Ik vind wel, dat u de informatie uit dit boek op dezelfde manier mag gebruiken als ik dat heb gedaan met de andere boeken. Ik beloof u, dat ik u niet ga bellen of mailen. Reacties kunt u sturen naar: eenwinnaar@quicknet.nl
TOON GERBRANDS
DE RESET VAN DE 21 EEUW STE
EEN GAMECHANGER ...VOOR IEDEREEN
60 minuten: geschatte leestijd 12 maanden: gemiddelde tijd om je levensstijl blijvend aan te passen 100% resultaat: per lezer verschillend
Koop dit boek niet als âžœ 55 uw leven volledig in balans is 55 u geen fysieke problemen ondervindt 55 de werk-privĂŠ verhouding volledig op orde is 55 u geen hinder ondervindt van sociale media
TOON GERBRANDS IEDEREEN FIT GENOEG
Dit boek is het product van tientallen jaren mijzelf ontwikkelen. In deze periode heb ik veel magazines bestudeerd, boeken gelezen, de vakliteratuur bijgehouden, met coaches gesprekken gevoerd, lezingen bezocht, citaten gerubriceerd, interessante mensen opgebeld en eigen ervaringen onthouden. Het kan dus zijn, dat u als lezer iets bekends tegenkomt. In de wetenschap hoor je dan een lijst met bronvermeldingen op te nemen achter in een boek. Daar heb ik mij nooit mee bezig gehouden. Ik heb alle informatie zelf gefilterd, waardoor het mijn keuze en daardoor mijn waarheid is geworden.
TOON GERBRANDS
IEDEREEN FIT GENOEG ...OM TE PRESTEREN
Zijn visie en werkwijze heeft hij beschreven in meerdere succesvolle boeken: Lerende Winnaar, Succescrisis, Presteren kent geen compromissen & Mijn stijl
ISBN 978-94-92864-00-0
PHAROS
9 789492 864000
Toon Gerbrands (Sneek, 1957) is een man, die veel successen achter zijn naam heeft staan in meerdere omgevingen, zowel in de topsport als in diverse managementfuncties Hij heeft bewezen, dat zijn aanpak werkt en succesvol is. Zijn aanpak leidde in alle omgevingen waar hij werkte tot aantoonbare resultaten: 55 als manager bij de gemeente Harderwijk won hij de milieuprijs van Nederland 55 als volleybalcoach veroverde hij 11 prijzen 55 als directeur van een schaatsploeg werden wereldtitels en Olympische gouden medailles gewonnen 55 als directeur van AZ plaatste deze club zich 9x voor Europees voetbal, met als hoogtepunten het landskampioenschap in 2009 en de bekerwinst in 2013 55 vanaf 2014 is hij algemeen directeur bij PSV; in de eerste vier seizoenen won de club 3 landstitels en overleefde de groepsfase van de Champions League
PHAROS
TOON GERBRANDS
IEDEREEN FIT GENOEG ...OM TE PRESTEREN
PREMIER RUTTE ALS INSPIRATOR
deel 1 de feiten Een van de laatste onderdelen op weg naar het derde kabinet Rutte is aangebroken. Hij ontvangt als formateur de beoogde bewindslieden. Alle kandidaat-bewindslieden zijn gescreend door Justitie, de AIVD en de Belastingdienst. De laatste checkt of ze hun aangifteformulieren netjes hebben ingevuld en of er geen boetes openstaan. Ook moeten de kandidaten melden of er nog zaken uit hun verleden van invloed kunnen zijn op hun functioneren, zoals bijvoorbeeld nevenfuncties, bijbanen, maar ook jeugdzonden. Tenslotte komt ook de fitheid en gezondheid van de kandidaten aan de orde want de functie is mentaal en fysiek zeer zwaar vanwege onregelmatigheid, dagelijkse ‘loodgieterstassen’ vol huiswerk en buitenlandse reizen. Maar welke vragen zijn er dan echt gesteld aangaande de gezondheid en fitheid? Waarschijnlijk is alleen het persoonlijk medisch dossier aan de orde geweest.
een gemiste kans! 002
PREMIER RUTTE WORDT VERRAST
deel 2 de illusie De premier vraagt aan de kandidaat minister hoe het is gesteld met de fitheid. Stel nu dat het antwoord is: prima, want: 55 ik begin elke dag pas om tien uur te werken, want ik wil uitgerust zijn 55 drie van de vijf avonden wil ik om zes uur thuis zijn om te eten met mijn vrouw en kinderen 55 ik doe regelmatig aan sport, dus overdag plan ik twee keer per week anderhalf uur in, wel flexibel maar het heeft prioriteit 55 ik bepaal zelf welke afspraken ik belangrijk vind. Topambtenaren en het secretariaat spelen hierin geen rol 55 al die dikke rapporten lezen is niet meer van deze tijd. Dat moet anders. Zonde van mijn tijd Zou deze kandidaat dan lid geworden zijn van het nieuwe kabinet? Of zouden wij dan meemaken dat zelfs Rutte stilvalt en rondkijkt of hij wellicht in een candid camera uitzending terecht is gekomen. Waarschijnlijk bedoelde premier Rutte met zijn vraag de gezondheid. Maar dat is iets anders dan fitheid.
004
gezondheid is iets anders dan fitheid
PREMIER RUTTE ALS UITGERUSTE MANAGER
deel 3 mijn gedachten In ieder geval is het mooi dat voor het eerst naar buiten komt dat fitheid een issue is bij het vervullen van een baan. Met name in de politiek valt er hier nog veel te winnen, want de praktijk is nog steeds: 55 te lange vergaderingen, vaak tot diep in de nacht 55 teveel rapporten moeten lezen in te korte tijd 55 daardoor te weinig nachtrust 55 onregelmatig eten, teveel reizen en daardoor te weinig tijd om te werken aan de fysieke conditie Het zal duidelijk zijn dat de uitgeruste manager (of minister) beter functioneert dan de vermoeide manager (of minister). In de afgelopen jaren is dat de verkeerde kant opgegaan. De levensstijl is veranderd. De werk-privĂŠ verhouding is vaak uit balans en de sociale media hebben ons dagelijks leven veranderd. Het is tijd voor een RESET. Het moet anders in de 21ste eeuw. Fitheid heeft de hoogste prioriteit. Het is in ieder geval de inspiratie voor dit boek.
006
fitheid wordt een gamechanger
HET MODEL VOOR FITHEID EN VITALITEIT
de checklist Zorg voor: 1. het juiste eetpatroon 2. een goede lichamelijke conditie 3. voldoende slaap en rust 4. werk dat bij je past 5. zelfreflectie 6. een positieve mindset 7. de juiste balans in het leven 8. een gezonde levensstijl 9. de kunst van keuzes maken 10. ruimte om jezelf te ontwikkelen
deze tegeltjeswijsheden helpen je niet verder Daarom is dit boek dikker dan deze bladzijde. Dat is nodig om alles concreter te maken, je te helpen en je tot denken aan te zetten.
008
VERMOGEN OM AAN TE PASSEN
visie op gezondheid Vroeger was de aandacht gericht op het bestrijden en voorkomen van ziektes. Tegenwoordig is dat verschoven naar: 55 versterking van de gezondheid 55 verbeteren van persoonlijk functioneren 55 verandering van levensstijl 55 preventie 55 vitaliteit (= vermogen om je aan te passen) Fitheid en vitaliteit gaat over: 55 keuzes maken (nee zeggen) 55 zelfkennis 55 balans in het leven 55 managen van je energie 55 blijven leren en ontwikkelen 55 een andere manier van drinken 55 de wake-up call serieus nemen 55 de lef om het anders te doen 55 de rol van gezond verstand en normaal gedrag
het is een ontdekkingreis op zoek naar jezelf 010
GEEN STRUCTUUR IS OOK STRUCTUUR
word verrast De meeste boeken zijn keurig gestructureerd en gerubriceerd; ze hebben een inhoudsopgave, een hoofdstukindeling en per hoofdstuk een goed doordachte logische onderverdeling in thema's. Dat alles geldt niet voor dit boek. Alles staat door elkaar heen. Het doel is om je te verrassen en steeds weer een stapje verder te helpen in een manier van denken. Dit boek is dan ook een INSPIRATIEBOEK 55 het is geen gelikte methode om een probleem op te lossen 55 er is vaak weinig diepgang 55 en niet alles is van toepassing op jou Maar... Stel dat je maar twee of drie dingen ontdekt die je verder kunnen helpen, dan is het voor jou in ieder geval al een TOPBOEK. Althans zo beschouw ik een boek waar ik iets uit leer of dat me inspireert.
