Declaración Ambiental Concello Ponte Caldelas by Concello Ponte Caldelas Concello Ponte Caldelas

DECLARACIÓN AMBIENTAL EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS OUTUBRO 2008- SETEMBRO 2009

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009

ÍNDICE 1.

PRESENTACIÓN .............................................................................................. 4 1.1

DESCRICIÓN DO CONCELLO ................................................................................4

Datos demográficos.................................................................................................................6 Datos socioeconómicos ...........................................................................................................6 Patrimonio natural...................................................................................................................7 Arquitectura civil e relixiosa ....................................................................................................8 1.2

ORGANIZACIÓN E COMPETENCIAS....................................................................9

1.3

EMPRAZAMENTO DAS INSTALACIÓNS............................................................. 12

1.4

ORGANIGRAMA....................................................................................................... 14

1.5.

DISPONIBILIDADE DA DECLARACIÓN ............................................................. 16

SISTEMA DE XESTIÓN AMBIENTAL……………………………………....16

INVESTIMENTOS E CAMPAÑAS DE COMUNICACIÓN AMBIENTAL17

POLÍTICA AMBIENTAL ................................................................................ 30

4.1

INTRODUCCIÓN..................................................................................................... 30

4.2

POLÍTICA AMBIENTAL.......................................................................................... 31

ASPECTOS AMBIENTAIS .............................................................................. 32 5.1

ASPECTOS DIRECTOS ........................................................................................... 33

5.2

ASPECTOS INDIRECTOS ...................................................................................... 36

5.3

ASPECTOS POTENCIAIS ....................................................................................... 36

COMPORTAMENTO AMBIENTAL ............................................................. 36 6.1.

CONSUMO DE ENERXÍA ELÉCTRICA................................................................ 36

6.2.

CONSUMO DE AUGA .............................................................................................. 39

6.3.

CONSUMO DE MATERIAIS ................................................................................... 40

6.4.

CONSUMO DE COMBUSTIBLE............................................................................. 43

6.5.

CONTROL DAS EMISIÓNS .................................................................................... 45

6.6.

CONTROL DOS VERTIDOS ................................................................................... 45

6.7.

XERACIÓN DE RESIDUOS.......................................................................................45

6.8.

XESTIÓN DE RESIDUOS……………………………………………………………47

- 2/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009 7.

OUTROS FACTORES AMBIENTAIS ............................................................ 47 7.1.

REQUISITOS LEGAIS.............................................................................................. 47

7.2.

COMPROMISOS VOLUNTARIOS .......................................................................... 48

7.3.

PLANS DE EMERXENCIA AMBIENTAIS............................................................. 49

7.4.

FORMACIÓN ............................................................................................................ 49

7.5.

COMUNICACIÓN .................................................................................................... 50

PROGRAMA DE XESTIÓN AMBIENTAL ....................................................51

VALIDACIÓN E VERIFICACIÓN AMBIENTAL ........................................ 60

10.

CONTROL DE FIRMAS.............................................................................. 60

- 3/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009

1. PRESENTACIÓN Os Concellos son Entidades Básicas da organización territorial do Estado e canle inmediata de participación cidadán en asuntos públicos, tal e como indica a Lei Reguladora de Bases do Réxime Local. Entre as competencias que dita lei atribúe ós Concellos, están as de control, protección e xestión do medio ambiente. A preocupación crecente dos cidadáns polo medio ambiente constitúe unha tendencia social que involucra ós organismos públicos no seu papel de representantes e xestores do medio ambiente como dominio público, á cal non é alleo o Concello de Ponte Caldelas. O Concello, como resposta a esta demanda social, nun primeiro paso incorpora a variable ambiental na súa xestión, a través da implantación dun Sistema de Xestión Ambiental. Ademais, o Concello firmou a adhesión ás seguintes redes:

1.1

Rede galega de concellos pola sustentabilidade: Instrumento necesario para consolidar os procesos de sustentabilidade local e poñer á disposición dos concellos todos os instrumentos necesarios que permitan que os cidadáns e os pobos aposten polo desenvolvemento sustentable como obxectivo de futuro

Rede de cidades e municipios polo clima: Ten por obxecto promover as políticas de sostibilidade e a protección do clima, nos eixes básico de actuación: mobilidade, edificación e planificación urbana, enerxía e xestión de residuos.

Rede de gobernos locais + Biodiversidade 2010: Ten por obxecto promover as políticas locais para a conservación e o uso sostible da biodiversidade e a conservación do patrimonio natural.

DESCRICIÓN DO CONCELLO O termo municipal de Ponte Caldelas recibe o seu nome seguramente da antiga ponte sobre o río Verdugo. Este concello, que está composto por nove parroquias (Anceu (Santo André), Castro Barbudo (Santa María), Caritel (Santa María), Forzáns (San Fiz), A Insua (Santa Mariña), Xustáns (San Martiño), Taboadelo (Santiago), Tourón (Santa María) e Ponte Caldelas (Santa Eulalia)) e ocupa unha superficie de 87 km2, limita ao norte co concello de Cotobade; ao sur con Fornelos de Montes e Soutomaior, ao leste coa Lama e ao oeste coa capital provincial, Pontevedra.

- 4/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009

O terreo de Ponte Caldelas é abrupto. As maiores altitudes localízanse nos bordos dos concellos; a serra da Castrelada (633 m); a Fracha (545 m); Couto da Brea (536 m) e Penarada (544 m). As características xeográficas máis importantes derivan dos leitos dos ríos Verdugo e o Oitaven.

No que respecta ás características climáticas, o concello presenta un clima oceánico caracterizado por unha forte humidade e abondosas choivas.

- 5/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009

Demografía O Concello de Ponte Caldelas, segundo datos do padrón do ano 2005 (fonte IGE), ten unha poboación de 6.515 habitantes cunha densidade media de 74,88 hab./km2. Do número total de habitantes, un 51,11% son mulleres e un 48,89% son homes. A maior parte dos residentes son nacidos no concello (75,74%), un 12,61% naceron noutros concellos da provincia, un 3,20% noutra provincia galega, un 2,17% noutra Comunidade Autónoma e un 6,24% no estranxeiro.

Estrutura da población segundo grupos de idade (Fonte: INE periodo 2005)

Datos socioeconómicos A situación xeográfica do concello de Ponte Caldelas é un factor determinante na súa configuración económica. Moi próximo aos circuítos da economía dinámica das Rías Baixas, apenas sufriu a despoboación habitual dos concellos do interior de Galiza. A base económica do concello descansa sobre o sector terciario, onde se concentra a maior parte da poboación ocupada. Este sector está representado principalmente na capital municipal e centra numerosos servizos de tipo administrativo, comercial, educativo, de lecer... pero o comercio e a hostelaría son os máis importantes. O sector secundario está representado por industrias fundamentalmente manufactureiras. Ademais, a recente dinamización do sector comercial fomentou o crecemento do subsector construtivo que tamén dá ocupación a unha parte importante da poboación activa. O tecido industrial de Ponte Caldelas complétase coa implantación do polígono da Reigosa, cunha superficie de preto de 500.000 metros cadrados, que se desenvolverán por fases. O

- 6/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009 parque

industrial

pode

considerarse

como

elemento

estratéxico

dentro

desenvolvemento económico e comercial do municipio; contará con máis de 284.000 metros cadrados de superficie de uso industrial e comercial, un parque deportivo, unha zona de equipamento social e comercial, zonas verdes, unha rede viaria e de aparcamentos e un Centro Intermodal de Transportes.

Poboación ocupada por subsectores de actividade económica (Fonte IGE 2001)

Patrimonio natural A beleza natural da súa paisaxe destaca polo contorno do río Verdugo, que atravesa o municipio. O percorrido pola súa canle, de augas cristalinas, convida a gozar de calquera actividade que implique o contacto directo coa natureza. Cómpre salientar neste sentido os tranquilos e acougados paseos por lugares tan característicos como son os pasos da Fraga, os diferentes encoros -como o do Inferno en Taboadelo que presenta unha paisaxe de senlleira beleza- ou a praia fluvial da Calzada moi concorrida no verán.

- 7/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009

Ligados ao río Verdugo atópanse algúns sendeiros, case esquecidos, que discorren ao longo do curso fluvial, nalgúns casos atravesado por pasos e pontellas, que antano unían as diferentes aldeas ou que eran a vía de comunicación para chegar aos mercados e feiras. Algúns destes camiños conservan o seu empedrado secular. O carácter montañoso do concello fai que se atopen numerosos miradoiros para admirar a beleza do contorno. Destaca o de Castrelada, desde o que se obtén unha fermosa vista das terras do concello. Tampouco se debe prescindir das vistas que se divisan desde o miradoiro do Sagrado Corazón, na parroquia de Ponte Caldelas, e o de Cristo Rei, na parroquia de Xustáns. O Concello de Ponte Caldelas aséntase sobre un abrupto terreo montañoso no que as principais elevacións sitúanse nos límites do municipio: Serra de Castrelada (633 m), A Fracha (545 m), Couto da Brea (536 m) e Penarada (544 m).

Arquitectura relixiosa e civil Como acontece noutros moitos concellos galegos, en Ponte Caldelas destacan, desde o punto de vista monumental as construcións de carácter relixioso. Así, por exemplo, pódese mencionar a igrexa románica de Santa María de Tourón, que data de finais do século XII e que aínda conserva desta arte a fachada e o arco do presbiterio. No exterior dun dos seus muros atesoura o escudo de armas dos pazos de Probén. Pero se algún templo salienta entre os demais no concello, ese é o da parroquial de Santa Eulalia, de estilo barroco. No seu interior destaca un retablo de pedra, obra de Manuel González, canteiro da comarca e autor tamén do Calvario de Barbudo e da fonte situada na praciña do Bispo, no centro da vila. O Calvario consta de tres cruces de máis de dous metros e medio de altura. Na cruz que ocupa o centro do conxunto escultórico represéntase a Cristo crucificado e a un anxo recolléndolle o sangue, mentres que na parte posterior pode verse unha imaxe da Virxe do Rosario. Outras igrexas importantes son as de Insua (que inclúe un “vía crucis” de pedra ao redor do adro), ou a de Xustáns, conxunto de igrexa e cemiterio cun interesante cruceiro. Outras construcións relixiosas non carentes de encanto que podemos admirar son a capela do Sagrado Corazón de Xesús en Casteliño (sobre a que existe unha lenda que atribúe unha marca nunha pedra das inmediacións á pegada do cabalo do apóstolo Santiago), a capela de Santa Comba en

- 8/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009 Rebordelo, a capela do Cristo Rei en Xustáns e a capela de San Vicente en Parada que conta no seu interior cos restos dun interesante sepulcro antropomorfo. A arquitectura civil no concello de Ponte Caldelas caracterízase polo elevado número de casas singulares que atopamos. Trátase de construcións de tipo colonial ou indiano, que datan de mediados do século pasado e pertencen a emigrantes retornados. A maior parte delas atópanse en bo estado de conservación e outorgan un estilo case señorial á paisaxe das aldeas. Dentro das edificacións de carácter civil destacan os pazos do Pombal, cuxa construción remóntase ao último cuarto do século XVIII, e a antiga Casa da Inquisición, ambas as dúas na parroquia de Tourón. Na capital municipal atópase a ponte sobre o río Verdugo, construída a finais do século XVI e na que tivo lugar en 1809 unha histórica batalla contra as tropas francesas durante a Guerra da Independencia.

