Rapport Jeugdinitiatieven iedereen doet mee

Inhoudsopgave Inleiding

2

1.

Wat hebben jongeren nodig om hun initiatief te laten slagen?

4

1.1

Kwaliteiten, middelen en continu誰teit

4

1.2

Welke ondersteuning krijgen en willen jongeren bij hun initiatief?

8

1.3

Hoe bereik je andere jongeren?

16

2.

Wat levert meedoen aan een initiatief de jongeren zelf op?

18

2.1

De opbrengst voor jongeren

18

3.

Conclusies en aanbevelingen

20

3.1

Hoe stimuleer en ondersteun je jeugdinitiatieven?

20

Bijlagen

24

1.

Jeugdinitiatieven in alle soorten en maten. Een beschrijving.

24

2.

Fondsen voor jeugd en jongeren

31

3.

Contactgegevens

38

4.

Literatuur

40

41

Colofon

1 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

Inleiding Jeugdparticipatie staat hoog in het vaandel bij zowel PRIMO nh als ACB Kenniscentrum. Onder het motto ‘ Iedereen doet mee’, stimuleren deze organisaties jeugdparticipatie en leveren een bijdrage aan goede methodieken om participatie van de jeugd tot een succes te maken. Ook de Provincie Noord-Holland vindt het belangrijk dat kinderen en jongeren betrokken worden bij zaken die voor hen van belang zijn.

In 2008 hebben PRIMO nh en ACB Kenniscentrum verschillende jeugdinitiatieven die er in de Provincie Noord-Holland en de stad Amsterdam zijn, in kaart gebracht. Met deze opsomming pretenderen we niet volledig te zijn. Er zijn nog meer initiatieven in Noord-Holland. Jeugdinitiatieven zijn een vorm van jeugdparticipatie. Het zijn activiteiten of projecten waarbij de betrokkenheid van jongeren zelf groot is. Het onderzoek naar jeugdinitiatieven heeft tot doel om professionals die met en voor jeugd werken beter toe te rusten op het begeleiden van jeugdinitiatieven. Hoe kunnen jeugdinitiatieven gestimuleerd worden? Wat hebben jongeren nodig om hun ideeën te laten slagen?

Wij richten ons daarbij op de volgende deelvragen: • Welke jeugdinitiatieven zijn er en hoe zien zij eruit?

• Wat zijn randvoorwaarden voor geslaagde jeugdinitiatieven? Wat hebben jongeren nodig om hun idee te verwezenlijken? Wat is hun ondersteuningsbehoefte? (met specifieke aandacht voor werving en PR).

• Wat leren jongeren?

• Wat zijn succes- en faalfactoren?

Wat is een jeugdinitiatief?

Wanneer is naar onze mening een initiatief een echt jeugdinitiatief? Een initiatief kan een idee, een eenmalige activiteit, een project, een organisatie, enzovoorts zijn. In ieder geval is de betrokkenheid van jongeren bij zo’n initiatief groot. Het zijn ideeën die vanuit de jeugd zelf komen en waarin ze hun eigen interesses, wensen en behoeftes kwijt kunnen.

Een jeugdinitiatief kenmerkt zich dus door het feit dat het grotendeels door jongeren bedacht, opgezet en uitgevoerd wordt, meestal voor (andere) jongeren. Dat betekent niet dat jongeren alles helemaal zelfstandig hoeven te doen. Soms maakt juist dat ene steuntje in de rug van bijvoorbeeld een jongerenwerker of beleidsmedewerker bij de gemeente het initiatief tot een groot succes.

Omdat de jeugd in een eigen idee hun wensen en behoeftes kwijt kunnen, wordt een jeugdinitiatief per definitie gedragen door henzelf. Wat zij doen is niet opgelegd of voorgekookt. Daarom voelen zij zich extra betrokken bij de activiteit of het project. Hun motivatie is groter, er is meer draagvlak onder andere jongeren en de kans op succes neemt toe.

Dit maakt jeugdinitiatieven bijzonder. Jeugdinitiatieven zijn immers een vorm van jeugdparticipatie. De overheid wil actief burgerschap stimuleren, zo vind je dat op lokaal niveau terug in de Wmo.

Werkwijze Om de verschillende jeugdinitiatieven in kaart te brengen en de belangrijkste vragen in dit onderzoek te beantwoorden, hebben wij gesprekken gevoerd met actieve jongeren en ondersteuners van jeugdinitiatieven. Ter oriëntatie interviewden wij ook een aantal individuele beleidsmedewerkers en bijvoorbeeld jongerenwerkers die in verschillende mate bij jeugdinitiatieven betrokken zijn.

Wij zijn de jeugdinitiatieven, jongeren en ondersteuners op het spoor gekomen via ons uitgebreide netwerk van gemeenten, jeugd- en jongerenwerkers, scholen, jongerenraden. Daarnaast hebben wij fondsen zoals Pekoenja benaderd, die er specifiek op gericht zijn jeugdinitiatieven te financieren. Ook hebben wij het internet geraadpleegd.

PRIMO nh richtte zich op initiatieven in de verschillende regio’s in Noord-Holland en ACB Kenniscentrum heeft voorbeelden in de stad Amsterdam in kaart gebracht, alsmede digitale initiatieven zoals websites en fora.

Bij de selectie van jeugdinitiatieven hebben wij rekening gehouden met de enorme variatie aan initiatieven. Bijvoorbeeld wat betreft thematiek: verschillende groepen jongeren bij elkaar brengen, interetnische spanningen, kunst en cultuur, sport, seksuele diversiteit, enzovoorts.

Daarnaast hebben wij gekeken naar jeugdinitiatieven die vanuit verschillende hoeken ondersteund

2 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

(kunnen) worden, bijvoorbeeld vanuit het jongerenwerk, school, de moskee of een maatschappelijke organisatie.

Tot slot onderzochten wij voor deze inventarisatie initiatieven die in verschillende mate ondersteund worden door professionals en begeleiders. Dat betekent dat in sommige voorbeelden jongeren een activiteit of project bijna zelfstandig opzetten en uitvoeren, terwijl bij andere initiatieven ook de ondersteuner een grote rol speelt, bijvoorbeeld in de initieerfase. Juist deze variatie in de mate van ondersteuning leert ons veel over de kwaliteit en noodzaak van die ondersteuning. Wat werkt nu wel en wat niet?

Opbouw van het verslag In hoofdstuk 1 tot en met 3 vindt u een analyse met conclusies en aanbevelingen op basis van alle geïnterviewde initiatieven.

Wij spraken met jonge initiatiefnemers en professionals die betrokken zijn bij een initiatief (oftewel ‘ondersteuners’). De gesprekken die wij voerden, hebben wij geanalyseerd op de volgende punten: Wat hebben jongeren nodig om hun initiatief te laten slagen?

• Welke vaardigheden hebben zij nodig?

• Welke ondersteuning krijgen zij en wat hebben zij aan ondersteuning nodig?

• Wat verwachten jongeren van verschillende partijen zoals gemeenten, maar ook van leeftijdgenoten?

• Werving en PR; hoe bereik je jongeren?

• Wat levert meedoen aan een initiatief de jongeren zelf op?

• Wat leren zij ervan?

In de drie hoofdstukken die volgen beschrijven we welke informatie de gesprekken hebben opgeleverd. Ook geven wij tips, vooral voor ondersteuners van jeugdinitiatieven. Met de informatie uit dit rapport kunnen professionals die met of voor de jeugd werken (bijvoorbeeld jongerenwerkers, leerkrachten of beleidsmedewerkers van een gemeente) aan de slag om initiatieven van jongeren te stimuleren, ondersteunen en te laten slagen.

In de bijlagen vindt u een korte beschrijving van de initiatieven die we geïnterviewd hebben. Ook hebben we contactgegevens, informatie over subsidies en fondsen voor jeugdinitiatieven voor u op een rijtje gezet en een doorverwijzing naar belangrijke websites toegevoegd.

3 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

1.

Wat hebben jongeren nodig om hun initiatief te laten slagen?

1.1

Kwaliteiten, middelen en continuïteit

Wat jongeren nodig hebben om hun jeugdinitiatief te laten slagen, zijn kortweg kwaliteiten en vaardigheden, middelen en continuïteit.

Kwaliteiten Welke kwaliteiten en vaardigheden hebben jongeren nodig? De geïnterviewde jongeren en ondersteunende professionals noemen het vaakst: • Doorzettingsvermogen De jongeren spreken ook wel over ‘een lange adem hebben’ en wilskracht.

Een jongere moet kunnen doorzetten als hij of zij een idee tot een succes wil maken. Bijvoorbeeld omdat er binnen de gemeente eerst besluitvorming moet plaatsvinden. Of omdat anderen eerst overtuigd moeten worden dat het een goed idee is. Soms lukt dat niet. Daarom staat tegenover doorzettingsvermogen het ‘omgaan met teleurstellingen’.

Een tweede belangrijke kwaliteit is: • Overtuigingskracht Als je weet wat je wilt en gelooft in jezelf is de kans dat je anderen overtuigt groter. Jongeren geven ook aan dat het helpt als je anderen serieus neemt, je inleeft in die ander.

“Ik had het idee dat de leiding niet wist wat ons plan precies inhield en ik wilde ze graag overtuigen.(…) We hebben toen geprobeerd om ons in hen in te leven; wat willen zij graag?” Een jongere.

Een aantal jongeren geeft aan dat het belangrijk is specifieke kennis te hebben over een onderwerp oftewel ‘weten waarover je het hebt’. Als je weet wat leeftijdgenoten willen - bijvoorbeeld wat zij aantrekkelijke activiteiten of belangrijke onderwerpen vinden- dan weet je beter wat je wilt bereiken met een jeugdinitiatief en hoe je anderen kan overtuigen. ‘Kennis is macht’, zegt iemand en voegt toe dat een project dan succesvoller verloopt.

Wie leuk vindt wat hij doet, is zelf meer gedreven om een idee tot een succes te maken. Een belangrijke kwaliteit is daarom ook: • Enthousiasme Een jongere die enthousiast en positief is, kan dat op andere mensen overdragen.

Je hebt enthousiasme nodig, je moet enthousiast kunnen praten. En ook weten waar je het over hebt, geen onzin vertellen. Het beste werkt het als je zelf iets al leuk vindt, dan praat je er ook makkelijker en enthousiaster over. Een jongere.

• Actief en gemotiveerd zijn Dat maakt een jeugdinitiatief tot een succes. Je moet én initiatief én inzet tonen. Ook eigenschappen als serieus en eerlijk zijn of lef tonen zijn hiermee verbonden.

De jongeren die wij spraken waren vaak de ‘trekkers’ van een initiatief. Zij zijn met het idee gekomen, zij zijn het actiefst. Opvallend genoeg hebben een aantal van hen een groot • Verantwoordelijkheidsgevoel Het zijn de jongeren die zeggen ‘We hadden iets afgesproken maar uiteindelijk was ik degene die alles deed’ of ‘Je kon zien wie verantwoordelijkheid kan nemen’ Zij zijn het die opspringen om dingen te regelen als dingen fout dreigen te gaan. Dit verantwoordelijkheidsgevoel gaat vaak samen met een sociaal gevoel. Ze doen het ook voor andere jongeren, niet alleen voor henzelf. Zij zijn het die de andere jongeren aanspreken op gemaakte afspraken of naar voren geschoven worden in contacten met bijvoorbeeld de gemeente.

En zij: • kunnen organiseren Dit staat in hetzelfde rijtje als creatief zijn en zelfstandig functioneren.

4 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

Daarnaast moet je kunnen samenwerken met anderen. Een meisje vertelt dat je elkaar goed moet leren kennen. Je moet weten wie wat kan en samenwerken met andere jongeren, ook al vind je ze niet aardig.

Een belangrijke kwaliteit is tot slot: • Zakelijk inzicht Een jeugdinitiatief opzetten is een kwestie van organiseren, “de boer op gaan”. Bijvoorbeeld om sponsors te zoeken. Je moet weten wat je doet en volgens een plan werken. Een aantal geïnterviewden die behoorlijk zelfstandig een project hebben opgezet, zijn dan ook in het bezit van een flinke dosis zakelijk inzicht. Een jongen die actief betrokken is bij een jongeren vereniging, houdt bijvoorbeeld scherp in de gaten wat de inkomsten en uitgaven zijn. Ook vallen in deze gesprekken woorden als ‘ondernemingsplan’ en ‘sponsorafspraken’.

Maar zakelijk zijn betekent ook ‘voor wat, hoort wat’.

Als de gemeente dat wil oplossen, dan moeten ze mij hulp aanbieden en dan los ik het op. Ik ga niet zomaar al hun problemen oplossen. Een jongere.

Er zijn een aantal initiatieven die zelfstandig geprofessionaliseerd zijn en nu zelf jeugdinitiatieven ondersteunen. De jonge mensen die hier achter zitten, hebben deze ‘business style’ ook. Zij kiezen er ook bewust voor om onafhankelijk te zijn. Zij willen bijvoorbeeld geen structurele subsidie van de gemeente en werken veel met sponsors. Ook uit de gesprekken blijkt dat jongeren zich bewust zijn van onafhankelijkheid. Als je onafhankelijk bent, kan je zelf stappen ondernemen en ben je zelf regisseur.

Je bent gewoon afhankelijk van veel verschillende partijen en dat is lastig. Je kan niet zelf aan de slag gaan nu (…) Als we meer zelf hadden kunnen doen, dan waren we nu al veel verder geweest. Als het meer ons ding was gebleven. Een jongere.

Ook bij de digitale initiatieven die wij onderzochten, is de wens onafhankelijk te zijn vaak gehoord.

Middelen Belangrijke middelen die jongeren nodig hebben om een jeugdinitiatief tot een succes te maken zijn: • Geld Uit sponsoring of subsidies bijvoorbeeld • Contacten Een goed netwerk maakt het makkelijker om geld binnen te halen, informatie in te winnen en dingen voor elkaar te krijgen.

• Tijd Het vraagt om een flinke tijdsinvestering om een plan te maken, contacten te leggen met andere organisaties, sponsors te zoeken en niet te vergeten een project uit te voeren. Een aantal geïnterviewden geven dan ook aan dat zij vaak moeten schipperen met hun uren. Meestal moeten zij kiezen tussen het jeugdinitiatief en school of werken. Zelden staat er een beloning tegenover of valt er met vrijwilligerswerk voor het jeugdinitiatief iets te verdienen.

