'RONINGEN AAN DE SLAG MET DEMENTIE
6OORWOORD $AT .EDERLAND VERGRIJST WETEN WE NATUURLIJK AL LANG $AT DAAR MEE OOK HET AANTAL MENSEN MET EEN DEMENTIE ENORM TOENEEMT IS MINDER BEKEND $E TEKORT SCHIETENDE ZORG VAN DE AFGELOPEN JAREN VRAAGT OM EEN TOTAAL NIEUWE AANPAK VAN ZORG EN WELZIJN VOOR DEMENTERENDEN (ET ,ANDELIJK $EMENTIE 0ROGRAMMA IS IN ALS PILOT OPGESTART IN DE PROVINCIE 'RONINGEN OM HIERMEE AAN DE SLAG TE GAAN (ET LDP IS GEEN VOORGESCHREVEN PLAN VAN AANPAK MAAR EEN MANIER OM VERNIEUWINGEN IN GANG TE ZETTEN (ET PROGRAMMA BETEKENT PERMANENT INNOVEREN OVERLEGGEN EN PRAKTISCHE AC TIES ONDERNEMEN OP ALLE GEBIEDEN VAN ZORG EN WELZIJN DIE MET DEMENTIE TE MAKEN HEBBEN $IT BOEKJE IS DAN OOK GEEN HAND LEIDING VOOR HET LDP $IT BOEKJE DIENT TER INSPIRATIE VOOR ALLE AN DERE REGIO S IN .EDERLAND WAAR HET LDP NOG MINDER VER GEVORDERD IS 7ANT HET LDP IN 'RONINGEN IS OP DE GOEDE WEG )N HET BOEKJE DAT VOOR U LIGT ZIJN TIEN INTERVIEWS GEBUN DELD MET VERSCHILLENDE HOOFDPERSONEN BINNEN HET ,ANDELIJK $EMENTIEPROGRAMMA LDP IN 'RONINGEN 6AN EEN MANTELZORGER TOT EEN HUISARTS KLINISCH PSYCHOLOOG EEN ZORGVERZEKERAAR EN NOG VEEL MEER !CHTER IN DIT BOEKJE VINDT U EEN DVD MET EEN KORTE lLM OVER HET LDP $E INTERVIEWS IN DIT BOEKJE EN DE lLM GAAN NIET ALLEEN OVER BE STUURLIJKE PROCESSEN VERANDERINGSTRAJECTEN HERSCHOLINGEN EN ANDERE MEER AFSTANDELIJKE BENADERINGEN VAN HET ONDERWERP (ET DOEL VAN HET LDP IS MEER AANDACHT TE SCHENKEN AAN HET PERSPECTIEF VAN DE MANTELZORGER EN DE CLIÑNT $IT BETEKENT EEN EINDE AAN DE MEDISCHE BENADERING VAN DEMENTIE EN VEREIST EEN VEEL PRAKTISCHER AANPAK $E DIAGNOSE BLIJFT UITERAARD BELANGRIJK
MAAR DAARNA MOETEN ARTSEN VERZORGERS FAMILIELEDEN EN VRIEN DEN VOORAL WORDEN INGEZET OM DE DEMENTERENDE EEN ZO MENS WAARDIG MOGELIJK BESTAAN TE GEVEN
GRONINGEN AAN DE SLAG MET DEMENTIE
0ETER VAN ,INSCHOTEN $E /NDERSTEUNER
0ERMANENT VRAGEN WAT LEVERT HET NU EIGENLIJK OP
@(ET LDP IS EEN LANDELIJK PROGRAMMA EEN LANDELIJK FORMAT MAAR EIGENLIJK KAN JE HET GEBRUIKEN ALS EEN MANIER OM IN DE REGIO AAN HET WERK TE GAAN $AAR MOET HET GEBEUREN !LS HET LDP GOED WORDT UITGEVOERD ZULLEN DE KLANTEN MERKEN DAT DE ZORG VEEL KLANTGERICHTER WORDT 7E MOETEN VEEL MEER LUISTEREN 7E MOE TEN HET MEDISCHE VERZORGENDE MODEL VERLATEN EN VEEL MEER KIJ KEN NAAR DE SUBJECTIEVE DOELEN DE WAARDEN DIE PATIÑNTEN ZELF HEBBEN IN HUN LEVEN (ET LDP BIEDT EEN MANIER VAN WERKEN OM DEZE RESULTATEN TE BE REIKEN $IE MANIER VAN WERKEN HOUDT IN DAT JE EENS IN DE TWEEÑN HALFJAAR EEN ANALYSE MAAKT VAN DE SAMENWERKING HIER IN DE REGIO $IE ANALYSE MOET HEEL STERK GEMAAKT WORDEN DOOR DE BRIL VAN DE PATIÑNT EN DE MANTELZORGER "IJ DE LAATSTE BIJEENKOMST OP MEI IN 'RONINGEN WAS BIJNA DE HELFT VAN DE BEZOEKERS EEN MANTELZORGER $E VRAAG NA DERGELIJKE BIJEENKOMSTEN IS HOE JE DE DINGEN DAN ECHT GAAT VERANDEREN $AARIN IS HET LDP NIET ANDERS DAN AN DERE VERANDERINGSVRAGEN $AN GAAT HET ER DUS OVER HOE JE MEN SEN IN BEWEGING KRIJGT 7IE HEBBEN ER BELANG BIJ EN WIE ZIJN NU ONTEVREDEN -ENSEN MET EEN VISIE MOETEN BIJ ELKAAR KOMEN EN DE VERANDERING MOET BESTUURLIJK WORDEN AFGEDEKT (ET IS DE KUNST VOOR ONS ALS PROJECTGROEP OM MET EEN ZO LICHT MOGELIJKE LDP STRUCTUUR ZOVEEL MOGELIJK MENSEN IN BEWEGING TE KRIJGEN %RG BELANGRIJK VOOR HET LDP IS DAT ER EEN GOEDE AFDELING VAN !LZHEIMER .EDERLAND IS 7ANT HET ZIT ER ECHT IN DAT ER BINNEN HET LDP EEN GOEDE PARTNER IS DIE VANUIT HET CLIÑNTPERSPECTIEF DE VERBINDING KAN LEGGEN MET DE PROFESSIONALS $E MANTELZORGERS HOUDEN ONS DAARIN GOED BIJ DE LES :IJ ZEGGEN
PRAAT NIET TEVEEL IN GROTE VERANDERINGSPROJECTEN MAAR PROBEER GEWOON CONCRETE RESULTATEN TE BEREIKEN %N DAT DOEN WE DOOR IN ELK PROJECT TE SCHRIJVEN EN TE ZEGGEN WAT DE CONCRETE RESULTATEN ZIJN DIE WE ERMEE WILLEN BEREIKEN 7E ZIJN VANUIT ONS BUREAU BIJNA ALTIJD BEZIG MET EEN &ORTUYN ACHTIGE SIMPLIlCATIE 7E STEL LEN PERMANENT DE VRAAG WAT LEVERT HET NU EIGENLIJK OP 7E DOEN WEL HEEL INGEWIKKELD IN DE MANIER WAAROP WE HET MET ELKAAR RE
(ET IS ZOMER MAAR IN ZIJN HOOFD HANGT EEN DIKKE MIST $E MIST VAN DE ZIEKTE VAN !LZHEIMER (ET PROCES DAT DE HERSENEN AANTAST TOTDAT SLECHTS EEN DERDE VAN DE OORSPRONKELIJKE OMVANG REST DAT DE GEEST AFBREEKT EN IEMANDS HERINNERINGEN VERNIETIGT
PETER VAN LINSCHOTEN DE ONDERSTEUNER
x MANTELZORGER 6AAK EEN PARTNER ZOON OF DOCHTER DIE ZORG VERLEENT AAN MAN VROUW VADER OF MOEDER
x ZIEKTE VAN ALZHEIMER $E AANDOENING VERNOEMD NAAR DE $UITSE PSYCHIATER EN NEUROPATHOLOOG !LOIS !LZHEIMER $E ZIEKTE WORDT GEKENMERKT DOOR EEN ACHTERUITGANG VAN DE WERKING VAN DE ZENUWCELLEN WAARDOOR DE PSYCHISCHE FUNCTIES ACHTERUITGAAN
&OCUS OP MENSELIJKE WAARDEN IN ZORG
@-AAR DAN ZOU IK DAT TOCH MOETEN WÏTEN ROEPT HIJ (ET LIJKT WEL ALSOF ER PIEPSCHUIM IN ZIJN HOOFD ZIT @!LSOF JE IN EEN WOLK LEEFT !LLE ORDE ZOEK
3TEEDS VAKER GAAT DE SWITCH IN TIJD EN PLAATS ZØ SNEL DAT 2ENÏ HET NIET MEER KAN BIJBENEN 6AN DEZE FASCINERENDE TIJDMACHINE BEDIENT HIJ NIET ZELF DE KNOPPEN 7AAR IS HIJ )N .IJMEGEN
,EIDEN 4ILBURG
GELEN MAAR LATEN WE EERST EVEN KIJKEN NAAR DE UITKOMSTEN VOOR DE KLANT $AT IS EEN MANIER VAN DENKEN DIE IN ONS BUREAU HEEL ERG DIEP GEWORTELD IS )K BEN DIRECTEUR VAN !RGO EEN BEDRIJF ONTSTAAN VANUIT DE 2IJKSUNIVERSITEIT 'RONINGEN (ET IS EEN BV WAAR DE UNIVERSITEIT AANDEELHOUDER VAN IS 7IJ ONDERSTEUNEN VERNIEUWINGEN IN DE ZORG ONDERZOEK EN DOEN AAN PROCESONDERSTEUNING 7IJ ZIJN BIJ HEEL VEEL PROJECTEN IN DE ZORG BETROKKEN WAARBIJ WIJ ONDERZOEK DOEN ADVIESWERK EN PROJECTMANAGEMENT $E GROTE UITDAGING VOOR DE KOMENDE JAREN IS DAT DEMENTERENDEN MENSWAARDIG THUIS KUNNEN ZIJN %EN GROOT DEEL VAN DEMENTE RENDEN EN MANTELZORGERS GEEFT ER DE VOORKEUR AAN OM THUIS TE BLIJVEN WONEN %N EEN KLEINE GROEP ZAL UITEINDELIJK IN HET VER PLEEGTEHUIS OF IN EEN ZORGVOORZIENING TERECHT KOMEN OMDAT HET THUISWONEN DAN GEWOON NIET LANGER GAAT -AAR DIE GRENS KAN ENORM WORDEN OPGEREKT DOOR MENSEN GOED TE ONDERSTEUNEN $AT MOET GEBEUREN DOOR HEEL GOED TE LUISTEREN NAAR DE MENSEN ZELF EN NA TE GAAN WAT DE MANTELZORGER OF PATIÑNT WIL EN HOE WIJ DAARBIJ KUNNEN HELPEN $AN KUNNEN MENSEN IN HUN EIGEN HUIS EN DESNOODS IN HUN EIGEN ROTZOOITJE VEEL LANGER GELUKKIG BLIJVEN 7AT MANTELZORGERS ALS EEN GROOT PROBLEEM ERVAREN IS DAT ALS JE HULP INSCHAKELT JE MAN OF VROUW VADER OF MOEDER GEWOON EEN BEETJE WORDT AFGEPAKT DOOR EEN PROFESSIONAL %N DAT JE NIET MEER DE INBRENG KAN HEBBEN DIE JE EIGENLIJK ZOU WILLEN HEBBEN WANT JE KENT DIE MAN VROUW OF OUDER AL JARENLANG *E WILT EIGENLIJK DAT DE INGESCHAKELDE ZORG EEN VERLENGSTUK IS VAN DE ZELFZORG DIE JE GEEFT &OCUSSEN OP MENSELIJKE WAARDEN IN DE ZORG DAT IS DE WE RELD DIE WE MOETEN WINNEN
