Green-Smart City Proceedings by Phạm Hoàng Tú

LÔØI MÔÛ ÑAÀU

haèm thuùc ñaåy phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh ôû Vieät Nam, vôùi ba quan ñieåm chính, coù theå ñöôïc xaùc ñònh vaø caáu truùc ñoù laø: Thöù nhaát, neàn taûng phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh laø yeáu toá quan troïng. Neàn taûng naøy coù theå aûnh höôûng ñeán vieäc phaùt trieån chính saùch, chuyeån giao coâng ngheä vaø thöïc hieän. Thöù hai, caùc giaûi phaùp thieát thöïc treân neàn taûng coâng ngheä thoâng minh. Thöù ba, caùc coâng cuï taøi chính laø caàn thieát, ñaëc bieät khi ngaân saùch coâng khoâng theå ñaùp öùng nhö caàu ñaàu tö phaùt trieån, vaø hình thöùc hôïp taùc coâng - tö (PPP) ñang laø moät trong nhöõng giaûi phaùp ñöôïc nhaán maïnh trong giai ñoaïn hieän nay. Haàu heát caùc döï aùn thaønh phoá thoâng minh ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån ñeàu caàn taêng cöôøng cô sôû haï taàng ñeå thöïc hieän coâng ngheä thoâng minh vaø söï tham gia cuûa ngöôøi daân. Do ñoù, huy ñoäng nguoàn löïc kinh teá xaõ hoäi cuõng nhö söï tham gia cuûa Chính phuû, caùc doanh nghieäp tö nhaân, caùc Vieän nghieân cöùu, ngöôøi daân, laø ñieàu kieän caên baûn ñeå toái öu hoùa söï hôïp taùc höôùng tôùi moät xaõ hoäi toát hôn vaø caùc ñoâ thò thoâng minh hôn. Nhö vaäy, trong Hoäi thaûo naøy, laøm theá naøo ñeå coù ñöôïc moät neàn taûng, heä giaûi phaùp phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh vaø xaây döïng ñöôïc quan heä ñoái taùc coâng- tö seõ ñöôïc ñaët ra thoâng qua vieäc chia seû nhöõng kinh nghieäm quoác teá, thaûo luaän taäp trung vôùi caùc beân coù lieân quan. Treân cô sôû ñoù, Caùc cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc, caùc thaønh phoá vaø khu vöïc tö nhaân coù theå ñöa ra khuyeán nghò vaø yù töôûng veà khung phaùp lyù cuõng nhö cô hoäi hôïp taùc phaùt trieån caùc thaønh phoá thoâng minh taïi Vieät Nam. Chính vì vaäy, ñöôïc söï baûo trôï cuûa Boä Xaây döïng, Boä ñaát ñai, haï taàng giao thoâng Haøn Quoác, Ñaïi söù quaùn Haøn Quoác, Hoïc vieän Caùn boä quaûn lyù Xaây döïng vaø ñoâ thò (AMC), Vieän coâng ngheä xaây döïng Haøn Quoác (KICT), Vieän nghieân cöùu ñònh cö con ngöôøi Haøn Quoác (KRIHS), Toå chöùc ñònh cö con ngöôøi LHQ taïi Vieät Nam (UN-Habitat- Vietnam) toå chöùc Hoäi thaûo: “ Phaùt trieån Thaønh phoá thoâng minh vaø Hôïp taùc coâng tö” vaøo ngaøy 19 thaùng 6 naêm 2018 taïi Haø Noäi nhaèm thöïc hieän nhöõng muïc tieâu treân.

or initiating smart city development in Viet Nam, there are three principle perspectives, which can be defined and structured. First, the development platform for smart city development is critical for implementation. The platform can affect policy development, technology transfer and practical implementation. Second, practical solution can be smart technology. Without technology, smart city development cannot be implemented. Technology would be solution to solve the urban issues in various sectors such as transport, waste and energy. Third, financing tools is necessary, especially public-private sector partnership (PPP). Most smart city projects in developing countries need enhancing infrastructures for implementing smart technology and participation from citizens. Thus it needs huge amount of socio-economic capacity and, government, private enterprises, research institutes and citizen should cooperate together to achieve a better society with smart city development. In this conference, how platform and solution of smart city development can be linked to publicprivate partnership would be found out with international experience and discussion. At the end of conference, the leaders and private sector can make recommendation and idea about the legal framework and opportunities for cooperation for smart city development in Viet Nam. Therefore, Academy of Managers for Construction and Cities (AMC), Korea Institute of Civil Engineering and Building Technology (KICT), Korea Research Institute for Human Settlements (KRIHS), and UN Habitat Viet Nam will organize a conference “Green- Smart City Development & Public-Private Partnership” on 19 June 2018 in Hanoi under the auspices of the Ministry of Construction (MOC), Ministry of Land, Infrastructure (MOLIT) & Embassy of Korea in Vietnam. The aim of the conference is to find out smart city solution and for smart city development, facilitate public-private partnership projects in Vietnam.

muïc luïc

MUïc LUïc I NEÀN TAÛNG CHO PHAÙT TRIEÅN CAÙC ÑOÂ THÒ XANH THOÂNG MINH 1. Phaùt trieån ñoâ thò xanh thoâng minh ôû Vieät Nam - Tieàm naêng vaø thaùch thöùc Cuïc phaùt trieån ñoâ thò (UDA) - Boä Xaây döïng 2. Phaùt trieån ñoâ thò Xanh - Thoâng minh vaø Hôïp taùc Coâng tö.Nhu caàu taát yeáu cuûa phaùt trieån beàn vöõng TS. Traàn Höõu Haø - Giaùm ñoác Hoïc vieän Caùn boä quaûn lyù xaây döïng vaø ñoâ thò - Boä Xaây döïng 3. Taàm nhìn ñoâ thò thoâng minh taïi Vieät Nam PGS.TS.KTS. Löu Ñöùc Cöôøng - Vieän tröôûng Vieän Quy hoaïch Ñoâ thò vaø Noâng thoân Quoác gia 4. Toång quan caùc chæ soá quoác teá ñaùnh giaù ñoâ thi thoâng minh Leâ Duy Tieán - Vuï Khoa hoïc coâng ngheä Boä Thoâng tin truyeàn thoâng 5. Vai troø cuûa ñoâ thò thoâng minh trong caïnh tranh ñoâ thò TS. Nguyeãn Thò Thanh Huyeàn, Tröôøng Ñaïi hoïc Kinh teá Quoác daân II GIAÛI PHAÙP CHO CAÙC ÑOÂ THÒ XANH THOÂNG MINH 6. Thoâng tin vaø coâng ngheä theá heä thöù tö cho phaùt trieån vaø quaûn lyù ñoâ thò thoâng minh Ñaëng Huøng Voõ - Nguyeân thöù tröôûng Boä Taøi nguyeân Moâi Tröôøng 7. Giôùi thieäu Döï aùn thí ñieåm ñoâ thò thoâng minh taïi Haøn Quoác KICT vôùi Thaønh phoá Suwon vaø Kepco 8. Coâng trình xanh- Toång quan veà vai troø cuûa coâng ngheä vaø thieát bò ñaùp öùng tieâu chí söû duïng naêng löôïng tieát kieäm,hieäu quaû Th.S Nguyeãn Sôn Laâm - Vieän KHCN Xaây döïng 9. Thaønh phoá thoâng minh & söû duïng giaûi phaùp quaûn lyù naêng löôïng trong caùc toøa nhaø (BEMS- Green IoT) Mr. Park, Seung Bae, ICONTROLS Vina 10. Giaûi phaùp thaønh phoá thoâng minh trong an toaøn chaùy noå Mr. Cho, Young Jin, Rozeta tech 11. Xaây döïng thaønh phoá Thanh Hoùa hieän ñaïi, beàn vöõng höôùng tôùi ñoâ thò Xanh - Thoâng minh Nguyeãn Xuaân Phi, UVBTV Tænh uûy,Bí thö Thaønh uûy, Chuû tòch HÑND thaønh phoá Thanh Hoùa 12. Giaûi phaùp vaø caùch tieáp caän ÖÙng duïng thaønh töïu caùch maïng coâng nghieäp 4.0 ñeå phaùt trieån du lòch höôùng tôùi xaây döïng thaønh phoá thoâng minh taïi Vieät nam TS. Phaïm Vaên Boä/ Ths, Hoaøng Quoác Vieät 13. Chia seû kinh nghieäm trieån khai xaây döïng thaønh phoá thoâng mình thoâng qua caùc döï aùn PPP taïi Vieät Nam Taäp ñoaøn böu chính vieãn thoâng Vieät Nam (VNPT) 14. Chuyeån hoùa raùc thaûi thaønh naêng löôïng vaø höôùng tôùi neàn kinh teá cacsbon thaáp Green Desert 15. Heä thoáng giao thoâng cho caùc thaønh phoá thoâng minh söû duïng CCTV vaø kyõ thuaät xöû lyù heä thoáng döõ lieäu 16. Haï taàng voâ hình – lôïi ích höõu hình Ths.Kieàu Minh Tuaán- CEO coâng ty coå phaàn Tpizi 17. Coâng ngheä IOTLink öùng duïng trong xaây döïng ñoâ thò thoâng minh taïi Vieät Nam OÂng Vuõ Minh Trí - Phoù chuû tòch phuï traùch coâng ngheä coâng ty IOTLink 18. Future technologies and smart city Kabsung KIM, Yonsei University Head of Smart City Special Commission under the Presidential Committee on 4th Industrial Revolution) 19. International cooperation on the smart city strategy Dr. Kim- Ick-Ho III HÔÏP TAÙC COÂNG - TÖ CHO PHAÙT TRIEÅN ÑOÂ THÒ XANH - THOÂNG MINH TAÏI VIEÄT NAM 20. Vaän duïng phöông thöùc Hôïp taùc coâng tö trong phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh taïi Vieät Nam: Lyù luaän, thöïc traïng vaø giaûi phaùp PGS. TS. Traàn Kim Chung - Phoù Vieän tröôûng Vieän Nghieân cöùu quaûn lyù kinh teá Trung öông 21. Giaûi quyeát vöôùng maéc giöõa huy ñoäng nguoàn löïc vaø quaûn lyù döï aùn ñaáu tö theo hình thöùc ñoái taùc coâng tö (ppp) TS: Traàn Vaên Khoâi Phoù Vieän tröôûng Vieän KTXD vaø Ñoâ thò-Toång hoäi Xaây döïng Vieät Nam Th.S: Hoaøng Anh Tuaán Phoù Cuïc tröôûng Cuïc KTXD Boä XD 22. Hieäu quaû hoaït ñoäng quaûn lyù döï aùn ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò theo hình thöùc ñoái taùc coâng tö ôû Vieät Nam ThS. Hoaøng Anh Tuaán; PGS.TS.Leâ Anh Duõng; ThS. Nguyeãn Thò Thanh Thaûo 23. ÖÙng duïng hình thöùc ñoái taùc coâng tö trong phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh taïi vieät nam TS. Ngoâ Theá Vinh Vieän Kinh teá xaây döïng, Boä Xaây döïng 24. Chia seû kinh nghieäm trieån khai caùc döï aùn PPP cuûa Haøn Quoác Mr. Sang Woo, SK E & C 25. Döï aùn Hôïp taùc coâng tö cho phaùt trieån ñoâ thò xanh TS. Ñaøo Thò Nhö - Cuïc Phaùt trieån Ñoâ thò, Boä Xaây döïng ThS. Nguyeãn Quoác Toaûn - Khoa Kinh teá vaø QLXD, Tröôøng Ñaïi hoïc Xaây döïng ThS. Phaïm Vaên Thaønh - Vaên phoøng tænh uûy, tænh Quaûng Ninh 26. Toång quan veà tieàm naêng lôïi theá vaø ñònh höôùng thu huùt ñaàu tö vaøo tænh Baø Ròa - Vuõng Taøu 27. Quaûn lyù ruûi ro theo hình thöùc PPP PGS.TS Ñinh Tuaán Haûi (Ñaïi hoïc Kieán Truùc Haø Noäi) NCS Nguyeãn Thò Thuùy; NCS Nguyeãn Xuaân Quyeát 28. Vai troø cuûa Heä thoáng thoâng tin cô sôû döõ lieäu trong vieäc huy ñoäng nguoàn löïc ñaàu tö nhaø ôû xaõ hoäi theo hình thöùc ñoái taùc coâng tö (PPP) Nguyeãn Thò Vieät Nga - Boä Xaây Döïng 29. Baøi cuûa ngaân haøng SHB 30. Ñaàu tö theo hình thöùc ñoái taùc coâng tö PPP Ths.Traàn Vieät Thaønh 31. Giaùm saùt ñaàu tö döï aùn ppp nhöõng vöôùng maéc baát caäp vaø giaûi phaùp Ths. Ñaëng Dinh Loan - Hoïc vieän Caùn boä quaûn lyù xaây döïng vaø ñoâ thò 32. Caùc yeâu toá caáu thaønh vaø khuyeán nghò huy ñoäng thò tröôøng coâng trình xanh vaø coâng trình hieäu naêng cao ôû Vieät Nam Ks. Vuõ Kim Thoa - Chuyeân gia USAID

Soá trang 8 20 22 28 32

40 46 52 56 62 66 74 78 82 94 98 102 104 116

124 134 138 150 154 158

164 180 186 188 192 198 204

I THE FOUNDATIONS FOR DEVELOPMENT OF GREEN -SMART CITY 1. Green-Smart City development in Vietnam - Potential and challenge Urban Development Agency (UDA) - Ministry of Construction 2. Green-Smart City and Public-Private Partnership - The inevitable need for sustainable development PhD. Tran Huu Ha - Director of Academy of Managers for Construction and Cities - Ministry of Construction 3. Smart City vision in Vietnam Associate Professor. PhD. Architect Luu Duc Cuong - Director of Vietnam Institute For Urban And Rural Planning 4. Overview of international indicators on assessment of Smart City Le Duy Tien - Department of Science and Technology, Ministry of Information and Communications 5. The role of Smart City in urban competitiveness PhD. Nguyen Thi Thanh Huyen, National Economics University II THE SOLUTIONS FOR SMART GREEN URBANS 6. Fourth-generation information and technology for Smart City development and management Dang Hung Vo - Former Deputy Minister of Natural Resources and Environment 7. Introduction of Smart City pilot project in Korea KICT With Suwon city and Kepco 8. Green Projects - An overview of the role of technology and equipment that meets the criteria for efficient and saving energy usage MSc. Nguyen Son Lam - Vietnam Institute for Building Science and Technology 9. Intelligent Cities & Usage of Energy Management Solutions in Buildings (BEMS-Creen loT) Mr. Park, Seung Bae, ICONTROLS Vina 10. Smart city solution in fire safety Mr. Cho, Young Jin, Rozetatech 11. Thanh Hoa city in Building a modern and sustainable towards a green and smart city Nguyen Xuan Phi, Member of the Standing Committee of Province Party, Secretary of the Party Committee, Chairman of the People’s Council of Thanh Hoa City 12. Solutions and approaches to apply the revolutionary industrial revolution 4.0 to develop tourism towards construction of smart cities in Vietnam. PhD. Pham Van Bo/ Msc. Hoang Quoc Viet 13. Sharing experiences in building smart cities through PPP projects in Vietnam Vietnam Posts and Telecommunications Group (VNPT) 14. Transform waste into energy and lead to the low-carbon economy of Green Desert 15. Traffic systems for intelligent cities using CCTV and data system processing techniques 16. Invisible Infrastructure - tangible benefits MSc. Kieu Minh Tuan- CEO of Tpizi Joint Stock Company 17. IOTLink technology applied in Smart City construction in Vietnam Mr. Vu Minh Tri - Vice President in charge of technology of IOTLink 18. Future technologies and smart city Kabsung KIM, Yonsei University Head of Smart City Special Commission under the Presidential Committee on 4th Industrial Revolution) 19. International cooperation on the smart city strategy Dr. Kim- Ick-Ho III THE PUBLIC-PRIVATE PARTNERSHIP FOR GREEN - SMART URBAN DEVELOPMENT IN VIETNAM 20. Apply Public-Private Partnership in Smart Cities Development in Vietnam: Reason, reality and solution Associate Professor. PhD. Tran Kim Chung - Deputy Director of Central Institute for Economic Management 21. Solve problems between resource mobilization and investment project management in the form of public-private partnership (PPP) PhD. Tran Van Khoi, Deputy Director of Academy of managers for construction and cities - Vietnam Federation of Civil Engineering Associations MSc: Hoang Anh Tuan, Deputy Director of Institute of Construction Economies, Ministry of Construction 22. Effectiveness of urban development investment project management in the form of public-private partnerships in Vietnam 23. Apply public-private partnerships in smart city development in Vietnam PhD. Ngo The Vinh, Institute of Construction Economies, Ministry of Construction 24. Share experience in implementing PPP projects in Korea Mr. Sang Woo, SK E & C 25. PPP project for green urban development PhD. Dao Thi Nhu - Urban Development Agency, Ministry of Construction MSc. Nguyen Quoc Toan - Faculty of Economics and Construction Management, University of Civil Engineering MSc. Pham Van Thanh - Provincial Party Committee, Quang Ninh province 26. Vung Tau city 27. Risk management in the form of PPP Associate.Professor.PhD Dinh Tuan Hai (Hanoi University of Architecture) Research Student Nguyen Thi Thuy; Research Student Nguyen Xuan Quyet 28. The role of the Database Information System in mobilizing resources for social housing investment in the form of public-private partnership (PPP) Nguyen Thi Viet Nga - Ministry of Construction 29. Articles by SHB Bank 30. Investment in the form of Public Private Partnership - MSc. Tran Viet Thanh 31. Supervision of PPP investment projects with shortcomings and solutions MSc. Dang Dinh Loan - Academy of Managers for Construction and Cities 32. Components and recommendations for mobilizing green project market and high-performance projects in Vietnam Engineer Vu Kim Thoa - USAID expert

muïc luïc

contents Pages

20 22 28 32

40 46 52 56 62 66 74 78 82 94 98 102 104 116

124 134

138 150 154 158 164 180 186 188 192 198 204

i. NEÀN TAÛNG CHO PHAÙT TRIEÅN

CAÙC ÑOÂ THÒ XANH THOÂNG MINH tHe FoUnDAtIons FoR DeVeLoPMent oF GReen -sMARt cItY

i. neàn taÛnG cHO PHaÙt trieÅn caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ tHOÂnG minH tieàm naÊnG VaØ tHaÙcH tHÖÙc ts.Kts. traàn nGOïc linH

Cuïc Phaùt trieån ñoâ thò - Boä Xaây döïng

NỘI DUNG

NỘI DUNG 1 THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ VIỆT NAM

4 TIỀM NĂNGTRONG PHÁT TRIỂN ĐTTM

2 KINH NGHIỆM QUỐC TẾLỚN VỀ TRONG PHÁT TRIỂN 3 MỘT SỐ ĐỊNH HƯỚNG PHÁTĐTTM TRIỂN

5 THÁCH THỨC TRONG PHÁT PHÁT TRIỂNTRIỂN ĐTTM 6 HỢP TÁC CÔNG TƯ TRONG

1 THỰC NGHIỆM TRẠNG PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ VIỆT NAM 2 KINH QUỐC TẾ VỀ PHÁT TRIỂN ĐTTM ĐÔ THỊ THÔNG MINH

3 MỘT SỐ ĐỊNH HƯỚNG LỚN TRONG PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ THÔNG MINH NG

I N

4 TIỀM NĂNGTRONG PHÁT TRIỂN ĐTTM 5 THÁCH THỨC TRONG PHÁT TRIỂN ĐTTM ĐTTM

6 HỢP TÁC CÔNG TƯ TRONG PHÁT TRIỂN

N ĐTTM

T L I II III IV V Tỉ lệ đô thị hóa toàn quốc khoảng 37,5%, trong đó 02 đô thị đặc biệt là Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh có dân số đô thị chiếm xấp xỉ 30% dân số đô thị trên toàn quốc

NhữNg vấn đề tồn tại C C

và

phát

lý khí

I N

tHe FOunDatiOns FOr DeVelOPment OF Green -smart city

2. KINH NG I

HÀN QU C Chính phủ Hàn Quốc đã nỗ lực xây dựng nên đô thị Songdo như một biểu tượng là đô thị thông minh đầu tiên trên thế giới được quy hoạch xây dựng và vận hành một cách hoàn chỉnh.

Dự án U-City đã được triển khai tại 50/163 đô thị ở nước này. Trong đó, 57% đô thị ở khu vực thủ đô Seoul (19/33 đô thị) và 23% ở khu vực khác (31/130 đô thị). U-City được xây dựng trên cơ sở 3 thành phần gồm cơ sở hạ tầng, công nghệ thông tin và dịch vụ với 2 mục tiêu là quản lý đô thị hiệu quả và nâng cao chất lượng đời sống người dân.

U-City bắt đầu bằng các dự án kiểu mẫu tại các thị trấn, đô thị vệ tinh xung quanh thủ đô Seoul, sau đó mới áp dụng, triển khai rộng rãi.

2. KINH NG I

TRUNG QU C ể đối phó với khủng hoảng tài chính toàn cầu, n m 2009, Chính phủ Trung Quốc công bố gói kích thích kinh tế lên tới 4.000 t Nhân dân tệ (630 t USD).

Giai đoạn 2011-2015, hàng tr m đô thị các cấp ở Trung Quốc đã thực hiện thí điểm với t ng m c đầu tư vượt 1.600 t NDT (260 t USD). ầu tư củ nhà nước chiếm 25%, vay ngân hàng 20%, doanh nghiệp đầu tư 33% và phần còn lại t các nguồn khác.

Trung Quốc đã hoàn thành ộ tiêu chí quốc gia v (54 chỉ số) tham khảo t ISO, IEC, ITU… ệ sinh thái xây dựng phát triển với nhi u doanh nghiệp, cơ quan nghiên c u v CNTT và

2. KINH NG I

NĐ hương trình “ mệnh ô thị Thông minh - Smart Cities Mission (SCM) củ n ộ là sáng kiến củ ộ Phát triển ô thị để xây dựng n n tảng cho 100 với kinh phí dự kiến 98.000 crone (15 t USD). “cung cấp cơ sở hạ tầng cơ bản, chất lượng cuộc sống tốt và môi trường sạch s và b n v ng cho người dân, đồng thời áp dụng các giải pháp thông minh .

i. neàn taÛnG cHO PHaÙt trieÅn caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

2. KINH NG I

THÁI LAN

I N Thái Lan đã công bố tham v ng phát triển khoảng 100 đô thị thông minh trong vòng hai thập k tới để nâng cao chất lượng cuộc sống ở các trung tâm đô thị sau chương trình thí điểm . Chính phủ Thái Lan đ t kế hoạch s dụng nguồn ngân sách 300 triệu Bath (9,5 triệu USD) trong n m tài khóa 2017 để đầu tư thêm vào các đô thị thí điểm. Thành lập ban TTM quốc gia, bao gồm các ộ trưởng và các đơn vị quan tr ng khác do Phó hủ tướng chủ trì.

2. KINH NG I

I N

Barcelona:

700 điểm truy cập Wifi mi n phí; giảm 21% lưu lượng giao thông; hàng n m tiết tiệm 37 triệu USD chiếu sáng công cộng; 58 triệu USD nước sạch; tạo ra 47.000 việc làm mới…

Olso:

n ng lượng tái tạo, giao thông xanh (xe điện), chiếu sáng công cộng giảm 62%; y tế, ch m sóc s c kh thông minh…

London:

Talk London cho phép người dân tham gia hoạch định chính sách, bầu c và thảo luận trực tu ến…t ng tính minh bạch củ chính qu n.

Bogota: hệ sinh thái số cho phép công dân tham gia vào quy hoạch đô thị với 7.000 đ uất, 3.500 ý tưởng, 130.000 ý kiến góp ý…

2. KINH NG I

CÁC T CH C QU C T

tHe FOunDatiOns FOr DeVelOPment OF Green -smart city

2. KINH NG I

I N

BÀI H C KINH NGHI M Chính ph đóng vai trò quan t ng trong iệc t ng tốc / đi u phối s phát t i n c các đô thị thông minh; giải qu ết các ấn đ mà đô thị không th t giải qu ết. - Xây dựng các chính sách, quy chu n, tiêu chu n chung - Thúc đ sự hợp tác và phối hợp gi các bên liên quan - hu ến khích các nỗ lực hỗ trợ cho phát triển - ỗ trợ: Nghiên c u và phát triển (R&D); h nghiệm các dự án, ng dụng mới; Chia s các ng dụng và công cụ thông minh; ầu tư xây dựng thí điểm

TRUNG ƯƠNG

- hận tr ng, không phát triển theo phong trào - Rà soát t ng thể ti m lực, ưu thế xác định cụ thể ng dụng l nh vực nào, kết quả theo t ng giai đoạn - Phát triển phải lấ người dân làm trung tâm - ảm bảo tính nhất quán theo các quy chu n, tiêu chu n chung

ĐỊA PHƯƠNG

Ộ

N 36a/NQ-CP ngày 14/10/2015 N

I N

Chính

05/NQ-TW H Trung mô hình , nâng cao

16/CT-TTg Cách

Q phát

4 khóa XII ngày 01/11/2016 , lao

, chính sách tranh kinh

TTgCP ngày 04/5/2017 công 4 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 , máy

84 QĐ-TTg ngày 19/01/2018 xanh V Nam

N NG

chính

TTgCP phê 2030

6 Ban tinh ,

hành Trung

khóa XII "M "

I N

PHÁT TRI N CNTT N m 2016: hỉ số Chính phủ điện t

củ

iệt Nam được Liên hợp

quốc ếp hạng thuộc nhóm các nước có chỉ số phát triển cao (trong 4 nhóm phát triển rất cao, phát triển cao, trung bình và thấp), đ ng th 89/193 quốc gia. hỉ số s n sàng kết nối (NRI) củ 79/139 nước, th

iệt Nam n m 2016 đạt

hả n ng tiếp cận các dịch vụ CNTT đ ng

3/139 nước (Báo cáo Công nghệ Thông tin Toàn cầu

củ Di n đ n Kinh tế hế giới (WEF). Giá cước Internet b ng rộng cố định tại

iệt Nam đ ng ở

m c thấp nhất thế giới với vị trí ếp hạng 1/139 nước.

i. neàn taÛnG cHO PHaÙt trieÅn caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

N NG

I N 5.5

Lao đ ng và th tr ng

25.2

- iệt Nam với n n tảng dân số tr tầng lớp trung lưu ngày càng gia t ng nguồn lao động dồi dào với chi phí cạnh tranh, mang đến các giải pháp đ dạng và khả thi;

T 65

T 15 – 64 15

69.3

- ịnh hướng chính sách thu hút đầu tư rõ ràng và có đi u kiện phát triển đ dạng; T GIAI

- ốc độ đô thị hóa t ng nhanh, khu vực đô thị luôn gắn li n với vị trí đị lý thuận lợi cho phát triển; - ới dân số hiện tại khoảng hơn

95,6 t iệu, iệt Nam là

một thị trường hấp dẫn không chỉ đối với các doanh nghiệp trong nước mà còn đối với các doanh nghiệp nước ngoài.

5. THÁCH

30.49

2010

31.65

2011

TH H N

32.45

2012

33.47

2013

N - 2016

34.5

2014

35.7

2015

36.7

2016

I N

Tr c khi phát tri n đttm (i) Kinh tế: phát triển đầu tư lớn v tài chính

thường dự trên n n tảng công nghệ và CNTT đ i h i Mô hình đầu tư đóng vai trò đ c biệt quan tr ng.

(ii) Công nghệ: phần c ng, phần m m chuyên dụng và công nghệ cho phát triển chư có định hướng rõ nét.

(iii) (iv)

(v)

s h t ng: thiếu đồng bộ uống cấp chư đ p ng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội và nhu cầu s dụng củ người dân. s

liệu: rất m ng, phân tán, chư số hóa và liên ngành.

o t o: người quản lý, công dân trong

cần có khả n ng s

dụng công

nghệ.

(vi) Xác định muc tiêu: việc xác định chiến lược, mục tiêu ho c tham v ng rõ ràng liên quan đến phát triển

là không d dàng.

(vii) Liên ngành: xây dựng ngành

khả n ng phối hợp gi

5. THÁCH

cần tầm nhìn rộng và cách tiếp cận tích hợp liên các Ngành, đơn vị là ếu tố then chốt.

I N

Sau khi phát tri n đttm (i) An toàn thông tin: vận hành và quản lý

phụ thuộc nhi u vào Internet, phần m m, d liệu để An ninh, an toàn thông tin là thách th c lơn nhất củ

(ii) Công n iệc làm:

tạo ra nhi u công việc mới và làm cho thị trường sáng tạo hơn nhưng nhi u hoạt động cơ bản c ng biến mất.

(iii) Tính độc qu n: phát triển

thường bị thống trị và kiểm soát bởi nh ng

tập đo n công nghệ đ quốc gia.

(iv) Phân cấp xã hội:

có thể tạo ra cách biệt v v n hóa và không gian gi cộng đồng tri th c và cộng đồng không có đi u kiên tiếp cận công nghệ.

(v) Th c hiện: thành công ở đô thị này không d l p lại nơi khác; thành công ở quy mô th nghiệm không chắc thành công ở quy mô lớn

lên

NG PHÁT

tHe FOunDatiOns FOr DeVelOPment OF Green -smart city

TÁC

I N

Đ C đi m các D án phát tri n ĐTTM Nhi u bên liên quan: Phát triển liên quan đến nhi u bên như Chính qu n, người dân, viện nghiên c u, nhà mạng, nhà cung cấp hạ tầng, dịch vụ… hối kết hợp các bên s rất ph c tạp đ c biệt là phân chia lợi ích

Nhi u th i gian đ thấ đ

c l i ích:

ần nhi u thời gian để thấ được lợi ích mà mang lại phải có mô hình kinh doanh lành mạnh, hiệu quả trong dài hạn để đảm bảo lợi ích tài chính cho các bên.

i nhu n vô hình: phần lợi ích củ chỉ được phản ánh rõ rệt trong n n kinh tế v mô và t góc độ phát triển quốc gia hay khu vực hơn là lợi nhuận trực tiếp bằng ti n như các dự án tru n thống khác.

TÁC

NG PHÁT

Mô hình PPP

I N

L NH v c đ u t

(i) Chính ph đ u t , T (ii) Xây

ng -

(iii) Xây

ng - chu

(iv) Xây

ng - s h u -

(v) Xây

ng - chu

nhân

n hành

n hành - chu

n giao (BOT)

n giao (BT) n hành (BOO)

n giao -

n hành (BTO)

(i)

s h t ng CNTT

(ii) Giao thông đô thị (iii)

uản lý rác thải, n

(iv) Cung cấp n

(v) Giáo (vi)

c thải

c s ch

c, đ o t o

h m sóc s c kh

(vii) Nhà

(viii) N ng l

ng s ch, tái t o

(ix) …

i. neàn taÛnG cHO PHaÙt trieÅn caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

smart city DeVelOPment POtential anD cHallenGes Dr.arch. tran nGOc linH

CONTENT CONTENT

Urban development Agency - MOC

1 ABOUT URBAN DEVELOPMENT IN VIETNAM URBAN DEVELOPMENT IN VIETNAM 1 INTERNATIONAL EXPERIENCES IN SMART CITY 2 ABOUT INTERNATIONAL EXPERIENCES IN SMART CITY 2 DEVELOPMENT ORIENTATION IN SMART CITY 3 MAJOR DEVELOPMENT DEVELOPMENT 3 MAJOR ORIENTATION IN SMART CITY

4 4 5 5 6 6

POTENTIAL IN SMART CITY DEVELOPMENT POTENTIAL IN SMART CITY DEVELOPMENT CHALLENGES IN SMART CITY DEVELOPMENT CHALLENGES IN SMART CITY DEVELOPMENT PPP IN SMART CITY DEVELOPMENT

PPP IN SMART CITY DEVELOPMENT DEVELOPMENT 1. ABOUT URBAN DEVELOPMENT IN VIETNAM

Total number in 2017: ~50% of Special: Vietnam urban population

I II III IV

78% number

813 cities 02 cities 19 cities 23 cities 45 urban settlement 84 urban settlement 640 urban settlement

The urbanization rate of Vietnam is 37,5% in which Hanoi and Ho Chi Minh city population occupy 30% of urban population nationwide

1. ABOUT URBAN DEVELOPMENT IN VIETNAM

ISSUES Urban growth quality Infrastructure & connection

Urban development investment Urban management capacity Climate change

tHe FOunDatiOns FOr DeVelOPment OF Green -smart city

2. INTERNATIONAL EXPERIENCES IN SMART CITY DEVELOPMENT

Korea The Korean Govt has made efforts to build Songdo as the world's first smart city icon which is fully planned and operated. The U-City project has been implemented in 50/163 urban centers in the country. Of these, 57% are metropolitan areas in Seoul (19/33 urban areas) and 23% in other regions (31/130 cities). U-City is built on three components: infrastructure, information technology and services with two objectives: effective urban management and improved quality of life.

U-City started with model projects in satellite towns and cities around Seoul, then applied them widely.

2. INTERNATIONAL EXPERIENCES IN SMART CITY DEVELOPMENT

china To deal with the global financial crisis, China Govt announced an economic stimulus package worth 4.000 trillion yuan ($ 630 billion) in 2009.

During 2011-2015, hundreds of cities at all levels in China have pilot smart city implemented with total investment exceeding 1.600 trillion yuan ($260 billion). State investment accounted for 25%, bank loans 20%, enterprises invested 33% and the rest from other sources. China has completed the National Criteria for Smart city (54 indicators) based on documents from ISO, IEC, ITU ... Smart city development ecology has developed with many enterprises and research institutes on information technology and urban development.

2. INTERNATIONAL EXPERIENCES IN SMART CITY DEVELOPMENT

INDIA The Smart Cities Mission (SCM) program of India is an initiative of the Ministry of Urban Development to build the foundation for 100 Smart cities with an estimated cost of 98,000 crone ($ 15 billion).

Smart city "provides the basic infrastructure, good quality of life, clean and sustainable environment for people, and applies smart solutions."

i. neàn taÛnG cHO PHaÙt trieÅn caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

2. INTERNATIONAL EXPERIENCES IN SMART CITY DEVELOPMENT

thailand

Thailand has announced its ambition to develop around 100 smart cities within the next two decades to improve the quality of life in urban centers after the Smart cities pilot program. The Thai government plans to use a budget of 300 million Bath ($ 9.5 million) in fiscal 2017 to invest more in pilot cities.

Established a National smart city committee, consisting of key Ministers and other important units which chaired by the Deputy Prime Minister.

2. INTERNATIONAL EXPERIENCES IN SMART CITY DEVELOPMENT Barcelona: 700 free Wi-Fi hotspots; reduces 21% traffic; annual saving $ 37 million public lighting and $ 58 million of clean water; created 47,000 new jobs ... Olso:

renewable energy, green transport (electric vehicles), saving 62% public lighting; intelligent health care ...

London:

Talk London allows people to participate in policy making process, online election and discussions ... increases transparency of government.

Bogota:

the digital ecosystem allows citizens to participate in urban planning with 7,000 proposals, 3,500 ideas, 130,000 comments ...

2. INTERNATIONAL EXPERIENCES IN SMART CITY DEVELOPMENT

International organizations

tHe FOunDatiOns FOr DeVelOPment OF Green -smart city

2. INTERNATIONAL EXPERIENCES IN SMART CITY DEVELOPMENT

Lessons learned Governments play an important role in speeding up / coordinating the development of smart cities; address issues that cities can not solve themselves.

CENTRAL GOVERMENT

LOCAL GOVERMENT

- Formulate common policies, standards and regulations - Promote cooperation and coordination among stakeholders - Encourage efforts to support the the Smart city development - Support: Research and Development (R & D); Testing new projects and applications; Share smart applications and tools; Invest pilot projects - Be cautions, do not develop smart city on trend - Review the potential, advantages determine the specific application field, as well as the results in each period - Develop smart city must be human-centered - Ensure consistency with common standards and regulations

3. MAJOR ORIENTATION IN SMART CITY DEVELOPMENT Resolution No 36a/NQ-CP dated 14/10/2015 of the Government on EGovernment Resolution No 05-NQ/TW dated 1.11.2016 of Central Party Members giving priority for development some smart cities Instruction No. 16 / CT-TTg dated 04/10/2017 of the Prime Minister on Enhancing the capacity to access the 4th Industrial Revolution Resolution No 18-NQ/TW dated 25/10/2017 of Central Party Members Decision No 84/QÄ?-TTg dated 19/01/2018 of Prime Minister on Vietnam urban green growth plan to 2030

4. POTENTIAL IN SMART CITY DEVELOPMENT

It development In 2016: E-Government Index of Vietnam: 89/193 country in the world (evaluated by UN) NRI Index of Vietnam : 79/139 (country) (WEF) Accessibility to IT service: 3/139 (WEF) Wide band internet price lowest in the world: 1/139

i. neàn taÛnG cHO PHaÙt trieÅn caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

4. POTENTIAL IN SMART CITY DEVELOPMENT

Labor and market

5.5

25.2

- Vietnam has a growing population base, a growing middle class and abundant labor force at competitive costs, which offers diverse and viable solutions. - Vietnam have policy to attract investment and having diversified conditions for development.

From 15 to 64 years old Under 15 years old

69.3 N ATI O N AL U R B AN I Z ATI O N R ATE IN PERIOD OF 2010 - 2016

- Urbanization increases speedily, the cities often locate in advantage position. - With population of over

Over 65 years old

95,6 millions people,

Vietnam is an attractive market not only domestic companies but also foreign companies.

30.49

2010

31.65

2011

33.47

32.45

2012

2013

34.5

2014

36.7

35.7

2015

2016

5. CHALLENGES IN SMART CITY DEVELOPMENT

Before developing smart city (i) Economy: Smart city development is often based on technology and IT requires large financial investments

The investment model plays an important role.

(ii) Technology: hardware, software and technology for the development of smart cities have no clear orientation.

(iii) Infrastructure:. lack of synchronism and degradation has not met the requirements of socio-economic development and the demand of people.

(iv) Data: lack, scattered, not digitized and interdisciplinary. (v) Training: managers, citizens in the smart city need to be able to use technology. (vi) Identify goals: Identifying strategies, goals or ambitions related to smart city development is not easy.

(vii) Interdisciplinary : building a smart city needs a broad vision and an integrated interdisciplinary approach

the ability to coordinate across sectors and units is a

factor. 5. key CHALLENGES IN SMART CITY DEVELOPMENT

After developing smart city (i) Data security: Smart city depends on the Internet, software, data to operate and manage the smart city.

Information security and safety is the biggest challenge of

(ii) Employment: Smart city creates new jobs and make the market more creative but many basic activities also disappear.

(iii) Monopoly : Smart city development is often dominated and controlled by multinational corporations.

(iv) ocial hierarchy : Smart city could create a cultural and spatial gap between the knowledge community and the non-access technology community.

(v) Operation: Success in a city is not easy to replicate elsewhere; success at trial scale is unlikely to succeed at large scale.

tHe FOunDatiOns FOr DeVelOPment OF Green -smart city

6. PPP IN SMART CITY DEVELOPMENT

Characteristics of smart city project Multi-stakeholdes interests: Government, citizens, public utilities companies, ICT infrastructure providers, IT enterprises, Internet companies, operation companies, research institutions, etc

Long time income: Neither construction nor income of smart cities can be accomplished at one stroke, and both require a long period they need sound and efficient business model, and sufficient reasonable fiscal support.

Hidden value: Almost the income off smart cities is embodied in the positive externality and scale economy, which are macro, profound and hard to quantify. Compared to the income from direct investment, it is more invisible and difficult for investors to notice.

6. PPP IN SMART CITY DEVELOPMENT

PPP models

areas

(i) Government investment – Private operate

(i) IT infrastruture

(ii) Build – Operate – Transfer (BOT)

(ii) Urban transportation

(iii) Build – Transfer (BT)

(iii) Waste, sewage management

(iv) Build – Own – Operate (BOO)

(iv) Water supply

(v) Build – Transfer – Operate (BTO)

(v) Education, skill training (vi) Health care (vii) Housing

(viii) Clean, renewable energy (ix) Etc…

2 PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH VaØ HÔïP taÙc cOÂnG tÖ

nHU cAÀU tAÁt YeÁU cUÛA PHAÙt tRIeÅn BeÀn VÖÕnG ts. traàn HÖõu HaØ

Giaùm ñoác Hoïc vieän Caùn boä quaûn lyù xaây döïng vaø ñoâ thò - Boä Xaây döïng Hieän nay, ôû nöôùc ta ñoâ thò hoùa maïnh meõ taïi caùc ñoâ thò lôùn ñang taïo hieäu öùng thuùc ñaåy ñoâ thò hoùa nhanh lan toaû dieän roäng treân phaïm vi caùc tænh, caùc vuøng vaø caû nöôùc. Nhieàu ñoâ thò môùi, khu ñoâ thò ñöôïc hình thaønh phaùt trieån; nhieàu ñoâ thò cuõ ñöôïc caûi taïo, naâng caáp.Kinh teá ñoâ thò ñoùng goùp khoaûng 70% GDP cuûa caû nöôùc, so saùnh caùc chæ soá veà thu ngaân saùch cuûa caùc vuøng tænh vaø caùc ñoâ thò cho thaáy taêng tröôûng kinh teá ôû khu vöïc ñoâ thò ñaït trung bình töø 12 – 15% cao gaáp töø 1,5 – 2 laàn so vôùi maët baèng chung trong caû nöôùc, ñieàu ñoù khaúng ñònh vai troø vaø taàm quan troïng cuûa phaùt trieån ñoâ thò trong quaù trình CNH, HÑH ñaát nöôùc. Caùc ñoâ thò Vieät Nam ñang noã löïc phaùt trieån, naâng taàm cao vôùi kieán truùc hieän ñaïi.Muïc tieâu phaùt trieån ñoâ thò hieän ñaïi, coù baûn saéc vaø beàn vöõng luoân laø moái quan taâm, chæ ñaïo xuyeân suoát trong moïi chuû tröông, chính saùch cuûa Ñaûng vaø Chính phuû nöôùc ta. Cuoäc caùch maïng coâng nghieäp laàn thöù 4 – cuoäc caùch maïng soáthoâng qua caùc coâng ngheä nhö Internet vaïn vaät, trí tueä nhaân taïo, ñieän toaùn ñaùm maây, coâng cuï phaân tích döõ lieäu lôùn ñaõ vaø ñang taùc ñoäng maïnh meõ ñeán quaù trình ñoâ thò hoùa. Caùc quoác gia, caùc thaønh phoá ñeàu ñang noã löïc ñeå baét kòp xu höôùng naøy, nhaèm traùnh trôû neân laïc haäu vôùi theá giôùi ñang bieán ñoåi töøng ngaøy. ÔÛ Vieät Nam phaùt trieån “ñoâ thò thoâng minh” ñang ôû giai ñoaïn ban ñaàu.Ñoâ thò thoâng minh laø moâ hình phaùt trieån hieän ñaïi, muïc tieâu höôùng ñeán cuûa caùc nhaø quaûn lyù ñoâ thò nhaèm mang ñeán ñieàu kieän soáng chaát löôïng cao cho ngöôøi daân ñoâ thò. Do vaäy, coù theå hieåu ñoâ thò thoâng minh laø ñoâ thò coù cô sôû haï taàngvaø dòch vuï ñoâ thò phaùt trieån, mang laïi chaát löôïng cuoäc soáng toát ñeïp cho ngöôøi daân ñoâ thò. Khaùi nieäm ñoâ thò thoâng minh khoâng chæ goùi goïn

ôû phaïm vi öùng duïng coâng ngheä thoâng tin trong dòch vuï ñoâ thò maø caàn coù söï bao quaùt, hieåu roäng hôn veà caùc yeáu toá caáu thaønh ñoâ thò, nhaèm xaây döïng moät moâi tröôøng ñoâ thò phaùt trieån toaøn dieän. Phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh phaûi ñaït ñöôïc muïc tieâu bieán ñoâ thò hieän taïi trôû thaønh:Laø ñoâ thò soáng toát,ñoâ thò thích öùng, ñoâ thò naêng ñoäng, ñoâ thò caïnh tranh vaøñoâ thò keát noái. Theo kinh nghieäm EU: Tieâu chí ñaùnh giaù ñoái vôùi thaønh phoá thoâng minh bao goàm 6 phöông dieän: Kinh teá thoâng minh; Moâi tröôøng thoâng minh; Quaûn lyù thoâng minh; Giao thoâng thoâng minh; Cuoäc soáng thoâng minh vaøCon ngöôøi thoâng minh. Ñoâ thò xanh – thoâng minh caàn coù theâm caùc tieâu chí ñoâ thò xanh, ñoù laø khoâng gian xanh, Coâng trình xanh, Giao thoâng xanh, Coâng nghieäp xanh, Chaát löôïng moâi tröôøng ñoâ thò xanh, Coäng ñoàng daân cö soáng thaân thieän vôùi moâi tröôøng. Treân theá giôùi, ñoâ thò thoâng minh ñaõ ñem laïi hieäu quaû heát söùc roõ reät trong vieäc höôùng tôùi phaùt trieån ñoâ thò beàn vöõng. Heä thoáng quaûn lyù giao thoâng thoâng minh (ITS) ôû Stockhom, Thuïy Ñieån ñaõ giaûm 20% löu löôïng, 50% thôøi gian ñi laïi, 10% phaùt thaûi vaøo giôø cao ñieåm. Sau khi laép ñaët heä thoáng Quaûn lyù nöôùc thoâng minh (SWM) ôû Mumbai, AÁn Ñoä ñaõ giaûm 50% tyû leä thaát thoaùt nöôùc. Caùc giaûi phaùp toøa nhaø thoâng minh ôû Myõ coù theå tieát kieäm 30% löôïng nöôùc tieâu thuï, 40% naêng löôïng, 10-30% chi phí vaän haønh. Giaûi phaùp thuøng raùc thoâng minh ôû Sharjah (UAE) giaûm 20% chi phí thu gom raùc… Ñeå phaùt trieån ñoâ thò xanh - thoâng minh, caàn kinh phí ñaàu tö raát lôùn. Ngaân saùch nhaø nöôùc khoâng theå chi traû cho taát caû caùc nguoàn ñaàu tö. Moät trong nhöõng giaûi phaùp laø vaän duïng phöông thöùc hôïp taùc coâng tö (PPP). Hieän nay,

döïng, Sôû Noäi vuï treân caû nöôùc toå chöùc trieån khai caùc lôùp ñaøo taïo boài döôõng naâng cao naêng löïc quaûn lyù xaây döïng vaø phaùt trieån ñoâ thò höôùng tôùi hoaøn thaønh muïc tieâu: Naâng cao nhaän thöùc, naêng löïc quaûn lyù, ñieàu haønh cho coâng chöùc laõnh ñaïo, chuyeân moân ñoâ thò caùc caáp veà coâng taùc quaûn lyù xaây döïng vaø phaùt trieån ñoâ thò Vieät Nam.

Thôøi gian qua, kinh nghieäm quoác teá cho thaáy vieäc öùng duïng hình thöùc ñoái taùc coâng tö laø hoaøn toaøn coù tính khaû thi trong ñieàu kieän kinh teá xaõ hoäi ôû Vieät Nam hieän nay. Nhaø nöôùc khoâng theå phaùt trieån ñoâ thò döïa treân nguoàn ngaân saùch, taøi chính ñòa phöông ngaøy caøng haïn heïp so vôùi nhu caàu phaùt trieån.Trong khi ñoù, caùc nhaø ñaàu tö tö nhaân coù lôïi theá veà nguoàn voán, coâng ngheä tieân tieán cuõng nhö khaû naêng quaûn lyù dòch vuï moät caùch hieäu quaû. Chính vì vaäy, neáu aùp duïng hình thöùc ñoái taùc coâng tö seõ phaân ñònh hôïp lyù caùc nhieäm vuï, nghóa vuï maø moãi ñoái taùc tham gia trong döï aùn ñoâ thò thoâng minh phaûi coù traùch nhieäm thöïc hieän treân cô sôû naêng löïc vaø nguoàn löïc cuûa mình.

Nhieàu naêm qua, hoaït ñoäng hôïp taùc trong nöôùc vaø quoác teá cuûa Hoïc vieän Caùn boä quaûn lyù xaây döïng vaø ñoâ thò khoâng ngöøng ñöôïc cuûng coá, khai thaùc vaø môû roäng; goùp phaàn quan troïng khaúng ñònh uy tín, thöông hieäu vaø vò theá trong hoaït ñoäng ñaøo taïo boài döôõng caùn boä quaûn lyù, coâng chöùc, vieân chöùc, chuyeân gia trình ñoä cao cuûa ngaønh Xaây döïng. Vieäc hôïp taùc vôùi caùc toå chöùc quoác teá ñöôïc thuùc ñaåy vaø phoái hôïp chaët cheõ, Hoïc vieän ñaõ thöïc hieän nhieàu chöông trình cuøng caùc toå chöùc nhö WordBank, ADB, UN-Habitat, JICA… Caùc cô sôû ñaøo taïo cuûa caùc nöôùc nhö Anh, Myõ, Ñöùc, Haøn Quoác, Trung Quoác, Philippines… cuõng ñaõ daønh söï tin töôûng vaø ñaùnh giaù cao naêng löïc cuûa Hoïc vieän khi laø ñôn vò ñöùng ra toå chöùc caùc Hoäi thaûo, Hoäi nghò. Theo ñoù, Hoïc vieän ñaõ toå chöùc thaønh coâng nhieàu hoäi thaûo khoa hoïc quoác teá, toå chöùc cho caùc ñoaøn caùn boä cuûa Vieät Nam döï hoäi nghò ñaøo taïo taïi nöôùc ngoaøi; lieân tuïc laøm vieäc vôùi caùc ñoái taùc ñeå môû roäng quan heä vaø ñaëc bieät ñaõ toå chöùc nhieàu chöông trình ñaøo taïo boài döôõng vôùi söï tham gia, chia seû kinh nghieäm cuûa caùc chuyeân gia quoác teá. Vôùi muïc tieâu ñöa Hoïc vieän Caùn boä quaûn lyù xaây döïng vaø ñoâ thò trôû thaønh ñôn vò ñaøo taïo theo chuaån quoác teá, laõnh ñaïo Hoïc vieän luoân khaúng ñònh hôïp taùc trong vaø ngoaøi nöôùc laø ñoäng löïc quan troïng taïo neân söï böùt phaù trong phaùt trieån caùc nguoàn löïc, ñaùp öùng yeâu caàu cuûa thôøi kyø ñoåi môùi, hoäi nhaäp.

Chuùng ta hoaøn toaøn coù theå tin töôûng vaøo nhöõng thaønh coâng trong vieäc vaän duïng phöông thöùc PPP trong phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh ôû Vieät Nam bôûi xu höôùng ñoâ thò hoùa ñang dieãn ra vôùi toác ñoä nhanh, coù phaïm vi khaù roäng lôùn; Caùch maïng 4.0 phaùt trieån maïnh meõ vaø töøng böôùc ñöôïc xem laø moät trong caùc giaûi phaùp quan troïng cho phaùt trieån kinh teá taïi Vieät Nam; caùc ñoâ thò cuûa Vieät Nam coù nhieàu tieàm naêng phaùt trieån: daân soá thaønh thò treû, ñoä phuû Internet cao, tyû leä ngöôøi daân söû duïng internet taïi Vieät Nam ñaït hôn 52%, vöôït möùc bình quaân cuûa theá giôùi. Tyû leä hoä gia ñình coù keát noái internet baêng roäng ñaït khoaûng 30%. Tyû leä caùc doanh nghieäp coù keát noái internet baêng roäng ñaït khoaûng 91%,... Hoïc vieän Caùn boä quaûn lyù xaây döïng vaø ñoâ thò ñaõ traûi qua hôn 40 naêm xaây döïng vaø phaùt trieån, ñeán nay Hoïc vieän ñang ngaøy caøng lôùn maïnh, khaúng ñònh thöông hieäu vaø uy tín trong lónh vöïc ñaøo taïo boài döôõng caùn boä trong vaø ngoaøi Ngaønh cuõng nhö heä thoáng chính quyeàn ñoâ thò ñòa phöông caùc caáp. Chuùng toâi töï haøo veà nhöõng ñoùng goùp cuûa mình trong söï nghieäp coâng nghieäp hoùa - hieän ñaïi hoùa noùi chung, söï phaùt trieån nguoàn nhaân löïc ngaønh Xaây döïng noùi rieâng. Trung bình haøng naêm Hoïc vieän toå chöùc ñöôïc treân 200 lôùp vôùi khoaûng 20 nghìn hoïc vieân ôû caû 63 Tænh thaønh Hoïc vieän ñaõ phoái hôïp vôùi caùc Boä, ngaønh vaø ñòa phöông; hôïp taùc vôùi caùc cô sôû ñaøo taïo uy tín trong nöôùc nhaèm huy ñoäng toái ña moïi nguoàn löïc cho söï phaùt trieån cuûa Hoïc vieän. Ñaëc bieät, ngaøy 25/10/2010, Thuû töôùng Chính phuû ban haønh Quyeát ñònh 1961/QÑTTg veà vieäc pheâ duyeät Ñeà aùn “Ñaøo taïo boài döôõng naâng cao naêng löïc quaûn lyù xaây döïng vaø phaùt trieån ñoâ thò ñoái vôùi coâng chöùc laõnh ñaïo, chuyeân moân ñoâ thò caùc caáp giai ñoaïn 2010-2015” giao cho Hoïc vieän Caùn boä quaûn lyù xaây döïng vaø ñoâ thò laø ñaàu moái trieån khai thöïc hieän Ñeà aùn. Hoïc vieän ñaõ phoái hôïp vôùi UBND caùc Tænh thaønh, caùc Sôû Xaây

tHe FOunDatiOns FOr DeVelOPment OF Green -smart city

PPP laø hình thöùc ñaàu tö hieäu quaû vaø phoå bieán taïi nhieàu nöôùc treân theá giôùi. Hình thöùc naøy ñöôïc ñaùnh giaù laø caùch giaûm aùp löïc cho ngaân saùch quoác gia, giaûm söï leä thuoäc vaøo nguoàn voán ODA, naâng cao hieäu quaû ñaàu tö, caûi thieän chaát löôïng dòch vuï, ñoàng thôøi giaûm tieâu cöïc trong hoaït ñoäng ñaàu tö xaây döïng cô baûn.

Ñöôïc söï baûo trôï cuûa Boä Xaây döïng Vieät Nam, Boä Ñaát ñai haï taàng giao thoâng Haøn quoác vaø Ñaïi söù quaùn Haøn quoác, Hoäi thaûo “Phaùt trieån ñoâ thò xanh – thoâng minh vaø hôïp taùc coâng tö” do Hoïc vieän phoái hôïp vôùi Vieän Coâng ngheä xaây döïng Haøn quoác (KICT) toå chöùc mong muoán ñem ñeán nhöõng cô hoäi, phöông höôùng goùp phaàn giaûi quyeát moät soá thaùch thöùc trong vaän duïng phöông thöùc PPP ñoái vôùi phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh taïi Vieät Nam. Ñoù laø vaán ñeà huy ñoäng nguoàn löïc taøi chính ñeå phaùt trieån caùc thaønh phoá thoâng minh, ñaëc bieät laø nguoàn voán ñaàu tö töø khu vöïc kinh teá tö nhaân vaø FDI;huy ñoäng söï tham gia cuûa ngöôøi daân vaøo quaù trình xaây döïng vaø phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh,... Thaønh phoá thoâng minh laø xu höôùng taát yeáu trong phaùt trieån ñoâ thò taïi Vieät Nam, nhöng coøn gaëp nhieàu khoù khaên.Boái caûnh Caùch maïng 4.0 laø neàn taûng quan troïng cho moâ hình xaây döïng thaønh phoá thoâng minh taïi Vieät Nam.Ñeå coù ñöôïc thaønh quaû, caàn phaûi coù moät luoàng taøi chính ñuû lôùn ñeå ñaàu tö haï taàng maø ngaân saùch nhaø nöôùc chæ ñaùp öùng ñöôïc moät phaàn nhu caàu naøy. Ñeå coù ñöôïc nguoàn taøi chính ñuû ñaùp öùng phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh, chæ coù theå huy ñoäng hai nguoàn naøy theo phöông thöùc hôïp taùc coâng tö.

taàm nHìn ÑOÂ tHÒ tHOÂnG minH

tAïI VIeät nAM PGs.ts.Kts. lÖu ÑÖÙc cÖÔØnG

Vieän tröôûng Vieän Quy hoaïch Ñoâ thò vaø Noâng thoân Quoác gia (VIUP)

In Vietnam, the development of “Smart Cities” is at the beginning stage. However, nowadays, Vietnam’s urban areas are facing the new global problems suach as: Urban integration and competition; climate change, sea level rise, sustainable development associated with green growth. Especially, the complex issues of urbanization and urban development, such as: Immigration, the richpoor gap, housing, labor and employment; suburban development, urban-rural alinkage (linking the region), saving natural resources... In addition, the rapid pace of urban development has surpassed the capacity of local governments. Vietnam is still embarrassed by the so-called “urban government” ... Based on the policy of the government on smart urban construction. Several cities in Vietnam have also paid attention to developing and approving projects, smart urban development orientation, typical such as: Ho Chi Minh City, da Nang, Binh duong, Hai Phong... In the process, telecommunication and information technology companies play an active and important role in introducing the urban construction solutions for the government. For smart urban development has a lot to do, in the immediate need to focus on the following issues: - To study the scientific basis for smart urban planning and management for Vietnamese cities in the direction of sustainable development in line with the master plan of Vietnam’s urban system. - To study the strategy development of smart cities and and integrating them into the master planning of Vietnam’s urban system. - develop and promulgate the legal framework for the planning and smart urban management to meet the requirements of state management on smart urban development. - develop a roadmap to ensure the planning and management of smart urban development in urban areas with the provision of infrastructure and living conditions for urban people. - Improve operational management capacity and smart cities development of State management agencies, service providers as well as communities and citizens.

1. Toång quan

Xu theá ñoâ thò hoùa vaø caùc thaùch thöùc ñoâ thò hoùa toaøn caàu Hôn moät nöûa daân soá theá giôùi hieän ñang soáng ôû caùc thaønh phoá vaø vuøng ñoâ thò vaø tyû leä naøy ñang coù daáu hieäu tieáp tuïc gia taêng. Naêm 2016, öôùc tính 54,5% daân soá theá giôùi soáng trong caùc ñoâ thò. Ñeán naêm 2030, caùc ñoâ thò döï kieán seõ chöùa khoaûng 60% daân soá toaøn caàu; vaø cöù 3 ngöôøi thì seõ coù 1 soáng trong thaønh phoá treân nöûa trieäu daân. Tình traïng ñoâ thò ñaàu to xuaát hieän taïi 28 quoác gia, nôi caùc sieâu thaønh phoá taäp trung hôn 40% daân soá ñoâ thò toaøn quoác (ví duï: Hoàng Koâng, Singapore, Brazzaville - Congo, Kuwait City Kuwait, Panama City - Panama, San Juan - Puerto Rico, vaø Ulaanbaatar - Moâng Coå). Trong soá 31 sieâu ñoâ thò (thaønh phoá treân 10 trieäu daân) cuûa theá giôùi naêm 2016, 24 naèm ôû caùc khu vöïc keùm phaùt trieån. Haàu heát caùc ñoâ thò taêng daân soá nhanh ñeàu ôû Chaâu AÙ vaø Chaâu Phi. Hieän nay, nhöõng khu vöïc phaùt trieån nhaát laø nhöõng nôi coù tæ leä ñoâ thò hoaù cao nhaát: Chaâu AÂu, Baéc Myõ chieám vò trí haøng ñaàu vôùi daân soá soáng ôû thaønh thò. Ñieàu ñaëc bieät laø chaâu Myõ La Tinh duø chöa phaùt trieån nhöng laïi coù maät ñoä ñoâ thò hoaù raát cao, vôùi 78% daân soá soáng ôû ñoâ thò. Söï dòch chuyeån daân soá naøy ñang khieán tieán trình ñoâ thò hoùa dieãn ra nhanh, maïnh, gaây neân söï xaùo troän veà maët xaõ hoäi, khieán caùc thaønh phoá phaûi ñoái maët vôùi nhieàu vaán ñeà nhö: khan hieám taøi nguyeân, oâ nhieãm moâi tröôøng, taéc ngheõn giao thoâng, xöû lyù chaát thaûi, chaêm soùc söùc khoûe, cô sôû haï taàng laïc haäu khoâng ñaùp öùng kòp… Caùc khu vöïc ñoâ thò treân theá giôùi ñang phaûi ñoái maët vôùi nhöõng thaùch thöùc vaø thay ñoåi to lôùn so vôùi caùch ñaây 20 naêm. Caùc thaønh phoá ñang hoaït ñoäng trong caùc heä sinh thaùi, kinh teá, xaõ hoäi, vaø vaên hoaù hoaøn toaøn khaùc so vôùi moâ hình ñoâ thò ñaõ loãi thôøi cuûa theá kyû 20. Caùc vaán ñeà ñoâ thò dai daúng trong 20 naêm qua bao goàm phaùt trieån ñoâ thò, thay ñoåi moâ hình gia ñình, soá löôïng cö daân ñoâ thò soáng trong khu oå chuoät vaø caùc khu ñònh cö phi chính thöùc, vaø thaùch thöùc cung caáp caùc dòch vuï ñoâ thò. Nhöõng vaán ñeà ñoâ thò naøy laø nhöõng thaùch thöùc môùi trong quaûn trò vaø taøi chính ñoâ thò. Caùc thaønh phoá laø nhöõng nôi tieâu thuï 80% nguoàn taøi nguyeân, vaø cuõng laø nôi taïo ra 80% löôïng khí thaûi nhaø kính. Trong khi dieän tích chæ chieám 2% dieän tích toaøn theá giôùi (WB). Taát caû nhöõng thaùch thöùc ñoù ñaõ taïo aùp löïc buoäc quaù trình ñoâ thò hoùa phaûi ñieàu chænh ñeå tieán tôùi hình thaønh moät soá thaønh phoá ñaùng soáng hôn, phaùt trieån beàn vöõng hôn. Chaát löôïng ñoâ thò hoùa khoâng chæ ñöôïc phaûn aùnh baèng taêng tröôûng maø coøn laø söï phaùt trieån haøi hoøa, toång theå moïi maët, quaù trình ñoâ thò hoùa phaûi ñöôïc xöû lyù bôûi nhöõng giaûi phaùp “thoâng minh” hôn. Nhu caàu quaûn lyù vaø söû duïng hieäu quaû nguoàn löïc

Cuoäc caùch maïng coâng nghieäp 4.0 vaø cô hoäi hình thaønh ñoâ thò thoâng minh Cuoäc CMCN laàn thöù 4 (4.0) vôùi söï phaùt trieån cuûa Intenet vaïn vaät (IoT), ñieän toaùn ñaùm maây, coâng cuï phaân tích döõ lieäu lôùn, trí tueä nhaân taïo ñaõ vaø ñang taùc ñoäng maïnh meõ ñeán quaù trình ñoâ thò hoùa.Caùc quoác gia, caùc thaønh phoá ñeàu ñang noã löïc ñeå baét kòp xu höôùng naøy, nhaèm traùnh trôû neân laïc haäu vôùi theá giôùi ñang bieán ñoåi töøng ngaøy. Trong boái caûnh cuûa Cuoäc CMCN laàn thöù 4, CNTT&TT (ICT) ñaõ coù nhöõng böôùc phaùt trieån vöôït baäc vaø ñöôïc öùng duïng nhaèm giaûi quyeát caùc aùp löïc ngaøy caøng lôùn trong quaûn lyù vaø cung caáp dòch vuï cho ñoâ thò. Vieäc öùng duïng ICT vaø caùc giaûi phaùp thoâng minh khaùc ñeå xaây döïng vaø quaûn lyù ñoâ thò, vaän haønh caùc dòch vuï ñoâ thò vaø caùc nhu caàu khaùc cuûa cuoäc soáng ngöôøi daân, baûo veä moâi tröôøng, an toaøn coäng ñoàng… moät caùch thoâng minh, giuùp cho naâng cao chaát löôïng cuoäc soáng, thuùc ñaåy kinh teá taêng tröôûng, duy trì tieán boä xaõ hoäi höôùng ñeán phaùt trieån beàn vöõng ñang laø moät trong nhöõng giaûi phaùp maø caùc quoác gia löïa choïn. Khi moät thaønh phoá trieån khai caùc giaûi phaùp naøy, thaønh phoá ñoù ñang trong quaù trình trôû neân thoâng minh hôn vaø ñaây chính laø nhöõng ñieàu kieän, cô hoäi thuaän lôïi ñeå hình thaønh neân caùc ñoâ thò thoâng minh (smart city). Söï phaùt trieån ÑTTM, tröôùc heát baèng caùc öùng duïng CNTT&TT, chính laø söï thay ñoåi veà chaát cho quaù trình ñoâ thò hoùa, höôùng tôùi ÑTH beàn vöõng. ÑTTM giaûi quyeát caùc vaán ñeà phaùt sinh do toác ñoä ñoâ thò hoùa quaù nhanh, caûi thieän chaát löôïng cuoäc soáng cho ngöôøi daân, ñoäng löïc giuùp caûi thieän söùc caïnh tranh cuûa ñoâ thò vaø ñaây cuõng chính laø muïc tieâu maø quy hoaïch ñoâ thò höôùng tôùi.

2. Khaùi nieäm ñoâ thò thoâng minh

Ñònh nghóa ÑTTM Khaùi nieäm ÑTTM xuaát hieän vaø ñöôïc xaây döïng döïa treân nhöõng saùng kieán töø ñaàu nhöõng naêm 1970 (ÑT ñieàu khieån hoïc, ÑT aûo, ÑT soá, ÑT tri thöùc, ÑT ñoåi môùi…) vaø giao thoa vôùi nhöõng moâ hình ÑT hieän taïi (ÑT beàn vöõng, ÑT an toaøn, ÑT sinh thaùi, ÑT xanh, ÑT soáng toát…). Kinh nghieäm phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh treân theá giôùi cho thaáy khoâng coù moät ñònh nghóa chung “thoâng minh” cho moïi ñoâ thò. Moãi quoác gia, moãi thaønh phoá khaùc nhau xaây döïng “ñoâ thò thoâng minh” cuûa mình theo nhöõng tieâu chí, nhöõng lónh vöïc khaùc nhau, tuøy thuoäc quy moâ, tính chaát ñoâ thò, ñieàu kieän kinh teá, vaên hoùa - xaõ hoäi, möùc ñoä ñaàu tö mong muoán vaø caùc vaán ñeà ñoâ thò phaûi ñoái maët. Tuy nhöõng thaønh coâng trong phaùt trieån ÑTTM môùi ñöôïc ghi nhaän ôû caùc nöôùc phaùt trieån nhöng coù theå thaáy ÑTTM khoâng phaûi laø moät saûn phaåm cuï theå theo moät maãu hình naøo ñoù maø laø moät khung caùc ñònh höôùng vaø haønh ñoäng nhaèm aùp duïng coâng ngheä thoâng minh vaøo caùc lónh vöïc ñeå caùc chöùc naêng cuûa ñoâ thò ñöôïc hình thaønh vaø hoaït ñoäng hieäu quaû hôn treân quan ñieåm phaùt trieån ñoâ thò beàn vöõng saün coù. Chính vì vaäy, moïi ñoâ thò ñeàu coù theå baét ñaàu moät tieán trình ñeå trôû neân thoâng minh töø nhöõng ñieàu kieän ñang coù.

tHe FOunDatiOns FOr DeVelOPment OF Green -smart city

ngaøy caøng trôû neân caáp baùch, thuùc ñaåy caùc cô quan quaûn lyù cuûa moãi quoác gia tìm kieám vaø xaây döïng moâ hình quaûn lyù tieân tieán.

Coù nhieàu ñònh nghóa khaùc nhau veà ÑTTM. Khaùi nieäm Ñoâ thò thoâng minh beàn vöõng (ÑTTTMBV) cuûa ITU (Lieân minh Vieãn thoâng Quoác teá) vaø UNECE (UB kinh teá chaâu AÂu cuûa LHQ) 4/2016 ñöôïc cho laø toaøn dieän nhaát. Theo ñoù, ÑTTTMBV laø ñoâ thò ñoåi môùi, ñöôïc öùng duïng ICT vaø caùc phöông tieän khaùc ñeå caûi thieän chaát löôïng cuoäc soáng, hieäu quaû quaûn lyù vaän haønh, cung caáp dòch vuï vaø möùc ñoä caïnh tranh cuûa ñoâ thò, trong khi vaãn ñaûm baûo ñaùp öùng nhöõng nhu caàu cuûa caùc theá heä hieän taïi vaø töông lai veà moïi khía caïnh kinh teá, moâi tröôøng, vaên hoùa vaø xaõ hoäi. Nhö vaäy, ÑTTM coù theå hieåu laø ñoâ thò coù khoâng gian beàn vöõng, öùng duïng coâng ngheä hieän ñaïi ñeå keát noái haï taàng tieân tieán nhaèm khai thaùc tieàm naêng, giaûm oâ nhieãm moâi tröôøng, caûi thieän ñôøi soáng ngöôøi daân vaø quaûn lyù ñoâ thò toång hôïp ñeå phaùt trieån beàn vöõng.

3. Kinh nghieäm quoác teá

Theo soá lieäu thoáng keâ môùi nhaát ñöôïc ñöa ra trong baùo caùo Smart City Tracker Q1/2017 cuûa haõng nghieân cöùu thò tröôøng Navigant Research thì tính tôùi hieän taïi, ñaõ coù treân 250 thaønh phoá treân theá giôùi ñang ñöôïc/coù keá hoaïch phaùt trieån thaønh moät smart city. Songdo - moät thaønh phoá naèm gaàn Saân bay quoác teá Incheon ñöôïc Chính phuû Haøn Quoác cuøng hôïp taùc vôùi moät coâng ty coâng ngheä Myõ ñeå xaây döïng naêm 2001 vaø ñang ñöôïc coi laø thaønh phoá thoâng minh ñuùng nghóa ñaàu tieân treân theá giôùi. Töø ñoù tôùi nay, ngaøy caøng nhieàu quoác gia treân theá giôùi quan taâm tôùi vieäc xaây döïng caùc ñoâ thò thoâng minh1. Treân theá giôùi ngöôøi ta ñaùnh giaù ÑTTM döïa vaøo 6 tieâu chí: n Kinh teá thoâng minh (phaùt trieån coù söùc caïnh tranh); n Vaän ñoäng thoâng minh (giao thoâng - haï taàng kyõ thuaät); n Cö daân thoâng minh (nhaân löïc, naêng löïc); n Moâi tröôøng thoâng minh (taøi nguyeân töï nhieân); n Quaûn lyù ñoâ thò thoâng minh; n Chaát löôïng cuoäc soáng toát (thoâng minh).

Tieâu chí ñoâ thò thoâng minh

Tieâu chí ñoâ thò thoâng minh2

Caùc thaønh phoá ñöôïc ñaùnh daáu treân baûn ñoà ñoâ thò thoâng minh theá giôùi nhö Singapore, Barcelona, Luaân Ñoân, San Francisco,

i. neàn taÛnG cHO PHaÙt trieÅn caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

Oslo... laø caùc thaønh phoá coù trình ñoä phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi cao, cô sôû haï taàng hieän ñaïi, ñaõ vaø ñang phaùt trieån theo höôùng beàn vöõng. Caùc thaønh phoá naøy ñaõ löïa choïn vaø thöû nghieäm aùp duïng coâng ngheä theá heä môùi vaøo nhieàu lónh vöïc khaùc nhau nhaèm vaän haønh thaønh phoá moät caùch thoâng minh vaø beàn vöõng hôn. Loä trình xaây döïng chuùng thaønh caùc smart city ñeàu ñöôïc chia thaønh nhieàu giai ñoaïn, vôùi vieäc löïa choïn lónh vöïc naøo seõ ñöôïc “smart” hoùa tröôùc. Coù tôùi 40% trong soá caùc döï aùn ñang trieån khai laø veà chính phuû thoâng minh (chính phuû ñieän töû), tieáp theo ñoù laø caùc heä thoáng quaûn lyù naêng löôïng thoâng minh (27%), vaø heä thoáng phaân phoái, ñieàu khieán nguoàn nöôùc thoâng minh, giao thoâng thoâng minh. Phaàn lôùn caùc döï aùn naøy taäp trung ôû caùc quoác gia khu vöïc chaâu AÂu bôûi chuùng ñöôïc söï hoã trôï cuûa chính phuû veà caùc muïc tieâu choáng bieán ñoåi khí haäu. Theâm vaøo ñoù, chaâu AÂu cuõng laø khu vöïc öùng duïng CNTT vaøo nhieàu lónh vöïc trong cuoäc soáng, neân vieäc trieån khai, keát noái caùc lónh vöïc ñoù coù phaàn deã daøng hôn, khaû thi hôn. Khu vöïc coù soá döï aùn nhieàu thöù hai hieän nay laø chaâu AÙ Thaùi Bình Döông. Nhöõng döï aùn taïi chaâu AÙ thöôøng coù xu höôùng ñöôïc hoã trôï bôûi chính quyeàn trung öông, ñaëc bieät laø ôû Trung Quoác vaø AÁn Ñoä. Söù meänh phaùt trieån smart city cuûa Chính phuû AÁn Ñoä ñaõ ñöôïc ban haønh vaøo naêm 2015, vôùi keá hoaïch xaây döïng 100 smart city ñang gaët haùi nhieàu keát quaû khaû quan. Keá hoaïch phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi 5 naêm laàn thöù 13 cuûa Trung Quoác cuõng coù nhaéc tôùi vieäc phaùt trieån caùc smart city. Coøn taïi khu vöïc Baéc Myõ, döôùi thôøi chính quyeàn toång thoáng Obama, ñaõ coù khaù nhieàu söï hoã trôï cho caùc döï aùn xaây döïng smart city, ñaëc bieät laø caùc döï aùn lieân quan tôùi giao thoâng3. ÑTTM ñaõ ñem laïi hieäu quaû heát söùc roõ reät trong vieäc höôùng tôùi phaùt trieån ñoâ thò beàn vöõng. Heä thoáng quaûn lyù giao thoâng thoâng minh (ITS) ôû Stockhom, Thuïy Ñieån ñaõ giaûm 20% löu löôïng, 50% thôøi gian ñi laïi, 10% phaùt thaûi vaøo giôø cao ñieåm. Sau khi laép ñaët heä thoáng Quaûn lyù nöôùc thoâng minh (SWM) ôû Mumbai, AÁn Ñoä ñaõ giaûm 50% tyû leä thaát thoaùt nöôùc. Caùc giaûi phaùp toøa nhaø thoâng minh ôû Myõ coù theå tieát kieäm 30% löôïng nöôùc tieâu thuï, 40% naêng löôïng, 10-30% chi phí vaän haønh. Giaûi phaùp thuøng raùc thoâng minh ôû Sharjah (UAE) giaûm 20% chi phí thu gom raùc4… Moãi thaønh phoá/quoác gia coù chieán löôïc rieâng phuï thuoäc boái caûnh phaùt trieån. Caùc nöôùc ñaõ phaùt trieån xaây döïng thaønh phoá thoâng minh trong giai ñoaïn haäu ñoâ thò hoùa. New York, Barcelona, London, Amsterdam, Munich, Tokyo… caàn thoâng minh hôn ñeå ñoái maët thaùch thöùc daân soá giaø, bieán ñoåi khí haäu, an ninh vaø duy trì vò theá caïnh tranh… Moãi thaønh phoá laïi coù öu tieân rieâng ñaùp öùng khaû naêng caïnh tranh treân theá maïnh cuûa mình. Moät soá quoác gia coù ñuû nguoàn löïc vaø ñieàu kieän phaùt trieån thí ñieåm caùc thaønh phoá môùi coù tính bieåu töôïng nhö Songdo Haøn Quoác hay Singapore. Caùc neàn kinh teá môùi noåi coù tieàm löïc ñaàu tö quy moâ lôùn nhö Trung Quoác - 285 döï aùn thöû nghieäm taïi treân 100 thaønh phoá, AÁn Ñoä - xaây döïng döï aùn ôû 100 thaønh phoá. Caùc quoác gia khaùc cuõng thí ñieåm xaây döïng môùi nhö Malaysia coù Putrajaya, vaø Tieåu vöông quoác Araäp thoáng nhaát laø Dubai5. Nhö vaäy coù nhieàu con ñöôøng ñeå trieån khai tieán tôùi ñích trôû thaønh moät smart city6:

n Löïa choïn trieån khai moät vaøi öùng duïng rieâng reõ trong moät vaøi lónh vöïc cuï theå tröôùc nhö: Mexico (Mexico), thaønh phoá Sao Paulo (Brazil), Thöôïng Haûi (Trung Quoác) n Löïa choïn xaây döïng ñeå hình thaønh moät neàn taûng chung tröôùc, nhö Barcelona (Taây Ban Nha), Singapore, Auckland (NewZealand)… n Ñoàng thôøi trieån khai thöû nghieäm nhieàu öùng duïng trong nhieàu lónh vöïc khaùc nhau, nhö Vienna (AÙo), Bangkok (Thaùi Lan), Briston (Anh), Paris (Phaùp)…

4. Thöïc traïng phaùt trieån ÑTTM taïi Vieät Nam

Thöïc traïng phaùt trieån ñoâ thò Vieät Nam Theo Baùo caùo cuûa Boä Xaây döïng, tính ñeán thaùng 4/2017, caù nöôùc coù 805 ñoâ thò, bao goàm: 02 ñoâ thò loaïi ñaëc bieät, 17 ñoâ thò loaïi I, 25 ñoâ thò loaïi II, 44 ñoâ thò loaïi III, 84 ñoâ thò loaïi IV, 633 ñoâ thò loaïi V. Tyû leä ñoâ thò hoùa öôùc ñaït 37%. Khung phaùp lyù veà phaùt trieån ñoâ thò (quy hoaïch toång theå heä thoáng ñoâ thò, chöông trình phaùt trieån ñoâ thò quoác gia...) Ngaøy 07/4/2009, Thuû töôùng Chính phuû ñaõ pheâ duyeät Ñieàu chænh ñònh höôùng quy hoaïch toång theå phaùt trieån heä thoáng ñoâ thò Vieät Nam ñeán naêm 2025 vaø taàm nhìn ñeán naêm 2050 (Quyeát ñònh 445/QÑ-TTg). Qua gaàn 10 naêm thöïc hieän (töø naêm 2009 ñeán 2018) QHTT HTÑT ñaõ khaúng ñònh vai troø quaûn lyù nhaø nöôùc ñieàu haønh vó moâ veà toå chöùc khoâng gian vuøng laõnh thoå vaø phaân boá maïng löôùi ñoâ thò nhaèm thuùc ñaåy quaù trình coâng nghieäp hoùa - hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc. Ngaøy 08/6/2009, Thuû töôùng Chính phuû ñaõ pheâ duyeät Chöông trình Naâng caáp ñoâ thò quoác gia giai ñoaïn 2009-2020 taïi Quyeát ñònh soá 758/QÑ-TTg, vôùi muïc ñích nhaèm caûi thieän ñieàu kieän soáng taïi caùc khu ngheøo ñoâ thò, naâng caáp heä thoáng haï taàng kyõ thuaät ñoâ thò, haï taàng xaõ hoäi, caûi thieän ñieàu kieän ôû… Giai ñoaïn ñaàu, chöông trình ñaõ löïa choïn 8 ñoâ thò ñeå öu tieân khaûo saùt, trieån khai thöïc hieän goàm Ñieän Bieân Phuû, Cao Baèng, Vieät Trì, Haûi Döông, Ninh Bình, Kon Tum, Traø Vinh, Caø Mau. Boä Xaây döïng cuõng ñang tröïc tieáp trieån khai nhieäm vuï ñieàu phoái ñoái vôùi caùc döï aùn do WB taøi trôï: Döï aùn “Naâng caáp ñoâ thò vuøng ñoàng baèng soâng Cöûu Long” trieån khai taïi 6 thaønh phoá: Caàn Thô, Caø Mau, Cao Laõnh, Myõ Tho, Raïch Giaù vaø Traø Vinh vaø Döï aùn “Chöông trình ñoâ thò mieàn nuùi phía Baéc” trieån khai taïi 7 tænh goàm: Baéc Kaïn, Cao Baèng, Ñieän Bieân, Hoøa Bình, Thaùi Nguyeân, Tuyeân Quang vaø Yeân Baùi. Ñeå hoã trôï cho caùc ñoâ thò Boä Xaây döïng ñang tích cöïc phoái hôïp vôùi caùc beân lieân quan nghieân cöùu caûi tieán moâ hình ñaàu tö vaø quaûn lyù, ñeå coù theå huy ñoäng caùc nguoàn löïc khaùc trong vieäc trieån khai caùc döï aùn thuoäc lónh vöïc ñoâ thò. Ñeå toå chöùc thöïc hieän phaùt trieån heä thoáng ñoâ thò ñoàng boä theo quy hoaïch vaø keá hoaïch, Boä Xaây döïng ñaõ tham möu trình Thuû töôùng Chính phuû pheâ duyeät Chöông trình phaùt trieån ñoâ thò quoác gia giai ñoaïn 2012 - 2020 taïi Quyeát ñònh soá 1659/QÑ-TTg ngaøy 07/11/2012. Theo ñoù, nhieäm vuï naâng caáp ñoâ thò laø moät nhieäm vuï thuoäc Chöông trình phaùt trieån ñoâ thò quoác gia, ñöôïc ñaët trong toång theå keá hoaïch phaùt trieån ñoâ thò cuûa töøng tænh. Thoâng qua caùc döï aùn ñaàu tö phaùt

Tuy nhieân hieän nay, ñoâ thò Vieät Nam coøn ñang ñöùng tröôùc caùc vaán ñeà lôùn môùi naûy sinh mang tính toaøn caàu nhö hoäi nhaäp, caïnh tranh ñoâ thò; bieán ñoåi khí haäu, nöôùc bieån daâng cao, phaùt trieån beàn vöõng gaén vôùi taêng tröôûng xanh. Nhaát laø caùc vaán ñeà phöùc taïp cuûa quaù trình ñoâ thò hoùa vaø phaùt trieån ñoâ thò nhö dòch cö, cheânh leäch giaøu ngheøo, nhaø ôû, lao ñoäng, vieäc laøm; phaùt trieån vuøng ven ñoâ, lieân keát ñoâ thò - noâng thoân (lieân keát vuøng), tieát kieäm nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân...

tHe FOunDatiOns FOr DeVelOPment OF Green -smart city

trieån ñoâ thò, nhieàu khu ñoâ thò daân cö coù chaát löôïng ngaøy caøng naâng leân, ñôøi soáng ngöôøi daân ñöôïc caûi thieän.

trong hoaït ñoäng cuûa cô quan nhaø nöôùc vôùi muïc tieâu vaø nhieäm vuï “trieån khai ñoâ thò thoâng minh ít nhaát taïi 3 ñòa ñieåm theo tieâu chí do Boä TT&TT höôùng daãn”. Ñoàng thôøi, Thuû töôùng Chính phuû yeâu caàu Boä TT&TT khaån tröông chuû trì, phoái hôïp vôùi Boä Xaây döïng vaø caùc cô quan lieân quan xaây döïng, ban haønh tieâu chí ñaùnh giaù, coâng nhaän ñoâ thò thoâng minh vaø höôùng daãn caùc ñòa phöông thöïc hieän.

Taïi caùc ñoâ thò lôùn, tình traïng uøn taéc giao thoâng ñang trôû neân phöùc taïp; quaûn lyù caùc lónh vöïc haï taàng ñoâ thò nhö caáp, thoaùt nöôùc, thu gom xöû lyù raùc thaûi vaø nöôùc thaûi... gaëp nhieàu khoù khaên; caùc dòch vuï coâng coäng nhö y teá, giaùo duïc, vaên hoaù... ñeàu quaù taûi; oâ nhieãm moâi tröôøng, maát an ninh traät töï, thuû tuïc haønh chính röôøm raø vaø nhieàu raøo caûn ñaõ laøm caûn trôû söï phaùt trieån kinh teá. Taïi caùc ñoâ thò nhoû, vieäc phaùt trieån daøn traûi, thieáu caùc ñoäng löïc phaùt trieån roõ raøng khieán kinh teá ñoâ thò phaùt trieån chaäm chaïp; caùc lónh vöïc quaûn lyù moâi tröôøng, haï taàng ít ñöôïc quan taâm ñaàu tö, veà laâu daøi seõ phaùt sinh nhöõng vaán ñeà khoù giaûi quyeát7. Beân caïnh ñoù, toác ñoä phaùt trieån quaù nhanh cuûa ñoâ thò ñaõ vöôït khaû naêng ñieàu haønh cuûa chính quyeàn ñòa phöông. Naêng löïc quaûn lyù phaùt trieån ñoâ thò chöa theo kòp nhu caàu ñoøi hoûi cuûa thöïc teá. Tö duy, khoa hoïc quaûn lyù ñoâ thò chaäm ñöôïc ñoåi môùi. Ñieån hình laø taïi caùc vuøng ñoâ thò hoùa ñoäng löïc, chuû ñaïo (caùc vuøng ñoâ thò lôùn nhö vuøng Thuû ñoâ Haø Noäi, vuøng TP.HCM) do khoâng coù chính quyeàn vuøng, maët khaùc baûn thaân caùc chính quyeàn taïi caùc ñoâ thò trong vuøng trình ñoä quaûn trò ñoâ thò cuõng coøn yeáu... neân naûy sinh nhieàu vaán ñeà trong phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi, quaûn lyù, phaùt trieån vaän haønh ñoâ thò... Vieät Nam hieän vaãn ñang luùng tuùng trong caùi goïi laø “Chính quyeàn ñoâ thò”... 8 Nhu caàu vaø söï caàn thieát hình thaønh ÑTTM Ñeå giaûi quyeát caùc vaán ñeà noùi treân, nhu caàu phaûi thay ñoåi caùch thöùc quaûn lyù, phaùt trieån ñoâ thò ñang ñaët ra heát söùc caáp baùch. Ñaây chính laø cô hoäi cho söï hình thaønh caùc ñoâ thò thoâng minh trong boái caûnh taùc ñoäng cuûa Cuoäc CMCN laàn tö ñang dieãn ra khaù maïnh meõ taïi Vieät Nam. ÔÛ Vieät Nam, phaùt trieån “ñoâ thò thoâng minh” ôû nöôùc ta ñang ôû trong caùc giai ñoaïn ban ñaàu. Chuû tröông phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh taïi Vieät Nam baét ñaàu xuaát hieän töø caùch ñaây vaøi naêm. Töø naêm 2008, trong quaù trình nghieân cöùu xaây döïng QHTTT HTÑT Vieät Nam, taïi VIUP ñaõ phoái hôïp vôùi SK Telecom (Taäp ñoaøn coâng ngheä vieãn thoâng cuûa Haøn Quoác) thöïc hieän moät nghieân cöùu phaùt trieån heä thoáng ñoâ thò Vieät Nam thoâng minh, trong ñoù xaùc ñònh ra caùc taàng baäc thoâng minh töø caáp quoác gia, ñeán caáp vuøng vaø caáp ñoâ thò, vaø ñeán coâng trình, ví duï nhö quaûn lyù caùc dòch vuï trong moät toå hôïp coâng trình nhö sieâu thò, toøa nhaø… Phaùt trieån ÑTTM nöôùc ta chính thöùc ñöôïc hieän thöïc hoùa töø cuoái naêm 2015 baèng Quyeát ñònh soá 1819/QÑ-TTg cuûa Thuû töôùng Chính phuû, pheâ duyeät Chöông trình quoác gia veà öùng duïng CNTT

Tình hình nghieân cöùu, laäp ñeà aùn phaùt trieån ÑTTM Döïa treân chuû tröông xaây döïng caùc ñoâ thò thoâng minh cuûa Chính phuû, moät soá ñoâ thò ôû Vieät Nam cuõng ñaõ quan taâm baét tay vaøo vieäc xaây döïng vaø pheâ duyeät caùc ñeà aùn, ñònh höôùng phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh, ñieån hình nhö TP.HCM, Ñaø Naüng, Bình Döông, Haûi Phoøng… Trong quaù trình ñoù, caùc coâng ty vieãn thoâng, coâng ngheä thoâng tin ñoùng vai troø khaù tích cöïc vaø quan troïng trong vieäc giôùi thieäu caùc giaûi phaùp xaây döïng ñoâ thò thoâng minh cho chính quyeàn. Thôøi gian qua, öôùc tính coù treân 30 tænh, thaønh phoá ñaõ toå chöùc hoäi thaûo vaø kyù thoaû thuaän hôïp taùc (MOU) vôùi caùc doanh nghieäp vieãn thoâng - CNTT trong vaø ngoaøi nöôùc ñeå xaây döïng caùc döï aùn thí ñieåm veà phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh. Moät soá tænh löïa choïn caùc danh nghieäp cung caáp giaûi phaùp cuûa nöôùc ngoaøi nhö Microsoft ñeå phoái hôïp tö vaán, trieån khai ñeà aùn toång theå. Moät soá ñòa phöông ñaõ pheâ duyeät ñeà aùn toång theå nhö Vónh Phuùc, Bình Döông, Baéc Ninh… Moät vaøi tænh ñaõ laäp ban chæ ñaïo, ñieàu haønh döï aùn. Nhieàu tænh thaønh khaùc thì löïa choïn trieån khai thöû moät vaøi lónh vöïc ñang caàn nhö Chính phuû ñieän töû, y teá thoâng

i. neàn taÛnG cHO PHaÙt trieÅn caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

Moãi ñoâ thò phaùt trieån thoâng minh moät caùch khaùc nhau. Vieät Nam vôùi hôn 800 ñoâ thò thì vieäc löïa choïn moâ hình, coâng ngheä, lónh vöïc, möùc ñoä phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh seõ laø raát linh hoaït vaø phong phuù, phuï thuoäc vaøo nhu caàu vaø khaû naêng cuûa töøng ñoâ thò. Quy hoaïch ñoâ thò vaø chöông trình phaùt trieån töøng ñoâ thò seõ phaûi laøm roõ ñoâ thò mình caàn thoâng minh ôû khía caïnh naøo. n Caùc lónh vöïc trong ñoâ thò coù theå ñaàu tö coâng ngheä thoâng minh taïi Vieät Nam nhö: q Chính quyeàn ñieän töû q Giao thoâng thoâng minh q Haï taàng thoâng minh q Toøa nhaø thoâng minh. q Dòch vuï y teá vaø chaêm soùc söùc khoeû. q Xaây döïng caùc haï taàng coâng ngheä thoâng tin duøng chung. q Keát noái hoaït ñoäng thöông maïi, ngaân haøng... q Xaây döïng heä thoáng thoâng tin döõ lieäu môû. n

Nguoàn: Toång hôïp töø nhieàu nguoàn.

minh, giao thoâng thoâng minh… tröôùc khi xem xeùt tôùi vieäc hình thaønh moät ñeà aùn toång theå. q Yeâu caàu veà khung phaùp lyù, chính saùch phaùt trieån ÑTTM

Tuy nhieân, löïa choïn moät chieán löôïc phaùt trieån “ñuùng vaø truùng” ñeå phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh treân khaép caû nöôùc coù hieäu quaû coøn laø vieäc caàn laøm roõ trong caùc giai ñoaïn saép tôùi. Vieät Nam vôùi hôn 800 ñoâ thò ñöôïc chia thaønh 6 loaïi, coù quy moâ, tính chaát khaùc nhau, thuoäc caùc vuøng mieàn coù ñaëc ñieåm ñieàu kieän töï nhieân vaø kinh teá - xaõ hoäi raát ña daïng, thì vieäc löïa choïn moâ hình, coâng ngheä, lónh vöïc, möùc ñoä phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh seõ laø raát linh hoaït vaø phong phuù, phuï thuoäc vaøo nhu caàu vaø khaû naêng cuûa töøng ñoâ thò. Vì vaäy, vieäc löïa choïn möùc ñoä vaø giaûi phaùp phaùt trieån ñoâ thò theo ñònh höôùng thoâng minh caàn phuø hôïp vôùi töøng loaïi hình ñoâ thò. Töø ñoù, xaây döïng moâ hình quaûn lyù vaø cô cheá chính saùch, laøm neàn taûng cho vieäc xaây döïng vaø phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh ñang laø vaán ñeà caàn laøm roõ.

5. Taàm nhìn phaùt trieån ÑTTM cho Vieät Nam

Quan ñieåm n Phaùt trieån ÑTTM phaûi phuø hôïp vôùi Quy hoaïch toång theå heä thoáng ñoâ thò Vieät

Nam vaø Chöông trình phaùt trieån ñoâ thò quoác gia. n Ñeå phaùt trieån ÑTTM, khoâng theå tö duy moät chieàu veà öùng duïng coâng ngheä, maø caàn ñöôïc hình thaønh töø söï phaùt trieån caân baèng cuûa ba thaønh toá: Coâng ngheä, con ngöôøi vaø theå cheá. Vì vaäy, phaûi laáy quan ñieåm phaùt trieån beàn vöõng laøm quan ñieåm, muïc tieâu lôùn nhaát cho caùc haønh ñoäng phaùt trieån ÑTTM. n Töø ñònh nghóa ÑTTM, ngoaøi aùp duïng 4.0, coøn caàn caû caùc coâng cuï khaùc ñeå caûi thieän chaát löôïng cuoäc soáng, hieäu quaû quaûn lyù vaän haønh, cung caáp dòch vuï vaø möùc ñoä caïnh tranh cuûa ñoâ thò. Quaù trình ñoâ thò hoùa thieáu hôïp lyù phaûi xöû lyù bôûi nhöõng giaûi phaùp “thoâng minh” ngoaøi coâng ngheä, maø laø söï löïa choïn thoâng minh trong quy hoaïch ñoâ thò nhö duy trì, toân taïo heä sinh thaùi töï nhieân cuõng nhö caûnh quan ñaëc tröng töø ñieàu kieän töï nhieân cuûa ñoâ thò, chuù troïng phaùt trieån môùi vôùi caûi taïo naâng caáp khu hieän höõu vaø gaén keát vôùi nhau caû haï taàng vaø caûnh quan, phaùt trieån trung taâm ña chöùc naêng. n Quy hoaïch ñoâ thò coù vai troø ñònh höôùng phaùt trieån ñoâ thò moät caùch toái öu nhaát (thoâng minh), trong ñoù ñaùp öùng yeâu caàu öùng duïng coâng ngheä thoâng minh nhaèm höôùng tôùi moät ñoâ thò beàn vöõng. Vì vaäy, phaùt trieån ÑTTM tröôùc tieân phaûi söû duïng QHÑT nhö laø coâng cuï ñònh höôùng, toång theå tröôùc khi söû duïng caùc coâng cuï cuï theå veà coâng ngheä.

Vieäc löïa choïn möùc ñoä vaø giaûi phaùp phaùt trieån ñoâ thò theo ñònh höôùng thoâng minh caàn phuø hôïp vôùi töøng ñoâ thò, gaén vôùi chöông trình phaùt trieån cuûa ñoâ thò. Taàm nhìn, muïc tieâu Phaùt trieån ÑTTM phaûi ñaït ñöôïc muïc tieâu bieán ñoâ thò hieän taïi trôû thaønh: n Laø ñoâ thò soáng toát: Höôùng tôùi phuïc vuï con ngöôøi, naâng cao chaát löôïng cuoäc soáng moïi maët cho con ngöôøi. n Laø ñoâ thò thích öùng: Coù khaû naêng choáng chòu vôùi nhöõng taùc ñoäng töø beân ngoaøi nhö BÑKH, hoäi nhaäp… n Laø ñoâ thò naêng ñoäng: Giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà böùc xuùc cuûa ñoâ thò nhö giao thoâng, moâi tröôøng, giaùo duïc, y teá… n Laø ñoâ thò keát noái: Cô sôû haï taàng thoâng tin ñoâ thò ñöôïc chia seû, keát noái trong heä thoáng caùc ñoâ thò ñaûm baûo thuaän lôïi cho ñieàu haønh quaûn lyù ñoâ thò; thuaän lôïi cho söï phaùt trieån caùc öùng duïng thoâng minh; thuaän lôïi cho coäng ñoàng söû duïng… n Laø ñoâ thò caïnh tranh: ÑTTM phaûi coù söùc caïnh tranh cao, thu huùt nhieàu nguoàn löïc.

