Hakan Demirler
hakandemirler@elmabilgisayar.com
Hangisi ‹yi Bir Yol: ‹fllemci Upgrade mi, Yoksa DSP Çipleri mi? u yaz›m›zda farkl› bir konunun yorumlamas›n› yapaca¤›z. Belli bir noktadan sonra daha do¤rusu belli bir CPU gücünden sonra audio veya midi çal›flmalar yaparken, efektleri veya Software ‹nstruments’lar› kullan›rken ifllemcinin yetmedi¤i bir noktada (ki bu sizi gerçek zamanl› çal›flmaktan al›koyacakt›r) ne yapmam›z gerekti¤i üzerinde duraca¤›z. Çözüm olarak Mac’inizin modelini ve CPU sunumu yükseltmek mi yoksa DSP tabanl› ses veya efekt kart› ile hardware deste¤imi sa¤lamak gerekti¤ine karar verece¤iz. Bunlardan hangisinin tercih edilmesi gerekti¤ine fiyat-performans iliflkisi ›fl›¤›nda bakaca¤›z. Bu ba¤lamda gayet ekonomik olan DSP kart› tan›tarak de¤erlendirmesi yapaca¤›z. ‹lk önce bence belli bir CPU gücünden sonra yaln›zca sürekli olarak Mac’inizi upgrade etmek anlams›z; çünkü geliflen yaz›l›mlar ile birlikte her zaman yaz›l›m›n yeni versiyonlar›, native pluginler, VST enstrümentler daha fazla CPU kullanacakt›r, zaten VST teknolojisi öz olarak fazla CPU kullanmaya yatk›nd›r yani birçok ifli ifllemciye yapt›r›r. Bunun içinde özelikle Audio çal›fl›rken ya da flimdiki gibi hardware instruments’lardan vazgeçerek her fleyi Mac’iniz üzerinde soft instrumentlerle yapmaya bafllad›¤›n›zda ifllemciniz bu iflleri yaparken belli bir adetten sonra zorlanmaya bafllayacakt›r.
B
48
May›s 2003/MacLine
Bu zor karar› vermeden önce y›llar›n› müzi¤e vermifl bir profesyonelin önerilerini dinlemeye ne dersiniz?
Bunu flöyle bir örneklemeyle daha basite indirgeyerek aç›klamaya çal›flay›m. fiimdi diyelim ki bir adet G4 400 Mac’iniz var ve Cubase ile çal›fl›yorsunuz ve örne¤in Halion, Reaktor, Absynt, Virtual gitarist, Plex, Mercury vs. gibi soft instrument’lar kullan›yorsunuz. Cubase üzerinde 16 kanal midi, 8 kanal audio aç›k ve bu 16 midi kanal›n 10 tanesinde soft instrumet’lardan yapt›¤›n›z kay›tlar 6 tanesinde hardware enstrüman üzerinden yapt›¤›n›z midi kay›tlar (Burada verdi¤im rakamlar örnekleme amac› ile verilmifltir yani kesin rakam de¤ildir. Tabi ki bunu da ki e¤er istersek kesinlefltirebiliriz. Mac’inizin gücünü zaten biliyor-
sunuz sequenser›n›z› açars›n›z üzerine VST instrument’leri açars›n›z ve kanallara bir kaç tane effect yönlendirirsiniz ve hangi noktadan sonra Mac’inizin art›k gerçek zamanl› çal›flmaya zorland›¤›n› veya çal›flmad›¤›n› test edebilirsiniz.), 8 audio kanal da ise audio loop’lar›n›z vokaliniz vb. gibi audiolar›n›z bulunuyor yani bu ayn› zamanda toplam 24 kanal üzerinde çal›fl›yorsunuz demektir. fiimdi bu ilk aflamada 24 kanal›n üzerinde hiç bir efekt olmad›¤›n› varsay›yoruz. Hardware’lerden yapm›fl oldu¤umuz 6 kanal midi kay›t bizim ifllemcimize bir yük oluflturmayacakt›r fakat Audio ve VST instrumenst’lerin üzerinde bulundu¤u kanallar prosessing yani çal›flma aflamas›nda direkt ifllemci kullanacakt›r ve bir noktadan
