Taste Lesvos 2014 by Εφημερίδα Πολιτικά

Ouzo, Olive Oil, Wine, Soap, Dairy & traditional products, Ceramics, Wood carving, Tavernas

Πάμε Αιγαί ο ! Μυτιλήνη

Βόλος

Σκόπελος Σκιάθος

Αλόννησος

Γλώσσα

Άγ. Κωνσταντίνος Χίος

Βενετία

(Porto Marghera)

Ραφήνα

Πειραιάς

Κόρινθος

Σάμος

Αίγινα Μέθανα

Ερμιόνη Πόρτο Χέλι

Ικαρία

Τήνος

Αγκίστρι

Μύκονος

Σύρος

Πόρος Ύδρα

Σπέτσες

Νάξος

Πάρος Σίφνος Μήλος

Κουφονήσι

Ηρακλειά Κίμωλος

Σχοινούσα

Αμοργός

Ίος

Φολέγανδρος Σαντορίνη

Συμβατικά πλοία Ταχύπλοα πλοία Φορτηγά πλοία Κρήτη

Χανιά Ρέθυμνο

Ηράκλειο

HELLENIC SEAWAYS Α.Ν.Ε.

HELLENIC SEAWAYS Α.Ν.Ε. Κεντρικά Γραφεία: Άστιγγος 6, Πλατεία Καραϊσκάκη Ταχ. Κωδ. 18531 Πειραιάς

Κεντρικά Γραφεία: Άστιγγος 6, Πλατεία Καραϊσκάκη - 185 31, Πειραιάς τηλ.: 210 4199000 | fax: 210 4117900 www.hsw.gr | booking@hsw.gr

A suave …island On Lesvos, when we want to treat our guests, we don’t need to seek for “gourmet” tastes. We like clear flavors, aromas which rise from the lesbian landscape, just like wildflowers do. To drink a glass of ouzo here, one doesn’t need to have lobsters and big fish on the table. “Papalina” sardines, dry broad beans or white beans (“fasoles” for the locals), vine leaves stuffed with cooked rice and local herbs, the famous “ladotiri” (goat cheese matured in lesbian olive oil) or local “feta” (white cheese) and olives. And … “stin ygeia mas!” (meaning: cheers!). We know how to give our friends a sweet “welcome”. The pine honey smells delicious. The marzipans are a temptation “challenging” you to taste them and the baklava, made for men and women of good taste and love for beautiful things… Every product of the above is made of local first materials. Thus, it comes not like a surprise that the Ottomans used to call Lesvos “the garden of the Empire”. Nor that during the ancient times, Lesvos’ wines were considered to be the “nectar” of the Gods of Mount Olympus. Lesvos is a suave island, full of odors: from the anise and thyme, to our fragranced olive oil and the gastronomic temptations baked on barbeque charcoal, in all the island’s taverns and “kafeneia” (meaning: traditional coffee shops). During your stay on Lesvos, you will have many chances to enjoy the charm of simplicity. And we intend to help you on your tour with this guide so that, right before you departure, you will be already planning your comeback! Because, on this island, we know how to win our visitors’ hearts and make them our friends. And, most of all, we know how to… treat them our tastes. Welcome to our table then…

Ο οδηγός “TASTE LESVOS” κυκλοφόρησε τον Ιούλιο του 2014 σε 10.000 αντίτυπα και είναι μια έκδοση της εφημερίδας “ΠΟΛΙΤΙΚΑ”. Τα κείμενα επιμελήθηκε ο δημοσιογράφος Χρίστος Καλουντζόγλου. Την επιμέλεια της ενότητας των κεραμιστών - αγγειοπλαστών είχε η δημοσιογράφος Βαγγελιώ Χρηστίδου. Οι φωτογραφίες είναι του Γιώργου Ιορδάνου. Στο διαφημιστικό τμήμα εργάστηκαν οι: Βαρβάρα Γκιγκιλίνη και Θάλεια Βουγδή. Την συνολική επιμέλεια του οδηγού είχε η Βαρβάρα Γκιγκιλίνη. Το δημιουργικό καλλιτεχνικό κομμάτι ανέλαβε ο γραφίστας Τάκης Βαλάκος ενώ το έντυπο εκτυπώθηκε στο τυπογραφείο της PROMOLINE AE σε ιλουστρασιόν χαρτί 130 γραμμαρίων. Ο οδηγός “TASTE LESVOS” είναι αναρτημένος εξ’ ολοκλήρου στην ιστοσελίδα της εφημερίδας politikalesvos .gr την οποία μπορείτε να επισκεφθείτε. Guide was released in July 2014 in 10,000 copies, as a publication of the “Politika” newspaper. The texts were edited by journalist Christos Kalountzoglou. The editorship of the unity about ceramists - pottery artisans, were undertaken by journalist Vaggelio Christidou. Photos by George Iordanou. Advertising department: Barbara Gigilinis and Thalia Vougdi. General editor: Barbara Gigilinis. The creative art was undertaken by designer Takis Valakos. The guide was printed at PROMOLINE AE on glossy paper of 130 grams. The whole content of “TASTE LESVOS”, is posted entirely on the newspaper’s website: www. politikalesvos.gr which you can visit anytime.

Λέσβος: ένα γλυκόπιοτο νησί Όταν θέλουμε να φιλέψουμε τους καλεσμένους μας εδώ στο νησί δεν χρειάζεται να καταφύγουμε σε γεύσεις gourmet. Μας αρέσουν οι καθαρές γεύσεις, τα αρώματα που αναδύονται από το λεσβιακό τοπίο, σαν τα αγριολούλουδα. Για να πιεις ούζο δεν χρειάζονται αστακοί και μεγάλα ψάρια στο τραπέζι. Σαρδέλα παπαλίνα, κουκιά ξερά, ή φασόλια, γιαπράκια, κολοκυθολούλουδα, γκιουζλεμέδες, λαδοτύρι ή φέτα ντόπια κι ελιές. Και στην υγειά μας. Ξέρουμε πως θα γλυκάνουμε τους φίλους μας. Το πευκόμελο μοσχοβολάει. Τα αμυγδαλωτά είναι σκέτη πρόκληση και η μπακλαβού για μερακλήδες. Κι όλα φτιαγμένα με υλικά δικά μας, από το νησί, που δεν ήταν τυχαίο πως οι Οθωμανοί το έλεγαν «περιβόλι της Αυτοκρατορίας». Ούτε που στην αρχαιότητα, τα κρασιά της Λέσβου θεωρούνταν το νέκταρ των θεών του Ολύμπου. Η Λέσβος είναι γλυκόπιοτο νησί, με αρώματα: από τον γλυκάνισο και το θυμάρι, μέχρι το μυρωδάτο λάδι μας και τις γαστριμαργικές προκλήσεις που ψήνονται στα κάρβουνα σε όλες τις ταβέρνες και τα καφενεία του νησιού. Στην Λέσβο θα απολαύσετε την γοητεία της απλότητας. Κι εμείς φιλοδοξούμε να σας βοηθήσουμε με αυτόν τον οδηγό να σας διευκολύνουμε. Ώστε φεύγοντας, να προγραμματίζετε ήδη την επιστροφή σας. Γιατί σ΄ αυτό το νησί θέλουμε να κάνουμε φίλους. Και ξέρουμε πως τους … φιλεύουμε. Καλωσορίσατε στο τραπέζι μας

OUZO

νθρωπος που έρχεται στη Λέσβο και δεν πίνει ούζο είναι σαν να πηγαίνει βόλτα στο Παρίσι και να φεύγει χωρίς να δει τον πύργο του Άιφελ. Γιατί το ούζο στη Λέσβο δεν είναι ένα ποτό. Είναι τόπος, είναι μνήμη, είναι άρωμα, είναι πρόκληση. Στη Λέσβο παράγεται το 50% του ούζου που κυκλοφορεί στην ελληνική αγορά. Τα λεσβιακά ούζα είναι εξαιρετικής ποιότητας, το καθένα διαφορετικό από το άλλο. Οι οινοπνευματικοί βαθμοί ποικίλουν, από 39 έως 45% και καθορίζουν πόσο γλυκόπιοτο, ή αψύ είναι το ποτό. Για να καταλήξει ο επισκέπτης για το ούζο που του ταιριάζει στη γεύση, θα πρέπει να δοκιμάσει αρκετές διαφορετικές ετικέτες. Αλλά προσοχή! Ποτέ χωρίς μεζέ. Διότι το ούζο απαιτεί γεύσεις και αρώματα για να το απολαύσεις – και βεβαίως καλή παρέα. Πίνεται σε ψηλό, λεπτό ποτήρι, με κρύο νερό- τόσο ώστε να πάρει το γαλάζιο χρώμα που του δίνει ο γλυκάνισος. Κατά τη γνώμη μας στο ούζο δεν πρέπει να προστίθεται πάγος- αρκεί το κρύο νερό για να πάρει την επιθυμητή θερμοκρασία. Μία από τις ποτοποιίες της Λέσβου, της οικογένειας Βαρβαγιάννη, στο Πλωμάρι, έχει δημιουργήσει και ένα εξαιρετικό μουσείο Ούζου, όπου ο επισκέπτης θα καταλάβει τι εστί ούζο. Αξίζει να το επισκεφθείτε.

 Το Μουσείο του ούζου στο Πλωμάρι  Ouzo museum in Plomari

A visitor of Lesvos who arri even having the smallest ves on the island and leaves witho sip of ouzo, to Paris and ut is lik le Tower at all. aving, without having th e a visitor taking a tr ip For Lesvos, e ch an ce to ouzo is not ju and homelan see the Eiff el st a drink. It d, it is collec is land, loca tive and pers is a temptat tion onal memor ion. Half of y, it is arom the Greek m produced on a, it arket’s tota Lesvos. Loc l ouzo quan al ouzo labe one quite di tity is ls ar fferent from the other. Th e of excellent quality, ea 39 and 45% e alcohol ta ch , determinin xe g how swee order for you t or sharp ea s vary between to come to a ch distilmen … personal that tastes t is. In conc best for your mouth and … lusion on the ouzo flavo different labe r nose, you sh ls. But bew are! Never w ould try man treats). Becau ithout a “m y se ouzo dem eze” (plate ands flavors mention a pl with and aromas easurable an to enjoy – no d happy com thin glass w t pa ith cold wat ny . It is se rved in a high to er – enough color that th and for the drink e anise attrib to take the utes in ouzo – cold blue water is enou . To our opinion, one shou ture. And ev gh ldn’t add ice fo r it to reach en if one is the desirabl … brave enou definitely ke e temperagh to try it ep plain, one sh every now an aside a glass of water, fo ould r the ouzo ta d then… Act uall ste to go do um in Plomar wn i, founded by y, there is even a beauti ful th the bigger ou zo distillerie e Varvagianni family, whi Ouzo Muses on ch owns one for anyone to of get the full pi Lesvos. A simple visit th ere is enough cture of wha t ouzo is all , about…

 Σκάλα Πολιχνίτου  Scala Polichnitou

Greek Distillation Company S.A. Pagani - Mitilini tel: +30 22510 23700 - fax: +30 22510 41343 www.ouzodimino.gr www.facebook.com/ouzodimino

ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ - OLIVE OIL

πολογίζεται ότι στον ελαιώνα της Λέσβου υπάρχουν τόσα δέντρα, όσος και ο πληθυσμός όλης της Ελλάδας, περίπου 11 εκατομμύρια. Οι ποικιλίες που κυριαρχούν είναι η «κολοβή», ή «Μυτιληνιά» και η «Αδραμυτιανή». Ελιές που καλλιεργούνται για την ελαιοπαραγωγή και δίνουν το χαρακτηριστικό χρυσοκίτρινο λάδι με την απαλή γεύση και το βελούδινο άρωμα του νησιού. Γιατί το λάδι μας ξεχωρίζει; Το νησί είναι ορεινό, κατά συνέπεια είναι ασύμφορη, γι΄αυτό και περιορισμένη η χρήση λιπασμάτων. Επιπλέον η καταπολέμηση του δάκου γίνεται με ψεκασμούς από το έδαφος, που δεν επιβαρύνουν τον καρπό. Έτσι φτάνει στο πιάτο μας το πιο γνωστό προϊόν της Λέσβου: το λάδι, που είναι συνυφασμένο με την κοινωνία , την ιστορία, την οικονομία, αλλά και με την λογοτεχνία του νησιού. Κάτι που μπορεί να το διαπιστώσει ο επισκέπτης, βλέποντας τα παλαιά, αλλά και τα σύγχρονα εργοστάσια επεξεργασίας ελαιολάδου, τις «μηχανές», που υπάρχουν σε όλο το νησί. Στο κέντρο της Λέσβου, στην Αγία Παρασκευή, υπάρχει το Μουσείο Ελιάς. Ένα μουσείο- κόσμημα για το νησί, που λειτουργεί στις εγκαταστάσεις του κοινοτικού ελαιοτριβείου, που αναπαλαιώθηκαν με δαπάνες της Τράπεζας Πειραιώς. Είναι πραγματικά εντυπωσιακό μουσείο, που έχει στηθεί έτσι ώστε να αντιληφθεί ο επισκέπτης γιατί το λάδι έχει τόσο μεγάλη σημασία για το νησί.