PETER VAN LINSCHOTEN DE ONDERSTEUNER
0IETER -UL @4OEN WE HIER DE PILOT VAN HET LDP BEGONNEN KWAMEN VIER GROTE PROBLEMEN IN DE ZORG VOOR DEMENTERENDEN NAAR VOREN (ET EER STE PROBLEEM IS DAT MENSEN IN DE EERSTE FASE VAN DEMENTIE HEEL WEINIG INFORMATIE KUNNEN VINDEN EN HEBBEN OVER WAT ER NU EI GENLIJK GEBEURT h7AT GAAT ER GEBEUREN WAT STAAT ME TE WACHTEN
WIE KAN ME HELPEN v 6ERDER BLEEK DAT MANTELZORGERS TE OVERBE LAST ZIJN EN EENZAAM IN DE EERSTE JAREN EN DE JAREN DIE VOLGEN %N DAARUIT CONCLUDEERDEN WIJ DAT DE FAMILIES BEGELEID MOESTEN BLIJ VEN IN AL DIE JAREN VAN HET DEMENTIE PROCES (ET DERDE PROBLEEM WAS DAT ALS DE PATIÑNT IN DE FASE VAN OPNAME KWAM HIJ OF ZIJ SOMS EEN HEEL STUK VERDEROP MOEST GAAN WONEN OM IN EEN VERPLEEGHUIS TERECHT TE KUNNEN -ENSEN STELDEN DE VRAAG OF HET NIET MOGELIJK IS IN DORPEN KLEINSCHALIGE WOONPRO JECTEN TE CREÑREN OF OM IN DE OUDE BUURTEN TE BLIJVEN WONEN (ET VIERDE PROBLEEM IS HET SLECHTE LUISTEREN VAN DE HULPVERLE NERS NAAR DE KLACHTEN VAN DE MANTELZORGERS EN PATIÑNTEN !LS HULPVERLENERS MOETEN WIJ LEREN DE DESKUNDIGHEID VAN DE MAN TELZORGERS MEER SERIEUS TE NEMEN $IE KENT DE PATIÑNT NAME LIJK HET BESTE 6ERDER HEBBEN DE MANTELZORGERS ER BEHOEFTE AAN HUN PROBLEEM MET EEN ANDERE MANTELZORGER TE DELEN ER ZOU EEN STEUNNETWERK VAN MANTELZORGERS MOETEN KOMEN )K BEN JARENLANG LEIDINGGEVENDE OUDERENPSYCHIATRIE GGZ 'RO NINGEN GEWEEST )N DIE TIJD WAREN WE VERANTWOORDELIJK VOOR DE AMBULANTE BEHANDELING VAN MENSEN MET DEMENTIE -ET EEN CLUB PROFESSIONALS VONDEN WE DAT DE AMBULANTE BEHANDELING VAN DEZE MENSEN TEKORT SCHOOT %R WAS BIJVOORBEELD ONVOLDOENDE GELEGENHEID OM HUISARTSEN TE LATEN VERWIJZEN 7E VONDEN DAT ER ECHT EEN SPECIlEK AMBULANT PSYCHOGERIATRISCH TEAM MOEST KOMEN VOOR DEMENTIE $AT IS UITEINDELIJK 4EAM GEWORDEN )K HOOP OOK DAT ANDERE ZORGREGIO S VEEL DAAROVER HOREN :O N AMBU LANT ZORGVERLENINGTEAM MOET IN HEEL .EDERLAND INGEVOERD ZIJN %N DAT IS HET NOG LANG NIET (ET IS HEEL VERKRUIMELD $AT VIND IK EEN HEEL ERGERLIJK IETS (ET GOEDE VAN HET LDP IS DAT HET STERK GERICHT IS OP INNOVATIE %R IS GEEN ROND VERHAAL GESCHREVEN HET PROGRAMMA IS ER OP GERICHT
3TA JE VOOR DE KASSA ZEGT JE DOCHTER DAT JE HET VERKEERDE ARTIKEL HEBT GEKOCHT
WERPT DE CAISSIÃ’RE JE EEN MEEWARIGE BLIK TOE *E STAAT COMPLEET VOOR LUL
PIETER MUL DE MEDISCH DESKUNDIGE
x GGZ $E 'EESTELIJKE 'EZONDHEIDSZORG BIEDT BEHANDELING ZORG EN BEGELEIDING AAN MENSEN MET PSYCHISCHE PROBLEMEN EN STOORNISSEN
.IETS SLUIT OP ELKAAR AAN IN .EDERLAND $AAR ZIT HET PROBLEEM
x ZIEKTE VAN PARKINSON 6ERNOEMD NAAR DE %NGELSE ARTS *AMES 0ARKINSON 4IJDENS DE ZIEKTE STERVEN HERSENCELLEN LANGZAAM AF $IT VEROORZAAKT LICHAMELIJKE EN GEESTELIJKE KLACHTEN
%R KOMEN PROBLEMEN MET SPREKEN
BEGRIJPEN EN HET HERKENNEN VAN MENSEN EN VOORWERPEN (ET TIJDSBESEF RAAKT VERSTOORD %R KUNNEN STEMMINGSWISSELINGEN OPTREDEN EN HET GEDRAG KAN VERANDEREN
TE DETECTEREN WAAR HET ECHT FOUT GAAT IN DE ZORG VOOR DEMENTE RENDEN %N OM MET BEGELEIDING VAN DE WENSEN VAN DE MANTEL ZORGERS EN CLIÑNTEN DE ZORG TE INNOVEREN $OORDAT NU !LZHEIMER .EDERLAND IN HET OVERLEG ZIT ZIJN DE MANTELZORGERS VEEL MEER VER BONDEN MET DE PROFESSIONALS $AT IS VOOR ONS EEN ENORME STIMU LANS 7ANT JA JE HOORT TOCH DAT JE OP BEPAALDE VLAKKEN EIGENLIJK ENORME BLINDE VLEKKEN HEBT )K VIND DAT ER EEN GROTE UITDAGING LIGT OP HET GEBIED VAN WONEN EN DEMENTIE $AT VIND IK EERLIJK GEZEGD EEN PROBLEEM WAAR HET ONS NIET ECHT IN GELUKT IS ER VEEL VERBETERING EN ACTIE TOT STAND TE BRENGEN 7IJ HEBBEN MET HET LDP EEN PLATFORM GECREÑERD OM DE INSTELLINGEN MET ELKAAR TE LATEN COMMUNICEREN MAAR OP HET GEBIED VAN WONEN BLIJKT DAT HET CREÑREN VAN KLEINSCHALIGE WOON VOORZIENINGEN DOOR VERSCHILLENDE VERPLEEGHUIZEN EEN HEEL CON CURRENTIEGEVOELIG ONDERWERP IS %EN THEMA VOOR DE NABIJE TOEKOMST MOET ZIJN DAT ER MEER IN STRUMENTEN MOETEN KOMEN OM DE COMMUNICATIE OVER DE ZORG GOED TE BOEKSTAVEN -ENSEN WERKEN TOCH NOG VAAK LANGS ELKAAR (ET BLIJKT TOCH LASTIG OM NIET ALLEEN DE THUISZORG OP DE HOOGTE TE HOUDEN HOEWEL DAT GOED GEREGELD IS MET 4EAM MAAR JE HEBT DAARNAAST OOK EEN HUISARTS JE HEBT EEN DAGBEHANDELING
JE HEBT TAFELTJE DEKJE JE HEBT VRIJWILLIGERS ER ZIT VAAK VAN ALLES OMHEEN (OE HOU JE DIE NOU OP DE HOOGTE VAN DE VOORTGANG VAN DE PATIÑNT *E KAN NIET ALLES MET DE TELEFOON DOEN %N E MAIL IS NOG EEN BEETJE PRIVACYGEVOELIG $US HOE MAAK JE EEN CENTRAAL GESTUURD ZORGDOSSIER WAAR IEDEREEN IN KAN KIJKEN 4HUISZORG 'RONINGEN HEEFT EEN GOED SYSTEEM DAARVOOR (ET ZOU lJN ZIJN DAT ZO N SYSTEEM DOOR ALLE INSTELLINGEN GEBRUIKT KAN WORDEN
EVENTUEEL EEN BEETJE AANGEPAST 7ANT ALLE ZORGINSTELLINGEN HEB BEN ANDERE SYSTEMEN .IETS SLUIT OP ELKAAR AAN %N DAAR ZIT EEN GROOT PROBLEEM IN .EDERLAND
PIETER MUL DE MEDISCH DESKUNDIGE
0IETER -UL
$E -EDISCH $ESKUNDIGE
3TELLA "RAAM $E -ANTELZORGER
-IJN VADER HAD IN ZIJN HUIS KUNNEN AFBRANDEN
@)K HEB DE HELE ZIEKTE VAN MIJN VADER ALS DOCHTER EN MANTELZOR GER MEEGEMAAKT (ET BEGON IN 4ILBURG $AAR KWAM DE THUIS ZORG HELEMAAL NIET OP GANG (ET LUKTE OOK NIET OM BIJ HEM MAALTIJDEN BEZORGD TE KRIJGEN (ET RIO NU CIZ DAT HET MOEST GAAN REGELEN KREEG HET NIET VOOR ELKAAR :IJ VERWEZEN MIJ NAAR EEN INSTELLING WAAR HET ETEN WEL WERD GEBRACHT MAAR NIET WERD VERWARMD 'ELUKKIG ZIJN DAT ALLEMAAL DINGEN DIE HET LDP JUIST WIL VERBETEREN $AT DIE VOORZIENINGEN OP ELKAAR AAN GAAN SLUI TEN !LS MANTELZORGER HEB JE TOCH HET GEVOEL DAT JE ER ALLEEN VOOR STAAT $E MEESTE HULP DIE WE UITEINDELIJK KREGEN WAS VIA EEN VRIJWILLIGERSCENTRALE DIE MIJN VADER NOTABENE ZELF HAD BENADERD 7ELLICHT HAD IK OOK ZELF MEER MIJN BEST MOETEN DOEN -AAR JA
JE KOMT IN EEN TOTAAL ONBEKENDE WERELD TERECHT MET ALLERLEI TERMEN WAAR JE ECHT AAN MOET WENNEN 3UBSTITUTIE INDICATIES
