Politechnika Śląska w Gliwicach – 70 lat tradycji

POLITECHNIKA ŚLĄSKA w Gliwicach – 70 lat tradycji

Gliwice, maj 2015

SPIS TREŚCI Słowo rektora Politechniki Śląskiej prof. Andrzeja Karbownika / 4 Rys historyczny / 8 Pierwsze dokumenty powstającej uczelni / 14 Lwowscy profesorowie / 22 Początki uczelni na łamach prasy / 30 Wspomnienia: Władysława Kuczewskiego, Stanisława Ochęduszki, Jerzego Buzka, Wilibalda Winklera, Janusza Steinhoffa, Zygmunta Frankiewicza / 47 Życie uczelni na fotografiach / 63 Życie studenckie / 119 Życie kulturalne / 137 Życie sportowe / 145 Poczet rektorów Politechniki Śląskiej / 153 Tytuły honorowe uczelni: Doktorzy honoris causa Politechniki Śląskiej, Doktorzy honoris causa innych uczelni, Honorowi profesorowie / 159 Politechnika Śląska A.D. 2015: Obecne władze uczelni, Skład Senatu, Dziekani w kadencji 2012-2016 / 195 Wydziały Politechniki Śląskiej / 216 Nowe inwestycje Politechniki Śląskiej / 223

3

SŁOWO REKTORA POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ Szanowni Państwo, mija 70 lat od momentu, kiedy na mocy dekretu Prezydium Krajowej Rady Narodowej 24 maja 1945 roku powołano do życia Politechnikę Śląską. Z tej okazji z przyjemnością przekazuję na Państwa ręce pamiątkowy album zatytułowany „Politechnika Śląska w Gliwicach – 70 lat tradycji”. Celem tej wyjątkowej publikacji jest przypomnienie bogatej historii uczelni, jej osiągnięć oraz rozwoju w różnych uwarunkowaniach społecznych, politycznych i ekonomicznych. Książka ukazuje bogate życie uczelni i przybliża sylwetki znamienitych osobowości, które miały istotny wkład w budowanie obecnej renomy Politechniki Śląskiej.

Z Politechniką Śląską jestem związany od wielu lat. Zdążyłem ją poznać niemal od każdej strony, najpierw jako student, później jako pracownik naukowy, a w końcu jako dziekan i rektor. Dziś mogę powiedzieć, że jestem dumny, stojąc na czele nowoczesnej instytucji, cieszącej się dużym uznaniem w polskim i międzynarodowym środowisku naukowym. Politechnika Śląska jest najstarszą uczelnią w regionie i jedną z największych w kraju. Kształci obecnie 25 tys. studentów na 16 wydziałach. Będąc ważną instytucją opiniotwórczą, nasza uczelnia od początku wnosiła istotny wkład w gospodarkę regionu i całego kraju, dostarczając rozwiązań i innowacji zwiększających konkurencyjność polskich przedsiębiorstw. Jestem przekonany, że w najbliższym czasie dzięki zaangażowaniu całej społeczności akademickiej współdziałanie z przemysłem oraz komercjalizacja badań naukowych będą na Politechnice Śląskiej nadal udoskonalane i rozwijane.

Warto również w tym miejscu podkreślić znakomitą współpracę z samorządami lokalnymi, w szczególności Gliwic, Katowic, Zabrza i Rybnika. Zrozumienie wzajemnych potrzeb stworzyło doskonały klimat do dynamicznego rozwoju zarówno wspomnianych miast, jak i uczelni – przez rozbudowę uczelnianych kampusów, unowocześnienie zaplecza badawczego i zrealizowanie licznych inwestycji infrastrukturalnych.

70 lat to w historii szkoły wyższej długi okres, za którym stoją poszczególni rektorzy, dziekani, profesorowie, nauczyciele akademiccy, pracownicy administracyjni i rzesze studentów. Bez talentu i twórczej pracy wielu osób, których nie sposób tu wymienić, nie udałoby się osiągnąć celu, jakim było stworzenie nowoczesnego ośrodka akademickiego, rozpoznawalnego w Europie i na świecie.

Wyrażam głębokie przekonanie, że jubileusz 70-lecia Politechniki Śląskiej stanie się nie tylko okazją do podsumowań działalności uczelni, lecz także platformą dyskusji i wymiany cennych doświadczeń, pozwalających Politechnice Śląskiej wkroczyć w kolejne lata działalności z nowym zapałem i pomysłami na sprostanie wyzwaniom współczesności.

Prof. Andrzej Karbownik Rektor Politechniki Śląskiej

Rektor Politechniki Śląskiej Prof. dr hab. inż. Andrzej Karbownik

5

Budowa Wydziału Górniczego, 1950 rok

70 LAT TRADYCJI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ

RYS HISTORYCZNY Powstanie Politechniki Śląskiej było urzeczywistnieniem idei, która w świadomości społeczności śląskiej była obecna od dawna. Już pod koniec lat dwudziestych XX wieku podejmowano działania w celu utworzenia na Górnym Śląsku uczelni technicznej, która przez rozwój naukowy i działalność dydaktyczną wspierałaby ten silnie uprzemysłowiony i mający przed sobą wielkie perspektywy rozwoju region.

Sejm Śląski w 1929 roku rozpoczął formalne starania związane z budową i organizacją Politechniki Śląskiej w Katowicach. Mimo ogromnego zaangażowania wielu bardzo oddanych tej sprawie ludzi i poparciu niemal całego środowiska technicznego ówczesny rząd sprzeciwił się powstaniu uczelni w Katowicach, a wybuch drugiej wojny światowej położył kres tym staraniom.

Do planów utworzenia na Śląsku wyższej szkoły technicznej powrócono w pierwszych miesiącach 1945 roku, jeszcze przed zakończeniem wojny. Pełniący obowiązki wojewody ppłk Jerzy Ziętek 26 lutego 1945 roku powołał Tymczasową Komisję Organizacyjną Politechniki Śląskiej. W jej skład wchodzili: mgr inż. Stanisław Majewski i prof. Franciszek Wasilkowski z Politechniki Lwowskiej, dr inż. Stefan Kaufman – naczelnik Wydziału Komunikacyjno-Budowlanego w Śląskim Urzędzie Wojewódzkim, mgr inż. Kazimierz Kutarba – przedstawiciel przemysłu oraz mgr inż. Zygmunt Łabęcki, będący wtedy dyrektorem Śląskich Technicznych Zakładów Naukowych w Katowicach.

Jednak region śląsko-zagłębiowski nie był odosobniony w swych zabiegach o utworzenie wyższej szkoły technicznej. Również Kraków usilnie starał się o powołanie nowej uczelni. Utworzony w kwietniu 1945 roku i kierowany przez prof. Izydora Stella-Sawickiego Komitet Organizacyjny Wydziałów Politechnicznych przy Akademii Górniczej w Krakowie przystąpił więc do ich tworzenia.

Prof. Władysław Kuczewski, kierownik-organizator Politechniki Śląskiej

8

Budowa gmachu Wydziału Górniczego, 1951 rok

9

Ostatecznie, decyzją Prezydium Krajowej Rady Narodowej, powołano Politechnikę Śląską w Katowicach. Stosowny dekret wydano 24 maja 1945 roku. Zapisano w nim, że w skład Politechniki Śląskiej mają wejść cztery wydziały: Mechaniczny, Elektryczny, Hutniczy oraz Inżynieryjno-Budowlany. Jednak z racji niewystarczającej liczby profesorów w miejsce wymienionego w dekrecie Wydziału Hutniczego postanowiono zorganizować Wydział Chemiczny. W dekrecie ściśle wyznaczono okres organizacyjny powołanej uczelni, który miał trwać do 30 sierpnia 1946 roku.

Pierwsza inauguracja roku akademickiego nowo powstającej uczelni odbyła się 30 maja 1945 roku – jeszcze w Krakowie. Tego samego dnia minister oświaty powołał na kierownika-organizatora Politechniki Śląskiej prof.

Władysława Kuczewskiego. Oficjalnie jednak prof. Kuczewski objął tę funkcję dopiero 11 czerwca, czyli w dniu wejścia w życie dekretu o powołaniu Politechniki Śląskiej. Korzystając z posiadanych pełnomocnictw i działając w porozumieniu z ministerstwem, prof. Władysław Kuczewski rozpoczął działania organizacyjne. W jednym z pierwszych wydanych przez siebie zarządzeń, już z 11 czerwca, ustanowił pełniących obowiązki prorektora i czterech dziekanów. Pierwszym prorektorem mianował prof. Izydora Stella-Sawickiego. Natomiast obowiązki dziekanów pełnili: Wydziału Chemicznego – prof. Edward Sucharda, Wydziału Elektrycznego – prof. Kazimierz Idaszewski, Wydziału Inżynieryjno-Budowlanego – prof. Antonii Plamitzer oraz Wydziału Mechanicznego – prof. Zygmunt Ciechanowski.

Tymczasowe biuro rektoratu zostało zorganizowane w Urzędzie Wojewódzkim w Katowicach, w pomieszczeniach udostępnionych przez Wydział Komunikacyjno-Budowlany. Pomimo początkowych planów zlokalizowania uczelni w Katowicach organizatorzy Politechniki Śląskiej, po zapoznaniu się z możliwościami lokalowymi miast Górnego Śląska, na siedzibę powstającej szkoły wyższej wybrali Gliwice. W czerwcu 1945 roku w Ministerstwie Oświaty odbyła się konferencja, podczas której zaakceptowano propozycję zlokalizowania Politechniki Śląskiej właśnie w tym mieście.

Budowa Wydziału Inżynieryjno-Budowlanego według projektu lwowskiego architekta prof. Tadeusza Teodorowicza-Todorowskiego. W tle Wydział Elektryczny, 1950 rok

10

Wizytacja budowy Wydziału Górniczego przez rektora prof. Władysława Kuczewskiego i członka Rady Państwa – Franciszka Jóźwiaka, 1951 rok Budowa Wydziału Inżynieryjno-Budowlanego, 1950 rok

11

Gliwice miały skupione na niewielkiej przestrzeni wolne budynki, umożliwiające ulokowanie w nich obiektów dydaktycznych i jednostek administracyjnych uczelni, a także zakwaterowanie kadry profesorskiej i studentów.

Istniała również szansa pozyskania bardzo dogodnie zlokalizowanych terenów dla dalszej rozbudowy politechniki.

Odpowiadało to dalekosiężnej wizji organizatorów uczelni – stworzenia w tym mieście dzielnicy akademickiej.

Miasto miało jeszcze jeden, bodaj najważniejszy atut – to tutaj między innymi zamieszkali przesiedleni ze Lwowa pracownicy i studenci Politechniki Lwowskiej.

Mimo że decyzję o przeniesieniu siedziby do Gliwic podjęto 21 czerwca 1945 roku, stosowny dekret Prezydium Krajowej Rady Narodowej ukazał się dopiero 20 marca 1946 roku, z mocą obowiązującą od 19 kwietnia tego roku.

Faktyczne przeniesienie uczelni do Gliwic nastąpiło jednak znacznie wcześniej, bo już w październiku 1945 roku.

Pierwszymi obiektami dydaktycznymi Politechniki Śląskiej były budynki przy ul. Marcina Strzody nr 19, 21, 23, mieszczące wtedy szpitale wojsk radzieckich. Rektorat łącznie z administracją ulokowano w kilku mieszkaniach znajdujących się w budynkach przy ul. Częstochowskiej.

Pierwsza inauguracja roku akademickiego Politechniki Śląskiej z siedzibą w Gliwicach odbyła się 29 października 1945 roku. Naukę rozpoczęło wówczas 2295 studentów. Początkowo plany i programy studiów były oparte na wzorach zaczerpniętych z Politechniki Lwowskiej. Również kadrę profesorską Politechniki Śląskiej w 1945 roku tworzyli głównie byli pracownicy Politechniki Lwowskiej. Na uczelni działały wówczas cztery wydziały: Chemiczny, Elektryczny, Mechaniczny oraz Inżynieryjno-Budowlany, w których zatrudnionych było prawie 200 pracowników dydaktycznych. Doskonała kadra profesorska była od początku jednym z najsilniejszych atutów uczelni.

Od początku swego istnienia Politechnika Śląska miała strukturę ewolucyjną i aktywnie reagowała na rosnące wymagania rozwijającego się przemysłu. Z biegiem czasu niektóre wydziały dzieliły się, tworząc nowe kierunki i specjalności.

Wydarzeniem, które w sposób decydujący wpłynęło na charakter uczelni i jej związek z Górnym Śląskiem, było utworzenie w 1950 roku Wydziału Górniczego. Już cztery lata później pierwszych 314 inżynierów górników objęło stanowiska w kopalniach i innych zakładach z tej branży.

W 1953 roku powołano kolejny wydział – Mechaniczno-Energetyczny. Jedenaście lat później rozpoczął działalność Wydział Automatyki. W dalszych latach powstawały następne wydziały uczelni: w 1969 roku Wydział Matematyczno-Fizyczny i Wydział Metalurgiczny z siedzibą w Katowicach, w 1970 roku Wydział Organizacji i Zarządzania z siedzibą w Katowicach, który po kilkuletniej przerwie w działalności został reaktywowany w 1995 roku i przeniesiony do Zabrza. W 1977 roku powstał Wydział Architektury, w 1978 roku Wydział Transportu, przekształcony w 1984 roku w Instytut Transportu. Również w 1984 roku powstał Wydział Mechaniczno-Hutniczy z siedzibą w Dąbrowie Górniczej, który funkcjonował jedynie przez sześć lat.

Wielu zmian w strukturze uczelni dokonano w pierwszych latach po transformacji ustrojowej w 1989 roku.

Rozwijanie kierunków działalności dydaktycznej przejawiało się prowadzeniem studiów w systemach dziennym, wieczorowym oraz zaocznym, prowadzeniem studiów podyplomowych, a także tworzeniem najpierw filii, a potem zamiejscowych jednostek i wydziałów uczelni. Politechnika Śląska stała się więc ośrodkiem akademickim o budowie wielokampusowej na Górnym Śląsku.

W 1992 roku Wydział Inżynierii Materiałowej i Metalurgii został przekształcony w Wydział Inżynierii Materiałowej, Metalurgii, Transportu i Zarządzania. W 1993 roku nastąpiło połączenie Wydziału Inżynierii Środowiska oraz Wydziału Mechaniczno-Energetycznego w jeden wydział o nazwie: Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki.

W 2002 roku dzięki rozwojowi kadry oraz bazy dydaktycznej i naukowej Instytutu Transportu został reaktywowany Wydział Transportu z siedzibą w Katowicach. Najmłodszym wydziałem w strukturze Politechniki Śląskiej jest Wydział Inżynierii Biomedycznej – zlokalizowany w Zabrzu, który został powołany w 2010 roku jako pierwszy tego typu wydział w Polsce.

Niedawno w strukturze uczelni pojawiły się kolejne jednostki podstawowe. W 2010 roku zostało utworzone Kolegium Języków Obcych Politechniki Śląskiej. Tego samego roku z Wydziału Matematyczno-Fizycznego wyodrębnił się Instytut Fizyki, w związku z czym wydział ten został przemianowany w 2011 roku na Wydział Matematyki Stosowanej. W 2012 roku Instytut Fizyki został natomiast przeksztacony w jednostkę podstawową o nazwie Instytut Fizyki – Centrum Naukowo-Dydaktyczne. W 2013 roku natomiast utworzone zostało Kolegium Pedagogiczne. W organizacji znajdują się następne dwie jednostki: Centrum Naukowo-Dydaktyczne „Centrum Kształcenia Inżynierów w Rybniku” oraz Centrum Naukowo-Dydaktyczne Transportu Kolejowego w Sosnowcu.

12

Budowa Wydziału Inżynieryjno-Budowlanego, 1950 rok

Budowa Wydziału Górniczego, 1951 rok

Budowa „superjednostki” przy ul. Konarskiego 18 w Gliwicach, lata 70.

PIERWSZE DOKUMENTY POWSTAJĄCEJ UCZELNI

Tworzy się Politechnikę Śląską z siedzibą w Katowicach.

Politechnika Śląska jest państwową szkołą akademicką.

Politechnika Śląska dzieli się na cztery wydziały: 1) mechaniczny, 2) elektryczny, 3) hutniczy, 4) inżynieryjno-budowlany.

Dekret Prezydium Krajowej Rady Narodowej z dnia 24 maja 1945 roku o utworzeniu Politechniki Śląskiej

Siedzibę Politechniki Śląskiej, utworzonej dekretem z dnia 24 maja 1945 r., przenosi się z Katowic do Gliwic.

Dekret Prezydium Krajowej Rady Narodowej z dnia 20 marca 1946 roku o przeniesieniu siedziby uczelni

Pierwsze zarządzenia prof. Władysława Kuczewskiego, pełniącego obowiązki rektora Politechniki Śląskiej

Na sąsiedniej stronie: dokument mianowania prof. Kuczewskiego pierwszym rektorem uczelni

16

17

Zarządzenie dotyczące organizacji prac związanych z przeniesieniem siedziby Politechniki Śląskiej z Krakowa do Gliwic

18

Opublikowane w prasie ogłoszenie dotyczące rekrutacji na studia w roku akademickim 1946/1947

19

20

Na obu stronach: zarządzenie kierownika-organizatora Politechniki Śląskiej prof. Władysława Kuczewskiego ukazujące pierwszą strukturę organizacyjną uczelni

21

Na obu stronach: tableau czterech pierwszych wydziałowych grup absolwentów uczelni, którzy rozpoczynali studia na Politechnice Śląskiej w Gliwicach w 1945 roku

LWOWSCY PROFESOROWIE Kadrę nowo powstającej uczelni w znacznej części stanowili przesiedleni ze Lwowa pracownicy Politechniki Lwowskiej.

Powitanie lwowskich profesorów. Na pierwszym planie prof. Włodzimierz Burzyński, za nim prof. Stefan Błażyński, obok prof. Stanisław Fryze, a za nim prof. Stanisław Ochęduszko, lipiec 1946 roku Poniżej – powitanie lwowskich profesorów. Na pierwszym planie prof. Włodzimierz Burzyński i prof. Tadeusz Malarski, 1946 rok

Byli profesorowie lwowskich uczelni, zatrudnieni na Politechnice Śląskiej: Stefan Błażyński Stanisław Brzozowski Włodzimierz Burzyński Zygmunt Ciechanowski Władysław Derdacki Stanisław Fryze Wiktor Jakób Adolf Joszt Marian Kamieński Zygmunt Klemensiewicz Wacław Leśniański Stanisław Łukasiewicz Tadeusz Malarski Stanisław Ochęduszko Antoni Plamitzer Tadeusz Pukas Edward Sucharda Czesław Thullie Franciszek Wasilkowski Antoni Wereszczyński Eustachy Żyliński

W prawym górnym rogu na pierwszym planie: prof. Burzyński, prof. Fryze i prof. Ochęduszko Na środkowym zdjęciu stoją od lewej: prof. Ochęduszko, prof. Malarski, prof. Burzyński i prof. Fryze Na fotografii obok przemawia prof. Włodzimierz Burzyński Wszystkie fotografie pochodzą z 1946 roku

25

Powitanie lwowskich profesorów. Na pierwszym planie prof. Stefan Błażyński, 1946 rok

26

Zarządzenie informujące o pozyskaniu lwowskich profesorów dla Politechniki Śląskiej. Ostatecznie nie wszyscy wymienieni w piśmie profesorowie dotarli do Gliwic

27

Zarządzenie rektora z 30 stycznia 1946 roku wyrażające jego uznanie dla zaangażowania prof. Wiktora Jakóba i jego współpracowników w organizację Wydziału Chemicznego

Prof. Wiktor Jakób na budowie audytorium Wydziału Chemicznego

28

Wykład prof. Czesława Thulliego na Wydziale Inżynieryjno-Budowlanym, lata 50.

Tablica upamiętniająca współtworzących Politechnikę Śląską lwowskich profesorów, wmurowana obok Sali Senatu Politechniki Śląskiej w 50. rocznicę powstania uczelni i 150-lecie Politechniki Lwowskiej

29

POCZĄTKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ NA ŁAMACH PRASY Powstanie Politechniki Śląskiej – pierwszej uczelni technicznej na Śląsku i pierwszej szkoły wyższej na Ziemiach Odzyskanych – było bardzo ważnym wydarzeniem dla społeczności śląskiej. Znalazło to odzwierciedlenie w licznych artykułach opublikowanych w regionalnej prasie. Na kolejnych stronach zostały umieszczone niektóre wycinki prasowe obrazujące powstanie i rozwój gliwickiej uczelni, jej działalność: naukową, dydaktyczną i organizacyjną.

30

31

32

33

42

WSPOMNIENIA

43

Był czerwiec 1945 roku Wspomnienia pierwszego rektora Politechniki Śląskiej prof. Władysława Kuczewskiego. Przedruk z albumu opublikowanego w 1955 roku z okazji 10-lecia uczelni.

Po pożegnaniu Politechniki Warszawskiej z tymczasową siedzibą w Lublinie i przekazaniu jej rektorowi prof. Antoniemu Ponikowskiemu znalazłem się w Krakowie, gdzie już od kwietnia 1945 roku pod opieką rektora W. Goetla działała Politechnika przy Akademii Górniczej. Wrzała tam praca na Wydziałach: Architektury, Chemicznym, Elektrycznym, Inżynierii Lądowej i Wodnej oraz Mechanicznym. Jakkolwiek akt erekcyjny Politechniki Śląskiej przewidywał utworzenie Wydziału Hutniczego, nie było jednak w Krakowie ani grona profesorskiego, ani też asystenckiego i studenckiego, które by chciało pracować poza krakowską Akademią Górniczą. W skład uczelni powołanej do życia dekretem Prezydenta KRN z dnia 24 maja 1945 roku z siedzibą w Katowicach nie weszły: architektura i inżynieria wodna. Toteż zamiast hutniczego – powstał Wydział Chemiczny, jako że w Krakowie osiadło kilku wybitnych profesorów-chemików, za którymi pośpieszyli pomocniczy pracownicy nauki i studenci chemicy.

Z przyjemnością wspominam moją współpracę z profesorami: Jakóbem, Josztem, Kamieńskim, Leśniańskim i Suchardą, którzy swym doświadczeniem Prof. Władysław Kuczewski, i oddaniem sprawom Politechniki nieraz dopomagali mi w rozwiązywaniu pierwszy rektor trudnych zagadnień organizacyjno-naukowych na odcinku Wydziału Politechniki Śląskiej Chemicznego. Nie mogę nie wspomnieć też o profesorach Ciechanowskim, Idaszewskim i Paszkiewiczu, mych światłych doradcach w zakresie Wydziałów: Mechanicznego, Elektrycznego i Inżynierii Budowlanej.

Po uporaniu się z trudnościami w Krakowie, po ustaleniu tam na okres przejściowy pracy Politechniki Śląskiej, należało pomyśleć o jej przeniesieniu na Śląsk. Biorąc pod uwagę możliwości rozwojowe, jakie stwarzały dla Politechniki: Katowice, Chorzów, Bytom, Zabrze i Gliwice, wybraliśmy położone nad Kanałem Kłodnickim, zasobne w pomieszczenia szkolne, w wolne poniemieckie kwatery dla pracowników naukowych, administracyjnych i studentów, nęcące swą zielenią i parkami Gliwice. Wybór nasz został zaakceptowany przez włodarza ziemi śląsko-dąbrowskiej, wojewodę Aleksandra Zawadzkiego.

Od dnia 25 czerwca 1945 roku rozpoczęły się nasze starania zmierzające do przygotowania Gliwic na przyjęcie Politechniki Śląskiej od nowego roku akademickiego, tzn. od października 1945 roku. Zgromadziliśmy na kursie przygotowawczym do egzaminów wstępnych na I rok studiów pokaźną ilość młodzieży ze wszystkich stron Polski. Często pozbawieni przez okupanta hitlerowskiego domu rodzinnego, obdarci i wygłodzeni, kandydaci na studentów podjęli ochoczo i z entuzjazmem prace nad porządkowaniem lokali szkolnych, burs, stołówek i mieszkań. Młodzież otoczona troskliwą opieką Stefanii Niżankowskiej, kierowniczki działu zaopatrzenia, oraz mgra Tadeusza Niżankowskiego, dyrektora administracyjnego Politechniki, uzyskała nie tylko bezpłatne mieszkanie wraz z meblami i bielizną pościelową, ale też trzykrotne dzienne bezpłatne posiłki, ubrania i obuwie przydzielane przez Urząd Wojewódzki na zlecenie gen. A. Zawadzkiego. Wkrótce, bo już na początku lipca 1945 roku, zaczęły działać ambulatorium Politechniki i szpitalik na 25 łóżek przy ul. Częstochowskiej 10a. Pracownicy naukowi i administracyjni na równi z młodzieżą (a pod pewnymi względami w szerszym niż młodzież zakresie) korzystali z bezpłatnych mieszkań i znalezionych tam mebli, sprzętów i ubrań, z całodziennego wyżywienia w stołówce przy ul. Moniuszki 13, ponadto otrzymywali, dzięki pomocy gen. A. Zawadzkiego, paczki UNRRA, ubrania i obuwie z Urzędu Wojewódzkiego.

44

Ekipa, do której należeli – oprócz małżonków Niżankowskich – prof. Affanasowicz, docent Krotkiewski i kilku asystentów uzupełniona w sierpniu 1945 roku przybyłymi z Lublina profesorami Bonderem i Kalińskim, zdziałała na terenie Gliwic tyle, że już w dniu 10 października 1945 roku w nieopalanej jeszcze „auli” przy ul. Marcina Strzody 21 mogła odbyć się pierwsza inauguracja roku akademickiego 1945/46 z udziałem gen. A. Zawadzkiego i kilku naukowców katowickich.

Pierwszy wykład inauguracyjny wygłosił prof. dr W. Jakób. Odtąd praca Politechniki Śląskiej potoczyła się znanymi z kronik uczelni torami.

Z ciężkim sercem i wzruszeniem Fragmenty wspomnień prof. Stanisława Ochęduszki, profesora Politechniki Lwowskiej, a następnie Śląskiej, późniejszego rektora gliwickiej uczelni. Przedruk z albumu opublikowanego w 1955 roku z okazji 10-lecia uczelni.

Z ciężkim sercem w lipcu 1946 roku opuszczałem Lwów, z którym związany byłem zarówno studiami akademickimi, jak i długoletnią pracą dydaktyczno-naukową na Politechnice. Dlatego ze wzruszeniem wspominam wszelkie dowody życzliwości, które okazywano mi w pierwszych dniach po opuszczeniu Lwowa. Dowodów tych było wiele: już w Przemyślu prof. M. Janusz powitał transport Politechniki Lwowskiej. Organizator Politechniki Śląskiej prof.

Kuczewski oraz liczni znajomi odwiedzili nas na stacji w Mikulczycach, gdzie chwilowo zatrzymał się nasz pociąg. Jednak szczególnie niezatarte wrażenie pozostawił po sobie wieczór powitalny zorganizowany w dniu 14 lipca 1946 roku w gmachu Wydziału Elektrycznego przy ul. Katowickiej. Radość z powodu przyjazdu lwowskich pracowników nauki do Gliwic nie miała granic.

Rozentuzjazmowana młodzież dosłownie na rękach przeniosła niektórych profesorów z ul. Katowickiej na ul. Kaszubską do ich mieszkań.

Prof. Kuczewski uczynił wszystko, aby ułatwić nam życie w pierwszych miesiącach pobytu w Gliwicach. Dlatego pomimo usilnych starań o pozyskanie mnie ze strony innych Politechnik (Wrocław, Gdańsk) pozostałem w Gliwicach.

Decyzji mej nie żałuję. Praca dydaktyczna na Politechnice Śląskiej rozwijała się bowiem nadspodziewanie dobrze. Młodzież akademicka w pierwszych latach mej pracy w Gliwicach była złotą młodzieżą, w dosłownym tego słowa znaczeniu.

Frekwencja na wykładach była nadzwyczajna, zapał do pracy ogromny. Studenci rozumieli znaczenie nauki i bez utyskiwania znosili wysokie wymagania stawiane im przy egzaminach. Nic dziwnego, głód wiedzy zaostrzony podczas długich, jałowych lat okupacji przynaglał młodzież w dążeniu do ukończenia studiów.

Studenci na każdym kroku składali dowody przywiązania i szacunku dla swych wykładowców.

Oby zapał do nauki pierwszych roczników Politechniki Śląskiej udzielił się obecnym pokoleniom studiującym na naszej uczelni…

Prof. Stanisław Ochęduszko, rektor Politechniki Śląskiej w latach 1956-1959

45

Stąd zawsze był doskonały start w życie Wywiad z prof. Jerzym Buzkiem, absolwentem Wydziału Mechaniczno-Energetycznego Politechniki Śląskiej, doktorem honoris causa kilku uczelni, w tym Politechniki Śląskiej w Gliwicach, byłym przewodniczącym Parlamentu Europejskiego.

Czym kierował się Pan przy wyborze uczelni i kierunku studiów?

Szkoła Muzyczna w Katowicach, Akademia Medyczna w Zabrzu i Politechnika w Gliwicach to były wtedy jedyne trzy znaczące uczelnie w naszym regionie. Dwie pierwsze nie wchodziły dla mnie w rachubę, nie miałem też za co dojeżdżać z Chorzowa do Krakowa czy Wrocławia lub tam mieszkać. W dodatku właśnie ogłosili, że na Wydziale Mechaniczno-Energetycznym naszej Politechniki otwierają kierunek energetyka jądrowa. To było ekscytujące.

W ogólniaku uwielbiałem fizykę (choć także polski i historię), a moja starsza siostra studiowała już wtedy na sąsiednim Mechanicznym. Decyzja była więc całkiem naturalna.

Jak wyglądała codzienność studiowania w okresie, gdy był Pan gliwickim żakiem?

Normalka. Roboty na naszym wydziale, podobnie jak np. na Elektrycznym, było na prawdę dużo. Zwłaszcza na starcie trzeba było piekielnie się starać. Ćwiczenia i laboratoria, no i kolokwia były obowiązkowe, reszta – nie.

Egzaminy obowiązkowo zdawało się w sesji, nie było żartów! Ale codziennych radości nie brakowało, zwłaszcza w akademikach, choć o dzisiejszej koedukacji nie było mowy i nawet sprzed portierni wyrzucali nas przed 22.

Czy miał Pan wykładowców wywodzących się z Politechniki Lwowskiej?

Nie tylko zdecydowana większość wykładowców i asystentów wywodziła się ze Lwowa. Połowa moich koleżanek i kolegów urodziła się wprawdzie już na Śląsku czy w Zagłębiu, ale w rodzinach przeniesionych ze wschodnich kresów Rzeczpospolitej. Mieli przepiękny, śpiewny akcent i nieustannie wracali we wzruszających, pełnych zachwytu opowieściach do tego, co zostało na wschodzie.

Czy któryś z Profesorów dał się zapamiętać jako wyjątkowo wymagający?

