7 minute read

taruna wayah (I Nyoman Sutarjana

Satua Cutet

I Nyoman Sutarjana

Advertisement

Motoré pasliwer mauber-uberan. Di mukak déleré, ada mobil pick

up marérén, mara enceg uli mobilé anaké ento mencak-mencak saha

matudingan. Di bak pick up-é ada sepéda motor majujuk tusing

biasa. Oliné ngetél uli betén mesiné. Motoré ento caket di

tengah jalan, di lampu merahé dapetanga oliné mabrarakan di

jalané. Tap oli di betén mesin motoré suba tusing ada. Gedeg

basangné buka nagih nguluh jelema. Motoré mara masérvis.

Nyén mékanik ané menain motor tiangé ené?” Kéto ia mulang petakon ka anaké sané iteh magaé. Ané marasa tekén pamunyin bapaké ento, raris énggal nyagjagin. “

Buka sander tatit di tengai tepet. Nyoman Jaba kabilbil ulian inget motoré ento maan bakat benina. “Ampura Pak tiang ané nyervis motoré ento, dados madérék motoré Pak?” Nyoman Jaba nyakupang lima ngidih pelih.

“Aih, gus ané menain? Suba makelo dadi mékanik o? Ento tolih oli motoré telah, mesiné caket. Agetan tiang selamet. Yén tiang sengkala nyak gus nanggung?”

“Aduh, bedik tiang tusing manyet buka niki Pak. Ampura, niki iwang tiang. Astungkara Bapak selamet. Ngih, motoré niki tiang sané menin, biayané tiang nanggung. Bakta ampun SIM tiang, tiang nunas kalédangan bapak. Kayang ampun beneh motoré tiang maktang ka jero sambil nyemak SIM. Malih pisan tiang nunas ampura.” Kéto Nyoman Jaba masaut ngasor sawiréh tau tekén kapelihané.

Wayan Jengki Sunarta

Unduké ento kapireng antuk cip utawi kepala mékanik. “Ampura Pak ngih, tiang atas nama déler niki nunas ampura. Wiréh niki boya pelih karyawan tiang manten. Tiang polih ngecék motor Bapak satondén kaserahang. Nanging tiang tusing manyet ring baut oli, lenga masih tiang. Niki plajahan sareng tiang sareng mékanik sami mangda nincapang pelayananané.” Kéto cip mékanik mélanin Nyoman Jaba, karyawan sané suba makelo ajaka magaé.

Sanjané unduké ento raris karapatang sareng karyawané makejang. Ditu Nyoman Jaba jujur ngorang déwékné lénga magarapan sawiréh sanget ngenehang munyin timpalné, ané nyambatang ia Truna Wayah. Apabuin nepukin timpalné saet jagi nyambut dina Valéntine. Marasa déwék tusing ngelah timpal ané ajak maveléntinan ulian enu jomblo tusing ngelah tunangan.

“Suba lewat tahun baru né Man. Dingeh-dingeh tahuné ené gubernuré ngelah program baru. Nyén ané umur sasur tiban kéwala enu jomblo. Lakar kasuntik mati.” Keto munyin timpal ané sanget nusuk kenehné, ané makada ia engsap ngeretin baut tap oli.

Uli lakar makeneh gedeg dadi buung manajerné sawiréh ningehin munyin karyawané polos. Suba dasa tiban ajaka magaé dini, Nyoman Jaba tusing taén ngaé masalah. Ulian ento déler sanggup mayahin béa menin motor mabagi dua. Manajerné buin nyambatang apang karyawané bisa nyaga munyi rikala magegonjakan pang tusing ngaé sakit hati anaké ningehang. Saha mabesen apang ngidang ngaliang Nyoman jodoh sawiréh umurné suba madan lawas.

Sanjané Nyoman Jaba mara mulih, motorné kaslélégan di tembok umahné sawiréh tusing madongkrak. Motor warisan bapané, suba makelo anggona magaé nanging Nyoman tusing manyet nganti motor, timpalné suba pang omben ngorahin ia nganti gaya. Nyoman tusing demen nganti motor apabuin nganti panampilan. Baju kerjané ané daki ulian liu misi oli lantas bukaka. Kenyel ané rasayang kaliwat maimbuh pikobet sané nibenin. Inget ia tekén déwékné masekolah STM ulian kapaksa, ento makada jani ia tusing seken

magaé. Mara lakar ngantung bajuné, saget ia ningeh munyi uli sisi. Ada tatelu seka teruna ané nekain ia.