EVV ER RIO EEN TOTAAL NIEUWE WERELD WAARIN JE DE WEG MOET VINDEN EN ZOVEEL TIJD HEB JE NIET $AN KRIJG JE DE AFDELING @ZOEK MAAR EEN ZORGCENTRUM WAAROVER DE NEUROLOOG VAN MIJN VADER AL HAD GEZEGD hDAT IS 2USSISCH ROULETTEv $AAR WORD JE OOK NIET VROLIJK VAN NATUURLIJK !LLE ZORGCENTRA DIE IK BELDE OF BEZOCHT VERTELDEN EEN SOORTGELIJK TAMELIJK JUBELEND VERHAAL ALSOF MIJN VADER ZOALS IK HET IRONISCH ZEG IN HET !LZHEIMERPARADIJS ZOU KOMEN %N DAT BLIJKT DAN HELEMAAL NIET HET GEVAL TE ZIJN (ET RIO DEED BIJZONDER LANG OVER EEN INDICATIE VOOR HET VERZOR GINGSTEHUIS $IT TERWIJL DE NEUROLOOG OP BASIS VAN ZIJN BEVINDIN GEN AL HAD VERTELD DAT EEN VERZORGINGSTEHUIS MET SUBSTITUTIE DE BESTE OPTIE WAS 4OCH MOEST HET RIO ZIJN DESKUNDIG OORDEEL NOG MAALS BEKIJKEN "ELACHELIJK WANT MIJN VADER HAD IN ZIJN HUIS KUNNEN AFBRANDEN )N HET VERZORGINGSTEHUIS KOMT ER DAN EEN NIEUWE SCHRIK BIJ )K HAD ER HELEMAAL NIET OP GEREKEND DAT JE OOK IN HET ZORGCENTRUM MOET GAAN MANTELZORGEN %N DAT IS VOOR MIJ HELEMAAL NIEUW )K BEN MISSCHIEN VAN DE OUDE GARDE EN OPGEGROEID MET HET IDEE DAT ALS PAPA EN MAMA OUD ZIJN ZE DAN GOED VERZORGD IN HET BE JAARDENTEHUIS ZITTEN -AAR HET ZIJN ANDERE TIJDEN (ET IS PUUR
STELLA BRAAM DE MANTELZORGER
x RIO CIZ (ET 2EGIONAAL )NDICATIE /RGAAN
TEGENWOORDIG HET #ENTRUM )NDICATIESTELLING :ORG (ET CIZ BEPAALT WIE RECHT HEEFT OP WELKE AWBZ ZORG
x SUBSTITUTIE /VERHEVELING VAN GGZ DIENSTEN VAN PSYCHIATRISCHE ZIEKENHUIZEN NAAR VERZORGINGSHUIZEN EN VERPLEEGHUIZEN $IT UITGEBREIDE ZORGAANBOD WORDT MEERZORG GENOEMD x EVV ER $E %ERST 6ERANTWOORDELIJKE 6ERZORGER "INNEN HET TEAM VAN VERZORGENDEN OF VERPLEEGKUNDIGEN IS DE EVV ER DE CONTACTPERSOON VOOR DE BEWONER OF PATIÑNT
+LEM IN DE REGELGEVING
%ENVOUDIGE HANDELINGEN WORDEN INGEWIKKELD )ETS FATSOENLIJKS ORGANISEREN LUKT NIET MEER
@.IET ZO SOMBER -EN SCHRIJFT TE NEGATIEF OVER DEZE ZIEKTE ZEGT HIJ @IK ZIE HET JUIST ALS UITDAGING WAT GEBEURT ER AAN HET EIND VAN JE LEVEN MET JE GEEST !LZHEIMER IS EEN AVONTUUR )K GA HET AAN
BASISZORG WAT ZE LEVEREN EN MEESTAL NOG NIET EENS DAT !LS JE WILT DAT JE VADER NIET VERPIETERT DAN ZUL JE ER TOCH VAAK MOETEN ZIJN )K BEN IN DE EERSTE TIJD IN HET ZORGCENTRUM TOCH WEL BIJNA DA GELIJKS BIJ HEM GEWEEST )K BEN OOK VERHUISD NAAR ,IMBURG OM DICHT BIJ HEM TE ZIJN )K HAD HET GELUK DAT IK VAN DE ZORG VOOR MIJN VADER MIJN WERK HEB KUNNEN MAKEN DOOR HET SCHRIJVEN VAN ONS BOEK @)K HEB !LZHEIMER $AAROM KON IK HET OOK GOED COM BINEREN (ET IS HEEL MOEILIJK OM DE ZORG VOOR EEN DEMENTERENDE MOEDER OF VADER TE COMBINEREN MET JE WERK )K VRAAG ME WERKE LIJK AF HOE MENSEN MET DRUKKE BANEN DAT DOEN )K HEB VEEL MENSEN GEZIEN DIE NOU JA OP -OEDERDAG EN 0INKSTEREN EVEN LANGSKWAMEN )N DEZE INDIVIDUALISTISCHE TIJD ZIJN ER VEEL MENSEN DIE NAUWELIJKS BEZOEK KRIJGEN $AN ZEGGEN ZE hMIJN VADER OF MOEDER HERKENT ONS TOCH NIET MEERv OF DAT ZE TE VER WEG WONEN MET BAAN EN KINDEREN %N DAT IS VOOR EEN INSTELLING BUITENGEWOON VERVELEND WANT DAN WORDEN OM HET ONEERBIEDIG TE ZEGGEN PA OF MA GEWOON GEDUMPT EN MOET DIE INSTELLING HET MAAR UITZOEKEN 4ERWIJL DE ZORG NATUURLIJK EEN GE ZAMENLIJK BELANG IS VAN MANTELZORGERS EN INSTELLINGEN DE ÏÏN KAN NIET ZONDER DE ANDER $E VERZORGERS EN HUN VERANTWOORDELIJKEN ZITTEN HELEMAAL KLEM IN DE REGELGEVING 7AAR DIE ORGANISATIES ALLEMAAL NIET TEGENAAN LOPEN !L DIE FORMULIEREN AL DIE INSPECTIES 'A JE KLEINSCHALIG WONEN WORDT HET VERBODEN OM DE KLIEKJES TE BEWAREN IN VER BAND MET DE VOEDSELVEILIGHEID $E VERZORGERS ZIJN TWINTIG TOT DERTIG PROCENT VAN HUN TIJD KWIJT MET DIE PROCEDURES ZO SCHATTE EEN LOCATIEMANAGER IN %N DAARVOOR MOETEN WE TOCH ECHT KIJKEN NAAR DE POLITIEK -AAR DAAR IS HET NOG GEEN ISSUE -AAR DAT KOMT NOG WEL $E GENERATIE BABYBOOMERS KOMT ERAAN BANG DAT ZIJ AL LEMAAL IN DIE VERPLEEGTEHUIZEN OUDE STIJL KOMEN
STELLA BRAAM DE MANTELZORGER
%LS VAN DER 6EEN @$E VRAAG VAN DE MANTELZORGERS WAS DAT ER MEER LAAGDREMPELIGE INFORMATIEVOORZIENING OVER DEMENTIE BESCHIKBAAR ZOU KOMEN )K HOOP DAT HET LDP VERSCHIL ZAL MAKEN $E PROCESSEN ZIJN ERG STRO PERIG )K HOOP OOK DAT DE (ELPDESK $EMENTIE NU ECHT OP GANG GAAT KOMEN NA TWEE JAAR VOORBEREIDINGSTIJD DAT 4EAM BETER GAAT COMMUNICEREN MET HUISARTSEN EN ZORGINSTELLINGENEN DAT DE WENSEN VAN DE PATIÑNTEN EN MANTELZORGERS OVERAL OP DE VOOR GROND KOMEN $AT ER OOK AANDACHT EN OPVANG VOOR JONG DEMEN TERENDEN KOMT WANT DAT MIST IN 'RONINGEN %N DAT WONEN EN DE MENTIE GOED AANGEPAKT GAAT WORDEN ZODAT ER VOOR IEDERE PATIÑNT EEN GOEDE WOONVORM NAAR ZIJN OF HAAR KEUZE ZAL ZIJN )K WERK BIJ !LZHEIMER .EDERLAND ALS REGIO COÚRDINATOR VAN &RIESLAND
'RONINGEN $RENTHE EN /VERIJSSEL )K COÚRDINEER DE ACTIVITEITEN VAN DE VERSCHILLENDE AFDELINGEN IN DEZE REGIO $E AFDELINGEN VAN DE 3TICHTING !LZHEIMER .EDERLAND VERTEGENWOORDIGEN DE @KLAN TEN DE PATIÑNTEN EN HUN DIRECT BETROKKENEN IN DE REGIONALE LDP PROJECTEN %EN BELANGRIJKE ACTIVITEIT VAN DE AFDELINGEN IS HET ORGANISEREN VAN !LZHEIMER #AFÏS %R IS VEEL VOOR NODIG OM DE #AFÏS TE ORGA NISEREN .AAST EEN HOGE KWALITEIT VAN DE #AFÏS STREVEN WE CON TINUÕTEIT NA %R IS DRAAGVLAK NODIG IN DE REGIO BIJ DE BELANGRIJKE INSTANTIES ZOALS DE THUISZORG DE GGZ MANTELZORGSTEUNPUNTEN EN VERPLEEG EN VERZORGINGSTEHUIZEN %EN !LZHEIMER #AFÏ IS EEN MAANDELIJKSE BIJEENKOMST MEESTAL S AVONDS (ET PROGRAMMA VAN EEN #AFÏAVOND BESTAAT UIT VIJF KEER EEN HALF UUR (ET EERSTE HALF UUR IS DE INLOOP %R DRAAIT EEN MOOI MUZIEKJE ER WORDT EEN KOPJE KOFlE GESCHONKEN $E BEZOEKERS WORDEN ONTVANGEN DOOR DE KROEGBAAS $E KROEGBAAS IS DE GESPREKSLEIDER VAN DE AVOND -ET HEM OF HAAR VALT OF STAAT DE AVOND INHOUDELIJK DESKUNDIG MAAR OOK EEN @PERFORMER DE KROEGBAAS BEPAALT DE SFEER VAN HET #AFÏ $E KROEGBAAS PRAAT VANUIT DE POSITIE VAN DE MANTELZORGER OF PATIÑNT )N 'RONINGEN STAD IS ONZE KROEGBAAS BIJVOORBEELD EEN PSYCHO LOGE UIT EEN VERPLEEGTEHUIS :IJ KENT HET JARGON MAAR WEET DIT OP ZO N AVOND TE VERMIJDEN )N (OOGEZAND IS ONZE KROEGBAAS EEN
ELS VAN DER VEEN HET KLANTENPERSPECTIEF
x DEMENTIE )N IS NAAR SCHATTING VAN DE 'EZONDHEIDSRAAD OP DE INWONERS VAN .EDERLAND DEMENT $IT ZIJN RUIM MENSEN
2ENÏ GEEFT EEN COLLEGE @(ET PROBLEEM IS DE ZUIVERE VERGEETACHTIGHEID S !VONDS BEGINT DE DAG AL TE VERDAMPEN $IE VERGEETACHTIGHEID GAAT MET GOLVEN EN HEEFT INVLOED OP JE STEMMING
/NVERWACHT EMOTIONEEL TIJDENS !LZHEIMER #AFÏ
"RIEFJES MOETEN HEM REDDEN 2ENÏ IS DE HELE DAG DOOR AAN HET SCHRIJVEN -AAR OOK DIE BRIEFJES RAAKT HIJ KWIJT EN ALS HIJ ZE TØCH VINDT STAAT HIJ VOOR EEN RAADSEL @$OKTER BELLEN -AAR WELKE DOKTER EN WAARVOOR