Tích hôïp quy hoaïch heä thoáng ÑTTM trong quy hoaïch toång theå phaùt trieån heä thoáng ñoâ thò Vieät Nam

tHe FOunDatiOns FOr DeVelOPment OF Green -smart city

Treân 70 ñoâ thò coù tieàm naêng phaùt trieån ÑTTM: n 2 ñoâ thò loaïi ñaëc bieät: Haø Noäi vaø TP.HCM. n 3 ñoâ thò loaïi I tröïc thuoäc trung öông, goàm: Haûi Phoøng, Ñaø Naüng vaø Caàn Thô. n 16 ñoâ thò loaïi I tröïc thuoäc tænh, goàm: Hueá, Vinh, Ñaø Laït, Nha Trang, Quy Nhôn, Buoân Ma Thuoät, Thaùi Nguyeân, Nam Ñònh, Vieät Trì, Vuõng Taøu, Haï Long, Thanh Hoùa, Bieân Hoøa, Myõ Tho, Thuû Daàu Moät, Baéc Ninh. n 23 ñoâ thò loaïi II tröïc thuoäc tænh, goàm: Pleiku, Long Xuyeân, Haûi Döông, Phan Thieát, Caø Mau, Tuy Hoaø, Uoâng Bí, Thaùi Bình, Raïch Giaù, Baïc Lieâu, Ninh Bình, Ñoàng Hôùi, Phuù Quoác, Vónh Yeân, Laøo Cai, Baø Ròa, Baéc Giang, Phan Rang - Thaùp Chaøm, Chaâu Ñoác, Caåm Phaû, Quaûng Ngaõi, Tam Kyø, Traø Vinh. n 24 ñoâ thò loaïi III laø ñoâ thò tænh lî: Lai Chaâu, Ñieän Bieân Phuû, Sôn La, Yeân Baùi, Haø Giang, Cao Baèng, Baéc Kaïn, Tuyeân Quang, Laïng Sôn, Hoøa Bình, Phuû Lyù, Höng Yeân, Haø Tónh, Ñoâng Haø, Kon Tum, Gia Nghóa, Ñoàng Soaøi, Taây Ninh, Taân An, Cao Laõnh, Vónh Long, Beán Tre, Vò Thanh, Soùc Traêng. n Caùc ñoâ thò ñaëc thuø khaùc: Vaân Ñoàn, Saàm Sôn, Cöûa Loø, Hoäi An, Cam Ranh, Haø Tieân… Ñeå löïa choïn ñònh höôùng phaùt trieån cuûa moät ñoâ thò coù thöïc hieän caùc giaûi phaùp thoâng minh hay khoâng caàn döïa vaøo caùc tieâu chí sau: n Muïc tieâu phaùt trieån cuûa ñoâ thò: Moãi thaønh phoá khaùc nhau xaây döïng ÑTTM cuûa mình theo nhöõng tieâu chí, nhöõng lónh vöïc khaùc nhau. n Thöïc traïng ñoâ thò: Moïi ñoâ thò ñeàu coù theå baét ñaàu moät Chieán löôïc ñeå trôû neân thoâng minh hôn töø nhöõng ñieàu kieän ñang coù. n Toác ñoä ñoâ thò hoaù: Chieán löôïc ñoâ thò thoâng minh chính cuûa caùc nöôùc phaùt trieån laø naâng caáp, caûi taïo, trong khi caùc nöôùc ñang phaùt trieån seõ chuû yeáu muoán taïo ra nhöõng ñoâ thò môùi thoâng minh hôn. n Maät ñoä daân cö: maät ñoä daân cö caøng taäp trung thì caùc giaûi phaùp thoâng minh caøng caàn thieát vaø hieäu quaû. n Quy moâ ñoâ thò: Ñoâ thò caøng lôùn thì caøng caàn tôùi nhöõng giaûi phaùp thoâng minh; caùc ñoâ thò nhoû laïi deã khaû thi vaø ñeå trôû neân haáp daãn hôn. n Thu nhaäp bình quaân: Ñoâ thò caøng giaøu caøng deã thöïc hieän caùc giaûi phaùp thoâng minh, trong khi caøng ngheøo, ñaëc bieät laø ñoâ thò vöøa lôùn vöøa ngheøo, thì nhu caàu veà caùc giaûi phaùp thoâng minh laïi caøng cao, trong khi khaû naêng trieån khai thì thaáp. n Con ngöôøi: Con ngöôøi vöøa taïo neân ñoâ thò thoâng minh vöøa söû duïng noù, vì vaäy con ngöôøi laø trung taâm cuûa chieán löôïc phaùt trieån ÑTTM. Caên cöù vaøo caùc tieâu chí treân, coù theå sô löôïc löïa choïn heä thoáng ñoâ thò thoâng minh cuûa Vieät Nam bao goàm: n Ñoâ thò lôùn: Töø loaïi II trôû leân, laø nhöõng ñoâ thò ñaõ phaùt trieån ñeán möùc ñoái maët vôùi nhieàu vaán ñeà cuûa ñoâ thò caàn ñöôïc giaûi quyeát. n Ñoâ thò tænh lî: Laø caùc trung taâm cuûa caùc tænh coù nhu caàu keát noái cao thoâng qua chính quyeàn ñieän töû. n Ñoâ thò treû: ÑTTM neân phaùt trieån töø nhöõng khu ñoâ thò môùi, coù ñieàu kieän vaø nguoàn löïc thuaän lôïi ñeå xaây döïng. n Caùc ñoâ thò ñaëc thuø: Ñoâ thò du lòch, ñoâ thò caûng, coâng nghieäp…

6. Keát luaän kieán nghò

Toùm laïi, ñeå phaùt trieån ÑTTM coù raát nhieàu vieäc phaûi laøm, tröôùc maét caàn taäp trung vaøo nhöõng vaán ñeà sau: n Nghieân cöùu cô sôû khoa hoïc ñoái vôùi coâng taùc quy hoaïch vaø quaûn lyù ñoâ thò thoâng minh cho caùc ñoâ thò Vieät Nam theo ñònh höôùng phaùt trieån beàn vöõng, phuø hôïp vôùi quy hoaïch toång theå heä thoáng ñoâ thò Vieät Nam; n Nghieân cöùu xaây döïng chieán löôïc phaùt trieån ÑTTM vaø loàng gheùp trong quy hoaïch toång theå heä thoáng ñoâ thò Vieät Nam; n Xaây döïng, ban haønh Khung phaùp lyù quy hoaïch vaø quaûn lyù ÑTTM nhaèm ñaùp öùng caùc yeâu caàu veà quaûn lyù nhaø nöôùc veà phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh; n Xaây döïng loä trình ñaûm baûo vieäc quy hoaïch vaø quaûn lyù phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh taïi caùc ñoâ thò vôùi vieäc ñaûm baûo cung caáp haï taàng, ñieàu kieän soáng cho ngöôøi daân ñoâ thò; n Naâng cao naêng löïc quaûn lyù vaän haønh vaø phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh cuûa caùc cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc, caùc nhaø cung caáp dòch vuï cuõng nhö coäng ñoàng, ngöôøi daân. .http://xahoithongtin.com.vn/vien-thong-cntt/201706/toan-canh-ve-smart-cityky-1-tu-dong-luc-cho-phat-trien-tro-thanh-mot-tu-khoa-thoi-thuong-569331/ 2 .http://ashui.com/mag/chuyenmuc/quy-hoach-do-thi/13063-thanh-pho-thongminh-va-van-de-quan-ly-phat-trien-do-thi.html 3 .http://xahoithongtin.com.vn/vien-thong-cntt/201706/toan-canh-ve-smart-cityky-1-tu-dong-luc-cho-phat-trien-tro-thanh-mot-tu-khoa-thoi-thuong-569331/ 4 .http://unctad.org 5 .http://ashui.com/mag/chuyenmuc/quy-hoach-do-thi/13063-thanh-pho-thongminh-va-van-de-quan-ly-phat-trien-do-thi.html 6 .http://xahoithongtin.com.vn/vien-thong-cntt/201706/toan-canh-ve-smart-cityky-2-ba-con-duong-xay-dung-thanh-pho-thong-minh-569411/ 7 .Ñeà cöông nhieäm vuï Nghieân cöùu kinh nghieäm quoác teá, ñeà xuaát ñònh höôùng phaùt trieån vaø giaûi phaùp quaûn lyùñoâ thò thoâng minh taïi Vieät Nam 8 .Döï thaûo ñieàu chænhñònh höôùng quy hoaïch toång theå heä thoángñoâ thò Vieät Nam, VIUP-2017 9 .http://xahoithongtin.com.vn/vien-thong-cntt/201706/toan-canh-smart-city-kycuoi-tu-chu-truong-toi-thuc-te-trien-khai-tai-viet-nam-571833/ 1

i. neàn taÛnG cHO PHaÙt trieÅn caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

toÅnG QUAn cAÙc cHÆ soÁ cUÛA LIeÂn MInH VIeÃn tHoÂnG QUoÁc teÁ (ItU)

ÑaÙnH GiaÙ ÑOÂ tHÒ tHOÂnG minH Beàn VÖõnG leÂ Duy tieán,

Vuï Khoa hoïc vaø Coâng ngheä, Boä Thoâng tin vaø Truyeàn thoâng

1. Vai troø cuûa caùc chæ soá ñaùnh giaù ñoâ thò thoâng minh

Xaây döïng ñoâ thò thoâng minh (ÑTTM) hay ñoâ thò thoâng minh beàn vöõng (beàn vöõng ñöôïc xeùt treân 4 khía caïnh: moâi tröôøng, vaên hoùa, xaõ hoäi, quaûn trò) theo quan ñieåm cuûa Lieân minh vieãn thoâng quoác teá ITU-T laø moät haønh trình daøi haïn, caàn xaùc ñònh ñöôïc nhöõng böôùc ñi toång quaùt cho pheùp khoâng chæ so saùnh ñöôïc giöõa caùc ñoâ thò maø coøn thuùc ñaåy söï phaùt trieån beàn vöõng vaø ñònh löôïng ñöôïc söï tieán boä trong haønh trình trôû thaønh ÑTTN beàn vöõng trong töøng kyø haïn nhaát ñònh. Treân theá giôùi coù nhieàu caùch ñaùnh giaù ñònh löôïng möùc ñoä phaùt trieån cuûa ÑTTM vaø ñöôïc goïi chung laø boä tieâu chí/chæ soá chính ñaùnh giaù ÑTTM beàn vöõng (KPI – Key Performance Indicators) hay goïi taét laø boä chæ soá ÑTTM beàn vöõng. Trong baøi vieát naøy, ÑTTM vaø ÑTTM beàn vöõng ñöôïc duøng töông ñöông nhau. Nhöõng lôïi ích chính cuûa KPI cho ÑTTM bao goàm: - Giuùp cho ngöôøi daân ñoâ thò vaø caùc toå chöùc phi lôïi nhuaän hieåu ñöôïc söï phaùt trieån vaø nhöõng tieán boä cuûa ÑTTM, xeùt ôû khía caïnh taùc ñoäng cuûa CNTT&TT. - Giuùp cho caùc cô quan, toå chöùc tham gia phaùt trieån vaø vaän haønh ÑTTM (bao goàm caùc cô quan quy hoaïch, nhaø cung caáp dòch vuï, toå chöùc vaän haønh vaø baûo trì), thöïc hieän ñaày ñuû vieäc chia seû thoâng tin lieân quan ñeán öùng duïng coâng ngheä thoâng tin vaø truyeàn thoâng (CNTT&TT) vaø taùc ñoäng cuûa CNTT&TT ñeán söï beàn vöõng cuûa ñoâ thò. - Hoã trôï caùc cô quan ñaùnh giaù, xeáp haïng (bao goàm caùc vieän nghieân cöùu) trong vieäc löïa choïn caùc KPI töông öùng ñeå ñaùnh giaù söï ñoùng goùp cuûa CNTT&TT vaøo söï phaùt trieån cuûa ÑTTM. Treân cô sôû caùc chæ soá, caùc toå chöùc coù theå xaây döïng moâ hình ñaùnh giaù möùc ñoä tröôûng thaønh/phaùt trieån cuûa ÑTTM, ví duï nhö: - Moâ hình xeáp haïng ÑTTM cuûa chaâu AÂu (European Smart Cities Ranking Model): ñöôïc phaùt trieån töø naêm 2007 goàm 31 tieâu chí phaân thaønh 74 chæ soá thuoäc 6 lónh vöïc thoâng minh: Quaûn trò, Kinh teá, Con ngöôøi, Cuoäc soáng, Moâi tröôøng, Ñi laïi. Ñeán nay, moâ hình xeáp haïng naøy goàm 27 tieâu chí phaân thaønh 90 chæ soá. Caùc keát quaû so saùnh giöõa caùc ñoâ thò coù theå theo doõi ngay treân website [1]. Hình 1 cho thaáy bieåu ñoà so saùnh möùc ñoä phaùt trieån cuûa töøng lónh vöïc trong 6 lónh vöïc giöõa 3 thaønh phoá Amsterdam (Haø Lan), Bordeaux (Phaùp) vaø Liverpool (Anh). Deã daøng nhaän thaáy, thaønh phoá Amsterdam coù möùc ñoä phaùt trieån ÑTTM cao nhaát trong khi thaønh phoá Liverpool nhænh hôn moät chuùt so vôùi möùc ñoä phaùt trieån ÑTTM trung bình ôû chaâu AÂu.

tHe FOunDatiOns FOr DeVelOPment OF Green -smart city

nghieân cöùu 19 boä tieâu chí ñaùnh giaù ñöôïc aùp duïng treân theá giôùi bao goàm: 3 toå chöùc tieâu chuaån quoác teá laø ITU, UN-Habitat (Boä chæ soá ñoâ thò thònh vöôïng) vaø ISO (ISO 37120 - caùc chæ soá cho dòch vuï ñoâ thò vaø chaát löôïng cuoäc soáng); 5 toå chöùc caáp quoác gia (Trung Quoác, EU, YÙ, Nhaät baûn); 3 toå chöùc quoác teá veà ñoâ thò; 3 tröôøng ñaïi hoïc/vieän nghieân cöùu vaø 5 coâng ty (Ericsson, IBM, IDC, PWC, Siemens).

Hình 1. So saùnh möùc ñoä phaùt trieån ÑTTM taïi 3 thaønh phoá chaâu AÂu

- Caùc chæ soá chính ño löôøng ÑTTM (Smart City Index Master Indicators) do Hoäi ñoàng ñoâ thò thoâng minh [2] (Lieân minh caùc nhaø coâng nghieäp, nghieân cöùu, tö vaán veà ÑTTM) ñöa ra döïa treân moâ hình töông töï 6 lónh vöïc thoâng minh nhö cuûa chaâu AÂu nhöng khaùc bieät ôû boä chæ soá cuï theå. - Moâ hình möùc ñoä tröôûng thaønh cuûa ÑTTM (Smart City Maturity Model) cuûa coâng ty tö vaán IDC xaùc ñònh 5 möùc ñoä phaùt trieån cuûa ÑTTM döïa treân caùc chæ soá ñaùnh giaù. Möùc ñaàu tieân laø “töï phaùt” (adhoc), tieáp theo laø “cô hoäi” (opportunistic) vôùi söï chuû ñoäng trieån khai döïa treân chieán löôïc, phoái hôïp giöõa caùc ñoái taùc. Möùc thöù ba laø “coù theå nhaân roäng” (repeatable), ôû ñoù coù caùc quy trình trieån khai cuï theå, gaén keát chaët cheõ giöõa caùc beân lieân quan. Möùc thö tö laø “quaûn lyù” (managed) khi maø caùc heä thoáng chính thöùc coù caùc luoàng coâng vieäc/döõ lieäu theo doõi, quaûn lyù ñöôïc hieäu naêng caùc heä thoáng, öùng duïng; ñaày ñuû caùc tieâu chuaån vaø keát quaû thöïc hieän ÑTTM coù taùc ñoäng cao. Möùc cao nhaát laø “toái öu” (optimized) khi neàn taûng ÑTTM ñöôïc thöïc hieän roäng khaép, beàn vöõng, coù theå lieân tuïc caûi thieän veà chieán löôïc, CNTT&TT vaø quaûn trò. Töø 2015, IDC duøng moâ hình naøy vaø toå chöùc trao giaûi thöôûng “IDC Smart City Development Index” cho caùc ñoâ thò khu vöïc APAC trong 14 lónh vöïc. Ñieåm ñöôïc tính döïa treân chuyeân gia IDC (25%), bình choïn cuûa coâng chuùng (50%) vaø hoäi ñoàng tö vaán quoác teá (25%).

Keát quaû nghieân cöùu, so saùnh ñöa ra caùc keát luaän sau: - Maëc duø phaân loaïi cuï theå söû duïng nhöõng chæ soá khaùc nhau nhöng nhöõng lónh vöïc thöôøng xuyeân ñöôïc ñeà caäp laø: kinh teá, moâi tröôøng vaø quaûn trò ôû möùc ñoä nhaát ñònh. Nhöõng lónh vöïc naøy ñöôïc xem laø coát loõi cuûa caùc chieán löôïc phaùt trieån ÑTTMBV. - Khía caïnh xaõ hoäi cuûa söï beàn vöõng ñöôïc giaûi quyeát theo nhöõng caùch khaùc nhau bôûi nhöõng chæ soá cuï theå. Moät soá boä tieâu chí coù phaân loaïi lónh vöïc chính laø caùc khía caïnh xaõ hoäi vaø boå sung phaân loaïi con, trong khi moät soá khaùc khoâng taùch rieâng lónh vöïc xaõ hoäi nhöng thay vaøo ñoù söû duïng moät soá phaân loaïi lieân quan ñeán khía caïnh xaõ hoäi. - Maëc duø coù nhöõng caùch tieáp caän khaùc nhau ño löôøng vai troø cuûa CNTT&TT trong boái caûnh ÑTTM nhöng coù theå khaúng ñònh raèng caàn coù phaân loaïi rieâng cho CNTT&TT vaø caùc tieâu chí cuï theå. Nhoùm nghieân cöùu cuûa ITU cuõng keát luaän raèng, caùc chæ soá cho ÑTTM beàn vöõng caàn phaân loaïi theo 6 lónh vöïc chuû yeáu goàm: CNTT&TT, beàn vöõng moâi tröôøng, naêng suaát, chaát löôïng cuoäc soáng, coâng baèng vaø hoøa nhaäp xaõ hoäi vaø phaùt trieån haï taàng khoâng lieân quan ñeán CNTT&TT (non-CNTT&TT). Thaùng 6/2016, ITU ñaõ chính thöùc coâng boá boä KPI naøy trong khuyeán nghò Y.4900/L.1600. KPI cho ÑTTMBV cuûa ITU bao truøm 6 lónh vöïc (dimension) chuû yeáu bao goàm: CNTT&TT, naêng suaát, chaát löôïng cuoäc soáng, phaùt trieån haï taàng, beàn vöõng moâi tröôøng, coâng baèng vaø thuùc ñaåy hoøa nhaäp xaõ hoäi. CNTT&TT ñöôïc xem laø trung taâm öùng duïng trong 5 lónh vöïc neâu treân. Ñeán nay, ITU ñaõ ban haønh 4 khuyeán nghò lieân quan ñeán KPI bao goàm:

- Moät soá caùch ño löôøng khaùc goàm coù: chæ soá xaõ hoäi ñoâ thò keát noái maïng cuûa Ericsson, chæ soá cô hoäi ñoâ thò cuûa haõng PWC phoái hôïp vôùi thaønh phoá New York xaây döïng, chæ soá ÑTTM cuûa haõng Navigant Research, moâ hình möùc ñoä tröôûng thaønh cuûa ÑTTM cuûa TM Forum... Do phöông phaùp ño löôøng khaùc nhau neân thöù töï xeáp haïng caùc ñoâ thò thoâng minh cuõng khaùc nhau vaø khoù so saùnh vôùi nhau. Do ñoù, trong khoaûng 2-3 naêm gaàn ñaây, caùc toå chöùc tieâu chuaån hoùa quoác gia vaø quoác teá baét ñaàu tích cöïc chuaån hoùa veà caùc tieâu chí, chæ soá ñaùnh giaù ÑTTM, ñieån hình nhaát laø ITU vaø ISO.

2. Toång quan boä chæ soá ÑTTM cuûa ITU

Thaùng 2/2015, ITU coâng boá baùo caùo kyõ thuaät “Caùc ñònh nghóa KPI cho ÑTTM beàn vöõng”, ñeán thaùng 10/2015 ñöôïc chuyeån thaønh “Boå sung 39 cuûa Khuyeán nghò Y.4900”. Taøi lieäu naøy

- ITU-T [Y.4900/L.1600]: Toång quan veà KPI trong ÑTTMBV (6/2016) - ITU-T [Y.4901/L.1601]: KPI lieân quan ñeán öùng duïng CNTT&TT trong ÑTTMBV (6/2016) - ITU-T [Y.4902/L.1602]: KPI lieân quan ñeán taùc ñoäng beàn vöõng cuûa CNTT&TT trong ÑTTMBV (6/2016) - ITU-T [Y.4903/L.1603]: KPI cho ÑTTM beàn vöõng ñeå ñaùnh

i. neàn taÛnG cHO PHaÙt trieÅn caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

giaù söï thaønh coâng cuûa caùc muïc tieâu phaùt trieån beàn vöõng (10/2016) Boä chæ soá cho ÑTTM beàn vöõng cuûa ITU ñaùp öùng 5 ñaëc tính sau: - Tính bao quaùt: caùc chæ soá caàn bao quaùt taát caû caùc khía caïnh cuûa ÑTTMBV - Tính saün coù: Caùc chæ soá caàn ñònh löôïng ñöôïc, döõ lieäu quaù khöù vaø hieän taïi caàn saün coù hoaëc deã thu thaäp. - Tính ñoäc laäp: Caùc chæ soá trong cuøng lónh vöïc caàn ñoäc laäp hoaëc gaàn nhö tröïc giao, nghóa laø traùnh toái ña söï truøng laëp, choàng cheùo giöõa caùc chæ soá. - Tính ñôn giaûn: Khaùi nieäm cuûa moãi chæ soá caàn ñôn giaûn vaø deã hieåu cho taát caû caùc beân lieân quan ñeán ñoâ thò. - Tính kòp thôøi: Khaû naêng taïo ra nhöõng KPI phaûn aùnh ñöôïc nhöõng vaán ñeà ñang noåi leân trong xaây döïng ÑTTM beàn vöõng. Yeáu toá beàn vöõng trong ÑTTM cuûa ITU ñöôïc theå hieän treân 4 khía caïnh sau: - Veà kinh teá: Khaû naêng taïo ra thu nhaäp vaø vieäc laøm cho sinh keá cuûa ngöôøi daân - Veà xaõ hoäi: Khaû naêng ñaûm baûo coù theå phaân chia coâng baèng phuùc lôïi (an toaøn, y teá, giaùo duïc) cho ngöôøi daân ñoâ thò baát keå söï khaùc bieät veà taàng lôùp, chuûng toäc hay giôùi tính. - Veà moâi tröôøng: Khaû naêng baûo veä chaát löôïng vaø taùi saûn xuaát caùc nguoàn löïc töï nhieân trong töông lai - Veà quaûn trò: Khaû naêng duy trì caùc ñieàu kieän xaõ hoäi nhö söï oån ñònh, daân chuû, söï tham gia vaø coâng baèng. Tuy nhieân, caùc chæ soá cuûa ITU chöa coù khuyeán nghò ñaùnh giaù möùc ñoä phaùt trieån cuûa ÑTTM beàn vöõng. Do ñoù, ITU chöa ñöa ra ñònh löôïng cuï theå cho töøng chæ soá. Khuyeán nghò L.1600 moâ taû KPI bao goàm 37 tieâu chí (subdimension) nhoùm trong 6 lónh vöïc (dimension), cuï theå nhö sau: (i) CNTT&TT: 4 tieâu chí; (ii) Beàn vöõng moâi tröôøng: 5 tieâu chí; (iii) Naêng suaát: 9 tieâu chí; (iv) Chaát löôïng cuoäc soáng: 4 tieâu chí; (v) Coâng baèng vaø thuùc ñaåy hoøa nhaäp xaõ hoäi: 4 tieâu chí; (vi) Haï taàng vaät lyù: 11 tieâu chí. Baûng 1. Caùc chæ soá cuûa tieâu chí D1.1 (Maïng vaø truy nhaäp) Chæ soá (Indicator)

Khuyeán nghò L.1601 vaø L.1602 moâ taû cuï theå töøng chæ soá (indicators) trong moãi tieâu chí cuûa L.1600 vôùi toång laø 115 chæ soá, trong ñoù coù 84 chæ soá coát loõi (core) vaø 31 chæ soá boå sung (additional) coù tính chaát tuøy choïn. Moãi ñoâ thò coù theå töï ñöa theâm caùc chæ soá rieâng cho phuø hôïp ñaëc thuø cuûa ñoâ thò mình. 115 chæ soá naøy bao goàm nhöõng chæ soá lieân quan tröïc tieáp ñeán

Baûng 2. Moät soá ví duï caùc chæ soá giaùn tieáp lieân quan ñeán CNTT&TT

Baûng 3. Moät soá ví duï chæ soá giaùn tieáp lieân quan/khoâng lieân quan ñeán CNTT&TT

CNTT&TT, caùc chæ soá giaùn tieáp lieân quan ñeán CNTT&TT (ví duï: chi tieâu cho R&D lieân quan ñeán CNTT&TT, caûi thieän naêng suaát trong coâng nghieäp nhôø CNTT&TT...) vaø nhöõng chæ soá hoaøn toaøn khoâng lieân quan ñeán CNTT&TT (ví duï: maät ñoä oâ nhieãm khoâng khí, phaùt thaûi khí nhaø kính...). Caùc baûng 1-3 ñöa ra moät soá ví duï veà chæ soá ñaùnh giaù ÑTTM beàn vöõng cuûa L.1601 vaø L.1602. Khuyeán nghò L.1603 taäp trung vaøo söï phaùt trieån chung cuûa ñoâ thò, khoâng taäp trung rieâng bieät vaøo CNTT&TT nhö L.1601 vaø L.1602. Muïc tieâu cuûa L.1603 laø loàng gheùp vôùi vieäc ñaùnh giaù möùc ñoä thaønh coâng 17 muïc tieâu phaùt trieån beàn vöõng cuûa Lieân hôïp quoác (SDG) trong boái caûnh xaây döïng ÑTTM beàn vöõng. L.1603 ñaùnh giaù ÑTTM beàn vöõng trong 3 lónh vöïc bao goàm: kinh teá (13 chæ soá), moâi tröôøng (19 chæ soá), xaõ hoäi vaø vaên hoùa (20 chæ soá). - 13 chæ soá veà kinh teá: haï taàng CNTT&TT (T1.1), ñoåi môùi saùng taïo (T1.2), vieäc laøm (T1.3), thöông maïi (T1.4), naêng suaát (T1.5), haï taàng vaät lyù (T1.6), khu vöïc coâng (T1.7). - 19 chæ soá veà moâi tröôøng: chaát löôïng khoâng khí (T2.1), nöôùc vaø veä sinh moâi tröôøng (T2.2), tieáng oàn (T2.3), chaát löôïng moâi tröôøng (T2.4), ña daïng sinh hoïc (T2.5), naêng löôïng (T2.6). - 20 chæ soá veà xaõ hoäi vaø vaên hoùa: giaùo duïc (T3.1), y teá (T3.2), an toaøn (T3.3), nhaø ôû (T3.4), vaên hoùa (T3.5), xaõ hoäi toaøn dieän (T3.6). Baûng 4 döôùi ñaây neâu ví duï veà caùch tham chieáu caùc chæ soá ÑTTM beàn vöõng cuûa L.1603 tôùi caùc muïc tieâu SDG:

Khi so saùnh vôùi L.1601 vaø L.1602, coù theå thaáy moät vaøi chæ soá KPI coù söï töông ñoàng nhö haï taàng CNTT&TT, öùng duïng CNTT&TT trong moät soá öùng duïng nhö caáp ñieän, nöôùc... nhöng veà cô baûn, caùc chæ soá KPI trong L.1603 gaén lieàn vôùi caùc muïc tieâu phaùt trieån beàn vöõng cuûa Lieân hôïp quoác vaø ít lieân quan tôùi CNTT&TT hôn so vôùi L.1601 vaø L.1602. Hai thaønh phoá ñaàu tieân treân theá giôùi thí ñieåm aùp duïng boä chæ soá cuûa ITU laø Dubai (töø 5/2015) vaø Singapore (töø 10/2015) trong voøng 2 naêm. Moät soá thaønh phoá khaùc baét ñaàu kyù keát vôùi ITU caùc döï aùn thí ñieåm töông töï goàm coù Valencia (Taây Ban Nha), Buenos Aires (AÙc-hen-ti-na), Manizales (Colombia), Voâ Tích (Trung Quoác). Muïc ñích caùc döï aùn thí ñieåm naøy nhaèm giuùp ITU kieåm ñònh laïi tính khaû thi cuûa töøng chæ soá, cho pheùp caùc cô quan chöùc naêng quaûn lyù ñoâ thò xaùc ñònh chính xaùc möùc ñoä “thoâng minh” vaø “beàn vöõng” ñoái vôùi ñoâ thò cuûa mình. Vôùi kinh nghieäm thí ñieåm ôû Dubai, thaùng 7/2016, ITU phoái hôïp vôùi UÛy ban Kinh teá Chaâu AÂu cuûa Lieân hôïp quoác (UNECE) ñöa ra Saùng kieán Lieân hôïp caùc ñoâ thò thoâng minh beàn vöõng (U4SSC). Moät trong caùc muïc tieâu cuûa U4SSC laø caäp nhaät boä chæ soá KPI trong 3 khuyeán nghò Y.4901/L.1601, Y.4902/L.1602 vaø Y.4903/L.1603 ñeå hoã trôï thöïc hieän caùc muïc tieâu phaùt trieån beàn vöõng cuûa Lieân hôïp quoác (UN SDG) vaø sau ñoù seõ xaây döïng boä chæ soá caùc ñoâ thò thoâng minh beàn vöõng toaøn caàu (Global Smart Sustainable Cities Index). Toùm laïi, caùc khuyeán nghò cuûa ITU veà caùc chæ soá ñaùnh giaù ÑTTM beàn vöõng coù tính khaùi quaùt vaø bao truøm caû hai khía caïnh “thoâng minh” vaø “beàn vöõng” cuûa ñoâ thò, tích hôïp moät soá chæ soá lieân quan phaùt trieån ñoâ thò beàn vöõng cuûa tieâu chuaån ISO 37120 vaø caùc muïc tieâu phaùt trieån beàn vöõng cuûa Lieân hôïp quoác. Caùc chæ soá chöa ñònh löôïng cuï theå ñeå ñaùnh giaù möùc ñoä phaùt trieån cuûa ÑTTM beàn vöõng. Sau quaù trình thí ñieåm ôû Dubai vaø Singpore, ITU ruùt ra moät soá kinh nghieäm ban ñaàu nhö sau: - Thieát laäp caùc lónh vöïc (dimension) cuûa rieâng ñoâ thò mình döïa treân caáu truùc quaûn trò hieän taïi vaø caùc lónh vöïc ñöôïc ITU xaùc ñònh caùc khuyeán nghò. - Quaù trình thu thaäp vaø xaùc minh döõ lieäu: laøm roõ caùc muïc tieâu cuï theå cuûa ÑTTM beàn vöõng cuûa ñoâ thò mình; phaân tích vaø löïa choïn kyõ löôõng caùc chæ soá phuø hôïp; laøm roõ ranh giôùi giöõa caùc chæ

tHe FOunDatiOns FOr DeVelOPment OF Green -smart city

Baûng 4. Moät soá ví duï aùnh xaï chæ soá ÑTTM beàn vöõng vôùi caùc muïc tieâu SDG

soá ñeå traùnh truøng laëp vaø gaây sai leäch döõ lieäu; hôïp taùc chaët cheõ vôùi caùc cô quan lieân quan ñeå hoï hieåu roõ muïc tieâu chæ soá caàn thu thaäp döõ lieäu; laøm roõ nguoàn cung caáp döõ lieäu cho töøng chæ soá vaø thieát laäp quy trình töông öùng; moãi chæ soá caàn thu thaäp döõ lieäu töø nhieàu nguoàn khaùc nhau; xaây döïng vaø trieån khai cô cheá kieåm saùt noäi boä ñoái vôùi chaát löôïng döõ lieäu thu thaäp ñöôïc ñeå baûo ñaûm söï chính xaùc vaø nhaát quaùn… - Caûi thieän caùc chæ soá: Coù söï truøng laëp cuûa moät soá chæ soá thuoäc caùc yeáu toá: CNTT&TT, Beàn vöõng moâi tröôøng vaø Haï taàng vaät lyù; Moät soá chæ soá khoâng phuø hôïp do khoâng coù khaû naêng thu thaäp döõ lieäu ñeå xaùc minh; Moät soá chæ soá bao goàm nhöõng thaønh phaàn döõ lieäu khoâng theå thu thaäp ñöôïc moät caùch heä thoáng, keå caû ôû caùc nöôùc phaùt trieån. Ñaây laø khoaûng caùch giöõa lyù thuyeát vaø thöïc tieãn caàn ñöôïc khaéc phuïc. Caùc KPI phaûi ñöôïc choïn sao cho ñaûm baûo ño ñöôïc, nhaát quaùn vaø so saùnh ñöôïc ôû nhöõng thôøi gian khaùc nhau… - Caàn ñaøo taïo ñöôïc moät soá laõnh ñaïo caáp cao veà khaùi nieäm ÑTTM beàn vöõng. Taàm quan troïng cuûa vai troø laõnh ñaïo: ñaûm baûo cho taát caû caùc beân lieân quan hôïp taùc vôùi nhau tích cöïc. - Ñoâ thò muoán baét ñaàu xaây döïng ÑTTM beàn vöõng coù theå söû duïng caùc KPI veà ÑTTM beàn vöõng cuûa ITU nhö moät nguoàn tham chieáu vaø höôùng daãn ñeå xaùc ñònh caùc muïc tieâu chieán löôïc cuûa ÑTTM beàn vöõng. - Xem xeùt xaây döïng caùc chính saùch vaø chöông trình rieâng bieät ñeå phaùt trieån caùc chuyeân gia veà ÑTTM beàn vöõng, coù theå baèng caùch thieát laäp caùc nhoùm laøm vieäc kyõ thuaät, caùc lieân minh vôùi tröôøng ñaïi hoïc, xaây döïng caùc chöông trình hoïc thuaät… - Caùc ñoâ thò muoán tham gia döï aùn thí ñieåm töông töï vôùi ITU caàn traûi qua 2 naêm thöû nghieäm ñeå ñaùnh giaù vaø so saùnh keát quaû, caûi thieän quy trình thu thaäp vaø söû duïng caùc chæ soá giöõa naêm thöù nhaát vôùi naêm thöù hai trieån khai. - Ñoâ thò yeâu caàu caàn phaûi laøm roõ hôn caùc ñònh nghóa cuûa moät soá chæ soá ñeå taïo thuaän lôïi cho quaù trình thu thaäp döõ lieäu. Trong quaù trình thu thaäp döõ lieäu, ñoâ thò caàn höôùng daãn vaø khung phöông phaùp luaän roõ raøng ñeå taïo thuaän lôïi cho caùc quy trình thu thaäp vaø phaân tích döõ lieäu. Do ñoù, môùi ñaây ITU ñaõ coù taøi lieäu höôùng daãn chuaån hoùa phöông phaùp luaän thu thaäp döõ lieäu cho caùc chæ soá. TAøI LIEäU THAM KHAÛO [1] http://www.smart-cities.eu/?cid=5&city=47&ver=4 [2] http://smartcitiescouncil.com/resources/smart-city-indexmaster-indicators-survey [3] ITU-T Y.4000 (Suplement 32): Smart sustainable cities – A guide for city leaders, Jan 2016. [4] ITU-T Y.4900/L.1600: Overview of key performance indicators for smart sustainable cities, Jun 2016. [5] ITU-T Y.4901/L.1601: Key performance indicators related to the use of CNTT&TT in smart sustainable cities, Jun 2016. [6] ITU-T Y.4902/L1602: Key performance indicators related to sustainablity impacts of CNTT&TT in smart sustainable cities, Jun 2016. [7] ITU-T Y.4903/L1603: Key performance indicators for smart sustainable cities to assess the achievement of sustainable development goals , Oct 2016 (prepublished). [8] http://www.itu.int/en/publications/Documents/tsb/2016DubaiCase/mobile/index.html#p=1

i. neàn taÛnG cHO PHaÙt trieÅn caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

5 VAI tRoØ cUÛA ÑoÂ tHò tHoÂnG MInH tRonG cAïnH tRAnH ÑoÂ tHò: KInH nGHIeäM QUoÁc teÁ VAØ BAØI Hoïc cHo VIeät nAM ts. nGuyeãn tHÒ tHanH Huyeàn* Toùm taét: Baøi vieát taäp trung phaân tích kinh nghieäm phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh treân theá giôùi vaø vai troø cuûa ñoâ thò thoâng minh trong caïnh tranh ñoâ thò cuï theå baèng vieäc phaân tích ba thaønh phoá goàm Barcelona, Manchester ñaïi dieän cho Chaâu AÂu vaø Ñaøi Loan ñaïi dieän cho chaâu aù, nhìn chung xu höôùng cuûa caùc ñoâ thò thoâng minh laø döïa treân cô sôû haï taàng coâng ngheä thoâng tin, coâng ngheä soá, kinh teá tri thöùc ñeå thu huùt caïnh tranh vaø phaùt trieån ñoâ thò. Sau ñoù, döïa vaøo kinh nghieäm caùc nöôùc, cuõng nhö xu theá phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh taïi Vieät Nam trong nhöõng naêm qua, taùc giaû phaân tích thöïc traïng ñoâ thò Vieät Nam cuõng nhö thöïc traïng thöïc hieän phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh taïi Vieät Nam, treân cô sôû ñoù taùc giaû ñöa ra moät soá giaûi phaùp thuùc ñaåy phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh nhaèm taêng tính caïnh tranh Ñoâ thò cho Vieät Nam. Töø khoùa: Ñoâ thò thoâng minh, caïnh tranh ñoâ thò

1. Giôùi thieäu

Heä thoáng caùc ñoâ thò ñoùng vai troø ngaøy caøng quan troïng trong vieäc phaùt trieån kinh teá taïi caùc quoác gia, ñoùng goùp hôn 90% GDP taïi Malaysia, Thaùi-lan, gaàn 100% taïi Singaore. Ngay caû nhöõng quoác gia coù tyû leä ñoâ thò hoùa thaáp nhö: Sri-lan-ka hay Baêng-la-ñeùt, khu vöïc ñoâ thò cuõng ñoùng goùp hôn 65% GDP. Taïi Vieät Nam, con soá naøy ñaït khoaûng 70% GDP (Baùo caùo Ngaân haøng phaùt trieån chaâu AÙ, 2012). Treân theá giôùi,vai troø cuûa caùc khu vöïc ñoâ thò ñöôïc ñaùnh giaù raát quan troïng, caùc quoác gia ñaõ raát chuù troïng thuùc ñaåy kinh teá khu vöïc naøy vaø coi caïnh tranh laø moät trong nhöõng yeáu toá then choát thuùc ñaåy kinh teá ñoâ thò. Ñieån hình taïi Myõ laø nöôùc ñöa chieán löôïc caïnh tranh ñoâ thò khaù sôùm, söï töï chuû veà chính saùch vaø taøi chính ñaõ cho pheùp Chính quyeàn ñoâ thò ôû caùc bang cuûa Myõ chuû ñoäng xaây döïng vaø caûi thieän caùc coâng trình cô sôû haï taàng, taïo lôïi theá thu huùt ñaàu tö, phaùt trieån kinh teá ñòa phöông. Hay taïi caùc quoác gia chaâu AÙ nhö: Haøn Quoác, Singapore, Trung Quoác,… cuõng taäp trung thöïc thi chieán löôïc caïnh tranh mang tính quoác gia ñeå thu huùt voán quoác teá, phaùt trieån caùc trung taâm coâng nghieäp vaø ñoâ thò ñònh höôùng xuaát khaåu. ÔÛ Vieät Nam, caïnh tranh ñoâ thò thoâng qua vieäc chính quyeàn caùc ñoâ thò noã löïc ñöa ra caùc öu ñaõi nhaèm thu huùt voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi cuøng vôùi ñoù laø taäp trung ñaàu tö cô sôû haï taàng. Haøng loaït khu coâng nghieäp lôùn taïi caùc tænh ñaõ ñöôïc thaønh laäp, nhieàu nhaø ñaàu tö laø caùc taäp ñoaøn lôùn treân theá giôùi ñaõ coù maët taïi caùc khu coâng nghieäp naøy, nhö: Honda, Toyota, Sam Sung… vaø caïnh tranh tröïc tieáp vôùi caùc khu coâng nghieäp cuûa caùc nöôùc trong khu vöïc. Beân caïnh phaùt trieån coâng nghieäp, hieän nay moät soá ñoâ thò taïi Vieät Nam ñang phaán ñaáu xaây döïng thöông hieäu theo höôùng caïnh tranh veà ñoâ thò sinh thaùi (Eco Cities), ñoâ thò du lòch,… tuøy thuoäc vaøo theá maïnh cuûa töøng ñòa phöông. Tuy nhieân, cuøng vôùi quaù trình ñoâ thò hoùa, soá löôïng ngöôøi daân taäp trung sinh soáng vaø laøm vieäc taïi caùc thaønh phoá lôùn ngaøy caøng taêng. Vieäc

Töø thaäp nieân 90, khaùi nieäm caïnh tranh ñoâ thò ñöôïc hieåu laø quaù trình kieän toaøn nhöõng phaåm chaát beân trong ñeå cö daân ñoâ thò coù chaát löôïng soáng toát hôn, beàn vöõng hôn vaø söï haáp daãn cuûa chính noù seõ thu huùt voán, lao ñoäng, vaø phaùt trieån kinh teá (Robert J.Rogerson, 1999).

3. Kinh nghieäm phaùt trieån Ñoâ thò thoâng minh treân theá giôùi vaø baøi hoïc cho Vieät Nam

2. Khaùi quaùt veà ñoâ thò thoâng minh vaø caïnh tranh ñoâ thò

3.1. Kinh nghieäm phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh treân theá giôùi Vieäc phaùt trieån moät thaønh phoá trôû thaønh thaønh phoá thoâng minh ñaõ vaø ñang trôû thaønh xu theá phaùt trieån maïnh meõ cuûa thôøi ñaïi, treân theá giôùi cho ñeán nay ñaõ xuaát hieän khaù nhieàu thaønh phoá thoâng minh, coù theå lieät keâ nhö: New York, Kista, Stockholm, Florence, Ñaøi Baéc, Barcelona,Brisbane, Malta, Dubai vaø Kochi… .Vieäc nghieân cöùu kinh nghieäm xaây döïng thaønh phoá thoâng minh giuùp chuùng ta hieåu roõ hôn veà thaønh phoá thoâng minh vaø töø ñoù ruùt ra ñöôïc baøi hoïc kinh nghieäm trong vieäc xaây döïng thaønh phoá thoâng minh

ÔÛ Vieät Nam, vieäc tieáp caän vaø thöïc hieän thaønh phoá thoâng minh xuaát phaùt töø khaùi nieäm “Chính quyeàn ñieän töû” laøm troïng taâm vaø phaùt trieån thoâng minh hôn moät soá caùc tieâu chí phuø hôïp vôùi nhu caàu, ñieàu kieän vaø nguoàn löïc coù theå coù cuûa töøng thaønh phoá vaø töøng giai ñoaïn

Thaønh phoá Barcelona cuûa Taây Ban Nha: Naêm 2009, Thaønh phoá Barcelona ñöùng thöù 4 trong caùc thaønh phoá ôû khu vöïc Chaâu aâu veà thu huùt ñaàu tö kinh doanh (Crushman vaø Warkefied, 2009). Caùc nhaø chính quyeàn ñoâ thò thaønh phoá ñaõ thieát laäp vaø caûi caùch chính saùch phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh. Caûi caùch neàn kinh teá haønh chính coâng sang neàn kinh teá tri thöùc baèng caùch keát hôïp giöõa doanh nghieäp, ngöôøi daân, chính quyeàn, theå cheá moät caùch haøi hoøa. Thoâng qua söû duïng coâng ngheä thoâng tin hieän ñaïi vaø dòch vuï thoâng minh ñaõ bieán chuyeån neàn kinh teá haønh chính coâng sang neàn kinh teá hieän ñaïi, hieäu quaû vaø thoâng minh, thuùc ñaåy thaønh phoá coù tính caïnh tranh hôn. ÔÛ ñaây, caùc nhaø chính quyeàn ñoâ thò chuù troïng ñeán vieäc söï töông taùc giöõa chính quyeàn, theå cheá, ngöôøi daân vaø caùc doanh nghieäp. Kinh nghieäm ruùt ra baøi hoïc töø Barcelona laø hoï taïo ra Chính quyeàn thoâng minh, kinh teá thoâng minh, coâng daân thoâng minh vaø cuoäc soáng thoâng minh.

2.1. Khaùi nieäm ñoâ thò thoâng minh Caragliu, 2009 ñaõ cho raèng, ñoâ thò thoâng minh bao goàm 3 thaønh phaàn chính ñoù laø (i) Thaân thieän vôùi moâi tröôøng, (ii) Söû duïng coâng ngheä thoâng tin vaø truyeàn thoâng trong quaûn lyù vaø (iii) höôùng tôùi phaùt trieån beàn vöõng. Maëc duø hieän nay treân theá giôùi vaãn chöa coù moät ñònh nghóa thoáng nhaát veà Ñoâ thò thoâng minh. Nhöng veà cô baûn, ñoù laø moâ hình thaønh phoá öùng duïng coâng ngheä thoâng tin, trí tueä nhaân taïo ñeå quaûn lyù, naâng cao tieâu chuaån cuoäc soáng ñoâ thò, caûi thieän chaát löôïng phuïc vuï cuûa chính quyeàn thaønh phoá vaø söû duïng hieäu quaû caùc nguoàn naêng löôïng, taøi nguyeân thieân nhieân.

2.2. Tieâu chí xaùc ñònh ñoâ thò thoâng minh Treân theá giôùi chöa coù caùc tieâu chuaån chính thöùc veà thaønh phoá thoâng minh, tuy nhieân, moät soá tieâu chí chính sau ñaây ñöôïc caùc toå chöùc, caùc nöôùc löïa choïn ñeå ñaùnh giaù vaø laøm tieâu chí xaây döïng thaønh phoá thoâng minh ñoù laø + Neàn kinh teá thoâng minh + Di chuyeån thoâng minh + Moâi tröôøng thoâng minh + Quaûn lyù ñoâ thò hieän ñaïi + Coâng daân thoâng minh + Cuoäc soáng thoâng minh 2.3. Caïnh tranh ñoâ thò Caïnh tranh ñoâ thò veà cô baûn laø naâng cao chaát löôïng soáng cuûa ngöôøi daân vaø moâi tröôøng ñaàu tö kinh doanh thoâng qua noã löïc quaûn lyù ñoâ thò. Trong boái caûnh nguoàn löïc ñaàu tö vaø nhaân löïc chaát löôïng cao coøn haïn cheá, caùc ñoâ thò phaûi coù nhöõng giaûi phaùp, haønh ñoäng cuï theå nhaèm taêng tính caïnh tranh, thu huùt ñaàu tö vaø taïo thò tröôøng tieâu thuï haøng hoùa thuaän lôïi.

tHe FOunDatiOns FOr DeVelOPment OF Green -smart city

gia taêng daân soá seõ aûnh höôûngñaùng keå ñeán söï phaùt trieån cuûa caùc thaønh phoá bôûi tình traïng oâ nhieãm moâi tröôøng, thieáu thoán caùc nguoàn löïc nhö: Nöôùc saïch, ñaát ñai, khoâng gian vaø naêng löôïng... Vôùi caùc coâng ngheä vaø phöông phaùp quaûn lyù truyeàn thoáng, vieäc giaûi quyeát caùc khoù khaên neâu treân seõ gaëp nhieàu haïn cheá. Trong boái caûnh ñoù, moät soá nöôùc phaùt trieån ñaõ baét ñaàu tìm hieåu, nghieân cöùu veà caùc coâng ngheä coát loõi vaø coâng ngheä thoâng tin ñeå xaây döïng giaûi phaùp “kieåm soaùt” caùc vaán ñeà khoù khaên naûy sinh trong quaù trình phaùt trieån cuûa moät ñoâ thò hieän ñaïi. Ñoâ thò thoâng minh ra ñôøi seõ giaûi quyeát toång hoøa caùc moái quan heä kinh teá, xaõ hoäi vaø kyõ thuaät. Ñoâ thò thoâng minh cuõng seõ daàn daàn thay ñoåi caïnh tranh ñoâ thò truyeàn thoáng sang mieàn thoâng minh hôn nhö thu huùt caùc nhaø ñaàu tö, du khaùch, ngöôøi daân baèng caùc saùng taïo vaø öùng duïng coâng ngheä thoâng minh trong ñieàu haønh vaø quaûn lyù((Malecki, 2013).

Thaønh phoá Manchester cuûa Anh: Nhaán maïnh ñeán taùi taïo ñoâ thò döïa vaøo phaùt trieån kyõ thuaät soá.Caùc nhaø chính quyeàn ñoâ thò taïi thaønh phoá ñaõ nhaán maïnh vai troø cuûa neàn kinh teá kyõ thuaät soá vaø taïo ra neàn kinh theá tri thöùc ñeå thuùc ñaåy taùi phaùt trieån ñoâ thò. Ngay nhöõng naêm 80, Manchester ñaõ daàn daàn phaùt trieån theo xu höôùng caùc thaønh phoá thoâng minh chuû ñoäng chuyeån dòch cô caáu kinh teá vaø thay ñoåi xaõ hoäi theo höôùng ñoåi môùi vaø taùi phaùt trieån. Ba öu tieân chính ñöôïc xaùc ñònh taïi thôøi ñieåm ñoù laø: taäp trung vaøo khu vöïc laøm vieäc; phaùt trieån chieán löôïc ‘thaønh phoá saùng taïo’; khuyeán khích ñoåi môùi thoâng qua söï phaùt trieån khoa hoïc kyõ thuaät vaø coi coâng ngheä vaø truyeàn thoâng (ICT) ñoùng moät vai troø quan troïng trong vieäc taïo ra cô sôû haï taàng vaø dòch vuï môùi, vaø do ñoù, thuùc ñaåy taêng tröôûng kinh teá trong töông lai Chính quyeàn Manchester ñaõ xem xeùt Chieán löôïc kyõ thuaät soá vaø caùc öu tieân phaùt trieån kyõ thuaät soá cuûa rieâng mình ñeå xaây döïng treân theá maïnh cuûa thaønh phoá nhaèm khaéc phuïc tình

i. neàn taÛnG cHO PHaÙt trieÅn caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

traïng thieáu voán ñeå hoã trôï ñaàu tö vaø khôûi nghieäp; ñoåi môùi kyõ thuaät soá ñeå taïo ra cô sôû haï taàng môùi thuùc ñaåy Manchester phaùt trieån theo höôùng ‘Thaønh phoá thoâng minh’ trong caùc lónh vöïc nhö naêng löôïng thoâng minh, ñieän toaùn ñaùm maây vaø cô sôû haï taàng kyõ thuaät soá NGA toác ñoä cao (sôïi vaø khoâng daây) , maïng vaø dòch vuï. Chieán löôïc kyõ thuaät soá Manchester chuû yeáu ñeà caäp ñeán khaùi nieäm “Coâng daân thoâng minh ôû caùc thaønh phoá thoâng minh”, söû duïng coâng ngheä kyõ thuaät soá ñeå thuùc ñaåy söï tham gia cuûa coäng ñoàng, xaây döïng naêng löïc vaø voán xaõ hoäi. Söû duïng moâ hình voán xaõ hoäi boán caáp, cuï theå laø: taïo ra moät taàm nhìn chung vaø yù thöùc thuoäc veà taát caû caùc coäng ñoàng thoâng qua vieäc söû duïng trí töôûng töôïng cuûa caùc coâng ngheä kyõ thuaät soá ñeå giuùp bieán ñoåi cuoäc soáng; ñaûm baûo söï ña daïng ñöôïc ñaùnh giaù cao vaø ñöôïc khen thöôûng tích cöïc thoâng qua vieäc caûi thieän khaû naêng tieáp caän caùc coâng ngheä kyõ thuaät soá ñeå hoã trôï maïng löôùi xaõ hoäi; thu huùt moïi ngöôøi töø caùc nguoàn goác khaùc nhau thoâng qua vieäc söû duïng caùc coâng ngheä kyõ thuaät soá cho pheùp hoï coù cô hoäi soáng töông töï; khuyeán khích thuùc ñaåy phaùt trieån caùc moái quan heä giöõa nhöõng ngöôøi coù nguoàn goác khaùc nhau taïi nôi laøm vieäc, trong giaùo duïc vaø trong khu vöïc baèng caùch söû duïng coâng ngheä kyõ thuaät soá ñeå phaù vôõ raøo caûn vaø thuùc ñaåy söï gaén keát xaõ hoäi. Thaønh phoá Ñaøi Baéc cuûa Ñaøi Loan: Ñeå trôû thaønh moät thaønh phoá thoâng minh trong khu vöïc vaø treân theá giôùi, Ñaøi Baéc ñaõ ñaàu tö troïng ñieåm vaøo haï taàng coâng ngheä thoâng tin cho dòch vuï maïng coâng coäng vaø heä thoáng giao thoâng, ñeå ñöa Ñaøi Baéc trôû thaønh thaønh phoá di ñoäng thoâng minh noåi tieáng vaø ñaõ ñaït ñöôïc chöùng nhaän vaø giaûi thöôûng thaønh phoá thoâng minh cuûa ICF vaøo naêm 2006. Vôùi haï taàng coâng ngheä thoâng tin cho caùc dòch vuï coâng coäng, thaønh phoá Ñaøi Baéc ñaõ thaønh coâng trong vieäc gaàn nhö phuû soùng maïng khoâng daây coâng coäng treân toaøn thaønh phoá ñeå ngöôøi daân coù theå töï do truy caäp thoâng tin taïi caùc ñòa ñieåm coâng coäng taäp trung nhö: saân bay, nhaø ga, beán ñôïi taøu ñieän ngaàm, taøu cao toác… Ñaøi Baéc ñaõ töï ñoäng hoùa vaø kyõ thuaät soá hoùa heä thoáng giao thoâng vaø chöông trình quaûn lyù giao thoâng ñoâ thò ñaõ giuùp vieäc ñi laïi, luaân chuyeån cuûa ngöôøi daân vaø phöông tieän giao thoâng trong thaønh phoá ñöôïc thuaän lôïi, tieän ích. Ñaøi Baéc cuõng laø Thaønh phoá phaùt trieån chính phuû ñieän töû maïnh meõ thöïc hieän cung caáp caùc dòch vuï coâng cho ngöôøi daân vaø doanh nghieäp. Caùc cô sôû döõ lieäu daân cö, doanh nghieäp… caáp quoác gia ñaõ ñöôïc trieån khai giuùp cho vieäc cung caáp hieäu quaû caùc dòch vuï cho ngöôøi daân vaø doanh nghieäp. Do vaäy, Ñaøi Baéc ñaõ raát phaùt trieån vaø laø moät trong neàn kinh teá phaùt trieån nhaát trong khu vöïc Chaâu AÙ. Kinh nghieäm ruùt ra töø Ñaøi Baéc ñi ñeán xaây döïng ñoâ thò thoâng minh laø phaùt trieån maïnh haï taàng coâng ngheä thoâng tin, xaây döïng toát neàn taûng tích hôïp treân cô sôû phaùt trieån chính phuû ñieän töû vaø ñaåy maïnh caùc öùng duïng thoâng minh vaøo quaûn lyù ñoâ thò

Baûng 1: Caùc Ñoâ thò Thoâng minh treân theá giôùi

3.2. Xu höôùng xaây döïng ñoâ thò thoâng minh ôû Vieät Nam 3.2.1. Söï phaùt trieån cuûa ñoâ thò Vieät Nam Theo baùo caùo cuûa Boä Xaây döïng ñeán 6/2017 caû nöôùc coù 805 ñoâ thò, trong ñoù coù 2 ñoâ thò ñaëc bieät, 17 ñoâ thò loaïi I, 25 ñoâ thò loaïi II, 43 ñoâ thò loaïi III, 85 ñoâ thò loaïi IV vaø 633 ñoâ thò loaïi V. Soá ñoâ thò nhoû chieám 78,6%. Tyû leä ñoâ thò hoùa trung bình caû nöôùc ñaït khoaûng treân 37%. Maëc duø toång dieän tích ñaát töï nhieân ñoâ thò caû nöôùc khoaûng 330.610 ha (baèng 1% dieän tích ñaát caû nöôùc), trong ñoù ñaát noäi thaønh, noäi thò chieám khoaûng 125.000 ha (khoaûng 40% toång dieän tích ñaát ñoâ thò). Tuy nhieân, taêng tröôûng kinh teá ôû khu vöïc ñoâ thò cao gaáp 1,5 - 2 laàn so vôùi maët baèng chung cuûa caû nöôùc, khu vöïc ñoâ thò haøng naêm ñoùng goùp 70 - 75% GDP cuûa Vieät Nam. Vieät Nam ñeán naêm 2025, taàm nhìn ñeán naêm 2050, daân soá ñoâ thò khoaûng 44 trieäu ngöôøi vaøo naêm 2020, chieám 45% daân soá ñoâ thò caû nöôùc; naêm 2025, daân soá ñoâ thò khoaûng 52 trieäu ngöôøi, chieám 50% daân soá ñoâ thò caû nöôùc. Ñoâ thò hoùa vaø coâng nghieäp hoùa luoân coù moái quan heä phuï thuoäc, boå sung hoã trôï laãn nhau. Baèng chöùng roõ neùt cho söï keát hôïp naøy theå hieän qua soá löôïng caùc khu coâng nghieäp taïi Vieät Nam taêng nhanh cuøng vôùi quaù trình ñoâ thò hoùa. Maëc duø soá löôïng ñoâ thò taêng nhanh, nhöng ña soá ñeàu ñoái maët vôùi thaùch thöùc veà chaát löôïng ñoâ thò chöa baûo ñaûm, haï taàng kyõ thuaät chöa theo kòp ñaø phaùt trieån cuûa ñoâ thò, xuoáng caáp nhanh daãn ñeán nhöõng haäu quaû veà taéc ñöôøng, thieáu nöôùc sinh hoaït, ngaäp uùng nöôùc thaûi, nöôùc möa, raùc thaûi oâ

Baûng 2: Möùc ñoä ñoâ thò hoùa saùu vuøng kinh teá xaõ hoäi naêm 2016

Nguoàn: Baùo caùo tình hình Phaùt trieån ñoâ thò caùc ñòa phöông naêm 2016

nhieãm moâi tröôøng...Thieáu caùc nguoàn löïc vaø cô cheá, chính saùch öùng phoù vôùi xu theá ñoâ thò hoùa. Xu höôùng xaây döïng thaønh phoá/ ñoâ thò thoâng minh seõ laø xu höôùng taát yeáu 3.2.2. Xu höôùng phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh ôû Vieät Nam Trong thôøi gian qua Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ñaõ coù nhöõng chuû tröông ñònh höôùng cho phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh. Nghò quyeát 4 cuûa Ban chaáp haønh Trung öông Ñaûng khoaù XII, ñaõ chæ roõ: “Sôùm trieån khai xaây döïng moät soá khu haønh chính kinh teá ñaëc bieät; öu tieân phaùt trieån moät soá ñoâ thò thoâng minh.”Nghò quyeát soá 36a/ NQ-CP ngaøy 14/10/2015 cuûa chính phuû veà chính phuû ñieän töû. Nghò quyeát soá 05/NQ-TW ngaøy 01/11/2016 Hoäi nghò Trung öông 4 khoùa XII veà “Moät soá chuû tröông, chính saùch lôùn nhaèm tieáp tuïc ñoåi môùi moâ hình taêng tröôûng, naâng cao chaát löôïng taêng tröôûng, naêng suaát lao ñoäng, söùc caïnh tranh cuûa neàn kinh teá” ñaõ ñeà caáp ñeán moät noäi dung “öu tieân phaùt trieån moät soá ñoâ thò thoâng minh”. Trong quyeát ñònh soá 1819/QÑ-TTg ngaøy 26/10/2015 cuûa Thuû töôùng Chính phuû pheâ duyeät Chöông trình quoác gia veà öùng duïng coâng ngheä thoâng tin trong hoaït ñoäng cuûa cô quan nhaø nöôùc ñaõ ñöa ra caùc muïc tieâu vaø nhieäm vuï: “trieån khai ñoâ thò thoâng minh ít nhaát taïi 3 ñòa ñieåm theo caùc tieâu chí do Boä Thoâng tin vaø Truyeàn thoâng höôùng daãn”. Ñoái vôùi caùc caáp ñòa phöông, thaønh phoá

Hoà Chí Minh laø moät trong nhöõng thaønh phoá lôùn nhaát caû nöôùc ñaõ coù Quyeát ñònh soá 4693/QÑ-UBND ngaøy 8/9/2016 veà thaønh laäp Ban Ñieàu haønh thöïc hieän Ñeà aùn “Xaây döïng Thaønh phoá Hoà Chí Minh trôû thaønh ñoâ thò thoâng minh”. Ñeà aùn naøy taäp trung 3 noäi dung lôùn, ñoù laø: xaây döïng chính quyeàn ñieän töû nhaèm naâng cao coâng taùc quaûn lyù nhaø nöôùc, taêng tính coâng khai, minh baïch cuûa chính quyeàn, giaûm phieàn haø cho ngöôøi daân vaø doanh nghieäp; xaây döïng trung taâm döõ lieäu môû duøng chung cho xaõ hoäi vaø cung caáp caùc dòch vuï tieän ích cho ngöôøi daân trong caùc lónh vöïc, nhö: quy hoaïch thoâng minh, giaùo duïc thoâng minh, y teá thoâng minh, giao thoâng thoâng minh. Ngaøy 25/3/2014, Chuû tòch UBND thaønh phoá Ñaø Naüng ñaõ kyù Quyeát ñònh 1797/ QÑ-UBND pheâ duyeät Ñeà aùn Xaây döïng thaønh phoá thoâng minh hôn taïi Ñaø Naüng giai ñoaïn 2014 – 2020. Chuû tòch UBND thaønh phoá Ñaø Naüng ñaõ ra Quyeát ñònh thaønh laäp Ban Chæ ñaïo xaây döïng thaønh phoá thoâng minh hôn taïi Ñaø Naüng. Ban Chæ ñaïo coù nhieäm vuï tham möu cho UBND thaønh phoá ban haønh Ñeà aùn xaây döïng thaønh phoá thoâng minh hôn taïi Ñaø Naüng giai ñoaïn 2016 – 2020 treân cô sôû ñieàu chænh, boå sung noäi dung Ñeà aùn xaây döïng thaønh phoá thoâng minh hôn taïi Ñaø Naüng ñöôïc pheâ duyeät taïi Quyeát ñònh neâu treân. Thaønh phoá Ñaø Naüng ñaõ löïa choïn 05 vaán ñeà ñeå thöïc hieän thaønh phoá thoâng minh hôn cho loä trình 5 naêm, ñaây laø caùc vaán ñeà ñöôïc xem laø coù nhu caàu lôùn nhaát vaø coù tính khaû thi khaû thi cao.

Cuï theå: Keát noái thaønh phoá: xaây döïng haï taàng maïng keát noái treân toaøn thaønh phoá ñeå phuïc vuï nhu caàu keát noái, chia seû thoâng tin cuûa chính quyeàn, doanh nghieäp, ngöôøi daân, du khaùch vaø truyeàn daãn cho caùc öùng duïng thaønh phoá thoâng minh hôn; Heä thoáng giao thoâng thoâng minh: öùng duïng ICT vaøo coâng taùc quaûn lyù giao thoâng ñoâ thò cuûa thaønh phoá moät caùch chuû ñoäng vaø hieäu quaû hôn; Heä thoáng caáp nöôùc thoâng minh: öùng duïng ICT ñeå naâng cao chaát löôïng xöû lyù vaø phaân phoái nöôùc saïch cho ngöôøi daân thaønh phoá. Moät soá tænh, thaønh phoá khaùc trong ñoù coù Haûi Phoøng, Vónh Phuùc, Quaûng Ninh, Thanh Hoùa, Thöøa Thieân – Hueá, Laâm Ñoàng, Bình Döông, Caàn Thô, Kieân Giang …ñaõ coù nhöõng hoaït ñoäng ñeå xaây döïng ñoâ thò thoâng minh. Coù theå noùi xaây döïng thaønh phoá thoâng minh ñaõ laø moät

i. neàn taÛnG cHO PHaÙt trieÅn caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

xu höôùng taát yeáu vaø vieäc phaùt trieån moät thaønh phoá thoâng minh caàn coù söï tham gia ñaày ñuû caùc thaønh phaàn nhö chính phuû, chính quyeàn ñòa phöông, doanh nghieäp vaø coäng ñoàng. Söï phaùt trieån cuûa ñoâ thò thoâng minh chính laø höôùng tôùi söï thay ñoåi veà chaát cho quaù trình ñoâ thò hoùa môùi, moät maët aùp duïng khoa hoïc kyõ thuaät hieän ñaïi, tri thöùc ñeå thay ñoåi caùch thöùc quaûn lyù ñoâ thò, moät maët ñem ñeán hieäu quaû vaø moâi tröôøng soáng oån ñònh, laønh maïnh vaø tieän ích hôn cho ngöôøi daân

4. Giaûi phaùp phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh nhaèm taêng tính caïnh tranh Ñoâ thò cho Vieät Nam

Qua phaân tích treân ta thaáy, caùc thaønh phaàn coát loõi ñoái vôùi thaønh phoá thoâng minh bao goàm 3 nhaân toá chính: Coâng ngheä (bao goàm coâng ngheä phaàn cöùng vaø phaàn meàm); Con ngöôøi (tính saùng taïo, söï ña daïng, vaø coù giaùo duïc); Theå cheá (quaûn trò vaø chính saùch). Vôùi söï keát hôïp haøi hoøa giöõa caùc nhaân toá treân, moät thaønh phoá thoâng minh khi ñaàu tö vaøo voán con ngöôøi, voán xaõ hoäi vaø cô sôû haï taàng coâng ngheä thoâng tin seõ thuùc ñaåy taêng tröôûng beàn vöõng vaø naâng cao chaát löôïng cuoäc soáng. 4.1. Giaûi phaùp coâng ngheä Coâng ngheä laø chìa khoùa ñeå trôû thaønh moät thaønh phoá thoâng minh vì vieäc söû duïng coâng ngheä thoâng tin vaø truyeàn thoâng coù theå thay ñoåi cuoäc soáng vaø nôi laøm vieäc. Moät cô sôû haï taàng hoaït ñoäng toát laø hoaøn toaøn caàn thieát nhöng khoâng ñuû ñeå trôû thaønh moät thaønh phoá thoâng minh. Cô sôû haï taàng vaø öùng duïng CNTT laø ñieàu kieän tieân quyeát, nhöng khoâng coù söï tham gia thöïc söï vaø saün saøng hôïp taùc vaø hôïp taùc giöõa caùc toå chöùc coâng, khu vöïc tö nhaân, caùc toå chöùc töï nguyeän, tröôøng hoïc vaø coâng daân thì khoâng coù thaønh phoá thoâng minh. Moät trong caùc tieâu chí cuûa ñoâ thò thoâng minh laø tính di chuyeån thoâng minh, do vaäy coâng ngheä di ñoäng, aûo vaø phoå bieán coù taàm quan troïng. Nhöõng coâng ngheä naøy mang laïi lôïi ích cho cö daân thaønh phoá trong loái soáng di ñoäng. Do vaäy caàn chuù troïng cô sôû haï taàng khoâng daây ñoù laø caùc thieát bò maïng (caùc keânh caùp quang vaø maïng wi-fi), caùc ñieåm truy caäp coâng coäng (caùc ñieåm noùng khoâng daây, ki-oát) vaø caùc heä thoáng thoâng tin höôùng dòch vuï döïa treân Internet coù theå töông taùc giöõa chính phuû, doanh nghieäp vaø daân cö. 4.2. Giaûi phaùp veà con ngöôøi Coâng ngheä khoâng phaûi laø yeáu toá duy nhaát taïo neân thaønh phoá thoâng minh. Maø quan troïng hôn, ñoù chính laø vai troø cuûa voán con ngöôøi laø nguoàn nhaân löïc vaø giaùo duïc trong phaùt trieån ñoâ thò. Con ngöôøi thoâng minh laø moät thaønh phaàn quan troïng cuûa thaønh phoá thoâng minh. Khaùi nieäm con ngöôøi thoâng minh bao goàm caùc yeáu toá khaùc nhau nhö tính linh hoaït, saùng taïo, chuû nghóa quoác teá hoaëc côûi môû vaø tham gia vaøo ñôøi soáng coâng coäng. Caùc vaán ñeà lieân quan ñeán keát tuï ñoâ thò coù theå ñöôïc giaûi quyeát baèng phöông tieän saùng taïo, voán nhaân löïc, söï hôïp taùc giöõa caùc beân lieân quan, vaø yù töôûng khoa hoïc saùng taïo baèng caùc giaûi phaùp thoâng minh. Thaønh phoá thoâng minh laø trung taâm giaùo duïc ñaïi hoïc vaø löïc löôïng lao ñoäng thoâng minh. Giaùo duïc laø moät löïc huùt quan troïng taïo neân moät thaønh phoá haáp daãn. Caùc doanh nghieäp, toå chöùc vaø caù nhaân thuoäc moïi taàng lôùp

ñeàu haáp daãn moâi tröôøng hoïc taäp naêng ñoäng. Trí thoâng minh taäp theå vaø hoïc taäp xaõ hoäi laøm cho moät thaønh phoá thoâng minh hôn. Do vaäy, caàn chuù troïng ñeán tieâu chí coâng daân thoâng minh, coâng daân thoâng minh seõ vaän haønh toát coâng ngheä thoâng minh.

tHe FOunDatiOns FOr DeVelOPment OF Green -smart city

4.3. Giaûi phaùp veà theå cheá Söï hoã trôï cuûa chính phuû vaø chính saùch quaûn trò laø neàn taûng cho vieäc thieát keá vaø thöïc hieän caùc saùng kieán thaønh phoá thoâng minh. Caùc yeáu toá theå cheá khaùc nhau töø thaûo luaän veà coäng ñoàng thoâng minh hoaëc saùng kieán taêng tröôûng thoâng minh: khoâng chæ chính saùch hoã trôï maø coøn laø vai troø cuûa chính phuû, moái quan heä giöõa caùc cô quan chính phuû vaø caùc toå chöùc phi chính phuû. Noù laø caàn thieát ñeå thieát laäp moâi tröôøng quaûn trò haønh chính (saùng kieán, caáu truùc, vaø söï tham gia) hoã trôï cho thaønh phoá thoâng minh. Ñeå kích hoaït caùc saùng kieán thaønh phoá thoâng minh, theå cheá chính saùch caàn minh baïch, coù tính chieán löôïc. Chính phuû thoâng minh hôn seõ laøm nhieàu hôn laø ñieàu chænh caùc ñaàu ra cuûa caùc heä thoáng kinh teá vaø xaõ hoäi. Theå cheá caàn keát noái ñoäng vôùi coâng daân, coäng ñoàng vaø doanh nghieäp ñeå kích thích taêng tröôûng, ñoåi môùi vaø tieán boä. Chính phuû thoâng minh hôn coù nghóa laø coäng taùc giöõa caùc phoøng ban vaø vôùi coäng ñoàng — trôû neân minh baïch vaø coù traùch nhieäm hôn, ñeå quaûn lyù taøi nguyeân hieäu quaû hôn vaø cung caáp cho coâng daân quyeàn truy caäp thoâng tin veà caùc quyeát ñònh aûnh höôûng ñeán cuoäc soáng cuûa hoï. Vieäc chuyeån ñoåi thaønh thaønh phoá thoâng minh ñoøi hoûi söï töông taùc cuûa caùc thaønh phaàn coâng ngheä vôùi caùc thaønh phaàn chính trò, theå cheá. Laø moät neàn taûng cuûa thaønh phoá thoâng minh, quaûn trò thoâng minh coù nghóa laø söï tham gia cuûa caùc beân lieân quan khaùc nhau (ñaëc bieät laø coâng daân) trong caùc quyeát ñònh vaø dòch vuï coâng coäng. Quaûn trò trung gian coâng ngheä thoâng tin, ñöôïc goïi laø quaûn trò ñieän töû, laø chìa khoùa ñeå cho pheùp thaønh phoá thoâng minh baèng caùch ñöa coâng daân ñeán moät saùng kieán thaønh phoá thoâng minh vaø giöõ quyeát ñònh vaø quy trình thöïc hieän minh baïch. Tinh thaàn quaûn trò trung taâm laø caùch tieáp caän daân cö taäp trung vaøo coâng daân. Vieäc xem xeùt caùc beân lieân quan laø neàn taûng cho kieán truùc cuûa thaønh phoá thoâng minh. Caùc saùng kieán thaønh coâng laø keát quaû cuûa moät lieân minh kinh doanh, giaùo duïc, chính phuû vaø caùc coâng daân caù nhaân. Moät thaønh phoá thoâng minh thaønh coâng coù theå ñöôïc xaây döïng töø treân xuoáng hoaëc tieáp caän töø döôùi leân, nhöng söï tham gia tích cöïc töø moïi lónh vöïc cuûa coäng ñoàng laø ñieàu caàn thieát. * Tröôøng Ñaïi hoïc Kinh teá Quoác daân Email: huyennt@neu.edu.vn

TaøI LIeäU Tham Khaûo 1. asian Development Bank. (2012). Key Indicators for asia and the Pacific 2012. Truy caäp http://www.adb.org/publications/key-indicators-asia-and-pacific-2010 2. Boä Xaây döïng (2018), Baùo caùo tình hình veà phaùt trieån ñoâ thò caùc ñòa phöông 3. Caragliu, a. et al.( 2009). Smart Cities in europe, Serie Research memoranda 0048, VU University amsterdam, Faculty of economics, Business administration and econometríc 4. malecki, e. J. (2013). Connecting the fragments: Looking at the connected city in 2050. applied Geography, 2(1) 5. Robert J.Rogerson (1999), Quality of life and City Competitiveness, Urban studies, Vol 36, Nos 5-6, 969-985 6. Taewoo Nam vaø Theresa a. Pardo (2010), Conceptualizing Smart City with Dimensions of Technology, People, and Institutions, The proceedings of the 12 annual international Conference on Digital Government Research 7. Traàn minh Tuaán (2017), Xaây döïng ñoâ thò thoâng minh beàn vöõng taïi vieät nam – moät trong caùc ñoäng löïc phaùt trieån cntt&tt vieät nam trong thaäp kyû tôùi. Truy caäp http:/www.ev.org.vn/an-pham-dinh-ky/dien-tu-ngay-nay/xay-dung-do-thithong-minh-ben-vung-tai-viet-nam-mot-trong-cac-dong-luc-phat-trien-cntt-ttviet-nam-trong-thap-ky-toi.html

ii. GIAÛI PHAÙP

CHO CAÙC ÑOÂ THÒ XANH THOÂNG MINH tHe soLUtIons FoR GReen - sMARt cItIes

ii. GiaÛi PHaÙP cHO caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

tHoÂnG tIn VAØ coÂnG nGHeä tHeÁ Heä tHÖÙ tÖ

cHO XaÂy DÖïnG VaØ QuaÛn lyÙ ÑOÂ tHÒ tHOÂnG minH Gs. tsKH. ÑaënG HuØnG VOõ Nguyeân thöù tröôûng Boä Taøi nguyeân Moâi Tröôøng

6 I. Nhöõng döï baùo phaùt trieån

Gaàn ñaây, ngöôøi ta nhaán maïnh tôùi 4 theá heä cuûa quaù trình phaùt trieån coâng ngheä treân theá giôùi: theá heä 1 gaén vôùi maùy hôi nöôùc; theá heä 2 gaén vôùi ñieän; theá heä 3 gaén vôùi coâng ngheä thoâng tin vaø theá heä 4 gaén vôùi thoâng tin vaø trí tueä nhaân taïo. Söï phaân loaïi nhö vaäy chæ coù yù nghóa veà maët coâng ngheä, khoâng coù yù nghóa quyeát ñònh ñoái vôùi quaù trình phaùt trieån cuûa nhaân loaïi. Töông töï nhö vaäy, khi coâng ngheä chöa phaùt trieån maïnh, caùc trieát gia treân theá giôùi laïi chæ nhìn quaù trình phaùt trieån cuûa nhaân loaïi döïa treân caùc hình thaùi kinh teá - xaõ hoäi. Töø caû hai goùc nhìn ñeàu daãn ñeán nhöõng khieám khuyeát nhaát ñònh. Töø 1970 tôùi 1990, Alvin Toffler - moät nhaø vaên Hoa Kyø ñaõ vieát veà töông lai theo tö duy vaên hoïc, khoâng phaûi theo tö duy trieát hoïc, trong 3 taùc phaåm “Cuù soác töông lai”, “Laøn soùng thöù ba” vaø “Thaêng traàm quyeàn löïc” [1]. Taát caû chæ ñeå döï baùo nhöng gì seõ xaåy ra trong töông lai khi söï phaùt trieån cuûa nhaân loaïi ñöôïc phaân tích döôùi daïng ba neàn vaên minh cuûa nhaân loaïi “vaên minh noâng nghieäp”, “vaên minh coâng nghieäp” vaø “vaên minh thoâng tin”, trong ñoù coâng ngheä laø yeáu toá laøm cho nhaân loaïi chuyeån töø neàn vaên minh naøy sang neàn vaên minh tieáp theo. Theo Alvin thì maùy moùc cô khí ñaõ thay theá lao ñoäng chaân tay ñeå chuyeån töø neàn vaên minh noâng nghieäp sang vaên minh coâng nghieäp, trong ñoù böôùc ñaàu laø maùy hôi nöôùc vaø böôùc tieáp theo laø maùy ñieän; sau ñoù maùy moùc ñieän töû ñaõ thay theá lao ñoäng trí oùc ñeå chuyeån töø neàn vaên minh coâng nghieäp sang vaên minh thoâng tin, trong ñoù böôùc ñaàu laø maùy tính vaø böôùc tieáp theo laø trí tueä nhaân taïo. Taát nhieân, trí tueä nhaân taïo chæ coù theå hoaït ñoäng hieäu quaû khi coù ñaày ñuû caùc thoâng tin chính xaùc. Caùch tieáp caän naøy hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi lyù luaän cuûa trieát hoïc Maùc veà lao ñoäng taïo neân haøng hoùa vaø laø yeáu toá quyeát ñònh cho phaùt trieån cuûa kinh teá - xaõ hoäi. Moãi moät neàn vaên minh coù moät saûn phaåm haøng hoùa rieâng. Trong giai ñoaïn vaên minh thoâng tin, haøng hoùa thoâng tin laø keát quaû tích tuï lao ñoäng soáng veà trí oùc ñeå thay ñoåi caùch thöùc soáng, caùch thöùc saûn

Treân thöïc teá, caùc nöôùc ñeàu ñöa ra chuû tröông taïo ra söï thay ñoåi veà quaûn lyù xaõ hoäi nhôø coâng ngheä thoâng tin truyeàn thoâng (ICT), ñöôïc goïi laø xu höôùng xaây döïng chính quyeàn ñieän töû, coâng daân ñieän töû vaø xaõ hoäi ñieän töû. Ñaây laø giai ñoaïn ñaàu cuûa neàn vaên minh thoâng tin, vaø giai ñoaïn tieáp theo laø trí tueä nhaân taïo seõ taïo neân töï ñoäng hoùa trong nhieàu khaâu quaûn lyù. Töø ñoù, nhieàu hoaït ñoäng, nhieàu thöïc theå cuûa xaõ hoäi loaøi ngöôøi seõ ñöôïc töï ñoäng hoùa quaûn lyù döôùi teân goïi “thoâng minh” nhö ngoâi nhaø thoâng minh, giao thoâng thoâng minh, ñoâ thò thoâng minh, xaõ hoäi thoâng minh. Nhö vaäy, töø giai ñoaïn xaõ hoäi ñieän töû sang xaõ hoäi thoâng minh coù baûn chaát laø söï thay ñoåi chuyeån töø coâng ngheä laø ñoäng löïc sang thoâng tin laø ñoäng löïc. Töø nhöõng lyù luaän treân, ngöôøi ta ñaët ra ngay moät caâu hoûi mang tính baûn chaát: caùc thöù “thoâng minh” ñeå laøm gì? Taát nhieân, ñaây khoâng theå laø muïc tieâu phoâ dieãn veû ñeïp cuûa coâng ngheä, maø thöïc chaát laø muïc tieâu mang laïi hieäu suaát vaø hieäu quaû cao hôn trong quaûn lyù caùc hoaït ñoäng cuûa ñoâ thò, nhaèm tieát kieäm hôn, taïo lôïi ích lôùn hôn vaø laøm cho caùc cö daân haøi loøng hôn. Ñeå phaùt trieån coâng ngheä theá heä thöù tö, chuùng ta caàn xem laïi Vieät Nam xem ñaõ ñaït ñöôïc möùc naøo cuûa coâng ngheä theá heä thöù ba. Haøng naêm, Lieân Hieäp Quoác thöïc hieän khaûo saùt ñaùnh giaù veà möùc ñoä ñaït ñöôïc cuûa caùc quoác gia veà xaây döïng vaø vaän haønh chính phuû ñieän töû ñeå xeáp haïng treân theá giôùi. Vieäc khaûo saùt ñaùnh giaù ñöôïc thöïc hieän döïa treân 3 nhoùm chæ soá bao goàm: “Dòch vuï tröïc tuyeán”, “Haï taàng vieãn thoâng” vaø “Nguoàn nhaân löïc”. Theo keát quaû khaûo saùt ñaùnh giaù 2016, möôøi quoác gia ñöùng ñaàu bao goàm Anh, Australia, Haøn Quoác, Singapore, Phaàn Lan, Thuïy Ñieån, Haø Lan, New Zealand, Ñan Maïch, Phaùp [3] (trong soá caùc nöôùc naøy coù 7 nöôùc thuoäc nhoùm 10 nöôùc saïch tham nhuõng goàm Australia, Singapore, Phaàn Lan, Thuïy Ñieån, Haø Lan, New Zealand, Ñan Maïch; thieáu Canada, Na Uy vaø Thuïy Syõ). Trong khaûo saùt ñaùnh giaù noùi treân, Vieät Nam ñöôïc xeáp haïng thöù 89 treân 193 quoác gia, ñaït möùc trung bình treân theá giôùi. Trong soá caùc nöôùc thuoäc coäng ñoàng ASEAN, Vieät Nam ñöùng sau Singapore (thöù 4), Malaysia (thöù 60), Philippines (thöù 71), Thaùi Lan (thöù 77), Bruney (thöù 83) vaø ñöùng tröôùc Indonesia (thöù 116), Laøo (thöù 148), Campuchia (thöù 158) vaø Myanmar (thöù 169) [3]. Nhö vaäy, muoán vöôït leân tröôùc trong giai ñoaïn phaùt trieån coâng ngheä theá heä thöù tö, Vieät Nam caàn phaûi laøm nhieàu vieäc ñeå ñaåy nhanh hôn vieäc phaùt trieån coâng ngheä theá heä thöù ba. Hoïc taäp kinh nghieäm cuûa Haøn Quoác ñeå Vieät Nam coù theå vöôït leân laø moät giaûi phaùp caáp thieát.

II. Ñoâ thò thoâng minh laø gì?

Treân thöïc teá, ñoâ thò thoâng minh ñöôïc noùi tôùi nhö moät heä quaû cuûa yù töôûng ngoâi nhaø thoâng minh do Bill Gate thöïc hieän nhaèm taïo ra söï tieän lôïi cho nôi ôû cuûa mình nhôø vaøo coâng ngheä ICT. Môû roäng hôn khaùi nieäm ngoâi nhaø thoâng minh, ngöôøi ta hình

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

xuaát cuûa xaõ hoäi loaøi ngöôøi, caû saûn xuaát noâng nghieäp vaø coâng nghieäp ñeàu coù naêng suaát, saûn löôïng vaø chaát löôïng cao hôn raát nhieàu.

thaønh yù töôûng taïo neân moät ñoâ thò thoâng minh sao cho tieän lôïi nhaát cho moïi cö daân sinh soáng taïi ñoâ thò ñoù. Moïi hoaït ñoäng trong ñoâ thò ñeàu ñaït ñöôïc möùc xaáp xæ toái öu. Cuõng töø yù töôûng cuûa Bill Gate, ngöôøi ta khaùi quaùt thaønh khaùi nieäm Internet keát noái vaïn vaät (Internet of Things - IoT) vaø coi noù nhö laø naêng löïc cuûa coâng ngheä theá heä thöù tö. Nhö vaäy, vaán ñeà chính ôû ñaây vaãn laø nhu caàu cuûa con ngöôøi caàn höôùng tôùi maø coâng ngheä môùi coù theå giuùp ta ñaït ñöôïc. Cho ñeán nay, chöa heà coù moät ñònh nghóa naøo veà ñoâ thò thoâng minh ñöôïc thöøa nhaän mang tính phoå quaùt. Moãi nhoùm ngöôøi treân choã ñöùng cuûa mình coù moät goùc nhìn rieâng veà ñoâ thò thoâng minh vaø hieåu roài ñöa ra ñònh nghóa theo goùc nhìn ñoù. Ngöôøi daân ñoâ thò thuoäc nhieàu taàng lôùp khaùc nhau cuõng hieåu khaùc nhau, ngöôøi quaûn lyù ñoâ thò laïi coù caùch hieåu khaùc, ngöôøi cung caáp dòch vuï coâng ngheä laïi coù caùch hieåu khaùc nöõa. Ña soá ñeàu coù caùi gì ñoù nhang nhaùc gioáng nhau trong caùch hieåu veà ñoâ thò thoâng minh, ñoù laø coâng ngheä ñang coù taùc ñoäng raát maïnh laøm cho thay ñoåi cô baûn caùch thöùc ñònh cö cuûa con ngöôøi döôùi daïng ñoâ thò theo höôùng tích cöïc hôn. Thaäm chí, nhieàu nhaø phaùt trieån coâng ngheä ñaõ ñoàng nhaát khaùi nieäm ñoâ thò thoâng minh vôùi khaùi nieäm coâng ngheä thoâng tin truyeàn thoâng (ICT). Vöøa qua, töø 25 tôùi 28, thaùng 6 naêm 2017, coäng ñoàng quoác teá ñaõ toå chöùc hoäi nghò vaø hoäi chôï “Smart Cities Connect” ôû Austin, bang Texas, Hoa Kyø ñeå baøn veà ñoâ thò thoâng minh. Taïi ñaây, nhieàu nhaø quaûn lyù, doanh nhaân, nhaø nghieân cöùu, nhaø hoaït ñoäng phaùt trieån töø caùc thaønh phoá treân toaøn caàu ñaõ tham gia thaûo luaän veà khaùi nieäm thaønh phoá thoâng minh. Nhieàu ñònh nghóa ñaõ ñöôïc ñöa ra döôùi caùc goùc nhìn khaùc nhau. Döôùi goùc nhìn cuûa moät ngöôøi phuï traùch veà phaùt trieån ñoâ thò beàn vöõng thì cho raèng “Thaønh phoá thoâng minh laø moät thaønh phoá döï ñoaùn nhu caàu töông lai theo caùch tao nhaõ vaø thanh lòch, taäp trung vaøo söï hôïp löu cuûa chöùc naêng, khaû naêng phuïc hoài, tính beàn vöõng vaø chaêm soùc söùc khoeû, muïc tieâu laø laøm theá naøo ñeå caûi thieän cuoäc soáng cuûa coâng daân”. Döôùi goùc nhìn cuûa nhaø quaûn lyù thì “Moät thaønh phoá thoâng minh laø moät thaønh phoá coù theå nhìn vaøo beân trong noù ñeå xaùc ñònh nhöõng thaùch thöùc laø gì ñeå ngöôøi daân phaûi coù chaát löôïng cuoäc soáng maø hoï mong muoán vaø caùc giaûi phaùp naøo ñeå giuùp thaønh phoá coù theå ñoái phoù vôùi nhöõng thaùch thöùc naøy”. Döôùi goùc nhìn cuûa moät ngöôøi cung caáp dòch vuï taïi ñoâ thò thì “Thaønh phoá thoâng minh laø moät thaønh phoá maø caùc dòch vuï cuûa thaønh phoá ñöôïc cung caáp moät caùch deã daøng, giaù caû phaûi chaêng, coâng daân coù theå keát noái vôùi chính quyeàn vaø chính quyeàn caàn tìm moïi caùch ñeå cung caáp caùc dòch vuï ngaøy caøng ñöôïc caûi thieän nhaèm taïo ra moät thaønh phoá deã soáng, baûo ñaûm veà moâi tröôøng vaø coù traùch nhieäm xaõ hoäi”. YÙ kieán cuûa moät nhaø cung caáp coâng ngheä cho ñoâ thò laø “Thaønh phoá thoâng minh taäp trung vaøo coâng ngheä, nhöng phaûi tham gia vaøo toaøn boä coäng ñoàng thì môùi coù theå thaønh coâng trong vieäc taïo ra moät thaønh phoá thoâng minh”. Nhöõng yù kieán nhö treân chæ ra raèng khaùi nieäm thaønh phoá hay ñoâ thò thoâng minh vaãn chöa ñöôïc ñònh hình. Caùc ñònh nghóa nhö treân luoân laáy hieäu quaû cuoái cuøng ñeå khaùi quaùt, chöa chæ ra ñöôïc thöïc chaát noäi dung laø caùi gì laøm ra ñöôïc ñoâ thò thoâng minh vaø coù ñoâ thò thoâng minh môùi daãn tôùi caùc hieäu quaû veà cö daân haøi

ii. GiaÛi PHaÙP cHO caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

loøng hôn, dòch vuï toát hôn, quaûn lyù reû hôn, loaïi boû moïi laõng phí. Baûn chaát cuûa ñoâ thò thoâng minh laø trí tueä nhaân taïo töøng böôùc thay theá coâng vieäc quaûn lyù cuûa con ngöôøi ñoái vôùi moïi hoaït ñoäng cuûa ñoâ thò, taïo neân moät heä thoáng quaûn lyù coù moät soá ñaëc tröng nhö sau: 1. Heä thoáng quaûn lyù baèng trí tueä nhaân taïo töï ñoäng xöû lyù vaø quyeát ñònh trong phaïm vi con ngöôøi cho pheùp. 2. Tö duy cuûa con ngöôøi döïa treân suy xeùt ñònh tính, nhö tö duy cuûa trí tueä nhaân taïo laïi döïa treân suy xeùt ñònh löôïng; vì vaäy tö duy vaø quyeát ñònh cuûa trí tueä nhaân taïo luoân ñaït ñöôïc traïng thaùi xaáp xæ toái öu trong moät heä quy chieáu nhaát ñònh. 3. Söû duïng trí tueä nhaân taïo seõ laøm giaûm soá löôïng nhaân löïc quaûn lyù cuûa nhaø nöôùc vaø ñaït ñöôïc caùc quyeát ñònh xaáp xæ toái öu neân vöøa tieát kieäm nguoàn löïc vaø vöøa taïo hieäu suaát quaûn lyù cao. 4. Do trí tueä nhaân taïo ñaït ñöôïc caùc quyeát ñònh xaáp xæ toái öu neân taïo ñöôïc söï haøi loøng cao cuûa cö daân khi söû duïng caùc dòch vuï coâng coäng, khi thöïc hieän caùc thuû tuïc haønh chính, cuõng nhö khi giaûi quyeát caùc nguyeän voïng cuûa ngöôøi daân. 5. Ñeå trí tueä nhaân taïo hoaït ñoäng ñöôïc thì caàn coù moät cô sôû döõ lieäu cuûa ñoâ thò ñoù baûo ñaûm tính chính xaùc, ñaày ñuû, ñöôïc caäp nhaät thöôøng xuyeân vaø gaén vôùi moâ hình ñòa lyù thöïc cuûa ñoâ thò maø vaãn goïi laø heä thoáng thoâng tin khoâng gian cuûa ñoâ thò. Söï thöïc, veà maët baûn chaát, ñoâ thò ñöôïc goïi laø thoâng minh chæ khi söû duïng trí tueä nhaân taïo vaøo quaûn lyù caùc hoaït ñoäng cuûa ñoâ thò. Ñieàu kieän caàn ñeå trí tueä nhaân taïo phaùt huy taùc duïng laø moïi ñoái töôïng quaûn lyù phaûi ñöôïc keát noái vôùi Internet (IoT) vaø coù heä thoáng thoâng tin khoâng - thôøi gian ñaày ñuû, chính xaùc laøm haï taàng thoâng tin ñeå moïi thoâng tin khaùc ñeàu ñöôïc quy chieáu veà heä thoáng thoâng tin khoâng - thôøi gian haï taàng naøy. Ñaïi ña soá thoâng tin ñeàu ñöôïc caäp nhaät (yeáu toá thôøi gian) thoâng qua heä thoáng caûm bieán ñeå töï ñoäng thu nhaän thoâng tin. Nhö vaäy, khi moät ñoâ thò môùi chæ söû duïng coâng ngheä thoâng tin vieãn thoâng (ICT) thì chæ coù theå goïi laø thaønh phoá ñieän töû (E-city) coù chính quyeàn ñieän töû (E-government), xaõ hoäi ñieän töû (E-society), haønh chính ñieän töû (E-administration), dòch vuï ñieän töû (E-service), coâng daân ñieän töû (E-citizen). Khi tieán tôùi böôùc söû duïng trí tueä nhaân taïo, chöõ “ñieän töû” trong moïi khaùi nieäm treân ñöôïc thay baèng töø “thoâng minh”. Töø nhöõng lyù leõ nhö treân, coù theå thaáy ñònh nghóa veà ñoâ thò thoâng minh laø “ñoâ thò thoâng minh laø ñoâ thò söû duïng trí tueä nhaân taïo vaøo quaûn lyù moïi hoaït ñoäng cuûa ñoâ thò treân nguyeân taéc baûo ñaûm moïi ñoái töôïng caàn quaûn lyù ñöôïc keát noái tröïc tuyeán vôùi maïng Internet vaø baûo ñaûm moïi thoâng tin caàn cho caùc quyeát ñònh quaûn lyù ñöôïc quy chieáu veà moät heä thoáng thoâng tin khoâng - thôøi gian cuûa ñoâ thò ñoù”. Coù theå laáy moät ví duï cuï theå veà vieäc chuyeån töø theá heä “ñieän töû” (theá heä coâng ngheä thöù ba) sang theá heä “thoâng minh” (theá heä coâng ngheä thöù tö) gaén vôùi caûi caùch thuû tuïc haønh chính. Quaù trình tin hoïc hoùa heä thoáng thuû tuïc haønh chính vaø thöïc hieän tröïc tuyeán treân maïng Internet ñaõ ñöôïc hoaøn thaønh taïi caùc nöôùc coâng nghieäp phaùt trieån, ñoàng thôøi vôùi quaù trình xaây döïng vaø

vaän haønh chính quyeàn ñieän töû, xaõ hoäi ñieän töû, coâng daân ñieän töû vôùi ñaày ñuû döõ lieäu tôùi töøng caù nhaân gaén vôùi heä thoáng thoâng tin khoâng gian ñaày ñuû, chính xaùc vaø caäp nhaät kòp thôøi. Ñeå ñaït ñöôïc caáp ñoä cao nhaát cuûa giai ñoaïn keát noái tröïc tuyeán, töùc laø caáp ñoä maø beân coù nhu caàu laøm thuû tuïc vaø beân giaûi quyeát thuû tuïc khoâng caàn gaëp nhau, khi ñoù moïi ñoái töôïng coù lieân quan tôùi thuû tuïc haønh chính ñeàu phaûi ñöôïc ñaêng kyù ñieän töû vaø quaûn lyù trong heä thoáng döõ lieäu quoác gia (hieän nay vaãn goïi laø caáp ñoä boán). Vieäc ñaït ñöôïc caáp ñoä boán ñoái vôùi taát caû caùc thuû tuïc haønh chính laø ñuû ñieàu kieän ñeå vaän haønh heä thoáng haønh chính keát noái vaïn vaät hay heä thoáng haønh chính thoâng minh [2]. Luùc naøy, heä thoáng thuû tuïc haønh chính coâng hay dòch vuï coâng ñeàu khoâng coøn khaùi nieäm nhieàu cöûa hay moät cöûa nöõa maø ngöôøi ta cho raèng ñoù laø heä thoáng “khoâng cöûa”. Töï heä thoáng seõ giaûi quyeát caùc thuû tuïc caàn thieát maø khoâng caàn theå hieän baát cöù thuû tuïc naøo. Ngöôøi coù nhu caàu chæ caàn coù tín hieäu mình muoán gì treân ñieän thoaïi di ñoäng laø töï heä thoáng seõ keát noái caùc döõ lieäu ñeå giaûi quyeát thaønh hoaëc traû lôøi khoâng ñuû ñieàu kieän. Toùm laïi töø toaøn boä nhöõng thoâng tin ôû treân, coù theå thaáy thaønh phoá thoâng minh caàn tôùi söï trôï giuùp cuûa trí tueä nhaân taïo ñeå giuùp cho quy hoaïch phaùt trieån, quaûn lyù phaùt trieån theo ñuùng höôùng tôùi muïc tieâu ñaõ xaùc ñònh theo quy hoaïch maø moïi quyeát ñònh ñeàu ñöa ra nhanh choùng, töï ñoäng vaø chi phí thaáp döïa treân moät cô sôû döõ lieäu moâ taû chaân thöïc moïi hoaït ñoäng cuûa thaønh phoá ñoù. Coâng ngheä trí tueä nhaân taïo khoâng phaûi laø muïc tieâu maø laø phöông tieän. Muïc tieâu cuûa thaønh phoá vaãn laø phaùt trieån beàn vöõng, taïo ra ñöôïc maät ñoä kinh teá cao hôn, vaán ñeà xaõ hoäi vaø moâi tröôøng baûo ñaûm beàn vöõng hôn vaø con ngöôøi ñöôïc taän höôûng heä thoáng haï taàng vaø dòch vuï coâng coâng tieän lôïi hôn.

III. Thoâng tin khoâng gian laø haï taàng phuïc vuï quaûn lyù vaø phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh Ñoâ thò thoâng minh ñöôïc toå chöùc gioáng nhö cô cheå con ngöôøi, trong ñoù coâng ngheä trí tueä nhaân taïo ñöôïc coi nhö boä naõo, cô sôû döõ lieäu veà hieän traïng döïa treân heä thoáng thoâng tin khoâng - thôøi gian tích hôïp vôùi caùc döõ lieäu khaùc ñöôïc coi nhö thoâng tin ñöôïc löu giöõ trong naõo, thoâng tin veà moïi hoaït ñoäng ñang dieãn ra treân thöïc teá ñöôïc thu nhaän qua caùc boä caûm bieán töï ñoäng (sensor) ñaët ôû nhöõng nôi caàn thieát ñöôïc coi nhö caùc giaùc quan cuûa con ngöôøi vaø maïng vieãn thoâng ñöôïc coi nhö heä thoáng daây thaàn kinh truyeàn döõ lieäu giöõa boä naõo vaø caùc boä phaän khaùc cuûa cô theå. Treân thöïc teá, trí tueä nhaân taïo mang laïi hieäu quaû tö duy toát hôn boä naõo nhieàu laàn do khaû naêng phaân tích ñònh löôïng.

Töø caùch moâ taû ôû treân, coù theå thaáy ñeå xaây döïng moät thaønh phoá thoâng minh caàn tieán haønh theo caùc böôùc cuï theå nhö sau: 1. Xaây döïng heä thoáng maïng vieãn thoâng keát noái nhanh treân phaïm vi toaøn ñoâ thò, ñaây chính laø heä thoáng haï taàng chuyeån taûi thoâng tin, döõ lieäu töø moãi cö daân, moãi toå chöùc, moãi hoaït ñoäng hay moãi nôi caàn thu nhaän thoâng tin trong ñoâ thò. 2. Laép ñaët heä thoáng maùy tính chuyeân duïng vôùi chöùc naêng trí tueä nhaân taïo phuø hôïp vôùi hoaït ñoäng quaûn lyù phaùt trieån cuûa moät ñoâ thò. Ñaây chính laø boä naõo cuûa ñoâ thò, töï ñoäng ñöa ra nhöõng quyeát ñònh trong vaän haønh.

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

3. Xaây döïng heä thoáng thoâng tin khoâng - thôøi gian moâ taû chính xaùc, ñaày ñuû hieän traïng khoâng gian ñoâ thò, tích hôïp vôùi caùc döõ lieäu veà kinh teá, xaõ hoäi, moâi tröôøng, vaên hoùa, vôùi caùc döõ lieäu cuûa töøng cö daân, töøng toå chöùc, töøng hoaït ñoäng.

thoâng tin phuïc vuï vaän haønh moät thaønh phoá thoâng minh.

4. Laép ñaët heä thoáng caùc boä caûm bieán ñeå ghi nhaän moïi hoaït ñoäng cuûa ñoâ thò nhö moät heä thoáng caäp nhaät döõ lieäu veà moïi hoaït ñoäng cuûa ñoâ thò theo thôøi gian. Moät yù töôûng töø xöa, con ngöôøi raát muoán nhaän thöùc thaät roõ raøng veà nôi mình ñang sinh soáng. Treân moät phaïm vi lôùn, ngöôøi ta phaûi tìm caùch xaây döïng moâ hình maët ñaát thöïc. Khi moâ hình naøy ñaày ñuû thoâng tin thì ngöôøi ta coù theå nhaän thöùc roõ raøng veà toaøn boä nôi mình ñang soáng vaø tìm caùch taùc ñoäng ñeå phaùt trieån (ta vaãn goïi laø quy hoaïch) coù lôïi hôn. Moät loaïi moâ hình thöôøng thaáy laø ngöôøi ta laäp baûn ñoà khi coâng ngheä ñang ôû caùc theá heä thöù nhaát vaø thöù hai. Do tính chaát ngheøo naøn veà thoâng tin, thieáu chính xaùc, chaäm caäp nhaät neân moâ hình daïng baûn ñoà khoâng ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu veà thoâng tin. Keå töø khi coâng ngheä thoâng tin baét ñaàu phaùt trieån, daïng moâ hình maët ñaát thöïc mang teân “heä thoáng thoâng tin ñòa lyù” (Geographic Information System - GIS) ñaõ thay theá baûn ñoà. GIS coù khaû naêng löu tröõ thoâng tin khaù lôùn, coù theå tích hôïp taát caû moïi thoâng tin ñang xaåy ra treân töøng vò trí ñòa lyù gaén vôùi moïi hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi. GIS khoâng chæ laø thoâng tin khoâng gian maø coøn laø thoâng tin thôøi gian, hôn nöõa coøn laø thôøi gian thöïc (real time). Theo ngoân ngöõ hieän ñaïi, GIS ñöôïc goïi laø heä thoáng thoâng tin khoâng gian, khi ñöôïc caäp nhaät, löu tröõ theo thôøi gian thöïc thì coù theå goïi laø heä thoáng thoâng tin khoâng - thôøi gian nhö treân ñaõ noùi ñeán. Vôùi trình ñoä coâng ngheä hieän nay (ví duï nhö coâng ngheä ñieän toaùn ñaùm maây - cloud computing), maùy tính coù theå giuùp cho tìm thoâng tin vaø xöû lyù thoâng tin raát nhanh, ñöa ra quyeát ñònh theo kieåu töï ñoäng hoùa thay theá lao ñoäng quaûn lyù baèng trí oùc. Nhö vaäy, söï trôï giuùp cuûa heä thoáng thoâng tin khoâng - thôøi gian tích hôïp vôùi caùc thoâng tin khaùc moät maët cho laõnh ñaïo thaønh phoá nhaän thöùc raát roõ veà thaønh phoá cuûa mình, töø ñoù coù theå ñöa ra chieán löôïc phaùt trieån ñuùng ñaén. Ñieàu quan troïng hôn laø moïi hoaït ñoäng cuûa thaønh phoá ñeàu ñöôïc caäp nhaät theo thôøi gian thöïc vaøo moâ hình ñeå ñöa ra nhöõng quyeát ñònh quaûn lyù phuø hôïp, nhaát laø quyeát ñònh veà nhöõng ñieàu chænh caàn thieát. Khi trí tueä nhaân taïo thay theá lao ñoäng trí oùc cuûa con ngöôøi thì moät öu ñieåm quan troïng nhaát caàn nhaán maïnh laø maùy moùc luoân khaùch quan, khoâng vì lôïi ích cuïc boä cuûa ngöôøi naøo, cô quan naøo hay ñòa phöông naøo. Töø nhaän thöùc veà hieän traïng, veà tieàm naêng, laõnh ñaïo thaønh phoá coù theå ñöa ra quy hoaïch phaùt trieån (kòch baûn phaùt trieån) hôïp lyù nhôø heä thoáng phaân tích thoâng tin theo quy taéc baûo ñaûm lôïi ích tröø chi phí lôùn nhaát ñoái vôùi caû kinh teá, xaõ hoäi, vaên hoùa vaø moâi tröôøng. Tieáp theo, vieäc trieån khai quy hoaïch cuõng ñöôïc theo doõi vaø ñaùnh giaù kòp thôøi ñeå ñieàu chænh sao cho phuø hôïp. Hình 1 döôùi ñaây moâ taû keát caáu haï taàng coâng ngheä vaø haï taàng

Hình 1: Sô ñoà keát noái thoâng tin phuïc vuï vaän haønh thaønh phoá thoâng minh

Töø goùc nhìn thöïc teá, ñoâ thò thoâng minh khoâng phaûi laø moät theå hieän cuûa trình ñoä coâng ngheä thoâng tin - vieãn thoâng trình ñoä cao vaø naêng löôïng lôùn cuûa thoâng tin. Veà baûn chaát, coâng ngheä vaø thoâng tin ñaõ taïo ñöôïc hieäu quaû trong vieäc thoûa maõn nhu caàu cao nhaát cuûa con ngöôøi vaø giaûm moïi chi phí cuûa quaù trình quaûn lyù vaø quaûn lyù phaùt trieån khoâng gian ñònh cö cuûa con ngöôøi. Vôùi muïc tieâu naøy, caàn coù moät heä thoáng thoâng tin ñaày ñuû, chính xaùc veà maët ñaát thöïc ñöôïc keát noái theo thôøi gian thöïc ñeå trí tueä nhaân taïo coù theå ñöa ra nhöõng quyeát ñònh trong moät phaïm vi nhaát ñònh maø ngöôøi quaûn lyù cho pheùp. Luùc naøy caàn nhaéc laïi veà söï khaùc bieät trong tö duy cuûa trí tueä con ngöôøi vaø trí tueä nhaân taïo. Con ngöôøi töø khi sinh ra ñaõ töøng böôùc nhaän thöùc ñöôïc khoâng - thôøi gian nôi mình soáng vaø moïi thoâng tin ñeàu ñöôïc gaén vôùi khoâng - thôøi gian ñoù ôû nhieàu daïng khaùc nhau, coù theå döôùi daïng ñònh tính hay ñònh löôïng. Trong khi ñoù, trí tueä nhaân taïo laïi caàn bieát raát roõ veà khoâng - thôøi gian caàn gaén vôùi moïi thoâng tin khaùc döôùi daïng ñònh löôïng ñeå coù theå phaân tích nhaèm ñöa ra caùc quyeát ñònh. Nhö vaäy, ñeå vaän haønh moät ñoâ thò thoâng minh döïa treân söï trôï giuùp cuûa trí tueä nhaân taïo thì thoâng tin khoâng - thôøi gian ñöôïc coi laø haï taàng thoâng tin, nôi ñeå gaén moïi thoâng tin khaùc vaøo ñoù.

