ìåñå÷íî èçäàíèå íà “Ïðèñòà îéë õîëäèíã” ÅÀÄ ãîäèíà VI, áðîé 10, Äåêåìâðè 2009
ÀÊÖÅÍÒÈ Ïî Êîëåäà ñòàâàò ÷óäåñà! Ðîæäåñòâî Õðèñòîâî ñëàãà íà÷àëîòî íà íîâîòî ëåòîáðîåíå è ñå å ïðåâúðíàëî â ïðàçíèê íà ïðàçíèöèòå â õðèñòèÿíñêèÿ ñâÿò. Òîâà å âðåìå, â êîåòî íàäåæäèòå íà õîðàòà ñå ïðåâðúùàò â î÷àêâàíèÿ, êîèòî äà ñå ñáúäíàò…. Çà åêèïà íà Ïðèñòà îéë õîëäèíã 2009 ã. áå ãîäèíà íà èçïèòàíèå, íå ïî-ìàëêî è ñ íå ïî-ìàëêà òåæåñò îò òîâà íà áèçíåñà â íàöèîíàëåí è ñâåòîâåí ìàùàá. Âÿðâàéêè â õðèñòèÿíñêèòå äîáðîäåòåëè è öåííîñòè, âñè÷êè â êîìïàíèÿòà, íåçàâèñèìî îò ìÿñòîòî, êîåòî çàåìàò, îöåíèõà ñâîåâðåìåííî ñèòóàöèÿòà è óñïÿõà äà ïðîòèâîäåéñòâàò íà îòðèöàòåëíèòå èêîíîìè÷åñêè òåíäåíöèè. Íåùî ïîâå÷å. Ìåíèäæúðñêèÿò åêèï ïðåäïðèå àãðåñèâíà ïîëèòèêà è ïðèå ïîçèöèÿòà íà Ôèëèï Êîòëúð, êîÿòî ñå ñâåæäà äî ïîãîâîðêàòà: Êîãàòî áóðÿòà äîéäå, íÿêîè èçäèãàò ñòåíè, äîêàòî äðóãè ñòðîÿò ìåëíèöè. Ïðèñòà îéë âëåçå â ãðàôàòà íà îíåçè ôèðìè, êîèòî èìåíèòèÿò
Ð. Íèêîëàåâ Ãë. ðåäàêòîð
ìàðêåòîëîã îïðåäåëÿ êàòî ñòàáèëíè ôèíàíñîâî è èìàò ñèëíè êîíêóðåíòíè ïîçèöèè. Îñíîâíàòà ñòðàòåãèÿ íà òàêèâà äðóæåñòâà áè ñëåäâàëî äà áúäå èçêóïóâàíåòî íà ïî–êà÷åñòâåíèòå êîíêóðåíòè, êîåòî å ñúïðîâîäåíî ñúñ ñèëíî óâåëè÷àâàíå íà ìàðêåòèíãîâèÿ áþäæåò. Òàêà ïîñòúïè è Ïðèñòà îéë, ñòàðòèðàéêè íîâî ïðîèçâîäñòâî íà åêîïðîäóêòà AdBlue, çàêóïóâàéêè óíãàðñêàòà êîìïàíèÿ Áîãäàíè ïåòðîë, âëèâàíåòî â àëèàíñà Sealub, ïîåìàéêè äèñòðèáóöèÿòà íà Valvoline â 13 äúðæàâè, ïðåäèìíî åâðîïåéñêè. Òàêà â íàâå÷åðèåòî íà Êîëåäà êîìïàíèÿòà áå îòëè÷åíà ñ ïðèçà „Èíâåñòèòîð íà ãîäèíàòà â àâòîìîáèëíàòà èíäóñòðèÿ 2009” è „Àâòîìîáèëíî ìàñëî íà ãîäèíàòà”. Äíè ïðåäè òîâà ìåíèäæúðñêèÿò òèì íà êîìïàíèÿòà áå îòëè÷åí ñðåä íàé-äîáðèòå âîäåùè ó íàñ êîìïàíèè. Êîëåäà äîéäå çà ãîëÿìîòî ñåìåéñòâî íà Ïðèñòà îéë ñ äîáðî íàñòðîåíèå. Íî äîáðèòå âåñòè íå ñà ñàìî çàðàäè ÷óäåñàòà, êîèòî õîðàòà î÷àêâàò ïî Êîëåäà. Òå ñà ïëîä íà óñèëèÿòà è ïîñòîÿííàòà ðàáîòà ïðåç öÿëàòà ãîäèíà. Ìèñëÿ, ÷å ãîäèíàòà íàèñòèíà å óñïåøíà, ñëåä êàòî ñ íèòî åäèí îò âàñ íå ñå ðàçäåëèõìå, êàêòî è íå ñå ñòèãíà äà íàìàëÿâàìå çàïëàòèòå, èçðàçè çàäîâîëñòâîòî ñè ïðåäñåäàòåëÿò íà ÓÑ Ïëàìåí Áîáîêîâ â Êîëåäíîòî ñè îáðúùåíèå.
Ïðèñòà îéë õîëäèíã ñ ïðåñòèæíè íàãðàäè â êîíêóðñà „Àâòîìîáèë íà ãîäèíàòà”
4 6
Ìåíèäæúðñêèÿò òèì íà Ïðèñòà îéë õîëäèíã ñ ïðèçà „Óñïåøåí åêèï 2009” íà â-ê „Ïàðè”
8
 ÌÎÍÁÀÒ ÀÄ äåéíîñòòà „ÂÐÚÇÊÈ Ñ ÈÍÂÅÑÒÈÒÎÐÈÒÅ” å ïîñòàâåíà êàòî âîäåùà êîðïîðàòèâíà ôóíêöèÿ
10
EÒ „Äåëôèí - Ãàëÿ Äåë÷åâà”åäíà ïðèêàçêà îò Õàðìàíëè… … èëè êàê ñ êîðåêòíîñò è òî÷íîñò ñå ïðåáîðâà êðèçàòà
12
Åâðîõîëä è Ïðèñòà îéë ñà ïðèìåð çà óñïåøíî ïàðòíüîðñòâî ìåæäó êîìïàíèè ñ ðàçëè÷åí áèçíåñ
14
Ñï. “Àâòîáóñè&ìèêðîáóñè” âðú÷è ïðèçîâåòå ÀÂÒÎÁÓÑÍÀ ÔÈÐÌÀ 2009 ã.
16
Èòàëè ÎÎÄ å ðàéñêè îñòðîâ çà áèçíåñ è îòìîðà â Ïëîâäèâ
18 20
Åêîëîãèÿòà è áåçîïàñíèòå óñëîâèÿ íà òðóä ñà ïðèîðèòåò çà Çàâîäà çà ñìàçî÷íè ïðîäóêòè
Êîíñóìàöèÿ /ðàçõîä/ íà ìàñëî è çàãóáà íà ìàñëî
Èçäàâà: “ÏÐÈÑÒÀ ÎÉË ÕÎËÄÈÍÓ - ÅÀÄ Ðóìåí Íèêîëàåâ - ãëàâåí ðåäàêòîð ìîá.: 088 874 82 18; òåë.: 082 810 123; E-mail:rumkoni@prista-oil.bg www.prista-oil.com
Àëáåíà Èâàíîâà - Âàñèëåâà - êîíñóëòàíò Àíãëèéñêè òåêñò - Blue point Ïðåäïå÷àò è ïå÷àò:
Çà ìíåíèÿ è ïðåïîðúêè: spisanie@prista-oil.bg
íîâèíè
Ïðèñòà îéë õîëäèíã ñ ïðåñòèæíè íàãðàäè â êîíêóðñà „Àâòîìîáèë íà ãîäèíàòà”
Ïîäóïðàâèòåëÿò íà ÁÍÁ Äèìèòúð Êîñòîâ /âäÿñíî/ âðú÷è íàãðàäàòà „Èíâåñòèòîð íà ãîäèíàòà“ íà ïðåäñåäàòåëÿ íà ÓÑ íà Ïðèñòà îéë õîëäèíã Ïëàìåí Áîáîêîâ
4
ñï. Ïðèñòà áð. 10 ’09
Ïðåäñåäàòåëÿò íà Ïðåñ Àâòî Êëóá Áúëãàðèÿ Èâàí Òåí÷åâ /âäÿñíî/ âðú÷è íàãðàäàòà „Àâòîìáèëíî ìàñëî íà 2009-à“ íà èçï. äèðåêòîð Ìèëåí Áîè÷åâ
Ïîäóïðàâèòåëÿò íà ÁÍÁ Äèìèòúð Êîñòîâ ïîæåëà íà Ïëàìåí Áîáîêîâ è íà öåëèÿ åêèï ïîâå÷å óñèëèÿ ïðåç íàñòîÿùàòà ãîäèíà, ñëåä êîèòî ñúñ ñèãóðíîñò ùå ïîñëåäâà è óñïåõúò. Íàãðàäàòà „Àâòîìîáèëíî ìàñëî íà 2009 ã.” çà PRISTA® LÅÀDER TD 10W- 40 å ïðèçíàíèå çà òðóäà íà öåëèÿ åêèï íà êîìïàíèÿòà ïðåç ïîñëåäíèòå ãîäèíè, ñïîäåëè èçï. äèðåêòîð Ìèëåí Áîé÷åâ. Òîé î÷åðòà è àãðåñèâíàòà ïîëèòèêà íà ðàçøèðåíèå íà êîìïàíèÿòà è íà íåéíèòå ïàçàðè ïðåç èçìèíàëàòà ãîäèíà ñ íîâè è êà÷åñòâåíè ïðîäóêòè, âêëþ÷èòåëíî ïðè êîðàáíèòå ìàñëà. Èíòåðåñíîòî, â ñëó÷àÿ å è òîâà, ÷å ìíåíèåòî íà æóðèòî íàïúëíî ñúâïàäíà è â òðèòå êàòåãîðèè ñ ìíåíèåòî íà âñè÷êè áúëãàðè, êîèòî èìàõà âúçìîæíîñò äà ãëàñóâàò çà ñâîÿ ôàâîðèò íà ñïåöèàëèçèðàíèÿ ñàéò íà êîíêóðñà, ÷ðåç êàòåãîðèÿòà „ãëàñ íàðîäåí 2010 ã.”. Òàçè êàòåãîðèÿ å íîâîñò â èñòîðèÿòà íà êîíêóðñà. Åäèí îò âñè÷êè ãëàñóâàëè áå èçáðàí ÷ðåç åëåêòðîíåí èçáîð â ïðèñúñòâèåòî íà Ïðåäñåäàòåëÿ íà æóðèòî íà „Àâòîìîáèë íà ãîäèíàòà 2010 ã.”, Ìèðîñëàâ Íèêîëîâ è åêèï íà îðãàíèçàòîðèòå îò Crystal Vision. Èìåòî íà ïîáåäèòåëÿ å Âåíåëèí Õðèñòîâ, íà 29 ãîäèíè îò Ñîôèÿ. Íàãðàäàòà â òàçè êàòåãîðèÿ å 4 - ëèòðîâà îïàêîâêà ïîëóñèíòåòè÷íî ìîòîðíî ìàñëî - PRISTA® LÅÀDER TD 10W - 40, 4 - ëèòðîâà îïàêîâêà ñ ãîòîâà çà ïîëçâàíå çèìíà òå÷íîñò çà ÷èñòà÷êè PRISTA®, 4 - ëèòðîâà îïàêîâêà ñ àíòèôðèç „Long Life” PRISTA ®, ïðåäîñòàâåíà îò Êàëèí Òðèôîíîâ, äèðåêòîð íà äèðåêöèÿ „Ìàðêåòèíã” â Ïðèñòà îéë ãðóï.
