Zz 2001 3

ZEEZEILEN Schipper en Schip

Jaargang 20 nummer 3, oktober 2001

Trimmen

Getijstromingen

Manoeuvreren

Inhoud 3 3 4 6 7 10 12 14 15 16 18 20 22 24 25 26 28 28 29 30 31

Redactioneel Docus Heringa Van de voorzitter Ab Pasman Nieuwe leden de nieuwe leden Dare to dream Aite de Jong Schipper en schip Jacqueline van Amstel Schipper mag ik overvaren?

Aly van Geleuken Aan de grond Maarten van Herk Trim- & boathandlingweekend Pieterjan van Dongen Manoeuvreerweekend de deelnemers Guernsey bij doodtij Stef Hoonhout Getijstromingen op de Noordzee Louis Richard Arend Jan Klinkhamer Sunshine's dilemma Ab Pasman Een vakantieverslag Rolien Lucassen Kanaal 77 Roeiend het Kanaal over Marie-Janne te Veldhuis Wat is SSB? Ron van Dootingh Van de Winteractiviteitencommissie Yvonne Laauwen Oplossing Sunshine's dilemma Ab Pasman Monsterrol Colofon PZV in kleur

Kalender Informele clubborrel in de Trafalgar Pub: Elke eerste woensdagavond van de maand, 20.00 uur wo 10 okt oktober za 27 okt za 3 nov november wo 19 dec januari februari maart

verschijnen Zeezeilen nr. 3 Bezoek aan Vetus We gaan zelf aan de slag Sluiting kopij Zeezeilen nr. 4 ALV, 13.30 uur, Vestzak theater Son, Kerkstraat 2 Kees Koomen (oudloods bij het loodswezen) over "Interactie tussen de kleine- en de grote scheepvaart" Tochtplannen maken door leden voor Ramsgate 2002 Verschijnen Zeezeilen nr. 4 2 avonden meteo Bespreken van 2 tochtplannen Bezoek aan een scheepswerf

De wintercommissie brengt u zo spoedig mogelijk van de definitieve data van de winteractiviteiten op de hoogte.

Schipper mag ik overvaren?

Vakantieverslag 2

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2001

Twee oefenweekends

REDACTIONEEL

N

u ik dit schrijf is het zeilseizoen voor het grootste deel voorbij. Ik heb er goede herinneringen aan.

Mijn eerste evenement was de Ramsgate. Een gevarieerde tocht met goddelijk weer. Daarbij had ik nog als extraatje een bijzonder aangename bemanning.

Nou heb ik dat meestal ieder jaar, maar toch. Aly doet daar verslag van. Er waren veel schepen, 26, maar nog opvallender was het aantal deelnemers die voor het eerst mee gingen: 33. Dat is 30% van de vloot. Ik heb dus veel nieuwe mensen ontmoet en dat was heel plezierig. Een aantal daarvan vindt u nu al terug in de Monsterrol als nieuw lid. Ja, dat is snel.

Andere bewijzen van het bruisen van de club zijn de verslagen van de vele activiteiten deze zomer. Scan de inhoud maar eens. En dat is nog niet alles.

Denk eens aan al die schepen die met opstappers deze zomer tochten hebben gevaren. Ik beschik niet over cijfers, maar Suzanna alleen al had er 11 aan

boord.

Tijdens de Ramsgate is nog iets belangrijks gepasseerd; aan Indra Rooijens werd de Navigator Trophy uitgereikt voor zijn inspanningen voor de PZV over een lange periode. David Forder, commodore van de PSA, huldigde mét Indra ook zijn grafische kompanen, Bert Willem en Margreet Kok en Yolanda

Docus Heringa Kipperman. Indra deed veel aan het gezicht van Zeezeilen, het smoelenboek,

de brochure en het logo van het laatste lustrum.

Dit nummer onderscheidt zich van vele anderen door een opmerkelijk artikel.

Het stuk Stromingen op de Noordzee van Arend Jan en Louis maakt korte metten met het algemeen gevoelde onbegrip over de relatie tussen hoog en laag water op de Nederlandse kust en de richting van de stroom. Natuurlijk, wij komen er allemaal wel achter met de stoomatlas, maar nu, terwijl u dit leest, uit uw hoofd, wanneer moet ik weg t.o.v. hoogwater Hoek van Holland om de stroom mee te hebben? Enfin, leest u maar.

Verrassend is ook Sunshine's Dilemma.

Niet alleen vanwege de uitkomst maar ook om de helderheid van de uitleg. Ab's kwaliteiten zijn intussen, ook door Zeilen ontdekt. In #9 van september staat zijn zeevaartkundig vraagstuk, pagina 172. Ja, als je in Zeezeilen schrijft wordt je gelezen!

Van de voorzitter

J

ullie bestuur is weer in de thuishaven. Opgeteld hebben we heel wat mijltjes gemaakt deze zomer.

We hebben heel wat landen bezocht samen. Hoewel Docus en Piet met hun reis naar St. Petersburg natuurlijk de kroon spannen. Maar de vakanties zijn voorbij en het bestuur heeft al weer z'n eerste vergadering gehad om de lijnen voor een nieuw jaar uit te zetten.

In het bestuur krijgen we wat mutaties.

Harry en Docus treden op de Najaars ALV reglementair af. Docus wil nog graag een paar jaar aan Zeezeilen werken en stelt zich herkiesbaar. Harry heeft het bijzonder druk met alle acquisities van Philips Medical Systems en kan zich daardoor helaas niet herkiesbaar stellen. Voor hem moeten we dus een opvolg(st)er zoeken. Yvonne gaat er even tussenuit en heeft met Maarten een wereldreis gepland. Wanneer ze terug komt na een jaar wil ze graag haar periode afmaken. Ze blijft dus in het bestuur. Wim van Roode is zo vriendelijk om haar taak in de Wintercommissie tijdelijk over te nemen. Yvonne vertrekt 23 oktober en we wensen haar en Maarten een heel goed jaar.

