magazine Wmo en Wonen 1 k e n niscentrum wmo en wonen in noord- h o l l a n d
nummer
juni 2010
4 5 6 7 8
Vanaf het schooljaar 2011-2012 is de maatschappelijke stage verplicht voor alle leerlingen van vmbo, havo en vwo. Landelijk is 99% van de scholen nu al bezig met die stages. Ook in Noord-Holland doen jongeren, gemeenten, stagemakelaars en stageaanbieders volop ervaring op. Een paar voorbeelden.
p agina Beleid en praktijk: Wmo-beleidskompas
pagina Woonservicegebieden: Wijken met extra’s
pagina Welzijn, Wonen en PRIMO nh
pagina Praktijken: Bridge voor actief leven
Helpdesk
pagina Kenniscentrum Wmo en Wonen
Jongeren doen goed werk Tijdens een maatschappelijke stage (MaS) doen leerlingen uit het voortgezet onderwijs vrijwilligerswerk bij een non-profit organisatie. Ze maken op die manier kennis met de maatschappij en dragen daar zelf hun steentje aan bij. ‘Een beroepsstage doe je voor jezelf, een maatschappelijke stage voor een ander’, zei een leerling na afloop. Uit onderzoek van het ministerie van Onderwijs blijkt dat de meeste scholieren positief zijn over deze vorm van vrijwilligerswerk in schooltijd.
Meer dan 70 procent van de ondervraagde jongeren vindt de stage leerzaam en zinvol. Ruim tweederde is ook positief over de begeleiding. Alleen is het vinden van informatie over stageplekken nog niet altijd even makkelijk en zijn de meeste stages nu nog in de zorg. Online vacaturebank De stagemakelaar, aangesteld door de gemeente, is een belangrijke informatiebron om te weten te komen welke stagemogelijkmagazine wmo en wonen
1
heden er zijn. De makelaar brengt organisaties (stagebieders), scholen en leerlingen samen. In veel gemeenten vervult het plaat• Leerlingen ervaren hoe leuk het is om iets voor een ander te doen selijke steunpunt vrijwilligerswerk of de vrij• Leerlingen zijn de vrijwilligers van de toekomst willigerscentrale die rol. Dat gebeurt steeds • Maatschappelijke stage geeft vrijwilligerswerk een nieuw imago vaker met hulp van internet. Zo vierde de • Jongeren brengen enthousiasme in, frisse blik en kennis van ict Vrijwilligerscentrale West-Friesland in april • Vrijwilligersorganisaties doen ervaring op met nieuwe groep vrijwilligers de officiële opening van de vacaturebank maatschappelijke stage. Op de digitale vacaturebank zijn alle maatschappelijke stages in de regio te vinden. Organisaties kunnen er rechtstreeks een vacature plaatsen. Ook zet de site een showen van de kleding tijdens een modeshow. Het geheim van het aantal afgeronde stages in de spotlights. Vwo-leerlingen Diede en succes is volgens stagecoördinator Rood van de Praktijkschool dat Elise trokken bijvoorbeeld tijdens hun stageweek als troubadours de stage afwisselend is en ongedwongen, de leerlingen een goede langs zes verschillende woonzorgcentra en zongen ballades en voorbereiding krijgen en tijdens de stage goed worden begeleid. musicalliedjes voor de bewoners. Woningbedrijf doet mee Voor Woningbedrijf Velsen is de maatschappelijke stage nog een vrij nieuw fenomeen. De eerste stage is kortgeleden afgerond. Het initiatief voor de stage lag bij de Stichting Welzijn Velsen, werkgever van Maatschappelijke stage stagemakelaar Nicole Sheridan. “We hadden al contacten binnen de in en rond de kerk woningbouwvereniging en zijn zelf op ze afgestapt of ze interesse hadden.” Zowel Woningbedrijf Velsen als de stagiair kijken positief terug op de stageweek. “Leuk en afwisselend”, oordeelde de stagiair. Hij liep onder andere mee met de opzichter die de op te leveren woningen controleert, nam een kijkje bij de afdeling woondiensten en draaide mee op de ict-afdeling. Door de leerling verschillende Maatschappelijke stage Project Kerk onderdelen van het Woningbedrijf te laten zien, wil de organisatie kans voor kerk en jongeren en Stage, een brug naar de aantonen dat ze niet zo stoffig is als misschien wordt gedacht. samenleving Dat lijkt met de eerste stage alvast goed gelukt. Vandaar dat komende zomer een nieuwe reeks stages van start gaat.
