D O R P E N K R A N T N U M M E R 8 ✱ J A A R G A N G 4 ✱ M A A R T 2 0 0 9 ✱ P R I M O N H , H E T K E N N I S C E N T R U M VA N D E S O C I A L E P R A K T I J K
Platform bewoners en Schiphol PAGINA:
Landschap in kaart
2
PAGINA:
3
Award for Young People PAGINA:
6
Nieuwe functies voor oude kerken PAGINA:
7
Lezersonderzoek PAGINA:
Twaalf meter is te hoog ‘Verzet tegen bouwhoogte steunpunt’. Een bericht met deze kop was najaar 2008 te lezen in Dagblad Waterland. Het nieuwbouwplan Broekerhaven, een wijksteunpunt plus 22 seniorenwoningen, houdt de gemoe-
‘E
en pijnpunt voor het dorp is dat bij twee nieuwbouwprojecten twaalf meter bouwhoogte als nieuwe standaard is ingevoerd. De dorpsraad is van mening dat zoiets niet past in het dorpse karakter van Broek. Bouwen van dergelijke hoogtes aan de randen van het dorp maakt een te grote inbreuk op het dorpssilhouet waar de kerktoren nu het hoogste punt van is’. Bas Nieboer laat geen gelegenheid onbenut om gemeente Waterland tot inkeer te brengen op dit ongewenste besluit. ‘Nergens in Broek is de bouwhoogte meer dan negen meter. Waarom het nu opeens twaalf meter moet zijn kan niemand binnen de gemeente ons zeggen. We hebben bij de architect aangedrongen op een betere driedimensionale presentatie zodat duidelijker wordt hoe de nieuwbouw zich verhoudt tot de naaste omgeving en hoe dit de ‘skyline’ van Broek beïnvloedt.’ Denk niet dat Dorpsraad Broek in Waterland een groep van dwarsliggers en tegenstemmers is. Anna Tiel, is positief gestemd: ‘De gemeente wil echt goed met ons samenwerken, en als dorpsraad zijn we niet tegen bouwplannen. Maar we besteden onze tijd ook graag aan andere zaken.’ Zo staan mede door de inspanningen van de dorpsraad, alle lichten op groen voor het plaatsen van een voetbalkooi op het schoolplein van basisschool
deren in Broek in Waterland al geruime tijd bezig. Het plan maakt deel uit van vier nieuwbouwlocaties, waarmee het totaal aantal woningen de komende jaren groeit van negenhonderd naar ruim elfhonderd.
De Havenrakkers. Het dorp kan hiermee iets meer bieden aan de jeugd dan enkel een ‘hangplek’. Broek is een prachtig en levendig dorp met wel twintig verenigingen waar je onder andere kunt sporten, een kaartje leggen, van muziek genieten en de bibliotheek bezoeken. Dorpshuis ‘Het Broeker Huis’ is gevestigd in een prachtig historisch pand in Broek-Noord.
‘GEEN DWARSLIGGERS OF TEGENSTANDERS’ De circa 2400 inwoners halen boodschappen bij supermarkt, melkboer en bakker. Verder houden een huisarts, tandarts en een fysiotherapeut praktijk in het dorp. De komst van een wijksteunpunt in Broek-Zuid heeft ook de volle steun van de dorpsraad. Als de
bouw klaar is zullen in elk geval het WMO-loket en de Stichting Dienstverlening Ouderen haar activiteiten hier huisvesten. De dorpsraad inventariseert de belangstelling bij organisaties en houdt daarbij ook de belangen van het Broeker Huis in het oog. Verder is zij trekker van een op te richten beheerstichting voor het wijksteunpunt. ‘De gemeente stelde als eis dat deze voorziening door het dorp zelf gedragen wordt,’ vertelt Nieboer. ‘Een redelijke eis vinden wij.’ De dorpsraad heeft de handen vol aan het bijhouden van alle ontwikkelingen in en om het dorp. ‘We kijken bij plannen van de gemeente altijd of het proces open en correct verloopt.’ Nieboer heeft inmiddels de nodige ervaring. ‘Met een beschermd dorpsgezicht speelt bij bouwprojecten mee hoe
De redactie ging naar Broek voor een gesprek met Bas Nieboer en Anna Tiel, voorzitter en secretaris van Dorpsraad Broek in Waterland.
beeldbepalend de voorgestelde verandering zal zijn. Daar letten we op, evenals de verkeersstromen en of parkeerruimte niet onnodig groen opslokt.’ Omdat het algemeen belang van Broek in het geding was, diende de dorpsraad een bezwaarschrift in tegen de twaalf meter bouwhoogte. Dat bezwaar is verworpen. De gemeente vond de doelstelling van de dorpsraad te algemeen geformuleerd en zag haar niet als een direct betrokkene. Naar voorbeeld van de kernraden van Uitdam en Marken, zal de dorpsraad de doelstelling in haar statuten scherper omschrijven. Om daarmee, in geval van nood, wel te kunnen procederen. ‘Wij vinden dit niet leuk om te doen,’ benadrukken Tiel en Nieboer. ‘Het liefst willen we een gesprekspartner zijn die de gemeente open en op basis van vertrouwen tege-
Dorpsprofiel Broek in Waterland ligt in de gemeente Waterland, vijf kilometer ten noorden van Amsterdam. De inwoners spreken kortweg over ‘Broek’. Van oorsprong is het een dorp van zeevaarders. Niet verwonderlijk, want Broek werd oorspronkelijk van alle kanten ingesloten door water. Het dorp was in de zeventiende eeuw zeer welvarend. Amsterdamse reders, kapiteins en kooplieden verlieten de stad en lieten deftige huizen met prachtige interieurs bouwen in Broek. Rond 1700 telde niet langer de zeevaart, maar de intensieve veehouderij als belangrijkste bron van inkomsten. Het nabije Amsterdam was een gretige afnemer van zuivelproducten. Nog weer later verdienden Broekers hun geld met de handel en in het verzekeringswezen. De ‘economische geschiedenis’ heeft zo haar stempel gedrukt op de bebouwing van het dorp met zijn vele houten monumenten en de gerestaureerde Sint-Nicolaaskerk. De dorpskern Broek in Waterland is beschermd dorpsgezicht. www.oudbroek.nl en www.debroekergemeenschap.nl
Dorpsaanzicht Broek in Waterland
moet treedt. Maar met vertrouwen alleen red je het niet.’ ‘Mensen vinden het een akelig idee dat het opslokken van groen in Waterland maar doorgaat,’ verwoordt Tiel de motivatie van de dorpsraad om, sinds de oprichting in 1995, alert te blijven op alles wat Rijk, Provincie en Gemeente bedenken voor het gebied. Zeven bestuursleden telt de dorpsraad, die in het contact met de inwoners van Broek proberen alle informatie en meningen open uit te wisselen.
‘NERGENS IS BROEK HOGER DAN NEGEN METER’ Zo zijn de vergaderingen in Het Broeker Huis openbaar. De dorpsraad publiceert twee keer per jaar een eigen krant en zij heeft een website voor de laatste nieuwtjes, de notulen, informatie van de gemeente en andere stukken. Per e-mail vraagt het bestuur een netwerk van ruim dertig Broekers naar ideeën en meningen over onderwerpen die spelen. Draagvlak voor het werk van de dorpsraad is er zeker volgens Tiel. ‘Opvallend zijn de grote, vrijwillige bijdragen die onze donateurs storten. Vaak zetten ze daar iets aardigs bij: “hou vol” of “ga door”. Als ik dat lees, weet ik weer waar we het allemaal voor doen.’ www.dorpsraadbroekinwaterland.nl Anita Blijdorp
8
2
D O R P E N K R A N T
FOTO: MARCO OKHUIZEN HH
Bewoners praten mee over Schiphol
Omdat zij, verspreid over de regio, verschillende belangen hebben was het noodzakelijk eerst tot een gemeenschappelijk standpunt te komen. En dat zo onder woorden te brengen dat ook minder ingewijden zich een mening konden vormen. Dat lukte.