In het zomerprogramma is veel gebruik gemaakt van e-mail. In feite zijn alle deelnemeropgaven en bevestigingen per e-mail afgehandeld. Daar is geen

post meer aan te pas gekomen. Daarom hebben we in het bestuur besloten om vanaf 1 oktober alle mailings voor verenigingsactiviteiten uitsluitend per e-mail te doen. Tenminste voor leden waarvan het e-mail adres bij de ledenadmi-

Ab Pasman nistratie bekend is. Tenzij men anders aangeeft. Leden zonder e-mail blijven de mailings per post krijgen. Naast een kostenreductie en versnelling van de communicatie betekent het ook een belangrijke lastenverlichting voor de commissies. Het klaar maken van de mailings kost namelijk nogal wat tijd.

Uitnodigingen voor formele vergaderingen en dergelijke blijven uiteraard per post. In voorkomende gevallen kan een commissie om haar moverende redenen natuurlijk besluiten om toch de post

te gebruiken.

De Team Philips kleding heeft grif z'n weg gevonden. Alles is verkocht op een enkel klein maatje na. Na aftrek van de kosten voor de avond met Pete Goss resteert er een positief saldo van ruim drie duizend gulden. Het bestuur reserveert dit geld voor een speciale activiteit die normaal buiten het financiële bereik ligt. Ideeën zijn van harte welkom. Meld ze svp bij de betreffende commissie of het bestuur.

Met het zomerprogramma van dit jaar is er duidelijk een omslag bereikt. Zelfs tot mijn eigen verrassing komen we in de buurt van door mij als doel genoemde 100 deelnemers. Aantal is echter niet alles. Ook de feedback van de deelnemers was uitermate positief. Het nieuwe concept met projectleiders werkt goed.

Zij hebben een pluimpje verdiend. Uit eigen ervaring weet ik dat er heel wat uurtjes in de voorbereiding en organisatie gaan zitten. Maar als je dan later bedankjes krijgt voor een heel prettig en leerzaam weekend is het de moeite waard geweest. Ik ben heel blij met dit succes. Ik heb een heel sterke mening dat een uitgebreid zomer(zeil) programma essentieel is voor onze vereniging. Zonder dat is het in feite onmogelijk de doelen van de vereniging te realiseren.

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2001

3

NIEUWE LEDEN

Drie oude nieuwe leden en vier van de tien nieuwe leden stellen zich in dit nummer voor.

Aly van Geleuken

A

ls opstapper mee met de Ramsgate tocht van afgelopen mei.

Daarna meteen besloten lid te worden van de PZV. Dus op verzoek van Docus een stukje over mezelf en vooral over mijn ‘hang naar het water’.

Nieuwe leden len. Het komt er namelijk min of meer op neer mensen die tijdens hun tocht op de levenszee in ernstige depressies terecht zijn gekomen te ondersteunen bij hun pogingen opnieuw richting aan hun leven te geven. Vaak is het al voldoende om in de chaos hier en daar een ‘waypoint’ uit te zetten.

Dit lijkt me eigenlijk wel voldoende over mij, maar vooruit, als laatste (omdat ik dat zelf ook altijd graag van anderen wil weten): ik ben 45 jaar (haal de gemiddelde leeftijd van de PZV-club dus spectaculair naar beneden!), ben getrouwd geweest en heb twee fantastische kinderen.

Bauke Sijtsma

Z

Zo’n tien jaar geleden pas heb ik voor het eerst ervaring opgedaan met zeilen.

Nieuwe liefdes brengen zo hun ‘eigenaardigheden’ met zich mee nietwaar.

Al gauw troonde hij mij mee naar zijn werkelijk schattige scheepje, leerde mij alles over schoten, lieren en kikkers, voor- en achterlijk, staande, lopende en kommaliewant en durfde het vervolgens aan met mij het water op te gaan.

Het is moeilijk onder woorden te brengen welke sensatie dat bij mij teweegbracht. Een sensatie die ik overigens telkens ben blijven ervaren: de haven uit, het open water op, de zeilen hijsen, motor af en dan……de weldaad van rust en ruimte, de totale ontspanning, maar ook de spanning van het spel van wind en water. Met veel genoegen heb ik zo de nodige zonnige zomers op de Zeeuwse wateren gevaren, gedobberd en af en toe een flink pak slaag gekregen (van de weergoden welteverstaan!).

Maar ja, het grote water lonkt (geloof ik). Echter ervaring ontbreekt. Die wil ik als maritieme nitwit graag bij de PZV opdoen. Ben benieuwd waartoe dit allemaal zal leiden.

In het dagelijks leven ben ik psycholoog en directeur van de Depressie Stichting.

Een organisatie die zich inzet voor mensen met een depressie en hun naasten. Met een beetje fantasie zijn er best wel wat analogieën te trekken tussen het werk van de stichting en het zeezei4

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2001

eilen met een 16-kwadraat heb ik vroeger geleerd op Loosdrecht en tijdens een weekje Friesland. Na heel veel jaren heb ik vorig jaar opnieuw een dagje gezeild en gemerkt dat ik het niet verleerd ben.

Dit jaar heb ik deelgenomen aan de Ramsgate. Ik vond het een fantastische belevenis. Wat je dan ineens overkomt is iets heel anders. Slapen aan boord met vier uur op vier uur af, opkomende zeeziekte, zwaar pak met zwemvest en lifeline, de navigatieapparatuur, de COG en de SOG, de boeien, achterop varende vrachtschepen bij nacht, in aardedonker met onverlichte boeien en geleidelichten een haventje aanlopen.