IV. Quy hoaïch vaø quaûn lyù phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh

Söï phaùt trieån thoâng thöôøng bao giôø cuõng goàm coù caùc böôùc: thöù nhaát laø xaùc ñònh chieán löôïc phaùt trieån beàn vöõng, coù ngöôøi goïi böôùc naøy laø quy hoaïch chieán löôïc; thöù hai laø xaây döïng quy hoaïch nhö moät kòch baûn phaùt trieån beàn vöõng vôùi yeâu caàu tích hôïp kòch baûn cuûa taát caû caùc lónh vöïc, caùc ñòa baøn treân cô sôû phaân tích chi phí - lôïi ích chung cuûa toaøn thaønh phoá; thöù ba laø xaây döïng vaø vaän haønh heä thoáng giaùm saùt vaø ñaùnh giaù cho quaù trình thöïc hieän quy hoaïch ñeå ñieàu chænh quy hoaïch. Ñeå khaéc phuïc tính chia caét cuûa quy hoaïch theo lónh vöïc, theo khu vöïc, giaûi phaùp duy nhaát laø söû duïng phöông thöùc quaûn lyù tích hôïp treân toaøn thaønh phoá. Ñeå xaây döïng quy hoaïch tích hôïp, coù theå ñöa ra 2 giaûi phaùp: (1) giaûi phaùp thöù nhaát phuïc vuï cho giai ñoaïn ban ñaàu khi coâng cuï trí tueä nhaân taïo chöa ñuû maïnh,

ii. GiaÛi PHaÙP cHO caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

khi ñoù heä thoáng tieáp nhaän moïi quy hoaïch theo töøng lónh vöïc, töøng khu vöïc ñeå tính toaùn ñieàu chænh laïi thaønh moät quy hoaïch tích hôïp cho toaøn thaønh phoá; (2) giaûi phaùp thöù hai cho töông lai xa hôn khi coâng cuï trí tueä nhaân taïo ñuû maïnh, khi ñoù heä thoáng seõ töï ñöa ra quy hoaïch tích hôïp phaùt trieån beàn vöõng cho toaøn thaønh phoá ñeå töø ñoù taùch thaønh caùc quy hoaïch theo töøng lónh vöïc, töøng khu vöïc. Tieáp theo laø vieäc toå chöùc trieån khai quy hoaïch vaû quaûn lyù phaùt trieån döïa vaøo quy hoaïch tích hôïp ñaõ ñöôïc pheâ duyeät. Coâng ñoaïn ñaàu tieân laø ñöa ra caùc chöông trình, döï aùn cuï theå gaén vôùi vieäc ñieàu phoái vaû phaân boå nguoàn löïc ñeå thöïc hieän. Trong quaûn lyù thöïc hieän quy hoaïch, caàn xaây döïng vaø vaän haønh heä thoáng giaùm saùt vaø ñaùnh giaù ñeå ñaùnh giaù vieäc thöïc hieän quy hoaïch thoâng qua caùc chöông trình, döï aùn vaø ñaùnh giaù keát quaû cuûa phaùt trieån beàn vöõng. Caùc keát luaän ñaùnh giaù laø cô sôû ñeå quyeát ñònh ñieàu chænh quy hoaïch hoaëc ñieàu chính quaù trình trieån khai quy hoaïch tuøy theo nguyeân nhaân naøo gaây ra chaäm tieán ñoä trieån khai. Quaù trình neâu treân coù theå laäp sô ñoà moâ taû nhö Hình 2 döôùi ñaây.

Hình 2: Sô ñoà quaûn lyù phaùt trieån

Moät phöông aùn quy hoaïch voán ñöôïc hieåu laø moät kòch baûn phaùt trieån maø con ngöôøi döï tính cho töông lai. Hieän taïi, khoâng gian maët ñaát ñöôïc söû duïng theo moät kòch baûn nhaát ñònh, ví duï nhö vuøng naøy ñöôïc söû duïng cho muïc ñích moâi tröôøng, vuøng kia ñöôïc söû duïng ñeå phaùt trieån khu daân cö vaø vuøng khaùc nöõa ñeå baûo toàn vaên hoùa truyeàn thoáng, v.v. Quy hoaïch laø vieäc xem xeùt hieän traïng so vôùi moät kòch baûn môùi,

trong ñoù lôïi theá khoâng gian ñöôïc taän duïng toái ña; töùc laø tieàm naêng cuûa töøng vuøng ñöôïc söû duïng ñuùng, söû duïng coù hieäu quaû nhaát. Noùi caùch khaùc, kòch baûn söû duïng khoâng gian ñuùng vôùi tieàm naêng laø kòch baûn phaùt trieån toái öu. Taát nhieân, thay ñoåi töø kòch baûn hieän traïng sang kòch baûn toái öu coù theå daãn tôùi chi phí nhieàu hôn lôïi ích mang laïi. Ñieàu naøy coù nghóa laø kòch baûn laø toát nhaát nhöng thöïc thi kòch baûn ñoù laïi khoâng mang laïi lôïi ích tröø chi phí chaáp nhaän ñöôïc. Chính vì vaäy, tieâu chí löïa choïn kòch baûn phaùt trieån laø ñöa ra moät kòch baûn môùi vôùi nhöõng thay ñoåi nhaát ñònh so vôùi hieän traïng sao cho lôïi ích tröø chi phí laø lôùn nhaát. Ñeå xem xeùt lôïi ích cuoái cuøng döôùi caû 4 goùc ñoä kinh teá, xaõ hoäi, vaên hoùa vaø moâi tröôøng, ngöôøi ta thöôøng ñöa ra moät heä thoáng chæ soá ñònh löôïng ñeå tính toång lôïi ích tröø ñi toång chi phí döôùi töøng goùc ñoä. Tuøy theo töøng vuøng, töøng muïc tieâu quy hoaïch maø coù theå xaùc ñònh troïng soá cho töøng goùc ñoä ñeå tính lôïi ích tröø chi phí toång hôïp cuoái cuøng. Taát nhieân, bình thöôøng ngöôøi ta chæ caên cöù vaøo hieän traïng vaø tieàn naêng, keát hôïp vôùi phaân tích chi phí - lôïi ích ñeå tìm ra caùc kòch baûn phaùt trieån hôïp lyù vaø khaû thi. Beân caïnh hieän traïng vaø tieàm naêng, ngöôøi ta coøn löu yù tôùi caùc taùc nhaân kìm haõm phaùt trieån nhö ñaëc tính daân toäc, maâu thuaãn daân toäc, maâu thuaãn toân giaùo, thieân tai, v.v. ñeå tính toaùn nhö caùc yeáu toá “phaûn tieàm naêng”. Ngaøy nay, moät yeáu toá “phaûn tieàn naêng” hieän höõu, taùc ñoäng khaù maïnh laø bieán ñoåi khí haäu. Hieän traïng ôû moät nôi naøo ñoù ñang coù tieàm naêng du lòch raát lôùn, nhöng 50 naêm sau laïi laø moät vuøng ngaäp nöôùc bieån. Tieàm naêng hieän taïi laø du lòch, ñaõ khai thaùc ñuùng nhöng trong töông lai coù theå khoâng coøn laø vuøng du lòch nöõa khi bò ngaäp nöôùc bieån. Luùc ñoù, ñeå tieáp tuïc giöõ tieàm naêng du lòch thì phaûi laøm ñeâ ngaên nöôùc bieån, khoâng ñaàu tö ñeâ ngaên nöôùc bieån thì coù theå tính ñeán tieàm naêng môùi chòu aûnh höôûng cuûa bieán ñoåi khí haäu laø vuøng du lòch bieån chaúng haïn. Luùc naøy, baøi toaùn phaân tích chi phí - lôïi ích laïi ñöôïc ñaët ra ñeå coù quyeát ñònh ñaàu tö ñeâ ngaên nöôùc bieån hay khoâng. Nhö vaäy, baøi toaùn quy hoaïch luùc naøy khoâng chæ coøn laø phaân tích hieän traïng, tieàm naêng maø phaûi phaân tích kòch baûn bieán ñoåi khí haäu laøm thay ñoåi tieàm naêng vaø hieän traïng trong moät khoaûng thôøi gian nhaát ñònh. Moät phöông aùn quy hoaïch caàn ñöôïc tieáp caän theo höôùng khaù giaûn dò. Chuùng ta caàn ghi nhaän hieän traïng nhö moät döõ lieäu ñaàu vaøo. Beân caïnh ñoù, chuùng ta caàn moät döõ lieäu ñaàu vaøo thöù hai laø tieàm naêng phaùt trieån cuûa khu vöïc theo nghóa ñòa kinh teá bao goàm maät ñoä kinh teá cao nhaát coù theå, keát noái vaø chia caét vôùi caùc trung taâm kinh teá khaùc. Moät loaïi döõ lieäu ñaàu vaøo thöù ba laø caùc taùc ñoäng haïn cheá trong töông lai laøm giaûm tieàm naêng phaùt trieån vaø laøm thay ñoåi hieän traïng, ñoù coù theå laø thieân tai, bieán ñoåi khí haäu, oâ nhieãm moâi tröôøng, v.v. Caên cöù vaøo 3 döõ lieäu ñaàu vaøo naøy coù theå ñöa ra caùc phöông aùn thay ñoåi so vôùi hieän traïng vaø quyeát ñònh phöông aùn phaùt trieån döïa treân phaân tích chi phí - lôïi ích coù soá döông lôùn nhaát caû veà hieäu quaû kinh teá, coâng baèng xaõ hoäi, beàn vöõng moâi tröôøng vaø baûo toàn vaên hoùa. Trong quaù trình phaân tích chi

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

phí - lôïi ích, caàn chæ ra caùc nhoùm ñöôïc lôïi vaø caùc nhoùm chòu thieät nhaèm ñöa ra caùc giaûi phaùp phuø hôïp veà chia seû lôïi ích. Taát nhieân, caùc döõ lieäu noùi treân ñöôïc toå chöùc thaønh cô sôû döõ lieäu theo chuaån thoáng nhaát trong heä thoáng thoâng tin khoâng - thôøi gian. Yeâu caàu cuûa döõ lieäu laø phaûi baûo ñaûm tính chính xaùc, ñaày ñuû vaø thu nhaän theo thôøi gian. Trí tueä nhaân taïo laø moät coâng cuï trôï giuùp con ngöôøi phaân tích thoâng tin ñaày ñuû vaø ñöa ra caùc phöông aùn quy hoaïch vaø khuyeán nghò löïa choïn phöông aùn hôïp lyù nhaát.

V. Keát luaän

Noùi chung, phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh môùi ñang ñöôïc hình thaønh nhö moät xu höôùng caû treân theá giôùi vaø ôû Vieät Nam, chöa coù nhöõng tieâu chuaån kyõ thuaät cuï theå ñeå ñaùnh giaù. Moãi ñoâ thò ñang löïa choïn moät noäi dung cuï theå ñeå trieån khai ñaëc tröng thoâng minh, vaø töø ñoù tieáp tuïc phaùt trieån sang caùc noäi dung khaùc. Vieäc löïa choïn öu tieân naøo laø ñieàu deã nhaän ra, nhöng phía sau caàn noùi tôùi laø coâng vieäc ñoà soä trong xaây döïng haï taàng coâng ngheä ICT vaø haï taàng thoâng tin khoâng - thôøi gian tích hôïp. Khoâng theå coù baát kyø heä thoáng thoâng minh naøo maø khoâng ñöôïc vaän haønh döïa treân moät cô sôû döõ lieäu khoâng - thôøi gian ñaày ñuû, chính xaùc vaø ñöôïc thu nhaän theo thôøi gian thöïc. Nhö vaäy, thaùch thöùc thöïc söï ôû ñaây laø ñaàu tö xaây döïng haï taàng coâng ngheä vaø haï taàng thoâng tin. Döõ lieäu quaù lôùn cuõng laø moät thaùch thöùc ñaùng keå. Cô sôû döõ lieäu naøy khoâng chæ söû duïng cho ñieàu haønh ñoâ thò thoâng minh maø coøn söû duïng cho ñònh höôùng chieán löôïc vaø quy hoaïch phaùt trieån ñoâ thò. Nhöõng ruûi ro coù theå xaåy ra bao goàm: (1) söï coâng khai keát noái döõ lieäu seõ laøm aûnh höôûng tôùi quyeàn rieâng tö cuûa caù nhaân; (2) döõ lieäu quaù lôùn vaø ña daïng baét buoäc phaûi löïa choïn giaûi phaùp phaàn meàm phuø hôïp môùi ñuû naêng löïc thöïc hieän; (3) vieäc chuaån hoùa döõ lieäu khoâng ñöôïc döï tính sôùm coù theå daãn ñeán thaát baïi trong trieån khai. Nhöõng ruûi ro nhö vaäy coù theå khaéc phuïc khi thieát keá ban ñaàu veà hoaøn thieän haï taàng ñoâ thò thoâng minh ñaõ ñöôïc tính ñeán.

TaøI LIeäU Tham Khaûo: [1] alvin Toffler, 1970, The Future Shock, Bantam Books of US. alvin Toffler, 1980, The Third Wave, Bantam Books of US. alvin Toffler, 1980, The Power Shift, Bantam Books of US. [2] Ian Williamson, 2008, Global Challenges for Land administration and Sustainable Development, Proceedings of Conference “Toward a 2015 Vision of Land”, held october 24-25, 2007, at the International Center for Land Policy Studies and Training in Taiwan. [3] Peris-ortiz marta, Bennett Dag R., Yaùbar Diana Peùrez-Bustamante, 2016, Sustainable Smart Cities: Creating Spaces for Technological, Social and Business Development, Springer. [4] United Nations, 2016, e-Government Survey 2016, New York, UN Public administration.

smart city PilOt PrOject in KOrea (sMARt cItY eneRGY MAnAGeMent sYsteM-ceMs)

suwOn sOnG, PH.D. Smart City Research Center

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

ii. GiaÛi PHaÙP cHO caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

ii. GiaÛi PHaÙP cHO caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

coâng trình xanh

toÅnG QUAn VeÀ VAI tRoØ cUÛA coÂnG nGHeä VAØ tHIeÁt Bò ÑAÙP ÖÙnG tIeÂU cHí sÖÛ DUïnG nAênG LÖÔïnG tIeÁt KIeäM VAØ HIeäU QUAÛ

th.s nGuyeãn sÔn laÂm

Vieän KHCN Xaây döïng - Boä Xaây döïng

1. Lôøi noùi ñaàu

Taïi Vieät Nam, khaùi nieäm veà ñoâ thò xanh coøn khaù môùi, nhieàu ngöôøi vaãn hieåu ñoâ thò xanh laø ñoâ thò coù nhieàu coâng vieân, caây xanh, maët nöôùc, khaù hôn thì coù theâm vieäc söû duïng naêng löôïng baèng pin maët trôøi cho caùc toøa nhaø vaø troàng caây xanh treân maùi. Tieâu chí ñoâ thò xanh aùp duïng taïi EU: – Khoâng gian xanh: ñoâ thò coù maät ñoä caây xanh cao, tyû leä caây xanh/ngöôøi cao, khoâng gian coâng coäng, khoâng gian coâng vieân, maët nöôùc ñöôïc quan taâm. – Coâng trình xanh: Xanh hoùa coâng trình, vaät lieäu xanh, tieát kieäm naêng löôïng, öu tieân tieát kieäm naêng löôïng vaø taøi nguyeân, söû duïng naêng löôïng hieäu quaû vaø vaät lieäu thaân thieän moâi tröôøng. - Giao thoâng xanh: naâng cao tyû leä giao thoâng coâng coäng, giaûm söû duïng caùc phöông tieän caù nhaân, giaûm khí thaûi CO2, söû duïng khí taùi cheá cho GTCC. - Coâng nghieäp xanh: Coâng nghieäp coâng ngheä cao, coâng ngheä saïch, haïn cheá oâ nhieãm. - Chaát löôïng moâi tröôøng ñoâ thò xanh: Moâi tröôøng khoâng khí saïch, giaûm raùc thaûi, khoùi, buïi, ñoä oàn trong ñoâ thò.

Hoäi ñoàng Coâng trình xanh theá giôùi (WGBC) ñònh nghóa: Coâng trình “xanh” laø coâng trình trong thieát keá, xaây döïng hoaëc vaän haønh giaûm thieåu caùc taùc ñoäng xaáu vaø coù theå taïo ra nhöõng taùc ñoäng tích cöïc ñoái vôùi khí haäu vaø moâi tröôøng cuûa chuùng ta. Coâng trình “xanh” baûo toàn taøi nguyeân thieân nhieân quyù giaù vaø naâng cao chaát löôïng cuoäc soáng. Treân côû sôû ñoù WGBC ñaõ ñöa ra moät loaït tieâu chí taïo neân ngoâi nhaø “xanh” trong ñoù coù tieâu chí veà söû duïng hieäu quaû naêng löôïng, nöôùc vaø caùc taøi nguyeân khaùc. Baøi baùo naøy seõ phaân tích vai troø cuûa coâng ngheä vaø thieát bò tieát kieäm naêng löôïng giuùp ñaït ñöôïc moät trong nhöõng tieâu chí quan troïng cuûa coâng trình xanh, ñoâ thò xanh: Söû duïng naêng löôïng tieát kieäm hieäu quaû. Moät nghieân cöùu môùi ñaây veà hieäu quaû naêng löôïng trong caùc caùc toaø nhaø (Energy Efficiency BuildingsEEB) cho thaáy raèng caùc toaø nhaø laø caùc hoä söû duïng nhieàu naêng löôïng vaø ñoàng thôøi cuõng saûn sinh ra moät löôïng ñaùng keå khí CO2 gaây hieäu öùng nhaø kính. Theo Baùo caùo cuûa Hoäi ñoàng doanh nghieäp theá giôùi veà phaùt trieån beàn vöõng (WBCSD) thì naêng löôïng söû duïng trong caùc toaø nhaø treân theá giôùi chieám khoaûng 40% naêng löôïng söû duïng cuûa theá giôùi vaø taïo ra löôïng CO2 chieám khoaûng 30%. ÔÛ Vieät Nam, caùc keát quaû nghieân cöùu ñöôïc coâng boá gaàn ñaây cho thaáy caùc toøa nhaø (coâng sôû, vaên phoøng, khaùch saïn, chung cö...) laø thaønh phaàn chuû yeáu trong tieâu thuï naêng löôïng thöông maïi vaø dòch vuï. Möùc tieâu thuï naêng löôïng trong lónh vöïc thöông maïi vaø dòch vuï chieám 10% vaø döï baùo trong voøng 10 naêm tôùi nhu caàu tieâu thuï naêng löôïng trong lónh vöïc naøy taêng gaáp 3,6 laàn, do caùc toøa nhaø thöông maïi ñöôïc xaây döïng ngaøy caøng taêng taïi Vieät Nam. Rieâng TP.HCM moãi naêm phaûi trích töø 14 – 15% GDP daønh cho nhu caàu naêng löôïng, chi gaàn 13 nghìn tyû ñoàng ñeå chi traû cho möùc tieâu hao naêng löôïng. Cuõng theo WBCSD thì lónh vöïc xaây döïng treân toaøn caàu caàn phaûi caét giaûm khoaûng 60% möùc tieâu thuï naêng löôïng trong caùc toaø nhaø cho ñeán naêm 2050 ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu choáng bieán ñoåi khí haäu toaøn caàu. Lónh vöïc xaây döïng seõ ñaït ñöôïc muïc tieâu söû duïng naêng löôïng tieát kieäm vaø hieäu quaû trong caùc caùc toaø nhaø thoâng qua vieäc keát hôïp thöïc hieän caùc chính saùch phaùp lyù vôùi caûi tieán ñoåi môùi coâng ngheä, aùp duïng thieát bò tieát kieäm naêng löôïng, thay ñoåi caùc taäp quaùn thoùi quen trong söû duïng, thieát keá vaø vaän haønh toaø nhaø

2. Vai troø cuûa coâng ngheä vaø thieát bò tieát kieäm naêng löôïng ñoái vôùi coâng trình kieán truùc xanh

Trong caùc toaø nhaø, caùc thaønh phaàn söû duïng naêng löôïng bao goàm heä thoáng ñieàu hoaø khoâng khí, heä thoáng chieáu saùng, heä thoáng thang maùy, heä thoáng thieát bò vaên phoøng vaø caùc thieát bò phuï trôï khaùc nhö bôm nöôùc, thoâng gioù... Cô caáu söû duïng naêng löôïng cuûa moät toaø nhaø bao goàm: naêng löôïng tieâu toán cho heä thoáng ñieàu hoaø khoâng khí chieám 40 - 60%, heä thoáng chieáu

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

- Baûo toàn caûnh quan vaên hoùa lòch söû danh lam thaéng caûnh, caûnh quan thieân nhieân. - Coäng ñoàng daân cö soáng thaân thieän vôùi moâi tröôøng.

saùng chieám khoaûng 15-20%, caùc thieát bò vaên phoøng chieám 10 15%, phaàn coøn laïi daønh cho caùc thieát bò phuï trôï khaùc... Treân thöïc teá, haàu heát caùc coâng trình xaây döïng taïi Vieät Nam ñeàu chöa coù söï quan taâm ñaày ñuû ñeán hieäu quaû naêng löôïng. Hieän töôïng thaát thoaùt, laõng phí naêng löôïng trong caùc toøa nhaø laø raát lôùn. Ngay töø khaâu thieát keá, löïa choïn vaät lieäu, thieát bò cho ñeán vaän haønh ñeàu gaây laõng phí naêng löôïng. Theâm vaøo ñoù yù thöùc ngöôøi söû duïng coøn haïn cheá, chöa coù chính saùch quaûn lyù naêng löôïng cuõng laø nguyeân nhaân khieán tieâu hao naêng löôïng trong caùc toøa nhaø coøn cao. Do vaäy vaán ñeà söû duïng hieäu quaû vaø tieát kieäm naêng löôïng trong caùc toøa nhaø ñang laø moät trong nhöõng moái quan taâm haøng ñaàu caàn thöïc hieän vaø laø moät trong nhöõng tieâu chí cuûa coâng trình xanh cuõng nhö ñoâ thò xanh, ñoâ thò thoâng minh. Noù khoâng chæ goùp phaàn laøm giaûm chi phí söû duïng ñieän maø coøn phuø hôïp vôùi muïc tieâu cuûa Chính phuû ñaûm baûo an ninh naêng löôïng, phaùt trieån beàn vöõng vaø baûo veä moâi tröôøng. Coù nhieàu giaûi phaùp ñeå thöïc hieän vieäc TKNL trong toaø nhaø nhö: Giaûi phaùp qui hoaïch, Giaûi phaùp moâi tröôøng sinh thaùi, Giaûi phaùp kieán truùc vaø Giaûi phaùp kyõ thuaät. Trong ñoù giaûi phaùp kyõ thuaät vôùi caùc heä thoáng thieát bò coâng ngheä thoâng minh tieát kieäm naêng löôïng ñoùng vai troø lôùn trong vieäc söû duïng naêng löôïng tieát kieäm vaø hieäu quaû trong caùc toaø nhaø. Vieäc aùp duïng caùc heä thoáng thieát bò thoâng minh nhaèm kieåm soaùt toái ña möùc naêng löôïng tieâu thuï cuõng ñang ñöôïc nghieân cöùu vaø aùp duïng roäng raõi. Theo caùc chuyeân gia, tieàm naêng tieát kieäm naêng löôïng taïi caùc toøa nhaø ôû Vieät Nam laø töông ñoái lôùn, khoaûng 10 - 40%. Moät trong nhöõng bieän phaùp hieäu quaû TKNL ôû caùc toøa nhaø laø trang bò caùc thieát bò hieän ñaïi, heä thoáng ñieàu khieån töï ñoäng, vaän haønh tieân tieán. Caùc toøa nhaø ñöôïc thieát keá xaây döïng môùi hoaëc caûi taïo vôùi quy moâ lôùn thì vieäc thöïc hieän tieát kieäm naêng löôïng (TKNL) seõ toát hôn bôûi caùc toaø nhaø naøy ñöôïc aùp duïng caùc coâng ngheä tieát kieäm naêng löôïng vaø hieäu suaát cao nhö: heä thoáng ñieàu hoøa khoâng khí, heä thoáng bôm coù söû duïng bieán taàn, chieáu saùng hieäu suaát cao, heä thoáng caáp nöôùc noùng maët trôøi, heä thoáng ñieàu khieån giaùm saùt töï ñoäng BMS... Trong cô caáu tieâu thuï naêng löôïng cuûa caùc toøa nhaø thì heä thoáng ñieàu hoøa khoâng khí vaø chieáu saùng coù möùc tieâu thuï naêng löôïng lôùn nhaát. Vieäc söû duïng heä thoáng HVAC hieäu suaát cao cuøng vôùi caùc coâng ngheä chieáu saùng toát hôn ñang ñöôïc xem nhö laø moät trong nhöõng caùch toát nhaát ñeå giaûm naêng löôïng tieâu thuï trong caùc toaø nhaø, ñaëc bieät laø trong caùc toaø nhaø thöông maïi vaø coâng sôû chính phuû. Ñeå giaûm möùc tieâu thuï ñieän cuûa heä thoáng HVAC tröôùc heát ta phaûi löïa choïn chuûng loaïi thieát bò phuø hôïp vôùi coâng suaát yeâu caàu, choïn loaïi maùy laïnh coù chæ soá IPLV hieäu quaû vaø quan troïng hôn caàn choïn coâng ngheä bieán taàn ñeå ñieàu khieån coâng suaát laïnh, coâng suaát bôm vaø quaït phuø hôïp vôùi phuï taûi laïnh cuûa coâng trình. Vieäc aùp duïng coâng ngheä bieán taàn ñeå ñieàu khieån voâ caáp coâng suaát laø 10 100 % taûi laø raát höõu ích trong vieäc tieát kieäm naêng

ii. GiaÛi PHaÙP cHO caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

löôïng. Ñoái vôùi caùc coâng trình coù quy moâ lôùn khuyeán khích laép ñaët heä thoáng thieát bò thoâng gioù thu hoài nhieät ñeå taùi söû duïng nhieät thöøa, taêng hieäu quaû tieát kieäm naêng löôïng. Hieän nay ôû Vieät Nam ñaõ vaø ñang söû duïng haàu heát caùc chuûng loaïi thieát bò HVAC coù treân theá giôùi. Caùc theá heä maùy laïnh môùi ñang coù nhieàu öu ñieåm veà maët söû duïng naêng löôïng. Ñeå tieát kieäm naêng löôïng cho thieát bò laïnh, öu tieân löïa choïn caùc loaïi thieát bò coù chæ soá COP cao hoaëc chæ soá tieâu thuï ñieän PIC thaáp. Moät ví duï cuï theå veà vieäc aùp duïng bieán taàn ñeå ñieàu khieån bôm nöôùc taïi khaùch saïn Daewoo Haø Noäi ñaõ mang laïi hieäu quaû tieát kieäm ñieän raát cao. Trong heä thoáng HVAC cuûa coâng trình 21 taàng taïi Haø Noäi, toång tieâu thuï ñieän cuûa heä thoáng bôm baèng khoaûng 80% tieâu thuï ñieän cuûa heä thoáng ñieàu hoaø khoâng khí. Neáu söû duïng bieán taàn (VSD) ñeå ñieàu khieån bôm thì coù theå khaéc phuïc ñöôïc tình traïng chaïy non taûi cuûa caùc bôm li taâm vaø coù theå giaûm ñöôïc 20 50 % tieâu thuï ñieän naêng. Theo soá lieäu thoáng keâ ôû khaùch saïn Daewoo Haø Noäi sau khi laép bieán taàn tieâu thuï ñieän vaøo nhöõng thaùng cuoái naêm coù theå giaûm ñöôïc treân 60 % tieâu thuï ñieän. Ñoái vôùi caùc ñoäng cô ñieän ñaõ cuõ, coù hieäu suaát chuyeån ñoåi naêng löôïng thaáp, ñöôïc baûo trì hoaëc thay theá baèng ñoäng cô coù hieäu suaát laøm vieäc cao hôn; laép ñaët theâm heä ñieàu khieån bieán taàn cho caùc ñoäng cô coâng suaát lôùn; Thay ñoäng cô cuõ baèng ñoäng cô môùi hieäu suaát cao. Laép ñaët bieán taàn cho ñoäng cô bôm chaát taûi laïnh, keát quaû tieát kieäm tôùi 20 % ñieän naêng. Thay theá heä thoáng maùy laïnh pittong thaønh maùy truïc vít hieäu suaát cao cho khaû naêng tieát kieäm töø 30 50 % ñieän naêng tieâu thuï. Töø hieäu quaû trong vieäc söû duïng thieát bò bieán taàn trong ñieàu khieån coâng suaát ñoäng cô noùi chung, hieän taïi caùc coâng trình ñöôïc xaây döïng môùi taïi Vieät Nam ñaõ vaø ñang phoå bieán aùp duïng thieát bò naøy trong vieäc ñieàu khieån phoái hôïp giöõa caùc ñoäng cô, ñaëc bieät laø trong vieäc ñieàu khieån heä thoáng thoâng gioù, ñieàu hoøa khoâng khí, heä thoáng giaûi nhieät nöôùc ... Caùc thieát bò ñöôïc laép ñaët môùi ña phaàn ñöôïc keát noái ñieàu khieån bieán taàn ngay töø trong khaâu thieát keá vaø löïa choïn thieát bò. Caùc heä thoáng laép ñaët phoå bieán hieän nay goàm: Heä VRF cuûa haõng Daikin, haõng Toshiba –Carrier; Heä chiller bieán taàn cuûa haõng Trane, York, Carrier ... Moät soá coâng trình ñöôïc xaây döïng tröôùc kia (ví duï: Baûo taøng, nhaø vaên hoùa trung taâm, sieâu thò lôùn ...), coù phuï taûi nhieät yeâu caàu lôùn vaø suaát tieâu thuï ñieän cao, ñaõ maïnh daïn cho thay theá thieát bò môùi baèng heä thoáng ñoàng boä vaø ñöôïc ñieàu khieån thoâng qua heä bieán taàn. Tieát kieäm naêng löôïng trong heä thoáng chieáu saùng coù theå thöïc hieän thoâng qua vieäc söû duïng ñeøn LEDs, Compact, ballast ñieän töû vôùi hieäu suaát naêng löôïng cao vaø giaûm thieåu söû duïng heä ñeøn sôïi ñoát. Trong ñoù hieäu quaû nhaát laø söû duïng ñeøn LED. Ñeøn LED tieát kieäm 90% so vôùi boùng ñeøn sôïi ñoát vaø 70% so vôùi ñeøn compact. Heä thoáng taûn nhieät ñoäc ñaùo cuûa ñeøn LED coøn giuùp giaûm coâng suaát cuûa ñieàu hoøa nhieät ñoä. Laép ñaët caùc taám toân laáy aùnh saùng ñeå taän duïng chieáu saùng töï nhieân, nhaèm taêng cöôøng ñoä roïi vaø taét caùc boùng ñeøn chieáu saùng vaøo ban ngaøy nhaèm tieát kieäm ñieän cho chieáu saùng, thay theá caùc boùng ñeøn T10 thaønh boùng T8, T5 vaø söû duïng balast ñieän töû thay cho chaán löu saét töø. Vôùi giaûi phaùp naøy ñaõ cho pheùp tieát kieäm tôùi 20-30% ñieän naêng tieâu thuï cho heä thoáng chieáu saùng;

Theo keát quaû cuûa moät soá nghieân cöùu, vieäc söû duïng naêng löôïng duøng ñeå ñun nöôùc noùng bình quaân chieám treân 10 % toång naêng löôïng tieâu duøng trong caùc toaø nhaø. Nhu caàu naêng löôïng naøy taêng trung bình 12 15% haøng naêm, vì theá nhu caàu naêng löôïng söû duïng ñeå ñun nöôùc noùng trong caùc coâng trình theo ñoù cuõng khoâng ngöøng taêng theo. Do ñoù bieän phaùp khaû thi nhaát ñöôïc ñeà ra laø söû duïng maùy nöôùc noùng söû duïng naêng löôïng maët trôøi, khoâng nhöõng toán ít chi phí naêng löôïng trong quaù trình söû duïng maø coøn cho ñoä an toaøn ñieän tuyeät ñoái, thôøi gian hoaøn voán chæ töø 4 5 naêm vaø tuoåi thoï treân 25 naêm. Heä thoáng nöôùc noùng hieän taïi söû duïng ñieän, daàu.... chæ duøng hoã trôï trong nhöõng ngaøy khoâng coù naéng keùo daøi. Maùy ñun nöôùc noùng söû duïng naêng löôïng maët trôøi cho pheùp tieát kieäm töø 6090% naêng löôïng ñieän tieâu thuï. Ngoaøi ra coøn söû duïng maùy nöôùc noùng söû duïng coâng ngheä bôm nhieät -Heat Pump coù hieäu suaát cao vaø tieát kieäm naêng löôïng. Thieát bò coù hieäu suaát cao vaø chi phí vaän haønh thaáp. Hieäu suaát cuûa thieát bò ñaït 400%. Do ñoù löôïng ñieän naêng do bình nöôùc noùng bôm nhieät tieâu thuï ñeå laøm noùng cuøng 1 löôïng nöôùc so vôùi khi söû duïng bình noùng laïnh duøng ñieän thoâng thöôøng chæ baèng 1/4.

3. Hieän traïng vaø xu höôùng cuûa thò tröôøng söû duïng coâng ngheä vaø thieát bò tieát kieäm naêng löôïng

Treân theá giôùi, thò tröôøng cung caáp dòch vuï vaø thieát bò tieát kieäm naêng löôïng ngaøy caøng phaùt trieån vôùi toác ñoä taêng tröôûng nhanh khi caùc quoác gia ñeàu tìm kieám khaû naêng caét giaûm möùc tieâu thuï naêng löôïng baèng vieäc naâng cao hieäu quaû söû duïng naêng löôïng cuûa caùc toaø nhaø. Cô hoäi ñeå naâng cao hieäu quaû söû duïng naêng löôïng trong caùc toaø nhaø laø raát lôùn. Ñieàu naøy coù theå ñaït ñöôïc töø vieäc söû duïng caùc heä thoáng ñieàu hoaø khoâng khí, thoâng gioù vaø söôûi aám coù hieäu suaát cao cho ñeán vieäc aùp duïng caùc coâng ngheä chieáu saùng hieäu quaû naêng löôïng.....Theo moät Baùo caùo môùi cuûa Toå chöùc Pike Research, toaøn boä thò tröôøng veà cung caáp dòch vuï vaø thieát bò hieäu quaû naêng löôïng seõ ñaït giaù trò 103,5 tæ USD vaøo naêm 2017, taêng hôn 50% so vôùi giaù trò thò tröôøng ñaït 67,9 tæ USD trong naêm 2011. Thò tröôøng caùc thieát bò hieäu quaû naêng löôïng bao goàm heä thoáng HVAC, chieáu saùng hieäu suaát cao..... cuõng ñang trong giai ñoaïn chuyeån ñoåi nhanh khi xu höôùng xaây döïng caùc coâng trình xanh ngaøy caøng phaùt trieån laøm taêng theâm söï quan taâm cuûa caùc chuû ñaàu tö, nhaø quaûn lyù, nhaø thieát keá ñoái vôùi caùc heä thoáng thieát bò hieäu quaû naêng löôïng vaø khi caùc coâng ngheä chieáu saùng hieäu quaû ví, duï nhö LEDs cuõng ñang coù xu höôùng giaûm daàn giaù thaønh saûn phaåm so vôùi giaù thaønh cuûa chuùng khi môùi xuaát hieän treân thò tröôøng. Tuy nhieân nhu caàu veà caùc dòch vuï cung caáp thieát bò vaø coâng ngheä hieäu quaû naêng löôïng coøn phuï thuoäc vaøo caùc chính saùch, giaù thaønh coâng ngheä vaø caùc thoùi quen taäp quaùn vaên hoaù vaø lòch söû cuûa moãi quoác gia. Toå chöùc nghieân cöùu thò tröôøng Pike Research cuõng döï baùo raèng thò tröôøng cung caáp dòch vuï vaø thieát bò hieäu quaû naêng löôïng seõ chieám moät tæ troïng lôùn cuûa ngaønh coâng nghieäp xaây döïng hieäu quaû naêng löôïng trong nhöõng naêm tôùi vôùi tæ

ÔÛ Vieät Nam, cuøng vôùi vieäc hoaøn thieän daàn khung phaùp lyù theo höôùng chaët cheõ hôn lieân quan ñeán tieát kieäm naêng löôïng nhö ban haønh Luaät Söû duïng naêng löôïng tieát kieäm vaø hieäu quaû vôùi caùc Nghò ñònh, Thoâng tö, Quy chuaån kyõ thuaät, ñaëc tính kyõ thuaät thieát bò... lieân quan ñeán caùc qui ñònh chi tieát thöïc hieän keá hoaïch söû duïng naêng löôïng tieát kieäm vaø hieäu quaû, thöïc hieän kieåm toaùn naêng löôïng cuõng nhö nhaän thöùc cuûa caùc Chuû ñaàu tö, caùc cô quan quaûn lyù vaø thieát keá veà vai troø quan troïng cuûa heä thoáng thieát bò vaø coâng ngheä tieát kieäm naêng löôïng thì thò tröôøng cung caáp caùc saûn phaåm vaø coâng ngheä söû duïng tieát kieäm naêng löôïng trong caùc coâng trình kieán truùc cuõng ñaõ khôûi saéc hôn trong nhöõng naêm gaàn ñaây. Tuy vaäy moät trong nhöõng haïn cheá cô baûn nhaát ñoái vôùi söï taêng tröôûng cuûa thò tröôøng thieát bò vaø coâng ngheä tieát kieäm naêng löôïng (ví duï; ñeøn LED, compact, chaán löu ñieän töû, ñieàu hoaø khoâng khí, bôm nöôùc, ñoäng cô söû duïng bieán taàn, maùy ñun nöôùc noùng söû duïng naêng löôïng maët trôøi, bôm nhieät...) laø giaù thaønh coøn cao laøm cho chi phí ñaàu tö ban ñaàu cho coâng trình cao.

4. Keát luaän

Thò tröôøng söû duïng caùc thieát bò vaø coâng ngheä tieát kieäm naêng löôïng treân theá giôùi noùi chung vaø ôû Vieät Nam noùi rieâng ñang ngaøy caøng phaùt trieån vôùi toác ñoä taêng tröôûng toát trong caùc thaäp kyû tôùi. Nhöõng ñoäng löïc thuùc ñaåy söï taêng tröôûng cuûa thò

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

leä taêng tröôûng doanh thu haøng naêm khoaûng 14%. Trong ñoù thò tröôøng caùc thieát bò HVAC hieäu suaát cao seõ coù möùc taêng tröôûng ñaùng keå töø 3 tæ USD leân 6 tæ USD so vôùi cuøng kyø caùc naêm tröôùc. Khi giaù thaønh saûn phaåm ñeøn LED tieáp tuïc giaûm thì coâng ngheä naøy seõ chieám khoaûng 52% thò tröôøng chieáu saùng thöông maïi vaøo naêm 2021 vôùi giaù thaønh toång coäng giaûm 80-90% trong caùc thaäp kyû tieáp theo.

tröôøng bao goàm: Khung phaùp lyù lieân quan ñeán söû duïng naêng löôïng tieát kieäm vaø hieäu quaû trong caùc ngaønh noùi chung vaø ngaønh xaây döïng noùi rieâng ñang ñöôïc hoaøn thieän theo höôùng ngaøy moät chaët cheõ hôn; Xaây döïng ñoâ thò thoâng minh, ñoâ thò xanh, coâng trình xanh tieát kieäm naêng löôïng thaân thieän vôùi moâi tröôøng ñang laø xu höôùng taát yeáu hieän nay; Nhaän thöùc cuûa caùc chuû ñaàu tö, nhaø quaûn lyù vaø thieát keá veà vai troø quan troïng cuûa coâng ngheä vaø thieát bò ñeán tieát kieäm naêng löôïng. ÔÛ Vieät Nam, moät trong nhöõng raøo caûn ñeán taêng tröôûng cuûa thò tröôøng thieát bò vaø coâng ngheä tieát kieäm naêng löôïng laø giaù caùc saûn phaåm naøy coøn cao laøm taêng chi phí ñaàu tö ban ñaàu. Do vaäy trong thôøi tôùi Vieät Nam caàn coù caùc chính saùch phaùp lyù, kinh teá hôïp lyù (giaûm thueá, khuyeán khích ñaàu tö...) giuùp laøm giaûm giaù thaønh saûn phaåm ñeå ñaåy nhanh quaù trình öùng duïng caùc saûn phaåm naøy vaøo caùc coâng trình kieán truùc. TaøI LIeäU Tham Khaûo 1. Baùo caùo toång keát ñeà taøi caáp nhaø nöôùc: “Nghieân cöùu xaây döïng giaûi phaùp tieát kieäm vaø hieäu quaû naêng löôïng cho caùc toaø nhaø trong ñieàu kieän khí haäu taïi Vieät Nam”, maõ soá 31/2008/hÑ-NÑT 2. Baùo caùo toång keát ñeå taøi caáp nhaø nöôùc: “Nghieân cöùu öùng duïng coâng ngheä caûi taïo naâng cao ñaëc tính trôû nhieät cho voû keát caáu bao che cuûa caùc toøa nhaø hieän höõu ôû ñoâ thò nhaèm söû duïng hieäu quaû vaø tieát kieäm naêng löôïng ôû Vieät Nam, maõ soá BÑKh 52, 2014-2015 3. Green cities. New approaches to Confronting Climate Change. oeCD Workshop Proceedings, Las Palmas De Gran Canaria, Spain, 11 June 2009 4. https://www.usgbc.org/articles/what-green-building 5. World Business Council for Sustainable Development (WBCSD): Research Report 8-2009 energy efficiency In Buildings – Transforming market 6. Global market for energy efficient Buildings to Surpass $100 Billion by 2017. Pike esearch 11- 2011 7. The Global energy Service Company market Will more than Double to $66 Billion by 2017, Pike Research 6- 2012 8. energy efficiency of Building: Domestic hot water and commercial heating, ventilation and air – conditioning systems, 2014; 9. market for energy efficient building technologies to grow- ecoseed Report 11/ 2015.

9 smart city solution using Bems mr. ParrK, seunF Bae, icOntrOl Vina

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

ii. GiaÛi PHaÙP cHO caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

ii. GiaÛi PHaÙP cHO caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

ii. GiaÛi PHaÙP cHO caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

10 conFeRence smart city Development conference in Viet nam Development platform, smart solution and public-private sector partnership

GiaÛi PHaÙP tHaØnH PHOá tHOÂnG minH trOnG an tOaØn cHaÙy nOÅ sMARt cItY Iot soLUtIon FoR FIRe sAFetY mr. cho, young jin, rozeta tech

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

ii. GiaÛi PHaÙP cHO caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

ii. GiaÛi PHaÙP cHO caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

XAÂY DÖïnG tHAØnH PHoÁ tHAnH HoÙA HIeän ÑAïI, BeÀn VÖÕnG

HÖÔÙnG tÔÙi ÑOÂ tHÒ XanH-tHOÂnG minH

Lôøi ñaàu tieân, thay maët laõnh ñaïo thaønh phoá Thanh Hoùa cho pheùp toâi göûi lôøi chaøo traân troïng vaø lôøi chuùc möøng toát ñeïp nhaát ñeán quyù vò tham döï buoåi hoäi thaûo veà “Phaùt trieån ñoâ thò xanh thoâng minh taïi Vieät Nam, neàn taûng phaùt trieån, giaûi phaùp coâng ngheä thoâng minh, hôïp taùc coâng tö. Chuùc cho buoåi hoäi thaûo cuûa chuùng ta thaønh coâng toát ñep. nGuyeãn XuaÂn PHi

UVBTV Tænh uûy, Bí thö Thaønh uûy, Chuû tòch HÑNd thaønh phoá Thanh Hoùa) Treân theá giôùi, coù raát nhieàu caùch hieåu khaùc nhau veà “Thaønh phoá thoâng minh”, qua nhieàu hoäi thaûo quoác teá trong vaø ngoaøi nöôùc thì caùc chuyeân gia chæ ra raèng: moät thaønh phoá chæ thöïc söï thoâng minh khi hoäi tuï 4 yeáu toá: quy hoaïch thoâng minh, haï taàng hieäu quaû, phaùt trieån beàn vöõng vaø moâi tröôøng soáng thaân thieän, döïa treân 6 tieâu chí: neàn kinh teá thoâng minh, di chuyeån thoâng minh, coâng daân thoâng minh, moâi tröôøng thoâng minh, quaûn lyù ñieàu haønh thoâng minh vaø cuoäc soáng thoâng minh. Coù theå noùi, xaây döïng Ñoâ Thò Thoâng Minh (ÑTTM) ñaõ laø moät xu höôùng taát yeáu vaø vieäc phaùt trieån ÑTTM caàn coù söï tham gia ñaày ñuû caùc thaønh phaàn nhö chính phuû, chính quyeàn ñòa phöông, doanh nghieäp vaø coäng ñoàng; caùc hoaït ñoäng keát noái ña chieàu vaø ña caáp, linh hoaït ñoøi hoûi phaûi coù cô cheá lieân keát phoái hôïp töø quaûn trò, ñaàu tö ñeán vaän haønh vaø thuï höôûng; trong nhöõng naêm qua vaán ñeà xaây döïng ÑTTM ôû Thanh Hoùa noùi rieâng vaø ôû Vieät Nam ñaõ ñöôïc khôûi ñoäng raát tích cöïc, caùc Boä, Ban, Ngaønh, Trung öông, caáp uûy chính quyeàn tænh, thaønh phoá Thanh Hoùa luoân quan taâm laõnh chæ ñaïo, taäp trung ñaåy maïnh phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi, töøng böôùc naâng cao ñôøi soáng nhaân daân, ñaûm baûo quoác phoøng - an ninh; huy ñoäng moïi nguoàn löïc taäp trung ñaàu tö, chuù troïng phaùt trieån keát caáu haï taàng, töøng böôùc xaây döïng ñoâ thò theo höôùng vaên minh, hieän ñaïi. Vieäc thöïc hieän Ñeà taøi “xaây döïng thaønh phoá Thanh Hoùa hieän ñaïi, beàn vöõng höôùng tôùi ñoâ thò xanh, thoâng minh” coù tính khaû thi, thaønh phoá Thanh Hoùa xaùc ñònh ñöôïc caùc lôïi theá treân neàn taûng cô sôû sau:

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

laø naïn keït xe, tai naïn giao thoâng, moâi tröôøng bò oâ nhieãm, söï cheânh leäch giaøu ngheøo ngaøy caøng cao, lieân keát ñoâ thònoâng thoân bò haïn cheá.

Thöù nhaát:

- Toaøn caàu hoùa laø moät xu höôùng taát yeáu vaø ñang taïo ra nhöõng cô hoäi cho caùc quoác gia, caùc ñoâ thò phaùt trieån, hoäi nhaäp khi bieát taän duïng nhöõng cô hoäi vaø theá maïnh cuûa toaøn caàu hoùa: + Thuùc ñaåy, phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi thoâng qua quaù trình môû roäng thò tröôøng, buoân baùn, giaûm hoaëc boû haún caùc loaïi thueá quan, thöông maïi quoác teá gia taêng vôùi toác ñoä cao hôn toác ñoä taêng tröôûng kinh teá theá giôùi. + Deã tieáp caän nguoàn voán, khoa hoïc kyõ thuaät, söï di chuyeån lao ñoäng giöõa caùc quoác gia dieãn ra nhieàu vaø deã daøng hôn; chaát löôïng keát caáu haï taàng ñöôïc naâng cao, caùc phöông thöùc vaän taûi ñöôïc ña daïng, haøng hoùa vaän chuyeån deã daøng, chi phí saûn xuaát ñöôïc haï thaáp, giaù trò saûn phaåm ñöôïc naâng cao; cô caáu kinh teá thay ñoåi theo höôùng tích cöïc vaø phuø hôïp hôn. + Thoâng qua söï gia taêng ñaàu tö cuûa caùc nöôùc phaùt trieån seõ tieáp thu ñöôïc nhieàu kinh nghieäm veà quaûn lyù, phaùt trieån khoa hoïc kyõ thuaät, taïo nhieàu vieäc laøm, nhaän thöùc, moâi tröôøng soáng, thu nhaäp cuûa ngöôøi lao ñoäng, ngöôøi daân ñöôïc naâng leân; theå cheá kinh teá thò tröôøng ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa ñöôïc hoaøn thieän, caùc quy ñònh cuûa phaùp luaät ñöôïc thöïc thi nghieâm tuùc, haïn cheá, ñaåy luøi ñöôïc tình traïng tham nhuõng. + Gia taêng luoàng döõ lieäu xuyeân bieân giôùi thoâng qua vieäc söû duïng caùc coâng ngheä nhö Internet, caùc veä tinh lieân laïc vaø ñieän thoaïi; Töø xu theá cuûa theá giôùi vaø thöïc teá cuûa Vieät Nam, chuùng ta coù theå khaúng ñònh raèng, moãi ñòa phöông caàn chuû ñoäng vaø

tích cöïc hoäi nhaäp laø con ñöôøng toát nhaát ñeå tranh thuû cô hoäi vaø vöôït qua nhöõng thaùch thöùc cuûa quaù trình toaøn caàu hoùa. - Quaù trình ñoâ thò hoaù nhö laø xu höôùng taát yeáu, ñoâ thò hoùa goùp phaàn ñaåy nhanh toác ñoä taêng tröôûng kinh teá, chuyeån dòch cô caáu kinh teá, cô caáu lao ñoäng, thay ñoåi söï phaân boá cuûa daân cö. Caùc ñoâ thò khoâng chæ laø nôi taïo ra nhieàu vieäc laøm, thu nhaäp cho ngöôøi lao ñoäng maø coøn laø nôi tieâu thuï saûn phaåm haøng hoùa lôùn, söû duïng nguoàn lao ñoäng chaát löôïng cao, coù cô sôû haï taàng hieän ñaïi, söùc huùt ñaàu tö maïnh. Tuy nhieân baát caäp lôùn nhaát cuûa quaù trình ñoâ thò hoaù laø phaùt trieån haï taàng kyõ thuaät vaø haï taàng xaõ hoäi ñoâ thò chaäm hôn so vôùi gia taêng daân soá vaø môû roäng khoâng gian ñoâ thò, heä luî cuûa noù

Töø tính taát yeáu cuûa xu höôùng cuûa toaøn caàu hoùa vaø quaù trình ñoâ thò hoùa, neáu chuùng toâi khoâng ñaët ra vieäc nghieân cöùu caùc giaûi phaùp phaùt trieån ñoâ thò beàn vöõng, ñoâ thò xanh, ñoâ thò thoâng minh thì thaønh phoá Thanh Hoùa seõ khoâng phaùt huy ñöôïc nhöõng lôïi theá tích cöïc cuûa noù maø phaûi ñoái maët vôùi nhöõng haäu quaû maø khoâng deã gì khaéc phuïc trong töông lai.

Thöù hai:

Lôïi theá veà vò trí ñòa chính trò cuûa tænh Thanh Hoùa. - Thanh Hoùa laø moät tænh coù dieän tích lôùn, daân soá ñoâng, taøi nguyeân khoaùng saûn vaø nguoàn nhaân löïc doài daøo. - Coù vò trí ñòa lyù laø yeát haàu cuûa caû nöôùc, laø ñieåm trung chuyeån vaø giao thoa caùc tuyeán giao thoâng quoác gia: + Truïc giao thoâng Baéc – Nam: Quoác loä 1A, tuyeán ñöôøng xuyeân AÙ (AH1), ñöôøng cao toác Haø Noäi – Thanh Hoùa (thuoäc döï aùn ñöôøng cao toác Baéc Nam, döï kieán hoaøn thaønh naêm 2021), + Tuyeán ñöôøng Hoà Chí Minh qua ñòa phaän Thanh Hoùa traûi daøi 130 Km keát noái giao thoâng caùc huyeän mieàn nuùi phía Taây

ii. GiaÛi PHaÙP cHO caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

+ Truïc ñöôøng Quoác loä 45 (136Km) laø moät tuyeán giao thoâng ñöôøng boä quoác gia cuûa Vieät Nam, noái lieàn tænh Ninh Bình ñeán vuøng nuùi phía Taây Thanh Hoùa + Truïc ñöôøng Quoác loä 47 (61km) laø tuyeán giao thoâng quan troïng, noái lieàn vuøng ñoàng baèng vôùi caùc huyeän mieàn nuùi phía taây tænh Thanh Hoùa + Truïc ñöôøng Quoác loä 217 (191km) keát noái vôùi nöôùc baïn Laøo qua cöûa khaåu Quoác teá NaMeøo + Truïc ñöôøng ven bieån (92,6 Km) ñang ñaàu tö xaây döïng. + Heä thoáng giao thoâng thuûy roäng khaép vôùi 102 km ñöôøng bôø bieån vaø 30 tuyeán soâng, keânh (soâng Maõ 36 km, soâng Leøn 31 km, soâng Taøo 6,5km…) + Caûng nöôùc saâu Nghi Sôn coù khaû naêng ñoùn taøu quoác teá coù taûi troïng tôùi 5 vaïn taán + Saân bay Quoác teá Thoï xuaân, toác ñoä taêng tröôûng cao, (khoaûng 250%/naêm)

Thöù ba:

Lôïi theá xuaát phaùt töø söï ñaàu tö töø Trung öông, cuûa tænh: - Tænh Thanh Hoùa xaùc ñònh taäp trung ñaàu tö vaøo caùc cuïm coâng nghieäp, truïc kinh teá: Cuïm kinh teá ñoäng löïc Nghi Sôn; Cuïm kinh teá ñoäng löïc TP Thanh Hoùa - TX Saàm Sôn; Cuïm kinh teá ñoäng löïc Bæm Sôn - Thaïch Thaønh vaø Cuïm kinh teá ñoäng löïc Lam Sôn - Sao Vaøng; - Xaùc ñònh caùc truïc phaùt trieån kinh teá: Truïc QL1A: Töø thò xaõ Bæm Sôn ñi TP Thanh Hoùa ñeán Khu Kinh teá Nghi Sôn; Truïc ñöôøng Hoà Chí Minh: Töø Thaïch Thaønh ñi Caåm Thuûy, Ngoïc Laëc, Lam Sôn - Sao Vaøng, Baõi Traønh; Truïc QL45

vaø 47: Töø thò xaõ Saàm Sôn ñi TP Thanh Hoùa ñeán KCN Lam Sôn - Sao Vaøng, ñeå thu huùt ñaàu tö, taïo caùc cöïc taêng tröôûng vaø söùc lan toûa cho toaøn boä neàn kinh teá. - Khi coù söï ñaàu tö cuûa Trung öông cho caùc döï aùn ñöôøng saét cao toác Baéc Nam, giai ñoaïn ñaàu Haø Noäi – Vinh, seõ ruùt ngaén khoaûng thôøi gian di chuyeån töø Haø Noäi ñi Thanh Hoùa töø 3 giôø coøn 30 phuùt. Thöù tö, Thanh Hoùa laø nôi löu giöõ vaø phaùt huy giaù trò vaên hoùa truyeàn thoáng. Thanh Hoùa laø vuøng ñaát “ñòa linh, nhaân kieät”. Trong lòch söû döïng nöôùc vaø giöõ nöôùc cuûa daân toäc ta, Thanh Hoùa ñaát roäng, ngöôøi ñoâng, ñòa theá hieåm trôû, tieán coù theå coâng, thoaùi coù theå thuû, luoân laø haäu phöông vöõng chaéc, khu vöïc phoøng thuû roäng lôùn, coù taàm chieán löôïc trong caùc cuoäc chieán tranh baûo veä Toå quoác. Thanh Hoùa coù tôùi 1.535 di tích lòch söû,

vaên hoùa; trong ñoù coù 145 di tích quoác gia. Noåi baät laø Thaønh nhaø Hoà, coâng trình kieán truùc ñaù kyø vó, ñöôïc UNESCO coâng nhaän laø Di saûn vaên hoùa theá giôùi; vaên minh Nuùi Ñoï vaøo kyø ñoà ñaù cuõ, vaên hoùa Ñoâng Sôn ñöôïc xaùc ñònh toàn taïi trong khoaûng töø theá kyû VII tröôùc Coâng nguyeân ñeán theá kyû I - II sau Coâng nguyeân; ñoàng thôøi cuõng laø caùi noâi cuûa laøng goám treân theá giôùi, ñöôïc hình thaønh töø theá kyû thöù I, goám Tam Thoï ra ñôøi vaø phaùt trieån moät laàn nöõa khaúng ñònh tính vöôït troäi cuûa ngheà goám xöù Thanh so vôùi caùc khu vöïc khaùc cuøng thôøi. Thöù naêm, nguoàn löïc töø daân soá ñoâng: Vôùi daân soá hieän taïi cuûa thaønh phoá 450.000/3,7 trieäu ngöôøi toaøn tænh, toác ñoä taêng tröôûng vaø phaùt trieån nhö döï baùo, cuøng vôùi xu höôùng di daân cô hoïc caùc tænh giaùp ranh vaø phía Taây Baéc seõ taïo neân nguoàn löïc veà con ngöôøi, söùc lao ñoäng, laø moät lôïi theá veà nguoàn löïc ñeå xaây döïng thaønh moät trung taâm cuûa Vieät Nam, thaønh moät cöïc trong phaùt trieån kinh teá. Thöù saùu: Taäp trung thu huùt, taän duïng ñöôïc nguoàn voán vaø coâng ngheä cao cuûa caùc nöôùc Myõ, Nhaät vaø Taây AÂu ñang coù nhu caàu ñaàu tö ôû Vieät Nam noùi chung vaø caùc ñoâ thò noùi rieâng. Thöù baûy, Quyeát taâm chính trò: Quyeát taâm chính trò cuûa caû heä thoáng chính trò, uûng hoä ñoàng loøng cuûa ngöôøi daân thaønh phoá Thanh Hoaù laø moät yeáu toá quan troïng, ñaûm baûo cho tieán trình xaây döïng thaønh phoá hieän ñaïi, beàn vöõng ñaït keát

Xaùc ñònh ñöôïc taàm quan troïng caàn phaûi xaây döïng thaønh phoá Thanh Hoùakhoâng chæ trôû thaønh ñoâ thò trung taâm cuûa vuøng Baéc Trung Boä, maø caàn phaûi xaây döïng thaønh ñoâ moät ñoâ thò xanh, thoâng minh beàn vöõng, Ñeà taøi “xaây döïng thaønh phoá Thanh Hoùa hieän ñaïi, beàn vöõng, höôùng tôùi ñoâ thò xanh – thoâng minh” ñaõ ñöôïc Boä Khoa hoïc vaø Coâng ngheä ban duyeät, ban haønh taïi Quyeát ñònh soá 1638/QÑ-BKHCN laø ñeà taøi caáp Quoác gia; Ñôn vò chuû trì ñeà taøi laø Hoïc vieän chính trò Quoác gia Hoà Chí Minh, cuøng caùc vieän chuyeân ngaønh vaø caùc chuyeân gia ñaàu ngaønh veà ñoâ thò thöïc hieän caùc noäi dung sau: 1. Xaây döïng cô sôû khoa hoïc nhaèm khai thaùc caùc lôïi theá cuûa thaønh phoá Thanh Hoùa cho vieäc phaùt trieån thaønh phoá höôùng tôùi ñoâ thò xanh – thoâng minh. 2. Xaây döïng ñöôïc heä thoáng tieâu chí ñoâ thò xanh – thoâng minh phuø hôïp ñieàu kieän Vieät Nam vaø aùp duïng cho Thanh Hoùa. 3. Trieån khai aùp duïng moät soá giaûi phaùp phaùt trieån thaønh phoá Thanh Hoùa trôû thaønh ñoâ thò hieän ñaïi, beàn vöõng höôùng tôùi ñoâ thò xanh – thoâng minh. - Haï taàng giao thoâng thoâng minh (baõi ñoã xe thoâng minh, heä thoáng tín hieäu vaø chieáu saùng thoâng minh, heä thoáng ñònh vò vaø quaûn lyù phöông tieän giao thoâng) - Haï taàng kyõ thuaät, Haï taàng vieãn thoâng - Heä thoáng xöû lyù, phaân phoái, caáp thoaùt vaø taùi söû duïng nöôùc thoâng minh

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

quaû. Hôn theá, söï ñoàng thuaän cuûa chính quyeàn caáp tænh vaø caùc ñoàng chí laõnh ñaïo chuû choát cuõng nhö moät yeáu toá quan troïng, ñaûm baûo söï phaùt trieån cuûa thaønh phoá.

- Naêng löôïng xanh – thoâng minh, Naêng löôïng taùi taïo - Haï taàng kinh doanh - ÖÙng duïng giaûi phaùp coâng ngheä thoâng tin cho thaønh phoá Thanh Hoùa veà ñieàu haønh heä thoáng giao thoâng, phaùt trieån du lòch vaø haï taàng kyõ thuaät. 4. Noäi dung 4: Môû roäng khoâng gian ñoâ thò thaønh phoá töø 150 km2 leân tôùi 600km2, khaéc phuïc nhöõng haïn cheá töø caùc ñoâ thò ñaõ thöïc hieän; höôùng tôùi moät ñoâ thò nhö Singapore, Haøn Quoác; höôùng tôùi thaønh phoá tröïc thuoäc Trung öông 5. Ñeà xuaát moâ hình toå chöùc chính quyeàn ñoâ thò xanh – thoâng minh aùp duïng thí ñieåm cho thaønh phoá Thanh Hoùa Xuaát phaùt töø thöïc teá vaø yeâu caàu noùi treân, vieäc xaây döïng vaø trieån khai coù hieäu quaû Ñeà taøi “xaây döïng thaønh phoá Thanh Hoùa hieän ñaïi, beàn vöõng, höôùng tôùi ñoâ thò xanh – thoâng minh” coù yù nghóa raát thieát thöïc, höõu ích cho tænh Thanh Hoùa, cho khu vöïc Baéc Trung Boä trong coâng taùc quaûn lyù, ñieàu haønh cuûa caùc caáp chính quyeàn ñòa phöông, taïo ñieàu kieän cho coäng ñoàng doanh nghieäp, ngöôøi daân vaø du khaùch ñöôïc söû duïng caùc dòch vuï tieän ích, thoâng minh cuûa Ñeà taøi, goùp phaàn ñöa thaønh phoá Thanh Hoùa trôû thaønh thaønh phoá du lòch, dòch vuï, coâng nghieäp vaø coâng ngheä cao,haáp daãn bôûi söï thoâng minh, thaân thieän vaø an toaøn, an ninh, sôùm trôû trung taâm dòch vuï, thöông maïi, taøi chính cuûa Vieät Nam vaø khu vöïc, ñaùp öùng yeâu caàu phaùt trieån beàn vöõng vaø hoäi nhaäp quoác teá. Moät laàn nöõa xin kính chuùc quyù vò söùc khoûe, thaønh coâng.; chuùc Hoäi nghò cuûa chuùng ta thaønh coâng toát ñeïp.

ii. GiaÛi PHaÙP cHO caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

tHe tHeMe “to BUILD MoDeRn, sUstAInABLe tHAnH HoA cItY

tOwarDs reacHinG tHe Green, smart city”

Dear conference participants! First of all, for and behalf of Thanh Hoa city’s heads I would like to send warm greetings and best wishes to the dear participants in the conference regarding to “Develop the green – smart city in Vietnam, the development foundation, the intelligent solution, public – private – partnership”. I wish our conference - a great success. nguyen Xuan Phi

Member of the Standing Committee of Party Provincial Committee; City party committee secretary; Chairman Thanh Hoa City People’s Council

Dear all conference participants!

In the world, people different understands “Smart city”, through many international and internal conferences, experts show that: one city is true smart when it has 4 factors: the smart economy, smart move, smart citizen, smart environment, smart management and smart life. We can say that, build the smart city (SC) was an indispensable trend and the smart city development requires the full participation of parts such as the government, the local authorities, businesses and the community; Multi-dimensional, flexible and multi-level connectivity activities require a coordinated mechanism from management, investment to operation and beneficiaries; In recent years, to build the smart city (SC) in Thanh Hoa particularly and in Vietnam, which is actively started, Ministries, Departments, Lines, Centre, provincial authorities, Thanh Hoa city always pay attention to lead, focus on the strengthening in socio-economic development, step by step raising the people's living, ensuring national defense and security; to mobilize all resources to concentrate investment, to attach special importance to the development of infrastructure, step by step build city

The performance: The theme “to build modern, sustainable Thanh Hoa city towards reaching the green, smart city” is feasible, Thanh Hoa city define the advantages on the basis as follows:

Firstly:

- The globalization is an indispensable trend and is creating opportunities for nations and developed cities to integrate when they take advantage of the opportunities and the globalization strengths: +To promote, to develop the socioeconomy through the market expansion process, commerce, reduction or elimination of tariffs, international trade increasing at a rate higher than the rate of world economic growth. + Easy access to capital, science and technology, labor transfer among nations is much more and easier; the infrastructure structure quality is improved, the modes of transport are diversified, goods are transported easily, the production costs are lowered, product values are raised; Change the economic structure in a more positive and appropriate way. +Through the increased investment of the developed countries will gain much experience in the management, the science and technology development, creating many jobs, awareness, the living environment, the workers and people income are raised; The market economy institution - socialist way is perfected, the legal provisions have

been strictly enforced, limited and repel the corruption. +The increase of cross-border data source through the use of technologies such as the Internet, communications satellites and telephones; From the world's trend and the reality of Vietnam, we can affirm that each locality needs to be proactive and actively integrate as the best way to take advantage of opportunities and overcome the challenges of the globalization process. - The urbanization process is as indispensable trend, the urbanization contributes to speed up the economic growth, the economy structure transfer, labor structure, the population

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

under civilized and modern way.

distribution change. Cities are not only the places to create many jobs, income for laborers but also are the places to consume goods products, using the high quality labor source, with modern infrastructure and strong investment attractiveness. - Beginning from the globalization trend inevitability and the urbanization process, if we do not establish the study of solutions for sustainable urban development, urban green and smart cities, so that Thanh Hoa city will not bring into play its positive advantages, but face consequences that are not easily overcome in the future.

Secondly:

That is Thanh Hoa provincial politicalgeographic location advantages Thanh Hoa is one province, which has large area, dense population, mineral resources and abundant human resources. It has the key geographic location in whole country; It is the connecting point and intersection of national transport routes: + Northern-Southern arterial: National Highway 1A, The Asian Highway Network (AH1), Ha Noi – Thanh Hoa expressway (under the North–South

ii. GiaÛi PHaÙP cHO caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

expressway project, expected to be completed in 2021) + North–South railway route; The government is submitting to the National Assembly for investment in the North-South express railway route from Hanoi to Vinh, which is expected to commence the implementation from 2019/2020. + Ho Chi Minh Highway route goes through the Thanh Hoa provincial land stretches 130 km to connect traffic of the Western mountainous districts. + National Highway 45 centre line (136Km) is one national traffic road route of Vietnam, which connect Ninh Binh province with the Western mountainous area of Thanh Hoa province. + National Highway 47 (61km) is the important traffic route, which connect the delta with the Western mountainous area of Thanh Hoa province. + National Highway 217 route (191km) connect Laos through Na Meo International Border Gate. + Coastal road route (92.6 km) is investing to build. + The waterway system is wide with 102 km coastal road and 30 river routes and canals (Ma river-36 km, Len river-31 km, Tao river-6.5 km) + Nghi Son Deep Water Port is capable of receiving international ships up to 50,000 tons + Tho Xuan International Airport, high growth rate (about 250% / year)

Thirdly:

The advantage derived from the central

and provincial investments: Thanh Hoa province will focus on investing in industrial clusters, economic axis: Nghi Son dynamic economic cluster; Thanh Hoa City Sam Son city. Bim Son - Thach Thanh economic dynamic cluster and Lam Son - Sao Vang dynamic economic cluster; - Identify the economic development axes: National highway 1A axis: From Bim Son town to Thanh Hoa city and to Nghi Son economic zone; Ho Chi Minh route axis: From Thach Thanh to Cam thuy, Ngoc Lac, Lam Son – Sao Vang, Bai Tranh; National highway 45 and 47: From Sam Son City to Thanh Hoa city and to Lam Son – Sao Vang industrial zone, in order to attract the investment and create growth poles and spread to the whole economy.

- When there is Central investment for the North-South express railway projects, the first phase is Hanoi - Vinh, will shorten the travel time from Hanoi to Thanh Hoa from 3 hours to 30 minutes.

Fourthly:

Thanh Hoa is the place to preserve and promote traditional cultural values. Thanh Hoa is the land of “spiritual masterpiece”. In the history to build and defense our country, Thanh Hoa has large area and big population, terrain full of obstacles and difficult of access, in which can attack and withdraw. Thanh Hoa is always one reliable rear, one wide, defense and strategically area in the war for national defense. Thanh Hoa has 1,535 historical and cultural relic; in which there are 145 national relic. Citadel of Hồ Dynasty is one highlight. This is grandiose stone architecture, which is recognized by UNESCO as World Cultural Heritage; Do mountain civilization in the old stone age, Dong Son culture was determined to exist in the period from the 7th century BC(before Christ) to the 1st - 2nd century A.D (Anno Domini: of Christian era); It is also the cradle of the pottery village in the world, formed in the first century, Tam Tho pottery was born and developed again confirmed the Thanh land’s pottery superiority when compared with other areas at the same period.

Sixthly, Focus to attract, to make use of capital source and high technologies of the US, Japan and Western Europe, which have the demands to invest in Vietnam generally and cities in particularly.

Seventhly:

The political determination: The political determination of the whole political system and the Thanh Hoa city people’s support is an important factor, which ensures the process to build the modern, sustainable city with the successful result. Moreover, the provincial authority’s mutual consent and the key leaders is one significant factor, which ensure the city’s development. Dear conference participants, Define the importance to build Thanh Hoa city not only become the central city of the North Central, but also will be one green, sustainable smart city. The theme “build modern, sustainable Thanh Hoa city towards reaching the green, smart city” is approved by Ministry of Science and Technology and issued in Decision No. 1638/Qồ-BKHCN – the national level theme; The unit to chair the theme is Ho Chi Minh National Academy of Politics (HCMA) with professional academies and leading experts in the urban area to perform the following contents: 1. Build science basis aim to develop the advantages of Thanh Hoa city for the city development towards reaching the green, smart city. 2. Build the feature system for greensmart city, which is suitable for Vietnam conditions. It is applies to Thanh Hoa (technical infrastructure, intelligent operating infrastructure, green energy, cultural infrastructure, business infrastructure).

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

Fifthly, The source from large population: With the city’s current population is 450,000 / 3.7 million people in whole province. The growth and development as predicted, along with the mechanical migration trend in neighboring provinces and the North West will create human resources, labor power. It is the resource advantage to build a center of Vietnam, into a pole in the economic development.

3. Implement to apply some solutions in order to develop Thanh Hoa city becoming the modern, sustainable city towards reaching the green - smart city. - Intelligent transportation infrastructure (smart parking, intelligent lighting and signaling systems, transport navigation and management systems) - The intelligent security and order management system - Smart tourism service. (now, Thanh Hoa Provincial People Committee stipulated Decision No. 4572/Qồ-UBND, dated 28/11/2017 regarding the approval of investment project in Public – Private – Partnership form year 2017-2020 with attachment) 4. Content 4: To expand the city's space from 150 km2 to 600 km2, overcoming the limitations from existing urban; Aim to create the one city of the area and the world. 5. Propose the green – smart city authorities organization model, which applies as the experimental place for Thanh Hoa city. Dear conference participants Derived from the fact and requirements mentioned above, the buiding and effective deployment the theme “to build modern, sustainable Thanh Hoa city towards reaching the green, smart city”. It is very meaningful and useful for Thanh Hoa province, for the North Central Coast region in the local authority’s management and administration, to facilitate the business community, residents and visitors to use smart services of the theme. To play important role in order to Thanh Hoa city become the tourist, service, industrial and hi-tech city. The city attract by smart, friendliness and safe, security and it soon become the service, trading, and finance centre of Vietnam and the region to meet the sustainable development demand and the international integration. I once again wish you good health, success; I wish our Conference a great success. Respectfully thanks./.

ii. GiaÛi PHaÙP cHO caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

GiaÛi PHaÙP VaØ caÙcH tieáP caÄn

ÖÙnG DUïnG tHAØnH tÖïU cAÙcH MAïnG coÂnG nGHIeäP 4.0 ÑeÅ PHAÙt tRIeÅn DU LòcH HÖÔÙnG tÔÙI XAÂY DÖïnG tHAØnH PHoÁ tHoÂnG MInH tAïI VIeät nAM

ts. PHaïm VaÊn BOÄ ths. HOaØnG QuOác VieÄt

I. Môû ñaàu

Theá giôùi ñang böôùc vaøo kyû nguyeân môùi vôùi cuoäc caùch maïng coâng nghieäp laàn thöù 4. Laøn soùng coâng ngheä môùi naøy ñang dieãn ra vôùi toác ñoä khaùc nhau taïi caùc quoác gia treân theá giôùi, nhöng ñang taïo ra taùc ñoäng maïnh meõ, ngaøy moät gia taêng tôùi moïi maët cuûa ñôøi soáng kinh teá - xaõ hoäi, daãn ñeán vieäc thay ñoåi phöông thöùc vaø löïc löôïng saûn xuaát. Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ta ñaõ xaùc ñònh roõ cô hoäi vaø thaùch thöùc cuûa ñaát nöôùc trong cuoäc caùch maïng coâng nghieäp 4.0, ñieàu ñoù theå hieän roõ trong chæ thò soá 16/CT-TTg cuûa Thuû töôùng Chính phuû veà vieäc taêng cöôøng naêng löïc tieáp caän cuoäc Caùch maïng coâng nghieäp laàn thöù 4: “Vieät Nam laø quoác gia ñang trong quaù trình coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa vaø hoäi nhaäp quoác teá, cuoäc Caùch maïng coâng nghieäp laàn thöù 4 môû ra nhieàu cô hoäi trong vieäc naâng cao trình ñoä coâng ngheä, naâng cao naêng löïc saûn xuaát vaø caïnh tranh trong chuoãi saûn phaåm; taïo ra söï thay ñoåi lôùn veà hình thaùi kinh doanh dòch vuï; taïo ra nhieàu cô hoäi cho caùc doanh nghieäp khôûi nghieäp saùng taïo; giaûm ñaùng keå chi phí giao dòch, vaän chuyeån; taïo cô hoäi ñaàu tö haáp daãn vaø ñaày tieàm naêng trong lónh vöïc coâng ngheä soá vaø Internet ñoàng thôøi cuõng laø cô hoäi lôùn cho saûn xuaát coâng nghieäp vôùi trình ñoä khoa hoïc vaø coâng ngheä tieân tieán. Tuy nhieân, neáu khoâng baét kòp nhòp ñoä phaùt trieån cuûa theá giôùi vaø khu vöïc, Vieät Nam seõ phaûi ñoái maët nhöõng thaùch thöùc, taùc ñoäng tieâu cöïc nhö: Söï tuït haäu veà coâng ngheä, suy giaûm saûn xuaát, kinh doanh; döï thöøa lao ñoäng coù kyõ naêng vaø trình ñoä thaáp gaây phaù vôõ thò tröôøng lao ñoäng truyeàn thoáng, aûnh höôûng tôùi tình hình kinh teá xaõ hoäi ñaát nöôùc; maát an toaøn, an ninh thoâng tin, xaâm phaïm baûn quyeàn, thieáu huït nguoàn nhaân löïc trình ñoä cao. Maët khaùc coù khaû naêng xuaát hieän laøn soùng ñaåy coâng ngheä laïc haäu töø caùc nöôùc phaùt trieån sang caùc nöôùc ñang phaùt trieån vaø chaäm phaùt trieån.” Caùch maïng coâng nghieäp 4.0 vaø kyû nguyeân soá khoâng chæ giuùp taêng naêng suaát lao ñoäng, taêng tröôûng kinh teá maø coøn môû ra moät chaân trôøi keát noái giöõa con ngöôøi vôùi con ngöôøi. Caùch maïng coâng nghieäp 4.0 coù söï taùc ñoäng maïnh meõ treân nhieàu lónh vöïc, trong ñoù coù lónh vöïc du lòch. Caùc nöôùc treân theá giôùi ñaõ vaø ñang ñoùn ñaàu xu theá öùng duïng coâng ngheä 4.0 ñeå xaây döïng neàn taûng du lòch soá (khoâng gian soá, taøi nguyeân soá) töø ñoù tieán tôùi phaùt trieån trôû thaønh moät heä thoáng du lòch thoâng minh. Trong baøi tham luaän naøy, nhoùm taùc giaû seõ trình baøy moät soá giaûi phaùp vaø caùch tieáp caän, öùng duïng

laø moät nhaân toá quan troïng trong heä sinh thaùi thaønh phoá thoâng minh:

II. Tieàm naêng öùng duïng thaønh töïu caùch maïng coâng nghieäp 4.0trong vieäc xaây döïng heä thoáng du lòch thoâng minh

Ñoái vôùi coâng taùc quaûn lyù: - Töï ñoäng vaø hieän ñaïi hoùa toaøn boä quy trình quaûn lyù haønh chính vaø chuyeân moân, quaûn lyù taøi nguyeân du lòch (cô sôû döõ lieäu soá). - Kích thích söï khaùm phaù cuûa du khaùch baèng hình thöùc traûi nghieäm môùi haáp daãn, qua ñoù taêng thôøi gian traûi nghieäm vaø xaùc suaát quay laïi cuûa du khaùch. - Phaùt huy ñöôïc caùc giaù trò vaên hoùa - lòch söû truyeàn thoáng baèng caùc loaïi coâng ngheä nghe, nhìn vaø töông taùc ña phöông tieän. - Taïo keânh hieäu quaû ñeå thu thaäp ñöôïc döõ lieäu veà nhu caàu, thoùi quen du lòch vaø phaûn hoài cuûa du khaùch veà caùc saûn phaåm du lòch cuûa du khaùch töø ñoù coù caùc chính saùch ñieàu chænh cho phuø hôïp. - Thu huùt ñöôïc söï tham gia cuûa coäng ñoàng xaõ hoäi vaøo cung caáp dòch vuï du lòch, ñaëc bieät laø caùc nhaø phaùt trieån noäi dung soá.

1. Caùch maïng coâng nghieäp 4.0 Cuoäc caùch maïng coâng nghieäp laàn thöù nhaát (töø 1784) xaûy ra khi loaøi ngöôøi phaùt minh ñoäng cô hôi nöôùc, môû ra moät kyû nguyeân môùi trong lòch söû nhaân loaïi; Cuoäc caùch maïng coâng nghieäp laàn thöù hai (töø 1870) khi loaøi ngöôøi phaùt minh ra ñoäng cô ñieän, mang laïi cuoäc soáng vaên minh hôn; Cuoäc caùch maïng coâng nghieäp laàn thöù ba (töø 1969) xuaát hieän khi con ngöôøi phaùt minh ra boùng baùn daãn, ñieän töû. Veä tinh, maùy bay, maùy tính, ñieän thoaïi, Internet v.v … laø nhöõng coâng ngheä chuùng ta coù ñöôïc nhôø cuoäc caùch maïng naøy. Treân cô sôû ñoù, theá giôùi khoâng döøng laïi ôû caùc trang lòch söû ñoù maø tieáp tuïc chuyeån ñoäng, keùo theo söï ra ñôøi cuûa cuoäc caùch maïng coâng nghieäp 4.0. Ñöôïc nhen nhoùm töø nhöõng naêm 2000 vaø ñeán naøy ñaõ coù nhöõng söï buøng noå to lôùn, cuoäc caùch maïng thöù 4 laø cuoäc caùch maïng nghieâng veà caùc coâng ngheä soá, Internet vôùi muïc ñích bieán theá giôùi thöïc thaønh moät theá giôùi soá.

Hình minh hoïa: Lòch söû 4 cuoäc caùch maïng coâng nghieäp

Caùc quoác gia ñeàu ñaõ vaø ñang chuaån bò ñoùn ñaàu cho cuoäc caùch maïng coâng nghieäp laàn 4. Vaäy, söï ra ñôøi cuûa cuoäc caùch maïng naøy mang laïi nhöõng cô hoäi cuõng nhö thaùch thöùc cho caùc quoác gia treân theá giôùi noùi chung vaø Vieät Nam noùi rieâng. Taïi Vieät Nam, vôùi vieäc ñi sau vaø thöøa höôûng nhöõng thaønh töïu töø cuoäc caùch maïng coâng nghieäp 4.0 do theá giôùi ñeå laïi cuõng giuùp chuùng ta tieát kieäm ñöôïc moät cô soá thôøi gian nghieân cöùu. Thay vaøo ñoù chuùng ta coù theå taäp trung phaùt trieån nhöõng thaønh töïu ñoù sao cho phuø hôïp vaø mang laïi hieäu quaû toát nhaát cho neàn kinh teá ñaát nöôùc. 2. Du lòch thoâng minh Du lòch thoâng minh hieän vaãn coøn ñang laø moät khaùi nieäm môùi, tuy nhieân qua moät soá moâ hình phaùt trieån taïi caùc nöôùc treân theá giôùi coù theå hieåu Du lòch thoâng minh laø moät heä thoáng phaân tích, thieát keá, thöïc hieän vaø aùp duïng caùc giaûi phaùp Coâng ngheä thoâng tin (CNTT) vaø Thöông maïi ñieän töû(TMÑT) trong ngaønh du lòch; Cuõng nhö phaân tích caùc quaù trình kinh teá töông öùng, caáu truùc thò tröôøng vaø quaûn lyù quan heä vôùi du khaùch. Du lòch thoâng minh mang laïi nhöõng lôïi ích to lôùn trong coâng taùc quaûn lyù, quaûng baù vaø phaùt trieån du lòch taïi moãi ñòa phöông,

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

thaønh töïu caùch maïng coâng nghieäp 4.0 ñeå phaùt trieån du lòch höôùng tôùi xaây döïng thaønh phoá thoâng minh taïi Vieät Nam.

Ñoái vôùi coâng taùc quaûng baù: - Ña daïng hoùa hình thöùc quaûng baù phuø hôïp vôùi nhieàu ñoái töôïng khaùc nhau vôùi ñieäu kieän tham gia du lòch khaùc nhau. - Taïo ra saûn phaåm du lòch môùi laï, haáp daãn, tieän lôïi treân neàn taûng caùc coâng ngheä töông taùc thoâng minh 4.0: Töông taùc thöïc taïi taïo, tham quan töông taùc 3D, thuyeát minh töï ñoäng, v.v … giuùp du khaùch coù theå tra cöùu, töông taùc thoâng tin tröïc quan, haáp daãn. - Taän duïng toái ña neàn taûng coâng ngheä thoâng tin, truyeàn thoâng vaø ñaëc bieät laø Internet ñeå quaûng baù du lòch vôùi chi phi phuø hôïp. 3. Moâ hình phaùt trieån du lòch thoâng minh treân theá giôùi Caùc nöôùc phaùt trieån treân theá giôùi ñeàu quy hoaïch, xaây döïng heä thoáng du lòch thoâng minh treân raát nhieàu caáp ñoä: caùc ñieåm tham quan cuï theå, caáp ñoä ñoâ thò, caáp ñoä quoác gia. ÔÛ caáp ñoä ñoâ thò, chuùng ta coù theå nghieân cöùu moâ hình du lòch thoâng minh taïi Brussel – Bæ:

Hình minh hoïa: Caáu truùc heä thoáng du lòch thoâng minh Brussel – Bæ

Hình minh hoïa: Caùc tieän ích phuïc vuï khaùch tham quan

ii. GiaÛi PHaÙP cHO caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

Heä thoáng du lòch thoâng minh (E-Tourism) taïi Brussel laø moät heä sinh thaùi caùc öùng duïng vaø taøi nguyeân soá du lòch ñöôïc xaây döïng moät caùch ñoàng boä, thoáng nhaát, ñöôïc quaûn lyù taäp trung nhaèm töï ñoäng hoùa moïi coâng taùc quaûn lyù, giaùm saùt taát caû caùc dòch vuï du lòch trong thaønh phoá vaø cung caáp keát noái, töông taùc thoâng tin cho khaùch tham quan moïi luùc moïi nôi qua caùc ñieåm truy caäp coâng coäng, caùc öùng duïng treân thieát bò caù nhaân (maùy tính, maùy tính baûng, ñieän thoïai thoâng minh). 4. Tieàm naêng öùng duïng thaønh töïu caùch maïng coâng nghieäp 4.0 trong vieäc xaây döïng heä thoáng du lòch thoâng minh Moät trong caùc ñoäng löïc cuõng nhö laø thaønh töïu quan troïng cuûa caùch maïng coâng nghieäp 4.0 laø lónh vöïc kyõ thuaät soá: Trí tueä nhaân taïo (AI), Vaïn vaät Internet (IoT), löu tröõ vaø xöû lyù döõ lieäu lôùn (Big Data). Qua phaân tích caùc xu theá, ñaëc ñieåm cuûa du lòch thoâng minh cuõng nhö moâ hình trieån khai taïi Brussel – Bæ, chuùng ta coù theå thaáy neàn taûng cuûa moät heä thoáng du lòch thoâng minh chính laø keá thöøa töø caùc thaønh töïu coâng ngheä soá cuûa caùch maïng coâng nghieäp 4.0. Ñieàu ñoù theå hieän ôû 3 ñaëc ñieåm chính sau: - Moïi heä thoáng du lòch thoâng minh ñeàu phaùt trieån treân neàn taûng kho döõ lieäu taøi nguyeân soá (döõ lieäu soá hoùa 3D, phim, baêng aâm thanh, hình aûnh, vaên baûn). Vieäc quaûn lyù, xöû lyù löôïng döõ lieäu lôùn vaø phöùc taïp (ñaëc bieät laø döõ lieäu soá 3D) ñoøi hoûi giaûi phaùp coâng ngheä löu tröõ vaø xöû lyù döõ lieäu lôùn toái öu (Big Data). - Quy trình quaûn lyù, giaùm saùt taäp trung, ñoàng boä taát caû caùc saûn phaåm, dòch vuï du lòch caàn moät heä thoáng phaân tích xöû lyù soá lieäu moät caùch thoâng minh, töï ñoäng. Caùc giaûi phaùp naøy ñöôïc phaùt trieån treân neàn taûng trí tueä nhaân taïo (AI). - Vieäc keát noái truyeàn thoâng soá, caùc öùng duïng töông taùc cho du lòch moïi luùc moïi nôi ñöôïc thöïc hieän moät caùch hieäu quaû caàn neàn taûng cuûa giaûi phaùp coâng ngheä IoT.

Taïi moät soá ñòa phöông, moät soá ñôn vò ñaõ vaø ñang tieáp caän, öùng duïng coâng ngheä hieän ñaïi vaøo coâng taùc quaûn lyù, quaûng baù du lòch vaø ñaõ ñem laïi hieäu quaû roõ reät: Heä thoáng tham quan töông taùc 3D (Baûo taøng Lòch söû Quoác gia, Baûo taøng Hoà Chí Minh), ÖÙng duïng du lòch treân ñieän thoaïi thoâng minh(Danang FantastiCity), Heä thoáng thuyeát minh töï ñoäng (Di tích Vaên Mieáu Quoác Töû Giaùm, Dinh Ñoäc Laäp), v.v … Tuy nhieân, chuùng ta vaãn chöa coù moät chieán löôïc, nghieân cöùu quy hoaïch toång theå ñeå taän duïng toái ña nhöõng thaønh töïu cuûa caùch maïng coâng nghieäp 4.0 ñeå phaùt trieån heä thoáng du lòch thoâng minh moät caùch ñoàng boä cho caùc ñòa phöông. 2. Ñeà xuaát giaûi phaùp vaø caùch tieáp caän: Ñeå phaùt trieån thaønh coâng heä thoáng du lòch thoâng minh, caàn coù söï phoái hôïp, tö vaán cuûa caùc nhaø quaûn lyù, caùc nhaø chuyeân moân (vaên hoùa, lòch söû, du lòch) vaø caùc chuyeân gia coâng ngheä ñeå xaây döïng moät keá hoaïch toång theå phuø hôïp vôùi ñaëc thuø, theá maïnh cuûa töøng ñòa phöông. Taäp trung vaøo 03 nhoùm vaán ñeà chính sau: - Xaây döïng ñònh höôùng, chính saùch, moâ hình phuø hôïp khaû thi - Xaây döïng heä thoáng cô sôû döõ lieäu soá - Xaây döïng caùc öùng duïng coâng ngheä, haï taàng thieát bò vaø ñoäi nguõ nhaân löïc 2.1. Ñònh höôùng, chính saùch, moâ hình phuø hôïp, khaû thi Caàn xaùc ñònh roõ vieäc phaùt trieån du lòch beàn vöõng gaén vôùi vieäc baûo toàn vaø phaùt huy giaù trò di saûn vaên hoùa. Moãi ñòa phöông coù nhöõng ñaëc thuø, theá maïnh rieâng cuõng nhö caùc ñieàu kieän phaùt trieån du lòch khaùc nhau do vaäy treân moät phöông phaùp, moâ hình aùp duïng chung, chuùng ta caàn phaûi nghieân cöùu ñeå tìm ra giaûi phaùp ñaëc tröng rieâng cho moãi ñòa phöông.

III. Giaûi phaùp vaø caùch tieáp caän, öùng duïng thaønh töïu caùch maïng coâng nghieäp 4.0 ñeå phaùt trieån du lòch höôùng tôùi xaây döïng thaønh phoá thoâng minh taïi Vieät Nam.

1. Thöïc traïng quy hoaïch, phaùt trieån du lòch taïi Vieät Nam Vieät Nam coù nhieàu tieàm naêng ñeå phaùt trieån du lòch, vôùi nhieàu danh lam thaéng caûnh vaø nhöõng di saûn lòch söû vaên hoùa ñoäc ñaùo mang taàm nhaân loaïi. Trong nhöõng naêm vöøa qua, ngaønh du lòch ñaõ coù söï quan taâm ñaàu tö, ñoùng goùp lôùn vaøo söï phaùt trieån cuûa kinh teá ñaát nöôùc. Tuy nhieân, söï phaùt trieån cuûa du lòch nöôùc ta vaãn chöa thöïc söï töông xöùng vôùi tieàm naêng, coøn nhieàu haïn cheá so vôùi caùc nöôùc laùng gieàng (Thaùi Lan, Maylaysia, Singapore) vaø roäng hôn nöõa laø caùc nöôùc phaùt trieån treân theá giôùi. Moät trong soá caùc haïn cheá ñoù laø: - Coâng taùc quy hoaïch, quaûn lyù, giaùm saùt chöa ñöôïc ñoàng boä, taäp trung - Coâng taùc quaûng baù, truyeàn thoâng vaãn chuû yeáu söû duïng caùc giaûi phaùp truyeàn thoáng - Chöa taän duïng vaø phaùt huy heát ñöôïc söùc maïnh cuûa coâng ngheä trong kyû nguyeân caùch maïng coâng nghieäp 4.0

Hình minh hoïa: Ñeà xuaát moâ hình heä thoáng du lòch thoâng minh

Trong quy hoaïch toång theå cuûa heä thoáng du lòch thoâng minh, caàn giaûi quyeát ñoàng boä caùc nhu caàu thöïc tieãn cuõng nhö nhaán maïnh vai troø cuûa 04 chuû theå tham gia, ñoù laø: - Ñôn vò quaûn lyù Nhaø nöôùc - Ñôn vò quaûn lyù, kinh doanh dòch vuï, du lòch - Ñôn vò truyeàn thoâng, nhaø cung caáp noäi dung soá - Du khaùch 2.2. Heä thoáng cô sôû döõ lieäu soá Heä thoáng cô sôû döõ lieäu soá laø nguoàn taøi nguyeân raát quan troïng, ñoùng vai troø trung taâm trong heä thoáng du lòch thoâng minh. Do vaäy caàn thieát phaûi xaây döïng moät heä thoáng löu tröõ, quaûn lyù, soá hoùa caùc nguoàn taøi nguyeân phuïc vuï du lòch. Ngoaøi caùc döõ lieäu

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

ña phöông tieän truyeàn thoáng (Phim, baêng aâm thanh, hình aûnh, vaên baûn), heä thoáng du lòch thoâng minh caàn nhaán maïnh vaøo vieäc xaây döïng döõ lieäu soá 3D, saùch ñieän töû vaø moâ hình thöïc taïi aûo (AR). Cô sôû döõ lieäu soá hoùa bao goàm: - Döõ lieäu di saûn vaên hoùa vaät theå - Döõ lieäu di saûn vaên hoùa phi vaät theå - Caùc dòch vuï du lòch, ñòa ñieåm du lòch - Thoâng tin khaùch tham quan - Döõ lieäu vaên baûn, quaûn lyù haønh chính 2.3. ÖÙng duïng coâng ngheä, haï taàng thieát bò vaø ñoäi nguõ nhaân löïc Vieäc öùng duïng coâng ngheä 4.0 caàn ñoàng boä caùc haï taàng trang thieát bò nhö: Maïng, maùy tính, trung taâm döõ lieäu, v.v …vaø ñaëc bieät laø caàn coù chieán löôïc ñaøo taïo ñoäi nguõ nhaân löïc coù trình ñoä chuyeân moân ñeå quaûn lyù, vaän haønh vaø khai thaùc heä thoáng. Caùc öùng duïng phaàn meàm coâng ngheä thoâng tin trong heä thoáng Du lòch thoâng minh raát ña daïng, phong phuù theo nhu caàu thöïc tieãn töøng ñòa phöông, tuy nhieân chuùng ta coù theå taäp trung vaøo moät soá caùc nhoùm tieän ích öùng duïng chính sau: - Heä thoáng quaûn lyù, phaân tích vaø giaùm saùt - Coång thoâng tin du lòch - Baûn ñoà du lòch soá 3D - Töông taùc thuyeát minh tham quan töï ñoäng caùc ñòa ñieåm lòch söû - vaên hoùa qua öùng duïng treân Mobile (QR Code, ñònh vò GIS) - Tham quan aûo 3D qua Mobile, Maùy tính baûng, kính VR - Thoâng tin caäp nhaät veà du lòch: Tin töùc, Söï kieän, Chöông trình öu ñaõi - Thoâng tin toång quan veà caùc ñieåm du lòch cuï theå (Giôùi thieäu, Video, Hình aûnh, Chæ ñöôøng, v.v …) - Thoâng tin khaùch tham quan (Guide book) - Toång ñaøi hoã trôï khaùch du lòch - Ñaêng kyù ñaët tour, khaùch saïn - Phaûn hoài, chia seû maïng xaõ hoäi

IV. Keát luaän

Hieän nay, caùc tænh/thaønh phoá trong caû nöôùc ñeàu ñang höôùng tôùi phaùt trieån moâ hình thaønh phoá thoâng minh. Neáu chuùng ta coù caùch tieáp caän ñuùng höôùng, khaû thi thì vieäc phaùt trieån du lòch thoâng minh seõ laø moät trong caùc thaønh toá quan troïng, coù theå aùp duïng thaønh coâng, hieäu quaû ngay trong chieán löôïc xaây döïng toång theå thaønh phoá thoâng minh trong töông lai. Vieäc löïa choïn phöông phaùp vaø caùch tieáp caän öùng duïng kyõ thuaät coâng ngheä nhö theá naøo ñeå vöøa keá thöøa, hoïc hoûi kinh nghieäm ñi tröôùc cuûa caùc nöôùc treân theá giôùi, nhöng vöøa phuø hôïp vôùi ñieàu kieän kinh teá, con ngöôøi cuûa Vieät Nam raát caàn söï nghieân cöùu, phoái hôïp cuûa caùc nhaø quaûn lyù, caùn boä chuyeân moân vaø caùc chuyeân gia coâng ngheä ñeå tìm ñöôïc phöông aùn toái öu, khaû thi nhaát.

ii. GiaÛi PHaÙP cHO caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

ÑOÂ tHÒ tHOÂnG minH

PHÖÔnG PHAÙP tIeÁP cAän VAØ KInH nGHIeäM tRIeÅn KHAI cUÛA tAäP ÑoAØn BÖU cHínH VIeÃn tHoÂnG VIeät nAM (VnPt) 1. Toång quan veà xu höôùng phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh

Theá kyû 21 ñöôïc xem nhö laø theá kyû cuûa ñoâ thò. Theo Lieân Hôïp Quoác1, hôn moät nöûa daân soá theá giôùi (54%) hieän ñang soáng ôû khu vöïc ñoâ thò, vaøo naêm 2030, theá giôùi ñöôïc döï baùo seõ coù 41 sieâu thaønh phoá vôùi hôn 10 trieäu daân. Ñeán naêm 2050 coù tôùi 66% daân soá toaøn caàu soáng ôû thaønh thò, xu höôùng tích tuï ñoâ thò phaùt trieån nhanh nhaát naèm ôû chaâu AÙ vaø chaâu Phi. Taïi Vieät Nam neáu naêm 2015 coù khoaûng 31 trieäu ngöôøi soáng taïi caùc ñoâ thò thì tôùi naêm 2030 seõ taêng leân tôùi 44 trieäu vaø naêm 2050 con soá naøy laø gaàn 56 trieäu ngöôøi2. Caùc thaønh phoá coù taùc ñoäng to lôùn ñeán söï phaùt trieån kinh teá, xaõ hoäi taïi moãi quoác gia. Chuùng chính laø nhöõng nôi tieâu thuï taøi nguyeân chuû yeáu. Hieän nay, caùc thaønh phoá tieâu thuï 80% caùc nguoàn taøi nguyeân vaø naêng löôïng cuûa theá giôùi, taïo ra 80% löôïng khí thaûi nhaø kính, trong khi chæ chieám 2% laõnh thoå treân theá giôùi3. Trong boái caûnh nhö vaäy, nhu caàu quaûn lyù vaø söû duïng hieäu quaû nguoàn löïc ngaøy caøng trôû leân caáp baùch, chính ñieàu naøy thuùc ñaåy caùc cô quan quaûn lyù moãi quoác gia tìm kieám vaø xaây döïng moâ hình quaûn lyù thaønh phoá tieân tieán. Khaû naêng döï baùo xu höôùng phaùt trieån cuûa ñoâ thò treân cô sôû phaân tích moät caùch thoâng minh heä thoáng döõ lieäu lôùn, phuïc vuï cho coâng taùc quy hoaïch, hoaïch ñònh chính saùch cuõng ñang trôû thaønh moät nhu caàu caáp thieát cuûa caùc Tænh, Thaønh phoá. Söï xuaát hieän vaø phaùt trieån raát nhanh cuûa cuoäc caùch maïng coâng nghieäp laàn thöù 4 ñaõ ñaåy maïnh söï phaùt trieån cuûa coâng ngheä theo höôùng keát noái vaïn vaät (Internet of Things - IoT), söû duïng ñieän toaùn ñaùm maây, coâng cuï phaân tích döõ lieäu lôùn, trí tueä nhaân taïo... ñeå hoã trôï taïo ra nhöõng heä sinh thaùi soá cho pheùp caùc thieát bò vaät lyù coù theå töông taùc laãn nhau vaø vôùi con ngöôøi theo caùc quy trình töï haønh, töø ñoù giuùp xaây döïng caùc giaûi phaùp vaø dòch vuï tieän ích ñöôïc caù nhaân hoùa moät caùch linh hoaït theo nhu caàu cuûa con ngöôøi. Coù theå noùi söï xuaát hieän cuûa caùc “coâng ngheä 4.0” ñang hoã trôï maïnh meõ cho xu höôùng xaây döïng ñoâ thò thoâng minh treân theá giôùi. Hieän nay treân theá giôùi ñang coù raát nhieàu caùch hieåu vaø ñònh nghóa veà ñoâ thò thoâng minh, töø ñònh nghóa cuûa caùc toå chöùc quoác teá (nhö IEEE, ITU, SCC) ñeán ñònh nghóa cuûa caùc taäp ñoaøn coâng ngheä lôùn hay cuûa rieâng

taäp ñoaøn Böu chính Vieãn thoâng Vieät nam Coâng ty CNTT VNPT (VNPT-IT)

tieãn taïi caùc quoác gia phaùt trieån nhö Myõ, Anh, Singapore, Haøn Quoác, AÁn Ñoä..., ñaëc bieät laø caùc thaønh phoá coù quy moâ töông töï, caùc baøi toaùn töông töï ñeå taän duïng caùc coâng ngheä hieän ñaïi nhaèm taïo ñoät phaù.

Nhöõng quoác gia vaø thaønh phoá lôùn ñang trieån khai xaây döïng ñoâ thò thoâng minh tieâu bieåu bao goàm Singapore, AÁn Ñoä, Trung Quoác, Seoul, Hoàng Koâng, Los Angeles, Paris, Moscow, Tokyo, Washington D.C., London, Chicago, New York, Barcelona, v.v. Nhieàu coâng ngheä chuû ñaïo cuûa neàn coâng nghieäp 4.0 ñang trôû thaønh coâng cuï ñaéc löïc cho vieäc trieån khai xaây döïng ñoâ thò thoâng minh trong caùc lónh vöïc naêng löôïng (löôùi ñieän thoâng minh), giao thoâng (theû töø thoâng minh), y teá (thieát bò ñeo giaùm saùt töø xa), phaân tích (trí tueä doanh nghieäp, trí tueä nhaân taïo), haï taàng ñieän toaùn ñaùm maây, maïng xaõ hoäi v.v.

4. Xaùc ñònh roõ caùc giaûi phaùp coù khaû naêng trieån khai ngay ñeå sôùm mang laïi lôïi ích thieát thöïc cho ngöôøi daân, taïo söï ñoàng thuaän, nhaát trí vaø quyeát taâm cao cho toaøn boä quaù trình xaây döïng ñoâ thò thoâng minh. Ñoù laø caùc giaûi phaùp ñaùp öùng caùc muïc tieâu öu tieân, caùc lónh vöïc öu tieân ñeå sôùm chöùng minh hieäu quaû cuûa vieäc xaây döïng ñoâ thò thoâng minh.

Taïi Vieät Nam, Ñaûng vaø Chính phuû ñang tieáp tuïc chæ ñaïo ñaåy maïnh phaùt trieån khoa hoïc coâng ngheä vaø öùng duïng coâng ngheä thoâng tin trong moïi maët cuûa ñôøi soáng, coi öùng duïng khoa hoïc coâng ngheä, ICT laø nhaân toá quan troïng ñeå goùp phaàn giaûi quyeát caùc thaùch thöùc hieän höõu trong caùc ñoâ thò lôùn nhö: quaù taûi veà haï taàng giao thoâng, oâ nhieãm moâi tröôøng, quaù taûi beänh vieän, an ninh traät töï, haïn cheá trong khaû naêng naém baét hieän traïng vaø döï baùo xu höôùng phaùt trieån cuûa ñoâ thò...