Kees van Ojik, voormalig huisarts
Wie meent dat burgers een volwaardige rol kunnen spelen in de discussie rond de groei van Schiphol werd tot voor kort meewarig aangekeken. De expansie van onze nationale luchthaven is immers een groot regionaal vraagstuk. Het raakt ongeveer anderhalf miljoen mensen. Toch is er onlangs iets bijzonders gebeurd. Een bewonersdelegatie heeft deelgenomen aan de zogenaamde Alderstafel die een advies moest uitbrengen aan de minister over de ontwikkeling van Schiphol en de regio tot en met 2020 (zie kader). Vertegenwoordigers van bewoners hebben als volwaardige partij meegedaan aan de onderhandelingen en hebben bijgedragen aan een omslag in het denken: van een beleid dat draait om de groei van het aantal vluchten naar een beleid van selectieve groei. In Nederland
De Vereniging Gezamenlijke Platforms heeft met een ruime meerderheid ingestemd met het resultaat van de onderhandelingen van de Alderstafel. Er waren ook tegenstemmers. Strijdpunt was de voorgenomen vervanging van het huidige normen- en handhavingstelsel dat tot doel heeft de bewoners tegen geluidsoverlast te beschermen. Sommige leden hadden geen vertrouwen in de belofte in het Aldersadvies dat vervanging alleen plaats vindt als is gebleken dat dit stelsel de bewoners een gelijkwaardige of betere bescherming biedt dan het bestaande stelsel. Dit zou na twee jaar praktijkproef met het nieuwe systeem moeten blijken. Er werd dus afscheid genomen van enkele leden. Hun plaatsten zijn inmiddels ingenomen door nieuwe leden die het Aldersadvies hebben omarmd. Als de Tweede Kamer de plannen goedkeurt is er de komende drie jaar nog werk genoeg. De Alderstafel ziet drie maal per jaar toe op de uitwerking en uitvoering van de gemaakte afspraken en de bewoners zijn daar, opnieuw via
de CROS en de VGP, bij betrokken. Wat het succes van de bewoners aan de Alderstafel kan verklaren? Eef Haverkort noemt drie punten. ‘Ten eerste moet je het samen doen, want alleen maak je niets klaar. Ten tweede moet je haalbare doelen stellen. Dus niet alleen klagen, maar ook zelf ideeën aandragen. En tot slot moet je verhaal goed zijn. Het is een complexe materie die je begrijpelijk moet kunnen vertellen.’ Dat de bewoners het als vrijwilligers tegen professionele onderhandelaars moesten opnemen bleek geen nadeel te zijn. ‘In de platforms zit een aantal mensen die over veel vrije tijd beschikken, dus in staat zijn om een grote dossierkennis op te bouwen. Dat gaf ons in de onderhandelingen vaak een voorsprong. Bewoners kijken sowieso al jaren vanuit een totaaloverzicht naar de problematiek, terwijl professionals vaak naar een deelgebied kijken. Maar zonder een gewiekste onderhandelaar waren we niet zo ver gekomen, en dat was Van Ojik zeker’, vindt hij. Jaap de Knegt Ondervindt uw dorp last van vlieghinder? Kijk dan op de website van de Vereniging Gezamenlijke Platforms: www.vgpplatforms.nl De vereniging staat open voor nieuwe leden. Voor achtergrondinformatie www.cros.nl
is een dergelijk succes voor burgerparticipatie niet eerder vertoond. Zeker niet op deze schaal.
H
oe ging dat in zijn werk? Dat vraag ik Eef Haverkort, vier jaar geleden bij de start van dit proces bestuurslid van de dorpsraad Zwanenburg-Halfweg. Hij is ook bestuurslid en woordvoerder van de Vereniging Gezamenlijke Platforms, kortweg VGP. De vereniging stelt zich ten doel de groei van Schiphol te begrenzen en de vlieghinder te verminderen. Bij die vereniging zijn op dit moment zesentwintig dorps- en wijkraden en vlieghinderplatforms aangesloten. Haverkort verwacht dat dit aantal nog zal groeien. Samen met de bewonersvertegenwoordigers van de Commissie Regionaal Overleg luchthaven Schiphol, de CROS, heeft de VGP anderhalf jaar namens de
bewoners onderhandeld met landelijke- en regionale overheden en de luchtvaartsector.
Platforms Eef Haverkort legt uit dat er al langer contacten waren tussen vlieghinderplatforms en leden van de Tweede Kamer. Aanvankelijk nam een delegatie van de CROS
…JE VERHAAL MOET GOED ZIJN… wel deel aan het overleg, maar een delegatie van uitsluitend bewonersvertegenwoordigers ontbrak. Van de CROS delegatie maakten wel bewonersvertegenwoordigers deel uit. De Tweede Kamerleden begrepen dat een
echte bewonersdelegatie voor een beter draagvlak kon zorgen. De ministers van Verkeer en Waterstaat en VROM namen deze gedachte over. Met instemming van de andere partijen werd een delegatie geformeerd waarvan zowel de bewonersvertegenwoordigers in de CROS als de bewonersplatforms deel uitmaakten. Delegatieleider en onderhandelaar namens de bewoners was Kees van Ojik, voormalig huisarts uit Zwanenburg. Door zijn jarenlange strijd voor de gezondheid van de bewoners in de Schipholregio is hij een onbetwiste autoriteit op dit onderwerp. Eef Haverkort wist de wijk- en dorpsraden en de vlieghinderplatforms met zijn schrijfwerk ‘bij elkaar te houden’.
Het advies van de Alderstafel De Alderstafel heeft aan minister Eurlings van Verkeer en Waterstaat op 1 oktober 2008 een advies uitgebracht. Alders beveelt aan om Schiphol tot en met 2020 te laten groeien tot maximaal 510.000 vluchten per jaar. Nu verwerkt Schiphol jaarlijks ongeveer 430.000 vluchten. De schatting is dat de marktvraag rond 2020 zal uitkomen op 580.000 vliegbewegingen. Binnen de huidige geluidsgrenzen kan dat niet. De vliegvelden Lelystad en Eindhoven zouden ongeveer 70.000 vluchten moeten opvangen. De tafel van Alders adviseert verder om een nieuw normen- en handhavingstelsel te introduceren. Dit bevat ondermeer wettelijk vastgelegde regels over de beschikbaarheid en het gebruik van starten landingsbanen en over vliegroutes. Bij voorkeur worden banen gebruikt die de minste overlast veroorzaken. Ook bepaalt het stelsel wettelijk vastgelegde grenzen aan het aantal vluchten dat op jaarbasis mag plaatsvinden. (Bron: Schipholland, januari 2009).
