PRIMO nh Jaarbericht 2008 by PRIMO nh

PRIMO n h , k e n n i s c e ntr um va n d e s o c i a l e p ra kti j k i n N o o r d - H o l l a n d

Jaarbericht 2008 met een blik op 2009

tom ter veen, niels vlaar en andras elstgeest

Voor Opmeerse jongeren is het normaal om héél véél te doen… vrijwillig!

Jongerenproject krijgt vette prijs Waar bijna iedere gemeente moeite heeft om jongeren te betrekken, zijn er in Opmeer eerder te veel

dan te weinig jonge vrijwilligers. “Soms hebben we niet eens genoeg klussen”, zegt de jongerenwerker. Zit er iets bijzonders in de Opmeerse grond? Misschien, maar er zit ook een actieve jongerenwerker die veel verzint en hard werkt. Juist ook voor die groep van 13 tot 16 jarigen die nogal eens tussen de wal en het schip valt. En Opmeer doet mee aan het Award programma, zou dat het zijn?

Van het één komt in ieder geval het ander. The International Award for Young People zorgt voor grote groepen jongeren die actief zijn en blijven in Opmeer. Op een gewone maandagavond is het al gezellig druk in het jongerencentrum voor de bestuursvergadering. En op woensdag en vrijdag is het er nokvol omdat er voorstellingen zijn: dj’s, filmavonden, cabaret, dance of omdat het gewoon open is. Wat de Award inhoudt? “Leuke dingen doen“, zeggen deelnemers van toen en nu Tom, Niels en Andras. Eerst klusjes doen en dan van dat geld naar het buitenland “Ik ging piano spelen”, vertelt Niels Vlaar. Want één van de onderdelen van de Award is dat je een talent ontplooit. “Voor brons leerde ik noten lezen en voor zilver en goud wiebo beenen

ben ik steeds verder gegaan tot ik uiteindelijk zelfs iets kon componeren.” Andras Elstgeest keek als kind op tegen de begeleiders van het huttendorp in Opmeer. Hij is nu, net als Niels 21 jaar. “En ik ben nu zelf begeleider. Ik begon met de Award op mijn 14e. Klusjes doen in het dorp.

als klein ventje naar het huttendorp… nu voorzitter bestuur Met de opbrengst organiseerden we een voetbaltoernooi in Tsjechië! We hebben een krant gemaakt, ik heb leren duiken… Nu ben ik verantwoordelijk voor de organisatie van Zomerpop, elk jaar in september. En ik zit in het bestuur van Pardoes natuurlijk.”

Jongeren blijven actief, omdat het zo leuk is Net als Tom ter Veen, die ook in het bestuur zit. Hij heeft zijn brons en zilver al binnen en gaat nu voor goud. Behalve bestuurslid is hij vrijwilliger bij het kinderdorp en andere activiteiten. ”Voor mijn goud ga ik nog ‘een talent’ ontwikkelen. Ik denk aan presenteren. Maar ik mag er nog een jaar of zo over doen.” Niels kwam als kind als in het huttendorp -basisschoolkinderen bouwen daar hun eigen hut en doen een week lang leuke dingen- en is nu voorzitter van Pardoes. Hij doet alsof het allemaal heel gewoon is. “Leuk toch allemaal? Het is hier altijd gezellig. We zijn 12 uur per week open. “Door het Award programma heb ik leren organiseren, plannen en verder kijken. Je moet er ook voor op expeditie! Dat is echt geen straf hoor. Wij regelden een uitwisseling met Colombia!

The International Award for Young people Het Award programma in het kort: • Het jongerenproject International Award for Young People in Opmeer heeft wereldwijde erkenning gekregen in de vorm van een geldprijs van € 10.000,-

• Het Award programma - dat oorspronkelijk uit Groot Brittannië

komt en in 1956 door Prins Philip is bedacht - houdt in dat jongeren zich in een bepaalde periode ontwikkelen in sport, vrijwilligerswerk en hun eigen talent. En ze organiseren een expeditie.

• Jongeren tussen 14 en 24 doen dat eerst voor hun bronzen

onderscheiding, dan gaan ze een stapje verder voor zilver en uiteindelijk kunnen ze hun gouden medaille halen.

• Behalve de startsubsidie van de Provincie Noord-Holland heeft

ook de gemeente Opmeer de afgelopen drie jaar veel in het programma geïnvesteerd. En met succes. 71 jongeren volgen op dit moment het programma.

• Jongens en meisjes die eerder het programma volgden blijven veelal vrijwilligerswerk doen in de gemeente.

• PRIMO nh ondersteunt en stimuleert de Award-initiatieven.

Ze werkt hiervoor samen met het landelijk bureau en met collega instituten in andere provincies. www.award.nl

Wiebo Beenen, Jongerenwerker Opmeer “Jongeren willen graag interessante dingen doen,” zegt Wiebo

Beenen. “Niels en Andras gingen toen ze nog heel jong waren al naar Rusland. Nu zitten ze al ruim 12 jaar in het jongerenwerk.” Beenen is de motor achter het succes in Opmeer. Gedeputeerde Sascha Baggerman kwam bij het uitreiken van de Award-onderscheidingen woorden tekort om hem te prijzen. “Het hele project heeft een ‘boost’ gekregen door de startsubsidie 12 jaar geleden van de Provincie”, zegt Wiebo Beenen. “De gemeente ziet de directe effecten en geeft nu graag grotere budgetten. En dat is belangrijk want zonder geld doe je niets.” Wiebo Beenen is zoals hij zelf zegt van de oude school. “Het is echt geen ingewikkelde wiskunde”, benadrukt hij. “De groep jongeren tussen 13 en 16 wil heel graag interessante dingen doen. Door het Award programma krijgt deze groep een enorme kans om de wereld en zichzelf te ontdekken en veel plezier te hebben. Jongeren voelen gaandeweg de kick van het organiseren. Wat nu op de rol staat? Rimpelrock! Onze jongeren organiseren een festival voor de ouderen. Dat is een WWZ aanvraag naar een Belgisch voorbeeld… en dat wordt genieten. De boys en girls hebben Vader Abraham al geregeld.”

J a a r b e r i c h t 2 0 0 8 M ET EE N B L I K O P 2 0 0 9

Duwen en trekken bij het aankleden. Expres laten vervuilen. De telefoon te ver weg zetten of niet genoeg eten en medicijnen geven.