vos’ olive that in Les trees as ed at m ti It is es y olive e are as man ece (approxire groves, ther G of pulation are the whole po 00). The main varieties .0 Ol00 ”. .0 ni 11 ia y yt matel “Adram ytilinia” and uction and give “M , i” ov ol “k od ed for oil pr h the ives cultivat llow oil, wit ye – en ld the go l of ca a pi om ty ar e th the velvet d an nd e la st is ta e smooth ecial? Th rs is our oil sp t ze ili ha rt W fe . nd isla the use of , so us nd la no h dealt wit is mountai ble. Dakos is the is not profita not harm the core. So, do hes ac at re th s ys vo ra es sp uct of L od pr ory, on st m hi m most co e island’s tight with th ure. In the cen, es at pl r ou at omy and liter can society, econ in Agia Paraskevi, one us s, io vo ec es pr L m of ter museu e Museum, a on the foundafind the Oliv d , establishe the for the island social oil factory, with d ve ol si es an pr of im s ry on ti ank. It is a ve B e iz us gn ae ir co P tor to re care of g for the visi in m ai , . m nd eu la mus the is olive oil for the value of

 Κόλπος Γέρας  Gera’s Gulf

Θέλοντας πάντα να είμαστε στο κέντρο των εξελίξεων και να σας παρέχουμε πάντα ανώτερης ποιότητας υπηρεσίες, το ελαιοτριβείο μας είναι πιστοποιημένο με ISO 22000 και HASSP. Για την παραγωγή βιολογικού ελαιολάδου, είναι πιστοποιημένο από την εταιρεία Δ.Η.Ω. και για ολοκληρωμένη διαχείριση, από την AGROCERT του Υπουργείου Γεωργίας

Βασίλειος Πρ. Κοκκινοφόρος Ε.Γ.Ε.ΕΛ. ΕΠΕ

Μόρια, Λέσβος, Τ.Κ. 81100 Μυτιλήνη Τηλ: +30 22510 32011, +30 22510 32254 - Fax: +30 22510 37317 bas-kok@otenet.gr - www.mytileneoliveoil.gr

PRODUCTS: Olive Oil Olives Dried Figs & Tomatoes Honey Pomegranate Sauce Raw Sea Salt

Ol-eve, Family Estate & Products速 www.ol-eve.com

Sappho Extra Virgin Olive Oil

Εδώ και πάνω από τρεις δεκαετίες η οικογένεια Παπαδέλλη διαγράφει τη δική της πορεία στον τομέα της παραγωγής ελαιολάδου και σήμερα έχει δυναμική παρουσία στην εγχώρια και τη διεθνή αγορά For over three decades, the Papadellis family has charted its own history in the cultivation and production of olive oil. Today, the company enjoys dynamic presence in the national and international markets Loutropoli Thermis Email: info@oliveoilsapfo.com Phone: (+30) 22510 71377 Fax: (+30) 22510 71377

ΙΓΝΑΤΗΣ ΚΟΤΖΑΓΚΙΟΖΗΣ Έχοντας ως πρωταρχικό στόχο την ποιότητα, η οικογένεια ΚΟΤΖΑΓΚΙΟΖΗ, καλλιεργεί τα ελαιοκτήματα της στη Λέσβο. Οι ιδιαίτερες εδαφολογικές και κλιματολογικές συνθήκες του νησιού, η γνώση και η πείρα των παλαιότερων γενεών σε συνδυασμό με τις σύγχρονες μεθόδους βιολογικής καλλιέργειας έχουν ως αποτέλεσμα το εξαιρετικής ποιότητας ελαιόλαδο βιολογικής γεωργίας ISIS. Το όνομα του είναι εμπνευσμένο από τη θεά Ίσιδα που γνώριζε το μυστικό καλλιέργειας της ελιάς. Το ελαιόλαδο Isis προέρχεται αποκλειστικά από τους ελαιώνες της οικογένειας Κοτζαγκιόζη η οποία επιμελείται κάθε στάδιο της παραγωγής του.

IGNATIS KOTZAGIOZIS

Having as primary objective the quality, Kotzagiozis family, cultivates their olive trees in Lesvos. The specific pedological and climatic conditions of the island, new technologies combined with the knowledge and experience of older generations, have resulted in an excellent quality olive oil from organic farming ISIS. The name is inspired by the Goddess Isida that knew the secret of cultivating olives. The olive oil Isis is obtained solely from the Kotzagkiozis family olive farms with extreme care in every stage of the production.

For demanding consumers and strict quality judges

Ignatis Kotzagiozis ORGANIC FARMING OF OLIVE GROVE PACKAGING & SALES OF ORGANIC OLIVE OIL OUTZA, ALIFANDA, GR 811 00 MYTILENE GREECE TEL./FAX: +30 22511 00883 - MOB: +30 693 77 61 051

isis_oliveoil@yahoo.com

 Παραδοσιακά «κιούπια» ελαιολάδου  Traditional olive oil containers

 Προς Πολιχνίτο  The way to Polichnitos

 Ιαματικά Λουτρά  Turkish baths

Καρπός της σχέσης μας με τη γη και τους ανθρώπους του Πολιχνίτου, το χρυσοπράσινο με λεπτό άρωμα ελαιόλαδο που σας προσφέρουμε, κλείνει μέσα του την παράδοση της οικογένειας μας στη καλλιέργεια και επεξεργασία της ελιάς. Ένα κομμάτι του τόπου μας!

Ιωάννης Ν. Βερβέρης

παραγωγή - τυποποίηση και εμπόριο ελαιολάδου Η εταιρεία μας είναι πιστοποιημένη από τον οργανισμό ελέγχου και πιστοποίησης βιολογικών προϊόντων ΔΗΩ

τηλ. 22520 42111 | fax: 22520 42111 | Πολιχνίτος, Λέσβος 813 00 | e-mail: info@lasia.gr | www.lasia.gr

 Αμπελώνας στη Λέσβο  Vineyard in Lesvos

d characterize the poet, , ”. ia us os ch br ar m st ri “a A as sbian wine the sweet le expert in dinners (4th s, d Archestratu a writer an .), who was the ed er id century B.C ns co ste expert, time. phanatic ta best of his e th be to ports re y an same wine o of the m tw ly e on e In ar These l wine. th lands’ specia nes began is e th t ou ab y, vi 19th centur , but mids of the olive groves e th by nd ou e is gr in e w os y alit to lo excellent qu ‘till today an western side of the is e th on ed uc prod land.

ΚΡΑΣΙ - WINE

ποιητής Αρίσταρχος χαρακτήριζε «αμβροσία» τον «γλυκύχυμον και ευωδέστατον οίνο της Λέσβου». Ο Αρχέστρατος ο δειπνολόγος (4ος αι. π.Χ) συγγραφέας και φανατικός γευσιγνώστης, γράφει ότι το κρασί της Λέσβου εθεωρείτο το καλύτερο την εποχή εκείνη. Είναι δύο από τις πολλές μαρτυρίες που υπάρχουν για το εξαιρετικής ποιότητας κρασί που παρήγαγε η Λέσβος. Στα μέσα του 19ου αιώνα τα αμπέλια άρχισαν να αντικαθίστανται από τον ελαιώνα, αλλά μέχρι σήμερα στο ηφαιστειογενές δυτικό τμήμα του νησιού παράγεται εξαιρετικής ποιότητας κρασί.

 Κεντρική Αγορά Μυτιλήνης (Ερμού)  Ermou street (market) Mytilene

 Σκαμνιά Λέσβος  Skamnia Lesvos

Taxiarchis Napoleon Xenellis 2, Iktinou str. GR 811 00, Mytilene Lesvos Island - Greece Tel: +30 22510 25500 - Mob: +30 6974 314 518 xenelis1@otenet.gr ● www.mesantra.gr

Οίνος Ερυθρός Red Wine Οίνος Λευκός White Wine Βιολογικής Καλλιέργειας Organic Farming

Βιολογικά ξηρά σύκα Ερεσού Organic Dried figs

Breeding on ing Animal ed of re B al m Ani n activities e of the mai and hence, Lesvos is on on ti ural popula the agricult y products get its speir da feta (white the island r. Ladotiri, te ac ar ch cial eese), yellow iera (spicy ch hit dry or av gr ), se ee w ch mizithra (soft n varieties ai cheese and m e se), are th h sweet chee e island. Eac oduced on th characterispr of cheese l ia s own spec whine one with it ny ouzo or pa m co ac to be ay w l tics. They s a specia ha e on ch ke and ea ri is ba d on ample, ladoti (trahanas) ex r Fo . ed rv se hles ked in chac a coil, feta ba e who have os th r fo t ea tr d l ie ia rr ec ca sp ly a is easi To be more d with pargood taste. re dotiri is cove e and kept, la makers in th n find dairy ca ise th of de affin. One si and western western east eese directly from them ch y the local land and bu of cheese in s pe ty l al ere, you can or find g shops. Th in ll se ts uc prod and chachles ian yoghurt also find lesb n try baked), as well as ca (trahana you ana, which makes an ex ah the classic tr . cellent soup

ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ - DAIRY PRODUCTS

κτηνοτροφία στη Λέσβο είναι μία από τις βασικές ασχολίες του αγροτικού πληθυσμού και - κατά συνέπεια - τα τυροκομικά προϊόντα έχουν κάτι από τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του νησιού. Λαδοτύρι, φέτα, γραβιέρα, κασέρι και μυζήθρα είναι οι βασικές ποικιλίες τυριού που παράγονται στο νησί. Η κάθε μία με τα δικά της χαρακτηριστικά. Συνοδεύουν ως μεζές το ούζο ή το κρασί και μάλιστα υπάρχουν ξεχωριστοί τρόποι με τους οποίους μπαίνει στο πιάτο . Για παράδειγμα το λαδοτύρι ψητό στα κάρβουνα, ή φέτα μέσα σε χάχλες είναι μεζέδες για μερακλήδες. Ειδικά για το λαδοτύρι αναζητήστε το μέσα σε λάδι, έτσι το συντηρούσαν οι παππούδες μας. Για τη διευκόλυνση της μεταφοράς και της συντήρησης πωλείται και με επικάλυψη παραφίνης. Τυροκομεία θα βρείτε στα βορειοανατολικά και δυτικά χωριά του νησιού, όπου μπορείτε να προμηθευτείτε τυριά απευθείας από τους παραγωγούς. Υπάρχουν όμως όλες οι ποικιλίες και στα καταστήματα που πωλούν τοπικά προϊόντα. Ένα προϊόν που έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά είναι και το γιαούρτι της Λέσβου, ιδιαιτέρως εκείνο που πωλείται σε πήλινα δοχεία. Όσο για τις χάχλες, είναι τραχανάς επεξεργασμένος έτσι ώστε να μοιάζει με βαθύ πιατάκι. Δοκιμάστε της ψητές και θα με θυμηθείτε. Στα καταστήματα με τυροκομικά προϊόντα θα βρείτε και τον τραχανά στην κλασική μορφή του, θρυμματισμένο, που δίνει μία εξαιρετικής ποιότητας και γεύσης σούπα.