2. Phöông phaùp tieáp caän xaây döïng Ñoâ thò thoâng minh cuûa Taäp ñoaøn Böu chính Vieãn thoâng Vieät Nam (VNPT) 2.1. Nguyeân taéc xaây döïng Ñoâ thò thoâng minh cuûa VNPT Taäp ñoaøn VNPT nhaän thaáy raèng, xaây döïng Ñoâ thò thoâng minh khoâng chæ laø trieån khai caùc giaûi phaùp veà coâng ngheä maø coøn phaûi ñoàng boä vôùi caùc lónh vöïc khaùc nhö phaùt trieån vaên hoùa, con ngöôøi, kinh teá xaõ hoäi… cuûa töøng ñòa phöông, do ñoù VNPT tieáp caän vaø thöïc hieän xaây döïng ñoâ thò thoâng minh theo nguyeân taéc nhö sau: 1. Baùm saùt ñònh höôùng phaùt trieån cuûa Chính phuû, phuø hôïp vôùi ñieàu kieän ñaëc thuø cuûa Thaønh phoá, xaùc ñònh caùc chieán löôïc phaùt trieån daøi haïn, taàm nhìn laõnh ñaïo töø ñoù xaây döïng loä trình ñoâ thò thoâng minh theo nhieàu giai ñoaïn phuø hôïp vôùi nhu caàu, ñieàu kieän, tieàm naêng cuûa ñoâ thò.

2. Laáy ngöôøi daân, du khaùch, doanh nghieäp laøm troïng taâm: Phaûi thaáu hieåu nhu caàu cuûa töøng phaân khuùc ñoái töôïng ngöôøi daân, du khaùch vaø doanh nghieäp, caàn xaùc ñònh roõ nhu caàu cuûa ngöôøi daân, du khaùch, doanh nghieäp vaø tìm caùch giaûi quyeát caùc khoù khaên hoï gaëp phaûi trong suoát quaù trình tieáp caän, giao dòch vôùi chính quyeàn. Ngoaøi ra caàn phaûi taïo ra caùc khoâng gian vaø dòch vuï ñaùp öùng nhu caàu cuûa ngöôøi daân, ñaûm baûo cô cheá vaø keânh töông taùc cho pheùp ngöôøi daân vaø doanh nghieäp coù theå deã daøng ñoùng goùp yù kieán cho chính quyeàn. 3. Xaây döïng ñoâ thò thoâng minh caàn tham khaûo caùc xu höôùng noåi baät treân theá giôùi, ñuùc keát caùc kinh nghieäm thöïc

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

caùc thaønh phoá. Tuy nhieân, caùc ñònh nghóa ñeàu coù ñieåm chung laø söû duïng coâng ngheä thoâng tin vaø truyeàn thoâng nhaèm höôùng tôùi moät thaønh phoá coù chaát löôïng soáng toát hôn, ñaùng laøm vieäc hôn vaø phaùt trieån beàn vöõng.

5. Xaây döïng ñoâ thò thoâng minh treân neàn taûng coâng ngheä hieän ñaïi, ñoàng boä, coù khaû naêng keát noái cao vaø an toaøn, baûo maät. Vieäc xaây döïng moät neàn taûng coâng ngheä chia seû, duøng chung döõ lieäu, duøng chung haï taàng tính toaùn, tieâu chuaån môû, coù khaû naêng tích hôïp giöõa caùc thieát bò caûm bieán, khaû naêng phaân tích döõ lieäu lôùn… laø raát quan troïng ñeå ñaûm baûo caùc giaûi phaùp cuûa nhieàu lónh vöïc coù theå lieân thoâng, keát noái, giuùp naâng cao hieäu quaû quaûn lyù, goùp phaàn naâng cao khaû naêng chia seû, naém baét thoâng tin, vaø phoái hôïp giöõa caùc cô quan quaûn lyù cuûa tænh, toái öu hoaït ñoäng vaän haønh vaø hieäu suaát söû duïng cô sôû haï taàng, döï baùo ñöôïc nhu caàu cuûa ngöôøi daân vaø doanh nghieäp. Söï ñoàng boä, lieân keát ñoái vôùi caùc cô quan trung öông, vaán ñeà töông thích veà haï taàng vaø thieát bò coâng ngheä thoâng tin (CNTT) cuõng nhö söï phoái hôïp ñeå lieân thoâng, keát noái, ñoàng boä vôùi caùc phaàn meàm tin hoïc chuyeân ngaønh cuûa caùc Sôû, ban, ngaønh trôû thaønh nguyeân taéc khi trieån khai öùng duïng CNTT theo ñònh höôùng ñoâ thò thoâng minh. 6. Ñaûm baûo söï ñoàng boä giöõa caùc giaûi phaùp coâng ngheä vaø phi coâng ngheä, nhö heä thoáng phaùp lyù, chính saùch hoã trôï, khuyeán khích caùc doanh nghieäp tham gia, boä tieâu chí - tieâu chuaån ñaùnh giaù, cô cheá taøi chính, caùc chính saùch khuyeán khích saùng taïo khôûi nghieäp. 7. Thieát laäp neàn taûng môû, döõ lieäu môû ñeá khuyeán khích doanh nghieäp vaø ngöôøi daân cuøng tham gia. Xaây döïng ñoâ thò thoâng minh khoâng phaûi laø nhieäm vuï cuûa rieâng caùc caáp chính quyeàn maø caàn coù söï tham gia tích cöïc cuûa ngöôøi daân vaø caùc doanh nghieäp. Döõ lieäu môû khoâng nhöõng naâng cao tính minh baïch cuûa hoaït ñoäng cuûa chính quyeàn maø coøn laø phöông tieän raát hieäu quaû ñeå khuyeán khích ngöôøi daân, doanh nghieäp cuøng chung tay xaây döïng ñoâ thò thoâng minh treân cô sôû nguoàn döõ lieäu quyù giaù veà moïi maët cuûa ñoâ thò. 2.2. Phöông phaùp ñaùnh giaù ñoâ thò thoâng minh (Smart City assessment) cuûa VNPT Xaây döïng ñoâ thò thoâng minh laø moät quaù trình laâu daøi, ñöôïc chia laøm thaønh nhieàu giai ñoaïn vaø caàn traûi qua quaù trình ñaùnh giaù phuø hôïp. VNPT ñaõ tieán haønh nghieân cöùu moät soá phöông phaùp ñieån hình, ñaùnh giaù ñoâ thò thoâng

ii. GiaÛi PHaÙP cHO caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

minh treân theá giôùi, döïa treân moâ hình tröôûng thaønh cuûa ñoâ thò thoâng minh cuûa caùc toå chöùc haøng ñaàu treân theá giôùi cuøng vôùi ñieàu kieän thöïc teá taïi Vieät Nam ñeå ñeà xuaát phöông phaùp luaän ñaùnh giaù ñoâ thò thoâng minh cuûa mình. Vieäc ñaùnh giaù naøy nhaèm xaùc ñònh möùc ñoä phaùt trieån cuûa thaønh phoá, laø sôû cöù ñeå xaây döïng loä trình, keá hoaïch trieån khai ñoâ thò thoâng minh. Thoâng qua quaù trình khaûo saùt, ñoâ thò ñöôïc ñaùnh giaù theo caùc caáp ñoä phaùt trieån töø thaáp ñeán cao. Moãi caáp ñoä ñeàu ñöôïc xaây döïng döïa treân tieàn ñeà laø nhöõng naêng löïc cuûa caáp ñoä phaùt trieån tröôùc ñoù. Döïa treân boä caâu hoûi khaûo saùt vaø hoäi thaûo khaûo saùt tröïc tieáp caùc laõnh ñaïo vaø ñôn vò ñeå ñaùnh giaù hieän traïng möùc ñoä tröôûng thaønh vaø kyø voïng ñaït ñöôïc trong töông lai moät caùch toång theå cuûa Tænh/Thaønh phoá cuõng nhö ôû möùc lónh vöïc (Giao thoâng, Y teá, Giaùo duïc…). Ñoái vôùi Thaønh phoá cuõng nhö vôùi töøng ñôn vò phuï traùch lónh vöïc chuyeân moân, VNPT ñaùnh giaù treân 7 tieâu chí: (1) Taàm nhìn, (2) Vaên hoùa, (3) Tieán trình trieån khai, (4) Coâng ngheä, (5) Döõ lieäu, (6) ÖÙng duïng vaø (7) Con ngöôøi.

Hình 1: Ñaùnh giaù hieän traïng vaø kyø voïng veà ñoâ thò thoâng minh cuûa toaøn Tænh/TP

Phöông phaùp naøy giuùp Tænh/Thaønh phoá xaùc ñònh hieän traïng ñòa phöông mình ñang ôû ñaâu, vaø kyø voïng saép tôùi trong haønh trình xaây döïng ñoâ thò thoâng minh. Töø ñoù, Tænh/Thaønh phoá seõ nhaän dieän caùc vaán ñeà toàn taïi cuõng nhö xaùc ñònh caùc muïc tieâu cho caùc giai ñoaïn tröôûng thaønh phuø hôïp. Muïc ñích cuûa vieäc ñaùnh giaù khoâng phaûi laø ñeå xeáp haïng (ranking) caùc tænh, thaønh phoá hay giöõa caùc lónh vöïc khaùc nhau maø laø ñeå xaùc ñònh ñöôïc hieän traïng vaø kyø voïng cuõng nhö caùc thaùch thöùc, caùc lôïi ích mang laïi trong vieäc xaây döïng ñoâ thò thoâng minh phuø hôïp vôùi ñaëc thuø caùc Tænh/Thaønh phoá taïi Vieät Nam. Phöông phaùp luaän cuûa VNPT nhaán maïnh vaøo vieäc xaùc ñònh khoaûng caùch giöõa hieän traïng vaø kyø voïng cuûa heä thoáng döôùi goùc ñoä xaõ hoäi hoïc vaø coâng ngheä, töø ñoù ñöa ra caùc giaûi phaùp thieát thöïc bao goàm caû giaûi phaùp coâng ngheä vaø phi coâng ngheä, giuùp chính quyeàn thu heïp khoaûng caùch naøy, xaây döïng thaønh phoá theo ñònh höôùng ñoâ thò thoâng minh.

3. Moät soá keát quaû, kinh nghieäm trong tö vaán vaø trieån khai Ñoâ thò thoâng minh cuûa VNPT

Tröôùc nhöõng xu höôùng xaây döïng ñoâ thò thoâng minh treân theá giôùi vaø cô hoäi töø Cuoäc caùch maïng coâng nghieäp laàn thöù tö, laø Taäp ñoaøn kinh teá chuû löïc cuûa nhaø nöôùc vaø laø doanh nghieäp haøng ñaàu trong lónh vöïc VT&CNTT taïi Vieät Nam, vôùi söù meänh

“VNPT cuoäc soáng ñích thöïc”, VNPT ñaõ nhaän thöùc ñaày ñuû veà taàm quan troïng cuûa vieäc xaây döïng thaønh phoá thoâng minh taïi Vieät Nam. Veà maët giaûi phaùp CNTT, VNPT ñaõ vaø ñang tieán haønh phaùt trieån, ñoàng thôøi tích hôïp caùc giaûi phaùp cuûa caùc haõng coâng ngheä lôùn nhö IBM, Microsoft, Oracle… ñeå cho ra caùc giaûi phaùp mang tính neàn taûng, ví duï nhö neàn taûng tích hôïp IoT Smart Connect

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

Platform (SCP), kho döõ lieäu, neàn taûng döõ lieäu môû, neàn taûng lieân thoâng tích hôïp daønh cho caùc trung taâm ñieàu haønh (TTÑH ÑTTM, TTÑH öùng cöùu khaån caáp, TTÑH giao thoâng). Caùc neàn taûng tích hôïp naøy laø cô sôû ñeå VNPT phaùt trieån vaø môû roäng heä sinh thaùi caùc giaûi phaùp trong caùc lónh vöïc chính quyeàn soá, giao thoâng thoâng minh, thaønh phoá an toaøn (safe city), noâng nghieäp thoâng minh, du lòch thoâng minh… Hôn nöõa, cô hoäi vaø thò tröôøng môùi trong lónh vöïc Trí tueä nhaân taïo (AI) laø raát tieàm naêng, theo Gartner ñaõ döï baùo raèng laø 1 trong 10 xu theá coâng ngheä naêm 20184. Qua moät soá thöû nghieäm böôùc ñaàu trong phaân tích hình aûnh vaø nhaän daïng ngoân ngöõ, caùc giaûi phaùp Smart City cuûa VNPT seõ sôùm ñöôïc tích hôïp, boå sung theâm coâng ngheä Trí tueä nhaân taïo nhaèm caûi thieän hieäu suaát, taêng khaû naêng phaân tích vaø hoã trôï ra quyeát ñònh. Veà haï taàng keát noái, VNPT laø nhaø cung caáp maïng dòch vuï baêng roäng soá 1 Vieät Nam, cung caáp maïng caùp quang ñeán taän nhaø caùc thueâ bao FTTH treân khaép caùc vuøng ñòa lyù cuûa 64 tænh, thaønh. Naêng löïc maïng löôùi lieân tuïc ñöôïc môû roäng vaø duy trì oån ñònh cho Maïng ñöôøng truïc quoác gia, maïng vieãn thoâng quoác teá, heä thoáng veä tinh Vinasat, vaø maïng di ñoäng 3G-4G. Nhöng khoâng chæ coù vaäy, ñoái vôùi trieån khai caùc giaûi phaùp Thaønh phoá thoâng minh, VNPT cuõng ñaõ thöû nghieäm vaø öùng duïng caùc chuaån keát noái khaùc nhö Zigbee, beacon, IoT baêng heïp, radio treân LTE… Ñoái vôùi haï taàng tính toaùn, löu tröõ, VNPT hieän ñang sôû höõu nhieàu trung taâm döõ lieäu, trong ñoù coù 2 trung taâm lôùn nhaát ñaït tieâu chuaån Tier 3 taïi KCN Nam Thaêng Long vaø Khu cheá xuaát Taân Thuaän. Quy moâ hai trung taâm döõ lieäu naøy leân tôùi 20.000 m2 dieän tích saøn, coù khaû naêng ñaët 80.000 maùy chuû. Coù ñöôïc cô sôû haï taàng nhö vaäy, VNPT ñaûm baûo ñöôïc naêng löïc cung caáp caùc giaûi phaùp haï taàng ñieän toaùn ñaùm maây (Cloud) theo nhieàu moâ hình (public, private, hybrid) phuïc vuï trieån khai giaûi phaùp Smart City. Vôùi naêng löïc vaø söï ñaàu tö maïnh meõ noùi treân, VNPT ñaõ ñöôïc raát nhieàu tænh, thaønh phoá cuõng nhö caùc ñôn vò toå chöùc, doanh nghieäp tin töôûng ñeà nghò hôïp taùc trong vieäc xaây döïng thaønh phoá thoâng minh. Ñeán naøy, VNPT ñaõ hôïp taùc vôùi hôn 20 tænh/TP vaø khu vöïc, ñeå hoã trôï xaây döïng loä trình, keá hoaïch trieån khai caùc giaûi phaùp xaây döïng thaønh phoá thoâng minh. Moät vaøi con soá ñeå thaáy ñöôïc keát quaû trieån khai caùc giaûi phaùp cuûa VNPT: ñeán heát naêm 2017, phaàn meàm moät cöûa ñieän töû (VNPT-iGate) ñaõ cung caáp cho 1500 ñôn vò treân 29 tænh/thaønh phoá, 2.500 ñôn vò taïi 21 tænh/thaønh phoá vaø Boä ngaønh söû duïng, VNPT ñaõ xaây döïng vaø trieån khai boä giaûi phaùp Y teá ñieän töû ñeán hôn 7.000 co sôû y teá (chieám hôn 52% toång soá cô sôû y teá treân toaøn quoác), giaûi phaùp maïng giaùo duïc Vieät Nam vnEdu ñaõ coù maët taïi 63 tænh thaønh treân caû nöôùc vôùi hôn 12.000 tröôøng hoïc söû duïng, hôn 2 trieäu hoïc sinh caùc caáp. Ngoaøi theá maïnh veà giaûi phaùp cho Chính quyeàn ñieän töû, Y teá, Giaùo duïc, VNPT coøn phaùt trieån nhieàu giaûi phaùp thuoäc caùc lónh vöïc khaùc cuûa Smart city, bao goàm Trung taâm ñieàu haønh ñoâ thò thoâng minh, heä sinh thaùi caùc giaûi phaùp Du lòch thoâng minh, Trung taâm ñieàu haønh caùc lónh vöïc giao thoâng, thaønh phoá an toaøn, taøi nguyeân moâi tröôøng… Trong quaù trình laøm vieäc vôùi caùc toå chöùc Boä ngaønh vaø chính quyeàn ñòa phöông, Taäp ñoaøn VNPT cuõng ñaõ coù nhöõng ñeà xuaát saün saøng hôïp taùc trieån khai theo nhieàu moâ hình linh hoaït. Tuøy theo quy moâ döï aùn, nhu caàu vaø löïa choïn cuûa tænh/thaønh phoá maø aùp duïng moâ hình “chìa khoùa trao tay”, thueâ dòch vuï CNTT hoaëc Hôïp taùc coâng tö (PPP). Trong boái caûnh haïn cheá veà ngaân saùch cuûa chính quyeàn ñòa phöông, VNPT ñang raát quan taâm vaø nghieân cöùu xaây döïng keá hoaïch chi tieát cho caùc moâ hình hôïp taùc coâng tö nhaèm höôùng ñeán moät chieán löôïc trieån khai Smart City beàn vöõng, hieäu quaû. Tuy vaäy, cuõng phaûi nhìn nhaän raèng caû doanh nghieäp vaø chính quyeàn ñòa phöông ñeàu caàn ñeàu moät haønh lang phaùp lyù cho caùc moâ hình PPP. Coù ñöôïc ñieàu naøy môùi ñaûm baûo caân baèng caùc yeáu toá ruûi ro ôû möùc thaáp nhaát môùi coù theå thu huùt ñöôïc caùc beân cuøn

United Nations: World Urbanization Prospects 2014 United Nation: Urban Population at Mid-Year by Major Area, Region and Country, 1950-2050 3. The World Bank: Cities and Climate Change: An Urgent Agenda 4. Nguoàn: Gartner (2017). Döï baùo naêm 2018 AI market value taêng 70% (ñaït 1,2 nghìn tyû ñoâ). 1. 2.

ii. GiaÛi PHaÙP cHO caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

cHuyeÅn HOÙa raÙc tHaÛi tHaØnH naÊnG lÖÔïnG VAØ HÖÔÙnG tÔÙI neÀn KInH teÁ cAcsBon tHAÁP Green Desert

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

ii. GiaÛi PHaÙP cHO caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

ii. GiaÛi PHaÙP cHO caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

ii. GiaÛi PHaÙP cHO caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

miraGe tecHnOlOGy

DIsRUPtIVe wAste tReAtMent InnoVAtIon Green Desert

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

ii. GiaÛi PHaÙP cHO caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

ii. GiaÛi PHaÙP cHO caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

ii. GiaÛi PHaÙP cHO caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

HeÄ tHOánG GiaO tHOÂnG cHO caÙc tHaØnH PHOá tHOÂnG minH sÖÛ DuïnG cctV

VAØ KYÕ tHUAät XÖÛ LYÙ Heä tHoÁnG DÖÕ LIeäU

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

ii. GiaÛi PHaÙP cHO caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

ii. GiaÛi PHaÙP cHO caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

1. Hieän traïng heä thoáng haï taàng cô sôû taïi Vieät Nam

Daãu raèng trong nhöõng naêm qua, nguoàn taøi chính daønh cho phaùt trieån haï taàng laø raát lôùn, nhöng nhaän ñònh chung laø cô sôû haï taàng vaãn chöa ñaùp öùng ñöôïc caùc nhu caàu veà phaùt trieån kinh teá vaø ñôøi soáng xaõ hoäi. Taïi caùc ñoâ thò lôùn tình traïng keït xe vaøo nhöõng giôø cao ñieåm ngoaøi vieäc gaây laõng phí raát lôùn veà thôøi gian, tieàn baïc cuûa xaõ hoäi coøn laø nguyeân nhaân cuûa oâ nhieãm khoâng khí ngaøy caøng traàm troïng. Tình traïng uùng luït khi coù möa lôùn hay trieàu cöôøng maø nguyeân nhaân chính laø söï phaùt trieån thieáu ñoàng boä vaø quy hoaïch baát hôïp lyù ngaøy caøng gia taêng. Cuøng vôùi caùc muïc tieâu ngaøy caøng cao veà phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi vaø ñoâ thò hoùa taïi taát caû caùc tænh thaønh cuûa Vieät Nam thì tình traïng quaù taûi haï taàng seõ coøn tieáp tuïc dieãn ra vaø seõ trôû neân ngaøy caøng traàm troïng neáu khoâng coù nhöõng keá hoaïch vöøa cuï theå vöøa toång theå vôùi ñònh höôùng mang tính chieán löôïc töø chính phuû. Hieän nay tæ troïng GDP daønh cho phaùt trieån cô sôû haï taàng cuûa Vieät Nam chieám tôùi 6.6%, ñöùng thöù 2 chaâu AÙ (chæ sau Trung Quoác). Ñeå ñaûm baûo cô sôû haï taàng ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu cuûa phaùt trieån kieân teá, töø naêm 2016 ñeán 20120 Vieät Nam caàn ñaàu tö tôùi 460 tyû USD,trong ñoù kinh phí ñeå phaùt trieån heä thoáng haï taàng giao thoâng laø 46 tyû USD, nhöõng con soá khoång loà.

Haï taànG VOÂ HìnH lÔïi ÍcH HÖõu HìnH

(InVIsIBLe InFRAstRUctURe, notIcetABLe BeneFIt)

ths. Kieàu minH tuaán

CEO coâng ty coå phaàn Tpizi

Maëc duø chi phí daønh cho phaùt trieån haï taàng taïi Vieät Nam laø raát lôùn nhöng hieäu quaû cuõng chöa ñöôïc nhö kì voïng, vôùi moät trong nhöõng nguyeân nhaân cô baûn laø chuùng ta chæ taäp trung vaøo vieäc xaây môùi maø chöa chuù troïng tôùi vieäc söû duïng hieäu quaû caùc haï taàng saün coù. Haõy thöû töôûng töôïng neáu chuùng ta naâng cao hieäu quaû söû duïng cuûa heä thoáng haï taàng hieän coù theâm 5%, vôùi heä thoáng haï taàng hieän coù vôùi trò giaù nhieàu chuïc ngaøn tyû ñoâ ñang coù, töông ñöông vôùi vieäc chuùng ñaàu tö theâm nhieàu traêm tyû ñoâ vaøo xaây môùi haï taàng.

Vieäc xaây döïng caùc heä thoáng cô sôû haï taàng môùi xeùt cho cuøng laø vieäc boå sung naêng löïc ñaùp öùng cuûa heä thoáng haï cô sôû haï taàng hieän coù ñeå ñaùp öùng aùp löïc ngaøy caøng tang leân cô sôû haï taàng. ÔÛ nhieàu nöôùc phaùt trieån, töø laâu ngöôøi ta ñaõ raát chuù troïng vaøo khía caïnh naâng cao hieäu quaû söû duïng cuûa heä thoáng haï taàng saün coù nhö taïo döïng nhöõng theå cheá khuyeán khích ngöôøi daân söû duïng hieäu quaû haï taàng, aùp duïng khoa hoïc coâng ngheä trong khai thaùc-vaän haønh, boá trí quy hoaïch hôïp lí heä thoáng haï taàng môùi ñeå söû duïng hieäu quaû heä thoáng haï taàng ñaõ xaây döïng… Vieäc phaùt trieån maïnh meõ cuûa coâng ngheä thoâng tin trong nhöõng thaäp kæ qua, laø cô hoäi tuyeät vôøi ñeå caùc chính saùch veà söû duïng hieäu quaû caùc nguoàn löïc saün coù (bao goàm caû heä thoáng haï taàng) ñöôïc phaùt trieån vaø aùp duïng roäng raõi. Coù theå noùi song song vôùi heä thoáng haï taàng vaät lyù saün coù, caùc phöông aùn söû duïng hieäu quaû heä thoáng haï taàng vaät lyù naøy laø moät heä thoáng haï taàng ta taïm goïi laø “heä thoáng haï taàng phi vaät lyù”, tuy voâ hình nhöng hieäu quaû mang laïi thì laïi thaáy ñöôïc heát söùc roõ reät.

3. Lôïi theá cuûa heä thoáng haï taàng cô sôû phi vaät lyù

2.1. Söû duïng taøi nguyeân: Vôùi nhöõng ai ñaõ töøng tham gia vaøo caùc döï aùn phaùt trieån haï taàng seõ hieåu ñöôïc löôïng taøi nguyeân khoâng loà caàn tieâu toán cho caùc döï aùn naøy. Caùc döï aùn caøng lôùn löôïng taøi nguyeân caøng lôùn, vaø caøng aûnh höôûng ñeán con ngöôøi vaø heä sinh thaùi caøng lôùn. Taøi nguyeân ñöôïc ñaùnh ñoåi ñeå phaùt trieån haï taàng laø nhöõng caùnh ñoàng phì nhieâu, laø maët nöôùc ñaày caù toâm, laø nhöõng thoân laøng truø phuù ñoâi khi laø nhöõng khu röøng nguyeân sinh vöøa laø nôi cö nguï cuûa nhöõng muoâng thuù gaàn nhö tuyeät chuûng vöøa laø laù chaén ñeå ngaên caùc thaûm hoaï sinh thaùi dieãn ra ngaøy caøng nhieàu treân haønh tinh naøy… Toùm laïi laø nhöõng taøi nguyeân maø ñaõ söû duïng thì chaúng bao giôø coù theå taùi taïo ñöôïc. Vaäy nhöng ñeå ñaùp öùng nhu caàu phaùt trieån cuûa mình, ngöôøi ta cöù thoaûi maùi xaây döïng nhöõng coâng trình haï taàng vaø chæ tính ñeán chi phí (baèng tieàn) ñeå thöïc hieän maø ít xeùt ñeán caùc giaûi phaùp thay theá. Vôùi heä thoáng haï taàng phi vaät lí chuùng ta gaàn nhö khoâng söû duïng caùc taøi nguyeân quyù baùu treân, coù tôùi 99% khoâng gian laøm vieäc cuûa noù laø caùc khoaûng khoâng, coù theå söû duïng ñi söû duïng laïi vaø gaàn nhö chaúng lieân quan ñeán baát cöù sinh vaät naøo treân traùi ñaát naøy. ÔÛ Vieät Nam chuùng ta ñaõ coù nhöõng baøi hoïc thöïc tieán veà hieäu quaû cuûa söû duïng “haï taàng cô sôû phi vaät lí” naøy ñoù laø vieäc naâng

cao hieäu quaû caáp nöôùc saïch taïi TP Hoà Chí Minh. Tröôùc nhöõng naêm 2000 tæ leä thaát thoaùt nöôùc ôû ñaây leân tôùi gaàn 50% khieán tình traïng thieáu huït nöôùc dieãn ra ôû nhieàu nôi, tuy nhieân nhôø aùp duïng caùc chính saùch veà quaûn lí cuõng nhö söû duïng coâng ngheä thoâng tin trong vieäc ñieàu phoái caáp nöôùc saïch tôùi nay tæ leä ñoù ñaõ giaûm xuoáng döôùi 25%. Nhö vaäy coù theå noùi ngöôøi ta ñaõ naâng coâng suaát cuûa caùc nhaø maùy nöôùc cuûa thaønh phoá leân 25% maø gaàn nhö khoâng phaûi xaây döïng gì theâm. Vieäc phaùt trieån vaø khai thaùc heä thoáng “haï taàng kó thuaät phi vaät lyù” khoâng chæ ñöôïc thieát laäp, khai thaùc vaø söû duïng trong caùc cô quan chính phuû maø hoaøn toaøn coù theå ñöôïc thöïc hieän bôûi caùc caù nhaân, doanh nghieäp. Caùc heä thoáng daãn ñöôøng cuûa Google laø moät ví duï, noù coù theå giuùp ngöôøi ñi ñöôøng ñeán ñích moät caùch toái öu baèng caùch tìm ra quaûng ñöôøng ngaén nhaát, traùnh nhöõng tuyeán ñöôøng ñang bò taéc… töø ñoù giaûm thôøi gian löu thoâng treân ñöôøng cuûa phöông tieän, ñoàng nghóa vôùi vieäc naâng cao hieäu quaû söû duïng cuûa haï taàng. 2.2. Hieäu quaû veà thôøi gian: Vieäc trieån khai moät döï aùn xaây döïng luoân caàn nhieàu ngöôøi cuøng tham gia vôùi nhieàu giai ñoaïn thöïc hieän do vaäy caàn nhieàu thôøi gian ñeå hoaøn thaønh. Beân caïnh ñoù do phaûi söû duïng nguoàn taøi nguyeân voâ cuøng quan troïng laø ñaát ñai neân vieäc khaûo saùt, ño ñaïc, trieån khai caùc phöông aùn ñeàn buø, giaûi phoùng maët baèng vaø taùi ñònh cö… do lieân quan ñeán nhieàu coäng ñoàng daân cö neân phaûi ñöôïc caân nhaéc kó löôõng ñeå haïn cheá caùc xaùo ñoäng xaõ hoäi, khieán thôøi gian thöïc hieän caùc döï aùn phaùt trieån haï taàng leân ñeán caû chuïc naêm, thaäm chí nhieàu khi bò boû dôû. Ñieàu naøy khieán cho nhieàu coâng trình haï taàng vöøa xaây xong ñaõ bò laïc haäu, laøm giaûm hieäu quaû söû duïng.

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

Nhö ñaõ noùi ôû treân, heä thoáng haï taàng phi vaät lyù laø taäp hôïp caùc giaûi phaùp, caùc cô cheá chính saùch nhaèm naâng cao hieäu quaû söû duïng cuûa heä thoáng haï taàng vaät lí ñang coù ñeå töø ñoù giaûm bôùt caùc gaùnh naëng ñaàu tö cho heä thoáng cô sôû haï taàng cuûa moãi quoác gia. Ta coù theå thaáy tieàm naêng voâ cuøng lôùn vaø laâu daøi cuûa heä thoáng haï taàng naøy naøy khoâng chæ vôùi moãi quoác gia maø coøn vôùi caû söï toàn vong cuûa haønh tinh maø chuùng ta ñang soáng, haõy thöû xem xeùt ôû moät soá khía caïnh sau:

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

2. Heä thoáng haï taàng cô sôû phi vaät lyù

2.3. Caûi thieän moâi tröôøng: Naâng hieäu quaû söû duïng ñeå töø ñoù giaûm bôùt xaây môùi giuùp chuùng ta haïn cheá ñöôïc vaán ñeà oâ nhieåm moâi tröôøng trong quaù trình xaây döïng cuõng nhö quaûn lí vaän haønh. Giaûm bôùt xaây döïng nghóa laø giaûm bôùt khoùi buïi vaø chaát thaûi phaùt sinh trong quaù trình xaây döïng. Giaûm bôùt söû duïng taøi nguyeân laø daønh taøi nguyeân cho caùc sinh vaät khaùc cuøng phaùt trieån. Haõy töôïng töôïng ñeå caáp ñuû löôïng nöôùc cho thuyû ñieän Sôn La vaän haønh ngöôøi ta caàn ñeán moät hoà chöùa coù dieän tích tôùi 224km2, do vaäy neáu söû duïng naêng löôïng hieäu quaû theâm 5% thì con ngöôøi ñaõ coù theå cöùu ñöôïc 11.2km2 röøng cuøng vôùi heä sinh thaùi röøng voâ cuøng ña daïng cuûa khu vöïc naøy.

4. Coâng ngheä thoâng tin vaø söï phaùt trieån heä thoáng haï taàng cô sôû phi vaät lyù

Heä thoáng “haï taàng cô sôû phi vaät lyù” ñöôïc xaây döïng vaø phaùt trieån bôûi nhieàu caùch nhöng con ñöôøng ngaén nhaát, deã aùp duïng nhaát vaø mang laïi hieäu quaû deã nhaän thaáy nhaát laø aùp duïng coâng ngheä thoâng tin. Trong vaøi thaäp kæ gaàn ñaây vieäc aùp duïng coâng ngheä thoâng tin vaøo quaûn lí vaø saûn xuaát ñaõ mang laïi hieäu quaû roõ reät cho caùc toå chöùc vaø doanh nghieäp. Treân moïi linh vöïc töø saûn xuaát, thöông maïi, dòch vuï… doanh nghieäp ñeàu aùp duïng

ii. GiaÛi PHaÙP cHO caÙc ÑOÂ tHÒ XanH

raát hieäu quaû CNTT trong caùc coâng vieäc cuûa minh, giaù trò haøng hoùa vaø dòch vuï cuõng nhö hieäu quaû kinh doanh vì ñoù maø taêng leân nhieàu laàn. Hai thaäp kæ gaàn ñaây khi maø internet xuaát hieän, caùc cô sô haï taàng cho vieãn thoâng (haï taàng cô sôû vaät lí) ñaõ ñöôïc naâng leân moät taàm cao môùi nhôø coù internet vaø ñaëc tính keát noái cuûa noù, coù theå noùi internet laø moät haï taàng cô sôû phi vaät lí vó ñaïi nhaát maø con ngöôøi ñaõ phaùt minh ra. Coù theå noùi internet ñaõ laøm thay ñoåi toaøn dieän nhaát moïi maët cuûa cuûa xaõ hoäi töø phöông thöùc trao ñoåi thoâng tin, phöông thöùc quaûn lí ñieàu haøng ñeán phöông thöùc giao dòch, trao ñoåi. Khi khai thaùc toát nhöõng theá maïnh cuûa internet caùc doanh nghieäp coù theå trôû thaønh caùc “Ñeá cheá” vaø caùc caù nhaân coù theå taïo ra löôïng cuûa caûi baèng caû moät moät doanh nghieäp tröôùc ñaây. Neáu ai ñoù tìm ra ñöôïc giaûi phaùp khai thaùc toát caùc lôïi theá cuûa internet coù theå noùi hoï ñaõ xaây döïng ñöôïc moät “haï taàng cô sôû phi vaät lyù” cuûa rieâng minh, vaø nhôø ñoù hoï seõ laøm vieäc hieäu quaû hôn vaø cuõng töø ñoù söùc maïnh cuûa “heä thoáng haï taàng cô sôû phi vaät lí” chung cuõng taêng theo. Ngaøy qua ngaøy, caùi heä thoáng haï taàng khoâng nhìn thaáy naøy caêng lôùn maïnh, caøng chi phoái moïi maët cuûa xaõ hoäi.

5. Phaùt trieån heä thoáng haï taàng cô sôû phi vaät lyù taïi Vieät Nam

ÔÛ Vieät Nam, söùc maïnh cuûa heä thoáng haï taàng phi vaät lí ñaõ ñöôïc caùc caù nhaân, caùc toå chöùc quan taâm vaø khai thaùc khaù hieäu quaû nhöng döôøng nhö caùc toå chöùc chính phuû laïi chöa quan taâm ñuùng möùc. Tuy ñaõ coù moät soá ñeà aùn mang taàm quoác gia veà vaán ñeà naøy nhöng hieäu quaû söû duïng heä thoáng haï taàng cô sôû naøy cuûa chính phuû coøn haïn cheá hôn raát nhieàu so vôùi caùc caù nhaân vaø caùc doanh nghieäp. Hieän nay caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng noùi raát nhieàu ñeán mong muoán phaùt trieån neàn kinh teá theo ñònh höôùng “coâng nghieäp 4.0” cuûa chinh phuû nhöng vôùi “heä thoáng haï taàng cô sôû phi vaät lí” coøn sô khai nhö ôû Vieät Nam thì khaû naêng thaønh coâng cuûa chuùng ta thöïc söï raát mô hoà. Ñeå thaønh coâng tröôùc heát chuùng ta caàn cuûng coá theâm söùc maïnh cuûa haï taàng cô sôû naøy ñeå noù coù theå ñaùp öùng ñöôïc nhieàu nhaát caùc vaán ñeà phaùt sinh trong quaù trình thöïc hieän. Maáy vaán ñeà coát loõi caàn coù caùc chinh saùch cuï theå ñeå coù theå hoan thaønh trong thôøi gian sôùm nhaát ñoù laø: 5.1.Phöông thöùc laøm vieäc döïa treân neàn taûng keát noái ñieän töû

Keát noái ñieän töû chaéc chaén laø phöông thöùc lieân laïc nhanh choùng vaø tieát kieäm nhaát khoâng chæ hieän nay maø coøn trong nhieàu naêm nöõa. Neáu khai thaùc ñuùng möùc, noù seõ tröïc tieáp cuõng nhö giaùn tieáp giaûm thieåu ñöôïc nhieàu nguoàn löïc xaõ hoäi ñeå töø ñoù giaûm taûi cho heä thoáng haï taàng cô sôû vaät lí. Deã nhaän thaáy thö ñieän töû hay caùc daïng lieân laïc ñieän töû khaùc ngoaøi vieäc nhanh choùng hôn raát nhieàu so vôùi caùc phöông thöùc coå ñieån coøn khoâng phaûi duøng ñeán caùc vaät tö duøng 1 laàn khaùc (nhö giaáy hay möïc chaúng haïn). Khi xaây döïng ñöôïc nhöõng quy trình laøm vieäc chuaån, phöông thöùc laøm vieäc döïa treân neàn taûng keát noái nhanh choùng ñöôïc phoå bieán vaø trieån khai ñeå aùp duïng ñaïi traø. Vieäc ñieàu chænh, boå sung nhöõng phöông thöùc naøy cuõng ñöôïc dieãn ra heát söùc nhanh choùng. Phöông thöùc laøm vieäc döïa treân neàn taûng keát noái ñieän töû coù moät öu ñieåm raát lôùn laø moïi thoâng tin trao ñoåi coù theå töùc thì ñöôïc löu tröõ döôùi daïng soá ñeå töø ñoù theo thôøi gian moät kho döõ lieäu khoång loà (Big Data) ñöôïc hình thaønh. Kho döõ lieäu naøy cuõng coù theå ñöôïc coi laø moät loaïi “haï taàng cô sôû phi vaät lí” maø ôû ñoù sau khi xaây döïng ñöôïc caùc phöông thöùc ñeå xöû lí, phaân loaïi, choïn loïc caùc döõ lieäu ñaõ löu tröõ seõ trôû thaønh caùc thoâng tin höõu ích phuïc vuï caùc chieán löôïc phaùt trieån cuûa quoác gia töông lai. 5.2. Neàn kinh teá döïa treân chia seû döõ lieäu vaø minh baïch thoâng tin

Treân neàn taûng keát noái ñieän töû, döõ lieäu chính laø nguoàn taøi nguyeân giaù trò nhaát ñeå gia taêng hieäu quaû lao ñoäng cho xaõ hoäi. Tuy vaäy raát nhieàu thaønh phaàn cuûa nguoàn taøi nguyeân naøy chæ coù giaù trò trong nhöõng thôøi ñieåm nhaát ñònh ñeå roài mau choùng trôû neân loãi thôøi vaø voâ giaù trò. Taïo ñieàu kieän cho moïi thaønh phaàn kinh teá binh ñaúng tieáp caän kho döõ lieäu phuïc vuï phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa quoác gia chính laø taïo ñieàu kieän ñeå nguoàn taøi nguyeân naøy ñöôïc khai thaùc hieäu quaû nhaát. Khi thieát laäp ñöôïc caùc cô cheá laøm vieäc theo höôùng minh baïch hoùa thoâng tin, caùc thaønh phaàn kinh teá khoâng chæ söû duïng thoâng tin vaøo coâng vieäc cuûa mình maø coøn coù nhöõng phaûn hoài vaø caäp nhaät khieán kho döõ lieäu naøy luoân ñöôïc boå sung vaø laøm môùi khieán noù ngaøy ngaøy caøng coù giaù trò hôn. Minh baïch hoùa thoâng tin cuõng khieán caùc thaønh phaàn kinh teá an taâm hôn veà caùc hoaït ñoäng ñaàu tö cuûa minh ñeå töø ñoù coù theå giaûm bôùt quyõ döï phong ruûi ro vaø naâng cao tinh caïnh tranh cuûa caû neàn kinh teá.

100

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

ñeán caùc ñoái töôïng quaûn lí luoân ñöôïc caäp nhaät töùc thì… TPIZI ñöôïc thieát keá ñeå moïi ngöôøi tham gia vaøo cô sôû döõ lieäu naøy ñeàu thu ñöôïc lôïi ích nhaát ñònh, caøng tham gia nhieàu thì lôïi ích thu veà caøng nhieàu.

5.3. Coù caùc giaûi phaùp coâng ngheä thay theá Söû duïng caùc neàn taûng coâng ngheä saün coù cuûa caùc quoác gia tieân tieán, söû duïng caùc giaûi phaùp hoaøn chænh, chuyeân bieät cuûa caùc taäp ñoaøn lôùn vaøo coâng vieäc cuûa mình laø caùch thöùc nhanh nhaát ñeå caùc doanh nghieäp Vieät Nam naâng cao hieäu quaû saûn xuaát vaø tieáp caän vôùi caùc coâng ngheä tieân tieán. Tuy nhieân ôû bình dieän quoác gia, chính phuû cuõng caàn coù caùc ñeà aùn xaây döïng nhöng giaûi phaùp thay theá cho caùc coâng ngheä coát loõi ñeå ñaûm baûo an ninh thoâng tin vaø tính lieân tuïc cuûa caùc hoaït ñoäng kinh teá. Neáu khoâng coù caùc giaûi phaùp coâng ngheä thay theá, chuùng ta seõ luoân phuï thuoäc vaøo coâng ngheä cuûa nöôùc ngoaøi daãn ñeán chuùng ta luoân ôû theå bò ñoäng, khoâng theå phaùt kieán ra caùc phöông thöùc khai thaùc cô sôû haï taàng phi vaät lí mang tinh caùch maïng ñeå taïo lôïi theá caïnh tranh. Khoâng nhöõng theá döõ lieäu coøn coù theå bò caùc nhaø cung caáp giaûi phaùp boùp meùo ñeå taïo lôïi theå cho hoï. Coäng ñoàng “maõ nguoàn môû” ñaõ taïo ra raát nhieàu saûn phaåm coù giaù trò söû duïng cao, trong nhieàu tröôøng hôïp coù theå hoaøn toaøn thay theá ñöôïc caùc saûn phaåm thöông maïi ñang ñöôïc söû duïng nhieàu ôû Vieät Nam. Söû duïng caùc saûn phaåm maõ nguoàn môû ngoai vieäc tieát kieäm ñöôïc raát nhieàu chi phí baûn quyeàn coøn coù lôïi theá trong vieäc chuû ñoäng tuøy bieán vaø phaùt trieån theâm ñeå taïo ra caùc saûn phaåm ñaùp öùng toát nhaát caùc coâng vieäc. 5.4. Giaûi phaùp quaûn lí thoâng tin baát ñoäng saûn vaø ñoâ thò thoâng minh cuûa TPIZI TPIZI laø moät phöông thöùc laøm vieäc döïa treân töông taùc nhoùm nhoùm vaø keát noái ñieän toaùn ñaùm maây. TPIZI ñöôïc thieát keá ñeå naâng cao hieäu suaát laøm vieäc quaûn lí caùc nguoàn löïc trong lónh vöïc quaûn lí ñoâ thò, taøi nguyeân ñaát ñai vaø thò tröôøng baát ñoäng saûn. TPIZI nhaém tôùi thieát laäp moät neàn taûng laøm vieäc maø taïi ñoù cô quan quaûn lí nhaø nöôùc, caùc doanh nghieäp baát ñoäng saûn vaø xaây döïng, caùc ñôn vò kinh doanh baát ñoäng saûn vaø ngöôøi daân cuøng trao ñoåi thoâng tin, phoái hôïp hoaøn thaønh caùc coâng vieäc, thöïc hieän caùc taùc vuï veà quaûn lí haønh chinh…

TPIZI ñaùp öùng toát caùc nhu caàu sau: 1. Ñoâ thò thoâng minh: • Baûn ñoà soá tröïc tuyeán treân neàn GIS veà quy hoaïch xaây döïng, haï taàng kó thuaät, caûnh quan ñoâ thò... • Laøm vieäc tröïc tuyeán: Phaân coâng coâng vieäc, theo doõi tình traïng coâng vieäc • Xöû lí hoà sô tröïc tuyeán: Xin vaø caáp pheùp xaây döïngdöïng • Löu tröõ vaø Cung caáp hoà sô taøi lieäu veà caùc döï aùn • Coâng cuï töông taùc vôùi ngöôøi daân vaø caùc nhaø ñaàu tö 2. Quaûn lí Döï aùn • Quaûn lí coâng vieäc theo moâ hình töông taùc nhoùm: Giao vieäc, thoâng baùo caùc dieãn bieán lieân quan ñeán coâng vieäc, dead-line... • Quaûn lí hoà sô vaø hieän traïng traïng trieån khai döï aùn: Löu tröõ vaø tra cöùu moïi thoâng tin döï aùn taïi moïi thôøi ñieåm • Quaûn lí hôïp ñoàng: Löu tröõ, tra cöùu caùc hôïp ñoàng, caäp nhaät tình traïng thu chi cuûa caùc hôïp ñoàng, toång hôïp chi phí cuûa döï aùn 3. Saøn giao dòch baát ñoäng saûn • Cung caáp website giôùi thieäu veà döï aùn vaø caùc baát ñoäng saûn. • Thoâng tin vaø vò trí caùc BÑS ñöôïc theå hieän treân baûn ñoà soá treân neàn GIS • Ñaêng kí mua/baùn baát ñoäng saûn tröïc tuyeán. • Cho pheùp nhieàu saøn giao dòch taïi caùc ñòa ñieåm khaùc nhau cuøng giao dòch • Quaûn lí hôïp ñoäng baùn haøng vaø keá hoaïch thanh toaùn cuûa khaùch haøng • Quaûn lí thoâng tin baùn haøng Ñöôïc phaùt trieån treân cô sôû khai thaùc caùc lôïi theá cuûa open source, TPIZI coù theå chaïy treân moïi neàn taûng. Beân caïnh ñoù vieäc phaùt trieån döïa treân coäng ñoàng maõ nguoàn môû, TPIZI coù theå hoaït ñoäng vaø phaùt trieån ñoäc laäp maø khoâng phuï thuoäc vaøo söï toàn taïi cuûa caùc giaûi phaùp coâng ngheä nöôùc ngoaøi. TPIZI coù theå ñöôïc xem nhö laø moät phöông aùn ñeå taïo döïng tieàn ñeà cho moät “haï taàng cô sôû phi vaät lí” coù khaû naêng giaûm thieåu caùc nguoàn löïc xaõ hoäi lieân quan ñeán quaûn lí ñoâ thò vaø naâng cao giaù trò söû duïng cuûa ñaát ñai baèng cô cheá thoáng keâ chính xaùc vaø minh baïch. Khi ñöôïc hoã trôï baèng caùc cô cheá cuûa cô quan nhaø nöôùc TPIZI seõ daàn hình thaønh cô sôû döõ lieäu lôùn (BigData) phuïc vuï cho caùc ñònh höôùng chieán löôïc cuûa chính phuû veà phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi.

TPIZI phaùt trieån kho döõ lieäu coù tính töông taùc cao, caùc ñoái töôïng quaûn lí (ñaát ñai, coâng trình haï taàng, haïng muïc xaây döïng…) ñöôïc soá hoùa theo chuaån GIS, caùc thoâng tin lieân quan

101

cOÂnG nGHeÄ iOtlinK ÖÙnG DUïnG tRonG XAÂY DÖïnG ÑoÂ tHò tHoÂnG MInH tAïI VIeät nAM OÂnG Vuõ minH trÍ

Phoù Chuû tòch phuï traùch Coâng ngheä - Coâng ty IOTLink Phuù Chuû tòch Kinh doanh – Taäp ñoaøn coâng ngheä VNG

1. Söï phaùt trieån cuûa ñoâ thò thoâng minh treân theá giôùi

Ñoâ thò thoâng minh, hay thaønh phoá thoâng minh, laø moät hình aûnh thaät ñeïp ñeõ trong trí töôûng töôïng cuûa taát caû moïi ngöôøi, nôi moïi thöù ñöôïc thöïc hieän moät caùch töï ñoäng theo nhu caàu cuûa con ngöôøi, nôi maùy moùc thaäm chí coù theå suy nghó thay con ngöôøi trong nhieàu taùc vuï ñôn giaûn… Theá nhöng ñoâ thò thoâng minh laø gì, ñeán nay vaãn chöa coù moät ñònh nghóa chuaån. Ñoái vôùi moãi lónh vöïc, moãi caáp ñoä quaûn lyù khaùc nhau, hoaëc töø doanh nghieäp vaø ngöôøi daân, thì ñoâ thò thoâng minh cuõng coù nhöõng caùch tieáp caän vaø caùch hieåu khaùc nhau. Töø nhöõng naêm 1970, taïi Los Angeles, Myõ, nhöõng böôùc ñi ñaàu tieân cuûa coâng ngheä thoâng tin cho vieäc phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh ñaõ ñöôïc hình thaønh, baèng vieäc söû duïng coâng ngheä maùy tính ñeå xöû lyù caùc döõ lieäu cuûa thaønh phoá, nhaèm ñöa ra caùc phaân tích vaø giaûi quyeát caùc vaán ñeà cuûa chính quyeàn vaø ngöôøi daân thaønh phoá. Traûi qua moät giai ñoaïn daøi tích luyõ vaø phaùt trieån coâng ngheä, ñeán nay theá giôùi ñaõ coù haøng chuïc thaønh phoá thoâng minh ra ñôøi, vaø ñaëc bieät phaùt trieån töø nhöõng naêm 2010 ñeán nay. Coù theå keå ra ôû ñaây: Boston, Myõ ñöôïc ñaùnh giaù laø moät trong 5 thaønh phoá thoâng minh nhaát treân theá giôùi. Töø hôn 10 naêm nay, Boston ñaõ ñöa vaøo heä thoáng döõ lieäu phuïc vuï quaûn lyù cho caùc lónh vöïc chaêm soùc söùc khoeû, giaùo duïc, thueá, dòch vuï xaõ hoäi vaø quaûn lyù toäi phaïm. Haàu heát caùc vò trí vaø ñoái töôïng trong thaønh phoá ñeàu ñöôïc gaén thieát bò caûm öùng hoaëc thieát bò ñònh vò vaø cung caáp döõ lieäu veà heä thoáng trung taâm. Treân neàn taûng ñoù, caùc öùng duïng phuïc vuï quaûn lyù vaø ngöôøi daân

102

ñöôïc phaùt trieån maïnh meõ. Luaân Ñoân, Anh laø moät ví duï ñieån hình khaùc veà thaønh phoá thoâng minh. Taïi ñaây, heä thoáng giao thoâng coâng coäng vaø naêng löôïng, cuøng vôùi caùc dòch vuï veà söùc khoeû vaø baûo veä moâi tröôøng, luoân ñöôïc ñaùnh giaù cao. Tokyo, Nhaät Baûn taäp trung coâng ngheä vaøo vieäc baûo veä moâi tröôøng thaønh phoá vôùi cam keát “zero carbon”, hoï xaây döïng heä thoáng pin vaø naêng löôïng maët trôøi keát noái vôùi nhau ñeå ñaûm baûo vieäc söû duïng naêng löôïng moät caùch hieäu quaû nhaát. Seoul, Haøn Quoác ñöôïc ñaùnh giaù cao veà heä thoáng chaêm soùc söùc khoeû cho ngöôøi giaø vaø ngöôøi khuyeát taät. Nhöõng ñoái töôïng naøy ñöôïc cung caáp caùc thieát bò vaø öùng duïng ñeå luoân ñöôïc keát noái moät caùch nhanh choùng nhaát vôùi heä thoáng dòch vuï y teá cuûa thaønh phoá. Seõ laø thieáu soùt neáu chæ nhaéc ñeán nhöõng thaønh phoá giaøu coù nhaát treân theá giôùi. Moät ví duï ñieån hình khaùc veà thaønh phoá thoâng minh ôû nöôùc ngheøo vaø nöôùc ñang phaùt trieån, laø AÁn Ñoä. Chính phuû AÁn Ñoä baét ñaàu chöông trình Smart Cities Mission töø naêm 2015 vôùi nguoàn voán ñaàu tö 15 tyû USD, muïc tieâu xaây döïng 100 ñoâ thò thoâng minh treân khaép caû nöôùc ñeán naêm 2022. Moät uyû ban ñöôïc thaønh laäp ñeå löïa choïn ra caùc ñoâ thò seõ ñöôïc ñaàu tö xaây döïng. Taïi moãi thaønh phoá naøy, hoï thaønh laäp moät coâng ty vôùi moät CEO rieâng, laøm vieäc toaøn thôøi gian, ñeå quaûn lyù vaø thöïc hieän caùc nhieäm vuï cuûa chöông trình, thoâng qua nhieàu hình thöùc phoái hôïp: coâng ty lieân doanh, thaàu phuï, hôïp taùc coâng tö… Ñeán cuoái naêm 2017, moät soá

2. Nhöõng yeáu toá then choát ñeå xaây döïng ñoâ thò thoâng minh

Nhöõng ví duï treân ñaõ cho thaáy nhöõng hình dung cuï theå hôn veà ñoâ thò thoâng minh. Ñieåm maáu choát cuûa moät thaønh phoá thoâng minh laø döõ lieäu veà caùc hoaït ñoäng cuûa thaønh phoá caàn ñöôïc keát noái vôùi nhau. Treân cô sôû ñoù, caùc caáp laõnh ñaïo coù ñöôïc thoâng tin taäp hôïp ñaày ñuû nhaát, cuøng vôùi caùc coâng cuï phaân tích ñeå ñöa ra caùc chính saùch vaø quyeát ñònh phuø hôïp. Ngöôøi daân sinh soáng trong thaønh phoá coù cô hoäi truy caäp vaøo heä thoáng vaø söû duïng caùc thoâng tin, tieän ích moät caùch ñaày ñuû hôn, coøn doanh nghieäp coù cô hoäi cuøng tham gia vaøo xaây döïng thaønh phoá thoâng minh ñoù, vaø ngöôïc laïi cuõng coù theå söû duïng caùc thoâng tin coù ñöôïc töø heä thoáng. Tuy khoâng coù moät ñònh nghóa cuï theå, nhöng töïu chung laïi, moät ñoâ thò thoâng minh caàn höôùng tôùi caùc muïc tieâu: - Baûo veä moâi tröôøng soáng: naêng löôïng, nöôùc, khoâng khí, nhieät ñoä, xöû lyù chaát thaûi - Söû duïng ñaát hieäu quaû vaø môû roäng quyõ nhaø ôû - Xaây döïng vaø quaûn lyù heä thoáng giao thoâng hieäu quaû - Taïo ñieàu kieän cho caùc dòch vuï coâng vaø giaùo duïc phaùt trieån - Phaùt trieån caùc tieän ích vaø ñòa ñieåm coâng coäng: coâng vieân, vöôøn hoa, heä thoáng keát noái Internet… Nhöõng muïc tieâu naøy ñöôïc hieän thöïc hoùa thoâng qua hoã trôï cuûa coâng ngheä thoâng tin, döõ lieäu vaø maïng löôùi vaïn vaät keát noái Internet (Internet of Things). Nhö ñaõ noùi ban ñaàu, töø nhöõng naêm 1970, vieäc taäp hôïp vaø phaân tích döõ lieäu ñaõ ñöôïc thaønh phoá Los Angeles tieán haønh ñeå ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu quaûn lyù thaønh phoá. Coù haøng chuïc, haøng traêm ngaøn döõ lieäu khaùc nhau trong hoaït ñoäng haøng ngaøy cuûa moät thaønh phoá. AÅn döôùi nhöõng lôùp döõ lieäu naøy, laø caùch thöùc thu thaäp, truyeàn taûi döõ lieäu, heä thoáng löu tröõ, vaø heä thoáng phaân tích sao cho nhanh, chính xaùc, hieäu quaû vaø baûo maät nhaát. Maïng löôùi Internet keát noái vaïn vaät, thöïc chaát cuõng nhaèm muïc ñích thu thaäp vaø truyeàn taûi döõ lieäu veà caùc ñoái töôïng khaùc nhau, höôùng ñeán muïc tieâu cuoái cuøng laø moät thaønh phoá ñöôïc keát noái vaø coù ñaày ñuû döõ lieäu phuïc vuï cho caùc nhu caàu vaø muïc tieâu khaùc nhau. Moät ñieåm caàn nhaán maïnh veà vieäc xaây döïng ñoâ thò thoâng minh, laø vieäc xaây döïng caàn döïa treân nhöõng ñaëc ñieåm rieâng cuûa ñoâ thò ñoù veà ñòa lyù, moâi tröôøng, daân cö, cô sôû haï taàng vaø caùc heä thoáng saün coù. Vieäc xaây döïng moät ñoâ thò thoâng minh toát khoâng ñoøi hoûi ñoâ thò ñoù phaûi phaù boû heä thoáng cuõ, xaây döïng vaø ñaàu tö môùi hoaøn toaøn, traùnh laõng phí caùc nguoàn löïc.

3. Coâng ngheä IOTLink öùng duïng cho vieäc phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh taïi Vieät Nam

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

thaønh phoá ñaõ ñöôïc ghi nhaän laø xaây döïng xong giai ñoaïn 1, nhö: Gandhinagar, Jaipur…

Xuaát phaùt töø nhöõng hieåu bieát vaø kinh nghieäm veà coâng ngheä trong thôøi gian laøm vieäc taïi caùc taäp ñoaøn coâng ngheä lôùn, trong ñoù coù nhöõng giaûi phaùp haøng ñaàu veà coâng ngheä daønh cho thaønh phoá thoâng minh, chuùng toâi coù traên trôû veà nhöõng khoù khaên, thaùch thöùc khi aùp duïng coâng ngheä tieân tieán cuûa nöôùc ngoaøi vaøo Vieät Nam, ñaëc bieät laø caùc vaán ñeà veà an ninh, baûo maät, nhaát laø cho caùc lónh vöïc quaûn lyù nhaø nöôùc. Trong hôn ba naêm qua, ñoäi nguõ IOTLink, cuøng vôùi söï hoã trôï veà coâng ngheä cuûa ñoäi nguõ kyõ sö coâng ngheä haøng ñaàu treân theá giôùi, ñaõ nghieân cöùu vaø xaây döïng thaønh coâng IOTLink, laø moät coâng ngheä loõi veà baûn ñoà 3D theo thôøi gian thöïc. Heä thoáng ñöôïc xaây döïng töø caùc lôùp döõ lieäu rieâng bieät, saün saøng cho keát noái IoT vaø coù khaû naêng phaân tích, toång hôïp döõ lieäu töø nhöõng lôùp khaùc nhau. Coâng ngheä naøy coù moät soá ñieåm khaùc bieät vôùi caùc heä thoáng baûn ñoà khaùc taïi Vieät Nam: - Baûn ñoà ñöôïc ñaët taïi Vieät Nam vaø döõ lieäu baûn ñoà hoaøn toaøn ñöôïc laøm chuû, do vaäy tính an ninh vaø baûo maät ñöôïc ñaûm baûo, ñoàng thôøi cho pheùp caäp nhaät lieân tuïc, khoâng bò phuï thuoäc vaøo baát kyø beân thöù ba naøo - Heä thoáng coù khaû naêng tích hôïp caùc loaïi cô sôû döõ lieäu phoå bieán, do ñoù coù theå tích hôïp vôùi nhieàu heä thoáng hieän coù (khoâng ñoøi hoûi phaù boû, xaây môùi, maø chæ phaùt trieån tieáp), ñoàng thôøi cho pheùp thöïc hieän caùc nhieäm vuï phaân dích döõ lieäu, phuïc vuï quaûn lyù vaø kinh doanh - Laø baûn ñoà duy nhaát taïi Vieät nam coù theå hieån thò 3D vaø chænh söûa caùc ñoái töôïng 3D treân baûn ñoà moät caùch nhanh choùng - Heä thoáng Baûn ñoà ñöôïc phaùt trieån theo nhieàu lôùp, khoâng giôùi haïn soá lôùp, moãi lôùp coù theå ñöôïc ñieàu chænh vaø phaùt trieån rieâng cho töøng öùng duïng hoaëc yeâu caàu khaùc nhau - Heä thoáng coù khaû naêng tích hôïp caùc giaûi phaùp coâng ngheä IoT cho taát caû ñoái töôïng treân Baûn ñoà, ñoàng thôøi saün saøng cho vieäc öùng duïng caùc coâng ngheä môùi nhaát nhö VR, MachineLearning, AI. Vôùi nhöõng ñaëc ñieåm noùi treân, IOTLink laø giaûi phaùp höõu hieäu cho nhieàu yeâu caàu khaùc nhau trong quaûn lyù cuûa cô quan nhaø nöôùc, doanh nghieäp vaø ngöôøi daân. Trong lónh vöïc quaûn lyù ñoâ thò, chuùng toâi ñaõ xaây döïng thaønh coâng caùc heä thoáng vaø coâng cuï: • Heä thoáng quaûn lyù baûn ñoà ñòa chính vaø quy hoaïch ñaát ñai thoâng minh, • Heä thoáng quaûn lyù haï taàng kyõ thuaät ñoâ thò thoâng minh, • Coång thoâng tin quy hoaïch vaø haï taàng kyõ thuaät ñoâ thò cho ngöôøi daân • Boä coâng cuï chuyeån ñoåi caùc heä toaï ñoä baûn ñoà theo chuaån Vieät Nam vaø theá giôùi IOTLink xaùc ñònh, quaûn lyù ñoâ thò laø moät muïc tieâu quan troïng vaø then choát cuûa heä thoáng coâng ngheä IOTLink, nhaèm phuïc vuï caùc muïc tieâu quaûn lyù cuûa cô quan nhaø nöôùc, ñem laïi lôïi ích laâu daøi cho ngöôøi daân vaø höôùng ñeán nhöõng ñoâ thò thöïc söï thoâng minh taïi Vieät Nam trong töông lai khoâng xa.

103

104

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

105

106

ii. GiaÛi PHaÙP cHO caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

107

108

ii. GiaÛi PHaÙP cHO caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

109

110

ii. GiaÛi PHaÙP cHO caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

111

112

ii. GiaÛi PHaÙP cHO caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

113

114

ii. GiaÛi PHaÙP cHO caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

115

ii. GiaÛi PHaÙP cHO caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

116

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

117

118

ii. GiaÛi PHaÙP cHO caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

119

120

ii. GiaÛi PHaÙP cHO caÙc ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH

ii. tHe sOlutiOns FOr Green - smart cities

121

122

iii. HÔÏP TAÙC COÂNG - TÖ

CHO PHAÙT TRIEÅN ÑOÂ THÒ XANH THOÂNG MINH TAÏI VIEÄT NAM tHe PUBLIc-PRIVAte PARtneRsHIP FoR GReen - sMARt URBAn DeVeLoPMent In VIetnAM

123

iii. HÔïP taÙc cOÂnG - tÖ cHO PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH taïi VieÄt nam

Vaän duïng phöông thöùc Hôïp taùc coâng tö trong phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh taïi Vieät nam: Lyù luaän, thöïc traïng vaø giaûi phaùp PGs. ts. traàn Kim cHunG

Phoù Vieän tröôûng - Vieän Nghieân cöùu quaûn lyù kinh teá Trung öông Thaønh phoá thoâng minh laø moät noäi haøm quan troïng cuûa caùch maïng 4.0. Ñeå phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh, caàn kinh phí ñaàu tö raát lôùn. Ngaân saùch nhaø nöôùc khoâng theå chi traû cho taát caû caùc nguoàn ñaàu tö. Moät trong nhöõng giaûi phaùp laø vaän duïng phöông thöùc hôïp taùc coâng tö (Public – Private – Partnership (PPP)). Nghieân cöùu naøy chæ ra nhöõng lôïi theá vaø haïn cheá vaø giaûi phaùp cuûa vieäc vaän duïng phöông thöùc PPP ñeå phaùt trieån thaønh coâng thaønh phoá thoâng minh cuûa Vieät Nam treân cô sôû nghieân cöùu lyù luaän, kinh nghieäm quoác teá vaø thöïc tieãn Vieät Nam. Töø khoùa: Thaønh phoá thoâng minh, Hôïp taùc coâng tö (PPP). Smart city is an important function of revolution 4.0. In order to develop smart cities, huge investment is needed. The state budget can not pay for all investments. One of the solutions is the Public-Private Partnership (PPP). This study points out the advantages and disadvantages and solutions of using the PPP method to successfully develop Vietnam’s smart city on the basis of theories, international experiences and practices in Viet Nam. Keyword: Smart city, PUBLIC-PRIVATE PARTNERSHIP (PPP).

Môû ñaàu

Phaùt trieån Thaønh phoá thoâng minh trong boái caûnh caùch maïng coâng nghieäp 4.0, ñang trôû thaønh moät trong nhöõng chuû ñeà thu huùt nhieàu söï quan taâm cuûa caùc beân höõu quan hieän nay. Beân caïnh ñoù, nguoàn taøi chính ñeå ñaàu tö ñeán töø ñaâu. Ngoaøi phaàn ngaân saùch nhaø nöôùc, ñeå thu huùt ñöôïc caùc nguoàn khaùc, caàn phaûi laøm gì. Theo caùch tieáp caän ñaàu tö cô sôû haï taàng, phöông thöùc hôïp taùc coâng tö (Public – Private – Partnership - töø ñaây vieát taét laø PPP) ñöôïc coi laø moät giaûi phaùp. Nghieân cöùu naøy, goùp moät tieáng noùi veà vaän duïng phöông thöùc PPP trong phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh taïi Vieät Nam. Ngoaøi phaàn Môû ñaàu, Keát luaän vaø Taøi lieäu tham khaûo, nghieân cöùu naøy coù 3 phaàn. Phaàn 1 thaûo luaän caùc vaán ñeà lyù luaän lieân quan ñeán vaän duïng phöông thöùc PPP ñeå phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh. Phaàn 2 xem xeùt, thaûo luaän veà thöïc traïng vaän duïng phöông thöùc PPP ñeå phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh taïi Vieät Nam. Phaàn 3 kieán nghò moät soá giaûi phaùp thuùc ñaåy vaän duïng phöông thöùc PPP ñeå phaùt trieån thaønh coâng thaønh phoá thoâng minh taïi Vieät Nam giai ñoaïn 2018-2020 vaø taàm nhìn 2030-2035.

124

1.1. Thaønh phoá thoâng minh trong boái caûnh hieän nay 1.1.1. Khaùi nieäm, ñònh nghóa, noäi haøm thaønh phoá thoâng minh Thaønh phoá thoâng minh laø thaønh phoá phaùt trieån beàn vöõng, söû duïng haï taàng hieäu quaû, moâi tröôøng soáng thaân thieän nhôø ñöôïc xaây döïng treân neàn coâng ngheä thoâng minh, cung caáp dòch vuï thoâng minh, quaûn lyù thoâng minh1 vaø cuoäc soáng thoâng minh. Coâng ngheä ñeå xaây döïng thaønh phoá thoâng minh laø coâng ngheä thoâng tin vaø truyeàn thoâng (ICT). Caùch maïng 4.0 laøm môø ranh giôùi giöõa vaät lyù, kyõ thuaät soá vaø sinh hoïc vôùi vieäc: (i) öùng duïng trí tueä nhaân taïo (artificial intelligence - AI); (ii) Internet keát noái vaïn vaät (Internet of Everything - IoT), robot, thieát bò in 3D vaø döõ lieäu lôùn vaøo cuoäc soáng haøng ngaøy; (iii) Döõ lieäu lôùn (Big data). Quan heä ñoái taùc coâng-tö (PPP) laø moät cô cheá ngaøy caøng phoå bieán cho vieäc naøy. PPP cho caùc thaønh phoá thoâng minh ñònh nghóa PPP laø “moái quan heä ñöôïc hình thaønh giöõa khu vöïc tö nhaân vaø cô quan coâng coäng thöôøng nhaèm muïc ñích giôùi thieäu taøi nguyeân vaø / hoaëc chuyeân moân cuûa khu vöïc tö nhaân ñeå giuùp cung caáp vaø cung caáp caùc taøi saûn vaø dòch vuï coâng”. Quan heä ñoái taùc coù theå coù nhieàu hình thöùc, bao goàm PFIs (saùng kieán taøi chính tö nhaân)2. 1.1.2. Löôïc ñoà moâ hình phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh Coù 4 moâ hình xaây döïng vaø ñieàu haønh thaønh phoá thoâng minh chuû yeáu ñang ñöôïc hieän höõu: (i) “Build own, operate” (töï xaây döïng vaø vaän haønh): thaønh phoá laø nhaø thaàu chính, cung caáp caùc dòch vuï, ñoàng thôøi quaûn lyù vieäc vaän haønh vaø “baûo trì”. (ii) BOT (Buil-Own-Transfer)- (Xaây döïng-sôû höõu-chuyeån giao): thaønh phoá giao moät ñôn vò naøo ñoù xaây döïng haï taàng thaønh phoá thoâng minh, vaän haønh vaø ñeán moät thôøi gian theo quy ñònh thì giao laïi cho thaønh phoá. (iii) “Open business model” (moâ hình kinh doanh môû): thaønh phoá cho pheùp moät coâng ty hay doanh nghieäp xaây döïng haï taàng thaønh phoá thoâng minh. (iv) PPP (Ñoáitaùc coâng tö – Public – Private – Partnership): thaønh phoá hôïp taùc vôùi moät ñôn vò tö nhaân ñeå xaây döïng - Ñeán khi cô sôû haï taàng ñaõ saün saøng, cô sôû internet keát noái vaïn baät (Internet

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

1. Moät soá vaán ñeà cô sôû khoa hoïc veà vaän duïng phöông thöùc PPP trong phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh

of Thing), haï taàng kyõ thuaät soá vaø döõ lieäu lôùn (Big Data), Trí tueä nhaân taïo (AI) ñaõ hoaït ñoäng thì khai thaùc, thu phí, tieáp caän…

Hình 1: Löôïc ñoà thieát cheá hình thaønh thaønh phoá thoâng minh trong boái caûnh caùch maïng coâng nghieäp 4.0. Nguoàn: Toång hôïp cuûa taùc giaû.

1.1.3. Caùc thaønh toá coát loõi cuûa phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh Thöù nhaát, coù 4 thaønh phaàn cô baûn cuûa thaønh phoá thoâng minh: (i) Cô sôû haï taàng keát noái; (ii) Caûm bieán vaø caùc thieát bò keát noái; (iii) Trung taâm ñieàu haønh vaø Ñieàu khieån tích hôïp; (iv) Giao dieän truyeàn thoâng. Thöù hai, coù 3 neàn taûng ñeå phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh: (i) Söû duïng coâng ngheä ñieän toaùn ñaùm maây vaø CNTT theá heä môùi trong vieäc quy hoaïch ñoâ thò; (ii) Söû duïng caùc coâng cuï cuûa CNTT vaø truyeàn thoâng ñeå thu nhaän, phaân tích vaø tích hôïp thoâng tin, töø ñoù vaän haønh thaønh phoá, hoã trôï cuoäc soáng cuûa ngöôøi daân, baûo veä moâi tröôøng, giöõ an toaøn coäng ñoàng; (iii) Phaùt trieån caùc dòch vuï ñoâ thò vaø ñaùp öùng caùc nhu caàu khaùc moät caùch thoâng minh, giuùp neàn kinh teá ñoâ thò taêng tröôûng, duy trì tieán boä xaõ hoäi vaø phaùt trieån beàn vöõng Thöù ba, coù 11 coâng vieäc quan troïng trong phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh: (i) Trung taâm döõ lieäu; (ii) Neàn coâng ngheä

125

iii. HÔïP taÙc cOÂnG - tÖ cHO PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH taïi VieÄt nam

thoâng tin; (iii) Coâng ngheä trong caùc lónh vöïc; (iv) Coâng ngheä coù vai troø quan troïng trong xaây döïng thaønh phoá thoâng minh; (v) Giuùp xaây döïng caùc toøa nhaø thoâng minh vôùi daõy caûm bieán cho pheùp caûi thieän an ninh vaø hieäu quaû söû duïng naêng löôïng; (vi) Coù theå taïo ra caùc giaûi phaùp cho phöông tieän chaïy baèng ñieän nhö trang bò choã saïc tieän duïng, choã ñaäu xe thoâng minh vaø ñeøn giao thoâng thoâng minh; (vii) Giuùp taïo ra naêng löôïng taùi taïo nhö naêng löôïng maët trôøi, thuûy ñieän, nhieät ñieän vaø coâng ngheä teá baøo nhieân lieäu; (viii) Coâng ngheä chæ phaùt huy hieäu quaû khi ñöôïc söû duïng ñeå cung caáp giaûi phaùp cho vaán ñeà ñoù vôùi chi phí hôïp lyù nhaát, do vaäy, thieát laäp rieâng moät loaït caùc chæ soá tieâu chuaån then choát nhaèm quy hoaïch muïc tieâu caàn phaûi giaûi quyeát ñeå trôû thaønh thaønh phoá thoâng minh; (ix) Söû duïng coâng ngheä ñieän toaùn ñaùm maây vaø CNTT theá heä môùi trong vieäc quy hoaïch ñoâ thò; (x) Söû duïng caùc coâng cuï cuûa CNTT vaø truyeàn thoâng ñeå thu nhaän, phaân tích vaø tích hôïp thoâng tin, töø ñoù vaän haønh thaønh phoá, hoã trôï cuoäc soáng cuûa ngöôøi daân, baûo veä moâi tröôøng, giöõ an toaøn coäng ñoàng; (xi) Phaùt trieån caùc dòch vuï ñoâ thò vaø ñaùp öùng caùc nhu caàu khaùc moät caùch thoâng minh, giuùp neàn kinh teá ñoâ thò taêng tröôûng, duy trì tieán boä xaõ hoäi vaø phaùt trieån beàn vöõng. Thöù tö, coù 6 giaûi phaùp ñoàng boä ñeå phaùt trieån thaønh coâng thaønh phoá thoâng minh: (i) Xaây döïng chính phuû ñieän töû vaø dòch vuï coâng daân; (ii) Quaûn lyù chaát thaûi; (iii) Quaûn lyù chaát löôïng nöôùc; (iv) Quaûn lyù naêng löôïng; (v) Xaây döïng ñoâ thò linh ñoäng; (vi) ÖÙng duïng khaùc: Y hoïc vaø giaùo duïc töø xa, trung taâm thuaän lôïi hoùa keá hoaïch/thöông maïi, trung taâm phaùt trieån kyõ naêng. Thöù naêm, coù 7 böôùc thöïc hieän döï aùn thaønh phoá thoâng minh: (i) Thaønh laäp nhoùm quaûn lyù, ñieàu haønh; (ii) Chuaån ñoaùn caùc thaùch thöùc cuûa Thaønh phoá; (iii) Thieát keá moät giaûi phaùp toaøn dieän vôùi taàm nhìn ña daïng; (iv) Phaùt trieån keá hoaïch thöïc hieän; (v) Tìm kieám söï hôïp taùc; (vii) Ñaùnh giaù keát quaû. Thöù saùu, coù 10 yeáu toá cô sôû haï taàng coát loõi cuûa moät thaønh phoá thoâng minh: (i) Cung caáp ñuû nöôùc; (ii) Ñaûm baûo ñieän cung caáp; (iii) Veä sinh moâi tröôøng, goàm caû quaûn lyù chaát thaûi, raén; (iv) Ñoâ thò linh ñoäng hieäu quaû vaø giao thoâng coâng coäng; (v) Nhaø ôû giaù reû, ñaëc bieät laø ñoái vôùi ngöôøi ngheøo; (vi) Taêng cöôøng keát noái CNTT vaø coâng ngheä soá; (vii) Quaûn trò nhaø nöôùc toát, ñaëc bieät laø Chính phuû ñieän töû vaø coù söï tham gia cuûa coâng daân; (viii) Moâi tröôøng beàn vöõng; (ix) Vaán ñeà an toaøn vaø an ninh cuûa coâng daân, ñaëc bieät laø ñoái vôùi phuï nöõ, treû em vaø ngöôøi giaø; (x) Vaán ñeà y teá vaø giaùo duïc. 1.2. Vaän duïng phöông thöùc PPP ñeå phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh trong boái caûnh hieän nay 1.2.1. Söï caàn thieát vaän duïng phöông thöùc PPP ñeå phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh trong boái caûnh hieän nay Coù 3 lyù do veà söï caàn thieát vaän duïng phöông thöùc PPP ñeå phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh: (i) Nhu caàu ñaàu tö haï taàng thaønh phoá thoâng minh raát lôùn, nguoàn voán nhaø nöôùc khoâng ñaùp öùng ñöôïc, caàn phaûi huy ñoäng cuûa caùc khu vöïc khaùc thoâng qua PPP. Tuy nhieân, maëc duø chaáp nhaän roäng raõi caùc lôïi ích cuûa

126

coâng ngheä thaønh phoá thoâng minh, caùc quyõ noäi boä cho ñaàu tö vaø taøi chính thaønh phoá thoâng minh khoâng phaûi luùc naøo cuõng deã tìm. Nghieân cöùu töø Black & Veatch cho thaáy chæ coù 16% caùc thaønh phoá ñöôïc khaûo saùt cho bieát hoï coù theå töï taøi trôï moät saùng kieán thaønh phoá thoâng minh3. (ii) Caàn tích hôïp nhöõng saûn phaåm coù saün cuûa khu vöïc tö nhaân, khoâng neân laøm laïi nhöõng hôïp phaàn ñaõ coù. Cisco coâng boá Chöông trình taêng toác taøi chính cô sôû haï taàng thaønh phoá trò giaù 1 tyû ñoâ la4 ñeå hoã trôï söï phaùt trieån cuûa cô sôû haï taàng vaø öùng duïng thaønh phoá thoâng minh. Thoâng qua Cisco Capital vaø caùc ñoái taùc taøi chính - Digital Alpha Advisors, APG Asset Management vaø Whitehelm Capital chöông trình cung caáp voán vay vaø voán coå phaàn ñeå taïo ñieàu kieän cho saùng kieán thaønh phoá thoâng minh vaø cung caáp caùc giaûi phaùp thanh toaùn vaø taøi chính linh hoaït. (iii) Hôïp taùc PPP laø moät taát yeáu trong boái caûnh 4.0 hieän nay. Trong baùo caùo Black & Veatch5 ba phaàn tö soá ngöôøi ñöôïc khaûo saùt cho bieát hoï coi PPP laø moâ hình taøi chính hieäu quaû nhaát cho caùc saùng kieán thaønh phoá thoâng minh, tieáp theo laø trôï caáp / trôï caáp cuûa chính phuû (52%); öu ñaõi thueá (41,7%); vaø thueá taøi saûn (12%). Chæ coù 8,1% vaø 5,5% töông öùng nghó raèng hoaøn toaøn laø tieàn thaønh phoá hoaëc tö nhaân laø con ñöôøng ñeå ñi. 1.2.2. Yeâu caàu ñoái vôùi vieäc vaän duïng phöông thöùc PPP trong phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh Coù 3 yeâu caàu: (i) Ñoái xöû coâng baèng vôùi chuû theå tham gia PPP vaø chuû theå khoâng tham gia PPP. Caùc thaønh phoá coù theå hình thaønh quan heä ñoái taùc vôùi caùc taäp ñoaøn lôùn, caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû vaø khôûi nghieäp ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu thaønh phoá thoâng minh cuûa hoï. Tuy nhieân, hoï neân taäp trung vaøo coâng ngheä vôùi caùc tieâu chuaån môû ñeå duy trì tính linh hoaït vaø ngaên chaën söï phuï thuoäc vaøo moät nhaø cung caáp. (ii) Ñaûm baûo lôïi ích cuûa chuû ñaàu tö. Caùc nhaø cung caáp caàn ñaûm baûo hoï seõ nhaän ñöôïc lôïi töùc ñaàu tö cuûa hoï vaø caùc thaønh phoá phaûi caân baèng ñieàu naøy vôùi muïc tieâu rieâng cuûa hoï. Coå phaàn ngaøy caøng taêng cuûa caùc coâng ngheä lôùn ôû caùc thaønh phoá thoâng minh cuõng coù theå laøm daáy leân nhöõng lo ngaïi veà xaõ hoäi ‘Big Brother’, vì vaäy söï taäp trung maïnh meõ vaøo tính minh baïch vaø quyeàn rieâng tö seõ raát quan troïng ñeå ñaït ñöôïc

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

keát noái coâng daân (Citizen Connect Centres) hoã trôï baát kyø ai caàn hoà sô ñieän töû vaø söû duïng noù ñeå khai baùo thueá, vay ngaân haøng, dòch vuï tö phaùp. Chöông trình Quoác gia Thoâng minh do moät vò boä tröôûng ñieàu haønh chung vôùi vaên phoøng Thuû töôùng, goàm (Smart Mobility) laáy MyTransport App vaøo giao thoâng, vaø cuoäc soáng thoâng minh (Smart Living) ñöôïc xaây döïng döïa treân boä khung ñoâ thò thoâng minh (Smart HDB Town Framework) goàm boán noäi dung: (Smart Planning), (Smart Environment), (Smart Estate), vaø (Smart Living). Cô quan Land Transport Authority (LTA) phuï traùch veà giao thoâng ñöôøng boä öùng duïng MyTransport App vaøo vieäc ñieàu haønh heä thoáng giao thoâng coâng coäng, tích hôïp caùc öùng duïng töø Google Play vaø App Store vôùi trung taâm döõ lieäu LTA Data Mall ñeå moïi ngöôøi ñeàu söû duïng ñöôïc.

loøng tin cuûa coâng daân. (iii) Khoâng neân laøm laïi nhöõng caùi ñaõ coù vì baát cöù lyù do gì. Trong moät soá tröôøng hôïp, coù theå chính quyeàn ñòa phöông vaø caùc nhaø taøi trôï tö nhaân thaän troïng vì tröôøng hôïp ñaàu tö chöa ñöôïc chöùng minh. Ñaây laø nôi maø caùc chöông trình thí ñieåm quy moâ nhoû, thöû nghieäm vaø coäng taùc vôùi caùc thaønh phoá khaùc coù theå höõu ích6. 1.3. Kinh nghieäm quoác teá trong vieäc söû duïng PPP ñeå phaùt trieûn thaønh phoá thoâng minh trong boái caûnh hieän nay 1.3.1. Kinh nghieäm veà phaùt trieån cuûa thaønh phoá thoâng minh treân theá giôùi Coù raát nhieàu kinh nghieäm coù theå hoïc hoûi veà phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh. Tuy nhieân, coù moät soá kinh nghieäm tieâu bieåu: Thöù nhaát, veà xu höôùng phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh treân theá giôùi. Naêm 2013, treân theá giôùi coù khoaûng 20 thaønh phoá thoâng minh, 2016 laø 30 thaønh phoá. Döï kieán ñeán naêm 2025 seõ taêng gaáp 4 laàn. Chính phuû caùc nöôùc ñaõ chi ra haøng chuïc tyû USD, chuû yeáu laø: (i) phaùt trieån haï taàng Internet; (ii) caùc trung taâm tích hôïp döõ lieäu quy moâ lôùn; (iii) vaø cung caáp ña daïng caùc loaïi dòch vuï. Coù 5 thaønh phoá lot vaøo top thoâng minh nhaát theá giôùi bao goàm: Singapore, Barcelona, London, San Francisco vaø Oslo7. Thöù hai, veà caùc döï aùn thaønh phoá thoâng minh thöôøng ñöôïc taäp trung vaøo töøng lónh vöïc. Ña phaàn caùc döï aùn taäp trung vaøo lónh vöïc ñieän, naêng löôïng… ôû caùc nöôùc chaâu AÂu, UÙc, Nhaät vaø Hoa Kyø coù tính beàn vöõng veà maët kinh teá. Taäp trung vaøo lónh vöïc giao thoâng: Indonesia. Quaûn lyù thaønh phoá thoâng minh, haï taàng thoâng minh, thaønh phoá tri thöùc: Haøn Quoác, Trung Quoác, Braxin, Vieät Nam… Moâi tröôøng sinh thaùi, xöû lyù nöôùc thaûi: Nhaät Baûn, Singapore, Trung Quoác, Vieät Nam. Thöù ba, veà moâ hình chính phuû ñieän töû cuûa Singapore. Singapore laø thaønh phoá thoâng minh sôùm nhaát treân theá giôùi. Chín treân möôøi caên hoä ôû Singapore ñöôïc keát noái baêng thoâng roäng, ñöôïc noái caùp; 85% daân soá. Singapore ñang laø nöôùc daãn ñaàu vôùi heä thoáng dòch vuï hoà sô ñieän töû (IRAS), passport ñieän töû (MHA) vaø tín duïng ñieän töû (NLB). Caùc trung taâm

Thöù tö, veà kinh nghieäm taïi Hoa Kyø. Ñaàu naêm 2009, Toång thoáng Hoa Kyø Barack Obama ñaõ coù cuoäc gaëp gôõ vôùi Giaùm ñoác ñieàu haønh cuûa Taäp ñoaøn IBM. Taïi buoåi gaëp naøy, IBM ñaõ chính thöùc ñöa ra khaùi nieäm “Haønh tinh thoâng minh” vaø ñeà xuaát vôùi Chính phuû Hoa Kyø moät Döï aùn ñaàu tö xaây döïng haï taàng thoâng tin thoâng minh theá heä môùi. Thaùng 9/2009, IBM vaø thaønh phoá Dubuque (bang Iowa) cuøng ñöa ra tuyeân boá seõ xaây döïng thaønh phoá Dubuque trôû thaønh moät thaønh phoá thoâng minh ñaàu tieân ôû Hoa Kyø. Thöù naêm, veà kinh nghieäm EU. Tieâu chí ñaùnh giaù cuûa EU ñoái vôùi thaønh phoá thoâng minh bao goàm 6 phöông dieän laø: (i) Kinh teá thoâng minh; (ii) Moâi tröôøng thoâng minh; (iii) Quaûn lyù thoâng minh; (iv) Giao thoâng thoâng minh; (v) Cuoäc soáng thoâng minh; (vi) Con ngöôøi thoâng minh. Caùc keát quaû ñaùnh giaù cho thaáy, Thuïy Ñieån, Phaàn Lan, Haø Lan, Luxembourg, Bæ vaø AÙo coù nhöõng thaønh phoá coù möùc ñoä thoâng minh khaù cao. Thöù saùu, veà kinh nghieäm Haøn Quoác. Töø naêm 2003, Haøn Quoác ñaõ ñeà ra chieán löôïc phaùt trieån mang teân “U-Korea” nhaèm xaây döïng Haøn Quoác trôû thaønh moät ñaát nöôùc thoâng minh. Chieán löôïc phaùt trieån naøy söû duïng heä thoáng caûm bieán khoâng daây ñeå thuùc ñaåy vieäc soá hoùa caùc taøi nguyeân, keát noái maïng, laøm thay ñoåi xaõ hoäi vaø thuùc ñaåy kinh teá phaùt trieån taïi Haøn Quoác. Ngöôøi daân ñoùng vai troø trung taâm, vöøa laø ngöôøi thuï höôûng nhöng cuõng laø ngöôøi ñoùng goùp xaây döïng, phaùt trieån dòch vuï, thoâng qua vieäc söû duïng, phaûn hoài thoâng tin cho dòch vuï ñoù. Thöù baûy, veà kinh nghieäm Trung Quoác. Vieäc xaây döïng caùc thaønh phoá thoâng minh ñöôïc gaén vôùi cô cheá taøi chính ñaûm baûo vaø keá hoaïch taøi chính roõ raøng, ñoù laø: Tröôùc heát, baûo ñaûm cô cheá thò tröôøng trong vaän haønh caùc thaønh phoá thoâng minh, coù chính saùch lôïi nhuaän toát ñeå thu huùt nguoàn voán tö nhaân. Thöù ñeán xöû lyù toát vaán ñeà phaân phoái vaø saép xeáp caùc haïng muïc döï aùn trong quaù trình xaây döïng. Boä Nhaø ôû - Xaây döïng ñoâ thò vaø noâng thoân Trung Quoác ñaõ ñöa ra danh saùch 10 döï aùn ñaàu tö lôùn cho xaây döïng thaønh phoá thoâng minh, caên cöù vaøo ñoù, caùc chính quyeàn thaønh phoá seõ nghieân cöùu, phaân tích tình hình thöïc teá ñeå ñöa ra keá hoaïch cuï theå. Hôn nöõa, moïi döï

127

iii. HÔïP taÙc cOÂnG - tÖ cHO PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH taïi VieÄt nam

aùn ñaàu tö ñeàu ñöôïc thaåm ñònh kyõ, keá hoaïch ñaàu tö coù chieàu saâu, ñaûm baûo hieäu quaû voán vaø tieán ñoä coâng trình. 1.3.2. Kinh nghieäm veà vaän duïng phöông thöùc PPP trong phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh Coù moät soá kinh nghieäm vaän duïng thöông thöùc PPP trong phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh ñaùng ñeå hoïc taäp: (i) Veà kinh nghieäm cuûa Bacelona. Hoäi ñoàng Thaønh phoá Barcelona8 söû duïng PPP ñeå ñaåy nhanh quaù trình hoäi nhaäp, môû roäng vaø phaùt trieån maïng CNTT cuûa thaønh phoá, ñoàng thôøi coù ñöôïc caùc dòch vuï CNTT toát hôn, an toaøn hôn, tuøy chænh trong quaù trình naøy. Cô sôû haï taàng vaø maïng löôùi CNTT thaønh phoá ñöôïc söû duïng ñeå ñöôïc quaûn lyù rieâng bieät theo caùc hôïp ñoàng beân ngoaøi khaùc nhau. Söï saép xeáp môùi - ñöôïc goïi laø Barcelona GIX (Gestioù Integrada de les Xarxes ñoâ thò, ôû Catalan) - hoaït ñoäng theo moät hôïp ñoàng duy nhaát vaø tính naêng quaûn lyù tích hôïp hôïp lyù hoùa chi phí vaø taïo ra hieäu quaû vaø söï ñoåi môùi lôùn hôn. Caùc ñaëc ñieåm noäi boä cuûa PPP (bao goàm caû taøi chính vaø quaûn trò) cuõng nhö caùc ñaëc ñieåm beân ngoaøi (caùc ñieàu kieän chính trò, phaùp lyù vaø moâi tröôøng), taùc ñoäng ñeán ngöôøi daân ñòa phöông cuõng ñöôïc ñaùnh giaù. Baûo trì ñöôøng vaønh ñai cuûa Barcelona ñaõ ñöôïc trao cho caùc öu ñaõi thoâng qua caùc hôïp ñoàng coâng khai. Ñaáu thaàu coâng khai PPP cho giai ñoaïn 2017-2021 cho thaáy: khung phaùp lyù; vieäc söû duïng moät coâng ty ñoäc laäp; öu ñaõi cho ñoåi môùi; cô cheá giaûm thieåu ruûi ro; vieäc taïo ra caùc cô quan kyù keát hôïp ñoàng; vaø chuyeån giao moät phaàn ruûi ro, chaúng haïn nhö laïm phaùt, cho coâng ty tö nhaân. Thaønh coâng toång theå cuûa döï aùn PPP veà hieäu quaû chi phí, chia seû ruûi ro vaø möùc ñoä thaønh coâng - cuõng nhö moät soá thaùch thöùc cuûa noù, chæ ra nhöõng caân nhaéc toång theå.. (ii) Veà kinh nghieäm Croatia. Trong quaù trình ra quyeát ñònh. Hoïc taäp, thích nghi vaø ñoåi môùi coù theå laø töông lai cho caùc thaønh phoá Croatia baèng caùch söû duïng taát caû caùc yeáu toá, seõ caûi thieän caùc chæ soá xaõ hoäi, quy ñònh vaø an toaøn ñeå thieát keá moät moâi tröôøng soáng toát hôn cho coâng daân Croatia. Trong khi söû duïng caùc moâ hình PPP, coäng ñoàng daân cö vaø coäng ñoàng daân chuû cung caáp dòch vuï coâng coäng toát hôn vaø hieäu quaû hôn baèng caùch taän duïng “bí quyeát” cuûa khu vöïc tö nhaân, caùc thaønh phoá seõ taïo ra cô hoäi ñaàu tö daøi haïn vaø duy trì chieán löôïc toái öu hoùa thôøi gian thöïc. nôi ñaàu tö an toaøn vaø ñaùng tin caäy. Ñieàu ñoù cho thaáy vai troø cuûa chính quyeàn ñòa phöông trong caùc döï aùn PPP laø ñaùnh giaù vaø pheâ duyeät caùc keá hoaïch thöïc hieän chi tieát cuûa nhöôïng boä trong khi vai troø cuûa ñoái taùc tö nhaân laø thieát keá, xaây döïng, taøi chính vaø vaän haønh caùc cô sôû. Trong töông lai, caùc coâng ngheä kyõ thuaät soá cung caáp nhieàu khaû naêng cho coâng daân tham gia vaøo vieäc ra quyeát ñònh ôû caáp chính quyeàn ñòa phöông vaø khu vöïc. (iii) Veà kinh nghieäm moät soá thaønh taïi Ai Caäp. Nöôùc ngoït moät nguoàn taøi nguyeân quan troïng cho duø ñaõ khoâng ñuû cho vieäc cung caáp nöôùc uoáng - ñaõ bò laõng phí khi ñöôïc söû duïng ñeå töôùi tieâu cho caùc vuøng caây xanh vaø ñoâ thò. Chính phuû bieát ñieàu ñoù, nhöng caùc quyõ coâng coäng ñaõ bò haïn cheá, do ñoù, phaûi tìm giaûi phaùp thay theá. Sau khi aùp duïng luaät PPP, chính

128

phuû ñaõ môøi caùc coâng ty ñaáu thaàu xaây döïng moät nhaø maùy xöû lyù nöôùc thaûi ñeå coù theå taïo ra nöôùc cho töôùi tieâu vaø haïn cheá löôïng nöôùc bò oâ nhieãm bò ñoå ôû soâng Nile. 1.3.3. Baøi hoïc kinh nghieäm Coù boán baøi hoïc coù theå ruùt ra: (i) Cuøng vôùi caùc hôïp ñoàng PPP, khu vöïc coâng coù quyeàn phaân boå ruûi ro cho caùc beân höõu quan trong quaù trình söû duïng PPP cho phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh. (ii) Thoâng qua PPP phaùt trieån caùc thaønh phoá thoâng minh, khu vöïc coâng cung caáp luoàng doanh thu beàn vöõng cho khu vöïc tö nhaân. (iii) Ñeå taêng thu nhaäp vaø giaûm toån thaát cuûa khu vöïc tö nhaân, khu vöïc coâng, thoâng qua caùc öùng duïng coâng ngheä, seõ giuùp cho vieäc taêng thueá coù theå quaûn lyù ñöôïc. (iv) Caàn chuù troïng caùc muïc tieâu baûo hieåm cuûa khu vöïc coâng, caùc tieâu chuaån thöïc hieän, muïc tieâu giaûm chi phí trong hôïp ñoàng vaø ñieàu haønh PPP coù traùch nhieäm.

2. Thöïc traïng vaän duïng phöông thöùc PPP ñeå phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh taïi Vieät Nam

2.1. Moät soá chuû tröông, ñöôøng loái, cô cheá, chính saùch vaän duïng phöông thöùc PPP ñeå phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh taïi Vieät Nam 2.1.1. Veà phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh Ñeán nay, ñaõ coù khaù nhieàu chuû tröông ñöôøng loái, cô cheá, chính saùch veà phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh: (i) Nghò quyeát soá 05/NQ-TW ngaøy 01/11/2016 Hoäi nghò Trung öông 4 khoùa XII veà “Moät soá chuû tröông, chính saùch lôùn nhaèm tieáp tuïc ñoåi môùi moâ hình taêng tröôûng, naâng cao chaát löôïng taêng tröôûng, naêng suaát lao ñoäng, söùc caïnh tranh cuûa neàn kinh teá” ñaõ ñeà caäp ñeán moät noäi dung “öu tieân phaùt trieån moät soá ÑTTM”; (ii) Nghò quyeát soá 36a/NQ-CP ngaøy 14/10/2015 cuûa Chính phuû veà chính phuû ñieän töû. (iii) Quyeát ñònh 1819/QÑ-TTg ngaøy 26/10/2015 cuûa Thuû töôùng Chính phuû pheâ duyeät Chöông trình quoác gia veà öùng duïng coâng ngheä thoâng tin trong hoaït ñoäng cuûa cô quan nhaø nöôùc giai ñoaïn 2016 – 2020, trong ñoù yeâu caàu: “Trieån khai ÑTTM ít nhaát taïi 3 ñòa ñieåm theo caùc tieâu chí do Boä Thoâng tin vaø Truyeàn thoâng höôùng daãn”. (iv) Chæ thò soá 16/CT-TTg ngaøy 04/05/2017 cuûa Thuû töôùng Chính phuû veà vieäc taêng cöôøng naêng löïc tieáp caän cuoäc Caùch maïng coâng nghieäp laàn thöù 4. (v) Höôùng daãn caùc nguyeân taéc ñònh höôùng veà coâng ngheä thoâng tin vaø truyeàn thoâng trong xaây döïng ñoâ thò thoâng minh ôû Vieät Nam (Coâng vaên soá 58/BTTTT-KHCN cuûa Boä Thoâng tin vaø Truyeàn thoâng). (vi) Khoaûng 20 tænh, thaønh phoá ñaõ toå chöùc hoäi thaûo vaø kyù thoaû thuaän hôïp taùc (MOU) vôùi caùc doanh nghieäp vieãn thoâng – CNTT ñeå xaây döïng döï aùn thí ñieåm veà phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh. (vii) Ngaøy 29/3/2018, taïi Haø Noäi, Boä Xaây döïng vaø Ñaïi söù quaùn Haø Lan ñaõ toå chöùc hoäi thaûo “Phaùt trieån Ñoâ thò thoâng minh taïi Vieät Nam höôùng ñeán Taêng tröôûng xanh vaø Phaùt trieån beàn vöõng”. Cuïc Phaùt trieån ñoâ thò vaø Nhoùm caùc ñoái taùc veà Ñoâ thò thoâng minh Vöông quoác Haø Lan ñaõ kí keát YÙ ñònh thö veà phaùt trieån moái quan heä hôïp taùc, taïo tieàn ñeà cho nhöõng hoaït ñoäng tieáp theo giöõa hai phía Vieät Nam vaø Haø Lan trong lónh vöïc phaùt

2.1.2. Veà vaän duïng phöông thöùc PPP ñeå phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh Beân caïnh ñoù, cuõng ñaõ coù, tuy khoâng nhieàu baèng vieäc phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh, caùc chuû tröông, ñöôøng loái cô cheá, chính saùch cuû Ñaûng, Nhaø nöôùc, chính phuû, caùc boï ngaønh vaø ñòa phöông veà söû duïng PPP nhö moät trong nhöõng giaûi phaùp ñeå huy ñoäng nguoàn löïc phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh: (i) Nghò ñònh 63/2018/NÑ-CP ngaøy 04 thaùng 05 naêm 2018 veà ñaàu tö theo hình thöùc ñoái taùc coâng tö, thay theá nghò ñònh Nghò ñònh soá 15/2015/NÑ-CP ngaøy 14 thaùng 02 naêm 2015 cuûa Chính phuû veà ñaàu tö theo hình thöùc ñoái taùc coâng tö. (ii) Ngaøy 28-10-2017, Coång Thoâng tin ñieän töû thaønh phoá phoái hôïp vôùi Sôû Khoa hoïc vaø Coâng ngheä, Sôû Thoâng tin vaø Truyeàn thoâng, Ban quaûn lyù Khu coâng ngheä cao, Vöôøn öôm doanh nghieäp Ñaø Naüng toå chöùc Chöông trình Ñoái thoaïi tröïc tuyeán “Ñaø Naüng, ñieåm ñeán coâng ngheä” ñeå thu huùt ñaàu tö theo hình thöùc PPP vaøo Thaønh phoá thoâng minh Ñaø Naüng9. (iii) Thuïy Ñieån saün saøng tham gia vaø hoã trôï ñaàu tö vôùi Haø Noäi ñeå phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh. (iv) Haø Lan saün sang giuùp ñôõ Bình Döông xaây duwngjt haønh phoá thoâng minh taïi Thaønh phoá môùi Bình Döông. (v) VNPT ñaõ vaø ñang tham gia phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh vôùi Phuù Quoác, Tieàn Giaøng (Myõ Tho)… 2.2. Thöïc traïng vaän duïng phöông thöùc PPP ñeå phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh taïi Vieät Nam 2.2.1. Thöïc traïng phaùt trieån caùc thaønh phoá thoâng minh taïi Vieät Nam Coù nhieàu hoaït ñoäng treân thöïc tieãn veà trieån khai phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh nhuwngxnawm gaàn ñaây: (i) Töø thaùng 3/2014 Thaønh phoá Ñaø Naüng, vôùi söï hoã trôï, tö vaán cuûa IBM, ñaõ xaây döïng Ñeà aùn Xaây döïng thaønh phoá thoâng minh hôn taïi Ñaø Naüng; Nay ñaõ coù chính phuû ñieän töû caáp ñoä 4. (ii) Töø thaùng 7/2015, Becamex IDC vaø moät nhoùm chuyeân gia Haø Lan ñaõ nghieân cöùu, tìm hieåu, ñeà xuaát ñeà aùn vaø hoã trôï Bình Döông xaây döïng moät moâ hình thaønh phoá coâng nghieäp hieän ñaïi, beàn vöõng, döïa treân kinh nghieäm phaùt trieån cuûa Thaønh phoá Eindhoven cuûa Haø Lan - moät trong nhöõng thaønh phoá thoâng minh nhaát theá giôùi. (iii) Naêm 2016, VNPT ñaõ chính thöùc baét tay vaøo thöïc hieän giai ñoaïn 1 cuûa loä trình xaây döïng smart city taïi Phuù Quoác, Kieân Giang. Ngaøy 17/2/2017, VNPT ñaõ kyù keát thoûa thuaän hôïp taùc vôùi UBND tænh Tieàn Giang ñeå xaây döïng Myõ Tho trôû thaønh thaønh phoá thoâng minh. (iv) Ngaøy 24/5/2017, UBND tænh Khaùnh Hoøa vaø Coâng ty Microsoft Vieät Nam kyù keát ghi nhôù thöïc hieän ñeà aùn xaây döïng Nha Trang theo moâ hình thaønh phoá thoâng minh. (v) Thaùng

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

trieån Ñoâ thò thoâng minh. (viii) Toái 27/4/2018, taïi Dinh Toång thoáng Singapore, Thuû töôùng Vieät Nam ñaõ thoâng baùo Vieät Nam cöû 3 thaønh phoá haøng ñaàu laø Haø Noäi, Thaønh phoá Hoà Chí Minh vaø Ñaø Naüng tham gia saùng kieán Maïng löôùi thaønh phoá thoâng minh ASEAN. (ix) Boä Thoâng tin vaø Truyeàn thoâng ban haønh “Höôùng daãn caùc nguyeân taéc ñònh höôùng veà coâng ngheä thoâng tin vaø truyeàn thoâng trong xaây döïng ñoâ thò thoâng minh ôû Vieät Nam”, keøm theo coâng vaên soá 58/BTTTT-KHCN ngaøy 11/01/2018 cuûa Boä Thoâng tin vaø Truyeàn thoâng.