Het nut van maatschappelijke stage
KERK EN STAGE
Kerken hebben - als één van de grootste vrijwilligersorganisaties in Nederland - een enorm gevarieerd aanbod aan vrijwilligerswerk. Deze diversiteit aan werkzaamheden is belangrijk voor leerlingen. Uit evaluaties van maatschappelijke stages (MaS) komt naar voren dat het voor de leerlingen belangrijk is om een keuze te hebben binnen de organisatie die hun interesse heeft. De kerk is dus een heel geschikte stageplaats voor leerlingen.
Toch vinden maatschappelijke stages nog maar weinig binnen de kerken plaats. En dat is een gemiste kans! Daarom heeft de Oecumenische Stichting voor Maatschappelijk Activeringswerk in Noord-Holland (OSMA) het initiatief genomen om vrijwilligersgroepen in en rond de kerken, die lid zijn van de Provinciale Raad van Kerken in Noord-Holland,
De voordelen van MaS op een rijtje: • Frisse ideeën van leerlingen kunnen uw kerk
te stimuleren stageplekken voor de maatschappelijke stage te creëren.
Die stageplekken zijn belangrijk voor de jongeren: ze ervaren tijdens de maatschappelijke stage hoe leuk het is om iets voor een ander te doen. Maar ook voor uw kerk of organisatie in of rond de kerk kan de maatschappelijke stagiair veel betekenen. De jongeren kunnen u helpen bij het uitvoeren van klussen waar uw eigen medewerkers niet aan toekomen, ze kunnen (nieuwe) ideeën uitvoeren of een handje helpen daar waar nodig. Daarnaast brengen jongeren hun aanstekelijke enthousiasme in, hun creativiteit en hun kennis van ICT. En bedenk, investeren in maatschappelijke stage levert u - nu en in de toekomst - enthousiaste vrijwilligers op!
doordat jongeren zich serieus genomen voelen en vertrouwen krijgen in het omgaan met mensen.
vernieuwend(er) en aantrekkelijk(er) maken.
• Jongeren krijgen inzicht in het vele vrijwilligerswerk dat
extra menskracht.
• Jongeren zien op welke wijze de kerk bijdraagt aan
• Uitvoering van lang gewenste activiteiten door • Het bereik onder jongeren voor kerkelijke organisaties kan toenemen. • De saamhorigheid in en rondom de kerk kan groeien
Leerlingen zijn de vrijwilligers van de toekomst
in de kerk gebeurt en de tijd die mensen er in steken. de samenleving door inzet voor bijvoorbeeld bezoekwerk, diaconie, Vastenactie, Solidaridad en andere charitatieve acties.
Deze Kerk en Stagekrant is onderdeel van het project Kerk en Stage. Dit project wil de bekendheid met maatschappelijke stage onder de kerkelijke organisaties vergroten en het creëren van stageplekken stimuleren. Kerk en Stage is een initiatief van de Oecumenische Stichting voor Maatschappelijk Activeringswerk (OSMA). OSMA is een werkgroep van de provinciale Raad van Kerken in NoordHolland. Het project loopt van 2009 tot april 2011. Het project Kerk en Stage is bedoeld voor vrijwilligersgroepen in en rond de kerken, kerkelijk werkers, predikanten, pastores en vrijwillig kader van de Rooms-Katholieke Kerk (RK), de Protestantse Kerken in Nederland (PKN), de Oud-Katholieke Kerk, Doopsgezinde gemeenten, de Remonstrantse Broederschap gemeenten, de Evangelische Broedergemeente, het Leger des Heils en anderen.
ER IS MEER MOGELIJK DAN JE DENKT!
WWW.KERKENSTAGE.NL
Naar de kerk Het aantal organisaties dat zich aanbiedt voor een maatschappelijke stage, groeit. De jongeren kunnen nuttig werk voor hen doen en de stage is een goede manier om in contact te komen met deze vrijwilligers van de toekomst. In Noord-Holland initieerde de provinciale raad van protestantse kerken het project ‘Kerk en stage’ om kerken in de regio te stimuleren nieuwe en interessante stageplekken te creëren. Met resultaat. Steeds meer jongeren lopen stage in een kerk of een daaraan gelieerd inloophuis, voedselbank of wereldwinkel. In Haarlem deden vier leerlingen een stage bij de rooms-katholieke Alderbertusparochie. Ze kregen een rondleiding door de kerk, gingen de kerktuin door met de grasmaaier, maar hielpen ook met het nieten en vouwen van de kerkboekjes voor de zondagsviering en schonken koffie op de inloop-koffieochtend voor parochianen. Vooraf waren de jongens nog wat sceptisch, saai dachten ze, maar na afloop ‘raakten ze niet uitgepraat over hun stage’, vertelt vrijwilligster Marjan Frielink. Zij had het tweedaags stageprogramma voor hen opgesteld.