PRIMO nh loopt voorop met kennis over aanpak en voorkomen huiselijk geweld

Teamplay tegen de FC Onveiligeheid Aanpakken en voorkomen

van huiselijk geweld. Primo nh besteedt er in 2008 veel aan-

dacht aan. Naast de conferentie ‘De bakens verzetten’ zijn er trainingen, workshops,

netwerkondersteuning en een thema uitgave.

De aanpak van ouderenmishandeling staat sinds 2008 definitief op de kaart. Eén op de twintig 65plussers is er jaarlijks het slachtoffer van. Duwen en trekken bij het aankleden, expres laten vervuilen. De telefoon te ver weg zetten of niet genoeg eten en medicijnen geven. Ouderenmishandeling gaat vaak om verwaarlozing en financiële uitbuiting. PRIMO nh geeft in 2008 voorlichting en trainingen over de aanpak van ouderenmishandeling en ook tijdens de conferentie ‘De bakens verzetten’ krijgt deze vorm van mishandeling ruim aandacht.

Op de conferentie in Zaandam komen vele succesvolle methoden -die er gelukkig ook zijn- aan de orde om de vele vormen van huiselijk geweld aan te pakken. Zoals bijvoorbeeld een Eigen Kracht Conferentie. Waarbij een gezin zelf de problemen aanpakt. Hulp uit eigen kring werkt echt, blijkt uit deze methode. Maar zo is er ook het succesvolle vaderproject in Zaandam of de aanpak Stay in Love en De Vreedzame School.

Veel eerder achter de voordeur kijken

• PRIMO nh is het kenniscentrum voor aanpak en voorkomen van

Gedeputeerde Sascha Baggerman geeft in 2008 officieel de verantwoordelijkheid voor de aanpak over aan de lokale overheden. Geweld achter de voordeur komt overal voor, zegt zij. In kleine, grote, arme en rijke gemeenten. Veel eerder achter de voordeur kijken, lijkt één van de belangrijkste aandachtspunten. Preventie dus.

huiselijk geweld. • De basistraining huiselijk geweld voor professionals in het welzijnswerk is ook in 2008 succesvol. Net als het vervolgprogramma ‘train de trainer’. • PRIMO nh biedt trainingen, methodieken, conferenties, onderzoek, best practises, en advies op maat. • Ook de wet op het tijdelijk huisverbod behoort tot onze expertise • De thema uitgave over de aanpak van huiselijk geweld kunt u bij ons opvragen. • In 2009 richt PRIMO nh zich op ouderenmishandeling, preventie huiselijk geweld, kindermishandeling, tijdelijk huisverbod, ondersteuning platform huiselijk Geweld Noord-Holland, het organiseren van thema-bijeenkomsten over deze onderwerpen. • Voor meer informatie kunt u terecht bij Hannie Loermans e: hloermans@primo-nh.nl t: 0299 418700 of www.primo-nh.nl

maatschappelijke stages: leerlingen hebben er vreselijk veel lol in

Proeven en ruiken aan de andere kant van de wereld Veel, heel veel jonge enthousiaste vrijwilligers aan het werk.

Een droombeeld? Nee. Middelbare scholieren. Ze maken kennis

met de maatschappij. Ze doen klusjes op het voetbalveld, helpen mee in een peuterspeelzaal, organiseren een popconcert of doen

mee met een actie van de vogelbescherming. Ze zijn bezig met hun maatschappelijke stage.

Ouderen gelukkiger door hulp uit eigen kring Als je als oudere je familie of vrienden kunt betrekken bij je leven blijk je een stuk gelukkiger te worden. Dat blijkt uit een pilotproject van de Amsterdamse woonzorgcentra van Cordaan Regio Zuid en PRIMO nh. In dit project krijgen Persoonlijk Begeleiders een training om de familie meer te betrekken bij de zorg. Kort gezegd komt het erop neer dat ouderen zich meer mens voelen als ze meer dingen kunnen doen die bij hen passen. Dingen waar ze vroeger ook warm voor liepen. Een Persoonlijk Begeleider vertelt dat tijdens een familiegesprek blijkt dat meneer G. altijd graag Frans sprak en dol was op Frankrijk én vissen. “Dat wist ik niet, voor mij was hij de cliënt met Parkinson. We hebben nu afgesproken dat de broer er samen met meneer wat vaker op uit trekt met de camper om te gaan vissen. En ik regel contact met iemand anders hier die graag Frans spreekt”. Uit de pilot blijkt dat de begeleiders zelf ook vinden dat hun werk leuker wordt met deze aanpak. Wilt u meer weten over deze trainingen en de uitkomsten van de pilot? Neem contact op drs. Hannie Loermans, hloermans@primo-nh.nl of 0299 - 418 700

PRIMO nh voert sinds het najaar van 2008 met het MaS30 project pilots uit in zeven Noord-Hollandse gebieden. Daarmee is PRIMO nh hard op weg de spin in het web te worden van de maatschappelijke stages in onze provincie. Samen met steunpunten vrijwilligerswerk worden we de lokale platforms voor stagebieders, scholen, stagemakelaars en de gemeente zelf. We organiseren samen met grote organisaties - Mezzo, Scouting, Landschap Noord-Holland - lokale bijeenkomsten. Daar bespreken we de beste mogelijkheden voor de beste plek. Een Wii toernooi organiseren in het verzorgingshuis, een groene stage, kinderen rondleiden in een

museum…. De steunpunten vrijwilligerswerk zijn de stagemakelaars en kunnen hun hart ophalen. En PRIMO nh geeft informatie, scholing en advies. Voor meer informatie, tips en inspirerende voorbeelden waarmee u direct aan de slag kan gaan, kunt u terecht bij Anneke Wienema. e: awienema@primo-nh.nl t: 0299 418 700.

