Een van de kenmerken van huiselijk geweld is dat het vaak al jaren aan de gang is, voordat er hulp wordt geboden. In het schema op deze pagina ziet u het proces dat de betrokkenen in die periode veelal hebben doorlopen. Ondanks het feit dat dit proces al zo lang aan de gang is, zijn er voor u mogelijkheden hulp te bieden. Iemand die weet waar hij op moet letten, zal ontdekken dat zowel het slachtoffer als de pleger de gevolgen van het geweld de hele dag met zich meedraagt. Dat allerlei signalen worden afgegeven die erop wijzen dat er thuis iets niet pluis is. Een geoefend oog is daarvoor wel noodzakelijk.
VINGER AAN DE POLS Het is belangrijk de vinger aan de pols te houden als er hulp is gezocht of (wordt) verleend, het geweld is gestopt en de werknemer
TERUGKEERTRAJECT
INFORMATIE & TIPS
W A T K U N T U D O E N ?
1
Medio 2011 wordt naar verwachting de wet Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling ingevoerd. Deze meldcode is bedoeld voor professionals die in hun
Train
P&O-functiona-
rissen,
vertrouwens-
werk te maken (kunnen) krijgen met volwassen en/of kinderen die huiselijk geweld en/of
personen of preventiemede-
kindermishandeling meemaken (zoals zorg en welzijn, politie en justitie).
werkers om alert te zijn op de
Huiselijk geweld, gepleegd of ervaren door de beroepskrachten zelf, valt niet onder deze
signalen van huiselijk geweld.
meldcode. Wel kunnen het basismodel en het stappenplan als voorbeeld dienen in het
Zorg dat ze weten hoe ze
kader van het huiselijk geweld onder het eigen personeel. Het stappenplan is al beschik-
moeten handelen.
baar op www.huiselijkgeweld.nl.
Bespreek een vermoeden van
Bevorder een veilige, open be-
Vraag aan vakorgani-
2
4
6
lijk met de werknemer, of het nu een
diger wordt voor uw medewerkers om
enigingen een voorbeeld–
slachtoffer of een pleger betreft. Maak
huiselijk geweld te bespreken. Dit kan
protocol of richtlijn te ontwik-
duidelijk dat het een probleem is dat
via interne communicatiemiddelen of
kelen.
veel voorkomt, maar dat voor u niet
een interview in het bedrijfsblad met een
acceptabel is. Bespreek met de werk-
werknemer die het heeft meegemaakt
nemer wat hij/zij nodig heeft om het
en er goed is uitgekomen. U kunt ook
geweld te stoppen en wat u als werk-
folders van het Steunpunt Huiselijk Ge-
gever kunt doen om hem/haar daarbij
weld op leestafels in de kantine leggen.
te helpen.
Het is belangrijk te benadrukken dat
tijdens
het een probleem is dat op grote
overleggen met vakgenoten,
schaal voorkomt. Meld dat men zich er
tijdens conferenties of trainin-
huiselijk geweld zo snel moge-
3
drijfscultuur zodat het eenvou-
saties of beroepsver-
7
Stel vragen of agendeer het onderwerp regionale/landelijke
niet voor hoeft te schamen, maar juist
gen. Breng het onderwerp ter
Neem (vragen over) huiselijk ge-
hulp mag zoeken, zodat er een eind
sprake tijdens overleg over
weld op in het ziekteverzuimbe-
kan komen aan het geweld. Benoem
gerelateerde
zijn werkzaamheden heeft hervat. Een pleger die na een huisverbod
leid en/of andere protocollen, richtlijnen
expliciet dat u als werkgever graag ‘ge-
zoals bijvoorbeeld veiligheid,
de draad thuis weer probeert op te pakken, kan veel baat hebben bij
of gesprekslijsten die hiervoor in aan-
lukkige’ werknemers wilt en dat u de
agressie
een personeelsfunctionaris of leidinggevende, bij wie hij terecht kan
merking komen (zoals risicomanage-
mogelijkheden heeft en biedt om de
ondersteuning.
voor morele steun in een moeilijk veranderingsproces.
ment, agressieprotocol en dergelijke).
werknemers op dit gebied te helpen.
en
onderwerpen, opvoedings–
Via een handreiking aan uw personeel naar het terugdringen van het ziekteverzuim in uw bedrijf
Uw uitgestoken en helpende hand is in dit proces daarom onont-
© PRIMO nh
beerlijk. ORGANISATIE
VOOR EN MET HET SLACHTOFFER
VOOR EN MET DE PLEGER
BINNEN UW ORGANISATIE
U kunt het slachtoffer op tal van manieren ondersteunen. Denk aan:
Als u te maken heeft met de pleger van huiselijk geweld, houdt u dan aan de volgende
Naast het goed reageren op individuele zaken, kunt u ook collectie-
• Tijdelijk aanpassen werkprestaties;
richtlijnen:
ve maatregelen nemen om huiselijk geweld op de agenda te zetten
• Aanbieden ander werk, passend bij de belastbaarheid en de situatie van de werknemer op
• Benoem het gedrag als onacceptabel;
en op te nemen in het arbobeleid:
• Wijs daarbij de pleger echter niet af;
• Zorg voor een open en veilige sfeer;
• Overplaatsing naar een andere afdeling of een ander filiaal;
• Adviseer de pleger zelf hulp te zoeken;
• Bewaak de privacy van de medewerkers;
• Aanbieden van een verlofregeling of een andere passende maatregel.
• Verwijs zo snel mogelijk door naar professionele hulp.
• Zorg voor specifieke kennis bij leidinggevenden en personeels-
dat moment;
5
functionarissen; Het is van groot belang met de werknemer te bespreken wat hij/zij nodig heeft om aan het werk
De meeste plegers van geweld lijden zelf ook onder hun gedrag, maar weten niet hoe ze de
te kunnen blijven. Uit ervaring blijkt dat de werknemer zich veel minder vaak ziek meldt, als hij/
situatie kunnen veranderen. Wanneer plegers steun krijgen van hun leidinggevende en/of een
zij het probleem op de werkvloer heeft besproken en de ruimte heeft gekregen om deze op te
naaste collega bij het aanpakken van hun probleem, is de kans op duurzame gedragsveran-
De slachtoffers en de plegers hoeven dan niet meer te vluchten
lossen.
dering groter. Als u niet duidelijk maakt dat huiselijk geweld voor u onacceptabel is, worden
in verzuim. Bewaak daarbij wel de privacy van de medewerkers.
U moet er wel voor waken niet in de rol van hulpverlener terecht te komen. In een zo vroeg
plegers bevestigd in hun gedrag.
Uitlekken van het geheim van huiselijk geweld, kan de desbetref-
mogelijk stadium doorverwijzen naar professionele hulp, zoals de bedrijfsarts, het maatschap-
Weet overigens wel dat een zero-tolerance beleid averechts werkt. Daders die het risico lopen
fende medewerker in een gevaarlijke situatie brengen. Huiselijk
pelijk werk of het Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld (ASHG), kan veel ellende voorkomen.
op een disciplinaire sanctie of ontslag wanneer hun geheim uitkomt, zullen er alles aan doen om
geweld kan worden aangepakt en op termijn misschien zelfs ver-
Blijft overeind dat het bieden van een luisterend oor het begin kan zijn van de oplossing.
hun gedrag te verbergen. (Bron:Van Zanten et. al, 2009)
minderen.
RELEVANTE WEBSITES
ASHG West-Friesland
0229 249 464
huiselijkgeweld.nl
Blijf Amsterdam
020 521 01 50
huisverbod.nl
ASHG Gooi- en Vechtstreek
035 699 11 92
minvws.nl/dossiers/meldcode-huiselijk-geweld-en-kindermishandeling
ASHG Kop van Noord-Holland
0900 234 55 66
primo-nh.nl/huiselijkgeweld
ASHG Noord-Kennemerland
072 562 55 11
huiselijkgeweld.rotterdam.nl/info_bedrijfsleven.htm
ASHG Zaanstreek-Waterland
075 651 92 40
arboonline.nl/artikelen/onderbelichte-oorzaak-van-het-verzuim
SHG Amstelland
020 543 04 30
SHG Midden en Zuid Kennemerland en Haarlemmermeer
023 543 32 00
• Registreer huiselijk geweld als oorzaak van ziekteverzuim. GERAADPLEEGDE LITERATUUR •Bureau Beke, A. Nieuwenhuis en H. Ferwerda, ‘Tot de dood ons scheidt’, een onderzoek naar de omvang en kenmerken van moord en doodslag in huiselijke kring. Bekereeks, 2010. • Ministerie van Justitie, Factsheet Huiselijk geweld, mei 2009 • Zanten-Przybysz, I. van, et, al (2009), Partnergeweld: (h)erkennen door de bedrijfsarts en de verzekeringsarts. TBV, 17, 6, 244-249. • Regioplan, H. Visee en G. Homburg: ‘Verzuimkosten werkgevers ten gevolge van huiselijk geweld’, april 2010).
• Ministerrie van VWS, Nieuwsbrief Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling, juli 2010 • Signalenkaart huisje, boompje, beest ASHG Midden Brabant en Training Stop Ouderenmishandeling GGD’s en Noord-Brabant COLOFON © 2010 - Deze brochure is uitgegeven door P nh met steun van de provincie Noord-Holland. Vormgeving: Studio Putto BNO, Edam
HUISELIJK GEWELD IS HET MEEST VOORKOMENDE GEWELDSDELICT
HOREN, ZIEN EN... BESPREEKBAAR MAKEN
DE VOORNAAMSTE OORZAAK IS VAN MOORD EN DOODSLAG.
