jaargang 3 oktober 2005
Het lokale welzijnswerk staat voor een nieuwe opgave. Naast het opvangen
7
van bezuinigingen maakt men zich op voor de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Is het sociaal-cultureel werk daar klaar voor? Inhoud genoeg. Spirit ook. Maar het imago kan beter.
I
n de WMO staat ’het bevorderen van sociale
Wat functies betreft bevindt het sociaal-cultureel
van het sociaal-cultureel werk en hoe verzilver je
samenhang en leefbaarheid in dorpen,
werk zich middenin de samenleving.
die? In dit themanummer laten we denkers en
buurten en wijken’ bovenaan de lijst van
Weinigen zullen het maatschappelijke belang
doeners aan het woord, zowel van PRIMO nh,
prestatievelden. Het sociaal-cultureel werk -
ervan betwisten, wél bagatelliseren. Het imago
als uit wetenschappelijke hoek en uit de praktijk.
één van oudste onderdelen van het welzijns-
van het werk correspondeert niet altijd met
Een Primo over wat het sociaal-cultureel werk
werk - is op dat gebied altijd sterk geweest.
de inhoud en betekenis ervan. Zijn de instel-
in huis heeft, wat het kan en vermag.
Sociaal-cultureel werk activeert en verbindt.
lingen in staat hun stoffige imago af te schudden
Het brengt uiteenlopende bevolkingsgroepen
en zich rond hun kerntaken te profileren?
IN DIT NUMMER:
bij elkaar en biedt mogelijkheden voor ont-
Sociaal-cultureel werk heeft body genoeg,
moeting, ontspanning en ontwikkeling. In de
het gezicht mag echter duidelijker.
KAPITAAL VAN DE BUURT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 02 DE KANTOREN UIT! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 03 KENNISONTWIKKELING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 04 COLUMN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 05 PUBLICATIES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 06 FUNCTIE BOVEN ACCOMMODATIE . . . . . . . . 07 BRUGGENBOUWERS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 08 MET HART EN ZIEL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 010 PROJECTEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 011 AGENDA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 012
lokale praktijk zijn daarvan talloze inspirerende voorbeelden te vinden. Een tiental wervende
Ook marktwerking dwingt het sociaal-cultureel
initiatieven presenteerde zich in kennisateliers
werk haar samenwerkingspartners meer dan
tijdens de conferentie ’Bruggenbouwers in de
voorheen een aantrekkelijk aanbod van produc-
buurt’, die PRIMO nh op 26 mei jongstleden
ten en diensten te doen. Én zich te verkopen.
organiseerde. Enkelen daarvan komen in
Gemeenten kunnen immers ook met een
deze de Primo opnieuw aan het woord.
ander in zee gaan. Wat zijn de goudklompjes
F O T O : B E Z O E K E R S I N D E T U I N VA N K A P I T E I N R O M M E L
W W W. P R I M O - N H . N L
De Primo nummer 7
Van de redactie
Sociaal-cultureel werkers kennen het kapitaal van de buurt
I
H I L L I E VA N N E T T E N
/
LIAN SMAAL
“Sociaal-cultureel werkers spreken de taal van de buurt. Zij kunnen zich
S
ociaal-cultureel werkers weten wat er leeft. En - mogelijk nog belangrijker - hoe je mensen activeert om zich, bijvoorbeeld, in te zetten voor verbetering van de leefbaarheid van de buurt.
verstaan met vitale of eenzame ouderen,
Het sociaal-cultureel werk kent het kapitaal van de buurt en kan dat ook aanspreken. Lian Smaal:
hangjongeren en allochtone kinderen.
“Bewoners weten zich door sociaal-cultureel werkers gehoord en gezien. Daarom willen zij graag
Het zijn specialisten in het organiseren
meedoen, zij voelen zich betrokken.”
van ontmoetingen,” zegt Lian Smaal van
Het sociaal-cultureel werk is een onmisbare basisvoorziening in een wijk, zowel voor de doorsnee
PRIMO nh. Het sociaal-cultureel werk
buurtbewoner als voor kansarme groepen. Het heeft als taak verbindingen te leggen en bij te dragen
kan volgens PRIMO nh een centrale
aan sociale cohesie. Lian Smaal: “Juist de verbinding tussen sterke en kwetsbare groepen zorgt
positie innemen in de keten van wonen
voor samenhang in een buurt. Vrijwilligers vangen kinderen op in vakanties en na school, anderen
en zorg. Dan moet de sector zich wel
bezoeken ouderen in de buurt. De sociaal-cultureel werker coördineert het hele proces en
duidelijker profileren.
begeleidt al die vrijwilligers.” Goudklompjes
In de buurt van de buurt “Je bent als welzijnsinstelling een maatschappelijke onderneming. Je moet weten wat mensen in de wijk beweegt en bezighoudt,” zegt welzijnsdirecteur Ad Otjes van SIS Hilversum. “Die kennis is geld waard en kun je
Op 26 mei j.l. organiseerde Lian samen met collega Hillie van Netten de conferentie ’Bruggenbouwers in de buurt’, over het sociaal-cultureel werk als onmisbare schakel bij de uitvoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). “Bij sociaal-cultureel werk telt niet alleen het resultaat, het proces dat er aan vooraf gaat is minstens zo belangrijk,” zegt Hillie van Netten. “De kracht van het welzijnswerk zit in het in beweging krijgen van mensen, in de netwerken die worden ontwikkeld.
uitventen bij woningcorporaties, politie of zorginstel-
Daarmee heeft het sociaal-cultureel werk een centrale positie in de keten van wonen en zorg.
lingen. Zij hebben daar geld voor over, vooral als het
Sociaal-cultureel werkers zijn met hun kennis, contacten en activiteiten van grote waarde voor
mensen betreft die voor gemeenten en instellingen
gemeenten en woningcorporaties.” “Als mensen zich lekker voelen, zijn het gelukkige bewoners en doen
moeilijk bereikbaar zijn. Zij beschikken níet over die
ze minder beroep op de zorg,” voegt Lian Smaal toe. “Eén euro welzijn scheelt tien euro zorg.” Toch is
kennis. In de nabijheid zijn van mensen in de buurt:
niet altijd zichtbaar wat opbouwwerkers en sociaal-cultureel werkers kunnen en doen. Lian: “Het zijn
daarmee kun je als welzijnsondernemer je plek opeisen
vooral de bruggenbouwers en die plaatsen zichzelf op de achtergrond. De professionals zijn opgeleid
in de keten van wonen, welzijn en zorg. Face to face, daar gaat het om.”
anderen te empoweren, niet zichzelf. Wat telt
het Platform lokale welzijnsorganisaties extra
Dit najaar starten we een denktank voor
is het resultaat voor de bewoners, niet het eigen
aandacht aan de sociaal-culturele functie.
verdere professionalisering van het werk, o.a.
imago. Ze kennen hun eigen goudklompjes
Kinderwerkers, jongerenwerkers en ouderen-
met Marcel Spierts, docent aan de Haagse
onvoldoende.”
werkers wisselen kennis uit en ontwikkelen
Hogeschool en aan de Hogeschool van
beleid, ieder in een eigen regionaal overleg.
Amsterdam. We brengen denkers en de
Denkers en doeners
Steekwoorden zijn innovatie, creativiteit en
doeners bij elkaar om wetenschappelijke
Het sociaal-cultureel werk wordt tegenwoordig
durf.” Hillie: “Ook brengen we verschillende
inzichten te verbinden met de lokale praktijk.”
aanbesteed. Het moet zichzelf daarom beter
partners bij elkaar. De conferentie van 26
gaan verkopen. PRIMO nh staat de instellingen
mei 2005 was daar een voorbeeld van.
terzijde bij de profilering en de professionali-
Vertegenwoordigers van welzijnsinstellingen
Meer informatie:
sering van het werk. Lian: “We organiseren
troffen er gemeenten, zorginstellingen,
Lian Smaal, lsmaal@primo-nh.nl
de Kwaliteitskring opbouwwerk en geven in
woningcorporaties en wetenschappers.