www.samenlevenkunjeleren.nl

J a a r b e r i c h t 2 0 0 8 M ET EE N B L I K O P 2 0 0 9

Een goed soepje en Socrates toe

Diner Pensant Primo nh organiseert met regelmaat een ‘diner pensant’ voor de

beroepsgroep. In de donkere dagen van december zitten vijf managers

van regionale welzijnsorganisaties met elkaar aan tafel voor een

goede maaltijd en een goed gesprek. Ze spreken over de Trends van het Nicis Institute. Stedelijke ontwikkelingen en ontwikkelingen in het welzijnswerk. Even de tijd voor verdieping dus. “Het was vlak voor kerst”, vertelt Mariëtte Blom, adjunct directeur van Welsaen. “Dus druk, druk, druk. Maar ik ging tevreden en vooral relaxed naar huis. Dat is blijkbaar het effect van een goede avond.” Aan tafel die avond ook Dick Kranenburg, regiomanager van Versa Welzijn. “Als manager zit je vaak dicht op je eigen organisatie en de uitvoering. Over stedelijke trends denk je natuurlijk graag na als welzijnsorganisatie. Maar wanneer? Primo nh giet de inhoud in een beknopte speelse vorm die zeer inhoudelijk is en veel opbrengt.” Eén van de trends gaat over marktwerking in het welzijnswerk. Waarin is het welzijnswerk uniek? “Een belangrijke vraag”, zegt Dick Kranenburg.

Biljarten, pianoles, dokter en café: dit (en nog veel meer) in nieuw dorpshuis Warder

Een gepensioneerde aannemer uit het dorp verbouwt met

vrijwilligers de oude school

tot dorpshuis. Of eigenlijk, een

modern dorpsservicepunt waar je naar de dokter kunt of naar pianoles. En waar zowat alle

verenigingen een plekje heb-

ben. Van biljart tot fanfare en van de Rotary, het Wmo loket

tot het kinderkoor. Het servicepunt heeft een café, een grote

zaal, spreekkamers en natuurlijk

een mooi podium. En misschien in

de toekomst nog een bibliotheek.

de biljartvereniging van warder

“De bezem door de organisatie kan soms goed zijn. Efficiënter werken ook. Maar aanbesteden levert vooralsnog niet veel goeds op. Je vernietigt alle sociale relaties in één klap. Een basischool besteed je toch ook niet iedere zes jaar uit aan een marktpartij. Met een heel nieuw team?” “De verrassende wendingen tijdens het diner - Socrates, veel vragen weinig antwoorden, de trends- zorgen ervoor dat het gesprek mij meer aan het denken zet dan een gemiddeld ander thema-overleg,” zegt Mariëtte Blom. “Ik ging weg met het gevoel dat ik vooral iets gekregen had. En ik meld me bij deze aan voor het volgend diner. Same time same place?”

Trends 2009 op basis van de eerste Stedelijke Trendgids van het Nicis Institute Algemene trends en ontwikkelingen in steden 1. Verschuivende grenzen tussen publiek en privaat domein. Denk aan aanbestedingen in welzijnswerk. Wat zijn de voordelen en valkuilen? 2. Steeds toenemende variëteit binnen het publieke domein. Meer keuze bij vervoer, energie, zorg, diensten. Maar minder mogelijkheden voor “one size fits all” oplossingen. 3. De opkomst van een zeer kritische “maatschappelijke cultuur”. Weinig begrip voor overheidsfalen en complexiteit maatschappelijke vraagstukken. 4. Een groot beroep op maatschappelijke verantwoordelijkheid en actieve inzet van burgers. Overheid probeert de netwerksamenleving te stimuleren.

5. E en “zekere onvrede” onder professionals over de rol van de politiek, van bestuurders en managers. Regeldruk bij publieke organisaties laat weinig ruimte voor eigen professionaliteit. Trends bij Welzijn en Integratie 1. Vergroten “sociale mobiliteit”. Van een dubbeltje een kwartje worden. Maar helpt de regelgeving daarvoor? 2. B eter verbinden van beleidsdomeinen welzijn, zorg, integratie, onderwijs en arbeid. Onderwijs lijkt steeds meer een essentiële slaagfactor te zijn. 3. Bevorderen sociale cohesie. Wat is de verhouding tussen de samenhang in de buurt en de rest van de stad, regio en de brede samenleving? 4. Functie en werking publieke ruimte. Over de werking van publieke ruimte is nog veel onduidelijk. Terwijl juist hier samenleven vorm moet krijgen.

Oude school nu kloppend dorpshart Henri Leloup is architect in hetzelfde dorp en voorzitter van de Stichting Cultureel Erfgoed Warder. Hij heeft het nieuwe dorpshuis ontworpen. “Ik ben blij dat wij als stichting de oude school voor Warder hebben kunnen behouden. Het kost veel energie - nog steeds begint elke dag met een gesprekje met de aannemer - maar succes is leuk, zegt Henri Leloup. “Vooral omdat het hele dorp er

achter staat. En er ook gebruik van maakt. De Koninklijke Nederlandse Heidemaatschappij heeft ons de kern met pit prijs uitgereikt. Juist vanwege het grote draagvlak onder alle dorpsbewoners en de complexiteit van ons project.” Warder heeft dus met veel vrijwilligers een mooi kloppend dorpshart gebouwd. Door deels commercieel en deels voor verenigingen beschik-

baar te zijn is het dorpshuis meer dan levensvatbaar. En er is veel steun, van het Oranjefonds bijvoorbeeld en het Prins Bernhard cultuurfonds, de Provincie Noord-Holland en de gemeente Zeevang. Maar ook van particulieren want het torentje is gedoneerd door een dorpsbewoner. Ooit verdween het van de school maar nu is het in volle glorie terug op het gebouw. PRIMO nh was betrokken bij de start van het project.

Nauwere band met Zorgbelang Noord-Holland

Het beste voor de burgers

”Onze samenwerking met Zorgbelang Noord-Holland verdiept zich. Jaarlijks organiseren we een werkconferentie voor alle Wmo-raden en de gemeentelijke projectleiders Wmo. Uit reacties van deelnemers blijkt de meerwaarde van onze samenwerking. PRIMO nh is vanouds sterk in het betrekken van burgers. Zorgbelang staat voor de betrokkenheid van de burger als zorgvrager. Dat werkt.” Aldus Han Sleven projectleider Wmo bij PRIMO nh.

