Foliolum juni 2016 by Pharmaciae Sacrum

G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum” Universitair Centrum voor Farmacie

Foliolum

FARMACIE & SPORT VIJF VRAGEN

AAN TOPSPORTERS Over geneesmiddelen

INTERVIEW

MET SPORTWETENSCHAPPER Topsport, trainen en onderzoek

DOPINGAUTORITEIT HET ZEKERHEIDSSYSTEEM Voedingssupplement of doping?

Uitgave 4 | juni 2016

Foliolum Editie 4

juni 2016

G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum” in samenwerking met het Universitair Centrum voor Farmacie aan de Rijksuniversiteit Groningen

Redactioneel

2 Praesides 3 Interview met een sportwetenschapper 6 Dopingonderzoek sportvoedingssupplementen 8 Kort wetenschappelijk 10 Vijf vragen aan... topsporters

Facultair

12 Alumnus 13 PhD 14 Student in het buitenland 15 PhD 16 Afgestudeerden

Is de grens tussen medische middelen en doping voor topsporters duidelijk?

Pharmaciae Sacrum 17 Column Bryan Yilmaz 18 Fotopagina 20 P.S.-activiteiten 31 Even voorstellen... 34 Eten met... 37 Ab-actieel jaarverslag 40 Activiteitenlijst 45 Beleidsplan 47 Selfie van het Foliolum 48 Puzzel 49 Activiteitenagenda

Wist je dat wei-eiwitten het beste zijn voor een toename van de spiermassa tijdens krachttraining?

Als student naar Salamanca, Spanje!

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

REDACTIONEEL

PRAESIDES COMIC SANS

Geachte lezer, beste P.S.-er, Naarmate de lente plaats begint te maken voor de zomer, vordert ook het wielerseizoen weer. Waar de amateurwielrenners hun fietsen uit de garage hebben gehaald, daar zal het wielerseizoen haar summum bereiken met de Tour de France vanaf begin juli. Wie aan professioneel wielrennen denkt, denkt waarschijnlijk ook aan doping. Sinds de eerste dopingcontroles tijdens de Tour in 1966, is doping onlosmakelijk verbonden met wielrennen. Ook in andere sporten is doping een veelbesproken onderwerp, met als recent voorbeeld het Meldonium gebruik onder Russische (top)sporters. Ik ben benieuwd hoe de commissie invulling heeft gegeven aan dit onderwerp.

Lieve lezers, Begin dit jaar begon ik met mijn Redactiebazen aan een grote uitdaging. Het schrijven van vier Foliola in een jaar tijd. Na het overdrachtsdiner leek het eerste Foliolum nog zo ver weg, dat we ons nauwelijks voor konden stellen dat er in oktober 1050 bladen, die wij hadden gemaakt, op het P.S.-hok zouden staan. Daarom waren we de eerste maand vooral bezig met het kopen van commissiekleding en het maken van een spel. Uiteindelijk hadden we onze groene kleur gekozen en was Munupuli geboren. Op de borrel na het maken van het spel zaten we helemaal onder de glitters, met dank aan Harmen en Niek. Ik denk dat de commissies, die het spel gespeeld hebben, kunnen bevestigen dat het spel altijd heeft geshinet. De tijd ging dit hele commissiejaar erg snel en nu ligt ons laatste Foliolum alweer op de mat. Het jaar is voorbij gevlogen, met heel veel leuke momenten, maar ook stress en hard werken. Een jaar met veel commissieactiviteiten, zoals de borrels, het proberen te winnen van de commissiebokaal (niet gelukt), de Dies Natalis en als hoogtepunt het commissieweekend. Ook de avondjes waarop we met een andere commissie gingen eten waren altijd gezellig. Hiervoor wil ik Niek, Harmen, Jules, Fleur en Inge bedanken. Jullie waren geweldig! Samen hebben we hard gewerkt en het Foliolum van een nieuwe look voorzien.Voor dit Foliolum hebben we een leuk onderwerp gekozen, waar tijdens de studie weinig aandacht aan wordt besteed: Farmacie & Sport. Van blessures tot paardendoping, overal komen geneesmiddelen bij kijken.

Het beginnen van de zomer betekent ook het aflopen van ons bestuursjaar. Het was een prachtig, leerzaam en onvergetelijk jaar. Ik wil Maartje, Tamarah, Jeroen en Bryan via deze weg bedanken voor dit fantastische jaar. In dit zijn Foliolum ook het ab-actieel jaarverslag en de activiteitenlijst opgenomen. Daarnaast is het beleidsplan van het kandidaat-bestuur in deze uitgave terug te vinden. Zij staan met z’n vijven te trappelen om te beginnen met hun bestuursjaar en ik wil hen dan ook veel plezier en succes wensen het komende jaar. Tot slot wil ik de Redactiecommissie nog feliciteren met alweer hun laatste Foliolum en zou ik hen graag bedanken voor hun inzet het afgelopen jaar. Met vriendelijke groet, namens het 134e bestuur, der G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum” Theo Last h.t. praeses

Voor de laatste keer: veel leesplezier! Met vriendelijke groet, Ceren Zwijnenburg, h.t. praeses der Redactiecommissie ’15-’16, “Comic Sans”

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

PHARMACIAE SACRUM

REDACTIONEEL

INTERVIEW MET...

EEN SPORTWETENSCHAPPER

Dr. Michel Brink is sportwetenschapper en universitair docent bij het centrum voor Bewegingswetenschappen. Hij geeft naast zijn onderzoek onderwijs in zowel de bachelor van Bewegingswetenschappen als bij de master Sport Sciences. We werden hartelijk ontvangen op zijn kantoor waar we een kop koffie kregen aangeboden. DOOR INGE TEN SELDAM

Waar in het onderwijs houdt u zich mee bezig?

De bachelor van Bewegingswetenschappen is een driejarig opleidingsprogramma. Hierna kunnen studenten kiezen voor twee tweejarige masteropleidingen, de master Sport Sciences en Human Movement Sciences. Hiermee worden studenten opgeleid als expert in menselijke beweging. Deze kennis is relevant voor sport, revalidatie en veroudering. Ik geef onderwijs in (sport)psychologie in de bacheloropleiding en trainingsfysiologie in de master. Deze vakken sluiten goed aan bij mijn onderzoek. Dit richt zich op het optimaliseren van prestaties en het voorkomen van blessures bij topsporters door een balans te vinden tussen belasting en belastbaarheid. Bij het vinden van deze balans wordt niet alleen gekeken naar fysieke belasting zoals training, maar ook naar stress in het privéleven van sporters. Denk hierbij aan overlijden van een naaste of een scheiding.

“Er wordt dus ook rekening gehouden met psychologische en sociale factoren.” Naast deze werkzaamheden ben ik lid van de stuurgroep van Football Science Groningen en bestuurslid van de Vereniging voor Bewegingswetenschappen Nederland.

Kunt u kort uitleggen wat sportwetenschap inhoudt?

De doelen zijn: 1) Samenbrengen en verbinden van fundamenteel en toegepast sportonderzoek in Groningen 2) Ontwikkelen van onderwijs en opleiding(seenheden) in sport 3) Vergroten van nationale en internationale zichtbaarheid van sportwetenschappelijke expertise in de stad/regio 4) Stimuleren van samenwerking en kennisuitwisseling tussen wetenschap, praktijk en beleidsmakers op het gebied van sport

Het doel van sportwetenschap is het begrijpen van het menselijk bewegen in de context sport. Dit levert kennis op die relevant is voor verschillende beroepen, zoals de coach, de sportarts, fysiotherapeut en sportpsycholoog. Om sportwetenschappelijke kennis in Groningen te bundelen is vier jaar geleden het Sport Science Institute Groningen opgericht.

Als onderdeel hiervan is de minor Sport Science ontwikkeld. Dit is een universteitsbrede minor wat inhoudt dat studenten vanuit de verschillende faculteiten de vakken kunnen volgen. De minor bevat twee blokken met zeven vakken waarin verschillende vakgebieden worden besproken met als overkoepeld thema sport.

“Dit is een samenwerkingsverband tussen de Rijksuniversiteit Groningen, het UMCG, de Hanzehogeschool Groningen en de gemeente Groningen.”

“Deze vakken behandelen bijvoorbeeld sportpsychologie en prestatie-analyse, maar ook sportgeschiedenis en sporteconomie.” Omdat de minor in het Engels wordt gegeven nemen ook buitenlandse studenten deel aan het programma. Zelfs Farmaciestudenten kunnen deelnemen!

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

REDACTIONEEL

INTERVIEW MET...

EEN SPORTWETENSCHAPPER

Waarom heeft u voor het vakgebied sportwetenschap gekozen?

Na de studies Fysiotherapie en Bewegingswetenschappen kreeg ik een promotieplaats bij de universiteit aangeboden. In eerste instantie combineerde ik dat met het werk als fysiotherapeut in een praktijk.

“Deze achtergrond sluit goed aan bij het onderzoek naar prestatie optimalisatie en blessurepreventie in sport.” Dit is vooral interessant om bij teamsporten te onderzoeken. Het activiteitenprofiel van teamsporten is heel complex. Denk aan het continue versnellen en afremmen met daarbij veel richtingsveranderingen. Daarnaast zijn de psychische en sociale aspecten in teamsporten complex.

Welke gezondheidsaspecten worden behandeld in de sportwetenschap? In teamsporten is het meten van de trainingsbelasting een interessante uitdaging. Waar je bij duursporten de fysieke belasting met bijvoorbeeld tijd en snelheid goed kan controleren is dit in teamsporten heel anders. Hoe bepaal je bijvoorbeeld wat spelers precies doen tijdens trainingen en wedstrijden? Met behulp van sensoren die sporters dragen kunnen we nu nauwkeurig afstand, snelheid en versnellingen bepalen. Met deze sensoren wordt inzichtelijk wat iemand precies heeft gedaan. In combinatie met hartslagmeters en subjectieve scores over de mate van inspanning wordt de fysieke belasting per speler duidelijk.

worden dat spelers geblesseerd raken. Verondersteld wordt dat opbouwende vermoeidheid ontstaat wanneer heel lang en zwaar getraind wordt. De coördinatie wordt minder en het perifere gezichtsveld smaller. Hierdoor kan een speler bijvoorbeeld sneller in een situatie terecht komen, waarbij een tackle niet ontweken kan worden en minder goed opgevangen wordt door de verminderde coördinatie. Doordat er bij de trainingsbelasting nauwkeurig wordt onderzocht welke indicatoren het beste blessures voorspellen. Screening van de spelers is een andere manier om blessures te voorkomen. Volleyballers en basketballers hebben vaak last van hun kniepees. Hoe kan dat? Uit onderzoek is gebleken dat mensen die minder soepel landen, dus minder door hun knieën gaan en stijver op de grond komen, sneller last krijgen van hun kniepees. Voorafgaand aan het seizoen kunnen spelers hierop gescreend worden en kan hun trainingsschema eventueel worden aangepast.

Zijn er op dit gebied interessante ontwikkelingen en nieuwe inzichten te verwachten? Zo ja, welke? Veel onderzoek richt zich nu nog op het meetbaar maken van de belasting en de risicofactoren. De volgende logische stap is het ontwikkelen van interventies en deze toetsen op effectiviteit. In het geval van het monitoren van de belasting moet onderzocht worden of terugkoppeling van informatie naar de sporter, coach of medische staf ook daadwerkelijk leidt tot minder blessures.

“Dit kan steeds beter via online tools die je op smartphones kan bekijken.”

Door het monitoren van de belasting kan mogelijk voorkomen

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

REDACTIONEEL

INTERVIEW MET...

EEN SPORTWETENSCHAPPER

Is gebruik van geneesmiddelen bij blessures nodig? Bij welke blessures worden de meeste geneesmiddelen gebruikt?

Vanuit Bewegingswetenschappen wordt onderzocht hoe voorkomen kan worden dat blessures ontstaan. Als dan toch een blessure ontstaat, dan richt het onderzoek zich meestal op beweging als het medicijn. Bij bijvoorbeeld peesblessures werden in het verleden ontstekingsremmers geïnjecteerd. Tegenwoordig is bekend dat op langere termijn dit geen effect heeft en mogelijk een zwakkere pees oplevert. Omdat het ontstaan van peesblessures te maken heeft met overbelasting lijkt ook de oplossing te zitten in het beter reguleren van de belasting. Rustig opbouwen met een beweegprogramma. Bewegen als medicijn wordt in brede zin ook steeds populairder. Denk aan bijvoorbeeld aan het voorkomen van overgewicht en bijbehorende aandoeningen, maar ook Alzheimer ontwikkelt zich minder snel als de patiënt veel beweegt. In het kader van Healthy Ageing wordt hier veel onderzoek naar gedaan. Wendbaarheid is een ander onderwerp waar steeds meer aandacht aan besteed wordt. Zowel voor het verbeteren van prestaties als het voorkomen van blessures. Hoe beweeglijk zijn spelers? Hoe meet je dit? Vaak wordt alleen de fysieke wendbaarheid gemeten door een veldtest, maar het wordt steeds duidelijker dat wendbaarheid ook te maken heeft met hoe snel spelers informatie uit de omgeving kunnen verwerken. Hoe reageert iemand op de tegenspeler in het veld of op de bewegingen van een medespeler? Deze besluitvaardigheid zal in nieuwe, nog te ontwikkelen, veldtesten gemeten worden. Denk hierbij aan lampen die in willekeurige volgorde gaan branden, waar je heen moet rennen en dan weer terug. Dit geeft een veel realistischer beeld van de wendbaarheid van een speler in het veld. De ontwikkelingen in sensortechnologie maken het ook mogelijk dat wendbaarheid steeds beter tijdens trainingen en wedstrijden kan worden gemeten.

“Zo draagt Bewegingswetenschappen dus bij aan het optimaliseren van prestaties in breedtesport en topsport, maar ook aan het gezonder ouder worden. Het is prachtig om daaraan mee te mogen helpen!”

Als laatste is herstel na trainingen en wedstrijden belangrijk. Hier wordt in trainingsschema’s weinig rekening mee gehouden. Dit terwijl een sporter ‘maar’ vier uur per dag traint en de andere twintig uur ‘ontspant’.

“Hoe kun je je in deze tijd zo goed mogelijk voorbereiden op de volgende training? Hoe kun je zo effectief mogelijk uitrusten?”

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

REDACTIONEEL

DOPINGONDERZOEK

SPORTVOEDINGSSUPPLEMENTEN

De Dopingautoriteit onderzocht in 2014-2015 een specifieke groep sportvoedingssupplementen op de aanwezigheid van dopingstoffen. Van 66 producten testten er 25 (38%) positief. Drie producten bevatten dermate hoge concentraties dat de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit ze inmiddels uit de markt heeft gehaald. DOOR ERIK DUIVEN

Voedingssupplementen kunnen dopingstoffen bevatten zonder dat deze duidelijk op het label vermeld staan. Dit risico kwam voor het eerst aan het licht rond de eeuwwisseling. Positieve testen van atleten Linford Christie, Merlene Ottey en Troy Douglas (1999) en voetbalinternationals Edgar Davids, Frank de Boer en Jaap Stam (2001) leidden tot veel ophef. Bij allen werden lage concentraties van de anabole stof nandrolon aangetroffen. Nederlands Zekerheidssysteem Voedingssuplementen Topsport Het leidde eind 2003 tot de start van het Nederlands Zekerheidssysteem Voedingssupplementen Topsport (NZVT). Het NZVT is een samenwerkingsverband van de Dopingautoriteit, brancheorganisatie NPN en NOC*NSF. Het systeem biedt fabrikanten van voedingssupplementen de mogelijkheid om tegen betaling hun supplementen batchgewijs te laten controleren. De ‘schoon bevonden’ productbatchcombinaties worden vervolgens in de NVZT-database gezet (beschikbaar via de website van de Dopingautoriteit en de Dopingwaaier App). Als alle topsporters het NZVT als basisvoorwaarde zouden zien, dan zou vrijwel niemand nog positief testen door het gebruik van voedingssupplementen. Dit is echter niet het geval.

“Tot wel 54% van de Nederlandse topsporters gebruikt ongecontroleerde voedingssupplementen.”

Ondergrens risico 1,5% Voedingssupplementen die binnen het NZVT ter analyse worden aangeboden, zullen zelden tot nooit bewust zijn voorzien van doping. Desalniettemin werd in de periode 2003 tot 2015 maar liefst 1,5% van de ingediende productbatchcombinaties (20 monsters) afgekeurd vanwege de aanwezigheid van dopingstoffen. Dit percentage wordt gezien als de ondergrens betreffende de prevalentie van dopingstoffen in voedingssupplementen. Bovengrens onbekend Wat de bovengrens is van het dopingrisico in Nederland is onbekend. Wel zijn er enkele internationale onderzoeken die een indicatie geven. Zo gaf een Amerikaans onderzoek uit 2007 een prevalentie van 26%, waarbij 9% zowel stimulantia als anabole steroïden bevatte. Eerder rapporteerde een meer mondiaal opgezet onderzoek uit 2004 dat bij gemiddeld 15% van de sportvoedingssupplementen (aangeschaft in vijftien verschillende landen) sporen van anabole steroïden werd aangetroffen. De in Nederland verkregen producten scoorden hierbij het hoogst met een prevalentie van 26%.

“Sinds die tijd (2004-2007) lijkt de prevalentie van dopinggeduide stoffen in sportvoedingssupplementen eerder te zijn toegenomen dan afgenomen.” Zo werden dit millennium door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) steeds meer producten uit de markt gehaald. Ze bevatten stoffen die schadelijk zijn voor de gezondheid. Vaak waren dit stimulantia die op de dopinglijst staan. Onderzoek Er zijn dus sterke aanwijzingen dat de aanwezigheid van dopingstoffen bij sportvoedingssupplementen - in ieder geval in Nederland - het afgelopen decennium is toegenomen. Er was sinds 2007 echter geen onderzoek meer uitgevoerd die deze veronderstelling kon staven of ontkrachten.

Overzicht aantal NZVT-afgekeurde product-batchcombinaties per jaar

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

REDACTIONEEL

DOPINGONDERZOEK

SPORTVOEDINGSSUPPLEMENTEN

Daarom richtte dit onderzoek van Dopingautoriteit zich op de vraag welk percentage sportvoedingssupplementen dopingstoffen bevat, wanneer deze producten: • • •

Overzicht van geteste supplementen

verkrijgbaar zijn in Nederlandse webshops; gericht zijn op de hoog-risicogebieden hormoonregulatie, spierversterking, gewichtsverlies/ vetverbranding, of het verkrijgen van meer energie; geen dopingstoffen gedeclareerd hebben op het label (of expliciete dopingwaarschuwing bevatten).