Èâàí Òåí÷åâ - Ïðåäñåäàòåë íà Ïðåñ Àâòî Êëóá Áúëãàðèÿ çà ïîáåäèòåëÿ: Êàêòî çà ìåí, òàêà è çà îñòàíàëèòå 34 êîëåãè æóðíàëèñòè îò æóðèòî, Ïðèñòà îéë õîëäèíã ñè å çàñëóæèë âèñîêàòà îöåíêà çà èçêëþ÷èòåëíî âèñîêèòå óñèëèÿ è ðàçâèòèå íà êîìïàíèÿòà ïðåç 2009 ãîäèíà êàêòî â ñòðàíàòà, òàêà è èçâúí íåÿ.  îãðîìíà ñòåïåí áúëãàðñêèòå æóðíàëèñòè ñà âïå÷àòëåíè îò ôàêòà, ÷å åäíà áúëãàðñêà êîìïàíèÿ óñïÿ è íàâëåçå â òåðèòîðèÿ, çà êîÿòî äî ñêîðî ñå ñìÿòàøå, ÷å å ñàìî íà ñâåòîâíèòå ëèäåðè â ìàñëåíèÿ áèçíåñ. Ïðèñòà îéë íå ñàìî íàâëåçå íà ïàçàðèòå â Èçòî÷íà Åâðîïà, íî è ñå äîêàçâà è íàëàãà ñ êà÷åñòâåíèòå ñè ïðîäóêòè. Ïî òàçè ïðè÷èíà è æóðèòî áåç êîëåáàíèå è ðàçíîãëàñèÿ îòñúäè ïàê íà Ïðèñòà îéë õîëäèíã íàãðàäàòà „Ìàñëî íà ãîäèíàòà”. Ïî ìíåíèå è íà ñïåöèàëèñòè PRISTA® LÅÀDER TD 10W40 å ïðîäóêò, êîéòî çàñëóæàâà è ïîëó÷àâà èçêëþ÷èòåëíî âèñîêà îöåíêà íå ñàìî íà áúëãàðñêèÿ ïàçàð, íî è çàä ãðàíèöà. Íå íà ïîñëåäíî ìÿñòî âñè÷êè îöåíÿâàò è àäìèðèðàò óñèëèÿòà íà êîìïàíèÿòà ïî îòíîøåíèå íà âïå÷àòëÿâàùàòà é ôèíàíñîâà ïîäêðåïà ïðåç ïîñëåäíèòå ãîäèíè íà ìîòîðíèòå ñïîðòîâå. Ïðèñòà îéë å åäíà îò ìàëêîòî îñòàíàëè êîìïàíèè, êîèòî íå ñàìî îñòàíàõà âåðíè íà àâòîìîáèëèçìà, íî èìàò è âèçèÿ çà ðàçâèòèåòî ìó. Åòî è îñíîâíèòå àêöåíòè, êîèòî â ïðåçåíòàöèîíåí êëèï î÷åðòàõà è èçáîðà íà êîìïàíèÿòà çà ïîáåäèòåë â êàòåãîðèÿòà „Èíâåñòèòîð ? 1 â àâòîìîáèëíàòà èíäóñòðèÿ”:
Îò þíè 2009 ã. “Ïðèñòà îéë õîëäèíã” ÅÀÄ å ñîáñòâåíèê íà óíãàðñêàòà Bogdany Petrol Êft. (âîäåùî ïðåäïðèÿòèå îò õèìè÷åñêàòà èíäóñòðèÿ íà Óíãàðèÿ, ñïåöèàëèçèðàíî â ïðîèçâîäñòâîòî íà âàçåëèíè è åìóëñèè).  êðàÿ íà àâãóñò 2009 ã. ñòàâà ôàêò ñïîðàçóìåíèå çà ïàðòíüîðñòâî â îáëàñòòà íà ïðîèçâîäñòâîòî, äîñòàâêàòà è äèñòðèáóöèÿòà íà êîðàáíè ìàñëà â ðàìêèòå íà Sealub Alliance ìåæäó Gulf Oil Marine è “Ïðèñòà îéë Õîëäèíã” ÅÀÄ, êàòî ïî òîçè íà÷èí áúëãàðñêàòà êîìïàíèÿ ñòúïâà íà ïî÷òè 1000 ïðèñòàíèùà â ñâåòà. Îò 1 îêòîìâðè 2009ã., ïî ñèëàòà íà ñêëþ÷åí äîãîâîð ñ Ashland - Ïðèñòà Îéë Ãðóï å îôèöèàëåí äèñòðèáóòîð íà ïúëíàòà ãàìà ïðîäóêòè Valvoline – ñìàçî÷íè ïðîäóêòè, õèìè÷åñêè ïðîäóêòè çà ïîääðúæêà íà àâòîìîáèëà è àâòîêîçìåòèêà çà êëèåíòè íà òåðèòîðèÿòà íà Àëáàíèÿ, Áîñíà è Õåðöåãîâèíà, Áúëãàðèÿ, Êîñîâî, Ìàêåäîíèÿ, Ðóìúíèÿ, Ñëîâàêèÿ, Ñëîâåíèÿ, Ñúðáèÿ, Óíãàðèÿ, Õúðâàòñêà, ×åðíà ãîðà è ×åõèÿ. Îòêðèâàíåòî íà èíñòàëàöèÿ çà ïðîèçâîäñòâî íà AdBlue ïðåç ôåâðóàðè å ñàìî ÷àñò îò åêîëîãè÷íàòà ïðîãðàìà íà Ïðèñòà îéë çà 2009-òà â áîðáàòà ñ âðåäíèòå åìèñèè. À èçãðàæäàíåòî è ïóñêàíåòî â åêñïëîàòàöèÿ íà íàé-ãîëåìèÿ è ñúâðåìåííî îáîðóäâàí òåõíîëîãè÷åí öåíòúð íà Áàëêàíèòå çà èçïèòâàíå íà íåôòîïðîäóêòè íà òåðèòîðèÿòà íà çàâîäà çà ñìàçî÷íè ïðîäóêòè â ãð. Ðóñå å íå ïîñëåäíàòà, à ïî-ñêîðî ïîðåäíà ïå÷åëèâøà êðà÷êà çà êîìïàíèÿòà ïðåç ãîäèíàòà.
ñï. Ïðèñòà áð. 10 ’09
5
íîâèíè
Ìåíèäæúðñêèÿò òèì íà Ïðèñòà îéë õîëäèíã ñ ïðèçà „Óñïåøåí åêèï 2009” íà â-ê „Ïàðè” ñåäàòåëÿò íà ñúâåòà íà äèðåêòîðèòå íà Ïîùåíñêà áàíêà Åìèëèÿ Ìèëàíîâà. Óñïåøíèÿò åêèï ìîæå äà íàïðàâè ÷óäåñà, çàÿâè òÿ ïðè âðú÷âàíåòî íà ïðèçà ñ ïîæåëàíèå êúì ìåíèäæúðèòå íà êîìïàíèÿòà äà íå îòñòúïâàò ëèäåðñêîòî ìÿñòî, çàùîòî ãî çàñëóæàâàò.
Îòëÿâî íàäÿñíî Õðèñòî Ñàâ÷åâ - äèðåêòîð Óïðàâëåíèå íà áèçíåñ ïðîåêòè è ÷îâåøêè ðåñóðñè è Ìèëåí Ìàðèíîâ - äèðåêòîð Âúòðåøåí êîíòðîë
Ìåíèäæúðñêèÿò åêèï íà Ïðèñòà îéë õîëäèíã ÅÀÄ å ñðåä 4-òå îòëè÷åíè óñïåøíè òèìà íà êîíêóðñà íà íàöèîíàëíèÿ áèçíåñ âñåêèäíåâíèê „Ïàðè”. Öåðåìîíèÿòà ïî íàãðàæäàâàíåòî ñå ñúñòîÿ â ñòîëè÷íèÿ õîòåë „Ìåòðîïîëèòúí”. Åêèïúò íà Ïðèñòà îéë çàåäíî ñ òåçè íà „ÏåòðîëâèëëàÁúëãàðèÿ”, Êðàôò Ôóóäñ - Ñâîãå” è „Ñîôàðìà” áÿõà îïðåäåëåíè çà ïîáåäèòåëè ñðåä îáùî 15 íîìèíèðàíè êîìïàíèè. Òîâà ñà ÒåõíîËîãèêà, ÊÖÌ 2000 ÎÎÄ, Êèðîâ ÀÄ, SGS Áúëãàðèÿ, Sodexo Áúëãàðèÿ, Áðàìàê Ïîêðèâíè ñèñòåìè, HewlettPacard, Ðåôàí, Áàéåðäîðô–Áúëãàðèÿ, Ðîçà èìïåêñ è Avon - Áúëãàðèÿ. Ñúñòåçàíèåòî ïî ìíåíèåòî íà îðãàíèçàòîðèòå ïðåìèíà ïðè ñåðèîçåí èíòåðåñ, à êîìïàíèèòå òðÿáâà äà äîêàçâàò, ÷å ñà çàñëóæèëè ôîêóñà íà „ñâåòëèíèòå íà ïðîæåêòîðèòå”. Òðóäíî å äà ñå îïðåäåëÿò íàéäîáðèòå, çàùîòî âñÿêà îò ó÷àñòâàùèòå êîìïàíèè å íàé-äîáðà â ñâîÿòà îáëàñò.  ïðîäúëæåíèå íà íÿêîëêî ìåñåöà íà ñòðàíèöèòå íà â-ê
6
ñï. Ïðèñòà áð. 10 ’09
„Ïàðè” áÿõà ïðåäñòàâåíè ìåíèäæúðñêèòå åêèïè, êúäåòî ìåíèäæúðèòå äåìîíñòðèðàõà ñâîÿòà âèñîêà êëàñà è â íà÷èíà ñè íà ìèñëåíå. Òå ãîâîðèõà îòêðèòî êàêòî çà ñâîÿ áèçíåñ, òàêà è çà ëè÷íîòî âðåìå, çà ïðèíöèïèòå ñè íà ïîâåäåíèå â ðàáîòàòà è êîãàòî ñà â ñâîáîäíà ñðåäà. Íî âñå ïàê âîäåùèòå êðèòåðèè áÿõà ïîëîæèòåëíèòå ïðàêòèêè çà îöåëÿâàíå â êðèçàòà, ïðîìåíåíîòî îòíîøåíèå êúì èíîâàöèèòå, íàñúð÷àâàíå è çàïàçâàíå íà êàäðèòå, èçðÿäíîñò êúì äúðæàâíèÿ áþäæåò è ñîöèàëíà îòãîâîðíîñò ïðè ïðàâåíåòî íà áèçíåñ. Óñïåøíèÿò áèçíåñ íà Ïðèñòà îéë õîëäèíã ïðåç 2009 ã. íå îñòàíà íåçàáåëÿçàí è îò æóðèòî íà êîíêóðñà. Àìáèöèÿòà íà êîìïàíèÿòà áå î÷åðòàíà îò äèðåêòîðà Óïðàâëåíèå íà áèçíåñ ïðîåêòè è ÷îâåøêè ðåñóðñè Õðèñòî Ñàâ÷åâ - îò ðåãèîíàëåí èãðà÷ äà ñå ïðåâúðíå â ñåðèîçåí åâðîïåéñêè ôàêòîð â ïðîèçâîäñòâîòî è äèñòðèáóöèÿòà íà ñìàçî÷íè ïðîäóêòè. Íàãðàäàòà âðú÷è ïðåä-
Âå÷å ñìå èçïúëíèëè äúëãîñðî÷íàòà ñòðàòåãèÿ çà ðàçâèòèå. Ïðåäñòîè äà áúäàò ôèíàëèçèðàíè äâå ãîëåìè ñäåëêè è òîâà âåðîÿòíî ùå ñòàíå â ïúðâîòî òðèìåñå÷èå íà 2010 ãîäèíà, îáÿâè Õðèñòî Ñàâ÷åâ. Êîìïàíèÿòà èçïîëçâà ñèòóàöèÿòà çà ïðèäîáèâàíå è ðàñòåæ. Çàä óñïåõèòå ñòîÿò èñòèíñêè õîðà è å õóáàâî îò âðåìå íà âðåìå äà ñòàâà äóìà äà òÿõ, à íå ñàìî çà ñóõàòà ñòàòèñòèêà. Èìåííî çàðàäè õîðàòà â-ê „Ïàðè” ñòàðòèðà òàçè èíèöèàòèâà, äà ïðåäñòàâè óñïåøíèÿ åêèï, õîðàòà, êîèòî ìîãàò, íåçàâèñèìî äàëè å ðåöåñèÿ èëè íå, çàðàäè õîðàòà ñ óìåíèÿ è äîáðà êâàëèôèêàöèÿ, ïîä÷åðòà ãë. ðåäàêòîð Ñòåôàí Íåäåë÷åâ.  òîçè êîíêóðñ èçëÿçîõìå èçâúí ñòðîãàòà ìàòåìàòè÷åñêà ëîãèêà è äèíàìèêàòà íà öèôðèòå - ïðèõîäè, ðúñò íà ïðîäàæáèòå è íà ïå÷àëáàòà. Ïðîñòî çàëîæèõìå íà õîðàòà, êîèòî ñòîÿò çàä òåçè ðåçóëòàòè, äîïúëíè îùå òîé. Êðèòåðèè çà îïðåäåëÿíå íà Óñïåøåí òèì - äîáðè ïðàêòèêè çà ñïðàâÿíå ñ êðèçàòà - ïîëîæèòåëíè ôèíàíñîâè ðåçóëòàòè è äèíàìè÷íî ðàçâèòèå íà áèçíåñà - êîðïîðàòèâíà ñîöèàëíà îòãîâîðíîñò - èíâåñòèöèè â ïîâèøàâàíå íà êâàëèôèêàöèÿòà íà ïåðñîíàëà - èíîâàöèîííî ìèñëåíå - èçðÿäíè ïëàòöè êúì äúðæàâíèÿ áþäæåò
ïðèçíàíèÿ
 ÌÎÍÁÀÒ ÀÄ ÄÅÉÍÎÑÒÒÀ „ÂÐÚÇÊÈ Ñ ÈÍÂÅÑÒÈÒÎÐÈÒÅ” Å ÏÎÑÒÀÂÅÍÀ ÊÀÒÎ ÂÎÄÅÙÀ ÊÎÐÏÎÐÀÒÈÂÍÀ ÔÓÍÊÖÈß
Äàíèåëà Ïååâà, Äèðåêòîð çà âðúçêè ñ èíâåñòèòîðèòå íà Ìîíáàò ÀÄ è Ïðåäñåäàòåë íà Àñîöèàöèÿòà íà äèðåêòîðèòå çà âðúçêè ñ èíâåñòèòîðèòå â Áúëãàðèÿ.
