jaargang 3 april 2005
Naar school en karate. De gymzaal doet dienst als theater, de peuterspeel-
6
zaal als vergaderruimte. Boven zit de tandarts. Eén gebouw, vele functies. Niet altijd makkelijk, wel handig. En soms de enige manier om voorzieningen te behouden of te krijgen: multifunctionele accommodaties.
E
en MFA, het lijkt een ruimteschip. Het is
met zorg en dienstverlening. Het kan een
Wat zijn de resultaten in Noord-Holland, wat
een multifunctionele accommodatie en
centrum zijn met of zonder vrijwilligers, met
lukt en wat loopt moeizaam? Hoe krijg je disco-
komt bepaald niet uit de lucht vallen.
of zonder beheerder. Een MFA kan succesvol
gangers en dokters door één deur? Een Primo
Gezamenlijk een pand gebruiken vergt veel
zijn, maar ’t is geen wondermiddel. Soms laten
over mogelijkheden en problemen van multi-
overleg en een goede afstemming, zeker als de
functies zich moeilijker combineren dan gedacht.
functionele accommodaties in Noord-Holland.
gebruikers uit verschillende branches komen.
Een MFA is letterlijk een pand met verschillende
Een eye-opener voor slimme combineerders.
Bestaande multifunctionele accommodaties
diensten onder één dak. Het kan ook méér
herbergen logische, maar ook verrassende
betekenen: scheidslijnen tussen mensen weg-
combinaties. Naast educatieve en sociaal-cultu-
nemen, een kleine woonkern vitaliseren en een
rele voorzieningen, horen zelfs woningen, zorg
sociale impuls geven aan het gemeenschaps-
en een winkel tot de mogelijkheden. Een MFA
leven. Participatie en instemming van wijk- of
is geen mal, die op elke situatie past. MFA’s zijn
dorpsbewoners tijdens het wordingsproces,
er in verschillende soorten en maten. Het kan
is een must. PRIMO nh ontwikkelt - samen met
een nieuw gebouw zijn, vers van de tekentafel.
gemeenten, bewoners en professionals - kans-
Of een bestaand dorpshuis, dat is opgetuigd
rijke concepten voor meervoudig ruimtegebruik.
IN DIT NUMMER: SAMENWONEN & WERKEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . 02 HART VOOR KLEINE KERNEN . . . . . . . . . . . . . . . 04 PRIMO PROJECTEN MFA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 05 PUBLICATIES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 06 DORPSHUIS ABBEKERK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 07 MFA VROONERMEER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 08 INTERESSANTE WEBSITES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 09 MET HART EN ZIEL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 010 WIJKSTEUNPUNT VOGHELSANCK . . . . . . . . . 011 AGENDA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
W W W. P R I M O - N H . N L
De Primo nummer 6
Van de redactie
Samenwonen is nog geen samenwerken I
N N ET TE N H I L L I E VA
nstellingen en gebruikers houden zich ermee bezig. En ook gemeenten, bouwbedrijven en organisatiebureaus zien er brood in. Hillie van Netten: “MFA’s vormen een antwoord op een
aantal maatschappelijke ontwikkelingen. Niet alleen op het afkalven of ontbreken van voorzieningen. Zij spelen tevens in op de behoeften van onder andere tweeverdieners en mensen die minder
Multifunctionele accommodaties (MFA’s) zijn in
mobiel zijn. Ouders zijn gebaat bij een school, huisarts, sociaal-culturele instelling, sportvoorziening en winkel op één locatie. Veel buurthuizen waren altijd al multifunctioneel. Nieuw aan de huidige ontwikkeling is een verdere verbreding en de link met de medische sector.”
opmars. Opvallend is de
Voorwaarden
combinatie van sociaal-
voor toegerust. “Kennis van voorzieningen als de Brede School, wijksteunpunten en dorpshuizen
cultureel werk en de
accommodaties gebundeld. We dienen gemeenten van advies. We onderzoeken het draagvlak
medische sector. Want ook
In 2004 inventariseerde PRIMO nh in opdracht van de provincie welke MFA’s - en plannen daartoe -
PRIMO nh houdt zich nu twee jaar bezig met het onderwerp als zodanig. Het instituut is daar goed hebben we al langer in huis. De afgelopen jaren hebben we onze ervaringen met multifunctionele voor een MFA en begeleiden het hele proces om zo’n voorziening te realiseren.” er in Noord-Holland zijn. Het onderzoeksrapport dat naar aanleiding daarvan verscheen, biedt zowel
de tandarts en fysiotheraOntwikkelingsproces MFA
peut doen mee. Succes is niet verzekerd, daar moet hard aan gewerkt worden. PRIMO nh ondersteunt
Aan de totstandkoming van iedere multifunctionele accommodatie gaat een ontwikkelingsproces vooraf met een aantal herkenbare fasen. Voor een optimaal resultaat is het van belang deze fasen, samen met de juiste betrokkenen, op een zorgvuldige wijze te doorlopen en per fase de afspraken gezamenlijk vast te leggen.
1. Initiatief (van gemeente, instelling of particulier) 2. Oriëntatie, verkenning en draagvlakonderzoek 3. Planvorming en opstellen programma van eisen
gemeenten in het
4. Uitwerking van de plannen: visie, inhoud, partners en participatie en het aangaan van
complexe ontwikkelproces.
een overeenkomst 5. Uitwerking BESEF*: Beheer, Exploitatie, Samenwerking, Eigendom, Financiën
”Men moet niet over één
6. Uitwerking (ver)bouwplannen
nacht ijs gaan.” Een gesprek
8. Realisatie en uitvoering plannen
7. Plan van aanpak (inclusief tijdsfasering)
9. Openingsactiviteiten en start MFA
met projectleider Hillie PRIMO nh biedt ondersteuning op bijna alle onderdelen van dit ontwikkelingsproces.
van Netten.
Voor de technische invulling en (ver)bouw wordt samengewerkt en/of verwezen naar op dat gebied gespecialiseerde bureaus.
*ontwikkeld door Hevo BV
2 | DE PRIMO
SAM ENWON EN
&
WERKEN
Steunpunt, informatie en advies Sinds 1 april heeft PRIMO nh een Steunpunt Multifunctionele Accommodaties. Mensen kunnen bellen of langskomen voor advies of materiaal. PRIMO nh kan, omgekeerd, ook bij u langskomen. B U I T E N S P E L E N B I J D E L I S P E LT U U T , V O O R M FA V R O O N E R M E E R
Verslagen van verschillende activiteiten van PRIMO nh rond dit onderwerp kunt u downloaden
kwantitatief als kwalitatief inzicht. “We zetten
samenwerkingspartners. Mensen met een
van www.primo-nh.nl. Onder het kopje Projecten,
succes- en faalfactoren op een rij. Om teleur-
verschillende achtergrond zitten niet zomaar
Innovatie, vindt u de link naar multifunctionele
stellingen te voorkomen, moeten gemeenten
op één lijn over de extra diensten die je aan
accommodaties. Tevens komt er een voor ieder
goed vooronderzoek (laten) doen. Zal een MFA
een MFA kunt koppelen. Samenwerking is
toegankelijke digitale kennisbank over multifunc-
betere resultaten opleveren dan bestaande
niet vanzelfsprekend. Kijken de koppen een
tionele accommodaties in Noord-Holland.
voorzieningen? Welke wensen en behoeften
verschillende kant op, dan is de kans op
Voor het ontvangen van onze elektronische
leven er onder de bevolking?