Na selectie via zeventien verschillende webshops zijn 66 producten van 21 verschillende merken ter analyse aangeboden bij onderzoekslaboratorium LGC uit Engeland. LGC is een gerenommeerd laboratorium dat ook de supplementen analyseert voor de voedingssupplementencontrolesystemen Informed-Sport (Verenigd Koningrijk) en Informed-Choice (Verenigde Staten). 38% positief Van de 66 hoog-risico-producten bleken 25 voedingssupplementen (38%) ‘positief’. Bij drie producten (5% totaal) waren de concentraties dopingstoffen dermate hoog dat het gebruik - naast de aanzienlijke kans op positieve dopingcontroles – al snel leidt tot serieuze gezondheidsklachten. Met het oog op de volksgezondheid heeft de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) daarom voor deze producten direct een veiligheidswaarschuwing afgegeven. Het betreft de supplementen Blackbombs en NOXpump van Dorian Yates en Lipo-bolic van Revolutions. Alle drie bevatten een hoge dosering aan stimulantia. Gebruikers van deze producten kunnen last krijgen van hartkloppingen, hoge bloeddruk, een onrustig gevoel, hoofdpijn, hart- en leverschade, erectieproblemen, psychoses en paranoïde wanen. Acht supplementen (12%) toonden ‘concentraties onder de vastgestelde drempelwaarde’. Dit betekent dat de aanwezigheid van (één of meerdere) dopingstoffen wel werd vastgesteld, maar dat de concentraties onder de vooraf vastgestelde drempelwaarden bleven. In deze gevallen kan detectie van de dopingstoffen mogelijk worden verklaard door natuurlijke aanwezigheid in bepaalde ingrediënten (zoals plantaardige en dierlijke bestanddelen). De gevonden minieme concentraties zullen voor sporters in principe niet leiden tot een positieve dopinguitslag. Bij 30 van de 66 producten (45%) werd een ‘negatief’ testresultaat genoteerd. Deze bevatten dus helemaal geen dopingstoffen. Daarnaast waren drie producten (5%) ‘niet (volledig) analyseerbaar’. Dat wil zeggen dat de aanwezigheid van één of meer dopingstoffen noch kon worden vastgesteld, noch kon worden uitgesloten.

Conclusie Het voornaamste doel van dit onderzoek was om te bepalen welk percentage hoog-risico-sportvoedingssupplementen dopingstoffen bevat. Dit onderzoek toont aan dat deze prevalentie 38% is. Dit mag worden gezien als de bovengrens aangaande het risico om als sporter via een voedingssupplement dopingstoffen binnen te krijgen wanneer er geen duidelijke vermelding van de aanwezigheid van mogelijke dopingstoffen op het label van het product te vinden is. De bovengrens van 38% is veel hoger dan het maximum van rond de 25% dat bij eerder internationaal onderzoek is gerapporteerd. Het toont aan dat topsporters die op internet op zoek gaan naar hoog-risico-supplementen, daadwerkelijk een zeer groot risico lopen in het kader van de dopingcontroles. Bij drie producten (5%) zijn dopingstoffen in hoge concentraties aangetroffen. Het lijkt door de gevonden hoge concentraties zeer waarschijnlijk dat deze dopingstoffen tijdens het productieproces bewust aan de drie voedingssupplementen zijn toegevoegd. Bij de overige positieve producten (33%) lijkt bewuste toevoeging van dopingstoffen niet logisch. De aangetroffen concentraties zijn daarvoor te laag. Vervuiling van de supplementen of grondstoffen tijdens transport, opslag of verwerking ligt hier meer voor de hand. Daarnaast zou ook de natuurlijke aanwezigheid van dopingstoffen in plantaardige bestanddelen een rol kunnen spelen.

“Echter, plantkundige studies tonen dergelijke hoge concentraties tot op heden nog niet aan.”

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

REDACTIONEEL

WIST JE DAT... Astmamedicatie invloed heeft op de korte sprint en maximale kracht? De bèta2-agonisten (astmamedicatie) staan sinds 2013 niet meer op de WADAdopinglijst. Eén van de redenen was volgens de auteurs dat topsporters die dispensatie kregen voor het gebruik van deze astmamedicatie een voordeel zouden hebben tegenover de topsporters die deze stoffen niet mochten gebruiken. Een dosering van maximaal 1600 µg salbutamol in 24 uur en 54 µg formoterol is toegestaan. Uit Deens onderzoek blijkt dat toediening van deze toegestane dosering bij topzwemmers de prestatie verbetert op een gesimuleerde sprint en zich uit in een bevordering van de spierkracht. Dit Deens onderzoek werd uitgevoerd op 30 zwemmers die zwemmen op internationaal niveau. Uit een ander onderzoek blijkt dat astmamedicatie een positief effect kan hebben op de fietssprintprestatie. Wel moet hierbij vermeld worden dat de sporters

bij beide onderzoeken last hadden van veel bijwerkingen van deze astmamedicatie, zoals een verhoogde hartfrequentie in rust en tremoren. Deze bijwerkingen laten zien dat sporters het gebruik altijd moeten overleggen met de sportarts en voorzichtig moeten zijn.

Kalsen A, Hostrup M, Bangsbo J, Backer V (2014) Combined inhalation of beta2agonists improves swim ergometer sprint performance but not highintensity swim performance. Scand. J. Med. Sci. Sports, 24: 814-822

Antioxidanten de toename van spierkracht door training verminderen? Er zijn tegenwoordig veel positieve verhalen over het innemen van antioxidanten. Ze kunnen vrije radicalen in lichaamscellen neutraliseren en zo de schadelijke effecten hiervan verminderen. Vrije radicalen ontstaan uit zuurstof als bijproducten van de verbranding van koolhydraten en vetten in de mitochondriën. Tijdens het trainen gebruiken spiercellen veel zuurstof en ontstaan meer vrije radicalen dan in rust. Deze vrije radicalen zorgen voor oxidatieve stress in de cel en beschadigen eiwitten en DNA. Daarnaast zorgen vrije radicalen voor de vorming van meer mitochondriën en voor meer spierkracht. Antioxidanten kunnen deze positieve effecten van vrije radicalen tegengaan en verminderen zo het effect van training. Het innemen van veel antioxidanten is niet aan te raden voor sporters. Gezond en gevarieerd eten zorgt voor voldoende antioxidanten voor de positieve effecten en het innemen van extra antioxidanten is alleen aan te raden bij een tekort. http://www.topsporttopics.nl/factsheets/factsheet-antioxidanten-inclusief-vitamine-cen-e?fromOverview=1

Het innemen van fructose en glucose goed is tijdens duursporten? Duursporters kunnen tijdens duurinspanning na het innemen van een combinatie van fructose en glucose (1,3-2,4 gram per minuut) de duurprestatie met 1-9% verbeteren, ten opzichte van het innemen van één soort koolhydraat? Uit een uitgebreide literatuurstudie, uitgevoerd door Rowlands en collega’s, is gebleken dat er een optimale balans bestaat tussen fructose en glucose, namelijk de verhouding 1:1. Door het nemen van verschillende soorten koolhydraten, zoals fructose en glucose, is de opnamecapaciteit voor koolhydraten te vergroten. Daarmee kan de glycogeenvoorraad minder snel uitgeput raken tijdens een lange intensieve inspanning. Echter moet de sporter eerst kijken of hij/zij geen last krijgt van maag-en darmklachten wanneer een grote hoeveelheid koolhydraten benut wordt voor een training. Rowlands DS, Houltham S, Musa-Veloso K, Brown F, Paulionis L, Bailey D (2015) Fructose-glucose composite carbohydrates and endurance performance: critical review and future perspectives. Sports Med., In Press, DOI: 10.1007/s40279-015- 0381-0

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

REDACTIONEEL

WIST JE DAT... Wei-eiwitten het beste zijn voor toename in spiermassa bij krachttraining?

Bèta-alanine niet

Al een tijdje is bekend dat inname van eiwitten een positief effect heeft op de toename van spiermassa en spierkracht. Onderzoekers hebben gekeken naar welk soort eiwit, in combinatie met krachttraining, de grootste toename van spiermassa en spierkracht tot effect heeft. Hiernaast werd ook wei-eiwit vergeleken met de inname van koolhydraten en creatine. Uit het onderzoek is gebleken dat wei-eiwit het grootste positieve effect heeft op de spiereiwitbalans dan andere eiwitten of dezelfde hoeveelheid energie in koolhydraten. Ook wordt wei-eiwit sneller opgenomen door het lichaam dan andere eiwitten. De uitkomst van het positieve effect op de spiereiwitbalans is een vergrote spiermassa en spierkracht. Er is gebleken dat een inname van ongeveer 1,2 gram weieiwit per kilogram lichaamsgewicht per dag zorgt voor een krachttoename van 3-4% na 6-12 weken krachttraining. Ook wordt er geconcludeerd dat naast de inname van wei-eiwit enkele grammen creatine per dag het positieve effect bevordert. Het advies is dus een verhoogde inname van wei-eiwit in combinatie met creatine voor krachtsporters die meer kracht willen krijgen en een toename in spiermassa.

bijdraagt aan betere sportprestaties?

Naclerio F, Larumbe-Zabala E (2015) Effects of whey protein alone or as part of a multi-ingredient formulation on strength, fat-free mass, or lean body mass in resistance-trained individuals: a meta-analysis. Sports Med., In Press, DOI: 10.1007/s40279-015-0403-y

Dit blijkt uit Australisch onderzoek onder getrainde wielrenners. Zij presteerden niet beter op een 1,4 of 10km tijdrit. Bèta-alanine wordt door veel sporters gebruikt om verzuring van de spieren tegen te gaan. Bèta-alanine heeft een bufferende werking op de H+ionen die vrijkomen bij verzuring van de spieren. Aan de studie hebben 14 goed getrainde wielrenners deelgenomen die een 1,4 of 10km tijdrit moesten rijden op een ergofiets. Ook moesten zij rijden op 120% van hun vermogen zoals vastgesteld in een maximaaltest. Vervolgens zijn ze ingedeeld in een placebogroep en een bèta-alaninegroep. Na 4 weken zijn de tests herhaald. Het innemen van bèta-alanine had geen invloed op de tijden die door de wielrenners zijn neergezet. Ook de concentratie melkzuur vertoonde geen verschillen tussen de twee groepen. Wel scoorden bèta-alanine gebruikers hoger op een volhoudstest, namelijk 3:30 minuten tegen 3:14 minuten. Hierom gaan de onderzoekers ervan uit dat de effecten van bèta-alanine het grootst zijn bij een inspanning die 1-6 minuten duurt. http://www.topsporttopics.nl/kennisbank/innemen-vanalanine-

niet-altijd-

garantie-tot

Geraadpleegd 11-05- 2016

beta-

succes?fromOverview=1

Het innemen van extra eiwitten tijdens een intensieve training helemaal geen nut heeft? Voor een optimale aanpassing aan de training van sporters moeten eiwitten worden ingenomen. Eiwitten zijn nodig voor het herstel van spieren. Of de inname van eiwitten tijdens een zware training nuttig is werd onderzocht door experts van sportvoeding uit Denemarken. Het onderzoek werd uitgevoerd op in totaal 18 topwielrenners in de Deense competitie. Het doel van dit onderzoek was om te kijken of er beter werd gepresteerd/hersteld bij extra inname van eiwit tijdens de zware trainingen. Bij dit onderzoek werden de 18 topwielrenners onderverdeeld in twee groepen met vergelijkbaar gewicht, prestatieniveau en duurvermogen. De ene groep kreeg een koolhydraat rijke drank tijdens de trainingen te drinken en de andere kreeg dit drankje + extra eiwitten te drinken. Na de training kregen de topwielrenners hetzelfde te eten met een gelijk aantal eiwitten en koolhydraten. Uit de verkregen bloed- en speekselmonsters van de sporters voor, tijdens en na de training was er geen verschil te zien tussen de groepen. Er werd gekeken naar de verandering in stoffen die een aanwijzing kunnen geven voor spierschade, verstoring van het immuunsysteem en stress. De conclusie is dat als sporters na hun training voldoende eiwitten en koolhydraten binnenkrijgen, er tijdens de training geen extra eiwit hoeft worden ingenomen.

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

REDACTIONEEL

VIJF VRAGEN AAN...

TOPSPORTERS

Natuurlijk waren we ook benieuwd naar de kijk van topsporters op farmacie. Vier topsporters hebben onze vragen beantwoord.

Jan-Willem van Schip Aaron Meijers Dave Brandhoff Denise Nekeman

Welke sport beoefen je en op welk niveau? Jan-Willem: “Ik beoefen nu de sport baan/weg-wielrennen, met baanwielrennen acteer ik op het allerhoogste niveau. Daar heb ik een aantal wereldbekers gereden en het Europees- en wereldkampioenschap. Hopelijk gaat het ook nog lukken deze zomer mee te doen aan de Olympische Spelen in Rio de Janeiro. Op de weg rijd ik voor het continentale team Join-S De Rijke. Dat is op semiprofessioneel niveau. Wel met wedstrijden door heel Europa. Maar de meeste wel in de Benelux.” Aaron: “Ik ben Aaron Meijers en voetbal bij ADO Den Haag in de eredivisie.” Dave: “Ik beoefen atletiek en dan met name hoogspringen. Ik beoefen dit op nationaal niveau. Ik ben meermaals Nederlands kampioen geworden bij de junioren (indoor & outdoor) en heb in de afgelopen jaren ook al een paar keer op het podium mogen staan bij de senioren. Mijn persoonlijk record is ondertussen 2m14 en het doel is om de komende jaren ook internationaal mee te mogen doen.” Denise: “Ik rij internationaal Dressuur en zit in het NL team. Ik heb voor nederland al meerdere EK’s gereden en medailles behaald. Op het moment rijd ik Grand Prix voor onder de 25.”

- wielrenner - voetballer - hoogspringer - dressuur

Aaron: “Wij weten niet precies wat voor middelen wij wel en niet mogen gebruiken, maar als wij twijfelen worden wij geacht de clubarts om advies te vragen. Hij weet precies wat er wel en niet kan worden gebruikt en controleert dit eventueel op de Necedo site.” Dave: “Ik denk dat ik redelijk op de hoogte ben van welke middelen wel en niet gebruikt mogen worden. Stel dat ik niet weet of een middel gebruikt kan worden weet ik waar en bij wie ik hierover zou kunnen informeren. Er zou echter een betere informatievoorziening gecreëerd kunnen worden, zeker voor atleten die nog niet te maken hebben met regelmatige dopingcontroles maar wel al op hoog nationaal niveau meedingen zoals ik.” Denise: “We hebben een app waarop staat welke medicijnen allemaal onder doping vallen. Maar voor de paarden zijn ze strenger dan voor de ruiters. De ruiters gebruiken in onze sport ook bijna geen doping. Als dit wel gebruikt word, wordt het meestal bij het paard gevonden. Qua doping bij het paard zijn ze wel heel streng.”

Is de grens tussen medische middelen en doping duidelijk voor je of weet alleen de medisch professional hier vanaf? Jan-Willem: “Dat is voor mij duidelijk. Uiteindelijk ben je zelf

Ben je op de hoogte van middelen die je wel of niet verantwoordelijk voor wat je in je eigen lichaam stopt. Dat geld kunt gebruiken tijdens het beoefenen van topsport? ook voor dingen die andere mensen je aanraden. Uiteindelijk Jan-Willem: “Daar ben ik me redelijk bewust van. Ikzelf gebruik niet zo veel bijzonders buiten multivitaminen. Wel ben ik me er bewust van dat het wel verstandig is even de dopingwaaier te checken als iemand mij een zalfje aanraadt.”

ben jij verantwoordelijk voor wat er in jouw lichaam zit en niet degene die het je gegeven heeft.”

Aaron: “Eigenlijk weet alleen de medisch professional hiervan, in dit geval de clubarts. Zoals hierboven beschreven moeten de spelers bij twijfel absoluut de clubarts raadplegen. De clubarts weet uiteraard wat hij de spelers wel en niet kan geven qua medicatie.”

Welke geneesmiddelen gebruik je het meeste bij blessures, of wordt in jouw tak van sport het meest gebruikt bij blessures? Jan-Willem: “Ik heb zelf nog nooit met iets anders dan paracetamol gereden en verder weet ik ook niet wat gangbaar is. 9 van de 10 keer kan je vallen met 60 kilometer per uur en de volgende dag gewoon weer verder fietsen, daar heb je geen speciale geneesmiddelen voor nodig.”

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

REDACTIONEEL

TOPSPORTERS Aaron: “Naproxen wordt eigenlijk het meest bij ons gebruikt, incidenteel een andere pijnstiller zoals een zakje ibuprofen of de normale paracetamol.” Dave: “Het gebruik van geneesmiddelen bij mij komt nauwelijks voor. In mijn omgeving zie ik dat er vaak naar pijnstillers gegrepen wordt om toch door te kunnen trainen. Naar mijn inzicht geen verstandige keuze, maar een middel voor veel atleten om ondanks pijnlijke blessures toch uit te kunnen komen op belangrijke toernooien.” Denise: “Voor de paarden wordt dan vaak medicijnen gebruikt om de pezen en gewrichten soepeler te houden. Of ze fitter en sneller te maken.”

VIJF VRAGEN AAN...

Laatst bijvoorbeeld is er tijdens het veldrijden voor vrouwen onder de 23 bij een meisje (Femke van den Driessche) een motortje in haar fiets gevonden. Dat zal ze waarschijnlijk niet op eigen houtje hebben laten plaatsen. Ik denk dat haar ouders misschien nog wel fanatieker waren dan zij en dat zij dit voor haar hebben gedaan. “ Aaron: “Natuurlijk zijn de whereabouts een goede manier om sporters te controleren, maar uiteraard zijn sporters daar niet blij mee. Ze wilden dit ook doen bij voetballers, maar gelukkig is dat nog niet het geval. Verder moet het vooral van de sporters zelf komen, maar dan heb je nog steeds gevallen waarin de sporter zelf niet voldoende op de hoogte is van de producten die op de dopinglijst staan. Hier zou misschien nog meer aandacht aan kunnen worden besteed.”

Wat doe je om blessures te voorkomen waardoor je uiteindelijk minder geneesmiddelen hoeft te Dave: “Ik ben van mening dat het nooit gaat lukken om gebruiken? de topsportwereld volledig dopingvrij te maken. Binnen Jan-Willem: “Ik zorg dat ik een goede core-stability heb zodat ik beter kan krachttrainen en wat rechter op mijn fiets zit. Maar dit is niet per definitie gerelateerd aan het gebruik van geneesmiddelen.” Aaron: “Wij hebben op de club een preventief krachtprogramma om zo fit mogelijk te worden waardoor de kans op blessures, en daarmee het gebruik van geneesmiddelen, kleiner wordt. Ook letten wij als topsporters op ons eetpatroon en natuurlijk massages.” Dave: “Ik probeer samen met mijn coach plekken die kwetsbaar zijn voor blessures snel aan te pakken door middel van oefeningen en behandelingen. Mijn blessures (onder andere rug en voetblessures) in het verleden zijn vaak ontstaan door overbelasting of een slechte techniek. Het gebruik van geneesmiddelen is nooit echt noodzakelijk geweest.”

Nederland is er duidelijke regelgeving en structuur voor atleten die regelmatig dopingcontroles moeten ondergaan. Helaas is dit in andere landen nog niet het geval, gezien de diverse dopingschandalen. Wereldwijd op een gelijke manier en hoeveelheid controleren op doping zou een eerste stap kunnen zijn om de hele topsportwereld dopingvrij te maken, maar dit zou ook een cultuuromslag moeten betekenen binnen sommige sportlanden.” Denise: “Ik denk niet dat de topsport echt dopingvrij gemaakt kan worden, omdat het een hele competitieve wereld is waarin iedereen de beste wil zijn. Misschien toch nog strengere sancties opleggen. Al vind ik dan wel dat het bewijs heel sterk moet zijn. Niet dat het mogelijk is dat je wint doordat je een concurrent bijvoorbeeld doping geeft.”