Ik vind dat allemaal schitterend. Ook de sociale kant, de gezelligheid in de havens, heb ik bijzonder gewaardeerd.

Over mijzelf: ik ben geboren en getogen in Hilversum, woon in Nuenen en werk in Best.

Sinds een paar jaar ben ik weduwnaar.

Ik heb drie kinderen van 23 tot 29 die niet meer thuis zijn. En, dat zal duidelijk zijn,

de gemiddelde leeftijd van PZV wordt door mij (56) niet verlaagd. Ik wil nu het zeezeilen verder gaan ontdekken. Helaas heb ik de afgelopen maanden door privé-omstandigheden en -agenda, een paar PZV-evenementen moeten missen die ik graag had meegemaakt. Voor eind september heb ik een week de zeilschool geboekt op de Wadden. Dan mis ik alweer iets (eindejaars bijeenkomst, meen ik). Het volgend seizoen wordt hopelijk beter.

Dimphy Brekoo

S

inds kort ben ik lid van PZV. Ik woon in Berkel Enschot. Als Brabantse heb ik als kind nooit iets met water te maken gehad. Alleen af en toe met de auto op de pont. Maar mijn man werd door het water getrokken. Mijn eerste ervaring was met een 16 m2 van Drimmelen naar Willemstad op en neer. Op de terugtocht kregen we een flinke onweersbui bij de Moerdijkbrug. Toch is toen bij mij de passie voor het zeilen ontstaan.

Na lang zoeken en haventjes verkennen met de auto, hebben we besloten een zeilboot te kopen. Onze eerste werd een 24 voet kajuitzeilboot met ligplaats Alem bij Kerkdriel. In de zandafgravingen leerden we het zeilen van kennissen. Een hele onderneming met kinderen van 5 en 6 jaar.

Al snel vonden we de boot te klein voor ons vieren en kochten we een Prospect 900 met stahoogte en veel ruimte; een echt familieschip.

Toen mijn man plotseling overleed, heb ik besloten door te blijven zeilen met mijn twee dochters die toen 10 en 11 jaar waren. Intussen was onze ligplaats Drimmelen. Vandaaruit maakten we tochten naar Zeeland, het IJselmeer

NIEUWE LEDEN

en later ook onze eerste tocht over zee, van Vlissingen naar Blankenberge.

Ook de kinderen, inmiddels 15 en 17, bleven het zeilen leuk vinden. Ik heb toen de Prospect ingeruild voor een Spear 30 met de naam Polar Bear. We zijn daarmee naar Engeland tot Wight geweest. Dat was een hele ervaring!

De Spear hebben we nog steeds. Sinds enkele jaren ligt de boot in Dintelsas.

Mijn dochter en haar vriend nemen de boot ook regelmatig een weekend mee.

Vorig jaar heb ik kennis gemaakt met Wim Braun, die tegenover mij in de haven ligt. Toen was de weg naar het lidmaatschap snel gevonden. Ik hoop op gezellige contacten en mensen te leren kennen die een keertje opstappen of waarbij ik, voor de verandering, eens mag meezeilen.

top!

We hebben nu twee keer een zeilvakantie in Engeland gehad. De eerste is alweer enkele jaren geleden. In 1999 hebben we samen, zonder begeleiding van mijn moeder op een ander schip, de overtocht zelfstandig gemaakt. We hopen dergelijke tochten in de toekomst vaker te maken. Intussen zijn we ook geboeid door het duiken. Dit jaar gaan we naar Belize.

Wij kiezen op dit moment ook bewust voor andere dingen, zoals bijvoorbeeld verre reizen maken. Maar al maken we soms een seizoen wat minder mijlen, de passie voor de watersport en het zeilen zal altijd blijven.

Met dit lidmaatschap hopen we meer zeilers te ontmoeten en willen we graag eindelijk eens wat papieren gaan halen.

Het wordt de hoogste tijd, na 24 jaar varen!

Nicolette Brekoo

T

ja, wat moet ik aan het verhaal van mijn moeder toevoegen? Ik heb de eerste 18 jaar uitsluitend met haar gevaren. Ik ben heel trots op haar en ik ben haar heel dankbaar dat we dit allemaal hebben mogen ervaren.

Ik heb van jongs af aan al aardig wat

meegemaakt op zee. Van storm in het Kattegat tot heftige windvlagen voor de kust van Oostende.

Navigeren was altijd mijn taak. Vooral toen ik een technische opleiding ging doen, werd ik veroordeeld tot het rekenen tekenwerk. Ik wisselde dat graag af met een dutje achter de kaartentafel.

Mooie tijden dus. Wat kun je als kind nog meer verlangen dan kamperen, water, strand en later een eigen zeilbootje, een Hopla. De Hopla hangt nu in de garage te wachten op mijn eigen kinderen, mochten die komen.

Mijn vriend is ook al vroeg met zeilen en surfen begonnen. Op Curaçao vormde hij en zijn broer in de jaarlijkse Sunfishkampioenschappen de onverslaanbare

M

voel van een week te krijgen! De laatste weken van het seizoen zijn allemaal al vol gepland. Iedere week hebben we opvarenden. Er zijn namelijk heel veel vrienden die graag een keer een dag meegaan. Zo houden we ook nog ons sociale leven op peil! Toch lijkt het ons ook leuk om het aantal zeilers binnen ons vriendenbestand uit te breiden. Wie weet.

Maarten Hotze

B

ij deze wil ik gebruik maken van de mogelijkheid om mij voor te stellen als nieuw lid van de PZV. Ik ben 27 jaar oud en sinds twee jaar werkzaam bij Philips CFT.