012
GEHEIM VAN EEN LANGER LEVEN
1/3 deel van je levensverwachting is genetisch bepaald 2/3 deel wordt beĂŻnvloed door je levenswijze Je kan het moment van overlijden uitstellen door: een positieve instelling + 7 jaar 55 wonen in een dorp + 5 jaar 55 niet roken + 5 jaar 55 verstandig eten en blijven bewegen + 6 jaar 55 vrouwen met een partner + 2 jaar 55 mannen met een partner + 4 jaar 55
nb aan deze getallen kunnen geen rechten worden ontleend. Het zijn gemiddelden.
positiviteit stelt je begrafenis uit
014
DIEET MYTHE
de nadelen van een dieet Enkele ontluisterende cijfers: 10% houdt een dieet slechts een dag vol 55 nog eens 10% stopt al na een week 55
Na het bereiken van het ideale gewicht is 40% binnen zeer korte tijd weer terug op het oude gewicht. Slechts 5% heeft na twee jaar het gewichtsverlies vastgehouden. We hebben 5000 genen die invloed hebben op de manier waarop we eten. De meeste zetten ons aan om te eten, als er voedsel is. Aanleg wint het van wilskracht als het gaat om eten. Het is genetisch bepaald en heeft niets te maken met een ‘slappe’ instelling. Het zijn de wetten van de natuur. De nadelen van het volgen van een dieet zijn groter dan de voordelen, dus:
begin er niet aan
016
HOOP OP TEGENSLAG, DAT IS HET MOMENT WAAROP JE ECHT GETEST WORDT 018
DE GROTE WAKE-UP CALL
het enorme belang van goed slapen We brengen ongeveer eenderde deel van ons leven slapend door. We weten alles van auto’s, audio- en videosystemen, computers, horloges en ga zo maar door. Maar bij de vraag “Wat is de beste matras die er op de wereld te koop is?” blijft het meestal angstwekkend stil. Een vreemde zaak gezien het feit dat je acht uur per etmaal op een matras doorbrengt. In de topsport is bekend dat een sporter die minder dan acht uur slaapt bijna tweemaal zoveel kans op blessures heeft als sporters die meer dan 8 uur per dag slapen. Bij ‘normale’ mensen’ vertaalt slaaptekort zich minder naar blessures, maar het negatieve effect is ook hier heel groot. Een goede nachtrust maakt het positieve verschil.
word wakker!!! 020
DE SPAGAAT VAN MINDER DOEN
stop... Met dwangmatig ieder moment je e-mail checken en win zeeĂŤn van tijd: 55 driekwart van de mensen leest iedere e-mail direct, ook als ze vrij zijn 55 verzenders van mails verwachten meestal per omgaande een reactie en daarop komt dan weer een tegenreactie en zo gaat de cyclus maar voort 55 het effect is dat je steeds meer mails krijgt 55 veel zaken lossen zich automatisch op als je niet reageert 55 het direct reageren op mails schept verwachtingen en leidt tot improductief en reactief werken De enquĂŞte van dit onderzoek werd door 50% binnen een uur teruggestuurd.
doorbreek de mail cyclus
022
PAUZEKNOP
niets doen werkt 55 55 55
55 55 55
55 55 55
als je de pauzeknop van een machine indrukt dan stopt deze als je de pauzeknop van een mens indrukt, dan start die met nadenken en reflecteren maak gebruik van de pauzes die zich als kans voordoen. Bijvoorbeeld in wachtkamers of op vliegvelden het brein heeft pauzes nodig off-line zijn is de nieuwe moderne luxe een interessante test is om een half uur alleen in een kamer te gaan zitten en echt helemaal niets te doen. Een voorwaarde is dat er niet te veel prikkels mogen zijn je zal merken dat het brein niet stopt met werken. Dat kan je niet uitzetten schrijf eens op wat er allemaal naar boven komt in dat halve uur het wordt een positieve ervaring en je zal het vaker gaan doen
het brein kan je niet uitzetten 024
NEE TEGEN EEN ANDER ZEGGEN IS JA TEGEN JEZELF ZEGGEN
kies voor jezelf Vraag jezelf bij het maken van keuzes af: draagt dit bij aan wat voor mij echt belangrijk is? 55 vaak betekent dit 9 van de 10 keer nee zeggen 55
Een geaccepteerde en beleefde manier van NEE zeggen âžœ 55 het lukt helaas niet (niemand vraagt waarom niet) 55 ik kies er voor om‌.. (ook dat stelt niemand ter discussie) 55 zeg je: ik kan volgende week niet, dan vragen ze: maar die week daarop dan? 55 kortom: pas de juister manier van NEE zeggen toe en train jezelf hierin Vertraag ook je relaties: dat betekent minder contacten, maar de contacten die je hebt worden waardevoller. Welke mensen mogen ruimte claimen in je leven? Het gaat om je eigen kwaliteit van leven.
nee zeggen is persoonlijkheid tonen 026
INFOBESITAS
de definitie van infobesitas is: verslaafd raken aan de toenemende informatiestromen Een bombardement van vele mails, sms-en, WhatsApps en telefoonberichten zorgt ervoor dat het IQ 10 punten lager wordt. Ter vergelijking: bij het gebruik van marihuana daalt het IQ met 5 punten. Qua IQ is het dus minder erg dat je kinderen aan de marihuana zitten, dan elke dag op hun smartphone kijken. Allebei is het verslavend, maar toch kijkt de maatschappij anders aan tegen het gebruik van marihuana. Wonderlijk. Maar dat geldt ook voor een workaholic, die wij maatschappelijk accepteren en alcoholisten, drugsverslaafden en gokverslaafden niet. De klinieken voor verslaafden maken daar geen onderscheid in. Het gaat om dezelfde problematiek.
verslaving kent vele vormen 028
ER WAS EENS EEN WONDER DIEET
sprookjes zijn bedacht WonderdiĂŤten beschadigen mensen geestelijk en lichamelijk. Het wetboek voor strafrecht moet worden aangevuld met een nieuwe paragraaf. Afvallen is net als speculeren op de beurs: je hoort nooit als het fout gaat. Het dieet dat de oplossing is voor alle problemen werkt bij iedereen, maar nooit bij jou. Dat is slecht voor je zelfvertrouwen en dat moet dan ook maar strafbaar worden gesteld. Want er wordt veel geld mee verdiend terwijl het niet waar maakt wat er beloofd wordt. In het strafrecht is daar een artikel voor. Gebruik uw gezond verstand. U weet toch wel beter als het te mooi is om waar te zijn. Nauwelijks inspanning en toch maximaal resultaat boeken, terwijl u gewoon kunt blijven eten. Wantrouw alle marketingverhalen over diĂŤten. Sprookjes bestaan niet.
dus: nooit meer op dieet
030
TEVREDENHEID EN REALITEITSZIN ZIJN DE PIJLERS VOOR EEN BETER LEVEN 032
PRAKTIJK VOORBEELD: FRITS VAN EERD
maak keuzes Frits van Eerd is eindverantwoordelijke en eigenaar van de winkelketen Jumbo uit Veghel. Frits is een echte ondernemer, een inspirator, een harde werker, iemand die risico’s durft te nemen. Hij was regelmatig dag en nacht in touw. Hij heeft ook nog zijn leven met intensieve hobby’s en is vader in een gezin met drie kinderen. De nevenactiviteiten zijn de redding bij hem. Je moet zorgen dat je hoofd in balans is. Dat betekent: spring zuinig om met je tijd. Zijn tips: 55 kijk geen televisie 55 ga niet naar netwerkborrels Die uren gebruikt hij bijvoorbeeld voor een avondje muziek maken met zijn vrienden.
zijn motto: als je voor jezelf tijd claimt, word je een sterker mens en een betere ondernemer 034
MASTER IN THE BEDROOM
slapen maakt het verschil Goed slapen is belangrijk voor het functioneren van het brein. In onze slaap verwerken we de indrukken van de dag. We leren tijdens onze slaap. Slaap is de beste vorm van WERKEN Slaap is de beste vorm van LEREN Bij problemen: win tijd en slaap er letterlijk een nachtje over, met als resultaat: 55 een oplossing 55 een idee 55 een creatieve brainwave Hersenen hebben voldoende slaap nodig (meer dan andere organen). Slaapgebrek verpest je intellectuele productiviteit.
word wijzer door slaap
036
DE MENTALE PROGNOSE VAN MOEILIJKE MOMENTEN
de lastige buitenwereld Je gaat vol goede moed aan de slag en dan komen er een paar lastige momenten: A. groepsdruk en sociale druk: “doe toch niet zo ongezellig, drink vanavond gewoon mee” of “begin morgen toch met afvallen” B. tegenslag op andere vlakken, waardoor je eigen plannen onder druk komen. Een soort medelijden met jezelf (bijvoorbeeld: troostvoedsel) C. sociale activiteiten met hun eigen dynamiek: feesten, verjaardagen, stappen, maaltijden buitenshuis enz. D. externe prikkels en aanleidingen: bij benzinepomp of op een station E. onregelmatigheden: bijvoorbeeld op een drukke werkdag. Dan verschuift vaak de keuze naar een makkelijke en meestal slechtere keuze Wees hierop voorbereid en bedenk bij elk lastig moment de strategie die bij jou past.