Kwaliteitskeurmerk verlengd

Eigen ambities laten toetsen “Het is ons gelukt voor de komende 3 jaar gecertificeerd te blijven volgens ISO 9001. Daar zijn we uiteraard trots op. Volgens Certiked blijft PRIMO nh zich positief ontwikkelen en houdt het de bedrijfsprocessen goed op orde.” Directeur Gert-Jan Cornel is blij. “Steeds vaker kijken overheden en fondsen naar een keurmerk bij hun aanbestedingen. Het geeft een zekere garantie dat het bedrijf solide is en dat het werkt volgens internationale standaards. En onze eigen ambities worden getoetst. Hoe ver zijn we als marktgerichte organisatie? Op welke punten kunnen we de professionaliteit verbeteren? Op vragen als deze geven onafhankelijke deskundigen antwoord. Daar hebben we wat aan.”

Turkse vrouwen vertellen hun verhaal

Erkenning voor het verdriet “Turkse vrouwen van de 1e generatie voelen zich beter doordat ze over hun moeilijke tijd kunnen

Inspiratie opdoen en ervaringen uitwisselen

WWZ profs on tour

vertellen”, zegt Sima Agkün. “De erkenning voor wat zij hebben meegemaakt is belangrijk voor hen.”

Een bus vol WWZ professionals toert eind 2008 langs Bussum, Warder, Opmeer, Texel, Wieringermeer. Maar de eerste halte is Muiden. Partners uit de wereld van Wonen, Welzijn en Zorg toveren in het vestingstadje een oud gebouw om tot multifunctioneel wijksteunpunt. De passagiers doen hier ideeën op en wisselen tips en ervaringen uit. Ze willen zich laten inspireren. In het nieuwe dorpsservicepunt in Warder, met horeca, dokter, verenigingen, fysiotherapeut en nog veel meer, spreekt gedeputeerde Sascha Baggerman over deze ideale oplossing voor een dorp van 720 inwoners waar al lang geen café en winkels meer zijn. Kijk op www.wwz-nh.nl/nieuws voor een uitgebreid verslag van de tour van de ideeënbus en alle bezochte projecten.

“Ze delen vooral veel verdriet”, vertelt Sima, “want de meeste oudere Turkse vrouwen hebben het niet makkelijk gehad toen ze jong waren. Op de bijeenkomsten vertellen sommige vrouwen pas voor het eerst wat ze in hun leven hebben meegemaakt. Hoe erg ze het vonden om toentertijd achtergelaten te worden in een dorp bij de schoonouders in Turkije terwijl haar man naar Nederland ging. Of hoe het hun geraakt heeft om toestemming te moeten vragen aan man of schoonouders om vrienden te mogen zien en niet naar school te mogen.” “We bespreken levensverhalen aan de hand van een thema”, verduidelijkt de PRIMO nh adviseur. Het huwelijk bijvoorbeeld of herinneringen uit je kindertijd. De meeste vrouwen hebben veel meegemaakt tijdens hun huwelijk. En niet veel te vertellen gehad over hun eigen leven of dat van hun eigen kinderen. Kinderen die ze soms moesten achterlaten bij schoonouders die alles beslisten. Natuurlijk spreken vrouwen elkaar regelmatig op koffiemiddagen en andere sociale ontmoetingen. Maar daar gaat het gesprek toch over de dagelijkse dingen. Turkse vrouwen spreken niet makkelijk over hun privéleven. “Maar deze 1e generatie vrouwen zeggen dat ze zich ‘lichter’ voelen nu ze hun verhaal na zoveel jaren kwijt kunnen. Ze voelen zich prettiger. En ook trots”, vertelt Sima Agkün, “want ondanks dat ze zelf niet naar school mochten hebben de meeste vrouwen voor hun kinderen veel bereikt.”

www.wwz-nh.nl/nieuws

Sima Agkün is adviseur bij PRIMO nh en begeleidt Turkse en Perzische vrouwen bij het ‘verhalen vertellen’.

Kleinschalig wonen voor demente ouderen

Koektrommel op tafel Demente ouderen wonen graag in een gewoon huis met niet te veel huisgenoten. Het gaat in zo’n omgeving beter met ze. Ze koken en eten samen, wandelen, ruimen op, doen een spelletje en ontvangen bezoek. De koektrommel staat op tafel want zo zijn ze het gewend. Op zorgboerderij Jonkerszorg in Hoogwoud -hier wonen 10 ouderen met elkaar- delen, op uitnodiging van de Provincie en Primo nh, in het najaar van 2008 professionals van kleinschalige woonvormen hun kennis met elkaar. Hoe maak je de woonvorm exploitabel, hoe regel je 24 uurs toezicht, hoe organiseer je kleine woningen in een groot woon-zorgcomplex? Jonkerszorg is één van de 24 projecten voor kleinschalig wonen die subsidie kregen van de Provincie Noord-Holland. www.wwz-nh.nl

• Verhalen vertellen is een methodiek waardoor contacten ontstaan tussen bijvoorbeeld mensen

uit dezelfde buurt of uit hetzelfde verzorgingshuis. Levensverhalen onder begeleiding vertellen én ernaar luisteren zorgen voor herkenning en verbinding. • Verhalengroepen dragen onder meer bij aan de sociale samenhang in de buurt, zingeving, eenzaamheidspreventie, (h)erkenning van dezelfde achtergrond. • PRIMO nh adviseert bij de start, de financiering en organisatie van lokale verhalengroepen. • PRIMO nh geeft de training ‘begeleiden van verhalenprojecten’ in 2009 voor de vierde keer in de periode oktober-november. • Door deze trainingen zijn er steeds meer lokale verhalengroepen in Noord-Holland. • In april 2009 start opnieuw een intervisiegroep voor begeleiders. • De jaarlijkse conferentie vindt in 2009 plaats op 24 september. • Als u meer wilt weten over verhalengroepen in Noord-Holland kunt u contact opnemen met Lian Smaal. e: lsmaal@primo-nh.nl t: 0299 - 418 700 of kijk op www.primo-nh.nl.