$ÉT IS HET KERNPROBLEEM BIJ DEMENTIE NIEUWE INFORMATIE EN RECENTE GEBEUR TENISSEN BEKLIJVEN STEEDS MINDER 6ERGELIJK HET MET EEN COMPUTER (ET BEZOEKJE AAN HET ZIEKENHUIS WORDT NIET OPGESLAGEN OP DE HARDE SCHIJF 'AAT DE COMPUTER IN DE HERSENEN UIT EN DAT GEBEURT STEEDS VAKER NAARMATE DE ZIEKTE VOORTSCHRIJDT DAN IS DE TEKST WEG
BEKENDE PRESENTATRICE VAN 2ADIO EN 4ELEVISIE .OORD :IJ IS GE KOZEN VANWEGE HAAR PRESENTATIEKWALITEITEN MAAR OOK OMDAT ZIJ UIT EIGEN ERVARING WEET WAT DE GEVOLGEN VAN DEMENTIE ZIJN VOOR DE FAMILIE (ET TWEEDE HALF UUR HOUDT DE KROEGBAAS EEN INTERVIEW MET BIJ VOORBEELD EEN ARTS OF EEN MANTELZORGER %R KUNNEN VRAGEN WOR DEN GESTELD $AN WORDT ER EVEN EEN PAUZE GENOMEN IN HET DERDE HALF UUR $AARIN ZIE JE DAT MENSEN ELKAAR OPZOEKEN EN MET EL KAAR AAN DE PRAAT RAKEN OVER HUN ERVARINGEN )N ZO N PAUZE VIN DEN MENSEN ELKAAR .A DE PAUZE WORDEN IN HET VIERDE HALF UUR VRAGEN BEANTWOORD -ENSEN KUNNEN DIE VRAGEN IN DE PAUZE INLEVEREN OP PAPIER
WANT NIET IEDEREEN PRAAT EVEN GEMAKKELIJK NATUURLIJK $IT VIND IK HET BELANGRIJKSTE DEEL VAN DE AVOND (ET MAAKT VEEL LOS IN MENSEN -ENSEN VOELEN ZICH OVER HET ALGEMEEN ERG VERTROUWD
ZIJ STELLEN ZICH ZEER OPEN %R ZIJN MENSEN DIE ONVERWACHT EMOTI ONEEL WORDEN TIJDENS ZO N #AFÏAVOND 'EZINNEN DIE MET ELKAAR TIJDENS ZO N AVOND ERACHTER KOMEN DAT ER INDERDAAD MEER AAN DE HAND IS DAN ALLEEN VERGEETACHTIGHEID (ET ZIJN HEEL BIJZONDERE BIJEENKOMSTEN )N HET VIJFDE HALF UUR IS DE UITLOOP %R WORDT NOG EEN DRANKJE GE SCHONKEN DE MUZIEK GAAT WEER AAN DE MENSEN GAAN LANGZAAM AAN WEG )N HET SUCCES VAN HET !LZHEIMER #AFÏ ZIJN DE VERWIJZERS ERG BELANGRIJK $AT ZIJN DE MENSEN DIE BIJ PATIÑNTEN EN DE OM STANDERS THUIS KOMEN ZOALS DE GGZ EN DE 4HUISZORG $OOR HET ,ANDELIJK $EMENTIE 0ROGRAMMA IS HET AANTAL !LZHEIMER #AFÏS IN 'RONINGEN SNEL TOEGENOMEN MEER INSTELLINGEN DRAGEN HUN STEENTJE BIJ -ENSEN HOEVEN NU MINDER VER TE REIZEN OM EEN #AFÏ TE BEZOEKEN OM INFORMATIE TE VINDEN OVER DEMENTIE
ELS VAN DER VEEN HET KLANTENPERSPECTIEF
%LS VAN DER 6EEN (ET +LANTENPERSPECTIEF
%LS 3LIEPEN $E #ASEMANAGER
$E EENZAAMHEID IS HET GROOTSTE PROBLEEM
@%R IS HIER IN 'RONINGEN EEN GROOT DEMENTIEONDERZOEK GEWEEST WAARIN NAAR VOREN IS GEKOMEN DAT EEN GEMIDDELDE DEMENTIE ON GEVEER JAAR DUURT 6AN DIE TIEN JAAR WAS DE PATIÑNT GEMIDDELD PAS DE LAATSTE JAAR VAN HET PROCES IN CONTACT MET HULPVERLENERS #LIÑNT EN MANTELZORGER DOEN HET DUS JAAR HELEMAAL ALLEEN ZON DER ENIGE ZORG OF BEGELEIDING -ET DE GGZ EN DE (EYMANSSTICHTING HEBBEN WE TOEN BESPROKEN HOE AMBULANTE ZORG AAN DEMENTERENDEN BETER VORM GEGEVEN KAN WORDEN 4OEN IS 4EAM OPGERICHT MET ALS DOEL EXTRAMURALE PSYCHOGERIATRISCHE DIAGNOSTIEK BEHANDELING EN BEGELEIDING (ET SPEERPUNT DAARIN IS CASEMANAGEMENT $AT BETEKENT DAT VANAF HET MOMENT VAN AANMELDING TOT AAN DE INTRAMURALE OP NAME DE CLIÑNT DOOR ÏÏN EN DEZELFDE PERSOON BEGELEID WORDT $IE CASEMANAGERS HEBBEN ZOWEL AANDACHT VOOR DE CLIÑNT ALS VOOR DE MANTELZORGERS :IJ ZIJN DE SPIN IN HET WEB EN ZORGEN ERVOOR DAT IEDEREEN OP HET JUISTE MOMENT DE JUISTE AANDACHT EN ZORG KRIJGT -ET ALS UITEINDELIJK DOEL DE OPNAME ZO LANG MOGELIJK UIT TE STEL LEN MET WEER ALS DOEL EEN ZO HOOG MOGELIJKE KWALITEIT VAN LEVEN VOOR ZOWEL CLIÑNT ALS MANTELZORGERS 7ANT IN DE PRAKTIJK IS HET VAAK ZO DAT NIET DE MATE VAN DEMENTIE BEPAALT WANNEER IEMAND WORDT OPGENOMEN MAAR DE DRAAGKRACHT VAN DE MANTELZORGERS !LS DE MANTELZORGERS HET NIET MEER AANKUNNEN WORDT ER BIJ HET CIZ OF DE HUISARTS OM OPNAME GEVRAAGD !LS PARTNERS OF KINDEREN MERKEN DAT ER IETS MIS IS MET HUN OU DERS DAN GAAN ZE NAAR DE HUISARTS 3OMS WERD DAN DOORVERWE ZEN NAAR DE GGZ DIE DAN DE CONCLUSIE KON TREKKEN DAT ER SPRAKE IS VAN EEN DEMENTIEEL PROCES -AAR DE GGZ HAD VROEGER NIET DE MOGELIJKHEID OM DAAR EEN VERVOLGTRAJECT OP TOE TE PASSEN $US BIJ DE MEESTE MENSEN WERD DAN HET CONTACT AFGESLOTEN $AN WERD GEZEGD hIK HEB SLECHT NIEUWS VOOR U ER IS SPRAKE VAN DE MENTIE DAAR KUNNEN WIJ U NIET BIJ HELPEN v -ET DIE BOODSCHAP WERDEN MENSEN DAN WEER TERUGGESTUURD NAAR DE HUISARTS -AAR VAAK WAS HET GEWOON EEN AANMODDEREN VAN DE CLIÑNTEN MET DE MANTELZORGER IN DE THUISSITUATIE %N ALS ZE HET DAN NIET MEER AANKONDEN WERD ER EEN VERZORGINGSHUISINDICATIE AANGE
ELS SLIEPEN DE CASEMANAGER
x PROFESSOR HEYMANSSTICHTING $E (EYMANSSTICHTING VERZORGT SINDS ZONDER WINSTOOGMERK TEHUIZEN VOOR OUDEREN 6ANAF HET BEGIN HEEFT DE (EYMANSSTICHTING IN HAAR STATUTEN STAAN DAT DE BEWONER VOOROP STAAT IN HET AANBOD VAN DE ZORG x :IEKTECODE VOOR SENIELE EN PRESENIELE ORGANISCHE PSYCHOTISCHE AANDOENINGEN ZOALS DE :IEKTE VAN !LZHEIMER
@(EB IK !LZHEIMER (ELEMAAL VERGETEN (IJ HAALT ZIJN SCHOUDERS OP @!LLE OUDEREN KRIJGEN UITEINDELIJK IETS )K HEB !LZHEIMER (ET ZIJ ZO
/P HET JUISTE MOMENT DE JUISTE AANDACHT EN ZORG
x CLIÑNTSYSTEEM $E CLIÑNT PATIÑNT EN ZIJN DIRECT BETROKKENEN ZOALS PARTNERS KINDEREN EN OUDERS
@'A JE VLUCHTEN VRAAG IK HEM @$AT SLUIT IK NIET UIT !LS IK MAAR OVER EEN GOED VLUCHTPLAN EN BETROUWBARE HANDLANGERS BESCHIK 0ROBLEEM 2ENÏ KRIJGT HET VLUCHTPLAN NIET ROND @$E DINGEN DIE JE VERGEET :AKEN DIE JE NIET MEER WEET $AT JE NIET MEER HELDER KAN DENKEN SOMT HIJ OP EN VERKLAPT METEEN ZIJN STRATEGIE @3TEEDS MET JEZELF BLIJVEN COMMUNICEREN
VRAAGD BIJ HET CIZ :O WAS HET VOORHEEN .U PROBEREN WE DOOR VROEGTIJDIGE DIAGNOSTIEK ZO VROEG MOGELIJK BIJ DE CLIÑNT OF HET hCLIÑNTSYSTEEMv BETROKKEN TE WORDEN :ODAT WIJ STEEDS OP TIJD DE JUISTE ZORG KUNNEN INZETTEN $OOR BIJVOORBEELD THUISZORG THUIS HULP OF DAGBEHANDELING IN TE ZETTEN VERHOGEN WE DE DRAAGKRACHT VAN DE MANTELZORGER EN VERLAGEN DE DRAAGLAST 7E GEVEN OOK ADVIES OVER !LZHEIMERREMMENDE MEDICATIE EN DOEN AAN VOOR LICHTING 6AAK IS HET ZO DAT ALS MENSEN WETEN WAT ER AAN DE HAND IS WAAROM IEMAND ZICH ZO GEDRAAGT ZOALS HIJ ZICH GEDRAAGT HET MAKKELIJKER IS ER MEE OM TE GAAN %N CONmICTSITUATIES VAKER VER MEDEN KUNNEN WORDEN (ET MEDISCHE ASPECT VAN DEMENTIE IS BELANGRIJK DEMENTIE IS EEN VRESELIJK SLOPENDE ZIEKTE WAAR JE UITEINDELIJK DOOD AAN KAN GAAN *E MOET WEL VOLDOENDE ACHTERGROND HEBBEN OM WAT JE ZIET TE KUNNEN INTERPRETEREN EN DE JUISTE ZORG TE KUNNEN VERLENEN !LLE CASEMANAGERS DIE BIJ ONS IN DIENST ZIJN HEBBEN EEN AANVUL LENDE OF MAATSCHAPPELIJKE OPLEIDING OF EEN SOCIAAL PSYCHIATRI SCHE OPLEIDING (ET IS EEN AANDOENING MET GROTE MAATSCHAPPE LIJKE EN SOCIALE ASPECTEN *E ZIET DAT DE CLIÑNT EN ZIJN PARTNER IN EEN HEEL GROOT ISOLEMENT TERECHT KOMEN (ET ONBEGRIP IN DE OMGEVING OVER HET VERANDE REND GEDRAG VAN EEN DEMENTERENDE IS EEN VAN DE GROTE PROBLE MEN $AT KAN ERNSTIGE PROBLEMEN OPLEVEREN IN DE RELATIE 7IJ PROBEREN ERVOOR TE ZORGEN DAT HET LEVEN ZO LANG MOGELIJK ZIJN NORMALE GANG KAN GAAN $OOR MENSEN TOCH RUIMTE EN LUCHT TE GEVEN OM OOK EEN KEER WAT VOOR JEZELF TE ONDERNEMEN 4EAM IS NU NOG EEN PROJECT MAAR HOPELIJK WORDT HET SNEL REGULIERE ZORG (ET IS HEEL ERG GOED DAT HET LDP ONS AANDACHT GEEFT $E PRIORITEIT DIE NU IN 'RONINGEN AAN DEMENTIE WORDT GE GEVEN IS ERG PRETTIG 7E STAAN NU STERKER