afleidingen zorgen voor disbalans 038
MAIL FRUSTRATIE
de harde cijfers 28% van onze tijd lezen en beantwoorden we mails (je schrikt hoeveel dagen per jaar dat zijn). Mensen zetten andere mensen in de CC om te laten zien hoe productief ze zijn! Het resultaat is dat alle andere mensen die de CC ontvangen improductief zijn. Het gaat hier om het managen van verwachtingen. Wees duidelijk wat jouw systematiek is als het gaat om ontvangen en beantwoorden van mail: 55 zorg er voor dat CC / BCC niet meer in je mailbox terecht komt en geef aan dat je die niet leest en beantwoordt 55 geef aan dat je zelf bepaalt hoe snel je mail beantwoordt. Rechtstreekse communicatie gaat sneller 55 geef korte en duidelijke antwoorden: maximaal 3 zinnen. Dit onder het motto: mail vervangt de normale communicatie en overlegvormen niet 55 zorg dat je de eisende partij wordt (zeker bij de 28% van je tijd die wordt besteed aan mails)
wie een mail stuurt, krijgt er meer terug: 1,4 keer zoveel 040
CIRKELS VAN VERANDERING
durft u (= lef) het anders (= persoonlijkheid) te doen (= actie ondernemen) Lef tonen vraagt: 55 het opgeven van zekerheden 55 risico nemen En daar gaat het meestal mis: 55 uw voornemens zijn goed 55 u weet dat het tijd is voor wat anders 55 maar de excuses gaan het winnen in de afweging 55 hypotheek, thuissituatie, onzekerheid zijn vaak de argumenten 55 voor je het weet heb je kansen laten lopen 55 voor je het weet ben je 5 tot 10 jaar verder 55 tussen wat je denkt, zegt en je gedrag zit geen enkele consistentie Een veilige job is ook prima, maar val dan anderen niet lastig met je toekomstplannen.
lef tonen is moeilijker dan het lijkt 042
DOPAMINESHOTS
de disbalans in je leven Dopamine wordt ook wel het gelukshormoon genoemd. Het speelt een grote rol in je hersenen omdat een directe relatie heeft met het beloningssysteem. Bij elke keer je mail checken komt dopamine vrij (en dat werkt daarom verslavend). Maar daarnaast ook bij het volgen van: 55 facebook 55 twitter 55 instagram 55 snapchat 55 nieuws (in zijn algemeenheid) 55 linkedIn Onderstaande zaken versterken dit nog: 55 de jongere generatie (generatie Z) kijkt 7,5 uur per dag op beeldschermen, waarvan 4 uur op de telefoon 55 de gemiddelde smartphone gebruiker (ook ouderen) kijkt 150 keer per dag op het toestel 55 elke 50 dagen verdubbelt het aantal pagina’s op internet
ga op nieuws dieet 044
GELEIDELIJKHEID ALS GROTE WINNAAR
de oplossing is simpel Er bestaan geen wonderen als het gaat om gewichtsvermindering, diĂŤten of afvallen. Het gaat om verminderde calorie-inname en meer bewegen. Effectief en gezond gewichtsverlies âžœ langzaam, geleidelijk, consequent. 1 kilo per maand afvallen gedurende meerdere maanden werkt het beste. 55 te snel en te veel afvallen heeft grote invloed op alle systemen in het lichaam (spijsvertering, ontlasting, biologische klok enz.) 55 deze systemen worden, bij een streng dieet, (vergelijkbaar met een machine) stopgezet en als er meer voedsel komt na het dieet, gaan ze op volle kracht weer aan de slag (met als resultaat een jojo-effect) Er moet een geleidelijke levensstijlverandering plaatsvinden. 55 een dieet houd je niet je hele leven vol 55 een gezonde levensstijl wel De kwaliteit van leven moet centraal staan
laat het lichaam rustig door werken 046
DE ENIGE ZEKERHEID IS DAT NIEMAND ERIN SLAAGT HET IDEALE PLAATJE VOOR 100% TE HALEN 048
VROEGE VOGELS
de klok heeft invloed De leeuwerik: sommige mensen zijn ’s ochtends op hun best en daarna loopt hun concentratie terug
55
De uil: de curve van een nachtmens of een avondmens loopt omgekeerd: de concentratie is laag in de ochtend en hoog naarmate de avond komt
55
Ochtendmensen en avondmensen bestaan dus. Eigenaardig dat we dit allemaal herkennen, maar er totaal geen rekening mee houden in onze maatschappij. Zou ik als avondmens mijn examens op school in de ochtend slechter hebben gemaakt dan de examens in de middag? In de maatschappij heb je weinig keuze. Voor jezelf kan je wel plannen wanneer je op je best bent als je zaken gaat voorbereiden, lezen of uitwerken. ook hier geldt: blijf goed communiceren met je directe omgeving. Zorg dat ze je leren kennen.
periodiseer je eigen leven 050
HOEVEEL BALLEN HOUD JE IN DE LUCHT
stuur je aandacht Onderzoek wijst uit: multitasken is nooit effectief 55 handel alles per taak af 55 zet alle afleidingen uit 55 focussen is de oplossing 55
Het meest effectief is om 45 minuten zonder afleiding aan een taak te werken. Een test waarom multitasking meer tijd kost:
M U L T I T A S K E N 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Test 1: eerst schrijven en daarna de nummers eronder. Test 2: een letter gevolgd door een nummer. Klok de tijd en het antwoord is duidelijk. Het is een fabel dat vrouwen wel goed kunnen multitasken. Zou een man dit bedacht hebben of een vrouw?
052
IDEALE WEEK
jij bepaalt Bedenk zelf hoe je eigen ideale week eruitziet en handel daar naar. Balans en keuzes heb je zelf in de hand. Wat tips voor de ideale week: 1. vergader op je eigen werkplek (scheelt reistijd) 2. plan voldoende witte blokken: ruimte voor onverwachte zaken en persoonlijk contact 3. doe alleen maar zaken die energie opleveren en inspiratie geven (volg je passie) 4. doe dingen die je leuk vindt en zelf goed beheerst (dat geeft maximale succesbeleving) 5. ruim tijd in om op zoek te gaan naar creatieve en inspirerende zaken 6. fysiek op orde zijn door een goede conditie 7. alles is goed voorbereid: orde maakt alles makkelijker 8. plan je vrije tijd tijdig: bedenk leuke zaken 9. plan tijd voor reflectie: voor jezelf en voor de organisatie 10. plan vakanties/reizen/weekenden weg
bepaal zelf je agenda 054
VOEDINGS RICHTLIJN
eigenlijk niets nieuws 55 55 55 55
55
55 55 55 55
de belangrijkste maaltijd is het ontbijt; deze maaltijd nooit overslaan de rest van de dag: om de drie uur iets eten vermijd altijd een hongergevoel snelle suikers zijn dikmakers: suikerklontjes, frisdrank, snoep, koek, gebak, stroop, honing, ketchup slechte eiwitten en slechte vetten vermijden: vleesjus, slagroom, crème fraiche, varkensvlees, hamburgers, steaks goed eiwit: eiwit van kippenei, kalkoen, vis, kip goede vetten: (vette) vis zorg dat je altijd iets bij je hebt voor tussendoor: appel, noten, halve liter water drink zo’n anderhalve liter water per dag, appelsap zonder toegevoegde suikers, koffie, thee, karnemelk, rode wijn, frisdrank light
Kennis over eten is er voldoende, dat is niet de bottle neck. Het is een persoonlijke ontdekkingsreis op weg naar een blijvende en passende levensstijl.
theoretisch weet iedereen hoe het moet 056
DE SLAAP ACADEMIE
onderzoekresultaten over slaap 1. slaap is een vitale functie van het lichaam 2. te weinig slaap betekent dat het lichaam minder gaat functioneren, wat leidt tot zelfdestructie 3. een goed slaappatroon is de beste vorm van preventieve geneeskunde 4. als je later begint op school is het resultaat: betere cijfers (met name voor tieners). Het is dus bizar dat scholen starten om 08:20 5. hoe meer ruimte je hebt in je bed, hoe beter je slaapt (een pleidooi voor lits jumeaux) 6. mensen slapen beter naast hun partners dan alleen (pleidooi om elke dag thuis te slapen) 7. te weinig slaap betekent dat je emoties minder in bedwang hebt, met een grotere kans op ruzie 8. Nederlanders slapen gemiddeld 7 uur en 54 minuten 9. mensen groeien het meest tijdens hun slaap 10. 1.9 miljoen Nederlanders (12%) gebruiken slaapmiddelen; dat heeft een negatief effect op de diepere slaap en de REM-slaap. Advies: afbouwen en stoppen. Een slaapmiddel verdooft, dus minder uitgerust wakker en minder herstel
slaap zo veel mogelijk thuis 058
ZINVOL DIEREN GEDRAG
een hond heeft geen burn-out Een hoge werkdruk, traumatische ervaringen, problemen, onrustige situaties of spanningen in het gezin leiden vaak tot een burn-out. Een dier, een hond heeft hier geen last van. De natuur leert ons wijze lessen. Observaties van dieren levert op: 55 als het warm is, doen ze rustig aan 55 als ze inspanningen hebben verricht, dan gaan ze rusten 55 ze hebben regelmaat in hun eetpatroon 55 als ze ziek zijn, dan ondernemen ze niets tot ze beter zijn 55 ze hebben geen hoge werkdruk 55 ze multitasken niet; als ze iets doen dan is er 100% focus Mensen zijn vervreemd van de wetten van de natuur. Het nadeel (of voordeel) van een hond is dat die geen boek kan lezen.