Gemeenten verzekeren vrijwilligers Sinds 1 januari van dit jaar biedt de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, de VNG lokale overheden de mogelijkheid om vrijwilligers te verzekeren. Een aantal gemeenten in Noord-Holland maakt hier inmiddels gebruik van. De verzekering geldt voor vrijwilligers zowel in georganiseerd als ongeorganiseerd verband en kost de vrijwilligers(organisaties) niets. Vrijwilligers die actief zijn voor dorpsraden en dorpshuizen vallen uiteraard ook binnen de regeling. De VNG constateert dat lang niet alle vrijwilligers (voldoende) verzekerd zijn. En als ze dat wel zijn, via hun gemeente of de organisatie waar zij werkzaam zijn, dan vaak met heel verschillende dekkingen. Daar is nu een einde aan gemaakt. De VNG biedt gemeenten een Vrijwilligers BasisPolis en een Vrijwilligers PlusPolis aan. De BasisPolis omvat: • Aansprakelijkheidsverzekering vrijwilliger • Ongevallen- en persoonlijke eigendommenverzekering vrijwilliger De PlusPolis omvat: • Aansprakelijkheidsverzekering rechtspersonen • Bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering voor rechtspersonen • Verkeersaansprakelijkheidsverzekering voor rechtspersonen • Rechtsbijstandverzekering voor vrijwilligers Als een gemeente deelneemt zijn alle actieve vrijwilligers in die gemeente verzekerd, zonder dat administratie van de vrijwilligers is vereist. Vrijwilligers kunnen de VNG verzekering niet zelf afsluiten, dat kan alleen de gemeente doen. Het gemeentefonds compenseert gemeenten hiervoor. Heeft uw gemeente uw organisatie nog niet benaderd over deze verzekering? Informeer dan zelf eens bij uw gemeente. En vergeet niet uw eventuele huidige verzekering op te zeggen. Uiteraard doet u dit pas nadat u bericht heeft ontvangen dat de nieuwe verzekering in werking is getreden.
3
Burgers brengen landschap in kaart
T
ijdens een bewonersbijeenkomst in dorpshuis De Klimop in Sint Maarten heeft een groep enthousiaste deelnemers zich aangemeld voor het proefproject Thuis in groen. In dit project toetsen bewoners de ECOVAST-methode. De bewoners inventariseren met deze in Engeland en Oostenrijk ontwikkelde methode wat zij belangrijk vinden aan het landschap in hun woonomgeving. Dit gebeurt tijdens twee zogenaamde schouwen, een in februari en een in mei. Met de methode verkennen zij de gelaagdheid van het landschap en stellen met elkaar vast wat de historische identiteit van de plek is. Dit doen zij met behulp van een landschapsmatrix, waarin verschillende lagen worden onderscheiden. Naast een historische en een ecologische laag zit er bijvoorbeeld ook een morfologische laag in, waarmee de vormen van het landschap kunnen worden bestudeerd. Ook de emotionele waarde wordt erin betrokken. Door de lagen met elkaar in verband te brengen worden karakteristieken van het landschap zichtbaar. De inzichten die daarmee worden opgedaan leveren inspiratie voor concrete vervolgactiviteiten.
Met de inzichten uit de methode Thuis in Groen kan de gemeente Harenkarspel een plan maken voor de inrichting van het groen rond de nieuw te bouwen wijk. Moet er een wandelpad komen, een park, een moerasstrook?
Op dit moment speelt er in Sint Maarten een dorpsvernieuwingsproces. Het hart van het dorp wordt opnieuw ingericht, voorzieningen worden aangepast en uitgebreid en er komen nieuwe woningen. Bij de herinrichting van het groen kunnen de uitkomsten van ECOVAST een rol spelen. Belangrijk is ook dat de ideeën bij de inwoners zelf vandaan komen. Afhankelijk van hun interesse kunnen bewoners het beheer op zich nemen.
Sint Maarten is een van de drie proefprojecten van Thuis in Groen die Nederland rijk is. De twee andere zijn in Friesland en Limburg. De resultaten zijn eind 2009 bekend. Het project is opgezet door Landschapsbeheer Nederland en de Landelijke Vereniging van Kleine Kernen. Het wordt financieel ondersteund door het ministerie van LNV en de Koninklijke Nederlandse Heidemaatschappij. Meer weten? E-mail naar jdeknegt@primo-nh.nl Jaap de Knegt
ECOVAST Landschap Noord-Holland en PRIMO nh begeleiden de uitvoering van het project. Zij hebben gezocht naar een dorp waar al een dorpsvernieuwingsproces aan de gang is. Dat proces is in Sint Maarten in gang gezet als vervolg op een dorpsvisie die de dorpsraad enkele jaren geleden heeft gemaakt. Daarbij hebben de bewoners vooral gekeken naar de bebouwde kom. Het landschap in en rond het dorp komt nu aan bod. Dorpsvisie en ECOVAST methode vullen elkaar aan. Als ECOVAST een succes blijkt te zijn zal het gebruik van deze methode in combinatie met een dorpsvisie zeker vaker worden toegepast. Want burgers vinden niet alleen hun dorp, maar ook de landschappelijke omgeving belangrijk.
Doe mee en win de wens van je buurt! Kan uw buurt of dorp wel wat pit gebruiken? Bijvoorbeeld door het opknappen van het dorpshuis? Wordt het echt tijd voor nieuwe speeltuinattributen? Vindt u het eeuwig zonde als de unieke geschiedenis van uw dorp verloren gaat, of wilt u de oude toneelvereniging nieuw leven inblazen?
Allemaal ideeën die passen binnen de twaalfde ronde van de wedstrijd Kern met Pit van de Koninklijke Nederlandsche Heidemaatschappij (KNHM). KNHM selecteert maximaal tweehonderd projecten. Als uw plan daar één van is en kan worden uitgevoerd tussen
Boffen wij even ‘Boffen wij even..Mijn dochter wil wel boodschappen voor me doen…Graag zelfs. Maar ik wil toch zo graag mezelf kunnen
redden. En dat kan nu weer’. Aan het woord is Aagje Govers (85) uit Stompetoren die in een busje zit op weg naar de Troef-
1 september 2009 en 31 augustus 2010, dan ontvangt uw organisatie € 1000. Inschrijven is mogelijk tot 1 mei 2009. Dat meedoen loont blijkt uit de vorige ronde. Maar liefst zeventien projecten in Noord-Hollandse dorpen, buurten of wijken ontvangen op 27 maart uit handen
van de jury een geldbedrag en een aanmoedigingsprijs, predicaat of trofee. Voor alle zeventien geldt bovendien de eretitel ‘Kern met Pit’.
markt in Grootschermer. Aagje Govers en Bep Schoufour (85) uit Driehuizen zijn de hoofdrolspelers in een promotiefilm dat op de website van het Noordhollands Dagblad heeft gestaan.
gebracht. Het project is een initiatief van de gemeenten Beemster, Schermer en Zeevang in het kader van het project De Verbinding en wordt uitgevoerd door Aangenaam/ WonenPlus. Op deze manier hopen zij er aan bij te dragen dat ouderen of mensen met een beperking niet geïsoleerd raken in de dorpen. Op 2 december 2008 werd de eerste rit gereden. Elke dinsdagochtend worden inwoners uit de gemeente Schermer die zich bij Aangenaam/WonenPlus hebben aangemeld, opgehaald en naar de supermarkt in Grootschermer gebracht. Op woensdagmiddag rijdt de BoodschappenBus in de gemeente Zeevang naar de super-
In december 2008 is de BoodschappenBus van start gegaan. De bus is bedoeld voor inwoners uit Beemster, Schermer en Zeevang, die hulp nodig hebben bij het doen van boodschappen. In elke gemeente is er één keer per week een rit. Als de passagiers dat wensen krijgen zij extra begeleiding van een vrijwilliger. Ze worden thuis opgehaald en naar een supermarkt in de buurt
Voor meer informatie: www.knhm.nl of tel. 026 44 55 146.