De samenleving heeft het moeilijk met het benoemen en bestrijden van huiselijk ge-
IN NEDERLAND. UIT RECENT ONDERZOEK BLIJKT ZELFS DAT HET (Bron: Bureau Beke, 2010)
huisvrienden zijn.
ten met een soa of aids. Ook schending van rechten, eerwraak, genitale verminking en huwelijksdwang vallen
ring. Jobhoppen of onverklaarbare loopbaanonwaardoor zij afhankelijk worden van een uitkemotiemogelijkheden, of verliezen ze hun werk,
jaar en behoren tot de beroepsbevol-
rige afwezigheid. Daardoor missen zij soms pro-
huiselijk geweld zijn tussen 18 en 55
kortdurend verzuim en later misschien langdu-
De meeste slachtoffers en daders van
juist te vroeg de werkplek te verlaten. Vaak volgt
gevolgen, maar ook hun werkgevers.
Ze missen werkuren door te laat komen of door
de direct betrokkenen veel last van de
(over)vermoeid of minder productief op het werk.
werkvloer afspeelt, hebben niet alleen
Slachtoffers van huiselijk geweld zijn vaak
Hoewel huiselijk geweld zich niet op de
SIGNALEN
CIJFERS
** In het gewone spraakgebruik worden de termen ‘pleger’ en ‘dader’ vaak door elkaar gebruikt, maar in juridische termen is er een wezenlijk verschil. Een
verantwoordelijk
(Bron: Ministerie van Justitie, factsheet 2009)
partnergeweld
financiële schulden, werkloosheid, psychische problemen of verslaving.
king. Volgens buitenlands onderzoek
dader is iemand die geweld heeft gepleegd en wiens schuld ook door een rechter is vastgesteld. In deze brochure kiezen we bewust voor het woord ‘pleger’, omdat het geweld wel gepleegd is, of dreigt te worden gepleegd, maar lang niet altijd (en vaak zelfs niet) strafrechtelijk wordt vastgesteld.
G E V O L G E N V O O R W E R K G E V E R S
* Al deze adviezen zijn toepasbaar voor zowel slachtoffers als plegers van huiselijk geweld. (Bron:Van Zanten et. al, 2009)
• Multi-problematiek Huiselijk geweld is vaak gekoppeld aan andere problemen, zoals spanningen tussen (ex)partners,
is
Informatie doorgeven aan derden zonder informed consent van de medewerker
offer en pleger. Bovendien ligt er vaak een houding van mannelijke dominantie aan ten grondslag.
derbrekingen kunnen ook veroorzaakt zijn door
Contact opnemen met huisarts/andere behandelaars zonder instemming van de medewerker
• Machtsverschillen tussen pleger en slachtoffer Er is vaak sprake van een verstoorde machtsverhouding tussen slacht-
huiselijk geweld.
Met de medewerker mogelijkheden bespreken om huiselijk geweld aan te pakken (verwijzen naar de huisarts/steunpunt huiselijk geweld/aangifte doen, enz.)
ling voor. Uit politiecijfers blijkt dat slachtoffers gemiddeld 20 maal geslagen zijn, voordat ze aangifte doen.
voor bijna 10% van de totale ziektelast
De medewerker veroordelen of afwijzen
bij slachtoffers tussen 15 en 44 jaar.
Begrip en empathie tonen
zien de signalen van huiselijk geweld nog over het hoofd. Huiselijk geweld is meestal geen incident, maar komt bij herha-
plegers van huiselijk geweld leveren
Bagatelliseren
Ook
lijkheid belemmeren het slachtoffer vaak om met de problemen naar buiten te komen of hulp te zoeken. Veel hulpverleners
Aan de medewerker duidelijk maken dat huiselijk geweld niet goed te praten is en dat er oplossingen zijn
(Bron: Van Zanten, et.al, 2009)
partners of ouders en kinderen. Hierdoor beleven slachtoffers het vaak als een individueel probleem. Loyaliteit en afhanke-
een negatieve bijdrage aan het arbeidsproces.
Advies geven om huis te verlaten
Schuldgevoelens en angst voor het bekend wor-
leven een groter risico opnieuw slachtoffer of zelfs pleger te worden. • Onzichtbaarheid Huiselijk geweld is veelal niet zichtbaar voor buitenstaanders en speelt zich af in een intieme relatie van
den van hun gewelddadig gedrag, vormen een
• Intergenerationele overdracht Mensen die in hun jeugd slachtoffer zijn geweest van huiselijk geweld, lopen in hun latere
constante stressfactor. Stalken van een slachtofHuiselijk geweld is een complex probleem, waarbij specifieke aspecten zijn te onderscheiden:
KOSTEN
COMPLEX PROBLEEM
Uit een recent Nederlands onderzoek
algemeen mannen.
fer gebeurt zelfs vaak onder werktijd.
plegers van huiselijk geweld zijn over het
als partner of als ouder .(Bron: Ministerie van Justitie, Factsheet 2009)
Plegers van huiselijk geweld zijn vaak wan-
18 en 70 jaar ooit slachtoffer van huiselijk geweld (geweest), als kind,
blijkt dat het ziekteverzuim door hui-
treft ook mannen, ouders en ouderen. De
selijk geweld de werkgevers jaarlijks
slachtoffers van huiselijk geweld, maar het
de politie gemeld. Vermoedelijk is 45% van de Nederlanders tussen
trouwend en snel geïrriteerd. Zij maken vaker
ting wordt slechts 10 tot 12% van alle gevallen van huiselijk geweld bij
fouten, wat kan leiden tot ontevreden klanten.
gevallen zijn vrouwen en/of kinderen de
circa 136 miljoen euro kost. Dit zijn
Nederlandse samenleving. In de meeste
geeft zeker niet de totale omvang van huiselijk geweld weer. Naar schat-
dan alleen de directe kosten van het
selijke kring. Dit zijn alleen de gevallen die bij de politie bekend zijn en
Sommige plegers nemen het minder nauw
de bevolking en binnen alle culturen in de
met de veiligheidsprotocollen, waardoor zij
Huiselijk geweld komt voor in alle lagen van
Jaarlijks worden meer dan 60.000 aangiften gedaan van geweld in hui-
verzuim. Het mogelijke productiever-
AANTALLEN
lies is niet meegenomen in deze be-
onder huiselijk geweld.
HOREN, ZIEN EN...
verkrachten, stalken en opzettelijk besmet-
een gevaar zijn voor zichzelf en voor anderen.
Benoemen van de problematiek in heldere en expliciete termen
isoleren, vernederen, uitbuiten, aanranden,
geweldplegers** kunnen (ex)partners, gezinsleden, familieleden en
(Bron: Van Zanten et.al, 2009)
Eufemismen gebruiken
Het gaat vaak om systematisch en steeds terugkerend geweld. De
dit onderzoek, zegt 24% slachtoffer
Bespreekbaar maken
pijn doen en/of verwonden, verwaarlozen,
rekening. Van de ondervraagden uit
Advies geven over relatieproblemen
uit slaan, schoppen, vastbinden, opsluiten,
slachtoffer en pleger per definitie deel uit van elkaars leefomgeving.
weld Juist doordat dit geweld g weld. zich in de privésfeer voordoet, is men geneigd zich niet met de situatie te bemoeien, weg te kijken: Horen, zien en zwijgen.
Zorg voor een veilige sfeer en bewaar geheimhouding
de betrokkenen. Als er sprake is van huiselijk geweld, dan maken
onderbelichte-oorzaak-van-het-verzuim).
Niet doen
psychisch van aard zijn. Het kan bestaan
(Meer informatie: www.arboonline.nl/artikelen/
Wél doen
Huiselijk geweld kan fysiek, seksueel en
de plek waar het geweld zich afspeelt, maar naar de relatie tussen
te zijn geweest van huiselijk geweld.
IN GEVAL VAN HUISELIJK GEWELD*
het slachtoffer wordt gepleegd. De term ‘huiselijk’ verwijst niet naar
(Bron: Regioplan, 2010)
DO’S-AND-DON’TS
VORMEN VAN HUISELIJK GEWELD
U wordt uitgedaagd die denk- en handelswijze – hoe begrijpelijk die soms ook is – om te buigen, in het belang van de werknemer en daarmee ook in het belang van uw bedrijf. Dat is mogelijk met een scherpe blik, een luisterend oor, een helpende hand en een duidelijke en open communicatie:
Huiselijk geweld speelt zich niet af op de werkvloer. Toch hebben werkgevers – heeft u – wel veel last van de negatieve gevolgen. Huiselijk geweld is immers niet alleen verantwoordelijk voor veel menselijk leed, maar brengt ook ziekteverzuim en productieverlies met zich mee, omdat slachtoffers en geweldplegers meestal niet goed in hun vel zitten. U hebt dus baat bij het voorkomen van huiselijk geweld en kunt daar zelf ook een flinke bijdrage aan leveren. Door maatregelen te nemen die huiselijk geweld – of de dreiging daarvan – in een vroeg stadium aan het licht brengen, kunt u aanzienlijke kosten besparen en uw productie verhogen.
Huiselijk geweld is geweld dat door iemand uit de huiselijke kring van
Huiselijk geweld komt - in verschilverschil lende vormen en gradaties - zeer veel voor, vaker dan menigeen denkt. Veel werkgevers hebben vanwege de complexiteit van huiselijk geweld geen bedrijfsbeleid ontwikkeld. Het tijdig signaleren van de problemen is niet eenvoudig. Dit komt door het ‘intieme’ karakter van huiselijk geweld. Dat is er de oorzaak van dat slachtoffers en plegers er niet gemakkelijk over praten. De informatie in deze brochure biedt u houvast bij zowel het signaleren van huiselijk geweld, als bij het bepalen van beleid op dit gebied.
WAT IS HUISELIJK GEWELD?