1.2

ORGANIZACIÓN E COMPETENCIAS

O Concello de Ponte Caldelas é unha entidade básica de organización territorial do Estado, e ten personalidade xurídica plena para a consecución dos seus fins. As competencias municipais están recollidas no articulo 25 da Lei 7/1985, de 2 de abril, Reguladora das Bases de Réxime Local (LRBRL), que atribúe unha ampla capacidade xenérica de actuación para promover actividades e prestar servizos. As materias nas que o municipio exerce competencias son: •

Seguridade nos lugares públicos.

•

Ordenación do tráfico de vehículos e persoas nas vías urbanas.

•

Protección civil, prevención e extinción de incendios.

•

Ordenación, xestión, execución e disciplina urbanística, promoción e xestión de vivendas, parques e xardíns, pavimentación de vías públicas urbanas e conservación de camiños rurais.

•

Patrimonio histórico-artístico.

•

Protección do medio ambiente.

•

Abastos, matadoiros, feiras, mercados e defensa de usuarios e consumidores.

•

Protección da salubridade pública.

•

Participación na xestión primaria da saúde.

•

Cemiterios e servizos funerarios.

- 9/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009 •

Prestación de servizos sociais e de promoción e reinserción social.

•

Subministración de auga e alumado público, servizos de limpeza viaria, de recollida e tratamento de residuos, rede de sumidoiros e tratamento de augas residuais.

•

Actividades ou instalacións culturais e deportivas, ocupación do tempo libre, turismo.

•

Participar na programación do ensino e cooperar coa Administración educativa na creación, construción e sostemento dos centros docentes públicos, intervir nos seus órganos de xestión e participar na vixilancia do cumprimento da escolaridade obrigatoria.

As competencias municipais concretas determínanse pola lexislación estatal ou autonómica, atribuíndose as que procedan en cada caso en función das características da actividade pública de que se trate e a capacidade de xestión da entidade municipal. No artigo 26 da LRBRL selecciónanse determinados servizos que, pola súa natureza básica para a satisfacción das necesidades veciñais, deben ser atendidos con carácter obrigatorio por todos os municipios e aqueles cuxa obrigatoriedade está en función do seu número de habitantes. Na seguinte táboa recóllense os servizos o Municipio de Ponte Caldelas debe prestar por si só ou asociado: COMPETENCIAS MUNICIPAIS DE RÉXIME LOCAL (Lei 7/1985, Tit. III, Art. 26) Competencias e Obrigas

Municipio Ponte Caldelas

Alumado Público.

Sí

Cemiterio.

Sí

Recollida de Residuos.

Sí

Limpeza viaria, abastecemento domiciliario de auga potable.

Sí

Rede de sumidoiros.

Sí

Acceso ós núcleos de poboación.

Sí

Pavimentación das vías públicas.

Sí

Control dos alimentos e bebidas.

Sí

Parque público.

Sí

Biblioteca.

Sí

Mercado.

Sí

Tratamento de residuos.

Sí

- 10/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009

A LRBRL establece a posibilidade de que os municipios soliciten dispensa para a prestación dos servizos mínimos establecidos no artigo 26, previa solicitude á Comunidade Autónoma, naqueles casos en que resulte imposible ou de moi difícil cumprimento. Ademais das competencias propias do municipio, de acordo co artigo 27 da LRBRL, a administración estatal, autonómica ou doutras entidades locais poden delegar nos municipios o exercicio de competencias en materias que afecten aos seus intereses propios, sempre que supoña unha mellora na eficacia da xestión e alcáncese unha maior participación cidadá. As competencias delegadas exércense de acordo coa lexislación do Estado, as Comunidades Autónomas ou a regulamentación aprobada pola entidade local. No artigo 28 da LRBRL establécese que os municipios poden realizar actividades complementarias das propias doutras Administracións públicas e, en particular, as relativas á protección do medio ambiente, a educación, a cultura, a promoción da muller, a vivenda e a sanidade.

Afondando na súa preocupación pola protección do ambiente a Asociación de Desenvolvemento Rural PRODER II- Comarca de Pontevedra (ADR), no que se atopa o Concello de Ponte Caldelas, decidiu colaborar coa Consellería de Medio Ambiente e Desenvolvemento Sostible no desenvolvemento dunha experiencia piloto, para integrar as accións susceptibles de ser promovidas ou apoiadas polas administracións municipal e autonómica cara ao deseño dun desenvolvemento local sostible. Para ilo elaboraranse, de forma simultánea e harmonizada, os instrumentos que ámbalas dúas poden desenvolver para a planificación da sostibilidade (Avaliación estratéxica, Axendas 21 local e escolar, educación ambiental, instrumentos de sostibilidade empresarial, de gobernanza municipal, etc), co fin de formular un "plan integrado de sostibilidade Comarcal". Para elo creouse unha Axencia Comarcal de Sostibilidade, co persoal necesario para o seu funcionamento e cos obxectivos de prestar a súa máxima colaboración para o desenvolvemento de todas as actuacións, procurando a participación máis ampla posible de todos os sectores da sociedade, e especialmente do empresarial, o educativo e todo tipo de asociacións. Dentro desta experiencia piloto intégrase a implantación do Sistema de Xestión Ambiental e a Axenda 21 Comarca de Pontevedra xunto cos concellos de Poio, Ponte Caldelas e Vilaboa que forman o ADR.

- 11/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009 Este Plan debe ser o instrumento básico de decisión nas actividades de goberno do Concello, definindo liñas de acción específicas, que coordinen os recursos e esforzos provenientes das distintas Administracións públicas e das diversas áreas de goberno municipal para satisfacer todas las necesidades comúns, e que serán consideradas de carácter prioritario, non só pola Administración local senón tamén polas de orden superior, e que por tanto recibirán a Ponte Caldelas preferente destas para a súa execución. Deste xeito, os municipios ou entidades locais nos que se leva a cabo esta experiencia reciben a denominación de "Núcleos de sostibilidade integrada", que os identifica como preferentes na percepción de axudas ou na execución de investimentos de carácter medioambiental por parte da Consellería de Medio Ambiente e Desenvolvemento Sostible, así como nas que puideran realizar outros departamentos da Xunta de Galicia e que tiveran relación coa execución de dito "plan integrado de sostibilidade Comarcal". Dentro deste proxecto, o Concello de Ponte Caldelas firmou recentemente unha Declaración Institucional de Compromiso de Implantación de Políticas Municipais encamiñadas a acadar a sustentabilidade no Concello de Ponte Caldelas.

1.3

EMPRAZAMENTO DAS INSTALACIÓNS

O Sistema de Xestión Ambiental, dentro do seu alcance, engloba as actividades realizadas na Casa do Concello e na Casa de Cultura. CENTRO

Casa do Concello

DIRECCIÓN

Avda. De Galicia, 17

CÓDIGO POSTAL

36820

LOCALIDADE

Ponte Caldelas

PROVINCIA

Pontevedra

CENTRO

Casa de Cultura

DIRECCIÓN

Rúa do Emigrante, s/n

CÓDIGO POSTAL

36820

LOCALIDADE

Ponte Caldelas

PROVINCIA

Pontevedra

- 12/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009 Tanto a Casa do Concello como a Casa de Cultura atópanse no núcleo urbán de Ponte Caldelas. A Casa do Concello conta con dúas plantas, na planta baixa sitúanse as ofinas e na planta alta a alcaldía, o salón de plenos e o archivo. Este edificio foi reformado no ano 2002, polo que as súas instalacións atópanse en bo estado.

Casa de Cultura

Casa do Concello

A Casa de Cultura atópase na alameda de Ponte Caldelas, xunto ó río Verdugo. Conta con dúas plantas e baixo cuberta. Na planta baixa atópanse aulas nas que se fan distintas actividades, así como unha sala de exposicións e a oficina de información xuvenil. Na primeira planta atópase a biblioteca e a planta baixo cuberta utilízase como almacén de material e nela está a caldeira e os depósitos de combustible.

Casa do Concello

Casa da Cultura

- 13/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009

1.4

ORGANIGRAMA

O total do persoal que realiza o seu traballo nas instalacións dentro do ámbito do Sistema é de aproximadamente 17 persoas. O Alcalde é quen asume a máxima responsabilidade da Xestión Medioambiental e delega no Técnico Local de Emprego a competencia de asegurar que o Sistema de Xestión Medioambiental é entendido, implantado e posto ó día por tódolos niveis do Concello e que cada responsable das diferentes áreas organizativas o coñece a fondo e asume a responsabilidade de cumplilo e facelo cumprir a todo o persoal ó seu cargo. A continuación se presenta o organigrama do Concello e sinálase en vermello os servizos incluídos no alcance do sistema:

- 14/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009

- 15/60 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009

1.5.

DISPONIBILIDADE DA DECLARACIÓN

O obxectivo da Declaración Medioambiental é facilitar ó público e a outras partes interesadas información medioambiental respecto do impacto e do comportamento ambiental do Concello e a mellora permanente do comportamento en materia de medio ambiente. A declaración Medioambiental debe estar accesible ó público e para elo, o Concello de Ponte Caldelas fai uso dos seguintes métodos: a. Publicación en formato electrónico na páxina web do concello: www.pontecaldelas.org b. Publicación en formato papel dispoñible en: 1. Concello de Ponte Caldelas 2. Casa de Cultura de Ponte Caldelas Distribución de copias a tódolos estamentos que a soliciten Poñela a disposición de todas aquelas persoas (tanto persoal do Concello como veciños e visitantes do municipio) que a requiran.

2. SISTEMA DE XESTIÓN AMBIENTAL O Sistema de Xestión Ambiental (SXA) implantado, está articulado en base ós requisitos esixidos polo Regulamento Europeo 761/2001 (EMAS) e o Regulamento Europeo 196/2006 que modifica ó anterior. O sistema de xestión ambiental é o conxunto de documentos polo cal o Concello de Ponte Caldelas define a política, estratexia, directrices e obxectivos ambientais para que cada persoa xestione a súa actividade diaria coa máxima garantía para o medio ambiente e mellore continuamente os aspectos ambientais das actividades, e servizos da organización.