Andere praktische zaken die nodig zijn om een jeugdinitiatief te laten slagen zijn bijvoorbeeld een locatie, spel- en bouwmaterialen, een telefoon en beamer.

Continuïteit In een aantal gesprekken komt naar voren dat continuïteit belangrijk is. Een enkeling doelt dan op financiën en creativiteit. Verreweg de meeste geïnterviewden bedoelen dat het proces door moet blijven gaan: • De vaart erin houden Als ‘de vaart er niet in blijft’ zakt de interesse weg.

Om het proces door te laten gaan en dus de continuïteit te waarborgen zie je vaak een ontwikkeling dat de jongeren het wat serieuzer en gestructureerder gaan aanpakken. Bijvoorbeeld door vergaderingen te plannen en notulen en afspraken te maken. Communicatie wordt een aantal keer als

5 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

belangrijk aspect genoemd. Bijvoorbeeld als het gaat om samenwerking met andere organisaties.

Maar ook onderling moeten afspraken gemaakt worden. Als je een goed contact met elkaar hebt, dan gaat dat beter en blijft je initiatief ‘draaien’.

Voor de continuïteit is ook nodig: • Voldoende menskracht Er is steeds weer een nieuwe, vaste groep jongeren nodig als het om een structurele activiteit gaat.

Als een groep jongeren niet uitbreidt, bestaat het risico dat door verloop het initiatief ophoudt te bestaan.

…en dat het groepje constant blijft. Anders ben ik bang dat volgend jaar als wij er niet meer zijn, het groepje ophoudt te bestaan. Nieuwe aanwas dus. Een jongere.

We hebben dit jaar gewoon een mijlpaal bereikt en nu is het de kunst om het initiatief levend te houden. Een ondersteuner.

Een jongen voegt toe dat het vaak meer indruk maakt bij bijvoorbeeld de gemeente als je niet in je eentje komt om je initiatief te bespreken, maar met een hele groep.

Toen ben ik in m’n eentje naar de gemeente gestapt, maar ja, in je eentje maak je niet echt indruk.

Dat heb ik wel gemerkt. Ik kwam wel met een mooi idee, maar toch. Als je met een groepje komt, dan ziet zo’n ambtenaar dat er veel mensen zijn die het willen. Een Jongere.

Ook daarom is het dus belangrijk te zorgen dat de groep altijd voldoende leden houdt.

Conclusie Jongeren kunnen niet out of the blue aan de slag met een jeugdinitiatief. Zij hebben kwaliteiten en vaardigheden nodig, zoals doorzettingsvermogen en organisatietalent. Maar ook tijd en geld; middelen dus. Tot slot is continuïteit belangrijk.

Tips • Bundel kwaliteiten in een groep Het is natuurlijk niet realistisch te verwachten dat een jongere over alle kwaliteiten en vaardigheden beschikt die nodig zijn om een jeugdinitiatief tot een succes te maken. Maar iedereen is wel goed in iets. Als je met een groep werkt, is de kans groter dat er jongeren met verschillende kwaliteiten vertegenwoordigd zijn.

Daarom raden wij jongeren die een jeugdinitiatief willen opzetten aan, goed te kijken welke kwaliteiten zij in huis hebben en welke zij nog missen. Ze kunnen dan gericht op zoek naar collega’s met specifieke kwaliteiten en vaardigheden. Hier ligt een duidelijke taak voor ondersteuners van deze initiatieven. Zij kunnen jongeren helpen de kwaliteiten in de groep te inventariseren en een goed team op te bouwen. Daarnaast kan een ondersteuner tijdens de rit jongeren helpen bepaalde vaardigheden te vergroten of ontwikkelen.

• Biedt ruimte voor eigen ideeën en enthousiasme Enthousiasme is een belangrijke kwaliteit. Jongeren zijn dan gemotiveerd om een idee tot een succes te maken. Een randvoorwaarde voor succesvolle jeugdinitiatieven is dan ook dat jongeren aangesproken moeten worden op thema’s waar zij enthousiast voor zijn. Hoogste doel is immers dat jongeren actief meedenken en meedoen. Durf dus ruimte te geven om jongeren zelf thema’s te laten aandragen en te werken aan een idee dat zij echt leuk vinden. Hun enthousiasme voor het onderwerp bindt hen dan. Daarmee overstijg je bijvoorbeeld tegenstellingen als gevolg van variatie in leeftijd en etniciteit.

Dit kan ook een nieuwe impuls geven aan de vaak vaste clubjes jongeren waar gemeenten een beroep op doen, zoals jongerenraden. Het zou goed zijn als gemeente rekening te houden met de motiverende werking die uitgaat van een onderwerp waar jongeren echt enthousiast voor zijn, in plaats van beleidsthema’s op te leggen.

6 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

Een bijkomend voordeel is dat nieuwe thema’s ook weer nieuwe, andere enthousiaste jongeren aantrekt. Zo bindt je jongeren en maak je participatie aantrekkelijk voor verschillende jongeren.

• Schat in wat het aan tijd kost Een knelpunt dat jongeren aangeven is dat zij niet altijd tijd hebben om een jeugdinitiatief van de grond te krijgen. Er zijn veel andere dingen die hun aandacht vragen. Bijvoorbeeld school, bijbaantjes, hobby’s en sociale bezigheden. Daarom is het extra belangrijk om bij de start van een initiatief voldoende menskracht te verzamelen. Vele handen maken licht werk.

Ook hier zien wij een belangrijke taak voor degene die de jongeren ondersteunt. Help hen in te schatten hoeveel tijd een klus gaat kosten, wat er precies gedaan moet worden en wat dat aan inzet vraagt. Op basis daarvan kan geworven worden. Een tweede stap is dan - samen met de jongeren de taken eerlijk tussen alle deelnemers te verdelen.

• Geef jongeren een vergoeding Een andere mogelijkheid is om ervoor te zorgen dat jongeren altijd een vergoeding krijgen voor hun werk. Dat verzacht de concurrerende werking van baantjes. Dit zou bijvoorbeeld standaard als kostenpost op de begroting meegenomen kunnen worden.

• Maak afspraken en schep orde Wat betreft de continuïteit is het belangrijk dat jongeren aan elkaar duidelijk maken hoe belangrijk het is niet tussentijds - of in ieder geval niet tot ieder zijn taak heeft volbracht - af te haken. Er zal benadrukt moeten worden dat dat de slagingskans van het initiatief in gevaar brengt. Als er een afhaakt, is iedereen de klos. Maak hier afspraken over en houd elkaar daaraan. Een professional die de jongeren ondersteunt, kan de groep helpen dit onderwerp bespreekbaar te maken. Ook kan hij of zij een goede rol vervullen door de jongeren te helpen met vergadervaardigheden, archiveren, feedback geven en het onderlinge contact.

7 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

1.2

Welke ondersteuning krijgen en willen jongeren bij hun initiatief?

Bij elk jongereninitiatief dat wij in ons onderzoek betrekken, is wel enige vorm van ondersteuning aanwezig. Soms gaat het om initiatieven waarbij jongeren uitgenodigd worden een idee te bedenken.

Bijvoorbeeld voor een schoolopdracht, in het jongerencentrum, of door een organisatie die jeugdparticipatie wil bevorderen. Andere keren gaat het om jongeren die zelf iets bedenken en al snel contact zoeken met of in contact gebracht worden met ondersteuners. Meestal zijn dat werkers vanuit een welzijninstelling of medewerkers van organisaties gericht op jeugdparticipatie en jongeren. Een enkele keer gaat het om ouders, medewerkers van een specifieke vereniging of stichting of leerkrachten.

In de gesprekken valt op dat jongeren en ondersteuners over het algemeen hetzelfde idee hebben over de manier waarop jeugdinitiatieven ondersteund kunnen worden.

Daarnaast zijn de meeste jongeren het erover eens dat enige vorm van ondersteuning echt nodig is om hun jeugdinitiatief van de grond te krijgen. Uitspraken als ‘zonder haar waren we nooit zover gekomen’, ‘zonder die hulp was het zeker niet gelukt’ en ‘als we hem niet hadden, bleef het een idee in ons hoofd’ zijn veel gedaan. Maar waar bestaat die noodzakelijke ondersteuning dan uit?

Jongeren willen vooral ondersteuning bij praktische zaken, namelijk: • Hulp bij het opzetten en uitvoeren Oftewel hoe pak je iets aan? Welke stappen moet je zetten om een activiteit of project op te zetten. De ondersteuner heeft al ervaring en kennis over bijvoorbeeld het opzetten van activiteiten, hoe de gemeente werkt, hoe je met elkaar plannen bespreekt en beslissingen neemt of hoe je een vereniging start.

De ondersteuner geeft advies en helpt bij: • Het leggen van contacten Dat vinden jongeren ook een belangrijke taak van de ondersteuner. Zij bedoelen het leggen van contacten met andere organisaties, sleutelfiguren, enzovoorts. Hij of zij heeft een handig netwerk, dat jongeren vaak niet hebben.

Het is handig dat ze je dan voorstellen aan degene bij wie je moet zijn. Een jongere.

Ook de ondersteuners geven aan dat ondersteuning bij ‘praktische‘ zaken belangrijk is.

Een goed voorbeeld is een geïnterviewde die werkzaam is bij een jongerenorganisatie die zich inzet voor jongeren op het gebied van kunst en cultuur. Zij richten hun ondersteuning voor een groot deel op deze praktische zaken. Zij ondersteunen jongereninitiatieven door middel van onder andere advies, begeleiding bij het concreter en realistischer maken van de plannen, jongeren in contact brengen met andere (jongeren-)organisaties. Maar ook met middelen als menskracht, materiaal, netwerk, geld, bankrekening, rechtspersoon, ruimte en apparatuur.

Kortom, zij proberen de jongeren de middelen te bieden die hen vaak ontbreken om tot realisatie van hun ideeën te komen. .

Verder willen jongeren: • Financiële steun • Hulp bij het vinden van een locatie Dit geldt met name voor jongeren die zelf een vereniging of stichting op hebben gezet.

• Ondersteuning bij het groepsproces Dat is - onder andere in de beginfase - ook van belang.

In het begin was hun ondersteuning heel goed. Want je kan niet een groep jongeren bij elkaar zetten en zeggen ’zoek maar uit wie de leider wordt, enzo’. Dan krijg je sowieso ruzie. Een jongere.

8 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

Uit de gesprekken blijkt dat het groepsproces ondersteund kan worden door jongeren te helpen bij het verdelen van taken en verantwoordelijkheden. Of als het gaat om elkaar leren kennen en met elkaar communiceren.

Bij sommige jeugdinitiatieven is het de bedoeling te stimuleren dat verschillende groepen jongeren met elkaar in contact komen die elkaar normaal niet snel opzoeken (bijvoorbeeld jongeren met een verschillende etnische achtergrond). De rol van de ondersteuner kan dan zijn om jongeren met vergelijkbare ideeën met elkaar in contact te brengen of te helpen zoeken naar gezamenlijke belangen.

Aanvullingen van ondersteuners De professionals die direct met jeugd en jongeren werken, vinden vooral dat zij in hun rol als ondersteuner van jongereninitiatieven, jongeren moeten stimuleren, inspireren, motiveren en enthousiasmeren bij de verwezenlijking van hun initiatieven en ideeën.

De ondersteuners vinden verder dat zij ondersteuning moeten bieden bij de volgende punten: • Vaardigheden ontwikkelen Help jongeren vaardigheden te ontwikkelen zodat zij hun idee kunnen realiseren. Als ondersteuner kan je hierbij rekening houden met factoren als leeftijd en mate van ervaring; jonge jeugd heeft vaak meer begeleiding nodig dan oudere. Ook maakt het uit of jongeren al eens eerder betrokken zijn geweest bij een initiatief. Jongeren die al eens een activiteit of project hebben opgezet, hoef je minder uit te leggen en te helpen.

• Continuïteit bieden Bied jongeren een onderliggende structuur, maar laat hen zelf invulling geven aan hun ideeën. Op die manier zorg je voor continuïteit, zodat het proces aan de gang blijft.

• Realistisch maken In de eerste plaats is het belangrijk jongeren te prijzen en te zeggen dat alle initiatieven waardevol zijn (al zijn ze niet altijd haalbaar). Daarmee voed je hun zelfvertrouwen en motivatie. Maak vervolgens samen met de jongeren hun plannen realistisch. Geef kaders en grenzen aan en maak afspraken. Als een idee niet gerealiseerd kan worden, moet je met de jongeren in overleg gaan en uitleggen waarom het niet kan. Je kan hen dan de mogelijkheid bieden en stimuleren om een ander initiatief te bedenken.

• Coachen In een aantal gesprekken viel het woord ‘coach’ als nieuwe term voor een begeleider of ondersteuner van jongereninitiatieven. Een coach is iemand die jongeren beloont en stimuleert, wat een goed effect heeft op hun motivatie. Maar een coach kijkt ook naar het groepsproces en laat zoveel mogelijk uit de groep zelf komen. Tot slot vinden de geïnterviewden een coach een klankbord en sparringpartner.

Knelpunten Een paar ondersteuners van jeugdinitiatieven geven als knelpunten aan dat het soms moeilijk is om ideeën van jongeren om te zetten in concrete acties, activiteiten en haalbare doelen. Ook is het niet altijd makkelijk om jongeren aan afspraken te houden en zo te zorgen dat een idee ook echt werkelijkheid wordt. Tot slot hebben ondersteuners vaak meer taken dan alleen het ondersteunen van jeugdinitiatieven. Een geïnterviewde geeft aan dat er soms weinig tijd is. Daardoor kan je er niet altijd op tijd bij zijn als er iets dreigt mis te lopen. Dit kan de voortgang van een project in gevaar brengen.

Ik heb het vaak erg druk. En soms denk ik wel ‘oh jee, ik moet weer met de jongeren verder werken aan hun idee. Maar dan komt het er even niet van. Het belandt snel op de achtergrond. Een ondersteuner.