ELS SLIEPEN DE CASEMANAGER
'ER VAN DER 7ERF @7IJ HUISARTSEN KUNNEN WEINIG MEER DAN DE DIAGNOSE DEMENTIE STELLEN $AT GEBEURT IN EEN VROEG OF LATER STADIUM )N HET VROEGE STADIUM IS ER EEN PROBLEEM MENSEN HOUDEN EEN FAยงADE OP EN WENSEN DIE FAยงADE OOK OP TE HOUDEN $AAR HEB IK DAN BEGRIP VOOR h)K KAN HET ALLEMAAL NOG v ZEGGEN ZE -AAR IK ZIE DAT HET NIET MEER GOED KOMT $AN KOM JE OP HET PUNT DAT JE TEGEN MEN SEN MOET ZEGGEN JE KAN WEL ZEGGEN DAT HET ALLEMAAL GOED KOMT
MAAR DE WERKELIJKHEID IS ANDERS (ET PROBLEEM VAN DEMENTIE IS DAT MENSEN HET RECHT VAN AUTONOMIE OPEISEN MAAR NIET MEER MET HUN AUTONOMIE KUNNEN OMGAAN -IJN EIGEN ERVARINGEN ZIJN ZEER STERK GEKLEURD DOOR HET OVERLIJ DEN VAN MIJN DEMENTE MOEDER ENKELE MAANDEN GELEDEN 4OT EEN JAAR OF WAT GELEDEN KON ZIJ ALLES ZELF EN REGELDE ALLES MISSCHIEN NOG BETER DAN IK /PEENS GING DAT NIET GOED MEER $AT IS HEEL LASTIG *E KRIJGT RUZIE OVER IETS DAT NIET VOOR ELKAAR KOMT MET IE MAND WAAR JE ALTIJD OP HEBT KUNNEN REKENEN -ET HET STEMPEL DEMENTIE IS DAT PROBLEEM NOG NIET OPGELOST (ET PROBLEEM VAN ZELFSTANDIGE WILSBESCHIKKING BIJVOORBEELD (OE DOE JE DAT DAN *E ZIET GEBEUREN DAT ER MEER ZORG EN DIAG NOSTIEK OP GEZET WORDT $AT HET ALLEMAAL VROEGER INGEZET MOET WORDEN JA MAAR WE HEBBEN ER GEEN BEHANDELMODULE VOOR "IJ 4EAM ZETTEN ZE EEN CASEMANAGER OP THUISWONENDE DE MENTERENDEN -AAR IN HOEVERRE MOET JE TOESTAAN DAT DE DEMEN TERENDEN HUN LEVEN ANDERS AANPAKKEN DAN DE DOKTER OF WIE DAN OOK GUNSTIG ACHT $AAR MOET JE MEE SCHIPPEREN $AN KRIJG JE DAT DE KINDEREN WAT WILLEN $AN KRIJG JE DAT DE DOKTER WAT WIL SOMS DAT DE VERZORGING WAT WIL EN SOMS DAT IEDEREEN ZO ZIJN EIGEN DING HEEFT )EDEREEN WOU MIJN MOEDER NAAR HET BEJAARDENHUIS HEBBEN -AAR DAAR ZOU HET OOK HELEMAAL NIKS MET HAAR GEWOR DEN ZIJN :E STIERF VOORDAT HET ZOVER WAS (OE HARD MOET JE ZIJN -OET JE NIET ZEGGEN WE ZIEN WEL WAT HET IS EN WE ZIEN WAAR HET SCHIP STRANDT 3OMMIGE MENSEN IN AL HUN VERGEETACHTIGHEID EN DEMENTIE VERZINNEN NOG HEEL CREATIEVE OPLOSSINGEN OM ER MEE DOOR TE KUNNEN LEVEN
@5W VADER HEEFT DE ZUSTERS MET BESTEK BEKOGELD STEEKT ZE VAN WAL @%N LAATST STOND HIJ MET EEN KOFlEKAN TE ZWAAIEN @(IJ DOET DAT NIET EXPRES LEG IK HAAR UIT @(IJ HEEFT DEMENTIE
GER VAN DER WERF DE HUISARTS
x GEZONDHEIDSRAAD $E 'EZONDHEIDSRAAD IS EEN ONAFHAN KELIJK ADVIESORGAAN DAT ALS TAAK HEEFT MINISTERS EN PARLEMENT TE ADVISEREN OP HET GEBIED VAN DE VOLKSGEZONDHEID $E 'EZONDHEIDSRAAD KAN OOK ONGE VRAAGD ADVIES UITBRENGEN
/OK ALS 2ENร BOODSCHAPPEN WIL DOEN
WORDT HIJ GETREITERD $AN KRIJGT HIJ TE HOREN DAT HIJ NIET ALLEEN NAAR BUITEN MOET GAAN @5 ZULT VERDWALEN
0ERSOONLIJKE AANDACHT IS HET ENIGE MEDICIJN
x PSYCHOGERIATRIE )S HET ONDERDEEL VAN DE GENEESKUNDE DAT ZICH BEZIGHOUDT MET DE AANDOE NINGEN DIE GEPAARD GAAN MET BEPER KINGEN VAN DE GEESTELIJKE VERMOGENS OP HOGERE LEEFTIJD
2ENÏ IS UITGEPUT @)K DENK DAT DE KERN VAN MIJN ZIEKTE VERMOEIDHEID IS IN COMBINATIE MET DE VERWACHTINGEN VAN JE OMGEVING DAT JE NOG STEEDS HETZELFDE ZOU KUNNEN
(ET IS ZINNIG ZO N LDP OP TE RICHTEN EEN PLATFORM WAARIN MEN SEN ERVARINGEN BUNDELEN OM DE GOEDE THEMA S BOVEN WATER KRIJ GEN (ET IS NUTTIG OM HET PROBLEEM NIET WEG TE DUWEN (ET RISICO IS DAT ER NET GEDAAN WORDT ALSOF ER SIMPELE OPLOSSINGEN ZIJN $AT IS NIET ZO %EN BELANGRIJK THEMA IS IN HOEVERRE JE MET PATIÑNTEN MEEGAAT (OEVEEL RISICO S BEN JE DAN BEREID DE DEMENTERENDE TE LATEN NEMEN 3OMS ZULLEN ZE HET GAS LATEN AANSTAAN (OE OVERTUIG JE HEN DAT ZE NAAR HET VERZORGINGSHUIS MOETEN -AAR SOMS DENK IK KOM NOU $E THUISZORG KAN ZEGGEN DAT MENSEN NIET LANGER THUIS MOGEN WONEN OMDAT DE 4HUISZORG ZICH ER VERANTWOORDE LIJK VOOR VOELT :IJ WILLEN NIET MEDEVERANTWOORDELIJK ZIJN VOOR EEN BRANDEND HUIS -AAR MISSCHIEN MOET JE DAT BELANG WEL AF WEGEN TEGEN DE WISSELING VAN OMGEVING 7ANT VOORDAT DIE MEN SEN AAN DIE WISSELING GEWEND ZIJN BEN JE WEER EEN HALF JAAR VER DER MET ALLE GEVOLGEN VAN DIEN %N ER ZIJN OOK OPLOSSINGEN VOOR *E KAN HET GAS UITSCHAKELEN OF VERVANGEN DOOR ELEKTRISCH KOKEN /F 4AFELTJE $EKJE %N DAT WORDT DAN GEREGELD DOOR 4EAM 7ANT DAT KAN IK ALS HUISARTS TOCH TAMELIJK LASTIG 7ANT ALS HET OM ECHTE ZORG GAAT BEN IK VAN DE GENEESKUNDE %N PILLETJES ALS ANTI PSYCHOTICA ZIJN ONZIN (ET ENIGE MEDICIJN DAT ECHT HELPT BIJ DEMENTIE IS HEEL VEEL PERSOONLIJKE AANDACHT
GER VAN DER WERF DE HUISARTS
'ER VAN DER 7ERF $E (UISARTS
2IA 3TEGEHUIS $E 6ERZEKERAAR
(ET IS EEN ILLUSIE DAT IEDEREEN ALTIJD THUIS KAN BLIJVEN WONEN
@-OET JE NIET ALS JE OUD GEHANDICAPT OF PSYCHIATRISCHE PROBLE MEN HEBT OOK EEN EIGEN HUIS HUREN %N MOET JE DAAR DAN NIET DE ZORG NAAR TOE BRENGEN .EDERLAND HEEFT EEN HEEL HOOG PERCENTA GE INTRAMURALE ZORG ALS JE DAT VERGELIJKT MET OMRINGENDE LANDEN -OETEN WE NIET VEEL VAKER DE ZORG NAAR DE MENSEN BRENGEN .OU KIJK DAT ZIJN NU TWEE BELANGRIJKE DISCUSSIES !AN DE ENE KANT IS HET EEN ORGANISATIE EN VERZEKERINGSPRIN CIPE (OEVEEL WILLEN WE VANUIT DE COLLECTIEVE LASTEN DE AWBZ