O sistema inclúe os seguintes documentos: •

Quen é o Concello de Ponte Caldelas e que fai na súa xestión ambiental (Manual e Política ambientais)

•

As regras de actuación ambientais (Instrucións ambientais) que o Concello de Ponte Caldelas desexa lograr a curto e longo prazo (Plans, Programas e Obxectivos)

•

Seguimento e Resultados (Rexistros, Indicadores, e outras evidencias)

O sistema de xestión ambiental implantado, apóiase de forma clara na análise ambiental que se revisa periodicamente. Desta análise o sistema toma moitos datos que serán claves para o seu correcto funcionamento. O alcance do Sistema de Xestión Ambiental implantado no Concello de Ponte Caldelas é o seguinte:

- 16/60 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009 Ö Instalacións: Casa do Concello e Casa de Cultura Ö Servicios da Casa do Concello: • •

•

Secretaría, Rexistro, Tesourería e Intervención o Concello Axencia de Desenvolvemento Local (promoción e búsqueda de emprego, axuda e asesoramento para a constitución de empresas e asociacións veciñais, bolsa de emprego, orientación laboral, realización de xornadas relacionadas co desenvolvemento sostible e o núcleo de sostibilidade) Servicios sociais

Ö Servicios da Casa de Cultura: •

A prestación dos servizos de xestión da biblioteca, organización de actividades lúdicas, cursos e exposicións e información xuvenil.

O Sistema de Xestión Ambiental proposto, apóiase nos seguintes elementos básicos: Ö A xestión ambiental como instrumento crave para executar a política ambiental do Concello de Ponte Caldelas. Ö As auditorías ambientais como instrumento de xestión para comprobar o funcionamento do Sistema. Ö A declaración ambiental. Ö A validación do SXA, por parte de verificadores ambientais, para outorgar validez oficial ao Sistema. En anos sucesivos o Concello de Ponte Caldelas procederá á ampliación do alcance do Sistema de xestión ambiental a outros servizos e áreas do Concello. Dado a pouca rodaxe do sistema de xestión ambiental e ó non dispor de datos durante un ano para facer as valoracións oportunas, estase á espera de ver os resultados antes de ampliar o alcance do sistema a outros servicios do Concello de Ponte Caldelas.

3. INVESTIMENTOS E CAMPAÑAS DE COMUNICACIÓN AMBIENTAL Ó longo do ano 2007, 2008 e 2009 o Núcleo de Sostibilidade, en colaboración cos concellos integrantes do mesmo, realizou unha serie de actividades de comunicación e concienciación cidadana de carácter ambiental. A continuación faise un resumo das mesmas, realizadas durante os últimos meses do ano 2008 e do ano 2009 nos Concellos que forman parte do Núcleo de Sostibilidade e, en particular, no Concello de Ponte Caldelas.

- 17/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009 INVESTIMENTOS No marco do convenio de colaboración subscrito entre a ADR e a Concellería de Medio Ambiente e Desenvolvemento Sostible, inclúese, entre as actuacións a acometer polos concellos, a realización de investimentos en materias de: 1.SOSTIBILIDADE NO MEDIO NATURAL Promoción de estratexias, plans e programas de ordenación do territorio municipal, baseados no desenvolvemento sostible que garantan a súa vez a funcionalidade e dinámica ecolóxica dos territorios naturais presentes no Conello de Ponte Caldelas. Entre finais do 2008 e o longo do 2009 acometeuse o proxecto denominado “Proxecto de Desenvolvemento sostible nos ecosistemas fluviais da Comarca”. Este proxecto xurdiu como unha acción fronte a ameaza que ten hoxe en día a biodiversidade pola presencia de especies exóticas invasoras. As especies exóticas invasoras son a segunda causa a nivel mundial de perda de biodiversidade. Co proxecto, tratouse de abordar a conservación dos ecosistemas naturais dende a sostibilidade acometendo actuacións medioambientais, sociais e no eido económico. No Concello de Ponte Caldelas especies como o bambú e a herba da Pampa son as máis perigosas. Este proxecto foi galardoado no Congreso Nacional de Medio Ambiente CONAMA 09 no mes de decembro de 2008 co Accésit o I Premio de Sostibilidade Local.

- 18/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009

ACTUACIÓNS MEDIO AMBIENTAIS

-Inventario -Eliminación de especies vexetais exóticas invasoras, restauración con especies autóctonas

-Rutas sostibles Invasión de Acacia no río Verdugo. Concello de Ponte Caldelas

ACTUACIÓNS SOCIAIS

-Plans de participación cidadana

-Obradoiros de biodiversidade

Cartel e imaxe dos obradoiros desenvolvimos no río Verdugo. Concello de Ponte Caldelas

ACTUACIÓNS NO SECTOR ECONÓMICO

-Xornada técnica para o sector económico implicado na distribución de especies invasoras

Díptico da xornada

- 19/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009 2.EFICIENCIA ENERXÉTICA E USO EFICIENTE DE ENERXÍA. Dentro da liña de investimentos en eficiencia enerxética este ano 2009 e enmarcado no Plan Integrado de Sostibilidade Comarcal, a proposta do Núcleo de Sostibilidade é levar a cabo un proxecto denominado Núcleo Enerxético. Os obxectivos deste proxecto son tres:Concienciación dos demandantes de enerxía, Reducción do consumo enerxético, Eficiencia no uso das distintas fontes de enerxía. O cumprimento dos obxectivos mediante accións sociais e no eido económico, conleva unha mellora ambiental o evitar a emisión de gases de efecto invernadero.

Aforro de combustibles fósiles-Reducción da emisión de gases de efecto invernadero

ACTUACIÓNS MEDIOAMBIENTAIS

ACTUACIÓNS NO SECTOR ECONÓMICO

Auditoría Enerxética pasa por realizar unha identificación de servicios, sistemas e equipos consumidores, detección de ineficiencias e realizar unha proposta de cambios tecnolóxicas e de xestión. A auditoría do Concello de Ponte Caldelas realizouse na Casa do Concello, nas instalacións deportivas (Campo de fútbol e Pavillón Chan da Barcia) e nas tres liñas de alumeado de maior consumo.

Auditoría do alumeado público Concello de Ponte Caldelas

Instalación de Enerxía Renovable, no marco desta auditoría vaise realizar a finais deste ano 2009 unha instalación de enerxía solar térmica no Campo de fútbol Chan da Barcia e tamén unha instalación de enerxía solar fotovoltaica para automatizar a cloración nun depósito de auga illado. Diagnóstico Enerxético dos centros docentes dos concellos do Núcleo de Sostibilidade. Estes centros atópanse enmarcados dentro do sector terciario, que son os responsables do 9% do consumo enerxético final en España. O diagnóstico realizouse no CEIP Cordo Boullosa, IES de Ponte Caldelas e CEIP A Reigosa. Diagnose no IES de Ponte Caldelas Concello de Ponte Caldelas.

- 20/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009

Aforro de combustibles fósiles-Reducción da emisión de gases de efecto invernadero

ACTUACIÓNS MEDIOAMBIENTAIS

ACTUACIÓNS SOCIAIS

Día Mundial do Medio Ambiente e posto que este ano o traballo do Núcleo céntrase na enerxía, entregouse os rapaces un díptico sobre como aforrar enerxía na escola Díptico que entregouse no CEIP Cordo Boullosa, IES de Ponte Caldelas e CEIP A Reigosa. Concello de Ponte Caldelas

Cursos de Conducción Eficiente: aplicando unha serie de técnicas de conducción, redúcese o consumo de combustible e a contaminación medioambiental. Estes cursos ofertáronse o persoal dos concellos, o profesorado e o público en xeral.

No marco deste proxectos vanse realizar cara final de ano unhas Charlas sobre aforro de enerxía no fogar dirixidas o público en xeral, e porase a disposición pública un Servicio Informativo sobre as axudas do INEGA .

- 21/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009 CAMPAÑAS DE SENSIBILIZACIÓN

1.PÁXINA WEB

A través da Axencia Comarcal de Sostibilidade realizouse a ampliación dos contidos da web da ADR con información dos traballos do NSI tanto no Concello de Ponte Caldelas como nos demais concellos integrantes do Núcleo de Sostibilidade. Esta campaña trata de establecer unha nova canle de participación e difusión á cidadanía de temas medioambientais.

- 22/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009 2. ANUNCIOS SOSTIBLES

Nesta campaña, incluíronse nos correos electrónicos do NSI anuncios sobre prácticas sostibles para dar maior difusión os hábitos sustentables entre a poboación.

- 23/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009

3.INTERCAMBIO AMBIENTAL

EXPERIENCIAS

LOCAIS

EDUCACIÓN

A Rede galega de concellos pola sostibilidade organizou unha xornada chamada Intercambio de experiencias locais en educación ambiental, en febreiro de 2009 e invitou a participar como poñente o NSI Comarca de Pontevedra presentando o seu proxecto Desenvolvemento sostible nos ecosistemas fluviais de Barro, Poio, Ponte Caldelas e Vilaboa.

Díptico da xornada da Rede Galega de Sostibilidade.

- 24/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009

4. ESPAÑA SOLAR A Red Española de Ciudades por el Clima organizó o evento España Solar, unha plataforma de difusión entre a cidadanía, das actuacións que os Gobernos Locais da Red están levando a cabo no eido das enerxías renovables. Este evento tivo lugar do 22 o 26 de xuño e o NSI remitiu a secretaría unha ficha coas actuacións municipais do Concello de Ponte Caldelas e o resto dos concellos na implantación de enerxías renovables. España Solar es gran oportunidad para difundir entre la ciudadanía las actuaciones que los Gobiernos Locales de la Red estais llevando a cabo en materia de enerxías renovables.

Mostra da publicación de España Solar 09

- 25/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009

5. FORO DE SOSTIBILIDADE: ENERXÍAS E CAMBIO CLIMÁTICO Este Foro de sostibilidade celebrouse no Concello de Vilaboa como parte das actividades do NSI Comarca de Pontevedra, do que tamén formaron parte todos os cidadáns dos demais concellos do NSI, incluíndo o Concello de Ponte Caldelas. As actividades aparecen no cartel.

Cartel de información da actividade 6. FORO DE SOSTIBILIDADE: SOLIDARIEDADE Celebrouse o Foro da solidariedade no Concello de Ponte Caldelas no marco da Festa da troita, cunha exposición chamada “Fíos soltos na moda” e tamén realizouse un obradoiro sobre Cálculo de pegada ecolóxica. Deste foro do NSI Comarca de Pontevedra, forman parte todos os cidadáns dos demais concellos do NSI, incluíndo o Concello de Barro, no que celebrarase o Foro da Auga a finais do 2009.

- 26/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009

7.OBRADOIROS DE BIODIVERSIDADE NOS RÍOS DOS CONCELLOS DO NÚCLEO DE SOSTIBILIDADE DA COMARCA DE PONTEVEDRA Realizáronse 3 Obradoiros e 4 Charlas - Proxección do audiovisual nos centros de ensino do Concello de Barro e do Concello de Poio, na Casa de Cultura no caso do Concello de Ponte Caldelas e na Casa de Cultura de Ríomaior no Concello de Vilaboa.