Äåéíîñòòà „Âðúçêè ñ èíâåñòèòîðèòå” å ñðàâíèòåëíî íîâà çà áúëãàðñêèòå êîìïàíèè. Çà ïðúâ ïúò äëúæíîñòòà „Äèðåêòîð çà âðúçêè ñ èíâåñòèòîðèòå” å âúâåäåíà ïðåç 2002 ã. ñ ïðîìÿíàòà â Çàêîíà çà ïóáëè÷íî ïðåäëàãàíå íà öåííè êíèæà. Íîðìàòèâíî îïðåäåëåíèòå îòãîâîðíîñòè è çàäúëæåíèÿ íà äèðåêòîðà çà âðúçêè ñ èíâåñòèòîðèòå, ïîñî÷åíè â ÷ë. 116ã îò Çàêîíà çà ïóáëè÷íîòî ïðåäëàãàíå íà öåííè êíèæà, êàêòî è ñúùíîñòòà íà ïðîôåñèÿòà, ïðåäïîëàãàò ãîëÿìà ñòåïåí íà îòãîâîðíîñò, âèñîêà ïðîôåñèîíàëíà êâàëèôèêàöèÿ è ïîçíàíèÿ â îáëàñòòà íà ïðàâîòî íà ïóáëè÷íèòå äðóæåñòâà, èêîíîìèêàòà, ìàðêåòèíãà è êîðïîðàòèâíèòå êîìóíèêàöèè.  ñòðàíèòå ÷ëåíêè íà ÅÑ è ÑÀÙ ïðîôåñèÿòà å âèñîêî öåíåíà è ïîñòàâåíà êàòî âîäåùà êîðïîðàòèâíà ôóíêöèÿ. Ëèöàòà, èçïúëíÿâàùè òàçè äëúæíîñò, â ìíîãî ñëó÷àè ñà ÷ëåíîâå íà âèñøåòî êîðïîðàòèâíî ðúêîâîäñòâî. Ïîðàäè íåîáõîäèìîñòòà îò òîâà îáùíîñòòà íà äèðåêòîðèòå çà âðúçêè ñ èíâåñòèòîðèòå â Áúëãàðèÿ äà èìà ñîáñòâåíà èäåíòè÷íîñò, ïðåç 2005 ã. ñå ñúçäàäå Àñîöèàöèÿ íà äèðåêòîðèòå çà âðúçêè ñ èíâåñòèòîðèòå â Áúëãàðèÿ êàòî íåçàâèñèìî, ñàìîñòîÿòåëíî ñäðóæåíèå ñ íåñòîïàíñêà öåë. Îòíà÷àëî Àñîöèàöèÿòà íàáðîÿâàøå 45 ÷ëåíîâå. Äíåñ ñ ãîðäîñò ìîãà äà çàÿâÿ â êà÷åñòâîòî ñè íà Ïðåäñåäàòåë íà ÓÑ íà òàçè Àñîöèàöèÿ, ÷å òÿ å ïðåäñòàâèòåëíà áðàíøîâà îðãàíèçàöèÿ, êîÿòî îáåäèíÿâà áëèçî 100 äèðåêòîðè çà âðúçêè ñ èíâåñòèòîðèòå íà áúëãàðñêè ïóáëè÷íè êîìïàíèè. Àñîöèàöèÿòà
8
ñï. Ïðèñòà áð. 10 ’09
èçðàçÿâà èíòåðåñèòå íà äèðåêòîðèòå çà âðúçêè ñ èíâåñòèòîðèòå íà áúëãàðñêè ïóáëè÷íè êîìïàíèè è àêòèâíî ðàáîòè çà ïîäîáðÿâàíå íà óñëîâèÿòà çà ôóíêöèîíèðàíå íà êàïèòàëîâèÿ ïàçàð, ïðîçðà÷íîñòòà íà ïóáëè÷íèòå êîìïàíèè è ïîâèøàâàíå íà êâàëèôèêàöèÿòà íà àíãàæèðàíèòå ñ òàçè äëúæíîñò. Ïðåç ãîäèíèòå ïðîôåñèÿòà „Äèðåêòîð çà âðúçêè ñ èíâåñòèòîðèòå“ ñå ðàçâè èçêëþ÷èòåëíî ìíîãî, çà êîåòî ñïîìîãíàõà îáó÷åíèÿòà íà Àñîöèàöèÿòà è ðàçáèðà ñå èçèñêâàíèÿ îò ñòðàíà íà èíâåñòèòîðèòå çà ïîäîáðÿâàíå íà ñòàíäàðòèòå çà ðàçêðèâàíå íà èíôîðìàöèÿ è ïðîçðà÷íîñò ñðåä áúëãàðñêèòå ïóáëè÷íè êîìïàíèè. Çà ãîëÿìî ñúæàëåíèå îáà÷å òàçè òîëêîâà âàæíà äëúæíîñò â ïóáëè÷íèòå êîìïàíèè äî íà÷àëîòî íà äåêåìâðè 2009 ã. áåøå âêëþ÷åíà â Íàöèîíàëíà êëàñèôèêàöèÿ íà ïðîôåñèèòå è äëúæíîñòèòå â Ðåïóáëèêà Áúëãàðèÿ ïîä åäèíè÷íà ãðóïà 4222 – Ïåðñîíàë, ïðèåìàù è äàâàù èíôîðìàöèÿ. Ïî òîçè ïðîáëåì íà 18.11.2009 ã. Àñîöèàöèÿòà íà äèðåêòîðèòå çà âðúçêè ñ èíâåñòèòîðèòå â Áúëãàðèÿ ïðîâåäå êðúãëà ìàñà ñ ïðåäñòàâèòåëè íà Ìèíèñòåðñòâî íà òðóäà è ñîöèàëíàòà ïîëèòèêà è îáñúäè âúçìîæíîñòèòå ïðîôåñèÿòà äà íàìåðè ñâîåòî àäåêâàòíî îòðàçÿâàíå â Íàöèîíàëíàòà êëàñèôèêàöèÿ. Ñëåä êàòî áÿõà ïðåäñòàâåíè óáåäèòåëíè äîêàçàòåëñòâà îò ñòðàíà íà Àñîöèàöèÿòà ïðåä ÌÒÑÏ, ïîëó÷èõìå óâåðåíèÿ, ÷å ïðîôåñèÿòà Äèðåêòîð çà âðúçêè ñ èíâåñòèòîðèòå ùå áúäå ïðåäëîæåíà çà ïîñòàâÿíå â ïî-âèñîê êëàñ â ñòðóêòóðàòà íà êëàñèôèêàöèÿòà, à èìåííî êúì Êëàñ 1 – ìåíèäæúðñêè ïîçèöèè, îò 01.01.2010 ã.
Äàíèåëà Ïååâà è Àòàíàñ Áîáîêîâ íà âðú÷âàíåòî íà íàãðàäàòà Äðóæåñòâî ñ íàé - äîáðî êîðïîðàòèâíî óïðàâëåíèå íà Äíåâíèê 100
Íà Ãîäèøíèòå íàãðàäè ïî âðúçêè ñ èíâåñòèòîðèòå 2009 ã. - íàãðàäà çà íàé-äîáúð Äèðåêòîð çà âðúçêè ñ èíâåñòèòîðèòå 2008
Çà ìåí ëè÷íî êàòî äèðåêòîð çà âðúçêè ñ èíâåñòèòîðèòå íà Ìîíáàò ÀÄ òîçè ïðîáëåì íå ñúùåñòâóâà, òúé êàòî îòäàâíà òàçè äåéíîñò â êîìïàíèÿòà å ïîñòàâåíà êàòî âîäåùà êîðïîðàòèâíà ôóíêöèÿ. Ìîíáàò ÀÄ å äðóæåñòâîòî, êîåòî ñúñ ñâîåòî ïîÿâÿâàíå íà ÁÔÁ ïðåç 2007 ã. âäèãíà âèñîêî ëåòâàòà îòíîñíî íèâîòî íà ïðîçðà÷íîñò è ðàçêðèâàíå íà èíôîðìàöèÿ. È âå÷å äâå ãîäèíè, íèòî åäíà êîìïàíèÿ íå å â ñúñòîÿíèå äà íè äîãîíè. Äîêàçàòåëñòâî çà òîâà å è ïðåñòèæíàòà êëàñàöèÿ Äíåâíèê 100, êúäåòî èíâåñòèòîðèòå è âñè÷êè ó÷àñòíèöè íà êàïèòàëîâèÿ ïàçàð îòëè÷àâàò Ìîíáàò ñ íàãðàäè ïðåç 2008 è 2009 ã. çà “Äðóæåñòâî ñ íàé-äîáðî êîðïîðàòèâíî óïðàâëåíèå“. Òîâà îòëè÷èå å ïðèçíàíèå íå ñàìî çà êà÷åñòâîòî íà ìåíèäæìúíòà íà êîìïàíèÿòà, íî è å äîêàçàòåëñòâî çà äîáðå ñâúðøåíà ðàáîòà îòíîñíî ñúáëþäàâàíå íà ïðèíöèïèòå è ñòàíäàðòèòå çà ðàçêðèâàíå íà èíôîðìàöèÿ è ïðîçðà÷íîñò íà êîìïàíèÿòà. Áåç ïîäêðåïàòà íà ðúêîâîäñòâîòî íà êîìïàíèÿòà îáà÷å òîâà íå ìîæå äà áúäå ôàêò, è äîðè íàéäîáðèÿò ïðîôåñèîíàëèñò – äèðåêòîð çà âðúçêè ñ èíâåñòèòîðèòå, ùå îñòàíå íåçàáåëÿçàí, àêî çàä íåãî íå ñòîè ðàçáèðàíåòî íà ìåíèäæìúíòà, ÷å äåéíîñòòà „âðúçêè ñ èíâåñòèòîðèòå“ å èçêëþ÷èòåëíî âàæíà çà óñïåøíîòî ïðåäñòàâÿíå íà äðóæåñòâîòî. À íàñ íè çàáåëÿçâàò. Îòíîâî èíñòèòóöèîíàëíèòå èíâåñòèòîðè è äðóãè ïàçàðíè ó÷àñòíèöè îòëè÷èõà ìîÿòà äåéíîñò êàòî äèðåêòîð çà âðúçêè ñ èíâåñòèòîðèòå è ïðåç þëè 2009 ã. ïîëó÷èõ íàãðàäàòà «Íàéäîáúð äèðåêòîð çà âðúçêè ñ èíâåñ-
òèòîðèòå ïðåç 2008 ã.» íà ïúðâèòå ïî ðîäà ñè â Áúëãàðèÿ Ãîäèøíè Íàãðàäè ïî âðúçêè ñ èíâåñòèòîðèòå.  òàçè âðúçêà ñ èçêëþ÷èòåëíî çàäîâîëñòâî ìîãà äà êàæà, ÷å çàåäíî ñ ðúêîâîäñòâîòî íà Ìîíáàò ÀÄ ñúçäàäîõìå åäèí åòàëîí, ñ êîéòî äà ñå ñðàâíÿâà ðàáîòàòà íà äðóãèòå.  íèêàêúâ ñëó÷àé îáà÷å íå ìîæåì äà ïðàâèì êðà÷êè íàçàä, çàùîòî äà ñè ïúðâè, äà ñúçäàâàø ìîäåëà çà ïîâåäåíèå, å îãðîìíà îòãîâîðíîñò. Çàùîòî êàòî êîìïàíèÿ, êîÿòî äúðæè íà ñâîèòå èíâåñòèòîðè, íå áèõìå ñè ïîçâîëèëè îòêëîíåíèå îò âå÷å íàëîæåíèòå ñòàíäàðòè çà êîðïîðàòèâíî óïðàâëåíèå è âðúçêè ñ èíâåñòèòîðè äîðè è â ïåðèîä êàòî òîçè, êîãàòî åôåêòèòå îò èêîíîìè÷åñêàòà êðèçà âñå îùå íå ñà îòøóìåëè. Çàùîòî òî÷íî â ïåðèîäè íà êðèçà ïðîëè÷àâà èñòèíñêîòî ëèöå íà ìåíèäæìúíòà. Êðèçàòà îòìèíàâà, à äîâåðèåòî, êîåòî ñè èçãðàäèë ñðåä èíâåñòèòîðèòå òðÿáâà äà îñòàíå è ñëåä êàòî ñè ÿ ïðåîäîëÿë. Çà êîìïàíèè êàòî íàøàòà, êîèòî íàèñòèíà äúðæàò íà èìåòî è áèçíåñà ñè, êàêòî è íà ïóáëè÷íèÿ ñè ñòàòóò, å âàæíî äà çíàÿò, ÷å èíâåñòèòîðñêîòî äîâåðèå ñå ïå÷åëè òðóäíî è ïîñòåïåííî. Çà àêöèîíåðèòå è ïîòåíöèàëíèòå èíâåñòèòîðè â äàäåíà êîìïàíèÿ å âàæíî äà ñå óáåäÿò â ïîñëåäîâàòåëíîñòòà íà êîðïîðàòèâíàòà ïîëèòèêà, ïðèëàãàíà îò ðúêîâîäñòâîòî íà êîìïàíèÿòà, êàêòî è â ñïîñîáíîñòòà íà òîâà ðúêîâîäñòâî äà ñå ñïðàâÿ ñ ïðîáëåìíè ñèòóàöèè, òàêà ÷å äà ñå çàïàçè èëè óâåëè÷è èçãîäàòà çà àêöèîíåðèòå.  òîçè ñìèñúë äîðè è â ñèòóàöèÿ íà ôèíàíñîâà è èêîíîìè÷åñêà êðèçà, êîÿòî îáåêòèâíî ïðåäîñòàâÿ åäíè íå
Âñè÷êè íàãðàäåíè îò Ãîäèøíèòå íàãðàäè ïî âðúçêè ñ èíâåñòèòîðèòå 2009 ã.