Tak, niejeden zapadł mi w pamięć. Profesor Mochnacki wykładał matematykę – pięknie, z miłością i szacunkiem – ale na pierwszym roku 50 proc. z nas padało na tym przedmiocie. Profesor Ochęduszko – rektor czasu poststalinowskiego przełomu – stworzył krajową szkołę termodynamiki, na trzecim zaś roku jego katedra trzebiła nas niemiłosiernie. Potem trafiliśmy na prof. Hoblera – światowej sławy uczonego, a ponieważ sami wybraliśmy kierunek dyplomowy inżynierię, wstyd było zakończyć zaledwie dostatecznie, a powodem do dumy był wynik bardzo dobry. Nie narzekaliśmy więc na brak pracy, ale zapewniam: bawiliśmy się także nieźle! I pod tym względem nic się na studiach od wieków nie zmienia.

Jaka atmosfera panowała wówczas wśród studentów? Jakie mieli marzenia, oczekiwania?

46

Było biednie, nikt nie miał pieniędzy. To było zaledwie kilkanaście lat po wojnie i w systemie mało wydolnym, w PRL-u. Mieliśmy budżety miesięczne rzędu 100 zł, ale same posiłki w stołówkach kosztowały 3, 4 zł dziennie. Dorabialiśmy trochę w spółdzielniach studenckich, na korepetycjach w liceach. Akademiki były za darmo. Ubierali nas rodzice. Ale proszę mi wierzyć – było wspaniale, jak to na studiach!

Marzyliśmy przede wszystkim o tym, aby zobaczyć Europę. Poznanie świata poza Europą nie mieściło się w ogóle w głowie.

To gdzie można było wyjechać?

Na wyjazd w słowackie Tatry lub do Niemieckiej Republiki Demokratycznej potrzeba było paszportu lub przepustki, a nie było o nie łatwo i nie miało się ich w domu. Do Bułgarii lub Związku Radzieckiego udawało się pojechać przez całe studia najwyżej co dziesiątemu z nas. A na Zachód? Nie przypominam sobie nikogo z tamtych czasów, kto by tam wtedy był.

Jak wspomina Pan Premier klimat kulturalny panujący na Politechnice Śląskiej? Wspominał Pan kiedyś „fajfy” na Łużyckiej i życie kulturalne toczone w domach studenckich. Jak bardzo zmienił się klimat życia studenckiego od tego czasu?

Prof. Jerzy Buzek Absolwent Wydziału Mechaniczno-Energetycznego. W 1969 r. na Wydziale Chemicznym uzyskał stopień naukowy doktora, a w 1979 r. doktora habilitowanego. W 1997 r. otrzymał tytuł naukowy profesora. W 1974 r. został wykładowcą na Politechnice Śląskiej.

W 1980 r. wstąpił do „Solidarności”, następnie został przewodniczącym komisji zakładowej związku w Instytucie Inżynierii Chemicznej PAN. W 1981 r. pełnił funkcję przewodniczącego I Krajowego Zjazdu Delegatów w Gdańsku.

Po wprowadzeniu stanu wojennego działał w podziemiu. Po 1989 r. wchodził w skład władz regionalnych i krajowych związku. Został członkiem zespołu ekspertów powstałej w 1996 r. Akcji Wyborczej Solidarność i współautorem gospodarczego programu AWS. W latach 1997-2001 pełnił funkcję premiera rządu. W 2004 r. został wybrany na posła do Parlamentu Europejskiego. W 2009 r. po raz drugi został eurodeputowanym. W tym samym roku został także wybrany Przewodniczącym Parlamentu Europejskiego.

Doktor honoris causa kilku uczelni, w tym także Politechniki Śląskiej.

Jeszcze były tutaj kluby studenckie, czołowe w Polsce: Gwarek przy gliwickim rynku i Kinoteatr X z magiczną Spiralą, a także Studencki Teatr Gliwice, gdzie miała miejsce prapremiera światowa „Ślubu” Gombrowicza z nikomu nieznanym laborantem z Wydziału Chemicznego Wojciechem Pszoniakiem. Politechnika decydowała o rozwoju miasta. Był świetny gliwicki jazz, potem rock, mogła rozkwitać popularna wtedy operetka. Tadeusz Różewicz spacerował po mieście, a Adam Zagajewski tworzył pierwsze próbki poezji.

Zaczynał śpiewać Sojka, koncertował Skrzek.

Pamięta Pan pierwsze IGRY? Igry rozpoczęły się w 1957 r. Pamiętam, jak co roku rozgrzewały emocje całego miasta, ale też Zabrza – gdzie była już medycyna – i Katowic, gdzie właśnie organizował się uniwersytet. Tak zawsze tu w Gliwicach było: bardzo dobra uczelnia i czołówka polskich miast akademickich, z najlepszymi inżynierami, największą liczbą instytutów w Polsce i świetnymi miejscami pracy. Tak jest i dzisiaj. Stąd – z Politechniki, z Gliwic, z Zabrza, z Katowic – zawsze był doskonały start w życie, w Polskę, w świat.

Przekonałem się o tym sam, osobiście, choć nigdy się z Gliwic nie wyprowadziłem – mieszkam tu nieprzerwanie od studiów do dzisiaj.

47

Po studiach rozwijał Pan karierę naukową, ale już nie na Politechnice Śląskiej. W jaki sposób Politechnika Śląska była obecna w Pana życiu naukowym oraz po rozpoczęciu działalności politycznej?

Była obecna naprawdę stale i niezmiennie. Instytut Inżynierii Chemicznej PAN, w którym pracowałem od studiów do 1997 r., był ściśle związany z Politechniką. Solidne wykształcenie techniczne było atutem, i to zarówno w czasie premierowania, jak i przewodzenia Parlamentowi Europejskiemu. Dzisiaj kieruję Komisją Przemysłu, Badań i Energii, kluczową w PE. Nieprzypadkowo tą właśnie!

W latach 70. był Pan także wykładowcą na Politechnice Śląskiej. Jak wyglądała rzeczywistość uczelniana w ówczesnych uwarunkowaniach?

Nasza uczelnia zawsze miała moc twórczą, co oddziaływało na cały region. Najszybciej rozwijały się same Gliwice.

W tutejszych biurach projektowych można było skonstruować absolutnie wszystko (oprócz statków, skoro port zamierał). Polska tu właśnie jeździła, aby oglądać pierwsze centrum rozświetlone neonami. Takie to było i jest miasto, wyrosłe przy Politechnice. Dzisiaj – z wiodącą Specjalną Strefą Ekonomiczną, z dronami z Nowych Gliwic i prezydentem, też absolwentem tej uczelni, szefującym Związkowi Miast Polskich.

W 2013 r. z okazji 60. rocznicy powstania Wydziału Mechaniczno-Energetycznego Jerzy Buzek, absolwent tego wydziału, otrzymał honorowy tytuł „Rycerza Energetyki” (Miles Energeticae). Na zdjęciu prof. Jerzy Buzek podnosi wręczone z tej okazji insygnium tytułu – karabelę polską – znak rycerstwa Rzeczypospolitej

48

Już po 1989 roku wiele osób wywodzących się z Politechniki Śląskiej zaangażowało się w działalność polityczną. Jak wspomina Pan ten okres i osoby, które wówczas spotkał Pan na swej drodze?

Ten doskonały start w życie, o którym wspomniałem, dotyczył też ryzykownej wtedy, ale tak ważnej dla Polski działalności opozycyjnej. Już w tydzień po wprowadzeniu stanu wojennego, w grudniu 1981 r., razem z Jerzym Łoikiem i Krzysztofem Gosiewskim zaczęliśmy wydawać podziemny Regionalny Informator „Solidarności” Śląsko-Dąbrowskiej. Potem dołączyli Marian Maciejczyk i Ryszard Kościesza-Kuszłeyko. W podziemnej Radzie Regionu 1982/83 większość, oprócz Grzegorza Opali z Katowic i Jerzego Szafki z Zabrza, to byli Gliwiczanie i oprócz Grzegorza – po Politechnice. Przez pięć lat podziemia reprezentowałem też region w krajowej Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej „Solidarności” jako sekretarz tej komisji.

Późniejszy szef Solidarności Marian Krzaklewski, też po Politechnice, pracował wtedy w tym samym co ja budynku PAN-u, przy ul. Bałtyckiej. Długoletni szefowie Śląsko-Dąbrowskiej „Solidarności” w latach 90. byli z Gliwic: Marek Kempski, późniejszy wojewoda, i Wacław Marszewski. Spotykałem się też wówczas na Zatorzu z młodziutkim Piotrem Dudą, dzisiejszym przewodniczącym NSZZ „Solidarność”.

Często zachęca Pan młodzież do studiowania na Politechnice Śląskiej i na uczelniach technicznych w ogóle. Czy europejski rynek pracy faktycznie czeka na kolejne zastępy inżynierów?

Nie da się zbudować silnej gospodarki bez wytwarzania, bez produkcji – zwłaszcza produkcji przemysłowej. A do zbudowania silnego przemysłu potrzeba inżynierów. Tak było w XIX w., kiedy na Śląsku powstawały pierwsze kopalnie, huty, przemysł maszynowy. Podobnie było w zeszłym stuleciu, gdy po straszliwych zniszczeniach wojennych odbudowywała się cała Polska – opierając się na śląskim przemyśle. Tak jest i teraz, gdy po kryzysie rozpędza się gospodarczo cała Europa.

Czym się będzie wyróżniał ten nowy przemysł?

Mówimy o przemyśle nowej generacji: wysoko efektywnym, przyjaznym dla środowiska, energooszczędnym.

A do tego klucz jest tylko jeden: innowacyjne rozwiązania i nowe technologie. I ten właśnie klucz w swoich rękach trzymają absolwenci uczelni technicznych. W tym sensie inżynierowie są więc przyszłością Europy: bezpiecznej, również energetycznie, konkurencyjnej i dostatniej.

Jak bardzo zmieniła się infrastruktura Politechniki Śląskiej, także w sąsiedztwie wydziału, który ukończył Pan Premier?

Tych zmian nie da się tak prosto opisać. To jest dzisiaj inny świat. Szkoda mi tylko pięknych kortów wśród drzew przy Konarskiego – tam, gdzie teraz stoi okazały, nowy budynek mojego Wydziału, park technologiczny, wspaniałe audytorium. Sama liczba wydziałów zwiększyła się dwukrotnie.

Nie oznacza to, że nasza uczelnia nie ma słabszych punktów. Jest nadal wiele do zrobienia, przed nami wielkie wyzwania na następne lata.

Jak Pan ocenia dzisiejsze wyposażenie Politechniki?

Infrastruktura uczelni, także za sprawą środków unijnych, wzbogaciła się w ostatnim czasie o kolejne budynki i laboratoria. Wymienię tu chociażby Śląską BIO-FARMĘ czy Centrum Nowych Technologii. Politechnika Śląska jest też częścią Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii. To coś, o czym w moich czasach studenckich – w PRL-u – nie mieliśmy nawet odwagi marzyć. Dlatego potem, już po latach, zabiegałem w Brukseli, by tak wiele nowego mogło powstać na mojej Alma Mater. Udało się! Nasza Politechnika jest dziś ośrodkiem studenckim i naukowym wysokiej klasy. Oby tak dalej!

49

Pamiętam, że było gorąco Przedruk rozmowy z prof. Wilibaldem Winklerem, pierwszym rektorem Politechniki Śląskiej wybranym w całkowicie wolnych wyborach w 1990 roku.

Wywiad został opublikowany w „Biuletynie Politechniki Śląskiej” w październiku 2009 roku.

Został Pan Profesor pierwszym po przełomie 1989 roku rektorem Politechniki Śląskiej, wybranym w warunkach pełnej autonomii uczelni. Chciałbym spytać się o to, co skłoniło Pana Profesora do kandydowania na tę funkcję?

To był wyjątkowy czas. Rzeczywiście po raz pierwszy w naszym środowisku akademickim miały odbyć się wolne wybory. Do tej pory stanowisko rektora otrzymywało się z nadania. Tym razem kandydaci zgłaszali się sami, a nowego rektora mieliśmy wyłonić w demokratycznym głosowaniu. Ale ja o ubieganiu się o ten zaszczyt w ogóle nie myślałem.

Pewnego dnia zadzwonił do mnie prof. Tadeusz Zagajewski, który zaproponował mi spotkanie. W spotkaniu tym wzięły udział jeszcze dwie osoby: przewodniczący Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” dr Tadeusz Grabowiecki oraz prof. Jan Bandrowski z Wydziału Chemicznego, również członek „Solidarności”. Ku mojemu zaskoczeniu zaproponowano mi wówczas kandydowanie na funkcję rektora Politechniki Śląskiej. W pierwszej chwili nie zgodziłem się, ale dano mi 24 godziny na podjęcie ostatecznej decyzji. Moją linią obrony był przede wszystkim brak doświadczenia. W tym czasie pełniłem zaledwie funkcję zastępcy dyrektora ds. nauki w Instytucie Elektroenergetyki i Sterowania Układów na Wydziale Elektrycznym. Po zastanowieniu i przedyskutowaniu tego problemu z żoną postanowiłem jednak kandydować.

Zdawałem sobie sprawę z zadania, jakie będzie miał do wykonania nowo wybrany rektor, czyli całościowego zreformowania uczelni. Według mnie najlepszym rozwiązaniem było przyjęcie modelu zachodniego, a ten – z powodu licznych wyjazdów naukowych za granicę – znałem bardzo dobrze. Posiadałem zatem istotną w tamtych czasach wiedzę i z tego właśnie powodu postanowiłem wziąć udział w wyborach. Uważałem jednak, że rektorem powinien wówczas zostać właśnie prof. Tadeusz Zagajewski, który miał na uczelni największy autorytet. Prof. Zagajewski jednak z powodu zaawansowanego wieku nie chciał kandydować i wskazał na mnie.

Mimo to po wygranych wyborach poprosiłem go, aby przynajmniej raz w miesiącu odwiedzał mnie, by krytycznie ocenić moje działania. Spotykaliśmy się więc potem regularnie, a prof. Zagajewski zawsze służył mi radą. Rzadko jednak mnie krytykował, znacznie częściej za to popierał moje decyzje. I tak to się zaczęło.

Na 166 głosujących, ze 170 uprawnionych do głosowania, uzyskał Pan aż 111 głosów. Wydaje się, że duży wpływ na Pana wybór miało poparcie Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność”.

W tamtych czasach głos „Solidarności” był silny i gdyby nie jej poparcie, zapewne nie wygrałbym wyborów. Moimi kontrkandydatami byli: prof. Szczepan Borkowski oraz prof. Tadeusz Gawłowski. Wydawało mi się, że największe szanse miał prof. Borkowski. Był znanym i poważanym członkiem „Solidarności”, stanowczym w swoich poglądach, a po wprowadzeniu stanu wojennego został internowany. Jednak „Solidarność” uczelniana skłoniła się ku mojej osobie. Uważam, że wpływ na wynik miało również moje wystąpienie na głównym spotkaniu przedwyborczym.

Odbyła się wtedy debata miedzy kandydatami, na której, jak mi się wtedy wydawało, wypadłem wiarygodnie i przekonująco. Przedstawiłem wówczas swoją koncepcję, jak ze starego systemu funkcjonowania uczelni przejść płynnie do nowego modelu – zachodniego.

50

Jaka była atmosfera tamtych niezwykle ciekawych i ważnych dla współczesnej Polski miesięcy po czerwcu i sierpniu 1989 roku?

Prof. Wilibald Winkler z nagrodą Lux ex Silesia, przyznawaną przez metropolitę katowickiego Prof. Wilibald Winkler Pracę na uczelni rozpoczął w 1966 roku na Wydziale Elektrycznym. Po trzech latach uzyskał stopień doktora, a po kolejnych czterech doktora habilitowanego. W 1981 roku został profesorem tytularnym. W latach 1990-1996 pełnił funkcję rektora Politechniki Śląskiej.

Od listopada 1997 roku do grudnia 2000 roku był wiceministrem edukacji narodowej w rządzie prof. Jerzego Buzka. Zajmował się współpracą zagraniczną i integracją europejską. Był też członkiem zespołu negocjacyjnego, zajmującego się przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej, odpowiedzialnym za dwa obszary: nauka i badania oraz młodzież, kształcenie i edukacja. Następnie przez rok pełnił funkcję wojewody śląskiego.

Prof. Wilibald Winkler otrzymał wiele odznaczeń i wyróżnień. Pośmiertnie został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Atmosfera nie była już tak euforyczna, jak w 1981 roku, kiedy to panował nastrój rewolucyjny. W 1989 roku nastroje były bardziej stonowane. Powodem tego był z pewnością stan wojenny, który przytłumił radość następujących po nim wypadków. Wydaje mi się, że także z powodu stanu wojennego młodzież zaczęła tracić ochotę do nauki. Poza tym wielu młodych ludzi wyjechało. Kiedy obejmowałem funkcję rektora, na Politechnice studiowało zaledwie 8 tysięcy osób. Dopiero po 1989 roku Polacy ponownie zaczęli się kształcić na poziomie studiów wyższych. To, że obecnie coraz więcej młodych ludzi studiuje, też jest zasługą tamtych wydarzeń.

Po wyborach nadszedł czas na działania i wprowadzanie zapowiadanych reform. Ale nie było to łatwe. Wiele osób próbowało mi dyktować, co powinienem zrobić.

Wielu z tych, którzy z entuzjazmem przyjęli wynik wyborów, hamowało, niestety, później rozwój uczelni.

Wielu chciało przy tej okazji załatwić swoje interesy.

W środowisku profesorów były opory wobec próby wprowadzenia zmian strukturalnych. Niektórzy próbowali nawet wskazywać mi, kogo powinienem zwolnić z pracy. Stanowczo nie pozwoliłem na takie postępowanie, ale czuć było, że atmosfera panująca w całym kraju udzieliła się również pracownikom naszej uczelni. Wszystko było wtedy rozkołysane i dopiero z czasem się uporządkowało i uspokoiło.

Myślę, że mimo wszelkich trudności nienajgorzej sobie poradziłem, zwłaszcza że miałem bardzo dobrych współpracowników – prorektorów w osobach profesorów: Włodzimierza Sikory, Andrzeja Klimpla i późniejszego rektora – Bolesława Pochopienia. Potwierdzeniem tego był fakt, że po trzech latach kierowania uczelnią, kiedy starałem się o reelekcję, byłem jedynym kandydatem, a w głosowaniu otrzymałem zdecydowa-ne poparcie.

W swoim programie wyborczym mówił Pan Profesor o chęci przekształcenia Politechniki Śląskiej w „nowoczesną uczelnię techniczną”. Na czym miała wówczas owa „nowoczesność” polegać?

Wówczas chodziło o przekształcenie uczelni w obszarze dydaktyki i badań naukowych na wzór uczelni zagranicznych. W kwestii kształcenia dążyłem do dostosowania naszych programów nauczania do najlepszych uczelni na Zachodzie. Chodziło głównie o wyeliminowanie wąsko specjalistycznych przedmiotów oraz zmniejszenie obciążenia studentów. Nie mogło być tak, że student spędza najwięcej czasu na wykładach – po pierwsze, zaburzało to proporcje między wykładami i ćwiczeniami, a poza tym zajęć było tak dużo, że student nie miał już czasu na pracę własną.

51

Jeśli chodzi o badania naukowe, to te finansowane były w dużej mierze przez zakłady przemysłowe. Wiele zakładów zaczęło jednak mieć problemy finansowe i bankrutować, a w efekcie uczelnia nie otrzymywała nowych zleceń na badania, środki finansowe zaś ze strony państwa poważnie zredukowano.

W wywiadzie, jakiego już po wyborze udzielił Pan jednej z gazet, mówił Pan Profesor, że największą przeszkodą wydawała się wówczas „mentalność kadry dydaktyczno-badawczej”, która polegała na oporze wobec zmian. Czy te obawy się sprawdziły?

Nasz pomysł był w zasadzie radykalny i wiele osób ze środowiska akademickiego sprzeciwiało się mu, ponieważ uważali, że godził w ich interesy. Mam na myśli eliminację wąsko specjalistycznych przedmiotów, a co za tym idzie – również ograniczenie liczby wykładowców. Trzeba pamiętać, że 45 procent kadry stanowili wówczas adiunkci wiekowo zaawansowani, z których wielu nie chciało się habilitować. Wobec tego mieliśmy całą armię oponentów, których celem było utrzymanie takiej sytuacji, w której wszystko pozostałoby po staremu.

Kolejnym punktem spornym było wprowadzenie zasady samofinansowania jednostek naukowo-dydaktycznych.

Każda jednostka otrzymywała określoną sumę pieniędzy, które były rozdzielane według ściśle określonych kryteriów – algorytmów. Jeżeli potrzebowała więcej środków, do jej obowiązków należało znalezienie dodatkowych środków pozauczelnianych. Wprowadzenie samodzielności finansowej do jednostek było na uczelni prawdziwym przełomem.

Inna zmiana, która miała jednak mniejsze znaczenie, dotyczyła dozwolonego wieku kierowania jednostką naukową. Dawniej było tak, że profesor, jak tylko ukończył 70 lat, zostawiał z dnia na dzień jednostkę, którą kierował, i przechodził na emeryturę bez przygotowania swojego następcy do jego nowej roli. Dopiero my wprowadziliśmy zasadę, że na 3 lata przed odejściem profesora na emeryturę nie mógł on już pełnić funkcji kierowniczej.

Jakie były najpilniejsze sprawy, także inwestycyjne, którymi musiał się Pan Profesor zająć?

Priorytetem była biblioteka, której budowa zapoczątkowana była przez naszych poprzedników i miała być ukończona w ciągu dwóch lat od objęcia przez nas funkcji kierowania Politechniką. Jednak kiedy ograniczono pieniądze na inwestycje w szkolnictwie wyższym, budowa biblioteki praktycznie stanęła. Kolejnym problemem była komputeryzacja Politechniki Śląskiej.

Trudną do realizacji sprawą było dopasowanie statutu uczelni do nowej ustawy o szkolnictwie wyższym. Była to praca żmudna, która zajęła rok, zanim statut został zatwierdzony.

Muszę się przyznać do chęci zlikwidowania ośrodka uczelnianego w Rybniku. Jednak gdy zobaczyłem, że są tam wyśmienite warunki do kształcenia inżynierów, zmieniłem zdanie. Rozbudowa Centrum Kształcenia Inżynierów w Rybniku oraz utworzenie, wspólnie z Uniwersytetem Śląskim oraz Akademią Ekonomiczną, Zespołu Szkół Wyższych to już zasługa moich następców.

Do sukcesów zaliczyłbym także poważną rozbudowę bazy sportowej. Za pieniądze, które pozyskaliśmy ze sprzedaży jednego z akademików w Katowicach – mimo że dziekani chcieli, abyśmy pieniądze ze sprzedaży budynku rozdzielili po równo między wszystkie wydziały – wybudowaliśmy nową halę sportową. Dzięki temu, że się na to nie zgodziłem, studenci mogą dzisiaj korzystać z tzw. nowej hali przy ul. Kaszubskiej. Poza tym od miasta Gliwice otrzymaliśmy także obiekty Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji, w tym lodowisko.

Jak ocenia Pan Profesor zmiany, które dokonały się na Politechnice Śląskiej w czasie tych minionych 20 lat?

Muszę przyznać, że z dumą patrzę na rozwój naszej uczelni. To, co zostało zapoczątkowane przez nas, było z bardzo dobrym skutkiem kontynuowane po naszych dwóch kadencjach. Kolejni rektorzy mieli również wiele wspaniałych pomysłów. Każdy z moich następców dokonał pewnych zmian, które miały na celu usprawnienie i unowocześnienie procesu dydaktycznego oraz powiększenie majątku uczelni. Jednocześnie, co jest dla mnie bardzo ważne, wciąż dba się o kontakty zagraniczne. Cieszy mnie udział uczelni w różnych międzynarodowych programach badawczych, do czego dzisiaj już nie trzeba nikogo namawiać – wtedy było inaczej. Związana z tym jest także intensywność nauczania na studiach języków obcych.

Myślę, że na pewno można było zrobić więcej, ale ówczesna sytuacja finansowa i opór środowiska akademickiego nie pozwoliły na zrealizowanie wszystkich naszych pomysłów. Pamiętam niektórych profesorów, którzy krytykowali wszystko, co próbowaliśmy zmienić. Nie wszystkie tego typu trudności dało się przezwyciężyć. Jednak z perspektywy czasu wydaje mi się, że rozwój uczelni poszedł we właściwym kierunku.

52

Zostałem kiedyś zapytany o to, z której z pełnionych przeze mnie ważnych funkcji jestem najbardziej zadowolony – rektora, wiceministra czy wojewody. Odpowiedziałem wtedy, że najbardziej satysfakcjonowała mnie funkcja rektora Politechniki Śląskiej. Jestem dumny, że mogłem w tym niełatwym przecież okresie rozpocząć wraz z moimi prorektorami przemianę naszej uczelni. Podejmując kolejne odpowiedzialności – na stanowisku wiceministra czy wojewody – mogłem wykorzystać wszystkie swoje umiejętności, zdobyte podczas licznych podróży służbowych oraz pełnienia funkcji rektora.

Odczuwam także satysfakcję, że współcześnie uczelnia jest wysoko Prof. Wilibald Winkler w swoim gabinecie na Wydziale Elektrycznym oceniana w rankingach. Pamiętam Politechniki Śląskiej jeden z pierwszych tego typu rankingów uczelni w Polsce, w którym zajęliśmy 9. miejsce wśród wszystkich uczelni akademickich, a 4. wśród szkół technicznych. Poczułem wówczas wielką radość. Na podobnych miejscach Politechnika Śląska sytuuje się również dzisiaj i jestem z tego bardzo zadowolony.

Kiedy otrzymywał Pan Profesor w październiku ubiegłego roku nagrodę Lux ex Silesia, mówił Pan, że to najważniejsze w Pana życiu wyróżnienie, ponieważ jednoznacznie kojarzy się ze Śląskiem. Na koniec chciałbym zatem zapytać, czym jest dla Pana Śląsk – ten współczesny i ten sprzed lat, który odkrywał Pan, żyjąc na polsko-niemieckim pograniczu?

Przede wszystkim Śląsk jest moją ojczyzną, a ja jestem do tej ojczyzny przywiązany. W swoim życiu co najmniej dwa razy otrzymałem propozycję pozostania za granicą. Wiele osób pewnie skorzystałoby z takiej szansy. Czekała mnie na przykład interesująca praca w dziale badawczym szwajcarskiej firmy oraz perspektywa mieszkania w ustabilizowanym politycznie i gospodarczo kraju. Drugą propozycję otrzymałem w Niemczech – ale z niej również nie skorzystałem. Zawsze powtarzałem, że nie zamienię Śląska na żadne inne miejsce i dotrzymałem słowa. Kiedy patrzę na to, jak Śląsk zmieniał się w czasie ostatnich lat, odczuwam osobistą satysfakcję. Zawsze uważałem, że należy odejść od stereotypowego myślenia, że jedyną perspektywą dla mężczyzny jest praca w kopalni, ewentualnie w hucie. Należało młodym ludziom dać szansę wyboru, kim chcą w życiu zostać. Współcześnie młodzież tę szansę otrzymała. A w pewnym stopniu przyczyniliśmy się do tego również my – rektorzy śląskich uczelni, tworząc coraz lepsze warunki do nauki i rozwoju. Cieszę się, że cząstka mojej koncepcji rozwoju uczelni wpłynęła również na kształcenie młodzieży, która urodziła się na Śląsku i tutaj mieszka.

Przemysł ciężki już niedługo przestanie odgrywać znaczącą rolę. Kolejne pokolenie mieszkańców Śląska będzie musiało szukać nowych możliwości i tworzyć pole do działania dla nowoczesnych technologii. I tym właśnie zajmuje się Politechnika. Kształci ona ludzi, którzy mają być kreatywnymi twórcami lepszych warunków życia. Kadra, która jest kształcona na uczelniach technicznych, ma również za zadanie tworzyć podwaliny pod jak najlepszy rozwój społeczny.

Nie możemy liczyć na to, że będziemy całe życie utrzymywać się z węgla, zwłaszcza w obecnej postaci. Jako mieszkaniec Śląska, który tu się urodził i o mało nie został górnikiem, z zainteresowaniem obserwuję jego rozwój.

Myślę, że zmierza w dobrym kierunku. Wielu utalentowanych ludzi na Śląsku musiało dawniej ciężko pracować pod ziemią lub w hucie, aby móc zapewnić byt swojej rodzinie. Cieszy mnie, kiedy widzę, że współcześnie młodzi ludzie mają dużo lepsze perspektywy zawodowe niż kiedyś. Jestem pewny, że swój udział ma w tym również Politechnika Śląska. Wielu naszych absolwentów zrobiło karierę, także za granicą, co jest dowodem na to, że kończąc tę uczelnię, otrzymali odpowiedni zasób wiedzy.

53

To był czas wielkich oczekiwań Rozmowa z dr. inż. Januszem Steinhoffem, przewodniczącym Rady Krajowej Izby Gospodarczej, który jako pracownik naukowo-dydaktyczny Politechniki Śląskiej został wybrany na posła w pierwszych częściowo wolnych wyborach w czerwcu 1989 roku. Wywiad został opublikowany w numerze majowym „Biuletynu Politechniki Śląskiej” w 2014 roku.

Mija dokładnie 25 lat od wyborów z 1989 roku – ważnych i dla Polski, i osobiście dla Pana Premiera.

Jak zapamiętał Pan okoliczności wystartowania w tych wyborach?

Okoliczności podjęcia decyzji o wystartowaniu w wyborach były dość skomplikowane. Propozycję kandydowania złożył mi Marian Krzaklewski, który zachęcał mnie do podjęcia tego wyzwania. Ja natomiast miałem wielkie wątpliwości. Byłem świadomy braku doświadczenia parlamentarnego i umiejętności poruszania się w świecie polityki. Byłem przecież naukowcem Politechniki Śląskiej i to właśnie w środowisku akademickim czułem się najlepiej. Człowiekiem, który ostatecznie mnie przekonał do kandydowania, był zmarły zaledwie kilka tygodni temu Zbigniew Pańczyk, późniejszy pierwszy solidarnościowy prezydent Gliwic.

Aby wystartować w wyborach jako kandydat „Solidarności”, musiał Pan zostać oficjalnie zatwierdzony przez to środowisko.

Tak, musiałem przejść kilka etapów. Podczas ostatecznej weryfikacji kandydatów z województwa silną rekomendację dał mi ówczesny szef regionu ,,Solidarności” Alojzy Pietrzyk. Co ciekawe, to ostatnie spotkanie odbyło się w Katowicach, w parafii św. ap. Piotra i Pawła, w sali, gdzie przed wojną spotykał się ze śląskimi chadekami Wojciech Korfanty. Ku mojemu zaskoczeniu otrzymałem wówczas bardzo dużą liczbę głosów i zostałem desygnowany jako kandydat do Sejmu w okręgu wyborczym: Gliwice, Zabrze, Pilchowice, Sośnicowice, Rudziniec.