Obradoiro de biodiversidade no IES de Barro no Concello de Barro

Obradoiro de biodiversidade na Casa de Cultura do Concello de Ponte Caldelas

Obradoiro de biodiversidade na ruta dos muíños da Freixa. Concello de Poio

- 27/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009 FESTA SOSTIBLE Pegadas cara a sostibilidade na XLIII Festa da Troita Ponte Caldelas 2009 O proxecto foi realizado na, XLII edición da Festa da Troita (30-31 de Maio 2009) co lema de “Pegadas cara á sostibilidade”, festa declarada de interese turístico. O proxecto foi unha colaboración entre o Núcleo de Sostibilidade Integrada da Asociación de Desenvolvemento Rural Proder II – Comarca de Pontevedra e o Concello de Ponte Caldelas. Propuxéronse e materializaronse unha serie innovacións nos procesos de consumo, emisión e participación pública para acadar unha Festa Gastronómica Sostible mediante os seguintes obxectivos: Obxectivo 1.: Residuo 0 Diminuíu a utilización de envases dun só uso, substituíndoos por cuncas de barro, o consumo de plásticos reduciuse tamén coa utilización de bolsas de tela e subministráronse pratos, panos de mesa e manteis compostables para que foran compostados o remate da festa no mini punto limpo. Obxectivo 2.: Máis Aforro Aforrouse enerxía introducindo alumeado de baixo consumo (leds) en toda a festa.

Cartel explicativo dos cambios realizados na festa Imaxe do alumeado de baixo consumo

- 28/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009

Obxectivo 3.: Máis Participación

Introdúxose o criterio da sostibilidade na temática dos concursos (redacción, fotografía e carteis) e informouse ó público participante dos cambios da festa (folleto da festa) e de cómo participar na xestión sostible da mesma (paneis informativos). Caseta de recollida de tickets onde aparece a información sobre os cambios da festa

Todos os cambios realizáronse traballando cos promotores (persoal técnico e político), voluntarios da festa, hostelería, feirantes, concursantes, colexios e público asistente, máis de 2.500 personas.

Minipunto limpo onde aparece a información sobre a xestión dos residuos a realizar polos participantes da festa. Obxectivo 4. : Máxima difusión

Imaxe da páxina web de laSexta onde aparece recollida a reportaxe realizada

Por último no folleto da festa incluíuse un artigo sobre os cambios na festa e as intencións de traballo cara a sostibilidade do concello. Todo este proceso tivo unha ampla cobertura na prensa tanto a nivel local como rexional, estando tamén presente a nivel nacional coa aparición dunha reportaxe nas Noticias La Sexta en horario de máxima audiencia.

- 29/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009

4. POLÍTICA AMBIENTAL 4.1

INTRODUCCIÓN

A Política Ambiental, baseada nos compromisos do Concello de Ponte Caldelas, establece a estratexia, os obxectivos xerais e os principios de acción dunha organización respecto do Medio Ambiente, incluídos o cumprimento de todos os requisitos regulamentarios pertinentes relativos ao medio ambiente e tamén o compromiso de mellorar de xeito continuo o comportamento ambiental. O obxecto deste apartado é recoller a Política Ambiental do Concello de Ponte Caldelas, na que se detallan os principios da organización. A Política Ambiental descrita neste apartado é aplicable a todas as actividades e servicios do Concello incluídos no alcance deste Sistema de Xestión Ambiental.

- 30/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009

4.2

POLÍTICA AMBIENTAL

O Concello de Ponte Caldelas (en diante CONCELLO), no seu desexo de promover un desenvolvemento respectuoso e adecuado co medio, adoptou a presente Política Ambiental que establece os criterios básicos de actuación nos cales se fundamenta o seu sistema de xestión e que se asenta en sete Principios Fundamentais: °

° °

O CONCELLO adquire o compromiso do estricto cumprimento da lexislación e regulamentación que sexa aplicable ás súas actividades e áreas, así como daqueles requisitos que esta subscriba voluntariamente. Así mesmo, adquire o compromiso do avance continuo do comportamento ambiental e da eficacia do Sistema de Xestión Ambiental implantado. As características das actividades desenvolvidas no CONCELLO esixen prestar atención e coidado especial á formación para que cada unha das persoas que a integran poida cumprir o permanente compromiso CONCELLO teñen que asumir a responsabilidade sobre as súas tarefas segundo o nivel que corresponda. Manter o máximo nivel de eficacia, para iso precisa sistematizar as actividades do Servicio. Os Procedementos e Instruccións Técnicas do Sistema de Xestión Ambiental documentan estas actividades evitando improvisacións e reducindo o impacto dos aspectos ambientais. O CONCELLO comprométese coa prevención, reducción e/ou eliminación dos diversos tipos de contaminación ambiental no marco dun avance continuo do comportamento ambiental e en función das súas posibilidades reais. Así mesmo, potenciará a utilización sostible dos recursos naturais, fomentando o uso eficiente da enerxía e reducindo, dentro do posible, o uso de materiais. Establecer canles de comunicación, tanto internas como externas, que permitan dar resposta ás demandas de información relativas á xestión ambiental do CONCELLO de todas as partes interesadas. O persoal desempeña un papel fundamental, sendo o responsable último de que cumprir cos valores e principios da política ambiental.

Para dar cumprimento aos compromisos establecidos dentro desta Política Ambiental, o CONCELLO, establecerá e revisará anualmente obxectivos específicos de actuación e aplicará os principios e prácticas de Xestión Ambiental de acordo co establecido dentro do Sistema Comunitario de xestión e auditoría ambiental (EMAS), baseado no Regulamento (CE) nº 761/2001. Así mesmo, a Política Ambiental atópase a disposición de toda persoa ou entidade que o solicite.

Alcalde Ponte Caldelas, 1 de xuño de 2008

- 31/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009

5. ASPECTOS AMBIENTAIS Neste apartado preséntanse os aspectos ambientais asociados ás instalacións e servicios do Concello de Ponte Caldelas, destacando aqueles valorados como significativos e describindo os criterios empregados para a súa identificación e avaliación. A identificación de aspectos ambientais actuais, que poderán ser directos (definidos como os aspectos xerados polas actividades, procesos e servicios da organización en condicións normais e anormais de operación) ou indirectos (definidos como os aspectos que se producen como consecuencia das actividades de interacción entre o Concello e terceiros: cidadáns, provedores...; que poden producir impactos ambientais significativos e sobre os que a organización non ten pleno control da xestión) e os aspectos ambientais potenciais realízase mediante un exame das instalacións, actividades, productos e servicios, incluíndo as actividades de mantemento, para o alcance do Sistema, coa finalidade de determinar, para cada área ou actividade concreta, os aspectos xerados, a súa tipoloxía e cuantificación.

ASPECTOS DIRECTOS ASPECTOS INDIRECTOS (Contratas / provedores)

ASPECTOS ACTUAIS

A avaliación destes aspectos (actuais e potenciais) leva a cabo segundo criterios obxectivos e contrastables. Natureza

Grado de perigosidade do aspecto, en función das súas características ou compoñentes.

Magnitude

Cantidade, extensión o frecuencia en que se xera el aspecto medioambiental.

Comportamento En función do nivel de compromiso e xestión ambiental ambiental das contratas e provedores. Frecuencia

Número de veces que se poida xerar o aspecto en función da frecuencia coa que se realicen as actividades que o xeran.

Incidencias

Número de incidencias ambientais que poidan ocorrer na prestación do servicio para o concello.

Os aspectos indirectos asociados a contratas e provedores do Concello avalíanse mediante unha enquisa de comportamento ambiental para o estudio do compromiso e xestión ambiental feita polas contratas, a frecuencia coa que estas prestan servicio ó Concello e o número de incidencias ambientais ocorridas no desempeño dos servicios para o Concello.

- 32/61 -

ASPECTOS POTENCIAIS

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009

Probabilidade

Severidade

Probabilidade de ocorrencia do accidente

Consecuencias do accidente

A forma de avaliación dos aspectos ambientais realízase do seguinte xeito: Ö Directos: Valor = Natureza + Magnitude Ö Indirectos: Valor = Comportamento Ambiental x Frecuencia. x Nº incidencias Ambientais Ö Potenciais: Valor = Probabilidade x Severidade Na sistemática de avaliación definida establécense criterios para determinar a significancia dos aspectos ambientais.

5.1

ASPECTOS DIRECTOS

A continuación móstranse os aspectos ambientais significativos e o impacto asociado.

- 33/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009

ASPECTOS DIRECTOS ASPECTO

Consumo caldeira

Pilas

combustible

ACTIVIDADE

CENTRO

Xeral

Casa do Concello

Xeral

Casa do Concello

CONTROL

IMPACTO ASOCIADO

Consumo de enerxías non renovables.

Potencial contaminación de solos, augas Xestión a través de Xestor superficiais, ocupación do solo por Autorizado eliminación

- 34/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009 ASPECTOS DIRECTOS ASPECTO

ACTIVIDADE

CENTRO

CONTROL

Consumo de combustible (caldeira)

Xeral

Casa da Cultura

Seguimento e control documentado de consumos.

Xeral

Casa da Cultura

Pilas

IMPACTO ASOCIADO

Consumo de enerxías non renovables

Potencial contaminación de solos, augas superficiais, ocupación do solo por eliminación

- 35/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009

5.2

ASPECTOS INDIRECTOS

Na seguinte táboa figuran os aspectos indirectos significativos:

ASPECTOS INDIRECTOS CONTRATAS / PROVEDORES ASPECTO Consumo de produtos de limpeza Consumo de recursos naturais e enerxéticos Xeración de Residuos

CENTRO

ACTIVIDADE

Casa do Limpeza Concello/ Casa de instalacións cultura Casa Concello/Casa Cultura

das

do Sensibilización de Cidadá

Xeración de vertidos

IMPACTO ASOCIADO Consumo de recursos

Contaminación do medio receptor, danos ás persoas, consumo de recursos naturais e enerxéticos

As actuacións levadas a cabo polo concello de Ponte Caldelas están encamiñadas hacia un desenvolvemento local sostible, procurando a participación más ampla posible de todos os sectores da sociedade. Por elo, e debido a que a participación e colaboración da poboación é fundamental para acadar o obxectivo dun desenvolvemento sostible no concello, establécese de forma sistemática como aspecto significativo a sensibilización ambiental da cidadanía.

5.3

ASPECTOS POTENCIAIS

Ningún dos aspectos avaliados como potenciais resultou significativo, aínda que se estableceron fichas de actuación para cada unha das situacións de emerxencia identificadas e disponse dos medios necesarios de actuación en caso de que ocurran ditas situacións tanto na Casa do Concello como na Casa de Cultura.

