วัดเจียงอีศรีมงคลวราราม

ความเป็​็นมา

วั​ัดเจี​ียงอี​ีศรี​ีมงคลวราราม ตั้​้ง� อยู่​่ใ� นคุ้​้ม� บ้​้านเจี​ียงอี​ี ตำำ�บลเมื​ืองใต้​้ อำำ�เภอเมื​ืองศรี​ีสะเกษ จั​ังหวั​ัดศรี​ีสะเกษ เหตุ​ุที่​่�ได้​้นามว่​่า วั​ัดเจี​ียงอี​ี เพราะตั้​้�งอยู่​่�ในคุ้​้�มบ้​้านเจี​ียงอี​ี การตั้ง้� ชื่อ่� บ้า้ นชื่อ่� วั​ัดในสมั​ัยก่​่อนนั้​้�น นิ​ิยมตั้ง้� ไปตามชื่อ่� ของ สิ่​่ง� ต่​่าง ๆ ที่​่เ� กิ​ิดเป็​็นนิ​ิมิตขึ้ ิ น�้ ได้​้ทราบว่​่าบ้​้านเจี​ียงอี​ี ประชาชน ผู้​้�เป็​็นเจ้​้าของถิ่​่�นเดิ​ิมเป็​็นชนชาติ​ิไทยเผ่​่าส่​่วย ไทยเผ่​่านี้​้�มี​ี สำำ�เนี​ียงพู​ูดแปร่​่งหรื​ือเพี้​้�ยนไปจากเผ่​่าอื่​่�น ๆ เจี​ียงอี​ี เป็​็น ภาษาพื้​้น� บ้า้ น แยกออกได้​้เป็​็นสองศั​ัพท์​์ เจี​ียง แปลว่​่า ช้​้าง อี​ี แปลว่​่า ป่​่วย รวมความว่​่า เจี​ียงอี​ี แปลว่​่า ช้​้างป่​่วย

ตามประวั​ัติ​ิศาสตร์​์เมื​ืองศรี​ีสะเกษ ตั้​้�งขึ้​้�นที่​่�บ้​้าน พั​ันทาเจี​ียงอี​ี สมั​ัยก่​่อนเมื​ืองไทย - เมื​ืองลาว ยั​ังเป็​็น อั​ันหนึ่​่�งอั​ันเดี​ียวกั​ัน บางคราวก็​็เป็​็นอิ​ิสระแก่​่กั​ัน บางครั้​้�ง ก็​็รวมกั​ันเป็​็นพี่​่น้​้อ � งชาติ​ิเดี​ียวกั​ัน ครั้​้ง� เมื่​่อ� พระครู​ูโพนสะเม็​็ก มาตั้ง�้ สำำ�นักั อยู่​่ที่� ด�่ อนแดง (เกาะแดง) ซึ่ง�่ อยู่​่ก� ลางลำำ�แม่​่น้ำำ�� โขง ตรงข้​้ามเมื​ืองจำำ�ปาศั​ักดิ์​์� ในสมั​ัยนั้​้�นแคว้​้นนครจำำ�ปาศั​ักดิ์​์� มี​ีสตรี​ีเป็​็นเจ้​้าผู้​้�ครองนคร ชื่​่�อ นางเพา - นางแพง

วั​ัดเจี​ียงอี​ีศรี​ีมงคลวราราม พระอารามหลวง Mueang Tai Subdistrict, Mueang Sisaket District, Sisaket Province

WAT CHIANG EI SI MONGKOL WARARAM PHRA ARAM LUANG ตำำ�บลเมื​ืองใต้​้ อำำ�เภอเมื​ืองศรี​ีสะเกษ จั​ังหวั​ัดศรี​ีสะเกษ