Sportpromotie Ook jeu-de-boulesvereniging Petanque Union Badhoevedorp (PUB) maakte dit voorjaar kennis met de maatschappelijke stage. Eind maart kreeg groep acht van de plaatselijke Rietveldschool les in jeu-de-boules van zes vwo’ers van de Katholieke Scholengemeenschap Hoofddorp. De eerste dag leerden ze de basisregels, op de tweede dag speelden ze hun eerste petanquetoernooi op de speelbanen van de vereniging. De zes stagiairs hielpen de kinderen bij het oefenen, moedigden ze aan tijdens het toernooi en zorgden voor een vlekkeloos verlopen organisatie. PUB-voorzitter Jan de Zwart: “Voor ons twee vliegen in één klap, namelijk petanque promoten bij jonge kinderen én bij scholieren. Het is een serieuze wedstrijdsport, veel meer dan een potje jeu-deboulen op de camping.” Smaakt naar meer dus, wat hem betreft. Al ziet hij graag wat meer flexibiliteit in het stageprogramma: niet per se in één vaste projectweek, maar het hele jaar door. De eerste aanmeldingen voor volgend jaar van geïnteresseerde stagelopers zijn in ieder geval al binnen.
Eigen modeshow In Hoorn is het Leger des Heils intussen een geliefde stageplek bij de leerlingen van de Praktijkschool Westfriesland. Ze koken voor mensen die bij het Leger des Heils voor VELSEN weinig geld kunnen eten, zamelen kleding in of helpen bij HAARLEM het ophangen van de gesorteerde kleding in de kledingwinkel. Met als klap op de vuurpijl het zelf mogen BADHOEVEDORP
2
magazine wmo en wonen
HOORN
Meer informatie www.maatschappelijkestages.nl (landelijk, o.a. onderzoeksrapport) www.wmowonen-nh.nl (kernthema Vrijwilligerswerk, onder Publicaties: Overzicht stagemakelaars in Noord-Holland en infokrant Maatschappelijke stage in de praktijk) www.kerkenstage.nl (o.a. infokrant met voorbeelden en stappenplan) www.masvb.nl (vacaturebank West-Friesland)
Stagetips voor organisaties • Laat leerlingen actief meedenken over wat ze binnen een organisatie kunnen doen; • Creëer klussen met een duidelijk begin, einde en resultaat; • Samenwerken is leuker, laat meerdere leerlingen aan een klus werken; • Zorg voor voldoende afwisseling;
WAT DOE JIJ VOOR EEN ANDER?
• Stem het werk af op leeftijd, opleiding en persoonlijkheid van de leerlingen; • Regel goede begeleiding van de leerlingen.
Een maatschappelijke stage! • • • •
Houd je van dieren? Ga helpen in het asiel Kun je goed voetballen? Geef training aan de F’jes op je voetbalclub Weet je veel van computers? Knap oude computers op voor het buurtcentrum B en je goed in organiseren? Regel een benefietavond voor een goed doel
En je kunt zelf vast nog veel meer bedenken! Meer weten? Ga langs bij je stagecoördinator of mentor voor mogelijkheden. Je kunt natuurlijk ook kijken op www.maatschappelijkestage.nl.
gebruik een gezamenlijk begrippenkader en vertaal dit naar hanteerbare meetinstrumenten.
Maatschappelijke stage: goed voor elkaar!
Welzijn Nieuwe Stijl: professionalisering en samenwerking
Tips voor professional Ook voor de professionalisering van welzijn kwamen meerdere adviezen ter tafel. Een belangrijke opdracht voor de welzijnswerker is om te schakelen tussen individuele behoeften en maatschappelijke opgaven. Verbind het kleine verhaal met het grote geheel! Wees daarbij assertief en dwing een beleidsagenderende rol af. De ‘actieve terughoudendheid’
In de komende tijden van bezuiniging is de kracht van verbinden bepalend voor het kunnen oplossen van maatschappelijke problemen. Welzijnswerk kan daarin een belangrijke rol spelen. Maar op het gebied van professionalisering en samenwerking is ook nog veel winst te halen, viel te beluisteren tijdens het zeer druk bezochte congres Wmo en Welzijn Nieuwe Stijl op 27 mei in Nieuwegein.
