ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ
Η συγκεκριμένη πτυχιακή εργασία προτείνει μία μεθοδολογία και στην συνέχεια την εφαρμόζει στην πράξη, σχεδιάζοντας ένα νέο πληροφοριακό σύστημα που εμπίπτει στην ταχέως αναπτυσσόμενη και ιδιαίτερα απαιτητική κατηγορία των πληροφοριακών συστημάτων Υγείας.
Συγκεκριμένα παρουσιάζεται ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη μιας βάσης δεδομένων ενός υποτιθέμενου ιατρικού κέντρου με την ονομασία «ΖΩΗ».
Στόχος της εργασίας είναι να προταθεί και να υλοποιηθεί, μία συστηματική μέθοδος βάσης πάνω στην οποία θα επιτυγχάνεται η ανάπτυξη ενός πληροφοριακού συστήματος που θα αναφέρεται στην καταγραφή, αποθήκευση, επεξεργασία και προβολή όλων των πληροφοριών που προκύπτουν.
Για τη δημιουργία των πινάκων της βάσης, των σχέσεων μεταξύ τους και την εκτέλεση των ερωτημάτων έγινε χρήση του συστήματος διαχείρισης βάσεων δεδομένων, Microsoft Access.
Πολιτοπούλου Μαίρη
1
ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΒΑΣΗΣ ΣΤΟ ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ «ΖΩΗ»
Η αναβάθμιση των υπηρεσιών υγείας, παράλληλα με την δυνατότητα παροχής νέων, πρωτοποριακών υπηρεσιών
Η «ασθενοκεντρική» λογική του λογισμικού θα επιτρέψει την ενοποίηση όλων των διαδικασιών με επίκεντρο τον ασθενή μέσα από έναν ολοκληρωμένο φάκελο υγείας για κάθε αποδέκτη υπηρεσιών
Η απόλυτη ασφάλεια τόσο από πλευράς διασφάλισης των προσωπικών δεδομένων και τήρησης του ιατρικού απορρήτου σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, όσο και από πλευράς ακεραιότητας και αξιοπιστίας των δεδομένων
Η απρόσκοπτη συνεργασία των διαφορετικών ρόλων και οργανωτικών δομών του ιατρικού κέντρου «ΖΩΗ» και την υποστήριξη αποτελεσματικής συνεργασίας πολλαπλών ειδικοτήτων για κάθε ασθενή με στόχο την βέλτιστη συνεργασία των επιστημονικών πόρων του ιατρικού κέντρου με επίκεντρο τον ασθενή. Πολιτοπούλου Μαίρη
2
ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΒΑΣΗΣ Μπορούν να προσδιοριστούν έξι κύριες φάσεις της διαδικασίας σχεδιασμού μιας βάσης δεδομένων: Συλλογή
και ανάλυση απαιτήσεων.
Εννοιολογικός
Επιλογή
σχεδιασμός βάσης δεδομένων.
συστήματος διαχείρισης βάσεων δεδομένων.
Απεικόνιση
στο μοντέλο δεδομένων ( ονομάζεται και λογικός σχεδιασμός βάσης δεδομένων). Φυσικός
σχεδιασμός βάσης δεδομένων.
Υλοποίηση
συστήματος βάσης δεδομένων και ρύθμιση.
Πολιτοπούλου Μαίρη
3
ΣΥΛΛΟΓΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ
Έρευνα σχετικά με το επίπεδο εξοικείωσης των εργαζομένων με τη ΒΔ (ερωτηματολόγια: συλλογή στοιχείων σχετικά με τις επιθυμίες και τους προβληματισμούς τους).
Μετάπτωση στοιχείων από το προηγούμενο σύστημα (πχ. Δημογραφικά στοιχεία και κινήσεις ασθενών, χρεωμένα φάρμακα και υλικά, σύνολο εξετάσεων.
Η δομή του ιατρικού κέντρου (γραμματεία, διευθυντής, στοιχεία ιατρών, κλινικές).
Στοιχεία που αφορούν τον ασθενή Προσωπικά στοιχεία Στοιχεία νοσηλείας Στοιχεία εξέτασης Στοιχεία φαρμακευτικής αγωγής Ιατρικό ιστορικό Πολιτοπούλου Μαίρη
4
ΣΥΛΛΟΓΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ
Nα καταγράφεται οποιαδήποτε κίνηση του ασθενή όσον αφορά την αλλαγή θαλάμων, χειρουργεία.
