D O R P E N K R A N T N U M M E R 6 ✱ J A A R G A N G 3 ✱ M E I 2 0 0 8 ✱ P R I M O N H , H E T K E N N I S C E N T R U M VA N D E S O C I A L E P R A K T I J K
Toekomst bibliobus onzeker PAGINA:
3
Bestuur dorpshuis legt functie neer PAGINA:
6
Hoog tijd voor Laag Holland PAGINA:
Gemeente Schermer viert feest
7
PAGINA:
Jeugd voelt zich prima thuis in Petten
hoofdvraag “Hoe aantrekkelijk is uw dorp voor de jeugd?” Met behulp van de methode SPOK (zie kader pagina 2) stapten in Petten de bestuursleden met drie vragenlijsten af op 135 kinderen, jongeren én volwassenen. Eén conclusie na analyse van alle antwoorden was dat de jeugd van Petten zich heel veilig en prima thuisvoelt in het dorp. Voor de dorpsraad is deze positieve uitkomst allerminst reden om achterover te gaan leunen. Andere conclusies waren namelijk dat het aanbod van voorzieningen weinig vernieuwend en uitdagend was, er onvoldoende rekening gehouden werd met de wensen van jeugdigen en de jongeren onvoldoende zichzelf kunnen zijn. Met name voor de groep 13- tot 17-jarigen zijn de voorzieningen minimaal. Tieners willen bijvoorbeeld een plek om bij elkaar te komen. Pettemer zeewering
‘W
Bestuursleden met kinderen De Vereniging bestaat sinds 1993 en telt 400 gezinnen als lid. Op 1600 inwoners is dit een flinke achterban. Negen leden telt het bestuur en dat aantal is volgens Klant ook echt nodig om alle aandachtsgebieden van de dorpsraad goed te kunnen volgen. ‘Enkele jaren terug constateerden wij dat er niemand van onze bestuursleden meer jonge kinderen had. We hebben gericht gezocht naar een bestuurslid met kinderen op de basisschool. Dat heeft goed uitgepakt, want nu is er tenminste één bestuurslid die op school komt, in de bibliotheek en zo
weet wat er speelt.’ Ook houdt de dorpsraad direct voeling met jongerenvereniging De Keet, waar een groep van 7 jongeren activiteiten aanbiedt voor kinderen tot 12 jaar. ‘Wij juichen het toe dat jongeren zelf dit stuk verenigingsleven oppakken, maar letten er wel op dat
‘GROOTSCHALIGE WONINGBOUW NIET AAN DE ORDE’ de continuïteit erin blijft, want dat is in het verleden een keer misgegaan.’ Het behoud van de bibliobus staat ook hoog op de prioriteitenlijst. Greet Andriesse hierover:
7
PAGINA:
8
Dorpsprofiel
Dorpsraad Petten pakte in september 2007 de handschoen op toen PRIMO nh kandidaten zocht voor een test met als
e kunnen met de uitslagen van SPOK in de hand onze voorstellen voor jeugdvoorzieningen goed onderbouwen. De wethouder heeft ons al uitgenodigd om voor de begroting van 2009 met concrete plannen te komen.’ Aan het woord zijn Rolf Klant en Greet Andriesse, voorzitter en secretaris van Vereniging Dorpsraad Petten. Volgens Rolf Klant is het heel belangrijk om als dorpsraad continue aandacht te besteden aan de jeugd. ‘Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst. Dat geldt voor het dorp, maar ook voor de Dorpsraad!’
Hangjongeren op het platteland
‘Ook al gaan de ontwikkelingen met de digitale technieken razendsnel, daar is nog niet iedereen mee bezig. Het lezen van boeken blijft voorlopig belangrijk, voor jong én oud. Een bibliotheekvoorziening als de bus moet voorlopig één keer per week ons dorp aandoen’. Vanwege het stopzetten van de Provinciale subsidie houdt de dorpsraad het alternatieve aanbod van de Kopgroep Bibliotheek (zie pagina 3) nauwlettend in de gaten. Verder heeft de dorpsraad ook bij gemeente Zijpe gepleit voor het handhaven van de subsidie voor de bibliobus. De dorpsraad houdt verder een
Het dorp Petten ligt aan de kust, achter de laatste kilometer Hondsbossche Zeewering die loopt van Camperduin (gemeente Bergen) tot aan Petten (gemeente Zijpe). Deze dijk moet de Pettemers behoeden voor het altijd dreigende overstromingsgevaar. Het huidige Petten is na 1945 helemaal opnieuw gebouwd. Het dorp telt ongeveer 1600 inwoners die wonen in ‘drie haast aparte’ dorpjes: het Oude Dorp, Petten-West en de jongste nieuwbouwwijk Nolmerban. Er is een actief verenigingsleven rond verschillende sporten - ‘Petten heeft de mooiste tennisbanen van Nederland, ingebed in de duinen’- maar ook muziek- toneel- en seniorenverenigingen ontbreken niet. De kerk van Petten, gelegen in het oude dorp, is in gebruik als Cultureel Centrum. Vanwege haar ligging aan zee bepalen toeristen en strandbezoekers in de zomer mee het straatbeeld van Petten. Maar zo massaal als de aantallen strandgasten in de buurdorpen Callantsoog en Schoorl kunnen zijn, is dat zeker niet het geval in Petten. Met twee kleine campings nabij het dorp blijft de toestroom van gasten beperkt. Daardoor is Petten ook in de zomer nog steeds een ‘rustig’ dorp. www.pettenzijpe.nl
vinger aan de pols bij het onderwerp ‘voorzieningen voor senioren’. Voor een eigen woonzorgcentrum is Petten te klein, helaas moeten oudere Pettemers die meer specialistische zorg nodig hebben naar ’t Zand of Schagen verhuizen. Maar juist vanwege de vergrijzing wil de dorpsraad dat de gemeente alert blijft op behoeften van ouderen die nog wel zelfstandig in Petten kunnen wonen. Er zal, zo is de mening van Rolf Klant, door de gemeente beter nagedacht moeten worden over welke woonvormen en diensten daarvoor op termijn nodig zijn. Een ontmoetingspunt voor senioren is het absolute minimum.
2
D O R P E N K R A N T
Spagaat Grootschalige woningbouw is voor Petten niet aan de orde. In de komende jaren is een uitbreiding met twintig tot tachtig woningen gepland, voornamelijk op twee inbrei-locaties. Rond het onderwerp woningbouw zit Petten in een spagaat. Klant schetst het dilemma. ‘Groei is voor Petten belangrijk, al is het maar om de huidige voorzieningen op peil te houden. Onze middenstand en horeca heeft het moeilijk, de bakker staat te koop, dat zegt al genoeg. Ondernemers zullen voor groei zijn. Maar de charme van Petten is juist ook dat het géén typische toeristenplaats is. Voor een groot deel van onze inwoners is de rust juist wel aangenaam. De dorpsraad is vóór gedoseerde groei, met aan-
dacht voor zowel sociale woningbouw als een stuk vrije sector. Als het in de toekomst ooit komt van een vierde wijk, het zogenaamde plan Petten Marina, dan is het ook de bedoeling dat deze uitbreiding bijdraagt aan meer ruimtelijke samenhang tussen de verschillende onderdelen van Petten. Want daar ontbreekt het nu wel aan.’