6. COMPORTAMENTO AMBIENTAL 6.1.

CONSUMO DE ENERXÍA ELÉCTRICA

O consumo de enerxía eléctrica nas instalacións municipais dentro do alcance do presente sistema, é íntegro da rede en condicións normais, sendo a empresa subministradora Eléctrica Los Molinos. - 36/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009 A partir de xullo de 2009 pasa a facturar a empresa CHC e pasase de facturar mensualmente a facturar de forma bimensual.De ahí que só dispomos do consumo dos meses de xullo e agosto, dado que o mes de setembro e outubro factúranse a finais deste último mes. A utilización da enerxía eléctrica nestas instalacións é xeneralizada, empregándose tanto para o funcionamento de máquinas e equipos, como para o alumeado e iluminación das instalacións, e funcionamento do equipamento informático. O control deste consumo realizase a través das facturas emitidas pola empresa subministradora.

CONSUMO DE ELECTRICIDADE Centro

Casa do Concello

Año 2007(Kw/h)

(Kw/h)/persoa

Ano 2008 (kW/h)

(Kw/h)/persoa

Ano 2009 (KW/h)

(Kw/h)/persoa

4863(Xan - Feb)

324,20

4.724 (Xan - Feb)

314,93

5.756(Xan - Feb)

383,73

4600(Mar--Abril)

306,67

5.215 (Mar--Abril)

347,67

4.967(Mar--Abril)

331,13

4831(Maio-Xuño)

322,07

4.314 (Maio-Xuño)

287,60

5.335 (Maio-Xuño)

355,67

3.782(Xullo-Agos)

252,13

3.863 (Xullo-Agos)

257,53

3.957(Xullo-Agos)

263,80

4.014(Set-Out)

267,60

4.225(Set-Out)

281,67

4335(Set-Out)

289

4.606(Nov-Dec)

296,62

5.279(Nov-Dec)

351,93

(Nov-Dec)

No datos

Año 2007(Kw/h)

(Kw/h)/nº medio de usuarios

Ano 2009 (KW/h)

Ano 2008 (kW/h)

(Kw/h)/nº medio de usuarios

4540(Xan - Feb)

4,36

5.090 (Xan - Feb)

4,81

5.110 (Xan - Feb)

3,93

3750(Mar--Abril)

3,49

4.660 (Mar--Abril)

4,40

3.020 (Mar--Abril)

2,16

3630(Maio-Xuño)

3,48

4.240 (Maio-Xuño)

4,01

3.060(Maio-Xuño)

1,83

3780(Xullo-Agos)

3,74

3.650 (Xullo-Agos)

3,61

2.370(Xullo-Agos)

2,23

3.610(Set-Out)

3,57

4.130 (Set-Out)

3,75

2160 (Set-Out)

1,69

4.850(Nov-Dec)

4,52

5020 (Nov-Dec)

3,35

(Nov-Dec)

No datos

Centro

Casa da Cultura

- 37/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009 CASA CONCELLO 400 350 300 250 Kwh/persoa 200

Kwh/ Perso a

150 100 50 0 xanfeb 07

maioxuñ 07

setout 07

xanfeb 08

maioxuñ 08

setout 08

xanfeb 09

maioxuñ 09

Bime stres

Casa concello: Pasouse dun promedio no ano 2007 de 296,62Kwh/persoa a un promedio de 329,21 Kwh/persoa entre outubro 08 e setembro 09. Aumentou nun 10%. Isto pode deberse á nova facturación dende primeiros de ano. Non se cumpríu co obxectivo

CASA CULTURA 5 4,5 4 3,5 3

Kwh/nº mediousuarios

2,5 2

Kw h/Nºmedio usuarios

1,5 1 0,5 0 xanfeb 07

maioxuñ 07

setout 07

xanfeb 08

maioxuñ 08

setout 08

xanfeb 09

maioxuñ 09

Bimestres

Casa cultura: Pasouse dun promedio no ano 2007 de 23,15Kwh/persoa a un

promedio de 2,53 Kwh/persoa entre outubro 08 e setembro 09. Disminuíu nun 90%. Cumpríuse con creces o obxectivo

- 38/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009

6.2.

CONSUMO DE AUGA

A auga usada no edificio da casa do concello e na casa de cultura procede da rede de abastecemento municipal, actuando como empresa xestora o propio Concello de Ponte Caldelas. A auga utilízase de forma exclusiva para aseos e limpeza das instalacións. Debido a que non se pasa factura do gasto, a recompilación e estudo do consumo da auga faise mediante lectura do contador. O consumo correspondente ó periodo obxecto da declaración (outubro 2008-setembro 2009) foi de: CONSUMO DE AUGA CASA DO CONCELLO Trimestre

Consumo

Litros/persoa

Outubro-Decembro 2008

8.560 litros

570,67

Xaneiro-Marzo 2009

8.288 litros

552,53

Abril-Xuño 2009

9.500 litros

633,33

Xullo-setembro 2009

7.500 litros

500

CONSUMO DE AUGA CASA DE CULTURA Trimestre

Consumo medio

Litros/nº medio usuarios

Outubro-Decembro 2008

193.271 litros

64,94

Xaneiro-Marzo 2009

240.000 litros

184,61

Abril-Xuño 2009

290.000 litros

179,79

Xullo-setembro 2009

205.000 litros

181,95

CASA CONCELLO

CASA CULTURA

700

200 180

600

160

500

140

400

Litros/persoa

Litros/ persoa

300

Litros/nºmedio Usuarios

120 100 Litros/nºmedio usuarios

80 60

200

100

20 0

out-dec 08

xan-mar 09

abr-xuñ 09

Bimes tres

xan-mar 09

abr-xuñ 09

xul-set 09

Bime stres

- 39/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009 Temos unha evolución inversa entre o consumo de auga na casa do concello e na casa de cultura. Por un lado vemos que na casa do Concello disminue de 570,67 litros persoa no trimestre outubro-decembro 08 a 500 litros/persoa no trimestre xullo-setembro de 2009, aínda que é curioso o dato do segundo trimestre de 2009. O compararemos no ano seguinte. Por outro lado, na casa do cultura a tendencia é claramente ascendente. Pasa de 64,94litros/nºmedio usuarios no trimestre outubro-decembro 08 a 181,95 94litros/nºmedio usuarios no trimestre xullo-setembro de 2009.

6.3.

CONSUMO DE MATERIAIS

Os principais materiais consumidos son papel e tóner e cartuchos de tintas de impresión, o seu control faise a través das facturas dos provedores de ditos materiais sedo o consumo total no período comprendido na presente declaración (outubro 08-setembro 2009) CASA DO CONCELLO Ano 2008 (outubro-decembro)

Promedio mes

Paquetes/persoa

Papel

87,33 paquetes de 500 folios

29,11 paquetes de 500 folios

5,82

Tóner

4 unidades

1,3 unidades

0,27

Cartuchos de Impresión

0 unidades

Ano 2008 (outubro-decembro)

Promedio mes

Paquetes/persoa

Papel

4,67 paquetes de 500 folios

1,55 paquete de 500 folios

2,33

Tóner

1 unidad

0,33 unidades

0,5

Tipo de Material

Toner/persoa

CASA DE CULTURA Tipo de Material

Toner/persoa

Temos en conta que entre setembro e outubro adquiríronse 262 paquetes de 500 folios cada un(que se reparten nos nove meses ata que se adquiren mais en xuño de 2009) para o Concello e 14 paquetes para a Casa de Cultura, e que se empezan a gastar a partir de ahí ata que se adquiren mais en xuño de 2009.

CASA DO CONCELLO Tipo de Material

Papel

Ano 2009 (xaneiro-marzo)

Promedio mes

Paquetes/persoa

87,33 paquetes de 500 folios

29,11 paquetes de 500 folios

5,82

Toner/persoa

- 40/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009 CASA DO CONCELLO Ano 2009 (xaneiro-marzo)

Promedio mes

Paquetes/persoa

Tóner

9 unidades

3 unidades

0,6

Cartuchos de Impresión

0 unidades

Ano 2009 (xaneiro-marzo)

Promedio mes

Paquetes/persoa

Papel

4,67 paquetes de 500 folios

1,55 paquete de 500 folios

2,33

Tóner

0 unidades

Ano 2009 (abril-xuño)

Promedio mes

Paquetes/persoa

Papel

87,33 paquetes de 500 folios

29,11 paquetes de 500 folios

5,82

Tóner

4 unidades

1,33 unidades

0,27

Cartuchos de Impresión

0 unidades

Ano 2009 (abril-xuño)

Promedio mes

Paquetes/persoa

Papel

4,67 paquetes de 500 folios

1,55 paquete de 500 folios

2,33

Tóner

0 unidades

Ano 2009 (xullo-setembro)

Promedio mes

Paquetes/persoa

115 paquetes de 500 folios

38 paquetes de 500 folios

7,67

Tipo de Material

Toner/persoa

CASA DE CULTURA Tipo de Material

Toner/persoa

CASA DO CONCELLO Tipo de Material

Toner/persoa

CASA DE CULTURA Tipo de Material

Toner/persoa

CASA DO CONCELLO Tipo de Material

Papel

Toner/persoa

- 41/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009 CASA DO CONCELLO Ano 2009 (xullo-setembro)

Promedio mes

Paquetes/persoa

Tóner

0 unidades

Cartuchos de Impresión

0 unidades

Ano 2009 (xullo-setembro)

Promedio mes

Paquetes/persoa

Papel

10 paquetes de 500 folios

3,33 paquete de 500 folios

Tóner

0 unidades

Tipo de Material

Toner/persoa

CASA DE CULTURA Tipo de Material

Toner/persoa

Temos en conta que os 115 paquetes de folios que se adquiriron para a Casa do Concello no mes de xuño e os s10 adquiridos no mesmo mes para a casa de cultura.

O consumo de papel mantense na casa do concello nos tres primeiros trimestres para aumentar no último. Pasa dunha media de 5,82 paquetes de 500 folios/persoa a unha media de 7,67 paquetes de 500 folios/persoa. Isto é debido á elaboración de dípticos para a semana cultural e as festas de agosto e que non se acaban os paquetes adquiridos en xuño de 2009. Na casa de cultura pasa o mesmo de un promedio de 2,33 paquetes/nº medio usuarios nos tres primeiros trimestres a 5 paquetes/nº medio usuarios no último trimestre. Isto débese ás actuacións culturais da temporada estival e que non se acaban os paquetes adquiridos en xuño de 2009 . En canto ó toner mantense constante nos tres primeiros trimestres. No último trimestre todavía utilizase o adquirido anteriormente.. Na casa de cultura o consumo é inferior.

- 42/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009

6.4.