conflicten groter.
nieuwsbrief over dit onderwerp kunt u zich
Als een gemeente een goedlopend dorps- of
“Je moet als gemeente niet alleen investeren
melden bij het Informatiepunt, tel: 0299 418700,
buurthuis heeft, kun je nieuwe voorzieningen
in de fysieke voorwaarden. Met het regelen
e-mail: informatiepunt@primo-nh.nl.
beter daaraan koppelen. Sommige gemeenten
van sleutelbeheer en schoonmaak ben je
denken ten onrechte dat een MFA per definitie
er niet. Bouwen aan een goede onderlinge
Meer informatie: Frank Hustinx
goedkoper is. Dat is het niet altijd. MFA’s
verstandhouding en afstemming tussen de
fhustinx@primo-nh.nl en Hillie van Netten
moeten aan bepaalde voorwaarden voldoen,
gebruikers is minstens zo belangrijk.
hvannetten@primo-nh.nl
willen ze succesvol zijn en meerwaarde
Een standaardmodel werkt niet, zo is onze
hebben.”
ervaring. Een samenwerkingsverband is en blijft maatwerk. Zowel de weg ernaar toe,
MFA zelfs af. PRIMO nh kan in alle fasen van
Geen standaardmodel
als het ’product’ MFA is uniek.”
het proces (zie groen kader op vorige blad-
Eerste voorwaarde is helder te definiëren wat
PRIMO nh kan daarbij een aanjaagfunctie
zijde) iets voor gemeenten betekenen, tot
je onder een MFA verstaat. Gaat het om
hebben, initiatieven steunen, bijeenkomsten
en met de keuze van een architect of het
voorzieningen onder één dak of wil je meer?
organiseren en gemeenten met kennis en
begeleiden van beheerders.”
Een andere voorwaarde is het in een vroeg-
ervaring bijstaan. “We leggen gemeenten niets
Meer informatie: Hillie van Netten,
tijdig stadium betrekken van (mogelijke)
op, soms raden we de oprichting van een
hvannetten@primo-nh.nl
3 | DE PRIMO
SAM ENWON EN
&
WERKEN
W W W. P R I M O - N H . N L
Hart voor kleine kernen
Vitalisering van het platteland is speerpunt van provinciaal beleid. Multifunctionele winkels
“Deze pilot is een van de projecten in het
in kleine kernen passen naadloos in dit streven. Provincie Noord-Holland vond een partner
Uitvoeringsprogramma Ontwikkelingsbeeld
in Hart Retail en schept nu voorwaarden voor winkelvestigingen in een vijftal dorpen.
Noord-Holland Noord,” zegt Margreet Wind,
PRIMO nh is kwartiermaker en begeleidt het proces. Berkhout, De Noord, Kolhorn, Onderdijk
projectleider van de kant van de provincie.
en Schermerhorn bijten de spits af.
“De provincie heeft middelen gereserveerd voor de leefbaarheid van het platteland en
O
p 3 november 2004 sloot Rinske
heden moest binnen een paar maanden dui-
versterking van het voorzieningenniveau. Voor
Kruisinga, gedeputeerde van provincie
delijk maken welke vijf kernen als eersten in
het commerciële deel is Koedijker verantwoor-
Noord-Holland, een intentieovereenkomst met
aanmerking komen voor vestiging van een Hart
delijk.” Het assortiment in zijn winkels zal aan-
twaalf noordelijke gemeenten en ondernemer
Retail. De winkels moeten een impuls geven
vullend zijn, voegt zij toe “Niet concurrerend
Bob Koedijker. Een inventarisatie van mogelijk-
aan de leefbaarheid en vitaliteit van de dorpen.
voor eventuele andere winkels in de kernen.” Betrokken gemeenten zijn Anna Paulowna, Harenkarspel, Heerhugowaard, Niedorp,
De open armen van Schermer
Schermer, Obdam, Texel, Wervershoof, Wester-
De gemeente Schermer is één van de gelukkigen die concrete plannen mogen maken voor
koggenland, Wieringermeer, Wognum en Zijpe.
een vestiging van Hart Retail. Het dorp Schermerhorn (1500 inwoners) kan een winkel à la
PRIMO nh en Hart Retail kregen de opdracht
Bob Koedijker goed gebruiken. “In Schermerhorn was een Winkel van Sinkel, met een op het
samen met deze gemeenten de mogelijkheden
dorp afgestemd assortiment. De winkelhoudster is gestopt. Niemand kon of wilde haar zaak
te onderzoeken en de keuze voor de eerste
overnemen,” zegt wethouder Peter Leegwater van Economische Zaken. “In november 2004
vijf uitverkoren kernen voor te bereiden.
is ook de laatste supermarkt gesloten.” De Rabobank die een paar uur per week kantoor
Criteria waren: de aanwezigheid van een politiek
houdt, zal op termijn eveneens verdwijnen.
en maatschappelijk draagvlak voor een dergelijke, multifunctionele voorziening, de aan- of
Draagvlak
juist afwezigheid van andere voorzieningen,
Om te weten of er draagvlak is voor een dergelijke voorziening onder de bevolking is volgens
materiële voorwaarden als een gebouw en
de wethouder geen onderzoek nodig. Meermaals kwam hem de noodkreet ter ore dat een
de termijn waarop de plannen uitgevoerd
winkel in Schermerhorn dringend gewenst is. Bewoners, bestuurders en buitenlui zullen de
kunnen worden. De keuze voor het aantal van
winkel met open armen ontvangen: “Een man als Koedijker is meer dan welkom!” Leegwater
vijf winkels houdt verband met de economi-
heeft binnenkort een gesprek met de dorpsraad over aanvullende diensten en voorzieningen
sche rentabiliteit. Om die reden is gezocht
in een mogelijke ’Hart van…’-winkel. “Wellicht past de geldautomaat van de Rabobank erin.
naar twee kernen met een inwonertal van
Een particulier die onlangs aan huis met een fietsenmakerij is gestart, zou er graag zijn werk-
2000 tot 3000 inwoners, twee met 1000 tot
plaats hebben. Ook denken we aan een mobiele kunstuitleen en een sportmasseur.” Het dorp
2000 bewoners en eentje daar tussenin.
kent een sterk ontwikkelde sociale structuur. Er zijn verschillende verenigingen in Schermerhorn. Het is duidelijk: de gemeente zal Hart Retail geen strobreed in de weg leggen, integendeel.