พระแก้​้วศรี​ีวิ​ิเศษ

พระประธานในพระอุ​ุโบสถ

ผู้​้�มี​ีสติ​ิปั​ัญญาแหลมคมไปปกครองหั​ัวเมื​ืองต่​่าง ๆ ที่​่�ขึ้​้�นกั​ับ นครจำำ�ปาศั​ักดิ์​์� เฉพาะสายที่​่�มาเมื​ืองศรี​ีสะเกษ, สุ​ุริ​ินทร์​์ และ ร้​้อยเอ็​็ด ที่​่�ส่​่งมาครั้​้�งแรกแบ่​่งเป็​็นห้​้าสาย แต่​่ละสายมี​ีหั​ัวหน้​้า พร้​้อมกั​ั บอ พยพประชาชนพลเมื​ื องมาด้​้วยเป็​็ นจำำ�นวนมาก ผู้ที่้� อ่� พยพมาส่​่วนมากเป็​็นคนไทเผ่​่าส่​่วย (เผ่​่ากวย) ซึ่ง่� มี​ีภู​ูมิลำิ ำ�เนา อยู่​่� ทางฝั่�่งซ้​้ายแม่​่น้ำำ�� โขง แถบเมื​ืองอั​ัตตะปื​ือ เมื​ืองแสงปาง (รั​ัตนะคี​ีรี)ี อยู่​่�ทางตะวั​ันออกเมื​ืองจำำ�ปาศั​ักดิ์​์� สายที่​่�มาลงเมื​ือง ศรี​ีสะเกษ พระครู​ูโพนสะเม็​็กได้​้ส่​่ง ท้​้าวจารย์​์ศรี​ี ศิ​ิษย์​์ผู้​้�มี​ีสติ​ิ ปั​ัญญาสามารถคนหนึ่​่�งเป็​็นหั​ัวหน้​้าสาย ครั้​้�งแรกได้​้มาตั้​้�งที่​่� อ่​่าวยอดห้​้วยดวน หรื​ือดงไม้​้ลำำ�ดวน ได้​้ตั้ง�้ หลั​ักก่​่อสร้​้างบ้า้ นเมื​ืองขึ้​้น� ที่​่�นั่​่�น แล้​้วให้​้ชื่​่�อว่​่า เมื​ืองนครศรี​ีลำ�ำ ดวน (บ้​้านดวนใหญ่​่) พระราชกิ​ิตติ​ิรั​ังษี​ี

เจ้​้าคณะจั​ังหวั​ัดศรี​ีสะเกษ เจ้​้าอาวาสวั​ัดเจี​ียงอี​ีศรี​ีมงคลวราราม พระอารามหลวง

ประชาชนได้​้หลั่​่ง� ไหลไปคารวะพระครู​ูโพนสะเม็​็กเป็​็น จำำ� นวนมากไม่​่ขาดสาย นางเพา - นางแพง พร้​้อมด้​้วย ข้​้าราชบริ​ิพาร จึ​ึงพากั​ันออกไปถวายการปกครองบ้​้านเมื​ืองให้​้ หลวงพ่​่อเป็​็นผู้​้�ปกครอง พระครู​ูโพนสะเม็​็กรั​ับปกครองอยู่​่� ระยะหนึ่​่�ง พอเห็​็นว่​่าพระราชกุ​ุมารของพระจ้​้าไชยเชฏฐามี​ี พระชนมายุ​ุเจริ​ิญขึ้​้น� พอสมควรแล้​้ว จึ​ึงให้​้ประชาชนไปรั​ับเสด็​็จ มานครจำำ� ปาศั​ั ก ดิ์​์� และได้​้สถาปนาให้​้ขึ้​้� น ครองราชสมบั​ั ติ​ิ ทรงพระนามว่​่า พระเจ้​้าสร้​้อยศรี​ีสมุ​ุทรพุ​ุทธางกู​ูร ครองนครจำำ� บากนครบุ​ุรี​ีศรี​ี (เมื​ืองจำำ�ปาศั​ักดิ์​์�) ส่​่วนหลวงพ่​่อเป็​็นที่​่�ปรึ​ึกษา ราชการบ้​้านเมื​ืองเท่​่านั้​้�น ในระยะนี้​้�หลวงพ่​่อได้​้จั​ัดส่​่งลู​ูกศิ​ิษย์​์