060
zorg voor balans volgens de natuur wetten
HET MERENDEEL VAN ONZE GEDACHTEN IS VAAK NEGATIEF. EEN POSITIEVE MINDSET BRENGT JE VERDER 062
SLAAP STOORNISSEN 2.0
slaap als topprioriteit De alarmbellen moeten afgaan als er een baby wordt geboren. Dat kost 400-700 uur slaap per jaar. Met alle (negatieve) gevolgen van te weinig slaap. Houd hier rekening mee. In de topsport worden de slaappatronen van spelers bijgehouden. Hoe is dat in de rest van de maatschappij? Clinton in zijn eigen biografie:
“elke belangrijke fout die ik in mijn leven gemaakt heb, was omdat ik moe was� Als je iets spannends moet doen, dan kan het gebeuren dat er adrenaline in je lichaam komt. Het effect is dat het 4 uur duurt voor het verdwenen is. Adrenaline zorgt er voor dat je niet kunt slapen. Blijf wakker gedurende deze 4 uur. Een slaapmiddel is een slecht idee. De Champions League wedstrijd van PSV: einde 22:45 uur + 4 uur = 02:45, start slapen + 8 uur = 11:00 ontbijt. Vliegtuig retour 13:00 uur.
064
DE AGENDA FRUSTRATIE
maak keuzes A. mensen die het druk hebben, stoten mensen af: het is een verkeerde vorm van persoonlijke marketing B. er is MOED voor nodig om MINDER te doen C. een goed gevulde agenda, maar niet druk is het credo van de benedictijnen 55 ze doen voldoende, maar wat ze doen doen ze op topniveau en met focus D. inspiratie ontstaat bij een leeg hoofd, een leeg bureau en een lege actielijst. Dit alles zorgt voor een onbelaste situatie E. jouw prioriteiten bepalen je agenda (en niet omgekeerd) F. je vindt geen (vrije) tijd, je moet zelf tijd maken G. er zijn allerlei vormen van administratieve hulpmiddelen om alle afspraken en acties soepeler te laten verlopen: to do list, agenda’s, computersystemen enz. Het belangrijkste hulpmiddel ben je zelf, maar komen veel mensen pas veel te laat achter
druk zijn heeft een directe relatie met out-of control zijn 066
POSITIVITEITS HYPOTHESE
angst helpt niet 55
55 55
55 55
onderzoek toont aan dat we 40.000 gedachten per dag hebben (vraag mij niet hoe ze dit onderzocht hebben ) bij gezonde en gelukkige mensen is zo’n 70% van de gedachten negatief dit komt voort uit de natuur en onze genen, waar angst de grote motivator is voor ons gedrag kortom: denk positief, dat brengt je altijd verder 90% van de zaken waar we ons druk om maken gebeurt nooit
Heel veel zaken zijn terug te herleiden tot een onderverdeling in beheersbare zaken en onbeheersbare zaken. Doe een quickscan en constateer dat als het onbeheersbaar is, dat je er verder geen tijd insteekt. Het woord onbeheersbaar zegt alles.
denken in winst en succes brengt je verder
068
PRAKTIJK VOORBEELD 2
Kees van Dijkhuizen Kees van Dijkhuizen is topman van ABN AMRO geworden na het vertrek van Gerrit Zalm. Na zijn eerste jaar kijkt hij terug met een interview in het AD. “Als topman ervaar je een vorm van druk. Als CEO ben je overal de gastheer. Die druk heeft weerslag op mijn agenda. Het is nu veel drukker geworden. De komende weken met kerst ga ik evalueren hoe ik de balans tussen werk en vrije tijd beter in de gaten kan houden. Ik functioneer beter als ik ook een keer een dag thuis kan werken. Op dit moment heb ik het nu effe niet helemaal te pakken. Ik ben niet gestrest, maar mijn hoofd heeft af en toe wat ruimte nodig. Het is een moeilijke afweging, want als topman voel je verantwoordelijkheid. Wat moet ik doen, dat is de vraag? Welke dingen doe ik wel en welke dingen laat ik aan anderen over? Ik ben in staat dan antwoord te vinden. Heb dat in mijn vorige functies ook gedaan. Maar het is me dit jaar niet gelukt”.
ruimte moet je zelf creëren
070
HET THUISFRONT VAN KEES VAN DIJKHUIZEN
de herkenbare spagaat In je nieuwe TOPBAAN wil je graag goed starten het grote gevaar is dat je overal JA tegen zegt 55 er is altijd wel een rechtvaardiging om ergens op te moeten draven Het gevolg: je wordt geleefd en de totale balans is snel zoek. 55
Thuis leg je dat uit: 55 deze omvang qua tijd hoort bij deze baan 55 over een jaar wordt het anders 55 ze moeten begrip hebben voor de situatie 55 dit is de prijs die je betaalt voor een topbaan 55 collega’s hebben met dezelfde problematiek te maken De conclusie moet zijn: 55 het thuisfront heeft er onder geleden. 55 perspectief dat het verandert, is er niet 55 jij bent zelf verantwoordelijk voor de balans, maar je toont geen lef Tip voor AD ➜ interview het thuisfront van Kees van Dijkhuizen na zijn tweede jaar als CEO ABN AMRO
Kees van Dijkhuizen is een metafoor voor elke top ceo 072
HET KLAAS VAAK EFFECT
welterusten Slaapt zorgt voor een verbetering van: prestaties 55 resultaten 55 reactietijd 55 fitheid 55 energieniveau 55 humeur 55
Een uur extra slaapt levert een hogere productiviteit van meerdere uren per dag op. Een uur te kort slaapt vermindert de productiviteit in de loop van de dag met 10%. Het geheim van modellen op de catwalk om een strakkere huid te behouden: 9 tot 10 uur slaap per dag. Een interessant proefschrift zou kunnen zijn om de relatie tussen slaappatronen en de productiviteitscijfers van bedrijven en afdelingen te onderzoeken. Misschien komt er ooit nog eens een nationale slaap coĂŤfficiĂŤnt, die een relatie heeft met onze jaarlijkse economische groei.
074
goed slapen helpt de economie van een land
CHARLES PRINCIPLE
incompetentie 3.0 Het Peter principle waarbij mensen worden gepromoveerd tot het niveau van eigen incompetentie zal de komende jaren worden vervangen door het Charles Principle. Hierbij worden managers en medewerkers zelf incompetent in hun huidige rol als zij zich niet constant blijven ontwikkelen. Het vermogen om te leren is de voorspellende waarde voor succes (boven intelligentie en educatie). Het World Economic Forum voorspelt dat binnen 5 jaar 35% van de skills die nu cruciaal zijn, wezenlijk veranderen. HOEZO: leren, ontwikkelen en aanpassen. Heeft u daar tijd voor gepland of wordt u verrast door een externe wake up call. De keuze is aan u.
uzelf ontwikkelen wordt een basisvoorwaarde voor uw carrière 076
VERTRAAG JE RELATIES: MINDER CONTACTEN, MAAR DE CONTACTEN DIE JE HEBT ZIJN WAARDEVOLLER 078
INVESTEREN IN ZELFKENNIS
koppel intrinsieke motivatie aan uw karakterprofiel Het werkt alleen als je het ZELF voor 100% wilt. Anders heeft het geen nut om er aan te beginnen. En bedenk goed dat er geen magische oplossingen bestaan. Maar je moet ook alles niet te complex maken. Het gaat er om dat je jezelf kent en koppelt dat aan realiteitszin ➜ dan neemt de kans op succes toe.
mensen die zelf beslissen zijn succesvoller dan mensen die zich laten overhalen
080
UIT ETEN: HET WORDT MOEILIJK!
082
bekijk de menukaart vooraf De tips voor een verantwoorde keuze: bestel altijd aan het begin een fles water 55 frisdrank: alleen light 55 drink wijn in plaats van bier (rode wijn i.p.v. witte wijn) 55 maximaal twee glazen alcohol 55 een voorgerecht nemen is beter dan een nagerecht 55 neem als voorgerecht: salade of soep (helder i.p.v. romig) 55 bestel liever vlees dan vis 55 neem liever wit vlees (kip) dan rood vlees (rund) 55 neem gegrild / roerbakken i.p.v. gebakken/ gefrituurd 55 wees matig met: aardappelen, rijst, pasta, brood 55 vermijd patat / nasi 55 neem liever felgekleurde of bladgroenten 55 lieve rode sauzen dan witte sauzen 55 neem eventueel wat extra peper i.p.v. zout 55 sla het nagerecht over: bestel koffie / thee 55 een hartig nagerecht is beter dan een zoet nagerecht 55 neem liever fruit dan ijs (en vermijd slagroom en chocolade) 55
stick to your plan in het restaurant
RAADSEL VAN GROEPSDRUK
deel je plannen met iedereen 55
55
55
55
55
55
je bent gestart om je levensstijl op een aantal punten te verbeteren. Dat lukt heel aardig zolang je de zaak zelf onder controle hebt de echte testen komen als er extreme activiteiten zijn waar veel bekenden en vrienden rondlopen je wijkt af van je ‘normale’ patroon en dan worden al snel de eerste opmerkingen gemaakt: “Doe niet zo ongezellig”, “vanavond is een speciale avond” enz. omdat de nieuwe levensstijl nog geen stevig fundament heeft, slaat de eerste twijfel toe en wijk je toch af van je voornemens om deze groepsdruk te voorkomen is er maar één oplossing: vertel ze wat je plan is, deel je motieven en vraag ze hulp het effect ➜ je vrienden gaan steun bieden
een nieuwe persoonlijke koers vraagt hulp van derden 084
DE COLLECTIE VAN ALLEDAG
benut altijd alle tijdwinst die je kunt vinden 55 55 55 55
55
55
stop met alle online nieuwsbrieven benut wachttijd en zorg dat u altijd een boek bij u heeft een tekst typen: typ door en verbeter later. Dit bespaart 25% tijd en de teksten “lopen” beter gebruik de iPhone en iPod niet voor mails • ze zijn gemaakt voor informatieoverdracht • gebruik je pc voor mails en het maken van documenten dat levert tijdswinst op dwing mensen (op je werk) om een mail te sturen waarop jij zelf alleen maar ja of nee hoeft te antwoorden. Dat betekent dat ze niet met een vraag komen die jij moet oplossen, maar dat ze een oplossing aanreiken. Anders is ja/ nee als antwoord niet mogelijk. Probeer het maar eens toon voorbeeldgedrag: start elke vergadering op tijd en stop altijd op het aangegeven tijdstip
een file is een kans om een restaurant te zoeken voor een kop koffie en het lezen van een boek 086
DE KUNST VAN OUD WORDEN
de ervaringsdeskundigen weten raad Onderzoek onder 100 jarigen over de hele wereld levert de volgende tips op: 55 zet uw familie op de eerste plaats 55 lach met je vrienden: je persoonlijke netwerk 55 behoud een gezond lichaamsgewicht 55 heb een positieve levensinstelling 55 heb een doel in je leven 55 blijf actief: wandelen, tuinieren, vrijwilligerswerk 55 drink veel water en dagelijks een glas wijn 55 ga verstandig om met zon (half uur per dag)
de leukste ➜ “ontbijt als een koning, lunch als een prins en gebruik het avondmaal als een bedelaar”
088
DOOR WIE WORD JE GECOACHT?