Jack Koch

ijn naam is Jack. Ik woon samen met Nicolette. Wij beiden zijn voor het grootste deel van ons leven bezeten van zeilen. Ik heb veel wedstrijden gezeild en meer recentelijk doe ik aan tourzeilen. Zo zijn we twee

jaar geleden met z’n tweeën naar Brighton in Engeland gezeild. Een groot deel van mijn zeilervaring is te vinden op de Antillen. Dit is begonnen met windsurfen en vervolgens zeilen in de Sunfish, een klein zeilbootje en tevens een van de grootste eenheidsklassen in de wereld. Op Curaçao is dit een perfecte leerschool om te leren zeilen daar het een zeer fanatiek en groot wedstrijdveld betreft. Samen met mijn broer Dave deden wij mee in de top van het veld.

Na de Sunfish werd dit de Laser, een Hobie 18 en de J 24. Thans varen Nicolette en ik vrijwel ieder weekend op het Volkerak met de boot van Dimphy, een Spear 30. Voor ons de ideale manier om in twee dagen een vakantiege-

Vroeger heb ik af en toe met mijn vader gezeild en ook mijn oom bleek fervent catamaran zeiler. Ik kon met hem een paar keer op en neer op een van de grote plassen in Zeeland, en hobbelend in het net tussen de drijvers is daar denk ik het idee ontstaan dat dit wel eens heel leuk kon zijn.

Tijdens mijn school- en studieperiode is er helaas weinig gebeurd op zeilgebied, maar sinds ik werk is het zeilen weer onder mijn aandacht gekomen. Ik heb voor de jongerenvereniging van Philips, de Global-Is, een kanaalzeilevenement georganiseerd. Hierbij zijn we met een catamaran en twee 40-voets jachten van Oostende naar Duinkerken gezeild, en weer terug. Via de eerste lezing van Pete Goss kwam ik in contact met de PZV, en sindsdien ben ik lid van de vereniging. Omdat het nog aan een goede basis zeilkennis schortte, heb ik een zeilcursus gevolgd in Friesland. Tot mijn grote vreugde blijkt de PZV ook cursussen te organiseren, en evenementen zoals de 48-uurs tocht klinken onweerstaanbaar aantrekkelijk. De kans lijkt mij groot dat we elkaar zien bij een van de volgende PZV evenementen. Dus tot kijk!

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2001

5

DARE TO DREAM

Huug Schenkel

G

raag wil mij voorstellen. Ik ben Huug Schenkel, 52 jaar, getrouwd, woon in Best en heb 2 dochters van 22 en 25 jaar.

Met de watersport ben ik al heel jong in aanraking gekomen. Bij mijn familie in Friesland zat ik als 5-jarig jochie al afwisselend op motor- en zeilboten. Nadat ik regelmatig ook de “touwtjes” mocht vasthouden is de passie voor zeilen geboren. Sinds die tijd heb ik altijd met vrienden gevaren of met het gezin een boot gehuurd. We waren regelmatig te

Pete Goss is een bevlogen man. Op 15 juni kwam hij voor een tweede lezing naar Eindhoven en wederom hing het zeilerspubliek aan zijn lippen.

H

oe simpel vertelt hij van zijn eerste Atlantische oversteek. Je gaat gewoon westwaarts tot Amerika en daar kom je vanzelf een visser tegen aan wie je verder de weg kan vragen. Gewoon dezelfde route varen als de vliegtuigen. Vervolgens over de redding van Raphael Dinelli alsof het redden van een collega zeiler van een zinkend schip zijn normale werk is. De kracht en de indrukwekkendheid van zijn verhaal ligt in de eenvoud. Na de finish van de Vendee Globe in 1996/97 startte hij direkt met de voorbereidingen

6

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2001

vinden op de Loosdrechtse plassen of de Friese wateren in 16 kwadraten, Dompkruisers, Wibo’s of Friendship’s.

De wens was al heel oud om een eigen schip te kopen, maar door de vele verhuizingen is dat er nooit van gekomen.

Na lang rond kijken hebben wij, vorig jaar een Friendship 28 MkII aangeschaft, met name om in het rivierengebied en het Brabantse te kunnen varen.

Maar dat viel wat tegen.

Sinds dit jaar is onze ligplaats Naarden en kunnen we wat groter water op. Ik ben lid geworden van de PZV om het zeilen op zee te leren. Ik verheug me op de Ramsgates, eerst als opstapper en daarna met het eigen schip.

Dare to dream voor Team Philips. Onderweg had hij al zeilend de plannen gemaakt. Hij praat over participatie, uitdaging en risico’s

Aite de Jong die zo’n project met zich mee brengen.

Hij vertelt over de successen en tegenslagen. Vooral legt hij steeds de nadruk op het team en hoe zijn team de tegenslagen te boven kwam door steeds maar weer vooruit te kijken en vooral te blijven geloven in Team Philips. Op een bepaald moment moest de keus gemaakt worden: doen we mee met The Race of niet. Ze besluiten Team Philips zelf het antwoord te laten geven. Pete laat imponerende filmbeelden zien van de boot terwijl zij op snelheid ligt. Het lijkt alsof zij stilligt en het water nauwelijks beroerd. De speedboot erachter met zijn opspattend water laat zien hoe snel het in werkelijkheid gaat. Tijdens een testvaart zakt de barometer 18 mb in 8 uur en ze krijgen te maken met een enorme “windturbine” Daarna ontstaat een uitzonderlijke storm en dan blijkt dat de krachten op het schip te groot zijn geweest. Het bemanningsverblijf is

voor de helft kapot. De stuureenheid was geïntegreerd in het bemanningsverblijf dus als dat kapot zou gaan werd de besturing onmogelijk.Op de exclusieve filmbeelden horen we het trekken en kraken in hevige storm. Pete vertelt op een imponerende manier over de redding en vooral over het moment waarop Team Philips wegdreef in de duisternis.