Digitale initiatieven Uit het ACB-onderzoek ‘Allochtone communities 2.0’ blijkt dat digitale initiatieven over het algemeen minder behoefte hebben aan ondersteuning. Verschillende initiatieven zijn ontstaan zonder noemenswaardige steun van professionele organisaties. De initiatiefnemers zijn meestal hoger

9 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

opgeleide allochtone jongeren met veel kennis van ICT. Ze willen graag inhoudelijk en financieel zo onafhankelijk mogelijk blijven en de reguliere ondersteuningsinstellingen hebben niet altijd de kennis in huis die initiatiefnemers nodig hebben. Toch geven ze aan op bepaalde onderdelen wel gericht naar advies te hebben gezocht. Denk hierbij aan zakelijke aspecten, zoals het oprichten van een organisatie, contacten leggen en financiën verwerven en beheren. Ondersteuning bij projectmatig werken en het maken van werkplannen, alsook het vinden van huisvesting worden genoemd. Wat wel specifiek voor de digitale initiatieven geldt, is dat jongeren bij technische zaken zoals het beheer van een website of auteursrecht ondersteuning willen.

Ondersteuning in de startfase De startfase van een initiatief is belangrijk; dan worden voorwaarden gecreëerd om er een succes van te maken. In die fase stellen jongeren ondersteuning erg op prijs. Met name financiële steun, het vinden van een locatie en hulp bij het groepsproces.

Wat verwachten jongeren van de ondersteuning: wat moet je als ondersteuner wel doen en wat niet?

De jongeren die wij spraken zijn over het algemeen tevreden over de ondersteuning die zij krijgen.

Toch kan je als ondersteuner ook de plank misslaan. Op basis van de gesprekken met de jongeren en hun ondersteuners volgen hier een aantal do’s en dont’s.

Ondersteuners van jeugdinitiatieven moeten wel: • Stimuleren en belonen Sommige jongeren geven aan dat ze graag gestimuleerd en beloond willen worden door een ondersteuner. Jongeren weten zelf niet altijd wat zij in hun mars hebben. Iemand die zegt ‘je kan het’ helpt. Het is de taak van ondersteuners om jongeren te laten inzien dat ze kwaliteiten hebben en iets kunnen.

• Bekenden zijn Het lijkt ook te helpen als de ondersteuner de betreffende jongeren al kent. In ieder geval maakt een vertrouwde sfeer dat de communicatie beter verloopt.

Ondersteuners zelf geven aan, dat je geen afstand moet creëren. Neem geen bureaucratische houding aan, maar juist een informele.

• Regelmatig contact Jongeren vinden het belangrijk om regelmatig contact te hebben met degene die hen begeleidt. Daar kunnen ze immers terecht voor advies en als dingen verkeerd dreigen te lopen.

• Geloofwaardig zijn Professionals geven aan dat je je als ondersteuner aan je afspraken moet houden. Daarmee laat je jongeren zien dat je er voor hen bent en hen serieus neemt. Doe je dat niet, dan verliezen jongeren al snel hun motivatie.

•

Geef jongeren vrijheid

Ik probeer de structuur een beetje te bewaken. Veiligheid, structuur, en continuïteit aanbrengen; dat is mijn rol. Een ondersteuner. (…)En ik vond het wel leuk dat ze zelf zo actief waren. Dat ze het op de agenda zetten. Ze manifesteren zichzelf wel! En het maakt het groepje eigenlijk sterker als ze laten zien dat ze mij niet nodig hebben. Ze kunnen het heel goed. Een ondersteuner.

Soms geven de jongeren aan minder tevreden te zijn over de ondersteuning die zij krijgen, omdat: • Hun idee wordt overgenomen Jongeren kunnen het gevoel hebben dat hun idee wordt overgenomen. De ondersteuners gaan zich teveel bemoeien met het idee of initiatief. Zij zetten bijvoorbeeld zelf stappen om het project te realiseren zonder hierbij de jongeren te betrekken. Ook ondersteuners die wij spraken waarschuwen hiervoor: ‘Leg niks op en denk met jongeren mee en niet voor hen’.

10 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

De jongeren het idee hebben dat zij • Niet betrokken worden Jongeren klagen soms dat zij niet op de hoogte gehouden worden. Ze horen maar niks en weten niet hoe het ervoor staat. Ook ondersteuners geven aan dat het belangrijk is dat jongeren betrokken en op de hoogte zijn.

Enkele jongeren voegen toe: Jongeren weten wat jongeren willen en wat aanspreekt en daar wordt onvoldoende rekening mee gehouden als zij niet worden betrokken bij de uitwerking’. De kans bestaat dat het resultaat uiteindelijk niet zo goed zal zijn als wanneer de jongeren het idee zelf hadden mogen uitwerken. De geïnterviewden geven aan dat zij in dit geval liever zelf de touwtjes in handen hebben dan ondersteuning krijgen.

Verwachtingen van de gemeente De gemeente is een belangrijke partij als het gaat om het stimuleren en ondersteunen van jeugdinitiatieven. Wat verwachten de jongeren van de gemeente?

• Snel reageren Verreweg het vaakst wordt gezegd dat gemeenten traag werken, dat alles bureaucratisch en volgens het boekje gaat. Over het algemeen wordt dit als demotiverend ervaren. Jongeren hebben juist geen geduld!

• Jongeren betrekken Een aantal geïnterviewde jongeren vindt dat ze meer betrokken moeten worden bij besluitvoming en overwegingen van de gemeenten. Een gemeente beslist bijvoorbeeld dat een locatie niet gebruikt kan worden voor het jeugdinitiatief, maar legt niet (voldoende) uit waarom dat niet kan. Als de jongeren beter op de hoogte worden gehouden, begrijpen zij de argumentatie en kunnen ze beslissingen beter accepteren.

Het gevaar is dat jongeren de grip op hun eigen initiatief verliezen. Ze snappen niet wat er gebeurt en hebben het gevoel dat ze niet meer meedoen. Als er dan teleurstelling optreedt omdat zaken niet lopen zoals ze zouden willen, dan neemt hun motivatie in rap tempo af.

Je krijgt er een sloom gevoel van. Wij gaan dan ook maar een beetje zitten afwachten. Als wij steeds de gang erin moeten houden,dan laat je het op een gegeven moment zitten. Je blijft maar wachten tot er eindelijk iets gebeurt en je motivatie gaat weg. Een jongere.

Andere verwachtingen richting de gemeente zijn: • Randvoorwaarden scheppen Het scheppen van randvoorwaarden wordt ook van de gemeente verwacht. Bijvoorbeeld op het gebied van financiering of het ter beschikking stellen van een locatie.

Een geïnterviewde vindt dat de gemeente de drie dingen die nodig zijn om een jeugdinitiatief te realiseren mogelijk zou moeten maken: mensen, tijd en geld. Er is allereerst menskracht nodig.

Daarnaast moeten de jongeren tijd hebben en als zij in die uurtjes geen geld kunnen verdienen met een bijbaan, dan moeten zij gecompenseerd worden.

Er is een mogelijk alternatief voor geld; namelijk de winst die het meedoen aan een project of activiteit de jongere oplevert. Een ondersteuner kan de jongeren duidelijk maken dat meedoen leuk en nuttig is.

Dat je iets kunt bereiken en dat je er later iets aan kan hebben. En deelname aan een jongeren project staat goed op je cv.

• Voor wat hoort wat Als de gemeente iets wil en daarvoor de inzet van jongeren vraagt, dan vinden jongeren dat er wel iets tegenover moet staan. Wil de gemeente bijvoorbeeld dat de jongeren activiteiten gaan opzetten voor overlastgevende jeugd, dan zal de gemeente ook een bijdrage moeten leveren in de vorm van geld of andere randvoorwaarden om dit mogelijk te maken.

• Alternatieven bieden Als de gemeente iets niet waar kan maken, bijvoorbeeld een locatie, dan zouden zij een alternatief moeten bieden. Niet zeggen ‘dat kan niet’, maar aangeven wat wel kan.

11 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

Ze hadden advies kunnen geven om een vereniging op te richten of een ondernemersplan te maken.

Een jongere.

De gemeente zou dit soort advies kunnen bieden of kunnen zorgen dat er praktische tips gegeven worden, bijvoorbeeld door het jongerenwerk.

Verwachtingen van andere organisaties Uit de gesprekken blijkt dat organisaties ook op afstand betrokken kunnen zijn bij een jeugdinitiatief.

Het gaat bijvoorbeeld om het beheren van geld, helpen met het zoeken naar een locatie of een steunbetuiging.

De jongeren verwachten: • Support Er wordt verwacht dat organisaties het initiatief ondersteunen, dat ze achter de jongeren staan.

Bijvoorbeeld door de jongeren te bedanken, door verantwoordelijkheid te nemen.

Deze steun kan er verschillend uitzien: soms vinden jongeren het een prettig idee dat hun initiatief erkend wordt (en daarmee hun inzet). Een bedankje op zijn tijd vinden ze belangrijk. Soms willen de jongeren meeliften op de naamsbekendheid en het imago van een organisatie. Het geeft hen dan een goed gevoel dat zij en hun initiatief verbonden zijn aan een organisaties met een goede naam. Maar support vragen kan ook betekenen dat de jongeren vinden dat de organisatie verantwoordelijkheid moet nemen of initiatief moet tonen.

Soms raakt een organisatie betrokken bij een jeugdinitiatief omdat de gemeente de organisatie heeft gevraagd of aangewezen. Jongeren leggen hun initiatief voor aan de gemeente(raad). De gemeente besluit het initiatief te honoreren en geeft een partij opdracht de jongeren te helpen het idee verder uit te werken. Sommige organisaties gaan dan aan de slag om het project te realiseren en betrekken de jongeren daar te weinig bij. De jongeren hebben het gevoel dat zij weinig informatie krijgen. Zij hebben het idee dat hun idee wordt overgenomen. Jongeren verwachten goede communicatie. Zij willen op de hoogte gehouden worden van belangrijke zaken in de voortgang en dat er wordt teruggekoppeld.

Wat verwachten jongeren van elkaar?

Jongeren die actief bij een initiatief betrokken zijn - de trekkers - verwachten iets van elkaar en van andere, minder betrokken jongeren.

Zij verwachten: • Inzet Meedoen is namelijk ‘niet alleen voor je plezier’. Als je meehelpt om het idee te realiseren dan moet je bereid zijn daar echt voor te gaan. Daarbij moet er iets uit jezelf komen, een actieve opstelling dus.

• Betrokkenheid en verantwoordelijkheid De trekkers maken afspraken over voortgang en vinden van elkaar dat zij zich daaraan moeten houden. Elkaar daarop aanspreken gebeurt dan ook. Daarnaast vinden ze dat er een eerlijke verdeling van taken moet zijn.

De echte trekkers hebben nogal eens het gevoel dat zij als enige opdraaien voor alle organisatie, zoals dit meisje: Waarom zou ik meer doen als die andere jongeren niks doen? Waarom moet ik altijd bijspringen?

Duidelijk communiceren en de afspraken op papier zetten, bijvoorbeeld in de notulen, helpt om taken en inzet eerlijk te verdelen. Ook helpt het als je elkaar beter leert kennen. Je weet dan wat je aan elkaar hebt en je benadert elkaar makkelijker.

Een jongen voegt nog een verwachting toe: • Steun

12 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

Hij wil steun van zijn leden. Bijvoorbeeld dat zij met ideeĂŤn komen voor leuke activiteiten, dat zij zich verbonden voelen met de vereniging en niet zomaar wegblijven. Een bedankje kan er ook weleens af, vindt hij.

Conclusie Dat ondersteuning van groot belang is om jeugdinitiatieven te laten groeien en bloeien mag duidelijk zijn. Sommige jongeren geven zelf aan dat zij zonder ondersteuning niet verder komen dan een idee.

Meestal ligt dus het bedenken van een idee bij de jongeren. Ondersteuning krijgen ze vooral bij het realiseren van dat idee.

Enerzijds kan dat directe ondersteuning zijn van een professional die nauw betrokken is. Het betreft dan hulp bij het opzetten van een project of hulp bij het groepsproces. Deze vorm van ondersteuning is tweezijdig: praktisch en coachend.

Anderzijds kan er ook ondersteuning van partijen op afstand komen Denk aan een gemeente die geld ter beschikking stelt. Of een organisatie die haar naam aan het initiatief verbindt.

Jongeren willen graag dat gemeenten of andere instellingen vooral deuren openen en mogelijkheden bieden in plaats van ideeĂŤn afkeuren of onhaalbaar verklaren.

Valkuilen die op de loer liggen is dat bij jongeren hun motivatie verdwijnt en zij het vertrouwen verliezen in de ondersteuners. Jongeren noemen betrokkenheid en goede communicatie als belangrijke voorwaarden voor het succesvol opzetten, stimuleren en ondersteunen van een jeugdinitiatief.

13 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

Tips • Zoek balans tussen hulp en vrijheid Het ondersteunen van jeugdinitiatieven is de kunst van het balanceren verstaan. Je moet het evenwicht kunnen vinden tussen hulp bieden en vrij laten. Aan te raden is om altijd eerst een inschatting te maken van wat in de specifieke situatie nodig is aan ondersteuning. Wat is bij de jongeren(n) aanwezig aan kwaliteiten, kennis en energie? Wat is de leeftijd? En welke ervaring hebben de jongeren al? Ligt de ondersteuningsbehoefte vooral op het vlak van praktische ondersteuning, het groepsproces of op individueel niveau?

Op basis van deze inschatting, kan je de mate van ondersteuning afstemmen. Zo bepaal je bijvoorbeeld als ondersteuner hoe ‘dicht’ je op de jongeren gaat zitten. Is er alleen af en toe behoefte aan advies, dan kan je meer op afstand blijven. Loopt het onderling contact tussen jongeren niet lekker of zijn er weinig vaardigheden aanwezig in de groep, dan zal de ondersteuner intensiever betrokken moeten blijven.

Kort samengevat: - Biedt ondersteuning op maat - Maak een analyse van wat nodig is voor de groep jongeren waar je mee gaat werken - Welke vaardigheden hebben ze al en wat moeten ze nog ontwikkelen - Schat op basis daarvan in hoe de balans tussen ondersteunen en vrij laten er in dit geval uit moet zien - Die inschatting bepaalt ook in welke mate je ‘er bovenop moet zitten’; als dat niet nodig is, doe het dan ook niet. De kans dat je in de valkuil stapt van ‘het idee overnemen van jongeren’ wordt dan kleiner - Biedt hen de kans en ruimte om te experimenteren en leren - Onderscheidt eventueel fasen in ondersteuning; bijvoorbeeld intensiever in de beginfase en meer op de achtergrond in het verdere verloop van het project.