Hillie van Netten, hvannetten@primo-nh.nl
Sociaal-cultureel werk activeert en verbindt
van activiteiten en acties. Zonodig verwijst de sociaal-cultureel werker bewoners naar andere professionele instanties of haalt deze instellingen
Sociaal-cultureel werk is zowel een voorziening als een beroep.
naar de wijk. Daarmee wordt een verbinding gelegd tussen de informele en formele sociale infrastructuur.
Een voorziening in de vorm van een buurt-, wijk- of jongerencentrum,
De sociaal-cultureel werker maakt gebruik van sociale technieken, ontleend
waar bewoners van verschillende leeftijds-, sociale en culturele groepen
aan methodes als empowerment en community organization, en kan
elkaar kunnen ontmoeten en waar - voor én door hen - recreatieve,
deze inzetten in zowel de voorziening zélf als - los van het gebouw -
educatieve en culturele activiteiten worden georganiseerd. Een dergelijke
elders in wijk, dorp of stad.
voorziening kan - mits goed toegerust en ondersteund - een samenbindende functie hebben in buurt en wijk.
De afgelopen decennia bewees het sociaal-cultureel werk een belangrijke bijdrage te kunnen leveren aan het signaleren van maatschappelijke
Sociaal-cultureel werk als beroep laat zich omschrijven als de inzet van
problemen en aan de eerste opvang van mensen die geïsoleerd,
de professionele werker ten behoeve van verschillende bevolkings-
achtergesteld of ontspoord dreigen te raken. Daarnaast brengt de werksoort
groepen. De sociaal-cultureel werker stimuleert hen tot actieve deelname
mensen met verschillende achtergronden bij elkaar en draagt daarmee
aan de samenleving (buurt, wijk) en ondersteunt hen bij het organiseren
bij aan de ontwikkeling van de sociale samenhang in dorp, wijk en stad.
De kantoren uit! “De sociaal-agogische sector is niet klaar voor de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). De overheid wil dat burgers meer eigen verantwoordelijkheid nemen. Instellingen moeten burgerinitiatieven ondersteunen. Daarvoor moeten ze meer dan nu contact zoeken met wijkbewoners en organisaties.” Volgens stadssocioloog dr. Roelof Hortulanus hebben de professionals zich teveel teruggetrokken in hun accommodaties. Een beetje opschudden kan geen kwaad. DR. RO E LO F H O RTU L AN U S
”M
et een folder waarin je 20 cursus-
Kansen
sen aanbiedt ben je er niet,” zegt
Dr. Hortulanus is werkzaam aan de Universiteit
de doelen als sociale cohesie aan te pakken.
Hortulanus. “Men investeert te weinig in
van Utrecht. Tevens is hij directeur van het
Maar dan willen we ook geld voor onze
contacten met burgers. De welzijnssector
landelijke Expertisecentrum Sociale Interventie
kernactiviteiten. Ik noem dat de sandwich-
moet voeling hebben met de haarvaten
(www.lesi.nl). Volgens hem biedt de WMO
formule: door individuele dienstverlening
van de samenleving.” Volgens hem hollen
de sociale sector enorme kansen te laten
bijdragen aan gemeenschapsvorming.
welzijnsinstellingen - soms noodgedwongen
zien wat het waard is. “Ik zie geen enkele
Het sociaal-cultureel werk staat voor de
- achter hypes aan. “Is er geld voor reïnte-
andere sector die in staat is te zorgen voor
opgave makkelijke en zichtbare resultaten
gratie dan doet men dat, is het veiligheid
verbindingen tussen burgers onderling en
te koppelen aan moeilijke doelen.”
dan doet men een beroep op díe sub-
tussen burgers, instellingen en organisaties.
De kerntaken van het werk zijn, ondanks
sidiepot. Dat bevordert de identiteit niet.
De sector moet zich zelfbewust opstellen
het wat stoffige imago, volgens de weten-
Men zou zich moeten concentreren op
tegenover de gemeente en zeggen: ’Oké, wij
schapper en onderzoeker nog altijd ont-
kerntaken en, gematigd, op vernieuwing.”
zijn bereid complexe situaties en verder liggen-
spanning, ontmoeting en ontplooiing.
3 | DE PRIMO
D E K A N TO R E N U I T
W W W. P R I M O - N H . N L
Onder sommige condities kunnen vrije tijdsactiviteiten bijdragen aan een bredere doelstelling als integratie. “Dat zie je bij investeringen in de sport. Sport is over het algemeen goed voor contacten tussen verschillende bevolkingsgroepen. Buurthuizen kunnen onderzoeken welk aanbod van activiteiten kan leiden tot participatie aan vervolgactiviteiten. Het streven is dat een bepaald percentage van de cursus-
“Praktijk en kennisontwikkeling moeten samen op gaan.”
deelnemers doorgaat in bijvoorbeeld een vereniging. In onderhandelingen met de
Het sociaal-cultureel werk is nog een lang
gemeente kan men inbrengen: ’Er is spin off
leven beschoren, denkt Marcel Spierts. “Ik zie
voor de gemeenschap, dus moeten de activiteiten uit de collectieve middelen worden
vooral de continuïteit van de professie. Het
betaald.’ Een cursus gezondheidsbevordering, welke cursisten opleidt tot intermediair die de informatie aan anderen doorgeeft, is wat anders dan een pottenbakkerscursus puur
MARCEL SPIERTS
beroep wordt in verschillende functies uit-
geoefend maar de basis blijft. Voornaamste kenmerk is
voor de ontspanning.”
de deskundigheid om ’de boel bij elkaar te houden’ en
Bruisende centra
te werken aan een open samenleving.” De sector moet
Mensen associëren buurthuizen sterk met lagere inkomensgroepen, aldus Hortulanus.
wel blijven innoveren en professionaliseren.
“Om een voorziening voor iedereen te worden zouden het bruisende moderne activiteitencentra moeten worden. Waar zowel mantel-
M
arcel Spierts ziet daarvoor goede vooruitzichten. “De professionaliseringstrend komt momenteel uit de hoek van onderzoek en wetenschap. Zowel de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling
zorgers als naaiclubs onderdak vinden.
als de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid vroegen onlangs aandacht voor profes-
Daarnaast kan men investeren in innovatie.
sionals van de sociale sector. Er wordt veel over geschreven. Het vak staat weer op de agenda!”
Denk aan het koppelen van een nieuwe bewoner in een wijk aan een zittende bewoner.
Spierts is zelf één van die onderzoekers. Hij is verbonden aan twee Hogescholen en publiceert o.a.
Een introductiegesprek kan de basis leggen
over het onderwerp ’professionalisering’. Uitgangspunt daarbij is de samenwerking met het veld.
voor eventuele latere contacten en inzet in
“Onderzoekers en/of wetenschappers moeten investeren in de praktijk. En vice versa. Sociaal-culturele
de buurt. Sociaal-cultureel werkers zouden
professionals moeten meer betrokken raken bij onderzoek en kennisontwikkeling.”
zoiets moeten organiseren, in een accommo-
Zelf heeft Spierts een samenwerkingsverband opgezet tussen de Hogeschool van Amsterdam en
datie of elders.” Hortulanus verwacht dat veel
het Stedelijk Jongerenwerk Amsterdam. “Studenten voeren als leeronderzoek opdrachten uit voor
welzijnsinstellingen in staat zullen zijn die
het veld. Zij zoeken daarvoor aansluiting bij vragen van de jongerenwerkers. Ook organiseren we
omslag naar moderne vormen van sociaal-
werkplaatsen om kennis uit te wisselen. Studenten, jongerenwerkers en gemeenteambtenaren
cultureel werk te kunnen maken.
bespreken thema’s als jongerencultuur en participatie. De kennis die ze samen opdoen, leggen ze vast.”