LADOTYRI MITILINIS

Τέταρτη γενιά τυροκόμων η οικογένεια Βασίλα έχοντας μεγάλη παράδοση στην τυροκομία παρασκευάζει παραδοσιακά γαλακτοκομικά προϊόντα από γάλα δικής της παραγωγής, σε νέο ιδιόκτητο χώρο τηρώντας όλες τις προδιαγραφές (πιστ. Agrosert για τη φέτα και λαδοτύρι καθώς και Hasp). Αξίζει να δοκιμάσετε το ιδιαίτερης γεύσης λαδοτύρι καθώς και τις «χάχλες», ένα παραδοσιακό προϊόν τραχανά περιορισμένης παραγωγής αλλά μεγάλης θρεπτικής αξίας. Ψυχή της επιχείρησης είναι η κ. Χριστίνα Βασίλα ενώ και ο γιος της ο οποίος είναι απόφοιτος τυροκομικής σχολής βαδίζει στα χνάρια της οικογένειας.

Μεσότοπος Λέσβου Mesotopos Lesvos Greece Τηλ: 22530-96376 & 6946669769 e-mail: vasilas_giorgos@hotmail.com

Ε. ΘΥΜΕΛΗΣ ΑΒΕΕ Ε. ΘΥΜΕΛΗΣ ΑΒΕΕ Ε. ΘΥΜΕΛΗΣ ΑΒΕΕ Ε. ΘΥΜΕΛΗΣ ΑΒΕΕ

Το τυροκομείο Ε. ΘΥΜΕΛΗΣ ΑΒΕΕ θα το βρείτε στο χωριό Άντισσα Λέσβου. Ιδρύθηκε το 1944, με σύγχρονο εξοπλισμό σε μηχανήματα και ιδιόκτητες εγκαταστάσεις, χωρίς όμως να παρεκκλίνει από τον παραδοσιακό τρόπο παρασκευής των προϊόντων. Τα παραδοσιακά αγνά προϊόντα γάλακτος που παρασκευάζονται στο Τυροκομείο μας είναι αποκλειστικά από φρέσκο γάλα ημέρας.

TRA ANDI DITIONAL SSA, LESV CHEESE OS GREE CE

TEL: +30 22530 56201 FAX: +30 22530 56238

α «φταίει» η γης; Να «φταίει» η αρμύρα; Να «φταίει» των ηφαιστείων η πνοή; Ό, τι κι αν «φταίει», η λεσβιακή γη φιλοξενεί βότανα με μοναδικά αρώματα και γεύσεις. Από τα πιο γνώριμα, ας πούμε την «αρίγανη», μέχρι το «φλισκούν΄» και τον γλυκάνισο. Αλλά και τα σιτάρια της ήταν από τα πιο καλά, από παλιά. Δεν άλλαξε ο τόπος. Ούτε οι συνήθειες των ανθρώπων. Τρυγούν της γης τα θαύματα, τα βοτάνια, που μας τα προσφέρει απλόχερα το νησί. Οι πιο … «ψαγμένοι» όταν φτιάχνουν το ζυμωτό ψωμί και τα σταρένια παξιμάδια, με τον παραδοσιακό τρόπο, τα «παντρεύουν» με λίγη από την μαγεία των βοτάνων της γης. Γευτείτε «παξ΄μαδέλια» και «κλουρέλια» για να καταλάβετε τι εννοούμε. Αλλά υπάρχουν κι άλλα προϊόντα που ο χρόνος δεν τα (μετ)άλλαξε: όπως τα σύκα, που μας δίνουν τα ξερικά χωράφια στο δυτικό τμήμα του νησιού. Τα φουρνίζουμε, όπως οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας και τα προσφέρουμε με αγάπη. Τα υπόλοιπα «μυστικά» σας αφήνουμε να τα αναζητήσετε στα καταστήματα των συνεταιρισμών, που υπάρχουν σε πολλά χωριά του νησιού: από σπιτικά γλυκά και πίτες, μέχρι τραχανάδες και άλλες λιχουδιές. Δοκιμάστε τα με τα μάτια κλειστά. Τα αρώματα δεν τα απολαμβάνεις με τα μάτια.

Small lesbia n land secret s. Is it the land ? Is it the sa breath of th lt e volcanos? ? Is it the is, the lesb ian land grow Whatever it s unique arom as and tast herbs with es. The mos common “o t regano”, “fl iskouni” an star annice. d Lesbian whe ats were al among the so best didn’t change , the oldest. The land , nor did the people’s habits. They harv es herbs, those t the soil’s miracles, ou r in the know , “marry” th handmade br e ead and whe at rusks wit some herbs. h Th in the way ou ere also figs, baked with r grandparen ts and grandmothers did. Th we allow yo e rest of the “secrets”, u to discov er the local sh ops. Taste th yourself in em closed. Arom as, you don’ with eyes t taste with the eyes…

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ - TRADITIONAL PRODUCTS

Μικρά μυστικά της γης

 Γευτείτε το λεσβιακό ούζο  Taste the ouzo of Lesvos

 Οι περίφημες σαρδέλες Καλλονής  Kalloni’s famous sardines

TRADITIONAL PRODUCTS - HALANDRI ATHENS

ΣΤΑΖΕΙ ΜΕΛΙ

Ανδρέα Παπανδρέου & Καραολή Δημητρίου 11 Χαλάνδρι. Τηλ. 213 0331774 Mob: 694 7240343 email: dimitris.vamvourellis@gmail.com

ΑΓΡΟΤΟΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΝ/ΣΜΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΚΑΛΟΧΩΡΙΟΥ

Ο Αγροτουριστικός Συνεταιρισμός Γυναικών Σκαλοχωρίου ιδρύθηκε το 2000, στην ακριτική Λέσβο. Σκοπός του, είναι η στήριξη του οικογενειακού εισοδήματος των γυναικών, η παραγωγή παραδοσιακών προϊόντων, με συνταγές που προέρχονται από τις μαμάδες και γιαγιάδες του χωριού και χάνονται στο βάθος των αιώνων. Η προσπάθεια βασίζεται στη συλλογική δουλειά, στο μεράκι και στη διάθεση να ξαναγευτούμε αυθεντικές παραδοσιακές γεύσεις. Στόχος μας, οι πελάτες-δοκιμαστές των γεύσεων μας, να μείνουν απόλυτα ικανοποιημένοι.

Μαρμελάδες, Ζυμαρικά, Γλυκά κουταλιού, Catering, αμυγδαλωτά, λικέρ Jams, Pasta, Spoon sweets, Catering, almond sweets, snaps Σκαλοχώρι Λέσβου Scalochori Lesvos - Greece Τel: +30 22530 98887

 Παραδοσιακά αμυγδαλωτά Λέσβου  Traditional almond sweets of Lesvos

ΑΡ. ΓΑΝΩΣΗΣ - AR. GANOSIS Αρωματικά Βότανα & Μπαχαρικά Herbs & spices Τηλ: 6942 845 770

BIOKAXIRIS

MESOTOPOS - LESVOS 22530 96181 - 6945 894849 CHOOSE ORGANIC VEGETABLES FROM THE KAXIRIS FAMILY FRESH VARIETIES OF LEGUMES ALL OVER THE YEAR, DRIED TOMATOES AND TREASURES OF THE LESVOS EARTH

We bring all our products at your place... Τα βιολογικά προϊόντα πρέπει να αποτελούν το σημαντικότερο μέρος της διατροφής μας και σχετίζονται άμεσα με την καλή υγεία της καρδιάς, του αίματος, των ματιών, του δέρματος και γενικότερα όλου του σώματος. Από όλα τα βιολογικά προϊόντα, τα λαχανικά είναι εκείνα με την μεγαλύτερη ζήτηση. Σημαντική δε είναι η γρήγορη μεταφορά τους και η άμεση κατανάλωσή τους. Αυτό ακριβώς κάνει και η οικογενειακή επιχείρηση βιολογικών καλλιεργειών του Γιάννη Καξηρή, ο οποίος από το 2000 και όλες τις εποχές του χρόνου καλλιεργεί στον εύφορο κάμπο του Μεσοτόπου αρίστης ποιότητας προϊόντα τα οποία διοχετεύει στην τοπική αγορά αλλά και σε όλη την Ελλάδα από αλυσίδες σούπερ μάρκετ και ανεξάρτητους προμηθευτές σε πολύ καλές τιμές πάντα φρέσκα και περιποιημένα. Ανάμεσα στα πολλά προϊόντα που μπορεί να βρει ο καταναλωτής είναι και τα παρακάτω: Ντομάτα, ντοματίνι, αγγούρι, αγγουράκι, κολοκύθι, μελιτζάνα τσακώνικη, πιπεριά φλωρίνης, κέρατο, καρπούζι, πεπόνι, κρεμμύδι, μαϊντανός, σκόρδο, σέλινο, ρόκα, άνηθος, φασολάκια, αμπελοφάσουλο, πατάτα, πράσο, λάχανο. Λάχανο κόκκινο, μπρόκολο, κουνουπίδι, μαρούλι, παντζάρι, χόρτα, σπανάκι. Ξερά φασόλια, μαυρομάτικα, πελτέ ντομάτας, λιαστή ντομάτα,αμπελόφυλλα. Κάθε καρπός, ένας πολύτιμος θησαυρός

ΚΡΥΣΤΑΛ - ΣΥΚΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Πολιχνίτος ΛΕΣΒΟΣ Τηλ: 22520 41200 Κιν: 6944200617

REFRESHMENTS WITH THE TASTE OF LESVOS

APORELLIS RUSKS

ΟΠΟΙΪ Τ Ρ

made of fresh local ingredients

FILIA LESVOS Φίλια Λέσβος Τηλ: 22530 98860 - 6977992857

 Μικρό καφενείο σε χωριό της Λέσβου  Small «kafeneion» in Lesvos

vos People of Les ion, Culture, it 1 ad 09 Tr 40 e, 7 ur 74 Nat itions - tel: 69 tartarouga ed ook stores In B

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΚΕΡΑΜΙΚΗΣ ΣΤΟ ΜΟΛΥΒΟ POTTERY WORKSHOP IN MOLYBOS

"Χώμα και νερό"

Το εργαστήριο μας λειτουργεί από το 1984. κατασκευάζουμε χρηστικά και διακοσμητικά αντικείμενα, σε παραδοσιακές αλλά και σύγχρονες φόρμες και τεχνικές. Χρησιμοποιούμε πηλούς και γυαλώματα χαμηλής και υψηλής θερμοκρασίας (950-1250ο C). Έχουμε συμμετάσχει σε εκθέσεις κεραμικής στην Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Λάρισα και στη Λέσβο. Για τα χρηστικά αντικείμενα χρησιμοποιούμε μη τοξικά υλικά. Βάσω Καζλάρη - Σωτήρης Τσώκος (22530 71767) Our workshop has been in operation since 1985. We make earthenware and stoneware pots for use and for decoration, with traditional and temporary techniques. We have participated in pottery exhibition in Athens, Thessaloniki, Larissa and Lesvos. We use non –toxic materials. Vasso Kazlari - Sotiris Tsokos (22530 71767)

Soap I am re ad tale” Lesvos. ing a(nother) story from So, in the an “fairyci to sacrifice animals, for ent times, they used the sake of Some times the , th eration of an e sacrifice demanded th Gods. imals. The re e mains of the incinwhich were in animals cinerated, tu rned into on ashes of the e with the wood that w as used for that, in time, the fire so there grew a mountain A strong rain of ashes. ca er where the rried the ash away, into th women was hed their clot e rivlatter saw th hes. The at and that, whe the river had a yellow ish n they washe became clea d their clothe color ner. That was s, they , according to the first soap sayings, in sacred Les cestors saw vos. In time, th our anharder with at the oily liquid could become the use of salty water that the oliv an e oil, which was abunda d also island even nt on the then, could be used as the producti a basi on told, becaus of soap. This story is st s for e soap prod uction in Les ill being on olive oil st vos, ill never ceas ed. On the co based became one ntrary, it the islands prime export still made w products, ith the exac t same tech the old tales. nique, as in

ΣΑΠΟΥΝΙΑ - SOAP

ιαβάζω (άλλη) μια ιστορία από την παραμυθένια Λέσβο. Θυσίαζαν, λοιπόν, στην αρχαιότητα, ζώα, προς τιμή των θεών. Ορισμένες φορές η θυσία απαιτούσε αποτέφρωση των ζώων. Τα υπολείμματα από τα ζώα που καίγονταν, ενώνονταν με τη στάχτη από το ξύλο που χρησιμοποιούσαν για την φωτιά. Σιγά- σιγά, έγινε ένα βουνό από αυτή τη στάχτη. Μια δυνατή βροχή την παρέσυρε στο ποτάμι όπου οι γυναίκες έπλεναν τα ρούχα τους. Παρατήρησαν ότι το ποτάμι είχε ένα κιτρινωπό χρώμα και πως όταν έπλεναν εκεί τα ρούχα τους, γίνονταν πιο καθαρά. Αυτό, λένε, ήταν το πρώτο σαπούνι, στην ιερή γη της Λέσβου. Με τα χρόνια, οι πρόγονοί μας διαπίστωσαν ότι το λιπαρό υγρό θα μπορούσε να γίνει πιο σκληρό με την προσθήκη αλατισμένου νερού και επίσης ότι το ελαιόλαδο, που αφθονούσε στο νησί από τότε, μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως βάση για την παραγωγή του σαπουνιού. Αυτή η ιστορία «ζει» μέχρι τις μέρες μας. Γιατί στη Λέσβο δεν σταμάτησε ποτέ να παράγεται σαπούνι με βάση το ελαιόλαδο. Το αντίθετο. Έφθασε να είναι ένα από τα εξαγώγιμα προϊόντα του νησιού. Ένα από τα προϊόντα που στο νησί παράγεται μέχρι σήμερα, με την ίδια ακριβώς τεχνική, όπως τότε- στα παραμύθια.