W A T K U N T U D O E N ? Een van de kenmerken van huiselijk geweld is dat het vaak al jaren aan de gang is, voordat er hulp wordt geboden. In het schema op deze pagina ziet u het proces dat de betrokkenen in die periode veelal hebben doorlopen. Ondanks het feit dat dit proces al zo lang aan de gang is, zijn er voor u mogelijkheden hulp te bieden. Iemand die weet waar hij op moet letten, zal ontdekken dat zowel het slachtoffer als de pleger de gevolgen van het geweld de hele dag met zich meedraagt. Dat allerlei signalen worden afgegeven die erop wijzen dat er thuis iets niet pluis is. Een geoefend oog is daarvoor wel noodzakelijk.
VINGER AAN DE POLS
INFORMATIE & TIPS
Het is belangrijk de vinger aan de pols te houden als er hulp is ge-
© PRIMO nh
Medio 2011 wordt naar verwachting de wet Meldcode Huiselijk Geweld en Kinder-
richtlijnen:
• Tijdelijk aanpassen werkprestaties;
Als u te maken heeft met de pleger van huiselijk geweld, houdt u dan aan de volgende
U kunt het slachtoffer op tal van manieren ondersteunen. Denk aan:
VOOR EN MET DE PLEGER
VOOR EN MET HET SLACHTOFFER
• Wijs daarbij de pleger echter niet af;
op een disciplinaire sanctie of ontslag wanneer hun geheim uitkomt, zullen er alles aan doen om
pelijk werk of het Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld (ASHG), kan veel ellende voorkomen.
Weet overigens wel dat een zero-tolerance beleid averechts werkt. Daders die het risico lopen
mogelijk stadium doorverwijzen naar professionele hulp, zoals de bedrijfsarts, het maatschap-
plegers bevestigd in hun gedrag.
U moet er wel voor waken niet in de rol van hulpverlener terecht te komen. In een zo vroeg
dering groter. Als u niet duidelijk maakt dat huiselijk geweld voor u onacceptabel is, worden
lossen.
naaste collega bij het aanpakken van hun probleem, is de kans op duurzame gedragsveran-
zij het probleem op de werkvloer heeft besproken en de ruimte heeft gekregen om deze op te
situatie kunnen veranderen. Wanneer plegers steun krijgen van hun leidinggevende en/of een
te kunnen blijven. Uit ervaring blijkt dat de werknemer zich veel minder vaak ziek meldt, als hij/
De meeste plegers van geweld lijden zelf ook onder hun gedrag, maar weten niet hoe ze de
Het is van groot belang met de werknemer te bespreken wat hij/zij nodig heeft om aan het werk
• Verwijs zo snel mogelijk door naar professionele hulp.
• Aanbieden van een verlofregeling of een andere passende maatregel.
• Adviseer de pleger zelf hulp te zoeken;
• Overplaatsing naar een andere afdeling of een ander filiaal;
Train
P&O-functiona-
moeten handelen.
kader van het huiselijk geweld onder het eigen personeel. Het stappenplan is al beschik-
Zorg dat ze weten hoe ze
meldcode. Wel kunnen het basismodel en het stappenplan als voorbeeld dienen in het
signalen van huiselijk geweld.
Huiselijk geweld, gepleegd of ervaren door de beroepskrachten zelf, valt niet onder deze
werkers om alert te zijn op de
kindermishandeling meemaken (zoals zorg en welzijn, politie en justitie).
personen of preventiemede-
werk te maken (kunnen) krijgen met volwassen en/of kinderen die huiselijk geweld en/of
5
1
mishandeling ingevoerd. Deze meldcode is bedoeld voor professionals die in hun
rissen,
vertrouwens-
baar op www.huiselijkgeweld.nl.
drijfscultuur zodat het eenvou-
huiselijk geweld zo snel moge-
Bevorder een veilige, open be-
Bespreek een vermoeden van
Het is belangrijk te benadrukken dat
te helpen.
weld op leestafels in de kantine leggen.
gever kunt doen om hem/haar daarbij
folders van het Steunpunt Huiselijk Ge-
geweld te stoppen en wat u als werk-
en er goed is uitgekomen. U kunt ook
nemer wat hij/zij nodig heeft om het
werknemer die het heeft meegemaakt
acceptabel is. Bespreek met de werk-
een interview in het bedrijfsblad met een
veel voorkomt, maar dat voor u niet
via interne communicatiemiddelen of
duidelijk dat het een probleem is dat
huiselijk geweld te bespreken. Dit kan
slachtoffer of een pleger betreft. Maak
diger wordt voor uw medewerkers om
lijk met de werknemer, of het nu een
4
2
3
zocht of (wordt) verleend, het geweld is gestopt en de werknemer zijn werkzaamheden heeft hervat. Een pleger die na een huisverbod de draad thuis weer probeert op te pakken, kan veel baat hebben bij een personeelsfunctionaris of leidinggevende, bij wie hij terecht kan voor morele steun in een moeilijk veranderingsproces.
TERUGKEERTRAJECT
Vraag aan vakorgani-
6
saties of beroepsver-
enigingen een voorbeeld– protocol of richtlijn te ontwikkelen.
7
Stel vragen of agendeer het onderwerp
tijdens
regionale/landelijke
tijdens conferenties of trainin-
schaal voorkomt. Meld dat men zich er
overleggen met vakgenoten,
het een probleem is dat op grote
gerelateerde
kan komen aan het geweld. Benoem
weld op in het ziekteverzuimbe-
sprake tijdens overleg over
hulp mag zoeken, zodat er een eind
Neem (vragen over) huiselijk ge-
gen. Breng het onderwerp ter
niet voor hoeft te schamen, maar juist
onderwerpen,
werknemers op dit gebied te helpen.
ment, agressieprotocol en dergelijke).
ondersteuning.
mogelijkheden heeft en biedt om de
merking komen (zoals risicomanage-
agressie
lukkige’ werknemers wilt en dat u de
of gesprekslijsten die hiervoor in aan-
zoals bijvoorbeeld veiligheid,
expliciet dat u als werkgever graag ‘ge-
leid en/of andere protocollen, richtlijnen
en
opvoedings–
Via een handreiking aan uw personeel naar het terugdringen van het ziekteverzuim in uw bedrijf
Uw uitgestoken en helpende hand is in dit proces daarom onontbeerlijk. ORGANISATIE
• Benoem het gedrag als onacceptabel;
• Aanbieden ander werk, passend bij de belastbaarheid en de situatie van de werknemer op dat moment;
hun gedrag te verbergen. (Bron:Van Zanten et. al, 2009)
Blijft overeind dat het bieden van een luisterend oor het begin kan zijn van de oplossing.
BINNEN UW ORGANISATIE Naast het goed reageren op individuele zaken, kunt u ook collectieve maatregelen nemen om huiselijk geweld op de agenda te zetten en op te nemen in het arbobeleid: • Zorg voor een open en veilige sfeer; • Bewaak de privacy van de medewerkers;
RELEVANTE WEBSITES
035 699 11 92
ASHG Gooi- en Vechtstreek
020 521 01 50
Blijf Amsterdam
0229 249 464
ASHG West-Friesland
huiselijkgeweld.nl
020 543 04 30
SHG Amstelland
075 651 92 40
ASHG Zaanstreek-Waterland
072 562 55 11
ASHG Noord-Kennemerland
0900 234 55 66
ASHG Kop van Noord-Holland
huisverbod.nl minvws.nl/dossiers/meldcode-huiselijk-geweld-en-kindermishandeling primo-nh.nl/huiselijkgeweld huiselijkgeweld.rotterdam.nl/info_bedrijfsleven.htm arboonline.nl/artikelen/onderbelichte-oorzaak-van-het-verzuim
SHG Midden en Zuid Kennemerland
• Zorg voor specifieke kennis bij leidinggevenden en personeels-
en Haarlemmermeer
functionarissen;
023 543 32 00
• Registreer huiselijk geweld als oorzaak van ziekteverzuim. GERAADPLEEGDE LITERATUUR •Bureau Beke, A. Nieuwenhuis en H. Ferwerda, ‘Tot de dood ons scheidt’, een onderzoek naar de omvang en kenmerken van moord en doodslag in huiselijke kring. Bekereeks, 2010. • Ministerie van Justitie, Factsheet Huiselijk geweld, mei 2009 • Zanten-Przybysz, I. van, et, al (2009), Partnergeweld: (h)erkennen door de bedrijfsarts en de verzekeringsarts. TBV, 17, 6, 244-249. • Regioplan, H. Visee en G. Homburg: ‘Verzuimkosten werkgevers ten gevolge van huiselijk geweld’, april 2010).
De slachtoffers en de plegers hoeven dan niet meer te vluchten in verzuim. Bewaak daarbij wel de privacy van de medewerkers. Uitlekken van het geheim van huiselijk geweld, kan de desbetreffende medewerker in een gevaarlijke situatie brengen. Huiselijk geweld kan worden aangepakt en op termijn misschien zelfs verminderen.
• Ministerrie van VWS, Nieuwsbrief Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling, juli 2010 • Signalenkaart huisje, boompje, beest ASHG Midden Brabant en Training Stop Ouderenmishandeling GGD’s en Noord-Brabant COLOFON © 2010 - Deze brochure is uitgegeven door P nh met steun van de provincie Noord-Holland. Vormgeving: Studio Putto BNO, Edam
HUISELIJK GEWELD IS HET MEEST VOORKOMENDE GEWELDSDELICT De samenleving heeft het moeilijk met het benoemen en bestrijden van huiselijk ge-
HOREN, ZIEN EN... BESPREEKBAAR MAKEN
IN NEDERLAND. UIT RECENT ONDERZOEK BLIJKT ZELFS DAT HET
weld Juist doordat dit geweld g weld. zich in de privésfeer voordoet, is men geneigd zich niet met de situatie te bemoeien, weg te kijken: Horen, zien en zwijgen.