Denise: “Trainingen goed opbouwen en afbouwen. Ook rekening houden met welke wedstrijden er moeten worden gereden zodat we niet elk weekend op wedstrijd hoeven en gewoon opletten wat het paard aangeeft qua spierpijn etc.”

Hoe zou de topsportwereld doping vrij kunnen worden gemaakt? Jan-Willem:“Ik denk dat het een illusie is dat de topsportwereld ooit doping vrij gaat zijn. Door goede maatregelen zal het gebruik enorm kunnen afnemen, wat al gebeurt in het wielrennen de laatste jaren. Toch zullen er altijd mensen blijven die vals willen spelen. De wereld is nou eenmaal oneerlijk. Net zoals er altijd criminaliteit zal zijn. Nu denk ik wel dat het heel erg belangrijk is om goede voorlichting te geven en mensen bewust te maken van de risico’s. Die voorlichting is naar mijn mening zowel geschikt voor de sporters als de mensen eromheen.

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

FACULTAIR

ALUMNUS Ziekenhuisapotheker Het is zover, het hoogste is bereikt. Ik ben gevraagd om een stukje te schrijven als alumnus in het Foliolum. Een kans die ik natuurlijk niet aan me voorbij laat lopen. DOOR JOOST MASSELINK

In september 2005 ben ik als rasechte Tukker begonnen in de grote stad Groningen met de studie farmacie. Van kinds af aan wilde ik in de gezondheidszorg werken, maar ik had absoluut geen behoefte om arts te worden (Bah, patiënten…). Farmacie sloot daarom goed aan bij mijn wensen: veel diepgang, een combinatie van veel verschillende vakgebieden en de mogelijkheid om je op te sluiten in een kantoortje. Gedurende de bijna acht jaar die ik heb doorgebracht in Groningen (er was nog geen BSA of sprake van een langstudeerboete) heb ik me uitermate vermaakt bij P.S. (EJC, Almanakcommissie, Carrièredagcommissie, Vaandeldrager) en later zelfs bij de K.N.P.S.V. (Sportcommissie, Benefietfeestcommissie). In het bestuursjaar 2007 – 2008 kwam er voor het eerst in 10 jaar weer een vrouw aan de macht binnen de vereniging, gelukkig kon ik als assessor I met mijn assessor II Jochem dat in goede banen leiden om de weg vrij te maken voor meer vrouwelijke praesides. Gedurende de studie heb ik mezelf eigenlijk altijd voorgehouden dat ik later in de openbare farmacie zou komen te werken.Totdat ik in de tweede helft van mijn zesde jaar mijn ziekenhuisstage ging lopen in de ZiekenhuisGroep Twente (ZGT) in Almelo en Hengelo. Door de diversiteit die aan bod kwam in de ziekenhuisapotheek werd ik aan het twijfelen gezet en heb ik mijn projectstage gedaan in het laboratorium in het Medisch Spectrum Twente.

“Ik blijf toch een Tukker…” Toen hier een vacature voor een opleidingsplek vrijkwam tijdens mijn stageperiode heb ik hierop gesolliciteerd, maar ik werd helaas niet aangenomen als ziekenhuisapotheker in opleiding. Wel boden ze me een plek aan als projectapotheker met de belofte dat ik 9 maanden later wel in opleiding zou kunnen. Deze kans heb ik natuurlijk niet laten liggen. Zo is het gekomen dat ik in april 2014 aan de opleiding tot ziekenhuisapotheker ben begonnen. Een keuze waarvan ik tot op de dag van vandaag geen spijt heb. De specialistische farmacie is ontzettend divers. In je dagdiensten en bereikbare diensten kom je met allerlei specialismen en vraagstukken in aanraking. Van toxicologie midden in de nacht tot een specialist die moeite heeft met elektronisch voorschrijven op de zondagmiddag, omdat de arts-assistenten dan vrij zijn. Ook heb je de kans om processen in het ziekenhuis in gang te zetten of te optimaliseren om de farmaceutische patiëntenzorg beter te maken op welk gebied dan ook. Ik heb onder andere patiëntbesprekingen opgezet bij de chirurgie om de medicatie wekelijks intensiever te controleren in overleg met de verpleegkundig specialisten.

Verder ben ik aanspreekpunt voor het Handboek Parenteralia, waardoor veel verpleegkundigen bij je komen met vragen over het toedienen van geneesmiddelen. Tussendoor heb je ook nog maandelijks cursusdagen voor de opleiding, waar je andere AIOS kan spreken over de gang van zaken in hun ziekenhuis of gewoon weer bijpraten want het is eigenlijk elke maand een reünie. Gedurende de 4-jarige opleiding moet je een periode uitwisselen met een andere ziekenhuisapotheek. Ik ben sinds april begonnen in de ziekenhuisapotheek van de ZGT. Door deze uitwisseling heb je de kans om te leren hoe in een ander ziekenhuis wordt gewerkt en hoe processen ook op een andere manier kunnen worden aangepakt. Een goede toevoeging voor de opleiding. Naast de specialisatie ben ik sinds januari 2015 voorzitter van de Vereniging voor Apothekers in opleiding tot Ziekenhuisapotheker (VAZA). Als 7-koppig VAZA-bestuur zetten we ons in voor de borging van de kwaliteit van de opleiding tot ziekenhuisapotheker. Ieder van ons neemt deel aan verschillende overleggen binnen de diverse gremia van de NVZA en KNMP zodat de stem van de AIOS wordt gehoord. Op dit moment ben ik druk met het opzetten van de juniorafdeling binnen de NVZA, waar we vanaf 2017 gezamenlijk met de jonge poliklinische apothekers deel van uitmaken. Ook zit ik periodiek bij de vergaderingen van De Jonge Specialist, de vereniging voor alle AIOS in Nederland. Door de activiteiten bij de VAZA kom je op een hele andere manier in aanraking met de farmacie wat het werk en de opleiding alleen maar leuker maakt.

“De komende tijd hoef ik me gelukkig nog niet te vervelen. Er is altijd genoeg te doen of op te zetten. “ En wat die patiënten betreft, de apothekers van het ziekenhuis zullen in de toekomst steeds vaker de kliniek in gaan en de patiënt zien en spreken. Daar ben ik van overtuigd! En dat is maar goed ook!

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

FACULTAIR

PhD ADHD en atopische aandoeningen Na mijn bachelor Farmacie stond ik voor een moeilijke keuze. Het vak farmacie vond ik nog steeds interessant, het beroep dat daar achter schuilde zag ik echter niet zitten. Ik besloot daarom mijn master Farmacie te beginnen met een onderzoeksjaar bij de vakgroep Farmaco-epidemiologie en –economie. Misschien was onderzoek wel meer iets voor mij. De op de maatschappij gerichte wetenschap van de vakgroep wekte eerder in mijn bachelor al mijn interesse en met succes rondde ik mijn onderzoek naar het verschil tussen kortwerkende en langwerkende Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder (ADHD) medicatie af. Een voor de hand liggende keuze was om verder te gaan in het onderzoek. DOOR JURJEN VAN DEN SCHANS

De master Medical Pharmaceutical Sciences bood hier uitkomst, maar tot een tweede onderzoeksproject kwam het niet.

“Ik wou mijn enthousiasme voor het onderzoek naar de praktische en maatschappelijke toepasbaarheid van medicatie behouden.” Daarom besloot ik het tweede jaar van mijn master, mede om mijn opleiding ook wat veelzijdiger te maken, te specialiseren bij de vakgroep Science, Business & Policy. In deze mastervariant leer je bedrijfs- en beleidskundige vakken te combineren met kennis van de wetenschap. Als wetenschapsadviseur volg je eerst een half jaar lang basisvakken in de bedrijfs- en beleidswetenschappen, gevolgd door een praktijkstage. In mijn geval ging ik aan de slag bij Accare, centrum voor kinderen jeugdpsychiatrie.

“Ik richt me voornamelijk op psychofarmaca gebruik in een kwetsbare patiëntengroep.” In het ene deel van mijn PhD project richt ik me op de mogelijke associatie tussen ADHD en atopische aandoeningen zoals astma, eczeem en allergische rhinitis in kinderen. Het onderzoek in dit project richt zich vooral op het uitpluizen van de associatie, onderzoek doen naar het onderliggende mechanisme van de associatie en kijken naar de mogelijke praktische toepasbaarheid van de associatie. In het andere deel van mijn PhD project richt ik mij op de CYSCE trial, CYP2D6 screening onder ouderen. In deze trial wordt de toegevoegde waarde onderzocht van farmacogenetische screening aan het begin van een behandeling onder oudere depressieve patiënten die venlafaxine of nortriptyline gebruiken. Het CYP2D6 enzym zorgt voor de afbraak van deze geneesmiddelen en door patiënten voorafgaand aan hun behandeling te screenen op genotype (poor metabolizer, intermediate metabolizer, extensive metabolizer of ultrarapid metabolizer) kunnen artsen mogelijk beter en sneller patiënten instellen op de juiste dosering. De trial is origineel begonnen door Lisette Berm en mijn taak is om de trial tot een goed einde te brengen.

Ondertussen was ik door professor Hak benaderd om mijn masterproject uit te breiden naar een mogelijk PhD traject waarbij ik én kon werken aan mijn praktijkstage én tegelijkertijd onderzoek kon doen naar o.a. de indicatiestelling van ADHD en de associatie tussen ADHD en somatische aandoeningen. Dit was voor mij de perfecte manier om wetenschap in de praktijk te ervaren, zelf onderzoek te doen en bezig te zijn met de praktische toepassing van mijn onderzoek.

“Nu ben ik anderhalf jaar afgestudeerd en bezig met mijn PhD project.”

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

FACULTAIR

STUDENT IN HET BUITENLAND Salamanca, Spanje Hola, qué tal! Zo begint elk gesprek dat je voert met een Spanjaard waar dan ook standaard twee kussen bijkomen DOOR ANNELIES NOORLANDER

Mijn naam is Annelies Noorlander en ik ben dit jaar begonnen aan mijn laatste jaar van de master Medical Pharmaceutical Sciences. Een goede reden dus om nog even 9 maanden in het buitenland te studeren. Spanje wel te verstaan. Salamanca werd erg aanbevolen door de professor zelf (prof. Klaas Nico Faber) dus ik was vrij snel overgehaald om daarheen te gaan. Salamanca is een stad waar eigenlijk maar vrij weinig mensen van weten. Het is een stad in de provincie Salamanca die tegen de grens van Portugal aanligt. Qua grootte en bevolking is het erg vergelijkbaar met Groningen! Salamanca wordt ook wel de “Gouden Stad” genoemd omdat de gehele stad gebouwd is van glimmend zandsteen. Er zijn prachtige gebouwen met ongelofelijke architectuur zoals het Plaza Mayor, Casa de las Conchas en la Catedral. Welke kant je ook oploopt je zult je niet vervelen onderweg, want er is altijd wel wat moois te zien. Als het niet de gebouwen zijn, dan zijn het wel de mensen die je wandelingen interessant houden. Ze zijn hier erg anders dan de Nederlanders.Veel meer gefocust op hun uiterlijk.

“Dametjes op hoge leeftijd sjouwen door de stad op hun hakjes, haar in de verf, make-up en bontjassen!” Je ziet ook regelmatig nonnen voorbijlopen en de kinderen die naar school gaan dragen keurig een schooluniform. Het leven in Salamanca is sowieso anders dan in Nederland. Het heeft me bijna twee maanden gekost om me over te geven aan hun dagelijks ritme. Zo ziet hun dag er meestal uit: Je staat op en ontbijt vrijwel niet. Je komt een keer aan op je werk tussen 9 en 10. Dan praat ik nu vanuit de situatie op het laboratorium waar ik werk. Om half 12 is er koffiepauze met wat lekkers. Dan gaan ze tussen 2 en 4 uitgebreid lunchen om vervolgens door te werken tot een uur of 7-8. Dan komen ze thuis en wordt het avondeten tussen 9 en 11 verorberd. Dit is een pittig ritme voor iemand die gewend is de bammetjes om 12 uur te eten en graag tussen 6 en 7 het avondeten klaar heeft staan. Ik ben naar Spanje gegaan om mijn tweede onderzoek te doen. Dit doe ik aan de Universidad de Salamanca (USAL). Hier werk ik op de afdeling fysiologie en farmacologie onder leiding van de zeer sympathieke professor José Juan García Marín. Mijn onderzoek gaat over het karakteriseren van nieuwe stoffen die deels bestaan uit een galzout. De groep van José Juan is gespecialiseerd in het targetten van galzoutderivaten.Wat ik doe is van een aantal nieuw gesynthetiseerde stoffen bepalen door welke transporters deze in de levercellen worden opgenomen. Tot nu toe is het alleen maar celwerk geweest, maar we gaan een nieuwe dimensie geven aan het onderzoek door met dieren te gaan werken.

Buiten de universiteit is ook van alles te doen voor studenten. Een aantal barretjes is volledig gefocust op ons “Guiris” (buitenlanders) en organiseren van alles voor de Erasmusstudenten. Beerpong, feesten in thema’s van de landen (laatst was dat Nederland met als thema Koningsdag!), karaoke en jam sessies.

“Als je erg van muziek houdt ben je hier ook op de goede plek.” Vrijwel elke dag kan je ergens in de stad een live bandje vinden. Net als in Groningen kun je in Salamanca ook uit gaan tot de ochtendgloren. Wat dat betreft heb ik wel een goede keuze gemaakt. In maart ben ik een middelbare schoolvriendin van me wezen opzoeken in Valencia! Ik was precies op het juiste moment daar aangekomen, want het feest “Las Fallas” was aan de gang. Dit is een feest waarin fallas gemaakt worden. Dat zijn bouwwerken van poppen (ninots) waar de mensen een jaar lang mee bezig zijn. Traditiegetrouw gaat er een jury bij alle fallas langs om een winnaar uit te kiezen. Alle andere fallas worden op de dag van ‘ la crema’ in de fik gestoken! Dit gaat met veel bombarie en emotie en een hoop lawaai van alle mascletas (vuurwerk bommen). Zo nu ik dit verhaal aan het schrijven ben, kijk ik erg uit naar het weekend dat komen gaat. M’n broer en zusjes komen me namelijk opzoeken en zij zullen niet de enigen zijn. Mijn avontuur in Salamanca zal aflopen in juli. In augustus zal ik gaan rondtrekken door Spanje en Portugal. Leuke dingen in het verschiet dus! Dan zeg ik voor nu: hasta luego, chicos!

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

FACULTAIR

PhD Ontwikkeling van de massaspectrometer Ik heb Farmacie gestudeerd in Groningen van 2006-2012 en heb in die tijd ook het één en ander bij de studievereniging gedaan (waaronder de redactiecommissie van dit blaadje). Door deze redactionele ervaring weet ik hoe irritant het is om stukken binnen te krijgen na de gestelde deadline (of niet binnen te krijgen); om deze reden heb ik goed mijn best gedaan en slechts met iets meer dan een week de aan mij gestelde deadline overschreden.

Mijn project is tweeledig. Enerzijds houd ik mij bezig met het ontwikkelen van de ion source voor die kleine MS, welke gebaseerd is op het gebruik van papier en 3D-geprinte cartridges. Tegelijkertijd probeer ik de combinatie van 3D-geprinte polymeren en papier in te zetten voor snelle, draagbare analytische tests die gebruik maken van andere detectiemethoden (zoals simpele colorimetrie). Sceptici zullen zeggen dat je het uitvoeren van tests niet kunt overlaten aan ‘ongetraind’ of niet-analytisch personeel.

“Wij zien dit anders en gaan graag de uitdaging aan om tests te ontwikkelen die makkelijk te gebruiken zijn Na een plezierige studietijd, waarin ik twee onderzoeksprojecten en reproduceerbare resultaten opleveren, ongeacht heb doorlopen in de groep van prof. Verpoorte (Farmaceutische Analyse), besloot ik dat ik mij de jaren erna wilde richten op het de gebruiker. “ DOOR GERT SALENTIJN

verder ontwikkelen van mijn onderzoeksvaardigheden. Tot mijn genoegen kon ik wederom terecht bij prof. Verpoorte, ditmaal voor een promotietraject. Ik ben aangesteld in een onderzoeksconsortium dat als voornaamste doelstelling het ontwikkelen van een betaalbare, draagbare massaspectrometer (MS) heeft. Nu vraagt u zich natuurlijk af wat dit inhoudt en waarom wij zoiets in de eerste plaats zouden moeten hebben. Het simpele antwoord is: dan had u beter moeten opletten bij de analytische vakken tijdens uw studie. Het meer uitgebreide antwoord luidt als volgt:

Veel van de lezers van het Foliolum zullen uiteindelijk in de openbare apotheek terecht komen. Ook u zult in de toekomst niet ontsnappen aan het op routine-basis testen van patiënten in de spreekkamer en het implementeren van de resultaten in de medicatiebewaking. Het is mijn hoop dat over een aantal jaren vanaf nu, de tests die wij nu ontwikkelen, bij u gebruikt kunnen worden om de zorg voor patiënten te verbeteren.

Wij zijn steeds beter in staat om heel precies te kunnen zeggen wat er allemaal rondzwerft in ons lichaam en in welke mate. In de diagnostiek, maar ook in forensisch onderzoek en de milieukunde, wordt er steeds meer vertrouwd op chemische analyse alvorens een uitspraak te doen (behandeling, veroordeling, aanbeveling).

“Het werkpaard in veel van deze situaties is massaspectrometrie, veelal gekoppeld aan vloeistofchromatografie.” Deze technologie stelt ons in staat om met hoge resolutie en gevoeligheid complexe monsters te analyseren, maar we hebben het dan wel over grote en erg dure apparatuur. Laten we voor het gemak eens even uitgaan van diagnostiek bij een patiënt. De patiënt gaat naar de dokter omdat hij zich wat zwakjes voelt. De dokter weet vaak niet goed te achterhalen waar dit soort vage klachten vandaan komen. Echter, met de moderne diagnostische methodes, kunnen dit soort problemen soms worden opgehelderd. Hiervoor moet de patiënt wel afreizen naar een goed uitgerust lab (meestal in een ziekenhuis). Als de patiënt vervolgens op medicatie wordt gezet om het probleem te verhelpen en de spiegels moeten nauw in de gaten gehouden worden, dan moet de patiënt nog vaker naar het ziekenhuis afreizen. Aangekomen op dit punt, zult u wel denken: “Hadden we maar een draagbare, betaalbare versie van die massa spectrometer, zodat we de tests bij de patiënt thuis, of bij de huisarts kunnen uitvoeren.” Q.E.D.

Het samenstellen van onze eerste 3D-printer in 2012.

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

FACULTAIR

AFGESTUDEERDEN

JUNI 2016

AFGESTUDEERDE

VAKGROEP

Shalilish Bajnath Renske Bos Ineth Bekker Erik-Onno Bruins Stijn Crutzen Rick Ijpelaar Erik Lichtenbeld Sanne Peek Valesca Wangsawirana

Moleculaire farmacologie Farmacokinetiek, Toxicologie en Targeting Farmacotherapie, Epidemiologie en Economie Farmacotherapie, Epidemiologie en Economie Moleculaire farmacologie Farmacotherapie en Farmaceutische Patiëntenzorg Klinische farmacie en Farmacologie Farmacokinetiek, Toxocologie en Targeting Klinische Chemie

Gefeliciteerd met het behalen van jullie bul!

