Unha árbore, unha historia
ORGANIZA:
COLABORA:
Non podemos deixar de amosar o noso agradecemento e admiración ao conxunto da comunidade educativa do CEIP Santiago de Oliveira e moi especialmente a súa directora, Elizabeth Pregal Pollo, así como a súa xefa de estudos, Patricia Sotelo Requejo, coordinadora das actividades extraescolares e mestra de inglés..
© Da edición VEGALSA-EROSKI
Primeira edición: xuño 2021
Idea orixinal: Molotov Cóctel Creativo para VEGALSA-EROSKI
Edita: Molotov Cóctel Creativo S.L.U.
www.molotov.es
Fotografía: Raúl Lorenzo
Diseño editorial e maquetación: Molotov Cóctel Creativo
Queda estritamente prohibida, sen autorización por escrito do editor, calquera forma de reprodución, distribución, comunicación pública ou transformación desta obra.
Unha árbore, unha historia
CEIP SANTIAGO DE OLIVEIRA
ORGANIZA: COLABORA:
PRÓLOGO GABRIELA GONZÁLEZ MÁRQUEZ
DIRECTORA DE SUSTENTABILIDADE E
COMUNICACIÓN CORPORATIVA DE VEGALSA-EROSKI
As árbores son un símbolo da vida. Dende que nacen están sempre en continuo crecemento, faga sol, choiva ou vento. Pero tamén precisan de coidados e apoio dos demais para que poidan medrar fortes e sans.
Hoxe sodes vós os que asumides a responsabilidade de coidar destas árbores que forman parte xa da vosa contorna. Axudándoas a medrar, non so estades a protexelas a elas, estades a velar pola vida do noso planeta e o coidado do medio. Ademais, o facedes a través das vosas propias historias, que forman parte deste ebook e son unha testemuña do compromiso que tedes adquirido desde ben pequenos co medio ambiente.
Os vosos relatos contribúen a pór en valor a riqueza do noso patrimonio natural a través da cultura que nos une. Ese é o mellor legado que podemos deixarlle ás xeracións futuras.
Conseguir que as árbores perduren é un traballo en equipo. Por iso dende Vegalsa-Eroski queremos agradecer a cada un de vós a vosa responsabilidade compartida para conformar unha sociedade mellor e máis respectuosa coa nosa terra.
6 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
7 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI ÍNDICE GAÑADORES 09 OLISE LAURA RODRÍGUEZ GIL 10 A ÁRBORE SABIA DANIELA POZAS PRIETO 14 AS ÁRBOLES CON SENTIMENTOS DANIELA PANCEIRA PÉREZ 16 A CUADRILLA DO MONTE JOEL FERNÁNDEZ FERNÁNDEZ 18 PARTICIPANTES 21 MADRTI. A CASA QUEIMADA DAS ÁRBOLES POL ARAÚJO GONZÁLEZ 22 A NENA HEROÍNA EVA BARREIRO MATÍAS 24 A CERDEIRA QUE FLORECEU ISABELLA CAMPOS PIRAME 26 A ÁRBORE DA SABEDORÍA HUGO CASANOVA GONZÁLEZ 28 A TRISTE REALIDADE GABRIELA DA COSTA DOMÍNGUEZ 30 O LIBRO MÁXICO LAURA DA SILVA BEMBIBRE 32 MADRTI E A DESAPARICIÓN DA AUGA NAZAN ESTÉVEZ ADRIO 33 RAÍCES ADÁN ESTÉVEZ PÉREZ 35 O REI DO LUME IKER GIL DIÉGUEZ 36 A VIDA DE TODOS ANAHÍ IGLESIAS MARTÍNEZ 36 O BOSQUE ENCANTADO KIMBERLY RAMOS GIL 38 A RECUPERACIÓN DAS ÁRBOLES DIEGO SEOANE GONZÁLEZ 41 O MONSTRO DA NATUREZA CRISTINA VILAS BERNÁRDEZ 43 A SÚPER MISIÓN SOFÍA COLETTE OCAMPO MARTÍNEZ 44 UN RECUNCHO ONDE SER FELIZ DANIELA DOMÍNGUEZ ARAUJO 46 A ÁRBORE DOS DESEXOS SOFÍA FERNÁNDEZ GIL 48 A NENA E A ÁRBORE YAIZA FERNÁNDEZ GIL 50 SÚPER X XOEL RODEIRO DOMÍNGUEZ 52 ÁLBUM 55
GAÑADORES
OLISE
LAURA RODRÍGUEZ GIL
La decidida, faríalle recordar a todos o que era a natureza, as árbores, os arbustos, as flores... esqueceron todo iso, pero eu axudaríaos. Dende que comezou a terceira guerra mundial no 2139 pasaron moitas cousas, como o descoido da natureza que provocou que fóra desaparecendo pouco a pouco, ou a bomba que destruíu algunhas neuronas ‘’dos recordos’’ e desaparecera todo rastro dela das mentes das demais persoas, mais non da miña.
Empezaría pola cidade, pero antes tiven que deixar o meu fogar, aquela vella casa na que vivín tanto tempo e tería que abandonar polo momento para comezar esta gran travesía. Camiñaba decidida ao carón da rúa cando algo me detivo. O meu mellor amigo Alberto.
-Olise, Olise espérame! (perseguíndoa)
-Que pasa Alberto.
-A onde vas?(camiñando xunto a ela)
-A axudar a xente a recordar e reconstruír a natureza.
-Que é iso?
-Nada importante (suspira).
-Está ben, podo acompañarte?
-Se queres. Pero vai ser perigoso.
-Eu podo loitar contra calquera.
-Non me refiro a iso.
Seguimos camiñando ata a chegar a unha casa e petamos na porta. A abriu unha anciá.
-Que ocorre pequenos?
-Nos gustaría falarlle da natureza.
-Natureza? Canta imaxinación teñen os nenos. Mira (colle un bote cheo de lambetadas) collede unha e ala, a xogar.
-Non grazas, xa nos vamos.
10 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
Estivemos asi moito tempo, chamando a cada casa que viamos e todos nos tomaban por tolos. Nun anaco, detivémonos e sentamos nunha rocha.
-Que é iso da natureza?
-É algo que non podo explicar. Para alguén pode ser nada, pero para outra persoa pode ser todo.
-Non entendo.
-A cousa e que me é moi difícil contarcho.
-Pois entón debúxao (dálle un caderno).
-Listo. Isto é unha flor.
- É fermosa.
-Si. Ven vamos a seguir. Mellor vamos por alá.
-Esta ben.
Estivemos camiñando unha hora ata chegar a fronteira da cidade,na que nos agochamos dos gardas detrás dunhas pedras pero escoitamos un ruído.
-Olise que é iso?
-Non sei pero escoitouse debaixo da terra.
-Pois vamos a cavar. Alí diante están construíndo e deixaron as palas.
-Vamos entón.
Estivemos moito tempo cavando ata que encontramos un burato.
-Que ra- (cae)
-Olise!
-Estou ben, caín na auga. Baixa.
-Vale (se tira)
-Ven.
Caeran no regato dunha fermosa cova chea de plantas, musgo e moitas ou-
11 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
tras cousas máis.
-Que é isto?
-A natureza.
-Pero ti dixeches que a xente destruíu toda a natureza.
-Iso cría eu.
De súpeto apareceu unha tribo que levaban roupa feita con peles de animais, e unha estrañas coroas con follas ao redor e unha pluma a cada lado desta. Comezaron a falar nunha lingua descoñecida e despois estenderon as mans para axudarnos a saír da auga xa que seguiamos alí.
-Quen sodes?
-Non te van entender.
-Somos os Jacuhjli e vivimos aquí. Quen sodes vos?
-Nos vimos da superficie, alí xa non hai natureza e estamos intentando recuperala. Nos podedes axudar?
-E que ganamos a cambio?
-A vostedes os gusta a natureza, non? Pois vas ter a oportunidade de replantar todo.
-Trato feito.
-Agora hai que facer que todos se den conta do erro que cometeron e nos axuden a recuperala.