ιεκδικώντας με αξιοπρέπεια το δικαίωμα στην εργασία, αν και διανύουμε δύσκολους καιρούς, ξεκινήσαμε δειλά δειλά την επιχείρηση FERVELI Φυσικά Καλλυντικά, έτσι ώστε να βρουν διέξοδο γνώσεις μαζεμένες από καιρό και μια σφύζουσα δημιουργική διάθεση. Δημιουργούμε καλλυντικά με φυσικές και κυρίως φυτικές πρώτες ύλες σε τιμές προσιτές. Χρησιμοποιούμε τις ιδιότητες των βοτάνων, φυτικών και αιθερίων ελαίων και με πολλή φροντίδα φτιάχνουμε αλοιφές με βάση το κερί και το λάδι, κρέμες προσώπου, σώματος, χεριών, λάδια για τα μαλλιά και χαρούμενα σαπούνια σε πολλά χρώματα και αρώματα. Απευθυνόμαστε στους συνανθρώπους μας που δεν «μασάνε» διαφήμιση αλλά αναγνωρίζουν και επιλέγουν αυτό που πράγματι αξίζει.

laiming the right to work with dignity, even though we go through difficult times, we opened the “Ferveli” Natural Products’ shop, so that knowledge acquired in time and a very creative mood, could find a way out. We create cosmetics with natural and mainly plant raw materials, in very affordable prices. We use the qualities of the herbs, natural and essences and we make creams based on wax and oil, face, hand and body creams, oils for hair and happy soaps, in many colors and perfumes. For those who don’t need to see advertising, but recognize and choose what is of real worth. Ε. Βοστάνη 3, Μαύρα Σίδερα, Μυτιλήνη Τ. 2251301571, www.ferveli.com - www.facebook.com/ferveli naturallyferveli@gmail.com E. Vostani 3, Mavra Sidera, Mytilini Τ. 2251301571 www.ferveli.com, www.facebook.com/ferveli naturallyferveli@gmail.com

Local Cuisin e (aka: Eatin g In Lesvos w e are connoi Out) sseurs, “meraklides ”, as we pr efer to say in Greek .W table to enjo hen we sit on a y the ritual of eating, one plat e won’t suffi ce, we want the w hole packag e, the whole deal : our starte rs, our salads, our pulses or ou t meat, ouzo or win d included. There is no ritual, if one settles for less. This proced ure is repeat ed every day, in every house of the island, as w el coffee shop l as in taverns, s and restau ra which welco me locals an nts, d visitors. Becau se on our mount Olympus, X enios Zeus have had his must su So, whoever mmer cottage… co land, owes a… mes to the islibation to ta Tastes who stes. are as uniq ue, as the landscap e, or the mou either in the city, ntainous vi llages. So, taste L esvos and al low us some sugges tions, that ha do with the ve to Xenios Zeus ’ principles…

ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ - RESTAURANTS

ι Λέσβιοι είμαστε μερακλήδες, όπως μας αρέσει να λέμε. Όταν καθίσουμε στο τραπέζι για να χαρούμε την ιεροτελεστία του φαγητού, δεν μας αρκεί ένα πιάτο. Και τα ορεκτικά μας, και τις σαλάτες και τα όσπρια και τα ψάρια μας, ή τα κρέατα… Και το ουζάκι ή το κρασάκι μας. Δεν γίνεται ιεροτελεστία με … εκπτώσεις. Αυτή η διαδικασία επαναλαμβάνεται κάθε μέρα σε κάθε σπιτικό. Αλλά και στα ταβερνάκια, τα καφενεία και τα εστιατόρια του νησιού, που απευθύνονται σε ντόπιους και επισκέπτες. Διότι στον δικό μας Όλυμπο, πρέπει να είχε … εξοχικό ο Ξένιος Δίας. Έτσι όποιος επισκεφθεί τη Λέσβο οφείλει μια σπονδή στις γεύσεις. Γεύσεις που είναι μοναδικές, όπως μοναδικό είναι και το τοπίο. Είτε στην πόλη, είτε στα ακρογιάλια, είτε στα ορεινά χωριά. Γευτείτε τη Λέσβο, λοιπόν, και επιτρέψτε μας ορισμένες προτάσεις. Προτάσεις που γίνονται με κοινό παρονομαστή τις επιταγές του Ξένιου Δία…

ΡΕΦΕΝΕΣ ΟΥΖΕΡΙ Ναυμαχίας Έλλης 7, Μυτιλήνη (Επάνω Σκάλα) Τηλ: 2251055701

ΕΥΚΑΛΥΠΤΟΣ Εστιατόριο - Ταβέρνα

Παναγιούδα Λέσβου Τηλ: 22510 32727

l r its olive oi tly known fo might not os m is s vo Les ople hat some pe s of the isand trees. W ee tr e iv ol e th know, is that y millions as the whole man ximately land are as reece (appro pruned G of on ti popula e being The trees ar of the olive 11.000.000). al w ne re r the every year fo timber they give, goes e th es groves and e best piec However, th to , ps ho ks or for heating. carving w d oo d w oo e w th e go to life… Th w circle of ng ne ti a ea cr re cu d, se oo e the olive w sculptures artisans carv ve ti ra co de cs ti hops can be high aesthe e. Such works as well as , or items of us ni city of Mytili found in the nous villages of Agiasos ai on the mount Just like the ceramists . os ns at m so and A wood artisa makers, the n y ow er r tt ei po th d an received so al ve s. ha on s ti genera of Lesvo the previous “torch” from interesting, however, is e e What is mor decade ther in the last at tth ar r ct ge fa the e youn ore and mor appeared m on wood carving, based k ists who wor nal motifs, which they itio ad tr e th ing trends. on modern carv e , th h it w enrich p of creators tually a grou ence”, to the ac is e er Th ss ven a new “e e who have gi ople who us pe s, vo es L of w e ra lif r ic he artist and ot ells, metal ” wood, sea sh eir work, “composing th r r to fo si l vi ia mater hich any k of arts, w d or an w t al ar l in ig na or io ops of tradit can find in sh hops. ks personal wor

ΞΥΛΟΓΛΥΠΤΙΚΗ - WOOD CARVING

τη Λέσβο υπάρχουν τόσα εκατομμύρια ελαιόδεντρα όσος και ο πληθυσμός όλης της Ελλάδας. Τα δέντρα κλαδεύονται κάθε χρόνο για την ανανέωση του ελαιώνα και η ξυλεία που δίνουν προορίζεται για καύσιμη ύλη. Όμως τα καλύτερα κομμάτια από τα κλαδέματα πηγαίνουν στα εργαστήρια ξυλογλυπτικής, για να εξασφαλίσουν ένα νέο κύκλο ζωής. Οι ξυλογλύπτες σμιλεύουν το ξύλο ελιάς δημιουργώντας υψηλής αισθητικής διακοσμητικά γλυπτά ή αντικείμενα χρηστικής αξίας . Εργαστήρια ξυλογλυπτικής υπάρχουν στην πόλη της Μυτιλήνης, αλλά και στα ορεινά χωριά Αγιάσος και Ασώματος. Όπως και οι αγγειοπλάστες - κεραμίστες, οι Λέσβιοι ξυλογλύπτες έχουν πάρει τη σκυτάλη από τις προηγούμενες γενιές, συνεχίζοντας μια τέχνη που χάνεται στους αιώνες. Το ενδιαφέρον είναι ότι τα τελευταία χρόνια ασχολούνται συστηματικά με την ξυλογλυπτική ολοένα και περισσότεροι νέοι καλλιτέχνες, που δουλεύουν πάνω σε παραδοσιακά μοτίβα, τα οποία εμπλουτίζουν με τις σύγχρονες τάσεις της γλυπτικής. Μία ομάδα δημιουργών που έχει προσδώσει νέα πνοή στην καλλιτεχνική ζωή του τόπου είναι οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν ως πρώτη ύλη ξύλα, κοχύλια, μέταλλα και άλλα υλικά που έχει λειάνει η αλμύρα της θάλασσας , συνθέτοντας πρωτότυπα έργα, τα οποία ο επισκέπτης μπορεί να βρει σε καταστήματα με είδη λαϊκής τέχνης και εργαστήρια.

Ξυλόγλυπτα στην Αγιάσο. Από ένα χωριό της Λέσβου, σε όλον τον κόσμο…

● Δημήτρης και Μπάμπης Καμαρός - Αγιάσος ● Dimiris & Babis Kamaros - Agiassos ● Tel: 22520 22213 - 22520 22350

Wooden furniture and decorations from Agiasos

Δημήτρης & Μπάμπης Καμαρός Στην ορεινή Αγιάσο το ξύλο ήταν πάντα άφθονο κι αυτό ευνόησε την ανάπτυξη της τέχνης της ξυλογλυπτικής από τις αρχές κιόλας του 18ου αιώνα, αναπτύχθηκε η τέχνη της ξυλογλυπτικής. Από το 1947 ο Δημήτρης Καμαρός, που είχε προπάππου και παππού ξυλογλύπτη, πατέρα υλοτόμο και αργότερα πεθερό μαραγκό, έστησε ένα μικρό εργαστήριο και άρχισε να ασχολείται με την κατασκευή επίπλων, σε τμήματα των οποίων ενσωμάτωνε παραδοσιακά ξυλόγλυπτα σχέδια, ενώ ταυτόχρονα δημιούργησε τη δική του ξεχωριστή «γραφή». Η φήμη του ξεπέρασε σύντομα τα όρια του νησιού και τα έπιπλά του άρχισαν να «ταξιδεύουν» σ’ όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό, κάνοντας σχεδόν το γύρο του κόσμου. Το 1996 ο ιδρυτής της συνταξιοδοτήθηκε και τη θέση του ανέλαβε ο γιος του, Χαράλαμπος Καμαρός, που ασχολείται με την τέχνη του πατέρα του από τα μαθητικά του κιόλας χρόνια. Τα τελευταία χρόνια ο ίδιος, με τη βοήθεια της οικογένειάς του και του πατέρα του, συνεχίζει να δημιουργεί παραδοσιακά χειροποίητα έπιπλα και αντικείμενα, με τη χρήση κυρίως ξύλου καρυδιάς, αλλά και οξιάς, δρυός και φλαμουριού. Μεταξύ των ξεχωριστών δημιουργιών της τέχνης των Καμαρών: κάθε είδους παραδοσιακό έπιπλο για το σπίτι (κασέλες, κονσόλες, καθρέπτες, σαλόνια, τραπεζαρίες, κρεβατοκάμαρες, μπουφέδες, ντουλάπες, παραδοσιακές πόρτες κ.ά.), για το γραφείο (γραφεία, βιβλιοθήκες κ.ά.), μικροαντικείμενα (μπιζουτιέρες, τάβλια, ρολόγια δαπέδου και τοίχου, θρησκευτικές εικόνες, σκαμνάκια κ.ά.). Και φυσικά, δεδομένης της τοποθεσίας της επιχείρησης: εκκλησιαστικά ξυλόγλυπτα. Τα σχέδια για κάθε είδος επίπλου είναι πολλά και προέρχονται συνήθως από παλιά έπιπλα που υπάρχουν στο νησί. Υπάρχει η δυνατότητα προσαρμογής στις ιδιαίτερες απαιτήσεις των πελατών, γι’ αυτό και συνήθως κατασκευάζονται κατόπιν παραγγελίας. Σημαντική βαρύτητα και ιδιαίτερη προσοχή δίνεται σε παλιούς χώρους, ιδιαίτερα τους εκκλησιαστικούς όπου, σύμφωνα με τους Καμαρούς, «το καινούργιο θα πρέπει να “παντρεύεται” αρμονικά με το παλιό έπιπλο». Dimitris & Babis Kamaros: In mountainous Agiasos, wood was always plenty. This is why the art of wood curving flourished, since the beginnings of the 18th century. It was in 2947 when Dimitris Kamaros opened his first small workshop, creating wooden furniture, in parts of which he embodied traditional encurved creations, while he gradually created his own special style. His fame soon “flew” out of the island and his furniture began to “travel” to the rest of Greece and abroad. Dimitris Kamaros stopped working in 1996 and his place was taken over by his son, Babis. Among the workshop’s special creations, one can find desks, bookshelves, traditional wooden doors, bedrooms, armoirs, closets, clocks, as well as various church items. There is a great variety of designs and one can order his own special. According to the artisans, «the modern trends, must harmonicall “marry” the old..».