Keuze
“Voor zo’n winkel passen we het bestemmingsplan aan,” aldus Leegwater. Die heeft het dorp
Jan Kegel van PRIMO nh en Bob Koedijker
immers veel te bieden. Op onze vraag wat de gemeente de winkelbaas te bieden heeft, antwoordt
voerden gesprekken met gemeentebestuurders,
Leegwater: “De Schermerhorners! Wij hebben een actieve bevolking!”
de Rabobank, woningcorporaties, Woonzorg
4 | DE PRIMO
KLEINE KERNEN
Nederland en vele anderen. Jan Kegel: “Wij onderzochten de haalbaarheid van een winkel
Winkels van Hart Retail
met voorzieningen als een bibliotheek, Wonen-
Bij Hart Retail kun je zowel voor boodschappen als diensten terecht. Van zuivelproducten en
Plus, een huisarts en een vergaderruimte voor
cadeautjes voor Valentijnsdag tot een bloedprik door het Rode Kruis. Mensen kunnen er inter-
clubs en organisaties. Soms kan een dorps-
netten en een postorderstuk ophalen, maar ook medicijnen. In een ruimte naast de winkel kun
centrum naast een MFA blijven bestaan, soms
je naar de orthopedagoog of een vergadering van de dorpsraad. Het assortiment kan, binnen de
moet je bestaande voorzieningen herschikken
grenzen van het commercieel haalbare, naar behoefte worden uitgebreid. De mogelijkheden
en onder één dak brengen. Wij helpen instel-
zijn schier oneindig. De winkels van Hart Retail zijn bijzonder vanwege de link met de sociale
lingen en organisaties samenwerking tot stand
en/of medische sector (zie ook: Met hart en ziel, pag.10).
te brengen.” Ook burgers konden aangeven wat ze willen. “Zo heeft Heerhugowaard Noord de wensen
Schermer), Onderdijk (gemeente Wervershoof),
werking van provincie, gemeenten en Hart
van bewoners in kaart gebracht met een
Berkhout (gemeente Wester-Koggenland) en
Retail moet leiden tot een keten van multi-
Toekomstbeeld,” aldus Jan Kegel. De afgelopen
Kolhorn in de gemeente Niedorp voldoen het
functionele winkels. Zij moeten niet te ver
maanden organiseerde PRIMO nh, samen met
beste aan de gestelde voorwaarden. Zij hebben
uiteen liggen, zodat er een centraal magazijn
provinciale ambtenaren van ZWC, een aantal
een ruimte beschikbaar en zetten zich op dit
kan komen voor de bevoorrading door de
bijeenkomsten om de twaalf gemeenten te
moment al actief in voor realisatie van de
uiteenlopende leveranciers.
informeren over de stand van zaken en de
winkels.
In de toekomst kunnen andere gemeenten,
verschillende mogelijkheden van een Hart-
instellingen en ondernemingen hun voordeel
winkel. De uiteindelijke keuze voor vijf pilots
Keten
doen met de verworven inzichten.
werd op 3 maart j.l. bekendgemaakt door
“Andere gemeenten zitten wat ons betreft op
Jan Kegel: “De vergaarde kennis en metho-
gedeputeerde Kruisinga. Jan Kegel lichtte de
de reservebank,” zegt Kegel. “Valt de mogelijk-
dieken komen voor iedereen ter beschikking.”
keuze toe. De kernen Noord (gemeente
heid in de nu gekozen kernen weg, dan komen
Heerhugowaard), Schermerhorn (gemeente
zij in aanmerking.” De publiek-private samen-
Meer informatie: Jan Kegel jkegel@primo-nh.nl
P R O JPROJECTEN E C T E N PRIMO Kenniscentrum Brede School
Dorpshuizen in Noord-Holland
Meer dan de helft van de Noord-Hollandse gemeenten werkt aan een Brede School. Het proces vraagt veel afstemming en samenwerking tussen overheid, scholen, kinderopvang en jeugdvoorzieningen. In kleinere gemeenten komt het proces minder snel op gang door personele beperkingen. PRIMO nh ondersteunt hen door het - op verzoek - bij elkaar brengen van (mogelijke) samenwerkingspartners. Ook geven we informatie en begeleiden we de totstandkoming van een plaatselijke Brede School. Uitgebreide informatie over het aanbod van PRIMO nh vindt u op onze website www.primo-nh.nl onder projecten / jeugdbeleid / kenniscentrum Brede School. Meer informatie: Frank Hustinx, fhustinx@primo-nh.nl
Dorpshuizen zijn vaak de enig overgebleven voorziening voor ontmoeting, recreatie en cultuur. Sommige dorpshuizen bieden tevens onderdak aan voorzieningen als kinderopvang, bibliotheek en consultatie. Uit onderzoek van PRIMO nh blijkt dat zij grote moeite hebben zich staande te houden en te profileren. Op verzoek van dorpshuisbesturen ondersteunt PRIMO nh dorpshuizen bij de beleidsontwikkeling, het beheer en de exploitatie, de organisatie van het vrijwilligerswerk, innovatie en financiering. Ook adviseert PRIMO nh hen met betrekking tot contacten met gemeenten en subsidiegevers. Meer informatie: Jan Kegel, jkegel@primo-nh.nl
Opvang buiten schooltijd voor kinderen van 4-12 jaar MFA’s in de wijk Met een extra innovatiesubsidie van provincie Noord-Holland houden Welsaen uit Zaanstad, Kern 8 uit Alkmaar en Radius uit Haarlem zich bezig met de ontwikkeling van multifunctionele accommodaties in de wijk. Aan de orde komen bewonersparticipatie, samenwerking tussen de verschillende (mogelijke) gebruikers van een MFA en de positie van vrijwilligers. Medio 2005 verschijnen over deze thema’s drie syllabi. Meer informatie: Akkelien Canrinus, akkelien.canrinus@welsaen.nl
Veel werkende ouders hebben behoefte aan opvang buiten schooltijd voor 4-12-jarigen. De huidige organisaties voor buitenschoolse opvang zijn druk doende kinderen een aantrekkelijke vrije tijdsvoorziening te bieden. Zij geven te kennen behoefte te hebben aan ondersteuning bij het ontwikkelen daarvan. PRIMO nh ondersteunt het streven van bsoorganisaties naar een goed aanbod voor kinderen en hun ouders door bijscholing, informatievoorziening en werkbezoeken. Meer informatie: Coby Noordhof, cnoordhof@primo-nh.nl
Steunpunt MFA Zie aankondiging pag. 3 in dit nummer. Meer informatie: Frank Hustinx, fhustinx@primo-nh.nl
Wijksteunpunten
Hart voor kleine kernen
vervullen? Contact: Peter Meijer, pmeijer@primo-nh.nl en Jan Post,
Zie een beschrijving van het project op pagina 4. 4 | DE PRIMO P RO J ECTE N I N 2003 Meer informatie: Jan Kegel, jkegel@primo-nh.nl
jpost@primo-nh.nl
5 | DE PRIMO
P RO J ECTE N
Wilt u informatie over de verschillende functies die wijksteunpunten
W W W. P R I M O - N H . N L
W W W. P R I M O - N H . N L
Multifunctionele accommodaties in Noord-Holland
Meer dan een gebouw
Met de publicatie ’Multifunctionele accommodaties in Noord-Holland’
Een formule voor het vormgeven van een succesvolle
stelt PRIMO nh gemeenten, de provincie en maatschappelijke organi-
multifunctionele accommodatie
saties informatie ter beschikking over MFA’s in Noord-Holland.
Deze publicatie zet multifunctionele accommodaties in een kader.
Ook levert het een discussiebijdrage aan over de rol van provinciale
Waarom kiezen gemeenten en instellingen voor meerdere voorzieningen
organisaties en de meest geschikte vormen van ondersteuning van
in één gebouw? Welke vormen van multifunctionaliteit zijn er? Aan welke
gemeenten en instellingen met plannen voor een MFA. Deze publicatie
voorwaarden moet men voldoen om de voorzieningen te laten slagen?
reikt bouwstenen aan voor (toekomstig) sociaal beleid van de provincie,
Zijn er grenzen aan een multifunctionele accommodatie?
gericht op onder meer het stimuleren van MFA’s.