“Swastyastu Wa, éh Swastyastu Bli.” Kéto trunané ento besik mamunyi sambilanga kedék. Tusing pelih to tuah Putu Genep, keponakané ané jani suba dadi seka truna. “Bli, né yang ngemang kupon, seka trunané lakar ngadang bazar banén Galungané. Nyanan nak ada sangkep lakar mlibagang unduk bazaré”

“Aduh bebéki putu ngajak pamané puk. Nah Tu, nyanan bli kemu nekain sangkep.” Kéto Nyoman mamunyi nyaruang kimud. Suba pang liu seka trunané maganti buku, adané enu macatat. Kanti bingung seka trunané ngaukin. Ngorang iwa pelih. Nyambat bli masih pelih.

Nyoman Jaba suba terkenal dadi panglingsir seka trunané. Ia ané negak di bucu di pesangkepané, mamunyi kapah-kapah. Nanging munyiné satata kauratiang. Diastun maan predikat Truna Wayah, Nyoman Jaba seleg milunin pesangkepan lan nukung kegiatan seka terunané. Nanging yén ada bazar ia suba kapah milunin, kuponé ané suba bayaha pepes baanga Putu Genep, pianak mokné ané kapertama.

“Bli, adi kayang jani tusing ngantén. Bli kal dadi Rsi Bhisma ae? Cara di filem Mahabharatané?” Kéto munyi Putu Genep di pesangkepané.

“Bli nak dot nganten, miriban jodoh Bli tondén lekad. Cara Bhisma ngantiang lekadné Déwi Amba.” Nyoman makenyén saha nglanturin. “Yén, dadi tagih apang maan kurenan melah, ané bisa nerima jelé melah Bliné.” Kéto ia mamunyi, paliatné nrawang. Inget tekén déwékné kalain mémé uli dugas cenik. Nyoman Jaba manyama ajaka tetelu. Mokné makadadua suba ngantén. Jani Nyoman nongos ngajak bapané dogén. Méméné ngalin mulih ka umah bajang wiréh tusing kuat idup melarat ngajak bapané.

Ento masih makrana ia seleg nyemak gagaén. Béndan yén swéca widhi sagét ia ngelah kurenan apang ada bekel ngidupin pianak kurenan. Mara teka uli déler Nyoman laut ka tegalé nelokin ubuh-ubuhané. Ia ngubuh sampi,

bébék, siap miwah céléng ané lakar anggona biaya ngantén. Diastun penampilané dekil makejang anaké nawang ia liu ngelah tabungan di LPD. Ia tusing nyak hidup mafoya-foya, pagaéné satata katambunan béndan sagét ngelah panak apang bisa ngaé ia lega. Bisa nuutin apa demené, apabuin lakar masekolah. Ia dot pianakné tusing cara ia, tusing ngidang nutugin masekolah ngantos sarjana.

“Bliman, cara jani ngalih anak luh nak aluh Bli. Apabuin data statistik jani anak luh nak liunan tekén anak muani Bli. Perbandinganané lima banding satu Bli. Tiang gén telu ngelah tunangan Bli.” Kéto Putu mamunyi sambilanga kedék.

“Data statistik masih menunjukkan angka perceraian sayan meningkat. Ento krana anaké ngantén tondén siap. Putu kéto masih trunané makejang apang nawang tatujoné jani tusing ngalih tunangan. Ring jenjang ané kaorahanga Brahmacari Asrama, tetujon ané utama tuah ngarereh kaweruhan anggé bekel mani puan.” Kéto ia nuturin truna-trunané nyaruang apang tusing kalah mamunyi.

“Buina ring Brahmacari Asrama manut ring kecapin sastra, wénten kakalih swadharmané. Sané kaucap Wéda Dyayana lan Wéda Raksana. Wéda Dhyayana tegesné teleb malajahin daging sastrané. Wéda Raksana tegesné nyegjegin sastra punika mangda tetep ajeg ring kauripané.” Kéto ia nutur buka madharma wecana, anaké ané ningehang suba kiyap.