t›n almak m› daha optimal bir çözüm olacak? Bu noktada yapman›z gereken çok iyi bir hesaplama yapmak ve bu hesab› yaparken maddi boyutun ötesinde yapacak oldu¤unuz harcaman›n size Iflinizi yaparken getirece¤i reel kolayl›¤›, avantajlar› ve dezavantajlar› da hesaplamakt›r. ‹flte burada Mac’inizi upgrade etti¤inizdeki maddi götürüsünün karfl›l›¤›nda yapaca¤› her türlü getirinin maddi olarak neler olaca¤› ile Mac’inizi upgrade etmeksizin ona ve ifllemcisine destek olarak alaca¤›n›z bir DSP(Digital Signal Prosessing) tabanl› çal›flan bir kart›n size yapaca¤› reel katk›y› de¤erlendirmeniz gerekiyor. Ben bu konuda kendi tercihimi ve nedenlerini de sizinle paylaflaca¤›m ve kulland›¤›m ürüler hakk›ndaki fikirleriupgrade etmifl mi yazarak sizi ufak oldu¤umuz varda olsa bilgilendirsay›m›na atlayarak kalan 6 kanal soft intrument’in meye çal›flaca¤›m. Örne¤in ben G4 400 mhz Mac’imi bir bölümünü daha zorlanmadan kullanabileceksiniz ama hala audio’lar G4 867 MHz’e upgrade ettikten sonra üzerinde hiç bir ifllem yap›lmam›fl. Mac’imin gücünün yetmedi¤i Soft instrument’lerde bir fley yok yani noktada yeni bir CPU upgrabestenizi yapt›n›z aranjenezi de yapt›- de yerine DSP kart sat›n n›z ve biraz daha kreatif bir tak›m almay› tercih ederim. fleyler eklemek (Native effektler yani Bunun nedenlerini Delay, Reverb, flanger Phazer.chorus ise flöyle s›ralayabilivs. vs. gibi). istiyorsunuz fakat iflte rim; 1- E¤er iflimi Virtual flimdi bu aflamada Mac’inizin gücü yetmiyor (ki hala burada mix aflama- Instrument’lerle yap›yorsam CPU'mu s›na geçmifl de¤ilsiniz). Bir karar ver- VST instrument’ler için kullan›rd›m. memiz gerekiyor, flimdi ne yapaca¤›z? Zaten yeterince güçlü bir ifllemciye ihCPU'muzu bir daha m› upgrade ede- tiyaçlar› var ve di¤er efekt pluginleri ce¤iz yoksa CPU'muzu destekleyecek ile ona daha fazla yük bindirmenin ve bize yapaca¤›m›z efekt ifllemini hiç bir anlam› yok. Ayr›ca Reason gidestekleyecek üzerinde DSP chipleri bi yaz›l›mlarda da CPU gücüne ihtiyabulunduran bir efekt ifllemi kart› sa- c›m var. 2- Bu flekilde Cubase ya da Logic gibi sequenser yaz›l›mlar›mda daha fazla kanal kullanabilirim veya Spark gibi Mastering yaz›l›m›yla real time çal›flmak daha kolay olacakt›r. 3- Böylece di¤er efektler için Ifllemciye hiç bir ihtiyac›m kalmayacakt›r. 4- Bu edindi¤im kart, benim de¤erlendirme sürecimde seslerimin üzeriSpark XL 2.5 Audio Editing ve Mastering yaz›l›m› ve PowerCore ne uygulayaca¤›m effektsonra ifllemcinin gücü yetmeyecektir. fiimdi burada bir karar vermemiz gerekiyor ama karar vermeden önce birkaç rakamsal veri ile daha örnekleme yapal›m. Bu 10 kanal VST instrumentin (G4 400 üzerinde çal›flt›¤›m›z› varsaym›flt›k.) 3 veya 4 kanal›n› (efektsiz vs. olarak yani üzerinde hiç bir baflka prosessing uygulamadan) gerçek zamanl› çal›flt›rabileceksiniz ki burada hala audio’lar üzerinde de efekt açm›fl de¤iliz. Geride 6 kanal Soft instrument’timiz daha var ve onlar› da kullanmak zorunday›z. Bu aflamada G4 Mac’inizin G4 400 de¤il de 667 MHz'e
lerde Iflimi kolayca yapmam› sa¤layacakt›r. 5- Mix’imi yaparken yine DSP kart›m› kullanarak ifllemci kullanmadan yapabilece¤im. 6- Mixten sonra ise Mastering s›ras›nda da bu kart› kullanabilece¤im ve yine ‹fllemcime yük binmeyecek, 7- Ayr›ca bu sayede DSP kart›mla birlikte bir çok yüksek teknolojili pluginlerin sahibi olaca¤›m ki normalde bunlar› almak için ayr›ca para ödemem gerekirdi ve bu bedel ise genelde bir DSP karttan daha yüksek bir fiyata ulaflacakt›r. Bu ba¤lamda ben de size burda kullanabilece¤iniz oldukça ekonomik ve kullan›fll› bir DSP karttan da bahsedece¤im ki bu TC Electronic'in Powercore'u olacak.
Genel Özellikler ‰
Efekt ve Virtual ‹nstrument’› destekler. ‰ 24 bit / 96 kHz(ve üstü)'nü destekler. ‰ 48 bit'te 2 kat hassas ifllem deste¤i. ‰ Dinamik Performans: Ayn› DSP çipi üzerinden farkl› ifllem yapabilme yetene¤i. ‰ Büyükboy PCI kart.