Tijdens de conferentie ’Bruggenbouwers
Selectief
in de buurt’ op 26 mei 2005 hield
Spierts waarschuwt voor een valkuil waar een welzijnsinstelling in kan tuimelen. “Rond tal van maat-
dr. R. Hortulanus een lezing. Deze is te
schappelijke vraagstukken schakelen politie, gemeente en woningcorporaties het sociaal-cultureel
downloaden van www.primo-nh.nl bij pro-
werk als partner in. Je kunt echter niet op alle fronten tegelijk deskundig zijn. De sociaal-culturele
jecten/omgevingskwaliteit/ondersteuning
inbreng verwatert en de sector verliest herkenbaarheid. De praktijk moet selectief omgaan met
sociaal-culturele functie.
haar deskundige inzet.” Werkers zouden zich volgens hem tot enkele speerpunten moeten beperken bijvoorbeeld veiligheid en opvoedingsondersteuning - en reflecteren op de methodiek die ze ontwikkelen. Welzijnsinstellingen moeten kennisontwikkeling begroten en bij de gemeente in rekening brengen. ”Net als het bedrijfsleven doet ook de sociale sector aan innovatie.” Waar die inzet van het veld aan de ene en wetenschappers/onderzoekers aan de andere kant bij elkaar komen, ontstaan initiatieven als een Praktijk- en Onderzoekscentrum aan de Hogeschool van Amsterdam of het Centrum voor Competentieontwikkeling in provincie Zuid-Holland. Een hoopvolle ontwikkeling, meent Spierts, die zelf door PRIMO nh is gevraagd plaats te nemen in een denktank. “Praktijk en kennis bundelen en koppelen aan actuele thema’s, dat houdt de professionalisering aan de gang.”
4 | DE PRIMO
KENNISONTWIKKELING
COLUMN
H
YA S M I N JA F F R I
et is alweer een tijd geleden dat de begroting rond de aan-
Maar hoe toon je aan wat het doel is van een nieuw tostiapparaat
leg van de Betuwelijn miljarden hoger uitviel dan gepland.
in het buurthuis? Wat is het doel van de klaverjasavond in het
Op het journaal moest een van de betrokkenen uitleggen hoe dit
bejaardentehuis? Worden ze er echt gelukkiger van? Leven ze langer?
had kunnen gebeuren. “Hoe kan dat?” vroeg de verslaggever terwijl
Op het moment dat je middels wetenschappelijk onderzoek aan-
de wind rond zijn blauwe microfoon joeg.
toonbaar moet maken dat een hiphop cursus onontbeerlijk is
“Het heeft natuurlijk te maken met verschillende factoren, die van
voor de jeugd tussen 4 en 8 jaar in de Spaarndammerbuurt, dan
te voren niet voorzien waren,” zei de man in colbert met groene
heb je er toch geen zin meer in. En bovendien: waarom geloven
ruitjes. Hij stond op een dijk. Op de achtergrond verplaatste een
ze ons gewoon niet?
grote gele hijskraan een betonblok van de ene naar de andere kant van de weg. “En wat voor verschillende factoren zijn dat dan?”
Laatst hoorde ik minister Hoogervorst van Volksgezondheid zeggen:
vroeg de verslaggever. De man in ruitjescolbert keek teleurgesteld.
het is niet de bedoeling dat de taxivergoeding gebruikt wordt
“Verschillende onvoorziene factoren,” herhaalde hij. De verslaggever wachtte geduldig. Er zat voor de man niets anders op dan zijn antwoord te verduidelijken.
om de bejaarden mee op en
Een koude winter, een natte lente
neer naar de bingoavond te rijden… Ik was verbijsterd. Zolang wij niet met harde cijfers kunnen aantonen hoe belangrijk die wekelijkse bingoavond is, is het bezuinigbaar.
“Er was sprake van enkele natuurgebieden op de route,” zei hij.
De huidige staatssecretaris van VWS gaat er ook nog eens van uit
“Daar moeten extra bruggen en tunnels worden gebouwd. Er huizen
dat de sociaal-cultureel werker wordt bijgestaan door een stuwmeer
daar dassen en otters en konijnen. Die zijn belangrijk voor de
van vrijwilligers en mantelzorgers. Iedereen weet: dat stuwmeer
Nederlandse flora en fauna. Bovendien hadden we, zoals u wellicht
zal in onze haast- en prestatie-economie nooit vollopen. De staats-
zelf ook gemerkt heeft, last van een zeer strenge, koude winter, die
secretaris wil horen: het kost geld, veel geld, maar het levert vooral
werd gevolgd door een extreem natte lente. Dit heeft de voort-
veel geld op.
gang van de bouw ernstig belemmerd. Dat brengt extra kosten met zich mee.”
Mijn landgenote Naema Tahir, schrijft in haar boek Een moslima
“Nieuwe bruggen kosten geld, veel geld, maar het levert vooral
ontsluiert over Thobia, een waggelend meisje met te ver uitstekende
veel geld op,” voegde het colbertje er nog aan toe. “Dank u wel,”
oren. Uitgehuwelijkt aan een aan heroïne verslaafde man die haar
zei de verslaggever tevreden. De bruggenbouwer knikte waardig en
uitlacht en uitgekotst door haar schoonmoeder bij wie ze in huis
dienstbaar. Hij was open en eerlijk geweest, had tijd vrijgemaakt
woont. Voor Thobia geen aerobics in een wijkcentrum, inloop-
voor dit interview en voelde zich niet te goed om op een winderige
ochtenden of aansluiting bij een meidenclub.
dijk voor een hijskraan te staan. “Terug naar de studio.”
Dankzij de sterke familiebanden is mantelzorg in Pakistan vanzelf-
Gerustgesteld zakten we achterover. Gelukkig maar: het kost geld,
sprekend. Thobia is belast met het dagelijks welzijn van haar schoon-
veel geld, maar het levert vooral veel geld op. Dan is het goed.
familie. Ooms, tantes, neven en nichten inbegrepen. Tahir merkt terecht op dat hier geen sprake is van grove mensen-
Vandaag denk ik: fijn dat je iets kunt vertellen en dat het wordt
rechtenschendingen als wel een “subtiele aantasting van Thobia‘s
geloofd. We vragen niet: hoe koud was het dan afgelopen winter?
waardigheid als mens”.
Hoeveel vriesdagen? Hoeveel niet werkbare dagen? Hoe nat was die lente? Wat is de gemiddelde productie tijdens zo‘n natte lente
Wat is de waarde van geld in een samenleving waarin mensen
in vergelijking met andere lentes?
geen menswaardig bestaan kunnen leiden?
Waarom gaat het bij het werk dat de ‘bruggenbouwer in de buurt‘
8, 11, 41 miljard heeft de Betuwelijn gekost, heel precies weet ik het
verricht zo anders? Door de invoering van de WMO moeten welzijns-
niet meer. Die otters, dassen en konijntjes springen nog wel rond
instellingen gaan concurreren. Onderling en met zorginstellingen
in mijn hoofd. Tussen viaducten en tunnels met sjaaltjes om en
en woningcorporaties. De bruggenbouwer in de buurt moet zijn
onder parapluutjes tegen de regen en de kou.
burgemeester en wethouders ervan overtuigen dat hij onmisbaar is.