E asi foi. Moita xente non nos creu pero cando lles fixemos unha mostra axudáronnos e puidemos salvala antes de que desaparecera para sempre.
Moita xente di que non existen os finais felices, pero eu non o creo.
12 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
13 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
A ÁRBORE SABIA
DANIELA POZAS PRIETO
Daniela tiña dez anos, gustáballe xogar na pradeira preto a casa dos seus avós, sempre saía correndo cos seus amigos e a súa cadeliña e brincaban e rebozábanse pola herba fresca.
Un día, mentres xogaban, a pelota adentrouse no bosque, a cadela foi tras dela, Daniela atopouna cun plástico na boca, rapidamente Daniela sacoulle o anaco azul e tirouno o lado dunha árbore, de súpeto a árbore faloulle, “ a natureza debe ser respectada, vivimos rodeados de plástico e sucidade porque os humanos non vos dades conta de que perdemos todos se non lle poñedes freo”
Nun primeiro momento Daniela asustouse pero deuse conta de que a arbore dicía palabras sabias, dende aquel día, converteuse en outra persoa, contoulle os seus amigos o importante que era coidar a natureza e todos xuntos recollían lixo cando xogaban no bosque e atopábanse con algunha lata ou plástico tirado no chan.
As veces Daniela sentábase o lado da arbore sabia e falaban durante tempo , a arbore converteuse nunha gran amiga para Daniela da que aprendía infinidade de cousas moi interesantes.
E así aquel bosque converteuse nun entorno marabilloso convivindo en harmonía a natureza e as xentes do lugar.
14 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
15 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
AS ÁRBORES CON SENTIMENTOS
DANIELA PAINCEIRA PÉREZ
Esta historia fala dunha árbore con sentimentos que vivía nun pobo rodeada de outras árbores e de moita xente humilde. Vivía alá, no fondo da pradería, onde tamén vivía unha familia de cinco irmáns, con fillos, pero nesa pradería existía unha árbore moi especial, era unha, na que todas as xeracións xogaban coas súas ramas, regábana, abrazábana, ata que chegou unha peste, e todas as familias se tiveron que marchar. A árbore votou de menos o seu agarimo, e foise apagando.
Certo día apareceron unhas máquinas, para cortar as árbores, ían pintando cun ”X” aquelas que querían cortar, comenzaron a tirar unha por unha; pero por casualidade a nosa amiga non lle fixeron nada. Pasaron uns días, semanas, e de súpeto chegaron ó lugar, un grupo de xente. As árbores estaban asustadas, porque había moito alboroto e xa non se lembraban de tanto ruído. Uns nenos apareceron,a xogar por onde estaban elas, a nosa árbore púxose moi nerviosa, pero de supeto viu algo que fixo alterarse todavía mais, era un mozo que lle recordaba algo, o lonxe fixólle sentir ledicia ao velo; os páxaros preguntábanlle que lle estaba pasando, botábanlle auga ás ramas, para contentalo, os esquíos limpábanlle as follas, e nada, os nervos seguían. Ese mozo maior, duns corenta anos chegou alí e díxolle; ¡Ola vello amigo!, ¿coñécesme?. Nese intre comenzou a axitar as follas, e a recordar os seus donos. Logo apareceron uns mozos máis pequenos, achegáronse a ela e o mozo maior díxolles: - Este é a árbore onde pasei a miña infancia, ata que veu unha peste e fixo que nos tivéramos que marchar deste pobo. Os nenos e o mozo limparon toda aquela zona e fixeron unha casa, plantaron mais árbores na padrería, todos estaban moi contentos, ó ver que había vida outra vez; nenos xogando, novas árbores. Os esquíos,alegrábanse porque tiñan onde vivir, os páxaros tamén, a árbore comenzou a rexuvenecer, as súas follas estaban frondosas e verdes, os páxaros facían os seus niños, nos que poñían os seus ovos, de xeito que, cando chegou a primavera se convertiron en novos paxariños. Toda a familia estaba moi contenta de voltar o lugar no que vivira o seu pai; colleron varias ramas da nosa amiga,e plantáronas por toda a leira. Co paso do tempo os nenos pequenos foron crecendo, os animais tamén, e todo parecía voltar a vella normalidade. Ata que unha tarde un cheiro a fume viaxaba polo ceo; un incendio estaba cerca, asustáronse moito; presentáronse no lugar, os bombeiros e as patrullas forestais. Avisaron que había unha xente que estaba queimando o bosque, para poder montar casas. O bosque enteiro empezouse a revolucionar; as follas movéronse dun lado para outro, os animais corrían asustados polo medo, os páxaros escondíanse nos seus niños,
16 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
buracos etc... O perigo presentíase no ambente. As árbores máis vellas quitaron as suas raíces do chan, uníndose e formando unha barreira, tentando protexer aos máis mozos, e ás familias que vivían alí. Coas súas ramas batían nos canallas que prenderan o lume, agarrábanlles os coches para que non puidéran fuxir. Varias árbores resultaron feridas na loita, pero consegirían sobrevivir. Por fin, lograran deter os incendiarios todas xuntas, reunidas formando un circulo, ata que chegou a garda forestal. Os que prenderan lume estaban petrificados co medo, incluso algún volveuse tolo porque non quería ir preso.
Por desgraza a vella árbore , magoárase moito, a súa fortaleza era moi débil; xa que pola súa idade, era moi delicada. O rematar o día, todas árbores estaban no seu sitio.
Cando chegarón os mozos a xunta da nosa amiga, un deles deuse conta que a vella árbore estábase desangrándose, é dicir,” a xarxa estaba a saír polo tronco”. Foi a casa correndo e chorando, dixólles os demais que a vella árbore lle pasaba algo. O seu pai explícoulle, que as árbores vellas, co paso do tempo, acábanse, e pouco a pouco van secando; e non quedaría outro remedio que cortalo para que non acabase podre ou caindo, magoando a algún animal ou persoa. Todos choraron coa tristeza de ver coma a nosa amiga tiña que ser talada. Pero, apareceu un carpinteiro é díxolles: “Non vos preocupedes; podemos facer unha mesa e unhas cadeiras coa súa madeira, e así sempre a teremos con nos”.
17 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
A CUADRILLA DO MONTE
JOEL FERNÁNDEZ FERNÁNDEZ
É un día normal de inverno, a xente ten frío, os animais andan agochados etc... pero, hai un neno algo peculiar ( fala cos animais e as árbores) que vaga por aí buscando unha maneira de quentarse. Intentouno de moitos xeitos, pensou en arrimarse a un oso na súa cova, pero evidentemente aquel oso non era moi agarimoso, cunha xabarín e os seus leitóns pero levou unha cornada, cunha curuxa pero picoulle na cabeza e caeu da árbore.
Nese intre foi visitar unha amiga de confianza a árbore “Freia” e díxolle:- porque se son amigo de todos os animais non me deixan durmir con eles? Freia respondeulle:-pois non sei, eu levo dende que brotei cos mesmos animais enriba e levámonos de marabilla. Bueno, polo menos contigo podo durmir, non? Si home, como non vas poder. E os dous durmiron xuntos; pero, antes de que puideran pechar os ollos escoitaron un son que resoou por todo o monte, Freia, díxolle ao esquío Skippy que subira ata a súa copa e que mirase que pasaba.
O esquío quedou abraiado! os seus ollos contemplaban como centos de árbores caían en poucos minutos; rapidamente Skippy baixou avisalos.
Todos os animais tiñan medo, a cen metros de Freia o son cesou, e se escoitaron unhas voces que dicían: “que ben vainos vir esta leña para quentar a casiña”, que ben se esta co lume quentiño!
Os tres quedaron patitesos, escoitando aqueles homes. Cando marcharon o neno preguntoulle a Freia:que é o lumu ese do que falaba esa xente?