Kustverdediging Dorpsraad Petten houdt zich ook bezig met zoiets belangrijks als het onderwerp kustverdediging. Daardoor zijn er ook contacten met de Provincie Noord-Holland en met Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, de eigenaar van de dijken. Twee uitersten als het gaat om overleg en communicatie. ‘Rijk en Provincie
nemen ons serieus, geven goede informatie en nodigen ons uit op momenten dat daar aanleiding toe is. Maar met het Hoogheemraadschap is het contact ronduit slecht. Dat is een moeilijke club. Wij hebben onlangs schriftelijk ons beklag gedaan, bij de Staatssecretaris, over het gebrek aan communicatie en inspraak van bewoners.’ Rolf Klant: ‘Door onze verenigingsvorm brengen we echt de items van bewoners naar voren. Ons breed samengestelde bestuur, het delegeren van onderwerpen naar werkgroepen, daar ligt onze kracht. De juiste mensen op de juiste posities, we zijn een hecht team, dan kan je veel doen.’ Anita Blijdorp
Wat is SPOK? SPOK is een softwareprogramma waarmee het Sociaal Pedagogisch Ontwikkelingsklimaat van een dorp in kaart gebracht kan worden. Via de methode SPOK is antwoord mogelijk op de vraag in hoeverre het dorp een goede plek is voor kinderen om zich te ontwikkelen. Deze methode gaat niet over het in beeld brengen van ‘overlast’. Het laat wel zien waarin een dorp of wijk sterk en minder sterk is als plek voor kinderen om op te groeien. Voordeel van de SPOK-methode is dat vrijwilligers er, na enige uitleg, zelf mee aan de slag kunnen. Er zijn drie vragenlijsten, elk met 40 vragen, één voor kinderen van 8 tot 12 jaar, één voor tieners en jongeren tot 18 jaar, en één voor volwassenen. De antwoorden geven een breed beeld van hoe deze drie groepen de sociaal pedagogische omgeving ervaren. SPOK geeft concrete handvatten hoe bewoners zelf de omgeving voor de jeugd kunnen verbeteren. Het biedt ook een ingang om met de gemeente in gesprek te gaan over gewenste verbeteringen. PRIMO nh heeft de methode recent getest in vier dorpskernen: Midwoud-Oostwoud, Beets, Abbekerk en Petten. De dorpsraad was telkens het aanspreekpunt. Midwoud-Oostwoud wil de uitkomsten van SPOK meenemen in het eerder gestarte leefbaarheidtraject waar voornamelijk volwassenen aan meedoen. Petten zal uit de conclusies enkele actiepunten halen waarvoor dorpsraad, jeugd en gemeente zich samen zullen inzetten. Voor meer informatie over SPOK, de toepassingsmogelijkheden en wat de kosten van begeleiding zijn, kunt u terecht bij PRIMO nh, Paula Bogers (pbogers@primo-nh.nl) of Winny Veldhuijzen (wveldhuijzen@primo-nh.nl).
Leader De Kop Vooruit
Onder de naam Leader De Kop Vooruit is een nieuw plan Leader+ gepresenteerd. De Plaatselijke Groep van Leader+ Kop van Noord-Holland heeft in samenwerking met het Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord dit plan opgesteld. Het heeft een looptijd tot 2013. Leader+ is een Europees financieringsprogramma voor initiatieven op het platteland. Het is onderdeel van POP2. Zie het artikel hiernaast. In Noord-Holland komt alleen de Kop (inclusief Texel) voor financiering in aanmerking. Er is altijd sprake van medefinanciering; ook andere partijen waaronder overheden moeten meebetalen. Bij de programma’s van Leader+ gaat het meestal om kleinschalige projecten. Tot 2013 is circa 5,5 miljoen euro beschikbaar. Met de investering van andere partners erbij kan dit bedrag verdubbelen. Onderdelen in het programma van de Plaatselijke Groep gaan over landschap, recreatie, toerisme, visserij, duurzame energie en toepassing van nieuwe technologie. Zo is bijvoorbeeld in 2006 geld gestoken in het schoner krijgen van de brandstof voor de nieuwe veerboot van de TESO. De Plaatselijke Groep wil met dit programma de specifieke kwaliteiten en de identiteit van de Noordkop versterken. De afgelopen zeven jaar zijn er zo’n zeventig projecten met Leader-gelden uitgevoerd. De totale investering bedroeg tot nu toe ongeveer 25 miljoen euro. Meer informatie: www.leader-plus.org
Fusie natuurverenigingen De natuurverenigingen IJ en Dijken en Waterland zijn gefuseerd. De nieuwe vereniging heet Water, Land en Dijken. Er zijn 439 boeren lid en 600 vrijwilligers zijn actief in de vereniging. Ook niet-boeren kunnen lid worden. Door de fusie valt het nieuwe werkgebied ongeveer samen met het nationale landschap Laag Holland. Dit is het polder en veenweidegebied tussen Hoorn, Alkmaar, Zaanstad en Amsterdam-Noord. De vereniging houdt zich bezig met natuurvriendelijke bedrijfsontwikkeling in de agrarische sector. Er is een vrijwilligersraad die opleidingen en trainingen verzorgt en excursies organiseert. De nieuwe natuurvereniging heeft een website. Meer informatie: www.waterlandendijken.nl
Afkortingen: POP2 en ILG Wie op zoek gaat naar financieringsbronnen voor projecten op het platteland stuit onvermijdelijk op de termen POP2 en ILG. Wat houden deze termen in? POP2 is de afkorting van plattelandsontwikkelingsprogramma. De Europese Unie stelt, samen met het rijk en de provincies geld beschikbaar om de vitaliteit in het buitengebied en de kleine kernen te stimuleren. Tussen 2007 en 2013 is een bedrag van 2 miljard beschikbaar voor Nederland. Dit bedrag wordt over de provincies verdeeld. Tussen 2007 en 2013 zal per jaar ongeveer 4 miljoen euro van Brussel naar Noord-Holland gaan en daar leggen rijk en provincie een even groot bedrag naast. De bedoeling van POP2 is dat het overheidsgeld andere partijen uitlokt om ook te investeren. POP2 Omdat er al een complete subsidieperiode achter de rug is (2000-2006) heet het huidige programma POP2. Het programma kent vier hoofddoelen, assen genaamd. Een van die assen is het verbeteren van de leefkwaliteit op het platteland en het diverser maken van de plattelandseconomie. Om basisvoorzieningen te behouden of te versterken is 43 miljoen beschikbaar. Voor projecten op het gebied van dorpsontwikkeling is 36 miljoen te besteden. Actieve bewonersgroepen en dorpsraden die willen meevaren met deze subsidiestroom kunnen zich niet rechtstreeks tot Brussel wenden. De zogeheten POP2-gelden worden beheerd door de ILG gebiedscommissies. En daarmee zijn we aan de tweede afkorting. ILG staat voor Investeringsbudget Landelijk Gebied. Dit is een subsidiestroom, samengesteld uit ruim 40 kleine potjes die voor het landelijk gebied zijn bestemd. Ze zijn verdeeld in categorieën als natuur, recreatie, landbouw en water. Daarnaast is er ook een categorie sociaal-economische vitalisering. Onder die noemer kunnen projecten worden gehonoreerd voor de verbreding van de landbouw, zoals zorgboerderijen. De provincies zijn verantwoordelijk voor de uitvoering. In Noord-Holland zijn 7 gebieden aangewezen met ieder een eigen commissie. Deze commissies coördineren de uitvoering en maken nota’s waar de plannen instaan. De commissies hebben vervolgens weer programmabureau’s. Zie kader. Zowel POP als ILG hebben een looptijd van 7 jaar: 2007-2013. Dat is niet toevallig. In feite zijn de twee subsidiestromen in elkaar gevoegd. Provincies hebben daarbij de regie. Dit is gebaseerd op de Wet Inrichting Landelijk Gebied, die sinds 1 januari 2007 van kracht is. Dit voorjaar treden de gebiedscommissies naar buiten met hun plannen voor 2008 en 2009. Er zijn open dagen gehouden in het Gooi en in Noord-Kennemerland. www.noord-holland.nl/projecten/ilg Programmabureau’s ILG en contactpersonen 1. Texel, 0226 412488, drostm@noord-holland.nl 2. Kop van Noord-Holland, 0226 412488, drostm@noord-holland.nl 3. West-Friesland, 0228 510117, p.kusters@recreatieschapwestfriesland.nl 4. Noord-Kennemerland, 023 5143912, dekkerc@noord-holland.nl 5. Laag Holland, 0299 480151, gea.smit@laagholland.nl 6. Zuid-West/Rijnland, 023 5143518, duchesnew@noord-holland.nl 7. Amstel, Gooi en Vechtstreek, 023 5143928, kortb@noord-holland.nl
3
Halte Bibliobus
Na 1 januari 2009 stopt de bibliobus. Dit dreigende bericht verschijnt regelmatig in de regionale pers. Zelfs de Volkrant besteedde er aandacht aan. Tekenaar Stefan Verwey liet een huilend kind tegen haar moeder zeggen dat ze wilde verhuizen als de bibliobus niet meer komt. Door het wegvallen van de provinciale subsidie aan het eind van het jaar zou het tarief voor de gemeenten bijna 40% omhoog moeten. De exploitant van de bus, Probiblio vindt dat niet meer verantwoord en stopt ermee.