niemand kan alles alleen in het leven Het is vaak geprobeerd maar niemand gelukt. Vraag je af: 55 met wie kon je praten? 55 wie zorgt voor de juiste vragen? 55 door wie wordt je uitgedaagd? 55 wie geeft de wake-up call? 55 wie zorgt voor confrontaties? 55 door wie wordt je op scherp gezet? 55 hoe organiseer je de eigen kritiek? 55 heb je voldoende zelfreflectie? 55 met wie kan je sparren over zaken? Kan je dit allemaal zelf heel goed managen dan ben je klaar. Lukt dat niet of verwacht je meerwaarde, zoek dan naar iemand die jou intellectueel kan uitdagen.
gezocht: challenger M/V functieprofiel beschikbaar op aanvraag 090
DE CARROUSEL VAN NEGATIEVE EMOTIES
blijf onafhankelijk in denken Voorkom: 55 ergernis 55 opwinding 55 negativiteit Want dat kost kracht, negatieve energie en veel nutteloze tijd. Je kiest zelf voor: kwaadheid 55 ergernis 55 achterdocht 55
jaloezie conflicten zelfmedelijden
Kwaad worden is een keuze, maar dat realiseren wij ons onvoldoende. Vraag je af: 55 wie neem ik serieus 55 wie kan jou beïnvloeden Mindset: het is niet belangrijk wat je overkomt, maar hoe je reageert
55
092
je manier van denken is een keuze
IK DACHT DAT MIJN BREIN MIJN MOOISTE ORGAAN WAS, TOTDAT IK MIJ REALISEERDE WIE DAT TEGEN ME ZEI 094
WERKDRUK BESTAAT NIET!
druk ervaar je als je bezig bent met falen Iedereen die een prestatie moet leveren, weet wat focussen betekent en weet ook dat er altijd een vorm van prestatiespanning is. De wereld om je heen wordt klein (focus) en er is een vorm van lichamelijke reactie (combinatie van iets willen bereiken en het ongeduld tot het moment van presteren). 55 55 55 55 55
hard werken is geen werkdruk problemen oplossen is geen werkdruk omgaan met lastige mensen is geen werkdruk onzekerheid een plaats geven is geen werkdruk tenminste als je werk hebt wat je leuk vindt
Ken je mensen, die praten over werkdruk, geef ze een advies: zoek werk dat je leuk vindt.
mensen met passie hebben geen werkdruk 096
DE BOEKEN PLANK VAN EEN TOPPER
een autodidact leest zelf veel boeken Als je zelf de onderwerpen en boeken uitkiest, dan lees je breder en diepgaander omdat dit aansluit op je eigen nieuwsgierigheid. Als een boek saai is ➜ stop dan direct met lezen. 55 zonde van je (kostbare) tijd 55 met deze strategie groeit het aantal bladzijden dat je opneemt sneller Vraag bij elk gesprek aan iemand wat het mooiste boek is dat hij/ zij ooit gelezen heeft. Koop het en je krijgt een top verzameling boeken. Je kan ook iets specifieker zijn door bijvoorbeeld te vragen wat het beste managementboek ooit is. Een vergadertip: Leg een boek op de vergadertafel en je weet zeker dat het eerste onderwerp hierover gaat. Het is een conversation paper. Afhankelijk van het soort vergaderingen en het doel kan je de keuze van het boek aanpassen. Het is getest en het werkt.
het gespreksonderwerp is te sturen 098
HET PRINCIPE VAN TEVREDENHEID
wees blij met wat je hebt, dat brengt rust Je kan het huis van je dromen waarschijnlijk niet betalen. Daarom is het een droomhuis. Zoek: of een manier om het te betalen. 55 of wees tevreden met wat je hebt. 55
Bovendien: “Rijke� mensen weten dat alle bezit zorg geeft 55 onderhoud 55 reparatie 55 zaken (laten) regelen 55 allerlei betalingen 55 correspondentie 55 problemen enz. Tevredenheid en realiteitszin zorgt voor een beter leven. TIP: investeer in ervaringen (reis, theater, familieactiviteiten, enz.) in plaats van goederen.
een droom heeft de functie van onbereikbaarheid 100
9.2 OP DE SCHAAL VAN GEZOND VERSTAND
normaal gedrag als oplossing Gezond verstand zorgt voor veel oplossingen. 55 weg met alle deskundigen en experts Als we iets lastig vinden dan is de uitweg tegenwoordig het inschakelen van allerlei specialisten of therapeuten. Maar het leven is niet zo moeilijk als je meer je eigen gezonde verstand benut. 55 55 55 55 55
ben je een paar kilo te zwaar: ga wat minder eten en wat meer bewegen als kinderen niet naar je luisteren, dan stel je grenzen als je twijfelt over iets dan ga je communiceren een goed gesprek lost meestal een conflict op werkdruk kan je verminderen door leuke dingen te plannen
hoe makkelijk kan het zijn!
102
DE SUCCES SIMULATOR
er bestaat geen enkele methode die 100% succes kan garanderen Besef ook dat de route naar succes nooit een rechte weg is. Tegenslag en terugslag hoort er altijd bij. De kans op succes is wel te vergroten: 55 benoem vooraf een duidelijk realistisch doel 55 koppel er een periode en een streefdatum aan 55 ken jezelf: benoem je kracht en je valkuilen 55 leg de keuzes die je wilt maken vooraf vast 55 bepaal vooraf hoe en met wie je gaat communiceren over je plan. Het helpt als mensen weten waar je mee bezig bent. Dan gaan ze steunen en helpen Tegenslag biedt ook kansen. Dat is het moment dat je echt getest wordt en het verschil kan maken. Elke topsporter zal hierover verhalen kunnen vertellen. Als alles soepel loopt, is er nog geen voorspellende waarde.
tegenslag overwinnen is de basis van succes 104
THUIS BLIJVEN IS HET NIEUWE UITGAAN
je eigen huis als toplocatie De voordelen van iets thuis organiseren zijn zo groot: alles is zelf te plannen 55 keuze van de maaltijd bepaal je zelf 55 het ritme van de avond bepaal je zelf 55 muziekkeuze en geluidsniveau heb je zelf in de hand 55 wat bindt de gasten en de gastheer/ gastvrouw: dan is het soms zelfs mogelijk om toch een voetbalwedstrijd te kijken 55 geen reistijd 55 geen problemen met rijden en alcohol 55 heel wat goedkoper: zelf als een professionele cateraar helpt met de voorbereiding 55 geen oppas nodig 55 … 55 … 55 … 55
Een concept uit Zweden. Een volk dat goed in balans is.
bedenk je eigen ideale avond 106
SLAPEN IS DE BESTE VORM VAN WERKEN EN LEREN 108
RAADSEL VAN PRESTEREN
als u iets wilt bereiken of iets wilt presteren heeft u LEF nodig Presteren vraagt een prestatiegerichte manier van denken. De top 5: 1. bepaal wie er verantwoordelijk is voor de te leveren prestatie 2. stop met het zoeken van excuses. Excuses zijn vertragend en zinloos 3. zorg voor eerlijke evaluaties. Feedback op topniveau naar jezelf toe is belangrijk 4. het is zelden comfortabel al je iets wilt bereiken. Het vraagt elke dag doorzettingsvermogen. Dat moet de mind set zijn 5. er moet een prijs worden betaald. Bepaal de prijs vooraf en check hoe volhardend je bent om het succes te willen bereiken
excuses en de prijs niet willen betalen zijn vaak de redenen dat succes niet wordt behaald 110
IDEEËN SAFARI
laat je werk thuis op vakantie Neem een mentale koffer mee en zorg ervoor dat je geïnspireerd terugkomt. Pak de volgende zaken in en ga aan de slag met: 55 boeken, stripboeken, biografieën 55 films, YouTube, documentaires 55 tijdschriften 55 verdiepen in totaal andere wereld 55 de krant helemaal lezen (elke letter, elke advertentie) 55 muziek 55 ipad voor internet zoekopdrachten 55 infographics op internet over alle onderwerpen Helemaal je werk loslaten lukt bijna niemand. Bepaal een moment van de dag (max. 60 minuten) dat je bereikbaar bent voor spoedzaken, mails, enz. dat geeft jou rust en je familie duidelijkheid. Dat voorkomt veel frustratie en het werkt (weet ik uit eigen ervaring).