CONSUMO DE COMBUSTIBLE

O principal consumo de combustible (gasóleo) é o derivado do funcionamento das caldeiras. O seu control faise a través das facturas do provedor, sendo as seguintes:

CONSUMO DE COMBUSTIBLE OUTUBRO-DECEMBRO 2008 Centro

Casa do Concello

Ano 2008 (litros)

1572 (octubro) 1589 (decembro)

Casa da Cultura

1955 (outubro) 1374 (decembro)

Litros/mes

Litros /Persoa

Valor medio del trimestre

Litros/nº medio usuarios

Outubro, novembro e decembro=524 Litros/mes

104,80

Consumiranse nos seguintes meses ata nova adquisición Outubro, novembro e decembro=651,67 Litros/mes

1,80

Consumiranse nos seguintes meses ata nova adquisición

Hai que ter en conta que os datos do consumo de combustible contabilízanse na data de recepción da factura polo que os litos dun mes consumiránse nos meses seguintes. CONSUMO DE COMBUSTIBLE XANEIRO-MARZO 2009 Centro

Ano 2009 (litros)

1589 (decembro 08) Casa do Concello

2.000(febreiro) 1.000(marzo) 1374 (decembro)

Casa da Cultura

1836(xaneiro) 2.000(marzo)

Litros/mes

Litros /Persoa

Valor medio del trimestre

Litros/nº medio usuarios

794,5 Litros/mes Xaneiro e febreiro 1.000 Litros marzo

105,93

239,26

133,33

Consumiranse nos seguintes meses ata nova adquisición 1.374 Litros en Xaneiro 918 Litros/mes Febreiro e marzo

1,26 1,74

Consumiranse nos seguintes meses ata nova adquisición

Hai que ter en conta que os datos do consumo de combustible contabilízanse na data de recepción da factura polo que os litos dun mes consumiránse nos meses seguintes.

- 43/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009 De ahí que na Casa do Concello os 1589 litros da factura de decembro consumiránse ata a nova adquisición de 2000 litros en febreiro de 2009 e así sucesivamente. Aumenta o consumo o mes de marzo. O mesmo sucede na casa de Cultura. O consumo é mais elevado en Xaneiro para disminuir en febreiro e marzo. CONSUMO DE COMBUSTIBLE ABRIL-XUÑO 2009 Centro

Ano 2009 (litros)

Casa do Concello

1.000(marzo)

Litros/mes

Litros /Persoa

Valor medio del trimestre

Litros/nº medio usuarios

500 Litros/mes

66,67

Abril-maio

Casa da Cultura

1.000 Litros/mes

2.000(marzo)

1,89

Abril-maio

Hai que ter en conta que os datos do consumo de combustible contabilízanse na data de recepción da factura polo que os litos dun mes consumiránse nos meses seguintes. De ahí que na Casa do Concello os 1.000 litros da factura de marzo consumiránse nos meses de abril e maio dado que en xuño está apagada a calefacción. O mesmo sucede na casa de Cultura. No terceiro trimestre de 2009 non se consumíu combustible dado que as caldeiras dos dous edificios non estiveron en funcionamento. CASA CULTURA

CASA CONCELLO

250

2,5 200

2 150 Litros/persoa

Litros/nºmedio usuarios

1,5

100

1 50

0,5

0 out-dec 08

xan-mar 09

abr-xuñ 09

xul-set 09

out-dec 08

xan-mar 09

abr-xuñ 09

xul-set 09

As gráficas de consumo de combustible son paralelas na casa do concello e na casa de cultura destacando o trimestre de xaneiro a marzo, aínda que a caída no seguinte

- 44/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009 trimestre nótase menos na casa de cultura coincidindo co periodo de exámenes e traballos dos usuarios.

6.5.

CONTROL DAS EMISIÓNS

As emisións xeradas pólas actividades incluídas no alcance do sistema son xeradas tanto por focos móbiles como por focos fixos. Así, o control faise do seguinte modo: •

Control de emisións derivadas de focos fixos: realízase a través do mantemento preventivo das caldeiras. Disponse dun contrato cunha empresa mantedora, que realiza o mantemento conforme a lexislación vixente.

•

Control de emisións derivadas de focos móviles: Debido a que se utilizan os vehículos propios para a realización dalgúns servicios, procedeuse ó control dos kilómetros realizados polo persoal. Os kilómetros realizados neste periodo en vehículos particulares foron 499,4 km.

6.6.

CONTROL DOS VERTIDOS

As verteduras xeradas polas actividades da Casa de Cultura de da Casa do Concello son de augas sanitarias, así como de limpeza das instalacións, e augas pluviais. Os deterxentes usados en principio non son perigosos para o Medio polo que non se considera necesario realizar analítica destes.

6.7. XERACION DE RESIDUOS Na instalacións incluídas no alcance do sistema do Concello de Ponte Caldelas segréganse tódolos residuos xerados nestas instalacións para facilitar a súa posterior xestión (na medida do posible a reciclaxe), para iso disponse nas instalacións de recipientes para depositar cada un dos residuos xerados. Na seguinte táboa indícanse os residuos xerados no período comprendido que abrangue a presente declaración (Xuño a Setembro de 2008), nas instalacións do Concello de Ponte Caldelas incluidas no alcance do Sistema.

- 45/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009

RESIDUOS XERADOS E TRATAMENTO REALIZADO (CASA DO CONCELLO) Tipo de Residuo

Tratamento/Destino

Cantidade

Papel e cartón (RSU)

Almacenamento / Colector selectivo papel

100 bolsas de 30 litros

Residuos Urbanos

Almacenamento / Colector Concello

250 bolsas de 30 litros

Equipos eléctricos e electrónicos (RP)

Almacenamento / Xestor autorizado

0 unidades

Fluorescentes (RP)

Entrega proveedor

0 unidades

Pilas (RP)

Almacenamento / Colector Concello recollida selectiva

0 unidades

Tóner e cartuchos de tinta (RNP)

Almacenamento / Entrega a proveedor

17 unidades tóner

Envases Lixeiros(RSU)

Almacenamento / Colector Envases Lixeiros

10 bolsas de 30 litros

RSU: Residuo asimilable a urbano; RNP: Residuo non perigoso; RP: Residuo Perigoso

RESIDUOS XERADOS E TRATAMENTO REALIZADO (CASA DE CULTURA) Tipo de Residuo

Tratamento/Destino

Cantidade

Papel e cartón (RSU)

Almacenamento / Colector selectivo papel

35 bolsas de 30 litros

Residuos Urbanos

Almacenamento / Colector RSU

7 bolsas de 30 litros

Equipos eléctricos e electrónicos (RP)

Almacenamento / Xestor autorizado

0 unidades

Fluorescentes (RP)

Entrega proveedor

15 unidades

Pilas (RP)

Almacenamento / Colector recollida selectiva

0 unidades

Tóner (RNP) Envases Lixeiros(RSU)

Almacenamento / Entrega a proveedor Almacenamento / Colector Envases Lixeiros

1 unidade 13 bolsas de 30 litros

RSU: Residuo asimilable a urbano; RNP: Residuo non perigoso; RP: Residuo Perigoso

- 46/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009

6.8. XESTIÓN DE RESIDUOS Na casa do Concello e na Casa de cultura do Concello de Ponte Caldelas segréganse tódolos residuos xerados nestas instalacións para facilitar a súa posterior xestión (na medida do posible a reciclaxe), para iso disponse nas instalacións de recipientes para depositar cada un dos residuos xerados. Na seguinte táboa indícanse os residuos xerados nos período indicado para a Declaración, nas instalacións do Concello de Ponte Caldelas incluídas dentro do alcance do sistema. RESIDUO

XESTOR

Papel

Recollida selectiva (Urbaser)

Cartuchos de tinta

Proveedor(Ofimática Touza)

Aparatos eléctricos

Xestor autorizado ou proveedor

Envases lixeiros

Recollida selectiva (Urbaser)

Residuos urbanos

Recollida municipal (Urbaser)

Fluorescentes

Proveedor

Pilas

Recollida municipal

7.OUTROS FACTORES AMBIENTAIS 7.1.

REQUISITOS LEGAIS

O Concello de Ponte Caldelas garante o coñecemento da normativa aplicable e dos requisitos puntuais, verificando o seu cumprimento trimestralmente, de acordo co compromiso asumido ao seu respecto, na súa Política. O Concello de Ponte Caldelas asegura tamén o cumprimento dos requisitos legais de aplicación en materia ambiental, relativos aos seguintes ámbitos: •

Augas: abastecemento e saneamento

•

Emisións: producidas polos focos fixos (caldeiras de calefacción) e focos móviles (vehículos)

•

Residuos: asimilables a urbanos, industriais e perigosos

•

Ruído: natureza da actividade e as características construtivas dos edificios

•

Outra lexislación de aplicación ás actividades e instalacións do Concello.

Para conseguilo, o Concello de Ponte Caldelas acadou unha sistemática para identificar, rexistrar e difundir os requisitos ambientais derivados tanto da lexislación e regulamentación aplicable ás súas actividades e instalacións así como doutros compromisos subscritos voluntariamente polo mesmo.

- 47/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009

7.2.

COMPROMISOS VOLUNTARIOS

O Concello de Ponte Caldelas amosa o seu compromiso pola protección do ambiente a través da implantación dun Sistema de Xestión Ambiental e realizar a súa inscrición no Rexistro do Regulamento EMAS. Sen embargo o seu compromiso non queda aquí se non que vai máis alá traballando no cumprimento de máis compromisos de tipo voluntario: •

Firma da carta Aalborg.

•

Plan de Acción da Axenda 21 Comarca de Pontevedra

•

Proxecto Piloto do Núcleo de Sostibilidade Integrada Comarca (en colaboración coa Asociación de Desenvolvemento Rural Proder II – Comarca de Pontevedra e a Consellería de Medio Ambiente e Desenvolvemento Sostible).

•

Membro da Rede Galega de Concellos pola Sustentabilidade.

•

Membro da Rede de Cidades e Municipios polo Clima

•

Membro da Rede de gobernos locais + Biodiversidade 2010

O Concello de Ponte Caldelas, dende a Axencia Comarcal de Sostibilidade traballa no cumprimento dos obxectivos que existen o pertencer a estas redes. Algúns destes obxectivos xa se levaron a cabo e outros estanse a planificar para a súa realización ó longo dos seguintes anos. A continuación faise un pequeno resumo dos requisitos que quedan pendentes para anos vindeiros: COMPROMISOS VOLUNTARIOS Compromiso

Requisitos pendentes

Fomentar canles estables de participación cidadá e Rede Galega de Concellos pola comprometerse a organizar e manter os foros de participación Sustentabilidade da Axenda 21 local.Mesas de traballo para realizar o seguimento dos proxectos. A realizar nos próximos anos: a aprobación de ordenanzas municipais sobre alumeado público, a implantación de criterios Rede española de cidades polo de sostibilidade e de eficiencia enerxética para a adquisición de clima equipamentos e servicios municipais e un Plan de Mobilidade sostible. A realizar nos próximos anos: Elaboración dun inventario de Rede de gobernos locais + poboacións e de áreas de distribución das especies catalogadas e dos hábitats naturais de interese comunitario, o seu sistema biodiversidade 2010 de seguimento e o Plan de actuación para o seu incremento.