• Houd je aan afspraken Jongeren verliezen snel hun motivatie als zij zich niet serieus genomen voelen. Let er als ondersteuner dus op dat je dat wat je belooft ook waar kan maken. Vraag jezelf bijvoorbeeld af: Heb ik daar voldoende tijd voor?

• Laat het idee bij de jongeren Probeer als ondersteuner in ieder geval de fase van ideevorming zoveel mogelijk bij de jongeren zelf te laten. Ideeën ontstaan spontaan, zijn ‘eigen’ en kunnen door iedereen geopperd worden. Je kan dit wel stimuleren door bijvoorbeeld een brainstorm te organiseren, maar de inhoud komt bij de jongeren zelf vandaan. En probeer dat ook zoveel mogelijk zo te houden. Zo is de kans het kleinst dat jongeren het gevoel hebben dat hun idee wordt overgenomen met alle gevolgen van dien.

Is een idee van jongeren niet haalbaar of realistisch, verander het initiatief dan niet eigenhandig, maar neem de jongeren zelf aan de hand om hun idee uitvoerbaar te maken. Betrek hen in elke stap, zodat het idee en de uitwerking van hen blijft.

• Stimuleer Jongeren vinden het prettig om af en toe te horen ‘je kunt het’. Soms hebben ze een extra zetje nodig om met een idee aan de slag te gaan. Wijs iemand daarom op zijn of haar kwaliteiten en help hem of haar vaardigheden te ontwikkelen, zoals zelfvertrouwen en overtuigingskracht.

Ook willen jongeren graag beloond worden voor hun inzet.

• Kijk vooral naar proces in plaats van resultaat Organisaties die jeugdinitiatieven ondersteunen kunnen in een dilemma terechtkomen. Enerzijds willen zij de jongeren op goede en passende wijze ondersteunen en hen helpen hun idee werkelijkheid te laten worden. Anderzijds hebben zij te maken met hun eigen belang als organisatie die resultaten moet halen, tijd moet verdelen en binnen kaders werkt.

Echter, werken met jongeren en het ondersteunen van jeugdinitiatieven laat zich niet gemakkelijk binnen dit soort kaders vatten. Meestal gaat het om onverwachte en niet te plannen processen. Het gevaar is dat een organisatie zich vooral richt op de te behalen doelen, ook als dat ten koste gaat van

14 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

de eigenheid van jongeren en hun initiatief. Bijvoorbeeld door hun ideeën uit te werken of haalbaar te maken zonder daarbij de jongeren zelf te betrekken.

Wij raden organisaties die met jeugd werken en participatie stimuleren aan, het proces op zichzelf als een deel van het resultaat te zien. Wat jongeren leren tijdens het uitwerken, opzetten en uitvoeren van hun initiatief is op zichzelf waardevol. Dat laat zich niet altijd makkelijk vatten in aantallen deelnemers of activiteiten.

Door het coachen en toerusten van jongeren als hoofddoel te zien, kom je niet in de valkuil terecht dat je (alleen) op kwantitatieve resultaten focust. Dit geeft de professional van de ondersteunende organisatie de rust en ruimte zich met volle aandacht bezig te houden met het stimuleren en ondersteunen van jeugdinitiatieven. Maak deze invalshoek ook duidelijk naar subsidie- en opdrachtgevers.

• Help jongeren met groepsproces Je kunt als ondersteuner inspelen op de verwachtingen die jongeren van elkaar hebben. Bijvoorbeeld om spanningen binnen de groep op te lossen. Maak bespreekbaar wat de jongeren van elkaar verwachten. Daarnaast kan je deze verwachtingen inzetten om de continuïteit en voortgang te bewaken. Je kan beter werken vanuit behoeften die er bij jongeren zelf in de groep bestaan, dan dingen op te leggen.

Specifiek voor gemeenten: • Wees flexibel en aanspreekbaar Voor gemeenten is het niet gemakkelijk om op passende wijze ondersteuning te bieden aan jongeren die initiatief nemen. De gemeentelijke organisatie werkt volgens procedures en is niet altijd flexibel genoeg om jongeren snel een antwoord te geven op hun wens. Dat neemt niet weg dat gemeenten zouden kunnen proberen zo flexibel mogelijk te zijn. Bijvoorbeeld door voor jeugdinitiatieven snelle besluitvorming in te stellen of een speciaal geldpotje beschikbaar te stellen waar gemakkelijk aanspraak op gemaakt kan worden. Of een vast aanspreekpunt binnen de gemeente aan te stellen.

Wees in ieder geval altijd duidelijk over de termijn waarop de gemeente uitsluitsel zal geven en wat wel en niet kan.

• Blijf betrokken Gemeenten hebben zelf meestal niet de capaciteit om initiatieven te ondersteunen. Het is dan ook begrijpelijk dat een gemeente andere organisaties zoals welzijnsinstellingen vraagt een initiatief te ondersteunen. Het is aan te raden jongeren hierin te betrekken en met alle partijen duidelijke afspraken te maken over wat men van elkaar kan verwachten. Een gemeente zou een aantal voorwaarden kunnen formuleren richting de ingeschakelde organisatie. Bijvoorbeeld over de mate waarin en de manier waarop zij jongeren betrekken bij de verdere uitwerking en uitvoering van een jeugdinitiatief. Spreek bijvoorbeeld een tussentijdse of eindevaluatie met alle partijen af. Daarmee straalt de gemeente uit naar de betreffende jongeren dat zij openstaat voor vragen en feedback over de ondersteuning. De gemeente toont zich betrokken.

• Maak iemand vrij Een gemeente kan natuurlijk besluiten zelf uitvoerend betrokken te zijn bij jeugdinitiatieven. Zorg dan dat er iemand binnen de gemeentelijke organisatie vrijgemaakt wordt. Voor beleidsmedewerkers is jeugdparticipatie vaak één van de vele onderwerpen die zij in hun pakket hebben. Durf keuzes te maken zodat er binnen de formatie echt ruimte is voor de ondersteuning van initiatieven van jongeren.

• Koester actieve jongeren Jongeren die een jeugdinitiatief willen opzetten, zijn actieve burgers. Jeugdinitiatieven mogelijk maken, sluit dus aan bij de ambitie van gemeenten om actief burgerschap te stimuleren. Maar pas op: Als een jongere een teleurstellende ervaring met de gemeente opdoet, is dat moeilijk weer ongedaan te maken en kan dat ook later nog een negatief effect hebben op zijn of haar betrokkenheid bij de politiek of maatschappij. Ga dus zorgvuldig om met deze actieve burgers in de dop.

15 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

1.3

Hoe bereik je andere jongeren?

We eindigen dit hoofdstuk over randvoorwaarden voor jeugdinitiatieven met werving en PR. Eerder zagen we al dat het bereiken van jongeren een belangrijk onderdeel is. Bijvoorbeeld voor de continuïteit van een activiteit of project. Er is voldoende menskracht nodig om een initiatief te laten draaien. Nu is er misschien een enthousiast groepje trekkers, maar hoe is dat over een jaar? Als je geen rekening houdt met de werving van nieuwe jongeren, dan bestaat het risico dat het initiatief ophoudt te bestaan. Daarnaast is werving en PR van belang om in de belangstelling te blijven staan.

Bij andere jongeren, maar ook bij bijvoorbeeld subsidiegevers of sponsors.

Op basis van de gesprekken zien we een aantal manieren voor jongeren en hun ondersteuners om met werving voor een jeugdinitiatief aan de slag te gaan.

De meest gebruikte manieren van werving zijn via: • het eigen sociale netwerk, vrienden, gelijkgestemden, via via • scholen • websites en fora • eerdere projecten • mond tot mond reclame Maar ook het verspreiden van folders, flyers, oproepen in schoolkrantjes, het sturen van e-mails, gebruik maken van msn, sms en hyves, zelf op jongeren afstappen, en werven via het buurthuis, de buurt, en het jongerenwerk zijn vaak gebruikte manieren. Soms wordt geworven via speciale evenementen, debatten of worden vrijwilligers uitgewisseld tussen initiatieven en projecten.

Uit de gesprekken blijkt dat je jongeren beter bereikt en werft als: • je inspeelt op de belevingswereld van jongeren en hun behoeften Je moet contact met hen houden en weten je wat ze willen. Zo kan je jongeren beter aanspreken en werven. Daarom werkt het goed om jongeren zelf in te zetten om andere jongeren enthousiast te maken om mee te doen.

• een activiteit spannend of steeds vernieuwend is (bij structurele jeugdinitiatieven) Op die manier wordt nieuwsgierigheid gewekt.

• Je jouw activiteit laagdrempelig maakt Bijvoorbeeld door jongeren te ‘lokken’ met lage entreeprijzen of gratis eten en drinken.

• Je een goed PR-plan hebt De uitstraling van een jeugdinitiatief is belangrijk voor de werving van nieuwe jongeren, maar ook voor het succes dat je behaalt bij sponsors en subsidiegevers. Gebruik maken van de lokale en regionale pers is aan te raden.

Conclusie Goede werving en PR is van belang om een succesvol jeugdinitiatief op te zetten. Het helpt bijvoorbeeld voldoende menskracht te hebben om het idee uit te voeren. Ook blijf je in the picture bij sponsors en andere organisaties die iets voor je kunnen betekenen.

Tips • Ga digitaal Wat het werven van jonge vrijwilligers tegenwoordig moeilijk maakt, is dat jongeren steeds meer in verschillende omgevingen en sociale netwerken leven. Dat maakt dat zij zich minder snel binden aan een organisatie voor langere tijd. Dus ook niet aan een jeugdinitiatief. Initiatieven die daarom juist wel aantrekkelijk zijn voor jongeren zijn de digitale initiatieven. Daar kunnen jongeren onderdeel zijn van een virtueel netwerken waar zij contact hebben met veel verschillende jongeren en waarbij fysieke afstand en tijd geen rol speelt.

Bij het werven van jongeren voor jeugdinitiatieven zou je hier rekening mee moeten houden.

Misschien kan je juist via digitale gemeenschappen op een nieuwe manier contact leggen met jongeren.

16 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

• Werf op verschillende manieren Vaak werkt een combinatie van wervingsmethoden het best. Dus én via vrienden én via internet én via een flyer. Daarmee spreek je verschillende soorten jongeren aan en bereik je dus meer mensen.

• Kijk wat bij ze past Jongeren hebben het tegenwoordig druk. Ze gaan naar school, hebben bijbaantjes, doen aan sport, gaan uit enzovoorts. Een jeugdinitiatief opzetten is een van de vele bezigheden. Als je zelf als jongere betrokken bent bij een initiatief en je wilt andere jongeren werven, bedenk dan goede argumenten om hen over de streep te trekken mee te doen. Bijvoorbeeld door in te spelen op wat iemand goed kan, graag doet of de reden waarom hij of zij actief wil zijn. De een zoekt gezelligheid, de ander wil politiekbestuurlijke ervaring opdoen, weer een ander vindt het wel interessant om belangrijke mensen zoals de wethouder te ontmoeten.

Probeer ook de verschillende taken en activiteiten te benoemen waaruit het jeugdinitiatief bestaat. Zet vervolgens verschillende jongeren in. Laat iedereen doen wat hij of zij leuk vindt en goed kan.

Verdiep je dus in wat een jongere bezighoudt, wat zijn drive is en heel belangrijk, waarmee jij hem of haar kan interesseren voor jouw activiteiten en boodschap.

17 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

2.

Wat levert meedoen aan een initiatief de jongeren zelf op?

Jongeren die een jeugdinitiatief opzetten, doen een aantal ervaringen op. Zij leren bepaalde vaardigheden. Wat vinden zij zelf dat zij ervan opsteken en wat is voor hen de opbrengst van meedoen? Dat is op basis van de interviews kortweg onder te verdelen in vaardigheden en effecten.

2.1

De opbrengst voor jongeren

Vaardigheden De jongeren en begeleiders die wij geïnterviewd hebben, geven aan dat jongeren vooral de volgende vaardigheden leren: • Verantwoordelijkheid nemen • Doorzettingsvermogen • Overtuigen Ook doen zij communicatieve vaardigheden op, zoals omgaan met kritiek en discussiëren maar ook emoties verwoorden en begrip tonen. Zij leren zelfstandig te werken, doen zelfvertrouwen op en zijn zelfverzekerder. Jongeren leren omgaan met tegenslagen en ook hebben zij leer- en evaluatiemomenten.

Maar de jongeren doen ook praktische vaardigheden op als: • Samenwerken • Een project opzetten en activiteiten organiseren • Planningen maken en ermee werken • Sponsorwerving Andere praktische vaardigheden die genoemd worden, zijn presenteren, informatie zoeken en een begroting maken.

Effecten Wat levert meedoen aan een jeugdinitiatief naast vaardigheden op? Uit de interviews blijkt dat jongeren: • trots zijn op zichzelf • het leuk vinden • ervaringen opdoen die later in hun leven van pas kunnen komen • door mee te doen positieve beeldvorming over jongeren bevorderen • motivatie krijgen om iets bij te dragen en in actie te komen Jongeren voelen zich daarnaast serieus genomen. Zij krijgen respect en tonen respect voor hun medemens (bijvoorbeeld ouderen, maar ook andere jongeren). Zij worden zich bewust van het feit dat zij zelf iets positiefs kunnen bijdragen aan de maatschappij. Dit bewustzijn wordt versterkt omdat sommige jongeren aangeven dat zij leren hoe het gemeentelijk proces werkt.

Jongeren die aan een jeugdinitiatief meedoen hebben een gevoel van voldoening, dat zij iets bereikt hebben.

Ik durf nu gewoon meer te doen, ik ben meer actief geworden in met jongeren omgaan. In het begin was ik echt zo van waarom zou ik zoiets doen? Ik was gewoon niet actief. Ja, werken en naar school gaan en eigenlijk deed ik verder niet zoveel. Met dit project leer je - in het begin weet je dat niet - dat het zoveel nut heeft om aan zo’n soort project mee te doen(…) Je komt erachter, als je zo’n dag opzet dan wéét je, dat je het kan. (…) en dan ben je trots. Een lekker gevoel eigenlijk. Een jongere.