-e lume,non lumu, respondeu Freia,é difícil de explicar,son unhas chispas vermellas que queiman todo ao seu paso, mesmo eu aínda teño ramas queimadas do último incendio que sucedera aquí,díxolle Freia. Entón,córtanvos para facer lume con vos?dixo o neno.É unha parvada que vos corten, dixo Skippy,
Porqué? devolveulle o neno,por aí din que hai alguén que sabe unha fórmula de facer lume moi beneficiosa para a xente,para as árbores, pero coma nós non podemos falar é imposible que o saiban;pero si me din como é,eu podo dicilo por todo o pobo.
-Claro! así ni nós as árbores,ni os animais,sufriremos as consecuencias da tala de árbores,dixo Freia. Vale Skippy quen descubriu iso?
-: Foi o Gabia, a milana que habita nas cumes,díxolle o esquío.Onde podemos
atopala? dixeron os dous con entusiasmo,:-creo que vive no Monte Aloia.
Skippy chamou ao armiño e ao cervo guiador e partiron rumbo o monte,despois dunha andaina xigante chegaron o seu destino.
O armiño que ía entre as pedras atopou un papel que poñía: ” Sei que andades na miña procura,pero cando queirades descansar me ides atopar”.
O grupo,non lle puxo moita atención e seguiron andando para atopar a Gabia. Subiron ao miradoiro e ao lado, atopábase un trono de madeira,no que a milana,estaba sentada. Empezaron a conversar; Gabia que descubriches para facer lume? dixo o neno.
- Fíxate na miña á,toda desplumada e danada, pois foi un día que lle ía roubar o bocadillo a unha persoa e baixei a toda velocidade,ao cruzar unha nube, incendiouse e queimeime, deste xeito e sen darme conta fixen lume.Grazas! dixeron eles.
O neno e todos os animais,foron ao pobo e anunciaron a boa nova para facer lume e asi non talar máis árbores con esa finalidade.
19 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
PARTICIPANTES
22 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
MADRTI. A CASA QUEIMADA DAS ÁRBOLES
POL ARAÚJO GONZÁLEZ
Un día a unha nena de 13 anos chamada Madrti, que ten superpoderes e cornos, chegoulle unha notificación de que a casa dunha familia de árbores máxicos, formada por un pai, unha nai, unha filla de 10 anos e un fillo de 6 anos, foi queimada, así que foi para alí. Unha vez Madrti alí cos superpoderes de controlar a auga apagou o lume, mirando arredor da casa atopou un chisqueiro, así que ela e a familia de árbores emprenderon unha viaxe par atopar quen queimara a casa.
Aínda cerca da casa das árbores o fillo pequeno atopou unhas pegadas de uns zapatos que semellaban ser deportivos, así que Madrti apuntou na súa libretiña que o culpable levaba zapatos deportivos, máis adiante a filla maior atopou un colgante de can, Madrti apunta que leva con el un can, despois de camiñar un pouco polo bosque
O pai viu unha pistola, polo tanto Madrti puxo na libreta que leva armas, a nai viu un paquete de cigarros, entón o culpable era fumador, Madrti atopou moitos cartos, polo que o culpable ten que ser millonario.
Despois de moito tempo buscando non atopaban a ninguén así, facíase tarde e Madrti tiña que volver a casa, así que dixo: Agora teño que irme a miña casa, continuamos maña vale. Ao día seguinte seguiron se atopar a ninguén, ao cabo de tres días seguen sen atopar ao culpable, o quinto día pola noite un tío de Madrti foi de visita a súa casa, e tiña todas as características do culpable, así que Madrti preguntoulle se el queimara a casa duns árbores, e o seu tío díxolle: Pois si, porque o preguntas? Madrti díxolle: Porque levo cinco días buscando o culpable co esa familia de árbores, maña vas vir comigo a desculparte vale.
Ao día seguinte Madrti apareceu no bosque co seu tío, e dixo: Xa atopei culpable, era o meu tío, e trouxémolo para que vos pida perdón. O tío dixo: Síntoo moito, sei que estibo mal, non o volverei a facer, como podo recompensárvolo. A nai árbore dixo: Non tes que recompensarnos, mentres non o volvas a facer nin a nos nin a ninguén estamos en paz.
Ao final todo saíu ben, Madrti e os árbores atoparon ó culpable e o tío de Madrti aprendeu a lección: non o volvera a facer xamais.
23 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
A NENA HEROÍNA
EVA BARREIRO MATÍAS
Érase unha vez unha nena chamada Alma. Alma tiña 10 anos e sempre ía xogar ao bosque despois da escola, aínda que, as fins de semana vai dende as nove da mañá ata mooooooooooi tarde. Chegou un día que estaba xogando cun coello no bosque, e deuse conta de que desapareceran todas as árbores e as plantas, e seguido diso tamén desapareceron os animais.
Ao lonxe veu un destello moi brillante, entroulle tanta intriga de saber o que era que botou a correr cara a el. Canto máis se acercaba, máis grande era o destello, ata que chegou. Alegrouse moitísimo porque ela pensaba que desapareceran todas as árbores, as plantas e os animais. Era a única árbore en todo o bosque, pero era preciosa, era xigante, rodeada de todo tipo de flores e nas súas ramas había paxaros, bolboretas e esquíos. A árbore brillaba, e de súpeto comezoulle a falar a Alma.
–Ola Alma- Díxolle cunha voz moi amigable. –O-o-ola- Díxolle Alma asustada. –Verás Alma, como ves este bosque inmenso que estaba repleto de árbores, plantas e animais, xa non ten nada- Díxolle un pouco triste. –Si, eu crieime aquí, es sempre saía a xogar- Respondeulle. – Pois ti es a única que pode salvar este bosque, xa que sempre saes a xogar e es unha nena que sente un gran cariño pola natureza. Para salvalo terás que pasar unha serie de probas- Díxolle un pouco serio. –Vale, e que probas serán?- Preguntoulle Alma. –Pois serán preguntas sobre a natureza- Respondeulle. –De acordo- Dixo Alma. –A primeira pregunta é: Que hai que facer para coidar o bosque?- Alma respondeulle inmediatamente. –Non tirar lixo, non cortar as árbores, non facer lume, non romperlle as ramas nin arrancarlles as follas ós árbores…- -Xenial!- Díxolle a árbore moi alegre. –A seguinte pregunta e: Que farías se viras a alguén facer algo do que me respondiches antes?- -Intentar ensinarlle que iso non se fai por que se fora fogo, podería arder todo o bosque, se fose lixo, quedaría un bosque sucio e contaminado, se fose que cortara as árbores, no verán non habería sombra e quedaría un bosque baleiro e iso sería moi feo, e se lle rompíamos as ramas e lle arrancábamos as follas, faríamos dano as árbores.- Respondeulle á árbore con ira. – Moi, moi, moi, moi, moi ben!!!! Tiña máis preguntas pero con esas respostas, non hai nada máis que preguntar por que sabes todo sobre o bosque! Es unha nena excelente- Díxolle a árbore case chorando da emoción, porque ela pensaba que non había nenas nin nenos que se preocuparan pola natureza, pero si que hai. –Ben, creo que é a hora da despedida, xa que superei as probas, non?- -Si, encantoume coñecer nenas como ti, cando eu desapareza volverán
24 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
todas as árbores. Ata a próximaaaaaa- Díxolle desaparecendo. –Ata a próxima e grazaaaaasssCando desapareceu a árbore, soprou unha pequena e cálida brisa de vento, e volveron todas as árbores, as plantas e os animais. Alma volveu a xogar co coelliño, e desfrutou da natureza.
E colorín colorado, coida dos bosques e así xa non estarán contaminados.
25 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
A CERDEIRA QUE FLORECEU ISABELLA
CAMPOS PIRAME
Nun bosque illado, viviu unha cerdeira que as súas ramas nunca floreceron triste e só, sen árbore ao seu redor.
Ao longo da súa triste vida, soñou ver as súas ramas cheas flores, pasaron cen anos e a cereixa aínda non podía ver as súas remas cheas de flores, pensou que era porque estaba só e tiña miles de años, hasta día viu seu reflexo nun pequeno charco de auga,ese día de primavera descubrió que el era imensamente fermoso en aquel bosque soloitario, entonces comprendió que no era importante estar solo, dado que a natureza do bosque era fermosa e nese momento sentía inmensa alegría e as súas ramas comenzaron a florecer e na primavera as súas flores xaen e abarcan as súas raíces como unha alfombra rosa.