DE VOORNAAMSTE OORZAAK IS VAN MOORD EN DOODSLAG.
Huiselijk geweld komt - in verschilverschil lende vormen en gradaties - zeer veel voor, vaker dan menigeen denkt. Veel werkgevers hebben vanwege de complexiteit van huiselijk geweld geen bedrijfsbeleid ontwikkeld. Het tijdig signaleren van de problemen is niet eenvoudig. Dit komt door het ‘intieme’ karakter van huiselijk geweld. Dat is er de oorzaak van dat slachtoffers en plegers er niet gemakkelijk over praten. De informatie in deze brochure biedt u houvast bij zowel het signaleren van huiselijk geweld, als bij het bepalen van beleid op dit gebied.
(Bron: Bureau Beke, 2010)
WAT IS HUISELIJK GEWELD? Huiselijk geweld speelt zich niet af op de werkvloer. Toch hebben werkgevers – heeft u – wel veel last van de negatieve gevolgen. Huiselijk geweld is immers niet alleen verantwoordelijk voor veel menselijk leed, maar brengt ook ziekteverzuim en productieverlies met zich mee, omdat slachtoffers en geweldplegers meestal niet goed in hun vel zitten. U hebt dus baat bij het voorkomen van huiselijk geweld en kunt daar zelf ook een flinke bijdrage aan leveren. Door maatregelen te nemen die huiselijk geweld – of de dreiging daarvan – in een vroeg stadium aan het licht brengen, kunt u aanzienlijke kosten besparen en uw productie verhogen.
DO’S-AND-DON’TS IN GEVAL VAN HUISELIJK GEWELD* Niet doen
Wél doen
ten met een soa of aids.
huisvrienden zijn.
verkrachten, stalken en opzettelijk besmet-
geweldplegers** kunnen (ex)partners, gezinsleden, familieleden en
isoleren, vernederen, uitbuiten, aanranden,
Het gaat vaak om systematisch en steeds terugkerend geweld. De
pijn doen en/of verwonden, verwaarlozen,
slachtoffer en pleger per definitie deel uit van elkaars leefomgeving.
uit slaan, schoppen, vastbinden, opsluiten,
de betrokkenen. Als er sprake is van huiselijk geweld, dan maken
psychisch van aard zijn. Het kan bestaan
de plek waar het geweld zich afspeelt, maar naar de relatie tussen
Huiselijk geweld kan fysiek, seksueel en
het slachtoffer wordt gepleegd. De term ‘huiselijk’ verwijst niet naar
VORMEN VAN HUISELIJK GEWELD
Huiselijk geweld is geweld dat door iemand uit de huiselijke kring van
Ook schending van rechten, eerwraak, genitale verminking en huwelijksdwang vallen onder huiselijk geweld.
gevallen zijn vrouwen en/of kinderen de
geeft zeker niet de totale omvang van huiselijk geweld weer. Naar schat-
Nederlandse samenleving. In de meeste
selijke kring. Dit zijn alleen de gevallen die bij de politie bekend zijn en
de bevolking en binnen alle culturen in de
Jaarlijks worden meer dan 60.000 aangiften gedaan van geweld in hui-
Huiselijk geweld komt voor in alle lagen van
AANTALLEN
algemeen mannen.
als partner of als ouder .(Bron: Ministerie van Justitie, Factsheet 2009)
plegers van huiselijk geweld zijn over het
18 en 70 jaar ooit slachtoffer van huiselijk geweld (geweest), als kind,
treft ook mannen, ouders en ouderen. De
de politie gemeld. Vermoedelijk is 45% van de Nederlanders tussen
slachtoffers van huiselijk geweld, maar het
ting wordt slechts 10 tot 12% van alle gevallen van huiselijk geweld bij
COMPLEX PROBLEEM Huiselijk geweld is een complex probleem, waarbij specifieke aspecten zijn te onderscheiden:
met de veiligheidsprotocollen, waardoor zij
Advies geven over relatieproblemen
lies is niet meegenomen in deze be-
Zorg voor een veilige sfeer en bewaar geheimhouding
Sommige plegers nemen het minder nauw
leven een groter risico opnieuw slachtoffer of zelfs pleger te worden.
verzuim. Het mogelijke productiever-
• Intergenerationele overdracht Mensen die in hun jeugd slachtoffer zijn geweest van huiselijk geweld, lopen in hun latere
fouten, wat kan leiden tot ontevreden klanten.
Eufemismen gebruiken
dan alleen de directe kosten van het
Bespreekbaar maken
trouwend en snel geïrriteerd. Zij maken vaker
Advies geven om huis te verlaten
circa 136 miljoen euro kost. Dit zijn
Benoemen van de problematiek in heldere en expliciete termen
Plegers van huiselijk geweld zijn vaak wan-
Bagatelliseren
selijk geweld de werkgevers jaarlijks
Aan de medewerker duidelijk maken dat huiselijk geweld niet goed te praten is en dat er oplossingen zijn
onderbelichte-oorzaak-van-het-verzuim). fer gebeurt zelfs vaak onder werktijd.
De medewerker veroordelen of afwijzen
(Bron: Regioplan, 2010) blijkt dat het ziekteverzuim door hui-
Begrip en empathie tonen
(Meer informatie: www.arboonline.nl/artikelen/ constante stressfactor. Stalken van een slachtof-
Contact opnemen met huisarts/andere behandelaars zonder instemming van de medewerker
te zijn geweest van huiselijk geweld.
een gevaar zijn voor zichzelf en voor anderen.
Uit een recent Nederlands onderzoek
• Onzichtbaarheid Huiselijk geweld is veelal niet zichtbaar voor buitenstaanders en speelt zich af in een intieme relatie van
huiselijk geweld.
partners of ouders en kinderen. Hierdoor beleven slachtoffers het vaak als een individueel probleem. Loyaliteit en afhanke-
derbrekingen kunnen ook veroorzaakt zijn door
bij slachtoffers tussen 15 en 44 jaar.
lijkheid belemmeren het slachtoffer vaak om met de problemen naar buiten te komen of hulp te zoeken. Veel hulpverleners
voor bijna 10% van de totale ziektelast
zien de signalen van huiselijk geweld nog over het hoofd. Huiselijk geweld is meestal geen incident, maar komt bij herha-
ring. Jobhoppen of onverklaarbare loopbaanon-
ling voor. Uit politiecijfers blijkt dat slachtoffers gemiddeld 20 maal geslagen zijn, voordat ze aangifte doen.
verantwoordelijk
• Machtsverschillen tussen pleger en slachtoffer Er is vaak sprake van een verstoorde machtsverhouding tussen slacht-
waardoor zij afhankelijk worden van een uitke-
is
offer en pleger. Bovendien ligt er vaak een houding van mannelijke dominantie aan ten grondslag.
king. Volgens buitenlands onderzoek
Ze missen werkuren door te laat komen of door
• Multi-problematiek Huiselijk geweld is vaak gekoppeld aan andere problemen, zoals spanningen tussen (ex)partners,
motiemogelijkheden, of verliezen ze hun werk, (over)vermoeid of minder productief op het werk.
de direct betrokkenen veel last van de
financiële schulden, werkloosheid, psychische problemen of verslaving.
rige afwezigheid. Daardoor missen zij soms pro-
jaar en behoren tot de beroepsbevolwerkvloer afspeelt, hebben niet alleen
(Bron: Ministerie van Justitie, factsheet 2009)
huiselijk geweld zijn tussen 18 en 55
Slachtoffers van huiselijk geweld zijn vaak
Informatie doorgeven aan derden zonder informed consent van de medewerker
kortdurend verzuim en later misschien langdu-
partnergeweld
Met de medewerker mogelijkheden bespreken om huiselijk geweld aan te pakken (verwijzen naar de huisarts/steunpunt huiselijk geweld/aangifte doen, enz.)
dit onderzoek, zegt 24% slachtoffer
(Bron: Van Zanten et.al, 2009)
rekening. Van de ondervraagden uit
den van hun gewelddadig gedrag, vormen een
plegers van huiselijk geweld leveren
juist te vroeg de werkplek te verlaten. Vaak volgt
SIGNALEN
Hoewel huiselijk geweld zich niet op de
** In het gewone spraakgebruik worden de termen ‘pleger’ en ‘dader’ vaak door elkaar gebruikt, maar in juridische termen is er een wezenlijk verschil. Een
* Al deze adviezen zijn toepasbaar voor zowel slachtoffers als plegers van huiselijk geweld. (Bron:Van Zanten et. al, 2009)
U wordt uitgedaagd die denk- en handelswijze – hoe begrijpelijk die soms ook is – om te buigen, in het belang van de werknemer en daarmee ook in het belang van uw bedrijf. Dat is mogelijk met een scherpe blik, een luisterend oor, een helpende hand en een duidelijke en open communicatie:
HOREN, ZIEN EN...
KOSTEN
Schuldgevoelens en angst voor het bekend woreen negatieve bijdrage aan het arbeidsproces. Ook
(Bron: Van Zanten, et.al, 2009) gevolgen, maar ook hun werkgevers.
De meeste slachtoffers en daders van
CIJFERS
dader is iemand die geweld heeft gepleegd en wiens schuld ook door een rechter is vastgesteld. In deze brochure kiezen we bewust voor het woord ‘pleger’, omdat het geweld wel gepleegd is, of dreigt te worden gepleegd, maar lang niet altijd (en vaak zelfs niet) strafrechtelijk wordt vastgesteld.