Conclusie Jongeren hebben veel aan het meedoen aan een jeugdinitiatief. Ze ontwikkelen bepaalde competenties en hebben allerlei positieve en soms ook negatieve ervaringen. Wat een jongere er precies uithaalt, is voor een ieder anders. De één is vooral trots dat hij/zij iets bereikt heeft. Voor

18 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

andere jongeren is meedoen aan een jongereninitiatief vooral leuk. Ze maken ‘gave’ dingen mee, leren veel en kunnen lekker in actie komen.

• Weet wat hen beweegt Het is handig om als ondersteuner en stimulator van jeugdinitiatieven te weten wat jongeren beweegt om mee te doen. Wat is ieders verwachting, wat hoopt ieder eruit te halen voor zichzelf? Daarop kan je vervolgens inspelen om zo de jongeren betrokken en enthousiast te houden gedurende het hele proces.

• Zet jeugdinitiatieven op de agenda Veel vaardigheden die jongeren opdoen, zijn competenties die zij als toekomstig en actief burger ook nodig hebben. Denk aan verantwoordelijk nemen of samenwerken. Door mee te doen aan een jeugdinitiatief kunnen jongeren alvast experimenteren met deze vaardigheden. Als professional die met jeugd werkt, is het goed te weten dat het democratisch burgerschap van jongeren bevorderd wordt. Gebruik deze wetenschap om anderen - zoals gemeenten - de relevantie van jeugdinitiatieven uit te leggen en hen ervan te overtuigen dat jeugdinitiatieven gestimuleerd moeten worden.

• Beloon jongeren voor hun inzet In ieder geval is het leuk om als ondersteuner de jongeren die aan een jeugdinitiatief werken of gewerkt hebben in het zonnetje te zetten. Dat geeft de jongeren een gevoel van voldoening en het bevordert het positieve karakter van het opzetten en realiseren van een jeugdinitiatief.

Een ondersteuner kan zorgen voor een certificaat voor de deelnemende jongeren, waarin duidelijk benoemd is wat jongeren hebben gedaan. Vraag de lokale pers een artikeltje te schrijven. Of neem de jongeren mee op een leuk uitje.

19 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

3.

Conclusies en aanbevelingen

3.1

Hoe stimuleer en ondersteun je jeugdinitiatieven?

Ruimte voor jeugdinitiatieven Uit het onderzoek dat wij deden naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam komt naar voren dat de diversiteit aan initiatieven groot is. De initiatieven gaan over verschillende thema’s die jongeren bezighouden. De manier waarop zij ondersteund worden verschilt. Ook varieert de wijze waarop jeugdinitiatieven ontstaan. Jongeren bedenken een idee spontaan of doen het in het kader van een opdracht voor school. Wat dat betreft zien wij twee stromingen: • Jeugdinitiatieven die ontstaan doordat zij gestimuleerd worden door de gemeente, de school, het jongerenwerk, enzovoorts.

• Jeugdinitiatieven die ontstaan van onderop, vanuit de jongeren zelf.

In het eerste geval is het belangrijk te zorgen dat het initiatief echt van de jongeren zelf blijft!

In het tweede geval is het van belang dat de jongeren weten waar zij terecht kunnen voor ondersteuning. Maak jezelf, als ondersteunende organisatie dus goed zichtbaar en bekend bij jongeren.

Als wij het belangrijk vinden dat jongeren met eigen ideeën komen en zo jeugdparticipatie een impuls willen geven, moeten we dit soort initiatieven vaker voor het voetlicht brengen. Medewerkers van gemeenten, leerkrachten op school, jongerenwerkers: iedereen kan jeugdinitiatieven stimuleren door initiatieven zichtbaar te maken, uit te dragen dat ze belangrijk zijn en jongeren te attenderen waar zij terecht kunnen om hun idee werkelijkheid te laten worden. Zo creëer je een vruchtbaar klimaat voor jeugdinitiatieven en continuïteit in jeugdparticipatie.

Jeugdinitiatieven zijn belangrijk. Jongeren leren allerlei vaardigheden en ontwikkelen kwaliteiten die hen later in hun leven goed van pas kunnen komen. Daarnaast streven overheden naar competente en actieve burgers die een bijdrage leveren aan de samenleving. Door jeugdinitiatieven op te zetten geven jongeren invulling aan dit democratisch burgerschap.

Maar, zoals wij in dit onderzoek hebben gezien, groeien en bloeien jeugdinitiatieven niet zomaar. Er zijn verschillende randvoorwaarden om initiatieven tot een succes te maken. Jongeren hebben bijvoorbeeld bepaalde kwaliteiten nodig, zoals enthousiasme en doorzettingsvermogen. Naast geld en tijd, is het nodig dat er altijd voldoende jongeren bereikt worden om de continuïteit van een initiatief te waarborgen. En last but not least: ondersteuning is een belangrijke randvoorwaarde.

Dit onderzoek gaat vooral over de vraag hoe je jeugdinitiatieven kan stimuleren en ondersteunen.

Daarom zetten wij de belangrijkste lessen uit dit verslag nog eens voor je op een rij: • Praktische ondersteuning Jongeren hebben vooral praktische ondersteuning nodig. Hoe zet ik een initiatief op en hoe voer ik het uit? Met dit soort vragen willen ze bij iemand terecht kunnen. Iemand die weet hoe je bijvoorbeeld een projectplan schrijft, sponsors vindt of een vereniging opzet.

Jongeren die digitale initiatieven nemen, bijvoorbeeld een jongerenplatform lanceren, willen ook advies over het beheer van de website en auteursrecht.

• Contacten leggen Een ondersteuner heeft een netwerk waar jongeren gebruik van willen maken. Een jongerenwerker kent bijvoorbeeld de wethouder, een drukkerij die misschien gratis flyers wil drukken of de voorzitter van de bewonerscommissie.

• Groepsproces Een groep jongeren die een initiatief neemt, kan wel wat hulp gebruiken op het gebied van onderlinge samenwerking en communicatie. Een ondersteuner kan zorgen dat jongeren elkaar goed leren kennen en taken en verantwoordelijkheden eerlijk verdeeld worden bijvoorbeeld.

•

Vaardigheden en kwaliteiten

20 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

Een jeugdinitiatief opzetten, doe je niet één, twee, drie. Jongeren geven zelf aan dat je bijvoorbeeld projectmatig moet kunnen werken, doorzettingsvermogen en zelfvertrouwen moet hebben. Een jongere heeft dus vaardigheden en kwaliteiten nodig. Als ondersteuner kan je hem of haar helpen die te ontwikkelen.

In de startfase is ondersteuning extra belangrijk. Dan worden voorwaarden gecreëerd om er een succes van te maken.

Wat doe je als ondersteuner wel?

• Denk mee Als ondersteuner kan je helpen een plan realistisch en uitvoerbaar te maken. Geef duidelijk aan wat eventuele kaders en grenzen zijn. Zeg niet alleen ‘dat kan niet’, maar leg jongeren uit waarom iets niet kan. Kijk als jongerenwerker of gemeente vervolgens wat wel kan en zet samen met de jongeren stappen om het plan uitvoerbaar te maken. Stimuleer ze ook om zelf een alternatief idee te bedenken.

Help jongeren op een rijtje te zetten wat er precies gedaan moet worden en wat het aan inzet vraagt.

Schat samen in hoeveel tijd het opzetten van een initiatief gaat kosten. Zorg dat ze zich dit realiseren.

De meeste jongeren hebben weinig tijd!

• Betrek jongeren Jongeren willen graag betrokken worden bij zaken die hùn jeugdinitiatief raken. Zorg dus dat zij op de hoogte blijven van besluiten, (on)mogelijkheden en gebeurtenissen. Doe je dat niet, dan voelen ze zich niet serieus genomen en verliezen hun motivatie.

Soms moet de gemeente een beslissing nemen. Bijvoorbeeld als jongeren het initiatief hebben genomen voor een hangplek en er moet een locatie worden gezocht. Betrek jongeren dan bij de besluitvorming. Wees helder over de termijn waarop de gemeente uitsluitsel zal geven en over wat wel en niet kan. Probeer altijd een alternatief te bieden en doe geen valse beloftes.

Het ondersteunen van jeugdinitiatieven is de kunst van het balanceren verstaan. Je moet het evenwicht kunnen vinden tussen hulp bieden en vrij laten. Schat daarom eerst in wat nodig is aan ondersteuning. Wat is bij de jongeren(n) aanwezig aan kwaliteiten, kennis en energie?

Welke leeftijd hebben ze? En welke ervaring hebben de jongeren al? Ligt de ondersteuningsbehoefte vooral op het vlak van praktische ondersteuning, het groepsproces of op individueel niveau? Op basis van deze inschatting, kan je de mate van ondersteuning afstemmen.

• Biedt continuïteit Als ondersteuner ben je een constante factor. Dat betekent dat jij kan zorgen dat er afspraken gemaakt en nagekomen worden. Dan blijft de vaart erin.

Probeer ook te stimuleren dat nieuwe jongeren worden geworven. Er is dan voldoende menskracht om het initiatief draaiende te houden of een nieuw initiatief te starten. Uitgangspunt is dat een initiatief meestal een kop en een staart heeft. Het hoeft geen structurele activiteit te worden.

• Wees bereikbaar Als ondersteuner is het van belang om voor een vertrouwde sfeer tussen jou en de jongeren te zorgen. Dat kan bijvoorbeeld door een informele houding aan te nemen. Jongeren willen graag makkelijk en snel contact met je kunnen leggen.

• Stimuleer en beloon Soms hebben jongeren een extra zetje nodig om met een idee aan de slag te gaan. Wijs jongeren op hun kwaliteiten en help ze hun vaardigheden, zoals zelfvertrouwen en overtuigingskracht, te ontwikkelen. Ook willen jongeren beloond worden voor hun inzet. Dat kan je op verschillende manieren doen, afhankelijk van de persoonlijke motivatie van een jongere om mee te doen aan het jeugdinitiatief. De één vindt het gewoon leuk, de ander ziet het als investering in de toekomst. Probeer daar op in te spelen. Voorbeelden zijn: jongeren een leuk uitje aanbieden, door de lokale pers in het zonnetje laten zetten of een certificaat uitreiken.

21 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

Een ondersteuner is een coach. Hij begeleidt jongeren om antwoorden en oplossingen te vinden op vragen en problemen. Een coach begeleidt hen ook bij het ontwikkelen van kennis en vaardigheden. Dit alles met het doel om een jongere in staat te stellen om tot optimale prestaties te komen. Een ondersteuner is dus iemand die de jongeren stimuleert en klankbord kan zijn. Een coach staat aan de zijlijn en niet op het veld.

• Mix en match Om een succesvol jeugdinitiatief op te zetten, zijn veel vaardigheden en kwaliteiten nodig. Die vind je niet in één persoon verenigd. Help jongeren een team op te bouwen van mensen met verschillende kwaliteiten. Samen staan ze sterk. Start daarom met een uitgebreide kennismaking zodat jongeren elkaars kwaliteiten leren kennen. Stel daarna gezamenlijk vast wat nog mist en ga gericht werven.

Wat doe je niet?

• Overnemen Denk niet voor de jongeren, maar samen met hen. Laat het initiatief van de jongeren ook echt hun initiatief blijven. Jongeren vinden het erg vervelend als hun idee wordt ‘overgenomen’. Dan is de kans groot dat ze tussentijds afhaken en zich niet kunnen vinden in het uiteindelijke resultaat. Zorg dus dat het hún project blijft en bemoei je niet teveel met de inhoud. Richt je op het proces en de randvoorwaarden om het initiatief tot een succes te maken.

• Op resultaat focussen Focus je als ondersteuner niet teveel op het resultaat van een jeugdinitiatief. Daarmee doe je het initiatief tekort. Soms is het resultaat niet helemaal wat ervan verwacht werd, maar hebben de jongeren wel veel geleerd gedurende het proces. Dit leerproces is een aanzienlijk deel van het resultaat van een jeugdinitiatief en dat moet op waarde geschat worden. Realiseer je echter dat jongeren wel veel waarde hechten aan het eindresultaat.

• Afspraken niet nakomen Weet wat je afspreekt. Al ben jij de constante factor, ook jouw tijd en mogelijkheden zijn soms beperkt.

Spreek daarom geen dingen af die je niet kunt waarmaken. Ook jij moet je aan je afspraken houden, anders verlies je het vertrouwen van de jongeren.

Specifiek voor gemeenten doen wij de volgende aanbevelingen Een jongere die een jeugdinitiatief opzet, is een actief burger. Een teleurstellende ervaring op jonge leeftijd, kan ook later nog een negatief effect hebben op zijn of haar betrokkenheid bij de samenleving en de politiek.

Jongeren hebben vaak geld en een eigen plek nodig. Heb je als gemeente een speciaal potje om op verzoeken van jongeren in te kunnen gaan? Heb je een overzicht van locaties waar jongeren makkelijk terecht kunnen?

Een gemeente die jeugdinitiatieven wil stimuleren, moet jongeren de ruimte geven aan de slag te gaan met thema’s waar ze enthousiast over zijn. Ook als deze niet overeenkomen met actuele beleidsonderwerpen. Het doel zou altijd moeten zijn dat jongeren actief meedenken en meedoen; participeren. En dat doen jongeren in eerste instantie als het gaat om onderwerpen waar ze zelf interesse in hebben. Jeugdinitiatieven gaan tenslotte over wat jongeren belangrijk vinden. Nieuwe thema’s trekken ook nieuwe, andere enthousiaste jongeren aan.

Vaak draagt de gemeente de directe ondersteuning van jongeren die een initiatief hebben ingediend over aan een lokale organisatie die met jongeren werkt. Blijf in dat geval als gemeente betrokken bij het verloop van een jeugdinitiatief. Maak duidelijke afspraken over wederzijdse verwachtingen. Spreek met de betreffende organisatie ook voorwaarden af over de manier waarop jongeren worden ondersteund en betrokken. Een tussen- of eindevaluatie, samen met de jongeren, is aan te raden. Als gemeente draag je zo uit naar jongeren dat je open staat voor vragen en feedback over de ondersteuning die zij krijgen.