S. Ball, A. van der Kooij, NIZW, 2005. De publicatie is te downloaden
U kunt de publicatie downloaden van www.primo-nh.nl of bestellen
van www.nizw.nl, bij Sociaal Beleid.
bij het informatiepunt. Prijs: e 7,00. Combineren op kleine schaal Gezichten van multifunctionaliteit op het platteland
Een goede dienstverlening voor taakcombineerders in landelijk gebied
Sinds jaar en dag speelt in dorpen de vraag welke voorzieningen pas-
Voor taakcombineerders op het platteland zijn voorzieningen van groot
sen bij de diverse behoeften van bewoners. En de afweging is steeds:
belang. Niet alleen vormen ze de randvoorwaarden voor de combinatie
willen we onze dorpen leefbaar maken en houden voor de verschil-
van arbeid en zorg. Zij creëren ook werkgelegenheid in het landelijk gebied.
lende generaties bewoners, dan ligt de oplossing in het combineren
Wat zijn de mogelijkheden om voorzieningen dichtbij huis te behouden of
van functies als zorg, ouderenhuisvesting, onderwijs, welzijn, kinder-
te creëren? Om antwoord te geven op deze vraag is het nodig meer te
opvang en gemaksdiensten. Oftewel: multifunctionaliteit.
weten over de schaal van voorzieningen. ’Combineren op kleine schaal’
Multifunctionaliteit kent vele gezichten. De bundel ’Gezichten van
heeft daarom allereerst als doel inzicht te bieden in het minimale
multifunctionaliteit’ brengt die in beeld. Hij is geschreven voor mensen
schaalniveau dat nodig is om voorzieningen voor taakcombineerders
die binnen overheden, maatschappelijke en commerciële organisaties
te realiseren. Een tweede doel is antwoord te geven op de vraag welke
te maken hebben met multifunctionele gebouwen op het platteland.
mogelijkheden multifunctionele accommodaties als dorpshuizen bieden.
NIZW en LCO, 2004. U kunt het boekje bestellen bij het NIZW,
U kunt het rapport bestellen bij Project Dagindeling ESF-3, Directie
www.nizw.nl, bestelnummer: E53398.
Coördinatie Emancipatiebeleid, Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, tel: 070 333 58 89, e-mail: dagindeling@minszw.nl, website: www.emancipatieweb.nl/dagindeling_nieuw
Publicaties PRIMO nh Er over praten helpt
Voormekaar.
De ontwikkelingen in de land- en tuinbouw-
Buurtgerichte sociale activering
sector volgen elkaar in rap tempo op. In veel
in Alkmaar
agrarische gezinnen in Noord-Holland leiden
De afgelopen jaren draaide in Alkmaar
de ontwikkelingen tot onzekerheden, voor
een project onder de veelzeggende
het bedrijf én voor het gezin. Boeren en
naam Voormekaar. Het was een combi-
tuinders zijn als ondernemers gewend om
natie van individuele sociale activering
te gaan met veranderingen en risico’s.
en buurtactivering. In de brochure
Maar soms is de druk zo groot, dat er naast
’Voormekaar’ wordt verslag gedaan
financiële problemen ook sociale en psychi-
van de bijzondere manier van werken. U vindt informatie over de
sche spanningen ontstaan. Verschillende vrijwilligers(organisaties) en
geschiedenis, de werkwijze en de resultaten van het project. Ook
beroepskrachten in Noord-Holland kunnen boeren, tuinders en hun
betrokken buurtbewoners komen aan het woord. PRIMO nh 2005.
gezinnen helpen inzicht te krijgen in wat er aan de hand is. U kunt hen
Prijs: e 5,- U kunt het boekje bestellen bij het Informatiepunt van
vinden in de folder ’Er over praten helpt’. PRIMO nh, 2005.
PRIMO nh: informatiepunt@primo-nh.nl.
U kunt de folder downloaden van www.primo-nh.nl Tussen GGZ en welzijnswerk Tussen ambitie en weerbarstige realiteit
Een verkenning van reïntegratiemogelijkheden voor (ex-)cliënten van
Brede School in de praktijk, een verkenning in Noord-Holland
de GGZ in het lokale welzijnswerk. PRIMO nh deed in 2003-2004 een
Een onderzoeksverslag van de praktijk van Brede Scholen in Noord-
verkennend onderzoek naar projecten voor maatschappelijke reïntegratie
Holland. De nota is een vervolg en een aanvulling op de in 2003
van (ex-)cliënten in de wijk. Aan de hand van een aantal inspirerende
verschenen verkenning van gemeentelijk beleid inzake de Brede School.
Noord-Hollandse projecten wordt zowel de rol van GGZ-instellingen als
’Tussen ambitie en weerbarstige realiteit’ geeft een beeld van de
die van het welzijnswerk onder de loep genomen. Ook komen de posi-
totstandkoming en het functioneren van Brede Scholen in gemeenten.
tieve en negatieve kanten van samenwerking tussen beiden aan bod.
Aan de orde komen perspectieven, problemen en bestaansvoorwaarden
Het belang van de (ex-)cliënten staat daarbij centraal. PRIMO nh 2005.
als participatie, samenwerking en financiële middelen. Ook de behoefte
Prijs: e 7,- U kunt het rapport downloaden van www.primo-nh.nl of
aan ondersteuning is onderzocht. PRIMO nh, 2005. U kunt het rapport
bestellen bij het Informatiepunt: informatiepunt@primo-nh.nl
downloaden van www.primo-nh.nl 6 | DE PRIMO
P U B L I C AT I E S
Bedrijvig dorpshuis Je moet er geweest zijn, anders geloof je het niet. Het dorpshuis in Abbekerk biedt plaats aan tientallen verschillende diensten en activiteiten. Mensen kunnen er gymmen, biljarten en van een musical genieten. Maar ook naar de bibliotheek, het WonenPlus spreekuur, de dokter of tandarts. Voor de kleintjes is er een peuterspeelzaal én een consultatiebureau. De Nieuwe Haven: multifunctionele accommodatie avant la lettre.
V
oordat het woord ín raakte, was
Financiën
de Nieuwe Haven het al: multi-
“Het is een groot complex en
functioneel. Het pand, gebouwd in
goedkoop is het niet. De gemeente
1964, bood in het begin onderdak
draagt bij in de exploitatielasten,”
aan een brandweerkazerne, een
zegt penningmeester Henny
gym- en een feestzaal. De beheer-
Ramakers. De recente verbouwing
ders woonden intern. Mede dankzij
en renovatiewerkzaamheden zorgden
stevig lobbywerk van de voormalig
voor extra financiële hoofdbrekens.
burgemeester, is het voorzieningen-
Ramakers: “Voor de bouw van het
pakket uitgedijd tot de super MFA
Medisch Centrum sloten we een
die de Nieuwe Haven nu is. Het
lening af bij de gemeente. De kosten
aantal activiteiten groeide met de
betalen we uit de huuropbrengsten.
import van ’Amsterdammers’, zoals
De provincie subsidieert een deel
men vreemdelingen hier ook wel
van de verbouwing tot multifunctio-
noemt. Er is nu voor elke dorps-
nele ruimte van de grote zaal, die
bewoner drie keer per week wat wils.
op stapel staat. Een aantal ondernemers sponsort ons, maar we
Programmeren
houden ook bingo-, benefit- en
Beheerders Marja en Klaas van der
kienavonden om geld in te zamelen.
Does gaan er eens goed voor zitten,
Voorzieningen als het jongeren-
zoveel is er te koop in hun dorps-
MARJA EN KLAAS VAN DER DOES, RESP. BIJ DE BRIEVENBUSSEN EN IN DE BIBLIOTHEEK
huis. “In het gloednieuwe Medisch
centrum draaien op subsidie, zij drukken niet op onze begroting.”