markt in Oosthuizen en op donderdagochtend worden inwoners uit de gemeente Beemster naar de supermarkt in Middenbeemster gereden. De chauffeurs en de begeleiders zijn geworven door Aangenaam/ WonenPlus. Tot 1 maart zijn de ritjes voor iedereen gratis. Daarna kost een ritje (uit en thuis) 1 euro voor mensen die geen abonnee zijn bij Aangenaam/WonenPlus. Meer info: www.aangenaamwonenplus.nl en klik door naar algemeen/boodschappenbus
4
D O R P E N K R A N T
handen gericht op zelfsturing. In diverse gemeenten in Nederland zijn goede ervaringen opgedaan met dorpsraden en wijkplatforms. Bovendien kunnen gemeenten door schaalvergroting professioneler en klantgerichter opereren.’ (persbericht van 13 januari 2009)
VERENIGING VAN N KLEINE KERNEN D NOORD-HOLLAND Voorzitter Trudy Steenbergen, e-mail: secretariaat secretariaat@vvkknh.nl www.vvkknh.nl
Taak dorpsraden bij fusiegemeenten A
an het begin van dit jaar hebben Gedeputeerde Staten van Noord-Holland een regionale visie vastgesteld op de bestuurlijke toekomst van West-Friesland. De provincie wil toe naar maximaal twee gemeenten voor het platteland en maximaal twee voor het verstedelijkte gebied van Hoorn tot Enkhuizen. Gedeputeerde Heller van Groen Links bespreekt deze visie met de gemeenten in de regio. In het persbericht hierover lees ik een belangwekkende passage die ik u niet wil onthouden.
‘GS zijn van mening dat schaalvergroting niet hoeft te leiden tot minder betrokkenheid van burgers bij hun gemeente. De politieke besluitvorming is en blijft openbaar toegankelijk; procedures verlopen in een grotere gemeente niet wezenlijk anders dan in een kleinere gemeente. De mate waarin burgers zich identificeren met hun kern of dorp verandert niet doordat deze onderdeel wordt van een grotere bestuurlijke eenheid. Integendeel, door als fusiegemeente een actief kernenbeleid te voeren en/of wijkgericht te werken, krijgen burgers nieuwe instrumenten in
Ruimtelijke Ordening, de nieuwe wet De nieuwe Wet ruimtelijke ordening is op 1 juli 2008 in werking getreden. Deze wet, kortweg Wro genaamd, gaat uit van de regel: ‘Decentraal wat kan, centraal wat moet’. Rijk, Provincies en Gemeenten worden door de nieuwe wet gedwongen duidelijker te zijn over de wijze waarop zij hun ruimtelijk beleid willen verwezenlijken. Ten opzichte van de vorige wet zijn er minder regels en kortere procedures. De gang van zaken rondom bestemmingsplannen is bijvoorbeeld aanzienlijk korter geworden, omdat er geen goedkeuring door de provincie meer vereist is. U kunt een brochure over de nieuwe wet downloaden of bestellen op www.postbus51.nl. Typ Wro in het zoekvenster en kijk bij Publicaties.
Er moet gefuseerd worden, volgens de provincie opdat gemeenten door schaalvergroting professioneler en klantgerichter kunnen opereren. Hierbij ziet de provincie nieuwe instrumenten gericht op zelfsturing als het grote voordeel voor de burgers. Na het lezen van bovenstaand stukje komen er zo maar een paar vragen bij mij op. Hoe ziet de gedeputeerde het functioneren van dorpsraden in Noord-Holland nu en in de toekomst? Komen er richtlijnen/ wetgeving van de provincie?
Het bestuur van de VvKkNH stelt uw mening op prijs. Reageer op de website www.vvkknh.nl
Gaat de provincie kernenbeleid bij fusiegemeenten stimuleren, gaat zij de dorpsraden actief ondersteunen? Heeft de gedeputeerde concrete
ideeën? Welke zijn dat dan? Duidelijk is wel, dat (fusie)gemeenten profijt hebben van het bestaan van dorpsraden. Immers, als een gemeente uit vele kernen bestaat is het gemeentebestuur gebaat bij één gesprekspartner. Het is dan prettig met een vertegenwoordiging uit de betreffende kern te kunnen spreken.
liggen de verhoudingen? Welke professionaliteit en inhoudelijke kennis wordt verwacht? Hoeveel tijd gaat er in zitten? Wordt de dorpsraad, naast Rijk, Provincie en Gemeente een nieuwe bestuurslaag of blijft het een groep goedwillende vrijwilligers, die een eigen invulling aan het dorpsraadwerk geeft?
Allemaal vragen Kom naar de Algemene ledenvergadering op 16 april 2009 om 19.30 uur. Dorpshuis de Nieuwe Haven in Abbekerk
Dorpsraadbesturen bestaan uit vrijwilligers. Bij hen kunnen, naast algemene ook persoonlijke belangen een rol spelen voor het kiezen van het lidmaatschap. De ontstaansgeschiedenis van dorpsraden is heel divers. Soms is een dorpsraad ontstaan uit een feestvereniging, soms uit onvrede met een gemeentebesluit. De vraag komt op of dorpsraden de rol willen/mogen accepteren, die de gedeputeerde ze toedicht en of ze die rol inhoudelijk kunnen waarmaken. Duidelijkheid moet eerst komen over welke onderwerpen gesproken gaat worden met het gemeentebestuur, wat zijn de verantwoordelijkheden, de bevoegdheden van beide partijen? Hoe
Ook moet er kritisch gekeken worden naar de organisatie van de dorpsraad. Wat is de rechtsvorm van de dorpsraad? Is het een (in)formele vereniging of een stichting? Zijn de bestuursleden democratisch gekozen, hoe is de samenstelling van het bestuur, is het een afspiegeling van de bevolking? Hoe groot is het draagvlak, waaruit bestaat dat draagvlak? Hoe professioneel werkt een dorpsraad? Is er een jaarplan, een begroting, wordt er verantwoording afgelegd, aan wie? Allemaal vragen, die iedere dorpsraad verschillend zal beantwoorden. Wat mij betreft zijn de opmerkingen van de gedeputeerde voor dit moment wat voorbarig, maar stemmen ze wel tot nadenken en tot discussie over de positie van dorpsraden nu en in de nabije toekomst. Trudy Steenbergen Voorzitter Vereniging van Kleine kernen in Noord-Holland
Kleine kernen in beweging Dorpsbewoners vinden de basisschool de belangrijkste voorziening om in stand te houden in kleine kernen. Spreiding van andere voorzieningen over het eigen dorp en de directe buurdorpen zien plattelanders niet als probleem. Dit zijn twee conclusies in het rapport ‘Kleine Kernen in Beweging’, dat in opdracht van Rabobank en de Landelijke Vereniging voor Kleine Kernen is uitgevoerd door BMC. De opdrachtgevers waren benieuwd naar knelpunten en oplossingen rond de beschikbaarheid van bancaire en andere voorzieningen in kleine kernen. Vooral oudere bewoners ervaren de terugloop van bancaire voorzieningen in de eigen kern als een probleem. De aanbeveling die de onderzoekers geven: zorg voor mobiliteit, vooral voor ouderen! Bewoners willen verder samen met gemeente, bedrijven en instellingen voorzieningen overeind houden. Zij benadrukken het belang van samenwerken van verschillende disciplines en het combineren van voorzieningen. Kleine kernen in beweging, uitgekomen in november 2008 is te vinden op de website van de LVKK: www.lvkk.nl
Ruimtelijke plannen op het scherm In de nieuwe wet is de verplichting opgenomen om plannen digitaal uitwisselbaar te maken. Deze verplichting treedt per 1 juli 2009 in werking. Nu al worden gemeenten aangespoord om te experimenteren met deze digitale uitwisseling van plannen. Tot 1 juli 2009 is de papieren versie nog het rechtsgeldige document. Een aanrader is de website waarop burgers, bedrijven en overheidsinstellingen ruimtelijke plannen kunnen raadplegen: www.ruimtelijkeplannen.nl. Voor de Noord-Hollandse burger geeft de structuurvisie zicht op de ruimtelijke ontwikkelingen die de provincie nastreeft: www.noord-holland.nl/structuurvisie
Dorpsraden Omdat er voor gemeenten het een en ander is veranderd hebben ook dorpsraden direct met de invoering van de Wro te maken. Dorpsraden kunnen bij hun gemeente informeren hoever de gemeente is met de structuurvisie, die zij op grond van de Wro moeten maken. Vraag het gemeentebestuur ook hoe het de dorpsraden wil betrekken bij het formuleren van nieuw beleid voor het stedelijk of het landelijke gebied. En hou in de gaten wanneer bestemmingsplannen of andere planologische besluitvorming ter visie worden gelegd. Zorg dat u erbij bent voordat er is besloten!