22 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

Wees toegankelijk en aanspreekbaar voor jongeren. Maak binnen de gemeente iemand vrij die vast aanspreekpunt voor de jongeren is.

Ondersteuning van jeugdinitiatieven is maatwerk

23 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

Bijlagen Bijlage 1.

Jeugdinitiatieven in alle soorten en maten. Een beschrijving.

In deze bijlage vind je een korte omschrijving van de diverse jeugdinitiatieven die we gesproken hebben. De jeugdinitiatieven zijn ingedeeld op de volgende criteria: • initiatieven ontstaan vanuit jongeren; • jeugdinitiatieven die zelfstandig geprofessionaliseerd zijn en ontstaan zijn vanuit jongeren; • organisaties die tot doel hebben om jongeren te stimuleren om zelf het initiatief te nemen.

Initiatieven van jongeren zelf Clubhuis TCIV (Turkse Cultuur en Integratie Vereniging) Het clubhuis van TCIV (Turkse Cultuur en Integratie Vereniging) in Enkhuizen is een ontmoetingscentrum dat activiteiten aanbiedt voor jongeren. TCIV is een vereniging met een bestuur van negen bestuursleden, dat onderling de diverse taken heeft verdeeld. TCIV is anderhalf jaar geleden ontstaan omdat er voor jongeren niet veel te doen was in Enkhuizen. Vanuit de contacten met de plaatselijke moskee is het clubhuis van TCIV ontstaan.

TCIV richt zich met name op Turkse jongeren. De ontmoetingsplek is open voor iedereen maar er komen vooral Turkse jongeren.

Doel Jongeren van straat halen en hen via een centrum een ontmoetingsplek aan te bieden met activiteiten.

Activiteiten In het clubhuis van TCIV worden activiteiten georganiseerd zoals tafelvoetbal en photoplay. Het bestuur wil het activiteitenaanbod en het centrum uitbreiden met meer spelmogelijkheden en bijvoorbeeld cultuurlessen (de historie van Turkije of van Nederland) en huiswerkbegeleiding om zo meer jongeren te trekken.

24 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

1

Digitale jeugdinitiatieven; een samenvatting van ‘allochtone communities 2.0’ Vele tienduizenden allochtone jongeren zijn actief op tientallen, misschien wel honderden websites, communities en vriendengroepen als Hyves. Deze sites en communities zijn opgezet en worden onderhouden door vrijwilligers die er soms wel 30 uur per week mee bezig zijn.

Allochtone communities als Marokko.nl, maar ook Maghreb.nl, Maroc.nl, waterkant.net en Lokum.nl hebben ieder een bereik van vele tienduizenden allochtone jongeren. Deze jongeren zijn niet alleen passieve consumenten van vertier en informatie maar ze discussiëren, helpen elkaar met huiswerk, het vinden van een baan of het bespreken van diverse kwesties waarop in real life een taboe heerst.

Doel De initiatiefnemers van de allochtone communities zijn ervan overtuigd dat hun initiatieven bijdragen aan de emancipatie van hun leden/bezoekers.

Activiteiten Alle onderzochte communities draaien min of meer op de inzet en soms eigen bijdrage van vrijwilligers. Zo heb je vrijwilligers die verantwoordelijk zijn voor het beheer van de community met als mogelijke taken het modereren van discussies, maar ook het organiseren van activiteiten in real life.

Daarnaast heb je vrijwilligers die zich inzetten zonder hierover afspraken te hebben gemaakt met de beheerders van de community.

Rapstudio Amsterdam In 2006 ontstond het idee bij een jongere om een rapstudio op te zetten. Hij vond dat een rapstudio een aanwinst zou zijn voor het stadsdeel. Tijdens een rapwedstrijd ontmoette hij de wethouder en legde deze het idee voor. Op aanraden van de wethouder heeft de jongere een aanvraag ingediend bij het stadsdeel om geld voor het initiatief te krijgen. Het stadsdeel verwees hem door naar het jongerenwerk omdat er begeleiding en steun nodig zou zijn. Ook moest de financiering van de rapstudio via een stichting lopen. De jongerenwerker begeleidde de jongere op zakelijke aspecten.

Doel Rappers en buurtjongeren een kans geven zich in eigen wijk met muziek bezig te houden.

Activiteit In eerste instantie was de rapstudio bedoeld voor vrienden en jongeren die al konden rappen.

Gaandeweg is het initiatief voor alle jongeren, beginners en gevorderden, tussen 12-23 jaar toegankelijk gemaakt. Zo geeft de initiatiefnemer bijvoorbeeld les aan beginners en kunnen gevorderden hun eigen rapliedjes opnemen en zich verder ontwikkelen.

De Kaya De Kaya in Den Helder is een groepje jongeren dat activiteiten voor jongeren organiseert. Via WMD, de dienst die de oprichters begeleidde, heeft de gemeente een ruimte beschikbaar gesteld: een voormalig dansschool. De oprichters begonnen er met 6 tot 7 jongeren, binnen een maand waren er 20 tot 30 bezoekers. Ze komen er om muziek te maken, elkaar te ontmoeten en te hangen.

De begeleiders zijn drie jong volwassenen die vanuit ProFor worden begeleid. Eind 2007 is De Kaya een stichting geworden.

Doel Jongeren van de straat houden door ze een alternatief te bieden en talenten van jongeren te stimuleren.

Activiteiten De activiteiten die de Kaya uitvoert, variëren van eenmalige grootschalige activiteiten (zoals een voetbaltoernooi met live muziek op Cruijfcourt of een salsa/soul party voor 40 + tot structurele activiteiten zoals een inloop met cd opnamen, een cursus ‘spelen in een brassband’ of een workshop dans.

Ook krijgen de begeleiders steeds meer hulpvragen van de jongeren rond jongerenhuisvesting en schuldhulpverlening. Indien nodig doen de jongeren een beroep op ProFor. De jongeren willen graag de activiteiten van De Kaya uitbreiden.

Oudhollandse spelletjesmiddag voor ouderen De Oudhollandse spelletjesmiddag is een activiteit voor ouderen die is georganiseerd door jongeren uit Amstelveen. Dit initiatief is ontstaan vanuit problemen die de jongeren hebben gehad met ouderen in de wijk. Om het negatieve beeld van jongeren bij ouderen in de wijk te keren hebben de 1

ACB Kenniscentrum heeft een kort verkennend onderzoek uitgevoerd naar vrijwilligerswerk bij sites en communities. Op het internet wordt een community gevormd door individuen die op een bepaalde locatie op het internet één of meerdere interesses delen.

25 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

geïnterviewden een middag georganiseerd in Oudhollandse stijl. Zij werden daarbij geholpen door een jongerenwerker uit het jongerencentrum.

De jongeren willen in de toekomst nog meer activiteiten voor ouderen organiseren, zoals uitleg over het gebruik van de mobiele telefoon.

Doel Door de spelletjesmiddag kunnen mensen een gezellige tijd hebben en ouderen en jongeren op een ongedwongen manier met elkaar in gesprek raken. Het is de bedoeling dat zij na de Oudhollandse spelletjesmiddag beter met elkaar kunnen opschieten en meer begrip voor elkaar hebben.

Activiteiten Op de Oudhollandse spelletjesmiddag voor ouderen door jongeren zullen de volgende activiteiten zijn: spelletjes, accordeonmuziek en hapjes en drankjes. Dit alles in Oudhollandse stijl. De jongeren gaan de spellen uitleggen, leiden en zelf meedoen. Ten tijde van het interview waren de jongeren bezig met de voorbereiding.

Indoor Skate Park In 2006 kregen twee jongeren het idee om een Indoor Skate Park in Hoorn op te zetten. Hoorn heeft vooralsnog alleen gelegenheden voor buiten skaten.

De geïnterviewden hebben op verschillende manieren hun idee naar voren gebracht, zoals via een handtekeningenactie, een brief aan de wethouder en een presentatie op het stadhuis. De reactie van de wethouder en gemeenteraad was positief. Zij zegden toe de mogelijkheden te onderzoeken om een skate park te realiseren, onder begeleiding van het sportopbouwwerk en jongerenwerk. Er is voor het indoor skate park nog geen geschikte locatie gevonden.

Doel Het doel is om een overdekt indoor skate park te krijgen, zodat jongeren droog kunnen skaten en er meer mensen gaan skaten (dus: meer sporten en bewegen.)

Multipack Hoofddorp Multipack is een groepje jonge vluchtelingen dat een evenement over verschillende culturen wilde organiseren, genaamd Cultimultiworld. Zij werden begeleid door Vluchtelingenwerk Haarlemmermeer en Blooming. Het evenement vond plaats in 2007. Multipack is nog steeds actief en bestaat uit een kleinere groep jongeren dan voorheen.

Doel Doel van Cultimultiworld was aan andere jongeren te laten zien dat er in de Haarlemmermeer jongeren met veel verschillende culture achtergronden zijn. Door Cultimultiworld leren zij meer van en over elkaar en worden verschillende culturen bij elkaar gebracht.

Het huidige doel van Multipack is het uitwisselen van ervaringen tussen jonge vluchtelingen en ontmoeting tussen autochtone jongeren en jonge vluchtelingen.

Activiteit Tijdens het evenement konden jongeren kennismaken met verschillende culturen door middel van allerlei activiteiten zoals rap, karate en dans. Ook waren er kraampjes met eten en drinken uit verschillende landen.

Jongerenvoorziening in Purmerend De geïnterviewden kregen tijdens de les maatschappijleer op school een opdracht om een burgerinitiatief te verzinnen en in te dienen bij de gemeenteraad. Alle leerlingen van HAVO 4 werkten in groepjes zo’n initiatief uit. Het initiatief van de geïnterviewden werd uitgekozen. Deze jongeren waren zelf onderdeel van de groep jongeren die rondhingen in de wijk. Een aantal van de hangjongeren zorgden voor overlast. De geïnterviewden wisten wie er rondhingen en wat die jongeren graag wilden. Het College van B & W toetste het initiatief op haalbaarheid, dit duurde ongeveer een half jaar. Toen kwam het groene licht. De totale tijdsduur van het vervolgtraject is meer dan 2 jaar.

De jongeren hebben de opdracht uit handen gegeven toen het jongerenwerk het verder invulde. Nu vinden er activiteiten plaats in het buurthuis waar een ruimte is vrijgemaakt voor de jongeren.

Doel Het doel van het initiatief is om hangjongeren uit de wijk een plek te geven. Een neveneffect is dat het initiatief een goede bijdrage levert aan de leefbaarheid in de wijk en er weer aandacht is voor jeugd.

De G-Club.

De G-Club is een groepje homoseksuele leerlingen op Het Alkwin Kollege in Uithoorn. Enkele leerlingen vonden dat er op school weinig gedaan wordt voor homoseksuele leerlingen. De groep

26 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

bestaat uit zo’n 8 à 10 jongeren. Zij worden ondersteund door een docent die tevens de contactpersoon seksuele intimidatie is, en zich inzet voor een veilige school.

Doel De doelstelling van de G-Club is om het homoklimaat op school te verbeteren, en de sfeer homovriendelijker te maken.

De G-Club kijkt naar het beleid op school ten aanzien van homoseksualiteit en de belemmeringen waar leerlingen tegenaan lopen. Daarnaast worden er in het groepje persoonlijke ervaringen uitgewisseld en fungeert de G-Club als een vangnet voor leerlingen die homoseksuele gevoelens hebben.

Activiteit De G-Club onderneemt verschillende activiteiten zoals het schrijven van artikelen in de schoolkrant en het maken van een ‘coming-out boekje’ met ervaringsverhalen. Ook bezoeken de geïnterviewde leerlingen, samen met de docent, klassen om te praten over homoseksualiteit en de manier waarop daar op school - en door leerlingen onderling - mee om wordt gegaan.

Het Huiskamerproject in Amsterdam Het Huiskamerproject is in 2006 ontstaan. Het initiatief is door een aantal buurtjongeren bedacht en in een flat opgezet. Een aantal jongeren van deze groep zat in de panelraad en had behoefte aan een eigen plek om samen te kunnen vergaderen en activiteiten te ondernemen. Via het jongerenwerk is de groep in contact gekomen met een woningbouwcoöperatie. Na lange onderhandelingen heeft de woningbouwcoöperatie een ruimte toegezegd op voorwaarde dat de jongeren mee zouden helpen de flat schoon te houden en zelf voor de inrichting zouden zorgen. Verder moeten de jongeren de leefbaarheid in de buurt bevorderen en de huiskamer zou voor alle buurtjongeren toegankelijk moeten zijn. De ruimte is gedurende 2,5 jaar ter beschikking gesteld. Daarna moeten de jongeren zelf op zoek gaan naar een andere ruimte.

Doel Het Huiskamerproject is ontstaan om het imago van de buurtjongeren te verbeteren. Het jongerenpanel wilde dan ook een bijdrage leveren aan de veiligheid van de buurt / het stadsdeel.

Het doel van het Huiskamerproject is om aan verschillende buurtjongeren een plek te geven waarin zij activiteiten kunnen ondernemen.

Daarnaast wil het huiskamerproject ouderen bereiken om het contact tussen de buurtbewoners, jong en oud, te bevorderen. Op deze manier kunnen ouderen en jongeren elkaars werelden leren kennen.

Activiteiten De deelnemers van het Huiskamerproject ondernemen samen verschillende activiteiten op wijk - , nationaal - en internationaal niveau, zoals: sport- en recreatieactiviteiten, organiseren van multiculturele feesten voor de wijkbewoners, schoonmaken en onderhouden van de buurt.

STUK uit Amsterdam STUK is een theaterstuk van jongeren om andere jongeren (van 12 jaar tot 18 jaar) over kindermishandeling te informeren. Het stuk is gebaseerd op persoonlijke ervaringen van de spelers.

Het theaterstuk gaat over kindermishandeling en de achterliggende gedachte is dat geweld op school en op straat vaak huiselijk geweld en kindermishandeling als oorzaak heeft.

STUK stuurt aan op een gesprek of debat. Zij nodigen jongeren en ook ouders, deskundigen en buurtbewoners uit om het onderwerp met hen, na de voorstelling, te bespreken. Onderwerpen: Wat is kindermishandeling? Hoe en waar kan je hulp krijgen? Hoe werkt de hulpverlening? En moet kindermishandeling / opvoeding niet gewoon standaard op alle scholen worden besproken?