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

PHARMACIAE SACRUM

COLUMN BRYAN YILMAZ Bryan Yilmaz is tweedejaars Farmacie, assessor II van het 134e bestuur der G.F.S.V “Pharmaciae Sacrum” en boven alles een gezellige vent. Iedere uitgave schrijft hij een column over zijn ervaringen als jonge bestuurder van een grote, actieve studievereniging. DOOR BRYAN YILMAZ

Zoals jullie misschien weten naderen we het einde van ons bestuursjaar en zal dit mijn laatste stuk zijn. Ik heb enorm genoten en heb veel geleerd dit jaar. Dit jaar heb ik mijn vier bestuursgenoten erg goed leren kennen en zijn ze familie voor me geworden. Het gevoel van het einde begon op het moment dat het kandidaat-bestuur bekend werd gemaakt. Ik was natuurlijk erg blij voor ze, maar dit was wel even slikken. Het einde kwam toen wel dichtbij. Oud-bestuurders kwamen ook naar me toe en vertelden dat ze wisten wat het was, omdat ze precies hetzelfde hebben meegemaakt. Het zal natuurlijk voor elk bestuur hetzelfde zijn. Maar naast dat ik het jammer vond dat het einde eraan zat te komen, hebben we ons de rest van de tijd prima vermaakt. Alle feesten en borrels die we hebben meegemaakt waren stuk voor stuk fantastisch, waar de één soms iets dieper in het glaasje heeft gekeken dan de ander. Maar buiten het feit dat we heel af en toe een biertje te veel hadden gedronken, heb ik ook heel veel mensen leren kennen binnen en buiten P.S. Al deze mensen wil ik hierbij dan ook erg bedanken voor het mooie jaar! Ook de vele symposia, workshops en lezingen hebben bijgedragen aan mijn persoonlijke ontwikkeling. Ik heb erg veel dingen gezien en gehoord die soms pas later tijdens de studie van pas komen, maar zeker handig zijn om al te weten.

Het moment dat ik voor het eerst achter mijn bureautje zat weet ik nog heel goed. Met de Jaarvergadering net achter de rug en erg vermoeid startte ik de computer en kwam het inlogscherm tevoorschijn. Helemaal slaapdronken voerde ik het wachtwoord van mijn laptop in zonder er enigszins over na te denken. Na 5 mislukte pogingen kwam ik tot de conclusie dat ik het wachtwoord helemaal niet wist. Een uur nagedacht en Tine proberen te bereiken kwam ik een papiertje tegen in mijn la waar het wachtwoord op stond. Dat was mijn eerste moment als bestuur. Later die dag moesten we ons EHBO-examen afleggen wat ook erg soepel verliep. De bestuurskilo’s liegen er ook niet om. Ik heb dit jaar mijn plezier gemerkt aan mijn lichaam. Dus om toch in te gaan op het thema, ik moet aankomend jaar weer gaan sporten. Mijn oude niveau weer oppakken en weer een conditie opbouwen!

“Ook wil ik als laatste nog Theo, Maartje, Tamarah en Jeroen bedanken voor dit fantastische jaar! Love ya!”

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

FOTOPAGINA

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

PHARMACIAE SACRUM

P.S.-ACTIVITEITEN

FAME-AVOND

Op woensdag 10 februari werd de FaMe-avond georganiseerd door de FaMe-commissie ’15-’16. Het was dit jaar voor het eerst dat deze georganiseerd werd door een aparte commissie in plaats van door bestuursleden van G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum” en M.F.V. Panacea. De FaMe-avond stond in het teken van de polyfarmacie. De avond werd geleid door de avondvoorzitter dr. N. Pras en gedurende de avond zijn dr. L.J.G. Veehof (huisarts) en dhr. A. H. J. Janse (apotheker) aan het woord gekomen om verschillende kanten van het onderwerp te belichten. DOOR CORINE ROLLEMA

De avond begon met een dinerbuffet waarbij er een ruime keuze was uit lekkere warme of koude gerechten. Een uurtje later verplaatsten we ons naar de Boeringzaal waar dr. N. Pras de avond geopend heeft en een inleiding gaf over polyfarmacie. Er wordt gesproken van polyfarmacie wanneer er meer dan vijf geneesmiddelen voorgeschreven worden.

“Vaak is het zo dat meer ziekten (multimorbiditeit) leiden tot het gebruik van meer geneesmiddelen. “ Het gebruik van meerdere geneesmiddelen leidt weer tot meer risico’s. Na deze inleiding werden we in twee groepen verdeeld en hebben we een casus over polyfarmacie behandeld. De ene groep werd begeleid door dr. L. J. G.Veehof en de andere groep door dhr. A. H. J. Janse. De casus betrof een patiënt met bepaalde klachten waarbij deze patiënt 10 tot 15 geneesmiddelen voorgeschreven kreeg. In de groep zijn we met de bekende informatie nagegaan of de medicatie volgens voorschrift werd ingenomen en dit bleek niet zo te zijn.Vervolgens hebben we bepaald wat verandert zou moeten worden in het medicatieprofiel zodat deze verbeterd werd. Uit de casus bleek dat medicatieprofielen vaak niet in orde zijn en zelfs kunnen leiden tot onwenselijke klachten.

Na het bespreken van de casus werd er pauze gehouden met koffie en thee. Daarna kwam huisarts Leo Veehof aan het woord. Zijn lezing ging over polyfarmacie onder ouderen. Ouderen zijn een kwetsbare groep omdat er vaak sprake is van multimorbiditeit en hierdoor moeten zij meerdere medicijnen gebruiken. De therapie moet geoptimaliseerd worden en de huisarts en apotheker proberen tegenwoordig na een gesprek met de patiënt tot een plan te komen, waarbij zowel behandeldoelen en de mening en voorkeur van de patiënt een rol spelen. De tweede lezing werd gegeven door apotheker Arnout Janse. Hij heeft verteld over het opnemen en uitvoeren van medicatiebeoordelingen. Hierbij is het van belang dat apothekers goed moeten luisteren naar een patiënt. Op basis van deze gesprekken met de patiënt wordt een behandelplan opgesteld. Wanneer zowel de arts als de apotheker akkoord gaan wordt het behandelplan uitgevoerd. Een jaar later wordt gekeken hoe het met de patiënt gaat en of er wijzigingen in het behandelplan gemaakt moeten worden. Rond kwart voor tien was er nog ruimte voor vragen en werd de avond afgesloten met een applaus voor de sprekers. Er kan teruggekeken worden op een leuke en leerzame avond. Met dank aan de sprekers en de FaMe-commissie!

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

PHARMACIAE SACRUM

P.S.-ACTIVITEITEN LUNCHLEZING PHARMALINE Maandag 22 februari werd er niet op het P.S.hok geluncht, maar stonden er heerlijke rijkelijk belegde broodjes klaar voor een serieuzere invulling van de middagpauze. Het was namelijk tijd voor de lunchlezing van Pharmaline.

LOS SPORTAVOND

DOOR RICHARD LANTINK

De lunchlezing werd verzorgd door Oscar Kelder, een zeer enthousiaste apotheker en manager van de afdeling Steriele Bereidingen van Pharmaline, een GMP bereidingsapotheek uit het oosten van het land. De bereidingsapotheek maakt zowel voorraadbereidingen als ad hoc bereidingen.

“Tijdens de lezing kwam aan bod waarom bereidingen op een bepaalde manier bereid worden en waarop vervolgens gelet moet worden. “ Rond de bereidingen zijn veel protocollen die zorgvuldig uitgevoerd moeten worden. Hierdoor blijft de kwaliteit van de bereidingen gewaarborgd, maar het geeft ook veel administratieve werkzaamheden. Verder werd er gesproken over de rationaliteit van verschillende aangevraagde bereidingen en hoe deze aanvragen worden afgehandeld. Het was een zeer interessante lezing mét heerlijke broodjes. Al met al een top activiteit en zeker voor herhaling vatbaar.

Op 23 februari was het eindelijk zover: de sportavond georganiseerd door “Total LOS”. Als oud-LOScommissielid moest ik hier natuurlijk bij zijn! DOOR JANINE KLASEN

Ze hadden een goed programma voor ons in elkaar gezet. Ze hadden namelijk geregeld dat we gingen bubblevoetballen. Daarnaast waren er nog een aantal andere kekke spelletjes, lekker eten en een pubquiz. Om 5 uur was iedereen verzameld bij de chromosomen en konden we op weg. Eenmaal in de sporthal aangekomen, konden we beginnen. De groep werd opgesplitst en er was een zaal voor ballonvoetbal en trefbal. Verder was er een hoekje ingericht voor een aantal balspellen (die bij ons allemaal uiteindelijk eindigden in het bekogelen van de tegenpartij, toch Niels?). Uiteindelijk mochten we dan de bubbleballen aantrekken. Niet echt comfortabel… Er werden een aantal complotjes gesmeed wie er flink aangepakt zou worden. Maar uiteindelijk was ik het die het meeste op de grond lag te stuiteren. Gelukkig was er het ‘rescue-team’ die je weer omhoog hielp, anders was de kans wel erg groot dat je alleen rollend nog verder kon. Na dit sportieve uitje, gingen we lekker eten bij ‘het Pakhuis’ en vervolgens bij café Flinders nog een pubquiz doen. Dit was een mannen-tegen-de-vrouwen strijd en helaas heeft een mannenteam dit gewonnen.

“ Al met al was het een geslaagde avond! Lieve Total LOS, super bedankt voor deze leuke avond!”

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

PHARMACIAE SACRUM

P.S.-ACTIVITEITEN SSS EERSTEJAARSSYMPOSIUM Tijdens het vak Farmacie in Perspectief werd er een speciale middag georganiseerd waarop vier sprekers iets kwamen vertellen over hun vakgebied. Zij probeerden dit te doen aan de hand van een aantal voorbeelden die voor ons herkenbaar waren. DOOR PIM LA CROIS

Zo begon Julia Maria da Silva te vertellen over de uitbraak van het Zika-virus in Brazilië. Ze vertelde kort iets over de geschiedenis van de ziekte, want dit is zeker niet de eerste keer dat het Zika-virus voor grote problemen heeft gezorgd. Ze lichtte toe wat het virus eigenlijk inhoudt en wat de gevolgen zijn voor de zieken, met name voor zwangere vrouwen. Vervolgens sprak prof. dr. T.S. van der Werf over zijn werk met betrekking tot Tuberculose. Hij begon zijn verhaal met een aantal anekdotes over zijn werkzaamheden met betrekking tot infectieziekten. Hij moet hiervoor nog wel eens naar het buitenland reizen. Dat was leuk om te horen als Farmaciestudent. Hij vertelde ons ook over een nieuwe vorm van tuberculose: de geneesmiddel-resistente vorm. Deze vorm, zo vertelde hij, is zeer lastig te behandelen en vergt veel inspanningen van patiënten, artsen en zeker ook apothekers. Als derde was prof. dr. M.J. Postma aan de beurt. Wij kenden hem al wel, aangezien hij ook docent is bij het vak Farmacie in Perspectief. Hij lichtte tijdens deze middag kort iets toe wat hij ook aan bod bracht tijdens de colleges: de farmaco-economie. Dit deed hij aan de hand van een aantal voorbeelden die betrekking hadden op studenten, zoals het bof vaccin. Hij sprak ook over het HPV-vaccin, het vaccin dat baarmoederhalskanker deels moet voorkomen. Dit bracht natuurlijk een boel leuke en interessante discussies in de zaal.

De laatste spreker was dr. M.N. Kerstens, een internistendocrinoloog. Zijn verhaal ging over endocriene ziektes. Hij gaf ons een aantal voorbeelden van ziektes waarbij de hormoonhuishouding niet meer goed is. Daarnaast kwamen een aantal uiterlijke kenmerken van deze ziektes naar voren.

“Het verbaasde vrijwel iedereen dat slechts kleine fouten in het hormonale systeem voor grote uiterlijke variaties kunnen zorgen.” Ten slotte kwamen een aantal geneesmiddelen aan bod die ook hormonen bevatten. Uiteindelijk was het een zeer geslaagde middag. Niet alleen was het gezellig, we hebben goed kunnen zien op welke manieren farmaceuten betrokken kunnen zijn bij verschillende problemen waar de wereld nu mee te maken heeft. Natuurlijk was ons al wel verteld dat je vele dingen kan gaan doen, maar het was toch fijn om een aantal voorbeelden uit de praktijk te zien en hun eigen verhaal te horen.

“Kortom, een goed georganiseerde middag die ook nog eens leuk en informatief was!”

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

PHARMACIAE SACRUM

P.S.-ACTIVITEITEN CARRIÈREDAG

Op 10 maart 2016 vond de Carrièredag plaats in congrescentrum “Het Kasteel”, voor mij was dit mijn eerste Carrièredag en de eerste keer in “Het Kasteel”. Ik vond het een mooie, inspirerende omgeving om deze dag te houden. We gingen van start met een aantal plenaire lezingen van onder anderen Stefan Ottenbros, een van de oprichters van Talent&Care. Hij vertelde ons de weg die hij heeft bewandeld nadat hij de opleiding Farmacie had afgerond. Hij liet ons nadenken over de opties die er zijn naast het worden van apotheker. DOOR MEREL EVERS

De tweede lezing werd verzorgd door Joost Masselink, bestuurslid van de Verenging van Apothekers in opleiding tot ZiekenhuisApotheker (VAZA), hij vertelde over zijn werk in de ziekenhuisapotheek in het MST in Enschede en wat hij doet voor de VAZA. Maar ook wat de VAZA de bijna-afgestudeerde farmaceuten kan bieden. Vervolgens werd er gesproken door Arjen van Leeuwen, hij dwong ons om uit onze comfortzone te stappen. Hij deed dit door iedereen een ballon op te laten blazen en deze op zijn stoel te leggen. Hij daagde ons vervolgens uit om ontspannen op deze ballon te gaan zitten. Het leek onmogelijk, maar na een paar minuten kwamen we erachter dat de ballon sterk genoeg was om niet te bezwijken onder ons lichaamsgewicht. Hij wilde hiermee duidelijk maken dat er meer mogelijk is dan je denkt en dat wanneer iets ongemakkelijk lijkt, het niet onmogelijk hoeft te zijn. Daarnaast leerde hij ons hoe wij ons kunnen onderscheiden als geneesmiddeldeskundige in de zorgsector en hoe wij ons het beste kunnen profileren op LinkedIn.

Na deze lezingen werd de groep opgedeeld in kleinere groepen om zich te verplaatsen naar de workshops die werden verzorgd door verschillende bedrijven. Het liep uiteen van kledingadviezen voor sollicitatie naar fiscale problematiek die wij mogelijk gaan ondervinden in onze toekomstige loopbaan. Hierna was het tijd om rond te lopen op de bedrijvenmarkt onder het genot van een heerlijke lunch. Hier was het tijd om een op een met de verschillende bedrijven te kunnen spreken.

“Er stonden veel verschillende bedrijven op de bedrijvenmarkt waardoor er voor iedereen een interessant gesprek mogelijk werd gemaakt.” Aansluitend vonden er nog meer workshoprondes plaats en was er tijd om nog eens over de bedrijvenmarkt te lopen. Bij de laatste ronde van de workshops was het ook mogelijk om te speeddaten met de aanwezige contactpersonen van de bedrijven op de bedrijvenmarkt. Een perfecte kans om je kaartje achter te laten en vragen te stellen die voor jou belangrijk zijn. De dag werd afgesloten met een heerlijk buffet met een aansluitende borrel waar iedereen na kon praten over de inzichten die hen deze dag heeft opgeleverd. Al met al was het een geslaagde dag en kijk ik uit naar volgend jaar, dan zal alweer de negende editie van de Carrièredag worden gehouden. “Nogmaals

dank aan de sprekers, beroepsverenigingen, bedrijven, hulpcommissie en de Carrièredagcommissie.”

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

PHARMACIAE SACRUM

P.S.-ACTIVITEITEN VROUWENACTIVITEIT Na de biercantus voor de mannen van P.S., waren de P.S. vrouwen aan de beurt om in het zonnetje gezet te worden. De vrouwen van het bestuur, Maartje en Tamarah, hadden een kookworkshop bij het restaurant Spices geregeld. DOOR LISA-MARIE SMALE

Op de stoep van dit restaurant stonden op 18 mei 30 vrouwen vol goede moed en met een enorme eetlust. Gelukkig waren de eigenaren goed voorbereid en werden we erg gastvrij ontvangen met een drankje. Nadat er even tijd was om bij te praten, werd er een soep geserveerd om de ergste honger te stillen. Daarna kon de workshop echt beginnen. Dinesh Borkar, de chefkok, vertelde ons eerst over zijn ruime ervaring met koken. Daarna vertelde hij over zijn afkomst uit India: een land met een rijke cultuur. Er kwam zelfs nog een klein beetje geschiedenis bij kijken. We kregen bijvoorbeeld te horen dat de Indiase keuken van origine helemaal niet scherp is, maar dat de Europeanen pepers naar India gebracht hebben. Om deze reden streeft Dinesh Borkar naar het maken van niet-pittig Indiaas eten, waarin kruiden de hoofdrol spelen. De kruiden zouden namelijk je organen helpen functioneren en daarmee een soort superfood zijn. Dit klonk natuurlijk veelbelovend: een lekkere maaltijd, die ook nog eens super gezond is!

“We konden niet wachten om dit te proeven, maar eerst moest er nog gekookt worden.”

Er werden verschillende gerechten klaargemaakt. Allereerst maakten we het belangrijkste deel van de maaltijd: het toetje. Dit was een mousse van mango en hang-op yoghurt. Vervolgens begonnen we aan het hoofdgerecht waarvoor we lamskebab, kip Tandoori, groenten en rijst gemaakt hebben. Kip Tandoori was anders dan zoals wij deze kennen. Officieel betekent Tandoori namelijk dat het eten bereid is in een speciale Tandoori oven. Deze oven hebben we dan ook van dichtbij kunnen bekijken, terwijl de kip en het naan-brood hierin gebakken werden. Na het harde werken was het eindelijk etenstijd. Dit was het eerste moment van de avond dat het helemaal stil was. Iedereen was intens aan het genieten van het heerlijke eten. De meeste mensen konden een tweede portie dan ook niet weerstaan. Ook het toetje was verrukkelijk! Na een kopje thee, we blijven tenslotte dames, konden we met een volle buik na een erg gezellige avond op huis aan. Het was zeker voor herhaling vatbaar!