een uur per dag aan je werk besteden op vakantie geeft rust 112
VOOR BEREIDINGS SIMULATOR
114
praktijkvoorbeeld 3: Albert Verlinde In het magazine 3FM stond een interview met Albert Verlinde. Een aantal interessante passages typeren zijn wijziging van levensstijl. Hij is directeur van theaterbedrijf Stage Entertainment Nederland en dat is geen nine to five functie. Toch is hij zeven kilo afgevallen, sport hij meerdere malen per week, heeft hij meer tijd voor vrienden en familie, voor de leuke, goede, mooie dingen in het leven. Dit alles realiseerde hij nadat hij stopte met RTL Boulevard. Zijn uitleg: “Ik realiseerde me dat ik na 25 jaar RTL Boulevard doodop was. Ik at nooit thuis en gebruikte het weekend bijna alleen maar om bij te slapen. Sinds ik gestopt ben, sport ik meer, eet gezond en ik leer en zie meer. De tunnelvisie die ik had ontwikkeld is verdwenen. Ik krijg meer energie omdat ik bij kan komen en andere dingen kan doen. Ik heb mijn leven weer terug. Ik ben open gegaan en ik kom nu meer toe aan oprechte gevoelens. Ik geniet nu meer en als je dat uitstraalt krijg je dat ook meer terug. Ik ben nu onafhankelijk omdat ik gekozen heb voor rust.”
een tunnelvisie zorgt dat je langzaam bergafwaarts gaat
STOPPEN HELPT NIET
verschuiven van acht snacks per week naar vijf snacks per week Bij PSV was een project om fans te helpen met het aanpassen van hun levensstijl. Daar is ook aan de orde gekomen, dat geleidelijk afvallen het beste was en blijvend resultaat zou opleveren. Tom, een grote supporter van 1,90 meter en 120 kilo, vertelde dat hij elke avond een frikandel frituurde en drie biertjes dronk. Om geleidelijk af te vallen, bracht hij het terug naar 10 biertjes per week en 3 frikandellen per week. Tegen zijn vrienden vertelde hij dat hij een geweldig dieet volgde: 3 frikandellen per week en tien biertjes per week en toch nog afvallen. Zo’n wonderdieet leek zijn vrienden wel wat. Een jaar later zag ik Tom: 15 kilo lichter. Hij snackte nog één keer per week en dronk vier pilsjes in het weekend. Het afvallen had hem geen moeite gekost. Zijn levensstijl was aangepast en dat bleek voor hem de doorbraak na jaren alles proberen.
116
geleidelijkheid is het motto
DE ALLES OF NIETS TEST
wat zou je doen als je te horen krijgt dat je nog maar een maand te leven hebt Hetzelfde of gooi je jouw leven om. Het antwoord zegt iets over: de keuzes en 55 de balans in je leven 55
Zorg dat de “bucketlist” (wat dat ook maar mag zijn) altijd aan het eind van het jaar leeg is. Dan hoeft niemand in de grafrede te benoemen, dat er nog zoveel leuke dingen op de planning stonden. Vaak roepen de aanwezigen na zo’n begrafenis, dat dit hun niet gaat overkomen. Een week later zijn ze hun voornemen vergeten en gaan over tot de orde van de dag.
de begrafenis als wake-up call
118
JOUW EIGEN PRIORITEITEN BEPALEN JE AGENDA EN NIET OMGEKEERD 120
FRUSTRATIE VAN ELKE HR AFDELING
toppers in elke functie De beste tip voor timemanagement is werken met de juiste mensen. Dat scheelt heel veel tijd, omdat ze zelf verantwoordelijkheid nemen, capabel zijn en zelf problemen oplossen en u minder lastig vallen. De selectie van talent ligt niet meer op het zoeken wat je beheerst, maar vooral op de vaardigheid om de vragen en dilemma’s van morgen en overmorgen te begrijpen en op te lossen. Selecteer daar met name op. Volgens het CIPP bedragen de kosten van een mislukte selectie van een kandidaat 2,5 keer het salaris van die persoon. Volgens Harvard business school zelfs 3 tot 5 maal het jaarsalaris en zelf 10 maal als het gaat om een zwaar specialistische of managementfunctie aan de top van de organisatie. Hoeveel tijd en hoe secuur en met welke testmethoden wordt personeel geworven. Succesvolle bedrijven steken er gigantisch veel tijd in. Dat bespaart hun geld, moeite, frustratie en tijd!
steek meer tijd in de selectie van medewerkers 122
PRESTEREN IS ZELDEN COMFORTABEL
mensen met passie presteren het beste Mensen met passie hebben de zaak zelden onder controle omdat ze altijd de grens zoeken. En als je de grens zoekt dan ga je er ook weleens overheen. Dus ………………………………? Dus ………………………………...! 55 55 55 55 55 55 55 55
maar ze hebben geen werkdruk ze vinden hun werk leuk terwijl ze niet alle controle hebben over alles ook spanning kennen niet zeker zijn over de afloop niet in alles succesvol zijn maar ze houden koers op weg naar hun doel met honderd procent intrinsieke motivatie
een mooie paradox
124
GOUDEN REGELS
deel 1 Japan kent veel honderdjarigen. Waarom worden zij gezond oud? Hun tips: 55 de geest zwicht nooit (houd altijd koers) 55 eten: goed kauwen/drie maaltijden per dag/ niet overeten 55 veel bewegen: benut alle kansen in het dagelijkse leven 55 een goede conditie voorkomt ziektes (door een betere weerstand) 55 werk is de stuwende kracht in je leven: doe wel werk wat je leuk vindt (dan heb je ook geen werkdruk) 55 een actieve en gezonde oude dag begint bij een actieve en gezonde levensstijl 55 het geheim van een goede verstandhouding tussen partners: respect tonen voor de ander en wederzijds concessies doen
het geheim van een goed huwelijk: toon respect
126
GOUDEN REGELS
deel 2 Japan kent veel honderdjarigen. Waarom worden zij gezond oud? Hun tips: 55 honderdjarigen zijn: beleefd, betrouwbaar en vastberaden 55 steek tijd in vriendschappen 55 wees optimistisch, ruimdenkend en trouw aan jezelf 55 neem een goede lichaamsverzorging in acht: zorg dat je er fris, verzorgd en goed gekleed uitziet 55 blijf altijd leergierig en volg de actualiteit 55 zet altijd door als het tegen zit Hoe simpel kan het zijn: 55 doe werk wat je leuk vindt 55 beweeg regelmatig 55 eet voldoende en met mate 55 wees vriendelijk, optimistisch, beleefd en toon respect 55 blijf nieuwsgierig Vroeger noemden we dat normaal gedrag, tegenwoordig is normaal gedrag al bijzonder en onderscheidend.
128
normaal gedrag is tegenwoordig bijzonder en onderscheidend
JE EIGEN LEERGANG
de Gerbrands academie Vervang Gerbrands door je eigen naam en stel je eigen leergang samen. Met name in de educatieve wereld is er sprake van heel veel aanbod als het gaat om cursussen, opleidingen en workshops. In plaats van de aanbodgerichte aanpak zou je dit zelf moeten switchen naar de vraaggestuurde aanpak. Onderzoek je eigen persoonlijke ontwikkelingsvragen en bedenk dan zelf hoe je verder moet. Je eigen leergang vormgeven door zelf te bepalen: 55 welke boeken wil ik nog lezen 55 welke YouTube instructie video’s helpen mij 55 welke film/ documentaire helpen mij verder 55 met wie kan ik nog spreken om mij verder te helpen 55 welke vaardigheden moet ik nog leren (misschien is er een interessante cursus beschikbaar) Het diploma van deze leergang is de volgende stap in je persoonlijke ontwikkeling.
beoordeling: 10 en geslaagd 130
DE KRITISCHE NEDERLANDER
132
wereldkampioen nuanceren Nederland is een land waarin wij niet opkijken tegen mensen die hoger in rang zijn of iets presteren. Wij zijn anti-autoriteit. Onze helden moeten wel gewoon blijven. Nederlanders hebben bovendien overal een mening over, daarom zal elk boek kritisch worden benaderd. Je zal maar in het onderwijs werken en een paar dagen hebben gestaakt tegen een te hoge werkdruk. Dan lees je dat werkdruk niet bestaat. Of je hebt een verantwoordelijke topfunctie met een drukke agenda. Dan is de reactie vaak: ik kan het allemaal goed volgen, maar in mijn situatie werkt dit niet. Bij mij ligt het anders, dat kan je niet vergelijken met elkaar. Natuurlijk is alles te nuanceren en daar zijn wij als Nederlanders wereldkampioen in. Maar dan wordt het een boek van compromissen en daar zijn wij goed in als Nederlanders, de uitvinder van het poldermodel. Echt iets willen bereiken betekent geen compromissen: het is goed of het is slecht.