äîòàì äîáðè ôèíàíñîâè ðåçóëòàòè, êîìïàíèÿòà òðÿáâà äà å ìàêñèìàëíî ïðîçðà÷íà êúì ñâîèòå èíâåñòèòîðè, çà äà èì ïîêàæå íà÷èíèòå, ïî êîèòî ñå ñïðàâÿ ñúñ ñèòóàöèÿòà è òàêà äà çàïàçè òÿõíîòî äîâåðèå. Àç ëè÷íî ñúì óáåäåíà, ÷å è â áúäåùå ùå ðàäâàìå èíâåñòèòîðèòå ñ ïðîçðà÷íà ïîëèòèêà è ñ íîâè èíèöèàòèâè. Ñìÿòàì, ÷å àêî ìåíèäæìúíòúò íà åäíà êîìïàíèÿ å âúçïðèåë êàòî ñâîÿ ïîëèòèêà ïðîçðà÷íîñòòà âúâ âçàèìîîòíîøåíèÿòà ñè ñ èíâåñòèòîðèòå è çàèíòåðåñîâàíèòå ëèöà, íèùî íå áè áèëî â ñúñòîÿíèå äà ãî äåìîòèâèðà äà ïðîäúëæè òàçè ïîëèòèêà. Íàäÿâàì ñå â áúäåùå äà èìà ïîâå÷å êîìïàíèè êàòî Ìîíáàò ÀÄ, êîèòî äà ïðåäñòàâÿò íà ñâîèòå èíâåñòèòîðè ïîâå÷å âúçìîæíîñòè çà ïîëó÷àâàíå íà èíôîðìàöèÿ, äà ñúçäàâàò äîáðè ïðàêòèêè. Ñ ïðèåìàíåòî ïðåç 2007 ã. íà Íàöèîíàëåí êîäåêñ çà êîðïîðàòèâíî óïðàâëåíèå ñå èçãðàäè åäíà äîáðà îñíîâà çà ñúçäàâàíå íà äîáðè ïðàêòèêè â îáëàñòèòå êîðïîðàòèâíî óïðàâëåíèå è âðúçêè ñ èíâåñòèòîðèòå è ìèñëÿ, ÷å íÿìà äà å äàëå÷ âðåìåòî, â êîåòî ùå èìà ïîíå 20 êîìïàíèè íà áúëãàðñêàòà áîðñà êàòî Ìîíáàò.
ñï. Ïðèñòà áð. 10 ’09
9
EÒ „Äåëôèí - Ãàëÿ Äåë÷åâà”åäíà ïðèêàçêà îò Õàðìàíëè… … èëè êàê ñ êîðåêòíîñò è òî÷íîñò ñå ïðåáîðâà êðèçàòà Êîãàòî ñå ãîâîðè çà òîâàðíè ïðåâîçè, îáèêíîâåíî ñå èìà ïðåäâèä ãîëåìè ñêúïîñòðóâàùè êàìèîíè, êîèòî îñâåí ñåðèîçíè ðàçõîäè, íîñÿò è äîáðè ïðèõîäè íà ñâîèòå ñîáñòâåíèöè. Òîâà èçãëåæäà îùå ïî-äîáðå, êîãàòî ñå ïðåäïîëîæè è îñúùåñòâÿâàíå íà ïðåâîç íà òîâàðè èçâúí ãðàíèöà, ò.å. ðàáîòà è çà âúíøíè êëèåíòè. Ãîâîðèì çà ñèòóàöèÿ, â êîÿòî íÿìà êðèçà è ñúùåñòâóâà åäíà ðèòìè÷íîñò ïî îòíîøåíèå íà ïðîèçâîäñòâî è òúðãîâèÿ, êîÿòî ãàðàíòèðà òðàíñïîðòíèòå óñëóãè êàòî áèçíåñ. Íî èêîíîìè÷åñêàòà êðèçà ïîêàçà, ÷å öÿëàòà èêîíîìèêà ñòðàäà îò íàìàëåíîòî ïîòðåáëåíèå è ëèïñàòà íà äîñòàòú÷íî ñâåæî ôèíàíñèðàíå íà èêîíîìè÷åñêèòå ñóáåêòè. Ñëåäâàéêè òàçè ïîçíàòà äåéñòâèòåëíîñò, î÷àêâàõ è ñðåùàòà ìè ñ óïðàâèòåëÿ íà ôèðìàòà Êîñòàäèí Äåë÷åâ /Êîöåòî/ äà ïðîòå÷å ïî åäèí ïîçíàò ñöåíàðèé - êàê ðàáîòàòà íàìàëÿëà, êàê êóðñîâåòå ñà íà ïî-êúñè ðàçñòîÿíèÿ, êàê îáîðîòèòå ñà ñïàäíàëè, êàê áàíêèòå ãî òîðìîçÿò è ò.í… Íî…, ìîìåíòúò íà èçíåíàäàòà, êàêòî â ëèòåðàòóðàòà èäâà „èçâåäíúæ”, äîéäå ñúñ ñðåùàòà ìè ñ Êîöåòî âúâ ôèðìåíèÿ îôèñ â Õàðìàíëè. Âúïðåêè ÷å äåíÿò áåøå ïî÷èâåí, òîé ñ îõîòà ïðèå ñðåùàòà. Ëåñíî íàìåðèõ îôèñà ìó - äî àâòîãàðàòà, íà ëåñíî ìÿñòî. Ðàçãîâîðúò íè çàïî÷íà ìàëêî òðóäíî. Òðóäíî â ñìèñúë, ÷å Êîöåòî îòëàãàøå îñíîâíèÿ ðàçãîâîð, ãîâîðåõìå ñè îáùè ïðèêàçêè… … äîêàòî çàïî÷íà òàêà… „ Çíàåø ëè, ïðè ìåí íåùàòà íå ñà çëå. À àç, â òðàäèöèîííèÿ çà ìîìåíòà òîí... ”Äà, êàòî ñå èìà ïðåäâèä ñèòóàöèÿòà…”, à òîé - Íå, òàçè ãîäèíà ñèãóðíî ùå å ïî-äîáðà îò ìèíàëàòà…”  ìîìåíòà „Äåëôèí” èìà 10 êàìèîíà, êîèòî ïîñòîÿííî ïúòóâàò. Åäâà óñïÿõ äà ñíèìàì åäèí, êîéòî áåøå ñïðÿë â ãàðàæà çà íÿêîëêî ÷àñà ïðåäè äà ìèíå ïðåç àâòîìèâêà è äà ïðîäúëæè ïî ìàðøðóòà ñè….
10
ñï. Ïðèñòà áð. 10 ’09
Íà÷àëîòî ÅÒ „Äåëôèí - Ãàëÿ Äåë÷åâà” å ñúçäàäåíà ïðåç 1997 ã. ñ öåë èçâúðøâàíå íà òðàíñïîðòíà äåéíîñò. Áèâøèÿò òîãàâà øîôüîð Êîñòàäèí Äåë÷åâ êóïóâà „Ìàí” è „Ìåðöåäåñ”. Ñ òÿõ çàïî÷âà äà èçâúðøâà òðàíñïîðò ïî äåñòèíàöèÿòà Áúëãàðèÿ - Òóðöèÿ è îáðàòíî. Äâå ãîäèíè ïî-êúñíî êóïóâà îùå åäèí êàìèîí. Ñ òðèòå áîðäîâè òåæêîòîâàðíè àâòîìîáèëà çàïî÷âà äà èçâúðøâà êóðñîâå îò Òóðöèÿ äî Åâðîïà. Çà òîâà íà÷àëî Êîöåòî å áëàãîäàðåí íà ÷îâåêà îò Ãåðìàíèÿ, îò êîãîòî êóïóâà ïúðâèÿ ñè êàìèîí. Òàêà òîé ñòúïâà â òðàíñïîðòíèÿ áèçíåñ â þæíàòà íè ñúñåäêà, êîÿòî, êàêòî å èçâåñòíî, ïðèòåæàâà åäèí îò íàéãîëåìèòå àâòîïàðêîâå â ðåãèîíà. Ïðåç 2003 ãîäèíà çà Êîöåòî è ôèðìàòà ìó íàñòúïâà íîâ óñïåøåí ïåðèîä. Òîé ñå äúëæè ãëàâíî íà ðåøåíèåòî ìó äà çàêóïè òðè íîâè êàìèîíà Volvo Mega. Òîâà íà ïðúâ ïîãëåä íå å íåùî, êîåòî áè òðÿáâàëî äà âïå÷àòëè ìàñîâèÿ ÷èòàòåë, íî õîðàòà â áðàíøà ðàçáèðàò, ÷å âúïðîñíèòå êîìïîçèöèè èìàò ðåìàðêå 103 êóá. ì, ïðè 92 êóá. ì çà ñòàíäàðòíèòå.  ñëó÷àÿ îáà÷å ïðåâîçâàíåòî íà ïî-ãîëÿì îáåì ñòîêè ñòàâà íà ñúùàòà öåíà è çàòîâà íîâèòå êàìèîíè íà Äåëôèí ñà ïðåäïî÷èòàíè çà êëèåíòà.