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

PHARMACIAE SACRUM

P.S.-ACTIVITEITEN OUDERDAG

Na de hele ochtend in de Faberzaal te hebben gezeten, startte om 12.00 uur de Ouderdag. Vanaf 12.00 uur tot 13.00 uur was de inloop met lunch bij de Keuningzaal. De ouders druppelden één voor één, zoekend, de faculteit binnen. Zoekend naar hun zoon of dochter in de ‘grote school’. DOOR LISA VAN WIER

Na de goed verzorgde lunch, waarbij je in een groepjes werd ingedeeld, gingen we naar de Faberzaal waar prof. dr. Martina Schmidt opende met een praatje over de opleiding Farmacie. Van het nieuwe curriculum tot aan het studeren in de stad Groningen. Dit deed zij met veel humor wat zeer gewaardeerd werd. Vervolgens sprak Theo Last ons toe over Pharmaciae Sacrum, vooral om de ouders duidelijk te maken dat het natuurlijk niet alleen om de borrels en feestjes gaat, maar ook om de educatieve activiteiten georganiseerd door P.S. Dr. Herman Woerdenbag sloot af met een mini-college over morfine, van synthese tot gebruik. Dit was ook zeer interessant, maar het was toch wel duidelijk dat sommige vaders en moeders op een gegeven moment afhaakten. Na dit mini-college was het tijd om naar de introductie van het practicum te gaan. Hier legde drs. J.C. Visser uit over de cursus Recepteerkunde en wat wij tijdens het mini-practicum ‘Recepteerkunde’ gingen doen. Op naar de practicumzaal! Voordat we de labzaal op gingen moesten we natuurlijk een labjas aan.

Dit was ontzettend leuk omdat dit voor veel ouders de eerste keer was dat ze zelf op het lab bezig mochten. Na het practicum kregen we een rondleiding over de faculteit. We begonnen bij de vakgroep ‘Farmacokinetiek, Toxicologie en Targeting’, waar wij een boeiende uitleg kregen over de werkzaamheden van de vakgroep, de verschillende toedieningsvormen en de werking van paracetamol. Na deze uitleg gingen we een kijkje nemen op de labzaal bij het tweedejaars practicum ‘Farmaceutische Technologie en Biofarmacie II’. Hier deden verschillende practicumassistenten een praatje over de verschillende practicumonderdelen waar de tweedejaars studenten mee bezig waren. Als laatste hadden wij een stop bij het P.S.-hok, waar wij vrijwel dagelijks een kopje koffie of thee halen.

“Hier vertelde het bestuur over de verschillende activiteiten van de commissies, de taken van het bestuur en hoe het is om een bestuursjaar te doen. “ Verder was er nog ruimte voor de ouders om vragen te stellen. Na deze stop kwam de rondleiding ten einde, waarna er ruimte was om een borrel te nuttigen in ’t Zwarte Schaap. Al met al was het een zeer geslaagde dag!

“Dit ging gepaard met veel gelach. “ Samen met je vader/moeder ging je hoestdrank, zetpillen, capsules en handcrème maken.

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

PHARMACIAE SACRUM

P.S.-ACTIVITEITEN BUITENLAND EXCURSIE Woensdagavond 13 april was het dan eindelijk zover, de Buitenland Excursie naar Wenen kon beginnen! De sfeer zat er meteen goed in, er werd genoeg (en voor sommigen net iets te veel) gedronken en de muziek stond lekker hard. Al gauw werd de BEC-cd met liedjes van het bestuur gedraaid en kon iedereen lekker meeblèren met de ingezongen nummertjes. Na wat kleine problemen met de bus en een eerste buschauffeur die niet goed wist wat hij moest doen, kregen we onze eigen Piet. Wat een man die Piet, dat bleek later die week wel toen hij de bus door de smalste weggetjes manoeuvreerde en tegen het verkeer in reed langs een politieauto. Het college van Bryan over medicinale planten moest helaas overgeslagen worden aangezien hij zijn verhaal toch op het laatste moment was “vergeten mee te nemen”. DOOR NICOLE WESTENDORP

Na een rit van welgeteld 16 uur kwamen we aan bij het eerste bedrijf, Boehringer Ingelheim. Hier werden we ontvangen met een welkomstpraatje en lunch, waaronder broodjes schnitzel die erg in de smaak vielen. Hierna kregen we een rondleiding en konden we een kijkje nemen in de opslagplaats en bij de ontwikkeling en productie van nieuwe oncologische geneesmiddelen.Weer in de bus naar het hostel werd ondervonden dat je toch niet zo stevig staat als je denkt in een bus die plotseling remt, en dat je dan wel eens bijna door de voorruit kan vliegen. Die avond werd samen met de Weense Farmaciestudenten gefeest op het enige echte Farmafest met als thema ‘Into the Rabbit Hole’. Alhoewel over de muzieksmaak van DJ Ibuprofen te twisten valt was het zeker een geslaagde avond.

ronde bootjes zorgden voor enige verwarring en beroerdheid maar dit mocht de pret niet drukken. ’s Avonds aangekomen bij de eerste karaoke bar bleek daar die avond geen karaoke te zijn. Hadden wij even het geluk dat Wenen meerdere van deze prachtige barretjes bezit waardoor we in een tweede karaokebar wel terecht konden. Na lang wachten was het dan eindelijk tijd voor ons farmaceuten om onze beste zangkunsten te laten horen. Er werd gezongen, gelachen en gedanst, waarbij niet alle shirts tot het einde aan bleven. De laatste dag was alweer aangebroken.

“Om goed wakker te worden begonnen we de ochtend met een echte marathon stadstour op snelwandeltempo.” Die vrouw was zo enthousiast, maar helaas kreeg het merendeel van de groep weinig van haar verhaal mee. Die middag konden we in ons eigen tempo rustig rondkijken in het paleis van Sissi en in de mooie tuinen die hierbij hoorden. Lekker in het zonnetje, bij de fontein of op het terras, kon iedereen even relaxen en uitrusten. Helemaal uitgerust konden ’s avonds de voetjes van de vloer bij de Weense wals les. Sommigen konden het goed, anderen belandden op de grond, maar het was toch echt heel leuk om te doen. Die avond bleef een deel van de groep in de bar van het hostel hangen en ging een deel de stad in, zo had iedereen z’n eigen ding. Zondagochtend was het helaas weer tijd om te vertrekken. Alle spullen gepakt, voor de laatste keer buddy checken in de bus en dat was het dan. De BEC-cd’s werden nog een keer zwart gedraaid zodat iedereen nog een laatste paar keer kon meeblèren met de fantastische liedjes van het bestuur en de foute Duitse partyhits van de BEC. Na een stop bij de KFC en nog twee keer bij de Mac, waarvan de laatste toch niet de juiste bleek te zijn, waren we weer in het koude Nederland. Na afscheid van elkaar te hebben genomen ging iedereen z’n eigen weg naar huis. BEC, bedankt voor een fantastische reis, ik weet zeker dat ik namelijk ons allemaal spreek als ik zeg dat ik heb genoten!

De volgende ochtend werden we verwacht bij het tweede bedrijf, AFFiRiS. Helaas was de groep te groot voor een rondleiding en bleef het bij vier presentaties, over het ontwikkelen van vaccinaties voor bijv. Parkinson patiënten. Die middag op de faculteit kregen we een college over medicinale planten (hier dan wel), waarna we hun eigen tuin, practicumzalen en museum konden bekijken. In het museum gingen we terug in de tijd naar het oude vak van de Farmacie en de oude materialen die hierbij gebruikt werden. Die avond brachten we een bezoek aan Prater, een gigantisch amusementspark met als hoogtepunt de 117 meter hoge zweefmolen. De ecstasy en de toch niet zo rustige

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

PHARMACIAE SACRUM

P.S.-ACTIVITEITEN VAN LANSCHOT BANKIERSAVOND

De avond van 21 april 2016 begon in de Keuninghal met een lekker diner, geheel verzorgd door de welbekende Foodfellas. Met een gevulde buik begaven we ons naar een collegezaaltje waar drie heren ons meer gingen vertellen over van Lanschot. DOOR PIETER ANNEMA

Allereerst begon Bart met een verkapt college over wat van Lanschot Healthcare nou precies inhield. Het bleek een onderdeel te zijn van F. van Lanschot bankiers N.V., waarbij het team van farmacie volgens hem uiteraard het mooiste team was. Dit team staat apothekers bij met de financiële zaken, zoals het afsluiten van een lening om een apotheek over te nemen. Hij benadrukte dat het ook erg belangrijk was dat iemand bedacht wat hij graag in zijn leven zou willen hebben. Zo kan van Lanschot dan samen een plan bedenken om dit daadwerkelijk te realiseren. Louk Jongmans nam dit praatje over om te praten over kosten en baten.Tijdens dit praatje werden ons ook een aantal stellingen voorgelegd. Eén van deze stellingen stelde dat de mogelijkheden van een apotheker in de toekomst steeds meer worden beperkt. Hier waren de meningen wat over verdeeld.

Een apotheek die nog veel kan groeien blijkt namelijk een interessante mogelijkheid te zijn voor van Lanschot, daar valt namelijk nog meer winst te maken. De avond was al een kleine twee uur onderweg en er was nog een klein beetje tijd over voor de derde spreker van de avond. Dit bleek het leukste praatje van de avond te zijn, want we gingen een quiz spelen over onze stad Groningen. Het begon relatief gemakkelijk dus bleven er veel mensen in de race voor een prijs. Nadat er een moeilijke vraag werd gesteld, was dat gelukkig afgelopen en bleef ik met een handjevol mensen over. Bryan moest het veld ruimen bij een vraag over de huidige trainer van FC Groningen. Een vraag die Theo en ik als echte Grunnegers wel goed wisten te beantwoorden. De vragen die hierop volgden konden geen winnaar uitwijzen. Gelukkig kwamen de heren met de leuke mededeling dat er twee flessen wijn waren meegenomen, waardoor Theo en ik samen met een fijne fles wijn huiswaarts konden gaan.

“Al met al was het een leuke en informatieve avond, dus ik kan hem voor volgend jaar zeker weer aanraden.”

Na dit informatieve college nam een collega het over van Louk. Deze collega had een overzicht gemaakt van de kosten en baten in een apotheek en probeerde ons zo een beter beeld te geven over het financiële plaatje binnen een apotheek.

“Ook werd uitgelegd hoe van Lanschot naar een overname van een apotheek zou kijken.” Daarbij werden twee apotheken als voorbeeld gegeven en was het aan ons de keuze om één van de twee aan te wijzen die ons het beste leek om over te nemen. Het merendeel had dit natuurlijk fout en dat werd gelukkig even uitgelegd.

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

PHARMACIAE SACRUM

P.S. - ACTIVITEITEN RIJWIELPRESTATIETOCHT Na lang voorbereiden was het eindelijk zaterdag 21 mei, de dag van de RijWielPrestatieTocht. Deze dag begon al vroeg voor Pieter en mij. We hadden half 9 in de ochtend afgesproken in de Lidl. Dit was een hele prestatie na een zeer geslaagde functionarissenactiviteit. Dit liep natuurlijk weer meer uit de hand dan gepland. DOOR JASPER CORDS

Gelukkig waren de ereleden prof. dr. J.H.G. Jonkman en prof. dr. C Neef, beide samen met hun vrouw, fris en fruitig en op tijd aanwezig. Prof. dr. Jonkman was uitgerust met een tandem die er beter uitzag dan mijn racefiets. Prof. Dr. Neef zijn lieve vrouw had meer energie dan de meeste brakke studenten bij elkaar. Al vlot waren alle groepjes vetrokken en was de tocht begonnen. Er waren in totaal zes groepjes. Onderweg moesten de deelnemers vragen beantwoorden en opdrachten doen. Zelf stond ik bij een post net voor het Hoornse meer. Hier moesten de deelnemers jutezak springen. Zelfs de vrouw van prof. dr. Neef heeft hier een goede tijd neergezet.

Na het Boeren 6 Kamp zijn we met z’n allen richting het burger restaurant Papa Joe gefietst. Hier stonden 34 overheerlijke burgers voor ons klaar. We hebben de dag afgesloten met een borrel bij het Party Café de Doos. Iedereen zat verslagen op het terras, maar o wat hebben we

“Het kandidaat bestuur, wat als eerste vertrok, kwam een gezellige en geslaagde dag gehad. Ook hebben we super ongeveer als laatste aan bij de lunch.” mazzel gehad met het weer. De gehele week was het weer Dit mocht de pret niet drukken want het kandidaat bestuur heeft het beste gescoord op alle onderdelen en won de RWPT met maar liefst 106 punten. Na de lunch bij het Hoornse meer hebben we van het Boeren 6 Kamp genoten. Ik had me aangesloten bij het team van de Lustrumcommissie. Het boomstam zagen was mijn favoriete onderdeel. We moesten met twee man en een grote zaag een plak van een paal afzagen. Naast deze opdracht moesten we ook touwtrekken, worstelen en kruiwagen rijden. Ook dit was geen probleem voor ons met Keri de judoka en Dennis de krachtpatser!

slecht behalve deze zaterdag. Al met al kunnen we zeggen dat het een leuke en geslaagde dag was. Ik wil prof. dr. Jonkman met z’n vrouw en prof. dr. Neef met z’n vrouw bedanken voor de prachtige bloemen en voor het meedoen aan de 42e RWPT der G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum”.

“Ook wil ik de deelnemers bedanken voor deze prachtige dag, zonder jullie was dit zeker niet gelukt!”

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

PHARMACIAE SACRUM

P.S.-ACTIVITEITEN

EVEN VOORSTELLEN...

GRIP OP ONDERZOEK

BEC

Volgend jaar wil ik graag mijn masteronderzoek gaan doen. Eén probleem, ik heb geen idee waar… Door een tip van één van mijn collega’s ben ik terecht gekomen bij GRIP op onderzoek georganiseerd door G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum”. We begonnen met een behoorlijk sterk bakje koffie en een koekje waarna het programma gestart werd.

De BEC naar Wenen zit nog vers in het geheugen en wij zijn als nieuwe Buitenland Excursie Commissie al druk bezig met de reis van volgend jaar. We zullen ons even voorstellen zodat je er nu al zin in krijgt om volgend jaar mee te gaan! We beginnen bij Laura, het nieuwste lid binnen farmacie. Laura zal de leuke taak van assessor II op zich nemen en wij hebben er vertrouwen in dat dit helemaal goed gaat komen. Ze is namelijk de stille drinker die voor je het weet een fust bier weg zet. Er is daarom ook van buitenaf al ingezet op haar sterke lever. Wellicht zal de reis komend jaar naar het ó zo mooie Italië gaan, het thuisland van onze assessor I Sabrina. De levensles die we van Sabrina hebben geleerd, is dat de pasta en de pastasaus gemengd moeten worden voordat de maaltijd wordt geserveerd. Bij Sabrina staat er altijd een glimlach op haar gezicht en dat houdt de sfeer er lekker in. Als quaestor hebben wij wellicht de meest ervaren man in ons midden. Marc heeft deze functie binnen P.S. al meerdere keren succesvol vervuld. Hij is altijd in voor een heerlijk wijntje en kan pas lachen na een hele fles. De functie abactis had niet beter vervuld kunnen worden dan door Olivia. Ze heeft altijd een praatje klaar staan en zo ben je al gauw een half uur verder. Daarnaast is Olivia ook gek van het selfies maken, de selfiestick en snapchat zijn voor haar de ideale uitvinding. Pieter is als praeses aangewezen om een beetje orde in de chaos te creëren binnen de BEC dit jaar. Hij neemt zijn taak als praeses erg serieus en elke week komen al zijn puntjes langs. Toch raakt hij soms maar niet uitgepraat over dat rijke meisje met de gebleekte tanden… Wij hopen jullie allemaal enorm enthousiast te kunnen maken voor onze BEC volgend jaar. We hebben er zelf in ieder geval al heel veel zin in!

DOOR ERIC VAN HAERINGEN

Als eerste vertelde prof. Reinoud Gosens over zijn loopbaan en avontuur van student tot adjunct hoogleraar met zijn eigen onderzoeksgroep. Er werd even een uitstapje gemaakt naar de longen. Hier werd astma genoemd, dat een wereldwijd probleem is. Bij de volgende presentatie werden we meegenomen door dr. Groves die zijn opmerkelijke loopbaan deelde en veel vragen stelden zoals: “wat wil je met je onderzoek?” en “wat is het nut?”. Met mooie uitspraken over commitment door Jonas Salk en over competent zijn werden we in zijn wonderen wereld van de kristallisatie en fluorescentie gegooid. Na de pauze kwamen Loes Kistemaker (zij heeft haar PhD afgerond) en Linda Eikenhorst (eerstejaars PhD) ons vertellen over hoe zij hun PhD beleven of hebben beleefd. Als je gefrustreerd wilt raken of je wilt gaan reizen was de boodschap heel duidelijk: ga een PhD doen.

Liefs,VogelBECdier

Met deze eerste helft van het programma achter de rug zijn we op de fiets naar ’t Zwarte Schaap gegaan en kon het speeddaten beginnen met verschillende PhD-studenten van bijvoorbeeld Analytische Biochemie, Farmaceutische Analyse Moleculaire Farmacologie, Farmaceutische Biochemie, Epidemiologie en Eonomie en Farmaceutische Technologie en Biofarmacie. “Dit

onder het genot van een borrel was een groot succes.” Al met al was het een zeer interessante middag. De keuze voor de vakgroep waarbij ik mijn masterproject wil gaan doen is vergemakkelijkt.

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

PHARMACIAE SACRUM

EVEN VOORSTELLEN... Kandidaat-bestuur

Redactiecommissie

Na maanden van voorbereiding is het dan eindelijk zo ver, ons jaar als bestuur van de mooiste vereniging van Nederland is begonnen. Na de sollicitaties in december was het wachten voor Merel het eerst voorbij. Haar werd begin januari gevraagd of ze volgend jaar praeses wilde worden van het 135e bestuur der G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum”. Merel is een doorzetter, die met een gezonde dosis enthousiasme en humor de neuzen volgend jaar hopelijk in dezelfde richting kan laten wijzen. Marloes werd opgewacht in haar eigen kamer volgens het met haar huisgenoten opgestelde plan. Ze schrok echter zo dat ze eerst wegrende. Gelukkig kwam ze terug en kon Merel haar vragen of ze ab-actis wilde worden. Deze sportieveling is met haar engelengeduld en relativeringsvermogen onze rots in de branding. Ze heeft met haar vele activiteiten naast de opleiding Farmacie altijd goed moeten plannen. Maxime werd ook verrast in haar kamer. Na een strakke planning met vriendlief kon Merel het huis betreden. Maxime was vol verbazing over het feit dat Merel daar stond, toen haar werd gevraagd of ze quaestor wilde worden. Maxime is leergierig en wil altijd alles weten en begrijpen. Eigenschappen die als quaestor zeker van pas zullen komen. Na enig gestuntel met waar en hoe Luke te vragen stonden we dan eindelijk op het boekenhok. Na een lange tijd wachten kwam hij binnen en konden we hem vragen of hij assessor I wilde worden. Luke is een slimme en gedreven jongen, hij weet wat hij wil en wat hij kan. Wij hebben er het volste vertrouwen in dat hij zijn taak fantastisch zal vervullen. En tot slot, Ruud, hij sloot zich niet geheel volgens de planning pas na de onthulling bij ons aan. Omdat hij niet gesolliciteerd had, kwam de vraag of hij assessor II wilden worden als donderslag bij heldere hemel. Ruud is een positieve, goedlachse jongen die altijd in is voor een praatje.