BETALEN /F ZEGGEN WE DAT IEDEREEN ZELF VERANTWOORDELIJK IS VOOR BIJVOORBEELD DE WOONLASTEN !AN DE ANDERE KANT HEB JE DE VRAAG VAN DE MENSEN $IE VEEL LANGER DE REGIE OVER HUN EIGEN LEVEN WILLEN BEPALEN $IE TWEE BEWEGINGEN MAKEN MET ELKAAR DAT ER DE KOMENDE JAREN EEN VERANDERING ZAL PLAATSVINDEN IN HET AAN BOD VAN DE ZORG OOK VOOR MENSEN MET DEMENTIE %N DAAR IS HET LDP EEN START IN %EN MOTIVATOR OM DAT AANBOD WEER TE VERANDE REN (ET AANTREKKELIJKE VAN DE MANIER VAN WERKEN VAN HET LDP IS HET KIJKEN VANUIT DE KLANTEN EN MANTELZORGERS (OE ZOUDEN ZIJ NOU DIE ZORG GEORGANISEERD WILLEN HEBBEN )N KWAM HET RAPPORT @$EMENTIE VAN DE 'EZONDHEIDSRAAD UIT %EN BELANGRIJKE CONCLUSIE DIE DAARIN GETROKKEN WORDT IS DAT DE ZORG NIET INTEGRAAL EN IN SAMENHANG AANGELEVERD WORDT %R MOET VEEL AANDACHT ZIJN VOOR DEZE PROBLEMATIEK OMDAT ER DE KOMENDE DECENNIA VEEL DEMENTERENDEN BIJKOMEN %N OMDAT ER GEEN UITZICHT IS OP PREVENTIE OF OP BEHANDELING VAN DEMEN TIE ZAL DE ZORG ZICH VOORAL MOETEN RICHTEN OP DE KWALITEIT VAN LEVEN %N DAAR RICHT HET LDP ZICH OOK OP VANUIT HET PERSPECTIEF VAN DE KLANTEN EN DE MANTELZORGERS -IJN WERKGEVER -ENZIS IS IN 'RONINGEN UITVOERDER VAN DE AWBZ $AAROM ZULLEN WIJ ZEER DICHT BIJ DIT PROCES BETROKKEN BLIJVEN %R ZIJN EEN AANTAL TRENDS 6EEL MENSEN WILLEN ZO LANG MOGE LIJK THUIS WILLEN BLIJVEN WONEN REGIE BLIJVEN VOEREN OVER HET EIGEN LEVEN EN ZOVEEL MOGELIJK AUTONOMIE BEZITTEN $AT IS OOK WAT HET LDP NASTREEFT $AARNAAST ZIEN WE OOK DE BEPERKINGEN VAN DE HUIDIGE VERPLEEGHUISZORG -ENSEN WILLEN NIET EINDIGEN OP EEN PLEK WAAR JE ÏÏN KOFFER SPULLEN MAG MEENEMEN EN EEN
RIA STEGEHUIS DE VERZEKERAAR
x AWBZ $E VERPLICHTE VERZEKERING VOOR DE GEHELE BEVOLKING TEGEN ZIEKTEKOSTEN DIE NIET VIA DE ZORGVERZEKERINGEN WORDEN GEDEKT $IT ZIJN BIJVOORBEELD DE KOSTEN VAN VERPLEEGHUISZORG EN THUISZORG
(ET GAAT NIET GOED MET 2ENÏ @-IJN GROOTSTE PROBLEEM HOE KOM IK DE DAG DOOR :IJN WERK WAS ZIJN ENIGE HOBBY -AAR HET LEZEN EN SCHRIJVEN GAAT HEM STEEDS MOEIZAMER AF @)K ZOU HET LIEFST DE HELE DAG SLAPEN
-ENSEN WILLEN ALS UNIEK PERSOON WORDEN GEZIEN
)K WEET 2ENÏ ZO VER TE KRIJGEN DAT HIJ TERUGGAAT NAAR ZIJN AFDELING $AAR DOET HIJ ZIJN BEKLAG BIJ EEN VERZORGSTER @$AT MEN GEEN NOTA VAN HEM DAT HIJ SOMS DAGEN NIETS TE ETEN KRIJGT NOTEERT ZIJ @0RATEN MET DE HEER HAALT NIET VEEL UIT 'ELOOFT ALLEEN ZICHZELF "EGRIJPT ZIJ HAAR BEWONER WEL :IJN GEHEUGENOPSLAG IS IMMERS VERSTOORD +AN ZE NIET BETER MEEGAAN IN ZIJN BELEVINGSWERELD EN HEM GERUSTSTELLEN DAT ZE DE MAALTIJDEN GOED ZAL REGELEN
x NIZW (ET .EDERLANDS )NSTITUUT VOOR :ORG EN 7ELZIJN IS EEN ONAFHANKELIJKE ORGANISATIE DIE ZICH MET ALLE PARTIJEN IN DE ZORG INZET OM DE KWALITEIT EN DE DOELMATIGHEID VAN ZORG EN WELZIJN IN .EDERLAND TE VERHOGEN
x WMO $OOR DE 7ET -AATSCHAPPELIJKE /NDERSTEUNING WORDEN GEMEENTEN VERANTWOORDELIJK VOOR ALLE ZORG EN WELZIJNVOORZIENINGEN DIE VAN TOEPASSING ZIJN OP HET THUIS BLIJVEN WONEN MET EEN HANDICAP OF ANDERE BEPERKING $E WMO WORDT NAAR ALLE WAARSCHIJNLIJKHEID PER JANUARI INGEVOERD
KAMER DEELT MET ANDEREN )K OOK NIET 7E WILLEN NIET ÏÏN VAN DE HONDERD KLANTEN ZIJN DIE VERZORGD MOETEN WORDEN EN OOK NIET ÏÏN VAN DE HONDERD KLANTEN DIE BEHANDELD WORDEN 7IJ WILLEN ALS EEN UNIEK PERSOON GEZIEN WORDEN DIE ONDERSTEUNING NODIG HEEFT BIJ ZIJN FUNCTIONEREN +WALITEIT VAN ZORG ZOWEL WAT WOONOMSTANDIGHEDEN ALS WAT BETREFT BEJEGENING HEBBEN VOLOP DE AANDACHT VAN DE ZORGAANBIEDERS EN VAN DE ZORGVERZEKERAARS -AAR VERANDERINGEN GAAN SOMS NIET ZO SNEL ALS WE WENSEN -ENSEN ZOEKEN OOK ZELF INDIVIDUELE OPLOSSINGEN BIJVOORBEELD DOOR TE KIEZEN VOOR EEN PERSOONSGEBONDEN BUDGET $AN KUNNEN MANTELZORGERS ZELF DE REGIE IN HANDEN HOUDEN EN DE ZORG ROND OM HUN FAMILIELID ORGANISEREN (ET LDP KAN EEN MIDDEL ZIJN OM DE ZORG EN DE DIENSTVERLENING BIJ DEMENTIE MEER IN SAMENHANG AAN TE PAKKEN .IET ALLEEN DOOR TE FOCUSSEN OP ZORG MAAR OOK OP DE DIENSTVERLENING ER OM HEEN $US WE MOETEN PROBEREN VEEL MEER DE COHESIE IN HET ZORG n EN WELZIJNSAANBOD TERUG TE BRENGEN (ET NIZW GEEFT AAN DAT VEEL VRAGEN DIE BIJ PROFESSIONELE HULPVERLENERS TERECHTKOMEN OOK DOOR U EN MIJ BEANTWOORD KUNNEN WORDEN !LZHEIMER CAFÏS
WAAR PATIÑNTEN MANTELZORGERS EN HULPVERLENERS INFORMEEL IDEE EN EN INFORMATIE KUNNEN UITWISSELEN ZIJN DAN OOK PRIMA INITIA TIEVEN %N IK HOOP DAT OOK IN GEMEENTEN MET DE KOMST VAN DE 7ET -AATSCHAPPELIJKE /NDERSTEUNING DE AANDACHT VOOR MEN SEN MET !LZHEIMER HOGER OP DE AGENDA KOMT TE STAAN -AAR BUITEN KIJF STAAT DAT WIJ MOETEN ZORGEN VOOR EEN AANSLUI TEND ZORGAANBOD VOOR MENSEN MET !LZHEIMER 7ANT HET IS EEN ILLUSIE TE DENKEN DAT IEDEREEN ALTIJD THUIS KAN BLIJVEN WONEN
RIA STEGEHUIS DE VERZEKERAAR
#ARIN (AAN @$ERTIEN JAAR GELEDEN BEGONNEN WE ALS EEN EXPERIMENT MET DE 7OONHAVEN 7IJ WILDEN AANTONEN DAT HET MOGELIJK ZOU ZIJN OM MENSEN MET EEN DEMENTIE OP EEN HUISELIJKE MANIER TE LATEN WONEN #RITICI DACHTEN DAT HET HEEL VEEL ONRUST ZOU VEROORZA KEN JE KAN NOOIT VOOR DE BEWONERS ZORGEN EN TEGELIJKERTIJD MET DE BEWONERS KOKEN )N HET BEGIN WAS HET ECHT PIONIEREN %N IE DEREEN KWAM KIJKEN OM TE ZIEN OF DIT WEL KON -AAR EIGENLIJK NA DRIE MAANDEN WERD AL DUIDELIJK DAT HET EEN GROOT SUCCES WAS 7E MERKTEN DAT DE BEWONERS RUSTIG WAREN EN ZICH GOED VOELDEN IN KLEINSCHALIG WONEN !LS IEMAND ONRUSTIG IS GEVEN WE DIE EEN BAK AARDAPPELEN $AN VERBLOEM JE DAT STOREND GEDRAG DAT LOOPGEDRAG DOOR IEMAND EERST EEN PAAR KILO AARDAPPELEN TE LATEN SCHILLEN 7IJ HEBBEN OOK GEEN UNIFORM AAN $E MENSEN NOEMEN ONS OOK GEEN ZUSTER )K BEN GEWOON DIE MEVROUW DIE HEN HELPT -EN ONTDEKT STEEDS MEER DAT HET GEWOON EEN GOEDE ZORGVORM IS WAARIN JE MEER TOEKOMT AAN DE WENSEN VAN DE INDIVIDUELE BEWO NER %N DAT IS ECHT EEN GROOT VERSCHIL $OOR DE KLEINSCHALIGHEID HEBBEN WE DAAR OOK GOED AAN KUNNEN VASTHOUDEN *E ZIET VRIJWEL NIET DAT MENSEN AGRESSIEF GEDRAG HEBBEN -AAR WANNEER ZICH DAT VOORDOET DAN PLAATSEN WIJ DIE MENSEN WEL OVER NAAR EEN VER PLEEGHUIS $AT GEBEURT NIET VAAK MAAR HET IS WEL VOORGEKOMEN %N DAT IS DAN OOK WEL EEN DElNITIEVE OPNAME 6OOR DIT SYSTEEM VAN KLEINSCHALIG WONEN IS RELATIEF MINDER PER SONEEL NODIG 'EEN HUISHOUDER GEEN KOK GEEN DIÑTISTE WE DOEN ZELF DE BOODSCHAPPEN (ET IS HELEMAAL ZELFVOORZIENEND -AAR HET IS EEN GROEP LICHTDEMENTERENDE OUDEREN :ODRA DE ZORG COMPLEXER WORDT KAN JE HET NIET MEER ZO ORGANISEREN (IER IN HET NOORDEN HEBBEN WE DE MAZZEL DAT ER WEINIG PER SONEELSWISSELINGEN ZIJN )N DE 2ANDSTAD BIJVOORBEELD IS DAT HEEL ANDERS DAAR WISSELT HET PERSONEEL VEEL SNELLER AF %N DAAR KOMEN WIJ GOED MEE WEG "UREAUCRATIE IS EEUWIG EN ALTIJD EEN AANDACHTSPUNT 7AAROM DOEN WE IETS IS HET ZINVOL OF NIET /P ZO N KLEINE SCHAAL MOET JE GEEN VERGADERCULTUUR IN HET LEVEN ROEPEN DAT KAN NIET )N DE 7OONHAVEN HEBBEN WE EENS IN DE WEKEN WERKOVERLEG $AT