ïàðòíüîðè
Áèçíåñúò ñ Òóðöèÿ  ìîìåíòà êàìèîíèòå íà Äåëôèí ñà ÷àñò îò àâòîïàðêà íà ãîëÿìà òóðñêà òðàíñïîðòíà êîìïàíèÿ ñ 350 êîìïîçèöèè è 300 ñâîáîäíè ðåìàðêåòà. Îñåì àâòîìîáèëà Volvo, åäèí DAV è åäèí Mercedes, ñ 12 øîôüîðè, îñúùåñòâÿâàò òðàíñïîðòíàòà äåéíîñò íà ôèðìàòà. Ïî-ãîëÿìàòà ÷àñò îò òÿõ ñà âúâ ôèðìàòà îò 10 ãîäèíè. Áëèçî 90 íà ñòî îò ñòîêèòå, êîèòî ñå ïðåâîçâàò îò Òóðöèÿ äî Åâðîïà, ñà òåêñòèëíè ñóðîâèíè è èçäåëèÿ. Çà óñïåøíàòà ñè ðàáîòà Êîñòàäèí Äåë÷åâ ñìÿòà, ÷å äúëæè îñíîâíî íà ñâîÿòà êîðåêòíîñò è òî÷íîñò. Âñåêè ïîåò àíãàæèìåíò å ñ ïðåìåðåí ðèñê - íå îáåùàâà íåùà, êîèòî ïðåäâàðèòåëíî çíàå, ÷å íå ìîæå äà èçïúëíè. Çàòîâà è Êîöåòî òâúðäè, ÷å íå å îò åâòèíèòå ïðåâîçâà÷è. À òîâà å âúçìîæíî ñàìî àêî âñåêè åäèí ñå å äîêàçàë âúâ âðåìåòî, îñîáåíî íà ïàçàð êàòî òóðñêèÿ. Ñïîðåä íåãî â ìîìåíòà â þæíàòà íè ñúñåäêà, âúïðåêè ÷å èìà ãîëåìè ôàëèòè, êðèçàòà íå ñå óñåùà òîëêîâà ñåðèîçíî. Åäíà îò ïðè÷èíèòå çà äîáðîòî ñúñòîÿíèå íà áèçíåñà ñè Êîöåòî âèæäà è â ðàçóìíîòî èíâåñòèðàíå. Âúïðåêè ðåàëíàòà âúçìîæíîñò äà óâåëè÷è áðîÿ íà êàìèîíèòå â àâòîïàðêà ñè, òîé ïðåäïî÷èòà äà ïîääúðæà òîçè îïòèìàëåí âàðèàíò. Îùå ïîâå÷å è ïàðòíüîðèòå ìó ñå ðàçïëàùàò ðåãóëÿðíî, à ôèðìàòà ñå ðàäâà íà ëèïñà íà áàíêîâè êðåäèòè.
ÅT „Äåëôèí” è Ïðèñòà îéë Íå å èçíåíàäà ñëåä âñè÷êî êàçàíî äîòóê ôàêòúò, ÷å Êîñòàäèí Äåë÷åâ äîáèâà ïúðâèòå ñè âïå÷àòëåíèÿ îò Ïðèñòà îéë îò çàâîäà â Èçìèò, Òóðöèÿ. Èìåííî îðãàíèçàöèÿòà è ïðîèçâîäñòâîòî ãî âïå÷àòëÿâàò è ñúçäàâàò åäíî äîáðî îòíîøåíèå. Ïúðâèòå êîëè÷åñòâà ìàñëî Prista âëèçàò â äâèãàòåëÿ íà åäèí îò êàìèîíèòå ìó. Êîíòàêòúò å ñëåäñòâèå íà ÷ëåíñòâîòî ìó â Íàöèîíàëíîòî ñäðóæåíèå íà áúëãàðñêèòå ïðåâîçâà÷è. Óïðàâèòåëÿò íà „Äåëôèí” ñïàçâà ïðåäïèñàíèåòî íà ïðîèçâîäèòåëÿ Ïðèñòà îéë è èçìèíàâà 60 000 êì. Íîðìàëíî. Ñëåä óñïåøíèÿ åêñ-
Ïúðâèòå òðè êàìèîíà Volvo Mega, êîèòî áúðçî ðàçðàñòâàò áèçíåñà íà ôèðìàòà
ïåðèìåíò ðåøàâà äà ïîëçâà ñúùàòà ìàðêà äâèãàòåëíî ìàñëî, çà äà ðåøè ïðîáëåì ñ åäèí îò êàìèîíèòå ñè DAV. È óñïÿâà. Êîöåòî å äîâîëåí, ÷å êàòî ïðèâúðæåíèê íà áúëãàðñêîòî å íàìåðèë êà÷åñòâî è ãàðàíöèÿ íà ïðîäóêò, êîéòî ìó ïîçâîëÿâà äà ðàáîòè ïðè íîðìàëíè åêñïëîàòàöèîííè óñëîâèÿ. Çà íåãî îñîáåíî âàæíà å ïîääðúæêàòà íà àâòîìîáèëà è çàòîâà äî ìîìåíòà íå ìó ñå å íàëàãàëî äà ïðàâè ñåðèîçíè ðåìîíòè - ïîëçâà ñàìî îðèãèíàëíè ÷àñòè è êîíñóìàòèâè, çàùîòî âÿðâà íà ïîãîâîðêàòà, ÷å åâòèíîòî èçëèçà ïî-ñêúïî. Ñåìåéíàòà ôèðìà „Äåëôèí” Â ðàáîòàòà íà ôèðìàòà äåéíî ó÷àñòâàò ñúïðóãàòà ìó Ãàëÿ è äúùåðÿ ìó Âåñåëèíà. Âåñåëèíà å çàâúðøèëà ëèíãâèñòèêà â Íîâ áúëãàðñêè óíèâåðñèòåò è âëàäåå ðóñêè, òóðñêè è àíãëèéñêè åçèê. Òîâà é ïîìàãà ìíîãî â ðàáîòàòà, òúé êàòî ïîääúðæà êîíòàêòèòå ñ áèçíåñïàðòíüîðèòå. Ñúïðóãàòà ìó, àêóøåðêà äî 1996 ã., ñåãà îñúùåñòâÿâà ôèíàíñîâèÿ êîíòðîë. È, ðàçáèðà ñå, çà Êîöåòî îñòàâà òåõíè÷åñêàòà ÷àñò. Åäèíñòâåíîòî íåùî, êîåòî íå ìó õàðåñâà, å ÷å, êîëêîòî è äà ñå ïàçÿò îò òîâà, åæåäíåâíèòå òåìè è ðàçãîâîðè îò ðàáîòà ñå ïðåõâúðëÿò è âå÷åðòà ó äîìà.
ñï. Ïðèñòà áð. 10 ’09
11
Åâðîõîëä è Ïðèñòà îéë
Êèðèë Áîøîâ
Íà êàêúâ ïðèíöèï è ñëåäâàò ëè îïðåäåëåíà ëîãèêà âèäîâåòå áèçíåñ â Åâðîõîëä. Àêöåíòèðà ëè ñå âúðõó íÿêîè îò äåéíîñòèòå - àâòîìîáèëè, çàñòðàõîâêè, ôèíàíñè è ëèçèíã? - Îñíîâíèÿò ïðèíöèï, êîéòî ñëåäâà áèçíåñúò íà Åâðîõîëä Áúëãàðèÿ å ïîñòèãàíå íà ìàêñèìàëåí ñèíåðãåòè÷åí åôåêò ìåæäó òðè ñâúðçàíè áèçíåñà – çàñòðàõîâàíå, ëèçèíã è ïðîäàæáà íà àâòîìîáèëè.  ïîðòôîëèîòî íà Åâðîõîëä Áúëãàðèÿ ñúùåñòâóâàò è çíà÷èì ïðîèçâîäñòâåí áèçíåñ, íÿêîëêî ÈÒ êîìïàíèè, íåäâèæèìè èìîòè, òúðãîâñêè ñòðóêòóðè, îáåäèíåíè â íàä 50 êîìïàíèè, íî ôîêóñúò ïðåç ïîñëåäíèòå ãîäèíè å èçöÿëî íàñî÷åí âúðõó òðèòå îñíîâîïîëàãàùè áèçíåñ ëèíèè. Ïðåäâèæäà ëè ñå ïðåñòðóêòóðèðàíå íà áèçíåñà ïðåç ñëåäâàùàòà ãîäèíà è â êàêâà ïîñîêà ùå ðàçâèâà? - Ïðåç íàñòîÿùàòà ãîäèíà çàâúðøè íàïúëíî ïðîöåñúò íà ïðåñòðóêòóðèðàíå íà Åâðîõîëä Áúëãàðèÿ êàòî áÿõà ñúçäàäåíè òðè ïîäõîëäèíãà, êîíñîëèäèðàùè ñúîòâåòíèòå äúùåðíè êîìïàíèè – Åâðîèíñ Èíøóðàíñ Ãðóï
12
ñï. Ïðèñòà áð. 10 ’09
ñà ïðèìåð çà óñïåøíî ïàðòíüîðñòâî ìåæäó êîìïàíèè ñ ðàçëè÷åí áèçíåñ (çàñòðàõîâàíå), Àâòî Þíèîí Ãðóï (ïðîäàæáà íà íîâè àâòîìîáèëè) è Åâðîëèéç Ãðóï (ëèçèíãîâà äåéíîñò). Íà ïîñëåäíàòà ñðåùà ñ èíâåñòèòîðèòå ïðåç îêòîìâðè îáÿâèõìå, ÷å ïðîäúëæàâàìå äà ðàáîòèì ïî íÿêîëêî ïðîåêòà, ñâúðçàíè ñ ïðèäîáèâàíåòî íà êîìïàíèè â òðèòå ñåêòîðà, â êîèòî õîëäèíãúò îïåðèðà êàêòî â ñòðàíàòà, òàêà è â ñúñåäíèòå äúðæàâè. Êàê îöåíÿâàòå ïàçàðà íà àâòîìîáèëè ó íàñ è â Åâðîïà è êàêâè ñà âúçìîæíîñòèòå çà ðàçâèòèå? - Ïàçàðúò íà íîâè àâòîìîáèëè â ñòðàíàòà ñå íàìèðà â èçêëþ÷èòåëíî ñëîæíà ñèòóàöèÿ, ïîðîäåíà íàéâå÷å îò ôèíàíñîâàòà êðèçà. Êúì ìåñåö íîåìâðè ñïàäúò â ïðîäàæáèòå íàäõâúðëÿ 60%, êàòî áðîÿò íà ïðîäàäåíèòå íîâè àâòîìîáèëè â ñòðàíàòà òàçè ãîäèíà ùå ñå âúðíå íà íèâàòà îò 2003-2004 ã. Íåçàâèñèìî îò òîâà äåëúò íà íîâèòå àâòîìîáèëè â ñòðàíàòà å íà åäíî îò íàé - íèñêèòå íèâà â Åâðîïåéñêèÿ ñúþç. Òîçè ôàêò ñàì ïî ñåáå ñè ãîâîðè ìíîãî çà èçêëþ÷èòåëíèÿ ïîòåíöèàë íà òîçè áèçíåñ â Áúëãàðèÿ.