Hoe effectief is de Wmo, was één van de centrale vragen van het congres. Projectleider Bert Holman van het ministerie van VWS had nog wel wat aandachtspuntjes: meer aandacht voor mantelzorgers, voor kleinere doelgroepen en vooral voor participatie. Volgens publicist Jos van der Lans vraagt het nieuwe welzijnswerk om een nieuw type welzijnswerker. Hij pleitte dan ook voor de terugkeer van de sociaal werker, die bij wijze van Wegenwacht actief op problemen afgaat en mensen op weg helpt. Gert-Jan Cornel, voorzitter van CMOnet, constateerde dat de welzijnssector veel te weinig investeert in kennisontwikkeling. Dilemma’s Hoe gaan welzijnswerk en gemeenten met deze uitdagingen om? En vooral ook, wat betekent dit voor hun onderlinge samenwerking? In dat thema verdiepten een kleine honderd congresgangers zich bij de workshop Welzijn Nieuwe Stijl: de kracht van verbinden. De workshop, gesplitst in twee groepen, werd gegeven door adviseurs van PRIMO nh. Basis van de workshop was het onderzoek van PRIMO nh
naar dit thema. Aan de orde kwamen veelvoorkomende dilemma’s in de samenwerking tussen gemeenten en welzijnsorganisaties. Zo ontbreekt het nogal eens aan een heldere en gedeelde probleemanalyse, wat sturing op maatschappelijke doelen lastig maakt. Tegelijkertijd neemt de verantwoordingsdruk van gemeenten naar het welzijnswerk toe. Gevolg is dat geleverde prestaties losgezongen dreigen te raken van de inhoudelijke doelen en de kwaliteit van het werk. Professioneel partnerschap Dichtgetimmerde prestatieplannen zetten een vraaggerichte werkwijze niet zelden onder druk. Terwijl een goede werkrelatie tussen gemeenten en welzijnsinstellingen blijkt bij te dragen aan een flexibele inzet van professionals met vrije ruimte voor actualiteit en innovatie. Aanbevelingen uit de workshop om welzijnsbeleid en -praktijk aan elkaar te koppelen: praat samen over visie en probleemanalyse, zorg voor een overkoepelend en samenhangend welzijnsprogramma, werk vanuit verschillende rollen samen aan professioneel partnerschap,
van welzijnsprofessionals staat dit soms in de weg. Maak daarnaast je meerwaarde als welzijnswerker zichtbaar: via de ondersteuning van groepen en individuen. De kerncompetenties van de welzijnsprofessional Nieuwe Stijl zijn kortom - activeren, motiveren, schakelen en verbinden. De PRIMO nh-publicatie ‘De kracht van verbinden: Welzijn Nieuwe Stijl in Noord-Holland’ doet aanbevelingen voor de lokale praktijk (zie achterkant magazine). U kunt met vragen ook terecht bij de helpdesk van het Kenniscentrum Wmo en Wonen: wmowonen@primo-nh.nl.
magazine wmo en wonen
3
beleid en prakti j k :
Wmo-beleidskompas helpt bij effectief Wmo-beleid Eind april lanceerde het Servicepunt Welzijnsinformatie een praktisch hulpmiddel voor het effectief uitvoeren van de Wmo: het Wmo-beleidskompas. De gemeente Heemskerk deed eerder al ervaring op met deze nieuwe manier van werken en is positief.
Heemskerk wilde meer sturen op Voordelen resultaat bij de Wmo. Maar welke Het Wmo-beleidskompas helpt - in de resultaten en hoe meet je die? Het was woorden van het Servicepunt - politieke voor de gemeente aanleiding om mee doelen omzetten in meetbare resultaten te doen aan het pilotproject Rekenen biedt een goede basisstructuur schap en Resultaat van het Servicevoor regievoering. De behaalde punt Welzijnsinformatie, een werkresultaten zijn bovendien een verband van onder andere het co-productie van gemeente, ministerie van VWS, de VNG, de ketenpartners en burgers als particiHEEMS KERK MOgroep (brancheorganisatie panten. Senior beleidsmedewerker van maatschappelijk onderHenk Schweitzer van de gemeente nemers) en deelnemende geHeemskerk noemt als voordelen meenten en welzijnsorganisaties. onder andere de bruikbare presDe uitkomst van dat project (en de tatie-indicatoren per Wmo-terrein parallelle pilot over informatievoorziening) en de afname van administratieve verantis een praktisch beleidsinstrument, het woording. De wethouder is enthousiast, Wmo-beleidskompas. want het instrument geeft inzicht in het