Elke maandag staat de bibliobus in Burgerbrug tegenover de katholieke basisschool St. Joseph
D
it heeft tegenreacties opgeroepen. De bibliotheken in de Kop van Noord-Holland, verenigd in de Kopgroep, denken dat dit niet het einde hoeft te betekenen van de bibliobus. Toen ProBiblio bekend maakte met deze rijdende voorziening te zullen stoppen is een medewerker van de Kopgroep gaan rekenen. Hij kwam tot andere conclusies. Directeur Westra van de KopGroep Bibliotheken rekent voor: ‘we gaan uit van 22 standplaatsen, verdeeld over zes gemeenten. In totaal staat de bus 25 uur per week ergens bij de diverse haltes. Dat varieert van een half uur tot anderhalf uur. Het gaat om tien bussen. We zijn naar voorbeelden in het land gaan kijken. Sommige bibliotheken hebben zelf een bus. Wij hebben berekend dat we op basis van het huidige tarief zelf een bus kunnen exploiteren. Dat hebben we aangeboden aan de gemeenten in de Kop.’ De Kopgroep denkt dat een tariefsverhoging niet nodig is. Directeur Westra wil met ProBiblio overname van een bus en eventueel personeel bespreken. Hij ziet kansen. ‘Dan kan er meteen een internetaansluiting in de bus voor digitale dienstverlening zoals zoek&boek.’ Mannes Westra ziet het als een overgangsregeling voor drie à vier jaar. Voorwaarde is wel dat de meeste gemeenten in de Kop
er ja tegen zeggen. De eerste gemeente die positief reageerde was Wieringen, dat twee standplaatsen heeft. Volgens de burgemeester heeft de gemeente voor een periode van vier jaar gekozen omdat Wieringen daarna willen bekijken hoe het bibliotheekwerk zich ontwikkelt. De meerwaarde moet de komende jaren blijken. Ook Anna Paulowna had meer bedenktijd nodig, maar reageerde
WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA POSITIEF uiteindelijk positief. De gemeente denkt er over in Breezand, waar de bus een standplaats heeft een multifunctionele ruimte te maken met daarin een bibliotheekvoorziening. Dan zou de bus overbodig worden. Maar op de korte termijn geven de raadsfracties, de PvdA voorop, de voorkeur aan het behouden van de bus. Andere gemeenten in de Kop moeten nog een beslissing nemen. Niedorp heeft nog geen besluit genomen. De gemeenteraad heeft een voorkeur voor het behouden van de bus. De PvdA heeft een motie ingediend met de strekking dat er vóór het zomerreces duidelijkheid moet zijn. Als de bus niet haalbaar is moet het college aangeven wat de alternatieven zijn.
Texel Texel heeft vorig jaar de bus afgeschaft. In plaats daarvan zijn ver-
rijdbare kasten gekomen die vanuit de vestiging in Den Burg naar de kernen op het eiland worden vervoerd. Dat is geen verbetering, vindt men op het eiland. Het nadeel van de kasten is dat er maar een heel beperkte collectie in kan. Het college van B&W van Texel heeft inmiddels besloten niet tot herinvoering van de bibliobus over te gaan. Het besluit van de provincie om te stoppen met haar bijdrage heeft te maken met een beleidwijziging. Sinds kort zijn gemeenten verantwoordelijk voor hun eigen bibliotheek. Het is voor de lokale overheid nog wennen dat zij opdrachtgever is geworden. Westra wil toe naar een zakelijke verhouding met de gemeenten. ‘Het zou mooi zijn als de gemeente tegen ons zegt: dit willen we en dit is je budget. Voer het maar uit.’ Dat veronderstelt een visie op de functie van de bibliotheek. Zo ver is nog niet elke gemeente. Den Helder heeft beleid, de andere gemeenten moeten dit nog ontwikkelen. Voordeel is wel, zegt Westra, dat ze nu gezamenlijk optrekken in de Kop. Dan komt er meer eenheid in voor de regio. Moeilijkheid daarbij is dat ze allemaal even veel geacht worden bij te dragen, naar rato van het aantal inwoners. Voorwaarde van de fusie van de bibliotheken in de Kop was echter dat het budgettair neutraal moest verlopen.
Nu betalen gemeenten niet allemaal evenveel, sommige gemeenten moeten met hun bijdrage omhoog.
24 uur een boek lenen Westra: ‘wij van de Kopgroep stimuleren dat ze in de kleine kernen aan vernieuwende dingen gaan werken. In Sint Maarten bijvoorbeeld komt de bus nu elke woensdag rond 13 uur. Ze denken er in Sint Maarten over om in het vernieuwde dorpshuis een bibliotheekvoorziening te maken die veel meer toegankelijk is. Misschien wel helemaal geen collectie met een vrijwilliger erbij. Je zou ook met uitleenautomaten kunnen werken. Dan kun je 24 uur een
boek lenen. Zoiets bestaat al.’ In mei wil de Kopgroep haar meerjarenbeleid afronden. De dorpsraden die zijn aangesloten bij de provinciale vereniging voor kleine kernen zullen hierbij worden betrokken. Ook de ambtenaren die per gemeente beleid moeten ontwikkelen denken mee. Het kan zijn dat over een paar jaar het draagvlak voor de bus toch afkalft. Westra sluit niet uit dat ook kernen in West-Friesland en Waterland straks van het aanbod gebruik gaan maken. De Kopgroep is zich intussen volop aan het oriënteren welke vernieuwende alternatieven er zijn. Luc Overman
De vernieuwing van de bibliotheken op het platteland is een thema dat al jaren speelt. Onlangs heeft PRIMO nh voor de bibliotheken in West-Friesland een kansenkaart gemaakt. Op basis daarvan heeft men in de regio keuzes gemaakt voor ouderen en jongeren. De kansenkaart is te vinden op de website van PRIMO nh
Schoolkinderen Sint Maartensbrug
4
D O R P E N K R A N T
VERENIGING VAN N KLEINE KERNEN D NOORD-HOLLAND Voorzitter Trudy Steenbergen, e-mail: secretariaat secretariaat@vvkknh.nl www.vvkknh.nl
Volle zaal bij jaarvergadering E
indelijk 10 april, het was zover, de eerste officiële algemene ledenvergadering van de kleine kernen. Het bestuur was al maanden met de voorbereiding bezig. Primo nh had een enquête onder de dorpsraden in NoordHolland uitgezet en de resultaten verwerkt. De enquête is een onderzoek naar de beleving door dorpsraden van de relatie gemeentebestuur-dorpsraden. De uitkomsten en een discussie over het onderwerp zouden het tweede deel van de avond vullen. Enkele dorpsraden hadden zich afgemeld bij de secretaris. Vraag bleef: hoeveel dorpsraden zullen de reis naar Abbekerk aanvaarden? Er bleek totaal geen reden tot ongerustheid! Even na achten hadden we een volle zaal. Eerst het formele
gedeelte, waarin het verzoek om namens de vereniging een kandidatenlijst in te dienen bij de waterschapsverkiezingen de aandacht kreeg. Het bestuur had, hoewel het voorstel haar sympathie had, na interne discussies, rijp beraad en het inwinnen van informatie besloten, dat het indienen van een lijst in strijd is met de in de statuten genoemde onafhankelijkheid. Na toelichting door het bestuur en discussie in de zaal kon dit besluit genade vinden in de ogen van de aanwezigen. Na de pauze kwam Marina Poel van PRIMO nh aan het woord. Zij lichtte de uitkomsten van de enquête toe. Verbeterpunten in de relatie gemeentebestuur-dorpsraad worden door dorpsraden vooral gezien in een betere communicatie, daarbij wordt gedacht aan meer transparantie en volledige en tijdige informatie.