ïàðòíüîðè
Êàê îò÷èòàòå ïàðòíüîðñòâîòî ñ Ïðèñòà îéë õîëäèíã äî ìîìåíòà? - Ïàðòíüîðñòâîòî íà Åâðîõîëä Áúëãàðèÿ ñ Ïðèñòà îéë èìà âå÷å ïîâå÷å îò 10 - ãîäèøíà èñòîðèÿ. Òî å ïðèìåð çà òîâà êàê ðàçëè÷íèòå äåéíîñòè â äâå ãîëåìè êîðïîðàòèâíè ñòðóêòóðè ìîãàò äà èçâëè÷àò ìàêñèìàëíà ïîëçà ÷ðåç âçàèìíîòî êðúñòîñâàíå íà ïðîäóêòèòå ñè. Íà íàñòîÿùèÿ åòàï ñúòðóäíè÷åñòâîòî îáõâàùà ðåäèöà ïðîäóêòè êàòî çàñòðàõîâàòåëíè è ëèçèíãîâè óñëóãè, ïðîäàæáà íà àâòîìîáèëè è ìîòîðíè ìàñëà. Ñúùåñòâóâàò è ðåäèöà íîâè âúçìîæíîñòè çà ðàçøèðÿâàíå íà ïàðòíüîðñòâîòî è â äðóãèòå ñòðàíè îò ðåãèîíà, êúäåòî äâåòå ñòðóêòóðè ñà àêòèâíî ïðåäñòàâåíè, êàòî Ðóìúíèÿ, Ñúðáèÿ, Ìàêåäîíèÿ è Òóðöèÿ. Çàåäíî ïîäêðåïÿìå è ðàçëè÷íè îáùåñòâåíè èíèöèàòèâè. Òîâà, ÷å Åâðîõîëä âå÷å å ìóëòèáðàíä ñòðóêòóðà çà ïðîäàæáà íà àâòîìîáèëè îçíà÷àâà ëè, ÷å ùå èìà ïîòåíöèàë äà çàäúëáî÷è îòíîøåíèÿòà ñè ñ Ïðèñòà, ïðåäâèä è íåéíîòî ðàçøèðÿâàíå íà ïðåäëàãàíèòå ìàðêè, îñâåí Prista è Òåxaco, âå÷å è Valvoline? - Ñ ïðèäîáèâàíåòî íà Àâòî Þíèîí Ãðóï, îáåäèíÿâàù àâòîìîáèëíèòå äèëúðè íà õîëäèíãà, Åâðîõîëä Áúëãàðèÿ âå÷å å íàé - ãîëåìèÿò äèëúð íà íîâè àâòîìîáèëè â ñòðàíàòà. Òîâà ñúçäàâà íîâè, îùå ïî - äîáðè âúçìîæíîñòè çà ïîëçâàíå íà öÿëàòà ïðîäóêòîâà ãàìà îò ìàñëà, ïðåäëàãàíè îò Ïðèñòà îéë Õîëäèíã Êîëêî ñà ñåðâèçèòå â ñòðàíàòà è â êîëêî îò òÿõ ñå ïðîäàâàò ïðåäëàãàíèòå îò Ïðèñòà îéë ñìàçî÷íè ïðîäóêòè? - Àâòîìîáèëíèòå äèëúðè íà Åâðîõîëä Áúëãàðèÿ ðàçïîëàãàò ñ íàä 20 ñåðâèçíè öåíòúðà êàòî â ïî - ãîëÿìà ÷àñò îò òÿõ âå÷å ñå ïðåäëàãà ïúëíàòà ïðîäóêòîâà ãàìà îò ìîòîðíè ìàñëà Òåêñàêî. Ïðåç íàñòîÿùèÿ ìåñåö îòêðèâàìå íîâ êîìïëåêñ çà ïðîäàæáà íà àâòîìîáèëè Ðåíî, Íèñàí è Äà÷èÿ â ãð. Âåëèêî Òúðíîâî, êúäåòî îòíîâî ùå ïðåäëàãàìå ïðîäóêòîâàòà ãàìà ìàñëà íà Ïðèñòà îéë. - Ïðåäèìñòâî ëè å ïðåäñòàâèòåëñòâîòî íà øèðîêà ãàìà ìàðêè àâòîìîáèëè? Äî êàêâà ñòåïåí âíîñúò àâòîìîáèëè âòîðà óïîòðåáà ñå îòðàçÿâà íà áèçíåñà ñ íîâè è íåîáõîäèìè ëè ñà çàêîíîâè ïðîìåíè, çà äà íå ñå ïðåâðúùà BG â àâòîìîðãà íà Åâðîïà? - Ìóëòèáðàíäîâèòå äèëúðè ïðåäëàãàò èçêëþ÷èòåëíè ïðåäèìñòâà ñïðÿìî òðàäèöèîííèòå ìîíîáðàíäîâè äèëúðè. Ñïîðåä åäíî èçñëåäâàíå íà Àâòî Áèëä â ñëåäâàùèòå 10 ãîäèíè ìóëòèáðàíäîâèòå êîìïàíèè ùå ñå ïðåâúðíàò â ãëàâíèÿò êàíàë çà ïðîäàæáà íà íîâè àâòîìîáèëè. Îñíîâíîòî ïðåäèìñòâî íà Àâòî Þíèîí Ãðóï å â øèðîêàòà ãàìà ïðåäëàãàíè àâòîìîáèëè, ïîçèöèîíèðàíà âúâ âñè÷êè ñåãìåíòè. Ïî òîçè íà÷èí ñå ñúçäàâà âúçìîæíîñò äà ñå îòãîâîðè íà òúðñåíåòî íà âñåêè òèï êëèåíò, íåçàâèñèìî îò òîâà äàëè òîé ñå èíòåðñóâà îò íàäåæäåí ôëèéò àâòîìîáèë êàòî íàïðèìåð „Ôèàò“ èëè îò åêñêëóçèâåí, ïðîäóêò äîñòúïåí çà åäâà íÿêîëêî äåñåòêè áîãàòè áúëãàðè, êàòî „Ìàçåðàòè“. Ïðåìèíàâàíåòî îò ìîíî êúì
ìóëòèáðàíäîâî ïðåäëàãàíå íà ïðîäóêòè å íåîáðàòèì ïðîöåñ, êîéòî ìîæå äà áúäå çàáåëÿçàí â ìíîãî èíäóñòðèè, íåçàâèñèìî äàëè ñòàâà âúïðîñ çà àâòîìîáèëè, äðåõè èëè ïðèìåðíî ìåäèè. Ñïîðåä ìåí ñõîäíè ïðåäèìñòâà èìà è Ïðèñòà îéë ÷ðåç ïðåäëàãàíåòî íà ðàçëè÷åí áðàíä ìàñëåíè ïðîäóêòè. Êàêâè ñà ïðåäèçâèêàòåëñòâàòà, êîèòî ïîðîäè âúâ ôèíàíñîâèÿ ñåêòîð è ïî-ñïåöèàëíî, â ëèçèíãîâàòà ïðîäàæáà íà àâòîìîáèëè? - Íåñúìíåíî ôèíàíñîâàòà êðèçà ñå îòðàçè íà ëèçèíãîâèòå êîìïàíèè, ïðåäëàãàùè ôèíàíñèðàíå çà ïîêóïêà íà ðàçëè÷íè âèäîâå ÌÏÑ. Ïðè íÿêîè ëèçèíãîâè êîìïàíèè, äåéñòâàùè â ñòðàíàòà, îáåìúò íà ïðîáëåìíèòå êëèåíòè äîñòèãíà 25-30% îò òÿõíîòî ïîðòôîëèî. Çà ùàñòèå ìîäåëúò íà Åâðîëèéç Àóòî ñå îêàçà èçêëþ÷èòåëíî óñòîé÷èâ íà âëèÿíèåòî íà êðèçàòà, êàòî â ìîìåíòà ðàçìåðúò íà ïðîáëåìíèòå âçåìàíèÿ å ïîä 4% - ðåçóëòàò êîéòî å äîáúð äîðè è ïðè íîðìàëíî ðàçâèòèå íà èêîíîìèêàòà. Îñíîâíàòà ïðè÷èíà çà òîâà áå îðèåíòàöèÿòà íà íàøàòà ëèçèíãîâà êîìïàíèÿ êúì êëèåíòè, ïðåäèìíî íà àâòîìîáèëíèòå äèëúðè íà Åâðîõîëä Áúëãàðèÿ, êóïóâàùè ñðåäåí êëàñ àâòîìîáèëè, à íå êàìèîíè, àâòîáóñè, ñòðîèòåëíà òåõíèêà è äðóãè ðèñêîâè ëèçèíãîâè ïðîäóêòè. Ñúùåâðåìåííî íàëè÷èåòî íà äâàòà âîäåùè ðåíò à êàð áðàíäà Budget è AVIS ñïîìîãíà íàøèòå äèëúðè äà ñïå÷åëÿò çíà÷èìè ôëèéò äîñòàâêè íà àâòîìîáèëè íà îïåðàòèâåí ëèçèíã (íàä 1000 áðîÿ ñàìî îò íà÷àëîòî íà ãîäèíàòà) îðãàíèçèðàíè îò ãîëåìè ìåæäóíàðîäíè êîìïàíèè. Êàêúâ êîìåíòàð ùå íàïðàâèòå îòíîñíî î÷àêâàíîòî ïîâèøåíèå íà Ãðàæäàíñêà îòãîâîðíîñò çà 2010 ã. è êàê ùå îöåíèòå îòìèíàâàùàòà 2009-à? - Áúëãàðñêèòå çàñòðàõîâàòåëè èçïðàùàò åäíà îò íàé - òðóäíèòå ñè ãîäèíè îò âðåìåòî íà íîâàòà êîðïîðàòèâíà èñòîðèÿ íà Áúëãàðèÿ. Ãîäèíàòà ìèíà ïîä çíàêà íà íàé - òåæêàòà ôèíàíñîâà êðèçà, êîÿòî çà ñúæàëåíèå ùå ïðîäúëæè äà îêàçâà ñèëíî âëèÿíèå âúðõó ðàçâèòèåòî íà ôèíàíñîâèÿ ñåêòîð, è â ÷àñòíîñò çàñòðàõîâàòåëíèÿ, è ïðåç ñëåäâàùàòà ãîäèíà. Êàòî ðåçóëòàò çàñòðàõîâàòåëíèÿò ïàçàð çà 2009 ã. çà ïúðâè ïúò îò äåñåòèëåòèå ùå îòáåëåæè ñïàä íà çàñòðàõîâàòåëíèòå ïðåìèè è òî â ñú÷åòàíèå ñ âëîøåíè ôèíàíñîâè ðåçóëòàòè. Ïðè÷èíà çà òîâà ñà è âñå îùå èçêëþ÷èòåëíî íèñêèòå öåíè íà ïîëèöèòå ïî Ãðàæäàíñêà îòãîâîðíîñò íà ôîíà íà ïîåòèòå ðèñêîâå îò êîìïàíèèòå. Êàòî ñëåäñòâèå öåíèòå ùå ïðîäúëæàò äà ðàñòàò è ïðåç ñëåäâàùàòà ãîäèíà, çà äà ïîñòèãíàò ïîíå íÿêàêâî ìèíèìàëíî íèâî, ñúîòâåòñòâàùî íà ïîåìàíèòå ðèñêîâå. Ñàìî çà ñðàâíåíèå Åâðîèíñ Áúëãàðèÿ ïðåäëàãà ïîëèöè ïî Ãðàæäàíñêà îòãîâîðíîñò îò 2 ãîäèíè â Èñïàíèÿ íà ñðåäíà öåíà îò îêîëî 400 åâðî ïðè îêîëî 80 åâðî çà Áúëãàðèÿ. Ðàçáèðà ñå ìíîãî âàæíî å ñúùî äà ñå âúâåäå áîíóñ ìàëîñ ñèñòåìàòà, ïðè êîÿòî ùå ñå îò÷èòàò èíäèâèäóàëíèòå õàðàêòåðèñòèêè íà âñåêè âîäà÷ è ùå ìîæå äà èìà ðàçëè÷íè öåíè, â çàâèñèìîñò îò ðèñêîâèòå õàðàêòåðèñòèêè íà êîíêðåòíèÿ êëèåíò.