J a a r b e r i c h t 2 0 0 8 M ET EE N B L I K O P 2 0 0 9

“2009 wordt een oogstjaar”, zegt directeur Gert Jan Cornel

Passie en kracht

“Inzetten op overeenkomsten in plaats van verschillen. Dat blijft

mijn motivatie én inspiratie”, vertelt Gert-Jan Cornel, de nog altijd gedreven directeur van PRIMO nh. “Empoweren - het sterker

maken van mensen - is onze passie. U ziet dat in dit jaarbericht. We schrijven nu ons nieuwe ondernemingsplan, de volgende

stap om onze klanten nog krachtiger van dienst te kunnen zijn. ” Duurzaamheid van kennis bewaken “De provincie Noord-Holland, onze belangrijkste opdrachtgever, kiest in vergelijking met voorgaande jaren voor een meer projectmatige aanpak. Een deel van de vaste subsidie vervalt hiermee vanaf 2010. Wij zijn voorstander van een meerjarig programmatische

aanpak voor de Provincie, maar zien deze ontwikkeling ook als kans. Vandaar ons ondernemingsplan waarmee wij onszelf als maatschappelijk betrokken onderneming in de markt plaatsen. Vanuit onze eigen kracht.” Maar Gert-Jan Cornel benadrukt dat het wegvallen van vaste programma’s niet zonder gevaar is. “Want het kan ten koste gaan van duurzaam-

heid van kennis en resultaten wie profiteert nog meer van dit onderzoek? Waar kunnen we deze techniek ook inzetten? - Maatschappelijke instellingen rekenen op onze ‘up to date’ kennis. Die duurzaamheid willen we dus behouden. Linksom of rechtsom.” 2009 oogstjaar “In 2008 hebben we flink gezaaid”, benadrukt Gert Jan Cornel. “Nieuwe samenwerkingsverbanden bieden perspectief en uitdaging. 2009 wordt dan ook ons oogstjaar. Denk bijvoorbeeld aan de Maatschappelijk Stages (MaS30). Een opdracht van het ministerie van OC&W. PRIMO nh leidt het project en werkt samen met de vrijwilligerscentrales en het onderwijs. Maar denk ook aan de Centra voor Jeugd en Gezin, waar we de virtuele

variant voor Noord-Holland ‘uitrollen’. Straks kan iedere gemeente een ‘internetloket’ hebben voor vragen over opvoeden en opgroeien. En PRIMO nh is door haar kennis steeds vaker de bindende factor bij grote en kleine woonprojecten voor mensen met een beperking of mensen die zorg nodig hebben. En dan spreek ik nog niet eens over onze enorme expertise op terreinen als mantelzorg, huiselijk geweld, verhalen vertellen, diversiteit, vitaal platteland, jeugd en jongeren, brede school en zo kan ik nog wel even doorgaan.” Diversiteit moet tussen de oren zitten Volgens Gert-Jan Cornel is diversiteit in onze samenleving van levensbelang. Dat moet in je systeem zitten. Van iedereen. Ook van onze

Hogere score studieactiviteiten

‘We hebben er gewoon veel plezier in’ Een prima score in 2008 voor het Cursus- en Congresbureau. Op 95 bijeenkomsten komen in totaal 1861 mensen. Bezoekers zijn tevreden. Scoorden we in 2007 een goede 7.8, in 2008 komen we op een 8.1. “Natuurlijk zijn we blij met deze stijgende lijn”, zegt coördinator

ccb team

Manja Greutert. “We proberen het deelnemers naar de zin te maken door nieuwe vormen te bedenken. En onze adviseurs weten de actualiteit goed te programmeren. We zetten in op goede logistiek, een mooie ontvangst, persoonlijke benadering en nieuwe werkvormen. Het leuke

Elke gemeente een eigen werkvorm

Wmo: Overal anders 2008 is het jaar van de waarheid voor de Wmo. Elke gemeente moet haar beleid op orde hebben.

Dat de wet nog volop in beweging is blijkt uit de betrokkenheid en inbreng van Wmo professionals op

onze bijeenkomsten. Bijeenkomsten die altijd een vorm hebben die past bij de gemeente of doelgroep. Een greep:

Zaandam - proeverij Start van het Wmo Netwerk met zo’n 60 beleidsambtenaren. Presentatie van onder meer het ministerie van VWS met een toekomstperspectief. Op de proeverij kun je van elk thema naar wens inhoudelijk ‘proeven’. De bijeenkomst is informeel, met ook echt wat te proeven tijdens het buffet waar uiteraard de betere netwerkafspraken hun beslag krijgen.

markt van een gemeente die koud gefuseerd is. Met marktkramen vol videopresentaties, PowerPoints of meeneemmateriaal. Maar ook met een koor, theater of toneel. In de diverse hoeken van de ruimte zitten ambtenaren en een wethouder. Zij vertellen over het beleid dat ze voor ogen hebben. Organisaties en burgers reageren direct. De aantekeningen gaan mee naar het gemeentehuis.

Medemblik - markt voor nieuwe gemeente, iedereen kan meedenken Organisaties voor vrijwilligers, sport, cultuur en professionele zorgen welzijnsinstellingen presenteren zich op de Wmo

Diemen - voorbeeldateliers, graffiti geeft discussie Ideeën vormen de graffity aan de wand. Deelnemers reageren daarmee op concrete Wmo voorbeelden. De muur staat vol met suggesties,

www.wmo-nh.nl

klachten, kritiek. Een samenvatting daarvan voedt als exposé de discussie achteraf. Beleidsambtenaren doen er hun voordeel mee. Zaandam - Wmo en huiselijk geweld - bakens verzetten Conferentie over preventie en aanpak van huiselijk geweld. Gemeenten en organisaties laten succesvolle en creatieve methodes zien. Aan het slot kun je werkelijk de bakens verzetten: Méér inzetten op preventie. Meer weten over Wmo advies op maat? Han Sleven e: hsleven@primo-nh.nl t: 0299 418 700

wmo bijeenkomsten

gert-jan cornel

eigen medewerkers. “Ik herinner me de diversiteitlunch in ons verbouwde werkcafé (komt allen kijken!). Fantastische gerechten met visuele en inhoudelijke verrassingen. Ook die kennis zetten we weer in als we aan het werk zijn. Voor Noord-Holland. Inzetten op overeenkomsten dus, op het sterker maken van mensen. Met passie en kracht.”

is dat ook organisaties - zoals de landelijke Cliëntenraad - ons telkens weer benaderen om hun congres te organiseren. Maar ook gemeenten nemen we beurzen, studie- en werkbijeenkomsten uit handen. We hebben er gewoon veel plezier in. Dat maakt ons tot een sterk team”. Meer weten over het Cursusen Congresbureau? Neem contact op met Manja Greutert. t: 0299 418 700 e: mgreutert@primo-nh.nl

J a a r b e r i c h t 2 0 0 8 M ET EE N B L I K O P 2 0 0 9

Er wordt hard gewerkt in wijken en straten en dat betekent veel voor bewoners blijkt uit portretten van Noord-Hollandse buurten

Gordijnen open Het alledaagse en het vertrouwde. Dat is de betekenis van de buurt, blijkt uit de gesprekken die PRIMO nh voert in de zomer van 2008 met buurtbewoners van acht NoordHollandse buurten. En met mensen die er werken. Hun verhalen over de buurt staan opgetekend GORDIJNEN OPEN. De publicatie die tot stand komt in samenwerking met acht woningcorporaties. PRIMO nh presenteert de publicatie in oktober tijdens haar najaarsconferentie ‘Buurten van Betekenis’.