Ik stel voor dat we met zijn allen bij een tweedehands winkel
Maar hoe doe je dat?
groene ruitjescolbertjes kopen, ons haar in een scheiding kammen, serieus knikkend naar de verslaggever met zijn blauwe microfoon
De student cultureel maatschappelijke vorming turft in de buurt-
luisteren en antwoorden: “De afgelopen strenge winter en de extreem
huizen de aantallen Turkse, Marokkaanse, Surinaamse jongeren.
natte lente brengen extra onvoorziene kosten met zich mee. Sociaal-
Worden er genoeg doelgroepen bereikt? Als hij wil kan hij afstuderen
cultureel werk kost geld, veel geld, maar het levert vooral heel
met het onderzoek: welke bevolkingsgroep houdt het meest van
veel geld op”. “Bedankt voor uw tijd”, zal de verslaggever zeggen.
tafelvoetbal. Hoeveel Surinamers krijgen we extra binnen als we
“Terug naar de studio.” © Yasmin Jaffri
ook een tafeltennistafel neerzetten? Hoeveel Antillianen als we ook hiphop draaien op het themafeest? Hoeveel extra Hollanders
De column is uitgesproken tijdens de Bruggenbouwers
als er ook kaasplankjes zijn?
conferentie in Zaanstad op 26 mei 2005
5 | DE PRIMO
COLUMN
W W W. P R I M O - N H . N L
Publicaties
initiatieven voor nieuwe logeerhuizen te bevorderen. De inventarisatie bevat een overzicht van adressen en kan een impuls geven aan onderling contact en afstemming. PRIMO nh, 2005, het rapport is te downloaden van www.primo-nh.nl
Subsidies en fondsen voor wonen, welzijn en zorg
Nieuwe publicaties PRIMO nh
PRIMO nh heeft in opdracht van de Provincie Noord-Holland een overzicht gemaakt van relevante subsidies en fondsen voor Wonen, Welzijn en Zorg. U vindt er o.a. websites en organisaties die u kunnen helpen bij
Op de website van PRIMO nh staan
het doen van een aanvraag. PRIMO nh, 2005, het overzicht is downloaden van www.primo-nh.nl
titels van een aantal interessante
Allochtone meiden in beeld Een brochure, uitgebracht n.a.v. het project Allochtone meiden in beeld,
publicaties over sociaal-cultureel werk.
waarin drie succesvolle methodieken en een stappenplan worden beschreven. De publicatie richt zich vooral op tiener- en jongerenwerkers,
Deze publicaties zijn te downloaden.
maar is ook bruikbaar voor anderen die met allochtone meiden werken. Hoe bereik je hen, hoe stem je het bestaande aanbod af op specifieke vragen van de doelgroep? PRIMO nh, 2005, de brochure is te downloaden van www.primo-nh.nl
Welzijn versterkt veiligheid Een notitie over de relatie tussen veiligheid en sociaal beleid, waarmee
Inventarisatie jeugd- en jongerenparticipatie
gemeenten - samen met lokale partners - eigen veiligheidsbeleid kunnen
Hoe staat het in de praktijk met jeugd- en jongerenparticipatie?
ontwikkelen. U vindt er tips en praktische informatie over het bevorderen
Worden kinderen, tieners en jongeren er wijzer van? Deze vragen waren
van veiligheid(sgevoelens) en verwijzingen naar bestaande projecten en
aanleiding voor een inventarisatie van de stand van zaken in een aantal
interessante websites. Ook wordt ingegaan op de landelijke campagne
Noord-Hollandse gemeenten. U vindt er interviews met jeugd- en jongeren-
Welzijn Versterkt Veiligheid en de provinciale ver-
werkers, opbouwwerkers en ambtenaren jeugdbeleid. De inventarisatie
taling daarvan. Tot slot vindt u er de resultaten
is in de eerste plaats geschreven voor professionals.
van een quick scan Lokaal veiligheids-beleid, die
PRIMO nh, 2005, het verslag is te downloaden van www.primo-nh.nl
recent in zeventien Noord-Hollandse gemeenten is gehouden.
Succesfactoren jongeren- en vrijwilligerswerk
PRIMO nh, 2005, de notitie is te downloaden
Jolijn van Dijk beschrijft de succesfactoren van het werven van en werken
van www.primo-nh.nl
met jonge, meestal tijdelijke vrijwilligers. Het onderzoeksrapport bevat ook een aantal belangrijke aandachtspunten.
Tussen Wal en Schip
PRIMO nh, 2005, het rapport is te downloaden van www.primo-nh.nl
Terugkeerbeleid en de uitvoeringspraktijk Een rapportage naar aanleiding van het project ’Tussen wal en schip’,
Vrijwilligers in zorginstellingen
dat u als vrijwilliger of beroepskracht kunt gebruiken als naslagwerk.
Een inventarisatie van vrijwilligerswerk in zorginstellingen in Noord-Holland.
U vindt er actuele en gedetailleerde informatie in verband met de
Hoeveel vrijwilligers hebben de instellingen? Wat zijn hun taken?
begeleiding van uitgeprocedeerde asielzoekers.
Hoe worden ze begeleid? Wat zijn de knelpunten en hoe anticipeert
PRIMO nh, 2005, het rapport is te downloaden van www.primo-nh.nl
men op nieuwe ontwikkelingen? PRIMO nh, 2005, het rapport is te downloaden van www.primo-nh.nl
Multiculturele buurtinitiatieven Bewonerscommissies, wijkraden en andere bewonersgroepen zijn vaak
’Geef welzijn regie over uitvoering WMO’
eenzijdig samengesteld. Multiculturele samenwerking op wijkniveau
”De Wet Maatschappelijke Ondersteuning wordt volgend jaar van
kan leiden tot een evenwichtiger vertegenwoordiging in de buurten.
kracht. Gemeenten zijn dan niet alleen verantwoordelijk voor het
In het project Eigenwijks is een methodiek ontwikkeld om bewoners
welzijnsbeleid, maar krijgen ook de regie over de zorg voor ouderen
met een allochtone achtergrond toe te rusten voor participatie in de wijk.
en gehandicapten”. Landelijk bestuurder Meindert van den Berg
PRIMO nh, 2005, het rapport is te downloaden van www.primo-nh.nl
(ABVAKABO FNV) pleit voor een regie door welzijnsinstellingen, ’om versnippering tegen te gaan’. Naar zijn mening zijn juist
Logeerhuizen in Noord-Holland Een verkenning en inventarisatie van logeerhuizen in Noord-Holland Verslag van een onderzoek naar logeerhuizen in Noord-Holland door het Expertisecentrum Informele Zorg (EIZ) en PRIMO nh. Doel is o.a. 6 | DE PRIMO
P U B L I C AT I E S
welzijnsorganisaties de aangewezen instanties om welzijn en zorg voor ouderen en gehandicapten te coördineren, ’mede omdat ze vaak al regionaal werken,’ aldus Meindert van den Berg in het ABVAKABO-blad Aaneen (sept. 2005).
R O B
V A E S S E N
“Denken vanuit het buurthuis is achterhaald” Voor de Zaanse Door het aantal gebouwen terug te brengen kunnen we de dienstver-
welzijnsstichting Welsaen
lening op peil houden. We maken nu gebruik van de overblijvende buurtcentra, maar ook van scholen en sportaccommodaties. Kwetsbare
gaat de functie boven de
groepen kunnen altijd bij ons terecht, daarover geen misverstand. Inburgeringscursussen en speelzaalwerk bieden we aan in scholen,
accommodatie. “Om een activiteit aan te bieden hoef je niet in een buurtcentrum te zitten,” zegt directeur Rob Vaessen. “Je kunt ook in een kerk bridgen.” Welsaen werkt naar de vraag toe.
taalles in de moskee. Voor de inburgeringscursussen bereiken we vrouwen niet via het buurthuis, wel via school. Als we jongeren beter bereiken in hun sportverenigingen, so what? Laagdrempeligheid is voor ons werk belangrijker dan een eigen gebouw. In Krommenie doen we activiteiten met ouderen in het verzorgingshuis. Er blijft dus wel degelijk een plek in de buurt voor welzijnsactiviteiten.” Het is een experiment en niet geheel zonder risico, geeft Rob Vaessen aan. Er is een kans dat een wijk zonder basisvoorziening komt te zitten. “Maar je moet niet onderschatten wat burgers kunnen. Er is zoveel ervaring, kijk maar naar de sportverenigingen. We koppelen ons terugtrekken aan extra aandacht voor vrijwilligerswerk. Zo komen er vrijwilligersconsulenten. Het ondersteunen van vrijwilligers is ook een basisvoorziening!”