de grens zoeken zit niet in de genen van de Nederlander
ZELFSPOT OP DE ZEEPKIST
munitie voor kritiek Een directeur van een voetbalclub die boeken schrijft, die loopt nogal wat risico’s: 55 columnisten benutten het schrijven van boeken als een dankbaar onderwerp 55 de inhoud van boeken wordt vaak gesimplificeerd tot wat algemene oneliners 55 supporters zien een directe relatie tussen een transfer die niet doorgaat of twee opeenvolgende nederlagen en het schrijven van boeken. “Laat hij zich bezighouden met onze voetbalclub in plaats van het uitbrengen van boeken” 55 uitspraken uit boeken worden benut en in een context geplaatst, die iedereen op dat moment het beste uitkomt. Er staat altijd wel iets in een boek dat tegen je kan worden gebruikt op een moment dat een incident plaats vindt of dat je een mening poneert in een interview. Dan ben je weer niet consequent De basisregel uit de psychologie is: je ziet wat je wilt zien of in dit geval: je leest wat je wilt lezen. Wat je ook doet, mensen zullen altijd een mening over je hebben. Daar hoef je geen boek voor te schrijven.
je ziet wat je wilt zien 134
HOE WERKT ZO’N INSPIRATIEBOEK
tja, tsjonge, ok en hoe nu verder? Waarschijnlijk bent u geĂŻnspireerd geraakt of tot denken aangezet door een paar onderwerpen in dit boek (althans dat hoop ik ). Maar hoe pak je dit nu het beste aan, zodat het ook een succes wordt? Heel simpel: pick en choose: het principe van elke supermarkt. Iedere situatie is uniek. Er zijn makkelijk honderd variabelen te bedenken waarin mensen en situaties van elkaar verschillen. Pak je eigen punten er uit en ga er mee aan de slag. Het probleem van kennis in een boek is het principe van een afnemende kennis. Na een dag bent u 75% van de kennis kwijt en na twee dagen 90%. Om zaken actueel te houden zou uw zaken moeten herhalen. U kennis blijft op niveau als u de eerste herhaling doet na een dag, de tweede herhaling na een week, de derde herhaling na een maand en de vierde na 6 maanden. Dit is de manier om kennis eigen te maken. Kortom: als u iets wilt bereiken: maak een schema en lees de belangrijkste gedeelten uit het boek meerdere keren volgens het geteste schema.
na twee dagen herinnert u zich nog 10% 136
DIËTEN HEBBEN MEER NADELEN DAN VOORDELEN, DUS BEGIN ER NIET AAN 138
BIJSLUITER
verkoopcijfers Bij het verkeerd toepassen van alle adviezen uit dit boek loopt u het risico om de erkenning te krijgen op het kerkhof als de grootste workaholic van uw stad. Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat niet alles wat in dit boek staat waar is, maar er is in de praktijk wel gebleken dat het werkt. Dit boek mag niet worden gezien als een zelfhulpboek. Dat is jammer, want zelfhulpboeken zijn populair en verkopen goed. Zelfhulpboeken helpen je niet verder, daar ligt het onderscheid. Waarschijnlijk zullen veel mensen het ook typeren als een managementboek, vanwege mijn andere boeken die er zijn uitgegeven. Ook dit is niet terecht want managementboeken simplificeren alles waardoor u de indruk krijgt dat alles u makkelijker afgaat, uw taken sneller worden uitgevoerd, u succesvoller wordt en er meer structuur in uw werk komt. Niets van dit alles heeft een relatie met dit boek. Dit is weer spijtig want ook managementboeken verkopen goed.
niet alles is waar maar het werkt wel 140
SLOTAKKOORD MET DE JUISTE TOON
In het boek Mijn Stijl heb ik inzicht gegeven in mijn persoonlijke en eigen zienswijze, visie, aanpak, benadering, keuzes, twijfel, eenzaamheid enz… In één van de hoofdstukken heb ik beschreven hoe ik ben omgegaan met de balans tussen werk en privé. Het zijn mijn keuzes en mijn benadering. Een aantal passages uit dit hoofdstuk wil ik u tenslotte als lezer graag meegeven. Het is mijn manier om alle theoretische benaderingen te vertalen naar de praktijk van alledag. Veel leesplezier en inspiratie!
142
DE KICK VAN EEN LEGE MAILBOX
‘Heb je het druk?’ is waarschijnlijk een van de meest gestelde vragen in de managementwereld. Het antwoord is nooit goed. Als je ‘nee’ zegt, kan dat de indruk wekken dat je weinig te doen hebt. Antwoord je ‘ja’, dan stoot je onbewust mensen af; dit omdat ze de indruk hebben dat je geen tijd voor ze hebt vanwege je drukke agenda. De meeste mensen bevinden zich in een driehoek van timemanagement (veel doen in weinig tijd), kennismanagement (slim iets opzoeken en bij willen blijven) en persoonlijke ontwikkeling (keuzes, zingeving, balans). Dit is de basis voor veel coachingsgesprekken en intervisiebijeenkomsten. Hoe vind je de juiste balans in het leven? Toen ik een keer in een interview op de internetsite eindbazen.nl in een podcast vertelde dat ik een lege mailbox heb, geen sms’jes in mijn telefoon en een lege actielijst, werd ik gevraagd om dit uit te komen leggen aan twaalf CEO’s van grote bedrijven die waren verenigd in The Vitality Board. De basisvraag waarmee ik de bijeenkomst begon: ‘Wie functioneert er beter: de uitgeruste manager of de vermoeide manager?’ Het antwoord was duidelijk voor iedereen. Sommige deelnemers begonnen al te glimlachen. Ze voelden haarfijn aan welke kant deze benadering op zou gaan.
vijf kamers ‘Als u mag kiezen, wat is voor u dan het meest belangrijk: uw werk, uw relatie (gezin), uw gezondheid, uw vrije tijd of zingeving (het doel en het nut van het leven)?’ Met deze vraag startte ik de bijeenkomst. De deelnemers kregen vijf minuten de tijd om hierover na te denken. Mijn ervaring is dat gezondheid en relatie (gezin) hoog scoren bij de deelnemers. Toen ik de CEO’s de vraag stelde of hun vrouw en kinderen dit in de dagelijkse praktijk ook zo ervaren, werd er besmuikt gelachen – een vorm van herkenning dat dit niet het geval is. Werk staat dan bijna altijd op de eerste of tweede plaats volgens het zogenoemde thuisfront. Er is dus een groot verschil tussen enerzijds wat we belangrijk vinden en anderzijds de keuzes die we maken. 144
Bij AZ was er na het kampioenschap in 2009 een periode dat alles helemaal misging. De eigenaar van AZ ging failliet met zijn bank. Daardoor viel ook de hoofdsponsor weg. Een curator meldde zich bij de club. In een bepaald scenario kon hij de aandelen van de club verkopen aan een andere eigenaar. Het was dan ook allerminst zeker of AZ een aantal maanden later nog zou bestaan. Daar kwam bij dat de resultaten in de competitie tegenvielen en dat er geen goede match was tussen de coach en de spelersgroep. In mijn privéleven gebeurden er ook heftige zaken omdat de vriendin van mijn zoon overleed. Toen stelde iemand mij de vraag: ‘Wat is voor jou het belangrijkste?’ Mijn eerste gedachte was wel dat het antwoord behoorlijk afhankelijk is van de context van het moment waarop deze vraag wordt gesteld. Als er heftige zaken gebeuren, dan heeft dit invloed op je gedachtewereld en je stemming. In meer stabiele tijden is het een geschikter moment om deze vraag te beantwoorden, als onderdeel van je levensfilosofie en persoonlijke visie. Wat vind ik nu echt belangrijk en handel ik daar wel voldoende naar? De vijf keuzes zijn de vijf kamers van het leven. Het is de metafoor van een huis (bedacht door psycholoog René Diekstra). Onder het dak, op de zolder, bevindt zich de zingeving. Net als op een echte zolder kom je daar niet dagelijks. Vaak als er heftige zaken gebeuren in je leven, ga je wat meer aandacht besteden aan zingeving. Verder zijn er in het huis vier kamers: relatie, werk, gezondheid en vrije tijd. Vaak brengen mensen veel tijd door in één van de kamers: de werkkamer. Tegelijkertijd worden ze met eisen uit de andere kamers geconfronteerd, en geven ze daaraan onvoldoende tijd en aandacht, wat tot problemen kan leiden. Bijvoorbeeld in de relatiekamer of de gezondheidskamer. Vaak weten ze heus wel wat er in een bepaalde kamer van hen wordt verwacht, maar gaan ze te veel op in hun werk. Over hun gezondheid maken veel mensen zich niet druk, totdat ze tegen problemen aan lopen. Toch is het beter om regelmatig aan je gezondheid te werken, door voldoende rust te nemen, de juiste voeding te kiezen en ervoor te zorgen dat je conditie op niveau is. De vrijetijdskamer is een kamer waar je dingen doet omdat ze gewoon 146
leuk en ontspannend zijn, zoals naar de schouwburg gaan of tijd steken in je hobby. In de relatiekamer geef je tijd en aandacht aan de mensen die je dierbaar zijn: partner en/of kinderen. Het is toch merkwaardig dat je aan de mensen die het belangrijkst voor je zijn te weinig aandacht besteedt? Mensen die het heel druk hebben, verwaarlozen dikwijls degenen die voor hen het belangrijkst zijn. Een goed evenwicht is dus mogelijk, als je een goede balans vindt tussen de vijf kamers van het leven. Let op je gezondheid, doe leuke dingen, geef voldoende aandacht aan je gezin en combineer dit op een slimme manier met je werk. Dit is de juiste balans om goed te functioneren. Hoe leuk kan het zijn. Plan de activiteiten in de vier kamers van het leven. Ga op tijd slapen, beweeg voldoende, eet gezond, onderneem leuke dingen en plan je werkzaamheden op een slimme manier. Te veel tijd in een bepaalde kamer levert problemen op. Te hard werken kan leiden tot een burn-out, te weinig thuis zijn tot relatieproblemen en ongezond leven kan ziektes veroorzaken. De deelnemers van de Vitality Board bedachten hun persoonlijk schema en bespraken de verbeterpunten en tips met elkaar.