Toplocaties In heel Nederland zijn 166 dorps- en buurthuizen benoemd als ‘Toplocatie’. Zij kregen gezamenlijk vier miljoen euro van het Oranje Fonds. In Noord-Holland vielen vijf dorpshuizen in de prijzen: in Den Hoorn, Ilpendam, Abbekerk, Egmond-Binnen en Westzaan. De prijzen varieerden in omvang van 4.000 tot 50.000 euro. Het Oranje Fonds, het grootste nationale fonds op sociaal gebied, vroeg bestuurders van dorps-, gemeenschapsen buurthuizen om samen
Het dorpshuis van Ilpendam heeft geld gekregen voor zonnepanelen
met gebruikers tot een gemeenschappelijk idee te komen. Zo kreeg het dorpshuis van Abbekerk bijvoorbeeld een uitbreiding van de keuken.
Het dorpshuis van Ilpendam mocht zonnepanelen plaatsen en in Westzaan kon het dorpshuis eindelijk de inventaris en apparatuur vernieuwen.
PDNH 5
D O R P E N K R A N T
PDNH
Dorpshuizen mogelijk vrijgesteld van belasting
Voorzitter
Ger Praamstra, 0222 31 34 66
Secretaris
Gerard de Nooy, 0252 41 59 76 www.pdnh.nl
Ger Praamstra
Van de bestuurstafel
Het jaar 2009 zijn wij begonnen met het verzenden van een korte
vragenlijst naar de afdelingen welzijn van alle gemeenten in
Noord-Holland waar dorpshuizen zijn. De vragen gaan over de regelingen voor dorpshuizen. Is er een beleid? Zijn er subsidie-
verordeningen? Wat houden die in? En als er niets is geregeld:
waarom is dat zo? Deze vragenlijst is de start van een project.
Dorpshuizen hoeven binnenkort mogelijk geen belasting meer te betalen over inkomsten uit een erfenis of een gift. Staatssecretaris De Jager van Financiën onderzoekt namelijk of het mogelijk is om dorpshuizen te erkennen als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI). Met deze status van ‘goed doel’ wordt de belastingvrijstelling formeel geregeld. Het platform dorpshuizen.nl, waarin ook Noord-Holland vertegenwoordigd is, heeft jarenlang voor de ANBI-erkenning gestreden en daarover gesprekken gevoerd met Kamerleden in Den Haag.
Hoge Raad
Tot dusver weigert de belastingdienst dorpshuizen te zien als instellingen die ‘nut beogen’. Tot in de Hoge Raad is vastgesteld dat stichtingen die alleen een gebouw exploiteren, geen recht hebben op het nultarief bij legaten en schenkingen. Dorpshuizen vallen daardoor onder het hoogste belastingtarief van meer dan vijftig procent. Ook donateurs komen niet in aanmerking voor aftrek van de inkomstenbelasting.
Dorpsraden
Maar er gloort hoop. Er zijn dorpsraden en vergelijkbare organisaties als vereniging van dorpsbelangen
en dorpscommissies waarvan de Belastingdienst het aannemelijk acht dat deze het algemeen belang dienen. Zij maken dus al wel een kans op een ANBIbeschikking. Zij moeten daarvoor aan een aantal voorwaarden voldoen. Uit de statuten moet bijvoorbeeld blijken dat een batig saldo na opheffing ten deelt valt aan een goed doel. Ook moet de vereniging of stichting een actueel beleidsplan hebben. Een compleet overzicht van de voorwaarden vindt u op www.belastingdienst.nl. (Bron: Doarpswurk, Friesland)
Zoals u misschien weet heeft het PDNH van de provincie NoordHolland een subsidie ontvangen om dorpshuizenbeleid bij gemeenten op de kaart te zetten. Dat dit nodig is zullen velen van u uit eigen ervaring kunnen beamen. De jaarvergadering 2009 zal worden gehouden op dinsdag 12 mei. Misschien kunt u deze datum vast in uw agenda zetten. Op deze bijeenkomst is er, na het zakelijke gedeelte, ook aandacht voor gemeentelijk dorpshuizenbeleid. Wij presenteren u de uitslag van het onderzoek. En wij leggen u een concept voor van de voorwaarden waar een goed gemeentelijk dorpshuizenbeleid volgens ons aan moet voldoen. Op interactieve wijze krijgt u vervolgens de gelegenheid daar uw mening over te geven. Ook aanvullingen zijn welkom. Met de uitkomsten van 12 mei beleggen wij later in het jaar een bijeenkomst met de gemeenten. Wij confronteren ze met uw en onze wensen en proberen er draagvlak voor te vinden. Het sluitstuk van het proces wordt een brochure met daarin een blauwdruk voor gemeentelijk dorpshuizenbeleid.
Bestuur zoekt aanvulling Het bestuur van het PDNH bestaat uit drie leden. We hebben een voorzitter, een secretaris en een penningmeester. Dat is op zich voldoende, maar met het oog op de continuïteit willen we graag uitbreiden. We zoeken leden zonder portefeuille die zich al doende willen inwerken. We denken aan mensen die als bestuurslid van een dorpshuis ervaring met het onderwerp hebben opgedaan. Het bestuur vergadert zes maal per jaar op dinsdagavond. Die vergaderingen vinden plaats bij aangesloten dorpshuizen door de hele provincie. Zo houdt het bestuur contact met de leden. De jaarvergadering is in het voorjaar. Wilt u zich aanmelden of heeft u behoefte aan meer informatie? Voorzitter Ger Praamstra is telefonisch te bereiken op 0222 313 468.