Αγγειοπλαστική - κεραμική ● Pottery - Ceramics In the eastern coastline of Lesvos, there is a location called “Palios”, its name estimated to derive from the word “Palos”, meaning “Pilos” (clay - plaster) in its Aeolian enunciation. To play on words, “Palos” in Lesvos is so … “Palios” (meaning; old), that might be lost between myth and history.

Η παράδοση της κεραμικής και αγγειοπλαστικής στο νησί είναι 5.000 χρόνων. Αγγεία και πήλινα ειδώλια έχουν έλθει στο φως από τους αρχαιολόγους στον προϊστορικό οικισμό της Θερμής. Στους αρχαϊκούς και κλασικούς χρόνους, με αμφορείς μεταφέρονταν το λάδι και το κρασί του νησιού σε όλο το Αιγαίο. Αγγεία με πράσινη εφυάλωση κατασκευάζονται στη Μυτιλήνη κατά την ελληνιστική περίοδο, τεχνική που τελειοποιείται στα χρόνια του Βυζαντίου. Έτσι φτάνουμε στα χρόνια μας, όπου βλέπουμε διακοσμητικά και χρηστικής αξίας αγγεία και κεραμικά, που κατασκευάζονται με την ίδια πανάρχαια τεχνική, σε πολλές περιπτώσεις και με την ίδια τεχνοτροπία.

The ceramics and pottery tradition of the island, counts back 5.000 years. Jars and vessels and small earthenware statues, have come to light thanks to the work of archaeologists in the prehistoric settlement of Thermi. During the archaic and classic years, amphoras were used for the island’s oil and wine to be transferred to the whole Aegean Sea. Jars with green vitrification were made in Mytilini during the Hellenistic times, a technique that came to a perfection in the Byzantium years. Thus we come to the modern times, having pottery decorative items and items of use made by the same ancient technique, many a times by using the same style, as well.

Ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει τα έργα των αγγειοπλαστών - κεραμιστών στα εργαστήρια της Αγιάσου και του Μανταμάδου, αλλά ακόμα και στα καμίνια του Αγίου Στεφάνου, κοντά στην τοποθεσία «Παλιός», που - τι σύμπτωση - βρίσκονται λίγα χιλιόμετρα πιο πέρα από τον προϊστορικό οικισμό της Θερμής. Ορισμένοι από τους σύγχρονους αγγειοπλάστες - κεραμίστες συνεχίζουν ένα έργο γενεών, έχοντας πάρει τη σκυτάλη από πατεράδες και παππούδες. Άλλοι, δημιουργοί εγκαταστάθηκαν στο νησί χωρίς να έχουν καταγωγή από εδώ, μόνο και μόνο για να πλάσουν τα δικά τους έργα με τον αιολικό «παλό», κάτω από τον ήλιο της αιολίδας γης.

The island’s visitors can admire the work of pottery makers and ceramists of Lesvos, in the workshops of Agiasos and Madamados, as well as in the kilns of Agios Stefanos (St. Stefanos), near “Palios” which lie a few kilometers from the prehistoric settlement of Thermi. Some the modern artisans of this field, keep on a work of many generations, having taken the “torch” from their fathers and grandfathers. Some other ceramists have settled on Lesvos without any origin from the here, only to create their own designs, using the local “palo”, under the sun of the Aeolian soil.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Βαγγελιώ Χρηστίδου

την ανατολική ακτογραμμή της Λέσβου υπάρχει μια τοποθεσία , ο «Παλιός», που πιθανολογείται ότι προέρχεται από τη λέξη «Παλός», δηλαδή την λέξη «Πηλός», στην αιολική εκφορά της. Για να κάνουμε ένα λογοπαίγνιο, ο «Παλός» στη Λέσβο είναι τόσο «Παλιός», που χάνεται μεταξύ μύθου και ιστορίας.

● Τάκος Θεοφάνης Παππάδος Γέρα ● Takos Theofanis Pappados, Gera ● Tel: 6972 893882, 22510 84177

Θεοφάνης Τάκος Theofanis Takos

O κεραμίστας του «Δια Πυρός»

πό την Αθήνα στον Πλακάδο της Γέρας… Από την Καβάλα στην Αθήνα και από εκεί, το 2009 στη Λέσβο. Ο Θεοφάνης Τάκος, ένας από τους νεότερους, από άποψη έναρξης απασχόλησης στο χώρο της κεραμικής στο νησί, είχε από μικρός μεγάλο ενδιαφέρον για τις τέχνες. Σπούδασε θέατρο κι εργάστηκε για 15 χρόνια ως ηθοποιός, κυρίως στο μουσικό θέατρο και το χοροθέατρο, ασχολούμενος παράλληλα και με τη σκηνογραφία, βοηθώντας σε τηλεοπτικές σειρές από το 1999 έως το 2008. Το «βιογραφικό» του περιλαμβάνει επίσης

διαφήμιση με την ιδιότητα του σχεδιαστή κατασκευών στην προώθηση προϊόντων και τη σκηνοθεσία εκδηλώσεων και προωθητικών ενεργειών, αλλά και σκηνογραφία και κατασκευή σκηνικών στους δήμους Αργυρούπολης κι Ελευσίνας, σε δρώμενα και θεατρικές παραστάσεις από το 2000 έως το 2009. Για την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, εργάστηκε ως γλύπτης στην κατασκευή της σχετικής μακέτας. Η ενασχόληση με τον πηλό, μπήκε στη ζωή του Θεοφάνη Τάκου μέσω μαθημάτων που παρακολούθησε στο Κέντρο Μελέτης Νεώτερης Κεραμικής για τρία χρόνια, με υποτροφία στο τρίτο έτος, αλλά και στους δήμους Μελισσίων και Κορυδαλλού. Από το 2009 έχει εγκατασταθεί μόνιμα στη Λέσβο και συγκεκριμένα στον Πλακάδο της Γέρας όπου, το 2012 άνοιξε το δικό του εργαστήρι κεραμικών, με την επωνυμία «Δια Πυρός». Εκεί περνά της ημέρας, κατασκευάζοντας τόσο διακοσμητικά, όσο και χρηστικά αντικείμενα, που «παίρνουν ζωή» μέσω διαφορετικών τεχνικών που εφαρμόζει και υλικών που χρησιμοποιεί. Η φαντασία έχει τα ηνία στις περισσότερες περιπτώσεις, ανάλογα με το έργο που δουλεύει. «Η κεραμική είναι μια τέχνη που δεν “ολοκληρώνεται” ποτέ, αφού περιλαμβάνει τόσο τη γλυπτική, τη ζωγραφική και το σχεδιασμό, όσο και γνώσεις χημείας που, κάθε φορά, δημιουργεί διαφορετικά αποτελέσματα». Πέρα από τις προσωπικές του κατασκευές, τα τρία τελευταία χρόνια συνεργάζεται με τον

Παγγεραγωτικό Πολιτιστικό σύλλογο, σαν δάσκαλος στο Τμήμα Κεραμικής και σαν σκηνοθέτης της θεατρικής ομάδας. Στόχος και ελπίδα του Θεοφάνη Τάκου, είναι να καταφέρει στο μέλλον να φιλοξενήσει στο χώρο του κι εκθέσεις άλλων καλλιτεχνών, που ασχολούνται με διαφορετικές μορφές τέχνης.

The ceramist of “Dia Pyros”

n artist from Athens, creating in Plakados of Gera From Kavala to Athens and then, in 2009 on Lesvos. Theofanis Takos, one of the youngest, in reference to time of engaging in the field of ceramics on the island, had a big interest

in arts, even as a child. He studied theater and worked as an actor and set designer for 15 year, in TV series. He also worked as an advertiser, designing construction for the promotion of products and as a director of events, etc. For the opening ceremony of the Olympic Games of 2004, he worked as a sculptor for the creation of the relevant pattern. After taking relevant lessons and a scholarship, he settled on Lesvos for good, creating his own workshop in Plakados of Gera, which he named “Dia Pyros” (“Through Fire”). It is the place where he spends most of his time, making decorative and useful pottery and ceramics. In time, he intends to turn his workshop into an exhibition space…

● Δέσποινα Ιωσηφέλλη ● Despoina Iosifelli ● Skala Eressos: Tel: 22530 53194

Δέσποινα Ιωσηφέλλη Despina Iosifelli Κεραμικά, με φόντο τη θάλασσα της Ερεσού…

Δέσποινα Ιωσηφέλλη γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα, έχοντας ωστόσο καταγωγή από τη Λέσβο – Ερεσό και Μεσότοπο. Αποφοίτησε από τη Σχολή Αγγειοπλαστικής του ΟΑΕΔ και στη συνέχεια συνέχισε τις σπουδές της στη Σχολή Κεραμικής του δήμου Νίκαιας, ενώ παρακολούθησε για ένα χρόνο μαθήματα τεχνολογίας υαλωμάτων υψηλής θερμοκρασίας, στο εργαστήριο του Κώστα Ταρκάση. «Η μαθητεία αυτή, ήταν το έναυσμα για περισσότερο ψάξιμο, πάνω στα υαλώματα και τις διάφορες υφές που αυτά μπορούν να έχουν», λέει η ίδια. Το 1990 δημιούργησε στην Αθήνα το δικό της εργαστήριο, όπου ξεκίνησε να κατασκευάζει χρηστικά αντικείμενα στον τροχό. Από το 2011 ζει κι εργάζεται στην όμορφη Ερεσό, στο βορειοδυτικό κομμάτι του νησιού. Το εργαστήρι και ταυτόχρονα πωλητήριό της, που έχει πάρει το όνομα «Θαλασσάκι», βρίσκεται στη Σκάλα της Ερεσού, σε κεντρικότατο σημείο, έτσι ώστε να «βλέπει» απευθείας στον περίφημο βράχο που βρίσκεται μέσα

στη θάλασσα. Οι κατασκευές της κυρίως χρηστικές, κούπες, μπολ, κ.ά. με χαρακτηριστικά τα διαφόρων χρωμάτων υαλώματα, τα οποία χρησιμοποιεί και ψήνει πάνω σε κόκκινο πηλό, στους 1100 βαθμούς Κελσίου. «Ξεκίνησα, έχοντας ήδη μεγάλη αγάπη για τα κεραμικά χρηστικά αντικείμενα, αφού μεγάλωσα βλέποντας στο σπίτι μας τα περίφημα κεραμικά της Αγιάσου, τα οποία χρησιμοποιούσαμε τις ώρες του φαγητού, χωρίς να τα έχουμε μόνο για ντεκόρ», εξηγεί για τη δουλειά της. Με φόντο το βράχο και το γαλάζιο της ερεσιώτικης θάλασσας, τα κεραμικά της έρχονται να δέσουν με το τοπίο της περιοχής. Και περιμένουν, όποιον βρεθεί στη Σκάλα μέσα στο καλοκαίρι, να τα θαυμάσει από κοντά…