Centrum, zitten naast tand- en huis-
Desondanks is de begroting niet
arts ook een fysio- en Mensendieck-
sluitend. Ramakers: “We moeten
therapeut. Er is een ouderenpost,
passen en meten en zuinig huis-
peuterspeelzaal, Speel-o-theek,
houden. De Nieuwe Haven is
Jongerencentrum, bibliotheek, bar
eigenlijk een bedrijf: een activiteiten-
en een kantoor van de Dienst
en zalencentrum. Bij een dorpshuis
Landelijk Gebied. Binnenkort komt
stel je je toch wat anders voor.”
er een wijksteunpunt voor ouderen. Sommige voorzieningen hebben een eigen ruimte. Andere zaaltjes
Vrijwilligers
hebben meerdere gebruikers. Men knutselt en vergadert er of volgt een
De penningmeester is vrijwilliger, net als de andere bestuursleden.
cursus. Basisschool en gymvereniging delen de gymzaal, maar daar vinden
Vrijwilligers runnen ook het WonenPlus-spreekuur en de kinderactivitei-
ook toneelvoorstellingen en operettes plaats.” In het magazijn staan 300
ten, om er maar een paar te noemen. Het zijn er niet veel, het meeste
stoelen opgeslagen, genoeg voor eenzevende van alle Abbekerkers!
werk komt op enkele schouders terecht.
Het dorp is één van de twaalf kleine kernen van de, in oppervlakte grote,
“Voor een vrijwilligersbestuur is het dorpshuis eigenlijk te groot”, zegt
gemeente Noorder-Koggenland. De gemeentelijke voorzieningen zijn
Marja van der Doest. Niet alleen de bedrijfsmatige kant, ook de
hier dus tegelijkertijd regionaal. De Nieuwe Haven zou echter net zo
naleving van de vele wettelijke voorschriften maken het bestuurlijke
goed in een middelgrote stad kunnen staan.
vrijwilligerswerk tot een professionele opgave. Ramakers: “Door de
Gebruikers van de multifunctionele ruimtes moeten soms strijden om
vereiste deskundigheid krijg je bijna geen nieuwe vrijwilligers meer.
een plek op de agenda die Marja van der Does elk seizoen maakt.
Ze moeten aan hoge eisen voldoen en verantwoordelijkheid willen
Zij zorgt met de programmering dat de verschillende functies goed bij
dragen.”
elkaar passen of op elkaar aansluiten.
“Daar komt de tijdsgeest bij,” zegt Marja van der Does. “Bewoners
Het dorpshuis heeft ook een vergunning als horecabedrijf, dus een tosti
gebruiken het dorpshuis als consumenten. Als de service hen niet
of glaasje wijn is geen probleem. Naast het echtpaar Van der Does zijn
aanstaat krijg je klachten. Ze realiseren zich niet altijd wat een pracht-
er drie parttimers in dienst voor beheer en onderhoud van het complex.
voorziening we in het dorp hebben.”
7 | DE PRIMO
BEDRIJVIG DORPSHUIS
W W W. P R I M O - N H . N L
Werk in uitvoering Peuters aan de ene, schoolkinderen aan de andere kant en
handen van Tanja Schermerhorn. Zij zorgt voor afspraken tussen de samenwerkingspartners
een arena in het midden. Kookles na school voor kleintjes
en denkt mee over het oplossen van knelpunten. Zij werft docenten en instellingen
en aikido voor volwassenen op zaterdag. Het gebouw is onmiskenbaar multifunctioneel. Maar de receptie is meestal onbemand. Voor tieneractiviteiten is vooralsnog geen geld. “Als de wc verstopt is, komen ze bij mij,” zegt directeur Eric Sandmann van basisschool de Lispeltuut. De gemeente
om les te komen geven, zoals de dansschool. Tanja is in dienst van de stedelijke welzijnsorganisatie Kern8 en gedurende anderhalf jaar voor 16 uur per week gedetacheerd in de Vroonermeer. Haar eigenlijke taak is het ontwikkelen van zogeheten dagarrangementen voor ouders en kinderen. “Mijn functie heet officieel ’praktijkcoördinator dagarrangementen’. De naam verwijst naar landelijk beleid om
zegt dat ’t allemaal goed komt. MFA Vroonermeer: prachtig,
de combinatie van arbeid en zorg te onder-
maar nog niet volmaakt.
tweeverdieners met kinderen. De gemeente
steunen. In de Vroonermeer wonen veel had de ambitie de MFA ook een één loketfunctie te geven.” Drukke taakcombineerders
D
e entree van de multifunctionele
280 leerlingen in. Het zijn er meer dan 300.
moeten bij wijze van spreken ’s morgens hun
accommodatie Vroonermeer, gelegen
We moeten gebruik maken van lokalen
kinderen, boodschappenlijst en kleding voor
elders in de stad.”
de stomerij kunnen afleveren. En die ’s avonds,
in de gelijknamige nieuwbouwwijk in Alkmaar Noord, is mooi en ruim. Als je binnenkomt is rechts de receptie. Sinds de opening van het gebouw in augustus 2004 is de functie nog nauwelijks vervuld. Overdag is de taak van gastvrouw bij de schoonmaakster ondergebracht. Zij moet ook een oogje in het zeil houden wat de veiligheid betreft. Van 18.30u
verzorgd en wel, weer op kunnen halen.
“MFA Vroonermeer krijgt een beheerder. We zetten een beheerorganisatie op voor alle multifunctionele accommodaties in Alkmaar.”
Bewoners bleken geen belangstelling te hebben voor gemaksdiensten, dus is dat onderwerp op de lange baan geschoven. Met de uren die hen nu ter beschikking staan zouden de harde werkers van MFA Vroonermeer er ook nauwelijks tijd voor heb-
tot 23.00u ’s avonds nemen vrijwilligers die
ben gehad: zij hebben hun handen meer
taak over.
dan vol aan de organisatie van de huidige
De Lispeltuut is een Brede School en verreweg
Wat het beheer betreft wordt de schooldirec-
de grootste gebruiker van het pand. Eric
teur op zijn wenken bediend. Jan Holman,
Sandmann, enthousiaste onderwijspionier in
als projectleider van de gemeente vanaf het
Samenwerking
de nieuwe wijk, heeft er soms genoeg van
begin betrokken bij de bouw van MFA
Eerst was er de verhuizing. Toen het van start
dat men hem nog altijd als beheerder aan-
Vroonermeer: “We zetten een beheerorganisatie
gaan. Pas sinds januari 2005 kunnen de
spreekt. “Het gebouw is prachtig, maar de
op voor alle multifunctionele accommodaties
medewerkers en andere professionals van
facilitering ontbreekt goeddeels. Je moet een
in Alkmaar. In MFA Vroonermeer zal vanaf 1 mei
MFA Vroonermeer verder kijken dan hun eigen
professional hebben, die voor het gebouw
doordeweeks elke dag een professioneel
werk. Aan de bereidheid tot samenwerking
zorgt. Het gebouw is 60 uur per week open,
beheerder aanwezig zijn van 15.00 uur tot
mankeert niets. “De samenwerking met
er is toezicht nodig. De MFA is - wat bezoekers-
19.00 uur. Tijdens schooltijden is er niet veel
medegebruikers is uitstekend”, zegt Eric
aantallen betreft - een succes, dóór de school.
te doen. De vrijwillige gastvrouwen ’s avonds
Sandmann lovend. Sinterklaas ontvingen ze
Maar het beroep op ons trekt een te zware
worden binnenkort betaald voor hun werk.”
allemaal samen in de arena.
wissel.” Zolang het beheer niet goed is gere-
basisvoorzieningen.