Een website voor dorpshuizen Veertien aangesloten dorpshuizen hebben de afgelopen jaren een website van het PDNH in gebruik genomen. Het gaat om een herkenbaar ontwerp dat aan de eigen situatie kan worden aangepast. Achter de schermen maakt een content managementsysteem het u eenvoudig om informatie toe te voegen en te wijzigen. Zo kunt u makkelijk zelf activiteiten aankondigen en nieuws plaatsen. Kijk voor een voorbeeld eens op www.dorpshuis-hippolytushoef.nl of op www.dorpshuis-venhuizen.nl. Voor dorpshuizen die bij het PDNH zijn aangesloten is het nog steeds mogelijk om een dergelijke website te bestellen. Dat is niet langer kosteloos, zoals voorheen, maar wel tegen een bijzonder voordelig tarief. Geïnteresseerden vinden meer informatie op www.pdnh.nl. Het bestuur van het PDNH hoopt u dit jaar te ontmoeten op de jaarvergadering of bij een andere gelegenheid. Met vriendelijke groet, namens het bestuur, Ger Praamstra
Nieuwe Uitvoeringsregeling multifunctionele le accommodaties De provincie lanceert een nieuwe subsidiemogelijkheid voor multifunctionele accommodaties. Deze regeling vervangt de oude deelverordeningen ‘Wijksteunpunten Breed 2007’ en ‘Dorpswinkels NH 2007’. Onder voorbehoud dat Gedeputeerde Staten de nieuwe regeling goedkeurt gaat deze regeling in 2009 van start. Voor elke multifunctionele accommodatie kan in totaal maximaal € 300.000,- subsidie
worden aangevraagd voor drie verschillende onderdelen. 1) Het verrichten van een haalbaarheidsonderzoek. Hiervoor is maximaal € 40.000,- subsidie mogelijk. 2) Het opstellen van een bedrijfsplan. Hiervoor is maximaal € 10.000,- subsidie mogelijk. 3) De overige activiteiten uit het bedrijfsplan die leiden tot de totstandkoming van de multifunctionele accommodatie. Hierbij valt te denken aan communicatie, opleiding en training
van personeel, inrichting, bouw of verbouw van de multifunctionele accommodatie. Voor deze laatste stap is maximaal € 250.000,subsidie mogelijk. Potentiële gebruikers van de subsidieregeling zijn wijksteunpunten, multifunctionele accommodaties, dorpshuizen en dorpsservicepunten. Meer informatie over de regeling vindt u op www.noordholland.nl bij Subsidieloket.
Subsidie voor dorpshuizen De huidige subsidieregeling groot onderhoud voor dorpshuizen is zijn laatste jaar ingegaan. Dorpshuizen in woonkernen tot 15.000 inwoners in Noord-Holland kunnen er in de periode 20062010 één keer gebruik van maken. Dit is dus de laatste kans voor dorpshuizen met achterstallig groot onderhoud om een beroep op deze subsidieregeling van de provincie te doen. Uw bestuur kan bij een aanvraag kosteloos een beroep op begeleiding doen. Meer informatie bij PRIMO nh, Jaap de Knegt, jdeknegt@primo-nh.nl, of bel 0299 418 700.
Dorpshuis Landsmeer
6
D O R P E N K R A N T
Award for Young People Opmeer
Schermerhorn heeft zijn markt terug
D
orpsraad Schermerhorn is erin geslaagd om een echte weekmarkt te organiseren in het centrum van het dorp. Sinds september 2008 kunnen de inwoners iedere zaterdagochtend terecht bij vijftien kramen waar marktlui onder andere brood en banket, groente en fruit, vis, kleding, bloemen en planten verkopen. Schermerhorners kunnen weer boodschappen doen in de eigen dorpskern en een bezoekje aan de markt is goed voor de sociale contacten.
Het jongerenproject International Award for Young People in Opmeer heeft een wereldwijde erkenning gekregen in de vorm van een geldprijs van € 10.000,-. De prijs is toegekend door een internationale jury van the International Award en wordt verdeeld over drie jaar. Op dinsdag 10 februari heeft Wim van der Laan, directeur International Award Nederland, de cheque overhandigd aan wethouder E. Deutekom-Muntjewerff in het gemeentehuis van Opmeer.
D
e international Award for Young People is een programma waarbij jongeren zich gedurende een half tot anderhalf jaar kunnen ontwikkelen in sport, vrijwilligerswerk of hun eigen talenten kunnen ontplooien. Ook kunnen ze op een spannende expeditie naar bijvoorbeeld de Ardennen, Zweden of Ierland. Het programma is bedoeld voor jongeren tussen de 14 en 24 jaar. De gemeente Opmeer heeft in de afgelopen drie jaar veel geïnvesteerd in de implementatie van het International Award Programma. En met succes. Inmiddels hebben 72 jongeren deelgenomen aan dit project. Dit heeft 22 vrijwilligers voor het jongerenwerk in Opmeer
opgeleverd. Inmiddels is er een samenwerkingsverband ontstaan tussen de gemeente Opmeer, politie, het jeugd en jongerenwerk, het beveiligingsbedrijf Regio Control en PRIMO nh.
Ontstaan The International Award for Young People is, op initiatief van Prins Philip, in 1956 in Engeland begonnen als the Duke of Edinburgh’s Award. In de tachtiger jaren is het programma onder de huidige naam geëxporteerd naar het buitenland. Inmiddels wordt het toegepast in meer dan honderd landen en nemen jaarlijks 30.000 jongeren deel. In Nederland wordt het programma sinds 1991 uitgevoerd. De stichting
Extra geld voor vitaliteit platteland De ministeries van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en Economische Zaken hebben onlangs tien miljoen euro extra ter beschikking gesteld. Dit bedrag wordt toegevoegd aan het Investeringsbudget Landelijk Gebied (ILG) en is specifiek bedoeld voor projecten die de sociaale-conomische vitaliteit van het landelijk gebied versterken. Voor Noord-Holland betekent dit een extra bedrag van 8,3 ton voor dit doel. Het ILG is voor overheden, ondernemers en maatschappelijke organisaties. Initiatiefnemers van projecten kunnen tot en met mei 2009 terecht bij het ILG-gebiedsbureau in de eigen regio voor een eerste screening of advies om het voorstel te laten voldoen aan alle criteria. In september stellen de gebiedscommissies voor hun regio een lijst op met projecten die passen in het regioprogramma. Alle zeven regio’s sturen vervolgens hun voordrachten naar Gedeputeerde Staten met een advies. Eind 2009 besluit GS welke projecten hun subsidieaanvraag ook daadwerkelijk kunnen indienen.