De dorpsraden willen meer erkenning en belangstelling voor hun input en ook willen zij eerder betrokken worden bij beleid en projecten. Uit de zaal kwam de opmerking, dat het zich erkend voelen door het sluiten van een convenant nog geen daadwerkelijke erkenning betekent. Dat zette velen aan het denken! Ook was men nieuwsgierig naar hoe gemeenten over de relatie met dorpsraden denken. Dit was geen onderdeel van de enquête, maar komt aan de orde bij de conferentie, die de provincie samen met het Nederlands Vergaderkundig Instituut dit voorjaar zal organiseren. Onze vereniging zal daarbij aanwezig zijn. Kees Hansen, oud-secretaris van de gemeente Uitgeest en docent aan de bestuursacademie, nam het stokje van Marina over en stelde de zaal een vijftal vragen over positieve en negatieve ervaringen. Hierop werd enthousiast gereageerd en er volgden pittige discussies. We staken veel van elkaar op. De laatste vraag van Kees Hansen betrof de vereniging zelf. Wat verwachten de leden van de vereniging? Een rol in uitwisseling en het delen van kennis en ervaring èn bundeling van krachten binnen de provincie. Ook werd gevraagd om een goed doortimmerd voorbeeldconvenant. De voorzitter gaf aan dat deze zaken precies de redenen zijn voor oprichting van onze vereniging. Met een goed gevoel sloten we deze eerste algemene ledenvergadering af. De leden en bestuur keerden huiswaarts met nieuwe ideeën en contacten. Trudy Steenbergen Voorzitter Vereniging van Kleine kernen in Noord-Holland
Ervaring gevraagd De web-site speelt in onze communicatie een grote rol. Het bestuur vraagt dorpsraden hun convenanten en de ervaring hiermee te mailen, zodat er een voorbeeld-convenant gemaakt kan worden uit de best practices. Dit geldt ook voor vraagstukken en problemen die er spelen. Meldt het via de website of de secretaris en wij gaan aan het werk. Voorts vraagt het bestuur aan haar leden ons te laten weten over welke expertise zij beschikken, zodat er een poule van deskundigen ontstaat bij wie we met een vraag terecht kunnen. Voor het maken van een voorbeeld-convenant denk ik dan bijvoorbeeld aan gemeenteambtenaren, juridisch geschoolden en ervaringsdeskundigen. Zo kunnen we kennis en ervaring uitwisselen, er allemaal wijzer van worden en ons voordeel er mee doen.
Burgerparticipatie op locatie Vrijdag 6 juni organiseert het Nederlands Vergaderkundig Instituut in samenwerking met de provincie NoordHolland een congres over wijkraden en dorpsraden. Het thema is burgerparticipatie op locatie. De vele dorps- en wijkraden in Noord-Holland vervullen een rol in de lokale democratie. Deze vorm van burgerparticipatie kan de afstand tussen burger en bestuur verkleinen. Er zijn vier workshops: • Is een convenant behulpzaam bij de rolverdeling tussen de gemeente en de dorps- en wijkraden? • Gemeentelijke schaalvergroting • Het faciliteren van dorps- en wijkraden door de gemeente • Dorps- en wijkraden en hun achterban Het congres is bedoeld voor leden van dorps- en wijkraden, bestuurders, raadsleden en ambtenaren van gemeenten in Noord-Holland. De deelname is kosteloos. Het congres is op 6 juni van 13.30 tot 17.30 uur in de Zandhorst te Heerhugowaard. Alle dorpsraden in Noord-Holland krijgen een uitnodiging per brief. Meer informatie? Contact opnemen met mevrouw C. Dijkstra van de provincie dijkstrac@noord-holland.nl
Grote enquête onder dorpsraden Onder alle dorpsraden in Noord-Holland is onlangs een enquête gehouden. De aanleiding was dat dorpsraden op verschillende manieren met hun gemeente omgaan. Om dit beter in kaart te brengen is een vragenlijst verstuurd. De resultaten zijn bekend. Van de 100 dorpsraden hebben 60 de vragenlijst ingevuld. Onder de leden van de provinciale vereniging was de respons hoger dan onder de niet-leden. Gevraagd naar hun belangrijkste functie zegt een derde van de dorpsraden ‘algemene belangenbehartiger voor de leefbaarheid van het dorp’ te zijn. Hieronder twee conclusies uit het rapport.
Zijn de wederzijdse rechten en plichten van gemeente en dorpsraad op schrift vastgelegd? 8%
55%
37%
Ja, in de vorm van een convant Nee Geen antwoord
Ruim de helft van de dorpsraden heeft met de gemeente iets op papier vastgelegd. Ruim een derde heeft dit niet gedaan. Sommige dorpraden denken erover dit wel te gaan doen, maar zoeken nog naar voorbeelden van convenanten. Heeft uw dorpsraad minimaal 1 keer per jaar overleg met de gemeenteraad? 2% 37%
61% Ja Nee n.v.t.
Ruim een derde van alle dorpsraden heeft weinig contact met de gemeenteraad. Met het voltallige college of de wethouders is vaker contact. Veel dorpsraden zijn tevreden over hun contact met de gemeente, maar daaronder zitten wel punten voor verbetering. Dit heeft voornamelijk betrekking op de communicatie en de erkenning. De dorpsraden willen graag tijdig, volledig, juist en helder geïnformeerd worden over zaken die het dorp aangaan. En ondanks het feit dat 97% van de dorpsraden aangeeft erkend te worden door de gemeente blijft een concreet blijk van erkenning vaak uit. Meer belangstelling en respect voor de inspanningen van de dorpsraad zou zeer op prijs worden gesteld. Het rapport kan worden gedownload via de website van PRIMO nh www.primo-nh.nl/publicaties.
5
D O R P E N K R A N T
PDNH PDNH
Geeft u rokers de ruimte?