rendement van de ingezette middelen. Burgers is makkelijker uit te leggen wat lokaal is bereikt, vindt een raadslid. De maatschappelijke organisaties waarderen de verminderde administratieve druk en de duidelijkheid. Doorgaan? Het nieuwe beleidskompas, dat de komende jaren nog verder zal worden uitgewerkt, bestaat uit een aantal onderdelen. Zo is het proces van beleidsontwikkeling en -uitvoering teruggebracht tot een tienstappenplan, van het gezamenlijk inventariseren van de actuele beleidsthema’s en het vaststellen van de ambities (stap 1 en 2) tot het verantwoorden van de beleidsuitvoering en de vraag ‘zo doorgaan of aanpassen?’ (stap 9 en 10). Belangrijk onderdeel van het beleidskompas is de basisset van 115 standaard prestatie-indicatoren en tien kernindicatoren. Door het maken van een selectie van de lokaal meest relevante indicatoren kan een gemeente de gewenste resultaten van het Wmo-beleid formuleren. Ook feiten en cijfers over de lokale situatie zijn daarbij essentieel, afgezet tegen de waarnemingen van bewoners, ondernemers en andere ervaringsdeskundigen. Benchmark Hoe goed een gemeente landelijk gezien scoort, toont ‘Wmo in beeld’, de digitale databank van het beleidskompas. In de databank zijn landelijke onderzoeksgegevens samengebracht, zoals de Wmo-monitor VSO, de Jeugdmonitor van het CBS, de Leefbaarometer VROM en de Gemeenteveiligheidsindex van politie. Op het gebied van leefbaarheid doet de gemeente Heemskerk het bijvoorbeeld ‘zeer goed’. Het percentage vrijwilligers is landelijk gezien echter gedaald. Tijd voor vervolgstappen… Voor meer informatie over het Wmo-beleidskompas: telefoon 030-2983443 of www. servicepuntwelzijnsinformatie.nl. Met vragen over Wmo-beleid kunt u uiteraard ook terecht bij de provinciale helpdesk Wmo en Wonen, wmowonen@primo-nh.nl.
4
magazine wmo en wonen
woonservicegebiede n :
Wijken met extra’s In Noord-Holland hebben dertig gemeenten inmiddels een woonservicegebied of zijn de eerste stappen daartoe gezet. Een woonservicegebied is een wijk of dorp waar bewoners langer zelfstandig kunnen wonen dankzij een gecombineerd aanbod van voorzieningen op het vlak van wonen, welzijn en zorg.
HEERHUGOWAARD
HEILOO
AMST ERDAM
HILVER SUM
In Hilversum zijn ze al aardig gevorderd met de realisatie van ‘woondienstenzones’, zoals ze daar heten. De Hilversumse aanpak is pragmatisch; uitgaand van bestaande voorzieningen. Beleidsmedewerker Johan de Lange: “Elke dienstenzone is verschillend. In de ene wijk is onderwijs de basis waarop wordt voortgeborduurd, in de andere zijn het de welzijnsvoorzieningen.” Liebergen is de eerste woondienstenzone die tot stand kwam, ‘al pionierend’. De samenwerking met externe partijen pakte goed uit, dankzij het gedeelde einddoel - ketensamenwerking - en de continuïteit op bestuurlijk en ambtelijk niveau. Op het gebied van de ondersteuning van vrijwilligers en mantelzorgers is nog wel een inhaalslag te maken, erkent De Lange. Dat gebeurt uiteraard in overleg met de keten.
‘Elke dienstenzone is verschillend’
Het praktijkvoorbeeld van Hilversum is na te lezen op de website van het Kenniscentrum Wmo en Wonen, www.wmowonen-nh.nl. Naast Hilversum zijn van de dertig gemeenten ook Heiloo, Heerhugowaard en Amsterdam als praktijkvoorbeeld uitgelicht (onder het kernthema Woonservicegebieden, rechts op de startpagina).
magazine wmo en wonen
5
WMO, WONEN EN PRIMO NH WMO, WONEN EN PRIMO NH WMO WMO, WONEN EN PRIMO NH Kennisnetwerk wijkenaanpak
Minder gemeenten, meer dorpsraden
De wijk Overdie in Alkmaar is er eentje, en ook Poelenburg in Zaanstad en de Zomerzone in Haarlem horen erbij. Bij alle drie gaat het om een zogenaamde Vogelaarwijk of (in vervolg daarop) een 40-pluswijk. Oftewel wijken die van het Rijk een extra impuls krijgen om de kwaliteit van de leefomgeving op te krikken. Het Rijk denkt daarbij aan een gecombineerde wijkaanpak met aandacht voor wonen, werken, leren & opgroeien, en integreren & veiligheid. Speciaal voor de Noord-Hollandse Vogelaarswijken en 40-pluswijken heeft PRIMO nh een Kennisnetwerk wijkenaanpak NoordHolland opgezet.