Het is ons een eer en een waar genoegen om dit jaar invulling te mogen geven aan ons prachtige verenigingsblad “Het Foliolum”. De volgende personen zullen zich met hart en ziel inzetten om komend jaar vier keer een fantastisch blad uit te brengen. Aan Geka de zware taak om dit zooitje ongeregeld op één lijn te krijgen. Dit zal geen moeilijke taak voor haar zijn, aangezien ze met haar glimlach de wereld voor zich wint. Onze typmiep Lisette zal vele toetsenborden doen slijten. Na haar carrière in de Almanak wordt zij onze rots in de branding met InDesign. Gert-Jan is onze moneypenny, hij zal het geld met zijn leven bewaken. Door de combinatie van P.S. en een rijkelijke dosis vloeibaar goud weet Gert-Jan de structuur van een stoeptegel feilloos te beschrijven. Nicole kan je midden in de nacht wakker maken voor toetjes. Dat is niet aan haar te zien, die danst ze er het liefst zo snel mogelijk weer af. De commissaris gezelligheid in ons midden is Philippe, die taak is hem op het lijf geschreven. Stiltes komen in het woordenboek van Philippe dus ook niet voor. Samen met Lissa maakt hij onze commissie compleet. Lissa is een immer vrolijke Frans die het hart op de tong heeft. Samen zullen wij ons tot de laatste punt inzetten om van elk Foliolum een prachtig blad te maken. Liefs Redactiecommissie ’16-’17 “To the point”

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

PHARMACIAE SACRUM

EVEN VOORSTELLEN... HET BESTUUR EIK

Almanakcommissie

Wij zijn Pascale, Charlotte, Melle, Pim, Jasper en Tessa en wij gaan dit jaar het Eerstejaars Introductie Kamp en de Facultaire Introductiedag organiseren. De functies zijn als volgt verdeeld: Pascale is praeses, Tessa ab-actis, Charlotte quaestor, Melle assessor I, Jasper assessor II en Pim assessor III. Eén van de eerste dingen wat natuurlijk moet worden bedacht is de naam! De EIK van 2016-2017 gaat heten; Geen GezEIK! Voor sommige nvan ons is het de eerste keer dat ze commissie gaan doen dit jaar, wat natuurlijk een leuke en nieuwe uitdaging is! De avond voor de ALV hebben we al samen gegeten en kennis gemaakt met elkaar. Sindsdien vergaderen we elke maandagavond onder het genot van een hapje en een drankje. De voorbereidingen voor het kamp zijn al in volle gang. Zo zijn we druk met sponsoring zoeken, het maken van een introductie boekje en commissiekleding. Wij hebben er in ieder geval super veel zin in om er weer een leuke introductiedag en een mooi kamp van te maken! Oh en wat nog even leuk is om te vermelden, wij gaan dit jaar een oud-EIK diner organiseren! Wanneer dit gaat plaatsvinden volgt uiteraard nog! Kusjes Geen GezEIK!

Wij als 31e Almanakcommissie zijn verantwoordelijk voor het uitbrengen van de jaarlijkse Almanak en het bijbehorende feest. Wij hebben dit jaar de eer om dit feest samen met de 27e Lustrumcommissie te organiseren. De Almanak is een boekwerk vol met leuke dingen over de vereniging, zusterverenigingen, activiteiten, jaaroverzicht, ledenbestand en nog veel meer! Aanschouw onze praeses, Inge Arfman. Het bezige bijtje van de commissie. Rust is een woord dat niet in haar woordenboek voorkomt. Haar agenda staat vol met de meest uiteenlopende dingen. Ze kan moeilijk nee zeggen, waar we natuurlijk gebruik van maken binnen de commissie. Inge is altijd enthousiast en in voor een feestje. Gelukkig kan ze ook erg serieus zijn en heeft veel commissie ervaring. Inge Arfman, onze leidster, ons boegbeeld, het voorbeeld voor onze commissie. Onze ab-actis heeft de naam Niek Metzlar. De king der hockey. Rechterhand en tegenpool van de praeses. Niek maakt zich niet snel druk en zorgt voor enige balans in het geheel. Het komt allemaal wel goed. Glazen kunnen altijd gevuld worden. Door ervaring met de Redactiecommissie weet deze boy hoe hij moet mailen en indesignen. Een vrolijke, goedlachse knul die altijd wel in is voor hitjes en pils. Quaestor, oftewel Melanie Hesse. Onze golddigger herself. Melanie heeft de praatjes, de looks en de lach om elk sponsorcontract binnen te slepen voor de Almanak. Melanie kan heel goed biertjes adten, maar houdt niet van bier. Cum laude heeft ze haar propedeuse. De meesten in deze commissie weten niet eens wat dit woord betekent. Appie 1 is Inge ten Seldam. Deze madame weet wat ze wil. Ze houdt van presteren en legt de lat hoog. Niet alleen op het gebied van studie, maar ook op het gebied van de mannen. Mannenverslindster eerste klas, vooral eilanders vallen in de smaak. Ook haar voorgeschiedenis met de Redactie, het indesignen en het zeuren maken haar meer dan geschikt voor deze commissie. Appie 2 is onze Carel Botterman. Oftewel de Berlijnse muur binnen het hockeyteam waarin hij samen met Niek zit. Deze man houdt van een feestje en is vrijwel overal bij. Als hij de volgende keer maar wel zijn bed droog houdt. Carel heeft een fantastisch dakterras. Appie nummer 3 is natuurlijk de Jelmer Moojen. Jelmer, ook eerstejaars, sloot zich als laatste bij ons aan. Jelmer heeft een leuke moeder, die graag wordt besproken op vergaderingen. Stijlvol en goed gekleed, met dank aan zijn moeder (heeft een winkel met herenmode), wist hij zich binnen deze commissie te wurmen.

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

PHARMACIAE SACRUM

ETEN MET...

HET BESTUUR

Op een maandag, zoals we gewend zijn van de meeste maandagen, vond een groots evenement plaats: de Redactiecommissie ‘Comic Sans’ stond op het punt om met het waarde bestuur van Pharmaciae Sacrum te eten. Voor zes redactieleden, met rommelende maagjes, werd de kamerwoning van bestuurslid Bryan ter beschikking gesteld. DOOR JULES VAN BOVEN

Voor aanvang van het godenmaal werd het bordspel “Munupuli”op tafel geplaatst. Voordat iedereen ging zitten werd de tafel, met daarop het bordspel, voorzien van pils door niemand anders dan Jeroen Paulissen. Ondertussen waren de dames van het bestuur druk in de weer om het gerecht voor te bereiden voor de hongerige gasten en gastheren.

Dobbelstenen werden gegooid en huisjes werden geplaatst. De pionnen gingen in de rondte, terwijl de biertjes en wijntjes in rap tempo ververst werden. Na een heftig potje “Munupuli” werd het al een stuk rumoeriger in huize Bryan. De heren begonnen te blaten, en de dames begonnen te snerpen. De redactie en het bestuur maakten zich op voor een avondje ‘De Negende Cirkel’. Er werden selfies gemaakt met een selfie-stick en de UV-lamp van Bryan werd uitgetest. Iedereen bleek witte tanden te hebben. Na het eten en het gebral afgerond te hebben vertrok het bestuur samen met de Redactiecommissie naar de ‘Negende’.

“In de Negende werden smerige kannetjes gehaald en rare spelletjes gedaan.”

Terwijl Maartje en Tamarah bezig waren met het kokkerellen werden al gauw een paar biertjes geadt, om de stemming een beetje op te voeren. Het eten was klaar en werd uitgedeeld aan de hongerige kuikentjes. Nadat door iedereen een lekkere nasi versnaperd werd, kon het bordspel “Munupuli” beginnen.

Ook werd er gedanst en (per ongeluk) met glas gegooid. Kortom: het was een topavond in de Negende. NB: de ene persoon doorstond de avond beter dan de andere persoon, met alle gevolgen van dien. Al met al was het een geslaagde maandag en was het goed toeven bij het bestuur. Wij, “Comic Sans”, bedanken het bestuur voor een mooie avond!

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

PHARMACIAE SACRUM

DE REDACTIECOMMISSIE

Na een zwaar, maar heerlijk commissieweekend was het tijd om met de nieuwe Redactiecommissie te eten! Verbrand rolden we van het terras af om bij Lissa aan te schuiven. DOOR FLEUR VAN GELDER

We kregen een heerlijke pasta van Lisette en Lissa voorgeschoteld (altijd goed natuurlijk). Daarnaast werden we verwend met een uitgebreid toetjesbuffet van vier verschillende puddingen! We hopen dat we de nieuwe Redactiecommissie niet hebben verveeld met onze verhalen over het commissieweekend...

ETEN MET...

Na dit korte incident werd er verder gespeeld waarbij, zoals gewoonlijk, weer de moeder van één van onze commissiegenoten belde. Daarnaast was 30 seconds natuurlijk een groot succes! Er werden ook druk tips uitgewisseld om de Redactie het komende jaar wat makkelijker te maken. Handige linealen van InDesign werden uitgelegd, waarbij de commissie nu nog vragend keek. Over een paar maanden zullen ze hiervan zeker op de hoogte zijn!

Na heerlijk te hebben gegeten werd het commissiespel op tafel gezet. “Munupuli” werd weer fanatiek gespeeld, zo fanatiek dat Nicole haar wijn over haarzelf en Geka heen gooide. Geka haar broek werd in het zout gelegd om zo vlekken te kunnen voorkomen. Tot op de dag van vandaag heeft zij deze vlekken nog steeds in haar kleding.

“Wel moesten we rustig doen in verband met een pasgeboren baby in huis.” Jules en Philip wisselden intense gedachtes uit op het balkon over de oneindigheid. Hierna was Jules genoodzaakt de oneindigheid te lozen op de o zo fatsoenlijke toilet van Lissa. Toen het elf uur werd was het toch echt wel tijd om naar de Negende te vertrekken. Philippe spoorde iedereen aan mee te gaan. Met onze medefarmacie-studenten is er een dansje gewaagd. Nog vol van het commissieweekend hebben we hopelijk laten zien aan de nieuwe Redactiecommissie hoe gezellig het kan zijn om commissie te doen!

“We willen de Redactiecommissie heel veel succes wensen met het maken van het Foliolum volgend studiejaar!” G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

PHARMACIAE SACRUM

ETEN MET...

DE LOS

De Liefdadigheid, Ontspanning en Sport commissie kent iedereen. Met hun nette commissiekleding zie je ze op alle borrels en natuurlijk tijdens hun eigen (en andere) activiteiten. Al sinds de oktober ALV hadden de twee praesides het al over een etentje. Op een brakke maandag in april was het eindelijk zover.

Volgens Jasper vond hij de commissierondjes zo leuk dat hij geen idee had wat hij aan het doen was bij het opscheppen van het avondeten, waardoor iedereen uiteindelijk een berg croutons op z’n wrap had. Bedankt Jasper. Gelukkig smaakten de wraps deze avond beter en had iedereen zo zijn bordje leeg.

DOOR CEREN ZWIJNENBURG

De LOS kwam net terug van commissieweekend en het grootste deel van de redactie was zo druk met studeren, dat een avondje gezelligheid niet helemaal in de planning paste. Uit de verhalen over het commissieweekend bleek dat Brenda het grootste feestbeest van de commissie is en Jasper zijn deur had moeten barricaderen om een beetje slaap te kunnen krijgen na aankomst in Drenthe. Het commissieweekend was er één voor in de boeken: gezelligheid, drank, strippen, spelletjes en Icen. Sanne had het commissieweekend niet helemaal overleefd en was deze maandag helaas ziek thuis gebleven. Het plan aan het begin van de avond was dan ook om niet te drinken en na het spel naar huis of de Negende te gaan. Gelukkig stond de redactie na een bezoekje aan de supermarkt met genoeg te drinken bij Brenda voor de deur, mocht het commissiespel (weer) geliefd zijn. Iedereen had honger en de LOS had perfect gepland, want binnen vijf minuten stond het eten op tafel. De taco’s en wraps smaakten voortreffelijk, hoewel Brenda er na haar eerste taco achter kwam dat de taco-vulling bij de wraps stond en de wrap-vulling bij de taco’s. Na een discussie tussen Jasper en Brenda welke vulling nou lekkerder was, werden de pannen omgewisseld.

Tijd voor het commissiespel! Helaas had Jules een afspraak voor het afmaken van een verslag en kon niet meer meedoen. De rest begon enthousiast en na de uitleg van het spel (Monopoly maar dan anders) pakte zelfs Jasper er een wijntje bij. Voor de redactie was dit een mijlpaal. Het laatste etentje met een andere commissie voor het Foliolum. De laatste keer het commissiespel spelen. De LOS was hiervoor de perfecte partner. Er werd flink gestreden om de verschillende straten, maar de redactie had weinig geluk.

“Tijdens het eten leerden de commissies elkaar beter kennen en werden natuurlijk de croutons op het EIK Uiteindelijk ging ook Fleur weg en moest de redactie het met z’n drieën opnemen tegen de fanatiekelingen van de LOS. Er besproken.” barstte een ware strijd los waarbij Ceren de grote verliezer was. Uiteindelijk gingen een aantal commissieleden naar de Negende voor nog meer gezelligheid, maar Ceren ging moe, maar voldaan naar huis. Het was een avond voor in de boeken (of het Foliolum in dit geval).

“Lekker eten en veel gezelligheid. Bedankt LOS!”

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

PHARMACIAE SACRUM

AB-ACTIEEL JAARVERSLAG Het einde van ons bestuursjaar is inmiddels in zicht en nu ik moet beginnen met het schrijven van dit jaarverslag realiseer ik me dat het al heel dichtbij is. Meer dan een jaar geleden zijn wij begonnen aan dit avontuur en nu zijn wij alweer druk bezig met het inwerken van onze opvolgers. Het jaar is voorbij gevlogen en we hebben veel dingen mogen meemaken en organiseren. Langzamerhand beginnen we nu de zaken af te ronden en beginnen we met de voorbereidingen voor de Jaarvergadering, waar we het stokje zullen overdragen aan onze opvolgers.

“Na de onthulling tijdens de P.S.-borrel in maart begon de periode als kandidaat-bestuur. “ In een korte tijd leerden we elkaar, maar ook de vereniging, erg goed kennen. We waren aanwezig bij alle P.S.-activiteiten en met hulp van het 133e bestuur hebben wij in deze periode ons Beleidsplan opgesteld. Hierin zijn de zaken waarop wij ons wilden richten beschreven. Als kandidaat-bestuur was het lastig om te bepalen welke zaken we wilden toevoegen aan de vereniging of welke dingen we juist wilden veranderen. Door het jaar heen zijn er dan ook dingen bijgekomen, die tijdens het jaar op ons pad zijn gekomen en waar we mee aan de slag zijn gegaan. Het eerste punt in ons Beleidsplan is “Toegankelijkheid”. Wij wilden dat de eerstejaars vanaf het begin goed op de hoogte waren wat P.S. precies is en wat de studievereniging hen kan bieden. Om ervoor te zorgen dat de nieuwe eerstejaars vanaf het begin enthousiast zouden zijn over P.S., hebben wij de rol van de P.S.-papa’s en P.S.-mama’s uitgebreid. Na het Eerstejaarsintroductiekamp zijn de groepjes eerstejaars samen met hun P.S.-papa’s en mama’s ook naar de P.S.-borrels in september en oktober, het EJC-feest in oktober en de Eerstejaars Lunchmiddag gegaan. Daarnaast stonden wij tijdens de eerste collegeweken een aantal keer klaar bij de Faberzaal met koffie, thee en koekjes voor de eerstejaars. We merkten dat de eerstejaars dit moment aangrepen om vragen te stellen over de studie, labjassenverkoop of activiteiten van P.S. We namen inschrijflijsten mee voor activiteiten en hierdoor waren de Eerstejaars Lunchmiddag, de Mediq Jongerejaarsexcursie en de Hooghoudt Eerstejaarsexcursie druk bezocht door de eerstejaars. Het resultaat van bovengenoemde punten mocht er wezen; het hele jaar door kwamen groepen eerstejaars in hun pauze naar het P.S.-hok om koffie te drinken of te lunchen.

“We zijn erg blij dat P.S. zo’n leuke en enthousiaste groep eerstejaars heeft mogen ontvangen. “ Vorig jaar werd de eerste Ouderdag van P.S. georganiseerd en dit jaar organiseerden wij opnieuw een Ouderdag voor eerstejaars en hun ouders. In een korte tijd zaten de inschrijvingen vol en uiteindelijk hebben we besloten om het maximaal aantal deelnemers te verhogen, zodat er meer eerstejaars konden deelnemen.

Na een plenaire opening met een praatje van de opleidingsdirecteur prof. Martina Schmidt en een mini-college van dr. Herman Woerdenbag begonnen de rondleidingen en het practicum.Tijdens de rondleiding bezochten we de basiseenheid Farmacokinetiek, Toxicologie en Targeting, het P.S.-hok en het tweedejaars practicum FTBII. Bij het practicum konden de ouders zelf aan de slag met hoestdrankjes en zalfjes. Het was een erg geslaagde dag en we hebben veel positieve reacties gehad van de ouders. De ouderejaars zijn inmiddels jaloers dat zij nooit een Ouderdag hebben mogen meemaken en het kandidaat-bestuur zal bezig gaan met de organisatie van een Ouderdag voor ouderejaars. Tijdens de opleiding Farmacie werken studenten vaak intensief met elkaar samen. Om de studenten uit een jaarlaag ook buiten de studie met elkaar in contact te laten komen organiseerden wij voor het eerst de Jaardiners voor eerste- tot en met vierdejaars. Deze waren vaak gepland na een druk vak, zodat de studenten deze periode op een gezellige manier konden afsluiten. We hoorden positieve reacties over de Jaardiners, maar er is ruimte voor verbetering. Het zou bijvoorbeeld leuk zijn om een activiteit aan het Jaardiner te koppelen, die voor of na het diner kan plaatsvinden. Omdat vijfde- en zesdejaars vaak weinig vakken samen lopen door het Masterproject of stages, wilden wij ook voor hen een leuke activiteit organiseren. Hier ontstond het idee van een ‘Oude Lullen Borrel’. Het bedrijf Talent&Care heeft uiteindelijk een wijnproeverij georganiseerd voor de vijfde- en zesdejaars op een vrijdagmiddag. Het werd een druk bezochte borrel bij het P.S.-hok en iedereen heeft kunnen genieten van heerlijke wijntjes en hapjes. Door alle gezelligheid duurde de borrel veel langer dan gepland en pas om half negen ’s avonds hadden we alle enigszins aangeschoten vijfde- en zesdejaars het gebouw uitgewerkt. Het was een geslaagde avond en hopelijk zal deze borrel volgend jaar opnieuw georganiseerd worden.

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

PHARMACIAE SACRUM

AB-ACTIEEL JAARVERSLAG We hebben in het afgelopen jaar veel contact gehad met bestuursleden van andere besturen. We kwamen hen tegen tijdens de vele constitutieborrels en vergaderingen van FVOG, de SAM en de Bètastuf. In ons Beleidsplan stond beschreven dat wij, naast de FaMe-avond, graag een activiteit in samenwerking met een andere vereniging wilden organiseren. In samenwerking met SIB, de studievereniging voor studenten internationale betrekkingen, organiseerden wij een kroeglezing.Anne Scheltema Beduin, executive director van Transparancy International, heeft hier een interessante lezing gegeven over ‘The Panama Papers’, een onderwerp dat op dat moment erg actueel was. Het was een leerzame avond en naast zo’n 25 P.S.-ers waren er vele andere geïnteresseerde studenten op de lezing afgekomen. In mei organiseren we in samenwerking met ABN Amro een workshop over ondernemerschap. Wij denken dat dit een interessant onderwerp is voor masterstudenten. Dit is namelijk een aspect dat tijdens de opleiding weinig aan bod komt, maar waar wij als apothekers later toch veel mee te maken zullen krijgen.