kreeg in 1995 de naam “The International Award for Young People, The Netherlands”. In de afgelopen vijftig jaar werd het programma voortdurend aangepast aan de eisen van de tijd en de wensen van de jongeren. PRIMO nh ziet het als haar taak om in de provincie NoordHolland de Award-initiatieven te stimuleren en te ondersteunen. Zij werkt hiervoor samen met het landelijk bureau en met de verschillende andere provinciale instituten. Voor meer informatie over het project kunt u terecht bij Winny Veldhuijzen, wveldhuijzen@primo-nh.nl. Winny Veldhuijzen
‘Het idee voor een markt is geboren via een buurpraatje.’ Piet Tensen, gepensioneerd akkerbouwer en lid van Dorpsraad Schermerhorn, hoorde dorpsgenoten zeggen dat er zo weinig te beleven viel in het dorp. ‘Iemand haalde een herinnering op aan de markt van vroeger. Of zoiets niet terug kon komen?’. Dorpsraad Schermerhorn ging op zoek naar geïnteresseerde marktkooplui en peilde de belangstelling bij ondernemers uit eigen dorp en omgeving. Ook organiseerde zij een ploeg vrijwilligers die allerlei handen spandiensten verrichten. Verder vroeg de dorpsraad de medewerking van gemeente Schermer voor de nodige vergunningen. ‘Eerlijk is eerlijk: we hebben van de gemeente alle mogelijke medewerking gekregen, ze vinden het een geweldig initiatief. De marktkooplui betalen het eerste jaar alleen de huur van de marktkraam, geen stageld. En de gemeente betaalt voorlopig ook het stroomverbruik.’ Ook het plaatselijke café doet mee. Elke zaterdag zet de horeca-ondernemer naast de marktkramen een tent met tafeltjes en stoelen neer, waar bezoekers van de markt terecht kunnen voor een versnapering. ‘Dit is een service aan het dorp’, zegt Tensen. De dorpsraad is voorzichtig tevreden met het aantal bezoekers. Schermerhorn en directe omgeving telt circa 1300 bewoners. In zes maanden tijd heeft zo’n 25% van de inwoners de weg naar de zaterdagmarkt gevonden. Publiciteit blijft een punt van aandacht. ‘Binnenkort nodigen we alle marktmensen uit in het café om dit experiment te evalueren. We hopen dat daar voorstellen uitkomen om de markt nog beter te laten lopen.’ Dorpsraad Schermerhorn wil graag vanuit andere dorpen die een markt organiseren tips ontvangen. Contactadres: secretaris dorpsraad gm.imming@quicknet.nl Anita Blijdorp
Gebiedsbureau’s ILG en contactgegevens 1. Texel telefoon: 2. Kop van Noord-Holland telefoon: 3. West-Friesland telefoon: 4. Noord-Kennemerland telefoon: 5. Laag Holland telefoon: 6. Zuid-West/Rijnland telefoon: 7. Amstel, Gooi en Vechtstreek telefoon:
0226 41 24 88 0226 41 24 88 0228 51 01 17 023 514 39 12 0299 48 01 51 023 514 35 18 023 514 39 28
e-mail: e-mail: e-mail: e-mail: e-mail: e-mail: e-mail:
drostm@noord-holland.nl drostm@noord-holland.nl p.kusters@recreatieschapwestfriesland.nl dekkerc@noord-holland.nl gea.smit@laagholland.nl duchesnew@noord-holland.nl kortb@noord-holland.nl
7
D O R P E N K R A N T
Steeds minder mensen zijn lid van een de kerk. Het gevolg is dat de kosten voor het onderhoud van het gebouw op steeds minder schouders rusten. Noodzakelijke reparaties worden uitgesteld of blijven achterwege. Bovendien slinkt het aantal gebouwen dat nodig is om diensten in te houden. Zo is er onlangs in protestantse kring een fusie geweest. De hervormde, gereformeerde en lutherse kerken zijn weer één geworden. Tel daar nog eens bij op dat subsidies voor de restauratie van monumenten sterk zijn gekrompen en het wordt duidelijk dat het instandhouden van monumentale kerken een steeds groter probleem is. Veel kerken zijn in hun voortbestaan bedreigd.
Bereik Bereikkb h id baarheid postdiensten Moet u verder reizen dan vijf kilometer naar een postvestiging of brievenbus? Zijn er knelpunten rond toegankelijkheid of bereikbaarheid van brievenbussen of postvestigingen in uw kern? TNT Post en de Landelijke Vereniging van Kleine Kernen (LVKK) vragen hierover melding te doen. Het beleid van TNT Post is erop gericht om haar huidige aanwezigheid in kleine kernen en afgelegen wijken te handhaven. TNT Post wil via samenwerking met lokale winkeliers of waar mogelijk via deelname aan initiatieven als dorpsservicewinkels en biblioservicebussen haar dienstverlening op peil houden. Het resultaat van het beleid is dat 99,6% van de inwoners in woonplaatsen met minder dan 5000 inwoners een postvestiging met het volledige assortiment voor consumenten vindt binnen vijf kilometer. TNT Post wil graag via dorpsorganisaties horen over eventuele knelpunten. Aanspreekpunt is Directeur Retail van TNT Post, Postbus 30250, 2500 GG Den Haag. Telefoon: 070 3342748 of via e-mail: retail@tntpost.nl. De LVKK vraagt ook melding te maken van een gesignaleerd knelpunt en eventuele oplossing via www.lvkk.nl.
Oude kerken, nieuwe functies e Stichting Oude Hollandse Kerken probeert daar iets aan te doen. Emotie Deze organisatie is actief in Noord- en Zuid-Holland. Jaap van der Jaap van der Veen: ’wat wij merken is dat de mensen in het dorp vaak Veen is vice-voorzitter van de stichting. niet weten wat zij met de kerk aan moeten. De kosten lopen alsmaar ‘In Noord-Holland hebben wij negen kerken in eigendom. Bijna alle- op. Uiteindelijk wordt de kerk een baksteen om hun hals. Maar het is maal op het platteland. Wij hebben ervaring in het exploiteren en beheren ook een emotionele kwestie. Je hoort de mensen zeggen dat ze in dat van kerkgebouwen die een niet-religieuze functie krijgen.’ Een kerk- mooie kerkje gedoopt zijn of dat de uitvaartdienst van hun ouders er bestuur dat met restauratie en herbestemming te maken krijgt heeft vaak is gehouden. Dat maakt het lastig om rationeel om te gaan met een onvoldoende kennis van de materie. Het is tenslotte geen dagelijkse kost gebouw dat bijna niet meer te exploiteren is. en bestuursleden zijn altijd vrijwilligers. Jaap van der Veen: ‘als mensen Onze stichting is er dan ook voor om bij nieuwe bestemmingen verbij ons aankloppen dan zoeken we eerst naar een nieuwe der te kijken dan functies die in het verlengde ligbestemming met een dekkende exploitatie. Is daar gen van de religie. Waarom zou er niet een archiDe Zuidervermaning in Westzaan is een voormalige Doopsgezinde zicht op dan zijn wij bereid het gebouw over te nemen tectenbureau of een restaurant in een kerk mogen? schuilkerk. Het houten kerkje stamt voor het symbolische bedrag van 1 euro. We benoeJe moet zo’n kerk niet langer zien als een godsuit 1731. De naam ‘vermaning’ men vervolgens een plaatselijke commissie. Zo zijn huis maar als een monumentaal gebouw dat behoudt verband met de godsdienstonder andere kerken in Beets, Jisp, Oosthuizen en waard dient te blijven. Het is architectonisch oefening van de doopsgezinden. Volgens dit geloof moet de doop Westzaan in eigendom gekomen van de stichting.’ waardevol erfgoed.’ Luc Overman
D
een bewuste keuze zijn. Tijdens de reformatie zijn de doopsgezinden vervolgd. Men kwam in het geheim in een schuur of woning bijeen, alwaar de zondaars werden ‘vermaand’. Tegenwoordig is de kerk een populaire trouwlocatie.
Voor meer informatie kunt u zich wenden tot de Stichting Oude Hollandse Kerken www.sohk.nl. Contactpersoon: Jaap van der Veen. Telefoon 023 - 530 74 22 jaapvanderveen@cultureelerfgoednh.nl
8
D O R P E N K R A N T
Waarland bouwt zelf Er komt langzamerhand meer ruimte voor burgers om het bouwen van een nieuw huis in eigen beheer te nemen. Een van die manieren is het Collectief Particulier Opdrachtgeverschap, kortweg CPO. Dit houdt in dat een groep particulieren voor eigen gebruik woningen laat bouwen.
I
n Noord-Holland zijn voorbeelden van CPO-projecten. Een daarvan bevindt zich in Waarland, gemeente Harenkarspel. Marja Wever is een van de deelnemers en voorzitter van de vereniging Waarland Bouwt Zelf. Zij legt uit wat er aan vooraf ging. ‘We zijn als vereniging in oktober 2005 opgericht. Maar we zijn er als bewoners al langer mee bezig. Eerst zijn we naar Bladel in NoordBrabant geweest, waar ze al een project hadden afgerond. Daar werden we enthousiast van.’