Z ustaleń Okrągłego Stołu wynikało bowiem, że w wyborach do Sejmu mieliśmy do obsadzenia dwa mandaty. Oprócz mnie kandydatką została także Elżbieta Seferowicz – lekarka z Zabrza, ofiarna i zaangażowana w działalność podziemnej „Solidarności”. Trzy pozostałe mandaty otrzymali natomiast kandydaci ówczesnej koalicji rządzącej. Z kolei w wyborach do Senatu mieliśmy trzech kandydatów ze Śląska: Andrzeja Wielowieyskiego oraz nieżyjących już Leszka Piotrowskiego i prof. Augusta Chełkowskiego – jedynego internowanego w czasie stanu wojennego rektora w Polsce. Ostateczne zatwierdzenie list kandydatów „Solidarności” nastąpiło w Warszawie na posiedzeniu Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”, a potem rozpoczęła się kampania wyborcza.

Proszę opowiedzieć, jak przebiegała.

Kampania przede wszystkim polegała na licznych spotkaniach z wyborcami. Tworzyliśmy sztaby, produkowaliśmy ulotki wyborcze, plakaty. Atmosfera tych spotkań była pełna oczekiwań. Pamiętam dokładnie moje hasło wyborcze, które prezentowałem na plakacie, gdy 3 maja szliśmy pierwszy raz legalnie w pochodzie. Brzmiało ono: „Na razie bierzemy 35% demokracji”. Ludzie przed wyborami uczyli się na pamięć nazwisk kandydatów „Solidarności”, a w dniu wyborów – nie było przecież wówczas ciszy wyborczej – wolontariusze rozdawali tzw. ściągi z naszymi nazwiskami. Nasz dostęp do środków masowego przekazu był przecież bardzo ograniczony. „Gazeta Wyborcza”, której powstanie było również efektem porozumień Okrągłego Stołu, zaczęła się ukazywać dopiero w trakcie kampanii wyborczej – 8 maja.

54

Popularne były wówczas fotografie kandydatów Komitetu Obywatelskiego z Lechem Wałęsą. Czy Pan również miał takie zdjęcie?

Oczywiście! Pojechałem do Gdańska, podobnie jak wszyscy solidarnościowi kandydaci do parlamentu, żeby zrobić sobie zdjęcie z Lechem Wałęsą. Plakat z tą fotografią mam zresztą do dzisiaj. Pięć lat temu, w 20-lecie wyborów, na uroczystościach rocznicowych w Zabrzu powtórzyliśmy tę sytuację i zrobiliśmy sobie podobne zdjęcie z Lechem Wałęsą po raz drugi.

Z kampanii wyborczej zapamiętałem zwłaszcza jedno ze spotkań – w Rudzińcu, na którym byłem ze wspomnianym już Zbyszkiem Pańczykiem. W pewnym momencie wstał młody człowiek i powiedział: „Ja nie wierzę, żeby w Polsce coś się zmieniło. Mam rodzinę w Niemczech, nic mnie już tu nie trzyma i myślę o wyjeździe. Ale to, co pan mówił, stwarza jakiś cień nadziei. I dlatego jeszcze raz zawierzę temu, chociaż szanse macie marne”. Po dwóch latach odbyły się następne wybory, a ja znów pojawiłem się w tej gminie i na sali zobaczyłem tego młodego człowieka.

Zapytałem go wtedy, jak ocenia obecną rzeczywistość.

A on odpowiedział: „Zrobiliście wszystko, o czym pan mówił. Dlatego zostaję w Polsce i zamierzam sprowadzić tutaj moją rodzinę. To jest już normalny kraj”. Był to najbardziej optymistyczny moment kampanii wyborczej.

Dr inż. Janusz Steinhoff Urodził się w 1946 roku w Gliwicach. Doktor nauk technicznych, specjalista z dziedziny przeróbki kopalin. Długoletni pracownik naukowy Politechniki Śląskiej. W latach 1975-1990 był asystentem i adiunktem w Instytucie Przeróbki Kopalin Wydziału Górniczego Politechniki Śląskiej.

Założyciel i działacz podziemnych struktur uczelnianych NSZZ „Solidarność”. Poseł na Sejm X, I i II kadencji. W latach 1990-1994 pełnił funkcję prezesa Wyższego Urzędu Górniczego, a w latach 1996-1997 wiceprezesa Regionalnej Izby Gospodarczej w Katowicach. W latach 1997-2001 był ministrem gospodarki, a w latach 2000-2001 również wicepremierem w rządzie Jerzego Buzka.

Obecnie jest przewodniczącym Rady Regionalnej Izby Gospodarczej w Katowicach oraz Rady Krajowej Izby Gospodarczej.

Wybory 4 czerwca zakończyły się wielkim sukcesem kandydatów „Solidarności”. Pan uzyskał blisko 111 tys. głosów i oczywiście dostał się Pan do Sejmu już po I turze wyborów. Jak przyjął Pan decyzję o zwycięstwie?

To był niesamowity czas. Po II turze wyborów spotkaliśmy się po raz pierwszy na Uniwersytecie Warszawskim z Lechem Wałęsą. Zastanawialiśmy się, jaką nazwę ma przyjąć nasz klub parlamentarny. Padła propozycja, by nazwać się Opozycyjnym Klubem Parlamentarnym, ale na szczęście prof. Bronisław Geremek zaproponował, by jednak podkreślić obywatelskość, więc zostaliśmy w końcu Obywatelskim Klubem Parlamentarnym. Gdybyśmy zostali przy pierwszej nazwie, bylibyśmy chyba jedynym w historii opozycyjnym klubem parlamentarnym, który po kilku tygodniach wyłonił rząd. Wtedy jednak, 4 czerwca, nikt tego nie brał pod uwagę. Zastanawialiśmy się raczej, co będzie dalej. Nie byliśmy pewni, jak ten system będzie dalej funkcjonował. Wszystkie resorty siłowe były przecież nadal w rękach komunistów. Nie wiedzieliśmy, czy nie spotkają nas represje, czy wybory nie zostaną unieważnione. Na szczęście okazało się, że obawy te były nieuzasadnione.

55

Jak się potoczyły Pana dalsze losy po wyborach?

Po rozpoczęciu pracy parlamentarnej dość szybko zostałem członkiem ścisłego kierownictwa Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego, a w kilka miesięcy później Tadeusz Mazowiecki złożył mi propozycję objęcia funkcji prezesa Wyższego Urzędu Górniczego, gdzie miałem zająć się reformą Prawa geologicznego i górniczego.

Zgodziłem się na to z wielkimi oporami – po drugiej lub trzeciej rozmowie. Miałem bowiem świadomość braku doświadczenia w pracy w administracji. Gdy objąłem tę funkcję, musiałem na początku tej administracji się nauczyć. Warto podkreślić, że razem ze mną w WUG-u pojawili się również inni pracownicy i absolwenci Politechniki Śląskiej – Ryszard Wysocki, Wojciech Bradecki i Sławomir Brodziński, wówczas adiunkt w Katedrze Maszyn Górniczych, a obecnie główny geolog kraju i wiceminister środowiska.

Pracowałem w administracji w sumie 8 lat, mam za sobą trzy kadencje w parlamencie, miałem sześciu premierów, którzy byli moimi przełożonymi: Tadeusza Mazowieckiego, Jana Krzysztofa Bieleckiego, Jana Olszewskiego, Hannę Suchocką, Waldemara Pawlaka i Jerzego Buzka, w którego rządzie pełniłem trudną – biorąc pod uwagę ówczesną skalę wyzwań – funkcję ministra gospodarki, a od 2000 roku również wicepremiera koordynującego prace Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów.

Zerwał Pan wówczas kontakty z uczelnią?

Odszedłem wtedy z Politechniki na urlop bezpłatny, który trwał bardzo długo. W połowie lat 90. wróciłem na krótko na uczelnię. Prof. Jan Palarski, który był wówczas szefem Instytutu Eksploatacji Złóż, poprosił mnie o prowadzenie wykładów z Prawa geologicznego i górniczego, którego jako prezes WUG-u byłem współtwórcą.

Równocześnie zaangażowałem się z prof. Andrzejem Karbownikiem w opracowanie programu restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego, współpracując w tej materii z górniczą Solidarnością. Po wygranych przez AWS i UW wyborach zostałem ministrem gospodarki. Na uczelnię już później nie wróciłem. Obecnie zajmuję się konsultingiem gospodarczym, przewodniczę Radzie Krajowej Izby Gospodarczej i Regionalnej Izbie Gospodarczej.

Z Politechniką jednak utrzymuję dość bliskie kontakty.

Jaka atmosfera panowała na Politechnice Śląskiej w latach 80.?

Atmosfera na naszej uczelni w jesienią ’80 roku była naprawdę wspaniała. Większość pracowników zapisała się do uczelnianej „Solidarności”. Byłem w jej komitecie założycielskim, działałem na szczeblach wydziałowym i uczelnianym. Pełniłem równocześnie funkcję szefa ,,Solidarności” w Instytucie Przeróbki Kopalin.

Potem jednak przyszedł bardzo trudny okres stanu wojennego, czas represji politycznych i wielkiej czystki na uczelni. Ówczesne jej władze zasłynęły z faktu zwolnienia z pracy około 200 aktywnych członków „Solidarności”.

Ja też otrzymałem takie pismo odbite na ksero, w którym zawiadamiano mnie, że jakaś komisja postanowiła zwolnić mnie z funkcji starszego asystenta. W moim przypadku zwolnienie było jednak całkowicie nielegalne, ponieważ w tym czasie wyjechałem na planowany wcześniej staż zagraniczny. Dlatego odwołałem się od tej decyzji, podobnie jak kilkadziesiąt innych osób, a minister szkolnictwa wyższego odwołanie to uwzględnił.

Wróciłem więc na uczelnię. Z Politechniki Śląskiej usuniętych zostało wówczas wielu wspaniałych, uczciwych, zaangażowanych w tworzenie NSZZ „Solidarność” osób. Poziom represji politycznych na Politechnice Śląskiej był wtedy nieporównywalny z jakąkolwiek inną uczelnią w Polsce. Pragnę podkreślić, że zachowanie pracowników mojego instytutu w tych trudnych czasach było wzorowe. Nigdy nie odczułem jakichkolwiek przejawów dyskryminacji, przeciwnie, koleżanki i koledzy wykazali się wielkim przywiązaniem do ideałów „Solidarności”.

Z wdzięcznością wspominam również życzliwość moich przełożonych – prof. Jerzego Nawrockiego oraz doc. Stanisława Błaszczyńskiego.

A jaka atmosfera panowała na uczelni w roku ’89 po pierwszych wolnych wyborach?

To była wielka euforia. W kampanię wyborczą zaangażowały się wszystkie struktury uczelnianej „Solidarności”.

Przyznam się, że byłem bardzo onieśmielony swoją rolą, którą mi przypisano. Byłem wówczas skromnym adiunktem. Znalazłem się natomiast w wirze wydarzeń na zakręcie historii Polski.

W wyborach, jako przedstawiciel Politechniki Śląskiej w sejmie i jeden z niewielu pracowników naukowych w jego składzie, miałem świadomość wielkiej odpowiedzialności za podejmowane działania. W tych pierwszych miesiącach pracowałem nad ustawą o szkolnictwie wyższym oraz tytułach i stopniach naukowych.

56

Jak wyglądała Pana współpraca z innymi wywodzącymi się z Politechniki Śląskiej działaczami „Solidarności” – Marianem Krzaklewskim i Jerzym Buzkiem?

Z Marianem Krzaklewskim pracowaliśmy razem w podziemiu i później, gdy pełnił funkcję przewodniczącego „Solidarności”. Bardzo go cenię m.in. za to, że gdy był szefem związku i przywódcą AWS-u, z pełną świadomością konsekwencji, które przyszło mu ponosić, wspierał bardzo trudne w społecznym odbiorze reformy wprowadzane przez rząd Jerzego Buzka.

Jerzego Buzka natomiast poznałem osobiście dopiero w kampanii wyborczej ’89 roku. W okresie niejawnej działalności znaliśmy się jedynie z pseudonimów. Gdy jako kandydat do sejmu przyjechałem w ramach kampanii wyborczej na spotkanie w Instytucie Inżynierii Chemicznej PAN, w którym pracował, powitał mnie wówczas jako szef zakładowej „Solidarności” słowami: „Cześć Mikołaj, jestem Karol”. I tak się poznaliśmy.

Jak wspomina Pan Premier pierwsze lata po przełomie 1989 roku?

Wspominam ten okres jako czas wielkich wyzwań i pionierskich działań, gdy podejmowane były największe wyzwania z punktu widzenia przyszłości kraju. Mieliśmy przecież do czynienia z głębokim kryzysem gospodarczym, z reglamentacją towarów, których zresztą i tak brakowało. Pamiętam dobrze, że po drodze do Warszawy była jedna stacja benzynowa, a ja w kieszeni miałem kartkę na benzynę, która opiewała na 36 litrów na miesiąc…

Sytuacja ekonomiczna naszego kraju była tragiczna. Gabinet Mieczysława Rakowskiego próbował rozpoczynać jakieś reformy, ale dość szybko doszedł do wniosku, że nie ma wystarczającej siły politycznej, żeby unieść ich konsekwencje.

Gdy mój przyjaciel Adam Michnik, który zresztą w 1989 roku kandydował z sąsiedniego okręgu wyborczego – z Bytomia, rzucił hasło: „Wasz prezydent, nasz premier”, wcale nie był pewien jego społecznej akceptacji.

Tadeusz Mazowiecki jako odpowiedź na nie napisał artykuł do „Tygodnika Solidarność”, w którym wykazywał same negatywne strony koncepcji wzięcia odpowiedzialności za państwo. Twierdził, że jest to w tym momencie, biorąc pod uwagę stan naszego państwa, wyzwanie, któremu trudno będzie sprostać. Trzy tygodnie później był już premierem…

Jego rząd stanął wówczas przed wielkim wyzwaniem przeobrażenia kraju po okresie komunistycznego spustoszenia. A reformowanie gospodarki, gdy socjalistyczna, księżycowa ekonomia zetknęła się z mechanizmami rynkowymi, wiązało się z koniecznością podejmowania bardzo trudnych w społecznym odbiorze decyzji.

Wracając do okresu sprzed 25 lat, co Pana zdaniem udało się w 100 proc., a co można było zrobić wówczas lepiej?

Z perspektywy 25 lat uważam, że czas przebudowy Polski zakończył się sukcesem. Obecnie znajdujemy się w jednym z najlepszych okresów naszej historii na przestrzeni ostatnich 300 lat, w dużo lepszym niż II Rzeczpospolita, do której z takim szacunkiem i sympatią się odnosimy. Przez 25 lat udało nam się zbudować suwerenne, demokratyczne, z dynamicznie rozwijającą się gospodarką rynkową państwo. Zrealizowaliśmy dwa priorytety polityczne uzyskując członkostwo w NATO i UE. Podwoiliśmy PKB, znacząco zwiększyliśmy konkurencyjność naszej gospodarki, o czym świadczy rosnący eksport, którego wartość w 2013 roku przekroczyła 200 mld USD. Realizujemy wielkie projekty budowy infrastruktury, które w istotnej mierze przesądzą o atrakcyjności Polski jako miejsca lokowania inwestycji. Aktualnym wyzwaniem jest reforma wymiaru sprawiedliwości, którego funkcjonowanie, pomimo dużych w stosunku do PKB nakładów, wywołuje uzasadnioną krytykę. Warto przypomnieć, że środowisko Politechniki Śląskiej wniosło istotny wkład w polską transformację zarówno w czasach opracowywania programów przed obradami Okrągłego Stołu, jak i w reformowaniu polskiej gospodarki. Cieszę się również z obecnego rozwoju uczelni. Widzę, jak dynamicznie się zmienia. Obecnym rektorem jest mój wieloletni współpracownik prof. Andrzej Karbownik, który ma wielki udział w reformie sektora górnictwa węgla kamiennego. Jestem dumny, że wywodzę się ze środowiska akademickiego Politechniki Śląskiej, o której zawsze myślę z wielkim sentymentem i uznaniem dla dokonań wielu osób z nią związanych.

57

Politechnika Śląska to był naturalny wybór O wpływie, jaki Politechnika Śląska wywarła na jego życie, a także na miasto Gliwice rozmawiamy z prezydentem Gliwic dr. hab. inż. Zygmuntem Frankiewiczem, absolwentem Politechniki Śląskiej.

Dlaczego zdecydował się Pan na studia na Politechnice Śląskiej i jak wspomina Pan ten okres?

Wybór studiów na politechnice był dla mnie zupełnie naturalny. Mój ojciec był inżynierem, ja natomiast od zawsze interesowałem się techniką. Bardziej skomplikowana od wyboru samej uczelni okazała się jednak decyzja dotycząca kierunku studiów, ale w końcu się zdecydowałem, mimo że na Wydział Automatyki i Informatyki (od 1984 roku Wydział Automatyki, Elektroniki i Informatyki) – bo taka była wówczas jego nazwa – bardzo trudno było się dostać.

Same studia zresztą też nie należały do łatwych. Mieliśmy po 43 godziny zajęć tygodniowo, a poprzeczka od samego początku ustawiona była wysoko. Trzeba było się ostro zabrać do intensywnej, ale i satysfakcjonującej pracy. Mogę jednak się pochwalić, że z egzaminami nie miałem problemów i praktycznie co semestr dostawałem jakieś nagrody rektorskie i ostatecznie ukończyłem politechnikę z wyróżnieniem.

Studia zapamiętałem jako rozwijające i bardzo dobrze przygotowujące do pracy. Mogę to potwierdzić, patrząc przede wszystkim na kariery moich kolegów z tego okresu, ponieważ ja po uzyskaniu tytułu magistra pozostałem na uczelni. Mam nadzieję, że teraz jest podobnie, o ile nie lepiej.

W trakcie studiów miałem też okazję poznać wiele osób uznawanych obecnie za legendy wydziału. Z doc. Janem Walichiewiczem miałem analizę matematyczną, z prof. Ryszardem Gessingiem teorię regulacji, a z prof. Jerzym Siwińskim teorię automatów. Uczyli mnie także profesorwie: Adam Macura i Stanisław Malzacher. Zdarzały się pojedyncze wykłady z profesorami: Stefanem Węgrzynem czy Tadeuszem Zagajewskim.

Po zakończeniu studiów został Pan na uczelni i rozpoczął pracę naukową...

Tak, w Instytucie Aparatury i Automatyki Medycznej, gdzie dyrektorem był doc. Jerzy Kopka, a jego zastępcą Aleksander Kwieciński. Początek nie był udany, ponieważ musiałem pracować przy cudzej pracy naukowej, co wiązało się ze znikomą ilością pracy koncepcyjnej i było mało twórcze. Ja tymczasem chciałem się zająć tym, co mnie zawsze pasjonowało, czyli automatyczną analizą elektrokardiogramów. Działałem więc poniekąd w konspiracji, nie mogąc zbytnio chwalić się osiąganymi wynikami.

Kiedy przedstawiłem w pewnym momencie swoją pracę doktorską, była ona praktycznie skończona, mimo że wcześniej nikomu jej nie prezentowałem. Od czasu, kiedy zająłem się elektrokardiografią, wiele innych osób również podjęło ten temat. Z czasem powstało nawet coś na kształt szkoły, napisano na ten temat co najmniej kilka habilitacji i kilkanaście doktoratów.

Jakie wydarzenia z okresu Pańskich studiów miały Pana zdaniem istotny wpływ na miasto i Politechnikę Śląską? Czym żyła społeczność akademicka i sami gliwiczanie?

To był bardzo intensywny okres w moim życiu. Oczywiście praca naukowa była dla mnie ważna, a uczenie studentów bardzo satysfakcjonujące. Zaraz po rozpoczęciu przeze mnie pracy, na wydziale zawiązała się„Solidarność”.

Jako bardzo młody pracownik naukowy włączyłem się w tworzenie struktur związku. Później przyszedł stan wojenny, w trakcie którego funkcjonowałem w podziemnej „Solidarności”.

Jak przeżywał Pan jako młody pracownik naukowy lata schyłku komunizmu?

58

Pamiętam rozmowę z doc. Kopką, podczas której poinformował mnie, powołując się na zmienioną ustawę o szkolnictwie wyższym, że musi mnie zwolnić. Nauczyciel akademicki musi bowiem – cytuję – „w pełni adaptować zasady ustrojowe PRL-u”. A skoro ja ich nie akceptowałem, to należało się ze mną rozstać. W tym okresie nasz mały, z pozoru niewiele znaczący instytut blokował zmiany, które miały dostosowywać strukturę uczelni do nowych wymagań politycznych. Najzwyczajniej nie przeprowadzaliśmy wyborów, aby nie było można zakończyć procesu przekształceń. W końcu zapowiedziano nam, że zostaniemy rozwiązani. Byliśmy chyba ostatnim instytutem na politechnice, który nie wykonywał poleceń „z góry”, przez co zakończenie procedur nie było możliwe. Cała ta nasza „wojna” z systemem trwała do 1989 roku, choć wtedy nikomu nie wydawało się, że 1988 rok czy kolejny mogą cokolwiek zmienić.

Okres przed rokiem ’89 i lata po nim to zupełnie inne okoliczności.

Jak wspomina Pan 1989 rok i zmianę ustroju?

Dr hab. inż. Zygmunt Frankiewicz Studia na Politechnice Śląskiej ukończył w 1979 roku. Przez wiele lat był pracownikiem naukowym uczelni. W latach 19791993 pracował w Zakładzie Elektroniki Biomedycznej Wydziału Automatyki, Elektroniki i Informatyki. W 1987 roku uzyskał stopień doktora, a w 1994 doktora habilitowanego. W latach 1996-2003 działalność naukową kontynuował jako profesor nad-zwyczajny w Katedrze Podstaw Systemów Technicznych na Wydziale Organizacji i Zarządzania.

W latach 1990-2002 był radnym Rady Miejskiej w Gliwicach, a w 1993 roku został jej przewodniczącym.

We wrześniu 1993 roku został wybrany prezydentem miasta Gliwice i piastuje ten urząd nieprzerwanie do dziś. Był w latach 1995-2000 oraz jest ponownie od 2003 roku przewodniczącym Śląskiego Związku Gmin i Powiatów. Od 2007 roku jest członkiem zarządu Górnośląskiego Związku Metropolitalnego, którego utwo-rzenia był inicjatorem. Od 2008 roku jest wiceprzewodniczącym World Technopolis Association. W marcu 2015 roku został wybrany prezesem Związku Miast Polskich.

Myślę, że dla wszystkich było to olbrzymie – oczywiście niezwykle pozytywne – zaskoczenie. Po zmianie ustroju natychmiast zaczęły się odradzać struktury niezależnych związków. Na uczelni nastał nowy klimat. Jednocześnie były to początki mojego angażowania się w sprawy publiczne, o których wcześniej w ogóle nie myślałem. Do głowy by mi wówczas nie przyszło, że aż tak zmieni się moja życiowa droga. W 1990 roku, w pierwszych demokratycznych wyborach samorządowych, wystartowałem do Rady Miejskiej. Z praktycznego punktu widzenia wyglądało to tak: byłem w komisji zakładowej „Solidarności”, której szefem był Tadeusz Grabowiecki, który powiedział wprost, że brakuje kandydatów do rady z Komitetu Obywatelskiego i że skoro się tak angażowałem, to powinienem wystartować.

No i wystartowałem, a że był to plebiscyt, to prawie wszyscy z komitetu – łącznie ze mną – się dostali. Niemniej, chcąc zakończyć pewien etap prac naukowych, skupiłem się na pracy habilitacyjnej, którą złożyłem na początku 1993 roku. I kiedy w połowie roku było naprawdę burzliwie, a do kolokwium habilitacyjnego miałem dobrych kilka miesięcy, zdecydowałem, że okresowo mogę zająć się czymś dodatkowym. Zgodziłem się więc, by do końca pierwszej kadencji, czyli na dziewięć miesięcy, zostać… prezydentem miasta. Ostatecznie kolokwium habilitacyjne przypadło na okres mojej prezydentury.

Objęcie funkcji prezydenta zostało więc Panu zaproponowane?

Gliwice były w tamtym okresie chyba najbardziej rozpolitykowanym miastem Śląska, w którym co chwilę zmieniała się władza. Skonfliktowany był Komitet Obywatelski, który na samym początku gwałtownie się podzielił, czego konsekwencje odczuwalne były przez całą pierwszą kadencję. Przed wyborami samorządowymi, na skutek porozumienia z ówczesnymi władzami, Komitet Obywatelski umówił się, że prezydentem solidarnościowym – jeszcze przy starym układzie władzy – zostanie Zbigniew Pańczyk, który piastował to stanowisko przez nieco ponad

59

pół roku. Jego wybór był zupełnie naturalny – po wygranych wyborach chciano bowiem kontynuować to, co udało się ustalić wcześniej. Tymczasem ambicje części Komitetu Obywatelskiego, który reprezentował Andrzej Gałażewski, spowodowały, że po wyborach to właśnie Gałażewski został prezydentem. Obóz popierający Pańczyka nie zgadzał się z tym, co w rezultacie prowadziło do różnych sporów. Ostatecznie niespełna półtora roku później Gałażewski został odwołany. Na jego miejsce wybrany został Piotr Sarré z zarządem, który jednak słabo sobie radził. Mniej więcej po półtora roku on również został odwołany. Nie będę ukrywał, że w tej ostatniej operacji miałem swój udział, ponieważ stałem się w tym czasie niejako liderem opozycji. Sprawy tak się następnie potoczyły, że na początku 1993 roku zostałem przewodniczącym Rady Miejskiej, a we wrześniu prezydentem miasta. I tak to trwa już nieprzerwanie 21 lat.

Jak Pan jako naukowiec radził sobie z zarządzaniem miastem w tym pierwszym okresie?

Na początku lat 90. nie było w ogóle ludzi, którzy znaliby się na zarządzaniu miastem w warunkach wolności. Ci, którzy robili to wcześniej, nie dość, że nie byli akceptowani, to też się na tym nie znali. Ci, którzy przychodzili z opozycji, nie mieli prawa znać się na rządzeniu miastem, ponieważ do tej pory zajmowali się czymś zupełnie innym.

W takich warunkach ludzie z uczelni sprawdzali się bardzo dobrze. Byli przecież przyzwyczajeni do szybkiego uczenia się i efektywnej pracy. W różnych miastach więc, a szczególnie w naszym, dominowali ludzie wywodzący się z różnych uczelni. Wpływ Politechniki Śląskiej na życie społeczne Gliwic był więc w tym okresie ewidentny i dominujący.

Czy ukończenie uczelni technicznej pomaga skutecznie zarządzać miastem?

Ależ oczywiście! Studia techniczne wyrabiają pewien sposób myślenia – bardziej zalgorytmizowany, logiczny, przyczynowo-skutkowy. Przy tym sama wiedza techniczna również przydaje się w zaskakująco wielu sytuacjach, dotyczących różnych aspektów funkcjonowania miasta: motoryzacji, klimatyzacji, palącego się mostu, powodzi czy w zarządzaniu kryzysowym. Znajomość praw fizyki czy techniki naprawdę ułatwia życie.

W swoich wypowiedziach mówi Pan o polityce jako o misji. Czy pragmatyzm i ideowość w polityce muszą się wykluczać? Czy udaje się je czasem połączyć?

Jeśli pobudki ideologiczne i pragmatyzm w zarządzaniu zaczynają się wykluczać, to sygnał, że zaczyna się dziać źle. Obecnie tego poczucia misji w polityce – nie mówię nawet o szczeblu miejskim, ale o poziomie kraju – praktycznie nie ma. Takie postaci jak Leszek Balcerowicz, Jerzy Buzek czy Janusz Steinhoff miały prymat celu publicznego nad interesem prywatnym. Byli gotowi dużo stracić po to, by osiągnąć cel, który uznawali za konieczny dla dobra publicznego. I w efekcie wszyscy trzej po wprowadzeniu niezbędnych reform ponieśli, niestety, porażkę.

Dzisiejsza polityka jest nawet nie pragmatyczna, ale cyniczna. Zabierając się za rządzenie, politycy biorą na siebie obowiązek reformowania państwa. Tymczasem dla własnego interesu politycznego tego nie robią. Uznaję to za bardzo naganne i szkodzące nam wszystkim.

Jakie znaczenie dla Gliwic ma obecność Politechniki Śląskiej?

Gigantyczne. Śmiało można powiedzieć, że Politechnika Śląska to wciąż najważniejszy element rozwojowy miasta. Mamy wprawdzie ogromną strefę ekonomiczną, krzyżują się u nas ważne szlaki komunikacyjne, ale mimo to głównym atutem Gliwic pozostaje duża i renomowana uczelnia techniczna, jaką jest Politechnika Śląska.

W żadnym mieście w Polsce, które nie jest i nigdy nie było miastem wojewódzkim, nie funkcjonuje uczelnia techniczna tej rangi. To nasz element przewagi, który trzeba wykorzystać. Obecność Politechniki Śląskiej ułatwia przedsiębiorcom i inwestorom dostęp do kadry technicznej, dzięki czemu powstają nowe miejsca pracy. Łatwiej jest nam też pozyskiwać inwestorów. Stąd wziął się pomysł, by rozwijać miasto, bazując na nowych technologiach, co nierozerwalnie łączy się z Politechniką Śląską. Taką wizję Gliwic staramy się więc obecnie promować.

Jako prezydent miasta miał Pan okazję współpracować już z kilkoma rektorami Politechniki Śląskiej.

Jak układała się do tej pory współpraca miasta i uczelni i jakie widzi Pan szanse na jej rozwój?

W deklaracjach ta współpraca zawsze była dobra, ale z wykorzystaniem szans bywało różnie, o czym chyba jednak nie warto przy tej okazji wspominać. Z pewnością jednak z obecnym rektorem współpraca układa się zna-

60

komicie. Przykładem niech będzie zmodernizowana ulica Akademicka wraz z przyległościami czy przedłużenie w Gliwicach nauczania języków obcych na poziomie wyższym, co było zagrożone z powodu konieczności zaprzestania działalności Nauczycielskiego Kolegium Języków Obcych. Dziś na Politechnice działa nowa jednostka – Kolegium Języków Obcych Politechniki Śląskiej, co jest korzystne zarówno dla młodzieży, jak i dla uczelni oraz miasta.

Jak, zdaniem pana Prezydenta, można zachęcać młodych ludzi do tego, by po ukończeniu studiów pozostali w Gliwicach lub by chcieli na Śląsk przyjechać i tu zamieszkać, i pracować? Co można zrobić, by młodzi ludzie, studenci, a później absolwenci politechniki zakładali w Gliwicach firmy, by dobrze im się tutaj żyło i chcieli tutaj być?