Voorzitter
Ger Praamstra, 0222 31 34 66
Secretaris
Gerard de Nooy, 0252 41 59 76 www.pdnh.nl
Ger Praamstra
Van de bestuurstafel Terugblik op de jaarvergadering
De jaarvergadering van 19 maart 2008 in het dorpshuis ‘De Drie Hamers’ te Beets werd druk bezocht. In de opening besteedde de voorzitter aandacht aan het vertrek van Jan Kegel en Tim Boyenk. Beide heren hebben, namens PRIMO-nh, het bestuur van het PDNH vanaf het begin bijgestaan en ondersteund. De voorzitter dankt hen voor hun inzet. Bij de toelichting op het jaarverslag geeft de secretaris aan dat veel tijd is besteed aan de realisatie van de diverse websites, de afronding van het project Oranjefonds en het opstellen van het beleidsplan. Nadat de penningmeester het financiële verslag heeft toegelicht en de kascommissie haar bevindingen meedeelt, verleent de vergadering het bestuur decharge voor het gevoerde financiële beleid. Vervolgens brengt de voorzitter het werven van nieuwe bestuursleden onder de aandacht. Het bestuur betreurt het dat zich nog steeds geen nieuwe leden hebben aangemeld. De krappe bezetting van het bestuur brengt beperkingen met zich mee voor het uit te voeren programma en belast de huidige bestuursleden teveel. Hij verzoekt de aanwezigen zich te beraden over deze situatie en na te gaan of in hun achterban mogelijk potentiële kandidaten zijn te motiveren.
Met betrekking tot het programma van 2008 komen de volgende onderdelen naar voren: • Themabijeenkomsten • Ontwikkelen beleidsplan relatie gemeenten en dorpshuizen • Overzicht subsidiemogelijkheden • Cursus coaching/begeleiding voor bestuurders en beheerders Vervolgens licht de secretaris het beleidsplan ‘Positionering PDNH ten opzicht van PRIMO-nh en de Provincie Noord-Holland’ toe. Naar aanleiding van een aantal vragen wordt extra toelichting gegeven. Vervolgens wordt het beleidsplan ongewijzigd vastgesteld. Bij de afsluiting van de vergadering wordt stil gestaan bij het vertrek van de penningmeester, Jochem van der Berg. Jochem heeft vanaf de oprichting van het platform de taak van penningmeester op zich genomen. Daarnaast heeft hij zijn deskundigheid op het gebied van de automatisering beschikbaar gesteld voor het PDNH. De voorzitter bedankt Jochem voor zijn inzet en overhandigt hem ter afsluiting een attentie. Jochem van de Berg wordt opgevolgd door Jacques Naegelmaker, die al in het bestuur zat. Het conceptverslag kunt u lezen op onze website van het platform: www.pdnh.nl.
Sinds 2004 is het gedaan met het roken in dorpshuizen. Sinds die tijd geldt een rookverbod voor de binnenruimte. In 2004 kregen werknemers recht op een rookvrije werkplek. Een uitzondering werd gemaakt voor een klein aantal dorpshuizen dat tot de horeca werd gerekend. Veel besturen trokken zich overigens niets van het verbod aan. Dat je in horecagelegenheden nog wel een sigaret mocht opsteken werd als oneerlijke concurrentie ervaren. Maar nu ook de horeca er per 1 juli aan moet geloven hebben dorpshuizen niets meer om zich achter te verschuilen. Dus de asbakken kunnen naar een aparte rookruimte, want die mag wel van de tabakswet. Verder blijft roken in de open lucht en op terrassen toegestaan.
Rookruimte Stel dat u een rookruimte overweegt, waar moet zo’n ruimte dan aan voldoen?
De tabakswet stelt dat een rookruimte een afgesloten, als zodanig aangeduide ruimte moet zijn zodat eventuele hinder of overlast van tabaksrook buiten deze ruimten tot een minimum beperkt blijft. In een rookruimte mag niet worden bediend. Dat is een gevolg van de rookvrije werkplek die ook voor vrijwilligers geldt. Wie in een rookruimte iets wil eten of drinken zal dat dus zelf bij de bar moeten halen. Het inrichten van een rookruimte is niet verplicht. Het bestuur van een dorpspshuis bepaalt dus zelf off er een rookruimte komt.
Antwoord: nee De meest gestelde vraag g is of er uitzonderingen zijn. Het antwoord is eenvoudig: nee. e. Dus alleen in een daarvoor bestemde afgesloten rookruimte van een dorpshuis en de buitenlucht ucht magg na 1 juli nog worden gerookt. erookt. Wilt u meer informatie?? Kijk k ddan op de website van het landelijk andelij ijk voorlichtingsbureau over er rok roken: ken en:
Subsidie groot onderhoud dorpshuizen dorpshuiizen Voor dorpshuizen is er een provinciale subsidieregeling voor groot onderhoud. Dorpshuizen in woonkernen tot 15.000 inwoners in Noord-Holland kunnen er in de periode 2006-2010 één keer aanspraak op maken. De provincie subsidieert vijftig procent van de noodzakelijk geachte kosten van groot onderhoud, waaronder begrepen de kosten van aanpassingen en verbouwingen die leiden tot betere gebruiksmogelijkheden van het dorpshuis. Het maximum dat kan worden aangevraagd is € 75.000.
Informatie Kijk voor informatie op www.noord-holland.nl. Als u in het zoekvenster ‘groot onderhoud dorpshuizen’ intypt komt u op een pagina waar u de deelverordening ‘groot onderhoud dorpshuizen’, een aanvraagformulier en een lijst met veel gestelde vragen kunt downloaden. Met vragen kunt u terecht bij Mw. F. van Kessel, subsidiemedewerker van de provincie Noord-Holland, KESSELF@Noord-Holland.nl of telefonisch 023 5143143.
Ondersteuning bij uw aanvraag U kunt zich ook laten ondersteunen bij uw aanvraag. Hiervoor kunt u een afspraak maken met Marina Poel of Jaap de Knegt, adviseurs van PRIMO-nh. Zij komen kosteloos op bezoek en spreken het plan en de aanvraag met u door. Ondersteuning gewenst? Neem dan contact op met PRIMO nh, 0299 418700.
Uitvoeringsprogramma 2008 Tijdens de jaarvergadering is gesproken over het programma van 2008. De themabijeenkomsten van het voorjaar over fondswerving, publiciteit en PR en ‘vinden en binden van vrijwilligers’ zijn georganiseerd. Gebleken is dat bestuursleden van dorpshuizen behoefte hebben aan informatie uitwisseling en wel op informele wijze. Teneinde invulling te geven aan deze wens zullen wij in het najaar een (of meerdere) bijeenkomst(en) organiseren met als thema ‘Kijken in de keuken bij....?’. In het voorjaar zal het bestuur in overleg treden met de provincie Noord-Holland over het beleidsplan. De uitkomst van dit overleg is van cruciaal belang voor het voortbestaan van het PDNH. Er van uitgaande dat het PDNH zal blijven functioneren zullen na de vakantieperiode de overige onderwerpen op de agenda worden geplaatst: • Beleidsplan relatie gemeenten en dorpshuizen • Cursus coaching/begeleiding voor bestuurders en beheerders • Overzicht subsidiemogelijkheden. In hoeverre dit programman kan worden uitgevoerd in 2008 is mede afhankelijk van de uitbreiding van het bestuur. Indien er geen versterking aantreedt, is vertraging of het schrappen van onderdelen niet ondenkbeeldig. Het bestuur zou dit betreuren, maar is ook beperkt in haar mogelijkheden. Vandaar dat ik nogmaals een beroep doe op de aangesloten dorpshuizen om bestuursleden te motiveren deel te nemen in het bestuur van het PDNH. Het is in uw eigen belang! Gerard de Nooy, Secretaris
www.stivoro.nl. En let op krant en televisie, want nadat de maatregelen in het Staatsblad zijn gepubliceerd zijn ze definitief en start een informatiecampagne.