“Deze workshop zal halverwege mei plaatsvinden en wij hopen dat er veel masterstudenten aanwezig zullen zijn.” In ons Beleidsplan hadden wij ook een stukje over de Jaarvertegenwoordiging opgenomen. De Jaarvertegenwoordiging is twee jaar geleden in het leven geroepen en sindsdien heeft ieder jaar twee jaarvertegenwoordigers. Studenten kunnen met klachten en opmerkingen terecht bij de jaarvertegenwoordigers. De jaarvertegenwoordigers bespreken de ingebrachte punten vervolgens tijdens de STOF-vergadering. Wij wilden graag dat de jaarvertegenwoordigers aan het einde van elke periode zouden langsgaan bij de colleges om te vragen of er klachten of opmerkingen waren over de vakken van die periode. Dit bleek echter niet goed te werken. Wij denken dat de Facebookgroepen van de verschillende jaarlagen meer potentie hebben hiervoor.Vooral de eerstejaars maakten hier al goed gebruik van.

Naast de punten die in ons Beleidsplan zijn genoemd, zijn er door het jaar heen nog vele zaken op ons pad gekomen. Dit collegejaar ging, na de voorbereiding van bestuur Beernink en bestuur de Hoog, de implementatie van P.S.-activiteiten in Beroepsvoorbereiding en Professioneel en Academisch Handelen (PAH) echt van start. Dit betekende dat studenten die Beroepsvoorbereiding of PAH volgden activiteiten van P.S. (of een andere partij, zoals de KNMP) moesten bijwonen om het vak te kunnen afsluiten. De studenten moesten een klein verslag over de activiteit schrijven en inleveren. In het begin vonden we het lastig om te bepalen hoe we dit aan zouden pakken. We besloten uiteindelijk om twee aparte evenementen te maken op de P.S.-site. Er was dus een apart evenement, waarvoor studenten die de activiteit wilden laten meetellen voor Beroepsvoorbereiding of PAH zich konden aanmelden. Door deze implementatie waren een aantal activiteiten, zoals de Ziekenhuisfarmacieavond, erg druk bezocht. Het was mooi om te zien dat deze implementatie haar uitwerking had en dat er meer studenten aanwezig waren bij de educatieve activiteiten die P.S. organiseert. Tijdens ons bestuursjaar hoorden wij van oud-bestuurders dat zij vonden dat de lotingsprocedure van P.S. erg verouderd was. In deze procedure was nog sprake van papieren kaartjes voor de Dies Natalis, terwijl inschrijving tegenwoordig digitaal verloopt. Wij hebben de lotingsprocedure herschreven. Hierin hebben wij ook opgenomen dat Masterstudenten voor bepaalde educatieve activiteiten van P.S. voorrang zullen krijgen. Daarnaast hadden we met de verenigingen van de gang altijd een leuke band. Samen met M.F.V. Panacea besloten wij dit jaar om de organisatie van de jaarlijkse FaMe-avond te veranderen. Deze avond wordt georganiseerd voor farmacie- en geneeskundestudenten en heeft als doel meer inzicht te krijgen in elkaars vakgebied. Normaal gesproken werd deze avond georganiseerd door bestuursleden van P.S. en Panacea, samen met een aantal geïnteresseerde studenten. Dit jaar werd de FaMeavond georganiseerd door een commissie die bestond uit drie enthousiaste farmaciestudenten en drie geneeskundestudenten. Het was een erg geslaagde avond, zowel voor studenten van P.S. als Panacea was er een wachtlijst.

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

PHARMACIAE SACRUM

AB-ACTIEEL JAARVERSLAG In het begin van ons bestuursjaar zijn we op zoek gegaan naar een nieuwe drukker voor het Foliolum en de Almanak. Tamarah en Theo reisden het land door en kwamen uiteindelijk uit bij de drukker Perfect Book uit Oisterwijk. Al snel bleek dit een goede keus, wij hebben goed contact met de drukker en het Foliolum en de Almanak zien er mooi uit. Tijdens ons bestuursjaar bleek dat de reprobalie op onze faculteit, waar studenten normaal gesproken de practicumartikelen konden kopen, in april zou sluiten. Wij hebben vervolgens de mogelijkheden voor de verkoop van practicumartikelen door P.S. onderzocht. Het Belgische bedrijf Triomed bleek de ideale leverancier voor deze artikelen. Alle artikelen die we niet zouden verkopen, kunnen we kosteloos terugsturen naar Triomed. Hierdoor zal P.S. nooit met een grote voorraad aan practicumartikelen blijven zitten. In april ontvingen we de eerste levering en voor het practicum van Farmaceutische Analyse A hebben de eerstejaars de dubbellepels, microspatels en roervlo’s bij P.S. kunnen aanschaffen. Doordat P.S. naast de gebruikelijke P.S.-gadgets ook de practicumartikelen zou gaan verkopen, zouden er veel machtigingsformulieren getekend en ingevoerd moeten worden. Om dit probleem op te lossen, hebben wij de elektronische streeplijst aangeschaft. Het systeem hiervan is gekoppeld aan onze webhost Congressus. Op het moment van schrijven wordt er hard gewerkt om het systeem te maken in de huisstijl van P.S. en worden alle artikelen die wij verkopen in het systeem geplaatst. Bij het uitbrengen van dit Foliolum zullen als het goed is de P.S.-artikelen, practicumartikelen en ook de snacks op het P.S.-hok gestreept worden via de elektronische streeplijst. Voor het strepen van de snacks op het P.S.-hok is een tablet aangeschaft en voor de verkoop van practicumartikelen zal computer op het boekenhok gebruikt worden. De elektronische streeplijst sluit mooi aan bij het speerpunt “Pharmaciae Sacrum gaat met haar tijd mee” uit het Meerjarenplan.

Naast de elektronische streeplijst hebben wij meer zaken veranderd om op deze manier mee te gaan met de tijd. De uitnodigingen voor de ALV worden naar commissies niet langer per post, maar digitaal verzonden. Hierdoor wordt er minder papier gebruikt en kan de hele commissie de stukken voor de ALV via de e-mail bekijken. Daarnaast kunnen commissies het commissiehok tegenwoordig online reserveren in plaats van het papieren inschrijfformulier, dat vroeger op het commissiehok ging. Ook is er een speciaal ‘interesseformulier’ op de P.S.site gemaakt. Leden die graag actief willen worden binnen een commissie van P.S., kunnen dit formulier invullen en aangeven welke commissie(s) zij interessant vinden. Na ons een jaar te hebben ingezet voor Pharmaciae Sacrum, kunnen we met trots terugkijken op de dingen die wij bereikt hebben in ons bestuursjaar.We hebben hard gewerkt en veel tijd gestoken in het besturen van Pharmaciae Sacrum. Komend jaar zullen we op zoek moeten gaan naar een nieuwe uitdading om deze tijd te vullen, want ik weet zeker dat wij na de wissel niet meer weten wat we met alle tijd moeten doen.

“Lieve Theo, Tamarah, Jeroen en Bryan, het was een geweldig jaar en het gaat heel gek zijn om jullie niet meer elke dag te zien. “ Bedankt voor dit fantastische jaar! Aldus naar waarheid opgemaakt, 29 april 2016 te Groningen, Maartje Heijnen h.t. ab-actis der G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum”

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

PHARMACIAE SACRUM

ACTIVITEITENLIJST Als kandidaat-bestuur

Als bestuur

Maart 3 maart - P.S.-borrel 10 maart - EJC-feest 12 maart - Carrièredag - Masteruitreiking 17 maart - LOS Sportavond 19 maart - Lunchlezing Pharmaline 21 maart - Voorjaarsdag der K.N.P.S.V. 24 maart - Algemene Ledenvergadering der G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum” 31 maart - FaMe-avond April 1 april - Biercantus 2 april - Pre-BEC-borrel 7 april - STOF-vergadering - P.S.-borrel 9-13 april - Buitenland Excursie 17 april - Ouderdag 21 april - Gangfeest 20 april - Overleg 133e bestuur over Beleidsplan 24 april - Oud-besturenoverleg - Overleg 133e bestuur over Beleidsplan 28 april - Overleg 133e bestuur over Beleidsplan - Van Lanschot Bankiersavond 29 april - Overleg 133e bestuur over Beleidsplan 30 april - After-BEC-borrel Mei 4 mei - Overleg 133e bestuur over Beleidsplan 6 mei - Vrouwenactiviteit 7 mei - EHBO-cursus 9 mei - RijWielPrestatieTocht 12 mei - P.S.-borrel 13 mei - EHBO-cursus 14-17 mei - Congres der K.N.P.S.V. 20 mei - EHBO-cursus 26 mei - STOF-vergadering 27 mei - EHBO-cursus 28 mei - ABN Amro workshop Juni 1 juni - Bètastuf meeting - Kennismakingsgesprek met de studieadviseurs - Raad van Advies

2 juni - Jaarvergadering der G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum” 3 juni - Informatiebijeenkomst Yantai - Constitutieborrel T.F.V. ‘Professor Francken’ - EHBO examen 4 juni - Constitutieborrel ODIOM 5 juni - Afspraak Congressus 5-7 juni - Jaarafsluitingskamp 6 juni - Buitendag 8 juni - Jaarvergadering der L.P.S.V. ,,Aesculapius” 9 juni - Onderwijsmiddag 9 juni - P.S.-borrel 10 juni - Jaarvergadering der U.P.S.V. “Unitas Pharmaceuticorum” 11 juni - Kennismakingsgesprek Eerstejaars Introductie Commissie “EIK” 12 juni - Functionarissenborrel der K.N.P.S.V. 13 juni - Sportdag der K.N.P.S.V. 14 juni - HOI-dag 15 juni - Kennismaking kandidaat bestuur der T.M.F.V. Archigenes 16 juni - Overleg Diescommissie - Constitutieborrel ZaZa - Constitutieborrel MARUG - Diesreceptie der M.F.V. Panacea - EJC-feest 18 juni - Constitutieborrel der G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum” 19 juni - Overleg Jaarafsluitingskamp commissie 22 juni - InDesign/Photoshop-cursus 23 juni - OC-vergadering - Kennismakingsgesprek Commissie Farmaceutische Wetenschappen “SSS” - Constitutieborrel Ibn Battuta 24 juni - Kennismakingsgesprek Diescommissie - Kennismaking kandidaat-bestuur der GLV Idun 25 juni - Kennismakingsgesprek Redactiecommissie 26 juni - VvAA Student Event 29 juni - Vergadering Voorzitters van Verenigingen 30 juni - Overleg Villa Volonté

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

PHARMACIAE SACRUM

ACTIVITEITENLIJST Juli 2 juli - Afspraak Mediq 7 juli -Overleg Onderwijsmiddag 8 juli - Afspraak VvAA Hufenfedap 9 juli - Afspraak POLOS - Afspraak PerfectBook 21 juli - Afspraak drs.Y. Benjamins over Beroepsvoorbereiding Augustus 8 augustus - Afspraak BENU Apotheek 20 augustus - Afspraak Pharmalead 21 augustus - Kennismaking kandidaat-bestuur der Studiosi Mobilae - Kennismaking dagelijks bestuur ISCOMS 24 augustus - Overleg Buitenland Excursie Commissie - Overleg Eerstejaars Introductie Commissie 25-26 augustus - Binnenland Bedrijven Bezoek 26 augustus - Masteruitreiking 27 augustus - Mediq Hockeytoernooi - Facultaire Introductiedag - Introductiefeest 30 augustus - Eten bij de Vaandeldrager 31 augustus - Opening Academisch jaar September 1 september - Overleg 27e Lustrumcommissie - P.S.-borrel 3 september - Afspraak Studenten Organisatie Groningen 4-6 september - Eerstejaarsintroductiekamp 7 september - Kennismakingsgesprek Buitenland Excursie Commissie - Bètastuf meeting 8 september - Afspraak dr. Herman Woerdenbag - Afspraak Lijst Calimero - Afspraak M.F.V. Panacea over FaMe-avond - Constitutieborrel VINTRES 9 september - Constitutieborrel EBF 10 september - Afspraak Mosadex 11 september - P.S.-borrel - Eerstejaars Lunchmiddag - Afspraak Congressus - Afspraak Carrièredagcommissie 14 september - Tweedejaars Lunchmiddag - Algemene Verenigingen Vergadering der FVOG - Constitutieborrel De Chemische Binding 15 september - Overleg met Gebouwenbeheer - Constitutieborrel Commotie 16 september - Eerstejaars Beroepenmiddag - Constitutieborrel Tw!st

17 september - Afspraak TEVA Pharmachemie - Constitutieborrel GLV Idun 18 september - Afspraak PharmaStep 21 september - Kennismakingsgesprek Eerstejaarscommissie - Kennismakingsgesprek Carrièredagcommissie - Constitutieborrel VIP 22 september - Vierdejaars Lunchmiddag - Evaluatiegesprek Commissie Farmaceutische Wetenschappen “SSS” - LOS Liefdadigheidsactiviteit 23 september - Overleg Buitenland Excursie Commissie - Career Next Kick Off meeting - Constitutieborrel ASCI - EHBO opfriscursus 24 september - Kennismaking kandidaat-bestuur der FMF - Afspraak mw. Inia-Douma - Constitutieborrel Clio 25 september - Mediq Jongerejaarsexcursie - Raad van Praesides 28 september - Masteruitreiking - Afspraak ISCOMS - Kasoverleg - Study Associations Meeting - Quaestorenoverleg - Constitutieborrel Meander - Constitutieborrel Rode Kruis Studentendesk 29 september - Reglementenoverleg - STOF-vergadering - P.S.-borrel 30 september - Afspraak NoordNegentig Oktober 1 oktober - Bestuurlijk Overleg met K.N.P.S.V. - Internationale Avond der K.N.P.S.V. - Constitutieborrel Cover - Constitutieborrel Pro Memorie 2 oktober - Afspraak Fagron 4 oktober - Raad van Quaestoren 6 oktober - KNMP Najaarscongres 8 oktober - Constitutieborrel T.M.F.V. Archigenes 9 oktober - Afscheidssymposium prof. dr. Neef 10 oktober - Najaars Algemene Vergadering der K.N.P.S.V. - Functionarissenactiviteit der der K.N.P.S.V.

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

PHARMACIAE SACRUM

ACTIVITEITENLIJST 12 oktober - Afspraak ABN Amro - Eten met de Eerstejaars Introductie Commissie “EIK” 13 oktober - Afspraak Sp!ts - Constitutieborrel G.H.D. Ubbo Emmius - Constitutieborrel Caerus - EJC-feest 14 oktober - Algemene Ledenvergadering der U.P.S.V. “Unitas Pharmaceuticorum” 15 oktober - Derdejaars Lunchmiddag - Constitutieborrel Studiosi Mobilae 17 oktober - Oud-besturendiner 19 oktober - Algemene Ledenvergadering der L.P.S.V. ,,Aesculapius” 20 oktober - Afspraak Congressus 21 oktober - Afspraak Plurifarm - Overleg over EPSA General Assembly - Constitutieborrel ISCOMS - EHBO-cursus 22 oktober - Praesidesoverleg 27 oktober - Algemene Ledenvergadering der G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum” 28 oktober - EHBO-cursus 29 oktober - Study Associations Meeting - Bierfest der T.M.F.V. Archigenes 30 oktober - Kennismakingsgesprek FaMe-commissie November 2 november - Verenigingsbattle 3 november - Overleg Gebouwenbeheer - Bestuur Informatie Avond 4 november - EHBO-cursus 5 november - Kennismakingsgesprek Liefdadigheid, Ontspanning en Sportcommissie - Gangdiner 6 november - Opleidingsmarkt Bernouilliborg - Afspraak Mediq - Jaardiner jaar 4 9 november - Raad van Advies - Eten met de Eerstejaarscommissie 10 november - Kennismakingsgesprek Multimediacommissie - Receptie 121e Dies der U.P.S.V. “Unitas Pharmaceuticorum” 11 november - Afspraak Talent&Care - EHBO-cursus 12 november - Kennismakingsgesprek Commissie Farmaceutische Wetenschappen “SSS” - Overleg 27e Lustrumcommissie

13 november - Galadiner 121e Dies der U.P.S.V. “Unitas Pharmaceuticorum” - Galabal 121e Dies der U.P.S.V. “Unitas Pharmaceuticorum” 16 november - Afspraak met drs.Yael Benjamins over Beroepsvoorbereiding - Eten met de Jaarafsluitingskamp commissie 17 november - Afspraak VvAA Hufenfedap - VvAA netwerkbijeenkomst 18 november - EHBO-examen 20 november - Afspraak Triomed 23 november - Algemene Verenigingen Vergadering der FVOG - Eten met de Almanakcommissie 24 november - Ziekenhuisfarmacie avond 25 november - Kennismaking kandidaat-bestuur der M.F.V. Panacea - Eten met prof. dr. Neef 27 november - Hooghoudt Eerstejaarsexcursie 30 november - Afspraak dr. Karen Voskamp December 1 december - STOF-vergadering - P.S.-borrel 2 december - Afspraak SIB - Mediq Workshopavond (1) 3 december - Afspraak met FVOG 4 december - Afspraak met Studenten Organisatie Groningen 8 december - Mediq Workshopavond (2) 9 december - AlDi-feest 10 december - Masteruitreiking 11 december - Afspraak Apotheekfonds Pharmaconnect - Diesreceptie der T.M.F.V. Archigenes 17 december - Eindejaarsborrel Sector F 18 december - Afscheidsborrel bestuur der M.F.V. Panacea Januari 4 januari - Borrel met afdelingen en VCSVU 5 januari - P.S.-borrel 6 januari - Ouderejaarssymposium 7 januari - Raad van Praesides 11 januari - Afspraak CGM Nederland - Bètastuf meeting 12 januari - Reglementenoverleg - Raad van Quaestoren - Constitutieborrel M.F.V. Panacea - EPSA Stress Management Training 13 januari - Raad van Advies - Nieuwjaarsborrel Talent&Care - Nieuwjaarsborrel Villa Volonté

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

PHARMACIAE SACRUM

ACTIVITEITENLIJST 14 januari - Faculteitsbezoek FVOG - Bestuurlijk Overleg met K.N.P.S.V. - EJC-feest 18 januari - TV-opnames ‘Weet ik veel’ - Kasoverleg 19 januari - Afspraak Studystore - POLOS Workshop 21 januari - Afspraak boekhandel Daan Nijman 22 januari - Afspraak dr. Herman Woerdenbag en drs. Caroline Visser - Kasoverleg - Jaardiner jaar 2 23 januari - Januari Algemene Vergadering der K.N.P.S.V. 25 januari - Algemene Ledenvergadering der L.P.S.V. ,,Aesculapius” 26 januari - Algemene Ledenvergadering der G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum” 27 januari - Study Associations Meeting - Afspraak Lijst Calimero - Specialisme Openbare Farmacie avond der K.N.P.S.V. 28 januari - Dag van het Onderwijs - Kennismaking bestuur Stichting Sociëteit Villa Volonté 29 januari - Overleg FaMe-commissie - Opleidingsmarkt Bernouilliborg Februari 1 februari - Overleg 27e Lustrumcommissie 2 februari - STOF-vergadering - P.S.-borrel 3 februari - Dies Wetenschappelijk Symposium - Dies Receptie - Dies Openingsfeest 4 februari - Dies Culturele Avond 5 februari - Afspraak bestuur Stichting Sociëteit Villa Volonté 6 februari - Dies Buitendag - Dies Galadiner - Dies Galabal 7 februari - Brunch met Diescommissie 8 februari - Afspraak Pharmaline 9 februari - Commissie Informatie Avond 10 februari - FaMe-avond 11 februari - Afspraak Universities Allied for Essential Medicines (UAEM) - Afspraak (oud)-BEC commissieleden - Benefietveilig Studiosi Mobilae 12 februari - Overleg Carrièredagcommissie 15 februari - Eten met de Redactiecommissie

