#ZAKRZEPICA
ZAK R ADA S I Ę P O C I C H U Rocznie rozpoznaje się w Polsce niemal 50 tysięcy nowych przypadków zakrzepicy, a w krajach Unii Europejskiej zapada na nią około 1,5 mln ludzi! Prof. Jerzy Windyga z Instytutu Hematologii i Transfuzjologii podkreśla, że zakrzepica to problem społeczny. Przegapienie pierwszych sygnałów sugerujących powstanie zakrzepu może kosztować życie lub niepełnosprawność, a szybka reakcja to olbrzymia szansa na normalne życie. Tekst: Justyna Wojteczek, zdrowie.pap.pl
Zakrzepica żył głębokich to „cichy zabójca". W wielu przypadkach może ona nie dawać objawów. Jeśli już się pojawią, to w jednej lub obu nogach. Są to bóle, wrażliwość miejsca, w którym występuje zator, obrzęki, ciepło oraz zaczerwienienie. Najniebezpieczniejszy jest rozwój zatorowości płucnej, który objawia się ostrym bólem w klatce piersiowej, przyspieszonym tętnem, dusznością, a nawet odksztuszaniem krwi.
- Kiedy człowiek się nie rusza, np. leży w łóżku z nogą w gipsie albo siedzi kilka godzin w samochodzie czy samolocie w jednej pozycji, wówczas nie ma pracy pompy mięśniowej, przede wszystkim mięśni łydek, które mają kapitalne znaczenie jeśli chodzi o przepompowywanie krwi z dolnych partii nóg do górnych – wyjaśnia Prof. Jerzy Windyga z Instytutu Hematologii i Transfuzjologii.
Jednak zakrzepy mogą powstać zarówno w żyłach, jak i w tętnicach, ale to różne problemy medyczne. W żyłach krew płynie wolno, w tętnicach – szybko. Prawidłowe ciśnienie tętnicze to ok. 120/88 mm słupa rtęci, w żyłach wynosi zaledwie kilka-kilkanaście mm. W tętnicach do zakrzepów najczęściej dochodzi w związku z miażdżycą, kiedy pękają blaszki miażdżycowe. W żyłach do zakrzepów najczęściej dochodzi wskutek zastoju krwi.
Jednak czynników ryzyka zakrzepicy są dziesiątki, a w tym m.in. niektóre leki, choroby współistniejące, stany fizjologiczne, np. ciąża i połóg. Dużą rolę odgrywają również czynniki genetyczne.
Wspólne jest jednak to, że obydwa te stany bezpośrednio zagrażają życiu. Jeśli zakrzep powstanie w tętnicy wieńcowej, często dochodzi do zawału serca. Jeśli w żyłach głębokich – skrzeplina może przenieść się do płuc i spowodować zator płucny. Na szczęście medycyna dysponuje bardzo skutecznymi lekami – kluczowe jest jednak dostrzeżenie niepokojących objawów i znajomość czynników ryzyka. Najważniejszymi z nich jest wiek (im człowiek starszy, tym bardziej jest narażony na powstawanie zakrzepów) oraz spowolnienie przepływu krwi. Kiedy do tego dochodzi?
42
- Jeśli w rodzinie jedna czy kilka osób miało zakrzepicę żył głębokich, zator płucny, zwłaszcza w młodym wieku, a zwłaszcza, jeśli doszło do takich problemów bez uchwytnych czynników ryzyka, powinno to budzić naszą czujność. Chodzi bowiem o to, że jeśli doszło do rozwoju zakrzepicy w trakcie leczenia onkologicznego po dużej operacji, nawet jeśli się pojawiła pomimo profilaktyki przeciwzakrzepowej, to specjalnie to nie dziwi, bo w takiej sytuacji mamy kumulację różnych czynników ryzyka. Jednak jeśli człowiek mający 20 czy 40 lat doznaje samoistnego incydentu zakrzepowego, zwłaszcza dużych żył głębokich - bez uchwytnej przyczyny, a więc nie był unieruchomiony, nie był obłożnie chory, to wówczas powinno to skłonić do zadania pytania, czy nie występuje tu silny czynnik genetyczny. Warto wybrać się wówczas do hematologa, który zleci odpowiednie testy – tłumaczy profesor.