S
tichting Welsaen heeft zich het afgelopen jaar teruggetrokken uit een aantal vestigingen waar zij medebeheerder was. Rob Vaessen:
Flex-plekken
“In 2005 hadden wij twaalf buurtcentra, in 2007 zullen het er nog
De sociaal-cultureel werkers zijn niet van de ene op de andere dag
acht zijn. Woningcorporaties nemen ze over. In 2006 krijgen de centra
hun locatie kwijt. Rob Vaessen: “Bij Welsaen staat de dienstverlening al
gebruikersorganisaties, in de vorm van stichtingen. De stichtingsbesturen
langere tijd centraal. Wij werken ook niet meer met buurthuiswerkers,
bestaan uit vertegenwoordigers van wijkorganisaties. Welsaen gaat
maar met jeugdregisseurs en met leefbaarheids-, welzijns- en vrijwilligers-
deze stichtingen ondersteunen en levert professionele beheerders.
consulenten. Zij gebruiken verschillende gebouwen in de stad, een soort
Groepen die het zelfstandig kunnen, doen het zelf. Willen wij als
flex-plekken. Zij zijn nauwelijks gebouwgebonden. Ons uit een aantal
welzijnsinstelling een activiteit in zo’n buurtcentrum aanbieden, bijvoor-
gebouwen terugtrekken is het sluitstuk van het veranderingsproces
beeld een huiswerkklas, dan huren we er een ruimte. Het komt ook
geweest.”
voor dat een muziekschool de plaats inneemt die wij achterlieten.” In een deel van de overblijvende eigen gebouwen gaat Welsaen meer
Vaessen is niet bang dat het werk zonder eigen huis imagoschade
samenwerken met anderen. Het worden multifunctionele accommodaties,
oploopt. De dienstverlening centraal stellen prikkelt zijn welzijnsstichting
zoals een Brede School. “De stap die we hebben gezet bevordert de
juist om de kwaliteit te leveren die de concurrentie aan kan. “Het sociaal-
samenwerking. We werken onder andere samen met de gemeente,
cultureel werk moet zich tot haar kerntaak beperken. Wij zijn goed in
de kinderopvang en een verpleeghuis.”
welzijnsactiviteiten, woningcorporaties in gebouwen. We profileren ons aan de hand van ons werk, met onze eigen competenties.
Risico
Het eindproduct maak je samen met anderen. Door de aanstaande
Het afstoten van de gebouwen heeft zowel een inhoudelijke als een
WMO wordt die taakverdeling en samenwerking versterkt. Ik vind dat
financiële achtergrond. “Wij moesten van de gemeente veel bezuinigen.
superpositief!”
7 | DE PRIMO
F U N C T I E B O V E N A C C O M O D AT I E
W W W. P R I M O - N H . N L
Alkmaar
B
uurtactivering - Alkmaar
huis enquête. We gingen ouderwets aanbodgericht te werk, maar wel
In Alkmaar moesten de
outreachend, op zoek naar de vraag.” Een aantal mensen met een
wijken De Mare en Oud
bijstandsuitkering werd een individueel activeringstraject aanboden.
Overdie worden geherstruc-
De Sociale Dienst leverde de adressen. Louise Zee: “We hielden
tureerd. De gemeente besloot
een activerend interview, gericht op kwaliteiten en capaciteiten van
niet alleen aandacht te
de bewoner. Wij ondersteunden hem of haar desgewenst bij het
besteden aan fysieke ver-
realiseren van de plannen.” De resultaten mogen er wezen. “Een aantal
nieuwing, maar ook sociale
mensen zit nu in een traject naar werk. Er was geen ontmoetingsruimte
vernieuwing prominent aan de orde te stellen. Onder leiding van
in De Mare. Het pand van waaruit wij werkten is nu Huis van de Buurt.
een projectleider gingen medewerkers van o.a. stichting
Er zijn alle dagen activiteiten, voor 90% gerund door vrijwilligers.
Welzijnsbevordering Kern 8, de RIMA, Maatschappelijke Dienstverlening,
Volgens de politie zijn er in De Mare nu minder problemen. Als er iets
Pluswerk en GGZ Noord-Holland Noord aan de slag. “In nogal wat
gebeurt, probeert men het eerst zelf op te lossen. De grote en gevreesde
huishoudens in de betrokken buurten speelden meerdere problemen
Antilliaan is nu vraagbaak op het gebied van EHBO.” In Oud Overdie
tegelijk: werkloosheid, armoede, schuldenproblematiek en eenzaam-
verzamelden vrijwilligers verhalen uit de wijk, die zijn uitgegeven in de
heid. Soms waren er burenruzies. We ontwikkelden een project
bundel Met de rugzak door de wijk. Louise Zee: “Bewoners wonnen
buurtgerichte sociale activering: Voormekaar, uitgevoerd tussen
er een prijs mee van de gemeente. Daar hebben ze het nu nog over!”
2001-2004,” zegt opbouwwerker Louise Zee van Kern 8. “Vanaf het begin was het onze ambitie individuele
Voormekaar, Buurtgerichte sociale activering in Alkmaar,
activering te koppelen aan buurtactivering. Samen met
is te downloaden van www.primo-nh.nl
bewoners gingen we de wijken in voor een huis aan
Huizen
Bruggenbouwers O
pvoedingsondersteuning - Huizen “Allochtone vrouwen stijgen op de maatschappelijke ladder. Via taallessen en cursussen
stromen ze door naar het mbo, velen met behulp van de cursussen van PRIMO nh. Kinderen die op jonge leeftijd hebben deelgenomen aan onze voor- en vroegschoolse educatie (VVE), doen het later goed op school. Ze zitten op het landelijk gemiddelde,” zegt Tine Hoofd. Zomaar even wat resultaten van de afdeling Integratie en Opvoedingsondersteuning van stichting Lokaal Welzijn in Huizen, waar zij leidinggevende is. Oudkomers vormen één van de doelgroepen van de Stichting, die vestigingen heeft in Huizen, Baarn, Weesp en Blaricum. Tine Hoofd: “Het ROC biedt taallessen, wij de opvoedingsondersteuning. Wij koppelen het volgen van een cursus als Opvoeden zo! aan deelname van de kinderen aan de VVE. Ouders raken zo vertrouwd met de Nederlandse manier van opvoeden en met ouderparticipatie in het basisonderwijs. In Marokko bijvoorbeeld is de norm juist om dat níet te doen.” Peuterspeelzalen en themabijeenkomsten zijn bewust ’gemengd’: er nemen zowel autochtone als allochtone kinderen en volwassenen aan deel. En in Op weg met taal geven lokale vrijwilligers taalles aan allochtone vrouwen. Dick Kranenburg, directeur van Lokaal Welzijn: “De vrijwilligers maken de vrouwen ook wegwijs in de buurt, gaan met hen naar winkels en voorzieningen. Activiteiten als taalles, huiswerkbegeleiding en koffieochtenden zijn voor ons middelen voor contact. Die leiden tot maatschappelijke participatie.”