- 48/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009 COMPROMISOS VOLUNTARIOS Compromiso Axenda 21 Local

7.3.

Requisitos pendentes Xa está implantada e atópase en proceso de seguimento do Plan de Acción e de actualización dos indicadores.

PLANS DE EMERXENCIA AMBIENTAIS

O Concello de Ponte Caldelas estableceu Fichas de actuación correspondentes ás diferentes urxencias, dende o punto de vista medioambiental, identificadas dentro do alcance do Sistema de Xestión Medio Ambiental (Casa do Concello e Casa de Cultura). Nestas Fichas indícase, de modo detallado, as medidas preventivas previstas para evitar que ese accidente ou urxencia ambiental chegue a materializarse, e no caso de que non se poidan evitar, relátase como actuar para controlar o impacto ambiental derivado de devandita situación. Os posibles accidentes ambientais detectados nas instalacións do Concello anteriormente sinaladas, son os debidos a: •

Incendio

•

Derrame de sustancia perigosa

•

Inundación

A Concello de Ponte Caldelas puxo a disposición do seu persoal estas Fichas de actuación ante un incendio, derrame e inundación a través da súa disposición nos lugares de maior facilidade de produción das emerxencias, para facilitar así o seu cumprimento por parte deste persoal. Así mesmo, na xornada formativa realizada informouse a todo o persoal sobre este tema, de xeito que no caso de chegar a producirse algún destes accidentes, saiban como actuar conforme ao disposto nestas Fichas. Ata a data non se produciu ningún accidente con repercusión no medio ambiente, nas instalacións do Concello de Ponte Caldelas que forman parte do alcalce do sistema.

7.4.

FORMACIÓN

O Concello de Ponte Caldelas, dentro do propio Sistema de Xestión e como requisito identificado na Política do Concello, considera estratéxica a formación e sensibilización

- 49/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009 ambiental do persoal da Casa do Concello e da Casa de Cultura, para acadar unha implantación efectiva e asegurar a mellora continua. A formación en materia ambiental levada a cabo durante os anos 2008- 2009 foi a seguinte:

FORMACIÓN AMBIENTAL Curso

Auditorías ambientais sobre a Norma UNE EN ISO 14001:2004 E Regulamento 761/2001 (EMAS)

Alcance

Persoal directamente implicado no sistema

Obxectivos

Coñecer os requisitos mínimos das normas de referencia así como adquirir coñecementos para a súa implantación

FORMACIÓN AMBIENTAL

7.5.

Curso

Sensibilización ambiental inicial para o persoal do Concello de Ponte Caldelas

Alcance

Todo o persoal

Obxectivos

Sensibilizar ao persoal acerca do SXA implantado e as boas prácticas ambientais.

COMUNICACIÓN

Os canais de comunicación internos e externos que establece o Concello de Ponte Caldelas facilitan, por un lado, a implicación dos traballadores no Sistema, e, polo outro, un diálogo aberto coa poboación, partes interesadas y grupos de interese. A xestión destes canais de comunicación permite a retroalimentación do sistema. A comunicación interna vincúlase ao propio Plan de formación e os canles ordinarios de comunicación da Organización. A comunicación externa relaciónase cos canles de comunicación estables coas contratas, cun continuo intercambio de información que permite desde a avaliación dos aspectos indirectos ata o seguimento e coordinación de actuacións conxuntas, relativas a emerxencia e cumprimento legal, principalmente.

- 50/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009 Cabe mencionar que como principal vía de comunicación desenvólvese a presente Declaración ambiental, que será actualizada periodicamente e validada externamente. Esta Declaración estará a disposición do persoal do Concello de Ponte Caldelas como canal interno, e será remitida a todo aquel cidadán/cidadá, organismo ou entidade externa que a solicite. Outro medio de difusión da presente Declaración Medioambiental é a páxina web do Concello de Ponte Caldelas.

8. PROGRAMA DE XESTIÓN AMBIENTAL O Concello de Ponte Caldelas establece como un dos seus compromisos co Medio Ambiente, conseguir unha mellora continua do seu comportamento ambiental, así como a minimización dos seus aspectos significativos o que asume, á súa vez na súa Política. Para iso, establécese un Programa de Xestión Ambiental no que se definen obxectivos e metas, e establécese unha planificación e asignación de recursos suficiente para a súa consecución, Para o Concello de Ponte Caldelas os obxectivos aprobados para o período Xuño 2008Xuño 2009 e logo prorrogados ata setembro de 2008 tiveron a seguinte evolución: •

Obxectivo nº: 1: Diminución do consumo de papel e da enerxía eléctrica nun 5%. ¾ Meta nº1:Implantar políticas de aforro de papel: Deseñouse e difundiuse un cartel entre o persoal do Concello e da casa de cultura co fin de reducir o consumo de papel. Casa concello: Pasouse dun promedio no ano 2007 de 16,67paquetes de 500 folios /persoa a un promedio entre out 08 e setem 09 de 6,28 paquetes de 500 folios/persoa ([5,82(out-dec08)+5,82(xane-marz 09)+5,82(abrilxuño 09)+7,67(xullo-set 09)]/4). Disminuiu un 62%. Casa cultura: Pasouse de un promedio no ano 2007 de 8 paquetes de 500 folios/nºmedio usuarios a un promedio entre out 08 e setem 09 de 3 paquetes de 500 folios/nº medio usuarios ([2,33 (out-dec08)+2,33(xanemarz 09)+2,33(abril-xuño 09)+5(xullo-set 09)]/4). Disminuiu nun 62,5%. En conclusión, podemos dicir que se cumplíu con creces o obxetivo. ¾ Meta nº2:Implantar políticas de aforro no consumo de enerxía: Casa concello: Pasouse dun promedio no ano 2007 de 296,62Kwh/persoa a un promedio de 329,21 Kwh/persoa entre outubro 08 e setembro 09. Aumentou nun 10%. Non se cumpríu co obxectivo debido a que no bimestre Xaneiro-febreiro de 2009 a empresa eléctrica comezou a facturar mes a mes cos correspondentes axustes á alza.

Casa cultura: Pasouse dun promedio no ano 2007 de 23,15Kwh/persoa a un promedio de 2,53 Kwh/persoa entre outubro 08 e setembro 09. - 51/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009 Disminuíu nun 90%. Cumpríuse con creces o obxectivo a pesar do cambio do tipo de facturación. •

Obxectivo nº: 2: Sensibilizar a outras unidades dependentes do Concello e en boas practicas ambientais (de cara á ampliación do alcance do sistema) Meta nº 1: Implantación de política de boas prácticas ambientais noutras unidades Tal e como aparece nos correspondentes informes ambientais, acadouse a meta establecida cara o cumprimento do obxectivo, realizándose a accións pertinentes. No obstante ante a situación de non ampliación de alcance do sistema no resto de servicios é preciso continuar traballando neste obxectivo. Fíxose un curso de conducción sostible que aproveitaron a maior parte dos operarios do Concello e persoal de oficinas.

•

Obxectivo nº 3: Establecer unha nova canle de participación e difusión da cidadanía en temas ambientais. Meta nº 1: Establecer un boletín informativo de Axenda 21 como canle de participación e difusión entre a cidadanía. Meta nº2: Realizar unha enquisa sobre os proxectos do Plan de Acción da Axenda 21. Estas novas vías de participación e sensibilización tentarán acadar melloras nestes procesos.

•

Obxectivo nº 4 Sensibilización da cidadanía en temas ambientais Meta nº 1: Realización de xornadas e actividades de carácter ambiental. A sensibilización da cidadanía en temas ambientais é un obxectivo implícito no traballo de implantación da política ambiental e da sostibilidade polo que é preciso continuar traballando no cumprimento deste obxectivo con esta meta.

Unha vez feita esta análise, verifícase que tense que continuar a traballar nestes obxectivos con novas metas polo que a Dirección do Sistema aprobou un Programa de Xestión Ambiental que inclúe os obxectivos dende Outubro de 2009 ata Setembro de 2010. Obxectivo Nº1: : Minimización do 5% do consumo de papel e da enerxía eléctrica. Meta nº 1: Implantar politicas de aforro de papel. Meta nº2: Implantar politicas de aforro de enerxía eléctrica Obxectivo Nº2: Sensibilizar a outras unidades dependentes do Concello e en boas practicas ambientais de cara á ampliación a outros servicios no alcance do sistema.

- 52/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009 Meta nº 1: Implantación de política de boas prácticas ambientais noutras unidades Obxectivo nº: 3 Establecer unha nova canle de participación e difusión da cidadanía en temas medioambientais. Meta nº 1: Establecer un boletín informativo de Axenda 21 como canle de participación e difusión entre a cidadanía. Meta nº2: Realizar unha enquisa sobre os proxectos do Plan de Acción da Axenda 21. Obxectivo nº 4: Sensibilización da cidadanía en temas ambientais. Meta nº 1: Realización de xornadas e actividades de carácter ambiental. Obxectivo nº 5: Disminución do consumo de combustible Meta nº 1: Implantar politicas de aforro de combustible Estes obxectivos plásmanse nun Programa de Xestión Ambiental da organización, que se presenta a continuación.