$AT DE NIEUWE BEWONER NIET IN DE GROEP ONTBIJTEN WIL HEEFT EEN ANDERE REDEN @(ET IS VEEL TE DRUK IN DIE ZAAL ZEGT 2ENÏ (IJ HEEFT ACHTTIEN MEDEBEWONERS TE VEEL VOOR EEN DEMENTERENDE DIE MOEITE HEEFT OM ALLE INDRUKKEN TE VERWERKEN
CARIN HAAN KLEINSCHALIG WONEN
x DOMOTICA $E TERM DIE WORDT GEBRUIKT OM AUTOMATISERING VAN DE WOONOMGEVING AAN TE DUIDEN )N HET PERSPECTIEF VAN IEMAND DIE DEMENTEERT KAN DIT BETEKENEN DAT DE PATIÑNT OP AFSTAND IN DE GATEN KAN WORDEN GEHOUDEN
OF CONTACT HEEFT MET BIJVOORBEELD DE 4HUISZORG
-EER TIJD VOOR DE WENSEN VAN DE BEWONERS
2ENÏ KRIJGT STEEDS MEER MOEITE OM VOORWERPEN EN BEELDEN EN GELUID TE HERKENNEN MET EEN DUUR WOORD @AGNOSIE 6OORBEELD (IJ HERKENT EEN VORK NIET MEER EN KAN ER DUS NIET MEE ETEN (IJ HOORT DE BEL WEL MAAR DOET NIET OPEN HIJ KAN HET GELUID NIET THUISBRENGEN
x PERSOONSGEBONDEN BUDGET -ET HET PERSOONSGEBONDEN BUDGET KUNNEN ZORGBEHOEFTIGEN ZELF ZORG
HULP EN BEGELEIDING INKOPEN )NDICATIE HIERVOOR GEBEURT DOOR HET CIZ
2ENÏ VASTBINDEN )K LEG HET HEM VOOR (IJ RILT BIJ DE GEDACHTE @7AT ALS ER BRAND UITBREEKT VRAAGT HIJ VERONTRUST (IJ ZIT AL OPGESLOTEN EN NU WILLEN ZE HEM NOG VASTBINDEN OOK (IJ KIJKT ME VERBIJSTERD AAN
DUURT ANDERHALF UUR $AN HEB JE ALLE VERZORGERS IN EEN KEER BE REIKT *E MOET DE LIJNEN KORT HOUDEN EN SNEL BESLISSEN IN KLEIN SCHALIG WONEN %N ELKAAR TOETSEN EN VRAGEN WAAROM DOE JIJ HET ANDERS 7E HEBBEN VEEL GEPRAAT OVER DE ROL VAN MANTELZORGERS IN HET KLEINSCHALIG WONEN $ERTIEN JAAR GELEDEN WAREN WE DAAR WAT BE HOUDEND IN 4EGENWOORDIG VINDEN WIJ WEL DAT JE MANTELZORGERS KAN VRAGEN HET APPARTEMENT VAN HUN OUDERS OF PARTNER BIJVOOR BEELD SCHOON TE HOUDEN EN AF TE STOFFEN (ET BLIJKT DAT DE EEN HET WEL DOET EN DE ANDER NIET %N MANTELZORG IS VRIJBLIJVEND WIJ KUNNEN HET NIET VERPLICHT STELLEN $E MEESTE MANTELZORGERS ZIJN OVERDAG AAN HET WERK )K VIND HET WAT TE ROOSKLEURIG GESTELD OM TE ZEGGEN DAT MANTELZORGERS WEL MEE KUNNEN DRAAIEN &AMILIELEDEN OF VRIENDEN GAAN SOMS WEL MEE MET EEN UITSTAPJE $IE NEMEN DAN EEN DAG VRIJ OM MET HUN MOEDER WEG TE GAAN -AAR DAT GEBEURT NIET HEEL VEEL 6AAK IS HET ZO DAT LICHT DEMEN TERENDEN DIE BIJ ONS WONEN ALLEENSTAAND ZIJN OF WEINIG FAMILIE HEBBEN 7ANT ALS MENSEN NOG EEN PARTNER HEBBEN OF EEN HECHT SOCIAAL NETWERK DAN KOMEN ZE NIET VAAK IN DIT PROJECT $AN WONEN ZE NOG THUIS -ENSEN KOMEN BIJ KLEINSCHALIG WONEN MEER TOT HUN RECHT :E HEBBEN MEER EIGEN SPULLEN EN MEER DE REGIE VAN HUN EIGEN LEVEN IN HANDEN 7IJ DE PROFESSIONALS VINDEN DEZE ZORGVORM EEN ENORME VERBETERING -AAR DE DEMENTERENDEN ZELF VINDEN DAT NIET )EDEREEN WIL LIEVER NAAR HUIS -AAR AAN HOE DE BEWONERS ERUIT ZIEN EN HOEVEEL ZE ETEN ZIE JE DAT MENSEN ZICH GOED VOELEN EN OP HUN GEMAK ZIJN
CARIN HAAN KLEINSCHALIG WONEN
#ARIN (AAN +LEINSCHALIG 7ONEN
!B VAN $ALEN $E "OUWER
$AT IEDERE DEMENTERENDE DE KERKTOREN MOET ZIEN IS NIET REALISTISCH
@/NZE ROL BIJ CONTACTEN MET DE ZORGINSTELLINGEN IS DE OMZETTING VAN EEN ZORGVISIE NAAR IETS WAT WIJ CONCREET KUNNEN ONDERNE MEN .U ZORGINSTELLINGEN MET WONINGCORPORATIES SAMENWERKEN WILLEN ZIJ GRAAG HET ALLERHOOGSTE IDEAAL OP HET GEBIED VAN ZORG EN WONEN REALISEREN $AAR IS NIKS OP TEGEN MAAR HET IDEAAL IS NIET ALTIJD BETAALBAAR )K BEN BELEIDSADVISEUR BIJ DE WONINGCORPORATIE !CANTUS 6AN DAARUIT BEN IK BIJ HET LDP BETROKKEN )K BEN DUS BEHOORLIJK BOUWKUNDIG GEORIÑNTEERD 7IJ ZIJN GEEN ZORGINSTELLING $AAR ZAT IK TOCH ALS EEN IETWAT VREEMDE EEND IN DE BIJT )K REDENEER HEEL ERG STERK VANUIT GEBOUWEN EN DE TOEKOMSTBESTENDIGHEID VAN GE BOUWEN EN IETS AFSTANDELIJKER EN ANALYTISCHER DAN DE MENSEN DIE UIT DE ZORG KOMEN (OE ZIEN DAT SOORT OVERLEGGEN ERUIT ,ATEN WE VOOROPSTELLEN DAT JE MET BEIDE PARTIJEN IETS DUURZAAMS WIL REALISEREN 6OOR ONS IS DE ALTERNATIEVE AANWENDBAARHEID ERG BELANGRIJK %R VERANDERT NOG WEL EENS WAT IN DEZE WERELD 7IJ MAKEN NOG WEL EENS MEE DAT ZORGINSTELLINGEN OVER GEBOUWEN DIE VIJF JAAR GELEDEN ZIJN GE REALISEERD ZEGGEN hDIT VOLDOET NIET MEER %IGENLIJK ZOUDEN WE GRAAG WAT ANDERS WILLEN HEBBEN v *E SNAPT DAT WIJ OP DAT MOMENT EEN PROBLEEM HEBBEN 7ANT WIJ ZITTEN MET EEN LEEG GEBOUW /F JE MOET ER WAT ANDERS MEE KUNNEN DOEN %N DAT IS DE ALTERNA TIEVE AANWENDBAARHEID 7IJ BESEFFEN TERDEGE DAT VASTGOEDRISICO S PER JANUARI BIJ DE ZORGINSTELLINGEN TERECHT KOMEN 7ANNEER ZORGINSTELLINGEN VAST GOEDRISICO S HEBBEN ZULLEN ZIJ WONINGCORPORATIES GEBRUIKEN OM DIE ZO KLEIN MOGELIJK TE MAKEN 6ROEGER WAREN VASTGOEDRISICO S HELEMAAL VOOR HET 2IJK :ODRA ER EEN VERANDERING WAS BELDE MEN HET #OLLEGE "OUW OP OM EXTRA DEKKING VOOR DE BOUW TE KRIJGEN )N DE TOEKOMST ZAL DAT GEWOON VOORBIJ ZIJN 7IJ MAKEN OP DIT MO MENT PROJECTEN WAAR WONEN EN ZORG GESCHEIDEN WORDEN WAAR VER BLIJF GEWOON ALS VERHUUR GELDT EN VOOR DE ZORGINFRASTRUCTUUR EEN APARTE HUUROVEREENKOMST GEMAAKT KAN WORDEN 7IJ WERKEN IN /OST 'RONINGEN (IER IS DOOR ALLERLEI OMSTANDIG HEDEN DE VERGRIJZING AL VERDER ALS IN DE REST VAN .EDERLAND $IE
x BOUWCOLLEGE (ET "OUWCOLLEGE HOUDT ZICH BEZIG MET DE HUISVESTING VAN DE INTRAMURALE GEZONDHEIDSZORG (ET MAAKT ONDERDEEL UIT VAN HET MINISTERIE VAN 6OLKSGEZONDHEID 7ELZIJN EN 3PORT
AB VAN DALEN DE BOUWER
$E DIEPSTE BEHOEFTE VAN MENSEN MET DEMENTIE IS DE NABIJHEID VAN EEN ANDER )EMAND DIE JE VERGEZELT DOOR DE DONKERE NACHT VAN DE ONBEWOONDE GEEST /M MET 2ENÏ TE SPREKEN @6OOR EEN MENS ALLEEN IS DIT NIET TE DRAGEN
.A VIJF JAAR ZITTEN WIJ MET EEN LEEG GEBOUW
@%LKE OCHTEND IS ALLES NIEUW !LS DE INFORMATIE NIET MEER WORDT OPGESLAGEN
KUN JE GEEN ROUTINE OPBOUWEN $AAROM ONTWAAKT 2ENÏ ELKE OCHTEND IN EEN VOOR HEM VOLSTREKT VREEMDE KAMER 7AAR ZIT HET LICHTKNOPJE 7AAR BEVINDT ZICH HET TOILET $E UITGANG 7AAR ÓS HIJ
x WOONKEUR %EN 7OONKEUR CERTIlCAAT WORDT AFGEGEVEN AAN NIEUWBOUWWONINGEN MET EEN HOOG NIVEAU AAN GEBRUIKSKWALITEIT INBRAAK EN SOCIALE VEILIGHEID VALVEILIGHEID
TOEGANKELIJKHEID EN mEXIBILITEIT