Tanja Schermerhorn: “De mogelijkheden voor
geld, staat Eric Sandmann niet bepaald te
Dagarrangementen
het samen ontwikkelen van ’producten’ zijn
trappelen om dubbelgebruik van ’zijn’ klas-
Het naschoolse en vrijetijdsaanbod van spor-
echter beperkt. Het gebouw is vrij klein. Dat
lokalen. Ook is de basisschool nu reeds uit
ten en activiteiten komt langzaam op gang.
betekent keuzes maken. Voor tienerwerk is
z’n jas gegroeid. Eric Sandmann: “Er passen
De programmering en de organisatie is in
wel een ruimte, maar geen beroepskracht.”
8 | DE PRIMO
WE R K I N U IT VO E R I N G
de wensen met betrekking tot voorzieningen. De absolute nummer één op de wensenlijst was sport, zowel voor kinderen en jongeren als voor volwassenen. Vanwege de school en naschoolse activiteiten kan de sportzaal in het gebouw alleen een aantal middagen en ’s avonds door anderen worden gebruikt. In kinderopvang en naschoolse activiteiten, de nummers twee en drie op de wensenlijst, is wel volop voorzien. Daarnaast konden kinderen onlangs kiezen voor speelvoorzieningen buiten, in de wijk. “Ik presenteerde de avond, in MFA Vroonermeer,” zegt Sandmann. “De kinderen kozen een halfpipe om te skaten, een fitness apparaat en een hangplek. Die komen er.” Ook is er inmiddels een wijkraad, opgericht door de schooldirecteur, de wijkagent, de woningcorporatie en buurtbewoners. De raad vergadert in de tienerruimte. De ruimte wordt dus zeker meervoudig gebruikt, zij het meer multi dan functioneel. Want tieners zelf hebben voorlopig weinig te zoeken in de MFA. “De gemeente gaat ervan uit dat ouders, als vrijwilliger, die activiteiten opzetten. Maar er zijn tot nu toe maar vier vrijwilligers,” aldus Tanja Schermerhorn. “Veel ouders werken, zij hebben niet veel tijd om activiteiten te organiseren.” KO O K LES VO O R SC H O LI E R E N I N D E P E UTE RS P E E LZA AL
Toch blijft inzet van ouders een serieuze optie, laat Jan Holman van de gemeente weten.
De ruimte doet nu dienst voor de overblijf
opzetten van bijvoorbeeld vakantieactiviteiten.
“Plannen voor tieneractiviteiten moeten van
en peuterdans. De tafels met af te sluiten
De school heeft wel een budget voor
onderop komen. De behoefte aan professionele
luiken voor de computers staan daarom
naschoolse activiteiten, maar onvoldoende
steun wordt waarschijnlijk manifest in de wijk.
onaangeroerd langs de kant.
geld voor de inzet van mensen.”
Maar het lukt niet alles binnen één jaar goed
Van de medewerkers van de buitenschoolse
te regelen. Overigens zijn op vrijdagavonden al
opvang kan Schermerhorn niet veel extra
Buurtparticipatie
wel tienerfeestjes door ouders georganiseerd.”
inzet verwachten. “Zij doen uitvoerend werk,
Begin 2004 deed de gemeente, eigenaar
Kortom, het werk is volop in uitvoering in de
zij hebben vooralsnog geen uren voor het
van MFA Vroonermeer, buurtonderzoek naar
MFA, pronkstuk van de Vroonermeer.
Interessante websites
www.oberon-o-a.nl
www.probiblio.nl
wijs- en welzijnssector. Opdrachtgevers zijn gemeenten en schoolbesturen,
Probiblio is de provinciale organisatie voor het bibliotheekwerk in
ministeries en de VNG. De projecten van Oberon zijn meestal een
Noord-Holland en Zuid-Holland. De bibliotheek is steeds vaker partner
combinatie van onderzoek en advies. “Wij zijn van mening dat adviezen
bij multifunctionele accommodaties en Brede School.
en ondersteuning aan waarde winnen, als zij onderbouwd kunnen
Oberon is een onafhankelijk onderzoeks- en adviesbureau voor de onder-
worden met uitkomsten van toegepast wetenschappelijk onderzoek.” www.sardes.nl Sardes is een onafhankelijke instelling voor onderzoek en advies op de
www.X-S2.nl
terreinen onderwijs, jeugd, welzijn en gezondheidszorg. Sardes legt
Welkom bij X-S2, kennisnetwerk voor en door professionals uit de
sinds het begin van haar bestaan nadrukkelijk een verbinding tussen
sociale sector. Op deze site vindt u veel informatie over multifunctio-
onderzoek, beleid en praktijk in de sociale sector.
nele accommodaties en Brede School.
9 | DE PRIMO
WEBSITES
W W W. P R I M O - N H . N L
Zijn ’Hart van Koedijk’-winkel in het gelijknamige dorp is hij kwijt. Veel meer dan een rimpel in zijn kweekvijver lijkt het niet te geven. Retailontwikkelaar Bob Koedijker is uit weerbestendig hout gesneden. Zijn winkelconcept is sterk. Ook de provincie en vele gemeenten in Noord-Holland Noord geloven er in. Met hart en ziel
’Ik zie alleen maar kansen.’ B
ob Koedijker - “ja, hier geboren en
Traffic
getogen.” - is een man van slimme
De winkels van Bob Koedijker zijn bijzonder
combinaties en meervoudig ruimtegebruik.
vanwege de link met de sociale sector.
Zijn ’Hart van …’-winkels zijn zowel winkel-
Grondgedachte is de dagelijkse boodschappen
centra als wijksteunpunten. Producten van
te koppelen aan het voorzien in andere
Blokker, Jamin en de Wereldwinkel liggen er
levensbehoeften. Met één loopje naar zijn
naast geneesmiddelen, kiosk- en speelgoed-
winkel moet de dorpsbewoner bloed kunnen
artikelen. Je kunt er telebankieren, koffie-
laten prikken door het Rode Kruis, een ver-
drinken en je opgeven voor evenementen.
jaardagstaart bestellen, een boek lenen en
Zijn ’Hart van Koedijk’ is leeggehaald.
een hypotheek afsluiten. Voor zijn geestesoog
De zaak was onderdeel van een Sparwinkel.
ziet Koedijker steeds nieuwe mogelijkheden
Moederbedrijf Spar (slachtoffer van de heersende supermarktoorlog?) sloot het kruideniersgedeelte en nam de inboedel van Koedijker mee als onderpand. De winkel in Koedijk staat nog leeg, Koedijker zelf is allang weer druk met nieuwe plannen. Als de economie alleen op veerkracht zou draaien, was de
om zijn nering verder op te tuigen. Waar BO B KOEDI J K ER
“Door het combineren reduceer je de kosten van diensten. Wat kun je bundelen? 1+1=3 toch?”
anderen bedenkingen hebben, ziet hij kansen. “Door het combineren reduceer je de kosten van diensten. Voor mij gaat het om de vraag Wat kun je bundelen? 1+1=3 toch?! Je creëert traffic. Zorg dat je voor meer mensen dan de directe omgeving het dichtstbijzijnde
keten van ’Hart van….’-winkels reeds een feit.
punt bent om bijvoorbeeld postorderstukken
(zie ook: Hart voor kleine kernen, elders in
af te halen en je verzorgingsgebied is gegroeid. Als mensen hier toch zijn, laten ze ook hun
dit blad) lende opleidingen voor de detailhandel werkte
pasfoto maken.”