ñï. Ïðèñòà áð. 10 ’09
13
ïðîäúëæàâà îò ñòð. 13
Êàê ùå îïðåäåëèòå ìÿñòîòî Åâðîõîëä Áúëãàðèÿ êàòî ÷àñò îò åâðîïåéñêèÿ çàñòðàõîâàòåëåí è àâòîìîáèëåí ïàçàð - ïðåäèìñòâà, íåäîñòàòúöè, ïåðñïåêòèâè? - Ôàêòúò, ÷å êîìïàíèÿòà íè îò íÿêîëêî ãîäèíè ðàçâèâà áèçíåñ â ñúñåäíèòå ñòðàíè ïîìîãíà íà Åâðîõîëä Áúëãàðèÿ äà ñòàíå îòíîñèòåëíî íåçàâèñèì îò ñúñòîÿíèåòî íà èêîíîìèêàòà â ñòðàíàòà. Çà 2009 ã. áëèçî 50% îò ïðèõîäèòå íà õîëäèíãà, èëè íàä 200 ìèëèîíà ëåâà ùå áúäàò ðåàëèçèðàíè îò ÷óæäèòå äðóæåñòâà. Äðóãî ñúùåñòâåíî ïðåäèìñòâî å íåïðåêúñíàòèÿò îáìåí íà íîó õàó, âúçìîæíîñòòà çà ðåàëèçèðàíå íà çíà÷èòåëíè èêîíîìèè îò ìàùàáà, êàêòî è âúçìîæíîñòèòå çà ðàñòåæ íà ìåíèäæúðèòå, ïðåìèíàâàéêè íà íîâè ïîçèöèè â çàäãðàíè÷íèòå êîìïàíèè. Êàêúâ å î÷àêâàíèÿò êðàåí åôåêò îò êðèçàòà çà áèçíåñà, êàêòî è ñðîêúò çà èçëèçàíå îò íåÿ? - Íåçàâèñèìî îò ñèãíàëèòå, ÷å ðàçâèòèòå ñòðàíè çàïî÷âàò ïîñòåïåííî èçëèçàíå îò ðåöåñèÿòà, èìà ðåäèöà ïðèçíàöè, ÷å â Áúëãàðèÿ èêîíîìè÷åñêàòà êàðòèíà ùå ïðîäúëæè äà ñå âëîøàâà ïðåäè äà çàïî÷íàò ïúðâèòå ïðèçíàöè íà âúçñòàíîâÿâàíåòî. Î÷àêâàì ïðåç öÿëîòî ïúðâî øåñòìåñå÷èå äà ïðîäúëæèì äà íàáëþäàâàìå âëîøàâàíå íà îñíîâíèòå ôèíàíñîâè èíäèêàòîðè, õàðàêòåðèçèðàùè ñúñòîÿíèåòî íà èêîíîìèêàòà íè. Íåçàâèñèìî îò äîáðîòî îáùî ñúñòîÿíèå íà áàíêèòå â Áúëãàðèÿ è âèñîêàòà èì êàïèòàëîâà àäåêâàòíîñò, êðåäèòèðàíåòî â ñòðàíàòà ïðîäúëæàâà äà å íà ãðàíèöàòà íà çàìðúçâàíåòî âå÷å ïîâå÷å îò 12 ìåñåöà. Ñîáñòâåíèòå ëèêâèäíè ðåñóðñè íà áèçíåñà ñà íà êðèòè÷íî íèñêî íèâî è ïðè ëèïñàòà íà êàêâàòî è äà å àëòåðíàòèâíà ôîðìà íà ôèíàíñèðàíå, áðîÿò íà íåïëàòåæîñïîñîáíèòå êîìïàíèè ùå ïðîäúëæàâà äà ðàñòå. Áúëãàðñêèÿò êàïèòàëîâ ïàçàð è Áúëãàðñêàòà ôîíäîâà áîðñà íà ïðàêòèêà íå ôóíêöèîíèðàò â ìîìåíòà è íå ìîãàò äà èçïúëíÿâàò îñíîâíàòà ñè ðîëÿ – îñèãóðÿâàíåòî íà àëòåðíàòèâåí ôèíàíñîâ ðåñóðñ. Êàðòèíàòà äîïúëíèòåëíî ñå óñëîæíÿâà è îò íåðàçïëàòåíèòå äúëãîâå íà ïðàâèòåëñòâîòî êúì áèçíåñà.  ñòðåìåæà ñè äà ïîñòèãíå íàé - íèñêèÿ áþäæåòåí äåôèöèò â ÅÑ çà ãîäèíàòà è ïî òîçè íà÷èí äà óñêîðè ïðèåìàíåòî íà ñòðàíàòà íè â Åâðîïåéñêèÿ âàëóòåí ìåõàíèçúì, íîâîòî ïðàâèòåëñòâî îãðàíè÷è äî ìèíèìóì ïëàùàíèÿòà ïî âå÷å ðåàëèçèðàíè äîñòàâêè.  òàçè îáñòàíîâêà áåçðàáîòèöàòà ùå ïðîäúëæè äà ðàñòå ïî÷òè ïðåç öÿëàòà 2010 ã. è îòòàì äîïúëíèòåëíî ùå îãðàíè÷àâà âúòðåøíîòî ïîòðåáëåíèå. Ùå ïðîäúëæàò äà íàðàñòâàò è ïðîáëåìíèòå êðåäèòè íà áàíêèòå, íàäõâúðëÿéêè 10 èëè äîðè ïîâå÷å ïðîöåíòà. Âñå ïàê î÷àêâàì ïðåç âòîðàòà ïîëîâèíà íà ãîäèíàòà äà çàïî÷íå ïîñòåïåííî ïîäîáðÿâàíå íà èêîíîìè÷åñêàòà êàðòèíà.
14
ñï. Ïðèñòà áð. 10 ’09
ïàðòíüîðè
Èòàëè ÎÎÄ å ðàéñêè îñòðîâ çà áèçíåñ è îòìîðà â Ïëîâäèâ Ôèðìàòà ðàçâèâà óñïåøíà ñåðâèçíà äåéíîñò è ïðîäàæáà íà ìàñëà Prista è Òexaco â Àñåíîâãðàä è ðàéîíà
Þñåèí Þñåèí å çîäèÿ „Ðèáè”, æåíåí, ñ äâå ìîìè÷åòà Àéëèí è Àéôåð. Ñúïðóãàòà ìó ñå çàíèìàâà ñ ôèíàíñèòå âúâ ôèðìàòà â Àñåíîâãðàä, êúäåòî å öåíòðàëíèÿò îôèñ.
„Èòàëè“ ÎÎÄ å ôèðìà, êîÿòî çàïî÷âà ñâîÿ æèâîò îò Àñåíîâãðàä. Ñîáñòâåíèêúò é - Þñåèí Þñåèí ïúðâîíà÷àëíî ñå ïîñâåùàâà íà áàðìàíñêàòà ïðîôåñèÿ, íî ïðåäâèäëèâî èçáèðà ìîðñêè îáåêòè â ÌÌÖ Ïðèìîðñêî. Çà ïðîèçõîäà íà èìåòî é ñå íîñÿò ìèòîâå - òúðñè ñå íÿêàêâà âðúçêà ñ Èòàëèÿ, â ñúùîòî âðåìå ñå ãîâîðè, ÷å å ïñåâäîíèì íà Þñåèí, íî êàêâàòî è äà å èñòèíàòà, òîâà èìå âå÷å ñå ðàäâà íà øèðîêà ïîïóëÿðíîñò. Ïðåç 1995 ãîäèíà òîé ðåøàâà äà ñúçäàäå ñâîé áèçíåñ è ó÷àñòâà â òúðã çà ïðîäàæáà íà âåäîìñòâåíà áåíçèíîñòàíöèÿ â Àñåíîâãðàä, êîéòî ïå÷åëè. Òàêà â
16
ñï. Ïðèñòà áð. 10 ’09
ïðîäúëæåíèå íà 14 ãîäèíè ðàçâèâà îáåêòà è ãî ðàçøèðÿâà. Îñâåí áåíçèíîñòàíöèÿòà, óñïåøíî ðàáîòÿò àâòîñåðâèç, àâòîìèâêà è ïóíêò çà ñìÿíà íà ìàñëà. Äî ãîëÿìà ñòåïåí ðàçâèâàíåòî íà äåéíîñòòà ñ ïðîäàæáàòà è ñìÿíàòà íà ìîòîðíè ìàñëà è äð. ñìàçî÷íè ïðîäóêòè å ïîäòèêâàíà îò äèñòðèáóòîðà íà Ïðèñòà îéë „ÄÄÒ îéë” â Ïëîâäèâ. Òîâà å åäèí íàãëåäåí ïðèìåð çà èñòèíñêî ïàðòíüîðñòâî, êîìåíòèðà Þñåèí âçàèìîîòíîøåíèÿòà ñè ñ ïëîâäèâñêàòà ôèðìà. Ïðîäàâàì îíîâà, êîåòî ìè ïðåäëàãàò è äîñåãà íå ñúì áèë ïîäâåäåí íèòî âåäíúæ.
Êîëêîòî äî ñîáñòâåíèòå ñè ïðèíöèïè íà òúðãîâèÿ è íàéîáùî - íà ïðàâåíå íà áèçíåñ, Þñåèí íå å ïðàâèë è íå âúçíàìåðÿâà äà ïðàâè êîìïðîìèñè ñ êà÷åñòâîòî íà ïðîäóêòèòå, êîèòî ïðåäëàãà. Àç äúðæà äà ïðîäàâàì êàêòî ãîðèâà, òàêà è ìàñëà, ñ ÿñåí ïðîèçõîä è ãàðàíòèðàíî êà÷åñòâî. Òàêà çà ôèðìàòà è çà íåãî èêîíîìè÷åñêàòà êðèçà íå ñå å îòðàçèëà îñîáåíî. Ñåðèîçíèòå áèçíåñ ïàðòíüîðè íà „Èòàëè“ ÎÎÄ ñà îöåíèëè êîðåêòíîñòòà íà ôèðìàòà è íå ñà èçíåâåðèëè âúâ âðåìåòî. Äàëè å êúñìåò, èëè ïðîñòî êëèåíòèòå íÿìàò îñîáåíè ïðîáëåìè è ïîääúðæàò êîíñóìàöèÿ íà ãîðèâà è ìàñëà íà íèâà, êîèòî ñà áèëè è ïðåäè íà÷àëîòî íà êðèçàòà îò 2008 ã. Ñðåä ïî-ãîëåìèòå áèçíåñ ïàðòíüîðè íà Èòàëè ñà „Ãðóï Ì è Ì” ÅÎÎÄ, „Ñèòè Òîáàêî” ÎÎÄ, „Òîáàêî âåí÷úðñ” ÎÎÄ, „Ìàñòåð ñòðîé ãðóï” ÅÎÎÄ, „Ãðàöèÿ - ÑÊ” ÅÎÎÄ è äð. Ïðåç 2003 ãîäèíà êóïóâà â Ãðàäà íà òåïåòàòà 10 äêà ìÿñòî ñ íàìåðåíèå äà ïîñòðîè áåíçèíîñòàíöèÿ. Òàêà ñå ðàæäà åäèí îáåêò, êîéòî â ìîìåíòà å ïîçíàò è ïðåäïî÷èòàí îò ãîëÿì áðîé ïëîâäèâ÷àíè - åäíè êàòî ñîáñòâåíèöè íà àâòîìîáèëè, äðóãè - êàòî ïî÷èòàòåëè íà êëàñíèòå çàâåäåíèÿ. Áåíçèíîñòàíöèÿòà å „ãîëÿì òèï”, åäíà îò íàéãîëåìèòå â Ïëîâäèâ, ñ îãðîìíà êîçèðêà. Êàêòî ïîâå÷åòî áåíçèíîñòàíöèè, òàêà è Èòàëè å èçãðàäåíà ñúñ çàâåäåíèå - äî ñêîðî å áèëî òèï „áúðçà çàêóñêà“.  ìîìåíòà, ñëåä ñåðèîçíà ïðîìÿíà â îáçàâåæäàíåòî, å åäèí íàèñòèíà ïðèÿòåí è óþòåí êëóá ñúñ 120 ìåñòà. Þñåèí å ïðîÿâèë çàâèäíè äèçàéíåðñêè óìåíèÿ è
Þñåèí Þñåèí å äîâîëåí îò ðåêîíñòðóêöèÿòà íà êëóáà, êîéòî ìîæå äà ïîñðåùà 120 äóøè
ñàì å îïðåäåëèë è îñúùåñòâèë ïðîìÿíàòà íà èíòåðèîðà, îò èäåÿòà äî ïîñëåäíèÿ ðåàëèçèðàí äåòàéë.  ìîìåíòà ñå îðãàíèçèðàò è êëóáíè ïàðòèòà.  òúðñåíå íà âñå ïî-íîâè è íîâè èäåè, Þñåèí âå÷å å çàìèñëèë è ùå ïðåäëîæè äî äíè èíòåðåñíî ïðåäèçâèêàòåëñòâî êúì ëîÿëíèòå ñè êëèåíòè, íî ïðåäïî÷èòà êîãàòî ñòàíå ôàêò, òîãàâà äà ãî îáÿâè. Êúì êîìïëåêñà ôóíêöèîíèðàò àâòîìèâêà è òúðãîâñêè îáåêòè. Çà íåãî óñïåõúò â áèçíåñà ñå êðèå â ïðîñòè, íî íåïðîìåíÿùè ñå âúâ âðåìåòî ïðàâèëà - ÷åñòíîñò è êîðåêòíîñò êúì êëèåíòèòå. À â ïðàêòèêàòà ìó òîâà ñå èçðàçÿâà â ïðîäàæáàòà íà ãîðèâà îò Ëóêîéë è íà ñìàçî÷íè ïðîäóêòè, ïðåäëàãàíè îò „Ïðèñòà îéë ãðóï”.