Zowel in de dorpskern Wervershoof (gemeente Wervershoof) als Kolhorn (gemeente Niedorp) ging recentelijk een dorpsraad van start. Ook in Noordbeemster zijn er initiatieven voor de oprichting van een dorpsraad, net als in Winkel, Haringhuizen/ Moerbeek, Nieuwe Niedorp en Oude Niedorp (gemeente Niedorp). In Noord-Holland blijkt in tien jaar tijd het aantal dorpen met een bewonersbelangenorganisatie gestegen van circa 85 naar 115. Terwijl er steeds minder gemeenten in Noord-Holland zijn. Hoe kan dat? PRIMO nh zette de oorzaken op een rijtje. Zo blijken gemeenten steeds vaker de oprichting van dorpsraden actief te stimuleren. Juist de schaalvergroting in het lokaal bestuur is één van de aanleidingen voor het ontstaan van dorpsraden. Om ook in een grote gemeente met veel kernen het contact tussen de burgers en het bestuur in stand te houden, zien veel gemeenten een dorpsraad als een welkome gesprekspartner en belangenbehartiger namens het dorp. Een ander motief is de invoering van de Wmo. Die schrijft voor dat gemeenten zich inspannen voor het versterken van de sociale cohesie in buurt, wijk en dorp. Gemeenten zien dorpsraden als een nuttig instrument dat de participatie van bewoners bij de inrichting van de directe woon- en leefomgeving kan stimuleren.
Op 22 juni was de startbijeenkomst voor de gemeenten en de maatschappelijke partners die in deze wijken met elkaar samenwerken. Het doel van het kennisnetwerk is om de lokale praktijkervaringen met elkaar te delen en ook de vragen die er leven. Ook het ministerie van Wonen, Wijken en Integratie, de provincie Noord-Holland en Hogeschool INHolland nemen aan dit netwerk deel. Het kennisnetwerk wordt financieel ondersteund door de provincie. Neem voor meer informatie contact op met Els Diepenmaat, ediepenmaat@primo-nh.nl.
Lees het hele artikel op www.wmowonen-nh.nl, onder Nieuws (25 mei).
Via de website www.wmowonen-nh.nl vindt u informatie over woonthema’s (>> zoek in Wonen) en over de Wmo-prestatievelden (>> zoek in Wmo). Aan een aantal kernthema’s besteden we in 2010 extra aandacht. In onderstaand schema staat welke adviseurs van PRIMO nh zich met welk kernthema bezighouden. Vragen over de Wmo of Wonen kunt u stellen via onze helpdesk wmowonen@ primo-nh.nl. Heeft u een vraag over een kernthema? Benoem dan in uw mail zowel het thema als de naam van de adviseur.
6
Kernthema’s
Adviseurs
Burgerparticipatie
Kim Roozendaal
Mantelzorg
Pascalle Chin-fo-Sieeuw
Vrijwilligerswerk
Jonna Brasser
Werk en bijstand
Glenda Westzaan
Woonvisies
Peter de Boer
Kleinschalig wonen
Jonna Brasser
Woonservicezones
Wendy van der Veen
Multifunctionele accommodaties
Pascalle Chin-fo-Sieeuw
magazine wmo en wonen
N
N
praktijken Je hersenen trainen en tegelijk nieuwe mensen leren kennen. De Nederlandse bridgebond (NBB) startte het project Denken en Doen om ouderen in beweging te krijgen en hen een nieuw sociaal netwerk te bieden. Negenentwintig gemeenten haakten tot nu toe aan bij het project. Heerhugowaard start in september met deze vorm van fitness for the mind. Het is daarmee na Haarlem, Purmerend, Hoorn en Enkhuizen de vijfde Noord-Hollandse gemeente die meedoet.