Ze swojej strony tworzymy warunki sprzyjające rozwojowi przedsiębiorczości opierającej się na nowych technologiach, promujemy tę gałąź gospodarki i właściwy jej sposób myślenia. Opracowaliśmy koncepcję ściśle związaną z rozwojem Nowych Gliwic, polegającą na tym, by stworzyć w tamtej lokalizacji atmosferę znaną z Doliny Krzemowej, tak by namnażały się tam małe technologiczne firmy, z których z czasem mogą wyrosnąć prawdziwe giganty. To wcale nie są słowa na wyrost! Efekt synergii można uzyskać dzięki wspólnej lokalizacji podmiotów, których działalność nie musi być nawet do końca zbieżna. Nowe Gliwice powoli zaczynają tak właśnie funkcjonować. Dlatego planujemy ich rozbudowę, ponieważ zostało tam raptem kilka działek. Mam nadzieję, że nasza agencja kupi teren po byłej koksowni i dalszy rozwój tego miejsca będzie możliwy, choć oczywiście działalność ta nie musi być ograniczona tylko do terenu Nowych Gliwic. Firmy rozsiane w bliższej i dalszej okolicy, w Gliwicach i otoczeniu, też z powodzeniem mogą ze sobą współpracować.

A co do współpracy miasta z uczelnią to myślę, że każdy powinien robić, co do niego należy. Młodzi ludzie zatrudniani w firmach zajmujących się nowymi technologiami potrzebują odpowiedniego wykształcenia.

Trzeba ich przygotować nie tylko od strony merytorycznej, lecz także praktycznej, m.in. do prowadzenia biznesu, pracy w zespole, ciągłego uczenia się itd. W tym względzie rola uczelni jest nie do przecenienia.

Czy przy uwzględnieniu innych aspektów niż praca czy możliwość prowadzenia działalności gospodarczej Gliwice są atrakcyjnym miejscem do mieszkania dla młodych ludzi?

Młodzi ludzie, by odczuwali satysfakcję i mogli normalnie się rozwijać, potrzebują przede wszystkim pracy, mieszkania i odpoczynku. Praca jest najważniejsza, bo bez niej trudno zarobić na dwie kolejne rzeczy. Bezrobocie w Gliwicach wynosi obecnie 6,6 procenta. W branżach, o których wspominałem, otoczenie przyjmie każdą liczbę absolwentów. Praca więc jest i jest ona niesamowicie ciekawa. Mało tego, praca w Gliwicach jest wysoko płatna!

Płace w Gliwicach są jednymi z najwyższych w Polsce, co niewątpliwie stanowi olbrzymią zachętę dla młodych ludzi do podejmowania tutaj zatrudnienia.

Z mieszkaniami też nie jest źle. Mamy w Gliwicach sporo budownictwa deweloperskiego i mieszkania komunalne w coraz lepszym stanie, co – podobnie jak mieszkania TBS-owskie – stanowi ciekawą ofertę dla osób mających stałe zatrudnienie i w miarę ustabilizowaną sytuację finansową. Ci, którzy zarabiają więcej niż średnio, poprawiają często swój standard życia i budują własne domy, zazwyczaj tuż pod Gliwicami. W konsekwencji jako miastu spada nam nieco populacja i zmniejszają się wpływy do budżetu, ale istotne jest to, że młodzi ludzie zostają w okolicy i tu rozwijają własne firmy.

Jeśli natomiast chodzi o możliwości spędzania wolnego czasu, to myślę, że na tle innych miast wypadamy wyjątkowo dobrze. Dookoła mamy piękne lasy, czyste powietrze, dobre drogi, w tym i rowerowe. W samych tylko Gliwicach jest mnóstwo obiektów rekreacyjnych i sportowych. Mamy cztery miejskie baseny pływackie, w tym jeden o wymiarach olimpijskich, i jeden prywatny, nowo otwarty, w ogromnym centrum rekreacyjno-sportowym.

Nie ma w Polsce drugiego takiego miasta, w którym przypadałoby tyle basenów na liczbę mieszkańców. Oprócz tego dysponujemy licznymi halami sportowymi i ogólnie dostępnymi boiskami. W Gliwicach więc naprawdę łatwo jest uprawiać sport, a budująca się olbrzymia hala widowiskowo-sportowa to pomysł, by ściągnąć do miasta organizatorów naprawdę dużych imprez. Dzięki powstającej w tym obiekcie również mniejszej hali na około 1,5 tysiąca widzów będzie można organizować koncerty, targi, wystawy i mniejsze wydarzenia sportowe. Powstanie tej hali będzie też znaczącym wydarzeniem dla Politechniki Śląskiej, ponieważ powstaje ona praktycznie w dzielnicy akademickiej, dzięki czemu uporządkowany zostanie teren znajdujący się dookoła hali. Na uwagę zasługuje także oferta kulturalna Gliwic – bardzo bogata między innymi dzięki aktywnej działalności miejskich instytucji kulturalnych. Gliwice dają więc swoim mieszkańcom naprawdę dużo możliwości, trzeba tylko chcieć korzystać z tego, co mają do zaoferowania.

61

Święto Politechniki Śląskiej z okazji 65-lecia istnienia uczelni, 22 maja 2010 roku

62

ŻYCIE UCZELNI NA FOTOGRAFIACH 63

ŻYCIE UCZELNI NA FOTOGRAFIACH W trakcie roku akademickiego życie na uczelni jest wypełnione pracą dydaktyczną i naukową, licznymi konferencjami naukowymi, spotkaniami z partnerami ze świata nauki, gospodarki, polityki, kultury czy sportu. Do najważniejszych wydarzeń należą uroczystości wręczenia godności doktora honoris causa, honorowego profesora, inauguracje roku akademickiego i jubileusze, w tym święto Politechniki Śląskiej, połączone z promocjami doktorskimi, które obchodzone jest co roku w okolicy 24 maja – z okazji kolejnych rocznic utworzenia uczelni. Poza spotkaniami ogólnouczelnianymi życie akademickie biegnie na każdym z wydziałów i we wszystkich jednostkach uczelnianych zgodnie z właściwym dla nich rytmem.

Rektor prof. Władysław Kuczewski (siedzi pierwszy z lewej) podczas spotkania z robotnikami, 1947 rok

64

Trzech pierwszych rektorów Politechniki Śląskiej podczas jednej z uczelnianych uroczystości.

Na pierwszym planie od prawej profesorowie: Władysław Kuczewski (rektor w latach 1945-1951), Michał Śmiałowski (rektor w latach 1951-1952) i Gabriel Kniaginin (rektor w latach 1952-1954), 1952 rok

65

Powyżej: wykład prof. Stanisława Fryzego na Wydziale Elektrycznym, ok. 1950 roku Obok: laboratorium na Wydziale Chemicznym, lata 50.

Na sąsiedniej stronie u góry: prof. Michał Paszkiewicz ze studentami na praktyce geodezyjnej, 1946 rok W prawym dolnym rogu: ćwiczenia na Wydziale Mechanicznym, przełom lat 40. i 50.

66

67

Wykład z geometrii wykreślnej prof. Stanisława Szerszenia, lata 50.

68

Egzamin wstępny na Politechnikę Śląską, 1953 rok Powyżej: studenci w auli Wydziału Budownictwa – wówczas Inżynieryjno-Budowlanego, 1952 rok

69

Na obu fotografiach: inauguracja roku akademickiego, 1958 rok

70

Wodowanie statku „Politechnika Śląska”, 1973 rok

71

Wydział Górniczy, lata 70.

72

Budynek dwóch wydziałów: Mechanicznego i Mechaniczno-Energetycznego, lata 80.

Budynek Wydziału Budownictwa, lata 80.

73

Egzaminy wstępne na studia, 1980 rok

Wizyta ambasadora Nigerii, 1983 rok

40-lecie Politechniki Śląskiej, 1985 rok

74

Pochód trzeciomajowy w Gliwicach. Na pierwszym planie pod transparentem kandydaci Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” do sejmu: Elżbieta Seferowicz i Janusz Steinhoff, 1989 rok

75

Uroczystość 50. inauguracji roku akademickiego w historii Politechniki Śląskiej.

Aula główna gmachu Wydziału Górnictwa i Geologii, 1994 rok

76

Nowy sztandar podtrzymuje ówczesny rektor uczelni prof. Wilibald Winkler, 1994 rok

Podpisanie porozumienia o współpracy w dziedzinie inżynierii biomedycznej pomiędzy Politechniką Śląską, Uniwersytetem Śląskim i Śląską Akademią Medyczną, 1999 rok

77

Inauguracja roku akademickiego 2000/2001

Premiera RP prof. Jerzego Buzka odwiedzającego uczelnię z okazji inauguracji roku akademickiego 2001/2002 wita ówczesny rektor prof. Bolesław Pochopień

Wyróżnieni Medalami Politechniki Śląskiej – profesorowie: Wilibald Winkler i Jerzy Buzek, 2001 rok

78

Przemównienie prof. Jurija Rudawskiego, ówczesnego rektora Politechniki Lwowskiej, podczas uroczystości nadania mu tytułu doktora honoris causa Politechniki Śląskiej w ramach jubileuszu 60-lecia uczelni, maj 2005 roku

79

Uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego pod Park Naukowo-Technologiczny „Technopark Gliwice”.

Na pierwszym planie prezes „Technoparku” prof. Jan Kosmol, 2006 rok

80

Laureaci konkursu „Mój pomysł na biznes”, 2006 rok

Podpisanie umowy powołującej do życia konsorcjum Śląska Biofarma, zrzeszające śląskie instytucje naukowe zajmujące się badaniami z dziedziny biotechnologii, bioinżynierii i bioinformatyki. Porozumienie sygnowali (od lewej): rektor Politechniki Śląskiej prof. Wojciech Zieliński, rektor Śląskiej Akademii Medycznej (obecnie Śląski Uniwersytet Medyczny) prof. Ewa Małecka-Tendera, rektor Uniwersytetu Śląskiego prof. Janusz Janeczek i dyrektor Centrum Onkologii – Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie Oddziału w Gliwicach prof. Bogusław Maciejewski. Z prawej prezydent Gliwic Zygmunt Frankiewicz. Sala Senatu Politechniki Śląskiej, 2007 rok

81

Studenci I roku podczas inauguracji roku akademickiego 2007/2008

Obok: prof. Ryszard Wilk, prorektor ds. dydaktyki Politechniki Śląskiej w kadencji 2002-2008 wraz z przedstawicielami samorządu studenckiego podczas uroczystości wręczenia Politechnice Śląskiej tytułu „Uczelnia przyjazna studentom”, przyznanego przez Parlament Studentów RP, 2007 rok

82

Dyplom prezentuje świeşo upieczony doktor podczas uroczystych promocji doktorskich, 2008 rok

83

Spotkanie założycielskie Węzła Wiedzy w ramach Europejskiego Instytutu Technologicznego.

Od lewej: prof. Jerzy Buzek, rektor Politechniki Śląskiej prof. Andrzej Karbownik i ówczesny rektor Akademii Górniczo-Hutniczej prof. Antoni Tajduś. Sala Senatu Politechniki Śląskiej, marzec 2009 roku

84

Konferencja prasowa zorganizowana z okazji konferencji „Przedsiębiorczy Śląsk – edukacja a rynek pracy” i pobytu na Politechnice Śląskiej ówczesnej minister nauki i szkolnictwa wyższego prof. Barbary Kudryckiej.

Obok pani minister siedzą: rektor prof. Andrzej Karbownik i prof. Jerzy Buzek, czerwiec 2009 roku

85

86

Konferencja „Politechnika Śląska w XX-leciu przemian gospodarczych w Polsce”. Odznakę „Zasłużonemu dla Politechniki Śląskiej” otrzymali wówczas m.in. (od lewej): Tadeusz Wojarski, prezes GZUT-u, dr Janusz Steinhoff, przewodniczący Rady Krajowej Izby Gospodarczej, prof. Rudolf Kawalla z TU Bergakademie Freiberg, prof. Andrzej Bargieła z Uniwersytetu w Nottingham i prof. Andrzej Pawlak z Lawrence Technological University, październik 2009 roku

Na sąsiedniej stronie: wizyta prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z okazji 90. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, listopad 2008 roku

87

88

Przedstawiciele Politechniki Śląskiej oraz jednostek badawczo-rozwojowych zlokalizowanych w Gliwicach w trakcie spotkania, podczas którego została podpisana umowa o współpracy pomiędzy uczelnią a jednostkami naukowymi, grudzień 2009 roku

89

Wizyta prezesa Narodowego Banku Polskiego Sławomira Skrzypka, absolwenta Politechniki Śląskiej, styczeń 2010 roku

90

Pierwsze w historii posiedzenie Rady Społecznej Politechniki Śląskiej. Sala Senatu Politechniki Śląskiej, luty 2010 roku

91

92

Powódź w Gliwicach spowodowana ulewnymi deszczami i wylaniem rzeki Kłodnicy.

Woda zalała wówczas również znaczną część kampusu uczelni znajdującą się w pobliżu koryta rzeki, maj 2010 roku

93

Międzynarodowa konferencja poświęcona edukacji inżynierskiej ICEE 2010. Centrum Edukacyjno-Kongresowe Politechniki Śląskiej, lipiec 2010 roku

94

Tradycyjny „skok przez skórę” podczas akademii barbórkowej na Wydziale Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej, listopad 2010 roku

95

Siatkarki AZS-u Politechniki Śląskiej oraz piłkarze Piasta Gliwice wraz z władzami uczelni i klubu po podpisaniu umowy o wzajemnej współpracy między Politechniką Śląską a Klubem Sportowym Piast Gliwice, luty 2011 roku

96

Koncert wiosenny Politechniki Śląskiej w Domu Muzyki i Tańca w Zabrzu. Operetka „Księżniczka czardasza” w wykonaniu artystów Gliwickiego Teatru Muzycznego, maj 2011 roku

97

Wmurowanie kamienia węgielnego pod budowę Centrum Nowych Technologii, 2011 rok Poniżej: treść aktu erekcyjnego gmachu Centrum Nowych Technologii

98

Spotkanie w ramach cyklu popularyzatorskiego „Politechnika na kanapie”. Z lewej pomysłodawczyni i prowadząca spotkania dr Aleksandra Ziembińska, maj 2011 roku

Poniżej: podpisanie umowy o współpracy pomiędzy Politechnikami – Lwowską i Śląską. Umowę sygnowali: rektor Politechniki Lwowskiej prof. Jurij Bobało oraz rektor Politechniki Śląskiej prof. Andrzej Karbownik.

Gabinet rektora Politechniki Lwowskiej, czerwiec 2011 roku

99

Uroczyste otwarcie nowego budynku Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej. Wstęgę przecinają (od lewej): ówczesny dziekan wydziału prof. Krzysztof Gasidło, rektor prof. Andrzej Karbownik i autor koncepcji przebudowy gmachu prof. Jerzy Witeczek, październik 2011 roku

100

Poczet sztandarowy Politechniki Śląskiej w gliwickiej katedrze pw. św. ap. Piotra i Pawła podczas mszy świętej inauguracyjnej, październik 2011 roku

101

Prezydent Gliwic Zygmunt Frankiewicz (z prawej) podczas posiedzenia Senatu Politechniki Śląskiej otrzymał wyróżnienie w uznaniu jego wielkiego wkładu w rozwój uczelni oraz dzielnicy akademickiej w Gliwicach, listopad 2011 roku

102

Występ Akademickiego Chóru Politechniki Śląskiej (powyżej) oraz Akademickiego Zespołu Muzycznego (poniżej) podczas otwarcia Centrum Kultury Studenckiej „Mrowisko”, listopad 2011 roku

103

Uroczystość promocji doktorskich, maj 2012 roku

104

Laureaci nagrody marszałka województwa śląskiego w konkursie na „Najlepszą przestrzeń publiczną województwa śląskiego”. Nagrodzone zostały wówczas aż trzy inwestycje zrealizowane na Politechnice Śląskiej w 2011 roku. Stoją, od lewej: dr Tomasz Wagner, prof. Jerzy Witeczek i dr Grzegorz Nawrot, listopad 2012 roku

105

Przedstawiciele trzech uczelni wchodzacych, do niedawna, w skład rybnickiego kampusu – Uniwersytetu Śląskiego, Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach i Politechniki Śląskiej – podczas wspólnej inauguracji roku akdemickiego, październik 2012 roku

Uroczyste otwarcie Centrum Nowych Technologii Politechniki Śląskiej. Wstęgę przecina minister rozwoju regionalnego Elżbieta Bieńkowska. Z lewej ówczesny wojewoda śląski Zygmunt Łukaszczyk, obok niego prof. Jerzy Witeczek, autor koncepcji architektnicznej gmachu CNT. Z prawej bp prof. Jan Kopiec, ordynariusz diecezji gliwickiej, i rektor uczelni prof. Andrzej Karbownik, październik 2012 roku

106

Podpisanie porozumienia między Politechniką Śląską a grupą Tauron podczas pierwszego posiedzenia Rady Programowej Centrum Energetyki Prosumenckiej.

Od lewej: prezes Tauronu Polskiej Energii SA Dariusz Lubera i rektor prof. Andrzej Karbownik, grudzień 2012 roku

Adam Zagajewski odsłania na Wydziale Automatyki, Elektroniki i Informatyki tablicę upamiętniającą jego ojca – profesora Tadeusza Zagajewskiego, grudzień 2012 roku

107

Wykład prof. Leszka Balcerowicza w Centrum Edukacyjno-Kongresowym, luty 2013 roku

108

Prezentacja doświadczeń fizycznych przez doktorów: Jarosława Sikorskiego i Kamila Barczaka podczas Dnia Otwartego Politechniki Śląskiej, kwiecień 2013 roku

109

Spotkanie w Centrum Edukacyjno-Kongresowym Politechniki Śląskiej w ramach Dni Narodowego Centrum Nauki na Śląsku, maj 2013 roku

Podczas podpisania kolejnego, piętnastego już porozumienia o współpracy z przedsiębiorstwem Fiat Auto Poland S.A. Umowę sygnowali: rektor Politechniki Śląskiej prof. Andrzej Karbownik, dyrektor zakładu FAP w Tychach Antoni Greń (z lewej) oraz dyrektor personelu i organizacji Andrzej Piętka, maj 2013 roku

110

Występ Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” im. Stanisława Hadyny podczas koncertu wiosennego Politechniki Śląskiej.

Dom Muzyki i Tańca w Zabrzu, maj 2013 roku

111

Podczas XIX Gali Regionalnej Izby Przemysłowo-Handlowej w Gliwicach. Stoją od lewej: rektor prof. Andrzej Karbownik, prezes RIPH-u Wiktor Pawlik oraz dyrektor Centrum Zarządzania Projektami Politechniki Śląskiej prof. Krzysztof Wodarski. W trakcie gali wręczono nagrody w IV edycji konkursu „Marka – Śląskie”. Politechnika Śląska została wyróżniona w kategorii „nauka”, natomiast CZP w kategorii „usługa”, wrzesień 2013 roku

112

Podczas konferencji „Nauka jest przedsiębiorcza – komercjalizacja badań za pomocą programów NCBR”.

Przemawia prorektor prof. Leszek Blacha. Siedzą od lewej: rektor prof. Andrzej Karbownik, dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju prof. Krzysztof Jan Kurzydłowski i przewodniczący Rady NCBR-u prof. Jerzy Kątcki. Centrum Edukacyjno-Kongresowe Politechniki Śląskiej, wrzesień 2013 roku

113

Konferencja poświęcona porgramowi Horyzont 2020. Przemawia wiceminister nauki i szkolnictwa wyższego prof. Jacek Guliński. Siedzą od lewej: prorektor prof. Ryszard Białecki, prof. Jerzy Buzek i rektor prof. Andrzej Karbownik, luty 2014 roku

Finał Dni Gliwickich Młodych Naukowców. Z lewej prorektor prof. Stanisław Kochowski, z prawej zastępca prezydenta Gliwic Krystian Tomala. W środku laureatki jednego z konkursów, luty 2014 roku

114

Otwarcie wystawy dokumentującej udział Politechniki Śląskiej w wyborach parlamentarnych w czerwcu 1989 roku. Od lewej: dr inż. Janusz Steinhoff i prof. Andrzej Karbownik. Hol budynku Wydziału Górnictwa i Geologii, czerwiec 2014 roku

Noc Naukowców Politechniki Śląskiej, październik 2014 roku

115

Dziekani Politechniki Śląskiej podczas spotkania świątecznego, grudzień 2014 roku Poniżej: laureaci konkursu grupy Fiat Chrysler Automobiles, styczeń 2015 roku

116

117

118

ŻYCIE STUDENCKIE

119

ŻYCIE STUDENCKIE Wszystkim studentom, dla których zwykłe uczestniczenie w zajęciach to zdecydowanie za mało, Politechnika Śląska oferuje możliwość rozwijania różnorodnych pasji i zainteresowań. Życie studenckie jest więc na uczelni niezwykle bogate w trakcie całego roku akademickiego... a nawet podczas wakacji.

Studenci pragnący przede wszystkim rozwoju naukowego działają aktywnie w ponad 150 studenckich kołach naukowych, w których wykuwają się przyszli twórcy niezwykłych teorii, robotów czy rozwiązań technologicznych. Warto wymienić choćby takie koła naukowe, jak: Silesian Greenpower, Smart Power, High Flyers czy Concrete, których członkowie odnoszą liczne sukcesy na arenach ogólnopolskiej i międzynarodowej.

Specjalnie z myślą o różnorodnych aktywnościach studentów utworzone zostało Centrum Kultury Studenckiej „Mrowisko”, a w nim największy klub studencki na Śląsku – „Spirala”. W „Mrowisku” znajduje się także siedziba samorządu studenckiego oraz wszystkich organizacji studenckich i kulturalnych, funkcjonujących na Politechnice Śląskiej.

Pieczę nad wszystkimi organizacjami sprawuje samorząd studencki. Wspiera on wszelkie inicjatywy związane zarówno z działalnością naukową, jak i kulturalną, sportową czy turystyczną. Najbardziej spektakularną akcją samorządu są corocznie organizowane juwenalia Politechniki Śląskiej, czyli popularne Igry. Na to wydarzenie czekają nie tylko studenci, lecz także mieszkańcy Gliwic i innych śląskich miejscowości, a na wieczornych koncertach potrafi się bawić nawet kilkanaście tysięcy osób. Stałym punktem Igrów jest tradycyjny korowód przebierańców, podczas którego studenci Politechniki Śląskiej dają popis swojej niezwykłej pomysłowości.

Organizacje studenckie stawiają przede wszystkim na rozwój studentów, pogłębianie ich umiejętności praktycznych i aktywność na polu naukowym czy też kulturalnym. Stowarzyszenie Studentów BEST Gliwice regularnie organizuje wiele projektów lokalnych i międzynarodowych, w tym między innymi Inżynierskie Targi Pracy

Na obu stronach: Igry studenckie, lata 60.

120

i Przedsiębiorczości oraz niezwykle popularny Konkurs Inżynierski EBEC Poland. Komitet Lokalny IAESTE Gliwice w dużej mierze skupia się natomiast na rozwoju współpracy z firmami oraz uczelnią, dzięki czemu wielu studentów miało szansę wyjechać na zagraniczne praktyki. Europejskie Forum Studentów AEGEE Gliwice jest organizatorem Summer University – dwutygodniowych wakacji dla grupy studentów z różnych państw Europy – a także Targów Organizacji Studenckich TOST. Członkowie stowarzyszenia są również pomysłodawcami ogólnopolskiej akcji „Studenci przeciw białaczce”. Celem organizacji Erasmus Student Network Silesian University of Technology jest natomiast popularyzacja studenckich wymian międzynarodowych oraz integracja studentów zagranicznych, przyjeżdżających w ramach programów mobilności akademickiej na naszą uczelnię. Członkowie aktywnie działają również w ramach wolontariatu.

Na Politechnice Śląskiej odnajdą się też miłośnicy turystyki. Czekają na nich trzy organizacje, w których mogą rozwijać swoje pasje – od pieszych wędrówek po górach, poprzez eksplorację jaskiń czy żeglarstwo po podwodne wyprawy i wiele więcej. Wystarczy wstąpić w szeregi Akademickiego Klubu Turystycznego „Watra”, Studenckiego Koła Przewodników Górskich „Harnasie” czy też Akademickiego Klubu Podwodnego „Kalmar”.

Na uczelni funkcjonuje także, działający na terenie miasteczka akademickiego, Ośrodek Radia Studenckiego oraz Akademicki Klub Krótkofalowców.

121

Pokoje w domach studenckich, lata 80. (powyĹźej) i 90. (poniĹźej)

122

Bal karnawałowy na Wydziale Mechanicznym Technologicznym, 2006 rok Poniżej: pierwszy Bal Doktoranta i Młodego Pracownika Nauki, 2006 rok

123

Uczestnicy studenckiej wyprawy naukowej El Condor Rio Colca w Peru w 2008 roku Studenci w trakcie konursu inĹźynierskiego, 2010 rok

Gliwickie Igry, czyli najstarsza i największa impreza studnecka na Śląsku, 2010 rok

125

Na zdjęciach: Igry i korowód przebierańców, 2011 rok

Członkowie pierwszego zespołu Silesian Greenpower, który od 2010 roku z sukcesem bierze udział w zawodach The Greenpower Corporate Challenge w Wielkiej Brytanii, wystawiając co roku nowe udoskonalone konstrukcje lekkich bolidów z napędem elektrycznym, 2010 rok Poniżej: ostatni z dotychczasowych zespołów, który w wyścigu na torze Goodwood Motor Circuit w Wielkiej Brytanii ze swoimi bolidami zdobył drugie, trzecie i piąte miejsca, październik 2014 roku

127

Ekipa Międzywydziałowego Koła Naukowego High Flyers, która zajęła szóste miejsce podczas międzynarodowych zawodów bezzałogowych samolotów udźwigowych Air Cargo Challenge 2013. Portugalia, sierpień 2013 roku

Zespół High Flyers – zdobywca czwartego miejsca w zawodach bezzałogowych i autonomicznie sterowanych obiektów latających klasy mikro. Holandia, sierpień 2014 roku

Zespół Smart Power podczas zawodów Shell Eco-marathon w Rotterdamie, prezentujący dwa skonstruowane przez siebie pojazdy: MuSHELLkę (z prawej) i Bytla (z poszyciem wykonanym ze zużytych gazet), maj 2014 roku

129

Studenci zagraniczni studiujący na Politechnice Śląskiej podczas spotkania integracyjnego, 2014 rok

130

Uczelniany Zarząd Samorządu Studenckiego Politechniki Śląskiej w kadencji 2014-2015

131

Studencki schron turystyczny „Pod Solniskiem” w Lachowicach

132

Studencki schron turystyczny na Pietraszonce w Istebnej

133

134

Studencki schron turystyczny na Pietraszonce w Istebnej

135

Występ Akademickiego Zespołu Muzycznego Politechniki Śląskiej

136

ŻYCIE KULTURALNE

137

ŻYCIE KULTURALNE Na Politechnice Śląskiej kwitnie bogate życie kulturalne. W trakcie roku akademickiego na uczelni organizowanych jest wiele festiwali, wystaw, koncertów oraz spektakli teatralnych.

W Centrum Kultury Studenckiej „Mrowisko” regularnie organizowane są spektakle, koncerty, występy kabaretowe, festiwale muzyczne i filmowe oraz wiele innych wydarzeń, które za każdym razem przyciągają liczną widownię. Życie kulturalne na uczelni toczy się także w Klubie Pracowników Politechniki Śląskiej. Poza licznymi koncertami odbywają się tam spotkania popularyzujące sztukę, naukę i podróże, prelekcje oraz innego rodzaju uroczystości.

W działającej w klubie galerii na bieżąco organizowane są również wernisaże oraz wystawy prac malarskich i fotograficznych osób związanych z Politechniką Śląską, Gliwicami czy ze Śląskiem.

Raz do roku – w maju – z okazji kolejnej rocznicy utworzenia Politechniki Śląskiej odbywa się także koncert wiosenny dla pracowników uczelni oraz ich bliskich. Na deskach Domu Muzyki i Tańca w Zabrzu tylko w ostatnich latach gościli m.in. artyści Gliwickiego Teatru Muzycznego, Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk” czy też soliści warszawskiego Teatru Roma.

Na uczelni działa również kilka instytucji kulturalnych, w których studenci i pracownicy mogą rozwijać swoje talenty. Na osoby mające zacięcie aktorskie czeka Akademicki Teatr „Remont”. Współpracuje on z wieloma uczelniami i ośrodkami kultury z całego kraju oraz zdobywa nagrody na polskich i międzynarodowych festiwalach.

Na rozśpiewanych studentów czeka natomiast Akademicki Chór Politechniki Śląskiej – laureat wielu znaczących nagród. Dotychczas koncertował w prawie wszystkich krajach Europy oraz niektórych państwach Azji i Ameryki.

To niejedyny zespół wokalny w strukturze uczelni. Drugim jest Akademicki Zespół Muzyczny, w skład którego wchodzą jednak nie tylko śpiewacy, ale i instrumentaliści. Oprócz tego na Politechnice Śląskiej działa także Zespół Tańca „Dąbrowiacy”. Bierze on czynny udział w życiu akademickim, uświetniając ogólnouczelniane uroczystości.

Teatr Akademicki „Rybałci Śląscy”, 1948 rok

138

Spektakle Akademickiego Teatru „Remont”: „Lekcja” Eugène Ionesco (u góry po lewej) „Amok moja dziecinada” Thomasa Freyera (u góry po prawej) i „Emigranci” Sławomira Mrożka (poniżej)

139

140

Akademicki Chór Politechinki Śląskiej

141

142

Występ Akademickiego Zespołu Tańca Politechniki Śląskiej „Dąbrowiacy”

143

144

ŻYCIE SPORTOWE

145

ŻYCIE SPORTOWE Politechnika Śląska jest idealną uczelnią dla pasjonatów sportu. Funkcjonuje tu prawie 30 sekcji sportowych, reprezentujących przeróżne dyscypliny, takie jak: aerobik, badminton, curling, judo, karate, biegi, kolarstwo górskie, koszykówka kobiet i mężczyzn, narciarstwo alpejskie, piłka ręczna, piłka nożna, pływanie, szachy, siatkówka kobiet i mężczyzn, taniec nowoczesny, tenis stołowy, tenis ziemny czy też trójbój siłowy.

Pieczę nad edukacją fizyczną studentów sprawuje Ośrodek Sportu Politechniki Śląskiej. Przyszli inżynierowie korzystają z nowoczesnych urządzeń i ćwiczą na bardzo dobrze wyposażonych obiektach sportowych, którymi zarządza jednostka. W ich skład wchodzą trzy hale sportowe, przy ulicach Kaszubskiej, Akademickiej oraz Konarskiego, lodowisko „Tafla”, z którego korzystają również mieszkańcy Gliwic, a także korty tenisowe, trzy boiska do siatkówki plażowej, dwa boiska do koszykówki ulicznej i dwie doskonale wyposażone siłownie.

Na uczelni funkcjonuje także Akademicki Związek Sportowy Politechniki Śląskiej, który ściśle współpracuje z Ośrodkiem Sportu, zrzeszając studentów w sekcjach wyczynowych. Członkowie AZS-u regularnie reprezentują naszą uczelnię w Akademickich Mistrzostwach Polski Szkół Wyższych, Akademickich Mistrzostwach Śląska oraz Mistrzostwach Polski Politechnik, odnosząc wspaniałe sukcesy i niejednokrotnie pokonując w rywalizacji akademie wychowania fizycznego. Tym sposobem Politechnika Śląska od wielu lat plasuje się w ścisłej czołówce klasyfikacji na najbardziej usportowioną uczelnię w kraju.