Deze projecten hebben zich, samen met zeven andere projecten gepresenteerd op de conferentie ’Bruggenbouwers in de buurt’ van 26 mei 2005
8 | DE PRIMO
BRUGGENBOUWERS
B
W
uurtbemiddeling - Amstelveen Samenwonen in een buurt gaat niet altijd vanzelf goed. Een tiental betrokken burgers uit
Amstelveen treden in hun vrije tijd op als buurtbemiddelaar. Zij zijn als vrijwilliger verbonden aan Bureau Buurtbemiddeling Amstelveen, dat in 2004 van start ging. Het Bureau kreeg het eerste
onenPlus - Heerhugowaard Stichting Welzijnsbevordering
Heerhugowaard (SWH) is uitgesproken ondernemend op het gebied van wonen, welzijn en zorg. Met steun van de provincie, gemeente en woning-
jaar 33 meldingen van overlast en burenruzies binnen. De buurtbemiddelaars kwamen zo’n 25
corporatie zet de SWH de ene na de
keer in actie. De tevredenheid onder klanten moet men nog onderzoeken. De politie is er alvast
andere dienst in de markt. Voor de
zeer over te spreken.
doelgroep ouderen gaat het om
Initiatiefnemers van de buurtbemiddeling zijn politie, algemeen maatschappelijk werk (AMW) en
huisbezoeken en dienstverlening
een woningcorporatie. “De politie ontving een groot aantal meldingen, die eigenlijk niet bij hen thuis-
WonenPlus, die mogelijk moeten
horen. De gemeente voert een actief veiligheidsbeleid. Buurtbemiddeling werd onderdeel van
maken dat zij zelfstandig blijven wonen:
het Integraal Veiligheidsbeleid,” zegt coördinator Iris Soerel, in dienst bij stichting AMW Amstelland. De gemeente financiert het Bureau Buurtbemiddeling tot eind 2006. Waar gaat het om? “Ik krijg meldingen binnen over een voortdurend blaffende hond bij de buren, een televisie die te
boodschappenservice, tuinonderhoud en kleine klussen in en rond het huis. De meeste diensten zijn gratis, soms vraagt SWH een kleine bijdrage.
hard staat, blaadjes van een overhangende boom in de tuin, meestal via de politie en woning-
WonenPlus heeft 770 abonnees.
corporaties. Ik beoordeel of buurtbemiddeling iets kan uitrichten en zoek er passende bemiddelaars
In totaal zijn er 4900 hulpcontacten
bij. Wij trainen de vrijwilligers. Zij gaan er altijd met z'n tweeën op af. Voor het aanpakken van
per jaar. “De afdeling ouderenwerk van
conflicten hebben we samenwerking gezocht met verschillende instellingen, waaronder de GGD
SWH beschikt over maar liefst 140
en Stichting Welzijn Ouderen. Dat loopt heel goed. Het zijn overigens niet de instellingen die
vrijwilligers,” aldus coördinator ouderen-
problemen oplossen. Onze bemiddelaars proberen de verantwoordelijkheid bij betrokkenen zelf
werk Tonny Verdonk. “Zij bemensen
te leggen. Wat dat betreft gaat het bij buurtbemiddeling om burgers voor burgers.”
Heerhugowaard
Amstelveen
de WonenPlus telefoon, gaan op preventief of activerend huisbezoek bij 70-plussers en lossen problemen op. Als een treintje trekken de vrijwilligers
in de buurt
door de wijken van Heerhugowaard. Zij brengen informatie en ’halen signalen’. Zij wijzen op de mogelijkheden van WonenPlus en van ouderenadviseurs. De opmerkingen waar zij mee terugkomen worden gerapporteerd. Gaat het om een kapot bankje in de buurt, dan nemen de vrijwilligers contact op met
A
de gemeente om de klacht te verhel-
ctiviteiten voor jong en oud - Hoorn
aan. De deelnemers kozen voor foto’s
Het is een warme, zomerse dag. Maar
maken en rappen. Ze leerden omgaan met de
uitvoeren, merken wanneer onze
in Wijkcentrum Kersenboogerd in de gelijk-
digitale camera, gingen op pad om jongeren-
vrijwilligers in een buurt zijn geweest.”
namige woonwijk gaat het er allesbehalve
culturen te fotograferen en verzamelden
Soms snijdt het mes aan twee kanten
sloom aan toe. Schoolklassen komen voor
foto’s van jeugdculturen van vroeger.” Klapstuk
en gaan mensen die hulp krijgen zelf
een voorstelling, ouderen zitten klaar voor
waren de verkleedpartijen. “We maakten
op pad als vrijwilliger. Zo maakt een
hun klaverjasmiddag, er wordt vergaderd en
foto’s van jongeren in kleren uit de tijd dat de
gehandicapte gebruik van de tuindienst
bijgepraat. Het is een activiteiten- en ont-
ouderen jong waren en ouderen in jongeren-
moetingscentrum in optima forma. Maria van
outfit. Er werd veel gelachen. Een vrouw van
Nuland was jarenlang ambulant jongerenwerker
70 verkleedde zich als gothic! Jong en oud
in een arme Rotterdamse wijk, nu vijf jaar
maakten gebruik van dezelfde kleedkamer
“Vrijwilligers kiezen zelf het tijdstip en
opbouwwerker in Hoorn. “Toen ik hier kwam
en praatten over wat jongeren vroeger deden
aantal uur dat ze inzetbaar zijn.
dacht ik: wat zou zo'n mooie wijk voor moeilijk-
en nu. Er bleken genoeg gelijkenissen, het
Wij bieden hen deskundigheidsbevor-
heden kennen?” Overlast op straat, zo bleek.
kweekte begrip. In het najaar organiseren
dering, bijvoorbeeld een communicatie-
Vooral ouderen klaagden over herrie en ver-
we een tentoonstelling. Bij de opening gaan
training. En we verwennen ze eens met
nielingen. Het Wijkcentrum, onderdeel van
ze rappen!”
een koud buffet.”
de Hoornse stichting Netwerk, besloot jong
In het najaar verschijnt een boekje over het
en oud met elkaar in contact te brengen.
project. Maria: “Ons fotoproject kan een
Maria: “We wilden een gezamenlijke doe-
hulpmiddel zijn op buurtbijeenkomsten over
activiteit. Ouderen en jongeren melden zich
leefbaarheid. Die vinden binnenkort plaats.”
pen. Ook ambtenaren die de WVG
via WonenPlus en is zelf als vrijwilliger actief bij het rondbrengen van maaltijden. De SWH heeft een actief vrijwilligersbeleid. Tonny Verdonk:
Hoorn 9 | DE PRIMO
BRUGGENBOUWERS
W W W. P R I M O - N H . N L
B E RTH O JAN SS E N
/
M AT H R O S E N D A A L
Met hart en ziel
“Wij zijn goed in het sociale.” vrijwilligersproject moet aan allerlei eisen voldoen. Bertho en Math vormen een sterk team. Ze blijven graag zelf kapitein in de tuin. “Wij zijn goed in het sociale, het bestuur zorgt voor het zakelijke. Iemand achter een bureau gaat ons niet vertellen wat we moeten doen,” zegt Bertho fel. En ook Math zal zich tot het uiterste verzetten als de tuin om financiële redenen bij een instelling of organisatie wordt ondergebracht, iets wat Math Rosendaal begon er 12 jaar geleden, voorzichtig op zoek naar nieuwe bezigheden. En het klikte. In de tuin van Kapitein Rommel in Castricum hervond hij zijn zelfvertrouwen. Die kans wil hij anderen ook geven. Math is nu één van de drijvende krachten achter de tuin. Een andere is tuinman Bertho Janssen. Twee harten, twee zielen, verknocht aan hun vrijwilligersproject.
begin jaren ’90 aan de gang gingen, lagen
soms dreigt te gebeuren. “Het gaat om de
het groen, de vijver en waterval er verwaar-
bezieling.”
loosd bij. Nu is de tuin een veel bezocht en geprezen vrijwilligersproject. Dat blijkt onder meer uit de talloze krantenberichten aan de muur en de nominatie voor het Nationaal Compliment 1999. De ongeveer 30 vrijwilligers die de plantenweelde tegenover het station onderhouden
Interessante websites
komen op verschillende tijden van de week hun ’ding’ doen. Mensen met een psychiatrische achtergrond, buurtbewoners die een uurtje over hebben, mensen die na een ernstig ongeluk in de WAO belandden en mensen
E
r zijn concerten in de zomer en een
met een verstandelijke handicap. “In het
kerstmarkt in de winter. Kinderen spelen
begin werkten hier vooral (ex-) patiënten van
www.welzijnversterkt.nl
er heks en indiaan. Soms zijn er recepties en
psychiatrisch ziekenhuis Duin en Bosch,”
’Welzijn versterkt’ is een samen-
partijen. Maar doorgaans is de tuin van
zegt Math Rosendaal. Bezoekers van de tuin
werkingsproject van VWS en een
Kapitein Rommel een oase van rust.
reageerden meewarig. “Soms wees iemand
aantal landelijke welzijnsorganisaties.
