Od infekcji można osiwieć

Siwienie zazwyczaj związane jest ze starszym wiekiem, choć niekiedy pojawienie się pierwszych białych włosów ma miejsce już w wieku nastoletnim. Okazuje się, że oprócz wieku, predyspozycji genetycznych czy niektórych substancji chemicznych, w proces siwienia zaangażowany może być też nadmiernie aktywny układ odpornościowy.

Autor: Agnieszka Mielcarek

O naturalnej barwie włosa decyduje ilość obecnej w nim melaniny. Pod tą wspólną nazwą kryją się róż ne pigmenty, nadające kolor skórze, włosom czy naczyniówce. W kontekście barwy włosów wyróżniane są dwa najważniejsze rodzaje melaniny: eumelanina (nadająca kolor; im jej więcej, tym kolor jest ciemniejszy) oraz feomelanina (nadaje odcień; im jest jej więcej, tym odcień jest cieplejszy).

Kolor włosów w ciągu życia zazwyczaj się zmienia. W okresie dojrzewania włosy zwykle zmieniają swój kolor o jeden od cień. W późniejszym wieku zmiana koloru włosów związana jest z mniejszą zawartością melaniny we włosie, co objawia się jako wyrastanie siwego lub wręcz białego włosa.

Proces siwienia u Europejczyków zazwyczaj zaczyna się tuż po 30. urodzinach. Z kolei Azjaci i Afrykańczycy zaczynają si wieć później, odpowiednio pod koniec trzeciej dekady życia oraz po czterdziestce. Co ciekawe, co dziesiąty człowiek nie będzie miał nigdy siwych włosów.

Niekiedy pojawienie się siwych włosów nie jest związane z wiekiem, ale ze stresem, niedoborami witaminy B12 czy stosowaniem niektórych substancji (np. opioidy, benzodiaze piny). Naukowcy z National Human Genome Research Institute udowodnili, że u części przedwcześnie siwiejących osób wpływ na ich stan może mieć też nadmierna aktywność wro dzonego układu odpornościowego.

Wrodzona obrona

Najstarszym ewolucyjnie systemem obronnym naszego or ganizmu jest wrodzona odporność. W przypadku infekcji zaczyna ona działać od razu, nie zapamiętując „wroga”. Uczeni odkryli związek pomiędzy genami sterującymi wrodzoną odpornością, a tymi, które odpowiadają za kolor włosów. Choć z pozoru związek ten jest zaskakujący, to może tłumaczyć, dlaczego czasami przybywa nam siwych włosów po pozornie zwyczajnej infekcji.

Badacze skupili się na genach odpowiedzialnych za utrzy mywanie w dobrym stanie komórek macierzystych melanocytów w mieszkach włosowych. To dzięki tym komórkom stale powstają melanocyty, produkujące barwnik włosa. Z wiekiem jednak maleje liczba komórek macierzystych tego rodzaju, co sprawia, że wzrasta liczba niepigmentowanych, siwych włosów.

Siwiejące myszy

W eksperymencie na myszach z genetyczną predyspozycją do siwienia udało się udowodnić, że zwykle zakażenie wiru sem może u nich powodować nadmierną produkcję czynnika MITF. Z kolei nadmiar tego związku prowadzi do nadmiernej odpowiedzi układu odpornościowego oraz do atakowania własnych komórek macierzystych melanocytów w cebulkach włosowych, a tym samym do siwienia.

Naukowcy uspokajają, że zaobserwowane przez nich zjawi sko dotyczy tylko zwierząt ze skłonnością do siwienia i zakażenie drobnoustrojem chorobotwórczym nie zawsze musi oznaczać większa liczbę siwych włosów. Jednak autorzy ba dania mają nadzieję, że odkryty przez nich mechanizm zmiany pigmentacji włosów pod wpływem nadmiernej odpowiedzi odpornościowej może przyczynić się do rozwikłania zagadek chorób autoimmunologicznych związanych z nieprawidłową pigmentacją w skórze, np. bielactwa.

MILLENNIUM DENTAL Magdalena i Sebastian Lenkiewicz