Ceramic designs under the blue font of Eresos…

espina Iosifelli was born and grew up in Athens, although her parents come from Lesvos. She studied pottery and ceramics, specialized on glass covers. She opened her first workshop in Athens in 1990, but in 2011 she moved permanently

to Lesvos and specifically to the beautiful area of Eresos. There, by the astonishing blue waters and the popular rock which lies in the sea, she works on her craft, making mainly cups, bowls, etc., items one can use at home and especially in the kitchen. After all, she herself grew up knowing by heart the famous pottery of

Agiasos, pieces of which her family used in everyday life. With their photographs having been taken in front of the blue sea of Eresos, her ceramics wait for anyone who visits Skala Eresou in the summer, to admire themâ&#x20AC;Ś

● Βασίλα Μαγδαληνή Μεσότοπος ● Vasilla Magdalini Mesotopos ● Τel: 22530 96522

Μαγδαληνή Βασίλλα Magdalini Vasilla

Πλάθοντας… «Αλχημείες»

εννήθηκε το 1983 στον όμορφο Μεσότοπο της Λέσβου και γνώρισε τον πηλό στην σχολή παραδοσιακής κεραμικής στην Αγιάσο, όπου έμαθε τις βασικές αρχές της «λάσπης», όπως έλεγαν οι… παλιοί. «Από τα παιδικά μου χρόνια θυμάμαι τον εαυτό μου να εκφράζεται μέσω της δημιουργίας», λέει. «Μεγαλώνοντας “έπαιξα” με διάφορα υλικά όμως με τράβηξε η πλα-

στικότητα, η ρευστότητα και η υφή του πηλού, γιατί είναι ένα “ζωντανό” υλικό που αισθάνεται τον αέρα, τον ήλιο και την φωτιά». Για να συνδυάσει το παραδοσιακό με το μοντέρνο, ακολούθησε το δρόμο του μετάλλου στην μικρή Στεμνίτσα της Τρίπολης, σπουδάζοντας την τέχνη της αργυροχρυσοχοΐας. Αποφοιτώντας από την σχολή, εργάστηκε σε μία μεγάλη εταιρεία στον τομέα σχεδίασης κοσμήματος, μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή, με την ειδικότητα του ηλεκτρονικού μοντελίστα. Παράλληλα, παρακολούθησε σεμινάρια μοντέρνας κεραμικής και συμμετείχε σε διαγωνισμούς κι εκθέσεις με θέμα την κεραμική, αλλά και το κόσμημα. Επέστρεψε στη Λέσβο και το χωριό της το 2009, για να δημιουργήσει ένα δικό της παραδοσιακό καλλιτεχνικό εργαστήριο κεραμικής, στις αρχές του χωριού, σε σημείο… «πανοραμικό», όπως λέει η ίδια. Εκεί, επαναπατριζόμενη πια, έφτιαξε το δικό της «μικρό παράδεισο» δημιουργίας κι έκφρασης, την «Αλχημεία» της, όπου και καταθέτει καθημερινά, μέσα από την τέχνη της, τις ανησυχίες και του εικαστικούς της προβληματισμούς. Εμπειρίες, συναισθήματα, σκέψεις, αγαπημένα θέματα, παίρνουν μορφή με όγκο και χρώμα, στα χρηστικά και διακοσμητικά κεραμικά της. Έτσι, στην «Αλχημεία» μπορεί κανείς να περιηγηθεί σε

έναν φωτεινό και πολύχρωμο χώρο, να μιλήσει με τη δημιουργό του και να επιλέξει μεταξύ των φωτιστικών και των στεφανιών που δουλεύει ιδιαίτερα. Και φυσικά, των παραδοσιακών χρηστικών σκευών, αλλά και στοιχείων της φύσης και της τέχνης της Λέσβου, όπως η χαρακτηριστική ελιά και το ρόδι. Τα τελευταία δύο χρόνια η «Αλχημεία» λειτουργεί εκτός άλλων και ως «Εργαστήριο Παιδιών και Μεγάλων», μέσα από πρωτοβουλία των τοπικών συλλόγων και την θέληση της κεραμίστριας να μεταδώσει την αγάπη για τη δουλειά της, σε όποιον θέλει να «λερωθεί» από τον πηλό…

Forming… “Alchemies”

orn in 1983 in beautiful Mesotopos, Magdalini Vasilla had her first “encounter” with clay in Agiaso’s traditional

ceramic’s school, where she learned all the basic about the “mud” as the old artisans used to call the island’s clay. She grew up creating and “playing” with various materials but, as she herself says, it was the clay’s touch that attracted her most. She dealt with jewelry design, attended modern ceramic courses and participated in contests and exhibitions, concerning ceramics and jewelry. In 2009 she settled down to her village, Mesotopos, where she owns her own creative space, her “Alchemy”. A shiny and colorful space, where one can choose between her lamps and ceramic garlands she makes. And of course use a traditional item, painted with patterns of olive oils and pomegranates. “Alchemy” also works as a “Children and Grown Up’s Workshop”, since Magdalini gives small courses to anyone who wishes to … “get dirty” with clay…

● Ελπίδα Κουρτζή ● Elpida Kourtzi ● Tel: 6976753588 ● www.kourtzisartpottery.gr - elpidaki@gmail

Ελπίδα Κουρτζή Elpida Kourtzi

Συνεχίζοντας την πηλοπλαστική τέχνη πέντε γενεών…

«Κεραμική Κουρτζή» ιδρύθηκε από τον Παναγιώτη Κουρτζή στην Αγιάσο της Λέσβου, στην Ελλάδα, γύρω στο 1820. Ξεκίνησε σαν οικοτεχνία και εξελίχθηκε τον 20º αιώνα στη φημισμένη βιοτεχνία. Εδώ και 200 περίπου χρόνια οι πέντε γενιές Κουρτζήδων, έδωσαν περισσότερους από σαράντα τεχνίτες και μαστόρους στην τέχνη της κεραμικής, της αγγειοπλαστικής, της κατασκευής και διακόσμησης αγγείων. Πρωτεργάτες κατά χρονολογική σειρά είναι ο Παναγιώτης Κουρτζής (1820- 1895), Νικόλας Κουρτζής (1849 – 1929), Ηλίας Κουρτζής (1873 – 1956), Νίκος Κουρτζής (1907 – 1998) και ο Ηλίας Κουρτζής (1944 - ). Κοντά τους εργάστηκαν και δημιούργησαν αξιόλογοι τεχνίτες και συνάμα καλλιτέχνες και μαθήτευσαν πολλοί από τους επαγγελματίες ντόπιους κεραμιστές. Μέσα στον 19ο και τις αρχές του 20ου αιώνα, οι Κουρτζήδες έφτιαχναν κατά πλείστον χρηστικά μονόπυρα – τερακότες, με επάλειψη μολυβδούχου υαλώματος, τα οποία διακοσμούσαν με μπαντανά ή ψυχρό ασβέστη, ακόμη και ριπουλίνες. Από τις αρχές του 20ου αιώνα ο Ηλίας Κουρτζής, με το γιό

«Kourtzis Art Pottery» του Νίκο Κουρτζή έβαλαν τα θεμέλια για την νέα εποχή της οικοτεχνίας, μεταλλάσσοντας τη σε βιοτεχνία που κατασκεύαζε πλέον και διακοσμητικά δίπυρα κεραμικά, ζωγραφισμένα με το χέρι, με σκόνες ορυκτών οξειδίων, σμάλτα και εφυάλωση. Το 1931 ο Νίκος Κουρτζής έχοντας πάρει δίπλωμα ευρεσιτεχνίας από το τότε υπουργείο Εμπορίου για «μέθοδο μετατροπής χρώματος πηλού» σε μαύρο, έριξε στην αγορά τα λεγόμενα «μαύρα βάζα», τα οποία κόσμησαν τα περισσότερα ελληνικά σπίτια. Ακολουθεί, μετά τον πόλεμο, η σειρά από μινιατούρες - τερακότες, που αναπαριστούν σκηνές και υπαρκτά πρόσωπα από την αγροτική ζωή της Λέσβου. Μερικά χρόνια αργότερα, αρχές της δεκαετίας του ’’60, η βιοτεχνία Νίκου Κουρτζή δημιουργεί μια νέα σειρά από ζωόμορφα φαγιάνς αγγεία, που έφτασαν ως τις αγορές του εξωτερικού. Ο Ηλίας Κουρτζής, χημικός εκπροσωπεί την πέμπτη γενιά των κεραμιστών Κουρτζήδων. Άρχισε να ασχολείται ερασιτεχνικά με την κεραμική την δεκαετία του ’70, δημιουργώντας ένα νέο τύπο φόρμας, που συνδυάζει τη μοντέρνα με την πριμιτίφ απλή γραμμή, με λιτή κυρίως διακόσμηση. Με την κόρη του, Ελπίδα Κουρτζή, εκπροσωπείται η έκτη γενιά της οικογένειας. Η νέα δημιουργός σχεδιάζει κοσμήματα στα οποία χρησιμοποιεί κεραμικά κομμάτια, βγάζοντας δύο συλλογές το χρόνο (Άνοιξη – Καλοκαίρι και Φθινό-

πωρο – Χειμώνας), ενώ κάθε κομμάτι είναι μοναδικό, μέσα από την επιλογή των κεραμικών χαντρών. «Σχεδιάζω κοσμήματα που μπορούν να φορεθούν οπουδήποτε, οποτεδήποτε. Κοσμήματα που μπορούν να φορεθούν με απλά ή πιο επίσημα ρούχα. Κι αυτό που προσπαθώ είναι να τα προμηθεύω σε προσιτές τιμές, ώστε ο καθένας να έχει το “προνόμιο” ενός χειροποίητου κεραμικού έργου τέχνης», λέει η Ελπίδα Κουρτζή… Μέσα από συνεργασία με την Ancient Greek Sandals, τα μικρά της έργα τέχνης τοποθετούνται πλέον κι επάνω σε καλοδουλεμένα σανδάλια, που πωλούνται σε επιλεγμένα καταστήματα της Αθήνας. Παρόλα αυτά, τα κεραμικά των Κουρτζήδων έχουν παρουσιαστεί σε πολλές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και βρίσκονται σε μουσεία και πολλές ιδιωτικές συλλογές.

Keeping on a five generation family art

ourtzis Pottery» was founded in 1820 on the beautiful Aegean island of Lesvos in Greece. It began as a small family collective and later, in the 20th century, became known throughout Greece for its unique, high quality pottery designs. For nearly 200 years the family has worked with more than forty artisans and craftsmen specialising in the art of ceramics,

the construction and decoration of pottery. With Elpida Kourtzi as the major designer at present, the sixth generation of the Kourtzis family follows the former ones. Two collections a year are put together – Spring/Summer and Autumn/Winter. The uniqueness of each piece of jewellery is assured by its handmade and carefully selected beads. No two pieces are alike! «I design jewellery that can be worn anytime, anywhere. Jewellery that can be worn with your jeans, and blend in nicely with your LBD. I also want them to be at affordable prices so that each and every one can have the privilege of a handmade ceramic piece of art», says Elpida Kourtzi…

● Βαγγελιώ Χρηστίδου ● Vaggelio Christidou ● Tel: 6973997108

Βαγγελιώ Χρηστίδου Vaggelio Christidou

“Handprints” επάνω σε βότσαλα Κοσμήματα με «αύρα» Μυτιλήνης…

Βαγγελιώ Χρηστίδου, βρέθηκε στη Μυτιλήνη το 2007, ως μεταπτυχιακή φοιτήτρια στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Με το χειροποίητο κόσμημα ασχολείται από την εφηβεία της, έχοντας ξεκινήσει με χρωματιστούς μαλακούς πηλούς και περνώντας