Tientallen vrijwilligers werken in het groen
zelfs op z’n voorhoofd. Als ik dan zei dat ik
Op de site kunt u o.a. het verslag
of in de ontmoetingsruimte en vinden er
’er ook een was’, viel men stil. Het was
van de conferentie Versterking
aanspraak en gezelligheid. Bertho Janssen:
onplezierig. Daarom streven we naar een
Professionaliteit Sociaal Cultureel
“De sfeer is goed. Een vaste groep vrijwilligers
mix van mensen, die elkaar hier ontmoeten.”
Werk downloaden. Daar kwam o.a.
komt hier al acht jaar! Een jongen die goed
Twee van hen bestieren de tuin vanuit een
de vraag aan de orde of welzijn
kan schilderen heeft hier voor het eerst van
(gesubsidieerde) baan. Bertho, de man met
meer marktgericht moet gaan
z’n leven geëxposeerd. Vroeger kon je een
de groene vingers, werkt vier dagen per week,
werken of juist minder?
klap van hem krijgen, nu is hij helemaal
beheerder Nona 16 uur. Zij is momenteel
opgebloeid.”
ziek. Vrijwilliger Math zwaait nu tijdelijk de scepter van beheerder. Zij zorgen samen voor
Een mix van mensen
continuïteit.
De tuin is de nalatenschap van kapitein Rommel, die vroeger in een aangrenzende
Bezieling
villa woonde. Na de dood van de kapitein,
Math: “In het begin van het project ging ik
nu 50 jaar geleden, schonk weduwe
veel op pad met een opbouwwerker om te
www.verdiwel.nl
m2
kijken hoe andere projecten in elkaar zitten.
Verdiwel, opgericht op 25 april 1996
de gemeente, onder voorwaarde dat het een
Hoe motiveer je vrijwilligers? Waar betrek je
door 17 directeuren van lokale
tuin zou blijven. De eerste 30 jaar gebeurde
hen wel bij, waarbij niet? Ik heb veel geleerd.”
welzijnsorganisaties, is een platform
er weinig. Toen de huidige gebruikers er
Het runnen van de tuin is vakwerk. Ook een
om kennis en ervaring uit te wisse-
Rommel het 700
grote paradijsje aan
len. Door schaalvergroting en 10 | D E P R I M O
M ET HART E N Z I E L
professionalisering zijn er steeds meer grote, brede organisaties
P
R O J
E C T E N
voor lokaal welzijnswerk ontstaan. Zij werken samen met woning-
Nieuwe impulsen voor jeugd- en jongerenwerk
corporaties, de arbeidsvoorziening,
Gemeenten voeren een actief jeugdbeleid en vragen veel van het jeugd- en jongerenwerk.
het onderwijs en gemeentelijke
PRIMO nh stimuleert verbeteringen in de opleiding van werkers, biedt trainingen aan en onder-
diensten in het kader van lokaal
steunt de visieontwikkeling bij gemeenten en organisaties. Meer informatie: Stella Wielaart,
sociaal beleid. Verdiwel houdt
swielaart@primo-nh.nl
zich o.a. bezig met het profiel en de positie van brede welzijns-
Intergenerationeel werken / Junior zoekt senior
organisaties.
Zowel ouderen als jongeren zijn sterk aangewezen op buurtvoorzieningen en botsen soms met elkaar. PRIMO nh ondersteunt initiatieven ter verbetering van het contact tussen oud en jong, zowel door het adviseren over methodes als ’Generaties in conflict’ en ’ff doenja’, als door coaching van sociaal werkers. Meer informatie: Lian Smaal, lsmaal@primo-nh.nl
Allochtone meiden in beeld Vrouwelijke professionals in het welzijnswerk vervullen een essentiële rol voor het weerbaar maken van allochtone meisjes in gemengde groepen. Het ontbreekt hen echter vaak aan professionele www.willweb.nl
vaardigheden. PRIMO nh biedt hen trainingen en advisering, zodat ze seksespecifieke kennis en
WILL staat voor Welzijn Informatie-
vaardigheden kunnen inzetten voor empowerment van allochtone meisjes.
voorziening Lokaal en Landelijk.
Meer informatie: Winny Veldhuijzen, wveldhuijzen@primo-nh.nl
Gemeenten en lokale welzijnsinstellingen ontwikkelen samen
Jeugd en participatie
een landelijk geaccepteerd instru-
Veel gemeenten willen jeugdigen betrekken bij zaken die hen aangaan, zoals de inrichting van
ment voor het definiëren, meten,
de openbare ruimte. PRIMO nh biedt gemeenten, onderwijsinstellingen en het sociaal-cultureel
waarderen en daarmee vergelijkbaar
werk verschillende participatiemethoden, waaronder de beproefde methodiek International
maken van de prestaties van het
Award for Young People. Meer informatie: Winny Veldhuijzen, wveldhuijzen@primo-nh.nl
welzijnswerk én de opdrachten die gemeenten daartoe geven. Op de
Ondersteuning sociaal-culturele functie
website kunt u zich aanmelden als
De sociaal-culturele functie van het welzijnswerk dreigt te verdwijnen, o.a. door bezuinigingen en
deelnemer.
de komst van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). PRIMO nh ondersteunt initiatieven voor versterking van de sociaal-culturele functie, o. a. door het faciliteren van een platform van lokale welzijnsorganisaties. Meer informatie: Hillie van Netten, hvannetten@primo-nh.nl en Lian Smaal, lsmaal@primo-nh.nl
75+ in de knel 75+ers lopen een verhoogd risico te vereenzamen, door het verlies van een partner, een chronische ziekte of na een verhuizing. Hoe kan welzijn voor ouderen bijdragen aan verkleining van dit risico? www.lesi.nl
’75+ in de knel’ wil eenzaamheidsvraagstukken structureel verankeren in het beleid van instellingen.
Het Landelijk Expertisecentrum
Meer informatie: Lian Smaal, lsmaal@primo-nh.nl
Sociale Interventie (LESI) richt zich op het verzamelen, ontsluiten en
Profilering, Positionering en Professionalisering Peuterspeelzalen
overbrengen van generieke en
Peuterspeelzalen zijn een belangrijke schakel in de lokale infrastructuur voor kinderen. Zij zijn een
multidisciplinaire kennis over sociale
onmisbare partij in het lokaal jeugdbeleid. Ook maatschappelijk wordt steeds meer verwacht van
interventiepraktijken en daarmee
het peuterspeelzaalwerk. PRIMO nh richt zich met dit project op de professionalisering van het
verbonden professionele werkers,
peuterspeelzaalwerk, door schriftelijk materiaal, advisering, provinciaal overleg en studiebijeenkomsten.
organisaties en beleidsinstanties.