Na Politechnice Śląskiej obchodzony jest również Dzień Sportu, organizowany zwykle w maju. Dzień ten jest wolny od zajęć dydaktycznych, a studenci i pracownicy uczestniczą w festynie sportowo-rekreacyjnym.

Największą atrakcją tego święta jest cieszący się niezwykłą popularnością wielobój sprawnościowy dziekanów, w którym przedstawiciele grona dziekańskiego konkurują o miano najsprawniejszego z nich. Tradycją Dnia Sportu jest także mecz siatkarski pomiędzy przedstawicielami Urzędu Miejskiego w Gliwicach i Politechniki Śląskiej.

Uczelniane drużyny curlingowe. Stoją od lewej: Ewa Stych, Joanna Benet, Julia Malinowska, Marta Pluta, Marta Malinowska, doc. dr Krzysztof Czapla, dr Damian Herman, Tomasz Bosek, Konrad Stych, Tomasz Pluta, Marek Bałecki

146

Zawodniczki AZS-u Politechniki Śląskiej podczas Akademickich Mistrzostw Polski w Jeździectwie, z których przywiozły aż sześć medali, w tym złoty dla najlepszej uczelni technicznej, czerwiec 2014 roku

Nowe boisko sportowe zlokalizowane na terenie miasteczka studenckiego Politechniki Śląskiej. Jego oficjalne otwarcie nastąpiło w październiku 2014 roku

147

Dzień Sportu Politechniki Śląskiej. Rozgrzewka przed tradycyjnym wielobojem dziekanów, maj 2012 roku

Poniżej: wyścig kolarzy górskich, Dzień Sportu Politechniki Śląskiej, maj 2014 roku

148

Bieg do powstającej hali sportowej Gliwice, maj 2013 roku Poniżej: reprezentacja kadry profesorskiej Politechniki Śląskiej przed meczem siatkarskim przeciwko drużynie Urzędu Miasta Gliwice, maj 2011 roku

149

150

Drużyna siatkarek AZS-u Politechniki Śląskiej z trenerami – Krzysztofem Czaplą i Wojciechem Czaplą, 2015 rok

151

152

POCZET REKTORÓW POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 153

1. Prof. Władysław Kuczewski (1945-1951)

2. Prof. Michał Śmiałowski (1951-1952)

3. Prof. Gabriel Kniaginin (1952-1954)

4. Prof. Zbigniew Jasicki (1954-1956)

Organizator i pierwszy rektor uczelni urodził się w 1887 r. w Bobrujsku. Absolwent Wydziału Mechanicznego Instytutu Politechnicznego w Petersburgu. Specjalista w dziedzinie wielkopiecownictwa. Przez wiele lat pracował w przemyśle. Od 1939 r. profesor Akademii Górniczej w Krakowie. W 1945 r. p.o. rektora Politechniki Warszawskiej. W latach 1952-54 rektor Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Katowicach. Zmarł w 1963 r.

Urodził się w 1905 r. w Mediolanie. Studiował na Wydziale Hutniczym Akademii Górniczej w Krakowie. Specjalista w dziedzinie odlewnictwa żelaza i staliwa. W latach 1933-49 pracował w zakładach hutniczych Śląska. Od 1975 r. w AGH w Krakowie.

Zmarł w 1980 r.

154

Urodził się w 1906 r. w Horodynii (pow. Sambor). Studiował na Wydziale Chemicznym Politechniki Lwowskiej. Specjalista w dziedzinie metalurgii i korozji strukturalnej. Przed wojną pracował na Politechnice Lwowskiej i Politechnice Warszawskiej.

Od 1953 r. pracownik Polskiej Akademii Nauk, jej sekretarz naukowy oraz sekretarz Wydziału Matematyki, Fizyki, Chemii, Geologii i Geografii. Twórca Stacji Naukowej PAN w Paryżu. Członek PAN. Zmarł w 1990 r.

Urodził się w 1915 r. w Zawadzie (Śląsk Cieszyński). Studiował na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej. Specjalista w dziedzinie sieci i układów elektroenergetycznych. W latach 1952-54 dziekan Wydziału Elektrycznego. Od 1961 r. pracował na Politechnice Poznańskiej, której w latach 1962-69 był rektorem.

Zmarł w 2001 r.

5. Prof. Stanisław Ochęduszko (1956 -1959)

6. Prof. Tadeusz Laskowski (1959-1965)

7. Prof. Jerzy Szuba (1965-1974)

8. Prof. Jerzy Nawrocki (1974-1981)

Urodził się w 1899 r. w Lesku. Studiował na Wydziale Mechanicznym Politechniki Lwowskiej. Pracując w Katedrze Teorii Maszyn Cieplnych tej uczelni, odbył staże naukowe w Zurychu i Monachium. Specjalista w dziedzinie termodynamiki. W latach 1954-55 pierwszy dziekan Wydziału Mechaniczno-Energetycznego naszej uczelni. Doktor honoris causa Politechniki Śląskiej.

Członek PAN. Zmarł w 1969 r.

Urodził się w Samarze (Rosja). Studiował na Wydziale Chemicznym Politechniki Warszawskiej. Żołnierz września 1939 i ruchu oporu.

Specjalista w dziedzinie technologii chemicznej węgla. Od 1950 roku na Politechnice Śląskiej. W latach 1960-62 dziekan Wydziału Chemicznego. W latach 1962-65 prorektor. Doktor honoris causa Instytutu Elektrotechnicznego w Nowosybirsku. Zmarł w 2006 r.

Urodził się w 1901 r. w Rudnikach, pow. Śniatyń. Studiował w Akademii Górniczej w Krakowie. Przez wiele lat pracował w przemyśle górniczym. Pracował w AGH w Krakowie i GiG. Od 1950 roku na Politechnice Śląskiej. Specjalista w dziedzinie przeróbki mechanicznej węgla. Zmarł w 1989 r.

Urodził się w 1926 r. w Trzcianie koło Rzeszowa. Studiował na Wydziale Mechanicznym Politechniki Śląskiej. Specjalista w dziedzinie przeróbki kopalin. W latach 1970-74 prorektor, w 1981 r. minister nauki, szkolnictwa wyższego i techniki. Członek PAN. Doktor honoris causa Instytutu Elektrotechnicznego w Nowosybirsku. Zmarł w 1990 r.

155

9. Prof. Ryszard Petela (1981-1982)

10. Prof. Marian Starczewski (1982 -1984)

11. Prof. Antoni Niederliński (1984-1987)

12. Prof. Tadeusz Chmielniak (1987-1990)

Urodził się w 1933 r. w Jarosławiu. Studiował na Wydziale Mechanicznym Politechniki Śląskiej. Specjalista w dziedzinie techniki cieplnej. Odbył staże naukowe w Anglii, Kanadzie, na Węgrzech.

Po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce odwołany z funkcji rektora. W 1984 roku opuścił Politechnikę Śląską.

Urodził się w 1937 r. w Katowicach. Studiował na Wydziale Elektrycznym Politechniki Śląskiej. Specjalista w dziedzinie automatyki.

Stypendysta Uniwersytetu w Cambridge. Wykładał na uczelniach zagranicznych w: Bochum, Birmingham, Lyngby. W latach 198182 był prorektorem.

156

Urodził się w 1924 roku w Starym Sączu. Studiował na Wydziale Chemicznym Politechniki Śląskiej. Specjalista w dziedzinie technologii materiałów budowlanych, korozji. Pracował w zakładach przemysłu chemicznego i budowlanego. Od 1950 r. na Politechnice Śląskiej. W latach 1969-81 prorektor. Po opuszczeniu uczelni pracował na Politechnice Warszawskiej. Zmarł w 1988 r.

Urodził się w 1941 r. w Czańcu (koło Bielska-Białej). Studiował na Wydziale Mechaniczno-Energetycznym Politechniki Śląskiej.

Specjalista w dziedzinie maszyn cieplnych. W latach 1975-81 dziekan Wydziału Mechaniczno-Energetycznego. Doktor honoris causa Politechniki Śląskiej i Politechniki Częstochowskiej.

13. Prof. Wilibald Winkler (1990-1996)

14. Prof. Bolesław Pochopień (1996-2002)

15. Prof. Wojciech Zieliński (2002-2008)

16. Prof. Andrzej Karbownik (od 2008 r.)

Urodził się w 1933 r. w Zabrzu. Studiował na Wydziale Elektrycznym Politechniki Śląskiej. Przez 15 lat pracował w przemyśle energetycznym. Od 1966 roku pracownik Politechniki Śląskiej.

Specjalista w dziedzinie automatyki elektro-energetycznej.

W latach 1997-2000 wiceminister edukacji narodowej. Wojewoda śląski w latach 2000-2001. Doktor honoris causa Uniwersytetu Technicznego w Mariupolu. Zmarł w 2010 r.

Urodził się w 1938 roku w Rudzie Śląskiej. Studiował na Wydziale Chemicznym Politechniki Śląskiej. Specjalista w dziedzinie chemii organicznej. Prorektor ds. dydaktyki w latach 1996-2002. Doktor honoris causa Politechniki Lwowskiej.

Urodził się 6 września 1946 roku w Zabrzu. Studiował na Wydziale Automatyki Politechniki Śląskiej. Specjalista w dziedzinie układów cyfrowych. W latach 1990-1996 prorektor ds. dydaktyki.

Urodził się w 1947 roku w Orzeszu. Jest absolwentem Wydziału Górniczego Politechniki Śląskiej. W latach 2002-2008 pełnił funkcję dziekana Wydziału Organizacji i Zarządzania. Dwukrotnie kierował Państwową Agencją Restrukturyzacji Górnictwa Węgla Kamiennego, a w latach 2000-2001 był wiceministrem gospodarki, odpowiedzialnym za sektor paliwowo-energetyczny. Doktor honoris causa Uniwersytetu w Oviedo.

157

158

TYTUŁY HONOROWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 159

TYTUŁY HONOROWE UCZELNI Osobom szczególnie zasłużonym dla rozwoju nauki Senat Politechniki Śląskiej nadaje tytuł doktora honoris causa. Dotychczas został on przyznany 46 wybitnym uczonym. Wśród nich znaleźli się naukowcy z zagranicy i z Polski, w tym 14 profesorów Politechniki Śląskiej.

Senat może także przyznać godność honorowego profesora Politechniki Śląskiej.

Wyróżnienie to zostaje przyznane przede wszystkim za szczególny wkład w rozwój uczelni lub też za wybitne osiągnięcia zawodowe. Do tej pory godność tę otrzymało 38 naukowców.

Osobom lub instytucjom zasłużonym dla uczelni mogą również zostać przyznane przez Senat Medal Politechniki Śląskiej, a przez rektora – odznaka Zasłużonemu dla Politechniki Śląskiej.

Formą wyróżnienia najlepszych absolwentów jest natomiast przyznanie przez rektora medalu Omnium Studiosorum Optimo.

Dyplom doktora honoris causa prof. Jerzego Buzka

160

Uroczystość wręczenia tytułu doktora honoris causa prof. Jeanowi Charlesowi Gille’owi, 1967 rok

Doktorat honoris causa prof. Andrzeja Bolewskiego, 1984 rok

161

Gratulacje dla doktora honoris causa prof. Wacława Sakwy, 1987 rok

Uroczystość wręczenia tytułu doktora honoris causa prof. Tadeuszowi Zagajewskiemu, 1993 rok

DOKTORZY HONORIS CAUSA POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 1. Prof. Jean Charles Gille 30.09.1967 FRANCJA Specjalista cybernetyki. Profesor Wyższej Szkoły Lotniczej w Paryżu i Uniwersytetu Laval w Quebecu (Kanada).

2. Prof. Piotr Grigoriewicz Romankow 30.09.1967 ZSRR Specjalista inżynierii chemicznej. Profesor w Leningradzkim Instytucie Technologicznym.

3. Prof. Tadeusz Hobler 1.10.1969 POLSKA Specjalista inżynierii i konstrukcji aparatury chemicznej. Profesor na Politechnice Śląskiej. Członek PAN. Doktor honoris causa Instytutu Politechnicznego w Leningradzie.

4. Prof. Stanisław Ochęduszko 1.10.1969 POLSKA Specjalista termodynamiki. Profesor i rektor Politechniki Śląskiej. Członek PAN. 5. Prof. Aleksander Dokukin 1.10.1969 ZSRR Specjalista mechaniki i elektroniki górniczej. Profesor Akademii Przemysłu Górniczego w Moskwie.

6. Prof. Marian Kamieński 30.09.1974 POLSKA Specjalista w dziedzinie geologii. Profesor Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.

7. Prof. Gieorgij Pawłowicz Łyszczyński 30.09.1974 ZSRR Specjalista automatyki i napędów elektrycznych. Profesor i rektor Instytutu Elektrotechnicznego w Nowo sybirsku.

8. Prof. Jean Lagasse 30.09.1974 FRANCJA Specjalista elektrotechniki, elektroniki i automatyki. Profesor Uniwersytetu w Tuluzie (Francja).

9. Prof. Fryderyk Staub 27.09.1980 POLSKA Specjalista metaloznawstwa. Profesor Politechniki Śląskiej.

10. Prof. Stefan Kaufman 13.07.1981 POLSKA Specjalista w dziedzinie budownictwa. Profesor Politechniki Śląskiej.

163

Doktorat honoris causa prof. Rudolfa Jeschara, 1993 rok

Doktorat honoris causa prof. Klausa Spiesa, 1993 rok

11. Prof. Lucjan Nehrebecki 25.02.1983 POLSKA Specjalista energetyki. Profesor Politechniki Śląskiej.

12. Prof. Andrzej Bolewski 30.11.1984 POLSKA Specjalista mineralogii i petrografii. Profesor i doktor honoris causa Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.

13. Prof. Edmund Romer 18.03.1985 POLSKA Specjalista w dziedzinie miernictwa przemysłowego. Profesor Politechniki Śląskiej.

14. Prof. Jerzy Siwiński 24.05.1986 POLSKA Specjalista automatyki procesów przemysłowych. Profesor Politechniki Śląskiej.

15. Prof. Wacław Sakwa 5.05.1987 POLSKA Specjalista odlewnictwa. Profesor Politechniki Śląskiej. Członek PAN. Rektor i doktor honoris causa Politechniki Częstochowskiej.

16. Prof. Stefan Węgrzyn 24.05.1988 POLSKA Specjalista informatyki. Profesor Politechniki Śląskiej. Członek rzeczywisty PAN. Doktor honoris causa Uniwersytetu w Lille (Francja), Uniwersytetu Sherbrooke (Kanada), Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.

17. Prof. Leonid Tuszyński 8.05.1989 ZSRR Specjalista technologii metali i metaloznawstwa. Profesor Instytutu Elektrotechnicznego w Nowosybirsku.

18. Prof. Marc Roubens 1.10.1990 BELGIA Specjalista matematyki stosowanej. Profesor Politechniki w Mons (Belgia).

19. Prof. Oktawian Popowicz 1.10.1990 POLSKA Specjalista w dziedzinie maszyn górniczych. Profesor Politechniki Śląskiej. Doktor honoris causa Akademii Górniczej we Freibergu.

20. Prof. Jan Szargut 26.06.1992 POLSKA Specjalista termodynamiki. Profesor Politechniki Śląskiej. Członek rzeczywisty PAN. Doktor honoris causa Politechniki Częstochowskiej.

21. Prof. Tadeusz Zagajewski 15.01.1993 POLSKA Specjalista w dziedzinie elektroniki. Profesor Politechniki Śląskiej. Członek rzeczywisty PAN.

165

Gratulacje odbiera doktor honoris causa prof. Janusz Dietrych, 1993 rok

Doktorat honoris causa prof. Askera L. Zadeha, 1997 rok

22. Prof. Rudolf Jeschar 15.01.1993 RFN Specjalista energetyki cieplnej. Profesor i rektor Politechniki w Clausthal (RFN).

23. Prof. Klaus Spies 4.06.1993 RFN Specjalista mechanizacji górnictwa. Profesor uczelni technicznych w Berlinie i Aachen (RFN).

24. Prof. Janusz Dietrych 24.06.1993 POLSKA Specjalista teorii konstrukcji maszyn. Profesor Politechniki Śląskiej.

25. Prof. Asker L. Zadeh 27.10.1997 USA Twórca teorii zbiorów rozmytych. Profesor Uniwersytetu California w Berkeley, doktor honoris causa wielu znanych uczelni na świecie.

26. Prof. Mieczysław Mąkosza 27.02.1998 POLSKA Chemik organik. Profesor i dyrektor Instytutu Chemii Organicznej PAN. Honorary Degree Doctor of Science Uniwersytetu w Indianapolis, doktor honoris causa Rosyjskiej Akademii Nauk.

27. Prof. Adolf Maciejny 24.05.1999 POLSKA Specjalista w dziedzinie metaloznawstwa i obróbki cieplnej, materiałoznawstwa i nauki o materiałach.

Profesor Politechniki Śląskiej. Członek korespondent PAN. 28. Prof. Andrzej Burghardt 18.05.2000 POLSKA Chemik, specjalista w dziedzinie inżynierii chemicznej. Profesor zw. i dyrektor Instytutu Inżynierii Chemicznej PAN w Gliwicach, członek rzeczywisty PAN. 29. Prof. Olgierd Cecyl Zienkiewicz 2.07.2001 WIELKA BRYTANIA Współtwórca metody elementów skończonych. Profesor Uniwersytetu Walijskiego w Swansea w Wielkiej Brytanii. Wielokrotnie uhonorowany tytułem doktora honoris causa uczelni europejskich, amerykańskich i azjatyckich.

30. Prof. Povl Ole Fanger 11.04.2003 DANIA Specjalista w dziedzinie inżynierii środowiska wewnętrznego. Profesor i dyrektor Duńskiego Uniwersytetu Technicznego w Lyngby. Doktor honoris causa Uniwersytetu w Coimbra oraz Słowackiego Uniwersytetu Technicznego w Bratysławie.

31. Prof. Jurij Kiryłowicz Rudawski 20.05.2005 UKRAINA Uhonorowany za wybitne osiągnięcia naukowe w dziedzinie fizyki matematycznej i teorii ciekłych materiałów magnetycznych oraz rozwój współpracy naukowo-dydaktycznej pomiędzy Politechniką Śląską i Politechniką Lwowską.

167

Doktorat honoris causa prof. Mieczysława Mąkoszy, 1999 rok

Doktorat honoris causa prof. Andrzeja Burghardta, 2000 rok

168

Doktorat honoris causa prof. Olgierda Cecyla Zienkiewicza, 2001 rok

Doktorat honoris causa prof. Povla Olego Fangera, 2003 rok

169

Przemawia doktor honoris causa Politechniki Śląskiej prof. Jurij Kiryłowicz Rudawski, 2005 rok

Z lewej doktor honoris causa prof. Ryszard Tadeusiewicz, 2005 rok

170

32. Prof. Ryszard Tadeusiewicz 17.06.2005 POLSKA Uhonorowany za wybitne osiągnięcia naukowe w dziedzinie biocybernetyki, komputerowego przetwarzania obrazów i komputerowego rozumienia obrazów oraz za istotny wkład w rozwój współpracy naukowej i dydaktycznej pomiędzy Politechniką Śląską i Akademią Górniczo-Hutniczą w Krakowie.

33. Prof. Władysław Karol Włosiński 12.07.2005 POLSKA Uhonorowany za wybitne osiągnięcia naukowe w dziedzinie inżynierii spajania materiałów zaawansowanych, wybitny wkład w organizację badań naukowych w Polsce oraz za osiągnięcia we współpracy pomiędzy Politechniką Śląską i Politechniką Warszawską.

34. Prof. Stanisław Ciborowski 19.01.2007 POLSKA Uhonorowany za wybitny wkład w rozwój technologii chemicznej, w szczególności w opracowanie procesów utleniania w fazie ciekłej, za niezwykle aktywną i bogatą działalność wdrożeniową w Polsce i za granicą, a także za wieloletnią owocną współpracę naukową z pracownikami Wydziału Chemicznego Politechniki Śląskiej.

35. Prof. Jerzy Buzek 10.12.2007 POLSKA Uhonorowany za wybitny wkład w rozwój nauki polskiej i europejskiej, tworzenie programu badawczego Unii Europejskiej, umożliwiającego powstanie wysoko efektywnej i jednolitej europejskiej przestrzeni badawczej, obejmującej nowe kraje członkowskie oraz niestrudzone promowanie rozwoju czystych technologii węglowych, jako niezbędnego elementu bezpiecznego systemu energetycznego Europy.

36. Prof. Bohdan Lewicki 30.01.2009 POLSKA Uhonorowany w uznaniu szczególnych zasług dla rozwoju nauki oraz istotnych dokonań badawczych, technicznych i popularyzatorskich w dziedzinie szeroko pojętego budownictwa, a w szczególności w zakresie ustrojów ścianowych i normalizacji oraz wieloletniej kreatywnej współpracy z Wydziałem Budownictwa Politechniki Śląskiej.

37. Prof. Stanisław Bolkowski 5.11.2009 POLSKA Uhonorowany w uznaniu jego wielkiego wkładu w kształcenie pokoleń inżynierów, magistrów, doktorów, wypromowania wielu doktorów habilitowanych i profesorów, inicjatyw stworzenia nowych kierunków badań naukowych, znaczących publikacji naukowych i dydaktycznych, a także wieloletniej kreatywnej współpracy z Wydziałem Elektrycznym Politechniki Śląskiej.

38. Prof. Eugeniusz Świtoński 11.12.2009 POLSKA Uhonorowany w uznaniu znaczących osiągnięć badawczych i istotnych dokonań organizacyjnych, służących rozwojowi nauk technicznych oraz kształtujących i wspomagających stałe podnoszenie wysokiego poziomu naukowego i badawczego Politechniki Śląskiej.

39. Prof. Jakub Siemek 12.07.2010 POLSKA Uhonorowany w uznaniu jego wielkiego wkładu w rozwój nauk górniczych i geologicznych, a w szczególności wniesienie wartości poznawczych i utylitarnych w inżynierii złóż węglowodorów oraz hydrodynamiki ośrodków porowatych, inicjatyw generowania nowych kierunków badań naukowych, a także wieloletniej kreatywnej współpracy w promocji Wydziału Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej.

171

Uroczystość wręczenia tytułu doktora honoris causa prof. Władysławowi Karolowi Włosińskiemu, 2005 rok

Uroczystość wręczenia tytułu doktora honoris causa prof. Stanisławowi Ciborowskiemu, 2007 rok

172

Pamiątkowe zdjęcie wykonanane przy okazji nadania godności doktora honoris causa prof. Jerzemu Buzkowi, 2007 rok

Doktorat honoris causa prof. Bohdana Lewickiego, 2009 rok

173

Doktorat honoris causa prof. Stanisława Bolkowskiego, 2009 rok

Dyplom doktora honoris causa odbiera prof. Eugeniusz Świtoński, 2009 rok

174

40. Prof. Tadeusz Chmielniak 23.05.2011 POLSKA Uhonorowany za wybitny wkład w rozwój nauki polskiej, a zwłaszcza dyscyplin związanych z budową i eksploatacją maszyn oraz energetyką, za inspirowanie nowych kierunków badań w obszarze technologii energetycznych i wdrażanie ich wyników, w uznaniu znaczącego wkładu w rozwój kadr naukowych oraz Politechniki Śląskiej.

41. Prof. Michał Kleiber 30.09.2011 POLSKA Uhonorowany – jako jeden z najwybitniejszych polskich uczonych, o bardzo wysokiej renomie międzynarodowej, w zakresie nowoczesnej mechaniki konstrukcji i materiałów oraz zastosowań współczesnych technik komputerowych w różnorodnych obszarach nauki i techniki – za niezwykle bogatą, różnorodną i efektywną pracę naukową, edukacyjną i organizacyjną na rzecz środowiska naukowego, za szerokie, wieloletnie kontakty z pracownikami Politechniki Śląskiej w ramach różnorodnej współpracy naukowej i organizacyjnej, zwłaszcza w obszarze nauk obliczeniowych, oraz za otwartość, chęć dzielenia się wiedzą i życzliwość.

42. Prof. Krzysztof J. Kurzydłowski 18.05.2012 POLSKA Uhonorowany w uznaniu szczególnych osiągnięć naukowych przyczyniających się do rozwoju inżynierii materiałowej, znaczącego wkładu w organizację badań naukowych w Polsce i kształcenie kadr naukowych, a także za wieloletnią współpracę z Politechniką Śląską.

43. Prof. Tadeusz Kaczorek 20.01.2014 POLSKA Uhonorowany – jako wybitny uczony z zakresu automatyki i robotyki – w uznaniu jego wkładu w teorię sterowania i organizację nauki polskiej oraz kształcenie i promowanie kadry naukowej.

44. Gen. bryg. prof. Zygmunt Mierczyk 14.02.2014 POLSKA Uhonorowany za wybitny wkład w rozwój nauki i gospodarki, w szczególności w zakresie inżynierii materiałów na rzecz optoelektroniki, promowanie i rozwijanie współpracy naukowej i organizacyjnej w obszarze technologii bezpieczeństwa i obronności oraz w uznaniu znaczącego wkładu w rozwój nowych obszarów badawczych na Politechnice Śląskiej, a także za jego otwartość, życzliwość i chęć dzielenia się wiedzą.

45. Prof. Jan Węglarz 12.06.2014 POLSKA Uhonorowany – jako wybitny uczony w dziedzinie informatyki – w uznaniu jego wielkiego wkładu w rozwój badań operacyjnych, a w szczególności teorii szeregowania zadań i działania zasobów w systemach komputerowych i produkcyjnych, zasług w kształceniu kadry naukowej i stworzeniu uznanej na świecie szkoły naukowej z zakresu badań operacyjnych, a także w uznaniu znaczącego wkładu w rozwój infrastruktury informatycznej nauki w Polsce i budowanie jej powiązań z infrastrukturą światową.

46. Prof. Antoni Tajduś 30.03.2015 – uchwała Senatu Politechniki Śląskiej POLSKA Uhonorowany za wybitne osiągnięcia naukowo-badawcze, dydaktyczne i organizacyjne w dziedzinie geomechaniki, geotechniki, górnictwa surowców mineralnych oraz działalność na rzecz rozwoju i promocji Politechniki Śląskiej na forum krajowym i międzynarodowym.

175

Uroczystość nadania tytułu doktora honoris causa prof. Jakubowi Siemkowi, 2010 rok

Uroczystość nadania tytułu doktora honoris causa prof. Tadeuszowi Chmielniakowi, 2011 rok

176

Uroczystość nadania tytułu doktora honoris causa prof. Michałowi Kleiberowi, prezesowi PAN, 2011 rok

Uroczystość nadania tytułu doktora honoris causa prof. Tadeuszowi Kaczorkowi, 2014 rok

177

Doktorat honoris causa gen. bryg. prof. Zygmunta Mierczyka, 2014 rok

Doktorat honoris causa prof. Jana Węglarza, 2014 rok

178

Tablica z doktorami honoris causa Politechniki ĹšlÄ…skiej z lat 1945-1995 umieszczona obok Sali Senatu

179

DOKTORZY HONORIS CAUSA INNYCH UCZELNI Naukowcy Politechniki Śląskiej zostali wielokrotnie odznaczeni najwyższą akademicką godnością – tytułem doktora honoris causa – przez uczelnie w Polsce i na całym świecie. Poniżej w ujęciu chronologicznym przedstawiamy listę profesorów naszej uczelni wraz z uczelniami, które ich uhonorowały, oraz datami przyznania im godności doktora honoris causa.

1. Prof. Oktawian Popowicz – doktor honoris causa Akademii Górniczej we Freibergu (1965).

2. Prof. Tadeusz Hobler – doktor honoris causa Instytutu Technologicznego w Leningradzie (1968).

3. Prof. Stefan Węgrzyn – doktor honoris causa Uniwersytetu w Lille (1973), Uniwersytetu w Sherbrooke (1977), Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (1989) oraz Politechniki Rzeszowskiej (2004).

4. Prof. Jerzy Szuba – doktor honoris causa Nowosybirskiego Instytutu Eletrotechnicznego (1974).

5. Prof. Antoni Bogucki – doktor honoris causa Nowosybirskiego Instytutu Eletrotechnicznego (1976).

6. Prof. Jerzy Nawrocki – doktor honoris causa Nowosybirskiego Instytutu Eletrotechnicznego (1978).

7. Prof. Wacław Sakwa – doktor honoris causa Politechniki Częstochowskiej (1985).

8. Prof. Zygmunt Zahorski – doktor honoris causa Uniwersytetu Łódzkiego (1987).

9. Prof. Mirosław Chudek – doktor honoris causa Politechniki Donieckiej (1992) oraz Akademii Górnictwa w Jiaozuo (1993).

10. Prof. Jan Szargut – doktor honoris causa Politechniki Częstochowskiej (1992) oraz Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (2008).

11. Prof. Wilibald Winkler – doktor honoris causa Uniwersytetu Technicznego w Mariupolu (1995).

12. Prof. Walery Szuścik – doktor honoris causa Moskiewskiego Państwowego Uniwersytetu Górniczego (1995).

13. Prof. Józef Wojnarowski – doktor honoris causa Donieckiego Narodowego Uniwersytetu Technicznego (1995) oraz Politechniki Łódzkiej (2007).

14. Prof. Bogdan Skalmierski – doktor honoris causa Politechniki Częstochowskiej (1997).

15. Prof. Józef Szarawara – doktor honoris causa Politechniki Szczecińskiej (1998).

16. Prof. Bernard Drzęźla – doktor honoris causa Uniwersytetu Technicznego w Petrosani (1999) oraz Akademii Górniczo-Geologicznej w Jekaterynburgu (2001).

17. Prof. Leszek A. Dobrzański – doktor honoris causa Uniwersytetu w Ruse (1999) oraz Chmielnickiego Uniwersytetu Narodowego (2007).

180

18. Prof. Zbigniew Jedliński – doktor honoris causa Politechniki Gdańskiej (2001) oraz Uniwersytetu Technicznego im. Gh. Asachai w Jassach.

19. Prof. Eugeniusz Świtoński – doktor honoris causa Politechniki Rzeszowskiej (2007), Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (2012) oraz Politechniki Lubelskiej (2013).

20. Prof. Wojciech Zieliński – doktor honoris causa Politechniki Lwowskiej (2008).

21. Prof. Andrzej Karbownik – doktor honoris causa Uniwersytetu w Oviedo (2010).

22. Prof. Krystian Probierz – doktor honoris causa Uniwersytetu Technicznego w Ostrawie (2010).

23. Prof. Tadeusz Chmielniak – doktor honoris causa Politechniki Częstochowskiej (2011).

24. Prof. Andrzej Ajdukiewicz – doktor honoris causa Politechniki Łódzkiej (2011).

25. Prof. Józef Sułkowski – doktor honoris causa Donieckiego Narodowego Uniwersytetu Technicznego (2011).

26. Prof. Jerzy Klamka – doktor honoris causa Politechniki Białostockiej (2014).

27. Prof. Krzysztof Kluszczyński – doktor honoris causa Politechniki Świętokrzyskiej (2015).

28. Prof. Aleksander Sładkowski – doktor honoris causa Wschodnioukraińskiego Narodowego Uniwersytetu im. Vladimira Dalia (2015).