Vraagbaak bestuur en beheer Snel antwoord op uw vragen, thuis achter de computer! Kijk op www.dorpshuizen.nl en klik door naar de Vraagbaak. U vindt er ruim 200 artikelen over bestuur en beheer van dorpshuizen, met voorbeelden van contracten, overeenkomsten, informatiewijzers, etc. Een aantal bijvoorbeeld Bestuur en beleid, zijn ook voor besturen van hoofdstukken, dorpsraden interessant.
Themabijeenkomsten PRIMO nh biedt jaarlijks een aantal themabijeenkomsten aan voor besturen van dorpsraden en dorpshuizen. Het aanbod voor dit najaar wordt u direct na de zomervakantie toegestuurd. Thema’s die u ondermeer kunt verwachten zijn • Rol en taak van een dorpsraad • Onderhandelen met de gemeente Het thema ‘Wat is een dorpsvisie?’ is beschikbaar op aanvraag. Een adviseur bezoekt u in het dorp op een datum in overleg. Voor meer informatie en opgave: Jaap de Knegt, jdeknegt@primo-nh.nl, telefoon 0299 418700.
6
D O R P E N K R A N T
Verantwoordelijkheid gaat te zwaar drukken Stichting Dorpsbelangen Lisserbroek stopt met de exploitatie van dorpshuis ‘De Meerkoet’. De exploitatie wordt op 31 december 2008 overgedragen aan de stichting Meerwaarde, een grote welzijnsorganisatie in de Haarlemmermeer. Daarmee komt een einde aan bijna veertig jaar exploitatie door het bestuur van de dorpsraad. De vrijwilligers van de dorpsraad hebben het dorpshuis met veel succes ontwikkeld tot een onmisbare voorziening voor Lisserbroek (zie kader). Waarom dan nu het bijltje erbij neergooien?
Gerard de Nooy en het ruime aanbod van de Meerkoet
We vragen het aan Gerard de Nooy, al 23 jaar in diverse functies lid van het bestuur. En daar zijn wij niet tevreden over.’ En dan somt hij moeiteloos voorbeelden op van niet nagekomen afspraken en ergerlijke bureaucratie. ‘Gemeenten zeggen dat ze dichter naar de burger toe willen, participatie en zo. Maar het gebeurt niet’.
Wereld om ons heen is veranderd
Speelplein voor dorpshuis Lisserbroek
G
erard: ‘tot voor tien jaar hadden we een goede regeling met de gemeente. De stichting Sociaal Culturele Accommodaties (SCA) was eigenaar van de gebouwen en de dorpshuisbesturen waren huurder. SCA voegde de begrotingen van alle dorpshuizen tot één document en dat ging naar de gemeente. De dorpshuizen waren met elkaar verantwoordelijk voor de exploitatie. Het algemeen bestuur bestond uit één lid van elk dorpshuisbestuur. Als een dorpshuis een jaar verlies draaide werd dit aangevuld door de anderen. Het goede van dat systeem was dat je back-up had, dat je het gevoel had de verantwoordelijkheid aan te kunnen omdat je er samen voor stond. En het draaide goed. Tot de gemeente tien jaar geleden met nieuw beleid kwam. De zogeheten kerntakendiscussie leidde tot verzelfstandiging van de dorpshuizen, tevens werden er bezuinigingen doorgevoerd.’ ‘Stichting Meerwaarde werd toen eigenaar van het gebouw en werkgever van het personeel. De gemeente zorgt sinds die tijd voor het groot onderhoud. Dat is mooi. Maar het bestuur werd ook beknot in zijn mogelijkheden. Bij de komende uitbreiding van het dorpshuis mogen uit concurrentieoverwegingen geen commerciële partijen deelnemen. Er werd voor ons in Lisserbroek werd een uitzondering gemaakt omdat de apo-
Dorpsprofiel Lisserbroek is een dorp met ruim 3600 inwoners. Het ligt in het zuidoosten van de gemeente Haarlemmermeer. Aan de andere kant van de ringvaart ligt het Zuid-Hollandse Lisse. Lisserbroek is voor veel diensten op Lisse aangewezen. De naam Lisserbroek is afgeleid van het broeck van Lisse. Broeck betekent moeras. Dit duidt er op dat het gebied waar het dorp ligt al voor het droog maken van de Haarlemmermeer min of meer tot het vasteland behoorde. Nu ligt het dus aan de ringvaart, die tevens de provinciegrens is.
theek, de huisarts en de fysiotherapeut hier al gevestigd waren. Maar het doorkruiste wel de plannen van het bestuur voor verdere uitbreiding. Het was namelijk de bedoeling om het dorpshuis financieel zelfstandig te maken, maar zonder commerciële partijen is dat niet mogelijk.’ Gerard zucht. ‘Je zou zonder subsidie moeten kunnen’, zegt hij, ‘maar dan moet je wel de ruimte krijgen’.
Kwestie van principe ‘Als de gemeente een andere subsidieverordening had gemaakt was het anders geweest.
In dit beleid mogen we maximaal tien procent van de jaarlijkse exploitatie als eigen vermogen hebben. Dat is niet veel. Maar het werkt niet andersom, want bij een tekort is het bestuur verantwoordelijk’. Vooral dat laatste zit Gerard dwars. Het gaat hem niet alleen om het geld, het is vooral een principekwestie. ‘Wij proberen als vrijwilligers het sociaal culturele beleid van de gemeente hier handen en voeten te geven. In mijn visie impliceert dit dat de gemeente vrijwilligers moet ondersteunen. Dat ze moeten meedenken als er
een signaal komt. Niet zeggen dat het ons financiële probleem is als het rookverbod ons inkomsten scheelt, maar mee zoeken naar een oplossing’. Hij vat het nog eens kernachtig samen: ‘Je wilt wel risico nemen als je daar de credits voor krijgt, maar niet als ze bij de gemeente alleen maar kreunen.’ Verassend genoeg heeft Gerard ook wel waardering voor de gemeente. ‘Er is een goede discussie over leefbaarheid’. En: ‘op papier is het beleid van de gemeente perfect. Maar het gaat om de uitvoering.