eigen i n i t i at i e f :
Bridge naar actief en sociaal leven Ouderen met een actieve leefstijl blijven langer gezond en zelfstandig. Dat is de gedachte achter het project Denken en Doen, onderdeel van het Nationaal Actieplan Sport en Bewegen. De Nederlandse bridgebond (NBB) nodigt daarom 55-plussers uit om in groepen spelenderwijs te leren bridgen en als club samen actief op pad gaan. Bridge is voor hen een ideale sport: geen kans op blessures, ook geschikt wanneer je een fysieke beperking hebt en bovendien een teamsport. Je speelt samen met een partner en wisselt regelmatig van tegenspelers. Dankzij bridge kom je kortom weer onder de mensen. Projectleider Piet Vos van de NBB: “Zet vier mensen bij elkaar aan tafel die leren bridgen en er ontstaan al snel andere initiatieven. Een groepje gaat samen winkelen, want een van hen rijdt nog auto, of ze spreken bij elkaar thuis af om extra te oefenen.” Zelfstandig verder Ieder project duurt een kleine twee jaar, waarna de groep zelfstandig als vereniging doorgaat of aanschuift bij de plaatselijke bridgeclub. De deelnemende gemeente bepaalt vooraf de samenstelling van de doelgroep, coördineert de persoonlijke uitnodiging en regelt een leslocatie. De NBB zorgt voor de docenten, het lesmateriaal en de begeleiding van het totale project. Naast het leren bridgen is er veel aandacht voor het
ontstaan van een sociaal netwerk, een ‘clubgevoel’. In samenwerking met andere sportbonden krijgen de lesgroepen bovendien bewegingsactiviteiten aangeboden, variërend van yoga tot fietsen of wandelen. Dat blijkt goed te werken. Uit onafhankelijk onderzoek van het Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg blijkt ongeveer de helft van de deelnemers inderdaad meer te gaan bewegen. In de woorden van Piet Vos: “Alleen ga je vaak niet, maar als groepje wel.” Veel interesse Is bridge niet te elitair en te ingewikkeld? Te moeilijk zeker niet, volgens de projectleider. “De deelnemers krijgen niet eerst een uitvoerige theoretische uitleg. De kaarten gaan meteen op tafel. En iedereen begint op hetzelfde startersniveau.” De samenstelling van de groepen is bovendien heterogeen: mannen en vrouwen door elkaar, met verschillende sociale achtergronden. Wel is het merendeel autochtoon.
Wat kost dat? Tot 2010 kregen deelnemende gemeenten aan Denken en Doen subsidie van het ministerie van VWS, op basis van het Nationaal Actieplan Sport en Bewegen. Sinds 2010 moeten zij deelname aan het project zelf financieren. Dat komt neer op een bedrag van 6.500 euro per jaar per netwerk (bestaand uit 2 lesgroepen). De NBB draagt zelf per project 9.800 euro bij aan de projectkosten. De deelnemers betalen vanaf het begin een kleine eigen bijdrage, gelijk aan het bedrag dat na afloop van het project nodig is om zelfstandig als vereniging door te kunnen gaan.
De respons op Denken en Doen is groot. In vrijwel alle deelnemende gemeenten kwamen meer aanmeldingen binnen dan verwacht. In Hoorn reageerden zelfs 300 mensen op de uitnodiging, een ruime overtekening van het maximum aantal deelnemers. De lesgroepen zijn er vervolgens groter gemaakt en een deel van de mensen is ondergebracht bij de lokale bridgevereniging. Vanwaar die interesse? “Vrouwen nemen bijvoorbeeld hun man mee naar de cursus. Ze denken: ‘Stel dat ik eerder ga dan Henk, dan heeft hij in ieder geval deze groep mensen nog.’” Een van de bridgedocenten die meewerkte aan het project in Hoorn was zo enthousiast ENKHUI Z EN dat ze op eigen H E E R H UG OWA A R D H O O RN initiatief contact opnam met haar eigen PURMEREND gemeente, Heerhugowaard. Met als H A A R L EM gevolg een nieuwe groep actieve hersengymnastiekende senioren.
Meer informatie Op de website www.bridge.nl staat onder de keuzeknop ‘Bridge & samenleving’ meer informatie over het project Denken en Doen, zoals een handleiding met stappenplan en een wervingsbrochure voor potentiële deelnemers.