‹fllemciler ‰
PowerPC(tm) 8240. 4 Motorola 56362 Prosesör. ‰ Her DSP çip kendine ait olan external S-RAM'e sahip. ‰ PowerPC kendisine ait 8 MB DRAM'e sahip. ‰
Destekledi¤i Software ve Platformlar ‰
Herhangi VST veya MAS (Motu Audio System) uyumlu ürünler ‰ Kolay integrasyon, hiç bir spesiyal versiyon istemez ‰ Test edildi¤i yaz›l›mlar: Logic Audio, Digital Performer, Cubase VST / SX,
May›s 2003/MacLine
49
Band Mastering EQ) • VINTAGE CL(Compressor & Limiter) • VOICE STRIP (5 tane plugin birlikte; EQ'lu channel-Strip, Dynamics, DeEssing ve Gate) • POWERCORE 01 (Virtual Analog Synth) ‰
PowerCore Cubase VST ile birlikte.
Opsiyonel Yaz›l›mlar • Master 5X, Assimilator, Surround Verb, Waldorf D-Coder, Sony, Oxford EQs, Sony Oxford Inflator, Sony Oxford Dynamics, DSound VL2
Nuendo, Spark.Peak, Live. Emu Paris.
Destekledi¤i I/O Sistemler ‰
Software programlar›n destekledi¤i herhangi bir sound system (ASIO, Digidesing Direct I/O, MAS, SoundManager vs.)
Birlikte Gelen Yaz›l›mlar ‰
Yapt›¤› ‹fl Olarak Reverb,True Stereo Reverb,Multi-band Mastering EQ, Vintage EQ, Voice EQ, LoCut EQ, Expander(Multi-Band), Compressor(Multi-Band), Vintage Compressor, Soft Compressor, DeEsser, Limiter (Multi-Band), Limiter (Single-Band), Dithering, Saturati-
PowerCore Logic Audio ile birlikte. on(Analog Sound), Chorus, Flanger, Slap Delay, Modulation Delay, Gate, HiRes Metering, Virtual Analog Synthesizer ‰ Ürün Olarak • CLASS‹C VERB (Klasik Reverb Processor) • 24/7-C (Virtual Limiting Amplifier) • MASTER X3 (Virtual Finalizer) • MEGA REVERB (Her türlü Reverb olana¤›) • CHORUS-DELAY (Bütün Modülasyon Efektleri) • EQSAT (Vintage Sound Opsiyonlu 5-
50
May›s 2003/MacLine
Chorus-Delay: Bu plug-in’le de¤iflik modülasyon efektleri yapabilirsiniz. Spark XL, Logic Audio, DigitalPerformer, Ableton Live, Peak vs.) yaz›ml›mla uyumlu çal›flmakta olup bir sistemin içinde 4 adet kart› birbirine ba¤layarak
‰
SPARK LE - Real Time Mastering yaz›l›m› • Bu 2-track Mastering ve real time ‹fllem Yaz›l›m› PowerCore ile birlikte geliyor ve VST Plug-in deste¤i var.
Gerekli Olan Minimum Sistem • Büyük Boy PCI yuvas› olan G3 veya G4 • 128 MB RAM • Mac OS 9.x ve Mac OS PowerCore ve Digital Performer X • VST/MAS Kay›t Yaz›l›mlar› çal›flabilirsiniz. Birlikte gelen ayz›l›mlar gerçekten ve AU (Audio Unit-OS X) desHigh-End olup hepsini gönül rahatl›¤› te¤i • VST /MAS yaz›l›mlar›n›n ile kullanabilirsiniz. Ayr›ca kullan›m› destekledi¤i bütün ses sis- ve kurulumu çok kolay olup kendi batemleri 1,299 Euro fiyat› olan fl›n›za yararlanabilirsiniz. Bana göre bu DSP efekt kart› fiyat per- program›n flu andaki tek eksi¤i çok az formans ve birlikte verilen VST instrument deste¤i(yaln›z Poweryaz›l›m larla gerçekten eko- core 01 Virtual Analog Synth) olmas›. nomik bir çözüm sunmakta Art›k bu kadar kusur kad› k›z›nda da olup bir çok (Cubase VST, var ve bende kendim için bir tane edinCubase SX -SL Nuendo, meyi düflünüyorum. Bu bilgilere ulaflmamda verdikleri destekten dolay› Compel Elektonik’e çok teflekkürler... Compel Elektronik yetkilileri bu kart›n Türkiye temsilcisi olup test etmeme olanak tan›d›lar. Daha fazla bilgi için www.tcworks.de adresine bakabilirsiniz. Önümüzdeki aylarda yeni konularda buluflmak dile¤iyle... ML
Mega Reverb: Bu plug-in’le çok çeflitli Reverb efektleri verilebiliyor.
1964 yılında doğan Hakan Demirler, Viyana’da WU Vienna Üniversitesi’nde ekonomi okudu. Viyana’da DJ’liğe başlayan Hakan arkadaşlarıyla birlikte Nurschrec isminde bir plak firması kurdu. Geçtiğimiz aylarda “Saydam Aşk” isimli bir albüm çıkaran Hakan, Elma Bilgisayar’da audio ve video departmanında satış ve teknik destek bölümünden sorumlu.