De boodschap die door zijn verhaal steeds als een rode draad opduikt is: durf te dromen en je dromen waar te maken.Wanneer je grenzen wilt verleggen zal je risico’s moeten nemen. Pete Goss en zijn team hebben bewezen “durven te dromen”.

Team Philips leeft voort in Plymouth

SCHIPPER EN SCHIP

Jacqueline vaart nu vijf seizoenen met haar Contessa 32 en vertelt hoe het allemaal is gekomen.

Schipper en schip

Jacqueline van Amstel

H

et elektrische kacheltje staat zachtjes in de kajuit te snorren, de wind rukt buiten venijnig aan de mast en de vallen, laat de boot in haar box overhellen en loeit in vlagen NO Bf 8 –9 over de haven van Hartlepool, aan de Engelse Oost-kust. De lucht ziet as-grijs en de ene depressie na de andere trekt vanuit het zuiden door het Kanaal naar het noord-oosten.

Zomervakantie 2001! Waar blijft nu die zuid-westen wind? We liggen al enkele dagen vast op lager wal en vergeten onze eindbestemming, Schotland.

Het knusse herfstachtige sfeertje in de kajuit is de juiste omgeving om over de relatie “Schipper en Schip” te schrijven.

OP ZOEK NAAR EEN SCHIP Om m’n verhaal te beginnen neem ik u eerst even mee naar juni 1997. Na velen jaren de beschikking te hebben gehad over een eigen schip ben ik op dit moment alweer twee jaar zonder boot en als opstapper steeds afhankelijk van anderen om mee te mogen zeilen, maar zonder de zorgen van onderhoud. “Eigenlijk prima” hoor ik mezelf nog zeggen tegen een vriendin. Maar ze heeft toch iets in me wakker gemaakt. Vind ik dat diep in m’n hart eigenlijk wel zo prima?

Nee, eigenlijk niet en dus tijd om in actie te komen en op zoek te gaan naar een eigen boot. Misschien heb ik me een beetje tegen laten houden door het feit dat ik de boot als vrouw alleen moet kunnen zeilen en onderhouden, maar met een geschikt schip en misschien wat aanpassingen moet het te doen zijn.

In m’n hoofd ontstaat een wensenlijstje, waaraan het schip zou moeten voldoen.

Dat ziet er ongeveer als volgt uit:

- +/- 9 meter lang, - zeewaardig, ik zeil graag eens op zee, - een kleine voordriehoek, om niet met grote fokken te sleuren, - stevig gebouwd, - geen aangehangen roer en - passend in mijn budget .

Watersporttijdschriften en botenbanken brengen geen uitkomst en het eerst volgende weekend staan er bezoeken aan jachtmakelaars op het programma. Om ideeën op te doen.

Eigenlijk kan ik het nu heel kort houden.

Het weekend begint en eindigt in Bruinisse, met een optie op een boot. Een

informatiegesprekje op het kantoor van de jachtmakelaar lijkt weinig hoopvol, er liggen geen boten die aansluiten bij mijn wensenlijstje, maar zo wordt er vriendelijk aan toegevoegd: “ loop vooral eens over onze verkoopsteiger en aarzel niet om iets te vragen”.

En daar ligt ze dan, het is liefde op het eerste gezicht. Heel gevaarlijk natuurlijk, want er is ook zoiets als een gezegde: Liefde maakt blind. Die ene meter langer en dat beetje duurder en dat achterstallige onderhoud ….. toch geen enkel probleem. Ik geloof niet dat er een probleem te bedenken is dat me had kunnen verhinderen deze Contessa 32 te kopen.

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2001

7

SCHIPPER EN SCHIP

Bootnamen vormen meestal een probleem. “Anna” staat er in grote letters achterop de spiegel. Echter binnen in de boot kom ik een houten paneeltje tegen met daarin gegraveerd de oorspronkelijke naam van deze Contessa “Wandering Moon” en ik weet het meteen, deze naam zal weer op haar romp pronken.

Niet te snel van stapel lopen, de boot is nog niet gekocht. M’n verstand komt ook nog even om de hoek kijken en er wordt eerst een aankoopkeuring geregeld en contact opgenomen met de Contessa Class Association. Daar kent men de doorgaans zwakke punten van dit schip waardoor een doelgerichte inspectie mogelijk is.

Nog geen week later ben ik dan de zeer trotse eigenaresse van de “Wandering Moon”, een verjaardagscadeautje aan mezelf . Deze onvergetelijke verjaardag wordt natuurlijk aan boord gevierd in combinatie met het inwijden van de boot.

DE TROTSE EIGENAAR Eigenlijk begint dus hier het echte verhaal van Schipper en Schip. Het speciale gevoel dat er is als je de boot ziet liggen, de trots die je voelt, die onbeschrijflijke kriebels in de buik, maar ook de (financiële) zorgen, het onderhoud, de werkzaamheden ter verbetering van de boot en uiteindelijk elke keer weer het grote gevoel van voldoening als er weer een drempel genomen is. Het spannende leren kennen van de boot, aanvoelen hoe ze zeilt, manoeuvreert

en reageert op alle mogelijke weer- en windsituaties. Na vijf zeilseizoenen kan ik nog steeds uit de grond van m’n hart zeggen: “ze zeilt tof!”

WERK, WERK EN NOG EENS WERK Meteen bij de aankoop zit ik al vol met ideeën voor verbeteringen. Misschien is het typisch vrouwelijk dat veel van deze ideeën iets te maken hebben met het cosmetische stuk; het uiterlijk en het interieur. Maar wat ik in mijn hoofd zet gaat meestal ook gebeuren.