magazine wmo en wonen
7
kenniscentrum wmo en wonen Publicaties en agenda
WONEN, WELZIJN EN ZORG
Monitor WWZ-pilots landelijk gebied Het vijfde en een-na-laatste deel is uit van de monitor WWZ-stimuleringsprogramma landelijk gebied. Tien Noord-Hollandse plattelandsgemeenten gingen in 2006 aan de slag met integrale projecten op het gebied van wonen, welzijn en zorg. De provincie heeft ze daarvoor tot en met 2010 subsidie gegeven. In deel 5 komt een aantal ontplooide initiatieven in woord en beeld naar voren. Zoals de APK-keuring voor 55-plussers in Landsmeer en Oostzaan en de dorpssteunpunten in Texel. Kijk op www.wmowonen-nh.nl, onder Publicaties (Wonen-voorbeeldgemeenten). Muiden
MONITOR WWZ-STIMULERINGSPROGRAMMA LANDELIJK GEBIED - DEEL 5
Beemster
Graft-de Rijp Zeevang Schermer Opmeer Texel
Oostzaan Landsmeer
Wieringermeer
Welzijn nieuwe stijl in Noord-Holland In opdracht van de provincie Noord-Holland deed PRIMO nh een vergelijkend onderzoek hoe gemeenten en welzijnsorganisaties inspringen op nieuwe ontwikkelingen. Landelijke ontwikkelingen zijn getoetst aan de praktijk in Noord-Holland, op basis van bronnenonderzoek, interviews en een expertmeeting. De uitkomsten kunt u nalezen in ‘De kracht van verbinden - Welzijn nieuwe stijl in Noord-Holland’. Kijk op www.wonenwmo-nh.nl onder Publicaties (Wmo). 9 september: Welzijn over professionalisering De beleidsdialoog tussen gemeenten en welzijnsinstellingen moet beter, gevoed door lokale sociale analyses, cliëntcontacten en politieke analyses. In vervolg op de succesvolle welzijnsdebatten van 2009 praten beleidsmedewerkers en leidinggevenden uit de welzijnssector op 9 september over professionalisering en kennismanagement. Het debat duurt van 15.00-19.00 uur en vindt plaats in Alkmaar. 2 december: Welzijn over vernieuwend sturen Op 2 december opnieuw een editie van het debat over Welzijn Nieuwe Stijl. Dit keer met als thema ‘Vernieuwing in sturing en samenwerking’. Trudi Nederland van het Verwey Jonker Instituut geeft een masterclass. Helpdesk Wmo en Wonen Ga voor meer informatie over 9/9 en 2/12 Heeft u vragen over de Wmo en/of over wonen naar www.primo-nh.nl, onder Agenda. in relatie met welzijn en zorg? Mail dan naar wmowonen@primo-nh.nl. Of bel 0299-418 700.
Helpdesk
Kenniscentrum Wmo en Wonen van start! In 2010 is het er eindelijk van gekomen. Eén provinciaal Kenniscentrum voor zowel Wmo als Wonen. Vooral bij onze helpdesk merken we dat het aantal vragen over wonen in relatie tot de Wmo toeneemt. Bijvoorbeeld of het mogelijk is om met een Wmo-budget woonaanpassingen aan te brengen in nieuwbouw. Eind van het jaar zullen de interessantste vragen (plus antwoorden) gebundeld worden en op de website www.wmowonen-nh.nl geplaatst. Sinds maart is de gecombineerde website online. Recent is de link ‘Best gelezen nieuws’ toegevoegd. Zo ziet u snel welk nieuws op dit moment het belangrijkst wordt gevonden. Kijken dus!
8
magazine wmo en wonen
COLOFON magazine wmo en wonen | juni 2010
Dit magazine informeert gemeenten en maatschappelijke instanties in Noord-Holland over de Wmo en over wonen in combinatie met welzijn en zorg. Het magazine is een uitgave van het Kenniscentrum Wmo en Wonen (onderdeel van PRIMO nh) en verschijnt twee keer per jaar, in samenwerking met de provincie Noord-Holland. Daarnaast brengt het Kenniscentrum elk kwartaal een digitale nieuwsbrief uit. Redactie Minja Holzhaus (hoofdredactie) Jonna Brasser Wendy van der Veen Jan Willem Mollema (provincie Noord-Holland) Iris Georgiades (provincie Noord-Holland)
www.wmowonen-nh.nl Op onze website vindt u nieuws, bijeenkomsten, publicaties, weblinks en goede voorbeelden uit Noord-Holland op het terrein van wmo en wonen. De informatie is makkelijk toegankelijk, dankzij verschillende ingangen: u kunt gebiedsgericht zoeken of per thema. De site heeft ook een ‘RSSfeed’, waarmee u automatisch op de hoogte blijft van nieuwe berichten.
Redactieadres wmowonen@primo-nh.nl
Magazine en digitale nieuwsbrief Twee keer per jaar verschijnt het papieren magazine Wmo en Wonen in Noord-Holland. Daarnaast komt vier keer per jaar de digitale nieuwsbrief uit, met links naar interessant nieuws en projecten op de website van het kenniscentrum. In de magazines en de digitale nieuwsbrieven belichten we Wmo-onderwerpen en woonthema’s die aan de Wmo raken. U kunt zich aanmelden voor de digitale nieuwsbrief en het magazine via de startpagina van www.wmowonen-nh.nl.
Vormgeving Studio Stevens | Westbeemster
Teksten en eindredactie BLAD-ZIJ communicatie & praktijk Christel Schuurman Fotografie o.a. ministerie van OCW (stage) Wouter van Caspel (bridge)
Druk Zwaan printmedia | Wormerveer Oplage 1.800 exemplaren