energie managen Je komt veel verder als je in plaats van je tijd, je energie gaat managen. Energie is een cruciale factor bij het leveren van prestaties. Als je veel energie hebt, kun je ‘de hele wereld’ aan. Er zijn drie belangrijke pijlers om voldoende energie te hebben. Het fundament is de fysieke component. Zorg voor voldoende slaap en een gezond voedingspatroon, en regel dat je conditie op niveau is. Deze zaken hebben de hoogste prioriteit. Ze vormen de motor van je energie. Met name het effect van voldoende slaap wordt onderschat. Eén uur extra slaap levert direct meerdere uren hogere productiviteit op, een hogere creativiteit en een hoger niveau van mentale bijdragen. Voldoende slaap en high performance zijn aan elkaar gekoppeld.
De tweede pijler is de emotionele component. Je moet dingen doen die leuk zijn en energie opleveren. Dat kan van alles zijn, bijvoorbeeld vaker met je partner naar de film gaan. Dat betekent dat je beter in je vel zit en meer ontspannen bent – en dus ook zo overkomt bij anderen. Bij deze pijler is het tevens belangrijk dat je zelfcontrole hebt over je agenda. Je moet je eigen prioriteiten kunnen plannen, zowel op je werk als thuis. Dan heb je ruimte om de juiste arbeid-rustverhouding te organiseren.
enzovoort. Om aan slim timemanagement te gaan doen, is het noodzakelijk om deze werkvoorraad volledig weg te werken. Maak een lijst waarop alle acties staan – maar dan ook echt alle acties – en ga aan de slag om deze weg te werken.
De derde pijler is de mentale component: het zelf bepalen van je prioriteiten en het focussen hierop. Focussen is keuzes maken (gezin, werk, sport, sociaal). Je kunt ervoor kiezen om je werk op kantoor te laten en thuis geen werk te doen, maar liever andere zaken te gaan doen die energie opleveren. Deze mentale pijler gaat dus over hoe jij je leven organiseert. Waarop richt jij je aandacht en waaraan besteed jij je beschikbare tijd? Een analyse hiervan kan je heel veel winst opleveren. Bovendien kun je zaken schrappen die energie vreten en minder belangrijk zijn. Word je geleefd door anderen of door bepaalde omstandigheden? Of bepaal je alles zelf ?
Het is mij in 2010 gelukt om dit te bereiken. Toen zat ik bij AZ op mijn kantoor en ik had niets meer te doen. Alles was weggewerkt. Dan gebeurt er iets heel bijzonders. Je bent totaal onbelast en je wordt zeer creatief. Een leeg hoofd levert heel veel ideeën op, er ontwikkelt zich een creatief proces in je hoofd. Op dat moment gaan pas de tips uit de theorie van het timemanagement zich terugbetalen. Er komen dan drie soorten acties op je pad. Een actie die je in twee minuten kunt oplossen, zoals het maken van een afspraak, een mail beantwoorden of iemand terugbellen of sms’en. Doe dit direct, dan zijn deze acties weer van je bord af. Uiteraard kun je dit ook bundelen en dit een of twee keer per dag afhandelen (is meestal effectiever). De tweede soort actie is iets delegeren. Regel dit en bepaal vervolgens een datum en tijd wanneer je nog even checkt hoe het ervoor staat. Deze datum en tijd doe je in een mapje met de datum erop (uit het zicht). Op de betreffende datum word je weer geconfronteerd met deze actie en kun je gaan checken hoe het ervoor staat. De derde actie is een handeling, dat je iets moet produceren, bijvoorbeeld een rapport of notitie. Plan de datum en tijd dat je dit gaat doen en doe dit ook in een mapje.
twee maanden voorraad Er zijn heel veel boeken geschreven over timemanagement. Iedereen zoekt tips om effectiever te werken en meer te doen in minder tijd. Door de tips uit een aantal boeken te combineren met een aantal tips uit gesprekken met deskundigen, is het gelukt om een persoonlijke aanpak te ontwikkelen, een aanpak die in de praktijk effectief is gebleken. Het belangrijkste was de constatering dat iedereen ongeveer een werkvoorraad van twee maanden heeft, die jaar na jaar vooruit wordt geschoven totdat je dood gaat. Dan is het probleem direct opgelost. In deze werkvoorraad zitten naast de actielijsten van het werk ook de klussen die je thuis nog moet doen, zoals een hekje plaatsen, schilderen, maar ook nog boeken lezen, afspraken plannen met vrienden, 148
USB-sticks als archief
Op deze manier heb je geen belastende actielijst, maar wel een planning en is er sprake van een onbelaste werksituatie– en dus ruimte voor creativiteit. Een archief is ook niet nodig. Ervan uitgaande dat iedereen een ontwikkeling doormaakt, dan is een stuk van twee jaar geleden achterhaald. Een archief is nuttig voor juristen en medici. Door deze filosofie te volgen, heb ik geen archiefkasten op mijn kamer. WhatsAppberichten, mails en sms’jes bewaar ik ook niet. Dat leidt alleen maar af. Als ik erg twijfel, bewaar ik nog wel eens een document op een USB-stick. Maar de afspraak is wel, dat ik na een jaar
het document niet gebruikt te hebben, het ongelezen verwijder. Dit komt allemaal voort uit het basisverhaal om de werkvoorraad van twee maanden weg te werken. Op een ochtend kwam de systeembeheerder van AZ binnen met het zweet op zijn voorhoofd. Hij had een vervelende mededeling voor mij. Er was nieuwe software geïnstalleerd en alle bestanden waren omgezet. Hij was de hele nacht bezig geweest en hij moest mij meedelen dat al mijn bestanden en al mijn mails weg waren. Een ramp, zeker omdat het de directeur betrof, was zijn conclusie. Ik stelde hem gerust en vertelde hem wat mijn systeem van werken was. Ik had geen bestanden en geen mails die ik bewaarde op mijn computer bij AZ. Hij liep de kamer uit. Zijn reactie was een mix tussen opluchting en onbegrip.
ideale week Leo van der Burg, auteur van het boek Doe waar je goed in bent, ontmoette ik een keer bij een van zijn lezingen. Wij raakten aan de praat en hij vroeg mij om na te denken hoe mijn ideale week er uit zou zien als ik zelf alles zou mogen beslissen. Het zou moeten gaan over zaken als vrije tijd, het werk, de stijl die je zou willen hanteren, het sporten, leuke dingen doen, met vrienden afspreken. Een soort totaalaanpak van een ideale week. Als ik de opzet klaar had, dan mocht ik hem bellen om erover te praten. Het bleek een leuke opdracht te zijn. Je wordt gedwongen om na te denken over... de zin van het leven. Vervolgens mag je zelf beslissingen nemen. Een aanrader voor iedereen. Met name het aspect dat je zelf kunt beslissen, maakt het zo bijzonder. Ik maakte een schema: drie keer per week sporten, boeken lezen, op internet nieuwe ideeën opsporen, vakanties op tijd boeken, sociale afspraken plannen, me niet meer boos maken over een aantal zaken, het werk beter plannen, geen zaken mee naar huis nemen en de telefoon op vaste momenten uitzetten. Een prachtige ideale week vond ik zelf. Ik belde Leo op en 150
hij vroeg alleen maar of ik tevreden was met ‘mijn ideale week’. Het leek mij een retorische vraag. ‘Prima,’ antwoordde hij, ‘dan ga je het vanaf nu zo doen als in het schema is beschreven.’ En hij hing op, mij in verwarring achter latend. Kon het zo simpel zijn?
OFFLINE ZIJN IS DE NIEUWE MODERNE LUXE 152
NOTITIES
156
158
colofon CIP-gegevens Koninklijke Bibliotheek Den Haag Gerbrands, A Iedereen fit genoeg / Toon Gerbrands – Beilen: Pharos uitgevers ISBN 978 94 92864 00 0 NUR 808 Eerste druk: juli 2018 Opmaak & Ontwerp: studio026 te Arnhem Druk- & bindwerk: Drukkerij De Bink B.V. Gedeeltes uit deze uitgave mogen worden vermenigvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt worden in iedere vorm of op iedere wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieÍn, opnamen, of enige andere wijze, zonder voorafgaande toestemming van de auteur. Zie ook de achterflap.
160