26 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
27 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
A ÁRBORE DA SABEDORÍA
HUGO CASANOVA GONZÁLEZ
Había unha vez un neno chamado Anxo de 13 anos.
Anxo era alto, louro e de ollos azuis.
Un dia de verán Anxo foi a pasear ao monte, de súpeto se fixo de noite e Anxo non sabia volver a sua casa. Pouco despois Anxo viu unha luz azul moi brillante ao fondo do bosque, entón o neno foi a xunto dela. Cando chegou viu unha árbore chorando e lle preguntou, que lle pasaba. A árbore contestoulle:
- Un trasno levou a miña familia.
Anxo cando escoitou iso case se pon a chorar porque lle deu pena. Entón despois de escoitar iso lle preguntou como se chamaba e ela lle respondeu:
- Eu me chamo Sabedoría.
A árbore lle pregunta o mesmo ao neno lle respondeu:
- Eu me chamo Anxo, e te podo axudar a derrotar a ese trasno.
A árbore lle deu as grazas e foron camiñando xuntos. De repente, o malvado trasno se cruzou con eles e lles dixo.
- Ola Sabedoría, vexo que tes un novo amigo. Se queredes atraparme e salvar a túa familia tedes que pasar polas miñas 8 probas ja, ja, ja!
As probas consistían en: esquivar, saltar, esconderse duns lobos que querían asustalos, atopar follas con pistas polo reverso, escalar unha montaña moi alta, escapar dunha pedra e saber diferenciar sons na noite do monte.
Cando remataron a cuarta proba atopáronse cun esquío ferido.
A árbore tiña poderes para curalo, polo que puido axudar ao animal. Cando o esquío se recuperou lle deu as grazas aos dous e lles pediu se podía acompañalos. Eles aceptaron e lle preguntaron quen a ferira. O esquío lle respondeu que fora o Trasno Dondevil.
A continuación seguiron coas probas e superáronas todas.
Ao rematar viron un castelo xigante, que era onde vivía o trasno e aló foron. Cando entraron caíron nun burato. Como todo estaba escuro Sabedoría usou o seu poder de iluminación para ver cara onde ir. De súpeto, cando prendeu a luz, mirouse unha sombra moi negra. Cada vez a sombra acercábase máis e
28 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
déronse conta de que era o Trasno Dondevil.
Cando o viron o trasno dixo:
- Parabéns por superar as miñas probas. Pero fáltanvos unha.
Pouco despois xurdiu un fume diante do trasno e ao desaparecer viuse ao trasno evolucionado noutro ser.
Logo comezaron a loitar contra o trasno e o neno e o esquío quedaron moi danados.
Entón a árbore curounos co seu poder e lles dixo que só tiñan unha opción que era fusionarse. Feito isto houbo unha explosión e de aí xurdiu o heroe chamado “Anxabedoriao”. O poder destes amigos xuntos, era tan poderoso que trasno fuxiu.
E cando isto sucedeu, os tres amigos separáronse e déronse unha forte aperta.
Logo apareceu a familia de Sabedoria e entre todos lograron saber onde vivía o neno para levalo a súa casa.
Dende aí todos lembrarán aos seus amigos.
29 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
A TRISTE REALIDADE
GABRIELA DA COSTA DOMÍNGUEZ
Ola chamome Marc, teño 21 anos e vouvos contar o que sempre me pasa.
Saio do meu apartamento. Vexo ao can do veciño facendo as súas necesidades fisiolóxicas no noso espazos verdes. Espazos verdes tan apreciados nunha cidade e logo nos que xogan nosos fillos. O veciño se fixo o distraído e seguiu paseando con o seu can.
Sigo camiñando por unha das beirarrúas. Hai salveime!,hoxe estou ben desperto, eviten pisar os desfeitos de outro can da zona. Recordo cando tiven que dar un chimpo para non tropezar con eles. Estaban alí, no medio do camiño, a saída do edificio, e por o tamaño parecían ser dun mamut.
Me quento, quero matar ao can!! Pero de inmediato dinme conta que non é a culpa do can ,a culpa a tiña o dono, é certo, quero matar ao dono!
Sigo o meu camiño esquivando bolsas de lixo e papeis que saíron dun contedor de lixo e o vento outonal os remonta como cometas. Chego á parada.
Mentres espero ao ómnibus evito pisar gomas de mascar ,cáscaras de mandarina,etc. Desfeitos que seguramente se lle caeron a alguén por error..Subo ao ómnibus. Vou indo ao meu choio.
Miro por a xanela, e vexo a cidade sucia. Unha imaxe dantesca que me da moita pena.. Papeis tirados na rúa e na beirarrúa, contedores con lixo tirados por o seu arredor pintadas e adhesivos de todos os cores e por todos os lados. Vexo tamén ao veciño que tira a súa bolsa de lixo negra pola xanela do o seu carro. Sigo o arrastro dos fumadores por as cabichas que van quedando sobre o asfalto.
Recordo hoxe que é o 5 de xuño “ Día Mundial Do Medio Ambiente”.
Fai frío, e para traer un pouco de calor a miña mente volvo a recordar as vacacións no verán. Os paseos pola costa, por as nosas praias. Me recordo camiños en familia, e buscando un bo lugar nunhas desas fermosas praias que ten o noso país. O encontro, descargo miñas cosas, aparto bolsas de nylon, tampiñas e algunhas botellas de plástico, de esas que decoran as nosas areas brancas. O contedor esta cerca, mais da igual.
Estendo unha toalla, me dispoño a gozar do mar e de os nosos belos solpores cun bo coco. As ondas do mar rompen alí, moi cerca, traendo hasta a costa máis desfeitos. Máis bolsas e botellas de plástico, peixes mortos e algunha que
30 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
outra cabichas. Un fermoso recordo que se converte nun pesadelo.
Me baixo do ómnibus, tiro o boleto na beirarrúa, enseguida me arrepinto en me dispoño a coller o boleto para logo tiralo nun contedor de lixo.
No meu descanso vexo as noticias : falta de choivas, crises enerxéticas,etc.
Este é o mundo que lle estamos deixando aos nosos netos e fillos. Esta e a nosa cidade nun día do medio ambiente. Somos hipócritas, nisto e noutras cousas. Non respetamos noso planeta, nosa cidae, todo o que nos rodea..Pero festexamos o día mundial do medio ambiente.
Me ven a cabeza as charlas que nos daba Sebastian. Un colombiano, que agora vive en Castela e León. Él nos contaba que si tiraban un lixo pola xanela do carro, como facemos agora, por pequeno que sea o obxecto, a multa podía custar ata 2.000 €, ademais este tipo de infracción queda no teu historial de conductor.
Os que timos a sorte de viaxar falamos destes temas. Por que?, no mundo desenvolvido non ves nin un papel no chan. Non hai caso, será que seremos fillos del Riego?. A unica forma de educarnos será con multas?.
Cando nos doi o peto..
31 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
O LIBRO MÁXICO
LAURA DA SILVA BEMBIBRE
Nun pequeno bosque non moi lonxe de aquí, vive unha criatura máxica. Ela chamábase Emma e era moi simpática, lista e sobre todo graciosa. As veces Emma ia a camiñar polo bosque ata que un día atopou un libro e decidiu abrilo, e sabedes o que había? só unha pequena frase que dicía así: se o contido do libro queres atopar un conxuro máxico deberas de facer. Emma quedou moi sorprendida e decidiu preguntarlle a súa nai (que sabía facer conxuros) e ela lle dixo: seguro que é o conxuro chamado CDLDÁ que significa: conxuros de libros das árbores. Emma non sabía como era ese conxuro por que como ela aínda era moi noviña só sabía o principal. Ao final foi a preguntarlle a súa nai se lle facía o conxuro máxico, e a nai lle dixo: si Emma, fágocho agora e de súpeto dixo: un, dous, tres o libro como novo outra vez, e de súpeto comezaron a aparecer imaxes de árbores e moitas letras. E sabedes de que se trataba o libro? De especies de árbores, estaba o piñeiro o carballo a nogueira etc...Dende aquel día Emma empezou a buscar esas árbores no bosque.