G E V O L G E N V O O R W E R K G E V E R S
Een van de kenmerken van huiselijk geweld is dat het vaak al jaren aan de gang is, voordat er hulp wordt geboden. In het schema op deze pagina ziet u het proces dat de betrokkenen in die periode veelal hebben doorlopen. Ondanks het feit dat dit proces al zo lang aan de gang is, zijn er voor u mogelijkheden hulp te bieden. Iemand die weet waar hij op moet letten, zal ontdekken dat zowel het slachtoffer als de pleger de gevolgen van het geweld de hele dag met zich meedraagt. Dat allerlei signalen worden afgegeven die erop wijzen dat er thuis iets niet pluis is. Een geoefend oog is daarvoor wel noodzakelijk.
VINGER AAN DE POLS Het is belangrijk de vinger aan de pols te houden als er hulp is gezocht of (wordt) verleend, het geweld is gestopt en de werknemer
TERUGKEERTRAJECT
INFORMATIE & TIPS
W A T K U N T U D O E N ?
1
Medio 2011 wordt naar verwachting de wet Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling ingevoerd. Deze meldcode is bedoeld voor professionals die in hun
Train
P&O-functiona-
rissen,
vertrouwens-
werk te maken (kunnen) krijgen met volwassen en/of kinderen die huiselijk geweld en/of
personen of preventiemede-
kindermishandeling meemaken (zoals zorg en welzijn, politie en justitie).
werkers om alert te zijn op de
Huiselijk geweld, gepleegd of ervaren door de beroepskrachten zelf, valt niet onder deze
signalen van huiselijk geweld.
meldcode. Wel kunnen het basismodel en het stappenplan als voorbeeld dienen in het
Zorg dat ze weten hoe ze
kader van het huiselijk geweld onder het eigen personeel. Het stappenplan is al beschik-
moeten handelen.
baar op www.huiselijkgeweld.nl.
Bespreek een vermoeden van
Bevorder een veilige, open be-
Vraag aan vakorgani-
2
4
6
lijk met de werknemer, of het nu een
diger wordt voor uw medewerkers om
enigingen een voorbeeld–
slachtoffer of een pleger betreft. Maak
huiselijk geweld te bespreken. Dit kan
protocol of richtlijn te ontwik-
duidelijk dat het een probleem is dat
via interne communicatiemiddelen of
kelen.
veel voorkomt, maar dat voor u niet
een interview in het bedrijfsblad met een
acceptabel is. Bespreek met de werk-
werknemer die het heeft meegemaakt
nemer wat hij/zij nodig heeft om het
en er goed is uitgekomen. U kunt ook
geweld te stoppen en wat u als werk-
folders van het Steunpunt Huiselijk Ge-
gever kunt doen om hem/haar daarbij
weld op leestafels in de kantine leggen.
te helpen.
Het is belangrijk te benadrukken dat
tijdens
het een probleem is dat op grote
overleggen met vakgenoten,
schaal voorkomt. Meld dat men zich er
tijdens conferenties of trainin-
huiselijk geweld zo snel moge-
3
drijfscultuur zodat het eenvou-
saties of beroepsver-
7
Stel vragen of agendeer het onderwerp regionale/landelijke
niet voor hoeft te schamen, maar juist
gen. Breng het onderwerp ter
Neem (vragen over) huiselijk ge-
hulp mag zoeken, zodat er een eind
sprake tijdens overleg over
weld op in het ziekteverzuimbe-
kan komen aan het geweld. Benoem
gerelateerde
zijn werkzaamheden heeft hervat. Een pleger die na een huisverbod
leid en/of andere protocollen, richtlijnen
expliciet dat u als werkgever graag ‘ge-
zoals bijvoorbeeld veiligheid,
de draad thuis weer probeert op te pakken, kan veel baat hebben bij
of gesprekslijsten die hiervoor in aan-
lukkige’ werknemers wilt en dat u de
agressie
een personeelsfunctionaris of leidinggevende, bij wie hij terecht kan
merking komen (zoals risicomanage-
mogelijkheden heeft en biedt om de
ondersteuning.
voor morele steun in een moeilijk veranderingsproces.
ment, agressieprotocol en dergelijke).
werknemers op dit gebied te helpen.
en
onderwerpen, opvoedings–
Via een handreiking aan uw personeel naar het terugdringen van het ziekteverzuim in uw bedrijf
Uw uitgestoken en helpende hand is in dit proces daarom onont-
© PRIMO nh
beerlijk. ORGANISATIE
VOOR EN MET HET SLACHTOFFER
VOOR EN MET DE PLEGER
BINNEN UW ORGANISATIE
U kunt het slachtoffer op tal van manieren ondersteunen. Denk aan:
Als u te maken heeft met de pleger van huiselijk geweld, houdt u dan aan de volgende
Naast het goed reageren op individuele zaken, kunt u ook collectie-
• Tijdelijk aanpassen werkprestaties;
richtlijnen:
ve maatregelen nemen om huiselijk geweld op de agenda te zetten
• Aanbieden ander werk, passend bij de belastbaarheid en de situatie van de werknemer op
• Benoem het gedrag als onacceptabel;
en op te nemen in het arbobeleid:
• Wijs daarbij de pleger echter niet af;
• Zorg voor een open en veilige sfeer;
• Overplaatsing naar een andere afdeling of een ander filiaal;
• Adviseer de pleger zelf hulp te zoeken;
• Bewaak de privacy van de medewerkers;
• Aanbieden van een verlofregeling of een andere passende maatregel.
• Verwijs zo snel mogelijk door naar professionele hulp.
• Zorg voor specifieke kennis bij leidinggevenden en personeels-
dat moment;
5
functionarissen; Het is van groot belang met de werknemer te bespreken wat hij/zij nodig heeft om aan het werk
De meeste plegers van geweld lijden zelf ook onder hun gedrag, maar weten niet hoe ze de
te kunnen blijven. Uit ervaring blijkt dat de werknemer zich veel minder vaak ziek meldt, als hij/
situatie kunnen veranderen. Wanneer plegers steun krijgen van hun leidinggevende en/of een
zij het probleem op de werkvloer heeft besproken en de ruimte heeft gekregen om deze op te
naaste collega bij het aanpakken van hun probleem, is de kans op duurzame gedragsveran-
De slachtoffers en de plegers hoeven dan niet meer te vluchten
lossen.
dering groter. Als u niet duidelijk maakt dat huiselijk geweld voor u onacceptabel is, worden
in verzuim. Bewaak daarbij wel de privacy van de medewerkers.
U moet er wel voor waken niet in de rol van hulpverlener terecht te komen. In een zo vroeg
plegers bevestigd in hun gedrag.
Uitlekken van het geheim van huiselijk geweld, kan de desbetref-
mogelijk stadium doorverwijzen naar professionele hulp, zoals de bedrijfsarts, het maatschap-
Weet overigens wel dat een zero-tolerance beleid averechts werkt. Daders die het risico lopen
fende medewerker in een gevaarlijke situatie brengen. Huiselijk
pelijk werk of het Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld (ASHG), kan veel ellende voorkomen.
op een disciplinaire sanctie of ontslag wanneer hun geheim uitkomt, zullen er alles aan doen om
geweld kan worden aangepakt en op termijn misschien zelfs ver-
Blijft overeind dat het bieden van een luisterend oor het begin kan zijn van de oplossing.
hun gedrag te verbergen. (Bron:Van Zanten et. al, 2009)
minderen.
RELEVANTE WEBSITES
ASHG West-Friesland
0229 249 464
huiselijkgeweld.nl
Blijf Amsterdam
020 521 01 50
huisverbod.nl
ASHG Gooi- en Vechtstreek
035 699 11 92
minvws.nl/dossiers/meldcode-huiselijk-geweld-en-kindermishandeling
ASHG Kop van Noord-Holland
0900 234 55 66
primo-nh.nl/huiselijkgeweld
ASHG Noord-Kennemerland
072 562 55 11
huiselijkgeweld.rotterdam.nl/info_bedrijfsleven.htm
ASHG Zaanstreek-Waterland
075 651 92 40
arboonline.nl/artikelen/onderbelichte-oorzaak-van-het-verzuim
SHG Amstelland
020 543 04 30
SHG Midden en Zuid Kennemerland en Haarlemmermeer
023 543 32 00
• Registreer huiselijk geweld als oorzaak van ziekteverzuim. GERAADPLEEGDE LITERATUUR •Bureau Beke, A. Nieuwenhuis en H. Ferwerda, ‘Tot de dood ons scheidt’, een onderzoek naar de omvang en kenmerken van moord en doodslag in huiselijke kring. Bekereeks, 2010. • Ministerie van Justitie, Factsheet Huiselijk geweld, mei 2009 • Zanten-Przybysz, I. van, et, al (2009), Partnergeweld: (h)erkennen door de bedrijfsarts en de verzekeringsarts. TBV, 17, 6, 244-249. • Regioplan, H. Visee en G. Homburg: ‘Verzuimkosten werkgevers ten gevolge van huiselijk geweld’, april 2010).
• Ministerrie van VWS, Nieuwsbrief Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling, juli 2010 • Signalenkaart huisje, boompje, beest ASHG Midden Brabant en Training Stop Ouderenmishandeling GGD’s en Noord-Brabant COLOFON © 2010 - Deze brochure is uitgegeven door P nh met steun van de provincie Noord-Holland. Vormgeving: Studio Putto BNO, Edam
HUISELIJK GEWELD IS HET MEEST VOORKOMENDE GEWELDSDELICT
HOREN, ZIEN EN... BESPREEKBAAR MAKEN
DE VOORNAAMSTE OORZAAK IS VAN MOORD EN DOODSLAG.