De Meerkoet, onmisbare voorziening voor Lisserbroek Dorpshuis De Meerkoet stamt uit 1970. Er zijn vier soorten activiteiten: sociaal culturele activiteiten, medische zorg, paramedische zorg en cursussen. Een greep uit de vele activiteiten: bridgeclub, computercursus, spreekuur huisarts, aquarelgroep, ouderenadviseur, live bands, theatercursus, filmavond jeugdraad, koersbal, spreekuur politie, zitting apotheek, kleding maken, enzovoort. Het woord sociaal cultureel centrum is zeker niet misplaatst. Het bestuur van de dorpsraad bestaat uit 5 personen en is verantwoordelijk voor de exploitatie van het dorpshuis. De gemeente Haarlemmermeer subsidieert jaarlijks met € 30.000. De exploitatie en het beheer zijn in handen van de bedrijfsleider en vier medewerkers (2,5 Fte), de activiteiten worden door vrijwilligers georganiseerd. De jaaromzet bedraagt zo’n € 275.000. Een groot bedrag voor een dorpshuis. De gemeente heeft forse plannen voor nieuwbouw in Lisserbroek. Dat versterkt de functie van het dorpshuis, al was het maar omdat de eerder afgehaakte bank dan weer terug wil komen in de Meerkoet. Kijk voor de agenda op www.lisserbroek-sdl.nl (klik op dorpshuis)
Op de vraag waarom Gerard zich toch 23 jaar voor het dorpshuis heeft ingezet geeft hij een onverwacht antwoord. ‘Het spel en de discussie met de gemeente hebben me geboeid’, zegt hij. ‘Maar je doet het natuurlijk voor het dorp. Er is hier bijna niets; bank en postkantoor zijn weg; alles zit in Lisse. Wij hebben de zorg binnengehaald, hebben activiteiten voor de jeugd en organiseren eens per maand een maaltijd voor ouderen. Voor dat soort dingen doe je het’. Wat hem steeds zwaarder is gaan vallen is de verantwoordelijkheid. Dat er bij het schoonmaken van de goten een putje is vergeten en dat het dak daardoor na een zware regenbui kan inzakken terwijl er 500 kinderen in de grote zaal zitten. ‘De wereld om ons heen is veranderd. Meer wetgeving, meer aansprakelijkheid. Als een dorpshuis zo groot wordt kun je de exploitatie niet meer bij vrijwilligers neerleggen’. Misschien had het bestuur er anders over gedacht als de gemeente voor tekorten een betere regeling had gehad. De huidige regeling legt de verantwoordelijkheid bij het bestuur. En dat bestuur voelt zich daardoor niet voldoende ondersteund. Daarom en in combinatie met de huidige wet en regelgeving wordt de exploitatie eind dit jaar overgedragen. Ondanks alles bekijkt Gerard de huidige situatie met een positieve blik. ‘Ik verlaat een prachtig dorpshuis met en groot aanbod aan activiteiten en diensten. De komende uitbreiding, alhoewel niet passend in mijn visie, zal de positie van het dorpshuis in Lisserbroek versterken.’ Jaap de Knegt
7
D O R P E N K R A N T
Dagelijks rijden duizenden forenzen over de A7 ’s Morgens vertrekken zij vanuit West-Friesland en Purmerend naar de Randstad, ’s avonds keren zij weer terug. Forenzen worden achter het stuur meestal in beslag genomen door dagelijkse beslommeringen. Dingen die moeten gebeuren, thuis of op het werk. En hopelijk letten ze ook nog een beetje op het verkeer.
U rijdt door Laag Holland W
einigen zullen beseffen dat zij door een bijzonder landschap reizen. Toch is dat zo. Het open gebied tussen Hoorn, Alkmaar, Zaanstad en Amsterdam-Noord is in 2004 uitgeroepen tot een nationaal landschap. Acht kleine gebieden die door hun cultuurhistorie en natuur al een beschermde status hadden zijn samengevoegd. Het gaat om een voor Nederland unieke combinatie van laag gelegen veenweidegebieden en nog lager liggende droogmakerijen, omzoomd door dijken en ringvaarten. Er wonen ongeveer 110.000 mensen in het gebied, daarvan zijn er 1200 boer. Actieve vrijwilligers in de natuur en boeren zijn al doordrongen van de kostbare waarden van het landschap. Maar hoe zit het met de bewoners van de omliggende steden en de dorpen die er middenin liggen? Hebben zij een binding met dit landschap? Gaat de automobilist uit Hoorn die door de week over de A7 raast in zijn vrije tijd wel eens de polder in? In samenspraak met het gebiedsbureau van Laag Holland heeft PRIMO een dertigtal sleutelfiguren geïnterviewd.
Walvisvaarders Uit deze interviews blijkt dat Laag Holland als begrip nog helemaal niet leeft bij de gemiddelde burger. Bij de woorden ‘nationaal landschap’ denken de meeste mensen aan de Veluwe of aan hun eigen vakanties in het buitenland. Laag Holland wordt niet als iets bijzonders ervaren. Dit verandert pas wanneer mensen meer te weten komen over het ontstaan. Wie ontdekt dat vroeger walvisvaarders aan de kade lagen in Graft-de Rijp gaat het landschap met andere ogen zien. Daarom start het gebiedsbureau van Laag Holland een campagne om de naamsbekendheid te vergroten. Nationaal Landschap Laag Holland moet een merk worden, vindt het bureau. Er komen borden langs de rijksweg die de automobilist erop wijst dat hij door een nationaal landschap rijdt, zoals je dat kent van vakanties in Frankrijk of Duitsland.
Alkmaarders kunnen verschillende kanten uit, maar kiezen vaak de duinen en de zee. Voor fietsers of wandelaars is er geen uitnodigende verbinding naar de Schermer. De dagrecreanten die in Laag Holland vertoeven vormen geen dwarsdoorsnede van de Noord-Hollandse bevolking. Het zijn hoger opgeleide, al wat oudere blanke Nederlanders die per fiets een dagtochtje maken. Of het zijn sportieve recreanten die skeelerend, per racefiets of met de kano een prestatie willen leveren. Opvallende afwezigen zijn de allochtonen en jongeren. Allochtonen blijven in hun vrije tijd heel dicht bij huis. Zij kennen de typisch Hollandse gewoonte niet om bij wijze van recreatie langs of op het water te zitten. Turkse en Marokkaanse inwoners van Zaandam gaan wel massaal naar het Twiske, het recreatiegebied tussen Landsmeer en Oostzaan. Ze beschouwen het als een soort stadspark, geschikt om te picknicken. Ook jongeren in de tienerleeftijd zoeken Laag Holland niet op om te recreëren. De stilte en de rust is niet aan ze besteed. Dat komt later, als ze ouder zijn, wel weer goed zeggen de meeste geïnterviewde personen.
In augustus bestaat de Schermer 375 jaar. Van 22 tot en met 30 augustus viert de polder dat het in 1633 helemaal is drooggelegd. Dit heuglijke feit wordt in alle dorpen groots herdacht. Er wordt van alles georganiseerd, onder andere een
Rol voor dorpsraden Het gebiedsbureau van Laag Holland wil de betrokkenheid van mensen in en om het gebied vergroten. Die zoekt men niet alleen binnen de natuurlijke achterban van natuurorganisaties, ondernemers in de recreatie en boeren. Die vormt slechts een fractie van de 110.000 mensen die in het gebied wonen. Juist de gewone inwoners en omwonenden wil men opzoeken. Hier is wellicht een rol weggelegd voor de 15 dorpsraden die binnen Laag Holland actief zijn. En anders is het wachten op de borden langs de A7 met de boodschap: u rijdt door Laag Holland. Luc Overman
Uit de interviews blijkt dat het nationaal landschap nog niet als een gemeenschappelijke achtertuin wordt ervaren. Mensen uit Hoorn die de natuur in willen blijven meestal binnen West-Friesland of zoeken het IJsselmeer op. De nabij gelegen Beemsterpolder is voor weinigen een reisdoel.
Schermer 375 jaar
Het rapport De waarde van Laag Holland kan worden gedownload via de website van PRIMO nh. Ga naar www.primo-nh.nl, webdossier dorpen en platteland/notitie Laag Holland
skeelertocht die langs Grootschermer en Driehuizen voert. Op de ijsbaan van Stompetoren zal een feesttent verrijzen. In een musical zal de historie van de droogmakerij worden bezongen. Oud-akkerbouwer Joost Vaalburg is voorzitter van het organisatiecomité. Hij heeft er inmiddels een dagtaak aan. Een groots opgezette reünie op 25 augustus moet vele oud-inwoners naar de Schermer lokken. Een kwart eeuw geleden, bij het 350 jarige bestaan, is ook zo’n bijeenkomst gehouden. Dat was toen een groot succes. Belangstellen kunnen vooraf foto’s en verhalen insturen naar de website van de feestweek. Of Schermer ook nog haar 400 jarig bestaan zal vieren is de vraag. De besprekingen met buurgemeente Graftde Rijp om te fuseren zijn in een vergevorderd stadium.