ñï. Ïðèñòà áð. 10 ’09
17
ïðîôèë
Åêîëîãèÿòà è áåçîïàñíèòå óñëîâèÿ íà òðóä ñà ïðèîðèòåò çà Çàâîäà çà ñìàçî÷íè ïðîäóêòè
Èíæ. Ìàðãàðèòà Òîäîðîâà – Íà÷àëíèê îòäåë „Åêîëîãèÿ è çäðàâîñëîâíè è áåçîïàñíè óñëîâèÿ íà òðóä” êúì Çàâîäà çà ñìàçî÷íè ìàñëà íà „Ïðèñòà îéë õîëäèíã” ÅÀÄ. Çàâúðøâà Ðóñåíñêè Óíèâåðñèòåò „Àíãåë Êúí÷åâ”, ñïåöèàëíîñò Èíäóñòðèàëåí ìåíèäæìúíò ñ ïðîôåñèîíàëíà êâàëèôèêàöèÿ èíæåíåðìåíèäæúð.  óíèâåðñèòåòà ñå çàïàëâà ïî èçó÷àâàíàòà ñïåöèàëíîñò Åêîëîãèÿ è ðåøàâà áúäåùåòî è äà å â òàçè íàñîêà. Íåîìúæåíà, çîäèÿ Ñêîðïèîí. Ñëåä çàâúðøâàíå íà âèñøåòî ñè îáðàçîâàíèå ðàáîòè â Ìèòíè÷åñêà àãåíöèÿ (îáðàáîòêà íà äîêóìåíòè).
 íà÷àëîòî íà 2003ã. åäíà îáÿâà â ðóñåíñêèÿò âåñòíèê „Óòðî” ïðåäîïðåäåëÿ ïðîôåñèîíàëíîòî é ðàçâèòèå. Êàíäèäàòñòâà áåç âñÿêàêâî êîëåáàíèå è çàïî÷âà ðàáîòà íà äëúæíîñòòà ìëàäøè åêñïåðò „Êîìïëåêñíè ðàçðåøèòåëíè” â Ðåãèîíàëíàòà èíñïåêöèÿ ïî îêîëíàòà ñðåäà è âîäèòå - ãð.Ðóñå. Ïðåç 2006ã. å ïðåíàçíà÷åíà â ñòàðøè åêñïåðò è çàìåñòíèê íà÷àëíèê îòäåë „Ïðåâàíòèâíà äåéíîñò”. Ñëåä 5 ãîäèíè è 2 ìåñåöà íàïóñêà ÐÈÎÑÂ-Ðóñå, çà äà çàïî÷íå íîâîòî ïðåäèçâèêàòåëñòâî - ðàáîòà â Ïðèñòà îéë ÅÀÄ, íà åìáëåìàòè÷íàòà äàòà 08.08.2008 ã. Îò 2003ã. äî ñåãà ó÷àñòâà â ñåìèíàðè, ñèìïîçèóìè è òðåíè-
18
ñï. Ïðèñòà áð. 10 ’09
ðîâú÷íè êóðñîâå ïî Åêîëîãèÿ è îïàçâàíå íà îêîëíàòà ñðåäà. ×àñò îò òåçè îáó÷åíèÿ ñà: Basel Convention on Transboundary Movement of Hazardus Materials, Stockholm Convention on Persistent Organic Pollutants, Climate Change and Kyoto Protocol, Developing capacity in implementation and enforcement of environmental law through ECENA and IMPEL, Êîìïëåêñíî ïðåäîòâðàòÿâàíå è êîíòðîë íà çàìúðñÿâàíåòî, Ðåãëàìåíò REACH è äð. Íå ïðåñòàâà äà ñå ðàçâèâà è ïðåç 2007ã. ðåøàâà, ÷å íÿêîé äåí ùå òðÿáâà äà ïîåìå áèçíåñà íà ìàéêà ñè. Çà öåëòà ñå çàïèñâà â êóðñîâå çà îáó÷åíèå è ëèöåíçèðàíå íà îöåíèòåëè îò Àãåíöèÿòà ïî ïðèâàòèçàöèÿ.
Ïîëó÷àâà êâàëèôèêàöèÿ íåçàâèñèì îöåíèòåë íà íåäâèæèìè èìîòè è ìàøèíè è ñúîðúæåíèÿ êúì Êàìàðàòà íà íåçàâèñèìèòå îöåíèòåëè â Áúëãàðèÿ. Íî ñìÿòà, ÷å îùå íå å íàçðÿë ìîìåíòúò äà ñå ñïåöèàëèçèðà è â òàçè ñôåðà. Îò íîåìâðè 2007ã. å äîêòîðàíò êúì Ïîëèòåõíè÷åñêèÿ óíèâåðñèòåò â Áóêóðåù, Ðóìúíèÿ - êàòåäðà „Ìåíèäæìúíò è Åêîëîãèÿ”. Òåìàòà íà äèñåðòàöèîííèÿ é òðóä å: „Prevention of enormous failures with dangerous chemicals and substances in transborder aspect and the sources of pollution”, êàòî ñå íàäÿâà ïðåç 2011ã. äà ãî çàùèòè óñïåøíî ïðåä Ñïåöèàëèçèðàíèÿ ñúâåò íà Óíèâåðñèòåòà.
Åêîëîãèÿ è îïàçâàíå íà îêîëíàòà ñðåäà Åêîëîãè÷íèòå ïðîáëåìè ñâúðçàíè ñúñ çàìúðñÿâàíåòî íà àòìîñôåðàòà ïðèíóäèõà Åâðîïåéñêàòà îáùíîñò äà ïðåäïðèåìå ìåðêè çà íàìàëÿâàíå åìèñèèòå íà âðåäíèòå âåùåñòâà â èçãîðåëèòå ãàçîâå íà àâòîìîáèëíèÿ òðàíñïîðò. Çà äà ñå ãàðàíòèðàò åêîëîãè÷íèòå íîðìè çà ñúäúðæàíèåòî íà àçîòíè îêñèäè â îòäåëÿíèòå ãàçîâå íà äèçåëîâèòå òîâàðíè àâòîìîáèëè, ñå âúâåäå òåõíîëîãèÿ çà ñåëåêòèâíà êàòàëèòè÷íà ðåäóêöèÿ.  íà÷àëîòî íà 2009ã. â Çàâîäà çà ñìàçî÷íè ìàñëà ñå îòêðè ïúðâîòî ñúîðúæåíèå çà ïðîèçâîäñòâî íà AdBlue. Öåëòà íè å ìàêñèìàëíà ïðåâåíöèÿ ïî îòíîøåíèå íà îïàçâàíåòî íà îêîëíàòà ñðåäà. Îñâåí íåîáõîäèìîòî âíèìàíèå, êîåòî îòäåëÿìå íà êà÷åñòâîòî íà àòìîñôåðíèÿ âúçäóõ, ñå îòäåëÿ âíèìàíèå è íà êà÷åñòâîòî íà îòïàäú÷íèòå âîäè.  Çàâîäà çà ñìàçî÷íè ìàñëà ñå ïðîâåæäà ñîáñòâåí ìîíèòîðèíã çà ïðåäîòâðàòÿâàíå àâàðèéíîòî èçïóñêàíå íà çàìúðñèòåëè, êîåòî áè äîâåëî äî çàìúðñÿâàíå âîäèòå íà ðåêà Äóíàâ. Îñîáåíî âíèìàíèå îòäåëÿìå è çà çàêîíîäàòåëíèòå ïðîìåíè, è ïî êîíêðåòíî Ðåãëàìåíòà REACH. Ïîñëåäíèÿò ïîñòàâÿ èçêëþ÷èòåëíî ñòðèêòåí êîíòðîë âúðõó âúçäåéñòâèåòî íà ÊÎÌÏÎÍÅÍÒÈÒÅ ÂÚÐÕÓ ÕÎÐÀÒÀ È ÎÊÎËÍÀÒÀ ÑÐÅÄÀ. Òîâà íàëîæè ïðîìÿíà íà Èíôîðìàöèîííèòå ëèñòè
çà áåçîïàñíîñò, êàêòî è ïîäðîáíà ïðîâåðêà íà âñè÷êè äîñòàâ÷èöè íà ôèðìàòà è òÿõíàòà ãîòîâíîñò äà íè ïðåäîñòàâÿò èíôîðìàöèÿ, ñâúðçàíà ñ èçïîëçâàíèòå îò íàñ ïðîäóêòè. Âúâåæäàíå íà ñïåöèàëíî åòèêåòèðàíå íà òå÷íîñòèòå çà ÷èñòà÷êè, êàòî ïðîäóêòè, ïîïàäàùè â ãðóïàòà íà äåòåðãåíòèòå, ïîääúðæàíå íà äîñèåòà íà âñè÷êè ïðîäóêòè è ïîñòîÿííà âðúçêà ñ êëèåíòèòå ñ öåë îñèãóðÿâàíå íà òÿõíàòà èíôîðìèðàíîñò çà áåçîïàñíà ðàáîòà ñ ïðîèçâåæäàíèòå îò ôèðìàòà ìàñëà. Îáîáùåíî ñ åäíî èçðå÷åíèå, íèå ðàáîòèì è íÿìà äà ïðåñòàâàìå äà ðàáîòèì â òàçè íàñîêà. Ïðåç èçòè÷àùàòà 2009 ã. „Ïðèñòà îéë õîëäèíã“ ÅÀÄ íå äîïóñíà íàðóøàâàíå íà åêîëîãè÷íîòî çàêîíîäàòåëñòâî è ïîäçàêîíîâèòå ìó íîðìàòèâíè àêòîâå. Íå äîïóñíà íàðóøåíèÿ è â îáëàñòòà íà çäðàâîñëîâíèòå è áåçîïàñíè óñëîâèÿ íà òðóä. Çäðàâîñëîâíè è áåçîïàñíè óñëîâèÿ íà òðóä - Èíñòðóìåíòèòå çà ïðåâåíöèÿ ñà â íàøè ðúöå è íèå óìåëî ãè èçïîëçâàìå. Ñåðòèôèöèðàíåòî ïî ñèñòåìàòà OHSAS 18001 ïðåç òàçè ãîäèíà äåìîíñòðèðà àíãàæèðàíîñòòà íà êîìïàíèÿòà çà áåçîïàñíà ðàáîòíà ñðåäà è çàùèòà íà ñëóæèòåëèòå îò çëîïîëóêè è èíöèäåíòè: - ïîäïîìîãíà è ïîäîáðè óïðàâëåíèåòî è êîíòðîëà íà çäðàâåòî è áåçîïàñíîñòòà ïî âðåìå íà ðàáîòà;
- ïîäïîìîãíà ñïàçâàíåòî íà çàêîíîâèòå çàäúëæåíèÿ çà áåçîïàñíîñò íà òðóäà, êàêòî è ïîäîáðè êóëòóðàòà íà áåçîïàñåí òðóä âúâ ôèðìàòà. Íåçàâèñèìî îò ñåãàøíèòå ôèíàíñîâè îáñòîÿòåëñòâà íèå íå ïðàâèì êîìïðîìèñè ñ îñèãóðÿâàíåòî íà áåçîïàñíè è çäðàâîñëîâíè óñëîâèÿ íà òðóä. Ïðîâåæäàìå ðåäèöà îáó÷åíèÿ ïî ÇÁÓÒ íà ðàáîòíèöèòå è ñëóæèòåëèòå, êàòî ñìÿòàìå, ÷å âëîæåíèòå ñðåäñòâà è âðåìå çà îáó÷åíèå ñå âúçâðúùàò ìíîãîêðàòíî. Òå ñå âëàãàò çà ïîñòèãàíå íà åäíà õóìàííà öåë – çàïàçâàíå æèâîòà è çäðàâåòî íà ðàáîòíèöèòå è ñëóæèòåëèòå. Êîãàòî ïðîäóêòúò å ñúçäàäåí îò äîâîëíè õîðà, íàìèðà ïî-áúðçî ñâîÿòà ðåàëèçàöèÿ. Çàùîòî ñàìèÿò òîé èìà ïîëîæèòåëíà åìàíàöèÿ è ïðèâëè÷àíå. Ãðèæàòà çà ðàáîòíèöèòå è îáó÷åíèåòî ïî ÇÁÓÒ, ïîíÿêîãà è ïî åäèí íåâèäèì íà÷èí, ñå îòðàçÿâàò áëàãîòâîðíî âúðõó áèçíåñà.
Ìàðãàðèòà Òîäîðîâà ïî âðåìå íà îáó÷åíèå â Ãåðìàíèÿ
ñï. Ïðèñòà áð. 10 ’09
19