Het eerste project is het kombuis. De oude toplaag van formica gaat van het aanrechtje af. Dat was niet zo veel werk, daar had het jarenlang inwateren al voor gezorgd. Het vieze polyester wasbakje wordt eruit gezaagd. Samen met een vriendin wordt een nieuw frame voor een RVS wasbakje getimmerd en er komt een mooi nieuw wit formica aanrechtblad in. Alle schotten en houten panelen om de kombuis worden kaal gehaald en opnieuw gelakt. Het resultaat mag er zijn! ‘s Avonds thuis achter de naaimachine om de kajuitkussens opnieuw te stofferen. Het staat hier in 1 zin geschreven, maar 18 kussens bekleden is een hele klus. Één per week betekent 3 maanden werk in mijn schaarse vrije avonduurtjes en er zijn zeer bewerkelijke kussens bij, geniet op houten frames, met eindeloos veel gestoffeerde knopen. Totaal 100 knopen bekleed en vastgezet.

Nieuwe verstaging gaat mijn eigen kunnen te boven, dus dat wordt uitbesteed.

Het schroefaslager vervangen is de volgende winter aan de beurt. Klink simpel, maar om de oude lager te verwijderen, moet eerst de schroef eraf, die kan er alleen af als het roer eraf is en het roer wordt verwijderd door de scheg ervoor doormidden te zagen om bij de roerophanging te kunnen komen!

De volgende winter is de kuip aan de beurt. Op de banken zit verrot multiplex met daarop een laagje teakfineer.

Ziet er niet uit. Alles weggebeiteld en bekleed met nette teakhouten plankjes.

Wim is hierbij mijn steun en toeverlaat en voor een stelletje amateurs mogen we toch wel trots zijn op het resultaat.

Het roer is ook niet vrij van problemen.

Grote speling tussen roeras en roerblad. De vingerlingen zijn afgebroken.

Handig dat de werf nog bestaat, een fax naar de bouwer, Jeremy Rogers, levert de nodige informatie op om ook dit probleem op te lossen. Gaten frezen in het roerblad, RVS verstevigingen laten lassen en met schuim en polyester aan de gang om het roerblad weer stevig dicht te maken.

Noodgedwongen word ik steeds handiger, polyesterreparaties, afsluiters uit elkaar halen, kieren smeren, zeilen naaien, geen probleem. Er is echter één zaak dat ik elk jaar weer voor me uit schuif door gebrek aan kennis maar ook door angst hieraan te beginnen. Dat is het elektrische systeem. Achter een veel te klein schakelpaneeltje, met veel te weinig schakelaars zit 1 grote kluwen van draden. Ik heb alles graag goed georganiseerd en kan dit dus niet aanzien. Gelukkig heeft Wim hierover wat ideetjes en wie weet gaat het volgende seizoen er een worden zonder elektrische storingen! Je moet af en toe durven dromen.

Nu lijkt het net of een boot een en al problemen geeft, maar dat klussen ligt me wel, ik beleef veel plezier aan een mooi en goed resultaat. Gelukkig staat er ook eindeloos veel zeilplezier tegenover en heel veel leuke contacten met opstappers.

ALLEEN EROP UIT De Contessa 32 wordt ondanks de klassiek ogende lijnen tot op de dag van vandaag in Engeland nog steeds gezeild als eenheidsklasse in wedstrijden. Vooral aan de wind kan ze zich goed meten met modernere schepen.

Als nieuweling op de steiger, kom ik mijn nieuwe buren die ik nog niet persoonlijk heb ont-

8

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2001

SCHIPPER EN SCHIP

moet, al zeilend tegen. Wederzijdse herkenning van de boten leidt tot een onderling wedstrijdje. Altijd in voor een uitdaging laat ik me niet kennen en kom net iets eerder bij de haven aan. Ik wacht even met aanleggen zodat ik van hun hulp kan profiteren. Prachtig die verbaasde gezichten: “Komt er nu echt niemand uit die kajuit?” zie je ze denken. Een grotere hoeveelheid smoezen en excuses voor het verliezen van deze uitdaging kan ik niet bedenken. Alleen zeilen levert mooie momenten op!

lige tros in de schroef. Waarom moet dat net gebeuren nu ik alleen op weg ben? De applaudisserende bemanning van het tegenoverliggende schip sleept me de sluis uit. Niet alleen dat, een van de mannen duikt het water in om de ellende te verwijderen. “Dat zouden ze

voor mij als man niet gedaan hebben” verzucht Wim. Wim en ik zeilen nu meestal samen en delen naast het onderhoud en de kosten het vele zeilplezier dat we aan de Wandering Moon beleven.

WEEKENDJE GREVELINGEN Geen bemanning afgesproken, maar het is schitterend weer dus dan maar alleen. Zeilen is het probleem niet, maar voor het alleen aanleggen in sluizen heb ik wat schrik. Perfect weer om te oefenen. De sluis bij Bruinisse, slechts een enkele boot in de sluis en de hele bakboordzijde voor mezelf om aan te leggen. Perfect, dat moet toch lukken. Kom rustig aanvaren, even remmen in z’n achteruit…. een hoop kabaal onder de boot en verder….niets, geen effect. Gelukkig heeft de sluis een lange wand en op de achterlijn stopt de boot netjes op tijd . Ik krijg zelfs applaus van de overzijde. Het probleem blijkt een stuk rafe-

JACHTZEIL MAKERIJ Veerhaven 4485 PL Kats ZldV 0113 - 600291 fax 0113 - 600249

Lion Sails

Ton Leeuwestein Tel. privé 0113 - 227028

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2001

9

SCHIPPER MAG IK OVERVAREN?

Schipper mag ik overvaren Ramsgate 2001 door de ogen van een zeuntje.