32 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
MADRTI E A DESAPARICIÓN DA AUGA
NAZAN ESTÉVEZ ADRIO
Madrti atopase na muralla China, Madrti pode voar e é forte. Ten dous problemas: que non sabe como pasar a muralla China, e non ten tanta forza como para romper a muralla China, puido sobrevoar a muralla China, pero aínda ten un problema máis. Intenta escornear a muralla pero quedase sen cornos. Pero rompe a muralla China coa axuda dos seus amigos Jorge, Pablo e Xoan e el tiña 38 anos porque é moi novo senón rompera a muralla China.
33 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
34 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
RAÍCES
ADÁN ESTÉVEZ PÉREZ
Antón era un neno que tiña 12 anos, pelo louro e ollos castaños. Era un neno amable e humilde con unha gran pasión por a natureza.
Unha vez Anton paseando por o monte ollou a uns homes cortando uns carballos moi antigos, e inda por enriba tirando todo tipo de lixo o monte, entón Antón chamou a policia contandolles o que estaba vendo,a policia lle dixo que cortar arbores non era delito ningún e lle colgou.
Antón todo enoxado gritoulles os homes que parasen xa de cortar os carballos. Os homes mirando para el con mala cara lle berrarón, anda neniño vai xogar coas bonecas e deixanos en paz.
5 anos despois ,con 17 anos creou unha ONG chamada Raices.
A ONG foi creada para coidar o medio ambiente e protexer as arbores. un dia un empregado dixolle: Xefe, ¿como podemos facer papel sen cortar as arbores? Antón dixolle: mira se limpamos todos os montes de toxo e maleza, podemos acadar a pasta para facer papel, e por enriba evitaremos os incendios forestais. Enton montaron unha rede voluntaria para a limpeza dos montes e foi un exito. As persoas xa non tiraban lixo e protexian a natureza. Bueno todos non, habia un grupo de persoas que por interes economicos non estaban dacordo.E adiviñade, eran os mesmos que anos atras lle mandaran ir a xogar coas bonecas. Estes homes comezaron a convencer a xente de que a ONG estaba errada. E seguiron cortando e ensuciando o monte. A ONG non puido quedarse de brazos cruzados.
E cada vez que estes desalmados intentaban cortar algun tipo de arbore autotona, Raices xuntaba a milleiros de persoas que collidas das mans rodeaban todo o monte impedindo que cortasen e manchasen os montes. Soamente lles deixaban cortar Eucaliptos e mimosas.
Impulsaron e acadaron unha lei onde estaba prohibido plantar arbores que non sexan autoctonas de cada sitio.
Raices foi un exito social sen precedentes, Antón acadou cumplir os seus sonos.
35 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
O REI DO LUME
IKER GIL DIÉGUEZ
Madrti e unha nena que ten 14 anos e morena,pelo negro,ollos cor mel,con lentes,cornos cara ovalada,alta,forte,seria,amable,humilde,divertida,humilde,divertida,humor,me-diosa,detecta,respecto,voar,vive nunha cabana no bosque.
Nunha vez estaba na cabana e cheiraba a fume,saiu da cabana e mirou un rei do lume e se enfadou con ela,en ton colleu unha mangueira e botou auga a o lume o rei se puxo triste en ton Madrti lle dixo,tes amigos e el lle dixo que no porque plantaba lume a os bosque en ton Madrti lle dixo se non volves a plantar lume a os bosque podo ser a tua amiga en ton o rei lle dixo que si enton foro amigos para sempre.
A VIDA DE TODOS
ANAHÍ IGLESIAS MARTÍNEZ
O día que plantamos unha árbore nace unha nova vida para ver como cada ano se fai máis grande e fermosa: a pesar de que a semente é minúscula, ao romper sae unha raíz vigorosa que se agarra á Terra con moita forza.
Hoxe estou aquí, non para falar de min, senón para explicarvos como debemos coidar as árbores, seguro que pensas que non é importante, pero agardo que vexades as arbores como as vexo eu.
36 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
Cada ano plantamos unha árbore e, con iso, plantamos unha vida. É moi bonito ver como crece cada día e cada ano se fai máis e máis grande.
Como te sentirías ti se plantaras unha arbore e tardara anos en crecer e logo, por culpa dun incendio morrera? Estarías triste? Eu si... porque xa non a volvería a ver, a abrazala.
Os días que fuches alí estabas á beira da túa árbore, abrazándoa, sentándote ao seu carón , correndo ao seu redor, refuxiándote do sol debaixo de ela namentres abrazas o seu tronco inmenso. Non sabemos a que temos ata que o perdemos.
É unha pena ver como as paisaxes son destruídas... aínda que é bonito ver á xente reunida para dar vida de novo a eses lugares castigados. Para que os animais volvan a espallarse polos bosques, que os paxariños volvan a pousarse nas súas polas e cantar fermosas cancións e sons, polos novos esquíos que volven a almacenar as súas belotas, en vez de que morran nos incendios . Por iso debemos coidar as arbores e plantalas: por que nos dan a vida. Por iso non podemos destruír os bosques senón coidalos.
Parádeos a velas! Como en cada estación do ano elas ( as arbores) cambian o paisaxe , no outono saen a relucir as preciosas cores vermellas, amarelas e marróns ... Coidemos o máis belo que temos! A vida.
37 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
O BOSQUE ENCANTADO
KIMBERLY RAMOS GIL
Érase unha vez unha familia que vivía nunha cabana no bosque, e un dìa como calquera outro, Lía e Mateo decidiron saír a explorar, pero tomaron un camiño misterioso que descoñecían. Non estaban seguros se ir exploralo ou mellor volver a casa, pero a curiosidade podeu con eles. Despois de andar un bo rato entre néboa, chegaron a un portal un pouco extraño, e a o cruzalo deron cun lugar precioso, un mundo máxico. Mateo e Lía estaban asombrados, descubriron que nese mundo máxico vivían trols, adas, unicornios, arcoiris, nomos, àrbores que falaban, flores que cantan... Ata hai unha escola de máxia onde os nenos poden aprender máxia, e iso non e todo tamén había un pequeno lago onde habían sereas e os seus amigos peixes. Mateo e mais lía regresaron a casa onde lles esperaba unha noticia e a súa comida favorita. Ao día seguinte pola maña fixeron as maletas para ir de viaxe un par de días a casa dos seus avós nun bosque cheo de descubrimentos. Lía e máis Mateo foron ao seu cuarto, e Lía lle preguntou: como lle vamos a contar o segredo? e Mateo lle dixo: non sei, pero deberiamos preguntarlles antes as persoas do mundo máxico. Dixeron que poderian aos avós cunha soa condicion, que era que non se o dixeran a ninguén máis ou de non ser así o portal desaparecería. Os nenos foron a casa e contaronlle a os seus pais, os pais dixeron que lles ensinaran. Os nenos lles conduciron ata alí e entón o portal non estaba alí! Lía e mais Mateo pensaron e se o portal está noutro país,os pais lles dixeron,tranquilos Lía e Mateo nos vos axudaremos a encontrar o portal, os nenos se puxeron moi contentos por que eles lles apoiarian nesta aventura. Os pais e máis Lía e Mateo foron a casa dos seus avós, E alí ese mesmo día comezaron a aventura. Os nenos e máis os pais subiron ao bosque e houbo un rastro azul, era biscoso, seguiron o rastro, acababa nun lago onde algo brilla, pero nesas fechas esta totalmente prohibido meterse no lago, depois de pensar un bo rato se lles ocurriu coller a malla da piscina, despois dun rato conseguiron collelo e... era unha botella cun papel dentro, abrieron a botella e... era a primeira pista e dicía se a seguinte pista queres encontrar, tes que buscar nun sitio onde hai moita natureza para coidar, e pensaron e pesaron e dixeron todos a vez ¡A FINCA! e foron correndo e empezaron a buscar e duas horas despois encotraron a pista, e se foron a casa porque xa estaba oscurecendo e xa era a hora de cear, despois estar un pouco
38 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
coa familia e por último dormir. A o día seguinte dixeronlle a os avós, e lle contaron todo o que pasou, lles ensinaron a primeira pista e lles dixeron a onde os levou, e a seguinte pista que e a que encontramos na finca, e dí, a seguinte pista esta nunha arbore cun oco onde vos refuxiabades de pequenos e rapidamente tanto os avós e os pais acordaronse e sairon correndo ese lugar, e Lía e Mateo entraron e rebuscaron e encontraron a resposta, nunha folla do periodico, ao final o portal desaparece e convértese nunha lenda.