Over de huidige situatie meldt Marja Wever: ‘We hebben nu 24 leden. We zijn al heel ver. We hebben er een architect bij, bureau Min uit Bergen. Het gaat om verschillende typen huizen. Ze zullen straks tussen de 120.000 en 150.000 euro gaan kosten. Dat is een stuk minder dan vergelijkbare woningen via een projectontwikkelaar. Je leert er veel van. Ook dat alles veel langer duurt dan je zou willen. We hebben maandelijks overleg met de gemeente. Dat gaat heel goed’, aldus Marja Wever.
Hoewel de meeste projecten die al gerealiseerd zijn zich in steden bevinden, biedt CPO goede kansen op het platteland. Projecten op het platteland die nu lopen: Akersloot, gemeente Castricum, De Vrijegeest, 22 starterswoningen in een hofje | Waarland, gemeente Harenkarspel, 25 nieuwe woningen voor kopersvereniging Waarland bouwt zelf | ’t Veld, gemeente Niedorp, 25 nieuwe woningen voor kopersvereniging Het Veld-Noord | Oosterend, gemeente Texel, 15 woningen voor werkgroep Bouwen door en voor Texelaars | Oudeschild, gemeente Texel, 15 woningen | Zuidoostbeemster, gemeente Beemster, 10 woningen www.deregie.nl | www.sev-realisatie.nl/uploads/file/CPO
Op initiatief van de PvdA wordt er gekeken of er ook in andere kernen van Harenkarspel mogelijkheden zijn voor een dergelijk project. Belangstelling is er zeker, zo blijkt uit de enorme opkomst bij een onlangs gehouden presentatie. Via een CPO-project kunnen woonwensen gerealiseerd worden die niet alledaags zijn, zoals atelierwoningen of woningen met aanpassingen voor zorg. Bovendien kunnen de kosten voor allerlei tussenschakels worden gedrukt zodat de prijs van de nieuwe woning lager ligt dat bij een commerciële bouwer. De provincie wil het collectief particulier opdrachtgeverschap stimuleren. ‘Haarlem’ wil toe naar een situatie dat particulieren in groepsverband aan de slag gaan en daarbij geen projectontwikkelaar nodig hebben. Samenwerking met een woningcorporatie wordt wel aangemoedigd, omdat zo’n partij een deel van het risico kan dragen. Daarnaast verwacht de provincie dat CPO kansen biedt voor specifieke doelgroepen. Ook verwacht de provincie dat dit soort projecten de doorstroming bevordert, omdat het voor starters of mensen met een zorgvraag de kans biedt op een koopwoning. Het huidige woningaanbod is vaak te eenzijdig en sluit niet goed aan op de vraag.
Bouwen met burgers Noord-Holland heeft een eigen versie uitgebracht van een landelijk handboek over CPO-projecten: Bouwen met burgers. Dit naslagwerk is gemaakt door de Stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting (SEV) die al jaren ervaring heeft met het stimuleren van CPO-projecten. Het Amsterdamse bureau De Regie bv verzorgt begeleiding in CPO projecten. Het bureau heeft meegeschreven aan het handboek. Uit een landelijke potje van acht miljoen om initiatieven te stimuleren heeft Noord-Holland ruim een miljoen gekregen. Sinds november 2008 is er een deelverordening van kracht. Initiatiefnemers van een CPO-project kunnen tot 1 mei 2010 een aanvraag indienen voor een subsidie. Die subsidie is bedoeld om kosten in de planfase te subsidiëren, bijvoorbeeld om een deskundige in te schakelen. Het is voor de gemiddelde burger immers geen dagelijkse kost om een eigen huis te laten bouwen. Luc Overman
COLOFON DORPENKRANT
Luc Overman
Anita Blijdorp
Jaap de Knegt
Uitgever PRIMO nh www.primo-nh.nl
Redactie Anita Blijdorp Jaap de Knegt
Eindredactie Luc Overman
Nieuws platform dorpshuizen Ger Praamstra
Nieuws VvKkNH 108 mensen hebben de moeite genomen te reageren. Dat is ongeveer twintig procent van het aantal verzendadressen. Voor een lezersonderzoek geldt dit als een hoge respons. De besturen van dorpsraden en dorpshuizen hebben goed gereageerd. Meer dan de helft van de respons kwam bij hen vandaan. Bijna veertig procent zegt de krant altijd te lezen. Een even groot percentage geeft aan een regelmatige lezer te zijn.
Steuntje in de rug De Dorpenkrant is ontstaan als opvolger van nieuwsbrieven voor dorpsraden en dorpshuizen. In het begin was het zoeken naar een goede bladformule. Hoe gevarieerd moet het zijn? Komen de lezers aan hun trekken? We gaan met de krant de derde jaargang in. Reden voor de redactie om de opinie van de lezer te peilen. Met de vorige krant is een vragenlijst meegestuurd.
Veel artikelen bevatten aan het eind een verwijzing naar een website, waarop meer informatie te vinden is. De helft van de lezers heeft daar meermalen gebruik van gemaakt. Een kwart heeft dit nog nooit gedaan.
‘RUIM EEN DERDE GEEFT DE KRANT DOOR’ De redactie probeert elk nummer gevarieerd te maken in de hoop dat men ook iets meepikt dat buiten het eigen vakgebied ligt. Dat lijkt redelijk te lukken. Bijna een kwart van alle lezers spit de hele krant door. Iets meer dan de helft neemt kennis van artikelen buiten het eigen vakgebied. Sommige mensen uit Zuid-Kennemerland en Waterland missen artikelen uit hun eigen regio. Anderen geven aan dat er verhoudingsgewijs meer informatie van boven het Noordzeekanaal in staat. Er konden ook rapportcijfers worden gegeven over een zestal aspecten. Drie aspecten beloont
Trudy Steenbergen groepen is verdeeld. Tot ons vreugde blijkt de krant onder een grotere groep te circuleren dan degene naar wie hij opgestuurd wordt. Ruim een derde geeft de krant door aan een collega en een kwart zet de krant op een toegankelijke plek zoals een leestafel of een informatierek. Een vijfde van de lezers bewaart hem zelf.
In de categorie losse opmerkingen valt op dat de krant vooral door besturen van dorpsraden en dorpshuizen goed gelezen wordt. Wat overweegt is de waardering voor de nuttige informatie. Een van de lezers vindt de krant een ‘steuntje in de rug’. Dat nemen we graag over. Wij beschouwen de uitslag als een steuntje in de rug. u met een dikke acht. Dat is het informatiegehalte, de leesbaarheid en de vormgeving. Wat ruim voldoende scoort zijn de aspecten ‘blikverruimend’ en ‘relevant voor het werk’. Op het punt van
de relevantie van het werk zegt ongeveer een kwart dit matig te vinden. Als we nader kijken wie tot dit oordeel komt zien we dat dit over geheel verschillende lezers-
Alle uitslagen van het onderzoek zijn te vinden op de website van PRIMO-nh. Ga naar www.primo-nh.nl/ dossiers/dorpen en platteland De redactie
Foto’s Ruud Imming Jaap de Knegt Marco Okhuizen, HH Luc Overman Loek Spaans Wil Spanjer
Redactieadres PRIMO nh, Postbus 106, 1440 AC Purmerend, Tel: 0299 418 700 loverman@primo-nh.nl
Bezoekadres PRIMO nh, Emmakade 4, 1441 ET Purmerend
Vormgeving Studio Stevens, De Rijp
Oplage 2000 exemplaren
Copyright Overname of nadrukken van artikelen, of van delen daarvan, is uitsluitend toegestaan na overleg met en toestemming van de redactie en altijd met bronvermelding.