στη συνέχεια στα κοσμήματα με χάντρες και κλωστές. Παράλληλα, όσο ζούσε στη Θεσσαλονίκη απ’ όπου κατάγεται, άσκησε για μεγάλο χρονικό διάστημα την τέχνη της ζωγραφικής σε γυαλί και πέτρα, για την οποία εμπνεύστηκε από τη διακοσμήτρια θεία της Φόνη, αλλά και από τον πατέρα της, Ορέστη, ο οποίος από νεαρή ηλικία καταπιάστηκε με διάφορες μορφές τέχνης. Από το δεύτερο χρόνο παραμονής της στο νησί, λίγο μετά που τελείωσε τις σπουδές της και άρχισε να εργάζεται ως δημοσιογράφος, ξεκίνησε να παρακολουθεί μαθήματα κεραμικής δίπλα σε τεχνίτριες του χώρου και κυρίως στο εργαστήριο της Μάρως Κρητικού, όπου συμπλήρωσε σχεδόν δυόμιση χρόνια, μαθαίνοντας πλέον και την τέχνη του πηλού, στις πιο απλές μορφές της. Ήταν το φθινόπωρο του 2012 όταν, έχοντας σταματήσει πλέον τα μαθήματα και δεδομένου ότι «της έλειπε η ζωγραφική πάνω σε φυσικές επιφάνειες», αποφάσισε να μαζέψει βότσαλα από παραλία λίγο πιο έξω από τη Μυτιλήνη και να αρχίσει να τους δίνει χρωματιστές πινελιές, μέσα από μορφές ζώων, γεωμετρικά και αφηρημένα σχήματα, αλλά κυρίως χρησιμοποιώντας το πινέλο για να δώσει συγκεκριμένο χρώ-

μα στις πέτρες ώστε, χωρίς να είναι αυτή η αρχική πρόθεση, τελικά όποιος τις βλέπει να νομίζει ότι αυτό είναι το πραγματικό τους. Σύρμα, χάντρες και άλλα υλικά «δένουν» το τελικό αποτέλεσμα, που είναι κυρίως κρεμαστά για το λαιμό, αλλά και σκουλαρίκια από μικρά βότσαλα. Εκτός από τα «μυτιληνιά» βότσαλα, τα κοσμήματα που φτιάχνει, στα οποία έχει δώσει το όνομα «Handprints», αποτελούνται και από διάφορα άλλα υλικά, ενώ μαζί με τον πατέρα της ζωγραφίζει εκτός άλλων και κολοκύθες, οι οποίες μεταμορφώνονται σε φωτιστικά οροφής, τραπεζιού, αλλά και σε τασάκια, κ.ά. Η ίδια ζει πλέον μόνιμα στη Θεσσαλονίκη, όπου και συνεχίζει να αρθρογραφεί για τη Λέσβο εξ’ αποστάσεως, ενώ παράλληλα, στον ελεύθερο χρόνο της βρίσκει νέες ιδέες για ζωγραφικές κι άλλες δημιουργίες. Δείγμα της δουλειάς της ως προς το κόσμημα, φιλοξενείται στο κατάστημα ρούχων κι αξεσουάρ «Mui Bien», της Μυτιλήνης.

Vaggelio Christidou: “Handprints” on pebbles Jewelry “smelling” Mytilene aura…

aggelio Christidou came to Mytilini in 2007, as a postgraduate student in the Aegean University. She makes handmade jewelry since her puberty, having

started with soft plaster and then going to beads and threads. Also, while living in her hometown, Thessaloniki, she painted for years on glass and stones, being inspired as a young girl by her aunt and her father, who both worked with various forms of art. Since her second year on the island, after she finished her studies and began to work as a local journalist, she attended ceramics courses at the side of older artificers, learning the art of pottery in its simple forms. Since 2012, having stopped the courses and missing the painting technique, she paints on pebbles she collects from the island’s beaches, giving them animal forms, geometrical and naive shapes or painting the whole stone, so that it looks like an original colored stone – although this was not her intention at first. Vaggelio lives now permanent in Thessaloniki, where she continues to write articles for Lesvos while, in her free time, she finds new ideas for paintings and other creations, like pumpkins she paints together with her father. Samples of her jewelry, can be found at “Mui Bien” shop for clothes and accessories, in Mytilini.

Εργαστήριο Κεραμικής Εργάνη Ergani Ceramics Workshop

● Αναστάσης Ζαχαριάδης - Μυτιλήνη ● Anastasis Zachariadis - Mytilini ● Tel: 22510 40877, 6974581188

Μια… οικογενειακή υπόθεση

ο εργαστήριο κεραμικής «Εργάνη» ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1989 από τη Γεωργία Ζαχαριάδου, μία από τις παλιότερες τεχνίτριες του πηλού στη Λέσβο. Το 2002 τα χνάρια της μητέρας του ακολούθησε και ο Αναστάσης Ζαχαριάδης, που ουσιαστικά άρχισε τότε να ασχολείται πιο εντατικά κι επαγγελματικά με το εργαστήριο. Το τελευταίο, βρίσκεται στην οδό Ερμού 280, στην Παλιά Αγορά της Μυτι-

λήνης. Παρόλο που πλέον έχει περισσότερους «τεχνίτες», εξακολουθεί να κρατά την παλιά του μορφή, αλλά και τα περισσότερα από τα κλασσικά σχέδια που από την αρχή ζωγράφιζε η ιδρύτριά του. Τα κεραμικά που κατασκευάζονται στο χώρο του είναι όλα χειροποίητα, με το κάθε αντικείμενο να έχει τη δική του ξεχωριστή «προσωπικότητα». Αντικείμενα χρηστικά, διακοσμητικά, κοσμήματα, είναι αυτά που αποτελούν τη βασική γκάμα των προϊόντων του εργαστηρίου. Αγαπημένα θέματα το κλασσικό

ρόδι, τα μικρά και μεγαλύτερα λουλούδια, αλλά και διάφορα πτηνά. «Οι ιδέες έρχονται από μόνες τους. Μπορεί να δω κάτι, έναν πίνακα ζωγραφικής ή ένα βιβλίο, πολλές φορές και σχέδια σε άλλα κεραμικά, αλλά συνήθως δεν αντιγράφω αμέσως αυτό που βλέπω, αλλά προσπαθώ να τα συνδυάσω, να τα συνθέσω και να κάνω κάτι δικό μου, όπως το φαντάζομαι εγώ», λέει ο Αναστάσης Ζαχαριάδης. «Παράλληλα, η μητέρα μου εξακολουθεί να είναι “ παραδοσιακή” ακολουθεί τα σχέδια που φτιάχνει εδώ και χρόνια…». Το εργαστήριο διαθέτει τα κεραμικά του από το χώρο του, παράλληλα όμως συνεργάζεται με πολλά καταστήματα στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, τα Ιωάννινα την Καλαμάτα καθώς και νησιά που αποτελούν τουριστικούς προορισμούς (Κρήτη, Σαντορίνη, Μύκονο, Πάτμο).

A … family business

Ergani Ceramics Workshop was first opened by Georgia Zachariadou, one of the island’s oldest pottery artisans. Her son, Anastasis, followed his mother’s steps in 2002. “Ergani” lies on number

280 of Ermou Str. and its creations are all handmade, each item having its own “personality”. The family’s preferable designs are the classic pomegranate form, small and bigger flowers, as well as various kinds of birds. Ideas “come on their own”, while “Ergani” welcomes visitors in its space and also works with many shops of Athens, Thessaloniki, Ioannina, Kalamata and various Greek islands.

Ολέσια Μαρίνοβα Olesia Marinova

● Ολέσια Μαρίνοβα - Ερμού 219 ● Olesia Marinova - 219, Ermou str. ● Tel: 6973279147

χνά το ένα με το άλλο, σε διακοσμητικά και χρηστικά αντικείμενα, αλλά και σε πολλά κοσμήματα και εντυπωσιακούς κεραμικούς πίνακες πάνω σε ξύλο. «Μέσα από το χρόνο η δουλειά μου αλλάζει και παίρνει κάθε φορά σχήμα, μορφή και χρώμα, ανάλογα και με το πώς νιώθω εγώ η ίδια. Ότι κάνουμε με τα χέρια μας, αντιπροσωπεύει το πώς είμαστε κι αυτό άλλωστε είναι και που φαίνεται προς τα έξω. Γι’ αυτό ακριβώς δεν μένει ποτέ στάσιμη η τέχνη, πάντα προχωράει…», λέει η Ολέσια. Περνώντας κανείς από το εργαστήρι της τη βλέπει συχνά τόσο αφοσιωμένη στη δουλειά της, ώστε αυτό και μόνο αφήνει μια γλυκιά εικόνα στους περαστικούς, ενώ στα σύντομα διαλείμματα που κάνει, ξεκουράζεται στο «σαλονάκι» της «Γαίας», συχνά «φιλοξενώντας» για λίγο φίλους. Το καλοκαίρι έχει ήδη μπει για τα καλά και η Ολέσια υποδέχεται συνεχώς κόσμο από το νησί, αλλά και πολλούς επισκέπτες του. Μπείτε

Κεραμικά από έναν κόσμο “ονειρικό”…

αία» του πηλού Το εργαστήρι κεραμικής «Γαία», βρίσκεται στην οδό Ερμού 219 της Μυτιλήνης, στην περιοχή όπου από παλιά «άνθισαν» τα εργαστήρια παραδοσιακών τεχνών του νησιού. Έχοντας ανοίξει το συγκεκριμένο χώρο πριν από τρία χρόνια, η βουλγάρικης καταγωγής κεραμίστρια Ολέσια Μαρίνοβα, δίνει τη δική της «πινελιά» στο χώρο της κεραμικής. Η ενασχόλησή της με την τέχνη του πηλού ξεκίνησε το 2002, τρία χρόνια μετά την άφιξή της στη Λέσβο, από την πατρίδα της. Η τεχνική της διαφέρει αρκετά από αυτή άλλων καλλιτεχνών, λόγω των έντονων χρωμάτων, αλλά και του σκούρου πηλού που χρησιμοποιεί. Εξάλλου, η δουλειά της βασίζεται κυρίως στο ζωγραφικό διάκοσμο των έργων της, που για πολλούς είναι απλώς … «ονειρικός». Μικρά γεωμετρικά σχέδια, πολλά μικρά και μεγάλα λουλούδια, δέντρα, σπίτια και ανθρώπινες μορφές βγαλμένες από τη φαντασία, «δένουν» συ-

κι εσείς, για να «γευτείτε» τα καλοκαιρινά σχέδια σε ζεστά και φωτεινά χρώματα και να χαλαρώσετε με την ατμόσφαιρα που δημιουργεί η μουσική που συχνά συνοδεύει την έμπνευση της κεραμίστριας…

Ceramics coming from a “dreamy” world

aia” of plaster… “Gaia” Ceramics Workshop, lies on Ermou Street in Mytilini, at the area where, in the past, bloomed all the traditional arts workshops. Olesia Marinova opened her own

creative space three years ago, after having lived on Lesvos for 10 years, since she came here from her homeland, Bulgaria. Her technique is quite different from that of other artists, due to the intense colors and the dark plaster she uses. Her work is based mostly on her painting which, for many, is just “dreamy”. Small geometrical designs, many flowers, trees, houses and human forms, derive from her fantasy and “bond” together on decorative items and items of use, as well as jewelry and ceramic surfaces on wood. For Olesia, “art never stays still, it always develops”…

● Αικατερίνη Μυλωνάκη - Ερμού 235, ● Aikaterini Milonaki - 235, Ermou str. ● Tel: 25510 48951

Αικατερίνη Μυλωνάκη Aikaterini Milonaki

Παίζοντας με… «Χάντρες»

εννημένη στον Πειραιά, η Αικατερίνη Μυλωνάκη «προσγειώθηκε» στη Μυτιλήνη πριν από τέσσερα χρόνια, προκειμένου να επισκεφτεί την κόρη της, που έμενε ήδη στην πόλη. Η επίσκεψη έγινε … μόνιμη, αφού η αναζήτηση για δουλειά εκείνη την περίοδο σε συνδυασμό με την ομορφιά που είδε στη Λέσβο, την οδήγησαν στο να πάρει την απόφαση να παραμείνει εδώ. Στην περιοχή της Επάνω Σκάλας, στο «παλιό» κομμάτι της αγοράς της Μυτιλήνης, άνοιξε το 2000 το δικό της κατάστημα, στο οποίο έφερνε από την αρχή υλικά για κοσμήματα, όπως χάντρες, κορδονάκια, βάσεις, κου-