De samenleving heeft het moeilijk met het benoemen en bestrijden van huiselijk ge-
IN NEDERLAND. UIT RECENT ONDERZOEK BLIJKT ZELFS DAT HET (Bron: Bureau Beke, 2010)
huisvrienden zijn.
ten met een soa of aids. Ook schending van rechten, eerwraak, genitale verminking en huwelijksdwang vallen
ring. Jobhoppen of onverklaarbare loopbaanonwaardoor zij afhankelijk worden van een uitkemotiemogelijkheden, of verliezen ze hun werk,
jaar en behoren tot de beroepsbevol-
rige afwezigheid. Daardoor missen zij soms pro-
huiselijk geweld zijn tussen 18 en 55
kortdurend verzuim en later misschien langdu-
De meeste slachtoffers en daders van
juist te vroeg de werkplek te verlaten. Vaak volgt
gevolgen, maar ook hun werkgevers.
Ze missen werkuren door te laat komen of door
de direct betrokkenen veel last van de
(over)vermoeid of minder productief op het werk.
werkvloer afspeelt, hebben niet alleen
Slachtoffers van huiselijk geweld zijn vaak
Hoewel huiselijk geweld zich niet op de
SIGNALEN
CIJFERS
** In het gewone spraakgebruik worden de termen ‘pleger’ en ‘dader’ vaak door elkaar gebruikt, maar in juridische termen is er een wezenlijk verschil. Een
verantwoordelijk
(Bron: Ministerie van Justitie, factsheet 2009)
partnergeweld
financiële schulden, werkloosheid, psychische problemen of verslaving.
king. Volgens buitenlands onderzoek
dader is iemand die geweld heeft gepleegd en wiens schuld ook door een rechter is vastgesteld. In deze brochure kiezen we bewust voor het woord ‘pleger’, omdat het geweld wel gepleegd is, of dreigt te worden gepleegd, maar lang niet altijd (en vaak zelfs niet) strafrechtelijk wordt vastgesteld.
G E V O L G E N V O O R W E R K G E V E R S
* Al deze adviezen zijn toepasbaar voor zowel slachtoffers als plegers van huiselijk geweld. (Bron:Van Zanten et. al, 2009)
• Multi-problematiek Huiselijk geweld is vaak gekoppeld aan andere problemen, zoals spanningen tussen (ex)partners,
is
Informatie doorgeven aan derden zonder informed consent van de medewerker
offer en pleger. Bovendien ligt er vaak een houding van mannelijke dominantie aan ten grondslag.
derbrekingen kunnen ook veroorzaakt zijn door
Contact opnemen met huisarts/andere behandelaars zonder instemming van de medewerker
• Machtsverschillen tussen pleger en slachtoffer Er is vaak sprake van een verstoorde machtsverhouding tussen slacht-
huiselijk geweld.
Met de medewerker mogelijkheden bespreken om huiselijk geweld aan te pakken (verwijzen naar de huisarts/steunpunt huiselijk geweld/aangifte doen, enz.)
ling voor. Uit politiecijfers blijkt dat slachtoffers gemiddeld 20 maal geslagen zijn, voordat ze aangifte doen.
voor bijna 10% van de totale ziektelast
De medewerker veroordelen of afwijzen
bij slachtoffers tussen 15 en 44 jaar.
Begrip en empathie tonen
zien de signalen van huiselijk geweld nog over het hoofd. Huiselijk geweld is meestal geen incident, maar komt bij herha-
plegers van huiselijk geweld leveren
Bagatelliseren
Ook
lijkheid belemmeren het slachtoffer vaak om met de problemen naar buiten te komen of hulp te zoeken. Veel hulpverleners
Aan de medewerker duidelijk maken dat huiselijk geweld niet goed te praten is en dat er oplossingen zijn
(Bron: Van Zanten, et.al, 2009)
partners of ouders en kinderen. Hierdoor beleven slachtoffers het vaak als een individueel probleem. Loyaliteit en afhanke-
een negatieve bijdrage aan het arbeidsproces.
Advies geven om huis te verlaten
Schuldgevoelens en angst voor het bekend wor-
leven een groter risico opnieuw slachtoffer of zelfs pleger te worden. • Onzichtbaarheid Huiselijk geweld is veelal niet zichtbaar voor buitenstaanders en speelt zich af in een intieme relatie van
den van hun gewelddadig gedrag, vormen een
• Intergenerationele overdracht Mensen die in hun jeugd slachtoffer zijn geweest van huiselijk geweld, lopen in hun latere
constante stressfactor. Stalken van een slachtofHuiselijk geweld is een complex probleem, waarbij specifieke aspecten zijn te onderscheiden:
KOSTEN
COMPLEX PROBLEEM
Uit een recent Nederlands onderzoek
algemeen mannen.
fer gebeurt zelfs vaak onder werktijd.
plegers van huiselijk geweld zijn over het
als partner of als ouder .(Bron: Ministerie van Justitie, Factsheet 2009)
Plegers van huiselijk geweld zijn vaak wan-
18 en 70 jaar ooit slachtoffer van huiselijk geweld (geweest), als kind,
blijkt dat het ziekteverzuim door hui-
treft ook mannen, ouders en ouderen. De
selijk geweld de werkgevers jaarlijks
slachtoffers van huiselijk geweld, maar het
de politie gemeld. Vermoedelijk is 45% van de Nederlanders tussen
trouwend en snel geïrriteerd. Zij maken vaker
ting wordt slechts 10 tot 12% van alle gevallen van huiselijk geweld bij
fouten, wat kan leiden tot ontevreden klanten.
gevallen zijn vrouwen en/of kinderen de
circa 136 miljoen euro kost. Dit zijn
Nederlandse samenleving. In de meeste
geeft zeker niet de totale omvang van huiselijk geweld weer. Naar schat-
dan alleen de directe kosten van het
selijke kring. Dit zijn alleen de gevallen die bij de politie bekend zijn en
Sommige plegers nemen het minder nauw
de bevolking en binnen alle culturen in de
met de veiligheidsprotocollen, waardoor zij
Huiselijk geweld komt voor in alle lagen van
Jaarlijks worden meer dan 60.000 aangiften gedaan van geweld in hui-
verzuim. Het mogelijke productiever-
AANTALLEN
lies is niet meegenomen in deze be-
onder huiselijk geweld.
HOREN, ZIEN EN...
verkrachten, stalken en opzettelijk besmet-
een gevaar zijn voor zichzelf en voor anderen.
Benoemen van de problematiek in heldere en expliciete termen
isoleren, vernederen, uitbuiten, aanranden,
geweldplegers** kunnen (ex)partners, gezinsleden, familieleden en
(Bron: Van Zanten et.al, 2009)
Eufemismen gebruiken
Het gaat vaak om systematisch en steeds terugkerend geweld. De
dit onderzoek, zegt 24% slachtoffer
Bespreekbaar maken
pijn doen en/of verwonden, verwaarlozen,
rekening. Van de ondervraagden uit
Advies geven over relatieproblemen
uit slaan, schoppen, vastbinden, opsluiten,
slachtoffer en pleger per definitie deel uit van elkaars leefomgeving.
weld Juist doordat dit geweld g weld. zich in de privésfeer voordoet, is men geneigd zich niet met de situatie te bemoeien, weg te kijken: Horen, zien en zwijgen.
Zorg voor een veilige sfeer en bewaar geheimhouding
de betrokkenen. Als er sprake is van huiselijk geweld, dan maken
onderbelichte-oorzaak-van-het-verzuim).
Niet doen
psychisch van aard zijn. Het kan bestaan
(Meer informatie: www.arboonline.nl/artikelen/
Wél doen
Huiselijk geweld kan fysiek, seksueel en
de plek waar het geweld zich afspeelt, maar naar de relatie tussen
te zijn geweest van huiselijk geweld.
IN GEVAL VAN HUISELIJK GEWELD*
het slachtoffer wordt gepleegd. De term ‘huiselijk’ verwijst niet naar
(Bron: Regioplan, 2010)
DO’S-AND-DON’TS
VORMEN VAN HUISELIJK GEWELD
U wordt uitgedaagd die denk- en handelswijze – hoe begrijpelijk die soms ook is – om te buigen, in het belang van de werknemer en daarmee ook in het belang van uw bedrijf. Dat is mogelijk met een scherpe blik, een luisterend oor, een helpende hand en een duidelijke en open communicatie:
Huiselijk geweld speelt zich niet af op de werkvloer. Toch hebben werkgevers – heeft u – wel veel last van de negatieve gevolgen. Huiselijk geweld is immers niet alleen verantwoordelijk voor veel menselijk leed, maar brengt ook ziekteverzuim en productieverlies met zich mee, omdat slachtoffers en geweldplegers meestal niet goed in hun vel zitten. U hebt dus baat bij het voorkomen van huiselijk geweld en kunt daar zelf ook een flinke bijdrage aan leveren. Door maatregelen te nemen die huiselijk geweld – of de dreiging daarvan – in een vroeg stadium aan het licht brengen, kunt u aanzienlijke kosten besparen en uw productie verhogen.
Huiselijk geweld is geweld dat door iemand uit de huiselijke kring van
Huiselijk geweld komt - in verschilverschil lende vormen en gradaties - zeer veel voor, vaker dan menigeen denkt. Veel werkgevers hebben vanwege de complexiteit van huiselijk geweld geen bedrijfsbeleid ontwikkeld. Het tijdig signaleren van de problemen is niet eenvoudig. Dit komt door het ‘intieme’ karakter van huiselijk geweld. Dat is er de oorzaak van dat slachtoffers en plegers er niet gemakkelijk over praten. De informatie in deze brochure biedt u houvast bij zowel het signaleren van huiselijk geweld, als bij het bepalen van beleid op dit gebied.
WAT IS HUISELIJK GEWELD?