4/2018, Haûi Phoøng ñang xaây döïng ñeà aùn “Ñaåy maïnh caûi caùch haønh chính, xaây döïng chính quyeàn ñieän töû, caûi thieän moâi tröôøng ñaàu tö kinh doanh, naâng cao naêng löïc caïnh tranh, xaây döïng hình aûnh Thaønh phoá haáp daãn, naêng ñoäng”. (vi) Moät soá thaønh phoá khaùc nhö: Thöøa Thieân Hueá (Thaønh phoá Hueá), Laâm Ñoàng (Thaønh phoá Ñaø Laït), Ngheä An (Thaønh phoá Vinh), Quaûng Ninh (Haï Long). Rieâng ñoái vôùi Thaønh phoá Hoà Chí Minh. Ngaøy 29/9/2016, UÛy ban Nhaân daân thaønh phoá Hoà Chí Minh vaø VNPT ñaõ kyù thoûa thuaän hôïp taùc tö vaán khung veà CNTT vaø truyeàn thoâng trong xaây döïng vaø trieån khai ñeà aùn “Xaây döïng thaønh phoá Hoà Chí Minh trôû thaønh thaønh phoá thoâng minh giai ñoaïn 2017 - 2025, taàm nhìn ñeán naêm 2030”. Thaønh phoá Hoà Chí Minh ñaõ thaønh laäp Ban chæ ñaïo xaây döïng thaønh phoá thoâng minh do Bí thö Thaønh uûy thaønh phoá ñöùng ñaàu vaø seõ thaønh laäp moät ban ñieàu haønh xaây döïng do Chuû tòch UÛy ban Nhaân daân thaønh phoá tröïc tieáp chæ ñaïo. Thaønh phoá ñaõ ban haønh Quyeát ñònh soá 6179/QÑ-QÑ-UBND ngaøy 23 thaùng 11 naêm 2017 veà pheâ duyeät ñeà aùn xaây döïng Thaønh phoá Hoà Chí Minh thaønh thaønh phoá thoâng minh giai ñoaïn 2017-2020, taàm nhìn 2025. Theo ñoù, thaønh phoá seõ thöïc hieän Nghò quyeát 54 cuûa Quoác hoäi; xaây döïng ñoâ thò thoâng minh; ñaåy maïnh khôûi nghieäp saùng taïo. Thaønh phoá Hoà Chí Minh cuõng seõ huy ñoäng löïc löôïng tö vaán trong vaø ngoaøi nöôùc ñeå thieát keá moät khu ñoâ thò saùng taïo Thaønh phoá Hoà Chí Minh tích hôïp caùc quaän 2, quaän 9, quaän Thuû Ñöùc10. Hôn nöõa, moät soá tænh, thaønh phoá khaùc cuõng ñang tích cöïc trieån khai chöông trình xaây döïng caùc thaønh phoá thoâng minh. Ñoái vôùi Haø Noäi. Thaùng 5/2018, Haø Noäi thöïc hieän Keát luaän 22-KL/TW, ngaøy 7 thaùng 11 naêm 2017 cuûa Boä Chính trò, ñaõ Thaønh laäp Ban chæ ñaïo cuûa Thaønh uûy vaø trieån khai nghieân cöùu, xaây döïng “Ñeà aùn thí ñieåm moâ hình chính quyeàn ñoâ thò taïi Thaønh phoá Haø Noäi” theo höôùng Thaønh phoá Thoâng minh. Trong giai ñoaïn 2016-2020, döï kieán Haø Noäi seõ daønh 3.000 tyû ñoàng ñeå xaây döïng thaønh phoá thoâng minh11. Ngaøy 22/3/2018, taïi Haø Noäi, Boä Xaây döïng phoái hôïp vôùi Boä Ñaát ñai, Haï taàng vaø Giao thoâng Haøn Quoác (MOLIT) cuøng Ñaïi söù quaùn Haøn Quoác taïi Vieät Nam toå chöùc Hoäi thaûo Vieät Nam - Haøn Quoác veà Ñoâ thò thoâng minh12. Ngaøy 7 thaùng 5 naêm 2018, Ñaïi söù quaùn Thuî Ñieån vaø Uyû ban Nhaân Daân Thaønh phoá Haø Noäi ñoàng toå chöùc hoäi thaûo taïi Haø Noäi: “Public transport: Sharing successful experience of sweden in emerging market” “Thuùc ñaåy vaän haønh vaø quaûn lyù giao thoâng coâng coäng hieäu quaû” 13. Ñoàng thôøi, Haø Noäi ñang xem xeùt ñeà xuaát ñaàu tö “thaønh phoá thoâng minh” 4 tyû USD do BRG hôïp taùc vôùi nhaø ñaàu tö Nhaät doïc truïc Nhaät Taân – Noäi Baøi14. 2.2.2. Moâ hình phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh cuûa Vieät Nam Moät trong nhöõng moâ hình thaønh phoá thoâng minh cuûa Vieät Nam ñöôïc VNPT xaây döïng. Coù ba yeáu toá trong moâ hình thaønh phoá thoâng minh cuûa VNPT. Ñieåm maáu choát cuûa moät thaønh phoá thoâng minh laø caùc dòch vuï thoâng minh: (i) Wifi toác ñoä cao phuû soùng roäng khaép. (ii) Chính quyeàn ñieän töû vôùi caùc dòch vuï haønh

129

iii. HÔïP taÙc cOÂnG - tÖ cHO PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH taïi VieÄt nam

chính coâng ñöôïc giaûi quyeát qua maïng. (iii) Heä thoáng giaùm saùt lieân tuïc thoâng qua caùc maùy quay khoâng daây cöïc kyø linh ñoäng. Nhìn chung, caùc moâ hình thaønh phoá thoâng minh ñang ñöôïc xaây döïng ôû Vieät Nam ñöôïc theå hieän ôû Hinh 2.

Hình 2: caùc yeáu toá hình thaønh ñoâ thò thoâng minh taïi Vieät Nam. Nguoàn: Toång hôïp cuûa taùc giaû.

Hieän taïi, coù nhieàu cô hoäi trong vaän duïng phöông thöùc PPP trong phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh taïi Vieät Nam: (i) Caùch maïng 4.0 phaùt trieån maïnh meõ vaø töøng böôùc ñöôïc xem laø moät trong caùc giaûi phaùp quan troïng cho phaùt trieån kinh teá taïi Vieät Nam. (ii) Nhieàu thaønh phoá coù tieàm naêng xaây döïng thaønh phoá thoâng minh: Haø Noäi, Thaønh phoá Hoà Chí Minh laø thaønh phoá tieàm naêng cho söï phaùt trieån vaø do vaäy seõ raát haáp daãn ñaàu tö cuûa caùc taäp ñoaøn lôùn. Ñaø Naüng, Nha Trang, Hoäi An, Phuù Quoác, Haï Long… ñaõ vaø ñang laøm ñieåm du lòch coù thöông hieäu cuûa khu vöïc vaø theá giôùi. (iii) Cô hoäi lieân keát vôùi caùc toå chöùc, hieäp hoäi chuyeân nghieân cöùu, hôïp taùc, tö vaán, chia seû kinh nghieäm veà ñoâ thò thoâng minh ôû taàm quoác gia vaø quoác teá.

Nhöõng thaønh coâng, ñieåm maïnh trong vieäc vaän duïng phöông thöùc PPP trong phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh ôû Vieät Nam theå hieän treân moät soá bình dieän. Ñieåm maïnh roõ neùt nhaát cuûa quaù trình xaây döïng thaønh phoá thoâng minh taïi Vieät Nam ôû xu höôùng ñoâ thò hoùa ñang dieãn ra ôû toác ñoä nhanh, coù phaïm vi khaù roäng lôùn: (i) Tyû leä ñoâ thò hoùa taêng töø 19,6% vôùi 629 ñoâ thò (naêm 2009) leân khoaûng 36,6% vôùi 802 ñoâ thò (naêm 2016), muïc tieâu tyû leä ñoâ thò hoùa ñeán naêm 2020 ñaït 45%. (ii) Caùc ñoâ thò cuûa Vieät Nam coù nhieàu tieàm naêng phaùt trieån: daân soá thaønh thò treû, ñoä phuû Internet cao, taàng lôùp trung löu ñang taêng nhanh cuøng xu höôùng hoäi nhaäp quoác teá saâu roäng. (iii) Tyû leä ngöôøi daân söû duïng internet taïi Vieät Nam ñaït hôn 52%, vöôït möùc bình quaân

Beân caïnh ñoù, coøn moät soá toàn taïi, haïn cheá: (i) Khung chính saùch phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh cuûa Vieät Nam vaãn coøn nhieàu haïn cheá. Chöa coù chieán löôïc, ñònh höôùng cuï theå veà phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh taïi Vieät Nam. 27/3/2017 coù quyeát ñònh thaønh laäp cuûa Boä tröôûng Boä Xaây döïng, ngaøy 29/3, Ban Soaïn thaûo vaø Toå bieân taäp xaây döïng Ñeà aùn “Phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh Vieät Nam ñeán naêm 2025, taàm nhìn ñeán naêm 2030” toå chöùc cuoäc hoïp ñaàu tieân nhaèm thoáng nhaát keá hoaïch trieån khai xaây döïng Ñeà aùn vaø phaân coâng nhieäm vuï caùc thaønh vieân. (ii) Chöa xaây döïng ñöôïc boä tieâu chí ñaùnh giaù, coâng nhaän ñoâ thò thoâng minh (caáp ñoä thaønh phoá - tænh vaø thaønh phoá - huyeän). Chöa coù chieán löôïc chuyeån ñoåi soá quoác gia neân caùc chính saùch trieån khai coøn thieáu vaéng hoaëc khoâng ñoàng nhaát: doanh nghieäp coâng ngheä thoâng tin gaëp khoù khaên veà quy trình, thuû tuïc vaø caùch thöùc ñònh giaù saûn phaåm coâng ngheä thoâng tin taïi Nghò ñònh 102/2009/NÑ-CP veà quaûn lyù ñaàu tö öùng duïng coâng ngheä thoâng tin söû duïng nguoàn voán nhaân saùch nhaø nöôùc... Thieáu chính saùch cuï theå khuyeán khích doanh nghieäp phaùt trieån kinh teá soá, Vaán ñeà thöông maïi hoùa caùc saûn phaåm khôûi nghieäp saùng taïo töø öùng duïng coâng ngheä thoâng tin ñang gaëp nhieàu khoù khaên. (iii) Hieän traïng phaùt trieån ñoâ thò cho thaáy caùc ñoâ thò khaùc nhau phaûi giaûi quyeát nhieàu vaán ñeà khaùc nhau: giao thoâng, chaát thaûi (Haø Noäi, Thaønh phoá Hoà Chí Minh), moâi tröôøng (caùc ñòa phöông coù phaùt trieån coâng nghieäp), du lòch... (iv) Hai sieâu ñoâ thò gaëp vaán ñeà trong quaûn lyù noäi ñoâ, quaûn lyù môû roäng traøn lan, thieáu haï taàng keát noái taïi caùc khu vöïc ngoaïi vi vaø keát noái vuøng. (v) Caùc ñoâ thò trung bình vaø nhoû hieän thieáu nguoàn löïc phaùt trieån, ít hoã trôï lan toûa ñoâ thò daãn ñeán maát caân ñoái vôùi veà lao ñoäng vaø ñònh cö trong khoâng gian phaùt trieån quoác gia. (vi) Caùc öùng duïng coâng ngheä thoâng tin thieáu keát noái, chia seû coøn haïn cheá, aûnh höôûng ñeán phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh. (vii) Moät soá laõnh ñaïo ñòa phöông coøn chöa quan taâm, quyeát lieät öùng duïng CNTT ñeå phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi… (viii) Moâi tröôøng chính saùch, phaùp lyù ñeå phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh coøn haïn cheá.

2.2.3. Thöïc traïng vaän duïng phöông thöùc PPP trong phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh taïi Vieät Nam Coù nhieàu hoaït ñoäng trieån khai PPP trong phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh dieãn ra trong thôøi gian gaàn ñaây: (i) Thaønh phoá Hoà Chí Minh taäp trung thu huùt nguoàn voán ngoaøi nhaø nöôùc vaøo phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh. Nguoàn voán ñaàu tö coâng trung haïn cuûa TPHCM giai ñoaïn 2016-2020 ñöôïc HÑND thaønh phoá thoâng qua chieàu nay (6-7) laø 171.895 tæ ñoàng daønh cho caùc coâng trình haï taàng caáp baùch. Thaønh phoá Hoà Chí Minh tieáp tuïc xem hôïp taùc ñoái taùc coâng tö (PPP) laø keânh huy ñoäng voán cô baûn vaø coù giaûi phaùp ñoät phaù huy ñoäng nguoàn voán xaõ hoäi15. Thaønh phoá Hoà Chí Minh ñeà nghò Ngaân haøng theá giôùi quan taâm, hoã trôï Thaønh phoá trong vieäc thöïc hieän caùc döï aùn caûi taïo, di dôøi nhaø ven vaø treân keânh raïch, chænh trang ñoâ thò Thaønh phoá Hoà Chí Minh vaø toå chöùc Hoäi thaûo quoác teá veà vaán ñeà trieån khai caùc döï aùn ñaàu tö theo hình thöùc hôïp taùc coâng - tö (PPP) nhaèm giuùp Thaønh phoá ruùt ra nhöõng kinh nghieäm vaø baøi hoïc naâng cao hieäu quaû trieån khai caùc döï aùn ñaàu tö theo hình thöùc hôïp taùc coâng - tö, ñaëc bieät trong caùc lónh vöïc thaønh phoá coù nhu caàu nhö: cô sôû haï taàng, y teá, giaùo duïc16... (ii) Haø Noäi, Haûi Phoøng, Ñaø Naüng vaø caùc Thaønh phoá thuoäc tænh khaùc cuõng coù nhieàu saùng taïo trong caùc hôïp taùc trieån khai phöông thöùc PPP trong phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh treân ñòa baøn cuûa mình.

130

cuûa theá giôùi. Tyû leä hoä gia ñình coù keát noái internet baêng roäng ñaït khoaûng 30%. Tyû leä caùc doanh nghieäp coù keát noái internet baêng roäng ñaït khoaûng 91% (naêm 2008 laø 60%). Tyû leä thueâ bao di ñoäng ñaït khoaûng 113 thueâ bao/100 daân. Boán laø, nhieàu saûn phaåm IoT/thaønh phoá thoâng minh do doanh nghieäp trong nöôùc ñaàu tö phaùt trieån.

3. Giaûi phaùp thuùc ñaåy vaän duïng phöông thöùc PPP ñeå xaây döïng thaønh phoá thoâng minh taïi Vieät Nam thaønh coâng

3.1. Caùc vaán ñeà ñaët ra trong vaän duïng phöông thöùc PPP ñeå phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh taïi Vieät Nam 3.1.1. Vaán ñeà veà löïa choïn moâ hình thaønh phoá thoâng minh Veà vaán ñeà moâ hình ñoâ thò thoâng minh vaø phöông thöùc PPP coù moät soá vaán ñeà ñaët ra: (i) Moâ hình chính quyeàn ñoâ thò (loaïi moâ hình naøo). (ii) Cô cheá, chính saùch veà moâ hình chính quyeàn ñoâ thò (phaân coâng, phaân quyeàn, toå chöùc boä maùy, haï taàng quaûn lyù). (iii) Löïa choïn haï taàng kyõ thuaät thaønh phoá thoâng minh nhö theá naøo. (iv) Löïa choïn haï taàng ICT cuûa thaønh phoá thoâng minh nhö theá naøo. (v) Löïa choïn haï taàng nhaân löïc quaûn trò thaønh phoá thoâng minh nhö theá naøo. (vi) Doanh nghieäp- doanh nhaân thaønh phoá thoâng minh laø theá naøo. (vii) Ngöôøi daân thaønh phoá thoâng minh ñoøi hoûi nhöõng ñieàu kieän gì. (viii) Nhaân löïc boä maùy quaûn lyù thaønh phoá thoâng minh caàn nhöõng gì. (ix) Taøi löïc, vaät löïc ñeå taïo döïng thaønh phoá thoâng minh goàm nhöõng gì. Ñoàng thôøi, ñoái vôùi vieäc löïa choïn moâ hình phöông thöùc PPP cuõng coù moät soá vaán ñeà: (i) Löïa choïn moâ hình PPP theá naøo ñeå coù theå thu huùt ñöôïc ñuû nguoàn taøi chính cho phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh. (ii) Caàn xaây döïng cô cheá, chính saùch gì ñeå coù nguoàn thu traû laïi cho caùc chuû ñaàu tö tham gia phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh. (iii) Laøm theá naøo ñeå caùc beân höõu quan haøi hoøa ñöôïc lôïi ích trong quaù trình phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh. 3.1.2. Caùc khía caïnh caàn chuù troïng trong vaän duïng phöông thöùc PPP ñeå phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh thaønh coâng Coù moät soá khía caïnh caàn chuù troïng: (i) Xaây döïng Chính quyeàn ñieän töû ñeå taêng hieäu quaû phuïc vuï ngöôøi daân vaø doanh nghieäp cuõng nhö giaûm thieåu caùc yeáu toá haïn cheá. (ii) ÖÙng duïng cung caáp caùc thoâng tin aûnh höôûng tröïc tieáp tôùi ñôøi soáng cuûa ngöôøi

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

Beân caïnh nhöõng cô hoäi, coù moät soá thaùch thöùc trong vaän duïng phöông thöùc PPP trong phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh taïi Vieät Nam: (i) Huy ñoäng nguoàn löïc taøi chính ñeå phaùt trieån caùc thaønh phoá thoâng minh, ñaëc bieät laø nguoàn voán ñaàu tö töø khu vöïc kinh teá tö nhaân vaø FDI. (ii) Huy ñoäng söï tham gia cuûa ngöôøi daân vaøo quaù trình xaây döïng vaø phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh. (iii) Keát noái vaø giaûi quyeát vaán ñeà phaùt trieån ñoâ thò theo khoâng gian aûnh höôûng. (iv) Phaùt trieån vaø öùng duïng coâng cuï ñeå laøm roõ nhöõng taùc ñoäng ña chieàu, chí phí aån coù tính laâu daøi. (v) Caùc toå chöùc tieâu chuaån hoùa theá giôùi nhö ITU, ISO vaãn ñang trong quaù trình xaây döïng, thöû nghieäm vaø hoaøn thieän caùc tieâu chí/chæ soá ñaùnh giaù ñoâ thò thoâng minh. (vi) Ñaáu thaàu caïnh tranh laø caàn thieát ñeå ñaûm baûo caïnh tranh cho thò tröôøng vaø do ñoù giaù trò ñoàng tieàn, ngoaøi vieäc ñaûm baûo tính minh baïch. (vii) Luoân toàn taïi vaán ñeà khoâng chaéc chaén veà ñieàu kieän taøi saûn. Ñieàu naøy coù theå laøm taêng ruûi ro vaø chi phí döï aùn, ñoøi hoûi taêng thôøi gian giaùm saùt cuõng nhö taêng söùc chòu ñöïng cuûa nhaân vieân (hay noùi khaùc ñi laø caùc ñieàu kieän cuûa dòch vuï khoâng neân xaáu ñi). (viii) Laøm theá naøo ñeå caùc beân ñeàu haøi long vaø laøm theá naøo ñeå phaân boå ruûi ro giöõa khu vöïc coâng vaø tö nhaân.

daân nhö giao thoâng, ngaäp luït, thöïc phaåm baån vaø oâ nhieãm moâi tröôøng theá naøo ñeå ñaûm baûo cuoäc soáng toát hôn. (iii) Xaây döïng caùc haï taàng coâng ngheä thoâng tin duøng chung theá naøo ñeå taïo laäp moâi tröôøng kinh doanh toát hôn, cho pheùp caùc doanh nghieäp coâng ngheä tham gia cuøng thaønh phoá trong vieäc phuïc vuï ngöôøi daân vaø khuyeán khích phong traøo khôûi nghieäp. (iv) Phaùt trieån thaønh phoá toaøn dieän nhö theá naøo: chính quyeàn trong saïch vaø hieäu quaû hôn, cuoäc soáng cuûa ngöôøi daân an toaøn vaø thuaän lôïi hôn, caùc doanh nghieäp deã daøng tieáp caän thò tröôøng hôn coù söùc caïnh tranh hôn. Ñoái vôùi vieäc vaän duïng phöông thöùc PPP trong trong phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh taïi Vieät Nam coù moät soá vaán ñeà ñaët ra caàn xöû lyù thoûa ñaùng: (i) Coù theå thu huùt PPP trong khu vöïc trong nöôùc vaø nöôùc ngoaøi ñeán ñaâu. Vieäc xaây döïng thaønh phoá thoâng minh gaén lieàn vôùi tích hôïp thoâng tin heä thoáng, ñieàu khieån heä thoáng vaø tích hôïp heä thoáng. Vaán ñeà laø, coù theå huy ñoäng khu vöïc ngoaøi nhaø nöôùc ñeán ñaâu ñeå vöøa ñaûm baûo nguoàn taøi chính, vöøa ñaûm baûo tính baûo maät heä thoáng. (ii) Cô cheá vaø caùch thöùc hoaøn traû taøi chính cho khu vöïc ngoaøi nhaø nöôùc theá naøo. (iii) Giaûi quyeát lôïi ích cuûa caùc beân lieân quan theá naøo ñeå haøi hoøa lôïi ích giöõa caùc doanh nghieäp tham gia PPP vaø doanh nghieäp khoâng tham gia PPP. 3.2. Moät soá giaûi phaùp Ñeå vaän duïng phöông thöùc PPP phaùt trieån caùc ñoâ thò thoâng minh treân caû nöôùc giai ñoaïn 2018-2020-2025 taàm nhìn 20302035, coù nhieàu giaûi phaùp caàn tieán haønh ñoàng boä, kieân ñònh vaø thoáng nhaát. Tuy nhieân, coù moät soá giaûi phaùp caàn thieát phaûi trieån khai tröôùc heát: Thöù nhaát, xaây döïng quy hoaïch toång theå heä thoáng thaønh phoá thoâng minh giai ñoaïn 2018-2020-2025, taàm nhìn 2030-2035. Ñaây laø moät trong nhöõng ñieàu kieän tieân quyeát ñeå coù theå höôùng tôùi söï thaønh coâng cuûa coâng cuoäc xaây döïng heä thoáng caùc thaønh phoá thoâng minh quoác gia. Töø ñoù, phaân kì caùc giai ñoaïn 2018-2020; 2020-2025; 2025-2030; 2030-2035 ñoái vôùi caùc thaønh phoá thoâng minh treân caû nöôùc. Gaén heä thoáng thaønh phoá thoâng minh vaøo chieán löôïc phaùt trieån ñoâ thò Vieät Nam. Thöù hai, xaây döïng chieán löôïc, quy hoaïch, keá hoaïch vieäc chuyeån daàn caùc ñoâ thò töø caùc ñôn vò naèm trong caùc ñôn vò tænh thaønh caùc ñoâ thò vôùi heä thoáng chính quyeàn ñoâ thò. Ngoaøi 2 ñoâ thò ñaëc bieät, 3 ñoâ thò caáp 1 tröïc thuoäc trung öông, caàn ñònh daïng roõ heä thoáng caùc ñoâ thò caáp 1 thuoäc tænh; ñoä thò caáp 2 thuoäc tænh… ñeå töø ñoù, xaây döïng keá hoaïch phaùt trieån ñoâ thò gaén vôùi phaùt trieån ñoät thò thoâng minh. Ñoåi môùi tö duy trong chính saùch xaây döïng vaø phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh. Ñöôïc phaân caáp vaø uûy quyeàn toái ña. Thaønh phoá phaûi ñöôïc nhöõng quyeàn naêng töông ñoái chuû ñoäng trong thöû nghieäm vaø trieån khai trong thöïc tieãn nhöõng saùng kieán caûi caùch. Taäp trung trí tueä, nhaân taøi, vaät löïc ñeå keát hôïp chính quyeàn ñieän töû vaø chính quyeàn ñoâ thò vaøo moät thaønh ñoâ thò thoâng minh Thöù ba, xaây döïng caùc ñoâ thò thoâng minh mang tính ñaëc tröng: Ñoâ thò thoâng minh trong caùc thaønh phoá ñaëc bieät; ñoâ thò thoâng

131

iii. HÔïP taÙc cOÂnG - tÖ cHO PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH taïi VieÄt nam

minh caáp tröïc thuoäc trung öông; ñoâ thò thoâng minh caáp thuoäc tænh… Töø ñoù, laäp caùc keá hoaïch voán, keá hoaïch ñaàu tö heä thoáng ñoâ thò thoâng minh. Thöù tö, coâng khai hoùa caùc thoâng tin lieân quan ñeán phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh ñeå keâu goïi ñaàu tö. Trieån khai ñaáu thaàu löïa choïn caùc nhaø thaàu ñeå tieán haønh ñaøm phaùn hôïp ñoàng PPP phaùt trieån caùc ñoâ thò thoâng minh. Thöù naêm, tieán haønh trieån khai ñaàu tö phaùt trieån caùc ñoâ thò thoâng minh sau khi ñaõ choïn ñöôïc nhaø thaàu PPP. Caàn khaûo saùt ñònh kyø ñeå laáy phaûn hoài (6 thaùng 1 laàn) veà söùc khoûe neàn kinh teá thaønh phoá, möùc ñoä haøi loøng cuûa ngöôøi daân vaø söùc khoûe toå chöùc cuûa caùc ñôn vò tröïc thuoäc. Trong hoã trôï khôûi nghieäp, neân ñaëc bieät chuù yù hoã trôï coù troïng taâm hôn vôùi öu tieân vaøo caùc nhoùm khôûi nghieäp coù yù töôûng hay vaø keá hoaïch kinh doanh thöïc teá trong vieäc giuùp ngöôøi daân lao ñoäng coù naêng suaát vaø hieäu quaû cao hôn. Xaây döïng moät coâng vieân caûm höùng - hoïc taäp, trong ñoù coù baûo taøng caùc doanh nghieäp tö nhaân thaønh coâng vaø caùc danh nhaân treân nhieàu lónh vöïc treân toaøn theá giôùi vôùi nhöõng lôøi khuyeân giaûi saâu saéc cuûa hoï veà söï nghieäp vaø cuoäc soáng Thöù saùu, toå chöùc giaùo duïc, ñaøo taïo ñoäi ngu caùn boä quaûn lyù, vaän haønh heä thoáng ñoâ thò thoâng minh. Tuyeân truyeàn, phoå bieán, trieån khai thöïc tieãn caùc ñoâ thò thoâng minh. Thöù baûy, tích hôïp heä thoáng thoâng tin, ICT taïi caùc ñoâ thò thoâng minh. Xaây döïng heä thoáng giao thoâng coâng coäng thoâng minh, beàn vöõng. Xuùc tieán chöông trình nhaø ôû vaên minh, hieän ñaïi, thoâng minh Thöù taùm, nghieân cöùu, ban haønh cô cheá taøi chính nhaân roäng heä thoáng ñoâ thò thoâng minh. Noã löïc trong vieäc taïo nhöõng ñoät bieán trong caûi caùch, ñoåi môùi: naâng caáp haï taàng xaõ hoäi vaø caûi bieán coâng ngheä Thöù chín, xaây döïng boä tieâu chuaån quoác gia veà thaønh phoá thoâng minh vaø cho pheùp thaønh phoá thoâng minh thí ñieåm moâ hình, khi thí ñieåm thaønh coâng thì cho pheùp naâng taàm thaønh chính saùch quoác gia. 3.3. Moät soá khuyeán nghò vôùi caùc beân höõu quan Ñeå PPP trong phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh thaønh coâng, moät soá vaán ñeà caàn ñöôïc quaùn trieät vaø thöïc hieän cuûa caùc beân höõu quan: (i) Ñoái vôùi khu vöïc coâng, caàn thieát nhaát laø minh baïch. Minh baïch chuû tröông ñöôøng loái, cô cheá, chính saùch. Minh baïch muïc tieâu, noäi dung cuûa coâng trình. Minh baïch quy trình tuyeån choïn caùc nhaø thaàu (maø toát nhaát laø ñaáu thaàu roäng raõi, coâng khai). Minh baïch caùc lôïi ích cuûa caùc beân höõu quan. (ii) Ñoái vôùi khu vöïc tö nhaân, caàn coù tieàm löïc coâng ngheä, tieàm naêng cô sôû vaät chaát vaø söùc maïnh ñoäi nguõ nhaân löïc. (iii) Ñoái vôùi caùc beân höõu quan, caàn giaùm saùt taát caû caùc khaâu cuûa quaù trình vaän duïng PPP vaøo phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh. Moãi beân caàn phaûi laø beân thoâng minh trong moät thaønh phoá thoâng minh.

132

Keát luaän

Thaønh phoá thoâng minh laø xu höôùng taát yeáu trong phaùt trieån ñoâ thò taïi Vieät Nam, nhöng coøn gaëp nhieàu khoù khaên. Boái caûnh Caùch maïng 4.0 laø neàn taûng quan troïng cho moâ hình xaây döïng thaønh phoá thoâng minh taïi Vieät Nam. Ñeå coù ñöôïc thaønh quaû, caàn phaûi coù moät luoàng taøi chính ñuû lôùn ñeå ñaàu tö haï taàng maø ngaân saùch nhaø nöôùc chæ ñaùp öùng ñöôïc moät phaàn nhu caàu naøy. Ñeå coù ñöôïc nguoàn taøi chính ñuû ñaùp öùng phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh, chæ coù theå huy ñoäng hai nguoàn naøy theo phöông thöùc hôïp taùc coâng tö. Tuy nhieân, caàn phaûi löu yù ba bình dieän ñeå coù theå söû duïng thaønh coâng phöông thöùc PPP: (i) Coâng khai minh baïch caùch thöùc ñeå caùc doanh nghieäp ngoaøi nhaø nöôùc thu laïi nguoàn taøi chính. (ii) Xöû lyù haøi hoøa lôïi ích doanh nghieäp tham gia PPP vaø doanh nghieäp khoâng tham gia PPP trong vieäc tieáp caän ñeán saûn phaåm do thaønh phoá thoâng minh mang laïi. (iii) Laøm theá naøo ñeå caùc beân ñeàu thaéng vaø chia ñeàu ruûi ro cho khu vöïc nhaø nöôùc vaø khu vöïc tö nhaân.

TaøI LIeäU Tham Khaûo TP.hCm vaø VNPT hôïp taùc xaây döïng thaønh phoá thoâng minh. http://- tuoitre.vn/-tin/-giao-duc/khoa-hoc/20160929/tphcm-va-vnpt-hop-tac-xay-dung-thanhpho-thong-minh/-1179762.html 4 moâ hình xaây döïng thaønh phoá thoâng minh. http://tuoitre.vn/tin/chinh-tri-xahoi/-20161112/-4-mo-hinh-xay-dung-thaønh phoá-thong-minh/1217896.html Bình Döông xuùc tieán xaây döïng “Thaønh phoá thoâng minh”. -http://-xa-hoi-thongtin.-com.-vn/-vien-thong-cntt/201603/binh-duong-xuc-tien-xay-dung-thanhpho-thong-minh-526718/ Chuû tòch VNPT: “VNPT chæ caàn moät naêm seõ hoaøn taát haï taàng thaønh phoá thoâng minh ôû Phuù Quoác”. http://-xa-hoi-thong-tin.-com.-vn/vien-thong-cntt/201605/-chu-tich-vnpt-vnpt-chi-can-mot-nam-se-hoan-tat-ha-tang-thanh-phothong-minh-o-phu-quoc-532570/ Croatia. Using Public Private Partnership models in smart cities - proposal for Croatia. https://-ieeexplore.-ieee.-org/-document/-7973643/ Ñeà xuaát ñaàu tö “thaønh phoá thoâng minh” 4 tyû USD do BRG hôïp taùc vôùi nhaø ñaàu tö Nhaät doïc truïc Nhaät Taân – Noäi Baøi. http://cafef.vn/de-xuat-dau-tu-thanh-pho-

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

http://www.pppcities.org/resources/glossary/ https://en.wikipedia.org/wiki/Private_finance_initiative 3. Smart city strategy, strategy ínights. https://-hub.-beesmart.city/-strategy/-paying-for-smart-cities-wheres-the-money 4. https://www.cisco.com/c/en/us/solutions/industries/smartconnected-communities/financing.html 5. https://www.bv.com/reports/2016/smart-cities 6. Smart city strategy, strategy ínights. https://-hub.-beesmart.city/-strategy/-paying-for-smart-cities-wheres-the-money 7. Juniper Reserach 17/10/2016. SINGAPORE NAMED ‘GLOBAL SMART CITY – 2016’. https://-www.juniperresearch.-com/-press/-press-releases/singaporenamed-global-smart-city-2016 8. Ricart, Joan Enric et al. (…). .. 9. Hôïp taùc coâng tö (PPP) ñeå xaây döïng thaønh phoá thoâng minh. https://danang.gov.vn/chinh-quyen/chi-tiet?id=8543&_ c=3,9,33 10. TP.HCM seõ tích hôïp quaän 2, 9, Thuû Ñöùc thaønh khu ñoâ thò saùng taïo. https://baomoi.com/tp-hcm-se-tich-hop-quan-2-9thu-duc-thanh-khu-do-thi-sang-tao/c/25025429.epi 11. Haø Noäi daønh 3.000 tyû ñoàng ñeå xaây döïng thaønh phoá thoâng minh. https://vov.vn/xa-hoi/ha-noi-danh-3000-ty-dong-dexay-dung-thanh-pho-thong-minh-703927.vov. 12. Hoäi thaûo Vieät - Haøn veà Ñoâ thò thoâng minh. http://www.moc. gov.vn/web/guest/trang-chi-tiet/-/tin-chi-tiet/Z2jG/hoi-thaoviet-han-ve-do-thi-thong-minh-63-431618.html 13. Traàn Kim Chung (2018). Caùch maïng 4.0, chính quyeàn ñoâ thò vaø thaønh phoá thoâng minh: Tröôøng hôïp Vieät Nam. Hoäi thaûo Vieät Nam – Thuïy Ñieån, Hoäi thaûo “Fostering efficient operation and management of public transport: Sharing successful experience of sweden in emerging market”. 14. Ñeà xuaát ñaàu tö “thaønh phoá thoâng minh” 4 tyû USD do BRG hôïp taùc vôùi nhaø ñaàu tö Nhaät doïc truïc Nhaät Taân – Noäi Baøi. http://cafef.vn/de-xuat-dau-tu-thanh-pho-thong-minh-4-tyusd-do-brg-hop-tac-voi-nha-dau-tu-nhat-doc-truc-nhat-tannoi-bai-20180503140221382.chn 15. TP.HCM xaùc ñònh PPP laø phöông thöùc goïi voán quan troïng. https://baomoi.com/tphcm-xac-dinh-ppp-la-phuong-thuc-goivon-quan-trong/c/22692262.epi 16. TP. Hoà Chí Minh vaø Ngaân haøng Theá giôùi hôïp taùc xaây döïng khu ñoâ thò saùng taïo. https://baomoi.com/tp-ho-chi-minhva-ngan-hang-the-gioi-hop-tac-xay-dung-khu-do-thi-sangtao/c/24829634.epi 1.

thong-minh-4-ty-usd-do-brg-hop-tac-voi-nha-dau-tu-nhat-doc-truc-nhat-tannoi-bai-20180503140221382.chn haø Noäi daønh 3.000 tyû ñoàng ñeå xaây döïng thaønh phoá thoâng minh. https://vov.-vn/-xa-hoi/ha-noi-danh-3000-ty-dong-de-xay-dung-thanh-pho-thongminh-703927.vov. habitat. 21 – Smart cities. haBITaT III ISSUe PaPeRS. hoà Chí minh seõ trôû thaønh thaønh phoá thoâng minh vaøo naêm 2025. http://-xa-hoithong-tin.-com.-vn/-vien-thong-cntt/201607/ho-chi-minh-se-tro-thanh-thanhpho-thong-minh-vao-nam-2025-537336/ hoäi thaûo Vieät - haøn veà Ñoâ thò thoâng minh. http://-www.-moc.-gov.-vn/-web/guest/-trang-chi-tiet/-/tin-chi-tiet/Z2jG/hoi-thao-viet-han-ve-do-thi-thongminh-63-431618.html hôïp taùc coâng tö (PPP) ñeå xaây döïng thaønh phoá thoâng minh. https://-danang.-gov.vn/-chinh-quyen/chi-tiet?id=8543&_c=3,9,33 http://www.pppcities.org/resources/glossary/ https://en.wikipedia.org/wiki/Private_finance_initiative https://www.bv.com/reports/2016/smart-cities https://www.cisco.com/c/en/us/solutions/industries/smart-connectedcommunities/financing.html Juniper Reserach 17/10/2016. SINGaPoRe NameD ‘GLoBaL SmaRT CITY – 2016’. https://-www.-juniperresearch.-com/-press/-press-releases/-singaporenamed-global-smart-city-2016 Laõnh ñaïo Ñaø Naüng ñeà nghò VNPT tieáp tuïc hôïp taùc phaùt trieån thaønh phoá thoâng minh. http://xahoithongtin.com.vn/vien-thong-cntt/201702/lanh-dao-da-nangde-nghi-vnpt-tiep-tuc-hop-tac-phat-trien-thanh-pho-thong-minh-556100/ Ricart, Joan enric; Trillas, Francesc; Rodríguez Planas, miquel; Salvador, Jordi; Ferradans, Hugo; Fageda, Xavier; Navarro, Josep (…). Public-Private Partnerships for Smart Cities: Sharing Good Practices. http://-www.-ieseinsight.com/-doc.-aspx?-id=-2020&-idioma=-2 Smart city strategy, strategy ínights. https://-hub.-beesmart.-city/-strategy/paying-for-smart-cities-wheres-the-money Smart city. Wikipedia Smart City: microsoft, Google, IBm among 20 companies to suggest ideas on projects. http://-indianexpress.-com/-article/-cities/-chandigarh/-smartcitymicrosoft-google-ibm-among-20-companies-to-suggest-ideas-onprojects-4537355/ TP. hoà Chí minh vaø Ngaân haøng Theá giôùi hôïp taùc xaây döïng khu ñoâ thò saùng taïo. https://-baomoi.-com/-tp-ho-chi-minh-va-ngan-hang-the-gioi-hop-tac-xaydung-khu-do-thi-sang-tao/c/24829634.epi TP.hCm quyeát taâm xaây döïng “Thaønh phoá thoâng minh”. http://-tuoitre.-vn/tin/-chinh-tri-xa-hoi/20160909/tphcm-quyet-tam-xay-dung-thanh-pho-thongminh/-1168989.-html TP.hCm seõ tích hôïp quaän 2, 9, Thuû Ñöùc thaønh khu ñoâ thò saùng taïo. https://baomoi.-com/-tp-hcm-se-tich-hop-quan-2-9-thu-duc-thanh-khu-do-thi-sangtao/c/25025429.epi TP.hCm thoâng minh baét ñaàu töø chính saùch cuøng söï töû teá. http://-tuoitre.-vn/tin/-ban-doc/20161029/tphcm-thong-minh-bat-dau-tu-chinh-sach-cung-su-tute/-1209589.-html TP.hCm xaùc ñònh PPP laø phöông thöùc goïi voán quan troïng. https://-baomoi.com/-tphcm-xac-dinh-ppp-la-phuong-thuc-goi-von-quan-trong/c/22692262. epi Traàn Kim Chung (2017). Thaønh phoá thoâng minh: Kinh nghieäm quoác teá vaø nhöõng vaán ñeà ñaët ra ñoái vôùi Vieät Nam. Taïp chí Kinh teá taøi chính Vieät Nam. Soá …, naêm 2017. haø Noäi. Traàn Kim Chung (2018). Caùch maïng 4.0, chính quyeàn ñoâ thò vaø thaønh phoá thoâng minh. Baøi trình baøy taïi hoäi thaûo Vieät Nam – Thuïy Ñieån: “Fostering efficient operation and management of public transport: Sharing successful experience of sweden in emerging market” - “Thuùc ñaåy vaän haønh vaø quaûn lyù giao thoâng coâng coäng hieäu quaû: Chia seû kinh nghieäm thaønh coâng cuûa Thuïy Ñieån vôùi caùc neàn kinh teá môùi noåi”. Ngaøy 7 thaùng 5 naêm 2018, haø Noäi. VNPT cô baûn hoaøn thaønh Ñeà aùn xaây döïng Smart City taïi Phuù Quoác. http://-xahoi-thong-tin.-com.-vn/-thi-truong/201702/vnpt-co-ban-hoan-thanh-de-an-xaydung-smart-city-tai-phu-quoc-556985/ VNPT ñöôïc kyø voïng seõ xaây döïng caùc “Smart City” taïi Vieät Nam. http://-xa-hoithong-tin.-com.-vn/-vien-thong-cntt/cntt/201608/vnpt-duoc-ky-vong-se-xaydung-cac-smart-city-tai-viet-nam-538759/ VNPT seõ xaây döïng myõ Tho trôû thaønh Smart City. http://xa-hoi-thong-tin. com.vn/vien-thong-cntt/201702/vnpt-se-xay-dung-my-tho-tro-thanh-smartcity-557002/ What is Smart City. UN habitat. mimeo.

133

iii. HÔïP taÙc cOÂnG - tÖ cHO PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH taïi VieÄt nam

21 GiaÛi Quyeát VÖÔÙnG maÉc GIÖÕA HUY ÑoänG nGUoÀn LÖïc VAØ QUAÛn LYÙ DÖï AÙn ÑAÁU tÖ tHeo HÌnH tHÖÙc ÑoÁI tAÙc coÂnG tÖ (PPP) Nhu caàu ñaàu tö phaùt trieån cô sôû haï taàng Vieät Nam trong giai ñoaïn tôùi laø raát lôùn, trong ñieàu kieän

ts traàn VaÊn KHOÂi* nguoàn voán ngaân saùch nhaø nöôùc bò thu heïp. Chuû chöông cuûa Ñaûng vaø nhaø nöôùc höôùng tôùi ths HOaØnG anH tuaán**

muïc tieâu huy ñoäng toái ña nguoàn löïc ñaàu tö khu vöïc tö nhaân caû trong vaø ngoaøi nöôùc phuïc vuï nhu caàu phaùt trieån cô sôû haï taàng. Ñieàu naøy ñöôïc theå hieän khaù roõ trong nghò quyeát cuûa ñaïi hoäi ñaûng toaøn quoác laàn thöù 12. Hoaøn thieän phaùp luaät, cô cheá chính saùch ñeå taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho caùc thaønh phaàn kinh teá, caû ñaàu tö nöôùc ngoaøi, ñaàu tö xaây döïng vaø kinh doanh keát caáu haï taàng baèng nhieàu hình thöùc, nhaát laø hôïp taùc coâng tö (PPP) phuø hôïp vôùi heä thoáng quoác teá, taêng cöôøng quaûn lyù ñaûm baûo tieán ñoä, hieäu quaû vaø chaát löôïng coâng trình, choáng thaát thoaùt laõng phí. Nhö vaäy, coù theå thaáy raèng, ñaàu tö theo hình thöù ñoái taùc coâng tö (PPP) laø moät keânh huy ñoäng quan troïng nhaát thu huùt nguoàn löïc ñaàu tö tö nhaân caû trong vaø ngoaøi nöôùc. Ñoàng thôøi vôùi toái ña hoùa keânh huy ñoäng nguoàn löïc caàn gaén vôùi hoaït ñoäng quaûn lyù nhaèm ñaûm baûo chaát löôïng, hieäu quaû, choáng thaát thoaùt laõng phí khi thöïc hieän ñaàu tö theo hình thöùc PPP. Ñaây laø moät maáu thuaãn caàn giaûi quyeát trong ban haønh cô cheá chính saùch vaø trieån khai thöïc hieän caùc döï aùn PPP taïi Vieät Nam nhaèm ñaït ñöôïc hieäu quaû trong thu huùt ñaàu tö. Trong quaù trình nghieân cöùu söûa ñoåi Nghò ñònh soá 15/2015/NÑ-CP ngaøy 14/2/2015 vaø ban haønh Nghò ñònh 63/2018/NÑ-CP ngaøy 4/5/2018 veà ñaàu tö theo hình thöùc ñoái taùc coâng tö, caùc boä ngaønh cuøng vaø nhaän thaáy vaø tìm caùch boå xung khaéc phuïc moät soá maâu thuaãn chuû yeáu phaùt sinh trong thöïc tieãn. Tuy nhieân coù theå thaáy raèng Nghò ñònh 63/2018/NÑ-CP vaãn thieáu veà chính saùch quaûn lyù, chöa thöïc söï thaùo gôõ ñöôïc caùc vaán ñeà vöôùng maéc coát loõi nhaèm taïo ñieàu kieän môû ñöôøng cho caùc nhaø ñaàu tö tö nhaân, nhaát laø nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi tham gia ñaàu tö döï aùn phaùt trieån cô sôû haï taàng ôû Vieät Nam. Lyù do taïi sao laïi nhö vaäy, ngoaøi caùc döï aùn BOT, BT veà xaây döïng cô sôû haï taàng giao thoâng coù khaû naêng sinh lôøi coøn laïi döï aùn ñaàu tö veà cô sôû haï taàng caàn thieát ñoái vôùi ngöôøi daân nhö: caáp nöôùc, thoaùt nöôùc, söû lyù chaát thaûi raén, moâi tröôøng ñoâ thò,… coù khaû naêng sinh lôøi thaáp, tính ruûi ro cao. Theo ñoù, thöïc hieän muïc tieâu toái thöôïng khi trieån khai caùc döï aùn PPP ñoái vôùi khu vöïc nhaø nöôùc

134

Thöù nhaát, chöa laøm roõ ñöôïc baûn chaát, thaåm quyeàn caùc noäi dung hoaït ñoäng cuûa cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn vôùi chöùc naêng huy ñoäng vaø quaûn lyù nguoàn löïc. Thöù hai, coøn laãn loän giöõa vai troø cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn vôùi tö caùch laø moät beân goùp voán tham gia döï aùn PPP; nhöõng quy ñònh veà vai troø cuûa nhaø nöôùc trong doanh nghieäp quaûn lyù döï aùn coøn môø nhaït; coù caùc caùch hieåu khaùc nhau laøm caûn trôû quaù trình hoaït ñoäng. Thöù ba, maëc duø nghò ñònh môùi ñaõ quan taâm ñeán vieäc huy ñoäng vaø quaûn lyù chi phí chuaån bò döï aùn ñoái vôùi caùc döï aùn do cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn ñeà xuaát nhöng trong thöïc teá vaãn khoù thöïc hieän, do döï aùn PPP vaán ñeà quaûn lyù theo Luaät Ñaàu tö, Luaät Ñaáu thaàu, Luaät Xaây döïng vaø caùc vaên baûn phaùp luaät khaùc chi phoái. Thöù tö, vaán ñeà baûo laõnh doanh thu toái thieåu. Ñaây laø noäi dung ñöôïc baøn luaän khaù nhieàu töø khi chuaån bò Nghò ñònh soá 15/2015/NÑ-CP vaø sau khi ban haønh Nghò ñònh 63/2018/NÑCP noäi dung naøy chöa ñöôïc nhaän ñöôïc söï ñoàng thuaän veà höôùng ñi. Trong nghi ñònh veà phía nhaø ñaáu tö tö nhaân caàn coù söï tính toaùn cam keát veà doanh thu toái thieåu ñeå coù thôøi gian ñaàu tö. Trong khi phía nhaø nöôùc coi vieäc tính toaùn doanh thu, nghieân cöùu phöông phaùp tính thò tröôøng laø cuûa nhaø ñaàu tö

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

laø ñaït hieäu quaû kinh teá xaõ hoäi, trong khi ñoù ñoái khu vöïc tö nhaân laø hieäc quaû taøi chính; ñaûm baûo ñaït ñöôïc lôïi ích cao nhaát veà lôïi nhuaän, phaùt trieån thöông hieäu, phaùt trieån thò tröôøng phuø hôïp vôùi chieán löôïc phaùt trieån cuûa nhaø ñaàu tö, caùc beân caàn xaùc ñònh vaø xöû lyù moät soá maâu thuaãn vöôùng maéc chính ñeå baûo ñaûm haøi hoøa giöõa huy ñoäng nguoàn löïc vaø quaûn lyù hieäu quaû döï aùn ñaàu tö theo hình thöùc PPP bao goàm:

Baûn chaát cuûa PPP laø chia seõ veà rui ro giöõa khu vöïc nhaø nöôùc vaø nhaø ñaàu tö tö nhaân, trong tröôøng hôïp caùc döï aùn coù tieàm naêng coù theå thu hoài voán nhö BOT, BT giao thoâng, caùc döï aùn ñieän thì coù theå khoâng caàn baûo laõnh doanh thu toái thieåu vaø ñoái vôùi caùc döï aùn haï taàng kó thuaät gaén vôùi vôùi nhu caàu haønh ngaøy cuûa ngöôøi daân, khaû naêng sinh lôøi thaáp thì caàn thieát phaûi coù chính saùch baûo laõnh doanh thu toái thieåu nhaèm thu huùt nguoàn löïc ñaàu tö tö nhaân, nhaát laø voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Thöù naêm, vaán ñeà baûo laõnh vay voán khi trieån khai caùc döï aùn ñaàu tö theo hình thöù ñoái taùc coâng tö PPP ñaây cuõng laø moät noäi dung gaây nhieàu tranh caõi trong quaù trình nghieân cöùu xaây döïng nghò ñònh Nghò ñònh soá 15/2015/NÑ-CP vaø cho ra ñôøi Nghò ñònh 63/2018/NÑ-CP noäi dung naøy vaãn ñöôïc gaùc laïi, daãn ñeán haïn cheá vieäc thu huùt nguoàn löïc tö nhaân. Caàn phaûi xaùc ñònh, phaân loaïi trong caùc nhoùm döï aùn daàu tö PPP, ñaàu tö vaøo haï taàng kó thuaät, döï aùn naøo ñöôïc baûo laõnh voán vay, döï aùn naøo khoâng ñöôïc baûo laõnh, nghieân cöùu caùc ñieàu kieän baûo laõnh sao cho vöøa thoâng thoaùng taïo ñieàu kieän cho nhaø ñaàu tö, caùc ngaân haøng cho vay ñoàng thôøi vaãn quaûn lyù ñöôïc voán vay coù hieäu quaû. Ñeå thöïc hieäc ñöôïc noäi dung nay caàn coù caùc nghieân cöùu veà moâ hình toå chöùc, caùch thöùc quaûn lyù cuûa doanh nghieäp döï aùn trong ñoù phaùt huy moät caùch minh baïch vai tro cuûa ngöôøi quaûn lyù phaàn voán nhaø nöôùc trong doanh nghieäp döï aùn. Maët khaùc caàn laøm roõ vai troø cuûa caùc toå chöùc quaûn lyù voán vay ñoái vôùi caùc döï aùn PPP.

*Phoù Vieän tröôûng Vieän KTXD vaø Ñoâ thò-Toång hoäi Xaây döïng Vieät Nam **Phoù Cuïc tröôûng Cuïc KTXD Boä XD

135

iii. HÔïP taÙc cOÂnG - tÖ cHO PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH taïi VieÄt nam

resOlutiOn

oF conFLIcts Between ResoURce UtILIZAtIon AnD MAnAGeMent oF PRoJect BY PUBLIc PRIVAte PARtneRsHIP MetHoD (PPP)

Dr. mr. tran Van KHOi* msc. mr. HOanG anH tuan**

The demand for infrastructure development in Vietnam for the coming period is considerable while the state budget is tightening. Thus, the direction/guidance of the Communist Party and the Government is to maximize resource utilization from both domestic and international private sector to meet infrastructure development requirements. This was clearly indicated in the Resolutions of the 12th National Congress of the Communist Party on Improvement of legislations and policies to provide favourable conditions for various economics sectors including foreign investment, construction investment and infrastructure service operation via different methods, especially public private partnership (PPP), to be in line with the international practices; strengthening of management capacity to ensure the implementation schedule, construction quality and effectiveness to avoid/ prevent potential waste and loss. Thus, it is notable that PPP is one of the most essential methods to mobilize private investment resources from both domestic and international markets. Moreover, the maximization of resource utilization channels should be synchronized with management process to ensure the quality and effectiveness of the investment projects by PPP method. This is one underlying conflict required for proper solution when promulgating policies, legislations and implementing PPP projects in Vietnam with the aim to ensure the effectiveness of the investments mobilization process. During the revisions and amendments of the Decree No. 15/2015/ND-CP dated February 14th 2015 and issuance of the Decree No. 63/2018/ND-CP dated May 4th 2018 regarding investment under PPP method, the related ministries and sectors also aware of and identified solutions for conflicts incurred during the actual implementation process. However, it is noticeable that the Decree No. 63/2018/ND-CP is still lack of appropriate management policies that could not solve the essential problems with the aim to provide favourable conditions for the private investors, especially foreign investors, to participate in infrastructure development projects in Vietnam. The rationale behind this is due to the fact that BOT and BT projects on transportation infrastructure have high profitability while other necessary infrastructure development projects that closely linked to the people lives as water supply, solid waste treatment and urban environment etc. have low profitability and high risks.

136

First, the nature, roles and responsibilities of the competent authorities should be clarified when it come to resource utilization and management. Second, the roles of the competent authorities as one party contributing in the implementation of the PPP project are not clearly defined; the regulations on the roles of state authorities in Project Management Company are not specifically indicated; there are different understandings that obstruct the implementation process. Third, even though the new Decree has paid attention to the cost utilization and management during project preparation for projects proposed by the competent authorities however this still pose considerable challenges in practice since PP projects are under the jurisdiction of Investment Law, Bidding Law, Construction Law and other related legal documents. Forth, the minimum return guarantee is one of the contents that being focused upon during the preparation of the Decree No. 15/2015/ND-CP and after the issuance of the Decree No. 63/2018/ND-CP this issue had not reach the mutual consensus on the implementation direction. It is regulated in the Decree that private investors shall estimate and commit to the minimum return to determine the investment period. However, in practice, the public sector considered the

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

Thus, to achieve the optimum objective, when implementing PPP projects, of the public sector is for socioeconomics result while the private sector is for financial benefit; ensure the highest gain on benefits, brand and market development to be in line with the strategic development plan of the investors, the related parties shall need to indentify thereto solve the key conflicts to ensure the harmonization between the resource utilization and effective management of the PPP investment project including:

calculation of return and market research method as the sole responsibility of the private sector. The nature of the PPP project is to distribute the risks between the public and private sector, in case of projects with higher rate of return as BOT, BT in transportation and electricity the minimum return guarantee might not be required; as for the other infrastructure projects, which closely linked to the people lives, with lower rate of return then the minimum return guarantee should be required to attract and utilize private investors especially foreign investors. Fifth, the loan guarantee for the implementation of the project under PPP method is also one of the most debated issues during the preparation of the Decree No. 15/2015/ND-CP and after the issuance of the Decree No. 63/2018/ND-CP this issue was temporary removed that lead to a significant constraint in the utilization of private resource. It is important to indentify and classify PPP projects, infrastructure development projects, which projects required for loan guarantees, and the guarantees conditions that provide favourable conditions for the investors and banks to effectively manage the necessary loans. It is essential to research and study on the organizational model and management method of the project management company to transparently utilize the roles of the state representatives in the project management company. On the other hand, there is also a need for the clarification of the roles of fund management organizations in PPP projects. *Deputy Director of Construction and Urban Economics Institute Vietnam Construction Association **Deputy Director of State Authority of Construction Economics Ministry of Construction

137

iii. HÔïP taÙc cOÂnG - tÖ cHO PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH taïi VieÄt nam

HieÄu QuaÛ HOaït ÑOÄnG QuaÛn lÍ DÖï aÙn Ñaàu tÖ PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ

tHeo HÌnH tHÖÙc ÑoÁI tAÙc coÂnG tÖ ÔÛ VIeät nAM ths. HOaØnG anH tuaán PGs.ts.leÂ anH DuõnG 3 ths. nGuyeãn tHÒ tHanH tHaÛO

Toùm taét Vieäc thöïc hieän ñaàu tö PPP trong nhöõng naêm gaàn ñaây ñaõ mang laïi heä thoáng keát caáu haï taàng ñoâ thò ñöôïc ñaàu tö phaùt trieån vôùi toác ñoä nhanh. Tuy nhieân, treân thöïc teá coøn thieáu caùc döï aùn ñeå thu huùt nhaø ñaàu tö, toàn taïi nhieàu döï aùn trieån khai raát khoù khaên, hieäu quaû ñaàu tö thaáp, do coâng taùc quaûn lí cuûa nhaø nöôùc, nhaø ñaàu tö vaø caùc chuû theå lieân quan coøn yeáu keùm. Kinh nghieäm nhieàu nöôùc treân theá giôùi trieån khai thöïc hieän cho thaáy coù thaønh coâng, coù thaát baïi. Baøi vieát naøy coù noäi dung nghieân cöùu veà hieäu quaû hoaït ñoäng quaûn lí döï aùn ñaàu tö theo hình thöùc ñoái taùc coâng tö (PPP) trong phaùt trieån keát caáu haï taàng ñoâ thò ôû Vieät nam. Muïc ñích nghieân cöùu laø ñöa ra cô sôû lí luaän veà hoaït ñoäng quaûn lí cuûa nhaø nöôùc, cuûa nhaø ñaàu tö ñoái vôùi döï aùn ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò theo hình thöùc ñoái taùc coâng tö laøm cô sôû ñaùnh giaù thöïc traïng vaø ñeà xuaát giaûi phaùp hoaøn thieän hoaït ñoäng quaûn lí moâ hình ñaàu tö naøy ôû Vieät nam ñeán naêm 2025 vaø taàm nhìn 2030. Töø khoùa: PPP, hieäu quaû quaûn lí, ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò, döï aùn coâng.

1. Toång quan quaûn lí hieäu quaû döï aùn ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò theo hình thöùc PPP

1.1. Tình hình phaùt trieån ñoâ thò cuûa Vieät nam Hieän nay, tyû leä ñoâ thò hoùa cuûa Vieät nam vaãn ôû möùc thaáp (coù 802 ñoâ thò, ñaït 36.6%) nhöng toác ñoä taêng tröôûng cao, daân soá ñoâ thò taêng bình quaân 3%/naêm töø 2005. Taêng tröôûng kinh teá ôû khu vöïc ñoâ thò cao gaáp 1.5-2 laàn so vôùi maët baèng chung cuûa caû nöôùc. Khu vöïc ñoâ thò haøng naêm ñoùng goùp 70 - 75% GDP cuûa caû nöôùc, khaúng ñònh vai troø laø ñoäng löïc phaùt trieån kinh teá cho caùc vuøng vaø caû nöôùc. Ñoâ thò hoùa nhanh thôøi gian qua, ñaët ra cho Vieät nam ñoái maët nhieàu thaùch thöùc veà nguoàn löïc phaùt trieån; nhaän thöùc vaø trình ñoä quaûn lí, haï taàng ñoâ thò chöa ñaùp öùng nhu caàu phaùt trieån kinh teá; chaát löôïng ñoâ thò thi chöa ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu xaõ hoäi, nhaát laø lónh vöïc caáp nöôùc saïch ñoâ thò, thoaùt nöôùc vaø xöû lí nöôùc thaûi, haï taàng giao thoâng, xöû lyù chaát thaûi raén taäp trung…vv. 1.2. Tình hình thöïc hieän caùc döï aùn ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò theo hình thöùc ñoái taùc coâng tö taïi Vieät nam - Thò tröôøng PPP cuûa Vieät Nam ñang ôû giai ñoaïn ñaàu cuûa söï phaùt trieån vôùi nhöõng ñaëc tính khaù giaûn ñôn. Tính ñeán thôøi ñieåm thaùng 9/2014, toång soá döï aùn do Boä, ngaønh vaø ñòa phöông ñaõ pheâ duyeät khoaûng 404 döï aùn ñaàu tö theo hình thöùc PPP noùi chung, vôùi toång voán ñaàu tö khoaûng 935.519 tyû ñoàng. Trong ñoù, lónh vöïc giao thoâng chieám tyû troïng lôùn nhaát caû veà soá löôïng döï aùn (chieám 70%) vaø quy moâ voán ñaàu tö (chieám 65%); tieáp theo laø lónh vöïc nöôùc saïch vaø veä sinh moâi tröôøng; lónh vöïc ñieän coù quy moâ voán ñaàu tö khaù lôùn laø 137.234

138

maø neàn kinh teá xaõ hoäi vaø nhaø ñaàu tö tö nhaân thu ñöôïc do döï aùn mang laïi so vôùi caùc chi phí tröïc tieáp vaø giaùn tieáp maø neàn kinh teá xaõ hoäi vaø nhaø ñaàu tö tö nhaân phaûi boû ra trong quaù trình thöïc hieän döï aùn.

2. Cô sôû phaùp lyù cuûa hình thöùc PPP trong ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò

- Hoaït ñoäng quaûn lí hieäu quaû laø caùc hoaït ñoäng quaûn lí cuûa caùc chuû theå quaûn lí nhaèm ñaït ñöôïc caùc keát quaû cuûa döï aùn theo muïc tieâu baèng hoaëc cao hôn muïc tieâu, tieâu chí cuûa döï aùn ñaõ ñeà ra.

Xeùt lòch söû, hôïp taùc giöõa Nhaø nöôùc vaø tö nhaân trong xaây döïng, vaän haønh caùc döï aùn keát caáu haï taàng thò ñoâ thò ñaõ xuaát hieän khaù sôùm song vôùi tính chaát hôïp taùc coøn ñôn giaûn. Hình thöùc PPP trong ñaàu tö phaùt trieån haï taàng ñoâ thò chòu söï ñieàu tieát bôûi caùc Luaät Ñaàu tö, Luaät ñaàu tö coâng, Ngaân saùch nhaø nöôùc, Luaät Xaây döïng, Luaät ñaáu thaàu, Luaät quaûn lí coâng saûn vaø caùc vaên baûn phaùp luaät khaùc lieân quan. Trong ñoù, hình thöùc ñaàu tö PPP chòu söï ñieàu chænh tröïc tieáp cuûa Nghò ñònh soá 108/2009/ NÑ-CP ngaøy 27/11/2009 cuûa Chính phuû; Quyeát ñònh soá 71/2010/QÑ-TTg ngaøy 09/11/2010 cuûa Thuû töôùng Chính phuû trong giai ñoaïn 2010 ñeán 2015; Nghò ñònh 15/2015/NÑ-CP töø naêm 2015 ñeán 2018; vaø Nghò ñònh 63/2018/NÑ-CP ngaøy 04/05/2018 ñeán nay.

3. Cô sôû lí luaän veà hieäu quaû hoaït ñoäng quaûn lí döï aùn ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò theo hình thöùc PPP

3.1. Khaùi nieäm Quaûn lyù hieäu quaû döï aùn ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò theo hình thöùc PPP laø quaù trình nhaø nöôùc vaø tö nhaân cuøng hôïp taùc thoâng qua caùc hình thöùc hôïp ñoàng theo moâ hình ñoái taùc coâng tö ñeå thöïc hieän caùc chöùc naêng quaûn lí döï aùn ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò cuûa mình, nhaèm söû duïng coù hieäu quaû nhaát caùc nguoàn löïc, caùc thôøi cô ñeå ñaït ñöôïc keát quaû cao nhaát theo caùc muïc tieâu ñaõ ñeà ra do keát quaû thöïc hieän döï aùn mang laïi. (1) Trong ñoù:

Theo khaùi nieäm naøy thì: - Hình thöùc ñaàu tö PPP trong phaùt trieån ñoâ thò: laø hình thöùc hôïp taùc giöõa khu vöïc coâng vaø khu vöïc tö nhaân ñeå thöïc hieän, quaûn lí, vaän haønh döï aùn ñaàu tö phaùt trieån keát caáu haï taàng ñoâ thò, nhaèm cung caáp dòch vuï coâng treân cô sôû hôïp ñoàng PPP phaân chia roõ traùch nhieäm, lôïi ích vaø ruûi ro ñaûm baûo caùc muïc tieâu ñaàu tö, caùc lôïi ích coâng coäng, tieâu chuaån chaát löôïng coâng trình hoaëc dòch vuï. - Quaûn lyù döï aùn ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò theo hình thöùc PPP: laø söï taùc ñoäng lieân tuïc, coù toå chöùc,coù höôùng ñích trong caû chu trình döï aùn baèng phaùp quyeàn cuûa nhaø nöôùc vaø chöùc naêng quaûn lyù cuûa nhaø ñaàu tö tö nhaân tôùi vieäc hình thaønh, thöïc hieän vaø khai thaùc döï aùn ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò theo hình thöùc PPP. - Hieäu quaû döï aùn ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò theo hình thöùc PPP: laø moái quan heä so saùnh giöõa caùc lôïi ích tröïc tieáp vaø giaùn tieáp

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

tyû ñoàng (chieám 14,6%)… Haàu heát caùc döï aùn PPP taïi Vieät nam ñeàu ñöôïc thöïc hieän theo caùc hình thöùc BOT (chieám 36,6%), BT (52,2%), BT keát hôïp vôùi BOT vaø BOO, moät soá ít döï aùn ñöôïc thöïc hieän theo hình thöùc BLT vaø O&M.

3.2. Muïc tieâu quaûn lí hieäu quaû - Ñoái vôùi nhaø ñaàu tö tö nhaân laø höôùng ñeán hieäu quaû taøi chính. - Ñoái vôùi nhaø nöôùc laø ñaûm baûo ñaït ñöôïc cao nhaát hieäu quaû kinh teá xaõ hoäi, phaùt trieån beàn vöõng, phuø hôïp vôùi chính saùch, ñöôøng loái cuûa Ñaûng vaø phaùp luaät nhaø nöôùc töông öùng vôùi tình hình kinh teá xaõ hoäi töøng thôøi kyø. 3.3. Noäi dung hoaït ñoäng quaûn lí hieäu quaû Hoaït ñoäng quaûn lyù ñöôïc xaùc ñònh theo chöùc naêng quaûn lí cuûa moãi chuû theå trong chu trình döï aùn hoaëc theo quaù trình quaûn lí. (a) Hoaït ñoäng quaûn lí vó moâ cuûa nhaø nöôùc, goàm coù: - Hoaïch ñònh phaùt trieån DAÑT PTÑT theo hình thöùc PPP; - Toå chöùc boä maùy QLNN; - Xaây döïng vaø toå chöùc thöïc hieän caùc chính saùch, quy ñònh vaø phaùp luaät; - Giaùm saùt vaø ñaùnh giaù. (b) Hoaït ñoäng quaûn lí vi moâ cuûa nhaø nöôùc vaø nhaø ñaàu tö - Trong giai ñoaïn chuaån bò: Chaát löôïng quy hoaïch döï aùn; Ñoàng thuaän cuûa coäng ñoàng, ngöôøi daân; Taøi chính vaø cô caáu taøi trôï; Xaùc ñònh ruûi ro vaø phaân boå ruûi ro; Löïa choïn nhaø ñaàu tö vaø naêng löïc nhaø ñaàu tö; Hôïp ñoàng döï aùn. - Trong giai ñoaïn trieån khai döï aùn: Löïa choïn nhaø thaàu vaø mua saém; Chuaån bò maët baèng xaây döïng; Giaùm saùt thöïc hieän hôïp ñoàng döï aùn. - Trong giai ñoaïn quyeát toaùn, chuyeån giao: Quaûn lyù vaø kinh doanh coâng trình döï aùn; Quyeát toaùn coâng trình döï aùn; Kieåm toaùn ñoäc laäp; Thoâng tin truyeàn thoâng; Chuyeån giao coâng trình döï aùn. 3.4. Tieâu chí ñaùnh giaù hieäu quaû hoaït ñoäng quaûn lyù - Tieâu chí “hieäu löïc” theå hieän möùc ñoä ñaït ñöôïc caùc muïc ñích, muïc tieâu ñaët ra cuûa caùc chuû theå coù lieân quan ñeán döï aùn ñaàu tö PPP. - Tieâu chí “hieäu quaû” laø vieäc ñaït ñöôïc caùc keát quaû cuûa quaûn lí do döï aùn mang laïi so vôùi chi phí caùc chuû theå boû ra. - Tieâu chí “phuø hôïp” theå hieän ôû caùc noäi dung trong ñònh höôùng, chieán löôïc, chính saùch, cô caáu boä maùy quaûn lyù. - Tieâu chí ‘beàn vöõng” theå hieän ôû vieäc phaân boå lôïi ích, ruûi ro; oån ñònh cuûa chính saùch; naâng cao naêng löïc caùc beân tham gia; ñoùng goùp khaû naêng phaùt trieân.

139

iii. HÔïP taÙc cOÂnG - tÖ cHO PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH taïi VieÄt nam

- Tieâu chí “chuaån xaùc, khoa hoïc” phaûn aùnh naêng löïc cuûa chuû theå quaûn lí, ñöôïc xem xeùt ôû thôøi töông lai veà muïc tieâu, chieán löôïc; soá löôïng vaø caùc caùc phöông aùn ñöôïc ñöa ra; möùc ñoä ruûi ro khi thöïc hieän caùc phöông aùn. - Tieâu chí “tính thoáng nhaát” trong hoaït ñoäng quaûn lí theå hieän söï phuø hôïp cuûa hoaït ñoäng quaûn lí, quaûn trò vôùi lôïi ích cuûa nhaø nöôùc vaø doanh nghieäp. 3.5. Caùc yeáu toá taùc ñoäng ñeán hieäu quaû hoaït ñoäng quaûn lí - Nhoùm caùc nhaân toá khaùch quan: Xu theá chung cuûa theá giôùi veà ñaàu tö theo PPP; Moâi tröôøng kinh teá vó moâ vaø thöïc traïng neàn kinh teá ñaát nöôùc; Moâi tröôøng chính trò, phaùp lyù, ñieàu kieän töï nhieân; Nguoàn voán ngaân saùch haïn heïp, nhu caàu ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò lôùn; Caùc lónh vöïc PPP trong phaùt trieån ñoâ thò khaû naêng sinh lôøi thaáp; Thöïc traïng vaø mong muoán cuûa caùc nhaø ñaàu tö tö nhaân. - Nhoùm caùc nhaân toá chuû quan cuûa khu vöïc nhaø nöôùc, goàm coù: Quan ñieåm vaø vai troø cuûa nhaø nöôùc; Tính phuø hôïp cuûa cô cheá chính saùch PPP phaùt trieån ñoâ thò; Naêng löïc cuûa ñoäi nguõ caùn boä nhaø nöôùc; Toå chöùc quaûn lyù naêng ñoäng, töï chuû, hieäu quaû döï aùn PPP; Söï phoái hôïp giöõa caùc cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc . - Nhoùm caùc nhaân toá chuû quan cuûa khu vöïc tö nhaân: Naêng löïc cuûa nhaø ñaàu tö tö nhaân; Toå chöùc doanh nghieäp quaûn lyù döï aùn; Quaûn lyù hieäu quaû taøi chính döï aùn; Kieåm soaùt quaù trình chuaån bò vaø trieån khai döï aùn.

4.Ñaùnh giaù chung veà thöïc traïng hieäu quaû caùc döï aùn ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò theo hình thöùc PPP

4.1. Hieäu quaû ñaït ñöôïc - Ñoái vôùi nhaø nöôùc, hình thöùc ñaàu tö PPP böôùc ñaàu ñaõ mang laïi keát quaû dieän maïo keát caáu haï taàng ñoâ thò Vieät nam trong thôøi gian qua coù söï chuyeån bieán roõ reät, taïo nhieàu ñieåm nhaán veà phaùt trieån ñoâ thò, ñaùp öùng yeâu caàu cô sôû haï taàng ñeå phaùt trieån kinh teá trong tình hình môùi, taêng naêng löïc caïnh tranh quoác gia, ñaûm baûo quoác phoøng an ninh, haïn cheá oâ nhieãm moâi tröôøng vaø naâng cao ñieàu kieän soáng cho soáng ngöôøi daân. PPP ñaõ phaùt huy ñöôïc lôïi theá veà tính minh baïch, trình ñoä khoa hoïc, khaû naêng quaûn lí töø phía tö nhaân ñaõ thu ñöôïc hieäu quaû söû duïng voán ngaân saùch cao hôn so vôùi hình thöùc ñaàu tö truyeàn thoáng; môû roäng khaû naêng huy ñoäng voán ñaàu tö ñaõ thaùo nuùt thaét veà voán cho caùc döï aùn lôùn cuûa quoác gia hoaøn thaønh sôùm hôn keá hoaïch. - Ñoái vôùi nhaø ñaàu tö tö nhaân laø môû ra thò tröôøng vaø cô hoäi ñaàu tö töông ñoái haáp daãn cho nhaø ñaàu tö tö nhaân trong vaø ngoaøi nöôùc, tieâu thuï moät löôïng lôùn caùc nguyeân nhieân lieäu saûn xuaát trong nöôùc, haøng traêm tyû ñoàng voán tín duïng ngaân haøng ñöôïc ñöa vaøo neàn kinh teá, taïo ra haøng vaïn vieäc laøm cho ngöôøi lao ñoäng. - Ñoái vôùi ngöôøi daân söû duïng dòch vuï laø ñöôïc höôûng nhöõng dòch vuï coâng toát hôn, ñaày ñuû hôn vôùi möùc chi phí hôïp lí.

140

4.2. Nhöõng toàn taïi, baát caäp Hoaït ñoäng quaûn lí vó moâ cuûa nhaø nöôùc ñeå hoã trôï cho thò tröôøng PPP Vieät Nam chöa ñuû haáp daãn ñoái vôùi caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Ñoàng thôøi, cô cheá hoã trôï cuûa Chính phuû cuøng vôùi nhöõng yeáu toá noäi haøm cuûa neàn kinh teá Vieät Nam nhö thò tröôøng ngoaïi hoái coøn chöùa ñöïng nhieàu ruûi ro cho nhaø ñaàu tö, nhaát laø ñoái vôùi caùc döï aùn söû duïng ngoaïi teä. Do ñoù, vieäc thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi, nhaát laø trong lónh vöïc keát caáu haï taàng ñoâ thò coøn haïn cheá. Nguoàn voán ñaàu tö hieän taïi chuû yeáu töø voán vay thöông maïi trong nöôùc vaø moät phaàn voán chuû sôû höõu cuûa nhaø ñaàu tö trong nöôùc. - Chieán löôïc, quy hoaïch caùc döï aùn caàn trieån khai thöïc hieän chöa ñaûm baûo nguyeân taéc vaø thöù töï öu tieân ñaàu tö cuõng nhö tính ñaëc thuø cuûa phöông thöùc ñaàu tö, cuûa töøng vuøng mieàn, caùc chieán löôïc phaùt trieån trong töøng lónh vöïc. - Heä thoáng phaùp lyù veà PPP chöa ñaày ñuû ñeå thieát laäp caùc quy ñònh ñaûm baûo chaët cheõ, minh baïch giöõa khu vöïc tö nhaân vaø khu vöïc coâng. Cô cheá quaûn lí thieáu minh baïch trong hoaït ñoäng quaûn lyù nhaø nöôùc, yeáu keùm trong coâng taùc döï baùo luoân laø nhöõng vaán ñeà maø nhieàu nhaø ñaàu tö thieáu töï tin khi boû voán ñaàu tö taïi thò tröôøng Vieät Nam. Cô cheá quaûn lyù phí, giaù coøn chöa thaät phuø hôïp vôùi cô cheá thò tröôøng. - Toå chöùc boä maùy quaûn lí nhaø nöôùc coøn nhieàu haïn cheá, naêng löïc caùn boä quaûn lí cuûa nhaø ñaàu tö trong nöôùc coøn yeáu. - Quy trình, noäi dung vaø cô cheá giaùm saùt coøn nhieàu baát caäp. Caû nhaø nöôùc vaø tö nhaân ñeàu thieáu kinh nghieäm, ít thoâng tin phuïc vuï quaûn lí vaø giaùm saùt ñaùnh giaù döï aùn. Hoaït ñoäng quaûn lí vi moâ theo chu trình döï aùn töø giai ñoaïn chuaån bò ñaàu tö, thöïc hieän ñaàu tö vaø khai thaùc vaän haønh döï aùn coøn nhieàu toàn taïi, cuï theå: - Chaát löôïng laäp Baùo caùo nghieân cöùu khaû thi coøn nhieàu baát caäp, ñöôïc laäp treân cô sôû phaùp luaät veà ñaàu tö xaây döïng, chöa chuù troïng caùc yeáu toá ñaàu ra cuûa döï aùn neân khoâng ñaùp öùng nhöõng yeâu caàu ñaëc thuø PPP vaø thoâng leä quoác teá. - Ruûi ro trong caùc döï aùn PPP laø cao, song lôïi nhuaän trong caùc döï aùn PPP laïi thaáp, chöa haøi hoøa giöõa lôïi ích vaø chia seû ruûi ro cuûa caùc beân. - Vieäc chæ ñònh tröïc tieáp nhaø ñaàu tö laø hieän töôïng phoå bieán daãn ñeán maát cô hoäi cuûa Nhaø nöôùc ñöôïc so saùnh, löïa choïn nhaø ñaàu tö coù khaû naêng toát ñeå thöïc hieän döï aùn. Yeáu toá caïnh tranh trong moâ hình PPP veà cung caáp haøng hoùa, dòch vuï coâng ôû möùc giaù hôïp lyù ñaõ bò loaïi boû, thieáu minh baïch. - Chaát löôïng moät soá döï aùn, coâng trình khoâng ñaûm baûo yeâu caàu, khoâng ít döï aùn vöøa ñöa vaøo söû duïng ñaõ bò hö hoûng, xuoáng caáp. Cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn giaùm saùt caùc hoaït ñoäng ñaàu tö coøn mang tính hình thöùc, khoâng hieäu quaû, cuõng nhö tìm ra ñöôïc coâng cuï quaûn lyù phuø hôïp ñoái vôùi caùc döï aùn PPP.

- Nhu caàu voán ñaàu tö cuûa caùc döï aùn haï taàng thöôøng lôùn, song thò tröôøng voán trong nöôùc coøn yeáu keùm, chöa phaùt trieån, chi phí voán vay thöôøng cao, trong khi ñoù heä soá tín duïng trong nöôùc coøn thaáp neân gaây khoù khaên cho caùc nhaø ñaàu tö tö nhaân coù theå tieáp caän ñöôïc thò tröôøng voán quoác teá. - Cô cheá taøi chính Chính phuû ñang aùp duïng nhö hoã trôï chi phí ñaàu tö ban ñaàu, öu ñaõi veà thueá töông ñoái ñôn giaûn, chæ phuø hôïp vôùi trình ñoä quaûn lyù thaáp. Moät soá giaù dòch vuï coâng nhö xöû lyù chaát thaûi raén, xöû lyù nöôùc thaûi, cung caáp nöôùc saïch... khoâng ñaûm baûo phöông aùn taøi chính. 4.3. Nguyeân nhaân toàn taïi Veà nguyeân nhaân khaùch quan: - Hình thöùc ñaàu tö PPP trong phaùt trieån keát caáu haï taàng ñoâ thò ôû Vieät nam laø töông ñoái môùi. Do ñoù, caùc chuû theå quaûn lí coøn ít kinh nghieäm, caùc vaên baûn phaùp luaät coøn thieáu, chöa ñoàng boä, nhieàu quy ñònh coøn choàng cheùo giöõa caùc vaên baûn phaùp luaät. - Caùc döï aùn ñaàu tö haï taàng ñoâ thò thöôøng coù quy moâ lôùn, yeâu caàu kyõ thuaät cao, chòu taùc ñoäng nhieàu töø caùc yeáu toá ñòa hình, ñòa chaát thuûy vaên, trong khi kinh nghieäm quaûn lí cuûa nhaø ñaàu tö coøn haïn cheá daãn ñeán moät soá döï aùn, coâng trình khoâng ñaûm baûo yeâu caàu veà chaát löôïng coâng trình.

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

- Söï phaûn ñoái cuûa ngöôøi daân cuõng laø moät raøo caûn lôùn trong vieäc trieån khai thöïc hieän caùc döï aùn PPP trong phaùt trieån ñoâ thò. Söï phaûn ñoái cuûa ngöôøi daân veà möùc phí, giaù dòch vuï coâng, vaán ñeà ñeàn buø giaûi phoùng maët baèng. Cô sôû döõ lieäu vaø coâng taùc truyeàn thoâng thoâng tin chöa ñöôïc quan taâm ñuùng möùc daãn ñeán moät soá döï aùn chöa taïo ñöôïc söï ñoàng thuaän, gaây böùc xuùc trong döï luaän xaõ hoäi.

- Naêng löïc quaûn lí döï aùn, kinh nghieäm quaûn lí döï aùn vaø cô cheá khai thaùc vaän haønh döï aùn cuûa nhaø ñaàu tö coøn nhieàu haïn cheá neân daãn ñeán hieäu quaû ñaàu tö thaáp.

4. Baøi hoïc kinh nghieäm vaø giaûi phaùp hoaøn thieän quaûn lí hieäu quaû cuûa caùc döï aùn ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò theo hình thöùc PPP

4.1. Quan ñieåm Quaûn lí döï aùn ñaàu tö theo hình thöùc PPP trong phaùt trieån ñoâ thò ñaûm baûo ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu nhaø nöôùc vaø nhaø ñaàu tö ñeà ra laø heát söùc caàn thieát, cuï theå: - Ñaûm baûo nghóa vuï vaø quyeàn lôïi haøi hoøa giöõa nhaø nöôùc vaø nhaø ñaàu tö, moái quan heä hai beân ñöôïc xaùc laäp treân cô sôû bình ñaúng, haøi hoøa lôïi ích vaø ruûi ro theo nguyeân taéc PPP nhaèm ñaûm baûo moái quan heä ñoái taùc moät caùch beàn vöõng. - Ñaûm baûo giaù trò ñoàng tieàn cho nhaø nöôùc laø nguyeân taéc ñöôïc nhaø nöôùc xem xeùt ôû taát caû caùc giai ñoaïn ñaàu tö theo chu trình döï aùn. Moâ hình PPP ñöôïc löïa choïn khi PPP taïo ra toång lôïi ích roøng cho nhaø nöôùc cao hôn so vôùi caùc hình thöùc ñaàu tö khaùc. - Ñònh höôùng keát quaû ñaàu ra laø saûn phaåm dòch vuï cuûa döï aùn hôn laø caùch thöùc xaây döïng nhö ñaàu tö truyeàn thoáng. Giaùm saùt vaø ñaùnh giaù döïa treân keát quaû laø caàn thieát ñeå ñaûm baûo raèng caùc coâng trình vaø dòch vuï ñöôïc cung caáp phuø hôïp vôùi tieâu chuaån ñaàu ra. - Coâng khai vaø minh baïch laø yeâu caàu quan troïng trong taát caû hoaït ñoäng cuûa nhaø nöôùc ñeå quaûn lyù ñoái vôùi döï aùn PPP.

- Caùc döï aùn PPP trong phaùt trieån ñoâ thò coù taùc ñoäng tröïc tieáp ñeán xaõ hoäi vaø ñôøi soáng ngöôøi daân. Vì vaäy, vieäc haøi hoøa lôïi ích giöõa nhaø nöôùc, nhaø ñaàu tö vaø ngöôøi daân khoù ñaït ñöôïc moät caùch tuyeät ñoái. Veà nguyeân nhaân chuû quan: - Heä thoáng vaên baûn phaùp luaät ñieàu chænh lónh vöïc ñaàu tö theo hình thöùc PPP coøn thieáu, chöa phuø hôïp vôùi thöïc tieãn Vieät nam vaø thoâng leä quoác teá. Cô cheá ñaàu tö theo hình thöùc PPP quaù phöùc taïp, chòu söï ñieàu chænh cuûa nhieàu Luaät chuyeân ngaønh. - Chaát löôïng nguoàn nhaân löïc caû khu vöïc nhaø nöôùc vaø tö nhaân coøn thieáu kinh nghieäm, chöa theo kòp vôùi yeâu caàu thöïc tieãn. - Quaûn lyù döï aùn ñöôïc giao cho nhieàu cô quan quaûn lí nhaø nöôùc khaùc nhau thöïc hieän nhöng thieáu caùc cheá taøi vaø bieän phaùp quaûn lí giaùm saùt. - Caùn boä cô quan nhaø nöôùc coøn thieáu kinh nghieäm quaûn lyù caùc döï aùn PPP, laøm vieäc theo cheá ñoä kieâm nhieäm, khoâng ñöôïc quan taâm ñaøo taïo naâng cao naêng löïc veà PPP vaø söï phoái hôïp giöõa caùc cô quan nhaø nöôùc coøn thieáu hieäu quaû.

141

- Ñaûm baûo traùch nhieäm cuûa Nhaø nöôùc ñöôïc duy trì ñeán cuoái cuøng trong vieäc cung caáp caùc dòch vuï haï taàng coâng coäng, khoâng chuyeån traùch nhieäm naøy cho khu vöïc tö nhaân.

vaø nhaát quaùn. Xaây döïng keá hoaïch quoác gia veà ñaàu tö theo hình thöùc PPP trong phaùt trieån ñoâ thò. Xaùc ñònh roõ raøng ñònh höôùng chieán löôïc phaùt trieån DAÑT PTÑT theo hình thöùc PPP trong heä thoáng chieán löôïc, quy hoaïch, keá hoaïch phaùt trieån ñoâ thò. - Nghieân cöùu xaây döïng ñoàng boä heä thoáng vaên baûn phaùp luaät veà ñaàu tö theo hình thöùc PPP, ñaûm baûo phuø hôïp vôùi yeâu caàu thöïc tieãn Vieät nam, thoâng leä quoác teá vaø taïo haønh lang phaùp lyù roõ raøng, minh baïch, haøi hoøa lôïi caùc beân tham gia vaø tin caäy cho nhaø ñaàu tö vaø caùc chuû theå coù lieân quan. - Hoaøn thieän boä maùy QLNN ñoái vôùi döï aùn PPP, caàn taêng möùc ñoä chuyeân moân hoùa, giaûm kieâm nhieäm ñeå coù ñöôïc caùc chuyeân gia gioûi, ñaûm nhieäm toát vai troø, traùch nhieäm QLNN ñoái vôùi döï aùn PPP theo thoâng leä quoác teá. - Giaùm saùt vaø ñaùnh giaù döï aùn PPP caàn höôùng tôùi keát quaû cuoái cuøng cuûa döï aùn, ñaûm baûo söï bình ñaúng trong quyeàn ñöôïc giaùm saùt vaø ñaùnh giaù giöõa cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn vôùi nhaø ñaàu tö tö nhaân. - Trong quaù trình chuaån bò ñaàu tö, thöïc hieän ñaàu tö vaø khai thaùc vaän haønh döï aùn caàn ñaûm baûo tính coâng khai, minh baïch, caïnh tranh, ñaëc bieät laø quy trình xaây döïng coâng boá döï aùn, löïa choïn nhaø ñaàu tö. - Coâng taùc ñaøo taïo, naâng cao kieán thöùc, naêng löïc ñoäi nguõ cô quan quaûn lí nhaø nöôùc, nhaø ñaàu tö vaø caùc beân lieân quan nhaèm ñaûm baûo thöïc hieän muïc ñích quaûn lyù ñuùng moâ hình PPP.

6. Keát luaän vaø kieán nghò

6. 1. Ñoái vôùi Nhaø nöôùc Söï uûng hoä vaø cam keát chính trò cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc coù yù nghóa quyeát ñònh ñeán söï tham gia cuûa khu vöïc tö nhaân. Nhöõng thay ñoåi ñoät ngoät, mang tính chaát haønh chính moät chieàu cuûa Nhaø nöôùc seõ khieán cho tö nhaân gaëp nhieàu ruûi ro, gaëp thaát baïi khi tham gia döï aùn PPP. Chính phuû caàn nhìn nhaän tyû suaát lôïi nhuaän cho nhaø ñaàu tö phaûi phuø hôïp vaø ruûi ro ôû möùc chaáp nhaän ñöôïc. Caùc döï aùn ñaàu tö PPP phaûi ñem laïi lôïi nhuaän cho nhaø ñaàu tö.

- Taùch bieät chöùc naêng cuûa caùc cô quan QLNN vôùi chöùc naêng cuûa cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn taïi döï aùn PPP ñeå traùnh xung ñoät lôïi ích cuõng nhö ñaûm baûo quyeàn lôïi haøi hoøa giöõa caùc beân, ñaûm baûo coâng khai vaø minh baïch. 4.2. Giaûi phaùp Töø nhöõng keát quaû ñaït ñöôïc, nhöõng toàn taïi haïn cheá, caàn coù giaûi phaùp toång theå, toaøn dieän, nhaát laø lieân quan ñeán vaán ñeà quaûn lí nhaèm ñaûm baûo tính hieäu löïc, hieäu quaû cuûa hình thöùc ñaàu tö PPP, bao goàm - Xaây döïng quy hoaïch, keá hoaïch phaùt trieån ñoâ thò coù taàm nhìn

142

Trong quan heä hôïp taùc, Nhaø nöôùc vaø nhaø ñaàu tö nhaân laø hai ñoái taùc bình ñaúng, nhaø nöôùc ñaûm baûo hoã trôï ñaàu tö ñeå coù theå thu huùt ñöôïc tö nhaân. Khung chính saùch, phaùp luaät hoaøn chænh, xuyeân suoát quy trình döï aùn ñoái vôùi döï aùn PPP. 6.2. Ñoái vôùi nhaø ñaàu tö tö nhaân Naâng cao naêng löïc taøi chính ñöôïc thöïc hieän thoâng qua taêng tyû leä voán töï coù ñeå ñaûm baûo giaûm ruûi ro thanh khoaûn, giaûm aùp löïc voán vay. Naâng cao naêng löïc chuyeân moân caùc lónh vöïc töø laäp ñeà xuaát döï aùn, laäp thieát keá kyõ thuaät, thi coâng xaây döïng coâng trình, naêng löïc

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

vaän haønh coâng trình, maùy moùc thieát bò. Naâng cao naêng löïc quaûn lyù taøi chính, keá hoaïch, chaát löôïng, nhaân löïc vaø naêng löïc quaûn lyù ruûi ro. 6.3. Ñoái vôùi caùc beân khaùc coù lieân quan Ñoái vôùi caùc toå chöùc, caù nhaân söû duïng dòch vuï haï taàng ñoâ thò quyeát ñònh löu löôïng söû duïng, khaû naêng thu hoài voán cuõng nhö giaù trò ñoàng tieàn döï aùn. Vì vaäy, caàn taêng cöôøng quyeàn giaùm saùt cuûa nhoùm ñoái töôïng naøy trong giai ñoaïn thöïc hieän döï aùn. Ñoái vôùi caùc toå chöùc taøi trôï voán: ñoùng vai troø quan troïng ñaûm baûo voán cho döï aùn. Cuïc Kinh teá Xaây döïng – Boä Xaây Döïng Tröôøng Ñaïi hoïc Kieán Truùc Haø noäi 3 Hoïc vieän Caùn boä quaûn lyù Xaây Döïng vaø Ñoâ thò - Boä Xaây Döïng 1 2

DaNh mUÏC CaÙC TaøI LIeäU Tham Khaûo 1. aDB (2012), Keá hoaïch hoaït ñoäng Quan heä Ñoái taùc Coâng–Tö (PPP) 2012–2020. hieän thöïc hoaù taàm nhìn Chieán löôïc 2020: Vai troø Chuyeån ñoåi cuûa Quan heä ñoái taùc Coâng– Tö trong caùc hoaït ñoäng cuûa Ngaân haøng Phaùt trieån Chaâu aÙ, 2012. 2. Boä Keá hoaïch vaø Ñaàu tö (2016), Baùo caùo soá 9187/ BC-BKhÑT Toång hôïp tình hình thöïc hieän Nghò ñònh soá 15/2015/NÑ-Cp ngaøy 14/02/2015 veà ñaàu tö theo hình thöùc ñoái taùc coâng tö (PPP) vaø Nghò ñònh soá 30/2015/NÑ-CP ngaøy 17/03/2015 quy ñònh chi tieát thi haønh moät soá ñieàu cuûa Luaät Ñaáu thaàu veà löïa choïn nhaø ñaàu tö, ngaøy 02 thaùng 11 naêm 2016. 3. hoaøng anh Tuaán, Nghieân cöùu veà hieäu quaû kinh teá döï aùn ñaàu tö theo hình thöùc coâng tö trong lónh vöïc xaây döïng caùc coâng trình coâng ích ñoâ thò, Taïp Chí Xaây Döïng, soá 8 thaùng 8 naêm 2016. 4. hoaøng anh Tuaán, moät soá yeáu toá chuû yeáu taùc ñoäng ñeán hieäu quaû kinh teá döï aùn ñaàu tö trong lónh vöïc coâng ích ñoâ thò theo hình thöùc ñoái taùc coâng tö (PPP), Taïp Chí Xaây Döïng vaø Ñoâ thò, soá 9, thaùng 9 naêm 2016. 5. Traàn Vaên Khoâi vaø hoaøng anh Tuaán, moät soá Vaán ñeà veà huy ñoäng nguoàn löïc cho ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò, hoäi thaûo “Quy hoaïch ñoâ thò haø noäi, ñònh höôùng phaùt trieån kieán truùc quy hoaïch khu vöïc phía baéc soâng hoàng”, thaùng 12 naêm 2017. 6. Leâ anh Duõng vaø hoaøng anh Tuaán, moät soá vaán ñeà veà quaûn lí hieäu quaû döï aùn ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò theo hình thöùc ñoái taùc coâng tö, Taïp Chí Xaây Döïng vaø Ñoâ thò, soá 3, thaùng 3 naêm 2018. 7. PaDDI vaø aFD, Taøi lieäu hoäi thaûo ñaøo taïo “laäp döï aùn quan heä ñoái taùc coâng tö trong lónh vöïc caáp nöôùc vaø xöû lyù nöôùc thaûi coâng nghieäp”, naêm 2013 8. Uûy ban thöôøng vuï Quoác hoäi (2017), “Baùo caùo keát quaû giaùm saùt vieäc thöïc hieän chính saùch phaùp luaät veà ñaàu tö vaø khai thaùc caùc coâng trình giao thoâng theo hình thöùc hôïp ñoàng BoT “, ngaøy 11/08/2017. 9. Uûy ban Kinh teá quoác hoäi (2013), Phöông thöùc ñoái taùc coâng tö (PPP): kinh nghieäm quoác teá vaø khuoân khoå theå cheá taïi Vieät nam, Nhaø xuaát baûn Tri thöùc. 10. Website cuûa Boä Keá hoaïch & Ñaàu tö, Boä GTVT, Boä Xaây döïng

143

iii. HÔïP taÙc cOÂnG - tÖ cHO PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH taïi VieÄt nam

eFFectiVe manaGement OF urBan DeVelOPment inVestment PrOject BY PUBLIc PRIVAte PARtneRsHIP MetHoD In VIetnAM

The implementation of Public Private Partnership (PPP) method during recent years had established an urban infrastructure with considerable growth rate. However, due to the insufficient effectiveness of state management, capacity of investors and other related parties that, in practice, there are many projects that either could not attract investors’ interest or faced difficulties that lead to poor investment results. International implementation experience proved that there are always failures behind every success.

nH tHaÛO

The content of this article is to provide research on the effective management of urban development investment project by PPP method in Vietnam. The objective of the study is to provide theoretical basis on the management activities of the state authorities and investors regarding urban development investment project by PPP method thereto conduct current state assessment and provide solutions for the improvement of management effectiveness of this investment method in Vietnam from now until year 2025 with vision to year 2030. Keyword: PPP, effective management, urban investment, public project.

1. Overall on effective management of urban development investment project by PPP method 1.1. Vietnam urban development status Currently, the urbanization rate of Vietnam is considered to be low (802 municipalities at 36.6%) with high growth rate; the urban population has an average increase of 3%/year from 2005. The economic growth at urban areas is 1.5 times of the national general growth rate. The urban areas are accounted for 70 – 75% GDP of the country that proved their roles in boosting economic growth of regions and the whole country. The rapid urbanization rate recently had placed Vietnam with challenges on resources for development; awareness and management capacity of urban infrastructure could not meet the demand for economic growth; urban quality could not pace up with the social demand especially in water supply, waste water treatment, transportation infrastructure, solid waste treatment etc. 1.2. Status on the implementation of urban investment project by public private partnership (PPP) method in Vietnam The PPP market in Vietnam is at its initial development state with unsophisticated characteristics. Until September 2014, the total amount of projects approved by Ministries, sectors and local authorities is around 404 investment projects with total investment amount of approximately 935,519 billion dongs. Whereas, the transportation sector held the highest proportion of the total project amount (approximately 70%) and total investment amount (approximately 65%), followed by the water and environment sanitation; electricity sector has quite significant amount of investment which

144

2. Legal basis for PPP method in urban development Historically proving that the cooperation mechanism between the state authorities and private sector in construction, management and maintenance of urban infrastructure projects were established quite early with simple cooperation mechanism. PPP method in urban development is under jurisdiction of Investment Law, Public Investment Law, Budget Law, Construction Law, Bidding Law, Public Assets Management Law and other related legal documents. Whereas, PPP is under direct governance of Decree No. 108/2009/ND-CP dated November 27th 2009 issued by the Government; Decision No. 71/2010/QD-TTg dated November 9th 2010 issued by the Prime Minister for the period from 2010 to 2015; Decree No. 15/2015/ND-CP from 2015 to 2018; and Decree No. 63/2018/ND-CP dated May 4th 2018.

3. Theoretical basis on effective management of urban development investment project by PPP method 3.1. Definition The effective management of urban development investment project by PPP method is the cooperation process between the state authorities and the private sector through contracts by PPP method to exercise the mandates and functions on management of urban development investment projects with the aim to maximize the effectiveness of resource utilization and opportunities to obtain the optimum results based on the stated objectives of the projects. According to this definition:

- The PPP method in urban development is the cooperation mechanism between the public and private sector to implement, manage and maintain urban infrastructure investment project with the aim to provide public services base on PPP contract to clearly assign the responsibilities, benefits and risks thereto ensure the investment objectives, public interests and quality of construction works or services. - Management of urban investment project by PPP method is the continuous influences, with organizational structure and objectives through the legal right of state authorities and management function of private investors, to the

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

equivalent to 137,234 billion dongs (approximately 14.6%) etc. Almost all the PPP projects in Vietnam are implemented through BOT method (approximately 36.6%), BTO, BT (approximately 52.2%), BT together with BOT and BOO, several other projects were conducted by BLT and O&M.

establishment, implementation and operation of urban investment project by PPP method. - Effectiveness of urban infrastructure investment project by PPP is the comparable relationship between direct/ indirect benefits gained by the socioeconomy and private investors and the direct/ indirect costs paid by the socioeconomy and private investors during the project implementation process. - Effective management activities are those conducted by the management entities with the aim to obtain the project results per objectives or beyond the objectives and criteria stated by the project. 3.2. Effective management objectives - For the private investor is the financial gained. - For the public sector is to ensure the optimum socioeconomic result, stable development, in compliance with the directions and guidance of the Communist Party and the legal framework based the socioeconomic status in different periods. 3.3. Contents of effective management Management activities are identified based on the management functions of each entity during the project life cycle or management process. (a) The Government macro management activities including: - Development plan of Urban Infrastructure Investment Project by PPP method; - State management organizational structure; - Formulation and implementation of policies, regulations and legislation; - Monitor and Evaluation. (b)The Government and investor micro management activities - During the preparation process: Quality of Project planning; Consensus from the public and people; Finance and sponsoring structure; Risk identification and distribution; Selection of investors and their capacity; Project contracts. - During the project implementation process: Bidder selection and procurement; Preparation of construction site; Monitoring of project contracts. - During the project settlement and hand-over: Management and operation of construction work; Settlement of construction work; Independent audit; Communication; Hand-over of construction work. 3.4. Evaluation criteria on management effectiveness - â&#x20AC;&#x153;Efficiencyâ&#x20AC;? reflects the level of benefits gained by the related entities as reference to the objectives stated in PPP

145

iii. HÔïP taÙc cOÂnG - tÖ cHO PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH taïi VieÄt nam

investment project. - “Effectiveness” is the level of achievement derived from project management results in comparison with the costs paid by the related entities. - “Suitability” reflects the contents stated in line with direction, strategy, policy and structure of the management organization. - “Stability” reflects the distribution of risks and benefits; stability of policies; capacity enhancement of related parties; contribution to development potential. - “Accurate, logical” reflect the capacity of management entities with forward looking evaluation on objectives, strategies; the intended business cases; potential risks incurred during the implementation of business cases. - “Consensus” in the management activities reflects the suitability of management, administration activities to the benefits of the public and private sector.

3.5. Factors effectiveness

affecting

the

management

- Objective factors: International trend on PPP investment; National economy status and macroeconomic environment; Political environment, legislation and natural conditions; Budget limitation while demand for urban development is tremendous; Low profitability of urban infrastructure investment project by PPP; Expectation and capacity of private investors. - Subjective factors from public sector including: Direction and roles of public sectors; Suitability of PPP mechanism regarding urban development; Capacity of public officials; Flexible management, independent and effectiveness of PPP project; Cooperation mechanism among state authorities. - Subjective factors from private sector: Capacity of private investor; Organization of project management company; Effective management of project finance; Control the project preparation and implementation process.