39 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
40 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
A RECUPERACIÓN DAS ÁRBOLES
DIEGO SEOANE GONZÁLEZ
Érase unha vez, onde había un rapaz chamado Lucas. Estaba no monte paseando como se fose un día normal e de súpeto, empezou a arder o monte onde Lucas estaba a pasear. Lucas chamou aos bombeiros, pero cando chegaron xa non puideron facer nada para salvar o monte.
Lucas enfadouse moito e dixo:
- Vou plantar todas as arbores dos montes que arderon e vou a plantalos o 28 de abril no CEIP Santiago de Oliveira.
Desde ai Lucas estaba moi nervioso porque quería que chegar o día de poder plantar as arbores.
Chegou o día, que tanto estaba a esperar Lucas. Todos os alumnos/as de 5º e 6º de primaria tamén estaban moi nerviosos, xa que eran eles os que ían a axudar a Lucas a plantar todas esas arbores. Estiveron toda a maña plantando arbores e despois, cando remataron, tiveron unha merenda que foi organizada polos seus profesores.
Despois duns anos naceron as arbores. Cando eran grandes viu un leñador e cortou case todas as arbores que plantaran os alumnos. O colexio loitou para salvar o monte, pero loitou máis por salvar as arbores, xa que as arbores foran plantadas polos seus antigos alumnos e era un recordo. Ao final de todo, só lograron salvar 4 arbores, dunha chea de arbores.
41 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
42 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
O MONSTRO DA NATUREZA
CRISTINA VILAS BERNÁRDEZ
Era un día de choiva un neno chamado Samuel, tiña 12 anos, era moreno, alto, intelixente, forte e valente. El vivía solo nunha aldea de pobres na que había que comer o que atoparas por alí. Era un lugar cheo de natureza rodeado de árbores verdes e flores coloridas. Un día iba el paseando polo monte, e de súpeto escoitou algo ruxir, el non lle fixo caso e seguiu, pero volveu a soar. A Samuel lle estaba entrando unha mala vibra no corpo e comezou a correr directamente cara a aldea para avisar a todos. Reuníronse e quedaron de acordo de que era un monstro, por iso empezaron a coller fachos, ganchos, etc, e foron a por el. De camiño volvéronse a escoitar ruxidos, gritos, pisadas,etc, e todos se agruparon apuntando cos fachos e outros obxectos cara afora. Todos estaban moi atentos porque en calquera momento podía ocorrer algo, e de súpeto un montón de toxo, herba, flores e plantas que estaban agrupadas nunha bola saíu de entre o medio das árbores asustando a todos, pero aínda así non saíron correndo, seguiron firmes e preparados pa atacar. Cada vez a bola acercábase máis e máis e eles ían a empezar a lanzar os obxectos que tiñan nas mans, e un, dous e tres... todo saíu voando apuntando cara o monstro, pero era indestrutible e cada vez íase acercando cada vez máis ata que... logrou meter a todos na súa xigante boca e despois dirixiuse a aldea para comer todas as casas dos cidadáns, e polo camiño ía comendo todo o que atopaba, cousa que miraba cousa que entraba na súa boca. Ao chegar empezou coa aldea, e outro tanto do mesmo, todo pa dentro, as árbores e as marabillosas plantas e flores que había no xardín. Tempo despois o monstro xa estaba farturento, pero decatouse de que aparte do monte onde el vivía e a aldea, quedaba unha parte que non fora, ese sitio era o antigo supermercado e tendas que estaban derrubadas no chan, solo se miraban escombros, escombros e máis escombros. Por suposto tiña que ir aí a seguir enchendo a barriga ata rebentar. Polo camiño foi atopando máis persoas e máis árbores para comer, ata que chegou aí, e el pensaba que solo ía a haber chatarra, pero había un montón de habitantes con armas listas para desfacer esa bola de toxo maligna. Eran tantos os que quedaban que despois de moitos tiros conseguiron que o monstro caera ao chan derrotándoo por fin despois de tantas mortes. Eses habitantes sempre foron con ollo pola vida, e o máis importante é que sobreviviu a maioría de persoas. Esta historia rematou e o vento a levou.
43 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
A SÚPER MISIÓN
SOFÍA COLETTE OCAMPO MARTÍNEZ
Ring, ring, ring sona o despertador de Mardett. Tiña que ir á escola. Vestiuse e cando saíu da casa deuse de conta que era sábado. Ay, que torpe son! pero agora que saín da casa non podo dar volta, mmm xa sei, vou dar unha volta. Sei que tes gañas de seguir con este relato tan chulo e que tanto vos vai gustar, ou iso espero. Pero antes, vouvos falar un pouquiño de min: teño o pelo louro, ollos cor mel, alta, fraca e vivo coas miñas duas cadelas Lili e Sali e o meu mono Sam. Unha das miñas cousas favoritas é camiñar polo bosque por iso teño unha cabana no medio do monte, pero unha das miñas cousas preferidas é cantar. Ben, continuemos co noso relato pero xa sei que sabedes que vou dar unha volta pero... sabedes a quen vou visitar ? Correcto, á miña avoa. A que me ides acompañar, a que si? pois imos aló. Primeiro fun visitar a miña amiga árbore chamada Carla, a cal era un castaño, e xa sei que dixen que ía visitar á miña avoa pero tamén lle tiña que dar unha visita a ela así non queda tan soa. Ben, a miña seguinte parada ehhm, ahhhh, xa me acordo a casa da miña avoa. Como poiden esquecerme? Ben imos aló. Pois despois de chegar ao pobo da miña avoa, sabedes o que atopei??? Mmm.... Unha laranxeira? Non. Un castiñeiro? Non, vouvos dicir: unha maceira. Entón decidín levar unhas mazás xa que a pobre avoa non lle levaba nada, entón apañei unha cesta. Metín as mazás e alá marchei. Pero téñovos unha gran sorpresa. A última parada é a casa da avoa. Que ilusión me fai.... xa levaba tempo sin vela! Cando por fin cheguei non vos imaxinades a sorpresa que levou. -Ai! a miña neta preferida, que fas por aquí? - Pois verás avoa, ía ir á escola e dinme conta de que é sábado pero non ía ir a casa outra vez, entón decidín ir dar unha volta pero onde? Pois grazas á miña boa mente e os meus mamiños que me acompañaron, decidín vir aquí. -Pois paréceme moi ben, dixo a avoa. Ben avoa querote moito pero teño que ir para casa a facer a comida que non teño nada. Non queres vir comer aquí?, dixo a avoa. Comeremos unha fabada moi boa. Bueno avoa pois quedarei aquí contigo a comer pero despois marcho que si non os meus animais collen fame e sobre todo Sali, -Vale vale miña neta-. Despois de comer a miña rica fabada despedinme da avoa e marchei. Cando estaba chegando vin que Carla, o carballo, estaba cheo de plástico, e sabedes quen era? Mr. Contaminador, entón decidín limpalo así que collino da man e díxenlle: non contamines, contaminar non é bo e se segues así vas ser mais malo, e con iso leveino á bañeira da miña
UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
casa e saquei toda a suciedade que tiña: unha lata, unha bolsa de plástico, unha bicicleta oxidada e moito mais lixo, pero sabedes o que? converteuse en Mr. Natureza e así pudemos cear todos xuntos con Sali, Lili, Sam, Mr. limpeza e mais eu. Zampamos polo e pasámolo xenial e con este super final despídome. Adeus.