Aly van Geleuken

S

inds de afgelopen Ramsgatetocht speelt het kinderliedje “Schipper mag ik overvaren, ja of nee? Moet ik dan een cent betalen, ja of nee?” regelmatig door mijn hoofd.

Als opstapper ingedeeld op de Suzanna, betekende dit dat ik er niet aan kon ontkomen om op verzoek van schipper Docus een stukje te schrijven over de Ramsgate 2001.

Welnu hier mijn relaas over een bijzondere tocht die eigenlijk al begon met de briefingavond op 26 april en pas eindigde met de napraatavond op 7 juni.

HET BESLUIT Na een buitengewoon enerverend jaar was ik zeer toe aan wat tijd voor mezelf; dus twee weken vrij gepland rondom Hemelvaart. Toevallig(?) ontmoette ik eind vorig jaar Lidia Roesink, die het natuurlijk niet kon laten de Philips Zeezeilvereniging en de jaarlijkse Ramsgate-tocht ter sprake te brengen. Mijn zeilervaring tot dan reikte niet verder dan een aantal zeer plezierige zomerse tochten op de Zeeuwse wateren. Dus nog nooit een mijl op zee gezeild. Wilde ik dat eigenlijk wel? Durfde ik dat eigenlijk wel? De twijfel sloeg toe. Maar het enthousiasme van Lidia werkte zo aanstekelijk dat ik besloot me aan te melden.

DE BRIEFING Een paar weken voor deze avond had ik het hele informatiepakket thuis gekregen. Aangenaam verrast; buitengewoon compleet en met veel zorg en aandacht voorbereid. Die avond ging ik recht van mijn werk naar The Trafalgar Pub, be-

10

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2001

nieuwd wat me daar allemaal te wachten stond. Ik was wat aan de late kant dus het PZV-zaaltje was al tot en met de laatste stoel gevuld met stoere, veelal luidruchtige (zee)mannen en een enkele opvallend veel minder luidruchtige (zeemans)vrouw. Ik had het smoelenboek goed bestudeerd en herkende gelukkig al enkele gezichten.

Na het beruchte ‘Brabantse kwartiertje’ startte de briefing: Ramsgatecommissie, vlootvoogd en ‘vlootarts’ werkten onverstoorbaar hun programma af. Vanwege de MKZ-crisis werden een paar wijzigingen doorgenomen die door de zaal van het nodige commentaar voorzien werden. Wat werd er veel gelachen. Als de gezamenlijke bijeenkomsten tijdens de tocht ook zo zouden verlopen, kon alleen daardoor mijn week al niet meer stuk.

DE VOORBEREIDING Aansluitend op de gezamenlijke briefing zocht de bemanning van de Suzanna (Docus, Marijke en Wim Laauwen en ikzelf dus) een plekje beneden in de Pub om kennis te maken, taken te verdelen, enzovoort. Met het idee, nu gaat het gebeuren, zette ik me schrap om alle maritieme lessen zo goed mogelijk in me op te nemen. Wie schetst mijn verbazing dat het werkelijk alleen maar over voedsel en, met name, drank ging en over kleding om het vooral niet koud te krijgen tijdens de oversteek.

Na de briefingavond zagen we elkaar

niet meer, wel werd regelmatig gemaild, zo dat we elkaar toch al een beetje beter leerden kenden. Ik vond het heel wat om zomaar met drie wildvreemde mensen dit avontuur aan te gaan. Gelukkig had de eerste kennismaking een goed gevoel achtergelaten dat door de mailtjes alleen maar werd versterkt.

DE ROOMPOT Omdat den Bommel de thuishaven is van de Suzanna, besloten wij om al op vrijdag richting de Roompot te vertrekken. In de loop van de zaterdagmiddag kwamen we daar aan. Vreemd dat het zo echt prettig was weer een aantal PZV’ers te zien, ik kende deze mensen toch nog nauwelijks!!?? Binnen no time zat ik op de Cadans van Louis Richard aan de rode wijn en vervolgens op the Wandering Moon van Jacqueline van Amstel aan de port. In de sluis hadden we al met Oranjebitter, ons aangeboden door Alphons Drübers van de Mariken, getoost op het huwelijk van prins Constantijn en Laurentien. Marijke toverde ‘s avonds een culinair drie gangendiner op tafel waarbij ook menig glaasje wijn werd genuttigd. Al met al voor mij een meer dan gemiddelde inname van alcoholeenheden. Dat beloofde wat voor de rest van de tocht.

DE PALAVERS Ter lering ende vermaak, met de nadruk op dat laatste, althans dat dacht ik aanvankelijk.

Pas op de napraatavond werd duidelijk dat het palaveren wel degelijk serieus genomen dient te worden en dat het niet de bedoeling is dat de navigator zich er met een grap of een jantje-van-leiden vanaf maakt.

Voor mij waren de palaverbijeenkomsten de hoogtepunten van de tocht. Hoe heerlijk ik het ook vind om met een bootje op het water te zijn, mijn passie gaat uit naar mensen. Mensen in al hun verscheidenheid, ik kan er maar niet genoeg van krijgen. En wat kwam ik wat dat betreft aan m’n trekken! Tijdens de palavers maar ook met mijn eigen crew.

Net als bij elke andere club heb je bij de PZV leiders en clowns, schreeuwers en stillen, denkers en doeners. Maar meer dan bij andere clubs hebben in mijn ogen de PZV’ers naast verschillende eigenschappen een paar wezenlijke eigenschappen gemeenschappelijk: eigenzinnig en eigenwijs, wonderlijk ge-

SCHIPPER MAG IK OVERVAREN?

noeg gecombineerd met een verbazingwekkende tolerantie. Voor zover ik het kan beoordelen een ijzersterke combinatie die de kracht en het hart van de vereniging maakt.

hebben, volgens hem niet ver lopen van Bradwell Marina. Werkelijk waar: uren hebben we gelopen. Ik begon me bijna af te vragen of ik me wel had ingeschreven voor een Zeilvakantie.