Doel Bewustwording rond kindermishandeling stimuleren en mogelijke oplossingen vinden.

Activiteit Een theaterstuk over kindermishandeling met na afloop een gesprek of debat.

STUK moet uiteindelijk een lespakket over kindermishandeling worden voor scholieren van 12 jaar tot 18 jaar. Het plan is om STUK te verfilmen tijdens schoolvoorstellingen, waarbij het gesprek na afloop ook wordt opgenomen. Van dat materiaal wordt een lespakket gemaakt op dvd.

Stichting Witte Tulp Stichting Witte Tulp (SWT) is in 1997 in Haarlem in een studentenhuis ontstaan. Het initiatief is door een aantal hoogopgeleide Turkse jongeren bedacht om aan vooral allochtone achterstandleerlingen huiswerkbegeleiding te bieden, zodat ze hun school met goed gevolg af kunnen ronden. Het initiatief is inmiddels uitgegroeid tot een educatieve stichting met vier locaties in Noord Holland.

27 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

SWT bestaat momenteel uit een diverse groep van vrijwilligers en studenten. Het initiatief richt zich niet meer alleen op Turkse jongeren. Het is voor alle jongeren die behoefte hebben aan (meer) begeleiding op het gebied van onderwijs.

Doel Het uitgangspunt van SWT is schoolachterstand en schooluitval te bestrijden. Daarnaast wil SWT de integratie van verschillende doelgroepen bevorderen.

Activiteiten Vanaf het moment dat jongeren (leerlingen) zich inschrijven, wordt gedurende het begeleidingstraject gewerkt aan het bestrijden van de schoolachterstand en schooluitval. SWT vindt het belangrijk om de kracht van een jongere te versterken waardoor andere sterke eigenschappen ontdekt en naar voren gebracht worden.

Verder richt SWT zich op de ouders door ouderparticipatie te bevorderen. De ouders van de deelnemende leerlingen zijn vaak onmisbaar in het motiveren van de jongeren om beter op school mee te draaien.

SWT kent een verscheidenheid aan activiteiten.

Jeugdinitiatieven die zelfstandig geprofessionaliseerd zijn en ontstaan zijn vanuit jongeren; STAD (stichting Talent and Dream) STAD is een stichting die jongeren ondersteunt bij het opzetten van projecten. STAD is begin 2008 ontstaan na geluiden van jongeren dat er weinig te doen is voor de jeugd in Haarlem.

Doelen van STAD zijn: • een beweging creëren waarin jongeren elkaar stimuleren om op een positieve wijze deel te nemen aan de samenleving; • jongeren stimuleren om zich door participatie te ontwikkelen (leren) en een positieve maatschappelijke plaats te laten verkrijgen. Dit draagt bij aan positieve beeldvorming over jongeren; • een toegankelijke organisatie te zijn.

STAD krijgt geen subsidie. De verschillende projecten worden gefinancierd door sponsors. Jongeren moeten zelf op zoek gaan naar deze sponsoring, STAD ondersteunt hen daarbij.

STAD komt in aanraking met de projecten door jongeren zelf op te zoeken, soms via het voortgezet onderwijs, soms komen de jongeren in contact met STAD via de projecten, de website of via via.

Ieder project heeft zo zijn eigen specifieke doelgroep afhankelijk van de activiteit.

Activiteiten Een voorbeeld van een activiteit van STAD is Harlem Dodge. Hierbij stond onder andere een ‘bandjes battle’ op het programma. In opdracht van de gemeente werden een aantal jongeren op straat benaderd om een grote activiteit te bedenken en uit te voeren onder begeleiding van STAD. Zience Zience is een stichting die jongeren coacht om zelf activiteiten te organiseren in Zaanstad. Door de organisatie en promotie van verschillende evenementen en feesten voor jongeren en via de jongeren community website Zaanzone.nl, ontmoette de oprichter van Zience veel jongeren. Hierdoor kreeg hij meer ideeën over wat de behoefte van jongeren is.

Op basis van een jongerenpeiling van de gemeente Zaanstad concludeerde hij dat jongeren vinden dat zij slecht geïnformeerd en slecht betrokken worden bij de gemeentelijke organisatie en hun leefomgeving. Een oplossing zou een platform kunnen zijn waar kruisbestuiving ontstaat tussen de verschillende typen mediakanalen (zoals: een community website, mobieltjes, een radio- of tv zender of TMF en MTV met evenementen). Hierdoor ontstaat er interactie met de doelgroep.

Zience richt zich op de jongeren uit Zaanstad en omstreken en Noord-Holland.

Doel Zience heeft tot doel om onder meer jongerenparticipatie te stimuleren door jongeren te coachen om zelf activiteiten te organiseren. Een ander doel is om Zaanstad te profileren als jongerenstad van Noord-Holland om de Zaanse jeugd te behouden en/of aan te trekken vanuit andere gemeenten.

Activiteiten Zience wil verschillende activiteiten organiseren, zoals: Pauze/Het Groot Zaans Scholierenfeest©. Dit is een evenement dat 6 x per jaar georganiseerd zal worden met als maatschappelijke partners een Zaanse studentenvereniging en Bureau Discriminatiezaken. Doel van Pauze/Het Groot Zaans Scholierenfeest© is het inspelen op de vraag en het aanbod van vrijetijdsbesteding voor scholieren in de Zaanstreek.

28 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

Stichting JIF (Jongeren ID Fabriek) JIF is een multiculturele jongerenorganisatie in Amsterdam, die zich inzet voor jongeren op het gebied van kunst en cultuur. Het uitgangspunt is dat jongeren de projecten zelf bedenken en uitvoeren. De projecten zijn gemaakt door en voor jongeren.

JIF is eind 2006 van start gegaan. Er is uiteindelijk een budget beschikbaar gesteld door Project Capabel voor het oprichten van de stichting en de inschrijving bij de Kamer van Koophandel. De locatie is beschikbaar gesteld door stichting Het Gespuis. Stichting Het Gespuis is een ondersteunende en faciliterende organisatie ten behoeve van maatschappelijk, politiek of cultureel actieve jongeren.

Doel De projecten die JIF ondersteunt, moeten ten goede komen aan de Amsterdamse samenleving.

Hierbij zijn het stimuleren van samenwerking tussen culturen (het samenbrengen van jongeren van verschillende culturele en etnische achtergronden) en het verhogen van jongerenparticipatie het centrale thema van JIF. Activiteit JIF ondersteunt en biedt jongeren advies, coördinatie, ruimte en budget. JIF biedt de jongeren de middelen die hen vaak ontbreken om tot realisatie van hun ideeën te komen. Hierbij valt te denken aan ondersteuning van projecten op het gebied van film, muziek, poëzie en andere kunstuitingen.

JIF vervult daarbij de rol van intermediair tussen doelgroep en subsidieverstrekkers.

Het ondersteunen doet JIF op verschillende manieren. Zo begeleidt JIF bijvoorbeeld de doelgroep bij het concreter en realistischer maken van hun plannen door middel van gesprekken. Maar JIF brengt ook de doelgroep in contact met andere (jongeren-) organisaties waarmee zij kunnen samenwerken.

Organisaties die tot doel hebben om jongeren te stimuleren om zelf het initiatief te nemen.

Centrum voor de Kunsten Beverwijk/Young Art Young Art is ooit ontstaan doordat twee jongeren op het idee kwamen om een popfestival te organiseren. De eigenaar van het plaatselijke cultuurcafé bracht de potentiële popfestivalorganisatoren in contact met de gemeente. Het Centrum voor de Kunsten werd erbij betrokken ook workshops wilde gaan organiseren, genaamd: Art Shops. De laatste jaren heeft Art Shop zich ontwikkeld tot een workshop van acht lessen voor beginners. Het uitgangspunt hierbij is dat het initiatief bij de jongeren ligt. De begeleiders zijn coaches, ze richten zich op het individu en het groepsproces. Het doel is de eindproductie.

Met de subsidie die Centrum voor de Kunsten ontvangt, richt zij zich alleen op de coaching taken.

Daarnaast bestaat Young Art Productions, dit is een groep jongeren die na eerdere theateroptredens ervoor kozen om als zelfstandige groep verder te gaan, zo hebben zij bij Pekoenja geld aangevraagd.

Doel Het doel van centrum voor Kunsten Beverwijk/Young Art is om jongeren in contact te brengen met kunst en kunstparticipatie. Een ander doel is om het belegen imago van kunst kwijt te raken en hedendaagse kunst te promoten.

Activiteit Een activiteit die Centrum voor de Kunsten Beverwijk/Young Art in samenwerking met jongeren organiseert is het jaarlijkse festival. Op dit festival zijn verschillende disciplines vertegenwoordigd zoals: theater, bandjes, en dichters, een gedichtenmachine, graffity en losse workshops. Ook de jongeren die deelnamen aan de workshop Art Shops presenteren zich tijdens dit festival.

Project JAA (Jongeren Actief voor Amsterdam) JAA is in 2003 ontstaan en is een gemeentelijk project dat onder DMO (Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling, een gemeentelijke dienst in Amsterdam) valt.

JAA heeft een wisselende groep jongeren van 12 tot 23 jaar die gevraagd en ongevraagd advies geeft aan de politiek, diensten en instellingen in Amsterdam. De adviezen gaan over thema’s waar jongeren zich mee bezighouden zoals veiligheid, vrije tijd, onderwijs, wonen, stages en bijbanen en de multiculturele samenleving.

Doel Jongeren betrekken bij thema’s die voor hen belangrijk zijn en om met hen hieraan vorm en inhoud geven. JAA richt zich op alle Amsterdamse jongeren Activiteiten Projecten worden zowel stadsbreed als op wijkniveau uitgevoerd door jongeren zelf. De medewerkers van JAA proberen verschillende partijen, die zich bezig houden met onderwerpen rondom jongeren,

29 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

bij elkaar te brengen en waar nodig gezamenlijke activiteiten te organiseren. De medewerkers van JAA bemiddelen tussen diverse jongeren om verbindingen tussen hen te leggen. Er wordt zoveel mogelijk geanticipeerd op de ideeĂŤn en initiatieven van jongeren. De organisatie van de activiteiten is in handen van de medewerkers en de uitvoering daarvan wordt aan de jongeren zelf overgelaten. Een voorbeeld van een activiteit is een veiligheidsdiner waarbij 80 jongeren en 60 volwassenen met elkaar in discussie gingen over veiligheid op straat.

Argan (stedelijk jongerencentrum) in Amsterdam Argan is een jongerencentrum dat in 1992 opgezet is door ACB kenniscentrum en een Marokkaanse organisatie. Het wordt structureel gesubsidieerd door DMO (Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling, een gemeentelijke dienst in Amsterdam). Verder worden andere fondsen en sponsors benaderd om bijvoorbeeld extra activiteiten te kunnen organiseren.

Doel Argan streeft ernaar om alle allochtone Amsterdamse jongeren te bereiken en deel te laten nemen aan haar activiteiten. Jongeren worden ook opgespoord en gestimuleerd om eigen ideeĂŤn en initiatieven in te dienen en op te zetten.

Argan wil bijdragen aan een omgeving gericht op versterking van contacten tussen (allochtone) jongeren. Door de activiteiten toegankelijk te maken voor jongeren in de leeftijd tussen 15 en 24 jaar, worden de jongeren in staat gesteld om te participeren en te leren omgaan met hun interetnische spanningen.

Activiteiten Argan richt zich op de volgende thema’s: muziek, dans, culturele en politieke debatten en sport.

Structurele activiteiten zijn muziek, dans en debatten. De activiteiten vinden wekelijks of maandelijks plaats. Daarnaast zijn er initiatieven die incidenteel op verzoek opgezet worden, zoals verschillende bijeenkomsten die slechts bestemd zijn voor meisjes. Een voorbeeld van een jongereninitiatief is een meisje (MBO studente) dat een bijeenkomst wilde organiseren voor jongeren en ouderen. Haar doel was een dialoog tussen deze groepen te bevorderen en het leren kennen van elkaars cultuur.

30 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

Bijlage 2

Fondsen voor jeugd en jongeren

Onderstaand overzicht bevat fondsen voor jeugd en jongeren die relevant zijn bij jeugdinitiatieven (november 2008).

Alert fonds Ciske de Rat Foundation Communautair actieprogramma jeugd in actie Fonds Stichting Bolsward - Dronrijp 1993 Jansen Ten Cate stichting Johan Cruyff Foundation Pekoenja Pluspunt Individu Richard Krajicek Foundation Skanfonds Stichting Het R.C. Maagdenhuis Stichting Zonnige Jeugd

31 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

Alert fonds Beschrijving: Alert (ALERT) subsidieert eenmalige en kleinschalige progressieve projecten van jongeren, om de positie van jongeren in en buiten Nederland te verbeteren.

Afkorting Status Looptijd: 23.02.1991 - onbepaald Budget

ALERT Open voor het indienen van aanvragen Aanvraagtermijn: vooraf Onbepaald

• Via de reguliere aanvraag kan € 250 tot € 2500 subsidie verkregen worden.

• Via een snelverzoek kan maximaal € 250 subsidie verkregen worden.

Contactinformatie: Algemeen Alert fonds Postbus 16122 2301 GC Leiden E-Mail: alert@alertfonds.nl

Ciske de Rat Foundation Beschrijving: Het doel van de Ciske de Rat Foundation (CRF) is aandacht vragen voor kinderen en jongeren tot 21 jaar, zodat ze weer wat vertrouwen in zichzelf, in de toekomst én in de maatschappij krijgen.

Afkorting

CRF

Status Looptijd: 22.05.2005 - onbepaald Budget

Vervallen Aanvraagtermijn: Vooraf Onbepaald

• De bijdrage wordt per geval bepaald.

Contactinformatie: Aanvraag Stichting Ciske De Rat Foundation Postbus 52 5500 AB Veldhoven Tel: +31 (0)900 235 2475 E-Mail: aanvraag@crf.nl

32 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

Communautair actieprogramma jeugd in actie Beschrijving: Het Communautair actieprogramma jeugd in actie (JEUGDINACTIE) heeft tot doel de samenwerking op jeugdgebied in de Europese Unie te ontwikkelen.