Ο ιατρικός και χρεωστικός (οικονομικός) φάκελος του ασθενούς θα πρέπει να ενημερώνεται με εύχρηστο και κατανοητό τρόπο.
Το σύστημά πρέπει να διευκολύνει την συστηματική νοσηλευτική παρακολούθηση του ασθενούς και έπειτα να μπορεί να δώσει με ευκολία ιατρικά πορίσματα και αποτελέσματα εξετάσεων.
Σχεδιασμός απλών και σύνθετων ερωτημάτων που θα φτιάξουμε στην βάση δεδομένων θα βοηθήσει στην ομαλή επικοινωνία των εργαζομένων, αλλά και την επικοινωνία τους με τους ασθενείς.
Πολιτοπούλου Μαίρη
5
ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε μία αφαιρετική , αλλά πλήρης περιγραφή του τμήματος του μικρόκοσμου που θα αναπαρασταθεί στην βάση δεδομένων. Αυτή η περιγραφή γίνεται, με την χρήση ενός γραφικού συμβολισμού που είναι γνωστός ως διαγράμματα ΟΣ (ER diagrams).
Προσπάθεια για ξεκαθάρισμα των εννοιών
Εύρεση και καταγραφή των Οντοτήτων της βάσης, των μεταξύ τους Συσχετίσεων καθώς και των Εννοιολογικών Κανόνων (semantic rules) που πρέπει να ικανοποιούν
Το ER διάγραμμα για την βάση δεδομένων του ιατρικού κέντρου «ΖΩΗ» παρουσιάζεται παρακάτω :
Πολιτοπούλου Μαίρη
6
Πολιτοπούλου Μαίρη
7
ΛΟΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Το εννοιολογικό σχήμα μετασχηματίζεται από το υψηλού επιπέδου μοντέλο δεδομένων στο μοντέλο δεδομένων υλοποίησης. Αυτό το βήμα λέγεται λογικός σχεδιασμός της βάσης δεδομένων (logical database design) ή απεικόνιση των μοντέλων δεδομένων (data model mapping) Σύμφωνα λοιπόν με τους κανόνες για το κλειδί της συσχέτισης, προκύπτουν τα εξής: ΑΣΘΕΝΗΣ (κωδικός Ασθενή, επώνυμο, όνομα, πατρώνυμο, φύλο, ημ/νια γεννήσεως, τόπος γεννήσεως, τόπος διαμονής, διεύθυνση, τκ, οικογενειακή κατάσταση, επάγγελμα, ΑΜΤ, ασφαλιστικό ταμείο, τηλέφωνο)
ΙΑΤΡΟΣ (ΑΔΤ ιατρού, ειδικότητα, επώνυμο, όνομα, πατρώνυμο, φύλο, ημ/νια γεννήσεως, τόπος διαμονής, διεύθυνση κατοικίας, τκ, οικογενειακή κατάσταση, ΑΜ, ΦΕΚ-ημ/νια διορισμού, ημ/νια ορκομωσίας, σταθερό τηλέφωνο, κινητό, email)
ΚΛΙΝΙΚΗ (κωδικός κλινικής, ονομασία, τηλέφωνο γραμματείας)
ΙΑΤΡΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ (κωδικός ιατρικού ιστορικού, αλλεργίες, παιδικές νόσοι, κάπνισμα, κληρονομικότητα)
ΦΑΡΜΑΚΑ (κωδικός φαρμάκου, περιγραφή, ημ/νια παραλαβής, ποσότητα παραλαβής, υπόλοιπο, ημ/νια λήξης) Πολιτοπούλου Μαίρη
8
ΛΟΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ
ΔΩΜΑΤΙΟ (κωδικός δωματίου, περιγραφή, όροφος)
ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ (κωδικός εξοπλισμού, περιγραφή)