พระอุ​ุโบสถ

ต่​่อมาสมั​ั ย กรุ​ุงศรี​ี อยุ​ุ ธยาเป็​็ น ราชธานี​ี ข องไทย เมื่​่อ� พระเจ้​้าอยู่​่หั� วั เอกทั​ัศน์​์ เสวยราชสมบั​ัติอยู่ ิ นั้​้�่ น� ได้​้เกิ​ิดอาเพศขึ้​้น� พระยาช้​้างเผื​ือกแตกโรงหนี​ี แล้​้วมุ่​่�งหน้​้ามาทางทิ​ิศตะวั​ันออก เลยเข้​้าเขตเมื​ืองศรี​ีสะเกษ พระเจ้​้าเอกทั​ัศน์​์ ทรงจั​ัดให้​้ทหาร นายกองจั​ับช้​้าง ติ​ิดตามมาทั​ันที่​่ลำ� ำ�ธารแห่​่งหนึ่​่�งอยู่​่ใ� นเขตอำำ�เภอ อุ​ุทุ​ุมพรพิ​ิสั​ัย ได้​้เห็​็นตั​ัวพระยาช้​้างเผื​ือกแต่​่จั​ับไม่​่ได้​้ ช้​้างวิ่​่�งหนี​ี ไปทางทิ​ิศใต้​้ถึ​ึงเชิ​ิงเขาดงเร็​็ก หั​ัวหน้​้าผู้​้ป� กครองบ้​้านเมื​ืองแถบนั้​้�น ก็​็พากั​ันช่​่วยตามจั​ับพระยาช้​้างเผื​ือก แล้​้วไปจั​ับได้​้ที่​่เ� ชิ​ิงภู​ูเขาดงเร็​็ก ในเขตอำำ�เภอกั​ันทรลั​ักษ์​์ในปั​ัจจุ​ุบั​ัน จึ​ึงนำำ�กลั​ับมาและนำำ�ส่​่ง พระยาช้​้างเผื​ือก เมื่​่อนำ � ำ�พระยาช้​้างเผื​ือกมาถึ​ึงบ้า้ นใหญ่​่แห่​่งหนึ่​่�ง ซึ่​่�งอยู่​่�ในตั​ัวเมื​ืองศรี​ีสะเกษ พระยาช้​้างเผื​ือกได้​้ล้​้มป่​่วยลงรั​ักษา หายแล้​้วจึ​ึงออกเดิ​ินทางต่​่อไป ชาวบ้​้านเป็​็นไทส่​่วย จึ​ึงเรี​ียก หมู่​่�บ้​้านนั้​้�นว่​่า บ้​้านเจี​ียงอี​ี คือ ื บ้​้านช้​้างป่​่วย สื​ืบมา วั​ัดก็​็เรี​ียกว่​่า วั​ัดเจี​ียงอี​ี เช่​่นกั​ัน พระบรมสารี​ีริกิ ธาตุ​ุแห่​่งองค์​์สมเด็​็จพระสั​ัมมาสัมพุ ั ทุ ธเจ้​้า

การศาสนศึ​ึกษาและการศึ​ึกษาสงเคราะห์​์

การศึ​ึกษาภายในวั​ัดเจี​ียงอี​ีศรี​ีมงคลวราราม ดำำ�เนิ​ิน การจั​ัดการเรี​ียนการสอนพระปริ​ิยัติั ธิ รรม แผนกธรรม แผนกบาลี​ี และแผนกสามั​ัญ มาโดยตลอด เมื่​่�อวั​ันที่​่� ๒๐ เดื​ือนกรกฎาคม ซุ้​้�มประตู​ูวั​ัด พ.ศ. ๒๕๑๙ ทางราชการได้​้อนุ​ุญาตให้​้ตั้ง�้ โรงเรี​ียนพระปริ​ิยัติั ธิ รรม แผนกสามั​ัญศึ​ึกษา ชื่​่�อ โรงเรี​ียนศรี​ีเกษตรวิ​ิทยา โดยความดำำ�ริ​ิ ปู​ูชนี​ียวั​ัตถุ​ุ

๑. พระประธานในอุ​ุโบสถ ๔. พระแก้​้วศรี​ีวิเิ ศษ ของพระเกษตรศี​ีลาจารย์​์ (หนู​ู อุ​ุสฺ​ฺสาโห) อดี​ีตรองเจ้​้าคณะ

๒. พระประธานในวิ​ิหารชั้​้�นบน ๕. พระสั​ังกั​ัจจายน์​์ จั​ังหวั​ัดศรี​ีสะเกษ และอดี​ีตเจ้​้าอาวาสวั​ัดเจี​ียงอี​ีศรี​ีมงคลวราราม ที่​่�ว่​่า พระภิ​ิกษุ​ุสามเณรที่​่�บวชเข้​้ามาแล้​้วได้​้ศึ​ึกษาเฉพาะแต่​่

๓. พระพุ​ุทธไสยาสน์​์ ๖. พระสี​ีวลี​ี การศึ​ึกษาพระปริ​ิยั​ัติ​ิธรรม แผนกธรรม เพี​ียงอย่​่างเดี​ียว อี​ีกอย่​่างหนึ่​่�ง การฟั​ัง การอ่​่าน การพู​ูด การเขี​ียน ก็​็ไม่​่เก่​่ง เท่​่าใดนั​ัก จะเก่​่งเป็​็นบางรู​ูปเท่​่านั้​้�น และพระภิ​ิกษุ​ุสามเณรที่​่� บวชเข้​้ามาจำำ�พรรษาส่​่วนมากจะเป็​็นลู​ูกหลานชาวไร่​่ ชาวนา ขาดโอกาสที่​่� จ ะได้​้ รั​ั บ การศึ​ึ ก ษา ทั้​้� ง คดี​ี โ ลกและคดี​ี ธ รรม เริ่​่� ม ต้​้นดำำ� เนิ​ิ น การเปิ​ิ ด สอนชั้​้� น ประถมศึ​ึกษาปี​ี ที่​่� ๕ ถึ​ึงชั้​้� น มั​ัธยมศึ​ึกษาปี​ีที่​่� ๓ ปั​ัจจุ​ุบั​ันเปิ​ิดสอนถึ​ึงชั้​้�นมั​ัธยมศึ​ึกษาปี​ีที่​่� ๖