45 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
UN RECUNCHO ONDE SER FELIZ
DANIELA DOMÍNGUEZ ARAUJO
Vouvos presentar a Lois . Un rapaz: alegre, positivo e moi apegado á natureza. A sua fama por ir ao bosque creoulla o seu defunto tío Uxío. Antes de morrer díxolle que sempre que se sentise triste fora ao bosque, alí as árbores ofreceríanlle un recuncho no que se sentise mellor, e así foi como cada día sobre a mesma hora Lois marchaba ao bosque. Por desgraza aínda tardaba un chico en chegar, xa que vive na cidade, cousa que odia sobre todo por o alboroto que se xera xa que grazas a iso hai moito ruído. Lois non tiña moito aguante emocional e iso que só tiña 12 anos. Non pasou moito tempo cando lle determinaron depresión, polo cal tería que asistir semanalmente a un psicólogo. Lois non topaba a diferenza de ir a non ir , xa lle facían ese traballo as árbores e ademais, moito mellor! O que menos lle gusta neste mundo a Lois é asistir ás citas co psicólogo, xa que lle parece unha bobada. Cada vez que tiña unha cita co psicólogo marchaba ao bosque. Cando estaba alí sentía como se as árbores lle falasen e o acolleran como se fose da súa familia. Alí sentíase libre! Un día como outro calquera a Lois tocáballe ir ao psicólogo, polo cal ía marchar ao bosque, pero xusto cando ía saír da casa atopouse coa sua nai. Ela xa coñecía esta curiosa faceta de Lois, polo cal pechou a porta con chave, así Lois non podería marchar antes de que chegase o seu psicólogo. Lois non podía creer o que acababa de ver, como a sua nai non comprendía o que realmente el quería? Realmente había falado con ela sobre isto un millón de veces, pero ela seguía coa esperanza de que cambiase de opinión. Cunha chea de bagoas deslizándoselle pola cara comezou a preparar unha maleta, tiña pensado marchar! Cando rematou, como tiña a sorte de ter a sua habitación na parte baixa da casa, abriu a xanela saíu da casa. Comezou a correr dirección ao bosque. Cando atopou o seu recuncho onde ía sempre comezou a montar unha cabana pequena quizás demasiado pequena. Comezou a colocar as cousas, e cando rematou foi a explorar, xa que non coñecía todo o bosque. Pouco despois na casa de Lois comezou a soar o timbre, xa chegou o psicólogo. A nai de Lois comezou a chamar por el pero ninguén contestaba, ela xa se imaxinou o peor: é se o levaron, ou ao mellor xuntouse cos maiores do instituto e están a facer un ritual para metelo no grupo! Non paraban de saír ideas desa cabeza, cando deuse conta ca sua xanela estaba aberta , agora xa non estaba triste máis ben
46 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
estaba enfadada. O máis evidente era ir a buscalo ao bosque é iso foi o que fixo. Despois dunha longa procura atopouno, comezoulle a dicir de todo polo cal Lois rompeu en pranto. Despois dunha longa e emotiva charla chegaron a unha decisión, ian plantar un bosque no fermoso xardín que tiñan, en cada árbore puxeron un cartel con un nome de algo que lle guste a Lois. É así foi como a familia de Lois volveuse tan apegada a natureza coma el, e aprenderon unha valiosa lección os mellores remedios son os que desfrutamos e nos proporcionan un recuncho onde poder sentirnos mellor.
47 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
A ÁRBORE DOS DESEXOS
SOFÍA FERNÁNDEZ GIL
Hola chámome Ivana e son unha nena de Galicia que vai a contarvos a sua historia de cando intenten salvar a vida a miña nai con unha arbore. Eu vivía nun pobo da A Coruña, eu son unha nena pequena con unha trenza larga e de cor negro, con ollos verdes e pequenos. Estaba un dia calquera con a miña nai Ana, que e moi alta e simpática ela era a mia mellor amiga con a que podía compartir todo o que quixera, compartiamos aventuras xuntas e moitas risas. Non me preguntedes por o meu pai porque non che podía dicir nada de el , o único que sei e que se foi cando eu tan so tiña tres anos deixando soa a miña nai, dende aquela non supemos nada mais de el. Séguin cumprindo anos e pa-
48 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
sando o ben con miña nai ,sen amigos porque ninguén entendía a miña historia. Cando cumprín os meus dez anos leven o maior desgusto da miña vida a miña nai púxose enferma, na aquel momento que a miña nai viu do medico e me dixo que me sentara na cadeira sabia que algo ia mal cando me dixo que tiña unha enfermidade sin cura rompeume o corazón, empecei a chorar sin parar empecei a temblar e a poñerme paliada,empezar a sentír un dolor no peito, as miñas mans frías,ata que me desmallei. Despertei no hospital vin as lágrimas da miña nai e lle preguntei que pasaba resulta que tiña un ataque de ansiedade despois de isto volvín pra casa e decidín tumbarme na cama e durmir un pouco, a o dia seguinte falei coa miña nai de todo o que nos había pasado ela me dixo que todo iba a saír ben eu non pensei o mesmo. Dias despois a miña nai preguntoume que si estaba preparada para ir a o colexio eu disenlle que si entón ese mesmo luns volvín a o colexio, pasado as semanas escoiten falar aos meus compañeiros sobre a arbore dos desexos eu pregunteille que era iso da arbore dos desexos ,eles contaronme que e unha arbore que che fai cumprir todos os desexos que queiras todos falaban de que si poideran pedir un desexo seria unha consola,bicicletas,balóns,patins,monecos pero eu estaba segura de cal seria , o meu desexo se trataría de que a miña nai se recuperase de esa enfermidade que lle impediu facer moitas cousas. Eu non cheguei a creermeo ata que chegou un dia na que fun a biblioteca a saber un pouco mais de esa arbore dos desexos, saquei un libro moi antigo que estaba cheo de polbo, cando o abrín caeu un mapa onde avía unha cruz esa cruz estaba na parte do meu pobo decidín poñerme a buscalo, cando cheguei non avía ningunha arbore pensei que era unha broma pero decidín escavar para haber o que me atopaba, e era outro mapa estaba no pobo de a o lado, pero decidín ir anque estivera lonxe. Custoume moito porque tiña que escalar penedos que me atopaba polo camiño, atravesar regatos e montañas ata que o atopei, era a arbore dos desexos, era a arbore que levo buscando moito tempo, era esa arbore que podíame axudar a cumprir o meu soño desde que me sentei na aquela cadeira, non o pensei nin tres segundos en empezar a escalalo custoume moito pero sabia que o conseguira estaba desidratada e con moita fame pero nada ni ninguén pararame iso o que eu pensaba si, o que eu pensaba porque de repente resbaloume o pe e caín fixendo que me desmallara.
49 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
A NENA E A ÁRBORE
YAIZA FERNÁNDEZ GIL
Un día pola tarde cando sopraba o vento forte nun hospital,situado en Galicia,ás 16:40, nacín eu,unha nena chamada Lucía, con pelo longo de cor vermello e ademais moi valente,pero tiña dificultades para relacionarme, molestábame os ruídos fortes,non obedecía as ordes e rexeitaba a linguaxe física. Os meus pais sospeitaron que tiña autismo.
A miña familia no me entendía, os meus avós, os meus tíos ninguén! Non me aceptaron como era. Deixei de ter familia aos 3 anos. Cando xa tiña sete,empecei ir o colexio ó principio todo parecía normal, ata que un grupo de nenas empezaron a meterse comigo por non entender as miña forma especial de ser.
Gustábame as clases, pero unha materia chamoume a atención, especialmente, era a materia de ciencias naturais,sobre todo cando falabamos das plantas,as árbores... Parecíame súper interesante e apaixonado ese mundo.