VERGRIJZING BETEKENT DAT WIJ AL VEEL APPARTEMENTEN HEBBEN GE BOUWD VOOR SENIOREN )N VERBAND MET DE VERGRIJZING ZAL OOK DE VRAAG NAAR SPECIlEKE WOONRUIMTE VOOR DEMENTERENDE OUDEREN TOENEMEN (OEWEL WIJ OOK MERKEN DAT DIE GROEI HEEL MOEILIJK VOORSPELBAAR IS 7ANT ER ZIJN OOK VEEL MENSEN DIE THUIS BLIJVEN WONEN %N DAT IS EEN PROCES WAAR WIJ ALS WONINGBOUW WEINIG ZICHT OP HEBBEN -AAR IK KAN ME VOORSTELLEN DAT HOE MOOIER DE PROJECTEN ZIJN DIE WIJ MAKEN HOE LAGER DE DREMPEL IS OM IN EEN GROEPSWONEN PROJECT TE WILLEN WONEN $US DE KWALITEIT ZAL DAAR IN WEL BELANGRIJK ZIJN $AAROM BOUWEN WIJ NU NIEUWE HUISVESTING VOLGENS $EENS MODEL $AT BETEKENT DAT WIJ TAMELIJKE VOLWAARDIGE WONINGEN SCHAKELEN RONDOM EEN GEMEENSCHAPPELIJKE WOONRUIMTE 7AAR MEE JE IN FEITE EEN KLEINSCHALIG GROEPSWONEN PROJECT MAAKT WAAR ER WAT EXTRA AANDACHT IS VOOR DE WOONKWALITEIT VAN HET IN DIVIDU /P EEN GEGEVEN MOMENT WAS ER DE DISCUSSIE MOET JE NU IN IEDER KLEIN DORP ZO N VOORZIENING BOUWEN %N IK DENK DAT JE DAN OP EEN SOORT GRENSVLAK KOMT TE ZITTEN h)EDERE DEMENTERENDE MOET DE KERKTOREN NOG KUNNEN ZIENv ZEG MAAR $AN MOETEN WE WEL MET ELKAAR KIJKEN OF DAT REALISTISCH IS 7ANT WIJ MOETEN DIE GE BOUWEN BOUWEN 3TEL JE VOOR DAT DIE LEEG KOMEN TE STAAN IN EEN HEEL KLEIN DORP WAT MOETEN WIJ ER DAN MEE $AN MOET JE HET TOCH WEER IN DE VORM VAN GEWONE WONINGEN GIETEN %N DAT IS DAN NIET MEER IN OVEREENSTEMMING MET DE WENSEN VAN DE ZOR GINSTELLINGEN OF NIET IN OVEREENSTEMMING MET HUN IDEAAL +IJK WIJ BLIJVEN NATUURLIJK EEN INVESTEERDER MET EEN MAATSCHAP PELIJKE DOELSTELLING WELISWAAR 7IJ WILLEN HETZELFDE MAAR WE KIJ KEN ER TOCH MET EEN IETWAT GROTERE AFSTAND TEGENAAN
AB VAN DALEN DE BOUWER
)NEKE -ULDER @$E PROVINCIE ONDERSTEUNT HET LDP OMDAT WE INZIEN DAT DOOR DE VERGRIJZING HET AANTAL DEMENTERENDEN ZAL VERDUBBELEN 7IJ REA LISEREN ONS OOK DAT DE DEMENTERENDEN VAAK OPGEVANGEN WORDEN IN DE THUISSITUATIE $AT IS EEN ENORME BELASTING VOOR DE MANTEL ZORGERS )K ZEG ALTIJD MANTELZORG OVERKOMT JE MEER DAN DAT JE ER EEN KEUZE IN HEBT 6AAK WORDT DE VERZORGING EXTRA ZWAAR OMDAT DE MANTELZORGERS DE PARTNERS VAAK AL WAT OUDER ZIJN %R MOETEN GOEDE VOORZIENINGEN KOMEN VOOR DIE DEMENTERENDEN )K DENK DAT LDP EEN GOED ANTWOORD GAAT BIEDEN OP DE TOENE MENDE BEHOEFTE VAN ZORG AAN DEMENTERENDEN OMDAT ZIJ ZICH ERG RICHTEN OP DIAGNOSTIEK BEHANDELING EN BEGELEIDING $AAR MOET EEN VERSTERKING PLAATSVINDEN 7ANT OOK TEN AANZIEN VAN DE DI AGNOSTIEK IS ER NOG EEN SLAG TE MAKEN WAARDOOR DE BEGELEIDING TIJDENS DE DEMENTIE OOK BETER KAN :OWEL VOOR PROFESSIONALS ALS MANTELZORGERS ALS VOOR DE VRIJWILLIGERS (OE BETER DE DIAGNOSE
HOE BETER DE BEGELEIDING EN HOE BETER BEPAALD KAN WORDEN WELKE ZORG VOOR WELKE DEMENTERENDE NODIG IS )K KAN ME VOOR STELLEN DAT ALS JE EEN BETER BEELD VAN DE ZIEKTE HEBT JE BETERE BEHANDELPLANNEN KAN MAKEN EN DAT JE OOK DAARDOOR BETERE BE GELEIDING HEBT EN STUDIES KAN MAKEN IN HET NEERZETTEN VAN ZORG VOOR DEMENTERENDEN )K HEB ZELF OOK EEN FAMILIELID GEHAD DIE DEMENTERENDE WAS )K ZAG TOEN DAT IEDEREEN IN DE FAMILIE HAND EN SPANDIENSTEN VER LEENDE OM DIE THUISSITUATIE MOGELIJK TE LATEN ZIJN -AAR OOK DAT ER OP EEN GEGEVEN MOMENT EEN BREEKPUNT KOMT )N DIT GEVAL WAS DE PARTNER NOG THUIS MAAR TOCH WAS HET NIET MEER HAALBAAR OM DE ZORG TE LEVEREN DIE NODIG WAS %N DAN KOM JE VOOR DE KEUZE TE STAAN DE PATIÑNT NAAR EEN VERPLEEGTEHUIS TE VERWIJZEN $E VRAAG IS OF DAT NIET ANDERS KAN 5IT ONS &ONDS VOOR DE :ORG HEBBEN WIJ DE BOUW VAN KLEINSCHA LIGE WOONPROJECTEN VOOR DEMENTERENDEN GEPROMOOT %R ZIJN NU EEN AANTAL PROJECTEN DIE GOED LOPEN 'EZIEN DE TOENAME IN HET AANTAL DEMENTERENDEN ZULLEN WE ER NOG HARDER AAN MOE TEN TREKKEN OM DIE ZORG VOOR IEDEREEN BESCHIKBAAR TE LATEN BLIJVEN IN DE TOEKOMST %N DAAR IS HEEL WAT INZET VOOR NODIG
INEKE MULDER DE POLITICA
x VERGRIJZING .EDERLAND ZAL DE KOMENDE DECENNIA STERK VERGRIJZEN (ET #ENTRAAL "UREAU VOOR DE 3TATISTIEK HANTEERT ALS MAATSTAF HET BEGRIP @GRIJZE DRUK $IT ZEGT HOEVEEL PLUSSERS ER ZIJN OP ELKE POTENTIÑLE ARBEIDSKRACHTEN )N WAREN ER PLUSSERS OP ELKE POTENTIÑLE ARBEIDSKRACHTEN IN ZULLEN DIT ER ONGEVEER ZIJN
!LTIJD HETZELFDE LIEDJE 7AAR HIJ BIJ IS WORDT ØVER HEM GESPROKEN %EN DEMENTERENDE HEEFT DE STATUS VAN EEN KLEUTER 2ENÏ @HET EMANCIPATIEGEHALTE IS NUL /MDAT HET EEN ZIEKTE IS DIE OUDE MENSEN TREFT HEEFT MEN DE NEIGING HET NIET SERIEUS TE NEMEN
$E PROVINCIES MOETEN ZORGTAAK TER HAND NEMEN
@-ORGEN 0RÉÉT NIET OVER MORGEN )K MOET MIJ EERST HET VANDAAG ZIEN TE HERINNEREN
(ET LIJKT ALSOF IK STOTTER MAAR HET IS IETS ANDERS $E WOORDEN HAPEREN %R ZIT EEN VUILTJE IN MIJN TAALVERMOGEN LEGT HIJ UIT
7ONINGCORPORATIES GEMEENTEN EN ZORGINSTELLINGEN MOETEN AL LEMAAL BETROKKEN BLIJVEN OM DAT UITEINDELIJK TE KUNNEN NEERZET TEN *E ZIET DAT BIJ KLEINSCHALIGE WOONPROJECTEN DE BETROKKENHEID VAN DE FAMILIE WEER GROTER WORDT :ODRA ER EEN SOORT GEZINSSITUATIE WORDT GECREÑERD OF IN ELK GEVAL EEN LEEFKLIMAAT DAT AAN EEN GEZIN DOET DENKEN ZIE JE NIET ALLEEN GEBEUREN DAT DE FAMILIELEDEN VAKER OP BEZOEK KOMEN MAAR OOK DAT ZE WEER EEN ROL IN DE VERZORGING KRIJGEN 6EEL MEER DAN BIJ VERPLEEGTEHUIZEN HET GEVAL IS 'RONINGEN EN .OORD (OLLAND LOPEN VOOROP IN DEZE ONTWIKKE LING %N JE MOET JE VOORSTELLEN DAT WIJ GEEN WETTELIJKE TAAK HEB BEN OP DIT GEBIED -ET HET VERDWIJNEN VAN DE VERZORGINGSTAAK WAAR DE PROVINCIE EEN HEEL DUIDELIJKE ROL IN HAD HEBBEN WE NU EEN HEEL NIEUWE ROL $AT IS DE ZORG VOOR DE INWONERS VAN ONZE PROVINCIE 'RONINGEN IS EEN PROVINCIE DIE STERKER VERGRIJST IS DAN ANDERE PROVINCIES /P LANGERE TERMIJN GELDT DIT ECHTER OOK VOOR HEEL .EDERLAND %R ZULLEN DUS OOK VEEL MEER DEMENTERENDEN KOMEN EN HET PROBLEEM VAN MENSEN DIE VEEL EXTRA ZORG NODIG HEBBEN ZAL DUS OOK GROTER WORDEN -IJN TIP AAN DE ANDERE PROVINCIES ZOU ZIJN PAK JE ROL OP EN KIJK WAT JE KAN BETEKENEN :ONDER DIRECT DE REGIE IN HANDEN TE WILLEN NEMEN +IJK OOK WAT JE KAN BETEKENEN DOOR ALLE PARTIJEN BIJ EL KAAR TE BRENGEN EN DOOR VOLDOENDE ONDERSTEUNING TE LEVEREN AAN LOKALE INITIATIEVEN
INEKE MULDER DE POLITICA
)NEKE -ULDER $E 0OLITICA
6ERANTWOORDING $IT BOEKJE EN DE lLM @'RONINGEN AAN DE SLAG MET DEMENTIE ZIJN GEMAAKT IN OPDRACHT VAN HET ,ANDELIJK $EMENTIEPROGRAMMA $E IN DIT BOEKJE GEBRUIKTE CITATEN ZIJN ONTLEEND AAN HET BOEK @)K HEB !LZHEIMER VAN 3TELLA "RAAM UITGEGEVEN BIJ .IJGH EN VAN $ITMAR ISBN $E VERKLARENDE WOORDENLIJST IS ONT LEEND AAN DE WEBSITES VAN DE DIVERSE GENOEMDE ORGANISATIES EN DE ENCYCLOPEDISCHE WEBSITE 7IKIPEDIA
#OLOFON PRODUKTIE
0ROSPEKTOR IN OPDRACHT VAN "OOIJ +LUSMAN EN 6AN "RUGGEN TEKST EN lLM 0ROSPEKTOR lLMMUZIEK 2IMER 6EEMAN FOTOGRAlE !NOEK 3TEKETEE GRAlSCH ONTWERP (ANSJE VAN (ALEM DRUKWERK $RUKKERIJ DE -AASSTAD
WWW BKB NL
WWW PROSPEKTOR NL
WWW ZORGVOORBETER NL
WWW DEMENTIEPROGRAMMA NL
GRONINGEN AAN DE SLAG MET DEMENTIE