W środku doktor honoris causa Politechniki Lwowskiej prof. Wojciech Zieliński, 2008 rok

181

Uroczystość nadania rektorowi Politechniki Śląskiej prof. Andrzejowi Karbownikowi tytułu doktora honoris causa Uniwersytetu w Oviedo, 2010 rok

Z lewej doktor honoris causa Politechniki Łódzkiej prof. Andrzej Ajdukiewicz, 2011 rok

182

Z lewej doktor honoris causa Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie prof. Eugeniusz Świtoński, 2012 rok

W środku doktor honoris causa Politechniki Świętokrzyskiej prof. Krzysztof Kluszczyński, 2015 rok

183

HONOROWI PROFESOROWIE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 1. Prof. Józef Szarawara z Wydziału Chemicznego Politechniki Śląskiej Za wybitne zasługi wniesione w rozwój Polskiej Szkoły Technologii Chemicznej oraz wieloletnią aktywną działalność dla dobra Politechniki Śląskiej.

12 lipca 2004 roku 2. Prof. Ryszard Kowalczyk z Uniwersytetu Beira Interior w Portugalii Za wybitne zasługi dla rozwoju współpracy międzynarodowej z Wydziałem Budownictwa Politechniki Śląskiej w zakresie działalności edukacyjnej i naukowej.

12 lipca 2004 roku 3. Prof. Józef Bendkowski z Wydziału Organizacji i Zarządzania Politechniki Śląskiej Za wybitne zasługi wniesione w utworzenie i rozwój Wydziału Organizacji i Zarządzania oraz wieloletnią aktywną działalność naukową i dydaktyczną.

12 lipca 2004 roku 4. Prof. Marian Taniewski z Wydziału Chemicznego Politechniki Śląskiej Za 50-letnią szczególną dbałość o to by chemiczna myśl technologiczna w Gliwicach nie obniżała swego wysokiego lotu, dorównując swym lwowskim korzeniom i najlepszym powojennym ośrodkom w kraju.

24 stycznia 2005 roku 5. Prof. Stanisław Mierzwiński z Wydziału Inżynierii Środowiska i Energetyki Politechniki Śląskiej Za 60-letni wkład w rozwój i tworzenie naukowych podstaw inżynierii środowiska w Politechnice Śląskiej, a w szczególności w dziedzinie wentylacji, ogrzewnictwa i ochrony atmosfery.

24 stycznia 2005 roku 6. Prof. Maciej Zarzycki z Wydziału Inżynierii Środowiska i Energetyki Politechniki Śląskiej Za szczególny 60-letni wkład w rozwój Politechniki Śląskiej oraz promowanie współpracy między uczelnią a instytucjami naukowymi i przemysłowymi.

24 stycznia 2005 roku 7. Prof. Frank William Travis, emerytowany profesor zwyczajny University of Strathclyde w Wielkiej Brytanii, honorowy redaktor-założyciel „Jounal of Materials Processing Technology” (Elsevier).

Za wybitny wkład w rozwój naukowych podstaw technologii procesów materiałowych, promocję kadr naukowych w „Journal of Materials Processing Technology” (Elsevier) oraz osobiste osiągnięcia w międzynarodowej współpracy z Politechniką Śląską.

25 kwietnia 2005 roku 8. Prof. Mohammed Sarwar Jang Hashmi z Dublin City University w Irlandii Za wybitne osiągnięcia w zakresie inżynierii wytwarzania, promocję osiągnięć polskiego środowiska naukowego w “Journal of Materials Processing Technology” (Elsevier) oraz współpracę naukowo-dydaktyczną z Politechniką Śląską.

25 kwietnia 2005 roku 9. Prof. Marcel Hubert Van de Voorde z Instytutu Maxa-Planca w Stuttgarcie w Niemczech Za wybitne osiągnięcia naukowe, opracowanie wizji rozwojowej inżynierii materiałowej w Europie w obecnym ćwierćwieczu i europejskiego elastycznego systemu trójstopniowych studiów uniwersyteckich oraz osobisty wkład w rozwój współpracy międzynarodowej Politechniki Śląskiej.

25 kwietnia 2005 roku

184

Honorowy profesor Politechniki Śląskiej prof. Włodzimierz Sitko z Politechniki Lubelskiej, 2009 rok

Honorowi profesorowie Politechniki Śląskiej. Od lewej: Prof. Wojciech Zieliński, rektor Politechniki Śląskiej w latach 2002-2008, prof. Karel Tomašek z Uniwersytetu Technicznego w Koszycach na Słowacji oraz prof. Antoni Tajduś, rektor Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w latach 2005-2012, 2010 rok

185

10. Prof. Józef Gawroński z Wydziału Mechanicznego Technologicznego Politechniki Śląskiej Za półwieczny wybitny wkład w budowanie wielkości uczelni i pomnażanie jej dorobku oraz wybitne osiągnięcia naukowe i osiągnięcia dotyczące kreowania kadr naukowych i inżynierskich w zakresie odlewnictwa i odlewanych materiałów kompozytowych.

25 kwietnia 2005 roku 11. Prof. Antoni Śliwiński, emerytowany profesor Uniwersytetu Gdańskiego Za wybitne osiągnięcia naukowe oraz wieloletni owocny wkład w promowanie kadry naukowej i rozwój nowych kierunków badań na Wydziale Matematyczno-Fizycznym.

25 kwietnia 2005 roku 12. Prof. Stefan Wojciechowski z Wydziału Mechanicznego Technologicznego Politechniki Śląskiej Za wielkie zasługi dla rozwoju nauki o materiałach i inżynierii materiałowej w Polsce oraz za owocną 55-letnią współpracę w tym zakresie ze środowiskiem naukowym Politechniki Śląskiej.

28 listopada 2005 roku 13. Prof. Jan Adamczyk z Wydziału Mechanicznego Technologicznego Politechniki Śląskiej Za wybitny wkład w osiągnięcia Śląskiej Szkoły Metaloznawczej oraz wielkie zasługi dla rozwoju nauki o materiałach i inżynierii materiałowej w Polsce.

28 listopada 2005 roku 14. Prof. Zděnek Hradílek z Uniwersytetu Technicznego w Ostrawie Za zasługi dla rozwoju współpracy naukowej i dydaktycznej z Wydziałem Inżynierii Materiałowej i Metalurgii Politechniki Śląskiej w obszarach elektrotermii i elektrotechnologii.

22 maja 2006 roku 15. Prof. Zdzisław Trybalski z Wydziału Automatyki, Elektroniki i Informatyki Politechniki Śląskiej Za wybitne zasługi wniesione w utworzenie i rozwój Wydziału Automatyki, Elektroniki i Informatyki oraz wieloletnią działalność naukową i dydaktyczną.

22 maja 2006 roku 16. Prof. Zbigniew Bochniarz, emerytowany profesor University of Minnesota w USA Za wieloletnią współpracę z Wydziałem Inżynierii Materiałowej i Metalurgii w zakresie organizacji Amerykańsko-Polskich Studiów Podyplomowych.

28 maja 2007 roku 17. Prof. Rudolf Kawalla z TU Bergakademie Freiberg Za wybitne osiągnięcia w inżynierii materiałowej oraz wkład w rozwój współpracy naukowej i dydaktycznej pomiędzy Politechniką Śląską i Technische Universitat Bergakademie Freiberg.

26 maja 2008 roku 18. Prof. Włodzimierz Sitko z Politechniki Lubelskiej Za wybitne osiągnięcia w rozwoju nauk górniczych i nauk o zarządzaniu oraz wkład w rozwój współpracy naukowej i dydaktycznej pomiędzy Politechniką Śląską i Politechniką Lubelską w zakresie zarządzania strategicznego oraz zarządzania zasobami ludzkimi.

23 listopada 2009 roku 19. Prof. Antoni Tajduś z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie Za znaczące osiągnięcia naukowe i wkład w rozwój współpracy pomiędzy Politechniką Śląską i Akademią Górniczo-Hutniczą w Krakowie.

26 kwietnia 2010 roku 20. Prof. Karel Tomašek z Uniwersytetu Technicznego w Koszycach na Słowacji Za zasługi w inicjowaniu nowych obszarów współpracy pomiędzy Politechniką Śląską i Technicznym Uniwersytetem w Koszycach.

26 kwietnia 2010 roku

186

Dyplom odbiera prof. Pedro Riesgo Fernandez z Uniwersytetu w Oviedo, 2010 rok Ponişej: prof. Danuta Szewieczek z Wydziału Mechanicznego Technologicznego, 2011 rok

187

21. Prof. Wojciech Zieliński z Wydziału Chemicznego Politechniki Śląskiej W uznaniu za długoletnią i aktywną działalność na rzecz Politechniki Śląskiej.

26 kwietnia 2010 roku 22. Prof. Pedro Riesgo Fernandez z Uniwersytetu w Oviedo Za wybitne osiągnięcia w rozwoju nauk górniczych i geologicznych, wzorową wymianę i opiekę nad polskimi studentami i nauczycielami akademickimi oraz znaczny wkład w rozwój współpracy naukowej i dydaktycznej pomiędzy Escuela Tecnica Superior de Ingenieros de Minas Universidad de Oviedo z Hiszpanii i Wydziałem Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej.

26 listopada 2010 roku 23. Prof. Danuta Szewieczek z Wydziału Mechanicznego Technologicznego Politechniki Śląskiej Za wybitne osiągnięcia zawodowe i niezwykle efektywny wkład w rozwój Politechniki Śląskiej, a zwłaszcza Wydziału Mechanicznego Technologicznego.

30 września 2011 roku 24. Dr ing. Gerd Dobmann Za wybitne osiągnięcia w dziedzinie badań nieniszczących, promocję osiągnięć polskiego środowiska naukowego w „NDT&E International” (Elsevier) oraz współpracę naukowo-dydaktyczną z Politechniką Śląską.

27 października 2011 roku 25. Prof. Jindrich Ciganek z Uniwersytetu Technicznego w Ostrawie Za wybitne osiągnięcia w rozwoju nauk górniczych i geologicznych, wzorową wymianę i opiekę nad polskimi studentami i nauczycielami akademickimi oraz znaczny wkład w rozwój współpracy naukowej i dydaktycznej pomiędzy Wydziałem Górnictwa i Geologii Vysokiej Skoly Banskiej Uniwersytetu Technicznego w Ostrawie i Wydziałem Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej.

25 listopada 2011 roku

Prof. Jindrich Ciganek z Uniwersytetu Technicznego w Ostrawie, 2011 rok

188

Nowy honorowy profesor Politechniki Śląskiej prof. Jan Marciniak, 2012 rok

Prof. Józef Sułkowski, 2012 rok

189

26. Prof. Antoni Rosikoń z Wydziału Budownictwa Politechniki Śląskiej 2 października 2012 roku 27. Prof. Jan Marciniak z Wydziału Inżynierii Biomedycznej Politechniki Śląskiej Za wybitne osiągnięcia naukowo-badawcze i dydaktyczne w obszarze inżynierii biomedycznej oraz za działalność na rzecz rozwoju i propagowania dobrego imienia Politechniki Śląskiej.

26 listopada 2012 roku 28. Prof. Józef Sułkowski z Wydziału Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej Za wybitne osiągnięcia w rozwoju nauk górniczych w zakresie aerologii górniczej, wzorowe kształcenie studentów, kadr inżynierskich i kadr naukowych, owocną współpracę z przemysłem górniczym Polski i Ukrainy oraz znaczny wkład w wyjaśnienie przyczyn katastrof górniczych spowodowanych wybuchami pyłu i pożarami kopalnianymi.

29 listopada 2012 roku 29. Prof. Nina Juzwa z Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej 25 maja 2013 roku 30. Prof. Korneliusz Miksch z Wydziału Inżynierii Środowiska i Energetyki Politechniki Śląskiej 27 września 2013 roku 31. Prof. Andrzej Ziębik z Wydziału Inżynierii Środowiska i Energetyki Politechniki Śląskiej 27 września 2013 roku 32. Prof. Wojciech Cholewa z Wydziału Mechanicznego Technologicznego Politechniki Śląskiej 1 października 2013 roku 33. Prof. Andrzej Świerniak z Wydziału Automatyki, Elektroniki i Informatyki Politechniki Śląskiej 1 października 2013 roku 34. Prof. Jan Szlązak z Wydziału Górnictwa i Geologii Za wybitne osiągnięcia w rozwoju nauk górniczych w zakresie zarządzania, ratownictwa górniczego i bezpieczeństwa pracy w górnictwie.

29 listopada 2013 roku 35. Prof. Ludovít Dobrovský z VSB w Ostrawie Za wybitne osiągnięcia naukowe w dyscyplinie metalurgia oraz znaczący wkład w rozwój współpracy naukowej pomiędzy Politechniką Śląską a VSB-Technicka Univerzita w Ostrawie.

16 maja 2014 roku 36. Prof. Remigiusz Sosnowski z Wydziału Inżynierii Materiałowej i Metalurgii Za osiągnięcia w rozwoju nauk technicznych w dyscyplinie metalurgia, za szczególne zasługi w działalności organizacyjnej, kształceniu kadr naukowych i inżynierskich, ogromny wkład w rozwój Politechniki Śląskiej i kształtowanie jej wizerunku w kraju i poza granicami.

16 maja 2014 roku 37. Prof. Jerzy Suwiński z Wydziału Chemicznego Za wybitne osiągnięcia naukowe, kształcenie kadry naukowej oraz zasługi w kształtowaniu obecnego oblicza Wydziału Chemicznego.

1 października 2014 roku 38. Prof. Jan Palarski z Wydziału Górnictwa i Geologii Za wybitny wkład w rozwój nowoczesnych technologii górniczych i promocję polskiego górnictwa oraz Wydziału Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej na świecie.

28 listopada 2014 roku

190

Prof. Nina Juzwa otrzymała tytuł honorowego profesora podczas Święta Politechniki Śląskiej, 2013 rok

Dyplom odbiera prof. Wojciech Cholewa, 2013 rok

191

Dyplom honorowego profesora odbiera prof. Andrzej Świerniak, 2013 rok Poniżej: prof. Jan Szlązak, 2013 rok

192

Dyplom honorowego profesora odbiera prof. Jerzy Suwiński (z prawej), 2014 rok Ponişej: prof. Jan Palarski, 2014 rok

POLITECHNIKA ŚLĄSKA ANNO DOMINI 2015

POLITECHNIKA ŚLĄSKA A.D. 2015 Misją Politechniki Śląskiej jako uniwersytetu technicznego, w myśl uchwalonej przez Senat uczelni strategii jej rozwoju, jest kształcenie profesjonalnych kadr inżynierskich zdolnych sprostać wysokim oczekiwaniom nowoczesnego przemysłu w zakresie przedsiębiorczości i kreowania innowacji, a także prowadzenie badań naukowych, finansowanych z różnych źródeł, i komercjalizacja ich wyników poprzez transfer nowych technologii i nowych produktów do przedsiębiorstw. Natomiast wizja rozwoju Politechniki Śląskiej, zapisana w tym samym dokumencie, mówi o tym, że po 2020 roku Politechnika Śląska powinna być postrzegana jako innowacyjne centrum kształcenia, nauki oraz transferu technologii i zajmować znaczącą pozycję w Europejskim Obszarze Szkolnictwa Wyższego.

Politechnika Śląska kształci obecnie 25 tys. studentów, w tym około 18,5 tys. na studiach stacjonarnych. Oferuje 51 kierunków studiów i około 200 specjalności, obejmujących cały zakres działalności inżynierskiej, które są prowadzone na 16 wydziałach, zlokalizowanych w Gliwicach, Katowicach i Zabrzu. W organizacji znajdują się kolejne dwie jednostki podstawowe uczelni, które będą znajdować się w Rybniku i Sosnowcu.

Wyzwania gospodarki opartej na wiedzy sprawiły, że oprócz prowadzenia działalności dydaktycznej i naukowej Politechnika Śląska stała się także znaczącym partnerem biznesowym. Będąc największą uczelnią techniczną w naszym regionie i zatrudniając wysokiej klasy specjalistów, uczelnia jest w stanie odpowiedzieć na różnorodne potrzeby technologiczne środowiska gospodarczego. Poza wiedzą pracowników naukowych dysponuje bogatą bazą patentów, specjalistyczną aparaturą oraz zasobami informacyjnymi i bibliotecznymi. Obszary współpracy dotyczą najczęściej: zlecenia opracowania nowej technologii, zaprojektowania nowej usługi lub produktu, wykonania badań zleconych, opinii o innowacyjności lub audytu technologicznego, licencjonowania lub nabycia praw do patentów czy wyników badań, a także doradztwa w obszarze ochrony własności intelektualnej.

Wydział Budownictwa

POLITECHNIKA ŚLĄSKA W LICZBACH: ▪▪ Liczba jednostek podstawowych: 16, w tym: 13 wydziałów, 2 kolegia i 1 centrum naukowo-dydaktyczne, kolejne 2 centra naukowo-dydaktyczne są w fazie organizacji

▪▪ Liczba kierunków studiów: 50 (37 różnych) ▪▪ Liczba pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze: 3278, w tym: ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪

nauczycieli akademickich: 1711, pracowników niebędących nauczycielami akademickimi: 1567 Liczba profesorów tytularnych: 142 Liczba doktorów habilitowanych: 291 Łączna liczba studentów: 24957, w tym: studiów stacjonarnych: 18460 studiów niestacjonarnych: 6497 Liczba dotychczasowych absolwentów: 176516 Liczba uczestników studiów doktoranckich: 616 Liczba słuchaczy studiów podyplomowych: 685

PRAWA DO NADAWANIA STOPNIA NAUKOWEGO: ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪

doktora nauk technicznych – w 22 dyscyplinach doktora nauk chemicznych – w 1 dyscyplinie doktora nauk ekonomicznych – w 1 dyscyplinie doktora habilitowanego nauk technicznych – w 16 dyscyplinach doktora habilitowanego nauk chemicznych – w 1 dyscyplinie

WYDZIAŁY POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ: ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪

Architektury Automatyki, Elektroniki i Informatyki Budownictwa Chemiczny Elektryczny Górnictwa i Geologii Inżynierii Biomedycznej Inżynierii Materiałowej i Metalurgii Inżynierii Środowiska i Energetyki Matematyki Stosowanej Mechaniczny Technologiczny Organizacji i Zarządzania Transportu Kolegium Języków Obcych Kolegium Pedagogiczne Instytut Fizyki – Centrum Naukowo-Dydaktyczne Centrum Naukowo-Dydaktyczne „Centrum Kształcenia Inżynierów w Rybniku” (w organizacji) Centrum Naukowo-Dydaktyczne Transportu Kolejowego (w organizacji)

POZOSTAŁE JEDNOSTKI UCZELNI: ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪

198

Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości Biblioteka Główna Biuro Karier Studenckich Centrum Biotechnologii Centrum Edukacji w Mechatronice

▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪

Centrum Edukacyjno-Kongresowe Centrum Energetyki Prosumenckiej Centrum Innowacji i Transferu Technologii Centrum Inżynierii Biomedycznej Centrum Komputerowe Centrum Kształcenia Inżynierów Centrum Kształcenia Kadr Lotnictwa Cywilnego Europy Środkowo-Wschodniej Centrum Nowych Technologii Centrum Zaawansowanych Technologii Bezpieczeństwa i Obronności Centrum Zarządzania Projektami Ośrodek Geometrii i Grafiki Inżynierskiej Ośrodek Sportuj Studium Praktycznej Nauki Języków Obcych Wydawnictwo Zakład Graficzny

KIERUNKI STUDIÓW: ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪

administracja architektura i urbanistyka architektura wnętrz automatyka i robotyka automatyka i robotyka, elektronika i telekomunikacja, informatyka (w języku angielskim) biotechnologia budownictwo (w tym specjalność: konstrukcje budowlane i inżynierskie w języku angielskim) chemia elektronika i telekomunikacja elektrotechnika energetyka filologia (j. angielski, j. francuski, j. włoski) górnictwo i geologia informatyka informatyka przemysłowa informatyka stosowana z komputerową nauką o materiałach inżynieria bezpieczeństwa inżynieria biomedyczna inżynieria chemiczna i procesowa inżynieria materiałowa inżynieria środowiska logistyka matematyka mechanika i budowa maszyn mechatronika metalurgia nanotechnologia i technologie procesów materiałowych ochrona środowiska pedagogika socjologia technologia chemiczna technologia i inżynieria chemiczna (w języku angielskim) teleinformatyka transport zarządzanie zarządzanie i inżynieria produkcji

199

OBECNE WŁADZE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ

OBECNE WŁADZE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ

Rektor Politechniki Śląskiej Prof. dr hab. inż. Andrzej Karbownik

202

Prorektor ds. organizacji i rozwoju Prof. dr hab. inż. Leszek Blacha

Prorektor ds. studenckich i kształcenia Prof. dr hab. Stanisław Kochowski

Prorektor ds. współpracy międzynarodowej Prof. dr hab. inż. Ryszard Białecki

203

Sala Senatu Politechniki ĹšlÄ…skiej

Dzwonek znajdujący w Sali Senatu Politechniki Śląskiej

SKŁAD SENATU POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ W KADENCJI 2012-2016 Rektor – przewodniczący Senatu – prof. dr hab. inż. Andrzej Karbownik, prof. zw. w Pol. Śl.

Prorektorzy ▪▪ prof. dr hab. inż. Leszek Blacha, prof. nzw. w Pol. Śl.

▪▪ prof. dr hab. Stanisław Kochowski, prof. nzw. w Pol. Śl.

▪▪ prof. dr hab. inż. Ryszard Białecki, prof. zw. w Pol. Śl.

▪▪ prof. dr hab. inż. Leszek A. Dobrzański, prof. zw. w Pol. Śl. (w latach 2012-2013) Dziekani ▪▪ prof. dr hab. inż. arch. Zbigniew J. Kamiński, prof. zw. w Pol. Śl., Wydział Architektury ▪▪ prof. dr hab. inż. Adam Czornik, prof. zw. w Pol. Śl., Wydział Automatyki, Elektroniki i Informatyki ▪▪ prof. dr hab. inż. Jan Ślusarek, prof. zw. w Pol. Śl., Wydział Budownictwa ▪▪ prof. dr hab. inż. Andrzej Jarzębski, prof. zw. w Pol. Śl., Wydział Chemiczny ▪▪ prof. dr hab. inż. Paweł Sowa, prof. zw. w Pol. Śl., Wydział Elektryczny ▪▪ prof. dr hab. inż. Marian Dolipski, prof. zw. w Pol. Śl., Wydział Górnictwa i Geologii ▪▪ dr hab. inż. Marek Gzik, prof. nzw. w Pol. Śl., Wydział Inżynierii Biomedycznej ▪▪ dr hab. inż. Jerzy Łabaj, prof. nzw. w Pol. Śl., Wydział Inżynierii Materiałowej i Metalurgii ▪▪ prof. dr hab. inż. Janusz Kotowicz, prof. zw. w Pol. Śl., Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki ▪▪ prof. dr hab. inż. Radosław Grzymkowski, prof. zw. w Pol. Śl., Wydział Matematyki Stosowanej ▪▪ prof. dr hab. inż. Arkadiusz Mężyk, prof. zw. w Pol. Śl., Wydział Mechaniczny Technologiczny ▪▪ prof. dr hab. inż. Marian Turek, prof. zw. w Pol. Śl., Wydział Organizacji i Zarządzania ▪▪ prof. dr hab. inż. Bogusław Łazarz, prof. zw. w Pol. Śl., Wydział Transportu ▪▪ dr Małgorzata Borysławska, Kolegium Języków Obcych ▪▪ prof. dr hab. inż. Andrzej Bluszcz, prof. zw. w Pol. Śl., Instytut Fizyki – Centrum Naukowo-Dydaktyczne ▪▪ mgr Maria Flanczewska-Wolny, Kolegium Pedagogiczne

Wybrani przedstawiciele profesorów i doktorów habilitowanych ▪▪ prof. dr hab. inż. arch. Krzysztof Gasidło, prof. zw. w Pol. Śl.

▪▪ prof. dr hab. inż. Andrzej Świerniak, prof. zw. w Pol. Śl.

▪▪ dr hab. inż. Ryszard Walentyński, prof. nzw. w Pol. Śl.

▪▪ prof. dr hab. inż. Stefan Baj, prof. zw. w Pol. Śl.

▪▪ prof. dr hab. inż. Marian Pasko, prof. zw. w Pol. Śl.

▪▪ prof. dr hab. inż. Franciszek Plewa, prof. zw. w Pol. Śl.

▪▪ prof. dr hab. inż. Krystyna Konieczny, prof. zw. w Pol. Śl.

▪▪ prof. dr hab. inż. Eugeniusz Hadasik, prof. nzw. w Pol. Śl.

▪▪ prof. dr hab. inż. Jan Marciniak, prof. zw. w Pol. Śl.

▪▪ dr hab. inż. Waldemar Hołubowski, prof. nzw. w Pol. Śl.

▪▪ prof. dr hab. inż. Wojciech Cholewa, prof. zw. w Pol. Śl.

▪▪ dr hab. inż. Krzysztof Wodarski, prof. nzw. w Pol. Śl.

▪▪ dr hab. inż. Stanisław Krawiec, prof. nzw. w Pol. Śl.

▪▪ prof. dr hab. inż. Jerzy Bodzenta, prof. zw. w Pol. Śl.

Wybrani przedstawiciele pozostałych nauczycieli akademickich ▪▪ mgr inż. arch. Wojciech Słodowy ▪▪ dr inż. Wojciech Mielczarek ▪▪ dr inż. Tomasz Liszka ▪▪ dr inż. Jerzy Raczek, doc. w Pol. Śl.

▪▪ dr inż. Tomasz Rusek ▪▪ dr inż. Roman Pilorz, doc. w Pol. Śl.

▪▪ dr inż. Wojciech Więcławek ▪▪ dr inż. Franciszek Gramatyka, doc. w Pol. Śl.

▪▪ dr inż. Beata Oleksiak ▪▪ dr inż. Piotr Gawron ▪▪ dr inż. Adam Zarychta ▪▪ dr Andrzej Polewczyk ▪▪ dr inż. Grzegorz Karoń ▪▪ dr inż. Jacek Pawlyta ▪▪ mgr Bożena Stefanowicz ▪▪ dr Ewa Figas ▪▪ dr Barbara Grzyb

208

Wybrani przedstawiciele pracowników niebędących nauczycielami akademickimi ▪▪ mgr Krystyna Pręda ▪▪ mgr Grażyna Maszniew Wybrany przedstawiciel uczestników studiów doktoranckich na kadencję 1.09.2014 – 31.08.2015 ▪▪ mgr inż. Anna Kiljan Wybrani przedstawiciele samorządu studenckiego na kadencję 1.09.2014 – 31.08.2015 ▪▪ Magdalena Wasiniewska ▪▪ Sonia Mazur ▪▪ Piotr Wodok ▪▪ Piotr Kozłowski ▪▪ Filip Michalski ▪▪ Adam Błeszyński ▪▪ Paweł Posełek ▪▪ Tomasz Wojtak ▪▪ Bartosz Gajda ▪▪ Sylwia Gamoń ▪▪ Paulina Hyży ▪▪ Filip Mesjasz ▪▪ Katarzyna Bąba Uczestnicy posiedzeń z głosem doradczym: ▪▪ mgr Amelia Bartnicka ▪▪ dr inż. Jacek Majewski ▪▪ dr inż. Tadeusz Giza ▪▪ dr inż. Krzysztof Zioło ▪▪ dr Krzysztof Czapla, doc. w Pol. Śl.

Osoby zapraszane: ▪▪ dr Małgorzata Rachwalska-Mitas, prof. nzw. w Pol. Śl.

▪▪ mgr Ewa Brońka ▪▪ dr hab. inż. Ryszard Mielimąka, prof. nzw. w Pol. Śl.

▪▪ dr hab. inż. Janusz Ćwiek, prof. nzw. w Pol. Śl.

Podczas posiedzenia Senatu Politechniki Śląskiej

209

210

DZIEKANI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ W KADENCJI 2012-2016 211

212

Dziekan Wydziału Architektury

Dziekan Wydziału Automatyki, Elektroniki i Informatyki

Prof. dr hab. inż. arch.

Zbigniew J. Kamiński

Prof. dr hab. inż.

Adam Czornik

Dziekan Wydziału Budownictwa

Dziekan Wydziału Chemicznego

Prof. dr hab. inż.

Jan Ślusarek

Prof. dr hab. inż.

Andrzej Jarzębski

Dziekan Wydziału Elektrycznego

Dziekan Wydziału Górnictwa i Geologii

Prof. dr hab. inż.

Paweł Sowa

Prof. dr hab. inż.

Marian Dolipski

Dziekan Wydziału Inżynierii Biomedycznej

Dziekan Wydziału Inżynierii Materiałowej i Metalurgii

Dr hab. inż. Marek Gzik, prof. nzw. w Pol. Śl.

Dr hab. inż. Jerzy Łabaj, prof. nzw. w Pol. Śl.

213

214

Dziekan Wydziału Inżynierii Środowiska i Energetyki

Dziekan Wydziału Matematyki Stosowanej

Prof. dr hab. inż.

Janusz Kotowicz

Prof. dr hab. inż.

Radosław Grzymkowski

Dziekan Wydziału Mechanicznego Technologicznego

Dziekan Wydziału Organizacji i Zarządzania

Prof. dr hab. inż.

Arkadiusz Mężyk

Prof. dr hab. inż.

Marian Turek

Dziekan Wydziału Transportu

Dyrektor Kolegium Języków Obcych

Prof. dr hab. inż.

Bogusław Łazarz

Dr Małgorzata Borysławska

Dyrektor Instytutu Fizyki – Centrum Naukowo-Dydaktycznego

Dyrektor Kolegium Pedagogicznego

Prof. dr hab. inż.

Andrzej Bluszcz

Mgr Maria Flanczewska-Wolny

215

216

WYDZIAŁY POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 217

Wydział Architektury Gliwice, ul. Akademicka 7 Władze wydziału Dziekan: prof. dr hab. inż. arch. Zbigniew J. Kamiński Prodziekan ds. nauki: dr hab. inż. arch. Jan Rabiej, prof. nzw. w Pol. Śl.

Prodziekan ds. organizacji: dr inż. arch. Dariusz Masły Prodziekan ds. studenckich: dr hab. inż. arch. Alina Pancewicz

Struktura wydziału ▪▪ Katedra Urbanistyki i Planowania

Przestrzennego Kierownik: prof. dr hab. inż. arch. Krzysztof Gasidło ▪▪ Katedra Projektowania Architektonicznego Kierownik: dr hab. inż. arch. Jan Pallado, prof. nzw. w Pol. Śl.

▪▪ Katedra Teorii, Projektowania i Historii Architektury Kierownik: dr hab. inż. arch. Jan Rabiej, prof. nzw. w Pol. Śl.

▪▪ Katedra Sztuk Pięknych i Użytkowych Kierownik: dr hab. inż. arch. Natalia Bąba-Ciosek, prof. nzw. w Pol. Śl.