Meer informatie: Coby Noordhof, cnoordhof@primo-nh.nl
Het expertisecentrum biedt vier diensten: onderwijs, onderzoek
Impulsen opbouwwerk
en advies, conferenties en thema-
De kerntaak van het opbouwwerk is samenlevingsopbouw: het verbinden van mensen, door
bijeenkomsten en publicaties.
maatschappelijke activiteiten die leiden tot een betere samenleving. Het opbouwwerk is flink in beweging. PRIMO nh ondersteunt Noord-Hollandse opbouwwerkers, o.a. door de organisatie van een kwaliteitskring en een basiscursus. Ook doen we onderzoek naar de kwantiteit en kwaliteit van het opbouwwerk op het platteland. Meer informatie: Els Diepenmaat, ediepenmaat@primo-nh.nl
11 | D E P R I M O P R O J E C T E N
W W W. P R I M O - N H . N L
Agenda Cursus- en Congresbureau Het Cursus- en Congresbureau van PRIMO nh organiseert elk jaar een groot aantal cursussen, congressen en expertmeetings. U vindt het actuele aanbod op www.primo-nh.nl. Meer informatie krijgt u bij Manja Greutert, tel: 0299 418 700 of congres@primo-nh.nl. Najaar 2005 staan de volgende bijeenkomsten op de agenda: BSO en Sport 7 oktober 2005, Haarlem, 9.30 - 13.00 u. Een bijeenkomst op locatie. Programma: de Jeugdsportpas: wat houdt het in en hoe werkt het? En een actieve workshop: spelen en bewegen in de bso. Doelgroep: groepsleiding en leidinggevenden van bso’s in Noord-Holland. Impuls aan de BOS-impuls 10 oktober 2005, PRIMO nh, 13.30 - 16.30 u. Informatiemiddag over het aanvragen van subsidie voor de BOS-impuls. We presenteren voorbeelden van projecten uit de provincie. Doelgroep: gemeenten, GGD, thuiszorg en coördinatoren Brede school. Zorg dat wonen welzijn wordt 13 oktober 2005, De Vest, Alkmaar, 13.00 - 17.00 u. Eén goed bereikbaar loket, één budget, één gezicht. Op de conferentie ziet u praktijkvoorbeelden van samenwerking tussen gemeenten, woningbouwcorporaties, welzijns- en zorginstellingen. WonenPlus Noord-Holland is al een eind op weg om de dienstverlening aan huis vorm te geven. Samenwerking met woningcorporaties en zorginstellingen staat hoog in het vaandel. Doelgroep: woningcorporaties, welzijnsinstellingen, zorginstellingen en gemeenten.
INFORMATIEPUNT PRIMO NH PRIMO nh is het kennis-, informatieen adviescentrum voor sociaal beleid in Noord-Holland. Het is actief voor de provincie N-H, gemeenten en maatschappelijke organisaties. Voor vragen of het bestellen van publicaties kunt u terecht bij het Informatiepunt van PRIMO nh. Het Informatiepunt is telefonisch bereikbaar van maandag tot en met donderdag van 9.00 - 13.00 uur via 0299 418700. Ook kunt u mailen: informatiepunt@primo-nh.nl of onze website bezoeken: www.primo-nh.nl
Dialoog en confrontatie 13 oktober 2005, PRIMO nh, 10.00 -13.00 u. Expertmeeting over de aanpak van interetnische spanningen tussen groepen jongeren. In samenwerking met Forum. Doelgroep: jongerenwerkers
Colofon
Train de trainer 5 x B! 17 en 18 oktober 2005, Rijper Eilanden, De Rijp, 10.00 - 21.00 u, 9.00 - 16.30 u. Een methode voor succesvol werken met bijzondere groepen vrijwilligers. Doelgroep: lokale ondersteuners van vrijwilligersorganisaties.
De Primo geeft informatie over het werk van PRIMO nh. Het verschijnt drie keer per jaar. Overheden en maatschappelijke organisaties in Noord-Holland krijgen de Primo gratis toegestuurd.
Opbouwwerk, een vak apart! 18 oktober van 9.30 -13.00 u., 8 november van 9.30 - 16.30 u. en 13 december van 9.30 - 16.30 u. PRIMO nh. Praktische cursus voor (beginnende) opbouwwerkers. Met aandacht voor rol en positie, inspirerende participatiemethoden en de werkomgeving van de opbouwwerker. Doelgroep: (uitvoerende) opbouwwerkers. Masterclass ’Opbouwwerk op offertebasis’ 18 oktober en 24 november 2005, PRIMO nh, 9.30 - 16.30 u. Over productomschrijvingen, marktwerking, kwaliteit en concurrentie in het opbouwwerk. Naast de algemene randvoorwaarden komen inhoud en methode van offreren aan bod. Doelgroep: management en werkers welzijnskoepels en opbouwwerk. 1-daagse cursus beheer buurtcentra, dorpshuizen en jongerencentra 1 november 2005, PRIMO nh, 9.30 - 16.30 u. Over omgaan met lastig/agressief gedrag van bezoekers. Doelgroep: beheerders van buurtcentra, dorpshuizen en jongerencentra.
Uitgever PRIMO nh Redactie Marianne Reij Wil Spanjer Gastredacteuren Lian Smaal Hillie van Netten
Peuterspeelzalen en de WMO 1 november 2005, PRIMO nh, 19.45 - 22.15 u. Informatiebijeenkomst over de WMO die waarschijnlijk in juli 2006 wordt ingevoerd. Wat is de betekenis van de wet voor het peuterspeelzaalwerk? U kunt vragen stellen en met elkaar van gedachten wisselen over kansen en knelpunten. Doelgroep: besturen en leidinggevenden peuterspeelzalen.
Teksten en eindredactie Annemiek Onstenk
ISV / Sociale pijler 16 november 2005, 12.00-17.00 u. Werkbezoek/expertmeeting aan een inspirerend project stedelijke vernieuwing, georganiseerd in samenwerking met de coördinator ISV-beleid van Provincie Noord-Holland. Doelgroep: Noord-Hollandse gemeenten, bestuurders en beleidsambtenaren.
Fotografie Annemiek Onstenk Peter Hardewijn Marco Bakker
Innovatieve vrijwilligersprojecten 17 november 2005, Provinciehuis Haarlem, 13.30 - 17.00 u. Interactieve presentatie resultaten van zes innovatieve vrijwilligersprojecten (in het kader van het Jaarprogramma Sociaal Beleid 2004 van Provincie Noord-Holland). Doelgroep: lokale beleidsambtenaren (vrijwilligerswerk, diversiteit), wethouders welzijn, commissieleden, raads- en statenleden, steunfunctie instellingen, zorginstellingen, vrijwilligerscentrales en welzijnsinstellingen.
Redactieadres PRIMO nh Postbus 106, 1440 AC Purmerend tel: 0299 418 700
Jeugdparticipatie: tieners + jongeren 22 november 2005, PRIMO nh, 12.00 - 16.30 u. Informatiemarkt met verschillende participatiemethodieken voor jeugd en jongeren. Doelgroep: tiener- en jongerenwerkers, ambtenaren jeugdbeleid.
Bezoekadres PRIMO nh Emmakade 4, 1441 ET Purmerend
Domotica 25 november 2005, bustour, Amsterdam, 10.00 - 14.00 u. Bustour langs aansprekende projecten van zorg en Domotica. Met informatie over stand van zaken rond toepassing domotica in Noord-Holland en stimulans inzet Domotica bij wonen, welzijn en zorg. Doelgroep: gemeenten (ambtenaren, beleidsmedewerkers, wethouders) en woningcorporaties.
Vormgeving Studio Stevens, De Rijp
Werken met jongens 8 december 2005, PRIMO nh, 13.30 - 16.15 u. Is er verschil tussen werken met jongens en met meisjes? Hoe draag je als werker bij aan een evenwichtige ontwikkeling tot volwassen persoon? Met een inleiding door een deskundige, presentatie van de praktijkbeschrijving Werken met jongens en ervaringen uitwisselen. Doelgroep: tiener- en jongerenwerkers Ieder mens verdient respect Op zaterdagmiddag 10 december 2005, Mensenrechtendag, zal in de Parkschouwburg te Hoorn de manifestatie Ieder mens verdient respect plaatsvinden. Hierbij wordt 60 jaar einde van de Tweede Wereldoorlog herdacht en de aanzet gegeven voor de interculturele viering van 4 en 5 mei. Details over muziek, acts en sprekers volgen, zodra bekend, op www.primo-nh.nl . 12 | D E P R I M O
AG E N DA
Druk Spinhex en Industrie, Amsterdam Oplage 2000 exemplaren ©Overname
of nadrukken van artikelen, of van delen daarvan, is uitsluitend toegestaan na overleg met en toestemming van de redactie en altijd met bronvermelding.