Een van de kenmerken van huiselijk geweld is dat het vaak al jaren aan de gang is, voordat er hulp wordt geboden. In het schema op deze pagina ziet u het proces dat de betrokkenen in die periode veelal hebben doorlopen. Ondanks het feit dat dit proces al zo lang aan de gang is, zijn er voor u mogelijkheden hulp te bieden. Iemand die weet waar hij op moet letten, zal ontdekken dat zowel het slachtoffer als de pleger de gevolgen van het geweld de hele dag met zich meedraagt. Dat allerlei signalen worden afgegeven die erop wijzen dat er thuis iets niet pluis is. Een geoefend oog is daarvoor wel noodzakelijk.
VINGER AAN DE POLS Het is belangrijk de vinger aan de pols te houden als er hulp is gezocht of (wordt) verleend, het geweld is gestopt en de werknemer
TERUGKEERTRAJECT
INFORMATIE & TIPS
W A T K U N T U D O E N ?
1
Medio 2011 wordt naar verwachting de wet Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling ingevoerd. Deze meldcode is bedoeld voor professionals die in hun
Train
P&O-functiona-
rissen,
vertrouwens-
werk te maken (kunnen) krijgen met volwassen en/of kinderen die huiselijk geweld en/of
personen of preventiemede-
kindermishandeling meemaken (zoals zorg en welzijn, politie en justitie).
werkers om alert te zijn op de
Huiselijk geweld, gepleegd of ervaren door de beroepskrachten zelf, valt niet onder deze
signalen van huiselijk geweld.
meldcode. Wel kunnen het basismodel en het stappenplan als voorbeeld dienen in het
Zorg dat ze weten hoe ze
kader van het huiselijk geweld onder het eigen personeel. Het stappenplan is al beschik-
moeten handelen.
baar op www.huiselijkgeweld.nl.
Bespreek een vermoeden van
Bevorder een veilige, open be-
Vraag aan vakorgani-
2
4
6
lijk met de werknemer, of het nu een
diger wordt voor uw medewerkers om
enigingen een voorbeeld–
slachtoffer of een pleger betreft. Maak
huiselijk geweld te bespreken. Dit kan
protocol of richtlijn te ontwik-
duidelijk dat het een probleem is dat
via interne communicatiemiddelen of
kelen.
veel voorkomt, maar dat voor u niet
een interview in het bedrijfsblad met een
acceptabel is. Bespreek met de werk-
werknemer die het heeft meegemaakt
nemer wat hij/zij nodig heeft om het
en er goed is uitgekomen. U kunt ook
geweld te stoppen en wat u als werk-
folders van het Steunpunt Huiselijk Ge-
gever kunt doen om hem/haar daarbij
weld op leestafels in de kantine leggen.
te helpen.
Het is belangrijk te benadrukken dat
tijdens
het een probleem is dat op grote
overleggen met vakgenoten,
schaal voorkomt. Meld dat men zich er
tijdens conferenties of trainin-
huiselijk geweld zo snel moge-
3
drijfscultuur zodat het eenvou-
saties of beroepsver-
7
Stel vragen of agendeer het onderwerp regionale/landelijke
niet voor hoeft te schamen, maar juist
gen. Breng het onderwerp ter
Neem (vragen over) huiselijk ge-
hulp mag zoeken, zodat er een eind
sprake tijdens overleg over
weld op in het ziekteverzuimbe-
kan komen aan het geweld. Benoem
gerelateerde
zijn werkzaamheden heeft hervat. Een pleger die na een huisverbod
leid en/of andere protocollen, richtlijnen
expliciet dat u als werkgever graag ‘ge-
zoals bijvoorbeeld veiligheid,
de draad thuis weer probeert op te pakken, kan veel baat hebben bij
of gesprekslijsten die hiervoor in aan-
lukkige’ werknemers wilt en dat u de
agressie
een personeelsfunctionaris of leidinggevende, bij wie hij terecht kan
merking komen (zoals risicomanage-
mogelijkheden heeft en biedt om de
ondersteuning.
voor morele steun in een moeilijk veranderingsproces.
ment, agressieprotocol en dergelijke).
werknemers op dit gebied te helpen.
en
onderwerpen, opvoedings–
Via een handreiking aan uw personeel naar het terugdringen van het ziekteverzuim in uw bedrijf
Uw uitgestoken en helpende hand is in dit proces daarom onont-
© PRIMO nh
beerlijk. ORGANISATIE
VOOR EN MET HET SLACHTOFFER
VOOR EN MET DE PLEGER
BINNEN UW ORGANISATIE
U kunt het slachtoffer op tal van manieren ondersteunen. Denk aan:
Als u te maken heeft met de pleger van huiselijk geweld, houdt u dan aan de volgende
Naast het goed reageren op individuele zaken, kunt u ook collectie-
• Tijdelijk aanpassen werkprestaties;
richtlijnen:
ve maatregelen nemen om huiselijk geweld op de agenda te zetten
• Aanbieden ander werk, passend bij de belastbaarheid en de situatie van de werknemer op
• Benoem het gedrag als onacceptabel;
en op te nemen in het arbobeleid:
• Wijs daarbij de pleger echter niet af;
• Zorg voor een open en veilige sfeer;
• Overplaatsing naar een andere afdeling of een ander filiaal;
• Adviseer de pleger zelf hulp te zoeken;
• Bewaak de privacy van de medewerkers;
• Aanbieden van een verlofregeling of een andere passende maatregel.
• Verwijs zo snel mogelijk door naar professionele hulp.
• Zorg voor specifieke kennis bij leidinggevenden en personeels-
dat moment;
5
functionarissen; Het is van groot belang met de werknemer te bespreken wat hij/zij nodig heeft om aan het werk
De meeste plegers van geweld lijden zelf ook onder hun gedrag, maar weten niet hoe ze de
te kunnen blijven. Uit ervaring blijkt dat de werknemer zich veel minder vaak ziek meldt, als hij/
situatie kunnen veranderen. Wanneer plegers steun krijgen van hun leidinggevende en/of een
zij het probleem op de werkvloer heeft besproken en de ruimte heeft gekregen om deze op te
naaste collega bij het aanpakken van hun probleem, is de kans op duurzame gedragsveran-
De slachtoffers en de plegers hoeven dan niet meer te vluchten
lossen.
dering groter. Als u niet duidelijk maakt dat huiselijk geweld voor u onacceptabel is, worden
in verzuim. Bewaak daarbij wel de privacy van de medewerkers.
U moet er wel voor waken niet in de rol van hulpverlener terecht te komen. In een zo vroeg
plegers bevestigd in hun gedrag.
Uitlekken van het geheim van huiselijk geweld, kan de desbetref-
mogelijk stadium doorverwijzen naar professionele hulp, zoals de bedrijfsarts, het maatschap-
Weet overigens wel dat een zero-tolerance beleid averechts werkt. Daders die het risico lopen
fende medewerker in een gevaarlijke situatie brengen. Huiselijk
pelijk werk of het Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld (ASHG), kan veel ellende voorkomen.
op een disciplinaire sanctie of ontslag wanneer hun geheim uitkomt, zullen er alles aan doen om
geweld kan worden aangepakt en op termijn misschien zelfs ver-
Blijft overeind dat het bieden van een luisterend oor het begin kan zijn van de oplossing.
hun gedrag te verbergen. (Bron:Van Zanten et. al, 2009)
minderen.
RELEVANTE WEBSITES
ASHG West-Friesland
0229 249 464
huiselijkgeweld.nl
Blijf Amsterdam
020 521 01 50
huisverbod.nl
ASHG Gooi- en Vechtstreek
035 699 11 92
minvws.nl/dossiers/meldcode-huiselijk-geweld-en-kindermishandeling
ASHG Kop van Noord-Holland
0900 234 55 66
primo-nh.nl/huiselijkgeweld
ASHG Noord-Kennemerland
072 562 55 11
huiselijkgeweld.rotterdam.nl/info_bedrijfsleven.htm
ASHG Zaanstreek-Waterland
075 651 92 40
arboonline.nl/artikelen/onderbelichte-oorzaak-van-het-verzuim
SHG Amstelland
020 543 04 30
SHG Midden en Zuid Kennemerland en Haarlemmermeer
023 543 32 00
• Registreer huiselijk geweld als oorzaak van ziekteverzuim. GERAADPLEEGDE LITERATUUR •Bureau Beke, A. Nieuwenhuis en H. Ferwerda, ‘Tot de dood ons scheidt’, een onderzoek naar de omvang en kenmerken van moord en doodslag in huiselijke kring. Bekereeks, 2010. • Ministerie van Justitie, Factsheet Huiselijk geweld, mei 2009 • Zanten-Przybysz, I. van, et, al (2009), Partnergeweld: (h)erkennen door de bedrijfsarts en de verzekeringsarts. TBV, 17, 6, 244-249. • Regioplan, H. Visee en G. Homburg: ‘Verzuimkosten werkgevers ten gevolge van huiselijk geweld’, april 2010).
• Ministerrie van VWS, Nieuwsbrief Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling, juli 2010 • Signalenkaart huisje, boompje, beest ASHG Midden Brabant en Training Stop Ouderenmishandeling GGD’s en Noord-Brabant COLOFON © 2010 - Deze brochure is uitgegeven door P nh met steun van de provincie Noord-Holland. Vormgeving: Studio Putto BNO, Edam
HUISELIJK GEWELD IS HET MEEST VOORKOMENDE GEWELDSDELICT
HOREN, ZIEN EN... BESPREEKBAAR MAKEN
DE VOORNAAMSTE OORZAAK IS VAN MOORD EN DOODSLAG.