4. General evaluation of the actual results of the urban infrastructure investment project by PPP method 4.1. Obtained results - Regarding public sector, through PPP method, the Vietnam urban infrastructure has been placed with a new look through dramatic changes with clear improvements on urban development, satisfy the infrastructure demand for economic development under the new market mechanism, contribute to the improvement of national competitiveness, ensure national defense and public security, limit the environment pollution and enhance the people living standard. PPP

146

has utilized its advantages in transparency, the adoption of technology, management capacity from the private sector that proved higher effectiveness for budget spending as comparison to the traditional investment method; extend the investment utilization potential thereto remove the obstacle on funding of the national important projects so that they could be completed earlier than schedule. - Regarding the private investor, PPP has opened a new market with attractive investment opportunities for private domestic and international investors that contribute to the mass consumption of domestic manufacture materials, billion dongs of bank credits were circulated in the economy and thousands of new jobs were available for labours. - As for the people, PPP has offered people with sufficient and better quality public services with more suitable costs. 4.2. Existing issues and difficulties The macro management activities of public sector to support Vietnam PPP market was considered to be less attractive for international investors. Whereas, the support mechanism from the Government together with other elements of Vietnam economy as Forex market still exposed to potential risks for investors especially for projects nominated by foreign currency. Thus, the attraction of foreign investors, especially in urban infrastructure development is deemed to be limited. The current investment fund is mainly from the domestically commercial lending and partly from the equity of domestic investors. - The plan and strategy of projects are not in proper priority and not in line with the unique features of the investment method, the characteristics of each region and the development strategies of each sector. - The legal document on PPP is deemed to be insufficient for the establishment of regulations ensuring the transparency and effective cooperation between the public and private sector. The lack of transparency in state management and the lack of capacity in evaluation and forecasting works are the main issues that hinder the confident of investors when consider investing in Vietnam market. The cost and price management mechanism is not in line with the market mechanism. - The state management organization structure is limited, while the management capabilities of domestic investors are deemed to be insufficient. - The supervision contents, process and mechanism are deemed to be inappropriate. Both the public and private sectors are lack of experience and information concerning project management and supervision. The micro management, based on project life cycle,

- The quality of Feasibility Study, formulated based on the current legislation on construction, is quite limited that had not focused on the outputs of the project thereby could not meet the unique features of the PPP method and international practices. - The risks in PPP project are quite significant while the profit gained in PPP project is deemed to be insufficient that could not meet the harmonization between profits and risks shared by the related parties. - The direct appointment of investor is the most common issue that hinders the state ability to compare and select the most suitable bidder for the project implementation. The competitive factor in PPP model to ensure reasonable prices for public services and goods supply were eliminated do to this lack of transparency. - The quality of projects and construction works had not met the requirements on quality that a number of projects were either damaged or degraded shortly after handed-over for operation phase. The competent authorities monitored investment actives are either lack of responsibilities or incompetence in providing proper management tools for PPP projects.

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

from project preparation, implementation, operation and maintenance are undermined by many existing issues which comprised of:

entities are still lack of experience, the legal framework thereby is insufficient, lack of consensus and overlapping. - The urban investment projects normally have large scale of implementation with high level of complexity and exposed to various factors on topography and hydrogeology whereas management experience of investors is quite limited that result to low quality projects and construction works. - The urban development by PPP method imposed direct influences to the society and people lives, thus the harmonization between the benefits of the public, private sectors and the people were compromised accordingly. Regarding subjective reasons: - The legal framework on investment by PPP method is insufficient and not suitable with the actual practice in Vietnam and the international standards. The investment mechanism by PPP method on the other hand is sophisticated which under jurisdictions of various specialized Law. - Quality of the human resource in both public and private sector is inappropriate that could not meet the requirements during practical implementation. - Project management is assigned to different state authorities without proper sanctions and management/monitoring solutions.

- The resistance of the people is also one of the major obstacles in implementing urban development projects by PPP method. The resistance of people with regard to fees level, public service prices, site clearance and compensation. The database and communication issues are not properly paid attention to which lead to disagreement and social uprising regarding the implementation of several projects. - The demand on investment fund of the implementation infrastructure projects are quite enormous, however the domestic capital market is deemed to be weak, underdeveloped with high capital costing, while the domestic credit score is quite low that imposed challenges for private investors to access the international capital market. - The financial mechanisms adopted by the Government to support the initial investment costs and tax preferences are quite simple and only applicable to low-level management. Several public services as solid waste treatment, waste water treatment, water supply etc. could not ensure the planned financial scenario. 4.3. Reasons behind the existing issues and difficulties Regarding objective reasons: - The PPP method is recently introduced to urban infrastructure development in Vietnam, thus the management

147

- Ensure the harmonization of rights and responsibilities between public and private sector, the relationship between the two parties should be established on equal ground which harmonized between benefits and risks, under PPP method, to ensure a stable and concrete partnership. - Ensure the value for money of the public sector is the major principal evaluated by the state authorities at all investment stages under the project life cycle. The PPP model shall be selected should PPP provided higher net benefits to the public sector in comparison to other investment methods. - Outputs based orientation is to mainly focus on the services/ products of the project rather than the construction process/ procedure as required by traditional investment method. It is essential to monitor and evaluate based on the project results to ensure the services and construction works provided are suitable with the stated standards and criteria. - Publicity and transparency is the most important requirements for all activities conducted by the public sector with the aim to manage PPP project. - Ensure the responsibilities of public sector shall be maintained until the end of the infrastructure public services life cycle and this responsibility shall not be transferred to the private sector. - Separate the functions of state management authorities with the functions of competence authorities regarding PPP project to avoid potential conflicts of interest as well as to ensure the harmonization on the rights and benefits of the related parties, and the publicity and transparency.

- Public officials are lack of experience in management of PPP project, working in part-time regime, lack of intensive training on PPP management and ineffective cooperation mechanism between state authorities. - Limited capacity and experience in project management and operation of investors resulted to low investment efficiency.

5. Lessons learnt and solutions for the improvement of management effectiveness of urban infrastructure development project by PPP method 5.1. Perspectives It is essential to ensure the objectives of urban infrastructure development project by PPP method stated by public and private sector could be obtained through effective management:

148

5.2. Solutions Based on the achievements, existing issues and difficulties faced by PPP project, it is essential to establish overall solutions, especially on management issues, to ensure the efficiency and effectiveness of investment by PPP method, which comprised of: - Formulate consensus plan for the urban development with an appropriate forward looking vision. Establish national program for the urban development projects by PPP method. Cleary identify the strategic direction for the urban investment projects by PPP method under the Overall national urban development strategic plan. - Research and formulate a consensus legal framework for investment by PPP method, ensure its suitability with Vietnam practical implementation requirements, international standards and to establish a transparent legal corridor that harmonizes the rights and benefits of the participants thereto boost the confidence of investors and the related parties. - Improvement of state management organizational structure

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

for PPP projects, which require further specialization while reduce public officials working on part-time regime basis to ensure the assignment of experts who could fulfill their roles and responsibility in performing state management of the PPP project in line with the international practices. - Monitoring and evaluation of PPP project should focus on the end results of the project to ensure the equality on the rights to monitor and evaluate between the competent authorities and the private investors. - During the investment preparation, implementation and operational stage, it is essential to ensure the publicity, transparency and competitiveness especially under the process of project announcement and bidder selection. - Training, knowledge and capacity enhancement of public officials, investors and other related party shall be required to ensure the effective management of PPP model.

6. Results and recommendations

6. 1. Regarding public sector The political support and commitment of the Communist Party and the Government shall play the key role in the participant of the private sector. The drastic or one-way administrative changes promulgated by the Government shall place the private sector with potential risks and failures while participate in PPP project. The Government should consider an appropriate profitability level for investors, based on the level of risks incurred, since PPP projects only considered as attractive should they brought profits to investors. Concerning the cooperation mechanism, the public and private sectors should be treated as equal partners; the Government should provide investment support regime to attract potential private investors. Appropriate legal framework and legislation for the whole PPP project life cycle should be established. 6.2. Regarding private sector Strengthening of financial capacity should be conducted through the increase of equity to ensure the reduction of liquidity risks and credit pressure relief. Improvement of professional capacity in project feasibility study, technical specifications, construction and operational works. Enhancement of management capacity in finance, planning, quality, human resource and risks. 6.3. As for other related parties As for the organizations, individuals using the infrastructure services, these are the main factors that determine the usage amount, turnover capacity as well as the value for money of the project, thus these entities should be empowered with better monitoring rights during the project implementation phase. Regarding the project sponsors: play an important role ensuring the necessary fund could be allocated for the project.

149

iii. HÔïP taÙc cOÂnG - tÖ cHO PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH taïi VieÄt nam

ÖÙnG DuïnG HìnH tHÖÙc ÑOái taÙc cOÂnG tÖ tRonG PHAÙt tRIeÅn ÑoÂ tHò tHoÂnG MInH tAïI VIeät nAM

ts. nGOÂ tHeá VinH

Vieän Kinh teá xaây döïng, Boä Xaây döïng Nhöõng naêm gaàn ñaây, ñoâ thò thoâng minh ñöôïc xem nhö laø moät moâ hình phaùt trieån ñoâ thò, muïc tieâu höôùng ñeán cuûa caùc nhaø quaûn lyù ñoâ thò, chính quyeàn ñòa phöông ôû Vieät Nam. Caùc vaên baûn phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc ñaõ khaúng ñònh chuû tröông phaùt trieån ñoâ thò theo höôùng ñoâ thò thoâng minh nhaèm ñaùp öùng ñöôïc lôïi theá veà coâng ngheä thoâng tin, tieán boä khoa hoïc kyõ thuaät thôøi kyø 4.0. Tuy nhieân, vieäc phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh ñoøi hoûi nguoàn löïc taøi chính cuõng nhö caùc nguoàn löïc ñoâ thò khaùc laø töông ñoái lôùn. Beân caïnh ñoù, hình thöùc ñoái taùc coâng tö ñöôïc aùp duïng khaù phoå bieán trong nhieàu lónh vöïc ôû Vieät Nam, nhö laø giao thoâng, y teá, naêng löôïng. Hieän nay, Nhaø nöôùc vaø Nhaø ñaàu tö tö nhaân ñaõ phoái hôïp vôùi nhau töông ñoái hieäu quaû nhaèm mang laïi nhöõng döï aùn PPP coù chaát löôïng cao, böôùc ñaàu ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu phaùt trieån cuûa xaõ hoäi. Tuy nhieân, ñoái vôùi yeâu caàu phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh thì PPP vaãn toàn taïi moät soá khoaûng troáng chöa ñaùp öùng ñöôïc. Baøi vieát toång hôïp moät soá thoâng tin vaø ñaùnh giaù tính thöïc tieãn trong vieäc öùng duïng hình thöùc ñoái taùc coâng tö trong phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh taïi Vieät Nam.

1. Ñaët vaán ñeà

Trong xu theá phaùt trieån ñoâ thò treân theá giôùi hieän nay, thuaät ngöõ “Ñoâ thò thoâng minh - Smart City” ñöôïc nhaéc ñeán khaù phoå bieán taïi caùc nöôùc phaùt trieån vaø ñang phaùt trieån nhö laø moät moâ hình höôùng ñeán trong töông lai. Ñoâ thò thoâng minh ñöôïc coi laø moät trong nhöõng muïc tieâu phaùt trieån cuûa caùc nhaø quaûn lyù ñoâ thò, chính quyeàn ñòa phöông. Tuy vaäy, ñeán nay theá giôùi vaãn chöa coù moät ñònh nghóa thoáng nhaát veà Ñoâ thò thoâng minh. Nhieàu nhaø nghieân cöùu, hoïc giaû cuõng nhö chuyeân gia veà quaûn lyù ñoâ thò ñeàu coá gaéng ñöa ra caùc ñònh nghóa, caùch hieåu khaùc nhau tuøy theo caùch tieáp caän, lónh vöïc nghieân cöùu. Theo quan ñieåm cuûa ngöôøi vieát, Ñoâ thò thoâng minh laø moät khaùi nieäm môû, coù söï linh hoaït theo phaïm vi nghieân cöùu, neân ñöôïc hieåu theo trình ñoä phaùt trieån cuûa ñoâ thò, möùc ñoä nhaän thöùc cuûa ngöôøi daân cuõng nhö caùc dòch vuï ñoâ thò ñöôïc cung caáp trong ñoù. Caùc ñoâ thò coù trình ñoä phaùt trieån khaùc nhau seõ coù caùch hieåu vaø höôùng ñeán moâ hình ñoâ thò thoâng minh khaùc nhau. Chính vì vaäy, coù theå noùi laø khoâng theå coù moät tieâu chuaån hay ñònh nghóa cuï theå naøo ñöôïc thöøa nhaän moät caùch chính thoáng veà ñoâ thò thoâng minh. Nhìn laïi lòch söû phaùt trieån cuûa ñoâ thò trong baát cöù thôøi ñieåm naøo cho thaáy, muïc tieâu cuûa ñoâ thò laø taïo laäp moâi tröôøng soáng cho ngöôøi daân, ñaùp öùng toát nhaát cho nhu caàu phaùt trieån cuûa con ngöôøi cuõng nhö caùch thöùc quaûn

150

lyù ñoâ thò cuûa chính quyeàn. Ñoâ thò thoâng minh laø moâ hình phaùt trieån hieän ñaïi, muïc tieâu höôùng ñeán cuûa caùc nhaø quaûn lyù ñoâ thò nhaèm mang ñeán ñieàu kieän soáng chaát löôïng cao cho ngöôøi daân ñoâ thò. Do vaäy, coù theå hieåu ñoâ thò thoâng minh laø ñoâ thò coù cô sôû haï taàng vaø dòch vuï ñoâ thò phaùt trieån, mang laïi chaát löôïng cuoäc soáng toát ñeïp cho ngöôøi daân ñoâ thò. Khaùi nieäm ñoâ thò thoâng minh khoâng chæ goùi goïn ôû phaïm vi öùng duïng coâng ngheä thoâng tin trong dòch vuï ñoâ thò maø caàn coù söï bao quaùt, hieåu roäng hôn veà caùc yeáu toá caáu thaønh ñoâ thò, nhaèm xaây döïng moät moâi tröôøng ñoâ thò phaùt trieån toaøn dieän. Ñeå hình thaønh moät ñoâ thò thoâng minh ñoøi hoûi söï toång hôïp, huy ñoäng cuûa raát nhieàu nguoàn löïc ñoâ thò, nhö laø giao thoâng, y teá, giaùo duïc, thöïc phaåm, naêng löôïng, thoâng tin, ... (hình 1). Trong khi ñoù, chæ tính rieâng moät lónh vöïc, nhö laø giao thoâng ñaõ ñoøi hoûi moät nguoàn taøi chính khaù lôùn, nguoàn nhaân löïc chaát löôïng cao cuõng nhö haï taàng phaùt trieån ñeå öùng duïng. Ñieàu naøy ñaët ra nhöõng trôû ngaïi nhaát ñònh cho ngöôøi ñöùng ñaàu ñòa phöông phaûi giaûi quyeát khi löïa choïn moâ hình ñoâ thò thoâng minh, nhö laø ñieàu kieän kinh teá xaõ hoäi cuûa ñòa phöông ñaõ ñuû ñeå phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh hay chöa? Lónh vöïc naøo seõ ñöôïc öu tieân khi phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh? Nguoàn nhaân löïc, nhaän thöùc cuûa ngöôøi daân coù phuø hôïp ñeå aùp duïng moâ hình ñoâ thò thoâng minh hay khoâng?

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

döïng xaõ hoäi chuû nghóa vaø baûo veä toå quoác [1].

Hình 1. Moät soá nhaân toá chính cuûa Ñoâ thò thoâng minh (Hình aûnh minh hoïa).

Chính quyeàn ñòa phöông noùi rieâng hay Nhaø nöôùc noùi chung coù vai troø chuû ñaïo trong vieäc lyù phaùt trieån ñoâ thò. Chöùc naêng quaûn lyù nhaø nöôùc yeâu caàu chính quyeàn ñòa phöông phaûi taïo ra moâi tröôøng soáng nhaát cho ngöôøi daân ñoâ thò phuø hôïp vôùi ñieàu kieän kinh teá xaõ hoäi cuûa ñòa phöông. Chính vì vaäy, vieäc chuaån bò moät nguoàn löïc ñoâ thò raát lôùn ñeå phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh laø yeâu caàu khoù khaên ñoái vôùi caùc ñoâ thò taïi Vieät Nam trong giai ñoaïn hieän nay. Ñeå ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu ñaàu tö phaùt trieån, hieän ñaïi hoùa veà coâng ngheä höôùng ñeán moâ hình ñoâ thò thoâng minh thì khoâng theå chæ troâng chôø nguoàn ñaàu tö töø ngaân saùch nhaø nöôùc maø caàn huy ñoäng voán ñaàu tö töø khu vöïc tö nhaân. Kinh nghieäm quoác teá taïi Haøn Quoác, Nhaät Baûn, Thuïy Ñieån, Hoa Kyø,.. cho thaáy caù nhaø ñaàu tö tö nhaân coù raát nhieàu lôïi theá trong vieäc hoã trôï Nhaø nöôùc öùng duïng coâng ngheä thoâng tin nhaèm quaûn lyù phaùt trieån ñoâ thò hieäu quaû vaø thaønh coâng hôn. Vaán ñeà ñaët ra laø nguyeân taéc ñaàu tö cuûa khu vöïc tö nhaân laø phaûi thu hoài voán vaø ñaûm baûo coù laõi. Haøn Quoác ñaõ raát thaønh coâng theo hình thöùc naøy ñoái vôùi caùc ñoâ thò Pangyo New Town, Sejong City, … Do vaäy, chìa khoùa cuûa vieäc aùp duïng hình thöùc ñoái taùc coâng tö trong phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh laø vieäc chia seû quyeàn lôïi vaø traùch nhieäm cuûa Nhaø nöôùc vaø Nhaø ñaàu tö tö nhaân trong vieäc cung caáp caùc dòch vuï xaõ hoäi (coù chaát löôïng cao) nhaèm ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu söû duïng cuûa ngöôøi daân ñoâ thò.

2. Ñònh höôùng phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh ôû Vieät Nam

Sau hôn 30 naêm thöïc hieän chính saùch ñoåi môùi, heä thoáng ñoâ thò Vieät Nam ñaõ phaùt trieån khaù maïnh meõ veà soá löôïng vaø chaát löôïng, toác ñoä taêng tröôûng khaù cao so vôùi khu vöïc. Caû nöôùc hieän nay coù 813 ñoâ thò, vôùi 2 ñoâ thò ñaëc bieät, 19 ñoâ thò loaïi I, 23 ñoâ thò loaïi II, 45 ñoâ thò loaïi III, 84 ñoâ thò loaïi IV vaø 640 ñoâ thò loaïi V. Tyû leä ñoâ thò hoùa toaøn quoác ñaït khoaûng 37,5%, trong ñoù 02 ñoâ thò ñaëc bieät laø Haø Noäi vaø thaønh phoá Hoà Chí Minh coù daân soá ñoâ thò chieám xaáp xæ 30% daân soá ñoâ thò treân toaøn quoác [2]. Söï phaùt trieån cuûa heä thoáng ñoâ thò ñaõ goùp phaàn duy trì taêng tröôûng kinh teá chung cuûa caû nöôùc. Nhaän thöùc ñöôïc vaán ñeà ñoù, Chính phuû ñaõ ban haønh nhieàu vaên baûn nhaèm ñònh höôùng söï phaùt trieån ñoâ thò ôû Vieät Nam theo moâ hình maïng löôùi ñoâ thò, coù cô sôû haï taàng kyõ thuaät, haï taàng xaõ hoäi phuø hôïp, ñoàng boä, hieän ñaïi, coù moâi tröôøng vaø chaát löôïng soáng ñoâ thò toát; coù vò theá xöùng ñaùng, coù tính caïnh tranh cao trong phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi quoác gia, khu vöïc vaø quoác teá, goùp phaàn thöïc hieän toát hai nhieäm vuï chieán löôïc laø xaây

Hieän nay, phaùt trieån “ñoâ thò thoâng minh” ôû Vieät Nam môùi ñöôïc ñaùnh giaù ñang ôû trong giai ñoaaïn sô khai. Baét ñaàu töø Chæ thò soá 58-CT/TÖ ngaøy 17/10/2010 cuûa Boä Chính trò veà Ñaåy maïnh öùng duïng coâng ngheä thoâng tin phuïc vuï söï nghieäp coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa. Vieäc öùng duïng nhöõng tieán boä khoa hoïc kyõ thuaät, coâng ngheä ñieän töû, soá hoùa daàn daàn ñöôïc nghieân cöùu, aùp duïng vaøo caùc lónh vöïc phaùt trieån cuûa xaõ hoäi, ñaëc bieät laø ñoái vôùi moät soá ñoâ thò lôùn ôû Vieät Nam. Tieáp sau ñoù, Nghò quyeát soá 05-NQ/TW ngaøy 1/11/2016 cuûa BCH TÖ khoùa XII laàn ñaàu tieân ñeà caäp chính thöùc ñeán chuû tröông “öu tieân phaùt trieån moät soá ñoâ thò thoâng minh” vaø “ñaåy maïnh thöïc hieän caùc döï aùn ñaàu theo hình thöùc ñoái taùc coâng tö”. Tieáp sau ñoù laø Chæ thò soá 16/CTTTg ngaøy 4/10/2017 cuûa Thuû töôùng Chính phuû veà taêng cöôøng naêng löïc tieáp caän cuoäc Caùch maïng coâng nghieäp laàn thöù 04 vaø vaên baûn soá 58/BTTTT-KHCN ngaøy 11/1/2018 cuûa Boä Thoâng tin vaø truyeàn thoâng veà höôùng daãn caùc nguyeân taéc ñònh höôùng veà coâng ngheä thoâng tin vaø truyeàn thoâng trong xaây döïng ñoâ thò thoâng minh ôû Vieät Nam. Xuaát phaùt töø ñònh höôùng nhö vaäy, chính quyeàn ñoâ thò taïi caùc ñòa phöông ñaõ chuû ñoäng nghieân cöùu vaø öùng duïng nhöõng quan ñieåm, moâ hình phaùt trieån ñoâ thò phuø hôïp thöïc tieãn, ñaëc ñieåm cuûa ñòa phöông ñeå phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh. Thôøi gian qua öôùc tính coù gaàn 20 tænh, thaønh phoá ñaõ toå chöùc hoäi thaûo vaø kyù thoaû thuaän hôïp taùc (MOU) vôùi caùc doanh nghieäp vieãn thoâng - CNTT trong vaø ngoaøi nöôùc ñeå xaây döïng caùc döï aùn thí ñieåm veà phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh [3]. Moät soá ñoâ thò ñaõ ñöôïc coäng ñoàng theá giôùi böôùc ñaàu coâng nhaän, ñaùnh giaù cao veà chaát löôïng cuoäc soáng, goùp phaàn naâng cao söùc huùt vaø uy tín treân theá giôùi, nhö laø Ñaø Naüng, thaønh phoá Hoà Chí Minh,...(hình 2). Theo quan ñieåm cuûa ngöôøi vieát, ñoâ thò thoâng minh chæ phuø hôïp vôùi caùc thaønh phoá lôùn, coù ñuû ñieàu kieän noäi löïc veà kinh teá, nhaân löïc vaø haï taàng cô sôû ñeå öùng duïng nhöõng tieán boä khoa hoïc coâng ngheä. Neáu Nhaø nöôùc chæ hoã trôï veà chính saùch thì khaû naêng thöïc hieän seõ gaëp nhieàu ruûi ro, bôûi vì ñoâ thò thoâng minh khoâng chæ ñöôïc xem xeùt treân yeáu toá ñaàu tö ban ñaàu maø phaûi caân nhaéc ñeán vieäc duy trì, vaän haønh heä thoáng coâng ngheä thoâng tin, khoa hoïc kyõ thuaät cuûa dòch vuï ñoâ thò chaát löôïng cao. Hình 2. Caùc ñòa phöông ñaõ vaø ñang nghieân cöùu aùp duïng ñoâ thò thoâng minh

151

iii. HÔïP taÙc cOÂnG - tÖ cHO PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH taïi VieÄt nam 152

Caùc ñòa phöông khaùc nhau coù caùc caùch tieáp caän vôùi ñoâ thò thoâng minh khaùc nhau. Nhö laø ñoái vôùi Thaønh phoá Hoà Chí Minh, UBND thaønh phoá ban haønh Quyeát ñònh soá 6179/QÑ-UBND ngaøy 23/11/2017 pheâ duyeät Ñeà aùn “Xaây döïng thaønh phoá Hoà Chí Minh trôû thaønh ñoâ thò thoâng minh giai ñoaïn 2017-2020, taàm nhìn ñeán naêm 2025”, vôùi muïc tieâu phaùt trieån kinh teá, beàn vöõng treân neàn taûng khai thaùc toát nhaát caùc nguoàn löïc, vôùi ngöôøi daân laø trung taâm cuûa ñoâ thò. Trong giai ñoaïn tröôùc maét, thaønh phoá ñònh höôùng phaùt trieån Quaän 1, Quaän 12 vaø Khu ñoâ thò môùi Thuû Thieâm (Quaän 2) thaønh 3 ñoâ thò thoâng minh trong töông lai. Ngöôøi daân ñoâ thò seõ ñöôïc höôûng lôïi töø 9 lónh vöïc chính cuûa ñoâ thò (giao thoâng, y teá, moâi tröôøng, nguoàn nhaân löïc, …) khi ñeà aùn ñöôïc thöïc hieän. Beân caïnh ñoù, UBND thaønh phoá quyeát ñònh thaønh laäp Ban Ñieàu haønh thöïc hieän Ñeà aùn vaø phoái hôïp vôùi Taäp ñoaøn Böu chính vieãn thoâng Vieät Nam (VNPT) ñeå tö vaán khung veà coâng ngheä thoâng tin vaø truyeàn thoâng (ICT) trong xaây döïng vaø trieån khai Ñeà aùn, cuõng nhö tìm kieám caùc ñoái taùc tö vaán coâng ngheä lôùn treân theá giôùi nhö Microsoft (Hoa Kyø) ñeå coù caùc keá hoaïch ñaàu tö phaùt trieån thöïc teá trong töông lai.

khai ñeà aùn thaønh phoá thoâng minh cho Huyeän ñaûo Phuù Quoác; Thaønh phoá Haûi Phoøng ñònh höôùng phaùt trieån ñaûo Caùt Haûi thaønh “Ñaûo thoâng minh”, …

Ñoái vôùi thaønh phoá Ñaø Naüng, Chuû tòch UBND thaønh phoá cuõng pheâ duyeät Ñeà aùn Xaây döïng thaønh phoá thoâng minh hôn taïi Ñaø Naüng taïi Quyeát ñònh soá 1797/QÑ-UBND ngaøy 25/3/2014. Chieán löôïc phaùt trieån Ñaø Naüng trôû thaønh moät thaønh phoá thoâng minh hôn, thuùc ñaåy vieäc öùng duïng CNTT vaøo coâng taùc quaûn lyù ñoâ thò, taïo laäp nhöõng neàn taûng cô baûn ñeå phaùt trieån toaøn dieän kinh teá - xaõ hoäi, töøng böôùc naâng cao chaát löôïng soáng cho ngöôøi daân, phaùt trieån Ñaø Naüng theo ñònh höôùng moät thaønh phoá thaân thieän vôùi moâi tröôøng, moät thaønh phoá ñaùng soáng, phaùt trieån beàn vöõng vôùi 5 noäi dung chính: Thaønh phoá keát noái, heä thoáng giao thoâng thoâng minh, caáp nöôùc thoâng minh, thoaùt nöôùc thoâng minh, kieåm soaùt VSATTP thoâng minh. Thaønh phoá ñaõ hôïp taùc vôùi Taäp ñoaøn coâng ngheä IBM (Myõ), Coâng ty coå phaàn FPT, Ñaïi söù quaùn Haø Lan taïi Vieät Nam,… trong vieäc trieån khai, caùc döï aùn thaønh phaàn, noäi dung cuûa Ñeà aùn thaønh phoá thoâng minh. Hieän nay, Ñaø Naüng ñaõ trieån khai moät soá öùng duïng giao thoâng thoâng minh nhö giaùm saùt haønh trình xe buyùt, camera giaùm saùt giao thoâng, heä thoáng ñieàu khieån tín hieäu giao thoâng, thaønh laäp trung taâm ñieàu haønh giao thoâng taäp trung. Ñoàng thôøi, Ñaø Naüng ñaõ trieån khai giaùm saùt nguoàn nöôùc töï ñoäng nhö veà tieâu chuaån nöôùc uoáng ñeå baùo caùo veà trung taâm xöû lyù khi caàn thieát, giaùm saùt heä thoáng nguoàn nöôùc thaûi caûnh baùo sôùm chæ soá gaây oâ nhieãm ñeå xöû lyù khi caàn thieát. Beân caïnh ñoù, Toång Coâng ty Becamex IDC ñaõ phoái hôïp vôùi Taäp ñoaøn Braintport (Haø Lan) nghieân cöùu, bieân soaïn ñeà aùn “Xaây döïng Thaønh phoá thoâng minh Bình Döông” döïa treân kinh nghieäm cuûa thaønh phoá Eindhoven veà phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi höôùng ñeán xaây döïng thaønh phoá thoâng minh, hieän ñaïi, xanh, saïch vaø thaân thieän moâi tröôøng. Töø moái lieân keát naøy, Bình Döông ñaõ vaø ñang phaùt trieån heä thoáng giao thoâng coâng coäng thaân thieän vôùi moâi tröôøng, chuù troïng ñaàu tö phaùt trieån nguoàn nhaân löïc, chaêm soùc söùc khoûe coäng ñoàng. Cuõng nhö vaäy, UBND tænh Thöøa Thieân Hueá ñang phoái hôïp vôùi Cô quan hôïp taùc quoác teá Haøn Quoác (KOICA) xaây döïng döï aùn quy hoaïch chung thaønh phoá Hueá thoâng minh (Hueá U-City). UBND tænh Kieân Giang trieån

3. Khaû naêng öùng duïng hình thöùc ñoái taùc coâng tö trong phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh, tröôøng hôïp nghieân cöùu taïi Vieät Nam

Ñoâ thò thoâng minh laø moät moâ hình phaùt trieån ngaøy caøng ñöôïc quan taâm taïi nhieàu ñoâ thò ôû Vieät Nam trong khoaûng 10 naêm gaàn ñaây. Ñaây laø moät xu theá phaùt trieån ñoâ thò môùi ñöôïc caùc caáp chính quyeàn uûng hoä vaø taïo ñieàu kieän caû veà chính saùch vaø caùc nguoàn löïc ñoâ thò. Caùc chöông trình nghieân cöùu, loä trình phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh ñöôïc chính quyeàn ñoâ thò nghieân cöùu, ñeà xuaát laø tieàn ñeà cô baûn phaùt trieån ñoâ thò taïi Vieät Nam. Tuy nhieân, moãi ñòa phöông ñang coù moät caùch tieáp caän vaø ñònh höôùng phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh khaùc nhau. Do vaäy, Chính phuû caàn laäp moät chieán löôïc quoác gia veà xaây döïng vaø phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh giuùp caùc ñoâ thò thoâng minh töông lai cuûa ñaát nöôùc coù theå phaùt trieån khaû quan, haøi hoøa, hôïp taùc toát vôùi nhau ngay töø giai ñoaïn ñaàu phaùt trieån, höôùng ñeán nhöõng muïc tieâu ñem laïi hieäu quaû coäng höôûng veà moïi maët trong suoát quaù trình phaùt trieån ñoâ thò vaø phaùt trieån quoác gia.

Kinh nghieäm quoác teá cho thaáy vieäc öùng duïng hình thöùc ñoái taùc coâng tö laø hoaøn toaøn coù tính khaû thi trong ñieàu kieän kinh teá xaõ hoäi ôû Vieät Nam hieän nay. Nhaø nöôùc khoâng theå phaùt trieån ñoâ thò döïa treân nguoàn ngaân saùch, taøi chính ñòa phöông ngaøy caøng haïn heïp so vôùi nhu caàu phaùt trieån. Trong khi ñoù, caùc nhaø ñaàu tö tö nhaân coù lôïi theá veà nguoàn voán, coâng ngheä tieân tieán cuõng nhö khaû naêng quaûn lyù dòch vuï moät caùch hieäu quaû. Chính vì vaäy, neáu aùp duïng hình thöùc ñoái taùc coâng tö seõ phaân ñònh hôïp lyù caùc nhieäm vuï, nghóa vuï maø moãi ñoái taùc tham gia trong döï aùn ñoâ thò thoâng minh phaûi coù traùch nhieäm thöïc hieän treân cô sôû naêng löïc vaø nguoàn löïc cuûa mình. Vieäc öùng duïng hình thöùc ñoái taùc coâng tö trong phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh ôû Vieät Nam caàn coù cô cheá, chính saùch phuø hôïp cuûa nhaø nöôùc vaø giuùp taïo haønh lang phaùp lyù oån ñònh cho caùc Nhaø ñaàu tö tö nhaân tham gia. Caùc beân tham gia döï aùn ñeàu coù nhöõng lôïi theá, öu ñieåm töông ñoái so vôùi khu vöïc coøn laïi khi thöïc hieän döï aùn. Ñoùng goùp cuûa ñoái taùc Nhaø nöôùc trong hình thöùc ñoái taùc coâng tö coù theå döôùi daïng voán ñaàu tö (ngaân saùch), chuyeån giao taøi saûn, cam keát chính saùch (mieãn giaûm thueá, öu ñaõi ñaàu tö,...) ñoùng goùp baèng taøi nguyeân (ñaát ñai), taøi saûn coá ñònh trong döï aùn, hoaëc traùch nhieäm trong caùc yeáu toá xaõ hoäi, moâi tröôøng, coäng ñoàng. Söï ñoùng goùp cuûa ñoái taùc Tö nhaân thöôøng laø coâng ngheä tieân tieán, voán ñaàu tö, kinh nghieäm chuyeân moân veà quaûn lyù, khai thaùc söû duïng dòch vuï coù hieäu quaû. Söï tham gia vaø hoã trôï cuûa Nhaø nöôùc trong vieäc naâng cao hieäu quaû cuûa döï aùn maø khoâng laøm gia taêng gaùnh naëng ngaân saùch ñaàu tö coâng laø yeáu toá then choát ñeå xem xeùt laøm cô sôû öùng duïng hình thöùc ñoái taùc coâng tö so vôùi caùc hình thöùc ñaàu tö khaùc. Ví duï ñoái vôùi Döï aùn tích hôïp coâng ngheä thoâng tin (Barcelona GIX - (Gestioù Integrada de les Xarxes municipals, in Catalan),

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

Hình 3. Döï aùn Barcelona GIX - Ñoâ thò thoâng minh taïi Taây Ban Nha.

laø moät döï aùn thaønh phaàn cuûa chieán löôïc phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh taïi thaønh phoá Barcelona, Taây Ban Nha [4]. Thaùng 7 naêm 2011, Hoäi ñoàng thaønh phoá Barcelona ñònh höôùng phaùt trieån thaønh phoá thaønh moät trong nhöõng ñoâ thò thoâng minh haøng ñaàu theá giôùi. Ñeå ñaït ñöôïc ñieàu naøy, cô sôû haï taàng vaø maïng CNTT cuûa thaønh phoá caàn ñöôïc caûi thieän, laép ñaët caùc thieát bò nhaèm ñaùp öùng nhu caàu keát noái vaø taêng soá löôïng thieát bò caûm bieán ôû caùc khu vöïc coâng coäng, nhö laø traïm xe bus, ñeøn giao thoâng (Hình 3). Döï aùn ñöôïc thöïc hieän theo hình thöùc ñoái taùc coâng tö (hình thöùc hôïp ñoàng BOT) bôûi Vieän coâng ngheä thoâng tin (Municipal Institute of Information Techonology) cuûa thaønh phoá Barcelona vaø Nhaø thaàu Tradia Telecom (100% sôû höõu bôûi taäp ñoaøn Cellnex) baét ñaàu töø ngaøy 24/2/2014. Döï aùn coù giaù trò khoaûng 10 trieäu Euro, vôùi thôøi gian thöïc hieän laø 8 naêm, ñöôïc gia haïn theâm 2 naêm neáu caàn thieát. Nhaø thaàu ñöôïc quyeàn laép ñaët caùc thieát bò coâng ngheä thoâng tin (sôïi quang hoïc vaø wifi), chia seû quyeàn khai thaùc dòch vuï, thieát bò vôùi chính quyeàn thaønh phoá [4]. Hieän nay döï aùn ñang ñöôïc thöïc hieän theo ñuùng nhö cam keát vaø mang ñeán nhöõng tieän ích tuyeät vôøi cho ngöôøi daân ñoâ thò, giuùp cho chính quyeàn thaønh phoá Barcelona deã daøng quaûn lyù, kieåm soaùt an ninh vaø mang laïi moâi tröôøng soáng haøng ñaàu theá giôùi cho ngöôøi daân. Trong lónh vöïc ñoâ thò thoâng minh, khoâng phaûi vieäc gì cuõng öùng duïng hình thöùc ñoái taùc coâng tö maø trong moät soá lónh vöïc nhaø nöôùc caàn phaûi boû voán ñaàu tö ban ñaàu ñeå taïo ra heä sinh thaùi, sau ñoù caùc nhaø ñaàu tö tö nhaân, ngöôøi daân seõ tham gia phaùt trieån heä sinh thaùi, taïo ra theâm nhieàu dòch vuï giaù trò gia taêng cho xaõ hoäi. Treân thöïc teá, ñeán nay môùi chæ coù Ñaø Naüng ñaõ böôùc qua giai ñoaïn nghieân

cöùu, xaây döïng chieán löôïc vaø ñang trieån khai coâng vieäc cuï theå. Caùc ñoâ thò, thaønh phoá khaùc môùi chæ ñang ôû giai ñoaïn nghieân cöùu, tö vaán laäp ñeà aùn phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh. Do vaäy, ñeå coù theå öùng duïng hình thöùc ñoái taùc coâng tö thì chính quyeàn thaønh phoá caàn xem xeùt moät soá noäi dung sau: - Nhaø ñaàu tö tö nhaân caàn söï ñaûm baûo chaéc chaén veà muïc tieâu vaø chieán löôïc daøi haïn khi ñaàu tö vaøo döï aùn xaây döïng ñoâ thò thoâng minh. Chính quyeàn ñòa phöông caàn coù söï cam keát nhaèm taïo söï tin töôûng, thu huùt ñöôïc nguoàn löïc ñaàu tö, giaûm thieåu ruûi ro trong quaù trình thöïc hieän döï aùn. - Trong moái quan heä ñoái taùc coâng tö, khoâng theå khoâng ñeà caäp ñeán ñoái töôïng söû duïng dòch vuï döï aùn PPP. Chính vì theá, cô quan coù chöùc naêng cuûa Nhaø nöôùc phaûi daàn daàn naâng cao chaát löôïng nguoàn nhaân löïc, tuyeân truyeàn, giaùo duïc ñeå taïo neân theá heä coâng daân ñoâ thò “thoâng minh” phuø hôïp vôùi muïc tieâu, chieán löôïc phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh. Saûn phaåm cuûa döï aùn thoâng minh thì cuõng ñoøi hoûi ngöôøi söû duïng phaûi coù trình ñoä töông xöùng. - Chính quyeàn ñòa phöông phaûi coù chính saùch söû duïng hieäu quaû nguoàn taøi nguyeân soá, öùng duïng toái ña coâng ngheä thoâng tin, trí tueä nhaân taïo ñeå quaûn lyù ñoâ thò phaùt trieån beàn vöõng. Vieäc öùng duïng hình thöùc ñoái taùc coâng tö chæ coù theå thaønh coâng neáu ñoái taùc Nhaø nöôùc coù khaû naêng söû duïng ñöôïc nhöõng coâng ngheä, tieán boä khoa hoïc cho coâng taùc quaûn lyù Nhaø nöôùc do Nhaø ñaàu tö tö nhaân mang laïi. Hình thöùc ñoái taùc coâng tö chæ laø moät trong nhöõng coâng cuï ñeå chính quyeàn ñoâ thò coù theå thöïc hieän toát hôn chöùc naêng quaûn lyù nhaø nöôùc, chöù khoâng phaûi laø döï aùn ñeå mang laïi lôïi ích kinh teá cho nhaø ñaàu tö tö nhaân.

Coù theå noùi, thaønh phoá thoâng minh laø moät trong nhöõng muïc tieâu phaùt trieån cuûa haàu heát caùc ñoâ thò treân theá giôùi nhaèm ñaùp öùng toát nhaát nhu caàu cuûa cö daân. Vì vaäy nhieàu thaønh phoá trong nöôùc vaø treân theá giôùi ñaõ vaø ñang noã löïc theo höôùng naøy vaø ñaõ ñaït ñöôïc moät soá keát quaû nhaát ñònh. Caùch tieáp caän veà höôùng phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh caàn ñöôïc xem xeùt, ñaùnh giaù phuø hôïp vôùi thöïc teá khaû naêng cuûa caùc Nhaø ñaàu tö tö nhaân, ñieàu kieän kinh teá xaõ hoäi cuûa ñòa phöông cuõng nhö trình ñoä phaùt trieån cuûa ñoâ thò. Thöïc teá, ñoâ thò thoâng minh khoâng theå taùch rôøi yeáu toá coâng ngheä, moät trong nhöõng yeáu toá coù söï thay ñoåi vaø tieán boä nhanh choùng. Do vaäy, ñoái vôùi tröôøng hôïp cuûa Vieät Nam, chính quyeàn caùc ñòa phöông caàn ñaùnh giaù söï caàn thieát cuûa töøng yeáu toá xaõ hoäi, giaûi quyeát nhöõng nhu caàu böùc xuùc nhaát cuûa ngöôøi daân baèng giaûi phaùp ñoâ thò thoâng minh. Chuùng ta chöa theå phaùt trieån moät ñoâ thò thoâng minh ñoàng boä, cuøng moät thôøi ñieåm nhö caùc nöôùc phaùt trieån, maø caàn söï nhaän ñònh ñuùng ñaén höôùng phaùt trieån ñoâ thò cuøng vôùi söï chia seû, giuùp ñôõ töø caùc nhaø ñaàu tö tö nhaân theo hình thöùc ñoái taùc coâng tö laø nhöõng yeáu toá goùp phaàn phaùt trieån ñoâ thò beàn vöõng vaø hieäu quaû ôû Vieät Nam. TaøI LIeäU Tham Khaûo 1. Chính phuû (2009), Quyeát ñònh soá 445/QÑTTg ngaøy 7/4/2009 cuûa Chính phuû pheâ duyeät ñieàu chænh ñònh höôùng quy hoaïch toång theå phaùt trieån heä thoáng ñoâ thò Vieät Nam ñeán naêm 2025 vaø taàm nhìn ñeán naêm 2050. 2. Traàn Quoác Thaùi (2018), Baùo caùo hoäi thaûo “Phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh taïi Vieät Nam höôùng ñeán taêng tröôûng xanh vaø phaùt trieån beàn vöõng”, Boä Xaây döïng - ÑSQ haø Lan phoái hôïp toå chöùc thaùng 3/2018. 3. Ngoâ Vieát Nam Sôn (2017), Ñònh höôùng chieán löôïc quoác gia phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh taïi Vieät Nam, Taïp chí Kieán truùc Vieät Nam, soá 207/2017. 4. IeSe (2017), PPP for cities: Specialist centre on PPP in Smart and Sustainable Cities. PPP for cities case studies-Barcelona GIX: It network integration (Spain). 5. Taøi lieäu tham khaûo töø caùc hoäi thaûo, chuyeân ñeà thaûo luaän, nghieân cöùu khaùc.

153

iii. HÔïP taÙc cOÂnG - tÖ cHO PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH taïi VieÄt nam

case study of PPP Project - eurasia tunnel, turkey -

154

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

155

156

iii. HÔïP taÙc cOÂnG - tÖ cHO PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH taïi VieÄt nam

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

157

DÖï aÙn HÔïP taÙc cOÂnG tÖ

cHo PHAÙt tRIeÅn ÑoÂ tHò tHeo HÖÔÙnG tAênG tRÖÔÛnG XAnH ts. ÑaØO tHÒ nHÖ1 ths. nGuyeãn QuOác tOaÛn2 ths. PHaïm VaÊn tHaØnH3

I. Vaán ñeà nghieân cöùu

Treân thöïc teá, vôùi nhu caàu voán ñaàu tö cho phaùt trieån ñoâ thò lôùn nhö hieän nay, ngaân saùch quoác gia khoâng theå thoûa maõn toaøn boä nhu caàu voán cho ñaàu tö cô sôû haï taàng. Nhieäm vuï naøy cuõng trôû neân baát khaû thi neáu chæ troâng chôø vaøo caùc nhaø ñaàu tö tö nhaân, do baûn chaát hoaït ñoäng naøy chöùa ñöïng nhieàu ruûi ro, thôøi gian ñaàu tö daøi, khaû naêng thu hoài voán laïi khoâng cao. Moâ hình PPP ra ñôøi ñaõ giaûi quyeát ñöôïc vaán ñeà naøy vaø ñaõ trôû thaønh moät coâng cuï phaùp lyù vaø taøi chính haáp daãn. Caùc hình thöùc PPP gaàn ñaây ñaõ trôû thaønh moät trong nhöõng phöông thöùc hieäu quaû cuûa söï hôïp taùc giöõa khu vöïc nhaø nöôùc vaø khu vöïc tö nhaân. Ngaøy caøng coù nhieàu nöôùc baét ñaàu söû duïng caùc moâ hình PPP nhö moät caùch ñeå cung caáp caùc dòch vuï coâng coäng vaø ñeå ñaûm baûo tieâu chuaån chaát löôïng cao. Thöïc tieãn cho thaáy haàu heát caùc döï aùn coù doanh thu cao, lôïi nhuaän lôùn, tính khaû thi cao môùi trieån khai ñöôïc ñaàu tö theo hình thöùc PPP [11, 12, 13, 14, 20], coøn caùc döï aùn ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò, ñaëc bieät theo höôùng taêng tröôûng xanh, thoâng minh gaàn nhö khoâng coù doanh thu, chuû yeáu phuïc vuï nhu caàu noäi boä, ñieàu ñoù ñaõ ngaên caûn khu vöïc tö nhaân tham gia maïnh meõ vaøo phaùt trieån phaùt trieån ñoâ thò höôùng taêng tröôûng xanh, thoâng minh cuûa ñòa phöông. Do ñoù nghieân cöùu moâ hình PPP phuø hôïp cho tình hình kinh teá xaõ hoäi, ñaàu tö ñeå phaùt trieån ñoâ thò theo höôùng taêng tröôûng xanh laø heát söùc caàn thieát.

II. Söï caàn thieát cuûa ñònh höoùng taêng tröôûng xanh trong quaûn lyù phaùt trieån ñoâ thò

Khi tieán haønh ñaùnh giaù laïi quaù trình phaùt trieån kinh teá ñoâ thò, caùc quoác gia treân theá giôùi ñaõ phaùt hieän ra nhieàu baát caäp cuûa söï phaùt trieån ñoâ thò gaén vôùi neàn coâng nghieäp 3.0. Hoï nhaän ra söï lieân quan tæ leä nghòch giöõa taêng tröôûng kinh teá vaø chaát löôïng cuoäc soáng ñoâ thò cuõng nhö vôùi caùc vaán ñeà cuûa moâi tröôøng. Nghóa laø, cuøng vôùi söï phaùt trieån maïnh meõ cuûa neàn kinh teá vaø quaù trình ñoâ thò hoùa nhanh choùng, ngöôøi daân ñoâ thò ñang phaûi ñoái maët vôùi raát nhieàu thaùch thöùc veà moâi tröôøng vaø bieán ñoåi khí haäu - laø haäu quaû cuûa haøng loaït caùc hoaït ñoäng phaùt trieån ñoâ thò khoâng ñöôïc kieåm soaùt vaø hoaït ñoäng kinh teá laïm duïng nguoàn löïc töï nhieân chaïy theo

158

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

nhöõng muïc tieâu ngaén haïn. Keát quaû laø bieán ñoåi khí haäu ñaõ trôû thaønh vaán naïn toaøn caàu: söï thay ñoåi baát thöôøng cuûa thôøi tieát, thieân tai, luõ luït vaø caùc hieän töôïng thôøi tieát cöïc ñoan; Söï thaát baïi trong caùc döï baùo ñaõ aûnh höôûng lôùn ñeán caùc keá hoaïch ñaàu tö vaø quy hoaïch phaùt trieån ñoâ thò; Söï caïn kieät cuûa caùc taøi nguyeân ñang ñaët ra töông lai phaùt trieån khoâng beàn vöõng; Söï suy giaûm chaát löôïng soáng trong ñoâ thò bôûi söï gia taêng cuûa oâ nhieãm khoùi buïi, tieáng oàn, nguoàn nöôùc, chaát thaûi. Trong caùc nghieân cöùu quoác teá, ñoâ thò vaø caùc hoaït ñoäng cuûa ñoâ thò (giao thoâng ñoâ thò, saûn xuaát ñoâ thò, dòch vuï ñoâ thò…) ñöôïc nhaän ñònh nhö laø caùc nhaân toá chòu traùch nhieäm chính cho caùc vaán ñeà veà moâi tröôøng vaø bieán ñoåi khí haäu toaøn caàu. Ñaëc bieät caùc ñoâ thò lôùn laø nhöõng nguoàn phaùt thaûi nhieàu nhaát ra moâi tröôøng. Nhöõng caûnh baùo cho thaáy neáu chuùng ta khoâng coù nhöõng haønh ñoäng töø baây giôø ñeå quaûn lyù caùc hoaït ñoäng phaùt trieån trong ñoâ thò, thì moät töông lai khoâng xa chuùng ta seõ phaûi chòu caùc haäu quaû naëng neà töø noù: Söï phaùt trieån quaù möùc khoâng ñöôïc kieåm soaùt laø nguyeân nhaân cuûa chaát löôïng soáng ñi xuoáng cuûa ñoâ thò, caùc thieät haïi veà nguoàn taøi nguyeân vaø töø ñoù aûnh höôûng ñeán caùc hoaït ñoäng kinh teá phuï thuoäc vaøo taøi nguyeân, nguy cô phaûi thay ñoåi caùc ngaønh kinh teá ñoâ thò, söï noùng leân cuûa traùi ñaát, nöôùc bieån daâng ñe doïa nguoàn löïc ñaát ñai toaøn caàu, nhöõng hieåm hoïa thieân tai ñe doïa cuoäc soáng vaø chaát löôïng soáng.

Hình 1. Ñoâ thò hoùa taïi Vieät Nam töø 2006-2016 (nguoàn [17])

soá 802 ñoâ thò, coù 2 ñoâ thò loaïi ñaëc bieät laø Thuû ñoâ Haø Noäi vaø Thaønh phoá Hoà Chí Minh, 17 ñoâ thò loaïi I, 25 ñoâ thò loaïi II, 41 ñoâ thò loaïi III, 84 ñoâ thò loaïi IV vaø khoaûng 633 ñoâ thò loaïi V).

Nhaän thaáy xu höôùng thay ñoåi treân, nhieàu nöôùc treân theá giôùi ñaõ coù nhieàu ñoäng thaùi ñeå thay ñoåi caùch thöùc tieáp caän quy hoaïch vaø quaûn lyù phaùt trieån ñoâ thò (QLPTÑT). Veà moâ hình quy hoaïch, theá giôùi ñang chuyeån töø tieáp caän moâ hình phaùt trieån ñoâ thò chöùc naêng (zoning) sang ñoâ thò sinh thaùi (eco), ñoâ thò sinh thaùi kinh teá (eco2) vaø ñoâ thò thích öùng (compatitible-adaptation) ñeå giaûi quyeát caùc thaùch thöùc phaùt trieån. Söï thay ñoåi naøy nhaèm thích öùng vôùi bieán ñoåi khí haäu, höôùng tôùi muïc tithijtawng tröôûng xanh (TTX), phaùt trieån kinh teá nhanh, hieäu quaû, beàn vöõng. Ñoâ thò xanh (green city) - eco city (ñoâ thò sinh thaùi) cuõng ñöôïc xaây döïng treân nguyeân taéc laáy moâi tröôøng laøm neàn taûng phaùt trieån. Hieän nay caùc cô quan Lieân hôïp quoác coù haøng loaït saùng kieán thuùc ñaåy höôùng tôùi neàn kinh teá xanh vaø ñang thu ñöôïc nhöõng keát quaû böôùc ñaàu: Noâng nghieäp thoâng minh vôùi khí haäu (FAO phaùt ñoäng), Ñaàu tö coâng ngheä saïch (WB), Vieäc laøm xanh (ILO), Kinh teá Xanh (UNEP), Giaùo duïc vì söï phaùt trieån beàn vöõng (UNESCO), Xanh hoùa khu vöïc y teá (WHO), thò tröôøng coâng ngheä xanh (WIPO), Tieâu chuaån coâng ngheä thoâng tin xanh, Giaûi phaùp naêng löôïng xanh (UN WTO), saûn xuaát saïch hôn vaø hieäu quaû nguoàn taøi nguyeân (UNEP vaø UNIDO), caùc thaønh phoá vaø bieán ñoåi khí haäu (UN-HABITAT), taùi cheá taøu bieån (IMO),…

So vôùi caùc nöôùc khaùc treân theá giôùi, toác ñoä ñoâ thò hoùa, tæ leä ñoâ thò hoùa cuûa Vieät Nam chöa phaûi laø lôùn, thaäm chí coù tyû leä ñoâ thò hoùa thaáp. Theo ñònh höôùng quy hoaïch toång theå phaùt trieån heä thoáng ñoâ thò Vieät Nam ñeán naêm 2025 vaø taàm nhìn ñeán naêm 2050 ñaõ ñöôïc Thuû töôùng chính phuû pheâ duyeät, tyû leä naøy caàn phaûi naâng cao hôn nöõa ñeå baét kòp vôùi xu höôùng phaùt trieån. Naêm 2015 tyû leä ñoâ thò hoùa laø 38% (ôû caùc nguoàn khaùc laø 33,59% - xem Hình 1- Ñoâ thò hoùa Vieät Nam qua caùc giai ñoaïn, hoaëc 34%- xem Hình 2), ñònh höôùng keá hoaïch ñeán naêm 2020, tyû leä ñoâ thò hoùa seõ phaûi ñaït laø 45%. Nhö vaäy, trong nhöõng naêm tieáp theo Vieät Nam seõ phaûi ñaåy nhanh toác ñoä ñoâ thò hoùa môùi ñaït möùc noùi treân.

Traûi qua hôn 30 naêm sau ñoåi môùi ñaát nöôùc (1986), Vieät Nam ñaõ ghi nhaän nhöõng thaønh coâng trong vieäc thay ñoåi ñaùng keå boä maët ñoâ thò theo höôùng hieän ñaïi, naâng cao chaát löôïng cuoäc soáng ñoâ thò vaø taêng GDP quoác gia, heä thoáng ñoâ thò Vieät Nam coù nhöõng böôùc phaùt trieån nhanh veà soá löôïng vaø chaát löôïng. Tyû leä ñoâ thò hoùa taêng töø khoaûng 19,6% vôùi 629 ñoâ thò vaøo naêm 1999 leân khoaûng 36,6% vôùi 802 ñoâ thò vaøo naêm 2016. (trong

Tuy nhieân, quaù trình ñoâ thò hoùa maïnh meõ naøy cuõng daãn ñeán nhieàu heä luïy: Söï phaùt trieån cuûa caùc heä thoáng ñoâ thò moät caùch daøn traûi, söï gia taêng daân soá daãn ñeán aùp löïc chaát taûi leân heä thoáng haï taàng cuûa thaønh phoá, haï taàng ñoâ thò khoâng ñaùp öùng ñöôïc vôùi söï taêng tröôûng vaø nhu caàu söû duïng cuûa ngöôøi daân daãn ñeán tình traïng uøn taéc giao thoâng, uùng ngaäp, chaát löôïng moâi tröôøng suy giaûm. Keát quaû laø ñoâ thò maát daàn baûn saéc, giaûm

Hình 2. So saùnh tyû leä ñoâ thò hoùa vaø toác ñoä ñoâ thò hoùa cuûa Vieät Nam vôùi caùc nöôùc treân theá giôùi (nguoàn [16])

159

iii. HÔïP taÙc cOÂnG - tÖ cHO PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH taïi VieÄt nam

khaû naêng caïnh tranh, suy giaûm vaên hoùa vaø ñaëc bieät laø phaûi ñoái maët vôùi nhöõng nguy cô ngaøy caøng naëng neà veà söï thay ñoåi cuûa thôøi tieát vaø bieán ñoåi khí haäu... Nhöõng ñieàu naøy seõ haïn cheá söï phaùt trieån cuûa caùc ñoâ thò. Hoøa vaøo xu theá chung cuûa theá giôùi trong nhaän thöùc veà moái quan heä giöõa phaùt trieån vaø moâi tröôøng, Chieán löôïc quoác gia (2012), Keá hoaïch haønh ñoäng quoác gia (2014) cuûa Vieät Nam ñaõ xaùc ñònh muïc tieâu TTX cho giai ñoaïn phaùt trieån saép tôùi ñaõ ñaët ra moät nhieäm vuï caáp baùch trong vieäc QLPTÑT theo höôùng TTX. Chính phuû Vieät Nam ñaõ ban haønh nhieàu vaên baûn quy phaïm phaùp luaät veà quaûn lyù phaùt trieån ñoâ thò vaø ñònh höôùng taêng tröôûng xanh, coù theå keå ñeán: - Keá hoaïch haønh ñoäng quoác gia veà taêng tröôûng xanh giai ñoaïn 2014-2020 ñöôïc Thuû töôùng Chính phuû pheâ duyeät taïi Quyeát ñònh soá 403/QÑ-TTg ngaøy 20/3/2014 [1]. - Chieán löôïc quoác gia veà taêng tröôûng xanh ñöôïc Thuû töôùng Chính phuû pheâ duyeät taïi Quyeát ñònh soá 1393/QÑ-TTg ngaøy 25/9/2012 [2]. - Chöông trình phaùt trieån ñoâ thò quoác gia giai ñoaïn 2012-2020 theo Quyeát ñònh soá 1659/QÑ-TTg ngaøy 17/11/2012 cuûa Thuû töôùng Chính phuû. Chöông trình naøy ñöa ra caùc muïc tieâu raát cuï theå veà caùc lónh vöïc QLPTÑT [3]. - Chöông trình naâng caáp ñoâ thò quoác gia giai ñoaïn töø naêm 2009 ñeán naêm 2020 theo quyeát ñònh soá 758/QÑ-TTg ngaøy 08/6/2009 cuûa Thuû töôùng Chính phuû. Chöông trình coù muïc tieâu chieán löôïc: goùp phaàn thöïc hieän chieán löôïc toaøn dieän veà taêng tröôûng vaø xoùa ñoùi giaûm ngheøo; tröïc tieáp hoã trôï vieäc thöïc hieän ñònh höôùng quy hoaïch toång theå phaùt trieån ñoâ thò Vieät Nam; naâng cao ñieàu kieän soáng cuûa ngöôøi daân ñoâ thò thoâng qua vieäc ñaàu tö caûi thieän caùc dòch vuï haï taàng kyõ thuaät, haï taàng xaõ hoäi vaø moâi tröôøng ñoâ thò; xaây döïng heä thoáng tieâu chí ñaùnh giaù phaân loaïi cô sôû haï taàng kyõ thuaät vaø haï taàng xaõ hoäi cuûa khu daân cö thu nhaäp thaáp trong ñoâ thò, tieâu chí phaùt trieån vaø caûi thieän möùc soáng cho töøng ñoâ thò [4]. - Nghò ñònh soá 11/2013/NÑ-CP ngaøy 14/01/2013 cuûa Chính phuû veà quaûn lyù ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò. Nghò ñònh ñieàu chænh caùc hoaït ñoäng lieân quan ñeán ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò goàm: Quy hoaïch ñoâ thò: hình thaønh, coâng boá keá hoaïch trieån khai caùc khu vöïc phaùt trieån ñoâ thò, thöïc hieän ñaàu tö xaây döïng vaø vaän haønh, khai thaùc, chuyeån giao caùc döï aùn ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò [5].

Hình 3. Tieáp caän TTX vaø Muïc tieâu caùc beân ñeàu coù lôïi (winwin) (Nguoàn [10])

160

III. Cô cheá thöïc hieän döï aùn phaùt trieån ñoâ thò theo höôùng taêng tröôûng xanh theo hình thöùc PPP

3.1. Lôïi ích cuûa PPP Thuaät ngöõ “hôïp taùc coâng-tö (PPP)” ñaõ ñöôïc söû duïng phoå bieán töø nhöõng naêm 1990. Tuy nhieân, chöa coù moät ñònh nghóa hay moâ hình ñöôøng thoáng nhaát roäng raõi naøo veà PPP. Thuaät ngöõ PPP mang nghóa roäng veà caùc cô caáu khaùc nhau trong ñoù khu vöïc tö nhaân thöïc hieän moät döï aùn hoaëc moät dòch vuï coâng coäng. Caùc döï aùn öu ñaõi veà giao thoâng vaän taûi vaø tieän ích ñoâ thò ñaõ xuaát hieän taïi caùc quoác gia thaønh vieân EU trong nhieàu naêm, ñaëc bieät ôû Phaùp, YÙ vaø Taây Ban Nha, vôùi doanh thu ñöôïc trích ra töø caùc khoaûn thanh toaùn cuûa ngöôøi söû duïng cuoái cuøng. Giaûi phaùp Taøi chính Tö nhaân (PFI) cuûa Anh môû roäng khaùi nieäm naøy ra haï taàng coâng coäng vaø keát hôïp khaùi nieäm ñoù vôùi vieäc aùp duïng caùc dòch vuï ñöôïc nhaø nöôùc thay vì ngöôøi söû duïng cuoái thanh toaùn. Vieäc söû duïng thuaät ngöõ PPP baây giôø ñaõ lan roäng ra haàu heát caùc quoác gia EU vaø moät soá quoác gia Chaâu AÙ nhö Nhaät Baûn vaø Haøn Quoác, vaø tuyø thuoäc vaøo quoác gia vaø neàn chính trò taïi moät thôøi kyø, thuaät ngöõ naøy coù theå bao goàm moät loaït moâ hình. Caùc moâ hình naøy coù theå laø caùc hôïp ñoàng quaûn lyù töông ñoái ngaén haïn (ít hoaëc khoâng coù chi phí voán), thoâng qua caùc hôïp ñoàng öu ñaõi (trong ñoù coù theå bao goàm thieát keá vaø xaây döïng moät loaït caùc dòch vuï caàn thieát vaø cô cheá caáp voán cho toaøn boä coâng vieäc xaây döïng vaø khai thaùc), cho tôùi hình thöùc lieân doanh vaø coå phaàn hoaù moät phaàn trong ñoù coù cô cheá chia seû quyeàn sôû höõu giöõa nhaø nöôùc vaø tö nhaân (Hình 4)

Hình 4. Xaùc ñònh caùc phöông aùn PPP (nguoàn [9])

Theo phöông phaùp tieáp caän khu vöïc nhaø nöôùc truyeàn thoáng, khu vöïc nhaø nöôùc seõ thieát keá, xaây döïng, khai thaùc vaø baûo trì haï taàng vaø ñaët ra möùc chaát löôïng vaø tieâu chuaån chaát löôïng dòch vuï. Theo phöông phaùp tieáp caän coå phaàn hoaù, khu vöïc tö nhaân seõ thöïc hieän taát caû caùc coâng vieäc naøy thay cho khu vöïc nhaø nöôùc. Theo phöông phaùp tieáp caän PPP, maëc duø khu vöïc tö nhaân thöïc hieän thieát keá, xaây döïng, khai thaùc vaø baûo trì haï taàng, nhöng khu vöïc nhaø nöôùc seõ coù traùch nhieäm giaûi trình cuoái cuøng ñoái vôùi vieäc cung caáp dòch vuï. Trong phaùt trieån cô sôû haï taàng ñoâ thò, coù 5 lôïi ích cuï theå thuùc ñaåy nhaø nöôùc tham gia moâ hình PPP, ñoù laø: - Thöù nhaát, giaûm chi phí, giaûm ruûi ro vaø taïo ra ñöôïc moät moâi tröôøng caïnh tranh cao. Ñieàu naøy khoâng phaûi do baûn chaát sôû höõu tö nhaân, maø do nhöõng nhaø cung caáp thuoäc khu vöïc tö

- Thöù hai, dòch vuï toát hôn vaø ít chi phí hôn nhôø phaùt huy nhöõng kyõ naêng cuûa khu vöïc tö nhaân (tieáp caän ñöôïc vôùi nguoàn taøi chính, coâng ngheä tieân tieán, quaûn lyù hieäu quaû, hoaøn thaønh coâng trình ñuùng thôøi haïn vaø khai thaùc coâng trình coù hieäu quaû nhaát) vaø caùc ruûi ro ñoái vôùi khu vöïc ñoù coù theå ñöôïc quaûn lyù vaø giaûi quyeát toát nhaát ñoái vôùi moãi ruûi ro cuï theå. - Thöù ba, caùc nhaø ñaàu tö tö nhaân seõ goùp phaàn dòch chuyeån gaùnh naëng thanh toaùn töø ngöôøi chòu thueá sang ngöôøi tieâu duøng bôûi vì muïc ñích cuûa hoï laø doanh thu vaø buø ñaép chi phí. - Thöù tö, vieäc tö nhaân tham gia ñaàu tö vaøo cô sôû haï taàng cuõng seõ goùp phaàn vaøo vieäc choáng tham nhuõng laõng phí, bôûi nguoàn voán cuûa tö nhaân luoân ñöôïc quaûn lyù chaët cheõ nhaèm mang laïi hieäu quaû cao nhaát. - Thöù naêm, Goùp phaàn vaøo söï phaùt trieån cuûa khu vöïc tö nhaân nhôø phaùt trieån moät thò tröôøng môùi cho khu vöïc tö nhaân. 3.3. Thöïc hieän caùc döï aùn PPP trong phaùt trieån ñoâ thò Ñaàu tö theo hình thöùc PPP taïi Vieät Nam ñöôïc quy ñònh taïi Luaät Ñaàu tö coâng 2014 [15], Nghò ñònh 15/2015/NÑ-CP ngaøy 14 thaùng 02 naêm 2015 cuûa Chính phuû veà ñaàu tö theo hình thöùc ñoái taùc coâng tö [6] (ñaõ ñöôïc thay theá baèng Nghò ñònh 63/2018/NÑ-CP ngaøy 04 thaùng 05 naêm 2018 cuûa Chính phuû veà ñaàu tö theo hình thöùc ñoái taùc coâng tö [7]), Nghò ñònh soá 30/2015/NÑ-CP höôùng daãn moät soá ñieàu cuûa Luaät ñaáu thaàu veà löïa choïn nhaø ñaàu tö [8] vaø moät soá Thoâng tö, vaên baûn höôùng daãn coù lieân quan.

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

nhaân nhanh nhaïy hôn vôùi söï caïnh tranh vaø caùc hình thöùc khuyeán khích. Hôn nöõa, nguoàn taøi chính boå sung cho caùc döï aùn haï taàng töø caùc nguoàn voán tö nhaân coù theå giuùp giaûm thieåu nhöõng haïn cheá veà ngaân saùch vaø taïo ñieàu kieän cho khu vöïc nhaø nöôùc coù khaû naêng thöïc hieän döï aùn trong daøi haïn.

quaûn lyù beàn vöõng cho toaøn boä quaù trình phaùt trieån. Phaàn gia taêng giaù trò vaø giaù trò gia taêng seõ ñöôïc naâng cao theâm nöõa khi phaùt trieån ñoâ thò ñöôïc gaén keát vôùi phaùt trieån caùc döï aùn ñoâ thò. Döï aùn phaùt trieån ñoâ thò theo höôùng taêng tröôûng xanh coù theå coù quy moâ raát lôùn vaø coù khaû naêng thu lôøi cao trong töông laïi, ñaëc bieät laø caùc döï aùn giao thoâng thoâng minh, metro,... Vì vaäy, theo moâ hình PPP vaø khung theå cheá do khu vöïc nhaø nöôùc chuaån bò, caùc ñoái töôïng thuoäc khu vöïc tö nhaân seõ tham gia ñaáu thaàu PPP vaø caïnh tranh veà yù töôûng, kinh nghieäm, maïng löôùi, kyõ thuaät, taøi chính vaø nguoàn nhaân löïc ñeå ñöa ra caùc ñeà xuaát veà phaùt trieån ñoâ thò vôùi tieâu chuaån quoác teá. Ngay caû khi khu vöïc nhaø nöôùc ñöùng ra chuaån bò caùc khung cô baûn, nhöng ñoái töôïng thöïc hieän PPP chính laïi laø khu vöïc tö nhaân. Khu vöïc tö nhaân hoaøn thaønh, laäp keá hoaïch, caáp voán, xaây döïng vaø quaûn lyù coâng taùc phaùt trieån ñoâ thò döïa treân kinh nghieäm, bí quyeát, maïng löôùi, kyõ thuaät, taøi chính vaø nguoàn nhaân löïc cuûa mình ñeå laäp quy hoaïch vaø phaùt huy lôïi ích hôïp taùc cuûa tuyeán ñöôøng saét vaø phaùt trieån ñoâ thò vaø hoaøn laïi giaù gia taêng cho ñòa phöông vì lôïi ích cuûa ngöôøi daân. Nhìn chung moät döï aùn PPP ñöôïc thöïc hieän treân cô sôû cô caáu keát hôïp giöõa caùc beân lieân quan nhö trong hình döôùi ñaây.

Hình 5. Ví duï veà cô caáu thöïc hieän PPP keát hôïp (nguoàn [9])

Trong ñaàu tö theo hình thöùc PPP, caùc bieän phaùp taùi ñieàu chænh ñaát vaø taùi phaùt trieån ñoâ thò ñöôïc aùp duïng roäng raõi taïi Nhaät Baûn laø moät moâ hình PPP trong phaùt trieån ñoâ thò. Sau ñaây laø ñaëc ñieåm rieâng veà caùc bieän phaùp naøy [9]: (i) Caùc quyeàn lieân quan tôùi ñaát vaø taàng nhaø cuûa ngöôøi daân taïi khu vöïc ñaëc bieät ñöôïc goäp chung vaø chia laïi döïa treân quyeàn lôïi tröôùc ñaây veà giaù trò ñaát ñai theo söï saép xeáp trong hôïp ñoàng. (ii) Giaù trò ñaát gia taêng do haï taàng phuø hôïp, ñöôøng saù vaø phaùt trieån thöông maïi mang laïi ñöôïc naém baét veà maët ñaát dö thöøa vaø dieän tích saøn ñeå baùn ra thò tröôøng nhaèm buø ñaép moät phaàn chi phí ñaàu tö. (iii) Quyeàn haïn cuûa cô quan thöïc hieän vaø khung phaùp lyù ñöôïc cuûng coá baèng caùc quy ñònh ñaëc bieät ñeå ñaûm baûo vieäc trao ñoåi caùc quyeàn vaø coâng taùc thöïc hieän vaø caáp voán.

Quaûn lyù caùc coâng trình daân cö vaø thöông maïi phaùt trieån laø nguoàn lôïi beàn vöõng cho khu vöïc tö nhaân. Trong döï aùn phaùt trieån ñoâ thò quy moâ lôùn (mega-urban regions), coù nhieàu coâng trình vaø ñaát ñai ñöôïc quaûn lyù nhö minh hoaï trong Hình 6.

Ñaây laø caùc ñaëc ñieåm thoâng thöôøng trong caùc döï aùn PPP trong phaùt trieån ñoâ thò. Do vaäy, yeáu toá thaønh coâng quan troïng laø naém baét ñöôïc phaàn giaù trò gia taêng cuûa ñaát vaø söû duïng ñeå buø ñaép vaø giaûm gaùnh naëng taøi chính cuûa ñaàu tö coâng vaø taïo ñöôïc söï

Hình 6. Quaûn lyù coâng trình Roppongi Hills (Nhaät Baûn) (nguoàn [9])

Caùc phaàn haï taàng vaø dòch vuï tieän ích nhö ñöôøng, khoâng gian môû, heä thoáng ñieàu hoaø khu vöïc, xöû lyù nöôùc thaûi coù theå do moät

161

iii. HÔïP taÙc cOÂnG - tÖ cHO PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH taïi VieÄt nam

toå chöùc quaûn lyù khu vöïc phaùt trieån vaø quaûn lyù. Toå chöùc naøy ñöôïc thaønh laäp chuû yeáu nhôø vaøo saùng kieán cuûa nhaø ñaàu tö tö nhaân nhaèm thöïc hieän quaûn lyù khu vöïc toaøn dieän vaø beàn vöõng. Nhö vaäy, loaïi saùng kieán cuûa khu vöïc tö nhaân naøy coù theå giaûm ñöôïc toång chi phí quaûn lyù voán vaãn do khu vöïc nhaø nöôùc gaùnh vaùc. 3.4. Löïa choïn moät döï aùn ñaàu tö theo hình thöùc PPP Moät döï aùn ñöôïc trieån khai döôùi hình thöùc PPP, döï aùn ñoù phaûi ñaùp öùng 03 (ba) tieâu chí: tính phöùc taïp, tính caáp thieát vaø tính hieäu quaû veà maët kinh teá. a. Tính phöùc taïp Coù theå hieåu moät döï aùn ñöôïc coi laø “phöùc taïp” neáu phía Nhaø nöôùc, moät caùch khaùch quan, khoâng theå töï xaùc ñònh ñöôïc nhöõng nguoàn löïc kyõ thuaät ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu cuûa döï aùn, hoaëc khoâng theå thu xeáp ñöôïc taøi chính hoaëc thieát laäp cô cheá phaùp lyù hôïp lyù cho döï aùn [19]. Tình traïng naøy ñaëc bieät hay xaûy ra ñoái vôùi nhöõng döï aùn xaây döïng cô sôû haï taàng troïng ñieåm, döï aùn xaây döïng heä thoáng thoâng tin quoác gia, hay nhöõng döï aùn caàn löôïng voán ñaàu tö lôùn, töø nhieàu nguoàn khaùc nhau maø vieäc thu xeáp voán laø khoâng theå xaùc ñònh tröôùc. b. Tính caáp thieát Döï aùn ñöôïc ñaùnh giaù laø caáp thieát khi noù cho pheùp khaéc phuïc moät söï chaäm treã coù theå gaây thieät haïi ñeán lôïi ích chung trong vieäc thöïc hieän moät coâng trình coâng coäng hoaëc vieäc thöïc hieän cung öùng dòch vuï coâng, cho duø nguyeân nhaân chaäm treã laø gì; hoaëc ñeå ñoái phoù vôùi moät tình huoáng khoâng theå löôøng tröôùc. Thoâng thöôøng, caùc döï aùn naøy lieân quan ñeán caùc hoaït ñoäng mang tính muõi nhoïn nhö caùc döï aùn phaùt trieån öùng duïng coâng ngheä cao, coâng ngheä môùi. Ngoaøi ra, caùc döï aùn xaây döïng caùc beänh vieän, ñöôøng saét toác ñoä cao hay saân vaän ñoäng nhaèm phuïc vuï cho nhu caàu dòch vuï coâng hay nhu caàu phaùt trieån cô sôû haï taàng kinh teá-xaõ hoäi, taïo tieàn ñeà cho söï phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi cuûa ñaát nöôùc taïi moät khu vöïc naøo ñoù, cuõng thöôøng ñöôïc coi laø coù tính caáp thieát [18]. c. Tính hieäu quaû veà maët kinh teá Tính hieäu quaû veà maët kinh teá, ñöôïc xaùc ñònh döïa treân nhöõng tính toaùn phaân tích chi phí/lôïi ích (CBA). Khi löïa choïn hình thöùc ñaàu tö PPP cho döï aùn, phía ñoái taùc Coâng phaûi chöùng minh ñöôïc döï aùn khi trieån khai theo hình thöùc PPP laø thuaän lôïi hôn so vôùi caùc hình thöùc ñaàu tö khaùc, coù tính ñeán caû lôïi ích laãn haïn cheá. Trong caùc tính toaùn chi phí/lôïi ích, nhaø ñaàu tö seõ bieát ñöôïc chi phí boû ra ñeå thu veà moät ñôn vò lôïi ích; lôïi ích thu ñöôïc ôû ñaây khoâng ñôn thuaàn laø lôïi nhuaän, maø ñoù coù theå laø lôïi ích vôùi moâi tröôøng (trong tröôøng hôïp phaùt trieån beàn vöõng), hay nhöõng lôïi theá caïnh tranh cho doanh nghieäp, ñaëc bieät laø caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû. Treân thöïc teá, vieäc so saùnh chi phí/ lôïi ích seõ ñöôïc tính toaùn tröôùc khi thöïc hieän vaø cho suoát thôøi gian thöïc hieän döï aùn, coù theå baèng nhieàu phöông phaùp khaùc nhau (giaù trò hieän taïi roøng, laäp ma traän quaûn lyù ruûi ro vaø löôïng hoùa ruûi ro… Chính phuû, chính quyeàn ñòa phöông, tröôùc khi kyù hôïp ñoàng,

162

phaûi tieán haønh ñaùnh giaù tieàn döï aùn ñeå chöùng minh raèng vieäc löïa choïn moâ hình PPP cho döï aùn coù lieân quan laø giaûi phaùp toát nhaát. Vieäc ñaùnh giaù naøy goàm 2 noäi dung : - Phaân tích phaùp lyù veà caùc hình thöùc ñaàu tö khaùc nhau coù theå aùp duïng cho döï aùn ñang nghieân cöùu; - Phaân tích kinh teá veà hieäu quaû cuûa vieäc thöïc hieän döï aùn döôùi hình thöùc PPP, coù so saùnh vôùi caùc hình thöùc ñaàu tö khaùc. Ñeå ñaûm baûo vieäc ñaùnh giaù naøy ñöôïc thöïc hieän moät caùch trung thöïc vaø khaùch quan, baùo caùo naøy ñöôïc tieán haønh bôûi moät hoäi ñoàng do cô quan nhaø nöôùc löïa choïn, coù söï tham giaù cuûa caùc chuyeân gia/toå chöùc tö vaán ñoäc laäp. 3.5. Cô cheá chia seû traùch nhieäm vaø ruûi ro giöõa caùc beân lieân quan chính Ñeå quaûn lyù phaùt trieån ñoâ thò theo höôùng taêng tröôûng xanh, caùc döï aùn phaùt trieån ñoâ thò seõ coù ba beân lieân quan chính tham gia, goàm khu vöïc nhaø nöôùc, nhaø ñaàu tö/khai thaùc döï aùn vaø khu vöïc tö nhaân. Traùch nhieäm vaø ruûi ro giöõa caùc beân lieân quan naøy ñöôïc moâ taû trong phaàn döôùi ñaây [9]: (i) Khu vöïc nhaø nöôùc: (i) Cung caáp taøi chính phaùt trieån döï aùn, (ii) Ñöa ra thieát keá veà phaùt trieån vaø ñieàu phoái thöïc hieän, (iii) Thu hoài quyeàn söû duïng ñaát caàn thieát, vaø (iv) keâu goïi vaø thöïc hieän PPP; (ii) Nhaø ñaàu tö vaø khai thaùc döï aùn: (i) Quy hoaïch, xaây döïng vaø khai thaùc döï aùn, (ii) Chuyeån caùc yeâu caàu veà döï aùn cho phía phaùt trieån ñoâ thò, vaø (iii) hoã trôï thöïc hieän PPP; (iii) Khu vöïc tö nhaân: (i) Quy hoaïch, caáp voán, xaây döïng vaø quaûn lyù phaùt trieån ñoâ thò, vaø (ii) ñaùp laïi vieäc thöïc hieän PPP. Ñeå ñaûm baûo caùc döï aùn theo hình thöùc PPP thöïc hieän coù hieäu quaû caàn: - Cam keát chính trò maïnh meõ vaø hoã trôï lieân tuïc cuûa chính phuû ñeå thieát laäp khung theå cheá vaø phaùp lyù ñaày ñuû veà PPP vaø ñaït ñöôïc söï tin töôûng töø khu vöïc tö nhaân. - Khu vöïc nhaø nöôùc coù ñuû naêng löïc ñeå thöïc hieän vaø quaûn lyù coâng taùc thöïc hieän caùc döï aùn PPP. - Chia seû ruûi ro phuø hôïp trong thieát keá vaø thöïc hieän caùc döï aùn PPP. - Quy trình löïa choïn ñoái töôïng trong khu vöïc tö nhaân minh baïch vaø coâng baèng. - Thò tröôøng voán trong nöôùc chính vaø coù kinh nghieäm vaø caùc theå cheá taøi chính caáp voán döï aùn daøi haïn. - Tính chaéc chaén cuûa caùc yeáu toá caàn thieát ñeå döï ñoaùn doøng tieàn döï aùn nhö tính khaû thi cuûa vieäc gia taêng giaù veù, boå sung caùc döï aùn caïnh tranh, thay ñoåi heä thoáng trôï caáp, v.v. - Boá trí moät ñoái taùc phuø hôïp töø khu vöïc nhaø nöôùc vaøo PPP ñeå taïo söï phoái hôïp vaø ñoái thoaïi toát hôn giöõa khu vöïc nhaø nöôùc vaø tö nhaân.

Keát luaän

Quaûn lyù phaùt trieån ñoâ thò theo höôùng TTX vöøa laø xu theá, vöøa laø ñònh höôùng cho phaùt trieån beàn vöõng. Ñeå laøm ñöôïc ñieàu naøy nhieàu döï aùn ñaàu tö ñöôïc thöïc hieän cho cô sôû haï taàng ñoâ thò, dòch vuï ñoâ thò. Nhu caàu voán laø raát lôùn, tuy nhieân nguoàn löïc ngaân saùch nhaø nöôùc vaø ngaân saùch ñòa phöông haïn cheá, PPP

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

toû ra laø giaûi phaùp ñaàu tö höõu hieäu ñaùp öùng nhu caàu phaùt trieån cuõng nhö nhu caàu lôïi ích cuûa caùc nhaø ñaàu tö. Ñeå PPP thöïc söï coù coù hieäu quaû cho phaùt trieån ñoâ thò theo ñònh höôùng taêng tröôûng xanh, Chính phuû vaø chính quyeàn ñòa phöông caàn: - Xaùc ñònh danh muïc döï aùn ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò vaø danh muïc döï aùn aùp duïng moâ hình PPP, caùc döï aùn naøy phaûi chöùng minh moâ hình PPP laø giaûi phaùp toát nhaát. Ñeå ñaûm baûo tính trung thöïc, khaùch quan, chính xaùc, vieäc thaåm ñònh naøy neân do moät cô quan chuyeân moân ñoäc laäp thöïc hieän, ñaây coù theå laø moät nhoùm coâng taùc, bao goàm caùc chuyeân gia veà kyõ thuaät, phaùp lyù vaø kinh teá-taøi chính. - Hoaøn thieän khung phaùp lí veà PPP trong ñoù chuù troïng xaây döïng: (1) cô cheá hôïp taùc chia seû lôïi ích vaø ruûi ro thoaû ñaùng, minh baïch; (2) Quy trình löïa choïn nhaø ñaàu tö vaø (3) Tieâu chí thaåm ñònh, ñaùnh giaù döï aùn PPP.

Cuïc Phaùt trieån Ñoâ thò, Boä Xaây döïng Khoa Kinh teá vaø QLXD, Tröôøng Ñaïi hoïc Xaây döïng 3 Vaên phoøng tænh uûy, tænh Quaûng Ninh 1 2

TaøI LIeäU Tham Khaûo 1. Chính phuû (2014), Quyeát ñònh soá 403/QÑ-TTg ngaøy 20/3/2014 cuûa Chính phuû veà Keá hoaïch haønh ñoäng quoác gia veà taêng tröôûng xanh giai ñoaïn 2014-2020, haø Noäi 2. Chính phuû (2012), Quyeát ñònh soá 1393/QÑ-TTg ngaøy 25/9/2012 cuûa Chính phuû veà Chieán löôïc quoác gia veà taêng tröôûng xanh, haø Noäi 3. Chính phuû (2012), Quyeát ñònh soá 1659/QÑ-TTg ngaøy 17 thaùng 11 naêm 2012 cuûa Chính phuû veà Chöông trình phaùt trieån ñoâ thò quoác gia giai ñoaïn 2012-2020, haø Noäi 4. Chính phuû (2009), Quyeát ñònh soá 758/QÑ-TTg ngaøy 8 thaùng 6 naêm 2009 cuûa Chính phuû veà Chöông trình naâng caáp ñoâ thò quoác gia giai ñoaïn töø naêm 2009 ñeán naêm 2020, haø Noäi 5. Chính phuû (2013), Nghò ñònh soá 11/2013/NÑ-CP ngaøy 14 thaùng 1 naêm 2013 cuûa Chính phuû veà quaûn lyù ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò, haø Noäi 6. Chính phuû (2015), Nghò ñònh 15/2015/NÑ-CP ngaøy 14 thaùng 02 naêm 2015 cuûa Chính phuû veà ñaàu tö theo hình thöùc ñoái taùc coâng tö, haø Noäi 7. Chính phuû (2018), Nghò ñònh 63/2018/NÑ-CP ngaøy 04 thaùng 05 naêm 2018 cuûa Chính phuû veà ñaàu tö theo hình thöùc ñoái taùc coâng tö, haø Noäi 8. Chính phuû (2015), Nghò ñònh soá 30/2015/NÑ-CP höôùng daãn moät soá ñieàu cuûa Luaät ñaáu thaàu, haø Noäi 9. Cô quan hôïp taùc quoác teá Nhaät Baûn (JICa) vaø UBND thaønh phoá haø Noäi (hPC) (2015), Baùo caùo cuoái kyø Döï aùn nghieân cöùu thöïc hieän phaùt trieån ñöôøng saét ñoâ thò gaén keát vôùi phaùt trieån ñoâ thò ôû haø Noäi, Vieät Nam (haImUD2), haø Noäi 10. european Union (2012), eU Blue Book 2012, eU development in Vietnam 11. huyønh Thò Thuùy Giang (2012), hình thöùc hôïp taùc coâng - tö (Public private partnership) ñeå phaùt trieån cô sôû haï taàng giao thoâng ñöôøng boä Vieät Nam, Luaän vaên tieán syõ, tröôøng Ñaïi hoïc Kinh teá tp. hoà Chí minh 12. Nguyeãn hoàng Thaùi (2008), hôïp taùc coâng tö trong ñaàu tö phaùt trieån CShT giao thoâng, Taïp chí GTVT soá thaùng 9 naêm 2008, haø Noäi 13. Nguyeãn maïnh (2008), Ña daïng hoaù nguoàn voán trong ñaàu tö phaùt trieån keát caáu haï taàng giao thoâng theo hình thöùc PPP, Taïp chí GTVT soá thaùng 8/2008, haø Noäi 14. Nguyeãn hoàng Thaùi (2014), Nhöõng haïn cheá vaø höôùng thaùo gôõ ñeå ñaåy maïnh hình thöùc hôïp taùc coâng tö trong ñaàu tö phaùt trieån cô sôû haï taàng giao thoâng ñöôøng boä Vieät Nam, Taïp chí GTVT soá thaùng 5/2014, haø Noäi 15. Quoác hoäi (2014), Luaät soá 49/2014/Qh13, Luaät Ñaàu tö coâng, haø Noäi 16. The Business Leaders Forum of Vietnam association of Corporate Directors (VaCD) (2017), Vietnam’s high urbanization rate pushing robust new dwelling formation, truy caäp taïi: http://e.theleader.vn/vietnams-high-urbanization-rate-pushing-robust-new-dwellingformation-20171001221312087.htm 17. The portal for statistics, Vietnam: Urbanization from 2006 to 2016, truy caäp taïi: https:// www.statista.com/statistics/444882/urbanization-in-vietnam/ 18. Vieän Nghieân cöùu ñoâ thò vaø phaùt trieån haï taàng (2011), Kinh nghieäm PPP quoác teá vaø Thöïc tieãn taïi Vieät Nam, tham vaán PPP, haø Noäi 19. Trung taâm Thoâng tin vaø döï baùo kinh teá xaõ hoäi quoác gia (2013), Phöông thöùc Ñoái taùc Coâng- Tö (PPP) : kinh nghieäm quoác teá vaø khung khoå theå cheá taïi Vieät Nam, Tham luaän hoäi thaûo thaùng 7/2013, haø Noäi 20. Uyû ban Kinh teá cuûa Quoác hoäi (2014), Phöông thöùc ñoái taùc coâng - tö (PPP): Kinh nghieäm quoác teá vaø khuoân khoå theå cheá taïi Vieät Nam, Nhaø xuaát baûn Tri thöùc, haø Noäi

163

tOÅnG Quan Veà tieàm naÊnG, lÔïi tHeá

VAØ ÑònH HÖÔÙnG tHU HUÙt ÑAÀU tÖ VAØo tÆnH BAØ RòA – VUÕnG tAØU I. Toång quan veà tænh Baø Ròa – Vuõng Taøu:

Baø Ròa - Vuõng Taøu laø tænh ven bieån, naèm trong Vuøng troïng ñieåm kinh teá phía Nam, vôùi lôïi theá veà caûng bieån nöôùc saâu, veà phaùt trieån coâng nghieäp, du lòch, coù haï taàng giao thoâng thuaän lôïi; ñaây laø nhöõng ñieàu kieän quan troïng ñeå thu huùt ñaàu tö, huy ñoäng nguoàn löïc cho phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi. Trong thôøi gian qua, phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi cuûa tænh cô baûn ñaït ñöôïc nhöõng thaønh töïu quan troïng, kinh teá tieáp tuïc coù söï taêng tröôûng, chuyeån dòch theo höôùng taêng tyû troïng coâng nghieäp – dòch vuï; heä thoáng caûng bieån ñöôïc ñaàu tö maïnh meõ; thu huùt ñöôïc nhieàu döï aùn chaát löôïng cao; thu ngaân saùch haøng naêm ñeàu vöôït keá hoaïch, ñoùng goùp lôùn cho ngaân saùch quoác gia. Caùc lónh vöïc vaên hoùa - xaõ hoäi ñeàu coù nhieàu tieán boä, an ninh chính trò ñöôïc giöõ vöõng, traät töï an toaøn xaõ hoäi ñöôïc ñaûm baûo, ñôøi soáng vaät chaát vaø tinh thaàn cuûa nhaân daân ñöôïc caûi thieän. Tænh Baø Ròa – Vuõng Taøu coù nhieàu tieàm naêng vaø lôïi theá, ñoù laø: 1) Heä thoáng caûng bieån nöôùc saâu, theo quy hoaïch nhoùm caûng bieån Ñoâng Nam boä (nhoùm 5) giai ñoaïn ñeán naêm 2020, ñònh höôùng ñeán naêm 2030, heä thoáng caûng Baø Ròa – Vuõng Taøu laø cuïm caûng toång hôïp quoác gia, cöûa ngoõ quoác teá keát hôïp trung chuyeån container quoác teá, tieáp nhaän taøu coù taûi troïng treân 100.000 taán. Theo quy hoaïch, döï kieán saûn löôïng haøng hoùa thoâng qua caûng bieån Baø Ròa Vuõng Taøu döï kieán vaøo naêm 2020 khoaûng 101,6 - 109,2 trieäu taán/naêm; naêm 2025 khoaûng 133,2 - 149,4 trieäu taán/naêm; naêm 2030 khoaûng 161,8-195,5 trieäu taán/naêm. Trong ñoù, rieâng coâng-ten-nô döï kieán vaøo naêm 2015 khoaûng 1,51 - 1,63 trieäu TEU/naêm; naêm 2020 khoaûng 3,58 - 4,17 trieäu TEU/naêm; naêm 2025 khoaûng 5,64 - 6,83 trieäu TEU/naêm; naêm 2030 khoaûng 7,58 - 9,42 trieäu TEU/naêm.

164

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

coù kích côõ treân 160.000 DWT. Ñaây laø moät trong nhöõng côõ taøu container lôùn nhaát theá giôùi vaø cuõng laø côõ taøu lôùn nhaát ñaõ töøng caäp caûng Vieät Nam, qua ñoù khaúng ñònh vai troø, vò theá cuûa heä thoáng caûng Caùi Meùp – Thò Vaûi trong chuoåi giaù trò saûn xuaát toaøn caàu vaø phaùt trieån kinh teá bieån cuûa tænh Baø Ròa – Vuõng Taøu. 2) Quy hoaïch vaø phaùt trieån dòch vuï haäu caàn caûng (logistics), dòch vuï logistics ñaõ ñöôïc tænh laäp Ñeà aùn quy hoaïch phaùt trieån toång theå, trong ñoù taäp trung ñaàu tö trung taâm logistics vôùi quy moâ khoaûng 800 ha taïi khu vöïc Caùi Meùp haï, vôùi muïc tieâu phaùt trieån khu vöïc naøy trôû thaønh trung taâm trung chuyeån haøng hoùa cuûa quoác gia vaø quoác teá, taïo ñieàu kieän thuaän lôïi hôn cho thöông maïi, ñaàu tö vaø hoaït ñoäng hieäu quaû cuûa caùc caûng bieån, giaûm chi phí vaø giaù thaønh saûn phaåm haøng hoùa, naâng cao lôïi theá caïnh tranh quoác gia trong boái caûnh hoäi nhaäp kinh teá quoác teá toaøn caàu.

Treân ñòa baøn tænh hieän coù 57 döï aùn caûng bieån ñöôïc quy hoaïch, ñaõ ñöa vaøo khai thaùc 28/57 döï aùn caûng bieån vôùi toång voán ñaàu tö khoaûng 2 tyû USD; toång coâng suaát khoaûng 98 trieäu taán/naêm vaø toång chieàu daøi caàu beán laø 11,6 km. Rieâng khu vöïc Caùi Meùp – Thò Vaûi coù 35 döï aùn, hieän ñaõ ñöa vaøo khai thaùc 17/35 döï aùn bao goàm 07 beán caûng container, 3 beán caûng chuyeân duïng xaêng daàu vaø 7 caûng toång hôïp, haøng rôøi vôùi toång coâng suaát khoaûng 93 trieäu taán/naêm. Caùc caûng container taïi Caùi Meùp – Thò Vaûi ñöôïc ñaàu tö treân 27.000 tyû ñoàng vaø ñi vaøo hoaït ñoäng töø naêm 2009 vôùi toång coâng suaát treân 6,8 trieäu TEUs/naêm vaø toång chieàu daøi caàu beán container laø 4km. Hieän nay, caùc caûng bieån nöôùc saâu taäp trung taïi khu vöïc Caùi Meùp – Thò Vaûi ñaûm nhaän ñöôïc vai troø trung chuyeån quoác teá, coù khaû naêng caïnh tranh ñöôïc vôùi caùc caûng trong khu vöïc, tieáp nhaän ñöôïc taøu container loaïi lôùn coù troïng taûi ñeán 160.000 DWT, vaän chuyeån haøng hoùa tröïc tieáp giöõa Vieät Nam vôùi thò tröôøng Baéc Myõ, Chaâu AÂu, khu vöïc noäi AÙ,…, vôùi nhieàu lôïi theá nhö (i) gaàn bieån neân taøu khoâng phaûi ñi saâu vaøo trong noäi ñòa, (ii) ñoä saâu luoàng töï nhieân cô baûn ñaùp öùng cho taøu lôùn ra vaøo, (iii) Möùc ñoä sa boài cuûa luoàng haøng naêm thaáp neân khoâng phaûi naïo veùt. Trong ñoù coù nhieàu caûng lôùn nhö: Caûng Quoác teá Caùi Meùp (CMIT), Caûng Quoác teá SP-PSA, Caûng Quoác teá Taân Caûng - Caùi Meùp (TCIT), Caûng SITV, Caûng Quoác teá Saøi Goøn SSA (SSIT), Caûng ODA Taân Caûng - Caùi Meùp (TOCT),... Haøng tuaàn coù 20 chuyeán taøu meï vôùi kích côõ treân 80.000 DWT vaøo laøm haøng taïi Caùi Meùp – Thò Vaûi trong ñoù coù 2 chuyeán taøu

Trung taâm logistics Caùi Meùp haï bao goàm: moät caûng nöôùc saâu coù dieän tích khoaûng 100 ha, chieàu daøi beán khoaûng 1.800 m, coù khaû naêng tieáp nhaän taøu troïng taûi treân 100.000 DWT vaø ngay phía sau caûng laø Trung taâm logistics vôùi dieän tích hôn 700 ha. Trung taâm logistics Caùi Meùp haï coù vò trí ñòa lyù thuaän lôïi, hoäi ñuû caùc ñieàu kieän phaùt trieån, cuï theå: - Veà ñöôøng boä: Khu vöïc logistics keát noái vôùi maïng löôùi giao thoâng ñoái ngoaïi qua 03 tuyeán ñöôøng: ñöôøng 991B - noái Khu Coâng nghieäp Caùi Meùp, khu caûng Caùi Meùp vôùi ñöôøng lieân caûng Caùi Meùp - Thò Vaûi vaø quoác loä 51, keát noái vôùi ñöôøng cao toác Bieân Hoøa – Vuõng Taøu vaø ñöôøng Long Sôn - Caùi Meùp trong töông lai. - Veà ñöôøng thuûy: Khu Caùi Meùp haï tieáp giaùp vôùi soâng Thò Vaûi, coù theå xaây döïng khu caûng vôùi chieàu daøi khoaûng 1.800m cho taøu container coù taûi troïng lôùn. Ngoaøi ra coøn tieáp giaùp vôùi luoàng Moû Nhaùt coù theå khai thaùc taøu soâng coù taûi troïng töø 1.000 taán - 2.000 taán. - Veà ñöôøng saét: Tuyeán ñöôøng saét toác ñoä cao Bieân Hoøa – Vuõng Taøu ñöôïc quy hoaïch vôùi toång chieàu daøi khoaûng 100Km seõ ñöôïc keát noái vaøo khu Caùi Meùp haï. Döï aùn ñaõ ñöôïc Boä Giao thoâng – Vaän taûi giao cho Ban Quaûn lyù döï aùn 85 laäp, trình pheâ duyeät ñeà xuaát döï aùn, Baùo caùo nghieân cöùu khaû thi ñoaïn Bieân Hoøa - Taân Thaønh - Caûng Caùi Meùp theo hình thöùc PPP. - Veà ñöôøng haøng khoâng: Vò trí caùch saân bay quoác teá Long Thaønh trong töông lai khoaûng 20km. Hieän Tænh ñang toå chöùc thi tuyeån quoác teá yù töôûng quy hoaïch phaân khu tyû leä 1/2000 khu Trung taâm logistics Caùi Meùp haï. 3) Haï taàng kyõ thuaät caùc Khu coâng nghieäp töông ñoái hoaøn chænh, saün saøng ñoùn nhaän caùc nhaø ñaàu tö. Tænh coù 15 Khu Coâng nghieäp, toång dieän tích khoaûng 8.510 ha, haàu heát caùc Khu Coâng nghieäp coù vò trí gaàn heä thoáng caûng Caùi Meùp – Thò Vaûi neân thuaän lôïi cho hoaït ñoäng giao thöông quoác teá. Trong caùc Khu coâng nghieäp ñaõ thu huùt voán ñaàu tö hôn 13 tyû USD, tyû leä laáp ñaày gaàn 35%. Thuû töôùng Chính phuû ñaõ ñoàng yù choïn KCN Phuù Myõ 3 laøm khu coâng nghieäp chuyeân saâu, goàm 04 phaân khu chính: khu coâng

165

iii. HÔïP taÙc cOÂnG - tÖ cHO PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH taïi VieÄt nam

nghieäp hoã trôï, khu coâng nghieäp naëng, khu caûng vaø logistics vaø khu dòch vuï tieän ích. Neàn coâng nghieäp Baø Ròa - Vuõng Taøu ñaõ coù moät cô caáu töông ñoái ñaày ñuû vôùi söï coù maët cuûa nhieàu ngaønh coâng nghieäp nhö: naêng löôïng, luyeän kim, hoaù chaát, vaät lieäu xaây döïng, phaân NPK, gaïch men, nhöïa PVC, cheá bieán haûi saûn... trong ñoù khai thaùc daàu khí vaø caùc ngaønh coâng nghieäp coù nguoàn goác töø daàu khí (cheá bieán khí, saûn xuaát ñieän, ñaïm) laø ngaønh coâng nghieäp taïo ra nhöõng ñieàu kieän quan troïng ñeå phaùt trieån nhieàu ngaønh coâng nghieäp khaùc cuûa Tænh. Moät soá saûn phaåm coâng nghieäp nhö theùp, nhöïa, hoùa daàu, cô khí,… ñaõ trôû thaønh nhöõng saûn phaåm coâng nghieäp ñaàu vaøo ñeå phaùt trieån caùc saûn phaåm coâng nghieäp khaùc. Vieäc ñöa vaøo khai thaùc tuyeán ñöôøng cao toác TP.HCM – Long Thaønh – Daàu Giaây ñaõ ruùt ngaén thôøi gian di chuyeån töø TP.HCM ñeán caûng Caùi Meùp – Thò Vaûi vaø caùc KCN Baø Ròa – Vuõng Taøu khoaûng 01 giôø. 4) Nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân phong phuù, vuøng bieån theàm luïc ñòa Baø Ròa - Vuõng Taøu coù tröõ löôïng daàu moû öôùc tính hôn 1,5 tyû taán, khí ñoát khoaûng 1.000 tyû m3, vôùi lôïi theá laø trung taâm coâng nghieäp daàu khí, taïo ñieàu kieän phaùt trieån caùc ngaønh coâng nghieäp nhö: saûn xuaát ñieän, khí hoùa loûng, phaân ñaïm, vaät lieäu xaây döïng. Hieän taïi, treân ñòa baøn tænh coù 08 nhaø maùy ñieän vôùi toång coâng suaát hôn 4.000 MW, chieám khoaûng 15% saûn löôïng ñieän quoác gia. Beân caïnh ñoù, nguoàn nöôùc khaù doài daøo, ñaùp öùng ñuû nhu caàu sinh hoaït vaø saûn xuaát kinh doanh, vôùi toång coâng suaát treân 200.000 m3/ngaøy ñeâm. 5) Nguoàn nhaân löïc doài daøo, tính ñeán naêm 2015 daân soá toaøn tænh khoaûng hôn 01 trieäu ngöôøi, daân soá trong ñoä tuoåi lao ñoäng cuûa tænh chieám treân 60%, tyû leä lao ñoäng ñöôïc ñaøo taïo ñaït 70%. Tænh luoân chuù troïng coâng taùc ñaøo taïo vaø phaùt trieån nguoàn nhaân löïc, cô sôû vaät chaát trang thieát bò ñöôïc ñaàu tö hieän ñaïi vaø töøng böôùc naâng cao chaát löôïng daïy ngheà. Ñeán nay, treân ñòa baøn Tænh hieän coù 02 tröôøng ñaïi hoïc, 05 tröôøng cao ñaúng (trong ñoù coù 4 tröôøng cao ñaúng ngheà vôùi 03 tröôøng tröïc thuoäc trung öông quaûn lyù; 01 tröôøng cao ñaúng chuyeân nghieäp), 06 tröôøng trung caáp (trong ñoù coù 04 tröôøng trung caáp ngheà, 02 tröôøng trung caáp chuyeân nghieäp) vaø 25 trung taâm daïy ngheà khaùc. Moät soá ngaønh ngheà ñöôïc ñaøo taïo taïi caùc tröôøng ngheà cuûa tænh nhö: cheá taïo khuoân maãu, cô khí cheá taïo, ñieän coâng nghieäp, ñieän laïnh, ñieän töû, ñieän töû coâng nghieäp, coâng ngheä thoâng tin – ñieän töû, cô ñieän töû, thieát keá ñoà hoïa, thieát keá Web, ñieän daân duïng, kyõ thuaät haøn, Tin hoïc – Keá toaùn, tieän – phay- baøo, söûa chöõa xe maùy, cô khí baûo döôõng, choáng aên moøn kim loaïi,… 6) Haï taàng giao thoâng keát noái vuøng, khu vöïc ñoàng boä, Baø Ròa – Vuõng Taøu keát noái giao thoâng khaù hoaøn chænh vôùi heä thoáng quoác loä neân ñaõ lieân keát thuaän lôïi vôùi caùc tænh, thaønh phoá trong Vuøng.