16 februari - Afspraak drs.Y. Benjamins over Beroepsvoorbereiding - Receptie 26e Lustrum der L.P.S.V. ,,Aesculapius” 17 februari - Eén dag Student - Algemene Ledenvergadering der U.P.S.V. “Unitas Pharmaceuticorum” 20 februari - Galadiner 26e lustrum der L.P.S.V. ,,Aesculapius” - Dag van het Onderwijs 22 februari - Lunchlezing Pharmaline - Eten met de commissie Farmaceutische Wetenschappen “SSS” 23 februari - Afspraak Studystore - Afspraak SIB - Gangoverleg - LOS Sportavond 24 februari - SSS Eerstejaarssymposium 25 februari - Study Associations Meeting 26 februari - Raad van Praesides 27 februari - Beroependag der K.N.P.S.V. - Ph.V.D. “Hygeia” Karaoke-avond 28 februari - Bezoek prof. dr. Jonkman Maart 1 maart - P.S.-borrel 2 maart - Biercantus 4 maart - Oud-besturenoverleg 7 maart - Tweedejaars Lunchmiddag - Overleg Redactiecommissie - Eten met de 27e Lustrumcommissie 8 maart - VvAA Besturendag 9 maart - Raad van Advies - Kasoverleg 10 maart - Masteruitreiking - Carrièredag 11 maart - Afspraak Lijst Calimero - Overleg Jaarafsluitingskamp commissie - Reglementenoverleg 12 maart - Personal Development Day der K.N.P.S.V. 13 maart - Bezoek mevrouw Inia-Douma 15 maart - KNMP Voorjaarscongres - EJC-feest 17 maart - Kennismaking kandidaat-bestuur der K.N.P.S.V. 18 maart - Ouderdag 21 maart - Algemene Ledenvergadering der L.P.S.V. ,,Aesculapius” 22 maart - Algemene Ledenvergadering der G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum” 23 maart - EHBO opfriscursus 24 maart - Overleg Onderwijsmiddag

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

PHARMACIAE SACRUM

ACTIVITEITENLIJST

- EPIL-lecture over nieuw curriculum

29 maart - College Caroussel 30 maart - College Caroussel - Activiteit met de Geneeskunde student der K.N.P.S.V. 31 maart - College Caroussel - Overleg Studenten Overleg Farmacie April 4 april - Study Associations Meeting - Constitutieborrel Lijst Calimero - Bètastuf Meeting 5 april - College Caroussel - P.S.-borrel 6 april - Kennismakingsgesprek Almanakcommissie - College Caroussel - Afspraak elektronische streeplijst - Kennismakingsgesprek Redactiecommissie - Eten met de Buitenland Excursie Commissie - Pre-BEC-borrel 7 april -Kennismakingsgesprek Eerstejaars Introductie Commissie “EIK” - College Caroussel - Afspraak Studenten Organisatie Groningen 8 april - Oude Lullen Borrel 9 april - Open Dag RUG 11 april - GRIP op onderzoek - Eten met de Multimediacommissie 12 april -EPSA Congres voorbespreking - Algemene Verenigingen Vergadering der FVOG - STOF-themavergadering 13 april - Raad van Praesides 13-17 april - Buitenland Excursie 18 april - Voorbereiding Decanendag - Praesidesoverleg - Diesreceptie der F.F.J. Bernlef 20 april - Overleg kandidaat-bestuur over Beleidsplan 21 april - Schooldecanendag - Kennismakingsgesprek Buitenland Excursie Commissie - Van Lanschot Bankiersavond 25 april - Overleg Lustrumcommissie - Lecture “The Panama Papers” - Overleg kandidaat-bestuur over Beleidsplan 26 april - Internationaliseringsoverleg FVOG - Overleg kandidaat-bestuur over Beleidsplan

28 april 29 april

- Quaestorenoverleg - Constitutieborrel Risk - Galabal der M.F.V. Panacea

Mei 1 mei - Raad van Quaestoren 2 mei - Overleg kandidaat-bestuur over Beleidsplan - Reglementenoverleg - After-BEC-borrel 3 mei - Bestuurlijk Overleg met K.N.P.S.V. - P.S.-borrel 5-8 mei - Congres der K.N.P.S.V. 5 mei - Congres Algemene Vergadering der K.N.P.S.V. 6 mei - Diesreceptie der K.N.P.S.V. 9 mei - Eten met de Liefdadigheid, Ontspanning en Sportcommissie 10 mei - Jaardiner jaar 1 11 mei - EHBO-cursus -Study Associations Meeting -Kasoverleg 12 mei -ABN Amro workshop 17 mei -Vrouwenactiviteit -Afspraak ‘Café de Toeter’ 18 mei -Kasoverleg -EHBO-cursus -Gangfeest 19 mei -Masteruitreiking 20 mei - Functionarissenactiviteit 21 mei - RijWielPrestatieTocht 22 mei -Overleg met de ereleden 23 mei - Lunchlezing Talent&Care - Eten met de Diescommissie -Afspraak met drs.Yael Benjamins over Beroepsvoorbereiding 24 mei - STOF-vergadering - Gangdiner 25 mei - Raad van Advies - EHBO-cursus 29 mei -Eten bij prof. Frijlink 31 mei - Jaarvergadering der G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum”

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

PHARMACIAE SACRUM

BELEIDSPLAN Geachte leden der G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum”, Graag presenteren wij als 135e kandidaat-bestuur der G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum” ons Beleidsplan voor het jaar 2016-2017. De vereniging is reeds 134 jaar oud, wat betekent dat zij bijna een Lustrum te vieren heeft. In de afgelopen jaren heeft de vereniging zich volop ontwikkeld met behulp van ereleden, leden en oud-besturen. Naast gezelligheid biedt Pharmaciae Sacrum (P.S.) haar leden educatieve activiteiten en mogelijkheden tot sociale ontwikkeling. Beroepsvoorbereiding en Professioneel en Academisch Handelen Het implementeren van activiteiten van Pharmaciae Sacrum in Beroepsvoorbereiding en Professioneel en Academisch Handelen (PAH) zullen we komend studiejaar doorzetten. Om de communicatie naar studenten te verbeteren gaan we een document opstellen met daarin een lijst met alle activiteiten waar studenten zich gedurende het jaar voor in kunnen schrijven. We zullen in het document tevens vermelden wanneer de inschrijvingen ongeveer open gaan en uitleggen hoe studenten zich in kunnen schrijven. Het document zullen we voorafgaand aan de eerste bijeenkomst van Beroepsvoorbereiding en PAH op Nestor plaatsen en via e-mail verspreiden naar mentoren, tutoren en studenten. Dit zullen we realiseren in samenwerking met de coördinator van Beroepsvoorbereiding en PAH, drs.Yael Benjamins. Daarnaast zullen we langsgaan bij de eerste mentoren tutorbijeenkomsten van het jaar, om uitleg te geven over de externe activiteiten en eventuele vragen te beantwoorden. Met deze plannen willen we voorkomen dat studenten tot het laatste moment wachten met het inschrijven. Tot slot zullen we op de P.S.-site een kopje ‘Beroepsvoorbereiding en PAH’ met daaronder een extra agenda maken. In deze extra agenda staan enkel de activiteiten die voor Beroepsvoorbereiding en PAH gelden.We zullen in de reguliere agenda op de P.S.-site bij iedere activiteit die geldt voor Beroepsvoorbereiding en PAH een link plaatsen naar de extra agenda. Bovengenoemde punten sluiten aan bij de speerpunt “Pharmaciae Sacrum biedt ondersteuning van het studieprogramma” uit het Meerjarenplan. Internationalisering Met de huidige plannen van het Faculteitsbestuur om de internationalisering door te voeren binnen de Bachelor Farmacie, is het van belang de vereniging voor te bereiden op de veranderingen die in het studiejaar 2017-2018 plaats zullen vinden. Daartoe gaan we een internationaliseringsrichtlijn opstellen. In deze richtlijn zullen verschillende aandachtspunten met betrekking tot internationalisering binnen Pharmaciae Sacrum naar voren komen. We zullen de mogelijkheden tot het vertalen van de Statuten en Reglementen naar het Engels bespreken. Ook zullen we onderzoeken wat de mogelijkheden zijn tot het vertalen van de P.S.-site naar het Engels. Idealiter wordt het mogelijk om te schakelen tussen een Engels- en Nederlandstalige site middels een knop op de startpagina.

Voordat we de richtlijn gaan uitwerken zullen we informatie inwinnen bij studieverenigingen die al internationale leden hebben zoals M.F.V. Panacea en studieverenigingen van de Faculteit Wiskunde- en Natuurwetenschappen. Deze internationaliseringsrichtlijn zal gepresenteerd worden tijdens de Jaarvergadering in 2017. Om het activiteitenaanbod van Pharmaciae Sacrum te laten aansluiten bij eerdergenoemde trend binnen de Bachelor, zullen we komend studiejaar ten minste één lezing met een internationale spreker organiseren in samenwerking met een andere vereniging. Internationalisering binnen Pharmaciae Sacrum sluit aan bij de speerpunt “Pharmaciae Sacrum is toegankelijk” uit het Meerjarenplan. Toegankelijkheid Pharmaciae Sacrum is een vereniging met een groot aantal actieve leden. Deze actieve leden hebben een aanzienlijk aandeel in het waarborgen van de continuïteit van de vereniging en daarom willen wij hen graag behouden. Ook zullen we ons inzetten om nieuwe eerstejaars en minder actieve ouderejaars te betrekken bij de vereniging. Om eerstejaars meer te betrekken bij Pharmaciae Sacrum zullen we de rol van de P.S.-papa’s en -mama’s verder uitbreiden tot en met het 27e Lustrum. Het Lustrum is voor studenten die voor het eerst kennismaken met de vereniging wellicht nog onbekend. Om dit grote evenement toch bij de eerstejaars te introduceren, zullen de P.S.-papa’s en -mama’s het Lustrum onder de aandacht van de eerstejaars brengen vanaf de Facultaire Introductiedag in september. De P.S.-papa’s en -mama’s zullen met hun groepjes naar de kleurenen themabekendmaking van het Lustrum en het AlLus-feest gaan. We zullen zorgen dat deze uitbreiding bekend is bij de studenten die zich willen opgeven als P.S.-papa of -mama. Minder actieve ouderejaars gaan we komend jaar enthousiast maken voor Pharmaciae Sacrum door een eenmalige Ouderdag voor ouderejaars te organiseren. Studenten die in het studiejaar 2013-2014 of eerder gestart zijn met de Bachelor Farmacie kunnen zich voor deze Ouderdag inschrijven. Voor alle betreffende jaarlagen zullen evenveel plaatsen beschikbaar zijn. We gaan aan de Ouderdag voor ouderejaars een andere invulling geven dan aan de Ouderdag voor eerstejaars. Het programma zal gericht zijn op de Master Farmacie. Daarnaast zullen we voorafgaand aan minimaal één EJC-feest een borrel voor masterstudenten organiseren op een externe locatie. Afgelopen jaar zijn voor het eerst Jaardiners voor het eerste tot en met het vierde jaar georganiseerd.Wij zullen het organiseren van de Jaardiners komend jaar voortzetten. Bovengenoemde punten sluiten aan bij de speerpunt “Pharmaciae Sacrum is toegankelijk” uit het Meerjarenplan. Gezelligheid is een belangrijke waarde binnen Pharmaciae Sacrum, die wij komend jaar willen waarborgen. Hiertoe zullen wij naast de pubquiz een extra activiteit koppelen aan een P.S.borrel in ‘Café De Toeter’ in de vorm van een spelletjesavond. Dit sluit aan bij de speerpunt “Pharmaciae Sacrum biedt gezelligheid” uit het Meerjarenplan.

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

PHARMACIAE SACRUM

BELEIDSPLAN Persoonlijke ontwikkeling Pharmaciae Sacrum biedt haar leden met verschillende activiteiten de mogelijkheid tot persoonlijke ontwikkeling. Wij gaan ons inzetten om deze mogelijkheden uit te breiden door ten minste twee workshops op het gebied van soft skills aan te bieden aan onze leden. Daarnaast zullen we kijken naar de mogelijkheden om een netwerkborrel voor masterstudenten in Groningen te organiseren in samenwerking met interessante partijen uit de farmaceutische wereld. Bovengenoemde punten sluiten aan bij de speerpunt “Pharmaciae Sacrum biedt ruimte voor persoonlijke ontwikkeling” uit het Meerjarenplan.

Protocol In- en Uitschrijven We zullen het Protocol In- en Uitschrijven vernieuwen. Deze vernieuwing zal zorgen voor meer duidelijkheid in de gang van zaken rondom het aan- en afmelden voor P.S.-activiteiten. We willen hiermee zorgen dat leden zich op tijd uitschrijven voor activiteiten en zich bewust zijn van de consequenties die volgen wanneer dat niet gebeurt. Het vernieuwde Protocol In- en Uitschrijven zullen we uiterlijk tijdens de januari ALV presenteren. Na de goedkeuring van het vernieuwde protocol door de ALV zullen we het onder de aandacht brengen bij de leden door het minimaal twee keer te noemen in de ledenmail.

Acquisitie Pharmaciae Sacrum streeft ernaar mee te gaan met haar tijd. Wij zullen dit komend jaar voortzetten door vernieuwing van het acquisitiebeleid van de commissies te realiseren. De rol van de quaestoren van de commissies zal daartoe veranderen. Boekhouding zal een taak blijven die quaestoren enkel voor hun eigen commissies uitvoeren, maar wij zullen ernaar streven dat acquisitie een gezamenlijk doel van de vereniging wordt.We gaan een samenwerkingsverband tussen de quaestoren introduceren, dat per maart 2017 van start gaat. Om dit te benadrukken zullen we na iedere ALV een quaestorenoverleg plannen, waarin de acquisitietaken worden geëvalueerd. Eén week na de ALV’s in oktober en maart zal er tijdens de bijeenkomst tevens een overdracht tussen de oude en nieuwe quaestoren van de desbetreffende commissies plaatsvinden. Bij deze twee bijeenkomsten zijn in ieder geval de assessor I en de quaestor van het bestuur en de Kascommissie aanwezig. Ook willen we een nieuw en up-to-date sponsorbestand lanceren waar de assessor I van het bestuur het overzicht over bewaart. Daartoe zullen we onderzoeken wat de mogelijkheden zijn voor het aanschaffen van een nieuw programma om het acquisitiebestand in bij te houden. Het vernieuwen van het acquisitiebeleid sluit aan bij de speerpunt “Pharmaciae Sacrum gaat met haar tijd mee” uit het Meerjarenplan.

Wij kijken ernaar uit om onze dierbare vereniging komend jaar te leiden. Wij zien het als een voorrecht dit te mogen doen en willen tradities in ere houden. Ruimte voor vernieuwing en bruisende ideeën zal er ook altijd zijn. Stilstand is immers achteruitgang.Wij streven ernaar dat alle leden zich thuis voelen binnen de vereniging, zoals wij dit zelf ervaren. Hopend de verwachtingen waar te kunnen maken, het 135e kandidaat-bestuur der G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum”, Merel Evers Marloes Dekens Maxime Tjioe Luke van der Koog Ruud Stapel

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

Praeses Ab-actis Quaestor Assessor I Assessor II

WINNEN

SELFIE VAN HET FOLIOLUM

Dit keer hebben we wel een hele royale selfie voor het Foliolum gekozen. In het middelpunt van deze foto staat natuurlijk onze enige echte boozie boy Evert-Jan, die op deze pica een ijskoud Ice’je trekt. Evert-Jan is een alfaman van alleman, die elk drankje in z’n lichaamsvolume passen kan. Wanneer bij hem een drankje het lichaam binnen vloeit, wordt deze op bijzondere wijze naar een andere dimensie geteleporteerd. Serieus, deze man drinkt tot de bottle leeg is. Op de voorgevel van de foto bevinden zich de Drie Gezusters, genaamd Lisa, Sofie en Lisa-Marie. Deze Charlie’s Angels zijn dangerous als het gaat om adtjes trekken. Met hun wetboekjes slaan ze elke regel met spijkers op je lijf. Deze femmes fatales lachen om het leed dat onze arme Evert moet lijden. Als schepje bovenop het leed werd ook nog eens een selfie van deze kwelling gemaakt. Echter moest het nemen van de selfie in korte tijd gebeurd zijn, aangezien Wormhole Evert de Ice in rap tempo opgezopen moet hebben. Achter in de momentopname zie je James aka Gino aka 007, die de adt van de Iceman bespioneert. James wil namelijk het geheim weten achter de adt, een ware opgave. Met zijn mind weet James Isaac Neutron elke fractie van deze drinkbeweging in gedachten op te nemen. Gefeliciteerd dames en heren, met het winnen van de selfie van het Foliolum! Jullie staat een leuke prijs te wachten.

GEFELICITEERD MET DEZE PRACHTIGE SELFIE! G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

WINNEN

PUZZEL

Los de puzzel op, lever hem in op het P.S.-hok of via redactiecommissie1516@gmail.com en maak kans op mooie een P.S.-gadget!

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | juni 2016

Activiteitenagenda Juni 3 t/m 5 4 5 7 7 13 14 21 Juli 5

JaarAfsluitingsKamp Buitendag P.S.-borrel Onderwijsmiddag en Docent van het Jaar-verkiezing P.S.-borrel Lunchlezing Mediq EJC-feest LOS Liefdadigheidsactiviteit

Augustus 30 t/m 31 Binnenland Bedrijven Bezoek September 2 2 9 t/m 11 16 20 30

Colofon

P.S.-borrel

Facultaire Introdag EIK Introductiefeest Eerstejaarsintroductiekamp Eerstejaars Lunchmiddag Tweedejaars Lunchmiddag Lustrumfestival

Redactie

Ceren Zwijnenburg Niek Metzlar Harmen Huizinga Jules van Boven Inge ten Seldam Fleur van Gelder

Design

Helena Bukovac

Ab-actiaat

Niek Metzlar J.C. Kapteynlaan 1 9714 CL Groningen Tel.: 06-23122155 redactiecommissie1516@gmail. com

Drukkerij

Perfect Book

Oplage

1150 stuks Copyright 2016 Redactiecommissie Foliolum ‘Comic Sans’ der G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum”. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van schrift, druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande toestemming van de auteurs. Gebruikt bronnenmateriaal is op te vragen bij de Redactiecommissie.