Έχει [ΑΣΘΕΝΗΣ-ΙΑΤΡΙΚΟ κωδικός ιατρικού ιστορικού)
Παίρνει [ΑΣΘΕΝΗΣ-ΦΑΡΜΑΚΑ] (κωδικός φαρμάκου, κωδικός ασθενή, ημ/νια χορήγησης, συνταγή, ποσότητα, επιπλοκές, χρέωση)
Νοσηλεύεται [ΑΣΘΕΝΗΣ-ΔΩΜΑΤΙΟ] (κωδικός ασθενή, κωδικός δωματίου, αριθμός εισιτηρίου, ημ/νια εισαγωγής, ημ/νια εξόδου, χειρουργική επέμβαση, παρατηρήσεις εξόδου)
Εξετάζει [ΙΑΤΡΟΣ-ΑΣΘΕΝΗ] (ΑΔΤ ιατρού, κωδικός ασθενή, κωδικός εξέτασης, ημ/νια εξέτασης, είδος, ένδειξη εισαγωγής, τελική διάγνωση)
Εργάζεται [ΚΛΙΝΙΚΗ-ΙΑΤΡΟΣ] (ΑΔΤ ιατρού, κωδικός κλινικής)
Διευθύνει [ΚΛΙΝΙΚΗ-ΙΑΤΡΟΣ] (κωδικός κλινικής, ΑΔΤ ιατρού)
Έχει [ΚΛΙΝΙΚΗ-ΔΩΜΑΤΙΟ] (κωδικός δωματίου, κωδικός κλινικής)
Έχει [ΚΛΙΝΙΚΗ-ΕΞΟΠΛΙΣΜΟ] (κωδικός εξοπλισμού, κωδικός κλινικής)
ΙΣΤΟΡΙΚΟ]
Πολιτοπούλου Μαίρη
(κωδικός
9
ασθενή,
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΠΙΝΑΚΩΝ Σύμφωνα με τους κανόνες μετάβασης από ΔΟΣ σε πίνακες έγινε επιλογή των πινάκων που θα δημιουργηθούν με τις ανάλογες απορροφήσεις.
Προέκυψαν λοιπόν 10 πίνακες.
Κατά την σχεδίαση του κάθε πίνακα ορίστηκαν πεδία που τους χαρακτηρίζουν, οι ιδιότητές τους, καθώς και το κλειδί συσχέτισης του κάθε πίνακα.
Στην συνέχεια παρουσιάζεται ένα παράδειγμα σχεδίασης πίνακα.
Πολιτοπούλου Μαίρη
10
Ο πίνακας ΝΟΣΗΛΕΙΑ
Προβολή σχεδίασης
Πολιτοπούλου Μαίρη
11
Ο πίνακας ΝΟΣΗΛΕΙΑ
Πολιτοπούλου Μαίρη
12
Ο πίνακας ΝΟΣΗΛΕΙΑ
Προβολή φύλλου δεδομένων Πολιτοπούλου Μαίρη
13
ΕΓΚΑΘΙΔΡΥΣΗ ΣΧΕΣΕΩΝ Οι σχέσεις δίνουν την δυνατότητα να επιλέξουμε εγγραφές ταυτόχρωνα από διαφορετικούς πίνακες.
Πολιτοπούλου Μαίρη
14
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΩΝ
Η δημιουργία ερωτημάτων καλύπτει την ανάγκη να μπορεί κάποιος να θέσει κριτήρια σε έναν ή περισσότερους πίνακες και έτσι να επιλεγούν συγκεκριμένες εγγραφές (αυτές που ικανοποιούν τα κριτήρια).
Στην παρούσα πτυχιακή εργασία, αφού μελετήθηκαν οι ανάγκες του ιατρικού κέντρου, δημιουργήθηκαν ενδεικτικά 22 ερωτήματα (εικόνα 6-12).
Στη συνέχεια παρουσιάζονται 3 παραδείγματα ερωτημάτων αναλύοντας τον τρόπο σχεδίασης τους καθώς και τα αποτέλεσμά τους. Πολιτοπούλου Μαίρη
15
ΕΡΩΤ.5ο: Να βρεθεί πόσες μέρες έμεινε στο ιατρικό κέντρο κάποιος ασθενής.
Προβολή σχεδίασης
Πολιτοπούλου Μαίρη
16
ΕΡΩΤ.5ο: Να βρεθεί πόσες μέρες έμεινε στο ιατρικό κέντρο κάποιος ασθενής.
Τιμές παραμέτρου
Παράδειγμα : Η ασθενής Αποστολοπούλου Ελένη
Πολιτοπούλου Μαίρη
17
ΕΡΩΤ.5ο: Να βρεθεί πόσες μέρες έμεινε στο ιατρικό κέντρο κάποιος ασθενής.