ภาพมุ​ุมสู​ูง

โรงเรี​ียนศรี​ีเกษตรวิ​ิทยา

ภาพจำำ�ลองพระธาตุ​ุเกศแก้​้วจุ​ุฬามณี​ีศรี​ีสะเกษ

ความเป็​็นมาของโครงการก่​่อสร้​้างพระธาตุ​ุเกศ แก้​้วจุ​ุฬามณี​ีศรี​ีสะเกษ

ในสมั​ั ย ที่​่� พระเกษตรศี​ี ล าจารย์​์ (หนู​ู อุ​ุสฺ​ฺ ส าโห) เป็​็นเจ้​้าอาวาส วั​ัดเจี​ียงอี​ีศรี​ีมงคลวรารามได้​้รั​ับการพั​ัฒนาอย่​่าง รวดเร็​็ว โดยเฉพาะในด้​้านศาสนวั​ัตถุ​ุ มี​ีเสนาสนะสิ่​่�งก่​่อสร้​้าง เกิ​ิ ด ขึ้​้� น มากมาย ได้​้รั​ั บ พระราชทานวิ​ิ สุ​ุ งคามสี​ี ม า เมื่​่� อปี​ี พ.ศ. ๒๔๙๙ ผู​ูกสี​ีมาเมื่​่�อปี​ี พ.ศ. ๒๕๐๐ เป็​็นวั​ัดพั​ัฒนาตั​ัวอย่​่าง ในปี​ี พ.ศ. ๒๕๐๙ ยกเป็​็นพระอารามหลวงเมื่​่�อปี​ี พ.ศ. ๒๕๑๓ เป็​็ น พระอารามหลวงซึ่​่� ง เป็​็ น วั​ั ด แรกของจั​ั ง หวั​ั ด ศรี​ี ส ะเกษ เป็​็นวั​ัดพั​ัฒนาตั​ัวอย่​่างดี​ีเด่​่น เมื่​่�อปี​ี พ.ศ. ๒๕๑๔ หลั​ังจากนั้​้�นมา พระเกษตรศี​ีลาจารย์​์ ได้​้ดำำ�ริ​ิก่​่อสร้​้างเจดี​ีย์​์ เพื่​่�อเป็​็นการสนอง พระพุ​ุทธประสงค์​์ ถวายเป็​็นพุ​ุทธบู​ูชา เป็​็นที่​่ตั้� ง้� แห่​่งศรั​ัทธาของ ประชาชนชาวจั​ังหวั​ัดศรี​ีสะเกษ โดยได้​้ดำำ�เนิ​ินการเทรากฐาน คอนกรี​ีตไว้​้แล้​้ว แต่​่การก่​่อสร้​้างได้​้หยุ​ุดชะงั​ักลง เนื่​่�องจากท่​่าน มรณภาพเสี​ียก่​่อน

เมื่​่�อปี​ี พ.ศ. ๒๕๓๒ พระเทพวรมุ​ุนี​ี (วิ​ิบู​ูลย์​์ กลฺ​ฺยาโณ) สมั​ัยดำำ�รงสมณศั​ักดิ์​์�ที่​่� พระวิ​ิบู​ูลธรรมวาที​ี ได้​้รั​ับพระบั​ัญชา แต่​่งตั้​้�งเป็​็นเจ้​้าอาวาสวั​ัดเจี​ียงอี​ีศรี​ีมงคลวราราม ได้​้พั​ัฒนาบู​ูรณ ปฎิ​ิสังั ขรณ์​์เสนาสนะวั​ัตถุ​ุภายในวั​ัดเจี​ียงอี​ีศรี​ีมงคลวรารามขึ้​้น� เป็​็น จำำ�นวนมาก เช่​่น บู​ูรณะพระวิ​ิหาร สร้​้างหอประชุ​ุม สร้​้างศาลา บำำ�เพ็​็ญกุ​ุศล ตลอดจนการศึ​ึกษาพระภิ​ิกษุ​ุสามเณร แต่​่ยั​ังไม่​่ได้​้ ทำำ�ก่​่อสร้​้างพระเจดี​ีย์​์