De samenleving heeft het moeilijk met het benoemen en bestrijden van huiselijk ge-
IN NEDERLAND. UIT RECENT ONDERZOEK BLIJKT ZELFS DAT HET (Bron: Bureau Beke, 2010)
huisvrienden zijn.
ten met een soa of aids. Ook schending van rechten, eerwraak, genitale verminking en huwelijksdwang vallen
ring. Jobhoppen of onverklaarbare loopbaanonwaardoor zij afhankelijk worden van een uitkemotiemogelijkheden, of verliezen ze hun werk,
jaar en behoren tot de beroepsbevol-
rige afwezigheid. Daardoor missen zij soms pro-
huiselijk geweld zijn tussen 18 en 55
kortdurend verzuim en later misschien langdu-
De meeste slachtoffers en daders van
juist te vroeg de werkplek te verlaten. Vaak volgt
gevolgen, maar ook hun werkgevers.
Ze missen werkuren door te laat komen of door
de direct betrokkenen veel last van de
(over)vermoeid of minder productief op het werk.
werkvloer afspeelt, hebben niet alleen
Slachtoffers van huiselijk geweld zijn vaak
Hoewel huiselijk geweld zich niet op de
SIGNALEN
CIJFERS
** In het gewone spraakgebruik worden de termen ‘pleger’ en ‘dader’ vaak door elkaar gebruikt, maar in juridische termen is er een wezenlijk verschil. Een
verantwoordelijk
(Bron: Ministerie van Justitie, factsheet 2009)
partnergeweld
financiële schulden, werkloosheid, psychische problemen of verslaving.
king. Volgens buitenlands onderzoek
dader is iemand die geweld heeft gepleegd en wiens schuld ook door een rechter is vastgesteld. In deze brochure kiezen we bewust voor het woord ‘pleger’, omdat het geweld wel gepleegd is, of dreigt te worden gepleegd, maar lang niet altijd (en vaak zelfs niet) strafrechtelijk wordt vastgesteld.
G E V O L G E N V O O R W E R K G E V E R S
* Al deze adviezen zijn toepasbaar voor zowel slachtoffers als plegers van huiselijk geweld. (Bron:Van Zanten et. al, 2009)
• Multi-problematiek Huiselijk geweld is vaak gekoppeld aan andere problemen, zoals spanningen tussen (ex)partners,
is
Informatie doorgeven aan derden zonder informed consent van de medewerker
offer en pleger. Bovendien ligt er vaak een houding van mannelijke dominantie aan ten grondslag.
derbrekingen kunnen ook veroorzaakt zijn door
Contact opnemen met huisarts/andere behandelaars zonder instemming van de medewerker
• Machtsverschillen tussen pleger en slachtoffer Er is vaak sprake van een verstoorde machtsverhouding tussen slacht-
huiselijk geweld.
Met de medewerker mogelijkheden bespreken om huiselijk geweld aan te pakken (verwijzen naar de huisarts/steunpunt huiselijk geweld/aangifte doen, enz.)
ling voor. Uit politiecijfers blijkt dat slachtoffers gemiddeld 20 maal geslagen zijn, voordat ze aangifte doen.
voor bijna 10% van de totale ziektelast
De medewerker veroordelen of afwijzen
bij slachtoffers tussen 15 en 44 jaar.
Begrip en empathie tonen
zien de signalen van huiselijk geweld nog over het hoofd. Huiselijk geweld is meestal geen incident, maar komt bij herha-
plegers van huiselijk geweld leveren
Bagatelliseren
Ook
lijkheid belemmeren het slachtoffer vaak om met de problemen naar buiten te komen of hulp te zoeken. Veel hulpverleners
Aan de medewerker duidelijk maken dat huiselijk geweld niet goed te praten is en dat er oplossingen zijn
(Bron: Van Zanten, et.al, 2009)
partners of ouders en kinderen. Hierdoor beleven slachtoffers het vaak als een individueel probleem. Loyaliteit en afhanke-
een negatieve bijdrage aan het arbeidsproces.
Advies geven om huis te verlaten
Schuldgevoelens en angst voor het bekend wor-
leven een groter risico opnieuw slachtoffer of zelfs pleger te worden. • Onzichtbaarheid Huiselijk geweld is veelal niet zichtbaar voor buitenstaanders en speelt zich af in een intieme relatie van
den van hun gewelddadig gedrag, vormen een
• Intergenerationele overdracht Mensen die in hun jeugd slachtoffer zijn geweest van huiselijk geweld, lopen in hun latere
constante stressfactor. Stalken van een slachtofHuiselijk geweld is een complex probleem, waarbij specifieke aspecten zijn te onderscheiden:
KOSTEN
COMPLEX PROBLEEM
Uit een recent Nederlands onderzoek
algemeen mannen.
fer gebeurt zelfs vaak onder werktijd.
plegers van huiselijk geweld zijn over het
als partner of als ouder .(Bron: Ministerie van Justitie, Factsheet 2009)
Plegers van huiselijk geweld zijn vaak wan-
18 en 70 jaar ooit slachtoffer van huiselijk geweld (geweest), als kind,
blijkt dat het ziekteverzuim door hui-
treft ook mannen, ouders en ouderen. De
selijk geweld de werkgevers jaarlijks
slachtoffers van huiselijk geweld, maar het
de politie gemeld. Vermoedelijk is 45% van de Nederlanders tussen
trouwend en snel geïrriteerd. Zij maken vaker
ting wordt slechts 10 tot 12% van alle gevallen van huiselijk geweld bij
fouten, wat kan leiden tot ontevreden klanten.
gevallen zijn vrouwen en/of kinderen de
circa 136 miljoen euro kost. Dit zijn
Nederlandse samenleving. In de meeste
geeft zeker niet de totale omvang van huiselijk geweld weer. Naar schat-
dan alleen de directe kosten van het
selijke kring. Dit zijn alleen de gevallen die bij de politie bekend zijn en
Sommige plegers nemen het minder nauw
de bevolking en binnen alle culturen in de
met de veiligheidsprotocollen, waardoor zij
Huiselijk geweld komt voor in alle lagen van
Jaarlijks worden meer dan 60.000 aangiften gedaan van geweld in hui-
verzuim. Het mogelijke productiever-
AANTALLEN
lies is niet meegenomen in deze be-
onder huiselijk geweld.
HOREN, ZIEN EN...
verkrachten, stalken en opzettelijk besmet-
een gevaar zijn voor zichzelf en voor anderen.
Benoemen van de problematiek in heldere en expliciete termen
isoleren, vernederen, uitbuiten, aanranden,
geweldplegers** kunnen (ex)partners, gezinsleden, familieleden en
(Bron: Van Zanten et.al, 2009)
Eufemismen gebruiken
Het gaat vaak om systematisch en steeds terugkerend geweld. De
dit onderzoek, zegt 24% slachtoffer
Bespreekbaar maken
pijn doen en/of verwonden, verwaarlozen,
rekening. Van de ondervraagden uit
Advies geven over relatieproblemen
uit slaan, schoppen, vastbinden, opsluiten,
slachtoffer en pleger per definitie deel uit van elkaars leefomgeving.
weld Juist doordat dit geweld g weld. zich in de privésfeer voordoet, is men geneigd zich niet met de situatie te bemoeien, weg te kijken: Horen, zien en zwijgen.
Zorg voor een veilige sfeer en bewaar geheimhouding
de betrokkenen. Als er sprake is van huiselijk geweld, dan maken
onderbelichte-oorzaak-van-het-verzuim).
Niet doen
psychisch van aard zijn. Het kan bestaan
(Meer informatie: www.arboonline.nl/artikelen/
Wél doen
Huiselijk geweld kan fysiek, seksueel en
de plek waar het geweld zich afspeelt, maar naar de relatie tussen
te zijn geweest van huiselijk geweld.
IN GEVAL VAN HUISELIJK GEWELD*
het slachtoffer wordt gepleegd. De term ‘huiselijk’ verwijst niet naar
(Bron: Regioplan, 2010)
DO’S-AND-DON’TS
VORMEN VAN HUISELIJK GEWELD
U wordt uitgedaagd die denk- en handelswijze – hoe begrijpelijk die soms ook is – om te buigen, in het belang van de werknemer en daarmee ook in het belang van uw bedrijf. Dat is mogelijk met een scherpe blik, een luisterend oor, een helpende hand en een duidelijke en open communicatie:
Huiselijk geweld speelt zich niet af op de werkvloer. Toch hebben werkgevers – heeft u – wel veel last van de negatieve gevolgen. Huiselijk geweld is immers niet alleen verantwoordelijk voor veel menselijk leed, maar brengt ook ziekteverzuim en productieverlies met zich mee, omdat slachtoffers en geweldplegers meestal niet goed in hun vel zitten. U hebt dus baat bij het voorkomen van huiselijk geweld en kunt daar zelf ook een flinke bijdrage aan leveren. Door maatregelen te nemen die huiselijk geweld – of de dreiging daarvan – in een vroeg stadium aan het licht brengen, kunt u aanzienlijke kosten besparen en uw productie verhogen.
Huiselijk geweld is geweld dat door iemand uit de huiselijke kring van
Huiselijk geweld komt - in verschilverschil lende vormen en gradaties - zeer veel voor, vaker dan menigeen denkt. Veel werkgevers hebben vanwege de complexiteit van huiselijk geweld geen bedrijfsbeleid ontwikkeld. Het tijdig signaleren van de problemen is niet eenvoudig. Dit komt door het ‘intieme’ karakter van huiselijk geweld. Dat is er de oorzaak van dat slachtoffers en plegers er niet gemakkelijk over praten. De informatie in deze brochure biedt u houvast bij zowel het signaleren van huiselijk geweld, als bij het bepalen van beleid op dit gebied.
WAT IS HUISELIJK GEWELD?