Wydział Architektury ma uprawnienia do nadawania stopnia doktora nauk technicznych w dyscyplinie architektura i urbanistyka.

Oferta dydaktyczna ▪▪ architektura i urbanistyka ▪▪ architektura wnętrz

O wydziale Wydział Architektury Politechniki Śląskiej w Gliwicach kontynuuje najlepsze tradycje akademickie Wydziału Architektury Politechniki Lwowskiej, które przenieśli profesorowie tej uczelni, osiedlając się na Śląsku po zakończeniu II wojny światowej.

W 1945 roku rozpoczął działalność Wydział Inżynieryjno-Budowlany, kształcący architektów na Oddziale Architektury. Jego założycielami byli profesorowie architekci: Tadeusz Teodorowicz-Todorowski, Zygmunt Majerski i Włodzimierz Buć. W 1977 roku utworzono samodzielny Wydział Architektury. Jego dziekanami byli kolejno profesorowie: Zygmunt Majerski (1977), Tadeusz J. Gawłowski (1978-1986), Stanisław Tomaszek (1987-1993), Andrzej Niezabitowski (1993-1999), Nina Juzwa (1999-2005), Krzysztof Gasidło (2005-2012) i Zbigniew J. Kamiński (od 2012).

219

Wydział Automatyki, Elektroniki i Informatyki Gliwice, ul. Akademicka 16 Władze wydziału Dziekan: prof. dr hab. inż. Adam Czornik Prodziekan ds. organizacji i rozwoju: dr inż. Krzysztof Tokarz Prodziekan ds. nauki i współpracy międzynarodowej: dr hab. inż. Joanna Polańska, prof. nzw. w Pol. Śl.

Prodziekan ds. studenckich: dr inż. Katarzyna Mościńska Prodziekan ds. ogólnych: dr inż. Krzysztof Simek

Struktura wydziału ▪▪ Instytut Automatyki

Dyrektor: prof. dr hab. inż. Andrzej Świerniak, prof. zw. w Pol. Śl.

▪▪ Instytut Informatyki Dyrektor: prof. dr hab. inż. Stanisław Kozielski, prof. zw. w Pol. Śl.

▪▪ Instytut Elektroniki Dyrektor: prof. dr hab. inż. Edward Hrynkiewicz Wydział Automatyki, Elektroniki i Informatyki ma uprawnienia do nadawania stopni naukowych doktora i doktora habilitowanego w dyscyplinach: automatyka i robotyka, biocybernetyka i inżynieria biomedyczna, elektronika oraz informatyka.

220

Oferta dydaktyczna ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪

automatyka i robotyka automatyka i robotyka, elektronika i telekomunikacja, informatyka (w języku angielskim) biotechnologia elektronika i telekomunikacja informatyka teleinformatyka

O wydziale Początki Wydziału Automatyki, Elektroniki i Informatyki są zawiązane z Wydziałem Elektrycznym, na którym w 1961 roku utworzono Oddział Automatyki. W 1963 roku został on przekształcony w samodzielny Wydział Automatyki. Pierwszym dziekanem został prof. Tadeusz Zagajewski. W 1971 roku, ze względu na szybki rozwój informatyki na wydziale, dla podkreślenia jej wagi zmieniono nazwę na Wydział Automatyki i Informatyki.

W 1984 roku z powodu reorganizacji wydziału, w wyniku której powstały trzy instytuty: Automatyki, Elektroniki i Informatyki, nazwa wydziału przybrała obecny kształt.

Najważniejszymi postaciami, które przyczyniły się do powstania i rozwoju wydziału, są profesorowie: Edmund Romer, Tadeusz Zagajewski, Jerzy Siwiński, Zdzisław Trybalski, Stefan Węgrzyn, Henryk Kowalowski oraz Adam Macura.

221

Wydział Budownictwa Gliwice, ul. Akademicka 6 Władze wydziału Dziekan: prof. dr hab. inż. Jan Ślusarek, prof. zw. w Pol. Śl.

Prodziekan ds. nauki i organizacji: prof. dr hab. inż. Andrzej Wawrzynek, prof. zw. w Pol. Śl.

Prodziekan ds. ogólnych: dr hab. inż. Jacek Gołaszewski, prof. nzw. w Pol. Śl.

Prodziekan ds. dydaktyki: dr hab. inż. Leszek Szojda, prof. nzw. w Pol. Śl.

Struktura wydziału ▪▪ Laboratorium Budownictwa

Kierownik: mgr inż. Dariusz Drynda

▪▪ Katedra Konstrukcji Budowlanych

Kierownik: prof. dr hab. inż. Adam Zybura, prof. zw. w Pol. Śl.

▪▪ Katedra Budownictwa Ogólnego i Fizyki Budowli

Kierownik: prof. dr hab. inż. Jan Ślusarek, prof. zw. w Pol. Śl.

▪▪ Katedra Inżynierii Materiałów i Procesów Budowlanych ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪

222

Kierownik: dr hab. inż. Jacek Gołaszewski, prof. nzw. w Pol. Śl.

Katedra Teorii Konstrukcji Budowlanych Kierownik: prof. dr hab. inż. Andrzej Wawrzynek, prof. zw. w Pol. Śl.

Katedra Inżynierii Budowlanej Kierownik: prof. dr hab. inż. Jan Kubica, prof. zw. w Pol. Śl.

Katedra Geotechniki i Dróg Kierownik: dr hab. inż. Joanna Bzówka, prof. nzw. w Pol. Śl.

Katedra Mechaniki i Mostów Kierownik: prof. dr hab. inż. Jerzy Skrzypczyk

Wydział Budownictwa ma uprawnienia do nadawania stopni naukowych doktora i doktora habilitowanego w dyscyplinie budownictwa.

Oferta dydaktyczna budownictwo (w językach polskim i angielskim)

O wydziale Wydział Budownictwa został powołany w 1945 roku jako jeden z czterech wydziałów, które dały początek Politechnice Śląskiej. Nosił wtedy nazwę Wydziału Inżynieryjno-Budowlanego.

Pierwszym dziekanem został prof. Antoni Plamitzer. Nazwa wydziału kilkakrotnie się zmieniała. W 1953 roku przemianowano go na Wydział Budownictwa Przemysłowego, w 1955 roku na Wydział Budownictwa Przemysłowego i Ogólnego, w 1969 roku zaś na Wydział Budownictwa i Architektury. Obecną nazwę wydział przyjął w 1977 roku po wydzieleniu się Instytutu Architektury i Urbanistyki.

Najważniejszymi postaciami związanymi z historią wydziału są m.in. profesorowie: Stefan Kaufman, Franciszek Wasilkowski, Marian Janusz, Władysław Śmiałowski oraz Zbigniew Budzianowski.

223

Wydział Chemiczny Gliwice, ul. ks. Marcina Strzody 9 Władze wydziału Dziekan: prof. dr hab. inż. Andrzej Jarzębski, prof. zw. w Pol. Śl.

Prodziekan ds. nauki i współpracy z zagranicą: prof. dr hab. inż. Krzysztof Walczak, prof. zw. w Pol. Śl.

Prodziekan ds. organizacji: dr hab. inż. Janusz Wójcik, prof. nzw. w Pol. Śl.

Prodziekan ds. studentów: dr inż. Tomasz Bieg

Struktura wydziału ▪▪ Katedra Chemii Nieorganicznej, Analitycznej i Elektrochemii Kierownik: prof. dr hab. inż. Marian Turek

▪▪ Katedra Chemii Organicznej, Bioorganicznej i Biotechnologii

Kierownik: prof. dr hab. inż. Krzysztof Walczak, prof. zw. w Pol. Śl.

▪▪ Katedra Inżynierii Chemicznej i Projektowania Procesowego Kierownik: prof. dr hab. inż. Piotr Synowiec ▪▪ Katedra Fizykochemii i Technologii Polimerów Kierownik: prof. dr hab. inż. Mieczysław Łapkowski, prof. zw. w Pol. Śl.

▪▪ Katedra Technologii Chemicznej Organicznej i Petrochemii Kierownik: dr hab. inż. Anna Chrobok, prof. nzw. w Pol. Śl.

Wydział Chemiczny ma uprawnienia do nadawania stopni naukowych doktora i doktora habilitowanego w dyscyplinach: chemia, inżynieria chemiczna oraz technologia chemiczna.

Oferta dydaktyczna ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪

biotechnologia chemia inżynieria chemiczna i procesowa technologia chemiczna technologia i inżynieria chemiczna (w języku angielskim)

O wydziale Wydział Chemiczny został utworzony w 1945 roku jako jeden z czterech pierwszych wydziałów Politechniki Śląskiej. Powstał on w miejscu planowanego wcześniej Wydziału Hutniczego. Pierwszym dziekanem został prof. Adolf Joszt.

Zaczątki kadry dydaktycznej Wydziału Chemicznego stanowili byli pracownicy Politechniki Lwowskiej, którzy stali się pierwszymi profesorami wydziału: Wiktor Jakób, Edward Sucharda, Michał Śmiałowski, Stanisław Bretsznajder, Wacław Leśniański, Adolf Joszt, Tadeusz Hobler oraz Marian Kamiński. To właśnie oni wytyczyli kierunki badawcze, które wzbogacone w dzisiejszą wiedzę są niejednokrotnie nadal rozwijane na wydziale.

224

225

Wydział Elektryczny Gliwice, ul. Bolesława Krzywoustego 2 Władze wydziału Dziekan: prof. dr hab. inż. Paweł Sowa, prof. zw. w Pol. Śl.

Prodziekan ds. nauki i organizacji: dr hab. inż. Zbigniew Kaczmarczyk, prof. nzw. w Pol. Śl.

Prodziekan ds. studenckich dla kierunków elektrotechnika oraz informatyka: dr inż. Piotr Holajn Prodziekan ds. studenckich dla kierunków elektronika i telekomunikacja, mechatronika oraz energetyka: dr inż. Adam Cichy

Struktura wydziału ▪▪ Instytut Elektroenergetyki i Sterowania Układów

Dyrektor: prof. dr hab. inż. Paweł Sowa, prof. zw. w Pol. Śl.

▪▪ Instytut Metrologii, Elektroniki i Automatyki ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪

226

Dyrektor: dr hab. inż. Marian Kampik, prof. nzw. w Pol. Śl.

Instytut Elektrotechniki i Informatyki Dyrektor: prof. dr hab. inż. Stefan Paszek, prof. nzw. w Pol. Śl.

Katedra Optoelektroniki Kierownik: prof. dr hab. inż. Tadeusz Pustelny, prof. zw. w Pol. Śl.

Katedra Energoelektroniki, Napędu Elektrycznego i Robotyki Kierownik: dr hab. inż. Kazimierz Gierlotka, prof. nzw. w Pol. Śl.

Katedra Mechatroniki Kierownik: prof. dr hab. inż. Krzysztof Kluszczyński, prof. zw. w Pol. Śl.

Wydział ma uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora nauk technicznych w dyscyplinach: elektronika i elektrotechnika oraz doktora habilitowanego nauk technicznych w dyscyplinie elektrotechnika.

Oferta dydaktyczna ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪

elektronika i telekomunikacja elektrotechnika energetyka informatyka mechatronika

O wydziale Wydział Elektryczny powstał w 1945 roku jako jeden z pierwszych czterech wydziałów Politechniki Śląskiej. Pierwszym dziekanem został prof. Kazimierz Idaszewski. Patronem wydziału jest prof. Stanisław Fryze – pionier polskiej elektrotechniki. Początkowo kadra naukowa Wydziału Elektrycznego rekrutowała się głównie spośród pracowników Politechniki Lwowskiej i Politechniki Warszawskiej, którzy po zakończeniu II wojny światowej przybyli do Gliwic. Ze szkoły lwowskiej byli to profesorowie: Stanisław Fryze, Tadeusz Malarski, Tadeusz Zagajewski oraz Antoni Plamitzer, natomiast ze szkoły warszawskiej: Jan Obrąpalski, Mieczysław Pluciński, Lucjan Nehrebecki, Zygmunt Gogolewski i Tadeusz Stępniewski.

227

Wydział Górnictwa i Geologii Gliwice, ul. Akademicka 2 Władze wydziału Dziekan: prof. dr hab. inż. Marian Dolipski, prof. zw. w Pol. Śl.

Prodziekan ds. nauki i współpracy z przemysłem: prof. dr hab. inż. Piotr Strzałkowski Prodziekan ds. organizacji i współpracy z zagranicą: dr hab. Zdzisław Adamczyk, prof. nzw. w Pol. Śl.

Prodziekan ds. studenckich: dr inż. Sergiusz Boron Prodziekan ds. studiów niestacjonarnych: dr inż. Piotr Kołodziejczyk, doc. w Pol. Śl.

Struktura wydziału ▪▪ Katedra Elektryfikacji i Automatyzacji Górnictwa ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪

Kierownik: dr hab. inż. Joachim Pielot, prof. nzw. w Pol. Śl.

Instytut Mechanizacji Górnictwa Dyrektor: prof. dr hab. inż. Marian Dolipski, prof. zw. w Pol. Śl.

Katedra Zarządzania i Inżynierii Bezpieczeństwa Kierownik: prof. dr hab. inż. Jan Szlązak Katedra Geomechaniki, Budownictwa Podziemnego i Zarządzania Ochroną Powierzchni Kierownik: prof. dr hab. inż. Piotr Strzałkowski Instytut Eksploatacji Złóż Dyrektor: prof. dr hab. inż. Franciszek Plewa, prof. zw. w Pol. Śl.

Instytut Geologii Stosowanej p.o. dyrektor: dr hab. inż. Marek Pozzi, prof. nzw. w Pol. Śl.

Muzeum Geologii Złóż im. Czesława Poborskiego

Wydział Górnictwa i Geologii ma uprawnienia do nadawania stopni naukowych doktora oraz doktora habilitowanego w dyscyplinie górnictwo i geologia inżynierska.

Oferta dydaktyczna ▪▪ górnictwo i geologia ▪▪ inżynieria bezpieczeństwa

O wydziale Wydział Górniczy został utworzony w 1950 roku w wyniku zapotrzebowania na kadrę inżynierską dla śląskich kopalń. Pierwszym dziekanem został prof. Józef Wąsowski. Kadrę naukową pozyskano przede wszystkim z Akademii Górniczo Hutniczej w Krakowie, biur projektowych i instytutów naukowych Górnego Śląska oraz z przemysłu górniczego. W 1991 roku zmieniono nazwę na Wydział Górnictwa i Geologii.

Na Wydziale Górnictwa i Geologii kształcone są kadry naukowe, kadry magisterskie i inżynierskie na potrzeby innowacyjnego górnictwa, czyli takiego, w którym wydobywanie kopalin jest ekonomicznie efektywne, a następuje po właściwym rozpoznaniu geologicznym za pomocą energooszczędnych i zautomatyzowanych maszyn górniczych, z zachowaniem wszelkich wymogów bezpieczeństwa i ochrony środowiska naturalnego.

229

Wydział Inżynierii Biomedycznej Zabrze, ul. Roosevelta 40 Władze wydziału Dziekan: dr hab. inż. Marek Gzik, prof. nzw. w Pol. Śl.

Prodziekan ds. rozwoju i współpracy z przemysłem: dr inż. Marcin Kaczmarek Prodziekan ds. nauki: dr hab. inż. Zbigniew Paszenda, prof. nzw. w Pol. Śl.

Prodziekan ds. spraw studenckich: dr inż. Paweł Kostka

Struktura wydziału ▪▪ Katedra Informatyki i Aparatury Medycznej

Kierownik: prof. dr hab. inż. Ewa Piętka, prof. zw. w Pol. Śl.

▪▪ Katedra Biomateriałów i Inżynierii Wyrobów Medycznych

Kierownik: prof. dr hab. inż. Jan Marciniak, prof. zw. w Pol. Śl.

▪▪ Katedra Biomechatroniki

Kierownik: dr hab. inż. Marek Gzik, prof. nzw. w Pol. Śl.

▪▪ Katedra Biosensorów i Przetwarzania Sygnałów Biomedycznych Kierownik: prof. dr hab. inż. Ewaryst Tkacz, prof. zw. w Pol. Śl.

230

Oferta dydaktyczna ▪▪ inżynieria biomedyczna

O wydziale Wydział Inżynierii Biomedycznej jest najmłodszym wydziałem w strukturze Politechniki Śląskiej. Został powołany w 2010 roku jako pierwszy tego typu wydział w Polsce. Decyzja ta była wynikiem dużego potencjału wiedzy i doświadczeń kadry naukowej Politechniki Śląskiej z dziedziny inżynierii biomedycznej oraz posiadanej unikalnej aparatury naukowo-badawczej.

Przygotowania do powołania tej nowej jednostki rozpoczęto w 2008 roku.

Zespół kierowany przez prof. Jana Marciniaka, Pełnomocnika Rektora ds. Wydziału Inżynierii Biomedycznej, przygotował programy kształcenia, strukturę organizacyjną wydziału oraz konfigurację aparatury naukowo-badawczej nieodzownej do realizacji procesu dydaktycznego oraz poszerzającą tematykę prowadzonych badań naukowych. Pierwszym dziekanem wydziału została prof. Ewa Piętka.

Początkowo zajęcia dydaktyczne były prowadzone w budynkach innych wydziałów: Automatyki, Elektroniki i Informatyki oraz Mechanicznego Technologicznego, z których wywodziła się również znaczna część kadry naukowo-dydaktycznej nowego wydziału. W lutym 2015 roku został oddany do użytku główny budynek Wydziału Inżynierii Biomedycznej, mieszczący się na terenie kampusu Politechniki Śląskiej w Zabrzu. Ponadto zajęcia dydaktyczne oraz badania naukowe realizowane są w laboratoriach Centrum Nowych Technologii Politechniki Śląskiej w Gliwicach.

231

Wydział Inżynierii Materiałowej i Metalurgii Katowice, ul. Krasińskiego 8 Władze wydziału Dziekan: dr hab. inż. Jerzy Łabaj, prof. nzw. w Pol. Śl.

Prodziekan ds. nauki: prof. dr hab. inż. Janusz Szala Prodziekan ds. ogólnych: dr hab. inż. Maria Sozańska, prof. nzw. w Pol. Śl.

Prodziekan ds. studenckich: dr hab. inż. Krzysztof Nowacki, prof. nzw. w Pol. Śl.

Struktura wydziału ▪▪ Katedra Inżynierii Produkcji

Kierownik: prof. dr hab. inż. Teresa Lis

▪▪ Instytut Technologii Metali

Dyrektor: prof. dr hab. inż. Eugeniusz Hadasik

▪▪ Instytut Nauki o Materiałach

Dyrektor: dr hab. inż. Grzegorz Niewielski, prof. nzw. w Pol. Śl.

▪▪ Katedra Informatyki Przemysłowej

Kierownik: prof. dr hab. Tadeusz Wieczorek, prof. zw. w Pol. Śl.

Oferta dydaktyczna ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪

232

informatyka przemysłowa (profil ogólnoakademicki) informatyka przemysłowa (profil praktyczny) inżynieria materiałowa metalurgia zarządzanie i inżynieria produkcji

Wydział ma uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora w dyscyplinach: inżynieria materiałowa, inżynieria produkcji, metalurgia i doktora habilitowanego w dyscyplinach: inżynieria materiałowa i metalurgia.

O wydziale Za zalążek Wydziału Inżynierii Materiałowej i Metalurgii można uznać utworzoną w 1966 roku w strukturach Wydziału Mechanicznego Technologicznego Katedrę Metalurgii. Rok później przeniesiono ją z Gliwic do Katowic i zlokalizowano w pomieszczeniach Śląskich Technicznych Zakładów Naukowych. W 1969 roku katedrę przekształcono w Wydział Metalurgiczny. Pierwszym dziekanem został prof. Tadeusz Lamber.

Swój obecny kształt organizacyjny wydział uzyskał po wydzieleniu się Instytutu Organizacji i Zarządzania Przedsiębiorstwem, przekształconego w Wydział Organizacji i Zarządzania w 1995 roku, oraz po przekształceniu Instytutu Transportu w Wydział Transportu w 2002 roku. Obecną nazwę i strukturę organizacyjną Wydział Inżynierii Materiałowej i Metalurgii uzyskał w 2003 roku.

233

Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki Gliwice, ul. Konarskiego 18 Władze wydziału Dziekan: prof. dr hab. inż. Janusz Kotowicz, prof. zw. w Pol. Śl.

Prodziekan ds. organizacji i rozwoju: prof. dr hab. inż. Krzysztof Barbusiński Prodziekan ds. dydaktyki: dr hab. inż. Elżbieta Grabińska-Sota, prof. nzw. w Pol. Śl.

Prodziekan ds. dydaktyki: dr hab. inż. Zbigniew Żmudka Prodziekan ds. nauki i współpracy międzynarodowej: prof. dr hab. inż. Zbigniew Popiołek, prof. zw. w Pol. Śl.

Struktura wydziału ▪▪ Katedra Ogrzewnictwa, Wentylacji i Techniki Odpylania ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪

234

Kierownik: dr hab. inż. Zbigniew Trzeciakiewicz, prof. nzw. w Pol. Śl.

Katedra Ochrony Powietrza Kierownik: dr hab. Józef Pastuszka, prof. nzw. w Pol. Śl.

Katedra Technologii i Urządzeń Zagospodarowania Odpadów Kierownik: dr hab. inż. Krzysztof Pikoń Instytut Inżynierii Wody i Ścieków Dyrektor: prof. dr hab. inż. Jolanta Bohdziewicz, prof. zw. w Pol. Śl.

Instytut Maszyn i Urządzeń Energetycznych Dyrektor: prof. dr hab. inż. Marek Pronobis, prof. zw. w Pol. Śl.

Instytut Techniki Cieplnej Dyrektor: prof. dr hab. inż. Andrzej Szlęk, prof. zw. w Pol. Śl.

Zakład Doświadczalno-Diagnostyczny Silników Spalinowych p.o. kierownik: Ryszard Standio Katedra Biotechnologii Środowiskowej Kierownik: prof. dr hab. inż. Joanna Surmacz-Górska, prof. zw. w Pol. Śl.

Wydział ma uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora w dyscyplinach: budowa i eksploatacja maszyn, energetyka, inżynieria środowiska oraz doktora habilitowanego w dyscyplinach: budowa i eksploatacja maszyn oraz inżynieria środowiska.

Oferta dydaktyczna ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪

biotechnologia energetyka (w językach polskim lub angielskim) inżynieria bezpieczeństwa inżynieria środowiska mechanika i budowa maszyn ochrona środowiska

O wydziale Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki powstał w wyniku połączenia dwóch dotychczasowych wydziałów: Mechanicznego Energetycznego oraz Inżynierii Środowiska. Wydział Mechaniczny Energetyczny został powołany w 1953 roku. Jego organizatorem i głównym twórcą, jak również pierwszym dziekanem był prof. Stanisław Ochęduszko. Wydział Inżynierii Środowiska utworzono natomiast w 1955 roku pod nazwą Wydziału Inżynierii Sanitarnej. Jego nazwa została zmieniona w 1984 roku. Na pierwszego dziekana wybrano prof. Eugeniusza Zaczyńskiego. W 1993 roku oba wydziały zostały połączone w Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki. Jego pierwszym dziekanem został prof. Korneliusz Miksch.

235

Wydział Matematyki Stosowanej Gliwice, ul. Kaszubska 23 Władze wydziału Dziekan: prof. dr hab. inż. Radosław Grzymkowski, prof. zw. w Pol. Śl.

Prodziekan ds. nauki: dr hab. inż. Waldemar Hołubowski, prof. nzw. w Pol. Śl Prodziekan ds. studenckich: dr inż. Piotr Gawron

Struktura wydziału ▪▪ Instytut Matematyki

Dyrektor: prof. dr hab. inż. Radosław Grzymkowski, prof. zw. w Pol. Śl.

Oferta dydaktyczna ▪▪ matematyka ▪▪ informatyka

236

O wydziale Wydział Matematyki Stosowanej został powołany w 1969 roku jako Wydział Matematyczno-Fizyczny. Powstał z połączenia istniejących na różnych wydziałach uczelni katedr: Fizyki, Matematyki oraz Geometrii Wykreślnej.

Przez dłuższy okres swojego istnienia wydział funkcjonował w strukturze organizacyjnej sprowadzającej się do dwóch jednostek: Instytutu Fizyki oraz Instytutu Matematyki. Po wydzieleniu się Instytutu Fizyki, Wydział Matematyczno-Fizyczny w 2011 roku został przekształcony w Wydział Matematyki Stosowanej.

Misją wydziału było i jest nowoczesne kształcenie specjalistów – początkowo w zakresie elektroniki i telekomunikacji, fizyki technicznej, matematyki i mechaniki, a obecnie w dziedzinie informatyki i matematyki.

237

Wydział Mechaniczny Technologiczny Gliwice, ul. Konarskiego 18A Władze wydziału Dziekan: prof. dr hab. inż. Arkadiusz Mężyk, prof. zw. w Pol. Śl.

Prodziekan ds. nauki i współpracy z przemysłem: dr hab. inż. Piotr Fedeliński, prof. nzw. w Pol. Śl.

Prodziekan ds. organizacji i rozwoju: dr hab. inż. Anna Timofiejczuk, prof. nzw. w Pol. Śl.

Prodziekan ds. współpracy międzynarodowej: dr hab. inż. Wojciech Sitek, prof. nzw. w Pol. Śl.

Prodziekan ds. dydaktyki: dr hab. inż. Waldemar Kwaśny, prof. nzw. w Pol. Śl.

Struktura wydziału ▪▪ Instytut Materiałów Inżynierskich i Biomedycznych

Dyrektor: prof. dr hab. inż. Ryszard Nowosielski, prof. zw. w Pol. Śl.

▪▪ Instytut Automatyzacji Procesów Technologicznych i Zintegrowanych Systemów Wytwarzania ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪

Dyrektor: prof. dr hab. inż. Jerzy Świder, prof. zw. w Pol. Śl.

Katedra Mechaniki Teoretycznej i Stosowanej Kierownik: prof. dr hab. inż. Eugeniusz Świtoński, prof. zw. w Pol. Śl.

Instytut Mechaniki i Inżynierii Obliczeniowej Dyrektor: prof. dr hab. inż. Ewa Majchrzak, prof. zw. w Pol. Śl.

Katedra Spawalnictwa Kierownik: dr hab. inż. Andrzej Gruszczyk, prof. nzw. w Pol. Śl.

Instytut Podstaw Konstrukcji Maszyn Dyrektor: prof. dr hab. inż. Wojciech Cholewa, prof. zw. w Pol. Śl.

Katedra Budowy Maszyn Kierownik: prof. dr hab. inż. Jan Kosmol, prof. zw. w Pol. Śl.

Katedra Odlewnictwa Kierownik: prof. dr hab. inż. Jan Szajnar, prof. zw. w Pol. Śl.

Wydział ma uprawnienia do nadawania stopni naukowych doktora i doktora habilitowanego w dyscyplinach: budowa i eksploatacja maszyn, inżynieria materiałowa, mechanika.

238

Oferta dydaktyczna ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪

automatyka i robotyka informatyka stosowana z komputerową nauką o materiałach inżynieria materiałowa mechanika i budowa maszyn mechatronika nanotechnologia i technologie procesów materiałowych zarządzanie i inżynieria produkcji

O wydziale Wydział Mechaniczny Technologiczny to jeden z czterech najstarszych wydziałów Politechniki Śląskiej. Został utworzony w 1945 roku jako Wydział Mechaniczny. Pierwszym dziekanem został prof. Zygmunt Ciechanowski.

Korzenie wydziału tkwią w tradycji Wydziału Mechanicznego Politechniki Lwowskiej, największej przedwojennej polskiej uczelni technicznej, której profesorowie, osiedlając się na Śląsku po zakończeniu II wojny światowej, stanowili jego pierwszą kadrę naukową. Wydział Mechaniczny stał się również kuźnią kadr dla innych jednostek uczelni, wydziałów: Górniczego, Mechanicznego Energetycznego oraz Metalurgicznego. W 1966 roku Wydział Mechaniczny został przemianowany na Wydział Mechaniczny Technologiczny.

239

240

Wydział Organizacji i Zarządzania Zabrze, ul. Roosevelta 26-28 Władze wydziału Dziekan: prof. dr hab. inż. Marian Turek, prof. zw. w Pol. Śl.

Prodziekan ds. nauki i współpracy międzynarodowej: dr hab. inż. Jan Brzóska, prof. nzw. w Pol. Śl.

Prodziekan ds. ogólnych: dr Izabela Jonek-Kowalska Prodziekan ds. studenckich: dr Andrzej Polewczyk

Struktura wydziału ▪▪ Instytut Ekonomii i Informatyki

Dyrektor: prof. dr hab. inż. Marian Turek, prof. zw. w Pol. Śl.

▪▪ Katedra Stosowanych Nauk Społecznych

Kierownik: dr hab. Aleksandra Kuzior, prof. nzw. w Pol. Śl.

▪▪ Instytut Inżynierii Produkcji Dyrektor: prof. dr hab. inż. Jan Kaźmierczak, prof. zw. w Pol. Śl.

▪▪ Instytut Zarządzania i Administracji Dyrektor: prof. dr hab. inż. Andrzej Karbownik, prof. zw. w Pol. Śl.

Wydział ma uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora w dziedzinie nauk ekonomicznych, w dyscyplinie nauki o zarządzaniu, oraz w dziedzinie nauk technicznych, w dyscyplinie inżynieria produkcji.

Oferta dydaktyczna ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪ ▪▪

administracja logistyka socjologia zarządzanie zarządzanie i inżynieria produkcji

O wydziale Początki wydziału sięgają lat 70., kiedy to w strukturze Politechniki Śląskiej funkcjonował Wydział Organizacji Produkcji z siedzibą w Katowicach. W 1992 roku do życia powołano Instytut Organizacji i Zarządzania Przedsiębiorstwem. Instytut, zlokalizowany w Katowicach i Gliwicach, działał w strukturze organizacyjnej Wydziału Inżynierii Materiałowej, Metalurgii, Transportu i Zarządzania. W 1995 roku Instytut Organizacji i Zarządzania Przedsiębiorstwem przekształcono w Wydział Organizacji i Zarządzania. Został on zlokalizowany w Zabrzu, ale ma również jednostkę zamiejscową w Katowicach.

Do najważniejszych postaci w historii wydziału należą przede wszystkim dziekani, profesorowie: Józef Bendkowski, Andrzej Karbownik oraz Marian Turek, a także wybitni naukowcy, aktywnie działający na rzecz rozwoju wydziału, profesorowie: Leszek Borcz, Jan Kaźmierczak, Jan Stachowicz, Jacek Rąb oraz Teodor Winkler.

241

Wydział Transportu Katowice, ul. Krasińskiego 8 Władze wydziału Dziekan: prof. dr hab. inż. Bogusław Łazarz Prodziekan ds. nauki i współpracy z przemysłem: dr hab. inż.

Stanisław Krawiec, prof. nzw. w Pol. Śl.