166

Treân ñòa baøn tænh coù 03 tuyeán quoác loä vôùi toång chieàu daøi khoaûng 130km, bao goàm: Quoác loä 51, Quoác loä 55 vaø Quoác loä 56. Heä thoáng soâng, raïch ña daïng vôùi caûng bieån nöôùc saâu ñoùng vai troø trung chuyeån container quoác teá. Tænh coù hai saân bay, trong ñoù saân bay Vuõng Taøu chuû yeáu duøng cho caùc loaïi maùy bay tröïc thaêng vaø saân bay Coû OÁng taïi Coân Ñaûo duøng cho maùy bay ATR72 vaø Fokker70. Tænh ñang taäp trung huy ñoäng caùc nguoàn löïc ñeå xaây döïng tuyeán ñöôøng lieân caûng Caùi Meùp – Thò Vaûi chaïy doïc theo heä thoáng caûng, caùc khu coâng nghieäp noái vôùi ñöôøng cao toác lieân vuøng nhö: cao toác TP.HCM-Long Thaønh-Daàu Giaây, Beán Löùc – Long Thaønh, Vaønh ñai 4,…Ñaây laø tuyeán ñöôøng vaän taûi coâng nghieäp quan troïng, keát noái vieäc vaän chuyeån haøng hoùa töø khu vöïc caûng, caùc khu coâng nghieäp vôùi thaønh phoá Hoà Chí Minh vaø vuøng Taây Nam boä. Ngoaøi ra, tænh cuõng ñang thöïc hieän keá hoaïch ñaàu tö xaây döïng caùc tuyeán ñöôøng troïng ñieåm khaùc nhö ñöôøng 991B, ñöôøng Phöôùc Hoøa – Caùi Meùp, ñöôøng vaøo khu coâng nghieäp daàu khí Long Sôn... keát noái heä thoáng caûng, khu coâng nghieäp vôùi tuyeán Quoác loä 51, cao toác Bieân Hoøa – Vuõng Taøu trong töông lai. 7) Veà phaùt trieån du lòch, Baø Ròa-Vuõng Taøu coù tieàm naêng du lòch phong phuù vôùi caûnh quan thieân nhieân ña daïng, nhieàu di tích lòch söû vaø danh thaéng, vò trí ñòa lyù thuaän lôïi, vôùi bôø bieån daøi 72 km coù theå laøm baõi taém vaø khí haäu oân hoøa thích hôïp cho hoaït ñoäng du lòch quanh naêm. Caùc cuïm du lòch taïi Vuõng Taøu, Long Haûi, Hoà Traøm vaø Coân Ñaûo ñaõ thu huùt nhieàu döï aùn ñaàu tö môùi, töøng böôùc hình thaønh nhöõng trung taâm du lòch ñoàng boä, vôùi nhieàu loaïi saûn phaåm ña daïng, cao caáp, hieän ñaïi. Caùc loaïi hình du lòch chuû yeáu cuûa Tænh ñöôïc hình thaønh vaø phaùt trieån treân cô sôû khai thaùc tieàm naêng du lòch töï nhieân vaø nhaân vaên theo quy hoaïch, coù choïn loïc vaø ñaûm baûo tính beàn vöõng, bao goàm: du lòch nghæ döôõng bieån; du lòch hoäi nghò, hoäi thaûo (MICE); du lòch sinh thaùi chaát löôïng cao; du lòch vaên hoùa keát hôïp theå thao vaø du lòch lòch söû taâm linh. Ñeán nay, treân ñòa baøn tænh coù hôn 200 khaùch saïn vaø khu resort vôùi hôn 10 ngaøn phoøng, trong ñoù coù 160 cô sôû ñöôïc xeáp haïng töø 1 – 5 sao. Ngoaøi heä thoáng khaùch saïn, nhieàu döï aùn du lòch lôùn ñaõ ñöôïc ñaàu tö vaø ñöa vaøo söû duïng goàm: Khu nghæ döôõng Vietsopetro, Khu du lòch phöùc hôïp Hoà Traøm Strip, Khu du lòch Thuøy Vaân, Khu du lòch Long Haûi, KDL caùp treo Hoà Maây, Sixsences Coân Ñaûo, Khu du lòch suoái khoaùng Bình Chaâu,… Haøng naêm, caùc cô sôû dòch vuï du lòch cuûa tænh ñaõ ñoùn vaø phuïc vuï khoaûng 15 trieäu löôït khaùch du lòch, trong ñoù coù khoaûng 500 ngaøn löôït khaùch quoác teá. Rieâng ñoái vôùi Coân Ñaûo, taäp trung phaùt trieån trôû thaønh khu du lòch quoác gia treân cô sôû khai thaùc hôïp lyù theá maïnh veà giaù trò taøi nguyeân bieån, röøng cuûa Vöôøn quoác gia Coân Ñaûo; phaùt huy giaù trò cuûa Khu di tích lòch söû quoác gia ñaëc bieät Coân Ñaûo. Öu tieân phaùt trieån caùc loaïi hình du lòch sinh thaùi, nghi döôõng cao caáp, du lòch vaên hoùa - lòch söû - taâm linh, ñoàng thôøi phaûi gaén keát vôùi thò tröôøng quoác teá ñaõ ñöôïc Thuû töôùng Chính phuû pheâ duyeät taïi Quyeát ñònh soá 870/QÑ-TTg ngaøy 17/6/2015.

II. Thu huùt ñaàu tö:

Trong thôøi gian qua, Tænh luoân noã löïc trong vieäc caûi thieän moâi tröôøng ñaàu tö, ñaëc bieät chuù troïng coâng taùc ñaàu tö cô sôû taàng, caûi caùch thuû tuïc haønh chính, trieån khai coâng taùc ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc, taäp trung thaùo gôõ khoù khaên cho nhaø ñaàu tö, thöïc hieän caùc chöông trình xuùc tieán ñaàu tö trong vaø ngoaøi nöôùc,... nhaèm taïo ñieàu kieän thuaän lôïi trong vieäc thu huùt ngaøy caøng nhieàu döï aùn ñaàu tö quy moâ lôùn, coù söùc lan toûa, qua ñoù taïo theâm nguoàn löïc cho phaùt trieån, goùp phaàn chuyeån dòch cô caáu kinh teá theo höôùng taêng tyû troïng coâng nghieäp – dòch vuï. Ñeå toå chöùc keâu goïi, thu huùt ñaàu tö, trong thôøi gian qua Tænh ñaõ toå chöùc thöïc hieän caùc nhieäm vuï: Moät laø, thöïc hieän coâng taùc quy hoaïch theo ngaønh, lónh vöïc vaø ñòa baøn nhaèm thu huùt ñaàu tö vaøo caùc ñòa baøn, lónh vöïc phuø hôïp vôùi tieàm naêng, lôïi theá phaùt trieån vaø ñaûm baûo yeâu caàu phaùt trieån beàn vöõng. Hai laø, ñònh höôùng thu huùt coù choïn loïc caùc döï aùn ñaàu tö treân ñòa baøn, theo ñoù chuù troïng thu huùt ñaàu tö gaén vôùi quy hoaïch vaø chuû tröông chuyeån dòch, taùi cô caáu kinh teá; caùc döï aùn quy moâ lôùn, coâng ngheä hieän ñaïi, coù söùc lan toûa, ñaûm baûo tieâu chuaån veà baûo veä moâi tröôøng; öu tieân thu huùt moät soá ngaønh coù lôïi theá cuûa tænh nhö dòch vuï haäu caàn caûng (logistic), coâng nghieäp hoã trôï veà cô khí, hoùa daàu, khoâng khuyeán khích caùc döï aùn tieâu toán nhieàu naêng löôïng, söû duïng laõng phí taøi nguyeân vaø söû duïng nhieàu lao ñoäng phoå thoâng. Ba laø, trieån khai kòp thôøi, ñaày ñuû caùc chính saùch öu ñaõi, khuyeán khích ñaàu tö theo quy ñònh. Tænh taäp trung vaøo nhöõng giaûi phaùp mang tính hoã trôï, taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho hoaït ñoäng ñaàu tö. Boán laø, ñaåy maïnh caûi caùch thuû tuïc haønh chính, thöïc hieän cô cheá “moät cöûa, taïi choã, lieân thoâng” trong thöïc hieän caùc thuû tuïc ñaàu tö nhaèm töøng böôùc caûi thieän moâi tröôøng ñaàu tö thoâng thoaùng, thaân thieän vaø minh baïch. Thöôøng xuyeân ñoái thoaïi vôùi nhaø ñaàu tö nhaèm kòp thôøi hoã trôï, thaùo gôõ khoù khaên, vöôùng maéc trong hoaït ñoäng ñaàu tö, kinh doanh cuûa doanh nghieäp, nhaát laø trong coâng taùc boài thöôøng, giaûi phoùng maët baèng. Naêm laø, taäp trung ñaàu tö haï taàng kyõ thuaät keát noái: ñöôøng giao thoâng, caáp thoaùt nöôùc, cung caáp ñieän vaø heä thoáng thoâng tin lieân laïc hoã trôï cho nhaø ñaàu tö. Saùu laø, chuù troïng coâng taùc phaùt trieån nguoàn nhaân löïc, ñaëc bieät trong lónh vöïc coâng nghieäp hoã trôï, dòch vuï logistics, dòch vuï du lòch. Keát quaû ñeán nay, treân ñòa baøn tænh Baø Ròa - Vuõng Taøu coù 297 döï aùn FDI vôùi toång voán ñaàu tö ñaêng kyù 27 tyû USD vaø 442 döï

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

Ngoaøi ra, Baø Ròa - Vuõng Taøu coù nguoàn lôïi thuûy saûn khaù phong phuù vaø ña daïng, vôùi lôïi theá bôø bieån daøi vaø treân 100.000 km2 theàm luïc ñòa laø theá maïnh ñeå phaùt trieån haûi saûn, saûn löôïng khai thaùc bình quaân haøng naêm ñaït khoaûng 250.000 taán.

aùn ñaàu tö trong nöôùc vôùi toång voán ñaàu tö ñaêng kyù hôn 240 ngaøn tyû ñoàng. Nguoàn voán ñaàu tö cuûa doanh nghieäp ñoùng vai troø quan troïng ñoái vôùi söï phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi cuûa Tænh, haøng naêm voán ñaàu tö thöïc hieän cuûa caùc döï aùn ñaàu tö trong nöôùc vaø nöôùc ngoaøi chieám khoaûng 80% toång voán ñaàu tö phaùt trieån treân ñòa baøn. Moät soá Taäp ñoaøn kinh teá xuyeân quoác gia ñaõ hoaït ñoäng ñaàu tö vaø ñoàng haønh cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa tænh trong suoát nhöõng naêm qua nhö: Kyoei, Nippon, Sumitomo, Itochu, Mitsubishi, Posco, ACDL, CJ, Lotte, BP,… Caùc döï aùn ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi ñeán töø hôn 20 quoác gia vaø vuøng laõnh thoå, trong ñoù: Hoa Kyø laø nhaø ñaàu tö lôùn nhaát treân ñòa baøn tænh, vôùi voán ñaàu tö ñaêng kyù 5,4 tyû USD, chieám 20% toång voán FDI; Canaña ñöùng thöù hai (voán 4,2 tyû USD, chieám 15,5% toång voán ñaêng kyù); tieáp ñeán laø Thaùi Lan, Haøn Quoác, Nhaät Baûn, Haø Lan, Singapore, Ñaøi Loan, Anh vaø Phaùp. Nhieàu döï aùn quy moâ lôùn veà coâng nghieäp, caûng bieån, trung taâm thöông maïi,... ñöa vaøo hoaït ñoäng vôùi coâng ngheä hieän ñaïi, coù tính lan toûa cao nhö: nhaø maùy theùp Posco SS Vina, theùp China Steel, kính chuyeân bieät NSG, saûn xuaát hoùa chaát hieám, nhoâm ñònh hình, Caûng CMIT, Caûng Quoác teá Taân Caûng – Caùi Meùp,... ñaõ trôû thaønh ñoäng löïc thuùc ñaåy taêng tröôûng vaø chuyeån dòch cô caáu kinh teá, ñoàng thôøi taïo neân söï lan toûa veà voán, coâng ngheä, trình ñoä quaûn lyù, trình ñoä lao ñoäng vaø thuùc ñaåy saûn xuaát kinh doanh vôùi trình ñoä phaùt trieån cao.

III. Caûi thieän moâi tröôøng ñaàu tö kinh doanh:

Tænh luoân noã löïc trong vieäc caûi thieän moâi tröôøng ñaàu tö – kinh doanh, ñaëc bieät laø coâng taùc caûi caùch thuû tuïc haønh chính, ñaàu tö cô sôû haï taàng ñoàng boä, trieån khai coâng taùc ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc, taäp trung hoã trôï giaûi quyeát khoù khaên cho caùc nhaø ñaàu tö hieän höõu vaø taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho nhaø ñaàu tö tieàm naêng trong quaù trình tìm hieåu cô hoäi ñaàu tö vaø hoaït ñoäng ñaàu tö taïi Baø Ròa - Vuõng Taøu, laõnh ñaïo tænh saün saøng ñoùn tieáp, ñoái thoaïi vôùi nhaø ñaàu tö; thaønh laäp caùc toå coâng taùc lieân ngaønh, trong ñoù coù Toå Coâng taùc Nhaät Baûn (Japan Desk). Tænh ñaõ thaønh laäp vaø ñöa vaøo hoaït ñoäng Boä phaän tieáp nhaän vaø traû keát quaû taäp trung caáp tænh töø thaùng 5/2016. UBND tænh ñaõ ban haønh Keá hoaïch caûi thieän moâi tröôøng kinh doanh, naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa tænh Baø Ròa – Vuõng Taøu trong hai naêm 2016 – 2017, ñònh höôùng ñeán naêm 2020 vaø trieån khai caùc nhieäm vuï theo Nghò quyeát soá 19-2016/NQCP ngaøy 28 thaùng 4 naêm 2016 cuûa Chính phuû taïi Quyeát ñònh soá 1758/QÑ-UBND ngaøy 29/6/2016, theo ñoù trong giai ñoaïn 2016 – 2017 thöïc hieän caùc giaûi phaùp nhaèm goùp phaàn caûi thieän caùc chæ tieâu veà moâi tröôøng kinh doanh ñaït muïc tieâu toái thieåu baèng trung bình cuûa nhoùm nöôùc ASEAN 4; ñaït möùc trung bình cuûa nhoùm nöôùc ASEAN 4 treân moät soá chæ tieâu veà naêng löïc caïnh tranh thuoäc nhoùm chæ soá naâng cao hieäu quaû; ñeán naêm 2020, moâi tröôøng kinh doanh vaø naêng löïc caïnh tranh ñaït möùc trung bình cuûa caùc nöôùc ASEAN 3 treân moät soá chæ tieâu thoâng leä quoác teá theo chæ ñaïo cuûa Chính phuû, cuï theå nhö sau: - Taêng cöôøng caûi caùch haønh chính thuoäc lónh vöïc thueá, taäp

167

iii. HÔïP taÙc cOÂnG - tÖ cHO PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH taïi VieÄt nam

trung treân 03 nhoùm chæ tieâu: hoaøn thueá; quaûn lyù ruûi ro trong thanh tra, kieåm tra thueá; thôøi gian vaø keát quaû xöû lyù khieáu naïi veà thueá. Thôøi gian noäp thueá laø 110 giôø/naêm. - Ruùt ngaén thôøi gian Caáp pheùp xaây döïng vaø caùc thuû tuïc lieân quan toái ña khoâng quaù 77 ngaøy (bao goàm caû thuû tuïc thuû tuïc pheâ duyeät thieát keá xaây döïng coâng trình, keát noái caáp thoaùt nöôùc, nghieäm thu ñöa coâng trình vaøo khai thaùc söû duïng, ñaêng kyù taøi saûn sau hoaøn coâng,...); thôøi gian ñaêng kyù quyeàn sôû höõu, söû duïng taøi saûn xuoáng khoâng quaù 14 ngaøy. - Thôøi gian thoâng quan haøng hoùa qua bieân giôùi toái ña 10 ngaøy ñoái vôùi haøng hoùa xuaát khaåu, 12 ngaøy ñoái vôùi haøng hoùa nhaäp khaåu. - Taêng cöôøng khaû naêng tieáp caän tín duïng cho caùc doanh nghieäp. - Thôøi gian giaûi quyeát tranh chaáp hôïp ñoàng töø 400 ngaøy xuoáng coøn toái ña 200 ngaøy. - Ruùt ngaén thôøi thôøi gian giaûi quyeát phaù saûn doanh nghieäp: töø 5 naêm xuoáng coøn 24 thaùng.

IV. Ñònh höôùng thu huùt ñaàu tö treân ñòa baøn tænh trong thôøi gian tôùi:

Ñeå phaùt huy hieäu quaû nhöõng lôïi theá, tieàm naêng cuûa tænh nhaø, goùp phaàn thöïc hieän muïc tieâu: phaùt trieån tænh Baø Ròa – Vuõng Taøu trôû thaønh tænh maïnh veà coâng nghieäp, caûng bieån, dòch vuï haäu caàn caûng vaø du lòch, trong thôøi gian tôùi Tænh tieáp tuïc thöïc hieän caùc giaûi phaùp caûi thieän moâi tröôøng ñaàu tö kinh doanh vaø hoã trôï, phaùt trieån doanh nghieäp theo Nghò quyeát soá 192016/NQ-CP vaø Nghò quyeát soá 35/NQ-CP cuûa Chính phuû; raø soaùt quy hoaïch toång theå kinh teá - xaõ hoäi, caùc quy hoaïch chöùc naêng, trong ñoù taäp trung lónh vöïc logistcis, du lòch; huy ñoäng caùc nguoàn löïc ñaàu tö hoaøn thaønh haï taàng giao thoâng keát noái khu vöïc Caûng, khu coâng nghieäp vaø trung taâm logistics Caùi Meùp haï nhö: ñöôøng lieân caûng Caùi Meùp – Thò Vaûi, ñöôøng 991B, ñöôøng Phöôùc Hoøa – Caùi Meùp; ñaåy maïnh caùc hoaït ñoäng xuùc tieán ñaàu tö vaø coâng taùc ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc chaát löôïng cao. Ñònh höôùng taäp trung thu huùt ñaàu tö trong thôøi gian tôùi vaøo moät soá lónh vöïc sau: Thöù nhaát, thu huùt caùc döï aùn coâng nghieäp söû duïng coâng ngheä hieän ñaïi, saûn phaåm coù giaù trò gia taêng cao, tieâu toán ít naêng löôïng, thaân thieän vôùi moâi tröôøng, coù söùc caïnh tranh vaø lan toûa. Öu tieân thu huùt coâng nghieäp hoã trôï veà cô khí cheá taïo, nhöïa hoùa chaát, saûn phaåm sau hoùa daàu, thieát bò phuïc vuï haøng haûi,... Ñònh höôùng phaùt trieån Baø Ròa – Vuõng Taøu töøng böôùc trôû thaønh trung taâm saûn xuaát vaät lieäu cô baûn cuûa caû vuøng (taäp trung vaøo caùc saûn phaåm hoùa daàu, hoùa chaát cô baûn nhaèm taän duïng lôïi theá phaùt trieån caùc saûn phaåm sau hoùa daàu töø nhaø maùy loïc hoùa daàu Long Sôn), ñeå cung caáp caùc saûn phaåm ñaàu vaøo cho caùc khu coâng nghieäp cuûa caû vuøng vaø xuaát khaåu. Caùc Khu coâng nghieäp taäp trung thu huùt caùc döï aùn ñaàu tö saûn xuaát haøng xuaát khaåu ñeå taïo chaân haøng phuïc vuï phaùt trieån cuïm caûng trung chuyeån quoác teá Caùi Meùp – Thò Vaûi vaø dòch vuï haäu caàn caûng. Thöù hai, thu huùt ñaàu tö caùc loaïi hình kinh teá dòch vuï, laáy phaùt

168

trieån heä thoáng caûng vaø dòch vuï haäu caàn caûng laøm nhieäm vuï troïng taâm, trong ñoù öu tieân dòch vuï logistics nhö: heä thoáng kho baõi, vaän taûi, ñoùng goùi, phaân phoái, ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc vaø caùc dòch vuï lieân quan khaùc. Thöù ba, taäp trung xuùc tieán, keâu goïi caùc nhaø ñaàu tö coù thöông hieäu, ñaúng caáp quoác teá ñeå ñaàu tö caùc döï aùn du lòch, dòch vuï du lòch quy moâ lôùn, chaát löôïng cao, coù taùc duïng thuùc ñaåy ngaønh du lòch phaùt trieån. Phaùt trieån huyeän ñaûo Coân Ñaûo trôû thaønh khu kinh teá du lòch – dòch vuï chaát löôïng cao, öu tieân phaùt trieån caùc loaïi hình du lòch sinh thaùi bieån, nghæ döôõng cao caáp vaø du lòch vaên hoùa - lòch söû - taâm linh. Thöù tö, ñaåy maïnh thu huùt ñaàu tö caùc döï aùn noâng nghieäp öùng duïng coâng ngheä cao gaén vôùi cheá bieán, döï aùn cô khí phuïc vuï noâng nghieäp. Beân caïnh ñoù, Tænh cuõng tieáp tuïc thu huùt ñaàu tö caùc döï aùn coù theá maïnh nhö: thöông maïi, caùc döï aùn ñaøo taïo, dòch vuï y teá chaát löôïng cao. Tænh Baø Ròa – Vuõng Taøu luoân hoan ngheânh vaø taïo moïi ñieàu kieän thuaän lôïi cho caùc Nhaø ñaàu tö ñeán ñaàu tö, kinh doanh taïi tænh treân tinh thaàn “Baø Ròa – Vuõng Taøu ñoàng haønh cuøng nhaø ñaàu tö”. PHUÏ LUÏC I DANH MUÏC NGAøNH, NGHEÀ ÖU ÑAÕI ÑAÀU TÖ (Ban haønh keøm theo Nghò ñònh soá 118/2015/NÑ-CP ngaøy 12 thaùng 11 naêm 2015 cuûa Chính phuû) A. NGAøNH, NGHEÀ ÑAËC BIEäT ÖU ÑAÕI ÑAÀU TÖ I. COÂNG NGHEä CAO, COÂNG NGHEä THOÂNG TIN, COÂNG NGHIEäP HOÃ TRÔÏ 1. ÖÙng duïng coâng ngheä cao thuoäc Danh muïc coâng ngheä cao ñöôïc öu tieân ñaàu tö phaùt trieån theo quyeát ñònh cuûa Thuû töôùng Chính phuû. 2. Saûn xuaát saûn phaåm thuoäc Danh muïc saûn phaåm coâng ngheä cao ñöôïc khuyeán khích phaùt trieån theo quyeát ñònh cuûa Thuû töôùng Chính phuû. 3. Saûn xuaát saûn phaåm coâng nghieäp hoã trôï theo quyeát ñònh cuûa Thuû töôùng Chính phuû. 4. Öôm taïo coâng ngheä cao, öôm taïo doanh nghieäp coâng ngheä cao; ñaàu tö maïo hieåm cho phaùt trieån coâng ngheä cao; öùng duïng, nghieân cöùu vaø phaùt trieån coâng ngheä cao theo quy ñònh cuûa phaùp luaät veà coâng ngheä cao; saûn xuaát saûn phaåm coâng ngheä sinh hoïc. 5. Saûn xuaát saûn phaåm phaàn meàm, saûn phaåm noäi dung thoâng tin soá, saûn phaåm coâng ngheä thoâng tin troïng ñieåm, dòch vuï phaàn meàm, dòch vuï khaéc phuïc söï coá an toaøn thoâng tin, baûo veä an toaøn thoâng tin theo quy ñònh cuûa phaùp luaät veà coâng ngheä thoâng tin. 6. Saûn xuaát naêng löôïng taùi taïo, naêng löôïng saïch, naêng löôïng töø vieäc tieâu huûy chaát thaûi. 7. Saûn xuaát vaät lieäu composit, caùc loaïi vaät lieäu xaây döïng nheï, vaät lieäu quyù hieám. II. NOÂNG NGHIEäP 1. Troàng, chaêm soùc, nuoâi döôõng, baûo veä vaø phaùt trieån röøng.

III. Baûo veä moâi tröôøng, Xaây döïng keát caáu haï taàng

1. Thu gom, xöû lyù, taùi cheá, taùi söû duïng chaát thaûi taäp trung. 2. Xaây döïng, kinh doanh keát caáu haï taàng khu coâng nghieäp, khu cheá xuaát, khu coâng ngheä cao, khu chöùc naêng trong khu kinh teá. 3. Ñaàu tö phaùt trieån nhaø maùy nöôùc, nhaø maùy ñieän, heä thoáng caáp thoaùt nöôùc; caàu, ñöôøng boä, ñöôøng saét; caûng haøng khoâng, caûng bieån, caûng soâng; saân bay, nhaø ga vaø coâng trình cô sôû haï taàng ñaëc bieät quan troïng khaùc do Thuû töôùng Chính phuû quyeát ñònh. 4. Phaùt trieån vaän taûi haønh khaùch coâng coäng taïi caùc ñoâ thò. 5. Ñaàu tö xaây döïng vaø quaûn lyù, kinh doanh chôï taïi vuøng noâng thoân.

IV. Vaên hoùa, Xaõ Hoäi , Theå thao, Y Teá

1. Xaây döïng nhaø ôû xaõ hoäi, nhaø ôû taùi ñònh cö. 2. Ñaàu tö kinh doanh cô sôû thöïc hieän veä sinh phoøng choáng dòch beänh. 3. Nghieân cöùu khoa hoïc veà coâng ngheä baøo cheá, coâng ngheä sinh hoïc ñeå saûn xuaát caùc loaïi thuoác môùi. 4. Saûn xuaát nguyeân lieäu laøm thuoác vaø thuoác chuû yeáu, thuoác thieát yeáu, thuoác phoøng, choáng beänh xaõ hoäi, vaéc xin, sinh phaåm y teá, thuoác töø döôïc lieäu, thuoác ñoâng y; thuoác saép heát haïn baèng saùng cheá hoaëc caùc ñoäc quyeàn coù lieân quan; öùng duïng coâng ngheä tieân tieán, coâng ngheä sinh hoïc ñeå saûn xuaát thuoác chöõa beänh cho ngöôøi ñaït tieâu chuaån GMP quoác teá; saûn xuaát bao bì tröïc tieáp tieáp xuùc vôùi thuoác. 5. Ñaàu tö cô sôû saûn xuaát Methadone. 6. Ñaàu tö kinh doanh trung taâm ñaøo taïo, huaán luyeän theå thao thaønh tích cao vaø trung taâm ñaøo taïo, huaán luyeän theå thao cho ngöôøi khuyeát taät; xaây döïng cô sôû theå thao coù thieát bò, phöông tieän luyeän taäp vaø thi ñaáu ñaùp öùng yeâu caàu toå chöùc caùc giaûi ñaáu quoác teá; cô sôû luyeän taäp, thi ñaáu theå duïc, theå thao chuyeân nghieäp. 7. Ñaàu tö kinh doanh trung taâm laõo khoa, taâm thaàn, ñieàu trò beänh nhaân nhieãm chaát ñoäc maøu da cam; trung taâm chaêm soùc ngöôøi cao tuoåi, ngöôøi khuyeát taät, treû moà coâi, treû em lang thang khoâng nôi nöông töïa. 8. Ñaàu tö kinh doanh trung taâm Chöõa beänh - Giaùo duïc - Lao ñoäng xaõ hoäi; cô sôû cai nghieän ma tuùy, cai nghieän thuoác laù; cô sôû ñieàu trò HIV/AIDS. 9. Ñaàu tö kinh doanh baûo taøng caáp quoác gia, nhaø vaên hoùa daân toäc; ñoaøn ca, muùa, nhaïc daân toäc; raïp haùt, tröôøng quay, cô sôû saûn xuaát phim, in traùng phim; nhaø trieån laõm myõ thuaät nhieáp aûnh; saûn xuaát, cheá taïo, söûa chöõa nhaïc cuï daân toäc; duy tu, baûo toàn baûo taøng, nhaø vaên hoùa daân toäc vaø caùc tröôøng vaên

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

2. Nuoâi troàng, cheá bieán, baûo quaûn noâng, laâm, thuûy saûn. 3. Saûn xuaát, nhaân vaø lai taïo gioáng caây troàng, gioáng vaät nuoâi, gioáng caây laâm nghieäp, gioáng thuûy saûn. 4. Saûn xuaát, khai thaùc vaø tinh cheá muoái. 5. Ñaùnh baét haûi saûn xa bôø keát hôïp öùng duïng caùc phöông thöùc ngö cuï ñaùnh baét tieân tieán; dòch vuï haäu caàn ngheà caù; xaây döïng cô sôû ñoùng taøu caù vaø ñoùng taøu caù. 6. Dòch vuï cöùu hoä treân bieån.

hoùa ngheä thuaät; cô sôû, laøng ngheà giôùi thieäu vaø phaùt trieån caùc ngaønh ngheà truyeàn thoáng. B. Ngaønh, Ngheà öu ñaõi ñaàu tö I. Khoa hoïc coâng ngheä, Ñieän tö, Cô khí, Saûn xuaát vaät lieäu , Coâng ngheä thoâng tin 1. Saûn xuaát saûn phaåm thuoäc Danh muïc saûn phaåm cô khí troïng ñieåm theo quyeát ñònh cuûa Thuû töôùng Chính phuû. 2. Ñaàu tö vaøo nghieân cöùu vaø phaùt trieån (R&D). 3. Saûn xuaát phoâi theùp töø quaëng saét, theùp cao caáp, hôïp kim. 4. Saûn xuaát than coác, than hoaït tính. 5. Saûn xuaát saûn phaåm tieát kieäm naêng löôïng. 6. Saûn xuaát hoùa daàu, hoùa döôïc, hoùa chaát cô baûn, linh kieän nhöïa - cao su kyõ thuaät. 7. Saûn xuaát saûn phaåm coù giaù trò gia taêng töø 30% trôû leân (theo höôùng daãn cuûa Boä Keá hoaïch vaø Ñaàu tö). 8. Saûn xuaát oâ toâ, phuï tuøng oâ toâ, ñoùng taøu. 9. Saûn xuaát phuï kieän, linh kieän ñieän töû, cuïm chi tieát ñieän töû khoâng thuoäc Danh muïc A Phuï luïc naøy. 10. Saûn xuaát maùy coâng cuï, maùy moùc, thieát bò, phuï tuøng, maùy phuïc vuï cho saûn xuaát noâng, laâm nghieäp, ngö nghieäp, dieâm nghieäp, maùy cheá bieán thöïc phaåm, thieát bò töôùi tieâu khoâng thuoäc Danh muïc A Phuï luïc naøy. 11. Saûn xuaát vaät lieäu thay theá vaät lieäu Amiaêng. II. Noâng nghieäp 1. Nuoâi, troàng, thu hoaïch vaø cheá bieán döôïc lieäu; baûo hoä, baûo toàn nguoàn gen vaø nhöõng loaøi döôïc lieäu quyù hieám, ñaëc höõu. 2. Saûn xuaát, tinh cheá thöùc aên gia suùc, gia caàm, thuûy saûn. 3. Dòch vuï khoa hoïc, kyõ thuaät veà gieo troàng, chaên nuoâi, thuûy saûn, baûo veä caây troàng, vaät nuoâi. 4. Xaây döïng môùi, caûi taïo, naâng caáp cô sôû gieát moå; baûo quaûn, cheá bieán gia caàm, gia suùc taäp trung coâng nghieäp. 5. Xaây döïng, phaùt trieån vuøng nguyeân lieäu taäp trung phuïc vuï coâng nghieäp cheá bieán. 6. Khai thaùc haûi saûn. III. BAÛO VEä MOÂI TRÖÔøNG, XAÂY DÖÏNG KEÁT CAÁU HAÏ TAÀNG 1. Xaây döïng, phaùt trieån haï taàng cuïm coâng nghieäp. 2. Xaây döïng chung cö cho coâng nhaân laøm vieäc taïi caùc khu coâng nghieäp, khu cheá xuaát, khu coâng ngheä cao, khu kinh teá; xaây döïng kyù tuùc xaù sinh vieân vaø xaây döïng nhaø ôû cho caùc ñoái töôïng chính saùch xaõ hoäi; ñaàu tö xaây döïng caùc khu ñoâ thò chöùc naêng (bao goàm nhaø treû, tröôøng hoïc, beänh vieän) phuïc vuï coâng nhaân. 3. Xöû lyù söï coá traøn daàu, khaéc phuïc söï coá saït lôû nuùi, saït lôû ñeâ, bôø soâng, bôø bieån, ñaäp, hoà chöùa vaø caùc söï coá moâi tröôøng khaùc; aùp duïng coâng ngheä giaûm thieåu phaùt thaûi khí gaây hieäu öùng nhaø kính, phaù huûy taàng oâ-doân. 4. Ñaàu tö kinh doanh trung taâm hoäi chôï trieån laõm haøng hoùa, trung taâm logistic, kho haøng hoùa, sieâu thò, trung taâm thöông maïi. IV. GIAÙO DUÏC, VAÊN HOÙA, XAÕ HOäI, THEÅ THAO, Y TEÁ 1. Ñaàu tö kinh doanh cô sôû haï taàng cuûa caùc cô sôû giaùo duïc,

169

iii. HÔïP taÙc cOÂnG - tÖ cHO PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH taïi VieÄt nam

ñaøo taïo; ñaàu tö phaùt trieån caùc cô sôû giaùo duïc, ñaøo taïo ngoaøi coâng laäp ôû caùc baäc hoïc: giaùo duïc maàm non, giaùo duïc phoå thoâng, giaùo duïc ngheà nghieäp. 2. Saûn xuaát trang thieát bò y teá, xaây döïng kho baûo quaûn döôïc phaåm, döï tröõ thuoác chöõa beänh cho ngöôøi ñeå phoøng thieân tai, thaûm hoïa, dòch beänh nguy hieåm. 3. Saûn xuaát nguyeân lieäu laøm thuoác vaø thuoác baûo veä thöïc vaät, thuoác tröø saâu beänh; phoøng, chöõa beänh cho ñoäng vaät, thuûy saûn. 4. Ñaàu tö cô sôû thöû nghieäm sinh hoïc, ñaùnh giaù sinh khaû duïng cuûa thuoác; cô sôû döôïc ñaït tieâu chuaån thöïc haønh toát trong saûn xuaát, baûo quaûn, kieåm nghieäm, thöû nghieäm laâm saøng thuoác. 5. Ñaàu tö nghieân cöùu chöùng minh cô sôû khoa hoïc cuûa baøi thuoác Ñoâng y, thuoác coå truyeàn vaø xaây döïng tieâu chuaån kieåm nghieäm baøi thuoác Ñoâng y, thuoác coå truyeàn. 6. Ñaàu tö kinh doanh trung taâm theå duïc, theå thao, nhaø taäp luyeän, caâu laïc boä theå duïc theå thao, saân vaän ñoäng, beå bôi; cô sôû saûn xuaát, cheá taïo, söûa chöõa trang thieát bò, phöông tieän taäp luyeän theå duïc theå thao. 7. Ñaàu tö kinh doanh thö vieän coâng coäng, raïp chieáu phim. 8. Ñaàu tö xaây döïng nghóa trang, cô sôû dòch vuï hoûa taùng, ñieän taùng. V. NGAøNH, NGHEÀ KHAÙC 1. Hoaït ñoäng cuûa Quyõ tín duïng nhaân daân vaø toå chöùc taøi chính vi moâ.

Phuï luïc II

Heä thoáng hoùa chính saùch öu ñaõi ñaàu tö Caùc chính saùch öu ñaõi ñaàu tö theo quy ñònh phaùp luaät hieän haønh nhö sau: 1. Ñòa baøn öu ñaõi ñaàu tö: - Ñòa baøn coù ñieàu kieän kinh teá - xaõ hoäi khoù khaên, goàm caùc huyeän: Taân Thaønh, Chaâu Ñöùc, Xuyeân Moäc vaø trong Khu coâng nghieäp. - Ñòa baøn coù ñieàu kieän kinh teá - xaõ hoäi ñaëc bieät khoù khaên: huyeän Coân Ñaûo. 2. Cô cheá, chính saùch öu ñaõi ñaàu tö: 2.1. Veà thueá thu nhaäp doanh nghieäp: 2.2. Veà mieãn tieàn thueâ ñaát: a/ Ñöôïc mieãn tieàn thueâ ñaát, thueâ maët nöôùc cho caû thôøi haïn thueâ ñoái vôùi Döï aùn

170

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

ñaàu tö thuoäc lónh vöïc ñaëc bieät öu ñaõi ñaàu tö (muïc A – phuï luïc I) ñöôïc ñaàu tö taïi ñòa baøn kinh teá - xaõ hoäi ñaëc bieät khoù khaên (huyeän Coân Ñaûo). b/ Ñöôïc mieãn tieàn thueâ ñaát, thueâ maët nöôùc trong thôøi gian xaây döïng cô baûn theo döï aùn ñöôïc caáp coù thaåm quyeàn pheâ duyeät nhöng toái ña khoâng quaù 03 naêm keå töø ngaøy coù quyeát ñònh cho thueâ ñaát, thueâ maët nöôùc. Sau thôøi gian ñöôïc mieãn tieàn thueâ ñaát, thueâ maët nöôùc cuûa thôøi gian xaây döïng cô baûn, doanh nghieäp ñöôïc mieãn tieàn thueâ ñaát, thueâ maët nöôùc, cuï theå nhö sau: + Ba naêm tieáp theo ñoái vôùi döï aùn thuoäc Danh muïc lónh vöïc öu ñaõi ñaàu tö. + Baûy naêm tieáp theo ñoái vôùi döï aùn ñaàu tö vaøo ñòa baøn coù ñieàu kieän kinh teá - xaõ hoäi khoù khaên (Taân Thaønh, Chaâu Ñöùc, Xuyeân Moäc). + Möôøi moät naêm tieáp theo ñoái vôùi döï aùn ñaàu tö taïi ñòa baøn coù ñieàu kieän kinh teá - xaõ hoäi ñaëc bieät khoù khaên (Coân Ñaûo); döï aùn ñaàu tö thuoäc Danh muïc lónh vöïc ñaëc bieät öu ñaõi ñaàu tö; döï aùn thuoäc Danh muïc lónh vöïc öu ñaõi ñaàu tö ñöôïc ñaàu tö taïi ñòa baøn coù ñieàu kieän kinh teá - xaõ hoäi khoù khaên (Taân Thaønh, Chaâu Ñöùc, Xuyeân Moäc). + Möôøi laêm naêm tieáp theo ñoái vôùi döï aùn thuoäc Danh muïc lónh vöïc öu ñaõi ñaàu tö ñöôïc ñaàu tö taïi ñòa baøn coù ñieàu kieän kinh teá - xaõ hoäi ñaëc bieät khoù khaên (Coân Ñaûo); döï aùn thuoäc Danh muïc lónh vöïc ñaëc bieät öu ñaõi ñaàu tö ñöôïc ñaàu tö taïi ñòa baøn coù ñieàu kieän kinh teá - xaõ hoäi khoù khaên (Taân Thaønh, Chaâu Ñöùc, Xuyeân Moäc). 2.3. Veà thueá nhaäp khaåu: Ñöôïc mieãn thueá nhaäp khaåu ñoái vôùi haøng hoùa nhaäp khaåu ñeå taïo taøi saûn coá ñònh cuûa döï aùn bao goàm caùc loaïi haøng hoùa theo quy ñònh taïi khoaûn 6, Ñieàu 12 Nghò ñònh soá 87/2010/NÑ-CP ngaøy 13/8/2010 cuûa Chính phuû quy ñònh chi tieát thi haønh moät soá ñieàu cuûa Luaät Thueá xuaát khaåu, thueá nhaäp khaåu, bao goàm: a. Thieát bò, maùy moùc; b. Phöông tieän vaän taûi chuyeân duøng trong daây chuyeàn coâng ngheä trong nöôùc chöa saûn xuaát ñöôïc; phöông tieän vaän chuyeån ñöa ñoùn coâng nhaân goàm xe oâ toâ töø 24 choã ngoài trôû leân vaø phöông tieän thuûy; c. Linh kieän, chi tieát, boä phaän rôøi, phuï tuøng, gaù laép, khuoân maãu, phuï kieän ñi keøm ñeå laép raùp ñoàng boä vôùi thieát bò, maùy moùc, phöông tieän vaän taûi chuyeân duøng quy ñònh taïi ñieåm a vaø ñieåm b khoaûn naøy; d. Nguyeân lieäu, vaät tö trong nöôùc chöa saûn xuaát ñöôïc duøng ñeå cheá taïo thieát bò, maùy moùc naèm trong daây chuyeàn coâng ngheä hoaëc ñeå cheá taïo linh kieän, chi tieát, boä phaän rôøi, phuï tuøng, gaù laép, khuoân maãu, phuï kieän ñi keøm ñeå laép raùp ñoàng boä vôùi thieát bò, maùy moùc quy ñònh taïi ñieåm a khoaûn naøy; ñ. Vaät tö xaây döïng trong nöôùc chöa saûn xuaát ñöôïc.

171

OVerView OF POtentials, aDVantaGes;

AnD oRIentAtIons towARDs InVestMent AttRActIon Into BA RIA - VUnG tAU PRoVInce. I. Overview of Ba Ria - Vung Tau province:

Ba Ria – Vung Tau is a coastal province and is located in the Southern Key Economic Zone of Vietnam. The province has advantages of: deep sea-port, industrial development, tourism and convenient transportation infrastructure. They are critical conditions for attracting investment and mobilizing resources for socioeconomic development. In recent years, socio-economic development of the province has accomplished important achievements: economy keeps growing, shifting to increase in density of industry - services; heavy investment in sea port; attracting many high quality projects; exceeding national budget revenue and major contribution to the national budget. Provincial culture and society have also experienced improvement, political security is stable; social order is ensured and welfare of people is improved. Ba Ria - Vung Tau has many potentials and advantages, such as: 1) Deep sea-port system, in accordance with master plan of South East Port Clusters (cluster 5) until 2020 , orientations towards 2030, Ba Ria – Vung Tau port system is a national general port cluster and international gateway together with international container transshipment which can receive vessels up to 100.000 DWT. According to the master plan, volume of cargo through Ba Ria – Vung Tau sea port is expected to reach about 101,6 to 109,2 millions tons per year in 2020, 133,2 – 149,4 millions tons per year in 2025 and 161,8-195,5 millions tons per year in 2030. Specifically, container volume is expected to reach 1,51-1,63 millions tons TEUs per year in 2015, 3,58 – 4,17 millions TEUs per year in 2020; 5,64 to 6,83 milions TEUs per years in 2020; 7,58 to 9,42 millions TEUs per year.

172

well as biggest vessels have ever visited Vietnam. They proved the importance of Cai Mep – Thi Vai in global supply chain and development of sea economy of Ba Ria – Vung Tau Province. 2) Developing logistics services, logistics services are incorporated in Ba Ria - Vung Tau logistics development master plan with scale of 1,000 ha. The master plan focuses on planning and calling for investment of Logistics center with scale of 800 ha in Cai Mep Ha area. With the vision of turning this area into the national and international transshipment center, to create favorable conditions for trade - investment activities and efficient operation of sea port, decrease in expenses and goods price, improving national competitiveness in international economic intergration.

There are 57 sea port projects are planned in the province, among them, 26 projects have been utilized with total investment capital of 02 billions USD, total capacity of 98 millions tons per year and total berth length of 11,6 km. Cai Mep – Thi Vai area alone has 35 projects, among them, 17 projects including 07 container terminals, 03 oil and gas specialized terminals and 07 general terminals with total capacity of 93 millions tons per year. The terminals in Cai Mep – Thi Vai were invested with total capital of over 27,000 billions VND and started their operation in 2009 with total capacity of 6,8 millions TEUs per year and total berth length of 4 km. Currently, the deep seaport terminals located in Cai Mep – Thi Vai have undertaken their role of international transshipment. They are competitive with regional ports for their capacity to receive vessels up to 160.000 DWT, transhipping cargo directly between Vietnam and North America, Europe and Intra-Asia. The terminals have many advantages, including (i) being close to the seas therefore 1) vessels are not required to travel further, (ii) natural channel depth can accomodate large vessels. Among them are: CMIT, SP-PSA, TCIT, SSA (SSIT), TOCT,... Everyweek, 20 container mother vessels of 80,000 DWT call per week in Cai Mep - Thi Vai, of which 02 vessels up to 160,000 DWT. They are the largest container carrier sizes in the world as

The Cai Mep Ha logistics center includes: a 100 ha deep sea port and 1,800m of berths which can accommodate vessels larger than 100.000 DWT. Behind the port is a 700 ha logistics center. The Cai Mep Ha logistics center is geographically convenient and gathers all development advantages, such as: - Road: Logistics area is connected with regional traffic system via 3 routes: 991B road – connecting Cai Mep Industrial Zone, Cai Mep port, Cai Mep-Thi Vai inter-port road, No. 51 national highway, connecting with Bien Hoa – Vung Tau expressway and future Long Son – Cai Mep road. - Water way: Cai Mep Ha area is adjacent to Thi Vai river where a port area with a length of 1,800m can be built serving high load container carriers. Besides, it is next to Mo Nhat passage which can serve river steamers from 1,000 to 2,000 tons. - Railway: high speed Bien Hoa - Vung Tau railway are planned with the length of 100km, connecting with the Cai Mep Ha Area. The project is assigned by Ministry of Transport to Project 85 Management Board to propose and conduct feasibility study for Bien Hoa - Tan Thanh - Cai Mep port under PPP investment type. - Airway: the province is only 20 km away from Long Thanh International Airport. The province is running a international competition for idea of 1/2000 master plan of Cai Mep Ha logistics center. 3) Comprehensive technical infrastructure of Industrial Zones, being ready for investors. There are 15 Industrial Zones with total area of 8.510 ha. Most of industrial zones are located near Cai Mep –Thi Vai port system, therefore they are convenient for international trade. The Industrial Zones have attracted more than 13 billions USD, with occupation rate of 35%. 2. The Prime Minister has chosen Phu My 3 industrial zone as a specialized industrial zone which consists of 04 main areas: supporting industry area, heavy industry area, port –

173

iii. HÔïP taÙc cOÂnG - tÖ cHO PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH taïi VieÄt nam

logistics and supporting area. Ba Ria – Vung Tau industry consists of many industries including: power, metallurgy, chemical, construction materials, NPK fertilizers, ceramics, PVC, seafood processing. Especially oil and gas exploitation, and other oil and gas related industries (gas processing, power, fertilizers) are the important base industry to develop other industries in the province. Products like steel, plastic, petrochemical, engineering have become input of many industries. The openning of Ho Chi Minh – Long Thanh – Day Giay expressway has shorten travelling time from Ho Chi Minh City to Cai Mep – Thi Vai and Industrial Zone areas of Ba Ria – Vung Tau to 01 hour. 4) Abudant natural resources, continential shelf of Ba Ria – Vung Tau reserves about 1.5 billion tons of oil, 1,000 billion m3 of natural gas. The province has been a center of oil and gas industry facilitating development of power generation, LNG, fertilizer, construction materials. Currently, the province has had 08 power plants with total capacity of 4.000 MW which is equivalent to 15% of total national power output. Beside, rich fresh water resources of more than 200,000 m3 per day meets households and industrial demand. 5) Rich human resource, up to 2015, the provincial population is over 01 million, working age labors consist of more than 60%, trained labors consist of 70% labor force. Locating next to Ho Chi Minh city, which is the high quality manpower training center of country, during last time, the province has focused on training and developing human resources for socio-economic development and investment attraction. Training facilities are modernized and vocational training quality is gradually improved. Recently, the province has 02 universities, 05 colleges (04 vocational colleges including 03 state owned colleges, 01 professional college), 06 vocational schools (04 vocational schools, 03 professional vocational schools) and 25 other vocational centers. Programs are being trained in the provincial vocational schools include: mo ld ing, eng inee r in g, ind us tr ia l e lec tr ic , re fr ig erat io n, e lec tro n ic s , ind us tria l electronics, IT, mechatronics, graphic design, web design, residential electrics, wielding, IT- Accounting, motorbike repair, mechanical maintenance, corrosion resistance .... 6) Comprehensive transportation infrastructure connecting with area and region, Ba Ria – Vung Tau connects comprehensively with highway systems, therefore being well-connected with all provinces and cities in the region. There are 03 highways of 130 km including: 51 national highway, 55 national highway and 56 national highway. Inland water ways together with deep sea port system play

174

a critical role in international container transshipment. The provinces has 02 airports: Vung Tau airport is specialized for helicopters and Co Ong airport in Con Dao island is for ATR72 and Fokker 70. The province has hastened the construction implementation of Cai Mep - Thi Vai inter-port road along port system, industrial zones connecting with inter-regional express ways, such as: Ho Chi Minh city - Long Thanh - Dau Giay express way, Ben Luc - Long Thanh, Ring road No. 4,... This is an important industrial transport way, connecting goods transport from port area, industrial zones with Ho Chi Minh city and the South Western. Besides, the province has been investing into other key roads, such as: 991B road, Phuoc Hoa - Cai Mep road, road to Long Son petroleum industrial zone,... in order to connect port system, industial zones with 51 National highway; to mobilize investment resources for Long Son - Cai Mep road, Phuoc An Bridge, simultaneously to propose Central Government soon investing into Bien Hoa - Vung Tau expressway and railway. 7) Tourism development, Ba Ria - Vung Tau has plentiful tourism potentials, with diversify natural lanscape, many historical sites and scenic spots, favourable geographical location, with the long coastline of 72km which can be beaches and mild climate suitable for year-round tourism activities. Tourism clusters in Vung Tau, Long Hai - Phuoc Hai, Xuyen Moc, Nui Dinh - Ba Ria and Con Dao have attracted new investment projects, gradually forming the synchronous tourism center with a variety of diversified products, luxury and modern. The main tourism types of the Province have been established and developed selectively and sustainably on natural advantages and humanity including: beach resorts, Meetings, Incentives, Conferences, and Events (MICE); high quality eco- tourism; cultural tourism together with sports and spiritual tourism. Currently, the Province has more than 200 resorts and hotels of more than 10 thousands rooms including 160 businesses are ranked 1-5 stars. Besides, many big tourism projects have been invested and employed, including: Vietsovpetro resort, The Grand Ho Tram Strip, Thuy Van Resort, Long Hai Resort, Ho May Culture & Ecotourism Park, Sixsenses Con Dao, Binh Chau hot spring resort, etc.The province welcomes and serves for 15 million visitors annually including 500 thousands international tourists. Especially for Con Dao, to develop Con Dao as the national tourism zone based on sustainable exploitation of valuable marine and forest resources of Con Dao National Park; promoting the value of Con Dao special historic areas. Priority development of eco-tourism, luxury resorts, cultural tourism

Besides, Ba Ria â&#x20AC;&#x201C; Vung Tau is rich and diversified in marine resources. Long coast and 100.000 km2 continental shelf are advantageous for relevant seafoods industry. Annual average harvesting is about 250,000 tons.

II. Investment attraction:

In recent years, the Province has been paying great attention on improving business environment, especially developing infrastructure, reforming administration, improving labor force quality, resolving problems of investors, promoting investment in Vietnam and overseas in order to create favorable conditions for attracting large scale investment projects, having spill-over effects, thereby creating more resources for development, contribution to economic restructuring towards accelerating density of industry - services. In order tocall and attract investment, the Province has been implementing the 6 following missions: First, master plan is structured according to industries, sectors and locations to attract investments into locations, sectors according to their potentials, advantages and sustainable development. Second, orientations towards attracting selective investment projects in the province, therefore focusing on attracting investment together with master plans and direction of economic shifting; attracting large sacle projects with modern technology, spill-over effect, environmental protection; the provincial advantageous ind us tries are p rio r it ized , s uc h as : lo g is t ic s s ervic e, c o mpo nent ind us try, petrochemical. Energy intensive, resource wasting and untrained labor intensive projects are not recommended. Third, investment policies and incentives are implemented fully and promptly. The Province focuses on solutions that support and make it convenient for investment activities. Four, administration reforms are promoted, "one door, on spot, connecting" mechanism is implemented in all investment procedures to consistently make business environment convenient, friendly and transparent. The government regularly has conversations with investors to promptly support, resolve their problems in doing business, especially in land acquisition and clearance. Five, focusing on investment of connecting techinical infrastructure: traffic infrastructure, water and power supply and communication infrastructure in order to support for

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

- history - spiritually, and must be linked to international markets according to the master plan which was approved by the Prime Minister in Decision 870/Qáť&#x201C;-TTg dated 17th June 2015.

investors. Six, human resources quality improvement is a priority especially in supporting industry, logistics service and tourism services. Up to now, the province has 297 FDI projects with total registered investment capital of 27 billion USD and 442 domestic projects with total registered investment capital of 240,000 billion VND. The investment resource of enterprises play a critical ro le fo r the p ro vinc ia l s oc io -ec o no mic d eve lo p ment, an nua l imp le men tat io n investment capital of domestic and FDI projects take account for 80% of total development investment in the provinc ial area. Number of Multinational Corporations have invested and accompanied with the provincial development during recent years, such as: Kyoei, Nippon, Sumitomo, Itochu, Mitsubishi, Posco, ACDL, CJ, Lotte, BP, etc. The FDI projects are from more than 20 countries and territories, of which: USA is the largest investor of, with total registered investment capital of 5,4 billions USD accounting for 20% of total FDI capital. Next is Canada, 4,2 billions USD, accounting for 14,5 % of total FDI capital. The followings are Thailand, Korea, Netherland, Japan, Singapore, Taiwan, UK, France. Many large scale projects in industry, sea ports, commercial centers have been in operation with modern technology, great spill-over effects such as: Posco SS Vina steel factory, China Steel Sumikin, NSG specialized glass, Vietnam Rare Element Chemical, CMIT, CTIT. They have become the driving force for development and econimic shifting at the same time creating spill-over effect of capital, technology, management capacity, labour quality and promoting quality businesses.

III. To build up an active and convenient business environment: The province always does it best in improving business investment environment, especially reforming administrative procedures, investing into infrastructure synchronously, deploying manpower training, concentrating on solving difficulties of existing investors and creating favorable conditions for potential investors to study about investment opportunities and investment activities in Ba Ria - Vung Tau province. The provinc ial leaders are willing to welcome and communicate with investors as well as establish interdisciplinary working groups, including Japan Desk Ba Ria - Vung Tau. The province has established and operated the provincial one stop service center since April 2016. People's Committee of Ba Ria - Vung Tau province has issued the Plan of improving business environment,

175

iii. HÔïP taÙc cOÂnG - tÖ cHO PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH taïi VieÄt nam

enhancing competitiveness of Ba Ria –Vung Tau province in 2016 and 2017, orientations towards 2020 and deploying the missions according to Resolution No. 19-2016/NQ-CP dated on April 28, 2016 of the Government in Decision No. 1758/ QD-UBND dated on June 29, 2016. Accordingly, during the period from 2016 to 2017, the province implements solutions improve indicators of business environment reaching the minimum average level of nations in the ASEAN-4; achieving average level of the ASEAN - 4 on indicators of efficiency improvement; by 2020, business environment and competitiveness reach the average level of the ASEAN 3 on several international indicators, directed by the Government, as follows: - Issuance time for construction license and relevant procedures under 70 days. - Power approaching time to medium voltage grid under 33 days. - Registration time for right use, property use under 10 days. - The duration for tax payment is 110 hours per year and for social insurance payment is 45 hours per year. - The duration for custom clearance of goods across borders is 36 hours exported goods and 41 hours for imported goods. - Time resolution of contract dispute under 200 days. - Time resolving for enterprise bankruptcy up to 20 months.

IV. Orientations towards attraction in near future:

investment

In order to make the best out of the potentials and advantages of the Province and contribute to the target: to develop Ba Ria – Vung Tau strongly in industry, seaport, logistics services and tourism. The Province are implementing solutions to improve business environment as well as support business development in accordance with Resolution 19-2016/NQ-CP and Resolution 35/ NQ-CP of Prime Minister. The Province will revise socioeconomic, functional master plans focusing in logistics, tourism; mobolizing investment resources for completing transportation infrastructure connecting port area, industrial zones and Cai Mep Ha Logistics center such as: Cai Mep – Thi Vai interport road, 991B road, Phuoc Hoa – Cai Mep road; accelerating investment promotion and high quality manpower training. The Province will focus on attracting investment in the following sectors: Firstly, attracting industrial projects using modern technology, high added value products, less energy consuming, ecofriendly, competitive and spill-over. Priority for attracting high-tech industry, nsupporting industry in mechanical manufacturing, plastic - chemicals, petrochemical products, marine equipments,.... Orientations towards developing Ba Ria - Vung Tau province gradually to become a basic material center of the region (focusing on petrochemical products, basic

176

chemicals in order to utilize the development advatantage of petrochemical products from Long Son oil refinery), to supply inputs for industrial zones of the whole region and for export. The industrial zones focus on attracting investment projects that produce export goods in order to create cargo serving for port cluster development of Cai Mep - Thi Vai international transshipment port and logistic services. Secondly, attracting many forms of economic services, the development of port system and logistics is the focused mission, of which priority for logistics such as: warehouse system, transportation, packing, distribution, manpower training and other relevant services. Thirdly, focusing on promoting, calling for investors, who have brand name, international rank, to invest into tourism projects, large scale tourism services, high quality and have impacts on promoting tourism developed. To develop Con Dao become the national tourism area as the master plan approved by the Prime Minister, priority for development of of eco-tourism, luxury resorts, cultural tourism - history - spiritually. Fourthly, accelerating to attract investment on agricultural projects which apply high technology together with processing, mechanical projects serving for agriculture. Moreover, the provice also continues to attract projects, such as: trade, education - training, high quality medical services. Ba Ria - Vung Tau province always welcomes and creates favourable conditions for investors doing investment, business with the spirit "Ba Ria - Vung Tau: new frontier for investors". APPENDIX I LIST OF BUSINESS LINES ELIGIBLE FOR INVESTMENT INCENTIVES (Promulgated together with Decree No. 118/2015/ND-CP dated November 12, 2015 of the Government)

A. BUSINESS LINES ELIGIBLE FOR SPECIAL INVESTMENT INCENTIVES

I. HIGH TECHNOLOGY, INFORMATION TECHNOLOGY, SUPPORTING INDUSTRIES 1. Application of high technologies on the List of high technologies given priority under the Prime Minister’s decisions. 2. Production of products on the list of hi-tech products given priority under the Prime Minister’s decisions. 3. Production of ancillary industry products under the Prime Minister’s decisions. 4. Development of high technologies and high technology enterprises; venture investment in high technology development; application, research and development of high technology according to regulations of law on high techno logy; manufacturing of biotechnology products.

II. AGRICULTURE 1. Cultivation, protection, and development of forests. 2. Farming, processing, preserving agriculture, forestry, and aquaculture products. 3. Production, breeding, cross-breeding plant varieties, animal breeds, and aquatic breeds. 4. Salt production, extraction, and refinement. 5. Offshore fishing combined with advanced fishing methods; fishing logistics services; construction of shipyards and shipbuilding. 6. Rescue services at sea. III. ENVIRONMENTAL PROTECTION, INFRASTRUCTURE CONSTRUCTION 1. Concentrated waste collection, treatment, recycling, and reuse. 2. Construction, operation of infrastructure of industrial parks, export-processing zones, hi-tech zones, and specialized areas in economic zones. 3. Development of water plants, power plants, water supply and drainage system; bridges, roads, railroads, airports, seaports, river ports; airfields, train stations, and other particularly important infrastructural works decided by the Prime Minister. 4. Development of public transportation in urban areas. 5. Construction, management, and operation of rural markets. IV. CULTURE, SOCIETY, SPORTS, HEALTHCARE 1. Construction of social houses and relocation housing. 2. Investment in epidemic prevention facilities. 3. Research and development of preparation technology and biotechnology for production of new medicines. 4. Production of medicines ingredients and essential medicines, medicines for prevention and treatment of sexually transmitted diseases, vaccines, biological, herbal medicines, oriental medicines; medicines whose patents are about to expire or relevant proprietary medic ines; application of advanced technology and biotechnology to production of medicines for humans according to international GMP standards; production of primary packages of medicines. 5. Investment in manufacture of methadone. 6. Investment in centers for high-performance sports, sports training centers for the disabled; construction of sports facilities having training and competition equipment suitable for used at international competitions; professional sports training facilities.

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

5. Production of software products, digital products, key information technology products, software service, information security services, information protection service according to regulations of law on information technology. 6. Production of renewable energy, clean energy, and wasteto-energy production. 7. Manufacture of composite materials, light building materials, and rare materials.

7. Investment in geriatric centers, psychiatry centers, centers for treatment of dioxin patients, centers for caring elders, the disabled, orphans, and homeless children. 8. Investment in Social Treatment – Education – Labor centers; rehabilitation centers smoking cessation centers; HIV/AIDS treatment centers. 9. Investment in national museums, ethnic culture centers; traditional theatre groups; theatres, film studios, film production facilities, film development facilities; fine art – photography exhibition centers; production, repair of traditional musical instruments, maintenance of ethnic museums and art schools; facilities and trade villages for introduction and development of traditional trades.

B. BUSINESS LINES ELIGIBLE INVESTMENT INCENTIVES

FOR

I. SCIENCE AND TECHNOLOGY, ELECTRONICS, MECHANICS, MATERIAL PRODUCITON, INFORMATION TECHNOLOGY 1. Production of products on the list of key mechanical products under the Prime Minister’s decisions. 2. Investment in research and development. 3. Production of steel billets from iron ore, high-grade steel, alloys. 4. Production of coke and activated carbon. 5. Production of energy-saving products. 6. Production of petrochemical products, pharmaceuticalchemical products, technical plastic – rubber components. 7. Production of products with at least 30% added value (according to instructions of the Ministry of Planning and Investment). 8. Production of automobiles, automobile parts, ship-building. 9. Production of electronic components and electronic clusters other than those specified in (A). 10. Production of farming machines, equipment, components, machines serving agriculture, forestry, aquaculture, salt production, food processing machines, and irrigation equipment other than those specified in (A). 11. Production of materials to replace asbestos. II. AGRICULTURE 1. Cultivating, gathering, processing herbs; protection of genetic resources, rare and special herbs. 2. Production, processing of animal feeds. 3. Technological services related to cultivation, breeding, aquaculture, protection of plants and animals. 4. Construction, upgrade or slaughterhouses; industrial preservation and processing poultry and livestock. 5. Development of material areas serving processing industry. 6. Fishing. III. ENVIRONMENTAL PROTECTION, INFRASTRUCTURE CONSTRUCTION 1. Construction and development of infrastructure of industrial complexes. 2. Construction of apartment buildings for workers in

177

iii. HÔïP taÙc cOÂnG - tÖ cHO PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH taïi VieÄt nam

industrial parks, export- processing zones, hi-tech zones, economic zones; construction of dormitories for students and houses for beneficiaries of incentive policies; construction of urban areas (including kindergartens, schools, hospitals) serving workers. 3. Recovery of oil spill, landslide, dyke, riverbank, seashore, dam, reservoir erosion, and other environmental emergencies; application of technology to minimization of greenhouse gas emission. 4. Investment in operation of exhibition centers, logistics centers, warehouses, supermarkets, shopping malls. IV. EDUCATION, CULTURE, SOCIETY, SPORTS, HEALTHCARE 1. Investment in operation of infrastructure of educational institutions, development of non-public educational institutions, including preschool education, compulsory education, and vocational education, 2. Production of medical equipment, construction of warehouses for preservation of pharmaceuticals and reserve of medicines for humans in case of disasters, epidemics. 3. Manufacture of ingredients of medicines and pesticides; drugs for animals and aquatic organisms. 4. Investment in bio logical testing fac ilities, bioavailab ility assessment, pharmaceutical facilities that meet good practice standards for manufacturing, preservation, testing, clinical trial of medicines. 5. Investment in research into scientific foundation of traditional medicines and establishment of standards for testing traditional medicines 6. Investment in sports centers, stadiums, swimming pools; facilities for production, repair sports equipment. 7. Investment in public libraries and cinemas. 8. Investment in construction of cemeteries, crematories. V. OTHER BUSINESS LINES 1. People's credit funds microfinance institutions.

178

and

INVESTMENT

INCENTIVE

he investment incentive policies are specified in current law as follows: 1. Investment incentive areas: - Areas with difficult socio-economic conditions, including the districts of Tan Thanh, Chau Duc, Xuyen Moc and in Industrial Parks. - Areas with specially difficult socio-economic conditions, including Con Dao district. 2. Investment incentive policy and mechanism 2.1. About corporate income tax (CIT): 2.2. About land rent exemption a/ Land and water surface rent exemption for the whole lease period with Investment projects of sectors entiled to special investment incentives (Section A â&#x20AC;&#x201C; Appendix I) in the areas with specially difficult socio-economic condition (Con Dao Island). b/Land and water surface rent exemption during the basic construction according to projects approved by the competent authorities, but not exceeding 3 years from the date of decision to lease land and water surface. After time of land and water surface rent exemption of basic construction duration, the businesses are exempted land and water surface rent cost specified as follows: + The next 3 years for projects of list of sectors entitled to investment incentives; + The next 7 years for investment projects in areas with difficult socio- economic conditions (Tan Thanh, Chau Duc, Xuyen Moc). + The next 11 years for investment projects in areas with specially difficult socio-economic conditions (Con Dao);

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

APPENDIX II SYSTEMIZE POLICIES

investment projects of list of sectors entitled to special investment incentives; projects of list of sectors entitled to investment incentives in areas with difficult socio-economic conditions (Tan Thanh, Chau Duc, Xuyen Moc) + The next fifteen years for projects of list of sectors entitled to investment incentives are being invested in areas with sepcially difficult socio-economic conditions (Con Dao); projects of list of sectors entitled to investment incentives are being invested in areas with difficult socio-economic conditions (Tan Thanh, Chau Duc, Xuyen Moc). 2.3. About import tax: tax exemption for import goods to create fixed assets of the project, including goods specified in clause 6, Article 12 of the Decree No. 87/2010/ND-CP dated August 13, 2010 of the Government, detailing the implemention of a number of articles of the Law on Export and Import tax, such as: a. Devices, machines; b. Means of specialized transport in technological lines have not been produced domesticallyt; means of conveyance used to transport workers include cars with 24 seats and above and marine transports; c. Components, details, parts, accessories, fixtures, frameworks, included accessories to assemble synchronously with devices, machines, means of specialized transport which are specified in term a and term b of this clause. d. Raw materials are not produced domestically and supplied for manufacture devices, machines in technological lines or components, details, parts, accessories, fixtures, frameworks, included accessories to assemble synchronously with devices, machines, means of specialized transport which are specified in point a of this term. e. Domestic construction materials have not been produced.

179

iii. HÔïP taÙc cOÂnG - tÖ cHO PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH taïi VieÄt nam

QUAÛn LYÙ RUÛI Ro cHo cAÙc DÖï AÙn ÑAÀU tÖ PHAÙt tRIeÅn ÑoÂ tHò

tHeO HìnH tHÖÙc PPP

PGs.ts ÑinH tuaán HaÛi ncs nGuyeãn tHÒ tHuÙy nGuyeãn XuaÂn Quyeát Ruûi ro (RR) laø ñieàu khoâng theå traùnh khoûi trong döï aùn ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò theo hình thöùc PPP (Public - Private Partner – Moâ hình hôïp taùc coâng tö). Ruûi ro gia taêng trong giai ñoaïn thöïc hieän thi coâng döï aùn. Ñoàng thôøi ruûi ro cuõng ra taêng do caùc yeâu caàu cao ñoái vôùi döï aùn ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò. Trong nghieân cöùu naøy, taùc giaû seõ tìm hieåu quaù trình quaûn lyù ruûi ro cho caùc döï aùn ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò theo hình thöùc PPP theo 3 giai ñoaïn chính laø xaùc ñònh ruûi ro, ñaùnh giaù ruûi ro vaø phaûn öùng vôùi ruûi ro. Caùc keát quaû thu ñöôïc giuùp ngöôøi ñoïc coù caùi nhìn khaùi quaùt veà quaûn lyù ruûi ro cho caùc döï aùn ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò theo hình thöùc PPP. Töø khoùa: Ruûi ro, quaûn lyù ruûi ro, döï aùn ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò, PPP

1. Ñaët vaán ñeà

Hieän nay, PPP laø hình thöùc ñaàu tö hieäu quaû vaø phoå bieán taïi nhieàu nöôùc treân theá giôùi. Hình thöùc naøy ñöôc ñaùnh giaù laø caùch giaûm aùp löïc cho ngaân saùch quoác gia, giaûm söï leä thuoäc vaøo nguoàn voán ODA, naâng cao hieäu quaû ñaàu tö, caûi thieän chaát löôïng dòch vuï, ñoàng thôøi giaûm tieâu cöïc trong hoaït ñoäng ñaàu tö xaây döïng cô baûn. PPP thieát laäp moái quan heä giöõa nhaø nöôùc vaø tö nhaân theo caùc möùc ñoä nghóa vuï, quyeàn lôïi vaø ruûi ro. Thöïc teá caùc nghóa vuï vaø quyeàn lôïi thöôøng ñöôïc phaân ñònh roõ raøng giöõa nhaø nöôùc vaø tö nhaân thoâng qua hôïp ñoàng, song vieäc phaân chia ruûi ro thöôøng gaëp khoù khaên khi nhieàu ruûi ro khoù coù theå döï ñoaùn ñöôïc. Nguyeân taéc xöû lyù ruûi ro cho caùc döï aùn aùp duïng hình thöùc PPP ñöôïc ñöa ra: (1) Ruûi ro ñöôïc quaûn lyù bôûi beân coù khaû naêng quaûn lyù ruûi ro ñoù toát nhaát, (2) Chia seû ruûi ro cho caùc beân trong döï aùn. Taïi Vieät Nam quy ñònh ñaàu tö theo hình thöùc ñoái taùc coâng tö (PPP) ñöôïc ban haønh theo Nghò ñònh soá 15/2015/NÑCP. PPP ñöôïc ñònh nghóa hình thöùc ñaàu tö ñöôïc thöïc hieän treân cô sôû hôïp ñoàng giöõa cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn vaø nhaø ñaàu tö, doanh nghieäp döï aùn ñeå thöïc hieän, quaûn lyù, vaän haønh döï aùn. Vôùi caùc döï aùn ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò, do ñaëc ñieåm xaây döïng song song vôùi hoaït ñoäng soáng cuûa coäng ñoàng daân cö ñoâ thò neân söï töông taùc cuûa döï aùn vaø coäng ñoàng daân cö raát maïnh meõ. Vaán ñeà naøy coù theå tieàm aån nhieàu ruûi ro nghieâm troïng. Ñoàng thôøi, khaùc vôùi döï aùn ñaàu tö xaây döïng thoâng thöôøng, döï aùn ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò ngoaøi yeâu caàu ñaït ñöôïc veà hieäu quaû kinh teá, noù coøn phaûi ñaït ñöôïc caû hieäu quaû xaõ hoäi. Vì vaäy caùc ruûi ro trong döï aùn ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò seõ taêng theâm so vôùi döï aùn ñaàu tö xaây döïng thoâng thöôøng.

2. Quaûn lyù ruûi ro cho caùc döï aùn ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò theo hình thöùc PPP

Hieän nay coù nhieàu khaùi nieäm khaùc nhau veà quaûn lyù ruûi ro cho döï aùn xaây döïng noùi chung, döï aùn ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò noùi rieâng. Moät tröôøng phaùi quan taâm tôùi nguoàn goác, taàn suaát xuaát

180

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

hieän caùc ruûi ro. Trong khi ñoù moät tröôøng phaùi quan taâm tôùi caùc keát quaû ruûi ro gaây ra. Daãu vaäy, duø quan taâm tôùi nguoàn goác hay keát quaû ruûi ro gaây ra thì baûn chaát ruûi ro cuõng khoâng coù gì thay ñoåi. Vieäc quyeát ñònh tôùi caùc noäi dung khi xem xeùt veà ruûi ro phuï thuoäc vaøo quan ñieåm cuûa nhaø quaûn lyù veà ruûi ro. Khaùi quaùt quaù trình quaûn lyù ruûi ro cho caùc döï aùn ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò theo hình thöùc PPP goàm 3 giai ñoaïn: Xaùc ñònh ruûi ro tieàm aàn, ñaùnh giaù ruûi ro tieàm aån, phaûn öùng vôùi ruûi ro thoâng qua caùc giaûi phaùp quaûn lyù ruûi ro. 2.1. Xaùc ñònh ruûi ro tieàm aån Xaùc ñònh ruûi ro laø böôùc thöïc hieän ñôn giaûn nhaát nhöng caàn chi tieát nhaát trong quaù trình QLRR. Boû soùt ruûi ro cuõng ñoàng nghóa vôùi vieäc seõ boû qua caùc bieän phaùp phaûn öùng vôùi ruûi ro ñoù khi noù xaûy ra. Ñieàu naøy coù theå seõ khieán döï aùn ñoái maët vôùi söï thaát baïi trong töông lai. Coù nhieàu phöông phaùp ñònh tính vaø ñònh löôïng khaùc nhau ñeå xaùc ñònh ruûi ro. Trong nghieân cöùu naøy, taùc giaû keá thöøa caùc ruûi ro thu ñöôïc töø caùc nghieân cöùu ñaõ thöïc hieän sau ñoù laáy yù kieán cuûa 10 chuyeân gia coù kinh nghieäm treân 10 naêm laøm vieäc trong caùc döï aùn ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò theo hình thöùc PPP. Keát quaû thu ñöôïc 53 ruûi ro tieàm aån. Caùc ruûi ro ñöôïc lieät keâ trong baûng döôùi ñaây. Vieäc phaân loaïi ruûi ro cuõng ñöôïc tieán haønh. Taùc giaû chia ruûi ro thaønh 2 nhoùm lôùn goàm (1) Nhoùm ruûi ro töø beân trong döï aùn vaø (2) Nhoùm ruûi ro töø beân ngoaøi döï aùn. Trong nhoùm lôùn tieáp tuïc chia nhoû ruûi ro theo chuû ñeà. Ñoái vôùi nhoùm ruûi ro beân trong döï aùn, laáy saùu noäi dung quaûn lyù thi coâng laøm coát loõi, caùc ruûi ro khoâng thuoäc saùu noäi dung naøy seõ ñöôïc chia theo chuû ñeà keá thöøa töø caùc nghieân cöùu ñaõ thöïc hieän. Ñoái vôùi nhoùm ruûi ro beân ngoaøi döï aùn phaân loaïi theo nguoàn goác phaùt sinh ruûi ro. Baûng 1: Caùc ruûi ro cho döï aùn ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò theo hình thöùc PPP

2.2. Ñaùnh giaù caùc ruûi ro tieàm aån 2.2.1. Phaân nhoùm ruûi ro Vôùi 53 ruûi ro tieàm aån, taùc giaû tieán haønh ñieàu tra khaûo saùt ñaùnh giaù khaû naêng xuaát hieän vaø möùc ñoä aûnh höôûng. Söû duïng phöông phaùp ma traän khaû naêng – taùc ñoäng ñeå phaân nhoùm ñaùnh giaù ruûi ro seõ coù keát quaû nhö döôùi ñaây: (Baûng 2) Coù theå thaáy taát caû caùc ruûi ro ñöôïc khaûo saùt ñeàu coù khaû naêng xuaát hieän vaø gaây ra aûnh höôûng tôùi döï aùn. Chieám tyû leä 9% (5

181

iii. HÔïP taÙc cOÂnG - tÖ cHO PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH taïi VieÄt nam

RR) naèm trong vuøng ít nguy hieåm. Nhieàu nhaát laø caùc ruûi ro coù möùc ñoä nguy hieåm trung bình (66%, 35 RR), vaø 25% (13 RR) caùc ruûi ro coù möùc ñoä nguy hieåm cao. Caùc ruûi ro naøy seõ ñöôïc phaân vuøng theo maøu töông öùng laø vuøng maøu xanh, vuøng maøu vaøng vaø vuøng maøu ñoû. Baûng 2: Quy öôùc ñieåm cho tieâu chí ñaùnh giaù ruûi ro

(1) Nhoùm caùc ruûi ro ít nguy hieåm Coù 5 ruûi ro coù möùc ñoä ít nguy hieåm. Trong ñoù coù 02 ruûi ro lieân quan tôùi söï phoái hôïp giöõa caùc beân trong döï aùn; 02 ruûi ro xaõ hoäi vaø 01 ruûi ro chính trò. Caùc ruûi ro naøy cho thaáy raèng döï aùn seõ ít gaëp söï coá neáu caùn boä chuû choát ra ñi, ít xaûy ra vaán ñeà ñình coâng cuûa ngöôøi lao ñoäng, caùc vaán ñeà xaõ hoäi, chính trò khoâng coù aûnh höôûng lôùn tröïc tieáp tôùi döï aùn. Ñieàu naøy laø hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi thöïc teá. Hieän nay, Vieät Nam ñöôïc xem laø quoác gia oån ñònh veà chính trò, xaõ hoäi so vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc. Moät soá vuï ñình coâng dieãn ra trong caùc coâng ty saûn xuaát nhöng raát ít khi xaûy ra trong döï aùn ñaàu tö xaây döïng. Ñoàng thôøi cuõng cho thaáy döï aùn laø söï keát hôïp cuûa nhieàu nguoàn löïc, nhieàn beân trong döï aùn, moãi nhaø quaûn lyù laø moät maéc xích trong döï aùn vaø thöôøng ñöôïc thay theá ngay neáu gaëp vaán ñeà. Vì theá söï ra ñi cuûa hoï coù theå laøm aûnh höôûng tôùi döï aùn mang tính töùc thôøi song xeùt caû quaù trình döï aùn vaán ñeà naøy khoâng gaây aûnh höôûng lôùn. (2) Nhoùm caùc ruûi ro coù möùc nguy hieåm trung bình Coù 35 ruûi ro coù möùc nguy hieåm trung bình. Coù theå thaáy taát caû 03 ruûi ro veà khoái löôïng, 03 moâi tröôøng xaây döïng, 03 ruûi ro vôùi beân thöù ba, 02 ruûi ro ñieàu kieän tö nhieân vaø 03 ruûi ro hôïp ñoàng ñeàu coù möùc ñoä nguy hieåm trung bình. Yeâu caàu moâi tröôøng xaây döïng cho caùc döï aùn ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò luoân ñoøi hoûi phaùp ñaùp öùng cao. Keá hoaïch che chaén, veä sinh moâi tröôøng trong quaù trình thi coâng ñöôïc pheâ duyeät tröôùc khi döï aùn thöïc hieän. Trong nhieàu döï aùn quy ñònh thöôûng phaït veà veä sinh moâi tröôøng ñöôïc nhaø nöôùc vaø tö nhaân ñeà ra trong hôïp ñoàng. Coâng taùc kieåm tra cuûa thanh tra xaây döïng nhaø nöôùc cuõng ñöôïc thöïc hieän thöôøng xuyeân. Ñoù coù theå laø nguyeân nhaân giuùp cho vaán ñeà moâi tröôøng trong xaây döïng ñöôïc kieåm soaùt, caùc ruûi ro neáu coù xaûy ra thì möùc ñoä nguy haïi khoâng cao. Caùc vaán ñeà gaëp phaûi vôùi beân thöù ba cuï theå nhö: Ngaân haøng, toå chöùc tín duïng,… gaây chaäm treã, ñoøi hoøi voâ lyù vôùi chuû ñaàu tö khi thöïc hieän thanh toaùn cho Nhaø thaàu; Ngaân haøng, toå chöùc tín duïng, ….ñieàu chænh laõi suaát cho vay; Ngaân haøng, toå chöùc tín duïng saùt nhaäp hoaëc thay ñoåi chuû sôû höõu. Caùc vaán ñeà naøy ñaõ xaûy ra trong thöïc teá vaø minh chöùng nhö khi MHB saùt nhaäp BIDV, Mekong Bank saùt nhaäp Maritime Bank vaø Southern Bank saùt nhaäp Sacombank ñaõ laøm thôøi gian giaûi quyeát caùc vaán ñeà thanh toaùn cuûa nhaø thaàu bò chaäm, hoà sô thuû tuïc ñöôïc ñieàu chænh gaây khoù khaên cho caùc beân trong döï aùn. Tuy nhieân, söï khoù khaên naøy cuõng nhanh choùng ñöôïc giaûi quyeát neân khoâng gaây ra aûnh höôûng lôùn cho döï aùn.

Hình 1: Phaân boá ruûi ro treân ma traän khaû naêng – taùc ñoäng (ñaùnh giaù chung)

182

Trong maáy naêm trôû laïi ñaây, ñieàu kieän töï nhieân luoân dieãn bieán phöùc taïp gaây trôû laïi cho vieäc thi coâng caùc döï aùn ñaàu tö xaây döïng noùi chung. Nhöng chính ñieàu ñoù seõ khieán con ngöôøi phaûi chuù yù ñeà phoøng caùc hieän töôïng töï nhieân hôn. Khi caùc coâng taùc xaây döïng phaàn lôùn thöïc hieän ngoaøi trôøi thì vieäc xaây döïng bieän phaùp thi coâng, xem xeùt caùc caûnh baùo veà thôøi tieát laø yeâu caàu baét buoäc cho caùc döï aùn ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò. Ñieàu naøy goùp phaàn laøm giaûm caùc aûnh höôûng tieâu cöïc cuûa ñieàu kieän töï nhieân vaø chuû ñoäng ñeà phoøng chuùng.

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

Xem xeùt veà ñaëc ñieåm vaø söï phoái hôïp giöõa caùc beân trong döï aùn cho thaáy: khoù khaên trong trao ñoåi thoâng tin, keát hôïp caùc coâng vieäc cuûa caùc beân tham gia döï aùn hay vieäc xaûy ra ñaùnh nhau, caõi nhau, gaây khoù khaên trong coâng vieäc laø ñieàu khoâng traùnh khoûi. Tuy vaäy, töø cuoäc khaûo saùt cho thaáy caùc vaán ñeà keå treân laïi ñöôïc kieåm soaùt bôûi caùc beân trong döï aùn, caùc ruûi ro vì theá khi xaûy ra cuõng coù möùc ñoä nguy hieåm trung bình.

ñöôïc theå hieän qua hình treân. Nhaän thaáy baát kyø noäi dung quaûn lyù naøo trong döï aùn ñeàu bò aûnh höôûng bôûi ruûi ro. Trong ñoù chi phí vaø tieán ñoä coâng vieäc bò aûnh höôûng naëng neàn nhaát chieám 73%, 79% soá ngöôøi traû lôøi. Noäi dung veä sinh moâi tröôøng bò aûnh höôûng ít hôn caû chieám 19%.

Beân caïnh ñoù caùc ruûi ro nguy hieåm trung trình coøn coù 04 ruûi ro veà phoái hôïp caùc beân tham gia döï aùn; 03 ruûi ro veà thieát keá; 04 ruûi ro veà chaát löôïng; 02 ruûi ro veà chi phí; 02 ruûi ro veà tieán ñoä; 02 ruûi ro veà an toaøn thi coâng; 02 ruûi ro lieân quan tôùi phaùt luaät; 02 ruûi ro veà thò tröôøng, kinh teá, taøi chính. (3) Nhoùm caùc ruûi ro coù möùc nguy hieåm cao Coù 13 ruûi ro coù möùc nguy hieåm cao. Trong ñoù coù 02 ruûi ro lieân quan tôùi naêng löïc cuûa caùc beân trong döï aùn; 01 ruûi ro veà thieát keá; 01 ruûi ro veà chaát löôïng coâng trình; 01 ruûi ro veà thanh toaùn chaäm treã, 02 ruûi ro lieân quan tôùi tieán ñoä; 01 ruûi ro veà an toaøn thi coâng; 02 ruûi ro lieân quan tôùi phaùp luaät; 02 ruûi ro veà thò tröôøng, taøi chính vaø 01 ruûi ro veà xaõ hoäi. Nhö vaäy, caùc ruûi ro nguy hieåm phaân boá ñeàu, khoâng taäp trung vaøo moät vaán ñeà naøo. Caùc ruûi ro coù möùc nguy hieåm cao coù lieân quan chaët cheõ vôùi ñaëc ñieåm cuûa döï aùn ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò. Ñoái vôùi caùc döï aùn naøy coù yeâu caàu cao veà an toaøn lao ñoäng vaø söï ñoàng thuaän cuûa ngöôøi daân xung quanh döï aùn. Khi coù tai naïn lao ñoäng xaûy ra treân coâng tröôøng, khoâng chæ caùc beân tham gia döï aùn bò aûnh höôûng maø chính ngöôøi daân xung quanh cuõng coù theå bò aûnh höôûng. Neáu xaûy ra tranh chaáp, maâu thuaãn giöõa coäng ñoàng vaø caùn boä, coâng nhaân trong döï aùn thì haäu quaû seõ aûnh höôûng nghieâm troïng tôùi döï aùn. 2.2.2. Phaân tích ñaùnh giaù ruûi ro tieàm aån (1) Veà möùc ñoä xaûy ra ruûi ro cho caùc döï aùn ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò Theo keát quaû ñieàu tra taát caû nhöõng ngöôøi ñöôïc khaûo saùt cho bieát 100% döï aùn hoï tham gia ñeàu gaëp ruûi ro. Trong ñoù 6% caùc döï aùn gaëp raát nhieàu ruûi ro, 22% caùc döï aùn gaëp nhieàu ruûi ro, chieám phaàn lôùn caùc döï aùn (41%) gaëp caùc ruûi ro ôû möùc ñoä trung bình, vaø coù 31% döï aùn ít gaëp ruûi ro.

Hình 3: Noäi dung bò aûnh höôûng bôûi ruûi ro

Moät ñaëc ñieåm cuûa ruûi ro laø söï phaûn öùng theo chuoãi. Moät ruûi ro khi xaûy ra seõ keùo theo caùc ruûi ro khaùc xuaát hieän. Caùc yù kieán cho raèng ruûi ro thieân tai xaûy ra daãn tôùi coâng tröôøng bò ngöøng treä coâng vieäc, thi coâng chaäm laïi do phaûi xöû lyù caùc haäu quaû cuûa thieân tai. Ñieàu naøy seõ laøm xuaát hieän caùc ruûi ro veà tieán ñoä. Beân caïnh ñoù thì chi phí cuõng taêng leân ñeå buø ñaép cho söï taêng leân veà tieán ñoä vaø söûa chöõa loãi chaát löôïng, khi ñoù ruûi ro veà chi phí xuaát hieän. Töông töï nhö vaäy, caùc ruûi ro veà chaát löôïng, an toaøn lao ñoäng, veä sinh moâi tröôøng,… xaûy ra ñeàu taùc ñoäng leân chi phí vaø tieán ñoä. Vì vaäy, söï ñaùnh giaù qua cuoäc ñieàu tra khaûo saùt ñaõ phaûn aûnh roõ ñieàu naøy. Keát hôïp keát quaû phaân nhoùm ruûi ro vaø ñaùnh giaù chung veà ruûi ro ñöôïc thöïc hieän treân ñaây, taùc giaû ñaõ toång keát ñöôïc 13 ruûi ro nguy hieåm cho döï aùn ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò theo hình thöùc PPP. Caùc ruûi ro naøy haàu heát do tö nhaân gaây ra. Khi caùc ruûi ro xaûy ra thì caû nhaø nöôùc vaø tö nhaân ñeàu bò aûnh höôûng. Söï aûnh höôûng naøy theå hieän roõ neùt nhaát khi laøm taêng chi phí döï aùn vaø keùo daøi thôøi gian thöïc hieän. Thöïc teá muïc ñích tham gia döï aùn laø khaùc nhau giöõa caùc beân trong döï aùn. Vì vaäy quan ñieåm nhìn nhaän veà ruûi ro vaø höôùng xöû lyù chuùng cuõng seõ khaùc phaûn aùnh mong muoán cuûa töøng nhoùm chuû theå. 2.3. Moät soá giaûi phaùp quaûn lyù ruûi ro Ngaøy nay, caùc nhaø quaûn lyù ñaõ coù nhöõng caùch nhìn nhaän vaø quan ñieåm môùi veà quaûn lyù ruûi ro. Thay vì ñoái phoù vôùi ruûi ro khi Baûng 3: Hoaït ñoäng vaø yeâu caàu trong quaûn lyù ruûi ro

Hình 2: Möùc ñoä xaûy ra ruûi ro

(2) Noäi dung bò aûnh höôûng bôûi ruûi ro Tìm hieåu veà noäi dung bò aûnh höôûng bôûi ruûi ro, keát quaû thu

183

iii. HÔïP taÙc cOÂnG - tÖ cHO PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH taïi VieÄt nam

xaûy ra, quaûn lyù ruûi ro ñöôïc xem xeùt treân khía caïnh döï baùo vaø ñeà phoøng ñöôïc. Nhaø quaûn lyù cuõng vì theá yeâu caàu phaûi coù kieán thöùc saâu roäng, toaøn dieän veà ruûi ro vaø quaûn lyù chuùng laøm giaûm aûnh höôûng cuûa chuùng tôùi moïi maët cuûa döï aùn. Caùc döï aùn ñaàu tö theo hình thöùc PPP thieát laäp moái quan heä giöõa nhaø nöôùc vaø tö nhaân theo caùc möùc ñoä nghóa vuï, quyeàn lôïi. Trong giai ñoaïn thöïc hieän thi coâng döï aùn, caùc ruûi ro tieàm aån ñöôïc xaùc ñònh thöïc teá khoù theå hieän ñöôïc moái lieân heä naøy. Ñôn giaûn ruûi ro ñöôïc xaùc ñònh treân caên cöù coù aûnh höôûng tôùi keát quaû döï aùn hay khoâng. Tuy nhieân, phaûn öùng vôùi ruûi ro laïi theå hieän roõ neùt ñaëc ñieåm cuûa hình thöùc PPP. Khi ñoù nhaø nöôùc vaø tö nhaân cuøng chòu taùc ñoäng cuûa ruûi ro thì hai beân coù xu höôùng chia seû caùc ruûi ro ñoù. Döôùi ñaây, taùc giaû ñöa ra moät soá yù kieán ñeà xuaát giaûi phaùp quaûn lyù ruûi ro chung trong caùc döï aùn xaây döïng phaùt trieån ñoâ thò theo hình thöùc PPP. 2.3.1. Hoaøn thieän cô sôû phaùp lyù Caùc quy ñònh coù lieân quan tröïc tieáp tôùi hình thöùc PPP hieäu nay ñang aùp duïng laø Nghò ñònh soá 15/2015/NÑ-CP (NÑ 15) veà ñaàu tö theo hình thöùc ñoái taùc coâng tö (PPP) vaø Nghò ñònh soá 30/2015/NÑ-CP quy ñònh chi tieát thi haønh moät soá ñieàu cuûa Luaät Ñaáu thaàu veà löïa choïn nhaø ñaàu tö. Tuy nhieân, caùc quy ñònh naøy coù nhieàu haïn cheá laøm caûn trôû söï phaùt trieån cuûa caùc döï aùn ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò. Ñieàu ñoù theå hieän ôû quy trình thöïc hieän ñaàu tö qua nhieàu caáp vaø khoâng phaân ñöôïc vai troø traùch nhieäm roõ raøng cho giöõa nhaø nöôùc vaø tö nhaân. Caàn coù moät ñaïo luaät veà PPP laø caên cöù cho vieäc phaân chia cuï theå ruûi ro trong caùc döï aùn ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò theo hình thöùc PPP, theo nguyeân taéc ruûi ro neân ñöôïc chuyeån giao cho beân coù khaû naêng quaûn lyù toát nhaát vôùi chi phí thaáp nhaát, haïn cheá ñeán möùc thaáp nhaát ruûi ro. Ñoàng thôøi, ñaïo luaät PPP giuùp nhaø ñaàu tö vaø cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn ñöôïc thoûa thuaän bình ñaúng, coâng baèng treân cô sôû hôïp ñoàng döï aùn, ñaûm baûo haøi hoøa lôïi ích giöõa nhaø ñaàu tö, Nhaø nöôùc vaø ngöôøi söû duïng; taïo ñieàu kieän ñeå nhaø ñaàu tö thöïc hieän döï aùn, thu hoài voán ñaàu tö vaø lôïi nhuaän hôïp lyù. 2.3.2. Thöïc hieän caùc bieän phaùp baûo hieåm Ruûi ro baát khaû khaùng khi xaûy ra coù aûnh höôûng tieâu cöïc ñeán keát quaû cuûa döï aùn. Coâng cuï ñeå kieåm soaùt ruûi ro baát khaû khaùng höõu hieäu nhaát laø baûo hieåm ruûi ro. Nhaø nöôùc caàn cung caáp ña daïng caùc dòch vuï baûo hieåm vaø ñöa ra caùc quy ñònh veà caùc tröôøng hôïp caàn baûo hieåm baét buoäc. Tö nhaân caàn ñaøm phaùn ñeå quy ñònh veà baûo hieåm vaøo trong hôïp ñoàng döï aùn vaø caàn phaûi duy trì baûo hieåm ñaày ñuû ñeå coù theå ñoái phoù khi ruûi ro xaûy ra. Tuy nhieân, mua baûo hieåm thöïc teá laø vieäc chuyeån caùc ruûi ro (neáu xaûy ra) sang caùc haõng baûo hieåm. Vôùi bieän phaùp naøy, vieäc ñoái phoù vôùi caùc ruûi ro mang tính chaát bò ñoäng vì vieäc baûo hieàm chæ coù hieäu quaû khi ruûi ro ñaõ xaûy ra. Traùi laïi, quaûn lyù ruûi ro laø caùch tieáp caän vôùi caùc ruûi ro mang tính tích cöïc, ñoù laø chuû ñoäng döï kieán tröôùc nhöõng maát maùt coù theå xaûy ra vaø tìm caùch giaûm nheï haäu quaû cuûa chuùng. Khi ñoù, baûo hieåm khoâng coøn laø phöông phaùp duy nhaát ñeå haïn cheá ruûi ro maø chæ laø moät trong

184

nhöõng phöông phaùp quan troïng vaø coù hieäu quaû ñeå buø laïi phaàn kinh phí do bò maát maùt trong tröôøng hôïp coù ruûi ro xaûy ra. 2.3.3. Chia seû traùch nhieäm giöõa nhaø nöôùc vaø tö nhaân Traùch nhieäm cuûa Nhaø nöôùc: Ñeå naâng cao tính khaû thi trong caùc döï aùn ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò theo hình thöùc PPP, Chính phuû caàn thöïc hieän: Trôï giuùp ñoái taùc tö nhaân thoâng qua caùc bieän phaùp hoã trôï veà taøi chính nhaèm buø ñaép söï thieáu huït veà nguoàn voán, ñaûm baûo vaø taêng cöôøng tính khaû thi ñoái vôùi caùc döï aùn; söû duïng hôïp lyù, hieäu quaû Quyõ Phaùt trieån döï aùn (PDF) vaø Quyõ Buø ñaép taøi chính (VGF) buø ñaép söï thieáu huït taøi chính, … Traùch nhieäm cuûa tö nhaân: Tö nhaân thoâng qua caùc ñoäng cô veà taøi chính, doanh thu vaø lôïi nhuaän seõ coù traùch nhieäm ñeà xuaát ñöôïc caùc döï aùn coù khaû naêng cung caáp saûn phaåm, dòch vuï oån ñònh, ñaït chaát löôïng theo tieâu chuaån, ñaùp öùng nhu caàu cuûa ngöôøi söû duïng. Bôûi vì, döï aùn khaû thi veà taøi chính nhaèm giuùp ñaûm baûo thu hoài voán cho nhaø ñaàu tö, cuõng nhö löïa choïn hình thöùc döï aùn boå sung hieäu quaû nguoàn voán Nhaø nöôùc nhö BOT, BOO, … Chia seû traùch nhieäm coøn theå hieän ôû söï chia seû veà ruûi ro. Khi ruûi ro xaûy ra, duø coù ñöôïc mua baûo hieåm hay ñaõ quy traùch nhieäm cho moät beân cuï theå thì cuõng khoâng theå phuû nhaän haäu quaû maø noù ñeå laïi cho döï aùn. Döï aùn bò aûnh höôûng töùc beân coøn laïi seõ bò aûnh höôûng theo. Vì vaäy caàn coù moät quy taéc phaûn öùng vôùi ruûi ro giöõa nhaø nöôùc vaø tö nhaân. Trong quy taéc naøy caàn theå hieän roõ: - Ruûi ro neân ñöôïc quaûn lyù bôûi beân coù khaû naêng quaûn lyù ruûi ro ñoù toát nhaát. - Phaàn taùc ñoäng cuûa ruûi ro aûnh höôûng tôùi beân naøo thì beân ñoù phaûi chuû ñoäng xöû lyù. Chi phí xöû lyù ruûi ro coù theå ñöôïc tính hoaëc khoâng cho beân ñaõ ñöôïc yeâu caàu chòu traùch nhieäm ruûi ro theo thoûa thuaän cuûa caùc beân. 2.3.4. Keá hoaïch coâng vieäc döï ñoaùn ruûi ro

Hình 4: Tieán trình coâng vieäc

Keá hoaïch coâng vieäc döï ñoaùn ruûi ro coù theå hieåu ñôn giaûn laø keá hoaïch coâng vieäc trong ñoù coù keá hoaïch döï phoøng khi xaûy ra ruûi ro, giaûm thieåu ruûi ro ñeå duy trì tieán trình coâng vieäc theo keá hoacï h. Hình 1 coù theå maëc ñònh keá hoaïch coâng vieäc döï tính thöïc hieän ban ñaàu seõ cho chuùng ta moät tieán trình coâng vieäc nhanh nhaát (tieán trình coâng vieäc döï tính) theo ñöôøng ñi thaúng. Vôùi keá hoaïch coâng vieäc naøy naøy döï aùn seõ ñaït thaønh coâng vaø laøm haøi loøng caùc beân tham gia döï aùn: Chuû ñaàu tö ñöa coâng trình vaøo söû duïng ñuùng kyø haïn, nhaø thaàu keát thuùc coâng vieäc ñöôïc thanh lyù hôïp ñoàng, giaûm chi phí nhaân coâng, maùy moùc, kho baõi,…. Tuy nhieân, trong quaù trình thöïc hieän coâng vieäc seõ xaûy ra caùc ruûi ro, caùc ruûi ro naøy laøm maát phöông höôùng tieán trình coâng vieäc, thöôøng keùo daøi tieán trình coâng vieäc. Tieán trình coâng

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

vieäc thöïc teá trôû thaønh caùc ñöôøng gaáp khuùc bò caûn trôû bôûi caùc ruûi ro. Ñeå keá hoaïch coâng vieäc thöïc teá theo ñuùng döï ñònh thì ruûi ro phaûi ñöôïc xöû lyù giaûm thieåu toái ña, ñoàng thôøi coâng vieäc gaëp ruûi ro phaûi taêng toác ñeå theo kòp tieán trình coâng vieäc döï tính. Khi xaây döïng keá hoaïch coâng vieäc, caùch toát nhaát laø xaây döïng töôûng töôûng moät keá hoaïch coù xuaát hieän caùc ruûi ro phoå bieán vôùi loaïi, caáp döï aùn. Beân caïnh ñoù cuõng chuaån bò caùc nguoàn löïc ñeå saün saøng ñoái phoù ruûi ro neáu nhö noù xuaát hieän thöïc söï.