Προβολή φύλλου δεδομένων
Πολιτοπούλου Μαίρη
18
ΕΡΩΤ.18ο: Να βρεθούν οι εξετάσεις που έκανε συγκεκριμένος ιατρός σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
Πολιτοπούλου Μαίρη
19
ΕΡΩΤ.18ο: Να βρεθούν οι εξετάσεις που έκανε συγκεκριμένος ιατρός σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
• Προβολή σχεδίασης Πολιτοπούλου Μαίρη
20
ΕΡΩΤ.18ο: Να βρεθούν οι εξετάσεις που έκανε συγκεκριμένος ιατρός σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
• Τιμές παραμέτρων του ερωτήματος • Παράδειγμα: Ιατρός Μαρκίδου Ευθυμία στο χρονικό διάστημα από 1/1/2007 έως 31/12/2007 Πολιτοπούλου Μαίρη
21
ΕΡΩΤ.18ο: Να βρεθούν οι εξετάσεις που έκανε συγκεκριμένος ιατρός σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
Πολιτοπούλου Μαίρη
22
ΕΡΩΤ.22ο: Να βρεθεί η συνολική χρέωση συγκεκριμένου ασθενή.
Προβολή σχεδίασης
Πολιτοπούλου Μαίρη
23
ΕΡΩΤ.22ο: Να βρεθεί η συνολική χρέωση συγκεκριμένου ασθενή.
• Τιμές παραμέτρου • Παράδειγμα: Ο ασθενής Τσέλικας Θεόδωρος
Πολιτοπούλου Μαίρη
24
ΕΡΩΤ.22ο: Να βρεθεί η συνολική χρέωση συγκεκριμένου ασθενή.
• Προβολή φύλλου δεδομένων
Πολιτοπούλου Μαίρη
25
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΦΟΡΜΩΝ
Ένας εναλλακτικός τρόπος για να πραγματοποιηθεί η καταχώρηση, διόρθωση και διαγραφή εγγραφών είναι οι φόρμες. Αυτές συνδυάζουν α) την ευκολότερη καταχώρηση και β) την ταυτόχρονη καταχώρηση δεδομένων σε περισσότερους από 1 πίνακες (φόρμα-υποφόρμα).
Στη συνέχεια παρουσιάζεται 1 παράδειγμα φορμών
Πολιτοπούλου Μαίρη
26
Η ΦΟΡΜΑ «ΚΛΙΝΙΚΗ» Η Access δίνει την δυνατότητα να ενοποιηθούν δύο διαφορετικές φόρμες σε μία όταν αυτές βασίζονται σε δύο διαφορετικούς πίνακες, οι οποίοι συνδέονται μεταξύ τους με σχέση 1-1 ή 1−∞.
Πολιτοπούλου Μαίρη
27
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΚΘΕΣΕΩΝ
Οι εκθέσεις εμφανίζονται είτε σε προεπισκόπηση εκτύπωσης, είτε σε προβολή σχεδίασης και μπορούν να δημιουργηθούν είτε για πίνακες, είτε για ερωτήματα. Στην παρούσα βάση δεδομένων δημιουργήθηκαν ενδεικτικά επτά εκθέσεις
Στη συνέχεια παρουσιάζεται 1 παράδειγμα εκθέσεων
Πολιτοπούλου Μαίρη
28
Η ΕΚΘΕΣΗ «ΙΑΤΡΟΣ» Στην έκθεση ΙΑΤΡΟΣ καθορίστηκε ομαδοποίηση εγγραφών με βάση τον κωδικό της κάθε κλινικής και την ειδικότητα του κάθε ιατρού.
Πολιτοπούλου Μαίρη
29
Η ΕΚΘΕΣΗ «ΙΑΤΡΟΣ» Επιπλέον κατά την σχεδίαση και συγκεκριμένα στο υποσέλιδο έκθεσης τοποθετήθηκε ο τύπος : Πλήθος ιατρών ιατρικού κέντρου = πλήθος ([ΑΔΤ ιατρού]).
Πολιτοπούλου Μαίρη
30
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Για την εξασφάλιση της επιτυχίας ενός πληροφοριακού συστήματος, θα πρέπει συνεχώς να ελέγχεται και να ανανεώνεται ώστε να συμβαδίζει με τις τρέχουσες ανάγκες και τις νέες τεχνολογικές δυνατότητες.
Ωστόσο η θεμελίωση σωστών βάσεων κατά τον αρχικό σχεδιασμό ενός τέτοιου συστήματος, φαίνεται να είναι ο πλέον σημαντικός παράγοντας που καθορίζει την επιτυχία ή όχι των συστημάτων πληροφορικής.
Πολιτοπούλου Μαίρη
31
Τ Ε Λ Ο Σ
Πολιτοπούλου Μαίρη
32