Punaises
hij twaalf jaar bij Albert Heijn. In verschillende
Vroeger telde Koedijk drie kruidenierswinkels,
delen van het land was hij eigenaar van uit-
Betrokken
twee melkventers en maar liefst zeven bakkers
eenlopende winkels en filialen. In Wijk aan Zee
Koedijker’s winkels moeten renderen, hij is
op een gemeenschap van 1200 mensen.
rijpte het plan verschillende voorzieningen en
en blijft ondernemer. Hij heeft zelfs ansicht-
Bob Koedijker: “Eén van de kruideniers ver-
diensten te combineren. “Er was een super-
kaarten met Groeten uit Koedijk laten maken.
kocht ook klompensokken en wol. Er was
markt, een tabakszaak, een bibliotheek, VVV en
Maar Koedijker is een maatschappelijk
een slijter, een drogist en een vestiging van
politie. Voor een doosje punaises moest je al
betrokken ondernemer. “Mijn zaken zijn
de Rabobank. Mensen bestierden een
naar Beverwijk. In de zomer waren er veel extra
ook ontmoetingspunten voor bewoners.
postagentschap en een aantal verenigingen
klanten. Ik dacht: je moet het assortiment
Zij moeten er hun medicijnen kunnen afhalen
vanuit huis. De bibliotheek kwam langs op
uitbreiden en aanpassen.” In Wijk aan Zee
of een Woonservicepunt van Woonzorg
school.” In de jaren tachtig en negentig van
kwam het uiteindelijk niet tot uitvoering van
Nederland bezoeken. Noem maar op.
de vorige eeuw was het gedaan met de
de plannen. In Koedijk wel. Bob Koedijker
Ik praat met mensen, zíj moeten aangeven
middenstand. In Koedijk, een kleine kern in
werd franchisehouder van de Sparwinkel in
welke voorzieningen ze willen (behouden).
Alkmaar-Noord, restte alleen een Sparwinkel.
het dorp en bouwde een deel ervan om tot
Ik bekijk welke combinaties mogelijk zijn. Ik
Als kind hielp Bob de melkboer. Na verschil-
het ’Hart van Koedijk’. Hij ging in 2003 open.
moet immers wel gezond blijven.”
10 | D E P R I M O
M ET HART E N Z I E L
Het is een komen en gaan op het pleintje. Bezoekers van de bibliotheek en ouders die hun kinderen halen en brengen. Voor de senioren die erboven wonen, betekent het leven in de brouwerij. Voghelsanck heet dit complex van Woonzorg Nederland. De gemeente
Wijksteunpunt Voghelsanck
noemt het een wijksteunpunt. Het dorp Vogelenzang is trots op z’n multifunctionele voorziening. De argeloze bezoeker zal tevergeefs zoeken naar een centrale ingang. En vervolgens vast komen te zitten in de sluis van het woonzorgcentrum. Tot blijkt dat je ook via de bibliotheek bij de seniorenwoningen kunt komen. In de recreatieruimte wordt creatief gedaan. Tientallen grijze hoofden staan over tafels gebogen. “Ja, het is prettig wonen hier,” zegt een oudere dame uit een van de seniorenwoningen. “Er is reuring op straat, er gebeurt wat.” Ook over het zorgaanbod is men goed te spreken. “Op onze telefoon zit een alarmknopje. Daarmee kun je hulp inroepen.” Die hulp komt van Stichting Zorgcontact. Woonzorg Nederland, een landelijke organisatie voor seniorenhuisvesting en dienstverlening
We voegden de verschillende plannen en
en eigenaar van het geheel, besteedt het
voorzieningen samen in een wijksteunpunt.”
zorgaanbod aan hen uit. “Zij werken voor meer
In een periode van vijf jaar kwamen er dertig
instellingen in de regio,” zegt Margaret Zeeman
woningen, koop en huur, gevolgd door een
de tandarts en fysiotherapeut. Die gebruiken de
van Woonzorg Nederland. “Zorgcontact levert
vleugel vol voorzieningen. Het wijksteunpunt
ruimtes een paar dagdelen per week. “Gedeel-
de bewoners alle zorg tot op het niveau van
is ontwikkeld met steun van de provincie.
telijke leegstand van enkele ruimtes is particulier
een verzorgingshuis. De mensen zijn nu
Middenin het complex prijkt de bibliotheek,
risico, ze betalen huur voor de hele week.”
allemaal nog redelijk gezond. Zorgcontact is
daarnaast de peuterspeelzaal. Achterin het
net begonnen. In de toekomst zullen meer
pand, met uitzicht op de duinen, houden
Goeie buren
diensten nodig zijn.”
een tandarts en een fysiotherapeut praktijk.
Wijksteunpunt Voghelsanck is een mooi
Stichting Welzijn Bloemendaal en een psycho-
complex met collectieve voorzieningen en
Vleugel vol voorzieningen
loge houden spreekuur in een ruimte elders
commerciële diensten onder één dak.
Het complex aan de rand van Vogelenzang
in het gebouw.
De voorzieningen zijn onderling met elkaar
(gemeente Bloemendaal) is het resultaat van
verbonden. Een klein aantal vierkante meters
een toevallige samenloop van omstandigheden.
Particulier risico
is gemeenschappelijke ruimte. De bewoners
“Vroeger stond op deze plek een bejaarden-
Woonzorg Nederland deed de planontwikkeling.
en gebruikers in de verschillende voorzieningen
huis,” memoreert Paul Dubbe, hoofd Samen-
De gemeente nam niet deel aan de project-
zijn vooral goeie buren.
leving van de gemeente de geschiedenis.
organisatie. Gedurende de bouw van het
Als het aan Woonzorg Nederland ligt, strekt
“Dat moest weg van de provincie en is
complex was de ambtelijke bemoeienis beperkt
dat goede nabuurschap zich in de toekomst
gesloopt. Woonzorg Nederland wilde op die
tot de planologie, volkshuisvesting en de
uit tot buiten de muren van Voghelsanck.
locatie bejaardenwoningen bouwen.
accommodatie van de welzijns- en gezond-
Margaret Zeeman: “Onze maatschappelijke
Op het terrein was ook een peuterspeelzaal
heidsvoorzieningen, zegt Paul Dubbe.
doelstelling is iets toe te voegen voor de
gevestigd. Elders in het dorp was de accommo-
Stichting Zorgcontact coördineert niet alleen
gemeenschap. De voorzieningen in het woon-
datie van een aantal welzijnsvoorzieningen,
het hulpaanbod, maar exploiteert Voghelsanck
gedeelte zijn voor de senioren in huis. Maar als
de tandarts en de bibliotheek in de jaren
ook. De gemeente is de grootste huurder.
er bijvoorbeeld een maaltijdvoorziening komt,
negentig aan een opknapbeurt toe. Zij zaten
De gemeente verhuurt een aantal ruimtes
mogen ook dorpsbewoners er gebruik van
toevallig ook toen al onder één dak.
commercieel door aan private huurders als
maken. Je haalt daarmee de wijk binnen.”
