpisze umowy z realizatorami programu pilotażowego. II etap realizacji (6 miesięcy) – wybrani realizatorzy programu pilotażowego będą wykonywać świadczenia opieki zdrowotnej przy wykorzystaniu elektronicznych spirometrów. III etap ewaluacji (3 miesiące) – obejmie ocenę działań objętych pilotażem. MZ szacuje, że pilotaż będzie kosztował 4,4 mln zł. Rozliczanie ma się odbywać z wykorzystaniem dodatkowej jednostki rozliczeniowej, której cena jednostkowa wynosi 100 zł brutto.

Elektroniczne zgłoszenie NOP

Ministerstwo Zdrowia przedłużyło do końca 2022 roku możliwość zgłaszania niepożądanych odczynów poszczepiennych (NOP) w formie innej niż elektroniczna. Jednak od 1 stycznia 2023 r. konieczne już będzie przesłanie raportu w formie cyfrowej, przykładowo z wykorzystaniem własnego systemu gabinetowego zintegrowanego z P1. Obecnie można to zrobić listem poleconym, za pomocą poczty elektronicznej w formie przesyłki kodowanej lub osobiście za pokwitowaniem. Jak zaznacza resort zdrowia, przesunięcie terminu jest spowodowane kontynuacją przygotowania systemowego rozwiązania pozwalającego na przekazywanie elektronicznie zgłoszonych informacji również z systemów gabinetowych dla wszystkich wykonanych szczepień oraz zgłoszonych NOP.

Źródła i zdjęcia: MIT Labs, Paragonix, Harvard University, Polska Federacja Szpitali, cowzdrowiu.pl