Centra voor Jeugd en Gezin in ontwikkeling

Iedere ouder twijfelt Iedere ouder twijfelt. Want zorgen over je kind heeft iedereen wel eens. Meestal praat je er als ouder over met buren, vrienden of familie.

Als je er niet uitkomt zoek je verder. Op internet bijvoorbeeld. Daarom is het goed dat er een vertrouwd bureau is waar je terecht kunt. Een virtueel centrum voor jeugd en gezin. Ouders worden uitgenodigd voor een chatsessie of een gesprek. Ze worden doorverwezen of krijgen schriftelijk een antwoord. PRIMO nh organiseert kennisateliers over deze virtuele Centra voor Jeugd en Gezin. Deze bijeenkomsten met experts en ervaringsdeskundigen geven gemeenten en organisaties handvatten om een goed CvJG vorm te geven. Hoe start je met een Centrum voor Jeugd en Gezin? Naast de virtuele variant moet iedere gemeente in 2011 een ‘echt’ Centrum voor Jeugd en Gezin hebben. Waar organisaties samenwerken rondom het kind. Denk aan

Wat willen ouders?

consultatiebureau, GG&GD, jeugdgezondheidsdienst, reclassering, verslavingszorg, jeugdzorg, jongerenwerk, onderwijs. Wat doet PRIMO nh? Niko de Groot: “Gemeenten vragen onze expertise bij het ontwikkelen van een visiedocument. Want hoe organiseer je een goed werkend centrum, ook als je een kleine gemeente bent? En wat is een goed basispakket voor opvoedondersteuning? Hoe kan de gemeente goed regisseren? Hoe maken we het centrum laagdrempelig? Wat staat er in de startnotitie? Op al die vragen hebben we een antwoord dat past bij de schaal van de gemeente.

PRIMO nh onderzoekt dat in onder meer Castricum, Wijdemeren en Heiloo. Ouders geven aan waar ze naast hun -belangrijke!- informele netwerk naar op zoek zijn als ze opvoedingsvragen hebben. De gemeenten willen dat graag weten. Zoeken ouders steun bij de opvoeding? Wat voor steun dan? En wat doen ouders in Castricum, Wijdemeren, of Heiloo eigenlijk als ze vragen hebben? Naar wie gaan ze toe? Waar willen ze terecht kunnen? Hoe hoog of laag voelen de drempels? De vragen zijn aan ouders voorgelegd middels een vragenlijst en groepsgesprekken. De resultaten geven een goed beeld van de behoefte van ouders aan opvoedingsondersteuning. Een beeld dat voor de gemeente een basis legt voor beleid en mede bepaalt waar zij zich de komende jaren op kan richten. Voor meer informatie kunt u terecht bij Niko de Groot. e: ndegroot@primo-nh.nl t: 0299 418 700

Conferentie en publicatie gaan in op de kracht van buurten en de investeringen die woningcorporaties, gemeenten en andere maatschappelijke organisaties doen om die kracht te versterken. En al lang deden, ook al voordat de aandacht van politiek en media zich richtte op de prachtwijken. “Ik zie ook bij anderen de gordijnen weer open gaan”, vertelt een mevrouw in Heerhugowaard. De Rivierenwijk, waar zij woont, is enorm opgeknapt. Ze woont nu aan een gezellig pleintje waar ze veel contacten heeft. Ze doet graag iets voor haar buren en de buurt

zorgt ook een beetje voor haar. Mensen zijn verknocht aan de straat en de omgeving waar ze wonen. Ze voelen er zich thuis. PRIMO nh is van oudsher bekend met wijken en buurten. Wij kennen de lokale organisaties en verenigingen. En uit deze buurtportretten blijkt dat hun activiteiten naast de investeringen die woningcorporaties doen van vitaal belang zijn voor dat thuisgevoel van bewoners en voor hun inzet voor de buurt.

Juist omdat wij onafhankelijk zijn kunnen wij zo’n proces goed coördineren. We gaan na of organisaties zich willen en kunnen aansluiten. En gaan na welke kennis er in huis is. We hebben natuurlijk de regionale en landelijke voorbeelden die we in Noord-Holland kunnen gebruiken.” Het kind centraal Het kind staat centraal, daar gaat het uiteindelijk om. Dat klinkt simpel maar in de praktijk staan nog vaak de mogelijkheden van de school, de zorginstelling of een andere organisatie centraal. Wij werken samen met gemeenten

aan die belangrijke omslag. En wat willen ouders? Daar doen we onderzoek naar (zie kader). Een gezin kan soms wel zes hulpverleners hebben rondlopen die niet van elkaar weten wat ze doen. Dat moet anders. We moeten plannen op elkaar afstemmen. De zogenoemde verwijsindex zorgt ervoor dat er bellen gaan rinkelen als twee organisaties - bijvoorbeeld de school en de huisarts - een vraag hebben. Wie maakt dan de afspraken, wie regisseert? Wie zorgt voor het vervolg? Want we zeiden het al: het kind staat centraal.

PRIMO nh en de Centra voor Jeugd en Gezin in 2009

• Monitoren ontwikkelen Centra Jeugd en Gezin in opdracht van de Provincie NH.

• Ontwikkelen Virtueel Centrum Jeugd en Gezin. • Adviseren gemeenten en organisaties met start en opzet van CJG. • Organiseren kennisateliers. • Landelijk format regionaal uitwerken. • Ondersteunen bij startnotitie. Aandacht voor RAAK regio’s, vroegsignalering, kindermishandeling etc.

Wat betekent een ramp voor mensen met een beperking?

Water, geen nood! ‘Waar moet ik gedialyseerd worden als er iets gebeurt? Hebben ze daar medicijnen? Houden ze rekening met mijn thuisbeademing?’ Burgemeesters spelen in het najaar van 2008 een levensecht spel op een overdekt vlot. Ze ervaren hoe het is om als zieke of gehandicapte snel weg te moeten bij een ramp op een bewustwordingsbijeenkomst van PRIMO nh en Rvarium. “Makers van calamiteitenplannen weten soms weinig van mensen met een beperking” vertelt drs. Anne Don, adviseur bij PRIMO nh. ”PRIMO nh keek naar praktische hindernissen en verwerkte ze tot tips en aanbevelingen voor hulpverleners. “Bij rampenoefeningen waren mensen met een beperking niet direct in mijn gedachten,” aldus een van de burgemeesters. Maar dat zou wel moeten blijkt uit onderzoek van PRIMO nh. Want mensen met een beperking kunnen prima uit de voeten in een noodsituatie maar ze hebben meer tijd nodig. Daar kan een rampenplan rekening mee houden. Als u meer wilt weten over Water, geen Nood! kunt u contact opnemen met drs. Anne Don. t: 0299 418700 of e: adon@primo-nh.nl

J a a r b e r i c h t 2 0 0 8 M ET EE N B L I K O P 2 0 0 9

Scholieren schrijven brieven tijdens respect estafette

Congres over kunst en cultuur op Brede School enorm succes

Elk kind heeft de x factor

“Ik snap niet dat mensen u discrimineren omdat u joods bent, een baard valt natuurlijk wel een beetje op, maar daar is toch niets mis mee?”

Ieder kind heeft talent. Hoe kun

Dit schrijft Jeroen uit klas 3A van het Werenfriduscollege in Hoorn aan rabbijn Lody. Jeroen won met zijn brief de eerste prijs van de Respect Estafette. De Estafette is een Primo nh-project waarbij leerlingen van de middelbare school corresponderen met iemand die ze niet kennen om iets te weten te komen over discriminatie en vooroordelen. Klasgenoten van Jeroen en andere leerlingen schreven bijvoorbeeld met iemand die gehandicapt is, of homoseksueel. De brieven en nog veel meer kunt u lezen op www.respectestafette.nl

www.respectestafette.nl

PRIMO nh voorzitter landelijk netwerk

Om een CMO kun je niet heen PRIMO nh is een CMO, een Centrum voor Maatschappelijke Ontwikkeling. Elke provincie heeft minstens één zo’n Centrum en landelijk vormen ze het CMOnet (www.cmonet.nl). PRIMO nh’s directeur Gert-Jan Cornel is sinds 2008 voorzitter. ‘Ik geloof sterk in samenwerking en gezamenlijke belangenbehartiging. We praten met ministeries, fondsen en landelijke kenniscentra als MOVISIE, het Nederlands Jeugd

Instituut (NJI) en het Verwey-Jonker Instituut. Ons uitgebreid netwerk en kennis van de lokale sociale praktijk gebruiken we voor landelijk onderzoek of om nieuwe methodes te verspreiden.’ Dat de CMO’s een behoorlijk unieke positie hebben, bewijst het enthousiasme waarmee ministeries en fondsen de CMO’s weten te vinden. Cornel: “Men realiseert zich steeds beter dat organisaties als PRIMO nh

Aandacht voor mantelzorger tijdens Week van de Respijtzorg

Ontspannen is belangrijk als je altijd voor iemand zorgt Mantelzorgorganisaties organiseren ook in 2008 samen met

PRIMO nh de Week van de Respijtzorg. Respijtzorg betekent een

helpende hand voor mensen die voortdurend voor iemand zorgen. Zodat de mantelzorger even vrijaf is. Het is er in vele vormen. Jacques en Corrie Scholten zijn getrouwd. De kinderen zijn uit huis. Een paar jaar geleden kreeg Corrie op jonge leeftijd de ziekte van Alzheimer. “Dat was een hard gelag toen we dat hoorden,” vertelt Jacques Scholten in een reportage van TV Noord-Holland. “En we zijn er heel verdrietig om geweest”. Jacques Scholten groeit langzaam maar zeker in zijn rol als mantelzorger met alle sores van dien. Hij verzorgt Corrie 24 uur per dag. Om te ontspannen en

zichzelf weer een beetje op te laden maakt Jacques Scholten gebruik van respijtzorg. Hij kan dan iets voor zichzelf doen, terwijl iemand anders voor Corrie zorgt. Corrie Scholten gaat drie keer per week naar de dagbehandeling. Ze vindt het er prettig. Af en toe ontspannen is belangrijk. Zeker voor mantelzorgers. Ze kunnen de zorg dan langer volhouden en bijvoorbeeld opname in een verpleeg- of verzorgingshuis

www.weekvanderespijtzorg.nl

essentieel zijn bij het verzamelen van lokale informatie én voor het verspreiden van landelijke kennis. Ze kunnen eigenlijk niet om ons heen.”

uitstellen. Maar niet iedereen organiseert die tijd voor zichzelf. Jacques Scholten is een uitzondering. Nederland telt 2,6 miljoen mantelzorgers en zo’n 200.000 van hen voelen zich overbelast. Professionals benadrukken dat mantelzorgers eerder aan de bel moeten trekken. Tijdens de week van de respijtzorg staan overal deuren open om dit ‘respijt’ aan meer mensen bekend te maken. Er zijn logeerhuizen, zorgboerderijen, dagcentra, thee-middagen, mogelijkheden voor een weekje weg en andere oplossingen. De week van de respijtzorg: even vrijaf voor de mantelzorger.

je dat zo goed mogelijk ontwikkelen? En hoe kun je daarvoor

samenwerken binnen de Brede School?