3. Keát luaän

Quaûn lyù ruûi ro laø khaâu phöùc taïp nhaát trong chuû ñeà quaûn lyù döï aùn. Trong baøi vieát naøy, taùc giaû ñaõ khaùi quaùt caùc neùt chính quaù trình quaûn lyù ruûi ro cho döï aùn ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò theo hình thöùc PPP. Taùc giaû ñaõ xaùc ñònh ñöôïc 53 ruûi ro cho döï aùn, ñaùnh giaù khaû naêng xuaát hieän vaø möùc ñoä taùc ñoäng cuûa caùc ruûi ro tôùi döï aùn, ñoàng thôøi ñöa ra moät soá yù kieán veà giaûi phaùp quaûn lyù ruûi ro. Caùc giaûi phaùp quaûn lyù naøy ñang döøng laïi ôû caùc giaûi phaùp quaûn lyù RR chung cho döï aùn ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò theo hình thöùc PPP. Coù theå thaáy trong caùc ruûi ro ñöôïc ñaùnh giaù coù 5 RR ít nguy hieåm, 35 RR coù möùc nguy hieåm trung bình, 13 RR coù möùc nguy hieåm cao. Ñoái vôùi 3 nhoùm ruûi ro naøy phaûi coù phaûn öùng cuï theå khaùc nhau cho töøng nhoùm. Ñoàng thôøi vôùi caùc RR coù möùc ñoä nguy hieåm cao caàn phaûi coù giaûi phaùp chi tieát cho töøng ruûi ro. Ñieàu naøy ñoøi hoûi caàn coù caùc nghieân cöùu chi tieát vaø cuï theå hôn nöõa.

TaøI LIeäU Tham Khaûo Tieáng vieät [1] Chính phuû (2015), Nghò ñònh 59/2015/NÑ-CP ngaøy 18/6/2015 veà quaûn lyù döï aùn ñaàu tö xaây döïng coâng trình. [2] Chính phuû (2015), Nghò ñònh soá 15/2015/NÑ-CP ngaøy 14/2/2015 veà ñaàu tö theo hình thöùc ñoái taùc coâng tö. [3] Chính phuû (2015), Nghò ñònh soá 30/2015/NÑ-CP ngaøy 17 thaùng 3 naêm 2015 quy ñònh chi tieát thi haønh moät soá ñieàu cuûa Luaät Ñaáu thaàu veà löïa choïn nhaø ñaàu tö [4] Thaân Thanh Sôn (2015), Nghieân cöùu phaân boå ruûi ro trong hình thöùc hôïp taùc coâng tö phaùt trieån cô sôû haï taàng giao thoâng ñöôøng boä Vieät Nam, Luaän aùn tieán só, Ñaïi hoïc Giao thoâng vaän taûi, haø Noâi. [5] Ñinh Tuaán haûi vaø Nguyeãn höõu hueá (2016), Quaûn lyù ruûi ro trong xaây döïng, Saùch chuyeån khaûo, haø Noäi. Tieáng anh [6] Chapman, C. B.; Ward, Stephen (1997), Project Risk management : Processes, Techniques, and Insights, John Wiley & Sons, Ltd. (UK). [7] Roger Flanacan and George Nornam (1993), Risk management and construction, Bookcraft (Bath) Ltd, Somerset, Great Britain.

185

iii. HÔïP taÙc cOÂnG - tÖ cHO PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH taïi VieÄt nam

Vai troø cuûa Heä thoáng thoâng tin cô sôû döõ lieäu

tRonG VIeäc HUY ÑoänG nGUoÀn LÖïc ÑAÀU tÖ nHAØ ÔÛ XAÕ HoäI tHeo HÌnH tHÖÙc ÑoÁI tAÙc coÂnG tÖ (PPP) ths. nGuyeãn tHÒ VieÄt nGa Boä Xaây döïng

1. Môû ñaàu

Hieän taïi, nöôùc ta cuøng vôùi vaán ñeà ñoâ thò hoùa, phaùt trieån kinh teá thò tröôøng thì ñoàng nghóa vôùi nhu caàu nhaø ôû caøng trôû neân böùc thieát hôn bao giôø heát do doøng ngöôøi nhaäp cö töø noâng thoân ñoå veà caùc thaønh phoá lôùn. Vieäc oån ñònh choã ôû, ñaøo taïo tay ngheà laø caàn thieát cho söï phaùt trieån cuûa nöôùc ta. Nhu caàu nhaø ôû luoân laø vaán ñeà nan giaûi, ñaëc bieät laø nhu caàu caûi thieän choã ôû cuûa caùc ñoái töôïng coù thu nhaäp thaáp, caùn boä, coâng chöùc, vieân chöùc, só quan, quaân nhaân chuyeân nghieäp thuoäc löïc löôïng vuõ trang nhaân daân, coâng nhaân laøm vieäc taïi caùc khu kinh teá, khu coâng nghieäp, khu cheá xuaát, khu coâng ngheä cao... laø nhoùm caùc ñoái töôïng chính saùch xaõ hoäi gaëp khoù khaên veà nhaø ôû nhöng khoâng ñuû khaû naêng thanh toaùn theo cô cheá thò tröôøng.

2. Vai troø cuûa heä thoáng thoâng tin cô sôû döõ lieäu trong huy ñoäng nguoàn löïc ñaàu tö NOXH

Trong thôøi gian qua nhìn chung caùc cô cheá, chính saùch phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi ñaõ töøng böôùc ñaùp öùng nhu caàu cuûa caùc ñoái töôïng gaëp khoù khaên veà choã ôû. Ñoàng thôøi, chuû tröông phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi ñaõ nhaän ñöôïc ñöôïc söï ñoàng thuaän cao cuûa caùc toå chöùc, cô quan Trung öông vaø chính quyeàn caùc ñòa phöông cuõng nhö caùc taàng lôùp daân cö trong xaõ hoäi. Tuy nhieân, hieän chính saùch naøy ñang gaëp moät soá vöôùng maéc khoù khaên duø Nhaø nöôùc ñaõ ñöa ra nhieàu chính saùch ñieàu chænh vaø hoã trôï. Ñieàu maø ngöôøi daân mong

186

moûi laø Nhaø nöôùc caàn coù nhöõng giaûi phaùp laâu daøi coù theå giuùp hoï laøm chuû ñöôïc moät caên nhaø ñeå ôû. Theo yù nghóa ñoù, coù theå noùi, vieäc giaûi quyeát vaán ñeà nhaø ôû xaõ hoäi phaûi laø moät trong caùc muïc tieâu ñaàu tieân cuûa xaõ hoäi vaên minh, ñaëc bieät löïa choïn ñi theo ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa nhö Vieät Nam. Taïi Quyeát ñònh soá 2127/ QÑ-TTg ngaøy 30/11/2011 cuûa Thuû töôùng Chính phuû pheâ duyeät chieán löôïc phaùt trieån nhaø ôû quoác gia ñeán 2020 vaø taàm nhìn ñeán 2023, Boä Xaây döïng ñöôïc giao “taäp trung phaùt trieån thò tröôøng nhaø ôû phi haøng hoùa (Nhaø ôû xaõ hoäi) coù söï tham gia hoã trôï cuûa Nhaø nöôùc, ñeå ñaùp öùng nhu caàu veà choã ôû cho 08 nhoùm ñoái töôïng gaëp khoù khaên veà nhaø ôû maø khoâng theå töï mua hoaëc thueâ nhaø ôû theo cô cheá thò tröôøng”. Ngaøy 25/01/2017, Thuû töôùng Chính phuû ñaõ ban haønh Chæ thò soá 03/CTTTg veà vieäc ñaåy maïnh phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi. Theo ñoù, ñeán heát thaùng 11/2017 caû nöôùc ñaõ thöïc hieän hoã trôï nhaø ôû cho caùc hoä ngheøo khu vöïc noâng thoân ñöôïc 56.541 hoä, töông ñöông khoaûng 1.372 tyû ñoàng ñöôïc giaûi ngaân; hoã trôï hoä ngheøo xaây döïng nhaø ôû phoøng, traùnh baõo, luït khu vöïc Baéc Trung Boä vaø Duyeân haûi mieàn Trung ñöôïc 11.209/23.525 hoä vôùi soá tieàn ñaõ ñöôïc Ngaân haøng Chính saùch Xaõ hoäi giaûi ngaân laø 165 tyû ñoàng; hoaøn thaønh 84 döï aùn (bao goàm caû moät soá döï aùn chuyeån ñoåi töø nhaø ôû thöông maïi sang nhaø ôû xaõ hoäi ñaõ ñöôïc UBND caùc tænh, thaønh phoá chaáp thuaän) phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi cho ngöôøi coù thu nhaäp thaáp taïi khu vöïc ñoâ thò; hoaøn thaønh vieäc ñaàu tö xaây döïng 100 döï aùn phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi daønh cho coâng nhaân khu

Ngaøy 14/02/2015, Chính phuû ñaõ ban haønh Nghò ñònh soá 15/2015/NÑ-CP veà ñaàu tö theo hình thöùc ñoái taùc coâng tö, trong ñoù ñaõ boå sung nhieàu lónh vöïc, döï aùn ñaàu tö theo hình thöùc hình thöùc ñoái taùc coâng tö (PPP) nhö vieäc ñaàu tö phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi. Nghò ñònh ñaõ höôùng daãn chi tieát veà ñieàu kieän, thuû tuïc thöïc hieän; cô cheá quaûn lyù vaø söû duïng voán ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc; chính saùch öu ñaõi, baûo ñaûm ñaàu tö vaø traùch nhieäm quaûn lyù nhaø nöôùc ñoái vôùi döï aùn phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi theo hình thöùc PPP. Tuy ñaït ñöôïc keát quaû tích cöïc nhöng vieäc phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi coøn raát chaäm so vôùi chæ tieâu theo quy ñònh taïi Chieán löôïc phaùt trieån nhaø ôû Quoác gia ñeán naêm 2020 vaø taàm nhìn 2030. Trong ñoù coù nhieàu nguyeân nhaân nhö: Giaù nhaø ôû xaõ hoäi vaãn ñöùng ôû möùc cao so vôùi maët baèng thu nhaäp cuûa ñoái töôïng ñöôïc mua/ thueâ nhaø ôû xaõ hoäi; nguoàn voán ñaàu tö phaùt trieån nhaø ôû chöa ña daïng vaø coøn haïn cheá; coøn thieáu caùc ñònh cheá taøi chính tham gia hoã trôï voán cho phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi;…Moät trong nhöõng nguyeân nhaân quan troïng daãn ñeán nhöõng baát caäp neâu treân laø do hieän nay chuùng ta chöa coù heä thoáng thoâng tin, cô sôû döõ lieäu veà phaùt trieån döï aùn nhaø ôû xaõ hoäi thoáng nhaát, coù ñoä tin caäy ñeå thu huùt caùc nhaø ñaàu tö tö nhaân tham gia ñaàu tö xaây döïng nhaø ôû xaõ hoäi. Muïc tieâu cuûa nhaø ñaàu tö tö nhaân khi tham gia ñaàu tö nhaø ôû xaõ hoäi nhaèm mang laïi hieäu quaû, lôïi nhuaän cho baûn thaân doanh nghieäp, do vaäy, hoï phaûi coù ñaày ñuû caùc yeáu toá ñaàu vaøo ñeå nghieân cöùu quyeát ñònh tham gia ñaàu tö hay khoâng? Trong quaù trình ñaàu tö nhaø ôû xaõ hoäi hoï caàn coù heä thoáng cô sôû döõ lieäu veà trình töï thuû tuïc, chi phí ñaàu tö xaây döïng, heä thoáng ñaùnh giaù chaát löôïng, kieåm soaùt vieäc phaân phoái, ñaêng kyù nhaø ôû xaõ hoäi cho ngöôøi daân...

3. Moät vaøi gôïi yù

Thöïc traïng heä thoáng cô sôû döõ lieäu veà caùc noäi dung coù lieân quan, quaù trình quaû lyù phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi coøn nhieàu baát caäp, khoâng coù cô quan naøo chòu traùch nhieäm chung, moâ hình, heä thoáng cô sôû döõ lieäu cuõng chöa ñöôïc nghieân cöùu, moãi boä, ngaønh, ñòa phöông theo doõi theo moät caùch khaùc nhau, caùc nhaø ñaàu tö tö nhaân muoán tra cöùu xem xeùt ñeå tham gia ñaàu tö thì haàu nhö laø thieáu vaø khoâng ñaày ñuû döõ lieäu. Do vaäy, vieäc toå chöùc xaây döïng vaø quaûn lyù heä thoáng cô sôû döõ lieäu coù lieân quan ñeán phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi theo hình thöùc PPP ñöôïc ñaët ra moät caùch caáp thieát. Theo ñoù, muoán xaây döïng ñöôïc heä thoáng cô sôû döõ lieäu phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi theo hình thöùc PPP thì caàn phaûi baûo ñaûm caùc yeáu toá: - Coù cô cheá chính saùch chung veà quaûn lyù cô sôû döõ lieäu veà nhaø ôû noùi chung hay nhaø ôû xaõ hoäi noùi rieâng. - Coù moâ hình toå chöùc vaø thu thaäp quaûn lyù heä thoáng cô sôû döõ lieäu. Laøm roõ traùch nhieäm, caùc noäi dung quaûn lyù cô sôû döõ lieäu cuûa caùc Boä, ngaønh lieân quan nhö: Boä Xaây döïng laø ñôn vò ñaàu moái quaûn lyù nhaø ôû xaõ hoäi cuûa caû nöôùc xaây döïng caùc chính

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

coâng nghieäp; hoaøn thaønh 89/95 döï aùn phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi daønh cho hoïc sinh, sinh vieân…

saùch chung, phaàn meàm, cheá ñoä baùo caùo, maãu bieåu, caùc chæ tieâu, thoâng tin caàn quaûn lyù; Boä Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng xaây döïng cô sôû döõ lieäu veà quyõ ñaát ñai daønh cho nhaø ôû xaõ hoäi; Boä Taøi chính laø cô quan taøi chính xaây döïng caùc öu ñaõi veà taøi chính, cô cheá thueá ñoái vôùi phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi; Boä Khoa hoïc coâng ngheä phoái hôïp vôùi Boä Xaây döïng ban haønh caùc quy chuaån, tieâu chuaån ñoái vôùi nhaø ôû xaõ hoäi;... Coù söï quaûn lyù lieân thoâng giöõa caùc boä ngaønh vaø ñòa phöông. Xaây döïng ñöôïc heä thoáng phaàn meàm quaûn lyù cô sôû döõ lieäu thoâng tin lieân quan ñeán caùc döï aùn nhaø ôû xaõ hoäi. Heä thoáng cô sôû döõ lieäu phaûi theå hieän ñaày ñuû caùc noäi dung coù lieân quan ñeán PPP trong phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi bao goàm: Töø cô cheá chính saùch, quy hoaïch, keá hoaïch, caùc thoâng tin lieân quan ñeán döï aùn. - Hoaøn thieän heä thoáng cô sôû phaùp lyù veà quy hoaïch phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi, coâng khai caùc thoâng tin öu ñaõi veà cô cheá chính saùch ñoái vôùi nhaø ñaàu tö tham gia phaùt trieån döï aùn nhaø ôû xaõ hoäi, quyõ ñaát saïch ñeå keâu goïi ñaàu tö. - Hoaøn thieän heä thoáng cô sôû döõ lieäu veà cô cheá chính saùch phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi theo töøng thôøi kyø - Hoaøn thieän heä thoáng thoâng tin cô sôû döõ lieäu veà quy hoaïch phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi cuûa töøng ñòa phöông vaø caû nöôùc; - Heä thoáng thoâng tin cô sôû döõ lieäu veà nhaø ôû xaõ hoäi caàn keâu goïi ñaàu tö theo hình thöùc PPP; - Heä thoáng cô sôû döõ lieäu nhu caàu nhaø ôû xaõ hoäi cuûa ngöôøi daân; - Heä thoáng cô sôû döõ lieäu quy chuaån, tieâu chuaån töøng loaïi hình nhaø ôû xaõ hoäi phuø hôïp vôùi töøng ñoái töôïng; - Heä thoáng cô sôû döõ lieäu cho Caùc loaïi hình phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi, caùc ñoái töôïng ñöôïc boá trí nhaø ôû xaõ hoäi; caùc hình thöùc nhaø ôû xaõ hoäi cho thueâ, thueâ mua, phuïc vuï cho caùc ñoái töôïng chính saùch. - Ñaëc bieät xaây döïng ñöôïc Heä thoáng cô sôû döõ lieäu veà hoà sô naêng löïc, kinh nghieäm, khaû naêng taøi chính, nguoàn nhaân löïc, chaát löôïng caùc coâng trình ñaõ tham gia xaây döïng cuûa caùc nhaø ñaàu tö tö nhaân,... Toaøn caûnh heä thoáng thoâng tin nhaø ôû xaõ hoäi phaûi ñöôïc ñaày ñuû, caäp nhaäp lieân tuïc vaø thöïc hieän coâng khai, minh baïch ñeán moïi ñoái töôïng tham gia. Ñeå thöïc hieän ñöôïc caùc noäi dung naøy, caàn phaûi ñaøo taïo naâng cao naêng löïc cuûa ñoäi nguõ quaûn lyù, thu thaäp heä thoáng cô sôû döõ lieäu cuûa caùc boä, ngaønh ñòa phöông. - Caàn phaûi coù söï quan taâm, ñaàu tö thích ñaùng veà cô sôû vaät chaát, taøi chính ñeå thöïc hieän xaây döïng vaø quaûn lyù Heä thoáng cô sôû döõ lieäu veà nhaø ôû xaõ hoäi ñeå huy ñoäng vaø quaûn lyù toát nguoàn löïc cuûa caùc nhaø ñaàu tö tö nhaân tham gia phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi ôû Vieät Nam trong thôøi gian tôùi.

DaNh mUÏC TaøI LIeäU Tham Khaûo 1. Thuû töôùng Chính phuû (2011), Quyeát ñònh soá 2127/QÑ-TTg Chieán löôïc phaùt trieån nhaø ôû quoác gia ñeán naêm 2020 taàm nhìn ñeán naêm 2030, ban haønh ngaøy 30/11/2011, haø Noäi. 2. Thuû töôùng Chính phuû (2015), Nghò ñònh soá 15/2015/NÑ-CP veà ñaàu tö theo hình thöùc ñoái taùc coâng tö ban haønh ngaøy 14/02/2015. 3. Thuû töôùng Chính phuû (2017), Chæ thò soá 03/CT-TTg veà vieäc ñaåy maïnh phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi ban haønh ngaøy 25/01/2017

187

iii. HÔïP taÙc cOÂnG - tÖ cHO PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH taïi VieÄt nam

29 tHOÂnG tin sHB PHuïc Vuï BaØi KyÛ yeáu taïi HOÄi nGHÒ cuÛa BOÄ XaÂy DÖïnG 1. Giôùi thieäu chung veà SHB a. Thoâng tin khaùi quaùt Teân giao dòch: Ngaân haøng TMCP Saøi Goøn – Haø Noäi (SHB) Voán ñieàu leä: 12.036.161.100.000 ñoàng Voán chuû sôû höõu: 14.691.220.000.000 ñoàng Ñòa chæ: 77 Traàn Höng Ñaïo - Hoaøn Kieám - Haø Noäi Ñieän thoaïi: (024) 3942 3388 Fax:(024) 3941 0944

Website: www.shb.com.vn

b. Lòch söû hình thaønh vaø phaùt trieån Ngaân haøng TMCP Saøi Goøn- Haø Noäi (SHB) ñöôïc thaønh laäp ngaøy 13/11/1993. Traûi qua 25 naêm xaây döïng vaø phaùt trieån, SHB hieän laø 1 trong 5 Ngaân haøng TMCP lôùn nhaát Vieät Nam, Top 10 Ngaân haøng Thöông maïi uy tín nhaát Vieät Nam, Top 500 Ngaân haøng maïnh nhaát Chaâu AÙ…. Tính ñeán heát 31/12/2017, SHB coù toång taøi saûn 277.993 tyû ñoàng. Voán ñieàu leä hieän nay ôû möùc hôn 12.036 tyû ñoàng. Vôùi gaàn 7.000 caùn boä nhaân vieân, maïng löôùi roäng gaàn 500 ñieåm giao dòch ôû Vieät Nam, Laøo vaø Campuchia, SHB ñang phuïc vuï gaàn 4 trieäu khaùch haøng caù nhaân vaø doanh nghieäp. Vôùi toân chæ hoaït ñoäng “Ñoái taùc tin caäy, Giaûi phaùp phuø hôïp” vaø chieán löôïc kinh doanh luoân ñoåi môùi nhaèm mang laïi giaù trò lôïi ích cho khaùch haøng vaø söï thònh vöôïng cho caùc coå ñoâng - nhaø ñaàu tö, SHB luoân laøm haøi loøng khaùch haøng vaø ñoái taùc vôùi nhöõng saûn phaåm, dòch vuï ngaân haøng ñoàng boä, tieän ích, chaát löôïng vaø caïnh tranh vôùi phong caùch phuïc vuï chuyeân nghieäp. Khoâng ngöøng noã löïc, SHB phaán ñaáu trôû thaønh Ngaân haøng baùn leû hieän ñaïi, ña naêng haøng ñaàu Vieät Nam, ñeán naêm 2020 trôû thaønh Taäp ñoaøn taøi chính maïnh theo chuaån quoác teá. c. Moät soá giaûi thöôûng trong nöôùc vaø quoác teá uy tín SHB ñöôïc vinh danh

- Top 1000 Ngaân haøng lôùn nhaát theá giôùi - Top 500 Ngaân haøng lôùn nhaát Chaâu AÙ - Top 10 Ngaân haøng uy tín nhaát Vieät Nam - Top 50 thöông hieäu giaù trò nhaát Vieät Nam 2016 – trong ñoù SHB laø Ngaân haøng coù tyû leä giaù trò thöông hieäu/giaù trò taøi saûn cao nhaát trong 10 Ngaân haøng ñöôïc ñaùnh giaù

188

daàn tyû troïng tín duïng xanh trong cô caáu danh muïc ñaàu tö tín duïng. Trong naêm 2017, SHB ñöôïc löïa choïn tham phuïc vuï vaø cho vay laïi nhieàu döï aùn do caùc Toå chöùc quoác teá taøi trôï cho Vieät Nam trong lónh vöïc phaùt trieån naêng löôïng taùi taïo, giaûm cöôøng ñoä phaùt thaûi trong cung caáp naêng löôïng ñieän, chöông trình phaùt trieån ngaønh nöôùc Vieät Nam, xöû lyù nöôùc thaûi sinh hoaït, …

2. Caùc coâng cuï taøi chính, caùc giaûi phaùp tín duïng phuø hôïp cho vieäc xaây döïng caùc thaønh phoá thoâng minh ôû Vieät Nam Muïc tieâu cô baûn cuûa thaønh phoá thoâng minh laø quaûn lyù hieäu quaû naêng löôïng, giaûm oâ nhieãm, taêng cöôøng an ninh vaø naâng cao chaát löôïng dòch vuï cung caáp cho ngöôøi daân.

Veà taøi trôï cho vieäc xaây döïng cô sôû haï taàng phuïc vuï vieäc hình thaønh neân ñoâ thò thoâng minh: SHB ñaõ thöïc hieän taøi trôï caùc doanh nghieäp ngaønh xaây döïng, caùc doanh nghieäp kinh doanh baát ñoäng saûn vaø caùc doanh nghieäp trong lónh vöïc quaûn lyù vaø xöû lyù raùc thaûi, nöôùc thaûi, hoaït ñoäng chuyeân moân vaø chuyeån giao coâng ngheä. Moät soá döï aùn lôùn SHB

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

- Ngaân haøng taøi trôï Döï aùn toát nhaát Vieät Nam - Ngaân haøng SME toát nhaát Vieät Nam - Ngaân haøng nöôùc ngoaøi tieâu bieåu Campuchia - Ngaân haøng coù Saûn phaåm tieàn göûi toát nhaát Vieät Nam vaø Saùng kieán thöông hieäu toát nhaát - Ngaân haøng coù dòch vuï Internet Banking toát nhaát,….

Ñeå hieän thöïc hoùa caùc muïc tieâu ñoù, ñöùng treân phöông dieän tieáp caän cuûa moät ngaân haøng thöông maïi, SHB nhaän thöùc ñöôïc vai troø tieân phong trong vieäc cung caáp nguoàn löïc taøi chính cho caùc doanh nghieäp tham gia xaây döïng thaønh phoá thoâng minh. Ñaëc bieät khi ngaân saùch coâng khoâng theå ñaùp öùng nhu caàu ñaàu tö phaùt trieån, vaø hình thöùc ñoái taùc coâng - tö (PPP) ñang laø moät trong nhöõng giaûi phaùp ñöôïc nhaán maïnh trong giai ñoaïn hieän nay thì vai troø cuûa khu vöïc tö nhaân, trong ñoù coù caùc ngaân haøng thöông maïi coå phaàn ngaøy caøng trôû neân quan troïng. Veà ñònh höôùng phaùt trieån Tín duïng Xanh cho vieäc phaùt trieån ñoâ thò thoâng minh: SHB ñaõ höôùng caùc nguoàn löïc taøi chính vaøo nhöõng lónh vöïc xanh, nhöng coâng ngheä thoâng minh vaø hieän ñaïi, goùp phaàn thuùc ñaåy khaùch haøng vay voán chuyeån ñoåi döï aùn vaø muïc ñích söû duïng voán vay sang caùc döï aùn thaân thieän vôùi moâi tröôøng, coù tính öùng duïng coâng ngheä cao vaøo ñôøi soáng sinh hoaït cuûa cö daân. SHB ñaõ thöïc hieän trieån khai xaây döïng chöông trình, chính saùch tín duïng giaûm laõi suaát cho vay nhaèm hoã trôï caùc doanh nghieäp, ñaëc bieät laø caùc doanh nghieäp trong nhoùm lónh vöïc öu tieân, trong ñoù coù caùc lónh vöïc/döï aùn hoã trôï taêng tröôûng xanh, taêng tröôûng thoâng minh nhö: doanh nghieäp öùng duïng coâng ngheä cao, naêng löôïng taùi taïo, coâng nghieäp hoã trôï, heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi ñoâ thò thoâng minh, cô sôû haï taàng vaø heä thoáng ñieàu khieån giao thoâng thoâng minh,… SHB luoân kieåm soaùt an toaøn beàn vöõng khi taøi trôï cho caùc döï aùn vôùi ñieàu kieän ñöôïc ñaët ra trong quaù trình thaåm ñònh laø caùc döï aùn ñoù phaûi tuaân theo caùc tieâu chuaån quoác teá vaø trong nöôùc veà baûo veä moâi tröôøng, tieát kieäm naêng löôïng, taøi nguyeân. Caùc döï aùn phaùt trieån nguoàn naêng löôïng taùi taïo, baûo veä moâi tröôøng thieân nhieân luoân ñöôïc SHB öu tieân taøi trôï phaùt trieån treân cô sôû beàn vöõng thöông maïi, vaãn ñaûm baûo tính beàn vöõng xaõ hoäi vaø moâi tröôøng nhö caùc döï aùn thuûy ñieän nhoû vaø vöøa, sinh khoái, xöû lyù nöôùc thaûi, raùc thaûi... nhaèm taêng

189

sHB General inFOrmatiOn FOr tHe cOnFerence OF tHe ministry OF cOnstructiOn 1. SHB general introduction

a. Overview Transaction name: Saigon - Hanoi Commercial Joint Stock Bank (SHB) Chartered capital: VND 12,036,161,100,000 Owner’s equity: VND 14,691,220,000,000 Address: 77 Tran Hung Dao - Hoan Kiem - Hanoi Tel: (024) 3942 3388 Fax: (024) 3941 0944 Website: www.shb.com.vn b. History of formation and development Saigon – Hanoi Commercial Joint Stock Bank (SHB) was established on 13/11/1993. Over 25 years of development, SHB is now among Top 5 largest private commercial banks in Vietnam, Top 10 most reputable commercial banks in Vietnam, Top 500 Largest Banks in Asia, etc. As of March 31, 2018, SHB became a large-scale financial institution in Vietnam with total assets of VND 286,010 billion, charter capital of VND 12,036 billion. With a widespread network of nearly 500 branches and transaction offices all over the country and in Laos and Cambodia and about 7,000 staff, SHB is currently providing services to about 4 million personal and institutional clients. On basis of “Solid partners – Flexible solutions” motto and innovation-led business strategy for benefits of customers and prosperity of shareholders – investors, SHB has always gained the satisfaction of customers and partners with specialized, convenient, quality and competitive banking products, services as well as professional style. SHB is paying great efforts to become a Vietnam’s leading modern multifunctional retail Bank and a strong financial group with international standards by 2020.

c. Achievements - Top 1000 World Banks - Top 500 largest banks in Asia - Top 10 most reputable banks in Vietnam - Top 50 most valuable brands in Vietnam 2016 - in which SHB is the bank with the highest brand value/ total asset value among 10 rated banks

190

- Best Project Financing Bank Vietnam - Best SME Bank Vietnam - Oustanding Foreign Bank in Cambodia - Deposit Product of the Year and Brand Initiative of the Year - Best Internet Bank Among many others

2. Financial instruments, credit solutions suitable for the construction of smart cities in Vietnam The fundamental goals of smart cities include promoting energy efficiency, pollution reduction, security enhancement and quality of services provided to people, etc.

In order to realize these goals, as a leading commercial bank, SHB is aware of its pioneering role in providing financial resources to enterprises participated in building smart cities. In the context that the State budget cannot meet the demand for investment and development, and the Public-Private Partnership (PPP) is one of the solutions highlighted in the current period, the role of the private sector, including joint stock commercial banks, is becoming increasingly important. About Green Credit development for smart urban development: SHB has directed its financial resources into green fields, smart and modern technologies, encouraging customers to transform their projects and business plans to high-tech, environmentally-friendly projects. SHB has implemented a series of preferential programs/policies, which focus on reducing lending interest rates to support enterprises, especially those in priority sectors, including green growth, smart growth sectors/projects such as hightech, renewable energy, supporting industries, smart urban wastewater treatment system, infrastructure and intelligent traffic controling system, etc.

garbage treatment projects, etc. in order to gradually increase the proportion of green credit in its credit portfolio. In 2017, SHB was selected as serving bank and on-lending bank for many projects funded by foreign governments and international organizations in the fields of renewable energy development, emissions reduction in power supply, water sector investment program, waste water treatment, etc. About funding for the construction of smart urban infrastructure: SHB has funded construction, real estate, wastewater and garbage treatment/management, professional operation and technology transfer enterprises. Some large-scale projects funded by SHB to develop greensmart cities in Vietnam are as follows:

Under SHBâ&#x20AC;&#x2122;s policies, projects are funded on the principles of safety and sustainability. In othe words, these projects must comply with domestic and international standards on environmental protection and energy & resources savings. Among SHBâ&#x20AC;&#x2122;s priorities for financing are projects on renewable energy sources development and natural environment protection that ensure both commercial and social/environmental sustainability, including small and medium hydropower plant, biomass, wastewater and

191

iii. HÔïP taÙc cOÂnG - tÖ cHO PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH taïi VieÄt nam

30 ÑAÀU tÖ tHeo HÌnH tHÖÙc ÑoÁI tAÙc coÂnG tÖ (PPP) Xu tHeá taát yeáu ÑeÅ PHaÙt trieÅn cÔ sÔÛ Haï taànG VieÄt nam ths. traàn VieÄt tHaØnH

Phoù TGÑ Coâng ty CP ñaàu tö cao toác Hoøa Bình-Sôn La Ngaøy nay thuaät ngöõ “quan heä ñoái taùc coâng tö” ñaõ trôû neân phoå bieán trong ñôøi soáng kinh teá xaõ hoäi, ñaëc bieät xuaát hieän nhieàu trong lónh vöïc ñaàu tö xaây döïng haï taàng cô sôû. Moái quan heä naøy ñöôïc phaùt trieån maïnh meõ ôû Myõ töø nhöõng naêm 1950 vôùi teân goïi Public – Private – Partnership (vieát taét laø PPP), sau ñoù lan toûa ra caùc nöôùc khaùc. Nhieàu nöôùc ñaõ raát thaønh coâng trong vieäc xaây döïng moái quan heä ñoái taùc coâng tö trong caùc lónh vöïc: Saûn xuaát vaø phaân phoái ñieän, nöôùc veä sinh, xöû lyù pheá thaûi, beänh vieän, xaây döïng tröôøng hoïc, cô sôû vaät chaát phuïc vuï daïy hoïc, saân vaän ñoäng, kieåm soaùt khoâng löu, ñöôøng saét, ñöôøng boä, heä thoáng tính phí dòch vuï vaø caùc heä thoáng coâng ngheä thoâng tin khaùc .v.v. ÔÛ Vieät Nam “moái quan heä ñoái taùc coâng tö” ñöôïc chuù troïng töø nhöõng naêm 2010 vaø ñaõ taïo ra nhöõng cuù huyùch maïnh meõ trong vieäc ñaàu tö phaùt trieån cô sôû haï taàng cuûa quoác gia. Tuy nhieân; hôïp taùc ñoái taùc coâng tö khoâng phaûi nhö moät soá ngöôøi ví laø caây ñuõa thaàn hay chìa khoùa vaïn naêng môû ra kyû nguyeân phaùt trieån kinh teá ñaát nöôùc, PPP cuõng theå hieän nhöõng haïn cheá nhaát ñònh. Vôùi muïc tieâu goùp phaàn phaùt huy öu ñieåm vaø haïn cheá nhöôïc ñieåm cuûa PPP, baøi vieát seõ taäp trung laøm roõ baûn chaát, neàn taûng cuûa moái quan heä ñoái taùc coâng tö vaø vai troø, lôïi ích cuûa caùc beân lieân quan trong moái quan heä ñoái taùc coâng tö, boái caûnh kinh teá ñaát nöôùc, töø ñoù cho thaáy “Ñaàu tö theo hình thöùc ñoái taùc coâng tö –PPP, xu theá taát yeáu ñeå phaùt trieån cô sôû haï taàng Vieät Nam”. Cuoái cuøng baøi tham luaän ñöa ra moät soá ñeà xuaát nhaèm phaùt trieån moâ hình ñoái taùc coâng tö taïi Vieät Nam.

192

Thuaät ngöõ “quan heä ñoái taùc coâng tö” mieâu taû moái quan heä giöõa caùc toå chöùc Nhaø nöôùc vaø caùc toå chöùc tö nhaân lieân quan ñeán lónh vöïc cô sôû haï taàng vaø caùc lónh vöïc dòch vuï khaùc. PPP theå hieän moät khuoân khoå coù söï tham gia cuûa khu vöïc tö nhaân nhöng vaãn ghi nhaän vaø thieát laäp vai troø cuûa Chính phuû, ñaûm baûo ñaùp öùng caùc nghóa vuï xaõ hoäi vaø ñaït ñöôïc thaønh coâng trong caûi caùch khu vöïc nhaø nöôùc trong ñaàu tö coâng. Moät moái quan heä ñoái taùc coâng tö chaët seõ phaân ñònh moät caùch hôïp lyù caùc nhieäm vuï, nghóa vuï vaø ruûi ro maø moãi ñoái taùc nhaø nöôùc vaø ñoái taùc tö nhaân phaûi gaùnh vaùc. Moái quan heä ñoái taùc coâng tö hieäu quaû ghi nhaän raèng khu vöïc nhaø nöôùc vaø khu vöïc tö nhaân coù nhöõng lôïi theá töông ñoái so vôùi khu vöïc coøn laïi khi thöïc hieän nhöõng nhieäm vuï cuï theå. Ñoùng goùp cuûa Chính phuû cho moái quan heä ñoái taùc coâng tö coù theå döôùi daïng voán ñaàu tö, chuyeån giao taøi saûn, caùc cam keát hay ñoùng goùp hieän vaät khaùc hoã trôï moái quan heä naøy. Vai troø cuûa khu vöïc tö nhaân trong moái quan heä ñoái taùc laø söû duïng chuyeân moân veà thöông maïi, quaûn lyù, ñieàu haønh vaø saùng taïo cuûa mình ñeå vaän haønh hoaït ñoäng kinh doanh moät caùch coù hieäu quaû. Trong nhieàu tröôøng hôïp khu vöïc tö nhaân cuõng coù theå tham gia goùp voán ñeå ñaàu tö. Cô caáu moái quan heä ñoái taùc coâng tö caàn ñöôïc thieát laäp chaët cheõ ñeå phaân boá caùc ruûi ro cho ñoái taùc naøo coù khaû naêng giaûi quyeát ruûi ro ñoù moät caùch toát nhaát ñeå giaûm thieåu chi phí vaø naâng cao hieäu quaû ñaàu tö.

2. Söï hình thaønh vaø phaùt trieån moái quan heä ñoái taùc coâng tö.

- Söï keát hôïp giöõa caùc nguoàn löïc. Theo Quyõ tö vaán Cô sôû haï taàng Nhaø nöôùc – Tö nhaân (PPIAF) caùc nhaø ñaàu tö ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån laø moät nguoàn taøi chính môùi nhöng quan troïng cho caùc döï aùn ñaàu tö xaây döïng cô sôû haï taàng coù söï tham gia cuûa tö nhaân. Caùc nhaø ñaàu tö naøy ñaõ ñaàu tö vaøo lónh vöïc giao thoâng ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån nhieàu hôn so vôùi ñaàu tö cuûa caùc nhaø ñaàu tö ñeán töø caùc nöôùc phaùt trieån. Caùc nhaø ñaàu tö sôû taïi vaø khu vöïc cuõng naém giöõ vai troø lôùn hôn veà quaûn lyù vaø ñieàu haønh. Coù theå döï ñoaùn caùc nhaø ñaàu tö töø caùc nöôùc ñang phaùt trieån thaäm chí seõ coøn giöõ moät tyû troïng veà ñaàu tö cô sôû haï taàng lôùn hôn khi caùc thò tröôøng voán taïi caùc nöôùc ñang phaùt trieån tieáp tuïc phaùt trieån caû veà chieàu saâu vaø chieàu roäng. Khi caùc nhaø ñaàu tö/nhaø ñieàu haønh tích luõy ñöôïc chuyeân moân vaø kinh nghieäm nhieàu hôn Khi Chính phuû nhaän thöùc ñöôïc nhöõng öu ñieåm cuûa caùc nhaø ñaàu tö naøy (bao goàm nhaän thöùc chính xaùc hôn veà caùc ruûi ro kinh teá, ruûi ro chính trò vaø ruûi ro xaõ hoäi) vaø toå chöùc caùc quy trình (ñaëc bieät laø veà caùc tieâu chuaån ñaùnh giaù vaø sô tuyeån) cho pheùp söï tham gia cuûa hoï. Theo phaân tích cuûa PPIAF, caùc nhaø ñaàu tö töø caùc nöôùc ñang phaùt trieån ñoùng goùp hôn moät nöûa löôïng ñaàu tö tö nhaân trong caùc giao dòch nhöôïng quyeàn (54%), gaàn moät nöûa caùc döï aùn xaây môùi (44%) vaø chieám tæ leä nhoû hôn trong caùc döï aùn mua laïi phaàn voán nhaø nöôùc (30%). Caùc nhaø ñaàu tö töø caùc nöôùc ñang phaùt trieån chieám ñeán 52% löôïng ñaàu tö tö nhaân trong lónh vöïc

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

1. Baûn chaát cuûa moái quan heä quan heä ñoái taùc coâng tö

giao thoâng, 46% trong lónh vöïc vieän thoâng, 27% trong lónh vöïc naêng löôïng vaø 19% trong lónh vöïc caáp nöôùc. Khu vöïc Nam AÙ coù tæ leä ñaàu tö noäi ñòa lôùn nhaát, chieám 55% toång ñaàu tö cuûa khu vöïc naøy. Caùc haø ñaàu tö baûn ñòa cuõng hoaït ñoäng tích cöïc ôû khu vöïc Ñoâng AÙ vaø Thaùi Bình Döông, chieám 42% ñaàu tö tö nhaân vaø ñoùng vai troø laø nhaø taøi trôï chính cho 36% trong toång soá caùc döï aùn. Trong lónh vöïc vieãn thoâng caùc nhaø ñaàu tö baûn ñòa chieám 65% löôïng ñaàu tö. Lónh vöïc giao thoâng, caùc nhaø ñaàu tö baûn ñòa chieám 48% löôïng ñaàu tö. - Nguyeân nhaân thuùc ñaåy hình thaønh moái quan heä ñoái taùc coâng tö: Thöïc teá ñaõ chöùng minh coù ba nguyeân nhaân chính thuùc ñaåy söï hình thaønh moá quan heä ñoái taùc coâng tö laø: Thöù nhaát: Thu huùt ñaàu tö tö nhaân (boå sung cho nguoàn voán nhaø nöôùc hoaëc söû duïng voán nhaø nöôùc vaøo muïc ñích khaùc hieäu quaû hôn). Thöù hai: Taêng naêng suaát vaø söû duïng caùc nguoàn löïc saün coù moät caùch hieäu quaû hôn. Thöù ba: Caûi caùch caùc lónh vöïc thoâng qua vieäc phaân boå laïi vai troø, ñoäng cô vaø traùch nhieäm. - Caùc lónh vöïc ñaõ thöïc hieän theo hình thöùc PPP treân theá giôùi: Caùc lónh vöïc trong ñoù moái quan heä ñoái taùc coâng tö ñaõ thöïc hieän treân theá giôùi bao goàm: Saûn xuaát vaø phaân phoái ñieän; Cung caáp nöôùc saïch vaø xöû lyù nöôùc thaû; Xöû lyù pheá thaûi; Ñöôøng oáng; Beänh vieän; Xaây döïng tröôøng hoïc vaø cô sôû vaät chaát giaûng daïy; Saân vaän ñoäng; Caûng bieån; Caûng haøng khoâng; Nhaø tuø; Ñöôøng saét; Ñöôøng boä; Truï sôû cô quan; Nhaø ôû; Heä thoáng tính phí dòch vuï vaø caùc heä thoáng coâng ngheä thoâng tin khaùc v.v...

3. Vai troø cuûa caùc beân lieân quan trong moái quan heä ñoái taùc coâng tö

Maëc duø ñaõ coù nhieàu nghieân cöùu vaø kinh nghieäm veà caùc moái quan heä ñoái taùc coâng tö, vaãn coøn nhieàu vaán ñeà tranh caõi toàn taïi giöõa caùc beân lieân quan. Ñieàu naøy moät phaàn nguyeân nhaân bôûi söï ña daïng cuûa caùc beân lieân quan ñeán quaù trình naøy vaø khoù khaên trong vieäc ñieàu hoaø caùc lôïi ích vaø moái quan taâm cuûa hoï. Beân caïnh ñoù, nhieàu khi caùc beân lieân quan khoâng ñöôïc tham vaán hoaëc tham gia vaøo quaù trình moät caùch phuø hôïp. Tham vaán ngaøy caøng ñöôïc xem laø quan troïng bôûi moät soá nguyeân nhaân sau: - Tham vaán vaø trao ñoåi khoâng ñaày ñuû vôùi caùc beân lieân quan laøm taêng khaû naêng bò choáng ñoái, ñaëc bieät vaøo giai ñoaïn cuoái cuûa quaù trình, daãn ñeán vieäc chaäm cheã, thaäm chí laø phaûi huyû boû döï aùn. - Caùc beân lieân quan raát quan troïng ñoái vôùi söï beàn vöõng cuûa moät moái quan heä ñoái taùc coâng tö (giöõa Nhaø nöôùc vaø khu vöïc tö nhaân). Thaäm chí ngay caû khi hôïp ñoàng ñöôïc trao baát chaáp söï phaûn ñoái, khoù khaên vaø ruûi ro ñoái vôùi döï aùn seõ taêng leân nhanh choùng neáu nhö khoâng coù söï uûng hoä cuûa coâng chuùng. - Caùc beân lieân quan cung caáp ñaàu vaøo coù giaù trò cho vieäc thieát laäp vaø hieän thöïc hoùa caùch tieáp caän. Cho pheùp caùc beân coù lieân quan ñöa ra nhaän xeùt veà caùc chieán löôïc quan heä ñoái taùc coâng

193

iii. HÔïP taÙc cOÂnG - tÖ cHO PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH taïi VieÄt nam

tö, mang laïi yù thöùc tham gia vaø coù theå daãn ñeán nhöõng caùch tieáp caän saùng taïo. - Söï uûng hoä vaø hieåu bieát roäng raõi cuûa coâng chuùng ñoái vôùi chöông trình caûi caùch seõ khuyeán khích caùc chính trò gia giöõ vöõng cam keát cuûa mình. - Phoå bieán thoâng tin coù theå daãn ñeán taêng theâm möùc ñoä tin caäy cuûa caùc ñoái taùc tham gia döï aùn. Maëc duø coù nhöõng nguyeân nhaân thuyeát phuïc nhö vaäy, moät soá Chính phuû vaãn thaáy nhöõng ruûi ro trong vieäc tham vaán coâng chuùng vì nhöõng kyø voïng quaù cao coù theå khoâng ñaït ñöôïc, vì maát kieåm soaùt doøng thoâng tin, vì khoâng theå ñieàu hoaø nhöõng khaùc bieät, hoaëc vì thoâng tin coù theå gaây ra söï choáng ñoái. Nhöõng ruûi ro naøy deã daøng vöôït quaù nhöõng lôïi ích cuûa vieäc trao ñoåi thoâng tin vaø taàm quan troïng cuûa vieäc xaây döïng söï uûng hoä vaø hieåu bieát veà moái quan heä ñoái taùc coâng tö maø hoaït ñoäng trao ñoåi thoâng tin ñem laïi. Moãi vai troø ñeàu quan troïng, nhöng nhöõng beân lieân quan seõ coù nhöõng lôïi ích khaùc nhau, nhöõng lôïi ích naøy seõ aûnh höôûng ñeán vieäc hoï tieáp caän vai troø cuûa mình nhö theá naøo. Caàn phaûi coù moät quaù trình tham vaán ñeå ñieàu hoaø vaø xaùc ñònh nhöõng vaán ñeà öu tieân, ñem laïi söï nhaát trí roäng raõi ñoái vôùi caùc muïc tieâu cuûa moái quan heä ñoái taùc coâng tö. Vai troø cuûa caùc beân lieân quan khaùc nhau trong quaù trình thieát laäp moái quan heä ñoái taùc coâng tö coù theå toùm taét nhö sau:

Lôïi ích cuûa caùc beân lieân quan trong moái quan heä ñoái taùc coâng tö - Ñoái vôùi Chính phuû: + Toái ña hoùa doanh thu; + Cung caáp khaû naêng tieáp caän dòch vuï phoå thoâng; + Ñaûm baûo caùc dòch vuï coù giaù caû hôïp lyù; + Thuùc ñaåy caïnh tranh laønh maïnh; + Thu huùt caùc nhaø ñaàu tö; + Caûi thieän phuùc lôïi coâng coäng; - Ñoái vôùi ngöôøi tieâu dung; + Theâm söï löïa choïn caùc dòch vuï; + Ñaûm baûo giaù caû hôïp lyù; + Caûi thieän chaát löôïng vaø ñoä tin caäy cuûa dòch vuï. + Ñöôïc höôûng dòch vuï moät caùch coù ñaûm baûo, caùc yù kieán ñöôïc tieáp thu vaø phaûn hoài nhanh. - Ñoái vôùi nhaø ñaàu tö: + Ñaûm baûo quy trình quaûn lyù ñieàu tieát oån ñònh, minh baïch; + Ñaûm baûo phaân boå taøi saûn vaø taùi cô caáu toå chöùc ñem laïi hoaït ñoäng hieäu quaû; + Cung caáp nguoàn nhaân löïc ñaõ ñöôïc ñaøo taïo; + Taïo ra nhieàu cô hoäi ñaàu tö, taêng quy moâ doanh nghieäp vaø sinh lôøi; - Ñoái vôùi ngöôøi lao ñoäng: + Ñaûm baûo ñoái xöû coâng baèng vôùi ngöôøi lao ñoäng hieän taïi; + Taïo ra nhieàu cô hoäi vieäc laøm hôn; + Naâng cao naêng suaát, hieäu quaû laøm vieäc höôùng tôùi caûi thieän ñôøi soáng kinh teá vaø tinh thaàn; Taát yeáu phaùt trieån moái quan heä ñoái taùc coâng tö ôû Vieät Nam. - Boái caûnh neàn kinh teá ñaát nöôùc: Trong nhöõng naêm qua Vieät Nam ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng thaønh töïu ñaùng keå trong phaùt trieån kinh teá bieåu hieän roõ nhaát laø GDP taêng tröôûng cao vaø oån ñònh. Theo thoáng keâ, möùc taêng tröôûng GDP trong 5 naêm gaàn ñaây (giai ñoaïn 2012 - 2017) ñaït töø 5,03% ñeán 6,81%, cuï theå laø: Bieåu ñoà taêng tröôûng GDP cho thaáy möùc taêng tröôûng cô baûn ñöôïc duy trì vaø phaûn aùnh ñöôïc söï phaùt trieån kinh teá vó moâ. Naêm 2017 taêng tröôûng kinh teá ñaït 6,81%, neàn kinh teá quoác gia ñang cho thaáy söï taêng tröôûng khaù oån ñònh. Nhöõng böôùc

194

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

taêng treân neàn taûng vöõng chaéc hôn, taêng tröôûng kinh teá cao trong boái caûnh caùc bieán soá phaûn aùnh oån ñònh kinh teá ñöôïc caûi thieän. Moät trong nhöõng nguyeân nhaân taïo neân söï phaùt trieån vöõng chaéc laø Chính phuû ñaõ coù nhöõng quyeát saùch maïnh meõ trong ñaàu tö phaùt trieån haï taàng, taïo söùc haáp daãn, thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaø khuyeán khích ñaàu tö trong nöôùc. Tuy nhieân, khi tính toaùn nguoàn löïc ñaàu tö cho cô sôû haï taàng, ngoaøi chæ tieâu GDP chuùng ta cuõng caàn xem xeùt ñeán vaán ñeà nôï coâng. Nôï coâng laø nguoàn voán quan troïng ñeå boå sung cho ñaàu tö phaùt trieån heä thoáng cô sôû haï taàng. Trong nhöõng naêm qua, phaàn lôùn voán vay ñöôïc söû duïng tröïc tieáp cho caùc döï aùn haï taàng, ñaëc bieät laø caùc coâng trình giao thoâng vaän taûi. Nhieàu coâng trình quan troïng, thieát yeáu veà giao thoâng cuûa ñaát nöôùc ñaõ ñöôïc ñaàu tö xaây döïng vaø hoaøn thieän, nhôø ñoù ñaõ phaùt huy taùc duïng tích cöïc thuùc ñaåy dòch chuyeån cô caáu kinh teá, khai thaùc caùc tieàm naêng theá maïnh cuûa caùc vuøng, taïo vieäc laøm, taêng cöôøng naêng löïc quaûn lyù vaø ñaûm baûo an toaøn giao thoâng quoác gia. Beân caïnh ñoù, nôï coâng cuõng taêng nhanh choùng, caàn phaûi ñöôïc kieåm soaùt.

2030 khoaûng 460.474 tyû (töông ñöông 20,5 tyû USD) (Nguoàn: Quyeát ñònh 326/QÑ-TTg ngaøy 01 thaùng 03 naêm 2016 veà vieäc pheâ duyeät Quy hoaïch maïng ñöôøng boä cao toác Vieät Nam ñeán naêm 2020 vaø ñònh höôùng ñeán naêm 2030). Trong khi ñoù, nguoàn löïc caân ñoái töø ngaân saùch nhaø nöôùc ñöôïc Quoác hoäi thoâng qua trong keá hoaïch ñaàu tö coâng trung haïn ñeán naêm 2020 chæ khoaûng 150 nghìn tyû ñoàng. Chính vì theá, vaán ñeà huy ñoäng caùc nguoàn löïc ngoaøi nhaø nöôùc vôùi nhieàu hình thöùc treân cô sôû taêng cöôøng xaõ hoäi hoùa caùc döï aùn ñaàu tö keát caáu haï taàng ñang laø moät trong nhöõng giaûi phaùp caàn ñöôïc ñaëc bieät quan taâm trong thôøi gian tôùi.

Ñeå kieåm soaùt nôï coâng, Chính phuû ñaõ trieån khai ñoàng loaït caùc bieän phaùp taêng cöôøng quaûn lyù chaët cheõ, ñaûm baûo nôï coâng trong möùc an toaøn, trong ñoù coù vieäc caân ñoái tæ leä caùc nguoàn voán ñaàu tö cho cô sôû haï taàng theo chieàu höôùng giaûm tæ leä voán vay, voán ngaân saùch nhaø nöôùc vaø taêng tæ leä voán ñaàu tö cuûa khu vöïc tö nhaân. - Nhu caàu voán cho phaùt trieån cô sôû haï taàng Vieät Nam laø nöôùc ñang phaùt trieån, vieäc phaùt trieån cô sôû haï taàng laø moät trong nhöõng nhieäm vuï quan troïng ñeå naâng cao naêng löïc caïnh tranh, thu huùt ñaàu tö ñaùp öùng nhu caàu phaùt trieån cuûa neàn kinh teá, ñaûm baûo cho quaù trình hoäi nhaäp quoác teá thaønh coâng. Theo tính toaùn, nhu caàu ñaàu tö cho phaùt trieån keát caáu haï taàng cuûa Vieät Nam töø nay ñeán naêm 2030 raát lôùn (öôùc khoaûng 3 trieäu tyû ñoàng chöa tính haï taàng ñöôøng saét cao toác, ñöôøng thuûy, ñöôøng soâng...) ñeå ñaùp öùng nhu caàu phaùt trieån kinh teá. Chæ tính rieâng nhu caàu voán ñeå phaùt trieån maïng ñöôøng boä cao toác Vieät Nam ñeán naêm 2020 laø 342.585 tyû (töông ñöông 15 tyû USD), töø naêm 2020 ñeán naêm 2030 khoaûng 599.186 tyû (töông ñöông 26,5 tyû USD) vaø sau naêm

195

iii. HÔïP taÙc cOÂnG - tÖ cHO PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH taïi VieÄt nam

4. Moät soá ñeà xuaát nhaèm phaùt trieån moâ hình ñoái taùc coâng tö hieäu quaû hôn ôû Vieät Nam.

Ñaàu tö theo hình thöùc ñoái taùc Coâng - Tö (PPP) cho ñeán nay ôû Vieät Nam vaãn ñang coøn laø moät lónh vöïc môùi, phöùc taïp, ñoøi hoûi phaûi xem xeùt ñeán moät loaït caùc vaán ñeà töø haønh lang phaùp lyù ñeán caùc hoaït ñoäng quaûn lyù, cô cheá ñaàu tö, vieäc söû duïng ñaát, heä thoáng thueá, chính saùch tín duïng cuûa caùc toå chöùc ngaân haøng v.v… Vaø thöïc teá laø nhöõng cô cheá, chính saùch hieän haønh cuõng nhö nhöõng vaán ñeà lieân quan trong lónh vöïc naøy cuõng ñang coøn toàn taïi nhöõng baát caäp, maâu thuaãn khieán cho vieäc trieån khai thöïc hieän caùc döï aùn PPP gaëp nhieàu khoù khaên, vöôùng maéc. Nhöõng naêm vöøa qua, maëc duø Chính phuû ñaõ coù nhieàu noã löïc trong vieäc thu huùt caùc doanh nghieäp, nhaø ñaàu tö trong vaø ngoaøi nöôùc ñaàu tö vaøo phaùt trieån keát caáu haï taàng, ñaëc bieät laø theo hình thöùc ñoái taùc coâng - tö (PPP), tuy nhieân, vieäc thöïc thi caùc chính saùch vôùi caùc nhaø ñaàu tö vaø vieäc trieån khai caùc döï aùn PPP ôû Vieät Nam vaãn coøn nhieàu khoù khaên, thaùch thöùc vaø keát quaû chöa ñaït ñöôïc nhö mong muoán. Ñeå khaéc phuïc nhöõng haïn cheá trong ñaàu tö PPP, Chính phuû caàn coù nhöõng ñaùnh giaù, nhìn nhaän vaø ñuùc ruùt nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm cuûa caùc quoác gia thaønh coâng trong thu huùt nguoàn löïc phaùt trieån vaø hieän ñaïi hoùa heä thoáng keát caáu haï taàng ñeå laøm sao coù theå huy ñoäng toái ña caùc nguoàn löïc xaõ hoäi ñaàu tö cho phaùt trieån ñaát nöôùc. Kinh nghieäm cuûa caùc nöôùc phaùt trieån vaø thöïc teá taïi Vieät Nam trong nhöõng naêm qua cho thaáy, neáu ñöôïc thöïc hieän moät caùch baøi baûn, chaët cheõ, coù haønh lang phaùp lyù ñuû maïnh thì ñaàu tö

196

theo phöông thöùc PPP seõ laø moät keânh ñaàu tö lôùn mang laïi hieäu quaû cho caû xaõ hoäi, caû neàn kinh teá, ngöôïc laïi seõ laø gaùnh naëng maø xaõ hoäi, ngöôøi daân phaûi gaùnh chòu. Do vaäy, khoâng theå khoâng coù nhöõng goùc nhìn, nhöõng phaân tích thaáu ñaùo ñeå höôùng tôùi muïc tieâu laø taïo ra haønh lang phaùp lyù toát hôn ñeå coù theå vöøa huy ñoäng ñöôïc toái ña caùc nguoàn löïc cho ñaàu tö phaùt trieån vöøa coù theå quaûn lyù coù hieäu quaû caùc nguoàn voán ñaàu tö ñeå phaùt trieån kinh teá. Trong thôøi gian tôùi Chính phuû vaø caùc cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc phaûi taäp trung vaøo vieäc xaây döïng vaø hoaøn thieän moät heä thoáng haønh lang phaùp lyù trong ñaàu tö theo hình thöùc ñoái taùc Coâng - Tö (PPP) cuï theå: - Chính phuû sôùm hoaøn thieän heä thoáng phaùp luaät ñieàu chænh moái quan heä ñoái taùc coâng tö. Neân sôùm hình thaønh “Luaät veà ñaàu tö theo hình thöùc PPP” thay theá heä thoáng vaên baûn phaùp lyù hieän haønh lieân quan ñeán PPP, ñieàu chænh caùc moái quan heä ñoái taùc coâng tö coøn nhieàu baát caäp, cô cheá quaûn lyù giaùm saùt choàng cheùo gaây khoù khaên cho caùc nhaø ñaàu tö trong vieäc tieáp caän döï aùn, laøm hao phí nguoàn löïc, thôøi gian, cô hoäi trong coâng taùc chuaån bò ñaàu tö, thöïc hieän ñaàu tö, khai thaùc vaø hoaøn voán. - Taïo moâi tröôøng caïnh tranh laønh maïnh, bình ñaúng trong ñaáu thaàu döï aùn. Döï aùn ñöôïc ñaáu thaàu coâng khai khi coù Nghieân cöùu khaû thi ñaùp öùng yeâu caàu theo thoâng leä Quoác teá. Caàn kieåm soaùt chaët cheõ toång möùc ñaàu tö ngay töø böôùc ñaáu thaàu döï aùn vaø söû duïng giaù truùng thaàu sau khi löïa choïn nhaø ñaàu tö laø cô sôû xaùc ñònh chi phí voán ñaàu tö, tính toaùn thôøi gian hoaøn voán. Caùc cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc, thanh tra, kieåm toaùn chæ giaùm saùt veà maët chaát löôïng, khoái löôïng, khoâng can thieäp ñeán giaù döï toaùn sau khi kyù keát hôïp ñoàng döï aùn. Traùnh tình traïng kieåm soaùt chi phí voán ñaàu tö trong hoaëc sau ñaàu tö nhö hieän nay gaây khoù

phí, giaûm giaù thaønh, naâng cao hieäu quaû vaø tính khaû thi cuûa döï aùn.

- Raø soaùt ñeå coù quy hoaïch toång theå toái öu caùc döï aùn, öu tieân trieån khai caùc döï aùn mang tính chieán löôïc phaùt trieån kinh teá ñaát nöôùc, kinh teá vuøng. Ví duï döï aùn ñaàu tö tuyeán ñöôøng boä cao toác Baéc Nam, döï aùn ñaàu tö ñöôøng saét Baéc Nam, döï aùn ñaàu tö tuyeán ñöôøng boä cao toác Hoøa Bình – Sôn La .v.v.

- Phaùt trieån thò tröôøng taøi chính, giuùp doanh nghieäp deã daøng hôn trong vieäc tieáp caän nguoàn voán ñaàu tö.

- Coù caùc cô cheá ñaëc thuø ñoái vôùi caùc döï aùn keùm haáp daãn hoaëc thôøi gian thuø hoài voán keùo daøi. Chính phuû coù theå hoã trôï baèng nguoàn voán, baûo laõnh chính phuû, cô cheá huy ñoäng voán, laõi suaát öu ñaõi hoaëc caùc nguoàn löïc khaùc giuùp doanh nghieäp döï aùn thuaän lôïi trong vieäc trieån khai ñaàu tö vaø ñaûm baûo döï aùn khaû thi.

Moâ hình ñaàu tö PPP ñaëc bieät caàn thieát trong vieäc huy ñoäng nguoàn löïc ñaàu tö töø khu vöïc tö nhaân vaøo phaùt trieån keát caáu haï taàng. PPP laø moät moái quan heä daøi haïn vaø chæ coù theå phaùt trieån ñöôïc neáu caùc beân hieåu vaø chia seû traùch nhieäm, chia seû ruûi ro. Chính vì vaäy, ñaõ ñeán luùc caàn nhìn nhaän moät caùch thaúng thaén veà nhöõng thaùch thöùc, nhöõng nhaân toá ñang caûn trôû ñaàu tö PPP taïi Vieät Nam ñeå laøm sao thu huùt ñöôïc caùc nguoàn löïc ñaàu tö cho phaùt trieån keát caáu haï taàng thoâng qua nhöõng chính saùch haáp daãn vaø cuøng vôùi ñoù laø tieáp tuïc boå sung, hoaøn thieän khung phaùp lyù, caûi thieän moâi tröôøng ñaàu tö vaøo keát caáu haï taàng theo phöông thöùc PPP.

- Caàn quan nieäm raèng ñaây laø moái quan heä hôïp taùc, caùc nhaø ñaàu tö caàn coù söï bình ñaúng, haïn cheá cô cheá xin cho, giao quyeàn quyeát ñònh nhaèm phaùt huy tính chuû ñoäng vaø söï saùng taïo cuûa nhaø ñaàu tö trong vieäc öùng duïng coâng ngheä thieát bò tieân tieán trong quaù trình ñaàu tö vaø khai thaùc vaän haønh, ñaûm baøo tieát kieäm chi

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

khaên, thieät haïi veà thôøi gian, nhaân löïc, taøi chính laøm naûn loøng caùc nhaø ñaàu tö nhö hieän nay.

- Coù cô cheá chia seû ruûi ro vaø moâi tröôøng an toaøn cho nhaø ñaàu tö trong quaù trình trieån khai vaø vaän haønh döï aùn.

197

iii. HÔïP taÙc cOÂnG - tÖ cHO PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH taïi VieÄt nam

GiaÙm saÙt Ñaàu tÖ DÖï aÙn PPP

nHÖÕnG VÖÔÙnG MAÉc BAÁt cAäP VAØ GIAÛI PHAÙP ths.Ks. ÑaënG tHÒ DinH lOan

Hoïc vieân Caùn boä xaây döïng vaø ñoâ thò quaûn lyù

I.Toùm taét

Naêm 2017, Boä Taøi chính coù thoâng baùo veà nôï coâng vôùi con soá ñöa ra khoaûng 3,1 trieäu tyû ñoàng (taêng 300 nghìn tyû so vôùi naêm tröôùc). Phaàn nôï ñöôïc Chính phuû ñi vay nhaèm chi tieâu trong nhieàu naêm luoân naèm trong “baùo ñoäng ñoû”, khoâng naêm naøo nguoàn thu ngaân saùch ñuû cho Nhaø nöôùc chi duïng. Trong ñieàu kieän kinh teá hieän nay, voán ngaân saùch nhaø nöôùc ta raát haïn heïp, ñeå phaùt trieån heä thoáng cô sôû haï taàng vaø dòch vuï coâng, hình thöùc ñaàu tö ñoái taùc coâng - tö (PPP) ñang laø moät xu theá taát yeáu. Töø khoaù: Giaùm saùt ñaàu tö caùc döï aùn PPP In 2017, the Ministry of Finance announced the public debt was about 3.1 trillion dong (an increase of 300 trillion dong compared to the previous year). The debt of the government spending borrowed for many years is always in the “red alert”; in fact, the budget revenue was never enough for the State to spend in the past. In today economic terms, the budget of the state is very limited, therefore the development of public infrastructure and services and public-private partnership (PPP) is an indispensable trend. Supervise investment in PPP projects

II.Môû ñaàu

Tính coâng khai, minh baïch trong ñaàu tö theo PPP hieän nay coøn chöa ñöôïc chuù troïng, maëc duø Luaät Ñaáu thaàu, Nghò ñònh soá 15/CP veà PPP vaø Nghò ñònh soá 30/CP quy ñònh chi tieát thi haønh moät soá ñieàu cuûa Luaät Ñaáu thaàu veà löïa choïn nhaø ñaàu tö ñaõ quy ñònh coâng khai thoâng tin veà ñeà xuaát döï aùn PPP vaø caùc thoâng tin trong quaù trình löïa choïn nhaø ñaàu tö. Vieäc giaùm saùt caùc döï aùn ñaàu tö theo hình thöùc PPP hieän nay coøn nhieàu vöôùng maéc, baát caäp.

III.Noäi dung giaùm saùt thöïc hieän hôïp ñoàng döï aùn PPP

1. Traùch nhieäm cuûa nhaø ñaàu tö, doanh nghieäp döï aùn Chòu traùch nhieäm veà chaát löôïng coâng trình Dòch vuï cuûa döï aùn Töï giaùm saùt, quaûn lyù hoaëc thueâ toå chöùc tö vaán ñoäc laäp ñeå quaûn lyù, giaùm saùt thi coâng xaây döïng, nghieäm thu caùc haïng muïc vaø toaøn boä coâng trình theo thieát keá, phöông aùn kinh doanh quy ñònh taïi hôïp ñoàng döï aùn. 2. Traùch nhieäm cuûa cô quan nhaø nöôùc Cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn giaùm saùt vieäc tuaân thuû caùc nghóa vuï cuûa nhaø ñaàu tö, doanh nghieäp döï aùn theo quy ñònh taïi hôïp ñoàng döï aùn. Trong tröôøng hôïp caàn thieát, cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn thueâ toå chöùc tö vaán coù ñuû naêng löïc ñeå hoã trôï thöïc hieän nhieäm vuï quy ñònh taïi Khoaûn 2 Ñieàu 47 Nghò ñònh 15/2015/NÑ-CP. Caùc cô quan ñöôïc giao chuaån bò döï aùn, cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn, ngöôøi coù thaåm quyeàn quyeát ñònh ñaàu tö, cô quan caáp giaáy chöùng nhaän ñaàu tö/chöùng nhaän ñaêng kyù ñaàu tö, cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc veà ñaàu tö coâng toå chöùc thöïc hieän kieåm tra, giaùm saùt vaø ñaùnh giaù ñaàu tö ñoái vôùi caùc döï aùn ñaàu tö theo hình thöùc ñoái taùc coâng tö theo quy ñònh taïi Nghò ñònh soá 84/2015/NÑ-CP ngaøy 30/9/2015 cuûa Chính phuû veà giaùm saùt vaø ñaùnh giaù ñaàu tö.

198

1. Thöïc traïng Trong thôøi gian vöøa qua coù nhieàu tröôøng hôïp döï aùn BOT ñöôïc trieån khai treân neàn taûng laø döï aùn ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc ñöôïc laøm töø tröôùc, nay traûi thaûm nhöïa moät chuùt treân beà maët, laäp traïm thu phí. Töø caâu chuyeän naøy chuùng ta caàn coù söï phaân ñònh roõ raøng giöõa PPP (trong ñoù coù döï aùn BOT) töø ñaàu hay khoâng töø ñaàu laø khaùc haún nhau. Vieäc maäp môø cô cheá tính phí, thu phí töø nhöõng döï aùn nhö theá naøy seõ khieán ngöôøi daân chòu thieät thoøi. Thôøi gian vöøa qua, chuùng ta thu huùt ñaàu tö töø khu vöïc tö nhaân thoâng qua cô cheá cuûa hình thöùc PPP môùi ñöôïc moät nöûa. Töùc laø, chuùng ta khaúng ñònh ñöôïc vieäc Nhaø nöôùc vaø nhaân daân cuøng laøm laø toát, caàn vaø ñöôïc xaõ hoäi uûng hoä. Nhöng coøn nhieàu ñieåm chöa ñaït. Moät laø, toác ñoä trieån khai caùc döï aùn PPP vaãn coøn chaäm. Hai laø, quan troïng hôn laø hôïp taùc PPP phaûi haøi hoøa ñöôïc lôïi ích cuûa 3 beân, khoâng ñeå lôïi ích chæ nghieâng veà nhoùm doanh nghieäp. Do vaäy, nhaèm taïo moâi tröôøng thoâng tin thoâng suoát cho caùc nhaø ñaàu tö cuõng nhö ñaûm baûo söï tham gia giaùm saùt cuûa coäng ñoàng, caàn nghieân cöùu boå sung quy ñònh veà coâng khai thoâng tin veà döï aùn PPP (bao goàm bieän phaùp coâng khai, minh baïch thoâng tin trong quaù trình chuaån bò, thöïc hieän döï aùn PPP vaø caùc cheá taøi lieân quan trong tröôøng hôïp caùc beân khoâng thöïc hieän ñuùng caùc quy ñònh naøy) trong suoát voøng ñôøi döï aùn, bao goàm caû thoâng tin veà tieán ñoä thöïc hieän. 2. Nhöõng vöôùng maéc trong thöïc hieän caùc döï aùn PPP 2.1. Xin chuû tröông thöïc hieän döï aùn ñaàu tö Theo quy ñònh cuûa phaùp luaät hieän haønh, caùc Boä, ngaønh vaø caùc ñòa phöông laø cô quan laäp vaø coâng boá danh muïc döï aùn ñaàu tö theo hình thöùc PPP, trong ñoù coù caùc döï aùn BOT, BT. Caùc döï aùn BT thöôøng ñöôïc ñeà xuaát trieån khai taïi caùc khu vöïc coøn chaäm phaùt trieån, caùc döï aùn, coâng trình haàu nhö khoâng coù lôïi nhuaän. Caùc döï aùn BOT thôøi gian qua taäp trung chuû yeáu trong lónh vöïc giao thoâng, thöôøng ñöôïc boá trí ôû nhöõng tuyeán ñöôøng huyeát maïch, coù löu löôïng phöông tieän qua laïi ñoâng. Tuy nhieân, nhieàu döï aùn BOT giao thoâng ñöôïc quy hoaïch taïi nhöõng vò trí chöa hôïp lyù, ñaët traïm thu phí khoâng phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm, tính chaát cuûa döï aùn, khoâng taïo söï ñoàng thuaän cuûa coäng ñoàng ñòa phöông vaø ngöôøi tham gia giao thoâng.Trong khi ñoù, caùc döï aùn BOT ñöôïc öu tieân trieån khai trong lónh vöïc haï taàng kyõ thuaät, giao thoâng vaän taûi vaø moät soá lónh vöïc khaùc caàn öu tieân ñaàu tö ñeå thuùc ñaáy söï phaùt trieån kinh teá. Maëc duø phaùp luaät ñaõ coù quy ñònh khaù chaët cheõ veà quy trình laäp, ñeà xuaát vaø coâng boá caùc döï aùn BOT, BT, nhöng treân thöïc teá theo keát quaû thanh kieåm tra thì nhieàu boä, ngaønh, ñòa phöông hieän nay chöa thöïc hieän nghieâm tuùc quy ñònh veà vieäc xaây döïng vaø coâng boá danh muïc döï aùn keâu goïi ñaàu tö theo hình thöùc BOT, BT, daãn ñeán nhieàu döï aùn trong danh muïc ñöôïc coâng boá khoâng ñaûm baûo tính khaû thi vaø hôïp lyù, khoâng keâu goïi ñöôïc nhaø ñaàu tö. Nhieàu döï aùn BOT ñöôïc quy hoaïch daøy ñaëc daãn ñeán caùc traïm

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

IV. Thöïc traïng vaø caùc vöôùng maéc trong vieäc giaùm saùt vaø thöïc hieän döï aùn PPP hieän nay taïi Vieät Nam

thu phí coù khoaûng caùch gaàn nhau moät caùch baát hôïp lyù, khieán ngöôøi tham gia giao thoâng phaûi chòu moät möùc phí quaù cao cho moät haønh trình, do vaäy ñaõ coù nhieàu vuï vieäc phaûn ñoái caùc traïm thu phí thôøi gian qua. Caùc döï aùn BT cuõng coù tình traïng töông töï, nhieàu döï aùn ñöôïc pheâ duyeät khoâng mang tính caáp thieát maø chæ phuïc vuï moät coäng ñoàng nhoû, thaäm chí phuïc vuï chính döï aùn cuûa nhaø ñaàu tö, gaây nhieàu thaéc maéc, khoâng coù söï tin töôûng cuûa nhaân daân. 2.2. Löïa choïn nhaø ñaàu tö thöïc hieän döï aùn Theo Luaät Ñaáu thaàu soá 43, vieäc löïa choïn nhaø ñaàu tö thöïc hieän döï aùn PPP ñöôïc thöïc hieän thoâng qua hình thöùc ñaáu thaàu hoaëc chæ ñònh thaàu. Tuy nhieân, vieäc toå chöùc ñaàu thaàu löïa choïn nhaø ñaàu tö hieän coøn nhieàu baát caäp, mang naëng tính hình thöùc vaø chöa ñaûm baûo coâng khai, minh baïch. Theo keát quaû khaûo saùt, trong soá hôn 70 döï aùn BOT vaø döï aùn BT trong lónh vöïc giao thoâng ñaõ thöïc hieän, 100% tröôøng hôïp ñeàu laø chæ ñònh thaàu vôùi nhieàu lyù do laø khoâng coù nhaø ñaàu tö quan taâm. Vieäc toå chöùc ñaàu thaàu khoâng minh baïch ñaõ khieán cho nhieàu nhaø ñaàu tö maát nieàm tin, vieäc chæ ñònh thaàu traøn lan ñaõ daãn ñeán nhieàu tröôøng hôïp nhaø ñaàu tö ñöôïc chæ ñònh thaàu nhöng khoâng ñuû naêng löïc kinh nghieäm, taøi chính vaø kyõ thuaät ñeå trieån khai thöïc hieän döï aùn. Keát quaû laø nhieàu döï aùn ñaàu tö vöøa trieån khai dôû dang ñaõ bò phaù saûn. Ñeå haïn cheá tình traïng neâu treân, Chính phuû caàn phaûi raø soaùt vaø hoaøn thieän quy ñònh veà quy trình, thuû tuïc vaø ñieàu kieän löïa choïn nhaø ñaàu tö thöïc hieän döï aùn PPP; maët khaùc caàn taêng cöôøng quaûn lyù coâng taùc toå chöùc ñaáu thaàu löïa choïn nhaø ñaàu tö. Beân caïnh ñoù, caàn coù quy ñònh raøng buoäc veà chuyeån nhöôïng coå phaàn, chuyeån nhöôïng döï aùn PPP ñeå haïn cheá tình traïng nhaø ñaàu tö lôïi duïng quan heä xin döï aùn sau ñoù chuyeån nhöôïng laïi ñeå kieám lôïi nhuaän. 2.3.Cô cheá voán, quaûn lyù, söû duïng voán ñaàu tö Theo quy ñònh Nghò ñònh 15/2015, nguoàn voán ñeå thöïc hieän caùc döï aùn PPP do nhaø ñaàu tö goùp vaø huy ñoäng töø caùc nguoàn voán khaùc ñeå thöïc hieän döï aùn. Theo ñoù, nhaø ñaàu tö chòu traùch nhieäm goùp voán chuû sôû höõu vaø huy ñoäng caùc nguoàn voán khaùc ñeå thöïc hieän döï aùn theo thoûa thuaän taïi hôïp ñoàng döï aùn. Tyû leä voán chuû sôû höõu cuûa nhaø ñaàu tö khoâng ñöôïc thaáp hôn möùc quy ñònh toái thieåu cuûa phaùp luaät. Tuy nhieân, Nghò ñònh 15/2015 chöa quy ñònh cuï theå veà thôøi ñieåm vaø tieán ñoä goùp voán chuû sôû höõu cuûa nhaø ñaàu tö. Treân thöïc teá, nhaø ñaàu tö thöôøng thöïc hieän vieäc taêng voán ñieàu leä ñeå goùp voán theo tieán ñoä xaây döïng coâng trình vaø phöông aùn vaø taøi chính keøm theo hôïp ñoàng PPP ñaõ kyù keát. Trong khi ñoù, theo quy ñònh cuûa Luaät Doanh nghieäp, coâng ty coå phaàn phaûi goùp ñuû voán ñaêng kyù trong thôøi haïn luaät ñònh, neáu khoâng seõ phaûi ñaêng kyù giaûm voán hoaëc coù theå seõ bò xöû phaït vi phaïm haønh chính. Töø quy ñònh khoâng thoáng nhaát neâu treân daãn ñeán goùp voán chuû sôû höõu trong caùc döï aùn PPP hieän nay ñang ñöôïc aùp duïng raát khaùc nhau.Veà cô cheá quaûn lyù vaø söû duïng voán ñaàu tö trong caùc döï aùn PPP hieän nay cuõng coù nhieàu quan ñieåm khaùc nhau. Töø goùc ñoä nhaø ñaàu tö, caùc khoaûn voán ñaàu tö döï aùn laø do hoï boû ra

199

iii. HÔïP taÙc cOÂnG - tÖ cHO PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH taïi VieÄt nam

hoaëc ñi vay vaø phaûi töï chòu traùch nhieäm traû nôï, neân phaûi ñeå nhaø ñaàu tö ñöôïc quyeàn chuû ñoäng trong vieäc quaûn lyù, söû duïng nguoàn voán ñaàu tö vaøo döï aùn. Nhaø nöôùc khoâng neân kieåm soaùt tröïc tieáp maø chæ kieåm soaùt toång möùc ñaàu tö döï aùn vaø kieåm soaùt vieäc tuaân thuû phaùp luaät trong quaù trình söû duïng voán, ñaûm baûo tieát kieäm kinh phí ñaàu döï aùn. Cuõng töø goùc ñoä quaûn lyù, caùc cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn laïi cho raèng caùc nguoàn voán ñaàu tö döï aùn PPP veà baûn chaát laø voán ngaân saùch. Vì treân thöïc teá nhaø nöôùc môùi laø ngöôøi thanh toaùn cuoái cuøng cho giaù trò ñaàu tö coâng trình, nhaø ñaàu tö chæ laø ngöôøi öùng voán ban ñaàu vaø seõ ñöôïc nhaø nöôùc thanh toaùn baèng tieàn hoaëc baèng giaù trò quyõ ñaát ñoái öùng. Ngay caû khoaûn voán nhaø ñaàu tö huy ñoäng ñeå ñaàu tö vaøo döï aùn cuõng ñöôïc theá chaáp baèng quyeàn taøi saûn cuûa döï aùn BOT, BT hoaëc döï aùn ñoái öùng. Phaùp luaät hieän haønh chöa coù quy ñònh cuï theå veà quy cheá quaûn lyù, söû duïng voán ñaàu tö vaøo caùc döï aùn PPP (trong ñoù coù döï aùn BOT, BT). Treân thöïc teá, caùc cô quan coù thaåm quyeàn ñang aùp duïng cô cheá kieåm soaùt, quaûn lyù nguoàn voán ñaàu tö taïi caùc döï aùn naøy nhö ñoái vôùi quaûn lyù ñaàu tö coâng. Thöïc teá naøy ñaõ gaây khoâng ít khoù khaên cho nhaø ñaàu tö trong vieäc quaûn lyù vaø söû duïng nguoàn voán ñaàu tö cuûa mình, thaäm chí trong nhieàu tröôøng hôïp coù theå laøm aûnh höôûng ñeán tieán ñoä trieån khai döï aùn. Ñaây cuõng chính laø ñiieàu khieán cho nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi raát ngaïi khi löïa choïn hình thöùc ñaàu tö PPP. 2.4. Caùch tính laõi suaát ñoái vôùi voán vay thöïc hieän Döï aùn PPP Theo quy ñònh taïi thoâng tö 55/2016/TT-BTC laõi vay huy ñoäng voán ñaàu tö bao goàm: “Laõi vay trong thôøi gian xaây döïng ñöôïc tính trong toång voán ñaàu tö döï aùn, laõi vay huy ñoäng trong thôøi gian kinh doanh, khai thaùc ñöôïc tính trong phöông aùn taøi chính cuûa döï aùn. Laõi vay huy ñoäng voán ñaàu tö chæ aùp duïng ñoái vôùi phaàn voán nhaø ñaàu tö phaûi ñi vay; khoâng tính laõi vay ñoái vôùi phaàn voán chuû sôû höõu cuûa nhaø ñaàu tö cam keát trong hôïp ñoàng döï aùn”. Thôøi gian tính laõi vay ñöôïc tính töø “thôøi ñieåm giaûi ngaân khoaûn vay ñaàu tieân; thôøi gian tính laõi vay toái ña khoâng vöôït quaù thôøi gian thöïc hieän döï aùn quy ñònh trong hôïp ñoàng döï aùn. Laõi vay huy ñoäng ñöôïc tính treân cô sôû möùc voán vay cam keát vaø tieán ñoä huy ñoäng caùc nguoàn voán trong hôïp ñoàng döï aùn”. Nhö vaäy, laõi vay chæ ñöôïc tính treân phaàn voán nhaø ñaàu tö phaûi ñi vay vaø ñöôïc tính töø thôøi ñieåm giaûi ngaân khoaûn vay ñaàu tieân. Veà nguyeân taéc, vieäc giaûi ngaân khoaûn vay ñaàu tieân chæ ñöôïc thöïc hieän sau khi voán chuû sôû höõu cuûa nhaø ñaàu tö ñaõ ñöôïc söû duïng heát. Tuy nhieân, do phaùp luaät chöa coù quy ñònh cuï theå neân taïi moät soá döï aùn coù tình traïng nhaø ñaàu tö chæ söû duïng moät phaàn raát nhoû hoaëc thaäm chí chöa söû duïng voán chuû sôû höõu maø duøng ngay phaàn voán vay cuûa döï aùn. Ñaëc bieät, phía ngaân haøng caáp voán trong nhieàu tröôøng hôïp cuõng yeâu caàu nhaø ñaàu tö phaûi giaûi ngaân ñoái vôùi töøng goùi thaàu theo tyû leä phaàn voán goùp cuûa nhaø ñaàu tö treân toång möùc ñaàu tö cuûa döï aùn. Ñieàu naøy daãn ñeán laõi vay cuûa döï aùn bò taêng theâm, ñoàng nghóa vôùi vieäc laøm taêng toång möùc ñaàu tö cuûa döï aùn.

200

Moät vaán ñeà khaùc thöôøng gaëp phaûi ôû caùc döï aùn BT laø döï aùn ñaõ hoaøn thaønh vaø quyeát toaùn nhöng chöa coù quyõ ñaát hoaëc giaù trò quyõ ñaát ñoái öùng khoâng ñuû ñeå nhaø ñaàu tö thu hoài voán. Theo quy ñònh hieän haønh thì laõi vay trong thôøi gian xaây döïng môùi ñöôïc tính trong toång voán ñaàu tö döï aùn. Nhö vaäy nhaø ñaàu tö khoâng ñöôïc tieáp tuïc tính laõi vay treân giaù trò voán ñaàu tö coâng trình chöa ñöôïc ñoái öùng trong thôøi gian chöa nhaän ñöôïc quyõ ñaát ñoái öùng. Roõ raøng quy ñònh naøy khieán caùc nhaø ñaàu tö phaûi chòu thieät haïi raát lôùn vaø cho ñeán nay caùc cô quan nhaø nöôùc vaãn chöa coù giaûi phaùp naøo ñeå haïn cheá thieät haïi cho nhaø ñaàu tö. 2.5. Vieäc thanh toaùn döï aùn Theo quy ñònh hieän nay, giaù trò ñaàu tö caùc döï aùn BT ñöôïc thanh toaùn baèng giaù trò quyõ ñaát ñoái öùng. Trong tröôøng hôïp khoâng thanh toaùn ñuû baèng quyõ ñaát ñoái öùng thì nhaø nöôùc thanh toaùn baèng tieàn cho nhaø ñaàu tö.

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

Ñoái vôùi caùc döï aùn BOT trong lónh vöïc giao thoâng ñöôøng boä, möùc thu phí ñöôïc quy ñònh Thoâng tö 35/2016/TT-BGTVT ngaøy 15/11/2016. Tuy nhieân, möùc phí trong Thoâng tö 35/2016 ñöôïc xaùc ñònh döïa treân suaát ñaàu tö döï aùn xaây döïng ñöôøng, neân khoâng phuø hôïp vôùi caùc coâng trình ñaëc thuø coù toång möùc ñaàu tö cao nhö: haàm giao thoâng, caàu... daãn ñeán phöông aùn taøi chính cuûa caùc döï aùn ñaàu tö naøy khoâng khaû thi. Ngoaøi ra, maëc duø moät soá döï aùn BOT ñaõ ñöôïc pheâ duyeät, trong Hôïp ñoàng döï aùn coù möùc thu phí cao hôn quy ñònh taïi Thoâng tö 35/2016, nhöng khi hoaøn thaønh vaø ñöa vaøo khai thaùc thì Boä Giao thoâng Vaän taïi chæ cho pheùp thu möùc phí toái ña theo quy ñònh taïi Thoâng tö 35/2016. Ñieàu naøy ñang gaây khoù khaên raát lôùn cho nhaø ñaàu tö trong vieäc thöïc hieän Phöông aùn taøi chính cuûa döï aùn nhöng hieän vaãn chöa coù giaûi phaùp xöû lyù. Vieäc xaùc ñònh möùc phí vaø thôøi haïn thu phí ñoù laø cô sôû tính toaùn cho vieäc taêng phí. Caùc döï aùn giao thoâng hieän nay ñöôïc Boä giao thoâng vaän taûi aùp duïng ñieàu chænh taêng phí ôû möùc 18%/3 naêm. Ñoàng thôøi caùc döï aùn BOT giao thoâng do Boä Giao thoâng Vaän taûi quaûn lyù, nhöng möùc thu phí laïi do Boä Taøi chính quy ñònh. Neáu Boä Taøi chính khoâng ñoàng yù vôùi möùc thu phí do nhaø ñaàu tö ñeà xuaát vaø ñaõ ñöôïc Boä Giao thoâng Vaän taûi chaáp thuaän thì phöông aùn taøi chính cuûa döï aùn raát khoù ñöôïc ñaûm baûo. Ñaây laø vaán ñeà khieán raát nhieàu nhaø ñaàu tö e ngaïi hieän nay.

V. Caùc giaûi phaùp

Tuy nhieân, moät tình traïng khaù phoå bieán xaûy ra ñoái vôùi caùc döï aùn BT hieän nay laø nhaø ñaàu tö ñaõ hoaøn thaønh vaø baøn giao coâng trình döï aùn theo thoûa thuaän taïi hôïp ñoàng döï aùn, nhöng cô quan nhaø nöôùc kyù coù thaåm quyeàn hôïp ñoàng döï aùn vaãn khoâng saép xeáp ñöôïc quyõ ñaát ñoái öùng cho nhaø ñaàu tö. Ngöôïc laïi, coù khoâng ít nhöõng döï aùn maø nhaø ñaàu tö ñöôïc nhaän döï aùn/quyõ ñaát ñoái öùng ngay taïi thôøi ñieåm döï aùn ñöôïc pheâ duyeät vaø ñaõ khai thaùc döï aùn ñoái öùng, nhöng döï aùn BT thì laïi khoâng ñöôïc trieån khai theo ñuùng tieán ñoä, gaây thieät haïi raát lôùn cho nhaø nöôùc. Nhieàu tình traïng ñang xaûy ra ñoái vôùi caùc döï aùn BOT, BT laø nhaø nöôùc coù cam keát thanh toaùn moät phaàn hoaëc toaøn boä giaù trò ñaàu tö baèng tieàn cho nhaø ñaàu tö, nhöng nhaø nöôùc khoâng boá trí ñöôïc kinh phí ñeå thanh toaùn. Vieäc chaäm thanh toaùn giaù trò coâng trình haïn ñaõ gaây thieät haïi raát lôùn cho nhaø ñaàu tö cuõng nhö laøm aûnh höôûng ñeán vieäc tieáp tuïc trieån khai giai ñoaïn tieáp theo cuûa döï aùn. 2.6. Vieäc xaùc ñònh möùc phí vaø thôøi haïn thu phí ñoái vôùi caùc döï aùn BOT

1. Coâng khai caùc thoâng tin veà chöông trình PPP Moät trong nhöõng neàn taûng cuûa cô cheá giaûi trình traùch nhieäm laø vieäc coâng khai caùc thoâng tin veà chöông trình PPP moät caùch kòp thôøi vaø toaøn dieän. Caùc cô quan, ñôn vò thöïc hieän vieäc giaûi trình naøy nhaèm ñaûm baûo vai troø quaûn lyù toát chöông trình PPP. Caùc ñôn vò naøy seõ xem xeùt caùc thoûa thuaän PPP, kieåm toaùn caùc baùo caùo taøi chính cuûa chính phuû. Hoï cuõng coù theå xem xeùt laïi caùc hoaït ñoäng cuûa döï aùn PPP, kieåm tra nhöõng ñieåm ñaùng quan taâm hoaëc xem laïi hieäu quaû ñaàu tö cuûa toaøn boä chöông trình. Nhöõng ñaùnh giaù naøy cho pheùp cô quan laäp phaùp vaø ngöôøi daân kieåm tra hieäu suaát cuûa chöông trình PPP. Ñoái vôùi cô quan laäp phaùp, trong moät soá tröôøng hôïp, cô quan laäp phaùp coù theå tröïc tieáp tham gia vaøo quaù trình thöïc hieän, pheâ duyeät caùc döï aùn PPP. Thoâng thöôøng, noù thöïc hieän traùch nhieäm giaùm saùt caùc baùo caùo cuûa Chính phuû, cuõng theo Boä keá hoaïch ñaàu tö, ngöôøi daân coù theå tham gia tröïc tieáp vaøo vieäc thieát keá döï aùn PPP, thoâng qua quy trình laáy yù kieán coäng ñoàng vaø theo doõi chaát löôïng dòch vuï baèng caùch cung caáp caùc keânh phaûn hoài. Boä, ngaønh vaø uyû ban nhaân daân caáp tænh phaûi ñaùnh giaù taùc ñoäng cuûa hình thöùc PPP ñoái vôùi coäng ñoàng, daân cö thuoäc phaïm vi döï aùn khi laäp baùo caùo nghieân cöùu tieàn khaû thi ñeå quyeát ñònh chuû tröông ñaàu tö vaø tham vaán yù kieán caùc beân veà vieäc ñaàu tö thöïc hieän döï aùn khi laäp baùo caùo nghieân cöùu khaû thi; sau khi kyù keát hôïp ñoàng, nhaø ñaàu tö coù traùch nhieäm coâng khai thoâng tin hôïp ñoàng döï aùn treân Heä thoáng maïng ñaáu thaàu quoác gia vaø ñöôïc khuyeán khích ñaêng taûi treân caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng khaùc.

201

Coâng khai caùc döï aùn, coâng khai caùc chi phí, giaù thaønh vaø coù tieán haønh kieåm toaùn ñoäc laäp. Sau ñoù, ñöa ra loä trình thu phí vôùi möùc thu phí khaùc nhau vaø coâng khai ñieàu naøy. 2. Quy ñònh veà cheá ñoä baùo caùo ñònh kyø, laøm caên cöù xaây döïng heä thoáng cô sôû döõ lieäu quoác gia veà PPP Vieäc truyeàn thoâng, xuùc tieán ñaàu tö PPP tôùi thò tröôøng quoác teá chöa ñöôïc thöïc hieän hieäu quaû trong thôøi gian qua. Hieän nay, caùc nhaø ñaàu tö, caùc toå chöùc taøi chính quoác teá muoán tìm hieåu thoâng tin döï aùn PPP taïi Vieät Nam chuû yeáu phaûi chuû ñoäng ñeán Vieät Nam tìm hieåu tröïc tieáp hoaëc thoâng qua caùc keânh thoâng tin töø ñaïi söù quaùn, caùc toå chöùc ñaïi dieän xuùc tieán thöông maïi. Ñaây ñöôïc xem laø haïn cheá raát lôùn cuûa chöông trình PPP taïi Vieät Nam hieän nay vaø caàn ñöôïc quan taâm, ñaåy maïnh trong thôøi gian tôùi. Gaén lieàn vôùi coâng taùc toång hôïp soá lieäu, vieäc xaây döïng keânh thoâng tin truyeàn thoâng veà PPP seõ naâng cao tính coâng khai, minh baïch cuûa khoâng chæ töøng döï aùn maø caû chöông trình PPP noùi chung tôùi caùc nhaø ñaàu tö vaø caùc toå chöùc quoác teá. 3. Thoâng qua ñaáu thaàu caïnh tranh Thoâng qua ñaáu thaàu caïnh tranh, nhaø nöôùc seõ löïa choïn nhaø thaàu thích hôïp. Boä Taøi chính ñoùng vai troø hoaïch ñònh caùc chính saùch vaø höôùng daãn lieân quan tôùi PPP, coù tính ñeán phaûn hoài töø caùc beân tham gia caùc döï aùn PPP, cuõng nhö nghieân cöùu kinh nghieäm cuûa nöôùc ngoaøi veà PPP. Khi ñaõ coù hôïp ñoàng PPP, seõ quy ñònh traùch nhieäm cuûa caùc beân trong döï aùn PPP. Cuï theå, traùch nhieäm cuûa khu vöïc nhaø nöôùc bao goàm: + Cung caáp caùc dòch vuï phuï trôï cho khu vöïc tö nhaân trong quaù trình thöïc hieän döï aùn; baûo ñaûm vieäc chi traû cho khu vöïc tö nhaân caùc chi phí thay ñoåi do laïm phaùt. + Khu vöïc coâng cuõng chòu traùch nhieäm giaùm saùt vieäc thöïc hieän hôïp ñoàng cuûa khu vöïc tö nhaân. + Trong quaù trình thöïc hieän, khu vöïc coâng coù quyeàn thay ñoåi trong giôùi haïn moät soá khía caïnh cuûa hôïp ñoàng, nhaèm baûo ñaûm vieäc thöïc hieän toát nhaát. Nhaø nöôùc thöïc hieän chi traû cho nhaø cung caáp dòch vuï döïa treân cô cheá ñaùnh giaù möùc ñoä hoaøn thaønh döï aùn theo caùc tieâu chuaån thöïc hieän trong hôïp ñoàng.

VI. Keát luaän

Moät trong nhöõng vai troø quan troïng cuûa Chính phuû ñoù laø quaûn lyù, giaùm saùt, hoã trôï nhaø ñaàu tö trong caùc döï aùn PPP. Vieäc Nhaø nöôùc coù caùc cô cheá giaùm saùt vaø hoã trôï hieäu quaû, laø nhaân toá thuùc ñaåy caùc nhaø ñaàu tö coù thaùi ñoä nghieâm tuùc, laøm vieäc coù traùch nhieäm nhaèm baûo ñaûm hieäu quaû vaø tieán ñoä cuûa döï aùn; ñoàng thôøi giuùp ngaên chaën caùc haønh vi aên bôùt, tham nhuõng, hoái loä hoaëc coù theå giuùp giaûi quyeát ngay nhöõng vaán ñeà naûy sinh trong quaù trình thöïc hieän. Ñoái vôùi moãi döï aùn cuï theå, ngay töø khi baét ñaàu nghieân cöùu döï aùn, nhaø nöôùc neân thaønh laäp “Nhoùm Giaùm saùt quaûn lyù döï aùn” tröïc thuoäc cô quan chuyeân traùch PPP. Maëc duø do Nhaø nöôùc thaønh

202

laäp, song cô quan naøy ñöôïc höôûng quy cheá ñoäc laäp. Caùc thaønh vieân cuûa Nhoùm Giaùm saùt phaûi coù naêng löïc chuyeân moân veà phaùp lyù, taøi chính vaø coù söï hieåu bieát veà caùc khía caïnh cuûa döï aùn. Traùch nhieäm cuûa Nhoùm Giaùm saùt bao goàm: Nghieân cöùu dung löôïng, nhu caàu thò tröôøng nhaèm tö vaán veà thoâng soá kyõ thuaät cuõng nhö muïc tieâu cuûa döï aùn; tieán haønh nghieân cöùu caùc nguoàn taøi chính, ñöa ra möùc giaù hôïp lyù cho khu vöïc tö nhaân phuø hôïp vôùi caùc muïc tieâu cuûa khu vöïc coâng; tö vaán caùc vaán ñeà phaùp lyù, taøi chính cho nhaø nöôùc; tieán haønh hoaït ñoäng giaùm saùt quaù trình thöïc hieän döï aùn song song vôùi söï giaùm saùt cuûa nhaø nöôùc. Trong caùc döï aùn PPP, khu vöïc tö nhaân ñaûm nhaän caùc vai troø: Thieát keá, xaây döïng, vaän haønh, sôû höõu, baûo trì trong quaù trình hoaït ñoäng… Trong caùc döï aùn PPP, khu vöïc tö nhaân coøn ñoùng vai troø laø caùc nhaø ñaàu tö coå phaàn vaø nhaø cung caáp nôï. Nhaø nöôùc caàn cho pheùp caùc nhaø thaàu tö nhaân huy ñoäng nguoàn voán baèng caùc hình thöùc nhö xin nguoàn taøi trôï töø caùc ngaân haøng thöông maïi, phaùt haønh traùi phieáu, coå phieáu ñeå chi traû cho moät phaàn chi phí traû tröôùc trong quaù trình thieát keá, xaây döïng cô sôû haï taàng, ñoàng thôøi baûo ñaûm caân baèng taøi chính cho döï aùn. Ñeå giaûi quyeát tình traïng neâu treân, nhaø nöôùc caàn nghieân cöùu söûa ñoåi caùc quy ñònh hieän haønh veà cô cheá thanh toaùn baèng quyõ ñaát ñoái öùng theo höôùng naâng cao traùch nhieäm cuûa chính quyeàn ñòa phöông trong vieäc boá trí quyõ ñaát ñoái öùng, giaûi phoùng maët baèng vaø kòp thôøi baøn giao ñaát cho nhaø ñaàu tö ngay sau khi coâng trình ñöôïc quyeát toaùn, baøn giao vaø ñöa vaøo söû duïng. Trong tröôøng hôïp cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn vi phaïm cam keát vôùi nhaø ñaàu tö thì caàn coù bieän phaùp cheá taøi thoûa ñaùng, keå caû vieäc phaûi chòu phaït vaø boài thöôøng thieät haïi cho nhaø ñaàu tö. Trong tröôøng hôïp döï aùn PPP bò chaäm thanh toaùn hoaëc khoâng theå thanh toaùn baèng tieàn hoaëc baèng quyõ ñaát ñoái öùng, nhaø nöôùc caàn nghieân cöùu caùc cô cheá, giaûi phaùp linh hoaït ñeå ñaûm baûo quyeàn lôïi cho nhaø ñaàu tö. Vôùi nhöõng chính saùch vaø caùc giaûi phaùp neáu ñöôïc thöïc hieän ñoàng boä seõ khieán cho caùc döï aùn ñöôïc ñaàu tö theo hình thöùc PPP seõ ngaøy caøng phaùt trieån hieäu quaû taïi Vieät Nam.

TaøI LIeäU Tham Khaûo Caên cöù Luaät Ñaáu thaàu ngaøy 26 thaùng 11 naêm 2013; Caên cöù Luaät Xaây döïng ngaøy 18 thaùng 6 naêm 2014; Caên cöù Luaät Ñaàu tö ngaøy 26 thaùng 11 naêm 2014; Caên cöù Luaät Ñaàu tö coâng ngaøy 18 thaùng 6 naêm 2014; Caên cöù Nghò ñònh soá 84/2015/NÑ-CP ngaøy 30 thaùng 9 naêm 2015 cuûa Chính phuû veà giaùm saùt vaø ñaùnh giaù ñaàu tö; Caên cöù Nghò ñònh soá 15/2015/NÑ-CP ngaøy 14 thaùng 2 naêm 2015 cuûa Chính phuû veà ñaàu tö theo hình thöùc ñoái taùc coâng tö; Caên cöù Nghò ñònh soá 30/2015/NÑ-CP ngaøy 17 thaùng 3 naêm 2015 cuûa Chính phuû quy ñònh chi Tieát thi haønh moät soá Ñieàu cuûa Luaät Ñaáu thaàu veà löïa choïn nhaø ñaàu tö; Caên cöù thoâng tö soá 06/2016/TT-BKhÑT ngaøy 28 thaùng 6 naêm 2016 cuûa Boä keá hoaïch ñaàu tö höôùng daãn thöïc hieän moät soá ñieàu cuûa Nghò ñònh soá 15/2015/NÑ-CP

203

iii. HÔïP taÙc cOÂnG - tÖ cHO PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH taïi VieÄt nam

204

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

205

206

iii. HÔïP taÙc cOÂnG - tÖ cHO PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH taïi VieÄt nam

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

207

208

iii. HÔïP taÙc cOÂnG - tÖ cHO PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH taïi VieÄt nam

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

209

210

iii. HÔïP taÙc cOÂnG - tÖ cHO PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH taïi VieÄt nam

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

211

212

iii. HÔïP taÙc cOÂnG - tÖ cHO PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH taïi VieÄt nam

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

213

214

iii. HÔïP taÙc cOÂnG - tÖ cHO PHaÙt trieÅn ÑOÂ tHÒ XanH tHOÂnG minH taïi VieÄt nam

tHe PuBlic-PriVate PartnersHiP FOr Green - smart urBan DeVelOPment in Vietnam

215

phaùt trieån ñoâ thò xanh - thoâng minh vaø hôïp taùc coâng tö

capacitY BUiLDing FOR SMART CITIES

nam-cheoL, BaiK; Jae-hYUn, parK; pYeong-JUn, Yoo

From KICT

216

green - Smart citY DeveLopment anD pUBLic - private partnerShip

217

218

phaùt trieån ñoâ thò xanh - thoâng minh vaø hôïp taùc coâng tö

green - Smart citY DeveLopment anD pUBLic - private partnerShip

219

220

phaùt trieån ñoâ thò xanh - thoâng minh vaø hôïp taùc coâng tö

green - Smart citY DeveLopment anD pUBLic - private partnerShip

221

222

phaùt trieån ñoâ thò xanh - thoâng minh vaø hôïp taùc coâng tö

223