Buin maniné Nyoman nglanturang gaginané di déler. Suba makelo ia nyalanng gagaé dadi mékanik, nanging sabates dadi mékanik biasa. Timpalné ané bareng ajak nyumunin magaé, jani suba dadi mékanik senior. Ia tusing seken nyalanang dadi mékanik, sujatiné ia dot dadi guru agama. Sabilang wai ia nyemak gagaén servis rutin, mersihin karburator, mersihin saringan udara, mersihin busi tur nganti oli. Gagaén ané lénan, ané rasayang berat sekadi sérvis besar utawi tuun mesin pepesan ia matakon sareng cip mékaniké.

Motor ané kena komplinan dibi suba maan préksana. Oliné telah makada mesiné caket tusing nyak idup. Aget bapaké ento tusing lepetan, yén sing sinah lakar gedé urusané. Swéca leluhuré ngelidin déwéké uli pikobet sané ageng, kéto ia mamunyi di kenéhné. Adéng-adéng ia menékin motor ka papan hidroliké. Pompané kajejek sinah papan hidroliké menék, sambilanga ngisi motor paningalané nrawang ka sisin margané. Mabalih mobil lan motor pasliwer. Buin akejep teka anak luh tuun uli motoré. Clingak-clinguk buka ada ané aliha. Mara tepuka raris nyagjagin, tusing madaya anak luh ento ngalih Nyoman Jaba ané sedek bengong.

“Swastyastu Bli, tiang Luh Kodim. Punapi motor tiangé Bli? Ampura bapak tiang dibi bangras sareng Bli,” kéto anaké luh mamunyi tan pasangkan nuturin déwékné pianak bapak ané dibi komplain.

“Ampura liman tiang daki. Tiang Nyoman Jaba. Ngih ten kenapi, tiang ngelah pelihé nika. Motor Luhé niki caket. Minab harus ganti séher. Yén, pragat tiang mpun makta ka jero, mpun majanji tiang dibi.” Nyoman Jaba ngelapin limané nyaruang tangkahné nrugtug. Luh Kodim munyiné alus tusing cara bapané ané dadi tentara.

“Suksma Bli nggih, motoré jagi anggé tiang kuliah. Ngih yén mpun pragat, tiang mpun ngambil mariki. Dados tiang nunas nomer WA Bli?”

“Ampura Luh, bli tusing ngelah nomer WA. Niki no HP bliné catat. Nyanan yén pragat lakar télpon utawi SMS bli.” Gagéson ia ngenjuhin HP-né. Liang kenehné maan makenalan ngajak luh sané jegég tur solahné melah.

“Ngih Bli, yén kénten tiang pamit. Suksma Bli.” Kéto Luh Kodim majalan ngejohin ané ngaé sebet kenehné Nyoman Jaba. Ia dot nombang, apang makelo maan ngorta. Buin akejepan sebetné dadi bungah. Luh Kodim sagét ada di mukak muané saha makenyem manis.

“Engsap tiang, niki SIM-é Bli. Takut tiang nyanan Bli kena tilang.” Luh Kodim ngenjuhang SIM saha makenyem ané ngaé keneh Nyoman Jaba mangulayang.

Lega kenehné Nyoman Jaba tan kodag. “Sebelum janur malengkung, harapan masih ada.” Miribang ené pabesen leluhuré. Jodohé suba lekad. Luh Kodim, pangadegné langsing lanjar, kulit putih, mabok lantang. Buina munyiné alus nglangenin, tusing kimud makenalan sareng déwékné sané daki cuil. Nanging legané masalin dadi jengah. Tangkahné ngaap ngabar-ngabar rikala nepukin Luh Kodim menék magandéngan sareng anak muani.

“Perjuangan belum berakhir,” kéto ia ngaremon padidina, limané magemelan. Nyoman Jaba laut majalan ka show room motoré. Ditu liu tepuka motor ané luung tur keluaran terbaru. Ia maakin sales motoré saha kisi-kisi. “Mok, aji kuda sik Ninjané nah?” Bengong salesé nepukin solahné Nyoman Jaba nagih meli motor cara meli godoh.

I Nyoman Sutarjana, guru ring SMAN Bali Mandara malajah nulis angge sarana ngubadin takutaku tangkah.

This article is from: