D O R P E N K R A N T N U M M E R 4 ✱ J A A R G A N G 2 ✱ D E C E M B E R 2 0 0 7 ✱ P R I M O N H , H E T K E N N I S C E N T R U M VA N D E S O C I A L E P R A K T I J K
Terugblik Dorpendag PAGINA:
H
ans Visser en Sybil van Dam hebben op verzoek van Meerwaarde deelgenomen aan een training bij PRIMO nh over het begeleiden van verhalengroepen. Meerwaarde is de brede welzijnsinstelling in de Haarlemmermeer. Hans en Sybil kenden elkaar daarvoor nog niet. Hans is in 1971 in Badhoevedorp komen wonen en lange tijd hoofd van een lagere school geweest. Sybil is Haarlemse, woont nu in Heemstede. Zij heeft geen betaalde baan meer maar is wel actief als sprookjesvertelster. Na de cursus vroeg Meerwaarde of zij een verhalengroep wilden beginnen in Badhoevedorp. Ze zijn er naar eigen zeggen “blanco’’ ingestapt. Meerwaarde had een foldertje gemaakt, bedoeld voor mensen die hun hele leven in Badhoevedorp hebben gewoond. De groep zat snel vol. Ze hadden een ingang bij een paar oudere dorpelingen. Mond tot mond reclame deed de rest.
2
Spaarndam werkt aan vernieuwing PAGINA:
3
Nieuwsbrief PDNH PAGINA:
De Wooncompagnie
5
PAGINA:
6
Een verhalentafel in Badhoevedorp
Verslag Workshop PAGINA:
8
niet. Er was vroeger veel meer vastigheid, meer structuur door het gezin, het geloof en je werk. Vergeet niet, de meesten begonnen al op hun dertiende te werken.” Hans en Sybil hebben er inmiddels een serie van tien zittingen opzitten, van februari tot mei. Na de zomer is dezelfde groep met een tweede serie gestart. Twee mensen van 90 jaar zijn ermee gestopt. Het werd hen te zwaar. Niet in lichamelijk opzicht, maar het roept teveel op. De herinneringen putten hen uit. De schroom van het begin is er af. Sybil stelde bij de start voor om alle verhalen op te schrijven en er dan een boek van te maken. Dat wilden
Verhalen vertellen over vroeger. In steeds meer dorpen ontstaan initiatieven om de geschiedenis al vertellend levend te houden en door te geven. In Badhoevedorp zijn Hans Visser en Sybil van Dam de begeleiders van de Verhalentafel.
Op de dorpendag van 22 september in Schoorl pleitte gedeputeerde Sascha Baggerman voor het handig combineren van diensten en voorzieningen op het platteland. Maar zonder een actief draagvlak onder bewoners en vrijwilligers is het dweilen met de kraan open. Zij vroeg zich af: worden de dorpen in de toekomst ‘bolwerken van behoud’ of ‘kraamkamers van innovatie’? Zie de volgende pagina’s voor impressies van workshops.
Het is een activiteit van tien dagdelen. Elke dinsdagochtend, twee uur lang, zitten de deelnemers bij elkaar in het dorpshuis. “In het boekje van Meerwaarde staat het onder de cursussen, maar we noemen het liever geen cursus”, zegt Sybil. “Je krijgt niet een diploma, of zo.” Elke keer is er een thema, bijvoorbeeld: “de winkel op de hoek” of “hoe zag het er vroeger thuis uit?” Hans: “we stelden voor het ook een keer over de oorlog te hebben, maar twee mensen wilden dat liever niet. Dan gaat zo’n onderwerp niet door. We doen alleen een thema waar iedereen aan mee wil doen.” Sybil zegt dat ze altijd begint met een versje van vroeger. En dan haakt er meteen iemand in. Per ochtend mogen twee mensen helemaal hun verhaal doen. “Is iemand aan het eind van de ochtend niet uitgepraat dan pakken we de volgende week de draad weer op.” Hans en Sybil sturen zo min mogelijk. Ze zitten tegenover elkaar en hebben oogcontact. Ze zijn alleen
maar bezig te zorgen dat het proces goed verloopt. Ze zorgen ervoor dat ook degene aan bod komen die bescheiden zijn. Ook letten ze erop dat er structuur in blijft zitten. Als het verhaal naar alle kanten uitwaaiert of iedereen heel lang bij een detail blijft hangen brengen ze de verteller weer terug bij waar het om ging. Hans: “het is ook belangrijk dat je iemand niet met een los eindje naar huis stuurt. Als er iets komt bovendrijven dat emotioneel beladen is schenken we daar aandacht aan. Dat is niet therapeutisch bedoeld. Daar zijn we wars van. Het gaat erom dat ze zich veilig voelen.” Er wordt enorm gelachen, want ze herkennen soms al aan een detail een heel verhaal van vroeger. De deelnemers zijn generatiegenoten van elkaar. De meesten zaten tijdens de Tweede Wereldoorlog op de lagere school. Badhoevedorp was een kleine gemeenschap. Als iemand over een treffend voorval begint is het een feest der herkenning.
Dan is het van: oh ja, weet je nog… Door de verhalen komt een stukje geschiedenis weer tot leven. Bijna iedereen was arm. Omdat veel mensen vroeger een nering hadden en langs de weg trokken met handeltjes kwam je overal, ook in ander dorpen als Sloten en Zwanenburg. Sybil en Hans merken niets van bitterheid over de armoe van vroeger. Eerder het tegendeel. Hans “De zeventigers benijden de huidige jonge generatie
de deelnemers beslist niet. Alles moest binnenskamers blijven. De begeleiders respecteerden dat. Maar gaandeweg zijn de ouderen zelf enthousiast geworden. Sommigen gaan direct na de vertelsessie naar huis om iets op te zoeken. Een voorwerp, of zo. Daar komen ze de volgende keer mee aanzetten. Zo is het idee ontstaan om een tentoonstelling te organiseren over allerlei voorwerpen. >>
Badhoevedorp had vroeger kleurrijke figuren. Als iemand daarover begint weet iedereen over wie het gaat.
Rooie Iet Weten jullie nog van rooie Iet? Ze was getrouwd met de postbode, een heel klein, schriel mannetje. Zij had de broek aan. Iet was een potige tante, die rondreed op een motor. Zij ging graag zwemmen in de Ringvaart. Aan de kant zaten de ratten en de vuilniszakken dreven rond. Als zij een stukje ging zwemmen stak zij op de helft een sigaartje aan en zwom dan weer terug. Hoe zij dat deed daar is nooit iemand achter gekomen. En oh ja, weten jullie nog... zij liep altijd op klompen naar het water en bond ze op haar rug als ze te water ging. Muzikaal was ze ook. Ze blies op een koperen toeter.
2
D O R P E N K R A N T
VERVOLG PAG 1
Daar mogen dan teksten bijhangen van verhalen die erop betrekking hebben.
Het oude dorp komt niet meer terug Terugblik met Frans Thissen, inleider op de Noord-Hollandse Dorpendag
In Noord-Holland zijn in meerdere plaatsen verhalengroepen actief: Alkmaar (wijk Overdie), Amsterdam (diverse wijken), Anna Paulowna, Badhoevedorp, Heemskerk, Heerhugowaard (vier wijken), Texel, Wijk aan Zee en Zaanstad. PRIMO nh biedt een training voor het begeleiden van verhalenprojecten; uitwisselingsbijeenkomsten voor deelnemers aan verhalengroepen; en een jaarlijkse conferentie. Informatie: Lian Smaal, lsmaal@primo-nh.nl. www.primo-nh, dossier Verhalenprojecten
Buurderij van start in de Haarlemmermeer Voedselproductie combineren met andere plattelandsfuncties. Burgers actief betrekken bij het beheer van de eigen leefomgeving. Dit zijn kernelementen van een proef met een nieuw soort plattelandsbedrijf, de buurderij. Uitgangspunt is dat dit type onderneming een beheer voert dat zowel economisch, ecologisch als sociaal-cultureel duurzaam is. In de Haarlemmermeer is op twee plaatsen een pilot gestart. Eén nabij Rijsenhout en een in de buurt van Nieuw Vennep. Individuele ondernemers, met uiteenlopende achtergrond, nemen het voortouw: bloementeelt, rundveehouderij, akkerbouw, bakkerijketen, kunst. Met het Wellantcollege zijn afspraken gemaakt om leerlingen bij de ontwikkeling van de pilots te betrekken. Ook de gemeente Haarlemmermeer en de Rabobank zijn als deelnemer betrokken. Meer informatie is te vinden op de website van de vereniging Meerboeren, www.meerboeren.nl
Enkele dagen na de dorpendag belde de redactie met dr. Frans Thissen en vroeg hem naar zijn impressies. ‘Ik merkte aan de reacties dat er herkenning is over hetgeen ik vertel. Ook kritische vragenstellers kwamen op mij af. Dat de school niet zomaar mag verdwijnen bijvoorbeeld. Mijn verhaal put uit de vele voorbeelden van dorpen waar het goed gaat. Ik heb het dan over dorpen tot zo’n 3000 inwoners. Juist in de kleine dorpen speelt steeds meer de vraag bij bewoners ‘ervaar ik de woonkwaliteit in dit kleine dorp als positief? Is het antwoord ja, dan zie je dat mensen best bereid zijn zelf te investeren in de dorpsgemeenschap. En die initiatieven van onderop zie je bij steeds meer Nederlandse dorpen, ook de Noord-Hollandse. Het is een beweging die voortkomt uit de feitelijke ontwikkeling die steeds meer dorpen doormaken, namelijk van autonome dorpen naar woondorpen’ (zie kader). Thissen merkte hoe hardnekkig het beeld over het dorp-van-vroeger kan zijn. Als onderzoeker is hij betrokken bij het nieuwste platteland-rapport van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP). In dat onderzoek, ‘Het beste van twee werelden’ komt de ontwikkeling van Nederlandse dorpen in de richting van ‘woondorpen’ heel duidelijk naar voren. Toch kostte het de auteurs moeite om niet telkens het oude referentiekader, namelijk het zelfvoorzienende, autonome dorp in de tekst de boventoon te laten voeren. Ook veel gemeentelijk bestuurders hanteren volgens Thissen nog het ‘autonome dorp’ als referentiekader. Dat heeft het gevaar dat er oplossingen worden aangedragen van bovenaf. En dat is jammer, want dat werkt niet meer voor elk dorp. ‘Wij zijn kennelijk met zijn allen erg verknocht aan dat oude machtige beeld van het autonome dorp. Maar dat oude dorp komt niet meer terug. Mijn advies is zoek je perspectief vooruit. Kijk naar de positieve dingen die wel in een dorp worden aangedragen en ondersteun die’.
Sociaal-geograaf Frans Thissen ziet een verschuiving optreden. Dorpen in Nederland hebben te maken met belangrijke maatschappelijke ontwikkelingen. Thissen vat de gevolgen van die ontwikkelingen voor dorpen samen in de slogan ‘van autonoom dorp naar woondorp’. Door toename van de welvaart en het autobezit, een groeiende deelname van vrouwen aan het arbeidsproces en de komst van internet, zijn dorpsbewoners niet meer grotendeels afhankelijk van voorzieningen en werk die letterlijk in het dorp aanwezig zijn. In de huidige tijd is de woonfunctie van dorpen veel groter geworden. Voor dorpsautochtonen en zij die wel lokaal werkzaam zijn is een gevarieerd aanbod aan voorzieningen van groot belang voor de leefbaarheid. ‘Als de voorzieningen verdwijnen gaat de leefbaarheid omlaag’, is een vaak gehoorde uitspraak. Maar volgens Thissen moet dit verhaal genuanceerd worden. Dorpen zijn steeds meer in trek als woonmilieu, los van werk ter plaatse of de aanwezigheid van veel lokale voorzieningen. Een groeiende groep mensen kiest voor wonen in een dorp, allereerst omdat het daar ‘mooi’ of ‘prettig’ wonen is. Voor deze groep is de kwaliteit van de (groene) woonomgeving en de sociale overzichtelijkheid van de dorpsgemeenschap van groot belang. Dit type dorpsbewoners neemt makkelijker het nadeel voor lief dat voorzieningen verder weg liggen. De aanwezigheid van een dorpshuis, een café of iedere openbare ruimte waar de dorpsgemeenschap bij elkaar kan komen vindt Thissen voor elk dorp wel van levensbelang. Thissen stelt dat in dorpen waar mensen graag wonen er ook een voedingsbodem is voor nieuwe gemeenschapsinitiatieven. Anders gezegd, als bewoners het dorp als een aantrekkelijke woonplaats ervaren, zullen zij eerder genegen zijn om zich in te zetten voor het dorp.Vanuit die motivatie zijn al in veel dorpen prachtige nieuwe voorzieningen ontstaan. Een dergelijk positief perspectief wenst hij vele dorpen toe. De volledige speech van Frans Thissen en de dia’s zoals getoond op de Noord-Hollandse Dorpendag zijn te vinden op: www.thissen.net/rural/Noord-Holland
Workshop Bouwen in Eigen Beheer
Henk Vlemmix van het bureau BIEB uit Eindhoven gaf een boeiende presenta tie over Bouwen in Eigen Beheer. Dit is het ontwikkelen van een bouwproject van onderaf. De essentie is dat bewone rsgroepen als collectief particulier opdrachtgever (CPO) fungeren en op die manier een bouwlocatie invullen. Veel voorbee lden werden getoond uit het land: 34 woningen in Casteren (Brabant); een complex van 25 starters/seniorenwoningen in Nesters tel (Brabant); twee projecten van 9 én van 40 woningen in Rotterdam. Projecten waarbij heel verschillende initiatiefgroepe n betrokken zijn, zoals een dorpsraad, een groep bewoners of starters. Ze hebben als overeenkomst dat men gezamenlijk opdrach t heeft gegeven tot de bouw. Voordeel is dat allerlei tussenschakels kunnen worden overgeslagen, die de prijs van een nieuwbouwhuis opdrijven. Het resultaat is dat er gewone huizen gebouwd kunnen worden die tussen de 25% en 38% goedkoper zijn. Een ander groot voordeel is dat de huizen gebouwd worden voor starters of senioren uit de eigen gemeenschap, omdat zij de initiatiefnemers zijn. In de workshop waren ook enkele mensen aanwezig vanuit CPO-pr ojecten uit Noord Holland. In Waarland loopt op dit moment een project Bouwen in eigen Beheer. In Schoorl én Wijk aan Zee was zo’n project gestart maar (nog) niet gelukt of omdat er geen bouwgrond beschikbaar is of omdat het project zonder professionele begeleiding te weinig weer inzakte. En er blijken meer CPO-projecten in Noord Holland te zijn, waaronder op Texel. De conclusie van de workshop was dat bouwen in eigen beheer een enorme kans is om goedkoper te bouwen voor de eigen gemeenschap, met name voor starters. Ook werd duidelijk dat er een groot appèl wordt gedaan op het doorzettingsvermogen van de initiatiefnemers. In de workshop kwam aan het licht dat Noord-Holland ers niet helemaal naar Eindhoven hoeven voor begeleiding. Er zit in Amsterdam een bureautje, De Regie, dat ook begeleid ing geeft aan dit soort projecten. De deelnemers vonden dat er meer bekendheid gegeven zou moeten worden aan de mogelijkheden van Collectief Particulier Opdrachtgeverschap in Noord Holland. Sommige deelnemers willen daar actief over meedenken. Meer weten? Heeft u interesse in dit onderwerp of wilt u in uw eigen dorp zo’n initiatief starten? Bel adviseur Niko de Groot. 0299 418 700 of mail hem ndegroot@primo-nh.nl
VERSLAG
Hans en Sybil zijn zonder vooropgezet plan begonnen en gaandeweg steeds enthousiaster geworden. Er leven al plannen om ook in andere dorpen aan de slag te gaan. Sybil: “weet je wat zo mooi is: we hebben nu al achttien sessie gehad. Pas bij de laatste keer zei een van de deelnemers ineens: wij weten eigenlijk helemaal niets over jullie.” Luc Overman
3
D O R P E N K R A N T
Dorpraad Spaarndam werkt aan vernieuwing
S
VERENIGING VAN KLEINE KERNEN NOORD-HOLLAND
Voorzitter Trudy Steenbergen, e-mail: secretariaat schilderbruin@planet.nl
Vereniging kleine kernen op spectaculaire wijze opgericht Eindelijk was het dan zo ver. Op de dorpendag werd na twee jaar voorwerk de Vereniging van Kleine kernen in Noord-Holland ceremonieel opgericht. In 2005 is het allemaal begonnen. De landelijke vereniging van kleine kernen (LVKK) had PRIMO nh verzocht om ook een NoordHollandse vereniging in het leven te roepen, net zoals in alle andere provincies in ons land al bestond. Op een cursusavond van PRIMO nh ontstond er een groepje initiatiefnemers, dat wilde onderzoeken of er ook in onze provincie draagvlak was voor een dergelijke vereniging. In 2006 werden bijeenkomsten belegd, waar alle dorpsraden voor werden uitgenodigd. In twee goed gevulde zalen in Abbekerk en Markenbinnen vertelden enthousiaste bestuursleden van de landelijke vereniging hoeveel profijt dorpsorganisaties kunnen hebben van een provinciale vereniging en natuurlijk ook weer van de landelijke. De initiatiefgroep kreeg die avonden voldoende steun om door te gaan. Een beleidsnotitie, statuten, logo en website werden gemaakt, een bankrekening geopend en subsidie bij de provincie aangevraagd. Op 6 september 2007 stemden de dorpsorganisaties in met ons gemaakte huiswerk en werd het voorlopig bestuur benoemd. Vijftien dorpsraden schreven zich meteen in als lid. Zo kon het dat op 22 september een prachtige uil, symbool van wijsheid en vruchtbaarheid, het geboortekaartje van de nieuwe vereniging aanvloog en de voorzitter dit als eerste overhandigde aan de landelijke vereniging in de persoon van Koos de Vent, lid van het dagelijks bestuur. Uitgebreide informatie vindt u op onze website www.vvkknh.nl. Trudy Steenbergen, Voorzitter VvKk
paarndam ligt in twee gemeenten. Toch is er maar één dorpsraad. Dit is historisch verklaarbaar, tot 1927 was Spaarndam een zelfstandige gemeente. Daarna is het westelijk deel door de grote buurman Haarlem geannexeerd en is het oostelijk deel bij de gemeente Haarlemmerliede gekomen. Buiten het dorp weet vrijwel niemand van deze situatie af. Maar de dorpsraad heeft er dagelijks mee te maken. Spaarndam-Oost en SpaarndamWest zijn van elkaar gescheiden door een grote sluis. Aan de westkant ligt het historische gedeelte, dat al ruim zeshonderd jaar oud is. Het vervulde een belangrijke functie als haven voor de palingvisserij en als doorvoer tussen Amsterdam en Haarlem. Mede vanwege de karakteristieke dijk is het een beschermd dorpsgezicht. Sinds begin vorige eeuw is dit de Haarlemse kant. In het oostelijk deel, dat onder Haarlemmerliede valt, liggen de woonwijken uit de zestiger jaren. Daar wonen drie keer zoveel mensen als in het oude deel. Tegenwoordig wordt de dorpsraad zowel door Haarlem als Haarlemmerliede zeer serieus genomen. Er zijn rechtstreekse lijnen met ambtenaren en bestuurders. Zij laten zich graag informeren en worden regelmatig uitgenodigd om over lokale kwesties te praten.
Digitaal onderzoek
Noord-Hollandpad • Banjeren door de binnenlanden van Noord-Holland • Gemarkeerde lange- afstandswandelroute • 200 km over groene paden en door boerenland
ale ci
ge-Afstand-W Lan a
nd
u ro el
ale ci
u ro el
pro vin
te
te
pro vin
Het Noord-Hollandpad is de eerste provinciale wandelroute die helemaal van Wieringen naar het Gooi loopt. Het pad loopt langs slingerende dijkjes, rechte kanalen, dwars door boerenland en over onverharde paden. Het traject is ongeveer 200 kilometer lang en beslaat negen etappes. Op de begin- en de eindpunten staan informatieborden. Van elke etappe kan de routebeschrijving geprint worden via de website van het Noord-Hollandpad: www.noord-holland.com/noordhollandpad
In 2002 is op verzoek van de dorpsraad onderzoek gedaan naar de leefbaarheid. Op basis van een Engelse methode die bekend staat als ‘Village Appraisal’ zijn huis aan huis vragenlijsten verspreid, die daarna digitaal zijn verwerkt. In Nederland staat deze methode inmiddels bekend als ’Dorpswaardering’. Kern is dat aan bewoners uitspraken worden ontlokt over de leefbaarheid in het algemeen en knelpunten in het bijzonder. Voor de dorpsraad en voor PRIMO nh die het onderzoek begeleidde er aan meedeed, was deze aanpak een experiment in de ware zin. De Engelse methode was in Nederland nog niet uitgetest en bleek nog kinderziektes te vertonen. Het computerprogramma waarmee de vragenlijst konden worden gemaakt was in de Nederlandse versie nog niet vriendelijk voor de gebruikers.
Het heeft heel wat zweetdruppels gekost van de dorpsraad en van de vele vrijwilligers die langs de deuren zijn geweest en gegevens hebben ingevoerd op de computer. Onderwerpen die als knelpunt hoog
voor het bestuur of de werkgroepen. Het dorpsraadwerk is arbeidsintensief en iedereen is met werk en gezin vaak druk. Maar, zo denken enkele nieuwe leden, het zou een slechte zaak zijn als uitsluitend de gepen-
scoorden waren: geluidsoverlast van Schiphol, parkeer- en verkeersproblemen, het sluipverkeer om de A9 te ontlopen, de (winkel)voorzieningen en de ontplooiingsmogelijkheden voor de jeugd. In 2007 zijn deze onderwerpen nog steeds actueel. Mede door een actieve opstelling van de dorpsraad heeft Spaarndam strijd kunnen leveren tegen de uitbreiding met een vijfde baan van Schiphol. Schiphol directeur Cerfontaine is hoogstpersoonlijk naar het dorpshuis gekomen om de onrust te sussen. Met gedeeltelijk succes, de baan is er gekomen, maar Spaarndam heeft gelukkig iets kunnen doen aan de aanvliegroute en het meetsysteem.
sioneerden of de van oorsprong autochtone inwoners zich met het wel en wee van het dorp bemoeien. Er is werk genoeg. De Amsterdamse haven dreigt verder uit te breiden in de richting van het dorp. Bovendien zou de brug over de sluis tussen Oost en West voor enkele maanden uit de roulatie zijn vanwege groot onderhoud. De dorpsraad trok aan de bel. De raad schakelde een lokale deskundige in voor een plan met een noodvoorziening en wist het tij op ’t nippertje te keren.
Nieuw elan voor de dorpsraad Zoals ieder vrijwilligersorganisatie kende de dorpsraad ‘ups and downs’. Begin 2007 traden drie nieuwe leden toe. Hiermee kwam de raad weer op sterkte. Zeven dorpsbewoners uit Oost- en West-Spaarndam staan klaar om een nieuwe impuls aan de dorpsraad te geven. Het is niet altijd eenvoudig vrijwilligers te vinden
Een nieuwe dorpsagenda genereert veel enthousiasme Een volgende stap was om de contacten met de bevolking te versterken en gezamenlijk een nieuwe dorpsagenda te maken. Ruim vijftig vertegenwoordigers uit het verenigingsleven, politie, lokaal bestuur, ondernemers en anderen werden persoonlijk uitgenodigd om deel te nemen aan een brainstormavond over de agenda van de komende tijd. Deze groep kwam bij elkaar onder de naam ‘Creatief Spaarndam’. >>
ge-Afstand-W Lan a
nd
4
D O R P E N K R A N T
VERVOLG PAG 3
Het leverde maar liefst zeven themagroepen op, die op hun beurt weer aan de slag gingen met een eigen gespreksleiding en rapporteur. Aan elke groep de taak om oplossingen te bedenken voor de eerder gesignaleerde knelpunten.
De onderwerpen die er anno 2007 uitspringen zijn verkeer, verkeersveiligheid, jeugd, cultuur, (winkel)voorzieningen, onderhoud en beheer; overlast van de A9, geluidshinder van Schiphol en de uitbreiding van de Amsterdamse haven.
De aanwezigen waren zichtbaar verrast. Inleider Gerard Tamminga van bureau Tracé uit Haarlem vertelde dat het prijsniveau van een super in een kleine kern 15 à 20% hoger ligt dan van de super in een grote kern. Dat hadden ze niet verwacht. En zo waren er meer cijfers waarmee winkelvoorzieningen in kleine kernen snel op de kaart werden gezet. Bijvoorbeeld dat een supertje haalbaar is in een kern vanaf 1500 inwoners als een grotere kern met een winkelvoorzieningen minimaal op zes kilometer afstand ligt. En welke andere mogelijkheden er zijn wanneer de kern minder inwoners heeft dan 1500. Dat er dan bijvoorbeeld geprobeerd kan worden het werk uit te besteden aan zorgcliënten die werken onder leiding van een werkbegeleider. Ook kunnen dorpswinkels gerund worden door vrijwilligers, zoals in Westwoud en Schermerhorn. Aansluiten bij een multifunctionele accommodatie of het dorpshuis behoort ook tot de mogelijkheden. Tot slot schetste Gerard Tamminga nog een mogelijkheid voor dorpen met minder dan 1500 inwoners: een servicepunt voor eenvoudige diensten, zoals fietsreparatie of boodschappen rondbrengen.
gemeente Zeevang. Hij liet zich verleiden een kijkje te nemen in de oude school van het dorp Warder. De stichting Cultureel Erfgoed Warder heeft de school gekocht van de gemeente om er een multifunctioneel centrum van te maken. Er moeten een dorpshuis, ateliers en een grand cafe in komen. De mensen van het cultureel erfgoed maakten van de gelegenheid gebruik om de heer Borghouts een nota over de toekomst van Zeevang te overhandigen, onder goedkeurende blikken van vele vrijwilligers en dorpsraden van andere kernen. De commissaris was onder de indruk van de ambitieuze verbouwingsplannen van de oude school.
VERSLAG
Meer weten? Interesse in het onderzoek van Gerard Tamminga? Meldt dit dan aan Jaap de Knegt van team Vitaal Platteland van PRIMO nh, tel. 0299 418 700 of per e-mail: jdeknegt@primo-nh.nl. U kunt hier ook terecht voor meer informatie over de provinciale subsidieregeling voor de dorpswinkels.
Tim Boyenk
Op 24 oktober bracht Harry Borghouts, de commissaris van de Koningin, een bezoek aan de
Halen en brengen
Een wethouder meldde dat er in zijn gemeente een haalbaarheidsonderzoek naar een dorpswinkel loopt. Als dat succesvol blijkt zal in alle dorpen in zijn gemeente worden gekeken of een dorpswinkel iets kan toevoegen aan de leefbaarheid. Ook andere gemeenten gaven acte de présence. Er gingen diverse al gerealiseerde oplossingen over tafel. Bijvoorbeeld van de woningcorporatie die een winkelruimte kocht en die tegen een billijke prijs weer aan de exploitant doorverhuurde. Wat ook in het belang van de woningcorporatie is, omdat een omgeving met een winkel de huizen makkelijker verhuurbaar maakt dan zonder. En natuurlijk kwam de subsidieregeling voor dorpswinkels van de provincie Noord-Holland ter sprake. Tot en met 2009 ondersteunt deze regeling gemeenten bij het doen van onderzoek naar de haalbaarheid en de eventuele inrichting van dorpswinkels.
De dorpsraad heeft nu de opdracht om de vele ideeën te verwerken en prioriteiten vast te stellen. Dit moet leiden tot gefundeerde adviezen voor de beleidsmakers.
Commissaris van de Koningin in Warder
Workshop Dorpswinkels
Gerard Tamminga ontleende de gegevens aan een onderzoek dat zijn bureau in opdracht van de provincie Noord-Holland heeft gedaan. De aanwezigen stelden vragen en voegden zelf ook informatie toe. Een dorpswinkel is meer dan de plek voor boodschappen voor de minder-mobielen, zoals ouderen en zieken. Ook het ontmoetingsaspect speelt een rol. Even een loopje en even een praatje is voor velen minstens zo belangrijk. Want boodschappen thuis laten brengen kan tegenwoordig overal, al hangt daar wel een prijskaartje aan. Een vertegenwoordigster van een dorpsraad kon opgelucht adem halen: in haar dorp waren de omstandigheden voor een dorpswinkel prima, haar angst voor sluiting leek dus niet gegrond. Een ander moest somber concluderen dat de winkel in haar dorp weinig kans op overleven heeft. Dit werd onderstreept door de voormalige eigenares van die winkel, die ook aan de workshop deelnam. “Draagvlak onder de bevolking is heel belangrijk”, kon zij uit eigen ervaring melden.
Verschillende ideeën zijn al eens eerder geopperd en bleken moeilijk uitvoerbaar. Toch leverde deze bijeenkomst door de enthousiaste inzet van de deelnemers nieuwe gezichtpunten en oplossingsrichtingen op.
Workshop Goede zaken
Een zeer gevarieerd gezelschap was afgekomen op het thema maatschappelijk betrokken ondernemen. Deelnemers namens dorpsraden, dorpshuizen, multifunctionele gebouwen, een bank, zorgorganisaties en gemeenteraadsleden lieten zich inspireren door Henk Kinds. Hij is specialist op het terrein van samenwerking tussen ideele en commerciële partijen. De boodschap aan de deelnemers was duidelijk. Als je meer steun wilt vanuit het bedrijfsleven en door ondernemers moet het roer om. Gedraag je als een volwassen partij die iets wil halen, maar ook iets kan bieden. De tips werden besproken en door de aanwezigen gedeeld. Bedenk vooraf wat je bij andere partijen wilt halen. En denk ook vooraf na wat je een andere partij kunt bieden. Dat vraagt een cultuuromslag omdat veel organisaties denken in geld. Als er meer geld is dan kunnen we meer doen, zo redeneren ze. Maar dat is niet product ief, volgens Henk Kinds. Hij gaf de deelnemers het advies om niet vanuit het geld te denken. “Reden eer vanuit mensen en middelen. Ga na wat je zelf te bieden hebt”, aldus Henk Kinds. Een eenvoudig maar bruikbaar hulpmiddel zijn volgens hem de drie H’s: Hart (betrokkenheid) Handen (het doen) Hoofd (bestuurskracht, management). Daar moet je op focussen als basis voor samenwerking. Een andere belangri jke factor blijkt het ontwikkelen en onderhouden van netwerken. Bedrijven willen best meedoen, zij hebben tenslotte argumenten om zich meer maatschappelijk te profileren. Interne argumenten om hun identiteit rond waarden en normen vorm te geven. Naar buiten toe vanwege het imago, de PR en de goodwill. Op het platteland zijn banken vaak in staat om deze training lokaal aan te bieden. Een van de deelnemers, zelf werkzaam bij een RABObank, kon dat ten volle onderschrijven. Meer weten? Bel even naar PRIMO adviseur Kees Plugboer, 0299 418 700 of stuur een e-mail kplugboer@primo-nh.nl
VERSLAG
Ook zocht de dorpsraad opnieuw contact met PRIMO nh. Met behulp van de zogeheten metaplanmethode konden de deelnemers via gele opplakbriefjes onderwerpen kiezen en met gekleurde stickers aangeven welke het belangrijkst zijn.
Kennisplatform bewoners De website www.kennisplatformbewoners.nl is de website van het Kennisplatform Bewonersinitiatieven van kleine kernen in Limburg, Noord Brabant en Gelderland. Het kennisplatform biedt de mogelijkheid om kennis en informatie vast te leggen en uit te wisselen en wil bewoners stimuleren om nieuwe initiatieven op te pakken. Ook voor Noord-Hollanders een kijkje waard.
5
D O R P E N K R A N T
PDNH PDNH
Voorzitter
Tijdens de jaarvergadering hebben
Tot dusver hebben 61 dorpshuizen
tonen belangstelling voor dit
de dorpshuizen uitgesproken het
zich aangesloten bij het PDNH.
product. Deelname vanuit de
van belang te vinden dat het
Op de dorpendag heeft ook het
andere provincies betekent
bestuur een op de toekomst ge-
PDNH zich gepresenteerd met als
een mooie ondersteuning van
richte beleidsplan opstelt met de
resultaat dat meerdere dorpshuis-
ons initiatief.
intentie het PDNH in te bedden
besturen belangstelling hebben
U ziet, we zitten niet stil en
Van de bestuurstafel
in het provinciaal beleid en het
getoond om zich ook aan te sluiten
hopen met onze inspanningen
voortbestaan van het platform te
bij het PDNH.
de dorpshuisbesturen te onder-
De zomervakantie is al weer enige
Zo heeft u een dezer dagen een uit-
garanderen. Er is hard gewerkt aan
tijd achter de rug en het bestuur van
nodiging ontvangen voor de deel-
de uitvoering van deze uitspraak
De belangstelling voor de collec-
het PDNH is weer volop bezig
name aan een instructie of evaluatie-
en een eerste ontwerp van dit plan
tieve verzekeringen van het PDNH
uitvoering te geven aan de activi-
avond met betrekking tot de
is al in het bestuur besproken.
(zie hiervoor onze website) is
teiten zoals die zijn afgesproken in
ontwikkelen van een ondernemings-
We houden u op de hoogte van de
groeiende. Ook een aantal zuster-
de jaarvergadering van 17 april 2007.
plan voor dorpshuizen stap voor stap.
verdere ontwikkelingen.
organisaties in de andere provincies
Ger Praamstra, 0222 31 34 66
Secretaris
Gerard de Nooy, 0252 41 59 76
steunen bij het beheer van hun
Korte mededelingen
dorpshuizen.
Ger Praamstra, voorzitter.
Subsidie groot onderhoud
Loonbelasting artiesten
aan sociaal-culturele instellingen” meer dan 70% verhuur in tijd en ruimte.
dorpshuizen
Geregeld verzuchten dorpshuisbesturen dat het een ingewikkelde klus is om
Verhuur aan instellingen op het gebied van gezondheid, onderwijs en sport
Tot eind 2009 kunnen dorps-
loonbelasting voor artiesten te regelen. Dat is in veel gevallen verplicht
tellen niet mee om deze norm te halen. Momenteel wordt erop gezinspeeld
huizen éénmaal gebruik
wanneer artiesten door het dorpshuis worden ingehuurd. Helaas kan de
om het huidige tijd en ruimte criterium te vervangen door een huur-
maken van de provinciale
belastingdienst het niet leuker maken, maar wel een beetje gemakkelijker.
opbrengstcriterium. Ook dit criterium is niet bij alle dorpshuizen toepasbaar.
subsidieregeling voor groot
Typ ‘artiesten’ in het zoekvenster op www.belastingdienst.nl en u vindt
Kortom: de veelvormigheid van de dorpshuizenwereld levert een aantal
onderhoud als de woonkern
hoofdbrekens op. Maar hopelijk
niet groter is dan 15.000
zal het verbrede inzicht van de
inwoners. De provincie
Ambtenaren energie-
ambtenaren uit-eindelijk leiden
Noord-Holland subsidieert
belasting bezoeken
tot een verhoging van het aantal
vijftig procent van de nood-
dorpshuizen
teruggaven.
zakelijk geachte kosten van
o.a. een helder stappenplan.
groot onderhoud met een
Veel dorpshuisbesturen ervaren de aanvraag voor de teruggave
Veertien dorpshuizen
maximum van € 75.000.
van de energiebelasting als een
kregen een website
Ook aanpassingen en
behoorlijk struikelblok. Om die
Van het aanbod aan dorps-
verbouwingen die leiden
reden is het Ministerie van Finan-
huizen om een eigen website
tot betere gebruiksmogelijk-
ciën deze teruggaafregeling
te krijgen in het format van die
heden zijn subsidiabel.
momenteel aan het evalueren
van het PDNH is door veertien
Kijk voor meer informatie
en neemt het energieteam van
dorpshuizen gebruik gemaakt.
op www.noord-holland.nl
de Belastingdienst Emmen voor-
Dankzij de financiële onder-
(ga naar subsidieloket) of
lopig geen aanvragen in behan-
steuning van het Oranje Fonds
bel met PRIMO nh.
deling. Voor een juiste evaluatie
kon het PDNH deze dorps-
van de regeling is het van belang
huizen het eerste jaar zonder
dat de betekenis van dorps-
kosten op weg helpen.
huizen voor de leefbaarheid op
WEBSITE: DORPSHUIS WESTZAAN
het platteland duidelijk is. In juli kregen medewerkers van het Ministerie
De domeinnaam, het klaarmaken van de website, een jaar hosting en een
van Financiën en het Energieteam uit Emmen daarom een rondleiding
instructie om te leren omgaan met het content management systeem
In de Vraagbaak op
langs vier dorpshuizen in Zuidoost Friesland.
werden kosteloos aangeboden. Dit aanbod geldt nu niet meer. Het blijft
www.dorpshuizen.nl
Gedurende deze dag werden de knelpunten van de huidige uitvoerings-
echter mogelijk een website te laten maken in het format van het PDNH,
vindt u 200 artikelen
praktijk tastbaar. In de huidige regeling betekent “overwegend verhuren
alleen zijn de kosten daarvoor nu voor rekening van het dorpshuis.
over bestuur en beheer.
6
D O R P E N K R A N T
Er is veel te doen rond de woningcorporaties. Het kabinet wilde een greep doen op de enorme reserves van de corporaties onder andere voor de realisatie van de prachtwijken van minister Vogelaar. Intussen zijn veel corporaties al bezig met ‘sociaal’ investeren. Huisvesting van speciale doelgroepen hoort al langer tot de taken. De Dorpenkrant ging het gesprek aan met twee woonconsulenten die de alledaagse praktijk goed kennen: Annette Goossens en Liset Juffermans, beide werkzaam voor Wooncompagnie.
Annette (l) en Liset (r)
Groot geworden door klein te blijven De Wooncompagnie, een corporatie op het platteland
H
et kantoor in Schagen heeft
sociale kant en de leefbaarheids-
prijsvraag. Dit heeft veel respons
Liset: “Ik ben nog niet zo lang in
belangrijk. Meestal kun je iemand
ruim tweeduizend verhuur-
vraagstukken erg interessant.
opgeleverd.
dienst als woonconsulente. Gezien
gelukkig maken met een woning.”
eenheden in het stadje Schagen zelf.
Zo zijn we met bewoners, de ge-
In Slootdorp wordt een kerk, die
mijn achtergrond als sociaal-
Daarnaast nog zo’n krappe vijf-
meente, de politie, het jongeren-
eigendom is van Wooncompagnie,
juridisch dienstverlener heb ik
Is er verschil tussen een corporatie
duizend sociale huurwoningen in
werk en de basisschool bezig met
gebruikt door het lokale verenigings-
een grote belangstelling voor
op het platteland en die in een
de omliggende gemeenten Wierin-
een leefbaarheidsplan voor Burger-
leven. We zijn als maatschappe-
beleidsuitvoering in de vorm
grote stad?
germeer, Harenkarspel, Medemblik,
brug (gemeente Zijpe) onder leiding
lijke onderneming goed op weg,
zoals Annette dat verwoord.
Liset: “Ja, dat kun je wel stellen.
Niedorp, Zijpe en Anna Paulowna.
van PRIMO nh. Ik vind deze manier
maar er valt nog wel een wereld
Maar de dagelijkse kontakten
Ik heb laatst een presentatie gege-
Wooncompagnie is in 2001 ontstaan
van werken veelbelovend en ook
te veroveren!”
met huurders zijn daarin erg
ven over dit onderwerp op een
uit een fusie met ROAC-Huisvesting
goed voor het sociale gezicht van
uit Purmerend en bezit in totaal
de corporatie. Ook hebben we
ruim 13.000 woningen verdeeld
projecten mogelijk gemaakt voor
over 12 gemeenten en 48 kernen
begeleid wonen op kamers voor
in het noorden van onze provincie.
mensen met een zorgvraag.
Het totale verzorgingsgebied strekt
Verder zijn we met het onderwijs
zich uit van Callantsoog tot Marken
in Schagen, naar aanleiding van
en van Purmerend tot Wieringerwerf.
eerdere positieve ervaringen hiermee, in gesprek over leer-
Wat is er leuk aan jullie vak?
werkprojecten voor jongeren.
Annette: “Je bent allround inzet-
En we hebben een bedrag van
baar en het werk is heel gevarieerd.
vijfduizend euro ingezet om leuke
Hoewel ik de contacten met de
projecten van bewoners mogelijk
huurders waardeer, vind ik de
te maken in de vorm van een
Het beste van twee werelden In 2006 heeft het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) een studie gedaan naar de verschillen tussen stedelingen en plattelanders. Titel: Thuis op het platteland. In veel opzichten beoordelen mensen op het platteland hun leefomgeving positiever dan stedelingen. Dit onderzoek was voornamelijk gebaseerd op cijfers uit grote databestanden van ministeries en het Centraal Bureau voor de Statistiek. Het SCP heeft een vervolg gegeven aan deze studie. Er zijn interviews gehouden met vrouwen, jongeren, senioren, agrariërs, ondernemers en nieuwe bewoners, ook in de Kop van Noord-Holland. De conclusie is dat veel plattelanders het beste van twee werelden combineren. Ze waarderen de betrokkenheid van een dorpssamenleving, maar prijzen zich gelukkig dat de sociale normen niet meer zo dwingend zijn. Het rapport kan worden besteld bij het SCP telefoon 070 340 7000, e-mail info@scp.nl ISBN 978-90-377-0320-7
7
D O R P E N K R A N T
woningbedrijven. Je merkt dat
wonen de mensen in steden veel
deze veelal korte lijnen hebben
anoniemer en zijn de lijnen langer.
met de bewoners, omdat ze letter-
Ook is de sociale problematiek
lijk dichter bij de klant staan.
veel omvangrijker. De samen-
Doordat wij vestigingskantoren
horigheid en de sociale controle
hebben staan wij ook dicht bij
onder bewoners van een buurt is
onze klant. Groot geworden door
in ons werkgebied veel groter.
klein te blijven, zo heet dat toch?
Daar moet je wel tegen kunnen,
Tevens hebben we zeer nauw
want er blijft weinig verborgen.
contact met diverse sociale instel-
Schagen is met ruim 17.000
lingen, om gezamenlijk te zoeken
inwoners wel een centrumgemeente,
naar passende oplossingen, daar
maar het toont ook nog kenmerken
waar het fout gaat met mensen.
van een dorpsgemeenschap.
Dat kan financieel zijn, maar ook
Uit alle onderzoeken blijkt dat de
sociaal. Daarnaast heeft Woon-
woontevredenheid in de kleinere
compagnie een eigen bouwpoot.
kernen veel groter is dan in de
We zijn als grote corporatie goed
stedelijke gebieden.”
uitgerust om grote nieuwbouw-
Annette: “Mensen blijven graag
projecten te ontwikkelen en
in hun dorpen wonen en daar hou-
woonzorgcentra voor verschillende
den we rekening mee door onze
doelgroepen te realiseren.”
nieuwbouwwoningen levensloopbestendig te bouwen. De bevolking,
Voelen jullie je af en toe
ook op het Noord-Hollandse
maatschappelijk werker?
platteland, vergrijst en op deze
Annette: “Soms wel. Ook hier
manier kunnen ouderen langer
kunnen de lontjes kort zijn. Ook op
op hun plek blijven wonen.
het platteland worden de mensen
Grote stadsproblemen, zoals
steeds mondiger en dat is op zich
bijvoorbeeld die in Den Helder,
best goed. Maar sommigen worden
komen hier nauwelijks voor.
ook veeleisender, intoleranter of
Maar je moet niet denken dat het
ongenuanceerder. Ze bouwen
hier allemaal ‘pais en vree’ is.
spanningen op tegen de instanties
Ook hier komen oplopende huur-
en reageren dat op een zeker mo-
schulden voor. Hier hebben we
ment af op jou als woonconsulent.
ook hangjongeren die overlast
Dat is soms best moeilijk, maar
veroorzaken. Al is het gelukkig
ik probeer die boosheid wel te
niet zo erg als in bepaalde wijken
begrijpen en te kanaliseren. Als er
in de grote steden. Ieder dorp is
echt grote problemen zijn schakelen
anders. In Callantsoog wonen andere
we de politie, de GGD of de GGZ
mensen dan in Wieringerwaard.
in. En het maatschappelijk werk
Het gaat erom wat het beste bij je
wordt bijvoorbeeld erbij gehaald
past. We verkopen sinds enkele
als er sprake is van een ernstig
jaren ook een deel van onze huur-
schuldenprobleem. We hebben een
woningen zowel aan zittende
overzichtelijk werkgebied met
huurders als aan niet-huurders.
korte lijnen; die afspraken ver-
Veel van deze woningen worden
lopen uitstekend.”
met de ‘koopzekerconstructie’
Liset: “Wat er in iedere grotere
verkocht. Bij deze regeling krijgt
organisatie speelt komt bij ons
de koper een te verrekenen korting
ook voor. Hoe vertaal je de
van 25 % op de taxatieprijs.
ervaringen van de werkvloer door
Dat maakt het voor veel starters
naar het management en omge-
mogelijk om een woning te kopen.
keerd? Hoewel wij de eerste
Er is dan ook veel vraag naar deze
stappen aan het zetten zijn hebben
woningen. Dat is goed voor de
we nog een lange weg te gaan.
doorstroming en een meer gevari-
De maatschappelijke veranderingen
eerde bevolkingssamenstelling; en
gaan zo hard; het is een hele kunst
daarmee ook voor de leefbaarheid.
om die bij te benen. Maar dat is
Annette: “Je hebt in de directe
nu juist de uitdaging, waarvoor
omgeving ook nog gemeentelijke
we staan!”
Workshop Ervaringen met dorpsvisies in Drenthe als je kijkt In Drenthe zijn ze al ruim dertig jaar bezig met dorpsvisies. Niet verwonderlijk van de kernen naar de plattelandsstructuur en het geringe aantal grote steden. Ruim 80% heeft minder dan 10.000 inwoners. ) gaf een kijkje William Prinsen van de Brede Overleggroep Kleine dorpen Drenthe (BOKD en 5 parttime in de keuken van hun praktijk.De BOKD telt ruim 130 aangesloten leden eving; zowel medewerkers. Het belangrijkste doel van dit overleg is: een prettige leefomg eid, veiligheid, sociaal als fysiek. Het gaat daarbij om veel thema’s als wonen, werken, gezondh voorzieningen, landschap, het verenigingsleven en sociale cohesie. de gemeente, Het uitgangspunt is dat bewoners het dorp “maken”, al is de relatie met belang. de woningcorporatie, politie, middenstand en andere partijen uiteraard van het bewegen op Kernwoord binnen deze opzet is participatie, het zoeken van draagvlak, maken van het raakvlak tussen van onderop en van bovenaf. Ook is het optimaal gebruik lokale deskundigheid belangrijk. waarbij de Ze werken in Drenthe met het zogenaamde DOP (dorps omgevings plan) teerd door dorpsorganisatie de trekker is, ondersteund door de professionals en gefacili beleid en de betreffende gemeente en de provincie. Het gaat om de verbinding tussen deskundigen maatschappelijke ontwikkelingen. Waarnodig kunnen gespecialiseerde externe met aangetrokken worden om de inbreng meer diepgang te geven. Daarbij wordt veldexcursie, verschillende methodes gewerkt zoals een foto-opdracht, een historische huiskamerdiscussies en opdrachten aan kinderen via het onderwijs.
Veel resultaat leveren behalve Soms doen honderden dorpsbewoners met één van de methodes mee. Ze t is een goed een goed plan en maatwerk ook veel resultaat op. Wat het uiteindelijk oplever die eventueel doordacht plan met veel draagvlak. Het levert vervolgens concrete acties op betrokken tijdens de rit bijgesteld kunnen worden. De gemeenten zijn vanaf het begin t dat groepen en hebben een ambtenaar vrijgesteld om het proces te volgen. Dit voorkom paard wordt burgers van het kastje naar de muur worden gestuurd of dat er aan een dood getrokken. den onderling. Ook zijn er goede ervaringen op het gebied van communicatie tussen dorpsra Deze aanpak Daarbij is een duidelijke agenda en een goede gespreksleider wel van belang! en. Dit wordt heeft zich intussen vaak bewezen getuige de gemeentelijke dorpenoverlegg het andere niet door alle betrokkenen gewaardeerd. Wel werd vastgesteld dat het éne dorp reerd met een is en dat maatwerk gevraagd wordt. Uit Drenthe werd dat nog eens geïllust gedeeltelijk op voorbeeld uit de gemeente Aa en Hunze, dat gedeeltelijk op veengrond, op grond van zandgrond ligt. Bewoners van de veengronden namen andere posities in nden. hun geschiedenis en de dorpscultuur dan de naburige bewoners van de zandgro te ver. Zo subtiel Eén dorpenoverleg voor de gehele gemeente Aa en Hunze bleek een stap gedeeltelijk kan dat werken! Ook in Noord-Holland zijn de verschillen tussen dorpen soms terug te voeren op de bodemgesteldheid.
Wat kan Noord-Holland hiervan leren? niet zo systemaIn Noord-Holland zijn ook veel ervaringen met leefbaarheidplannen, zij het sociaal-cultureel tisch. De deelnemers aan de workshop waren afkomstig uit dorpsraden, het ders en een werk, of hoorden bij de lokale overheid: raadsleden, ambtenaren, wethou ngsnorm burgemeester. Er ontspon zich een interessante discussie. Zaken als de opheffi den en de voor scholen, verschillen in rollen en functies, het draagvlak van dorpsra gaf te kennen hangjongeren problematiek passeerden de revue. Een aantal aanwezigen afspraken verder te willen nadenken over de toepassing in de eigen kern en heeft vervolg dk.nl gemaakt met PRIMO nh. Voor informatie over Drenthe zie de website www.bo
VERSLAG
hogeschool. In het algemeen
8
D O R P E N K R A N T
COLOFON Workshop Lastige (?) jongeren
DORPENKRANT
Aan belangstelling geen gebrek bij deze workshop. De deelnemers lieten zich de gemeente om middernacht dicht, daarna is het natuurlijk hommeles als ‘In onze gemeente werkt de loketfunctie van onze jongerenwerker kennelijk voor de groep van 13, 14 en 15-jarigen, de vergeten groep?’…. ‘Wat doen aanricht? Het welzijnswerk kan er niks mee.’
niet onbetuigd. ‘Ons jongerencentrum moet van
je zo’n grote groep in één keer op straat zet’…. niet, er komen geen vragen.’…. ‘Wat kun je doen
we met die kleine groep jongeren, die vernielingen
Dit zijn enkele praktijkvoorbeelden waarmee de deelnemers naar Schoorl
zijn gekomen. Wiebo Beenen, jongerenwerker voor de gemeenten Opmeer en Medemblik, kent de kwesties uit eigen ervaring. Na 12 jaar jongerenwerk in dorpen als Aartswoud, Hoogwoud, Opmeer en Spanbroek vindt hij zichzelf aanjager van activiteiten, coach van tientallen vrijwilligers en een netwerker die voor ieder project de benodigde contacten, steun en sponsors uit vaak onverwachte hoek weet over te halen om zich in te zetten voor de jeugd.
Luc Overman
Tim Boyenk
De deelnemers zijn onder de indruk van wat er onder Wiebo’s leiding tot stand
Anita Blijdorp
Jaap de Knegt
waarschuwt hij. ‘Onze aanpak kost geld en tijd, dat moet een gemeente
komt. ‘Denk niet dat het allemaal voor niks gaat,’
zich goed realiseren en er echt voor willen gaan. Voor wie wil weten om hoeveel geld en tijd het gaat, heeft Wiebo concret e documentatie bij zich. ‘Vooral tijd van vrijwilligers is belangrijk, ik ben de enige beroepskracht.’ Dat geld gaat niet per se zitten in één ontmoetingsplek voor jongeren. ‘Het jongerencentrum is wel de bakermat van ons jeugdwerk,’ meent Wiebo. Onze twee centra in de gemeente Opmeer draaien op vrijwilligers en zijn wekelijks open. Daar komen jongere n bij elkaar die je kunt vragen zich ook in te zetten als vrijwilliger voor de jongere kinderen. Wij zetten in op goed getraind vrijwillig kader.
Uitgever PRIMO nh
Redactie Anita Blijdorp Tim Boyenk
Alle activiteiten die het jeugd- en jongerenwerk bedenkt
Jaap de Knegt
en organiseert, zijn georganiseerd als project en hebben een eigen bestuur en vrijwilligersploeg. ‘Pak de verschillende leeftijden mee in je aanpak’, adviseert Wiebo.
Eindredactie
Bij een activiteit als het Kinderdorp, bedoeld voor de 6
Luc Overman
tot 12-jarigen, zijn al 16-jarigen betrokken als begeleiding maar liefst 300 vrijwilligers betrokken, waaronder vele
Nieuws platform dorpshuizen
senioren en de wat oudere jeugd.
Ger Praamstra
en hulp. Bij de Gabberweek (basisschoolleeftijd) zijn
Alleen voor de lol
Foto’s
‘Zijn er dan helemaal geen lastige jongeren in Opmeer?’ vragen de deelnem ers zich af. Jazeker, beaamt Wiebo. ‘Ook wij werken goed samen met politie en HALT. Die zogenaamde lastige jongeren probere n wij over te halen mee te doen aan bijvoorbeeld het programma AWARD, desnoods met extra begeleiding. Personeel van een beveiligingsbedrijf is door ons getraind om op de bekende hangplekken met jongeren in gesprek te gaan, in plaats van ze weg te jagen en af te blaffen. Jongeren krijgen informatie over onze aktiviteiten en daar komen altijd een paar uit voort, die mee willen doen.’ Over het AWARD-programma is binnenkort een dvd beschikbaar met fi lmbeelden uit de Opmeerse praktijk. Meer weten? Het e-mailadres van Wiebo Beenen is: vergadelaar@sjjo.nl. Tel. 0226 35 Internet: www.gabberweek.nl, www.kinderdorpopmeer.nl; www.zomerpop.nl;
50 95.
International Award for Young People: www.award.nl.
Meer info over jongerenprojecten bij: Stella Wielaart van PRIMO-nh, E-mail:
swielaart@primo-nh.nl.
Dajo Breddels
VERSLAG
Alleen voor de lol meedoen is er in Opmeer niet bij. In het project ‘de Uitdagi ng’ worden 12 tot 16-jarigen in groepen van zeven deelnemers letterlijk uitgedaagd zich in te zetten voor een maatschappelijk doel in de omgeving. Elke groep kiest zijn eigen opdracht(en) en probeert daar zonodig geld voor bij elkaar te krijgen. Een goede begeleiding door getrainde vrijwilligers is ook hier weer de basis voor succes. ‘En altijd zorgen voor berichtgeving over de activiteiten in de plaatselijke kranten,’ adviseert Wiebo. Positieve pr over wat kinderen en jeugd voor elkaar krijgen, is belangrijk. Het Opmeerse jongerenwerk zet zich ook nog in voor het promoten van het AWARD-programma. Dit internat ionale (van oorsprong Britse) programma past naadloos in de filosofie van de Opmeerse aanpak: jongeren worden uitgeda agd om zichzelf te overstijgen.
(foto’s dorpendag) Jan Pieter Bart (historisch archief Badhoevedorp) Tim Boyenk
Redactieadres PRIMO nh, Postbus 106, 1440 AC Purmerend, Tel: 0299 418 700 loverman@primo-nh.nl
Bezoekadres PRIMO nh, Emmakade 4, 1441 ET Purmerend
Vormgeving Studio Stevens, De Rijp
Minister reageert op PlattelandsParlement “Aan nieuw Rijksbeleid dient een plattelandstoets vooraf te gaan”. Zo luidt een van de zes moties die zo’n 220 plattelanders hebben meegegeven aan zeven leden van de Tweede Kamer. Dat gebeurde op 6 oktober tijdens het PlattelandsParlement in Lunteren. Het doel van het PlattelandsParlement is de kloof tussen overheid en burgers te overbruggen. Burgers en politici discussiëren over onderwerpen die spelen op het platteland. Politici kunnen oplossingen aandragen en burgers kunnen de politici moties meegeven om die aan de Tweede Kamer over te brengen. Het was de tweede keer dat er een PlattelandsParlement werd gehouden. De vragen die twee jaar geleden aan de Tweede Kamerleden zijn meegegeven zijn nooit beantwoord. Daarom zijn de wensen van het platteland dit keer in zes korte moties verwerkt. Dat heeft resultaat gehad, want inmiddels heeft minister Verburg van LNV al naar de
Tweede Kamer gereageerd. Ook heeft de voorzitter van de landelijke vereniging van kleine kernen een brief gehad van de minister. Telefonisch heeft zij laten weten met een bedrag van 5 miljoen over de brug te komen in het kader van motie 1. Dit zijn de moties:
Oplage 2000 exemplaren
Copyright 1. Maak geld vrij voor de plattelandssamenleving 2. Toets algemeen beleid op gevolgen voor platteland 3. Geef dorpshuizen de ruimte (alcoholbeleid) 4. Laat bewoners zelf de aanpak van hun leefomgeving bepalen 5. Geef prioriteit aan de plattelandseconomie 6. Luister naar jongeren van het platteland
overname of nadrukken van artikelen, of van delen daarvan, is uitsluitend toegestaan na overleg met en toestemming van de redactie en altijd met
Wilt u meer lezen over de moties en de reactie van de minister? Kijk dan op: www.plattelandsparlement.nl.
bronvermelding.