9 oktober 2008. Primo nh organiseert het congres KIJK MIJ NOU dat met meer dan 150 deelnemers is uitverkocht. KIJK MIJ NOU gaat over kunst en cultuur in de Brede School. Leidinggevenden uit het basisonderwijs, de naschoolse opvang, culturele organisaties en beleidsmedewerkers van gemeenten volgen meerdere van de negen workshops. Bijvoorbeeld over de inzet van kunstenaars, ouders of buurt, talentontwikkeling, de mogelijkheden van kleine gemeenten of de invloed van het gebouw. Deelnemers bekijken ook de resultaten van landelijke pilots van kunst en cultuur in de Brede School. En last but not least: ze laten zich ontroeren door de bijdrage van cabaretière Milou Frencken die vertelt over de invloed van de basisschool op haar -onmiskenbare- talent. KIJK MIJ NOU is georganiseerd door PRIMO nh in samenwerking met de steunpunten kunsteducatie Noord-Holland, Cultureel Erfgoed NoordHolland en cultuurnetwerk Nederland. Voor meer informatie, inspiratie, onderzoek en downloads, kijk op www.primo-nh.nl of neem contact op met Frank Hustinx e: fhustinx@primo-nh.nl t: 0299 418 700

marianne reij (adviseur primo nh) en britta lassen (vrijwilligerscentrale zaanstad)

MOOI voor vrijwilligerscentrales We organiseren in 2008 tientallen cursussen en trainingen voor bestuurders, managers, uitvoerende professionals en vrijwilligers. ‘MOOI, adviseren van vrijwilligersorganisaties’ is één van de trainingen. MOOI staat voor methodiek, ontwikkeling, organisatieondersteuning en implementatie. De methodiek baseert zich op de praktijk van vrijwilligerscentrales. MOOI helpt bij interne organisatievraagstukken zoals strategische beleidsvoering, financiën of het ontwikkelen van vrijwilligersbeleid. De training leert medewerkers van steunpunten vrijwilligerswerk om gestructureerd te werk te gaan. Ze staan stil bij hun rol als adviseur en leren om te gaan met weerstanden. De training is interactief, dynamisch en is afgestemd op de dagelijkse praktijk. De ervaringen zijn positief. Deelnemers gaan met meer vertrouwen in hun adviesvaardigheden naar huis. De training heeft behalve een direct effect op de medewerkers ook effect op de organisaties die zij adviseren en begeleiden. En daar gaat het uiteindelijk om. Meer informatie: drs Marianne Reij, mreij@primo-nh.nl

J a a r b e r i c h t 2 0 0 8 M ET EE N B L I K O P 2 0 0 9

Publicaties PRIMO nh in 2008 een greep



huisorgaan: de primo

boekje: buurten van betekenis

rapport: dorpsraden

brochure: gids vrijwilligerswerk

krant: dorpenkrant

o p d r a c ht e n in 2 0 0 8

Onze opdrachten - naast het hoofdcontract met de provincie Noord-Holland - komen in 2008 van: Provincie Noord-Holland (specifieke projecten), het Oranjefonds, het Ministerie van OCW, informatiefolder

nieuwsbrief: wmo

rapport: regionale samenwerking

de Gemeenten Amsterdam, Zaanstad, Harenkarspel, Medemblik, Edam-Volendam, Zijpe, Castricum, Uitgeest, Oostzaan, Stede Broec, Wieringermeer, Zeevang, Beemster, Enkhuizen, GraftDe Rijp, Harenkarspel, Heerhugowaard, Heiloo, Koggenland, Langedijk, Medemblik, Niedorp, Diemen, Naarden, Oostzaan, Landelijke Cliëntenraad, Stichting SPOOR, Stichting Welzijn Zuider-Amstel, Regio College Zaanstreek-Waterland, OPSO Purmerend, Kinderopvang de Hoek, SKN Kinderopvang NoordHolland, Parteon, Platform Dorpshuizen Noord-Holland, Stichting Dorpsraad Beets, OSMA, ProBiblio, Stichting Wonen Plus NoordHolland, Vrijwilligerscentrale Haarlem, Wmo-raad Castricum, Stichting Welsaen, Vrijwilligerscentrale Den Helder, SYNMIND, Stichting Kunst en Cultuur Noord-Holland, Foundation Cultural Village, Fonds NutsOhra, VVKNH.

folder: jeugdinitiatieven

cursusbrochure

Een greep uit onze aandachtsvelden

Projecten 2009

poster: week van de respijtzorg

uitgebreide informatie www.primo-nh.nl/projecten

Jeugd

1. De Noord-Hollandse jeugdmonitor: kennis en cijfers over jeugd. 2. Centra voor Jeugd en Gezin - ondersteuning bij ontwikkeling van CvJG’s. 3. Actieve jeugd - inzetten succesvolle methodieken jeugdparticipatie. 4. Polarisatie en radicalisering - kennis van landelijk naar lokaal niveau. 5. Gezonde leefstijl - stimuleren lokale en regionale oplossingen.

Actief meedoen

1. Wmo - kennisbank, verspreiden kennis over beleidsontwikkeling en - uitvoering. 2. Burgerparticipatie - methoden, kennis en partijen bijeen brengen. 3. Vrijwilligerswerk - infrastructuur, maatschappelijke stages, nieuwe ontwikkelingen. 4. Mantelzorg - lokale initiatieven ondersteunen, regionale monitoren. 5. Bestrijding huiselijk geweld - ondersteuning op breed terrein. 6. Bestrijding discriminatie en uitsluiting - aanpakken radicalisering onder jongeren.

Colofon Uitgever: PRIMO nh Teksten: Marianne Bakker Wil Spanjer Eindredactie: Wil Spanjer Fotografie: Marco Bakker Yvonne Jonkman Wil Spanjer Wendy van der Veen Manja Greutert

Redactieadres: PRIMO nh, Postbus 106 1440 AC Purmerend tel: 0299 418 700 wspanjer@primo-nh.nl www.primo-nh.nl Bezoekadres: PRIMO nh, Emmakade 4 1441 ET Purmerend Vormgeving: Studio Stevens, De Rijp Oplage: 3.000 exemplaren

Vitaal Wonen

1. Provinciale kennisontwikkeling - aanjagen kennisdelen: stad en platteland. 2. Thuis in de buurt - ondersteuning sociale en professionele netwerken in de buurt voor kwetsbare burgers. 3. Kansen in de buurt - stimuleren mogelijkheden van mensen: empowerment. 4. Sociale infrastructuur - investeren in een sterke sociale infrastructuur: formeel en informeel. 5. Kwaliteit van de leefomgeving - investeren in leefbaarheid, sfeer en sociale relaties.

is uitsluitend toegestaan na overleg met en toestemming van de redactie en altijd met bronvermelding.