Protest tegen de plannen tot uitbreiding van een bedrijventerrein bij Monnickendam.
www.schermerfeest.nl
8
D O R P E N K R A N T
Tussen flaneren en schofferen
COLOFON DORPENKRANT
Buurt ‘geterroriseerd door hangjongeren’. De krantenkoppen liegen er niet om. De afgelopen paar maanden zijn er twee publicaties verschenen over de problematiek van hangjongeren. De ene is van het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid
Luc Overman
Marina Poel
Anita Blijdorp
Jaap de Knegt
(CVV). De andere is van de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling (RMO). De RMO heeft op 17 april het rapport ‘tussen
Jongeren in de Goorn
flaneren en schofferen’ aan minister Rouvoet aangeboden.
I
n de publicatie van het CVV ‘aanpak hangjongeren in gemeenten’ staan veel praktijkvoorbeelden: van de inrichting van een hangplek tot duidelijke repressieve maatregelen. Het is niet makkelijk het begrip ‘hangjongeren’ te definiëren, zegt het CVV, het gaat namelijk om een zeer diverse categorie jongeren. Niet alle hangjongeren zorgen voor overlast. Soms zijn het zelfs eerder de omwonenden die zich intolerant opstellen of irreële angstgevoelens ervaren. Het CVV heeft een schaal ontwikkeld die loopt van hinderlijk gedrag via overlastgevend gedrag tot crimineel gedrag. Op het platteland en in kleinere steden zijn vooral hinderlijke jeugdgroepen en in mindere mate overlastgevende jeugdgroepen aanwezig. De overlast komt vaak door overmatig alcoholgebruik en/of drugsgebruik. Vooral in
kleinere steden met veel sociale controle maakt dit soms een vast deel uit van de jongerencultuur. Dit kan diverse ongewenste gevolgen met zich meebrengen, zoals verslaving, handel, overlast en criminaliteit. Wat je ook veel ziet op het platteland is groepsvorming rond caravans en keten. Jongeren komen daar in hun vrije tijd samen en drinken er stevig. Gemeenten gedogen deze locaties vaak. Alleen wanneer er sprake is van excessen en overlast in de openbare ruimte, leidt dit tot opheffing van de voorziening. Met grote vormen van criminaliteit hebben deze jongeren meestal niets te maken. Misschien dat een enkeling het criminele pad op dreigt te gaan, maar dat is nooit de meerderheid. Doordat hangjongeren gezien worden als crimineeltjes in plaats
van pubers die grenzen aftasten, durven bewoners hen nauwelijks aan te spreken. Jongeren merken dat ook. De meesten zouden juist graag een gesprek willen aangaan. Veel jongeren hebben namelijk het gevoel dat ze niet serieus worden genomen. Er is nergens iets voor ons te doen, zeggen ze vaak, we worden weggestuurd. Binnen de kortste keren beginnen de omwonenden dan weer ‘moeilijk te doen’. Soms is dat terecht, geven de jongeren toe. Maar de groepen blijken vaak niet in staat om de overlast te voorkomen zonder hulp van professionals, aldus het CVV.
2. Toon wellevendheid naar de andere actoren én kom op voor het eigen belang. 3. Zorg dat jongeren participeren én voorkom dat zij in het geheel geen vrijheid hebben. 4. Straf jongeren als zij zich misdragen én geef hen steun.
De Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling vangt deze lijn van denken in de volgende vier aanbevelingen: 1. Geef jongeren ruimte om te flaneren én stel grenzen aan onacceptabel gedrag.
Meer informatie? www.hetcvv.nl www.adviesorgaan-rmo.nl PRIMO nh heeft ervaring met samenwerking tussen jeugdwerkers en de politie. Vragen naar Niko de Groot ndegroot@primo-nh.nl
De kernboodschap van dit advies is dat politici en beleidsmakers zich niet te gemakkelijk moeten laten leiden door hypes en incidenten rond hangjongeren. In plaats daarvan loont een grondige analyse ter plekke; van de jongeren en van de interactie met omwonenden en andere betrokkenen.
Uitgever PRIMO nh www.primo-nh.nl
Redactie Anita Blijdorp Jaap de Knegt Marina Poel
Eindredactie Luc Overman
Nieuws platform dorpshuizen Gerard de Nooy
Nieuws VvKkNH Trudy Steenbergen
Foto’s
Dorpsservicepunt St. Maarten binnenkort van start
Marco Bakker Yvonne Jonkman Jaap de Knegt Luc Overman
Redactieadres PRIMO nh, Postbus 106, 1440 AC Purmerend, Tel: 0299 418 700 loverman@primo-nh.nl
Bezoekadres PRIMO nh, Emmakade 4,
B
innenkort gaat het servicepunt in Sint Maarten open. Het heeft een aantal jaren in beslag genomen, maar het is bijna zover. Het dorpshuis De Klimop krijgt er een aantal voorzieningen bij. Het bestuur van de Klimop verwacht tussen september en november 2008 het vernieuwde dorpshuis met servicepunt feestelijk en groots te kunnen openen. Onder de dorpsbewoners is de vreugde groot om deze nieuwe voorziening. Het servicepunt richt zich voornamelijk op de ‘dagelijkse en vergeten boodschap’. Minder zichtbaar, maar zeker aanwezig, is het aanbod van allerlei diensten: tafeltje-dek-je, thuisbezorgdienst van boodschappen, sociale hulp (zoals hulp bij tuinonderhoud) en de activiteitenorganisatie. Het zijn diensten die voornamelijk gericht zijn op het leefbaar houden van St. Maarten voor minder mobielen, zoals ouderen. Deze diensten worden mogelijk gemaakt door stichting Wonen Plus Welzijn, de huurder van het servicepunt. Het bestuur van het dorpshuis treedt op als verhuurder voor de ruimte waarin het servicepunt is gevestigd. De bestuursleden maken zich geen zorgen over het beheer en de exploitatie van het servicepunt. Die is in handen
van een aparte initiatiefgroep. Dat geheel wordt aangestuurd en begeleid door professionals van de stichting Wonen Plus Welzijn. De minimaal benodigde omzet bedraagt ongeveer € 25.000,- per jaar. Voor een dorp met zo’n 900 inwoners betekent dit een gemiddelde bijdrage van 28 euro per inwoner. Dat moet goed haalbaar zijn, volgens Jan Piet Kuit, voorzitter van het bestuur. Ook het vinden van vrijwilligers voor het servicepunt was geen probleem. Via het sociale netwerk in St. Maarten, zoals de voetbalvereniging, de carnavalsclub en het zangkoor zijn er al ongeveer dertig vrijwilligers gevonden. Zij gaan zich inzetten voor de dagelijkse gang van zaken binnen de servicepunt. Het dorpshuisbestuur is momenteel doende met de voorbereidingen van de verbouwing van het dorpshuis. De subsidie groot onderhoud vanuit de provincie is inmiddels toegezegd. De bouwaanvraag is ingediend bij de gemeente. Zodra de procedures zijn doorlopen kan de verbouw van start. De verbouwing heeft als doel om het 25 jaar geleden voor het laatst gerenoveerde dorpshuis weer aan de eisen van de tijd te kunnen laten voldoen. Dan komt er ook meer ruimte voor de toenemende activiteiten in het gebouw. Marina Poel
1441 ET Purmerend
Vormgeving Studio Stevens, De Rijp
Oplage 2000 exemplaren
Copyright Overname of nadrukken van artikelen, of van delen daarvan, is uitsluitend toegestaan na overleg met en toestemming van de redactie en altijd met bronvermelding.