11 | D E P R I M O
WI J KSTE U N P U NT
W W W. P R I M O - N H . N L
Agenda Cursus- en Congresbureau Het Cursus- en Congresbureau van PRIMO nh organiseert elk jaar een groot aantal cursussen, congressen en expertmeetings. U vindt het actuele aanbod op www.primo-nh.nl. Meer informatie krijgt u bij Manja Greutert, tel: 0299 418 700 of congres@primo-nh.nl. Voorjaar 2005 staan de volgende bijeenkomsten op de agenda: Welzijn versterkt veiligheid: ook in Noord-Holland 13 april 2005, PRIMO nh, 13.30 - 16.30 u. PRIMO nh verrichtte najaar 2004 een quick scan van lokaal veiligheidsbeleid in zeventien Noord-Hollandse gemeenten en plaatste die in landelijke ontwikkelingen. Op de bijeenkomst wordt het rapport ’Welzijn versterkt veiligheid’, met onder andere de quick scan, gepresenteerd. Doelgroep: bestuurders, gemeenteraadsleden, opbouwwerk, medewerkers woningcorporatie, politie en professionals uit de sociale sector. Expertmeeting Emancipatie en samenwerking 14 april 2005, PRIMO nh, 13.00 - 17.00 u. PRIMO nh en Odyssee nodigen gemeenten, maatschappelijke organisaties en allochtone vrouwen uit voor een debat over vragen als: Hoe kunnen we gemeentelijk emancipatiebeleid beïnvloeden? Hoe voeren gemeenten interactief beleid, dat wil zeggen in samenwerking met maatschappelijke en algemene instellingen en allochtone vrouwen(organisaties)? Doel is afspraken te maken over interactief emancipatiebeleid, gericht op allochtone vrouwen. Doelgroep: genodigden uit zelforganisaties allochtone vrouwen, provinciale en gemeentelijke overheid en welzijnsinstellingen.
INFORMATIEPUNT PRIMO NH PRIMO nh is het kennis-, informatieen adviescentrum voor sociaal beleid in Noord-Holland. Het is actief voor de provincie N-H, gemeenten en maatschappelijke organisaties. Met vragen of voor het bestellen van publicaties kunt u terecht bij het Informatiepunt van PRIMO nh. Het informatiepunt is telefonisch bereikbaar van maandag tot en met donderdag van 9.00 - 13.00 uur via 0299 418700. Ook kunt u mailen: informatiepunt@primo-nh.nl of onze website bezoeken: www.primo-nh.nl
Colofon
Picasso-bijeenkomst: Lichaamstaal als instrument bij eenzaamheid 15 april 2005, PRIMO nh, 9.30 - 13.30 u. Een training, waarin dieper wordt ingegaan op basiselementen van communicatie: afstemming, bevestiging, volgen en leiden, het opmerken van non-verbale ja en nee signalen, het (non-)verbaal omgaan met slagen en falen. Dat gebeurt aan de hand van eenvoudige oefeningen, die de gevoeligheid voor het ’vanzelfzwijgende’ verdiepen. Ook wordt gekeken naar toepassingsmogelijkheden in de dagelijkse omgang. Doelgroep: werkers in de ouderenzorg die werken met vrijwilligers en met partners van zelfstandige thuiswonende dementerende ouderen.
De Primo geeft informatie over het werk van PRIMO nh. Het verschijnt drie keer per jaar. Overheden en maatschappelijke organisaties in Noord-Holland krijgen de Primo gratis toegestuurd.
Tweedaagse training in het kader van ’De stem van de cliënt’ Eerste bijeenkomst op drie verschillende locaties: 12 april 2005 in Amstelveen van 9.30 - 15.30 u, 22 april 2005 in Purmerend en 10 mei 2005 in Schagen. De data voor de tweede bijeenkomst worden in overleg met de deelnemers vastgesteld. De overheid stimuleert vraaggestuurde zorg en een vraaggestuurd aanbod van voorzieningen. Hoe werkt het in de praktijk en wat kunnen we verbeteren? Doelgroep: Platforms Gehandicaptenbeleid, Federatie van Ouderverenigingen, RPCP’s en consulenten LG.
Redactie Marianne Reij Wil Spanjer
Werken met allochtone meiden: een uitdaging! 21 april 2005, PRIMO nh, 13.00 - 17.00 u. Presentatie van drie succesvolle methodieken voor meidenwerk voor allochtone meiden. Een forum, bestaande uit professionals uit de praktijk, gaat aan de hand van stellingen met u in discussie. Na de pauze kunt u kiezen uit twee workshops: A. een wijk- en doelgroepanalyse (strategische insteek) en B. Vraag & Antwoordspel (methodische insteek). Doelgroep: tiener-, jongeren- en opbouwwerkers met meidenwerk in hun takenpakket. ISV/Sociale pijler 27 april 2005 en 8 juni 2005, PRIMO nh, 13.00 - 17.00 u. Expertmeetings over het ontwikkelen van de sociale pijler en samenwerking tussen de sociale en de fysieke sector in het kader van stedelijke en plattelandsvernieuwing. De praktijk staat centraal. Programma 27 april: Herstructurering Nieuw Den Helder. Presentatie door projectleider Jan Goed. Programma 8 juni: sociale doelen en sociale middelen bij stedelijke vernieuwing. Inleiding door Peter van den Graaff van het Verwey-Jonker Instituut. Doelgroep: beleidsambtenaren sociaal beleid en huisvesting/ ruimtelijke ordening. Jeugdparticipatie: jonge jeugd 28 april 2005, PRIMO nh, 12.00 - 16.30 u. Een studiemiddag met praktische verhalen en werkvormen om jeugdparticipatie meer vorm en inhoud te geven. Doelgroep: sociaal-cultureel werk, kinderwerk en opbouwwerk. Conferentie over functie sociaal-cultureel werk 26 mei 2005, Zaantheater Zaandam, 13.00 -17.00 u. Over de functie van sociaal-cultureel werk voor de vermaatschappelijking van de zorg, het verwezenlijken van de WMO en het belang van sociaal-culturele voorzieningen bij de vitalisering van dorp en wijk. Inleiding door Dr. Roelof Hortulanus en debat tussen vertegenwoordigers van gemeenten, welzijnsinstellingen, zorginstellingen en wooncorporaties. Enkele inspirerende ateliers sluiten de conferentie af. Doelgroep: gemeenten, uitvoerende professionals en management van welzijnsinstellingen, sociaal-cultureel werk en woningcorporaties Provinciaal Overleg Gehandicaptenbeleid, 9 juni 2005, PRIMO nh Purmerend, 13.00 - 16.30 u. Doelgroep: Platforms Gehandicaptenbeleid, gehandicaptenberaden en Federatie van Ouderverenigingen. 12 | D E P R I M O
AG E N DA
Uitgever PRIMO nh
Gastredacteur Hillie van Netten Teksten Annemiek Onstenk Fotografie Annemiek Onstenk Peter Hardewijn Redactieadres PRIMO nh Postbus 106, 1440 AC Purmerend tel: 0299 418 700 Bezoekadres PRIMO nh Emmakade 4, 1441 ET Purmerend Vormgeving Studio Stevens, De Rijp Druk Spinhex en Industrie, Amsterdam Oplage 2500 exemplaren ©Overname
of nadrukken van artikelen, of van delen daarvan, is uitsluitend toegestaan na overleg met en toestemming van de redactie en altijd met bronvermelding.