μπώματα, κ.ά. Ωστόσο, σύντομα, η αρχική επιχειρηματική δραστηριότητα πήρε πιο δημιουργική τροπή, όταν η Αικατερίνη Μυλωνάκη άρχισε να φτιάχνει τα δικά της κοσμήματα στον ίδιο χώρο, στον οποίο έδωσε – τι άλλο – το όνομα «Χάντρες». Είχε ήδη την εμπειρία σεμιναρίων στη Σχολή «Μορφές» των Πατησίων, πάνω σε ότι είχε σχέση με είδη διακόσμησης γάμου και βάπτισης, άλλωστε στο παρελθόν έφτιαχνε μεταξύ άλλων στέφανα, νυφικό κόσμημα, άλμπουμ γαμήλιων τελετών, κλπ. Στο εργαστήριο – κατάστημά της στο νούμερο 235 της Ερμού μπορεί κανείς, εκτός από το να προμηθευτεί τις δικές του χάντρες, να θαυμάσει τις χειροποίητες δημιουργίες της. Κοσμήματα με κρύσταλλα, ημιπολύτιμους λίθους και μέταλλο, αλλά και με χάντρες διαφόρων ειδών, σε διάφορα εμπνευσμένα σχέδια και φιλοτεχνημένα με πολλή προσοχή και αγάπη, κοσμούν κάθε γωνιά του χώρου της. Η ίδια εμπνέεται από διάφορα αντικείμενα όσον αφορά τη διακόσμηση αφού, ακόμη και οι ρακέτες που χρησιμοποιούσε παλιότερα για το τένις έχουν μετατραπεί, με την προσθήκη μεταξωτής κορδέλας, σε ένα πολύ προσωπικό ντεκόρ τοίχου. Χρώμα, δίνουν ακόμη και οι προσωπικοί της πίνακες, με την τεχνική «ντεκουπάζ» (ειδική κόλλα ριζόχαρτου και ζωγραφική). «Προτιμώ σχέδια που έχουν να κάνουν με νεράιδες, για την αέρινη μορφή τους, αν και η αλήθεια είναι ότι μου βγαίνει αυθόρμητα αυτό το θέμα…», λέει η ίδια. Τις γνώσεις της για το κόσμημα και την αγορά χαντρών και σχετικών αξεσουάρ, τις μοιράζεται καθημερινά με

όποιον ενδιαφέρεται να μάθει κάτι επάνω σε αυτά. Το πιο ενδιαφέρον είναι ότι συνδυάζει το απλό «φο μπιζού» που μπορεί να ενδιαφέρει πολλούς, με το πιο ιδιαίτερο «παλαιωμένο» ύφος, που παραπέμπει σε άλλες εποχές, εστιάζοντας στο προσωπικό στυλ της κάθε πελάτισσάς της, αφού κάθε παραγγελία… δεκτή. Μέσα στους καλοκαιρινούς μήνες, στις «Χάντρες» θα … «κυκλοφορούν» και δερμάτινα σανδάλια χειροποίητα, διακοσμημένα από την ίδια. Κι αν είναι κανείς τυχερός, μπορεί να βρει και τα ιδιαίτερα φωτιστικά τοίχου που φτιάχνει η κ. Μυλωνάκη επάνω σε καμβά…

Playing with ... «Beads»

ikaterini Milonaki “landed” on Mytilini four years ago, in order to visit her daughter who already lived here. Her visit became permanent, since it was a time she was also looking for a work. The beauty of the island captured her and led her to a very special decision: to stay here and open her own shop, selling materials for jewelry. Soon, she started to make her own jewelry in the same space, the latter she named “Beads”. Jewelry with crystals, semiprecious gemstones and metal, as well as with beads of various kinds, all made with love, can be found in every corner of her space. Her loved theme, is fairies and pixies, which come to her spontaneously. In the summer months one can find there leather sandals, decorated by herself, as well as her unique wall lamps.

● Γιώργος Κατσαρός ● George Katsaros ● Tel: 6938 064279

Γιώργος Κατσαρός George Katsaros Από την «Trash Art» στη Λέσβο, στο Τμήμα Γλυπτικής της Σ.Κ.Τ. της Θεσσαλονίκης. Γλυπτική που δε σταματάει πουθενά…

Γιώργος Κατσαρός γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, μεγάλωσε όμως στη Λέσβο, έχοντας πολλά ερεθίσματα από την φύση και την ζωή στην ύπαιθρο της γης και της θάλασσας. Απέκτησε, όπως λέει, μια «διαφορετική ματιά», σε σχέση με το σύνολο της κοινωνίας όπου ζούσε. «Έβλεπα χρησιμότητα και αξία σε πράγματα που η κοινωνία χαρακτήριζε «άχρηστα η απορριφθέντα»», εξηγεί. «Έτσι κάποια στιγμή γύρω στα 20, ανακάλυψα ότι στόχος της ζωής μου, είναι να ξαναδίνω ζωή, αξία και χρηστικότητα σε ότι ήταν “νεκρό”. Έχοντας σπουδάσει και δουλέψει τις μηχανές και τα μέταλλα, άρχισε να φτιάχνει διακοσμητικές και χρηστικές συνθέσεις (ή συνδυασμούς των δύο), από μέταλλα κι εξαρτήματα κινητήρων. Στη συνέχεια, η «πρόκληση» έγινε μεγαλύτερη, με δοκιμές σε νέα υλικά, σε νέες και παλιές ιδέες, μεταξύ αυτών και το γυαλί, με τα έργα να παίρνουν μορ-

φές στο «Χειροτεχνείο» του, στην περιοχή του Καρά Τεπέ της Μυτιλήνης, έναν χώρο όπου τα «σκουπίδια» αναγεννιούνται μέσα από την τέχνη (το γνωστό «trash art»). Θέλοντας να διευρύνει ακόμη περισσότερο τους ορίζοντές τους και τις γνώσεις του, ο Γιώργος Κατσαρός επέλεξε το 2001 να επιστρέψει προσωρινά στη Θεσσαλονίκη, ώστε να σπουδάσει την τέχνη της γλυπτικής, στην Σχολή Καλών Τεχνών. Μέσα σε αυτό το διάστημα, τα έργα του άρχισαν να παίρνουν ακόμη πιο διαφορετικές μορφές, αφού «οι αναζητήσεις έγιναν πολλές και η διερεύνηση της έννοιας, της φόρμας ενός έργου», για τον ίδιο, «δεν έχει σταματήσει και ούτε πρόκειται». Ο Γιώργος Κατσαρός, εξελίσσεται συνεχώς: «Κάθε κατασκευή και μια ιστορία, κάθε ιστορία έμπνευση για μια νέα ιδέα... Η γλυπτική είναι ένας υπέροχος κόσμος οπού κι αν κινείσαι - είτε στην διακόσμηση, είτε στην έννοια, αρκεί να είσαι αληθινός και να ευχαριστιέσαι ότι κάνεις, ακόμη κι όταν βιώνεις την – εν τέλει λυτρωτική - βάσανο της έμπνευσης...», υποστηρίζει για την τέχνη του. Με τα έργα

κατηγορία «Video Animation/Μυθοπλασία», ενώ το διαδραστικό έργο του «Πόρτα» από μέταλλο βρίσκεται πλέον, μετά από έκθεση που έγινε στους χώρους του, στη μόνιμη συλλογή του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης. Νέο έργο του, πρόκειται να τοποθετηθεί στη Νέα Παραλία της συμπρωτεύουσας.

From “Trash Art” on Lesvos, studying sculpture in Thessaloniki. An art that never stops…

του έχει συμμετάσχει σε αρκετές ομαδικές, ενώ έχει κάνει και ατομικές εκθέσεις, τόσο στη Μυτιλήνη όσο και στην Αθήνα κι έχει συνεργαστεί με φορείς όπως το Εθνικό Θέατρο, το Υπουργείο Αιγαίου, το Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας κι Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου κ.ά.. Τέλος, έχει λάβει το πρώτο βραβείο στο διεθνή διαδικτυακό διαγωνισμό «Micropolis», στην

iorgos Katsaros was born in Thessaloniki but grew up on Lesvos, where he acquired a “different aspect” concerning the society he lived in, seeing usefulness and value, in things that society characterized as “worthless or disposable. At the age of 20 he discovers, as he says, that his “life’s purpose” was to give life, value and use, to anything that is “dead”. Having worked on metals, he started making decorative and works of art and then he turned to bigger materials, new and old ideas and glass, in his “Chirotechnio”, on the way to Madamados, but close to Mytilini. After years of “trash art” and wanting to expand his horizons and knowledge, he returned to Thessaloniki in 2001, in order to study sculpture. Every construction is for him a new story, every inspiration a new idea…

Αργύρης Χατζημαλλής Argyris Chatzimallis ● Αργύρης Χατζημαλλής - Μυτιλήνη ● Argiris Chatzimallis - Mytilene ● Tel: 6937813116

«Λατρεύω τις παραδοσιακές μορφές πλέξης και ύφανσης κι από εκεί εμπνέομαι για τα χειροποίητα κοσμήματά μου», τονίζει. Η αγάπη του για την παράδοση και το κάθε τι «παλιό» φαίνεται σε όλες τις πτυχές της ζωής του, από το σπίτι του, μέχρι τα ρούχα που φοράει αφού, όντας συλλέκτης παλιών αντικειμένων, μεταποιεί παραδοσιακά ρούχα και φορεσιές, μετατρέποντάς τα σε δικά του. Το ίδιο κάνει και με παλιά αντικείμενα, έπιπλα και διάφορα είδη οικιακής χρήσης, τα περισσότερα από τα οποία προέρχονται από το… δρόμο. «Ζω σε ένα σπίτι από “πολύτιμα” σκουπίδια», του αρέσει να λέει μιλώντας για την προσωπική του συλλογή. Μέσα σε αυτήν την ατμόσφαιρα «παρελθόντος», ο Αργύρης Χατζημαλλής ασχολείται

Χειροποίητο κόσμημα με βελονάκι Ερωτευμένος με την παράδοση…

σοι ξέρουν τον Αργύρη Χατζημαλλή από την πρώτη του έκθεση στο Αρχοντικό Γεωργιάδη το καλοκαίρι του 2012, έχουν γνωρίσει έναν νέο άνθρωπο ο οποίος, σε όλες του τις δραστηριότητες, καλλιτεχνικές και προσωπικές είναι… «ερωτευμένος» με την παράδοση. Στα 14 του ξεκίνησε να ασχολείται με τον παραδοσιακό χορό, τον οποίο συνέχισε επαγγελματικά όταν πια έφυγε στην Αθήνα για σπουδές, επάνω στη Βιβλιοθηκονομία και στη συνέχεια στη Συντήρηση Έργων Τέχνης. Επέστρεψε στη Μυτιλήνη το 2010 έχοντας ήδη, από το 2008, ξεκινήσει να φτιάχνει τα δικά του χειροποίητα κοσμήματα, με βελονάκι ή βελόνες.

με διάφορες μορφές πλέξης, αλλά και με την ύφανση, αφού τελευταία κάνει τα πρώτα του βήματα στον αργαλειό…Παράλληλα, δεδομένου του ότι ο χορός κι η Ανατολή είναι επίσης οι … «μεγάλες αγάπες» του, διδάσκει παραδοσιακούς χορούς στον Φοιτητικό Χορευτικό Σύλλογο «Ορφέα».

Handmade crochet jewelry In love with tradition

rgyris Chatzimallis is a young man from Mytilini who, in all his activities, is “in love” with tradition. He learned

Greek traditional dances when he was 14 and he indulged in this field professionally in Athens, during his studies on Librarianship and Preservation of Works of Art. He returned to his island on 2010 having already began to make his own handmade crochet jewelry. His love for tradition and anything old, is recognized also in his own house, even on his clothes, since he collects old items and turns them into new. “I live in a house of thrash”, he likes to say! In the mist of this past atmosphere, he makes his own crochet forms, as well as woven items since, lately, he also learns how to use a loom.

Παγανή • Μυτιλήνη ΤΚ 811 00 • Λέσβοσ T 22510 23700 F 22510 41343 E info@ouzodimino.gr U www.ouzodimino.gr

ΑΠΟ ΑΥΘΕΝΤΙΚΗ ΜΑΣΤΙΧΑ ΧΙΟΥ Κομψό, αρωματικό λικέρ, από απόσταγμα μαστίχας με γλυκιά & δροσερή επίγευση. Δοκιμάστε το παγωμένο, σε σφηνάκι ή κοκτέιλς. FROM ORIGINAL MASTIHA CHIOY Elegant, aromatic liqueur, distilled from mastic tears with sweet & refreshing aftertaste. Try it on ice, as a shot or in your cocktail.