WYDARZENIA
Energetyczne miejsca
Elektrownia, która nigdy nie powstała O budowie elektrowni atomowej Polska myśli od wielu lat. Czekająca od kilkunastu miesięcy na przyjęcie polityka energetyczna naszego kraju do roku 2040 również zakłada powstanie takiego źródła energii. W czasach PRL zaszliśmy znacznie dalej – po etapie planowania rozpoczęła się budowa pierwszej ,,atomówki’’ w Żarnowcu, w obecnym województwie pomorskim. Mimo że w projekt zaangażowano wiele pieniędzy i pracy, zakład nie powstał i z żarnowieckiej siłowni nigdy nie popłynęła energia. Dziś na miejscu pozostały budowle i inna infrastruktura. Nasze sny o potędze Przez lata w polskiej energetyce dominował węgiel. Kopalnie z powodzeniem zaspokajały potrzeby rodzimych siłowni, gospodarka potrzebowała jednak coraz więcej energii. W efekcie w 1971 roku, na początku gierkowskiej dekady, kiedy – przynajmniej w propagandowych przekazach – staliśmy się jedną ze światowych potęg gospodarczych, rząd zdecydował o budowie polskiej elektrowni jądrowej. Rok później Komisja Planowania przy Radzie Ministrów postanowiła, że zakład powstanie na północy Polski, we wsi Kartoszyno. Trzeba było kolejnych 10 lat, żeby w styczniu 1982 roku, już w innej rzeczywistości gospodarczej, gdy sny o potędze gospodarczej runęły, rząd zdecydował o rozpoczęciu budowy Elektrowni Jądrowej Żarnowiec. Zakład miał składać się z czterech bloków po 400 MW. Jeszcze w 1982 roku na plac budowy wszedł generalny wykonawca – firma Energoblok-Wybrzeże. Władzy chodziło o rozmach – społeczeństwo miało się przekonać, że stan wojenny dobrze wpłynął również na gospodarkę. Optymistycznie założono, że pierwszy blok zostanie 28
l ENERGIA elektryczna marzec 2020
»»» Energetyka na polskich ziemiach rozwija się od ponad 100 lat. Powstaje coraz nowocześniejsza infrastruktura i obiekty, które odpowiadają na zapotrzebowanie rynku. Stare budynki, urządzenia odchodzą w zapomnienie – najczęściej rozbiera się je, powstają nowe. Są jednak miejsca, gdzie nowoczesność znakomicie sąsiaduje z historią. Wzajemnie uzupełniają się, świadcząc o długiej tradycji polskiej energetyki.
oddany w grudniu 1990 roku, a drugi rok później. Rozpoczęło się wysiedlanie mieszkańców Kartoszyna. Prace trwały. Jednak w 1986 roku doszło do katastrofy w radzieckiej elektrowni jądrowej w Czarnobylu. Skutki tego zdarzenia sprawiły, że w kraju coraz częściej dochodziło do protestów przeciwko budowie polskiej siłowni. Zmiany ustrojowe przyspieszyły decyzję o zaniechaniu inwestycji. Najpierw w 1989 roku rząd Tadeusza Mazowieckiego zdecydował o wstrzymaniu budowy na rok w celu zebrania danych i opinii koniecznych do podjęcia decyzji o dalszych losach projektu. Potem w maju 1990 roku w województwie gdańskim odbyło się referendum, w którym ponad 86 proc. głosujących opowiedziało się przeciwko budowie elektrowni. W rezultacie w grudniu tego samego roku rząd zdecydował o zakończeniu projektu.
Co zostało? Po zamknięciu budowy infrastruktura i wiele urządzeń, które już tam dostarczono, stały się nieprzydatne. Dwa reaktory zezłomowano, kolejne sprzedaliśmy do Finlandii i na Węgry. Teren przekazano