Afkorting

JEUGDINACTIE Open voor het indienen van Status aanvragen Looptijd: Aanvraagtermijn: 01.01.2007 t/m 31.12.2013 Vooraf € 885 miljoen (voor de gehele Budget looptijd) • De hoogte van de bijdrage wordt per geval bepaald • Al naargelang van de aard van de actie kan de bijdrage de vorm van een subsidie of een beurs aannemen. De Europese Commissie kan echter ook prijzen toekennen voor in het kader van het programma uitgevoerde activiteiten of projecten. Afhankelijk van de aard van de actie kunnen ook forfaitaire financieringen en/of de toepassing van tarieven voor eenheidskosten toegestaan worden.

Contactinformatie: Secretariaat Youth in Action Nederlands Jeugdinstituut Internationaal (NJI) Postbus 19221 3501 DE UTRECHT NEDERLAND Catharijnesingel 47 3511 GC UTRECHT Tel: +31 (0)30 230 65 50 Fax: +31 (0)30 230 65 40 E-Mail: yia@nji.nl Uitvoerend Agentschap Onderwijs, audiovisuele media en cultuur Bourgetlaan 1 BE-1140 BRUSSEL BELGIE Tel: +32 (0)2 295 00 17 Fax: +32 (0)2 292 13 25 E-Mail: eacea-info@ec.europa.eu

Fonds Stichting Bolsward - Dronrijp 1993 Beschrijving: Het doel van het Fonds Stichting Bolsward - Dronrijp 1993 (FSB1993) is het stimuleren van een samenleving waarin men participeert en zich kan ontwikkelen en ontplooien.

Afkorting Status Looptijd: 01.01.1993 - onbepaald Budget • • •

FSB1993 Open voor het indienen van aanvragen Aanvraagtermijn: Onbepaald Onbepaald

De hoogte van de bijdrage wordt per geval bepaald.

Voor verstrekte donaties van €12.000 en hoger vraagt het Fonds een verklaring van een accountant.

Niet in aanmerking voor subsidie komen: o de realisatie van de normale activiteiten van een organisatie of structurele begrotingstekorten;

33 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

overheden, overheidsinstellingen of structureel, geheel of vrijwel geheel door een overheid gesubsidieerde instellingen evenmin als aan commerciële organisaties; o institutionele particuliere vermogensfondsen.

Contactinformatie: Algemeen Fonds Stichting Bolsward - Dronrijp 1993 Postbus 137 8700 AC BOLSWARD Tel: +31 (0)515 58 06 71 Fax: +31 (0)515 - 58 03 71 E-Mail: fonds@bolswarddronrijp.nl o

Jansen Ten Cate stichting Beschrijving: Het doel van de Jansen Ten Cate stichting (JTCF) is het verlenen van steun aan activiteiten op liefdadig, sociaal en cultureel gebied.

Afkorting Status Looptijd: 29.09.1958 - onbepaald Budget

JTCF Open voor het indienen van aanvragen Aanvraagtermijn: Vooraf Onbepaald

• De bijdrage wordt per geval bepaald.

Contactinformatie: Algemeen Jansen Ten Cate Stichting Bosweg 101 7313 CA APELDOORN NEDERLAND

Johan Cruyff Foundation Beschrijving: Het doel van de Johan Cruyff (CRUYFF) Foundation is om via spelactiviteiten, lichaamsbeweging en sportbeoefening het geestelijk en lichamelijk welzijn van kinderen en jongeren te bevorderen.

Afkorting Status Looptijd: 08.02.1997 - onbepaald Budget

CRUYFF Open voor het indienen van aanvragen Aanvraagtermijn: Vooraf Onbepaald

• De bijdrage aan projecten wordt per geval bepaald.

• Voor de aanleg van een Cruyff Court is € 50.000 beschikbaar.

Contactinformatie: Algemeen Johan Cruyff Foundation Olympisch Stadion 5 1076 DE AMSTERDAM NEDERLAND Tel: +31 (0)20 3057766 Fax: +31 (0)20 3057760 E-Mail: info@cruyff-foundation.org

34 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

Pekoenja Beschrijving: Het doel van Pekoenja (PEKOENJA) is jongeren tussen de 11 en 22 jaar financieel te ondersteunen bij het opzetten van activiteiten met een (maatschappelijk) doel.

Afkorting Status Looptijd: onbepaald Budget

PEKOENJA Open voor het indienen van aanvragen Aanvraagtermijn: vooraf Onbepaald

De bijdrage wordt bepaald op basis van begroting, werkplan en aanvraagformulier en kan oplopen tot een maximum van € 2.300 per project.

Contactinformatie: Algemeen Pekoenja Schipholweg 73-75 (3e verdieping) 2316 ZL Leiden Tel: +31 (0)71 523 43 54 E-Mail: info@pekoenja.nl Helpdesk Pekoenja Schipholweg 73-75 (3e verdieping) 2316 ZL Leiden Tel: +31 (0)71 523 43 55 •

Pluspunt Individu Beschrijving: Het doel van Pluspunt Individu (PLUSPUNT) is het stimuleren van jonge mensen om hun talenten en vaardigheden te ontwikkelen en hun blik te verruimen. Pluspunt Individu doet dit door het verschaffen van informatie en financiële steun aan jonge mensen.

Afkorting Status Looptijd: Onbepaald Budget

PLUSPUNT Open voor het indienen van aanvragen Aanvraagtermijn: Onbepaald Onbepaald

• De bijdrage wordt per geval bepaald.

Contactinformatie: Algemeen Pluspunt Individu Keizersgracht 117 1015 CJ AMSTERDAM NEDERLAND Tel: +31 (0)20 623 11 11 Fax: +31(0)20 624 20 00 E-Mail: info@pluspuntindividu.nl

35 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

Richard Krajicek Foundation Beschrijving: Het doel van de Richard Krajicek Foundation (KRAJI) is het stimuleren van sportieve activiteiten in een sociaal veilige situatie voor jongeren in wijken waar de mogelijkheden beperkt zijn.

Afkorting Status Looptijd: 01.01.1997 - onbepaald Budget

KRAJI Open voor het indienen van aanvragen Aanvraagtermijn: Onbepaald Onbepaald

Een financiële bijdrage kan worden verstrekt voor: o de aanleg van een playground; o de financiering van de sport- en spelleider.

• De bijdrage wordt per geval bepaald.

• Naast financiële ondersteuning kan een beroep worden gedaan op de kennis en ervaringen aanwezig bij de Richard Krajicek Foundation op het gebied van planning en aanleg van een playground.

Contactinformatie Algemeen Richard Krajicek Foundation Olympisch Stadion 3 1076 DE AMSTERDAM NEDERLAND Tel: +31 (0)20 670 53 90 Fax: +31 (0)20 670 53 90 E-Mail: info@krajicek.nl •

Skanfonds Beschrijving: Het doel van het Skanfonds (SKAN) is mensen met een kwetsbare positie te stimuleren om mee te doen in de Nederlandse samenleving.

Afkorting Status Looptijd: 07.09.1957 - onbepaald Budget • •

SKAN Open voor het indienen van aanvragen Aanvraagtermijn: Vooraf Jaarlijks: circa € 9 miljoen

De hoogte van de bijdrage wordt per geval bepaald.

Er is geen subsidie beschikbaar voor: o structurele exploitatiekosten, met uitzondering van social investments; o niet project-gebonden salariskosten; o kosten voor onderzoek en publicaties; o studiekosten, seminars en congressen; o financiering achteraf (van reeds gemaakte kosten); o projecten met een inhoudelijke doelstelling op het gebied van cultuur, milieu en sport, tenzij nadrukkelijke aandacht voor deelname van één van de eerder genoemde doelgroepen; o politiek getinte projecten; o renovatie/inrichting van buurthuizen en multifunctionele centra; o speeltuinen, peuterspeelzalen; o regulier gesubsidieerd jeugd- en jongerenwerk; o overheden, overheidsinstellingen of geheel door de overheid gefinancierde organisaties; o commerciële rechtspersonen.

36 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

Contactinformatie Algemeen Skanfonds postbus 156 1200 AD HILVERSUM Utrechtseweg 40 1213 TV HILVERSUM NEDERLAND

Stichting Het R.C. Maagdenhuis Beschrijving: Het doel van de Stichting Het R.C. Maagdenhuis (SRCM) is het steunen van sociale initiatieven van organisaties, die de doelgroep helpen uiteindelijk beter voor zichzelf te kunnen zorgen.

Afkorting Status Looptijd: 01.01.1970 - onbepaald Budget

SRCM Open voor het indienen van aanvragen Aanvraagtermijn: Vooraf Onbepaald

• De hoogte van de bijdrage wordt per geval bepaald.

Contactinformatie: Stichting Het R.C. Maagdenhuis Herengracht 220 1016 BT AMSTERDAM NEDERLAND Tel: +31 (0)20 624 39 03 Fax: +31 (0)20 638 28 14 E-Mail: info@maagdenhuis.nl

Stichting Zonnige Jeugd Beschrijving: Het doel van Stichting Zonnige Jeugd (ZONJEUGD) is om de geestelijke en lichamelijke ontwikkeling van jongeren te bevorderen.

Afkorting Status Looptijd: 01.01.1964 - onbepaald Budget

ZONJEUGD Open voor het indienen van aanvragen Aanvraagtermijn: Vooraf Onbepaald

• De bijdrage wordt per geval bepaald.

• Exploitatiekosten komen niet in aanmerking voor subsidie.

Contactinformatie: Algemeen (Zonnige Jeugd) Stichting Zonnige Jeugd Jansweg 40 2011 KN HAARLEM NEDERLAND Tel: +31 (0)23 553 59 95 E-Mail: stichting@zonnigejeugd.nl

37 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

Bijlage 3

Contactgegevens

Contactgegevens Clubhuis TCIV TCIV Tureluurshof 5 1602 NL Enkhuizen Digitale initiatieven Informatie via ACB Kenniscentrum Tel. 020 627 94 60 e.butter@acbkenniscentrum.nl Rapstudio Amsterdam Stichting DOCK Goeman Borgesiusstraat 3 1067 LN Amsterdam 020 4480628 hstam@dock.nl De Kaya P/a ProFor Eemstraat 9 –11 1784 CA Den Helder dekaya@live.nl Oudhollandse spelletjesmiddag voor ouderen P/a Cardanus Lindelaan 75 1185 LC Amstelveen 020 5434545 info@cardanus.nl www.cardanus.nl/ Indoor Skate park Stichting Netwerk Wijkcentrum Kersenboogerd Brederodegracht 1 1628 LZ Hoorn 0229 219966 E-mail: kersenboogerd@netwerkhoorn.nl Multipack P/a Vluchtelingenwerk Haarlemmermeer Postbus 571 2130 AN Hoofddorp Tel.: 023 5641313 www.vluchtelingenwerk.nl/haarlemmermeer E-mail adres: vluchtelingenwerk@meerwaarde.nl Jongerenvoorziening Purmerend P/a Stichting Clup Whilhelminalaan 1 1441 EK Purmerend De G Club Uithoorn Informatie via: PRIMO nh

38 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

Tel. 0299 417800 jkruse@primo-nh.nl wveldhuijzen@primo-nh.nl Huiskamerproject Amsterdam Buurthuis Transvaal Danitheronstraat 2 1091 XX Amsterdam STUK Amsterdam Informatie via: ACB Kenniscentrum Tel. 020 627 94 60 h.eddehbia@acbkenniscentrum.nl Stichting Witte Tulp Marius Bauerstrat 34 – I Postbus 8859 1006 JB Amsterdam m.alici@stichtingwittetulp.nl STAD Haarlem Stichting Talent and Dreams Zijlstraat 44 2011 TN Haarlem 023 5223038 www.stad-haarlem.nl info@stad-haarlem.nl Zience P/a Uitdamstraat 9 1507 JP Zaandam info@zience.nl JIF Amsterdam Spuistraat 47 a 1012 SR Amsterdam 020 5286008 bsthenu@gmail.com Young Art Beverwijk Centrum voor de Kunsten Beverwijk Kerkplein3 1941 HD Beverwijk www.youngartcircus.com info@youngartcircus.com Project JAA Diversion Stadhouderskade 141 1074 BA Amsterdam 020 5787994 ilubbers@diversion.nl Stichting Argan Overtoom 141 1054 HG Amsterdam 020 6389966 Sabi.el.moussaoui@sjadam.nl

39 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

Bijlage 4

Literatuur

Jongerenparticipatie, afstudeeropdracht in opdracht van PRIMO nh, Ingeborg Lit en Kim Pronk, Inholland Alkmaar, 2008.

Allochtone communities 2.0, Ewoud Butter, ACB Kenniscentrum, Amsterdam 2008.

Anders = Gewoon. Het resultaat van bevlogen jongerenopbouwwerk, SIS & Versa en PRIMO nh, 2007.

40 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008

Colofon Dit is een uitgave van PRIMO Noord-Holland en ACB Kenniscentrum PRIMO nh © Overname of openbaarmaking van (gedeelten van) deze uitgave is toegestaan met bronvermelding.

Purmerend, november 2008

Onderzoek en redactie Winny Veldhuijzen Jonneke Kruse Hammadi Eddehbia Ewoud Butter Eindredactie Daniëlle Schriek Vormgeving cover Studio Stevens Foto’s Wil Spanjer Deze uitgave is te downloaden van www.primo-nh.nl/ publicaties of www.acbkenniscentrum.nl Meer informatie Voor meer informatie over jeugdinitiatieven kunt u contact opnemen met Jonneke Kruse via jkruse@primo-nh.nl of 0299 418 700 of Hammadi Eddehbia via h.eddehbia@acbkenniscentrum.nl of 020 627 94 60 De provincie Noord-Holland vindt jeugdinitiatieven belangrijk. Zij stelde middelen beschikbaar voor deze uitgave.

PRIMO nh Postbus 106 1440 AC PURMEREND Telefoon: 0299 418 700 Fax: 0299 418 799 e-mail: servicepunt@primo-nh.nl internet: www.primo-nh.nl ACB Kenniscentrum Kabelweg 37 1014 BA AMSTERDAM Telefoon: 020 627 94 60 e-mail: info@acb@kenniscentrum.nl internet: www.acbkenniscentrum.nl

41 Iedereen doet mee! Een onderzoek naar jeugdinitiatieven in Noord-Holland en Amsterdam. PRIMO nh en ACB Kenniscentrum, november 2008