O día no que plantamos un Carballo nun zapato,eu estaba súper emocionada,porque o único que me distraía era a natureza,todos lle puxeron nome a súa árbore.
O meu Carballo tiña un nome especial, chameino Freedom, que significa liberdade en inglés e todos os meus compañeiros preguntáronme que porque lle puxen ese nome, pero nunca llo dixen a ninguén por que tiña medo a que non o entenderan.
Cando o levamos a casa, deixeino no meu cuarto, estaba feliz!!
Todos os días pola maña antes de irme a colexio,contáballe o que ía facer polas tardes.
Un día que espertei para ir a o colexio,díxome a miña nai mentres almorzaba :-Lucía gustaríache vir comigo a dar un paseo a tardiña polo monte?, obviamente díxenlle que si, porque o que máis me gustaba,era a natureza.
Logo ao acabar as clases,eu estaba moi emocionada,como vivía nun pobo sería moi fácil saír a pasear polo bosque sen ter que desprazarme moito.
Antes de saír da casa díxome miña nai que podía levar o meu carballo, e leveino.
Na metade do paseo,e nun fermoso sitio, plantei o meu carballo.
Estaba rodeado de plantas onde respirábase aire puro.
50 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
Encantábame ir sempre a ese marabilloso lugar a facer os deberes, a ler... e contáballe todo o que pasaba, sentía e pensaba, e soamente a el,contáballe os meus maiores segredos.
Eu sentía que o único que entendíame era ese Carballo.
Pasados tres anos cando eu xa tiña dez,vin polas noticias que un grupo de leñadores ían cortar todas as árbores do bosque, eu nese momento, a verdade non me asustei , non crin que xusto ían ir ao bosque onde estaba “Freedom.”
Cando estaba indo ó colexio vin un cartel que dicía que ían talar todas as arbores do bosque,ali estaba Freedom!! asusteime moito, tiña que facer algo.
Intentei xuntar firmas no colexio, para que cada persoa ademais de firmar se atase a unha árbore. Por desgracia a xente do meu colexio non quería salvar ás árbores. Eu ese día estaba aí,soa enfrontándome aos leñadores atada a Freedom. Os leñadores obrigáronme a saír pero eu díxenlle -Ata que non os vaiades deste precioso lugar non me desatarei. Entón despois de varios días e coa axuda dos meus pais,eles rendíronse. Era feliz.
Por desgraza cando eu tiña corenta anos ese bosque ardeu e todo desapareceu.
Pero non as miñas esperanzas de facer un mundo mellor.
51 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
SÚPER X
XOEL RODEIRO DOMÍNGUEZ
Un día Xibe estaba prantando árbores no seu bosque preferido, ao lado do seu pequeniño pobo.
Perdón perdón, non vos presentei a Xibe. É un neno que ten 12 anos e vive en Baiñas. El ten o pelo corto e marrón, ollos cor mel e de estatura baixa. A súa personalidade é moi intelixente e agudo.
Construíu unha cabana no monte para estar rodeado de árbores, e alí pasa todas as tardes co seu compañeiro chamado Samuel, o seu mellor amigo de Baiñas. A Xibe encántanlle as árbores, de feito, o martes vai prantar unhas no monte.
Xa chegou o día. Pola mañá, Samuel e Xibe xa están de camiño para a escola. Alí dilles a mestra, que non van ir andando, teñen que ir en bus. Xibe segue contento pero cambioulle a cara. Cando subiron ao bus Xibe mirou pola fiestra e decatouse de que había moito fume negro e díxolle a Samuel:
- Samuel, ti non cres que está a botar moito fume o bus? -mirou para atrás e díxolle Samuel:
- Pois tes toda a razón, isto seguramente é un problema de mecánica – díxolle Xibe – non sei, pero isto está a contaminar o monte.
Máis tarde, baixaron do bus e dille a mestra a todos: – Agora vamos a merendar, ¡veña, collede un sitio e merendade! e Samuel di – ¡por fin! teño moita fame, quero merendar o meu bocadillo de mortadela con aceitunas. Contestou Xibe cun tono irónico – ti so pensas en comer, pois vamos coller un sitio ó lado do regato.
Xibe e Samuel están mirando que os seus propios compañeiros de Baiñas están a tirar moito lixo. Bueno, dixo Samuel: vamos a comer que teño moita fame.
Xibe e Samuel xa están chegando ó seu sitio preferido ó lado do regato.
Mmm! que rico está o meu bocadillo! di Samuel, Xibe contéstalle: e o meu está que rabeas! é de queixo.
Buah, que asco!! unha lata nos meus pés, di Samuel. Mira e logo non me queres facer caso, que calor! - responde Xibe.
Despois de acabar o seu bocadillo Samuel e Xibe puxéronse a xogar enriba da árbore ó lado do regato. Aaaa! - berrou Xibe. Case te teño! - dixo Samuel.
52 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
Splaas! Xibe, vaia paspallán estás feito, jajaja, non fales moito que ti case esqueces a merenda - díxolle Xibe a Samuel.
Xibe, sae da auga anda!
Ó día seguinte tiveron clase de música. A profe díxolle: hoxe vamos tocar unha canción coas palmas e chiscar os dedos. Eles estaban a practicar coas mans e de repente soa o timbre “riing riing!! A profe di: practicade na casa cos dedos.
Xibe estaba practicando cos dedos e a súa nai díxolle: vou tirala a lixo. Vale – contesta Xibe. Ó chiscalos dedos Xibe de repente escoita un terremoto. Bérralle a nai: que fixeches co lixo. Respóndelle Xibe: nada, que vou facer. Entón decatouse de que puidera ser el quen eliminou o lixo. Vamos probar, volve a chiscar os dedos e... puumm! un terremoto. Achegouse ó regato do monte e xa non había lixo. Deuse conta de que tiña “superpoderes”, poque cando caeu no regato, este xa non tiña lixo. Rápidamente foi a casa de Samuel a contalo.Di Samuel: vou probar eu. Non che sale! dixo Xibe. Entón agora “Super Xibe” viaxa por todo o mundo axudando ós montes. Tamén se lle chama SX.
53 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
ÁLBUM
56 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
57 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
58 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
59 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
60 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
61 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
62 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
63 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
A CUADRILLA DO MONTE JOEL FERNÁNDEZ FERNÁNDEZ, 6º
AS ÁRBOLES CON SENTIMENTOS DANIELA PANCEIRA PÉREZ, 6º
A SÚPER MISIÓN SOFÍA COLETTE, 6º
64 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
65 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
A NENA E A ÁRBORE YAIZA FERNÁNDEZ GIL, 6º
UN RECUNCHO ONDE SER FELIZ DANIELA DOMÍNGUEZ ARAUJO, 6º
OLISE LAURA RODRÍGUEZ GIL, 5º
A ÁRBORE SABIA DANIELA
A ÁRBORE DA SABEDORÍA HUGO CASANOVA
66 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
POZAS PRIETO, 5º
GONZÁLEZ, 5º
A VIDA DE TODOS ANAHÍ IGLESIAS MARTÍNEZ, 5º
MADRTI. A CASA QUEIMADA DAS ÁRBOLES POL ARAÚJO GONZÁLEZ, 5º
MADRTI E A DESAPARICIÓN DA AUGA NAZAN ESTÉVEZ ADRIO, 5º
67 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
O MONSTRO DA NATUREZA CRISTINA VILAS BERNÁRDEZ, 5º
SÚPER X E AS NENAS XOEL RODEIRO DOMÍNGUEZ, 6º
O LIBRO MÁXICO LAURA DA SILVA BEMBIBRE, 5º
68 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
A NENA HEROÍNA EVA BARREIRO MATÍAS,
A ÁRBORE DOS DESEXOS SOFÍA FERNÁNDEZ GIL,
RAÍCES
69 UNHA ÁRBORE UNHA HISTORIA | VEGALSA-EROSKI
5º
6º
ADÁN ESTÉVEZ PÉREZ, 5º