ปี​ี พ.ศ. ๒๕๕๒ พระราชกิ​ิตติ​ิรั​ังษี​ี (บุ​ุญทั​ัน สนฺ​ฺตจิ​ิตฺ​ฺโต) ได้​้รั​ับพระบั​ั ญชาสมเด็​็ จพระสั​ั งฆราชแต่​่งตั้​้� งเป็​็ นเจ้​้าอาวาส วั​ัดเจี​ียงอี​ีศรี​ีมงคลวราราม และย้​้ายมาครองวั​ัดเมื่​่�อวั​ันที่​่� ๕ เดื​ือนกรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๒ จึ​ึงได้​้มี​ีการปรั​ับปรุ​ุงพั​ัฒนาวั​ัด ทั้​้�งในส่​่วนของการก่​่อสร้​้างพระอุ​ุโบสถหลั​ังใหม่​่ แทนหลั​ังเดิ​ิมที่​่� ชำำ�รุ​ุ ดทรุ​ุดโทรมลงไปตามกาลเวลา การบู​ูรณปฏิ​ิ สั​ั ง ขรณ์​์ พระวิ​ิหาร การก่​่อสร้​้างกุ​ุฏิ​ิสงฆ์​์ และบู​ูรณะเสนาสนะวั​ัตถุ​ุ, เสนาสนะสถาน และศาสนสถาน ให้​้เกิ​ิดความเรี​ียบร้​้อยและ เหมาะสมกั​ับฐานะของวั​ัดที่​่�เป็​็นพระอารามหลวง เป็​็นไปโดย เรี​ียบร้​้อย

การที่​่จ� ะทำำ�ให้​้พระอารามหลวง ประจำำ�จังั หวั​ัดศรี​ีสะเกษ ซึ่​่� ง พระบาทสมเด็​็ จ พระเจ้​้าอยู่​่� หั​ั วทร งโปรดให้​้สถาปนาขึ้​้� น มี​ีความเจริ​ิญก้​้าวหน้​้าทั้​้�งด้​้านศาสนวั​ัตถุ​ุ ศาสนสถาน และเป็​็น สั​ัปปายะในกรณี​ียะทางพระพุ​ุทธศาสนาทุ​ุกด้​้านนั้​้น� หากได้​้ร่​่วมกั​ัน สร้​้างศู​ูนย์​์รวมพลั​ังศรั​ัทธา รวมพลั​ังจิ​ิตใจ รวมพลั​ังศั​ักดิ์​์�สิ​ิทธิ์​์� ของชาวจั​ั ง หวั​ั ด ศรี​ี ส ะเกษ ก็​็ จ ะเป็​็ น การดี​ี ยิ่​่� ง ขึ้​้� น วั​ั ด เจี​ี ย งอี​ี ศรี​ีมงคลวราราม จึ​ึงได้​้ดำำ�เนิ​ินการจั​ัดทำำ�โครงการก่​่อสร้​้างพระธาตุ​ุขึ้​้น� เพื่​่�อสนองพุ​ุทธประสงค์​์ เพื่​่�อถวายเป็​็นพุ​ุทธบู​ูชา ธรรมบู​ูชา สั​ั ง ฆบู​ูชา และเพื่​่� อสร้​้างสั​ั ญ ลั​ั ก ษณ์​์ บ่​่ งบอกถึ​ึงความยิ่​่� งใหญ่​่ ทางจิ​ิตใจ และความดี​ีงามของชาวจั​ังหวั​ัดศรี​ีสะเกษ พระธาตุ​ุฯ ที่​่จ� ะดำำ�เนิ​ินการก่​่อสร้​้าง ได้​้รั​ับการประทานนามจาก เจ้​้าพระคุ​ุณ สมเด็​็จพระมหารั​ัชมงคลมุ​ุนี​ี (ธงชั​ัย ธมฺ​ฺมธโช) วั​ัดไตรมิ​ิตรวิทิ ยาราม ว่​่า พระธาตุ​ุเกศแก้​้วจุ​ุฬามณี​ีศรี​ีสะเกษ ซึ่​่�งมี​ีนามเช่​่นเดี​ียวกั​ับ พระธาตุ​ุเกศแก้​้วจุ​ุฬามณี​ี บนสวรรค์​์ชั้​้�นดาวดึ​ึงส์​์ พระธาตุ​ุฯ ที่​่�จะสร้​้าง มี​ีขนาดกว้​้าง ๒๖.๐๐ เมตร สู​ูง ๓๙.๐๙ เมตร

โครงการก่​่อสร้​้างพระธาตุ​ุเกศแก้​้วจุฬ ุ ามณี​ีศรี​ีสะเกษ