- 53/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009 Obxectivo nº: 1

Diminución do consumo de papel e de enerxía eléctrica nun 5%

Meta nº: 1

Implantar políticas de aforro de papel

Indicador: Paquetes folios consumidos /persoa Kwh/ persoa

Situación inicial: Promedio outubro08setembro 09/persoa

Responsable consecución: Técnico Local Prazo de consecución: setembro de Emprego 2010

Situación final desexada: diminución 5%

Responsable Seguimento: Técnico Local de Emprego

Indicador:

Situación inicial:

Paquetes folios consumidos / pesoa

6,28paquetes de 500folios/persoa (Casa do Concello)

Frecuencia Seguimento: Trimestral

Responsable consecución: Técnico Local de Emprego

Prazo de consecución: setembro 2010

Responsable Seguimento: Técnico Local de Emprego

Frecuencia Seguimento: Trimestral

3 paquetes de 500folios/persoa (Casa de Cultura) Situación final desexada: diminución 5% 5,97 paquetes de 500folios/persoa (Casa do Concello)

Accións

2,85 paquetes de 500folios/persoa (Casa de Cultura) Data límite Responsable de Recursos asignados execución realización

Volta á Difusión entre o persoal do Concello e da casa Técnico Local de cultura e potenciais usuarios da mesma do de Emprego material sobre minimización do consumo de papel

Novembro 2009

Persoal

Rexistros a xerar

Observacións

Colocar a carón das fotocopiadoras

Seguimento do obxectivo

Técnico Local de Emprego

trimestral

Persoal

Informe trimestral de seguimento/ F-ITMA-01-01

Farase un seguimento trimestral do obxectivo e levarase o control das cantidades a través da ITMA-01

Avaliación do cumprimeto do obxectivo

Técnico Local de Emprego

Setembro 2010

Persoal

Informe Trimestral de seguimento

Analizarase o cumprimento do obxectivo

- 54/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009

Meta nº: 2

Implantar políticas de aforro de enerxía eléctrica

Indicador: Kwh/ persoa

Situación inicial: 329,21 kwh/persoa (Casa do Concello) 2,53 kwh/persoa (Casa de Cultura) Situación final desexada: 312,75 kwh/persoa (Casa do Concello) 2,40kwh/persoa (Casa de Cultura)

Accións

Responsable consecución: Técnico Local de Prazo de consecución: setembro 2010 Emprego

Responsable execución

Data límite de realización

Recursos asignados

Responsable Seguimento: Técnico Local de Frecuencia Seguimento: Trimestral Emprego Rexistros a xerar

Observacións

Nova Difusión entre o persoal do Concello da Técnico Local de guía de boas prácticas sobre o consumo Emprego electrico xa elavorado

Novembro 2009

Persoal

Carteles/guía de boas prácticas sobre o consumo de enerxía eléctrica

Entrega ó persoal mediante correo electrónico. Colocación dunha copia nas oficinas da casa do concello e doutra no taboleiro da casa de cultura

Deseño/Edición material sobre visualización da diminución do consumo de enerxía

Técnico Local de Emprego

Novembro 2009

Persoal

Material divulgativo

Colocar a disposición do público

Seguimento do obxectivo

Técnico Local de Emprego

Trimestral

Persoal

Informe trimestral de seguimento/ F-ITMA-01-01

Farase un seguimento trimestral do obxectivo e levarase o control dos consumos a través da ITMA-01

Avaliación do cumprimeto do obxectivo

Técnico Local de Emprego

setembro 2010

Persoal

Informe Trimestral de seguimento

Analizarase o cumprimento do obxectivo

- 55/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009

Obxectivo nº: 2

Sensibilizar a outras unidades dependentes do Concello en boas practicas ambientais de cara á ampliación a outros servizos no alcance do sistema. (Obras e servizos, depuradora, etc)

Meta nº:1

Implantación de política de boas prácticas ambientais noutras unidades non incluidas no alcance do sistema.

Indicador:

Situación inicial: 0

Responsable consecución: Técnico Local Emprego

Prazo de consecución: setembro 2010

Situación final desexada: 1

Responsable Seguimento: Técnico Local Emprego

Frecuencia Seguimento: Trimestral

Nº de accións de sensibilización

Indicador:

Nº elementos divulgativos deseñados/editados

Accións

Situación inicial: 0

Responsable consecución: Técnico Local Emprego

Prazo de consecución: setembro 2010

Situación final desexada: 1

Responsable Seguimento: Técnico Local Emprego

Frecuencia Seguimento: Trimestral

Responsable execución

Data límite de realización

Recursos asignados

Rexistros a xerar

Observacións

Guía de boas prácticas

Incluirase boas prácticas relativas ao consumo de electricidade, consumo de auga. Etc..

Persoal

Informe trimestral de seguimento

Farase un seguimento trimestral do obxectivo

Persoal

Informe Trimestral de seguimento

Analizarase o cumprimento do obxectivo

Desenvolvemento dunha guía de boas practicas para outras unidades

Técnico Local de Emprego

Outubro 09

Persoal

Distribución en formato electrónico a todo o persoal

Técnico Local de Emprego

Novembro 09

Persoal

Seguimento do obxectivo

Técnico Local de Emprego

Trimestral

Avaliación do cumprimeto do obxectivo

Técnico Local de Emprego

setembro 2010

- 56/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009

Obxectivo nº: 3

Establecer unha nova canle de participación e difusión da cidadanía en temas medioambientais.

Meta nº: 1

Establecer unha páxina web como canle de participación e difusión da cidadanía en temas medioambientais

Indicador:

Creación dunha nova canle de comunicación

Indicador:

Creación da páxina web

Accións

Situación inicial: 0

Responsable consecución: Axencia Local de sostibilidade (ALS)

Prazo de consecución: setembro 2010

Situación final desexada: 1

Responsable Seguimento: Técnico Local Emprego

Frecuencia Seguimento: Trimestral

Situación inicial: 0

Responsable consecución: Axencia Local Sostibilidade

Prazo de consecución: setembro 2010

Situación final desexada: 1

Responsable Seguimento: Técnico Local Emprego

Frecuencia Seguimento: Trimestral

Responsable execución

Data límite de realización

Recursos asignados

Rexistros a xerar

Observacións

Desenvolvemento do contido do boletín

Técnico ACS

Trimestral

Persoal

Envío de boletín e colocación nas webs (Concellos, ADR)

Técnico ACS

Trimestral

Persoal

Boletíns

Alimentación de contidos

Técnico ACS

Trimestral

Persoal

Boletín

Seguimento do obxectivo

Responsable do Trimestral sistema

Persoal

Informe trimestral de seguimento

Farase un seguimento trimestral do obxectivo

Avaliación do cumprimento do obxectivo

Responsable do setembro2010 sistema

Persoal

Informe Trimestral de seguimento

Analizarase o cumprimento do obxectivo

Colocarase nas webs dos concellos e da ADR e Alimentarase cos avances do Plan de acción da Axenda 21.

- 57/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009

Meta nº:2

Realizar una enquisa sobre os proxectos do Plan de Acción de la Axenda 21.

Indicador:

Nº enquisas contestadas/Nº enquisas realizadas

Acciones

Situación inicial: 0

Responsable consecución: Responsable del sistema

Prazo de consecución: setembro 2010

Situación final desexada: 1

Responsable Seguimento: Responsable del Sistema

Frecuencia Seguimento: Trimestral

Responsable execución

Fecha límite de Recursos asignados realización

Desenvolvemento dunha enquisa

Responsable del sistema

Marzo 10

Persoal

Distribución en formato electrónico

Responsable del sistema

Xuño 10

Persoal

Seguimento del obxectivo

Responsable del sistema

Trimestral

Avaliación del cumprimento del obxectivo

Responsable del sistema

Setembro 10

Rexistros a xerar

Observacións

Enquisa

Incluiranse os proxectos da AX21 Comarcal dando opción as suxestións

Persoal

Informe trimestral de seguimento

Realizarase un seguimento trimestral do obxectivo

Persoal

Informe Trimestral de seguimento

Analizarase o cumprimento do obxectivo

- 58/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009

Obxectivo nº: 4 Sensibilización da cidadanía en temas ambientais.

Meta nº: 1

Realización de xornadas e actividades de carácter ambiental.

Indicador:

Responsable consecución: Axencia Local Prazo de consecución: setembro 2010 de sostibilidade (ADL) e Técnico Local de Emprego Responsable Seguimento: Técnico Frecuencia Seguimento: Trimestral Local de Emprego

Situación inicial: 4

Núm. de xornadas realizadas

Situación final desexada: 9

Indicador:

Núm. de xornadas realizadas

Accións

Situación inicial: 4

Responsable consecución: Axencia Local de Sostibilidade e Técnico Local de Emprego

Prazo de consecución: setembro 2010

Situación final desexada: 9

Responsable Seguimento: Técnico Local de Emprego

Frecuencia Seguimento: Trimestral

Responsable execución

Data límite de realización

Recursos asignados

Rexistros a xerar

Observacións

Planificación das actividades e xornadas de caracter ambiental a realizar

Técnico ALS

Xuño 09

Persoal

Planificación das Xornadas

Convocatoria da xornada/actividade

Técnico ALS

A medida que se vaian a facer

Persoal

Folletos e carteis da convocatoria

Realización das xornadas planificadas

Técnico ALS/ Técnico Local Emprego

Xaneiro 2010

Persoal

Informe das actividades e xornadas realizadas

Arquivadas nas oficinas da ALS

Seguimento do obxectivo

Técnico Local Emprego

Trimestral

Persoal

Informe trimestral de seguimento

Farase un seguimento trimestral do obxectivo

Avaliación do cumprimento do obxectivo

Técnico Local Emprego

setembro 2010

Persoal

Informe Trimestral de seguimento

Analizarase o cumprimento do obxectivo

Arquivadas nas oficinas da ALS

- 59/61 -

EXCMO. CONCELLO DE PONTE CALDELAS DECLARACIÓN AMBIENTAL OUTUBRO 2008 –SETEMBRO 2009

Obxectivo nº: 5

Disminución do consumo de combustible

Indicador:

Litros gasoleo/persoa

Situación inicial: Tomamos como referencia o promedio de todos os trimestres(outubro 08-septembro 09).

Responsable consecución: Axencia Local de sostibilidade (ADL) e Técnico Local de Emprego

Prazo de consecución: setembro 2010

Situación final desexada:

Responsable Seguimento: Técnico Local de Emprego

Frecuencia Seguimento: Trimestral

Disminución dun 5% Meta nº: 1

Indicador:

Implantar políticas de Litros aforro de combustible gasoleo/persoa

Accións

Situación inicial: Casa Concello: 136,91litros/persoa((104,8+239,26+66,67)/3) Casa Cultura: 2,23 litros/perso((1,8+3+1,89)/3)

Responsable consecución: Axencia Local de Sostibilidade e Técnico Local de Emprego

Prazo de consecución: setembro 2010

Situación final desexada: Casa Concello: 130,06 litros/persoa Casa Cultura: 2,12 litros/persoa Data límite Responsable de Recursos asignados execución realización

Responsable Seguimento: Técnico Local de Emprego

Frecuencia Seguimento: Trimestral

Procurar que o persoal tanto da casa do concello coma Técnico Local da Casa de Cultura apaguen os radiadores cando non de Emprego se use a sala en cuestión

Outubr 2009 Persoal

Seguimento do obxectivo

Técnico Local de Emprego

trimestral

Avaliación do cumprimeto do obxectivo

Técnico Local de Emprego

setembro2010 Persoal

Persoal

Rexistros a xerar

Observacións

Cartel de aforro de combustible

Colocar nas oficinas do concello e na casa de cultura.

Informe trimestral de seguimento

Farase un seguimento trimestral do obxectivo e levarase o control das cantidades no informe trimestral

Informe Trimestral de seguimento

Analizarase o cumprimento do obxectivo

Nota: Trátase dun obxectivo que se introduce este ano por primeira vez. De ahí que os datos de partida sexan do periodo outubro 08-setembro 09

Aprobado por: Alcalde - 60/61 -