Prodziekan ds. organizacji i rozwoju: dr inż. Jan Filipczyk Prodziekan ds. studenckich: dr inż. Piotr Folęga, doc. w Pol. Śl.

Struktura wydziału ▪▪ Katedra Eksploatacji Pojazdów Samochodowych

Kierownik: dr hab. inż. Krystian Wilk, prof. nzw. w Pol. Śl.

▪▪ Katedra Budowy Pojazdów Samochodowych

Kierownik: prof. dr hab. inż. Bogusław Łazarz ▪▪ Katedra Logistyki i Transportu Przemysłowego Kierownik: prof. dr hab. Aleksander Sładkowski, prof. zw. w Pol. Śl.

▪▪ Katedra Technologii Lotniczych Kierownik: dr hab. inż. Andrzej Fellner ▪▪ Katedra Systemów Transportowych i Inżynierii Ruchu dr hab. inż. Stanisław Krawiec, prof. nzw. w Pol. Śl.

Wydział ma uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora w dyscyplinie budowa i eksploatacja maszyn.

Oferta dydaktyczna ▪▪ transport

O wydziale Wydział Transportu został utworzony w 1978 roku. W 1984 roku przekształcono go w Instytut Transportu, pełniący funkcję wydziału. W 1992 roku instytut został włączony w strukturę organizacyjną nowo utworzonego w Katowicach Wydziału Inżynierii Materiałowej, Metalurgii, Transportu i Zarządzania.

W 2002 roku, w wyniku reorganizacji, Instytut Transportu ponownie przekształcono w Wydział Transportu z siedzibą w Katowicach.

Na pierwszego dziekana wydziału został wybrany doc. dr inż.

Józef Przybylski. W powstawaniu i rozwoju baz dydaktycznej i badawczej Wydziału Transportu zasłużyli się m.in. – w dziedzinie transportu samochodowego – profesorowie: B. Kopiec, J. Gardulski, M. Dykier, M. Flekiewicz, natomiast w dziedzinie transportu kolejowego – profesorowie: Z. Fidrych, B. Maciejna oraz J. Mikulski.

242

243

Instytut Fizyki – Centrum Naukowo-Dydaktyczne ul. Konarskiego 22B Władze instytutu Dyrektor: prof. dr hab. inż. Andrzej Bluszcz, prof. zw. w Pol. Śl.

Z-ca dyrektora ds. nauki: dr hab. Tomasz Błachowicz, prof. nzw. w Pol. Śl.

Z-ca dyrektora ds. dydaktyki: dr hab. inż. Wiesław Jakubik

Struktura instytutu ▪▪ Zakład Fizyki Ciała Stałego

Kierownik: prof. dr hab. inż. Marian Nowak, prof. zw. w Pol. Śl.

▪▪ Zakład Fizyki Powierzchni i Nanostruktur

Kierownik: dr hab. inż. Bogusława Adamowicz, prof. nzw. w Pol. Śl.

▪▪ Zakład Fizyki Stosowanej Kierownik: prof. dr hab. inż. Jerzy Bodzenta, prof. zw. w Pol. Śl.

▪▪ Zakład Zastosowań Radioizotopów Kierownik: prof. dr hab. inż. Andrzej Bluszcz, prof. zw. w Pol. Śl.

O instytucie Historia Instytutu Fizyki na Politechnice Śląskiej rozpoczyna się wraz z powstaniem Wydziału Matematyczno-Fizycznego w 1969 roku. W wyniku połączenia istniejących wtedy na uczelni katedr Fizyki A i Fizyki B powołano jedną – Katedrę Fizyki Technicznej, która wraz z katedrami Matematyki Stosowanej oraz Geometrii Wykreślnej tworzyła nowy wydział. W 2010 roku Instytut Fizyki został wyłączony ze struktury Wydziału Matematyczno-Fizycznego i przekształcony w samodzielną jednostkę pozawydziałową pod nazwą Instytut Fizyki – Centrum Naukowo-Dydaktyczne Politechniki Śląskiej. W 2012 roku został natomiast przekształcony w jednostkę podstawową uczelni. Pierwszym dyrektorem Instytutu Fizyki został prof. Andrzej Bluszcz.

244

245

Kolegium Języków Obcych Gliwice, ul. Hutnicza 9 Władze kolegium Dyrektor: dr Małgorzata Borysławska Z-ca dyrektora: dr Ewa Figas

Oferta dydaktyczna • filologia (specjalności – języki: angielski, francuski, niemiecki, włoski)

O kolegium Kolegium Języków Obcych jest jedną z najmłodszych jednostek uczelni funkcjonujących na prawach wydziału.

Zostało utworzone w 2010 roku w wyniku przejęcia przez Politechnikę Śląską Nauczycielskiego Kolegium Języków Obcych, założonego w 1990 roku. Dwadzieścia lat działalności w Gliwicach pozwoliło kolegium na wypracowanie własnej marki edukacyjnej, kojarzonej z solidnym przygotowaniem na poziomie studiów zawodowych.

Pierwszym dyrektorem Kolegium Języków Obcych na prawach dziekana została dr Małgorzata Borysławska.

246

247

Kolegium Pedagogiczne Gliwice, ul. Hutnicza 9 Władze kolegium Dyrektor: mgr Maria Flanczewska-Wolny

Oferta dydaktyczna ▪▪ pedagogika

O kolegium Kolegium Pedagogiczne jest najmłodszą jednostką Politechniki Śląskiej funkcjonującą na prawach wydziału.

Zostało utworzone w 2013 roku w wyniku przejęcia przez Politechnikę Śląską Kolegium Nauczycielskiego w Gliwicach. Nowo powstała jednostka, przejmując studentów i pracowników tej placówki, połączyła w sobie zarówno perspektywy rozwojowe, jakie wiążą się z przynależnością do uczelni o ugruntowanej pozycji ośrodka akademickiego, jak i dwudziestoletnią tradycję kształcenia prowadzonego w dotychczasowej formule Kolegium Nauczycielskiego, które zapoczątkowało swoją działalność w roku akademickim 1992/1993. Pierwszym dyrektorem Kolegium Pedagogicznego na prawach dziekana została mgr Maria Flanczewska-Wolny.

248

Centrum Naukowo-Dydaktyczne „Centrum Kształcenia Inżynierów w Rybniku” (w organizacji) Rybnik, ul. Kościuszki 54 Władze centrum p.o. dyrektor: dr hab. inż. Ryszard Mielimąka, prof. nzw. w Pol. Śl.

Oferta dydaktyczna ▪▪ zarządzanie i inżynieria produkcji

O centrum Centrum Kształcenia Inżynierów w Rybniku zostało powołane w 1962 roku. Jego powstanie było związane z rozwojem przemysłu węglowego w Rybnickim Okręgu Węglowym, który stymulował zapotrzebowanie na kadry z wyższym wykształceniem. Ośrodek kilkakrotnie zmieniał swoją nazwę oraz obszar działalności. Był to kolejno: Ośrodek Stacjonarno-Zaoczny – w latach 1962-1964, Punkt Konsultacyjny – w latach 1964-1968, Filia Politechniki Śląskiej – w latach 1968-1978, Ośrodek Gliwicko-Rybnicki – w latach 1978-1985 oraz Ośrodek Szkoleniowy – w latach 1985-1994. W 1994 roku przekształcił się w jednostkę o nazwie Centrum Kształcenia Inżynierów Politechniki Śląskiej w Rybniku. Jako pierwszy filią kierował prof. Marian Kozdrój. Z dniem 1 czerwca 2014 roku na bazie Centrum Kształcenia Inżynierów została powołana nowa jednostka podstawowa o nazwie Centrum Naukowo-Dydaktyczne „Centrum Kształcenia Inżynierów w Rybniku”.

250

Centrum Naukowo-Dydaktyczne Transportu Kolejowego (w organizacji) Sosnowiec-Maczki Władze centrum p.o. dyrektor: dr hab. inż. Janusz Ćwiek, prof. nzw. w Pol. Śl.

Oferta dydaktyczna ▪▪ transport kolejowy

O centrum Centrum Naukowo-Dydaktyczne Transportu Kolejowego to najnowsza jednostka uczelni, która będzie kształcić specjalistów dla branży kolejowej. Prace związane z jego utworzeniem są w trakcie realizacji. Powołanie centrum jest wspólną inicjatywą Politechniki Śląskiej oraz Polskich Kolei Państwowych S.A. List intencyjny w tej sprawie został podpisany 25 lipca 2014 roku w Sosnowcu.

W jednostce będą prowadzone studia pierwszego stopnia inżynierskie o profilu praktycznym – stacjonarne i niestacjonarne, a także studia podyplomowe i kursy kwalifikacyjne. Będą tam również prowadzone prace i badania naukowe nad kluczowymi problemami transportu szynowego. Siedzibą centrum będzie zabytkowy budynek dworca kolejowego w Sosnowcu-Maczkach, który obecnie jest odrestaurowywany i dostosowywany do pełnienia funkcji dydaktycznych oraz badawczych. Pierwsi studenci rozpoczną naukę już w październiku 2016 roku.

251

252

NOWE INWESTYCJE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 253

INWESTYCJE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ W LATACH 2008-2015 W ostatnich latach na Politechnice Śląskiej nastąpiły intensywne przeobrażenia we wszystkich obszarach działalności – w sferze zarządzania uczelnią, w obszarach organizacyjnych, a także w sferze infrastruktury.

Realizacja kolejnych projektów inwestycyjnych służy przede wszystkim rozwojowi badań naukowych i podnoszeniu jakości prowadzonego na uczelni procesu kształcenia. Inwestycje te zmieniają również znacząco oblicze Politechniki Śląskiej, wpływając na jej społeczny odbiór.

Na kolejnych stronach przedstawione są najważniejsze inwestycje infrastrukturalne, zrealizowane na uczelni w ostatnim czasie.

254

255

CENTRUM NOWYCH TECHNOLOGII POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ Gliwice, ul. Konarskiego 22B

Centrum Nowych Technologii jest najnowocześniejszym budynkiem uczelni. Jego monumentalne oblicze z domieszką technologicznych rozwiązań kreuje współczesny wizerunek Politechniki Śląskiej jako nowoczesnej uczelni, otwartej na nowe technologie.

256

257

Obiekt został wybudowany do celów dydaktycznych i naukowych czterech jednostek uczelni – wydziałów: Mechanicznego Technologicznego, Inżynierii Środowiska i Energetyki, Inżynierii Biomedycznej, a także Instytutu Fizyki – Centrum Naukowo-Dydaktycznego.

W gmachu prowadzone są badania strategiczne z punktu widzenia gospodarki naszego kraju.

Budynek składa się z dwóch części – niższej, trzypiętrowej, w której zlokalizowano pomieszczenia laboratoryjne, oraz wysokiej, siedmiopiętrowej, w której mieszczą się sale dydaktyczne. Pomiędzy obiema częściami budynku znajdują się efektowne przeszklone dziedzińce.

Konstrukcja obiektu jest bardzo surowa, dominuje beton, szkło i stal.

Autorami koncepcji architektonicznej budynku są prof. Jerzy Witeczek oraz dr Tomasz Wagner.

W 2014 roku Centrum Nowych Technologii Politechniki Śląskiej otrzymało wyróżnienie w kategorii obiekt użyteczności publicznej w konkursie na „Najlepszą przestrzeń publiczną województwa śląskiego”.

259

NOWY BUDYNEK DLA WYDZIAŁU ARCHITEKTURY Gliwice, ul. ks. Marcina Strzody 10 Ponad 120-letni gmach byłego Studenckiego Domu Kultury został gruntownie przebudowany, zarówno pod względem funkcjonalnym, jak i technicznym. Oddano go do użytku Wydziałowi Architektury Politechniki Śląskiej.

Są w nim prowadzone zajęcia dydaktyczne na kierunku architektura wnętrz.

Obiekt został poddany gruntownej rewaloryzacji. Trzon konstrukcyjny zabytkowego budynku został zachowany.

Z elementów historycznych pozostał wewnątrz jeden rząd kolumnady, a także fragment sklepienia w holu, jedna klatka schodowa i fragmenty autentycznego muru. Wymieniono natomiast wszystkie elementy konstrukcyjne stropów oraz instalacje, a także wykonano nową izolację całego budynku. Oczyszczono elewację i uzupełniono ją o brakujące detale. Zaprojektowana została również przeszklona kondygnacja na I piętrze. Nadbudówka zdecydowanie wyróżnia się stylem od pierwotnej bryły budynku, a jednocześnie tworzy z nim spójną całość.

Autorem projektu architektonicznego jest prof. Jerzy Witeczek.

W 2012 roku obiekt otrzymał nagrodę marszałka województwa śląskiego w kategorii zrewitalizowany obiekt użyteczności publicznej w konkursie na „Najlepszą przestrzeń publiczną województwa śląskiego”.

261

CENTRUM KULTURY STUDENCKIEJ „MROWISKO” Gliwice, ul. Pszczyńska 85 Centrum Kultury Studenckiej „Mrowisko” mieści się w byłej, gruntownie przebudowanej stołówce studenckiej.

Podczas modernizacji ze starego budynku pozostawiono jedynie stropy i szkielet konstrukcyjny. „Mrowisko” uzyskało natomiast nowy, oryginalny wyraz estetyczny, wyróżniający się z okolicznej zabudowy. Jego wnętrza cechują się jednorodnością użytych materiałów, prostotą rozwiązań i indywidualnym wyrazem.

Obiekt o powierzchni użytkowej około 3 tys. m2 znajduje się na terenie miasteczka studenckiego Politechniki Śląskiej, w bezpośrednim sąsiedztwie domów studenckich. Swoje siedziby mają tu samorząd studencki i wszystkie działające na uczelni organizacje studenckie. W obiekcie znajdują się: sala teatralno-kinowa na 250 osób z zapleczem scenicznym i garderobami, sale konferencyjna i bankietowa, a także powierzchnie ekspozycyjne i wystawowe.

Autorami projektu architektonicznego są prof. Jerzy Witeczek oraz dr Tomasz Wagner. W 2012 roku Centrum Kultury Studenckiej „Mrowisko” otrzymało nagrodę marszałka województwa śląskiego w kategorii zrewitalizowany obiekt użyteczności publicznej w konkursie na „Najlepszą przestrzeń publiczną województwa śląskiego”.

CENTRUM BIOTECHNOLOGII POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ Gliwice, ul. Krzywoustego 8 Centrum Biotechnologii Politechniki Śląskiej powstało w jednym z nieużytkowanych gmachów Wydziału Chemicznego, który został od podstaw zmodernizowany w ramach projektu „Śląska Biofarma – Centrum Biotechnologii, Bioinżynierii i Bioinformatyki”. Celem projektu było utworzenie sieci najnowocześniejszych laboratoriów w kilku śląskich uczelniach i jednostkach naukowych, mających znaczące doświadczenie w tych trzech dziedzinach nauki.

W obiekcie znajdują się cztery laboratoria, zaopatrzone w zaawansowany sprzęt. Pierwszym z nich jest Laboratorium Biologii Obliczeniowej i Bioinformatyki, w którym naukowcy zajmują się m.in. udoskonalaniem istniejących sposobów diagnozowania chorób i schorzeń przez tworzenie nowych metod analizy danych o charakterze biologicznym. Kolejne dwa to Laboratorium Cytogenetyki i Badań Mikroskopowych oraz Laboratorium Genetyki Molekularnej i Inżynierii Genetycznej. Prowadzone są w nich badania z dziedziny biotechnologii medycznej, np. komórek ludzkich, które rozwijają się w sztucznych warunkach. W czwartym – Laboratorium Syntezy i Analiz Chemicznych – prowadzone są badania dotyczące m.in. poszukiwania nowych form terapii nowotworowych.

264

ARCHIWUM POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ Gliwice, ul. Akademicka 10A Archiwum Politechniki Śląskiej przez 24 lata miało swoją siedzibę w Gliwicach przy ul. Bałtyckiej, gdzie brakowało już miejsca na jego dalszy rozwój. Obecnie znajduje się w nowo wyremontowanym budynku byłej hali technologicznej Wydziału Elektrycznego Politechniki Śląskiej.

Budynek składa się z parteru i dwóch pięter. Obiekt jest wyposażony w regały przesuwne oraz nowe szafy kartotekowe, a także meble i inne konieczne wyposażenie. Archiwum ma około 3 km akt. Są to m.in. dokumenty związane z posiedzeniami Senatu Politechniki Śląskiej, sprawami kadrowymi oraz akta studenckie.

NOWY BUDYNEK DLA WYDZIAŁU ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA Zabrze, ul. Roosevelta 32 Zmodernizowany budynek, przekazany Wydziałowi Organizacji i Zarządzania przez władze Zabrza, poprzednio był użytkowany przez wojsko. Aby mógł spełniać cele dydaktyczne, wymagał całkowitego remontu. Jego modernizacja polegała na utworzeniu 30 sal seminaryjnych i dydaktycznych, 3 laboratoriów komputerowych oraz parkingu. Ponadto dobudowano klatki schodowe, windę i przeszkolony łącznik z sąsiednim budynkiem.

Budynek jest nie tylko funkcjonalny i nowoczesny, lecz także stanowi uniwersalną przestrzeń, dostępną dla wszystkich. Zastosowano w nim wiele udogodnień dla osób z różnymi rodzajami i stopniami niepełnosprawności, zlikwidowano bariery architektoniczne, a tablice informacyjne znajdujące się na każdym piętrze opatrzono napisami w alfabecie Braille’a.

Autorami projektu są: prof. Jerzy Witeczek, dr Tomasz Wagner oraz dr Grzegorz Nawrot. W 2012 roku budynek otrzymał wyróżnienie w kategorii zrewitalizowany obiekt użyteczności publicznej w konkursie na „Najlepszą przestrzeń publiczną województwa śląskiego”.

266

NOWY BUDYNEK DLA WYDZIAŁU INŻYNIERII BIOMEDYCZNEJ Zabrze, ul. Roosevelta 40 Jest to ostatni już obiekt mieszczący się na terenie zabrzańskiego kampusu, przekazany uczelni przez władze miasta. Tym samym wieńczy on dzieło rozbudowy zabrzańskiego kampusu Politechniki Śląskiej, na terenie którego mają swoją siedzibę dwa wydziały uczelni.

Wcześniej budynek był użytkowany przez Powiatowy Urząd Pracy oraz Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Zabrzu. Celem inwestycji była więc przede wszystkim zmiana sposobu użytkowania obiektu z administracyjno-biurowego na cele naukowo-dydaktyczne na potrzeby Wydziału Inżynierii Biomedycznej Politechniki Śląskiej.

Prace modernizacyjne objęły m.in. kapitalny remont elewacji i dachu, przebudowę wejścia głównego, remont pomieszczeń z przeznaczeniem ich na sale dydaktyczne, seminaryjne lub administracyjne, a także wykonanie nowych instalacji. Piwnicę budynku przeznaczono na potrzeby gastronomiczne. Zagospodarowano również teren wokół budynku. Obiekt został także przystosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych.

267

CENTRUM ZARZĄDZANIA PROJEKTAMI Gliwice, ul. Banacha 10 Centrum Zarządzania Projektami powstało 1 grudnia 2010 roku. Zostało ulokowane w centralnym miejscu dzielnicy akademickiej, w gruntownie wyremontowanym i dostosowanym do potrzeb jednostki budynku.

Do zadań CZP należy przede wszystkim koordynacja zarządzania projektami badawczymi, edukacyjnymi i inwestycyjnymi na uczelni, udzielanie wsparcia merytorycznego w ramach przygotowania, realizacji oraz rozliczenia projektów, monitorowanie oraz kontrola realizacji harmonogramów i budżetów projektów, a także zarządzanie inwestycyjnymi projektami strategicznymi.

W skład Centrum Zarządzania Projektami wchodzi sześć biur zajmujących się pełną obsługą administracyjną i finansową realizowanych na uczelni projektów badawczych, edukacyjnych i infrastrukturalnych.

W celu usprawnienia procesu zarządzania projektami został opracowany i wdrożony system komputerowy „e-CZP – Elektroniczne wspomaganie systemu zarządzania projektami”.

CENTRUM PRZEDSIĘBIORCZOŚCI AKADEMICKIEJ Gliwice, ul. Banacha 7

Centrum jest zlokalizowane w środku uczelnianego kampusu. Łączy ono działalność Centrum Innowacji i Transferu Technologii oraz Akademickiego Inkubatora Przedsiębiorczości. Zadaniem centrum jest więc koordynacja działań, mających na celu rozwój przedsiębiorczości zarówno wśród pracowników, jak i studentów Politechniki Śląskiej.

W ramach remontu obiektu odnowiono elewację i dach, wymieniono okna i drzwi, zamontowano nowe instalacje oraz platformę dla osób niepełnosprawnych. Zagospodarowany został także teren wokół budynku – powstało nowe ogrodzenie, zasadzono drzewa i krzewy. Do budynku została dobudowana sala audytoryjna.

269

KLUB PRACOWNIKÓW POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ Gliwice, ul. Banacha 3 Klub Pracowników Politechniki Śląskiej znajduje się w budynku ulokowanym w samym sercu dzielnicy akademickiej, ale przy spokojnej ulicy Banacha. W ostatnich latach wykonano w obiekcie i wokół niego wiele prac remontowych. Przeprowadzono remont dachu, wejścia głównego, pomieszczeń przyziemia, elewacji i tarasu.

Wymienione zostały także ogrodzenie oraz balustrada. Wokół budynku wykonano nową nawierzchnię z kostki brukowej.

270

Budynek wraz z otaczającym go, całkowicie odnowionym ogrodem zachęca do organizowania spotkań w miłej atmosferze. Stąd też w klubie odbywają się liczne koncerty, spotkania popularyzujące sztukę, naukę i podróże, prelekcje oraz innego rodzaju uroczystości. W galerii działającej w klubie na bieżąco organizowane są wernisaże oraz wystawy prac malarskich i fotograficznych osób związanych z Politechniką Śląską, Gliwicami czy ze Śląskiem.

271

MODERNIZACJA I DOPOSAŻENIE LABORATORIÓW BADANIA I KSZTAŁTOWANIA MATERIAŁÓW INŻYNIERSKICH Gliwice, ul. Konarskiego 18

W ramach inwestycji przebudowano i zmodernizowano Laboratorium Badania Materiałów Instytutu Materiałów Inżynierskich i Biomedycznych Wydziału Mechanicznego Technologicznego. Ponad 115 nowych urządzeń i aparatów naukowo-badawczych zwiększyło potencjał badawczy laboratorium, zwłaszcza w obszarze nowych technologii materiałowych i badań nowych materiałów, w tym nanomateriałów i biomateriałów. Laboratorium umożliwia realizację podstawowych zadań dydaktycznych i badawczych w ramach priorytetowych kierunków studiów na Wydziale Mechanicznym Technologicznym.

Laboratorium składa się z kompleksu pracowni inżynierii stomatologicznej i protetycznej, wyposażonych w unikatową aparaturę do wytwarzania protez i implantów stomatologicznych wraz z ich modelowaniem komputerowym CAD/CAM. Zaopatrzono je również w aparaturę naukowo-badawczą, sprzęt komputerowy oraz specjalistyczne oprogramowanie do badania struktury i własności materiałów inżynierskich i biomedycznych.

272

LABORATORIUM NAUKOWO-DYDAKTYCZNE NANOTECHNOLOGII I TECHNOLOGII MATERIAŁOWYCH Gliwice, ul. Towarowa 7

Inwestycja polegała na zaprojektowaniu i wybudowaniu, a także wyposażeniu i uruchomieniu Laboratorium Naukowo-Dydaktycznego Nanotechnologii i Technologii Materiałowych. Została ona zrealizowana w Instytucie Materiałów Inżynierskich i Biomedycznych na Wydziale Mechanicznym Technologicznym Politechniki Śląskiej.

W skład laboratorium wchodzi 15 wysoce specjalistycznych pracowni wyposażonych w wyjątkową aparaturę technologiczną i komputerową, obejmującą ponad 100 urządzeń i kilkadziesiąt komputerów.

Dzięki unikatowej aparaturze zwiększa się zakres i wartość prowadzonych na uczelni prac doktorskich, habilitacyjnych i innych prac naukowo-badawczych.

Możliwa jest również realizacja zadań dydaktycznych i badawczych w ramach nowo kreowanych kierunków studiów na Wydziale Mechanicznym Technologicznym.

275

MODERNIZACJA SAL AUDYTORYJNYCH WYDZIAŁU AUTOMATYKI, ELEKTRONIKI I INFORMATYKI ORAZ STWORZENIE LABORATORIUM WIRTUALNEGO LATANIA Gliwice, ul. Akademicka 16 Inwestycja polegała na kompleksowej przebudowie i modernizacji trzech największych sal audytoryjnych wydziału, mogących w sumie pomieścić ponad 500 osób, oraz na stworzeniu unikatowego w południowej Polsce Laboratorium Wirtualnego Latania.

W ramach projektu zakupiono 14 innowacyjnych symulatorów lotów. W laboratorium stanęło 12 symulatorów – 2 duże urządzenia treningowe, gabarytowo przypominające kadłuby samolotów, oraz 10 mniejszych. Dwa pierwsze urządzenia służą do nauki pilotażu i nawigacji oraz do zdobywania i przedłużania uprawnień dla licencji zawodowych. Pozwalają także zapoznać się z poszczególnymi modelami samolotów. Pozostałych 10 symulatorów służy do nauki pilotażu i nawigacji, a także do zapoznania studentów z rozkładem przyrządów pokładowych i modelem aerodynamicznym wybranych modeli samolotów.

Zakupiono również 2 duże symulatory mobilne, wbudowane do przyczep samochodowych. Można je w dowolnej chwili przewieźć, by przeprowadzić szkolenie poza terenem uczelni.

STOŁÓWKA STUDENCKA I ZAKŁAD GRAFICZNY Gliwice, ul. Łużycka 24 Budynek stołówki studenckiej został po gruntownej modernizacji oddany do użytkowania w październiku 2013 roku. Oprócz składającej się z dwóch pomieszczeń stołówki mieści się w nim też – na parterze – Zakład Graficzny Politechniki Śląskiej, przeniesiony z ul. Kujawskiej.

Autorami projektu koncepcyjnego budynku byli: dr inż. arch. Grzegorz Nawrot i dr inż. arch. Jakub Czarnecki.

Projektanci zachowali modernistyczny charakter budynku, odnosząc się zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz obiektu do współczesnej estetyki przez użycie szarej, spokojnej kolorystyki w połączeniu z metalem. Wykonawcą projektu budowlanego była firma A3, a przebudowę obiektu wykonało Przedsiębiorstwo Robót Budowlanych i Transportowych Cechini.

278

279

ULICA AKADEMICKA W GLIWICACH Ulica Akademicka przebiega przez środek dzielnicy akademickiej w Gliwicach. Do niedawna stanowiła ona bardzo ruchliwą arterię, przecinającą na pół kampus Politechniki Śląskiej. W 2014 roku ulica ta zmieniła się w efektowną przestrzeń miejską. Dzisiejsza ulica Akademicka to przyjemna aleja okolona zielonymi trawnikami, licznymi drzewami i krzewami. Na terenie przed Wydziałem Architektury i Wydziałem Budownictwa znajduje się łagodne, trawiaste wzniesienie, a obok niego została zainstalowana fontanna, która najlepiej prezentuje się po zmroku, kiedy strzelające w górę strumienie wody oświetlane są naprzemiennie przez różnokolorowe snopy światła.

Nawierzchnia zorganizowanej na nowo ulicy Akademickiej podzielona została na kilkumetrowe moduły, by podkreślić prestiżowy, indywidualny charakter alei. Wzdłuż kolejnych modułów znajdują się liczne elementy małej architektury, jak ławki czy latarnie. Do każdego z budynków otaczających ulicę prowadzą indywidualnie zaprojektowane strefy, prowadzące w kierunku wejść do obiektów. Ich umiejscowienie ułatwiają także charakterystyczne betonowe bloki, opatrzone godłem Politechniki Śląskiej i nazwami uczelnianych jednostek.

Przebudowa ulicy Akademickiej wraz z przyległościami w konsekwencji doprowadziła do zintegrowania całej dzielnicy akademickiej. Inwestycja ta była możliwa dzięki współpracy władz miasta Gliwice i uczelni. Jej całkowity koszt wyniósł 13 mln 745 tys. zł, z czego 7 mln 330 tys. przeznaczył na ten cel Urząd Miasta Gliwice, a 6 mln 415 tys. zł Politechnika Śląska. Uroczyste zakończenie przebudowy ulicy Akademickiej wraz z przyległościami odbyło się 1 października 2014 roku.

Budynek rektoratu i Wydziału Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej

Wydawca: Politechnika Śląska w Gliwicach Projekt, redakcja i skład: Dział Promocji Politechniki Śląskiej Korekta: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej Druk: Drukarnia Infomax, Katowice Fotografie archiwalne pochodzą z Archiwum Politechniki Śląskiej.

Fotografie współczesne: Marek Szum: 5, 48, 62-63, 79, 81, 84-87, 90-91, 94-104, 106-117, 126, 136-137, 142-143, 147-149, 170, 172-174, 176-178, 185, 187-191, 193, 210-211, 258-259, 269, 278-279 Patryk Pohl: 125, 152-153, 220-221, 223-225, 228-229, 233, 235, 239-243 Robert Pilszak: 218-219, 237, 255-257, 260-266, 268, 270-277 oraz 1. str. okładki Zbigniew Malec: 118-119, 158-159, 194-195, 200-201, 204-209, 218, 222, 226-227, 232, 244-245, 247, 254-255, 267, 281-283 Antoni Witwicki: 202-203, 212-215, 252-253 Paweł Wawrzała: 249 Krzysztof Zioło: 92-93 Mirosław Rzepka („Gość Niedzielny”): 51 Tomasz Zakrzewski: 59 Damian Dziwisz: 139 Anna Kielczan: 147 Jacek Szabela (Politechnika Łódzka): 182 Zbigniew Sulima (AGH): 183 Jakub Kulpa (Politechnika Świętokrzyska): 183 Wykorzystano także materiały fotograficzne: Biura posła do Parlamentu Europejskiego Jerzego Buzka: 47 Krajowej Izby Gospodarczej: 55 Oddziału uczelnianego PTTK: 132 Akademickiego Klubu Turystycznego „Watra”: 133-135 Akademickiego Chóru Politechniki Śląskiej: 140-141 Ośrodka Sportu Politechniki Śląskiej: 144-151 Polskich Kolei Państwowych SA: 251.

Autorów pozostałych fotografii nie udało się ustalić.

Grafika ze stron 42-43: Anna Włodarczyk Na pierwszej stronie okładki: Centrum Nowych Technologii Politechniki Śląskiej, foto: Robert Pilszak Dziękujemy za pomoc przy wyborze materiałów archiwalnych pani Aleksandrze Sieklickiej-Wilamowskiej, kierownik Archiwum Politechniki Śląskiej.

Dziękujemy wszystkim autorom nadesłanych fotografii oraz przedstawicielom poszczególnych jednostek za pomoc w redakcji tekstów i wyborze fotografii.

Copyright by Politechnika Śląska Gliwice, 2015 ISBN: 978-83-7880-215-0