HEEN EN WEER De zee was kalm en de bemanning ook.

Het weer was voortreffelijk en het eten ook. Maar er was te weinig wind om te zeilen dus bijna de hele tocht op de motor gevaren. Heen: ‘s morgens rond 6.00 uur uit de Roompot vertrokken, aankomst in Woolverstone tegen 24.00 uur. Terug: ‘s middags rond 14.00 uur uit Brightlingsea vertrokken, aankomst bij Stellendam de volgende dag rond 14.00 uur.

Van tevoren had ik met allerlei minder gunstige scenario’s rekening gehouden.

Ruwe zee, hoge golven, zeeziekte, bang me klein en nietig te voelen op het grote water. Gelukkig kwam niets van dit alles uit. Integendeel het was een heerlijke ervaring. Het wachtlopen was gezellig.

De slingerkooi sliep beter dan mijn eigen bed.

En dan de havens: very nice and typical English, isn’t it. Gelukkig was er ruim de tijd om dankzij de gastvrijheid van de schippers veel deelnemende schepen van binnen te bewonderen. Wat een diversiteit.

Ook hebben wij nog veel gewandeld en dat was maar goed ook, want zelfs aan boord van de bijna 11 meter lange Suzanna kregen we niet voldoende lichaamsbeweging. Vermeldenswaard is dat de doortastende Marijke een public footpath weer begaanbaar heeft gemaakt, dat als gevolg van de MKZ crisis al in geen maanden meer belopen was. Dit hield in dat zij zichzelf (en ons, inclusief Joanneke Cuperus) een weg moest banen door schouderhoog koolzaad en heuphoge brandnetels. En dat alles omdat we volgens Docus beslist de St. Peter’s Chapel gezien moesten

DE ZEUNTJES Naar een recente traditie dienen zij, die voor het eerst de Ramsgate-tocht maken, tijdens het Captain’s Dinner ‘leuk voor de dag te komen’. Zelf zeuntje zijnde kan ik natuurlijk alleen maar laaiend enthousiast zijn over de prestatie van deze groep. Dankzij de inzet van de bemanning van the Wandering Moon werd tijdig met de voorbereidingen begonnen. Vervolgens lukte het Hans Stevens met rustige overredingsdrang iedereen op een lijn te krijgen: op het lied van Freek de Jonge ‘Er is leven na de dood’ zou wel een leuke PZV-variant te maken zijn. En dat lukte inderdaad. Zie vorige editie van Zeezeilen.

DE KICK En toen zat mijn eerste oversteek naar Engeland per zeilboot erop. Wat heeft dat met mij gedaan? Wil ik nu vaker gaan zeezeilen? Ik ben er nog steeds niet uit. Het was beslist een heerlijke tocht. Wat heb ik veel plezier gehad.

PZV is echt een leuke club. Iedereen die ik ontmoette was geestig, energiek, creatief, hartelijk, eigenwijs, niet vies van een borrel en altijd in voor een diepgaand gesprek…maar het ging natuurlijk wel vaak over zeezeilen.

Wat is toch de kick van deze sport? Waarom doen zo velen dat, terwijl zo op

het eerste gezicht geen externe factoren ons daartoe dwingen? Want het blijft toch een activiteit waarvoor de mens in wezen niet is uitgerust. Dat heeft Louis tijdens de briefing nog eens heel goed duidelijk gemaakt. Op mijn vraag aan diverse Ramsgate-gangers wat nou de reden was om het vaargebied uit te breiden naar het grote water, kreeg ik nogal vage antwoorden. Het duidelijkste was Wim: om aan de overkant te komen.

Maar echt veel schoot ik daar niet mee op. Ik hoopte op antwoorden als verleggen van grenzen, overwinnen van angsten, etc. Dat laatste zou dan ook meteen verklaren waarom altijd meteen gedronken moet worden op de behouden aankomst in elke haven, ongeacht welke inspanning geleverd diende te worden om die te bereiken.

Maar goed, dit is niet de juiste plaats om hier verder op in te gaan. Ik ga er nog eens wat langer over nadenken en hou u op de hoogte als ik tot zinnige gedachten kom.

Ondertussen kan het natuurlijk geen kwaad toch maar eens de cursus TKN te gaan doen, zeker omdat ik inmiddels officieel PZV-lid ben geworden.

O jee, ben ik eindelijk verlost van ‘Schipper mag ik overvaren’, begint ‘Daar was laatst een meisje loos’ door mijn hoofd te zingen……

Brightlingsea, tekening Maarten van der Hout

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2001

11

AAN DE GROND

Aan de grond Aan de grond voordat de eigenlijke Ramsgatetocht begint.

Maarten van Herk

H

et aanvaren van de feestvierende Roompot-marina op 19 mei 2001, als verzamelhaven voor de Ramsgatetocht, was gezien het prachtige zeilweer een ware ontspanning.

Onder die omstandigheden toch “de krant te halen” mag dan ook als een prestatie van formaat gezien worden.Het bijgaande krantenknipsel uit de Provinciale Zeeuwse Courant van maandag 21 mei 2001 maakt duidelijk dat het de bemanning van de Jonathan desondanks gelukt is. Het recept bleek kinderlijk eenvoudig.

Bij het naderen van de Roompot moest ruim baan gemaakt worden voor een groep wedstrijdzeilers en met een slag naar het Noorden maakten we onze verplichting als goede watersporters waar.

12

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2001

De door alle hens gevoerde discussie over het enige juiste tochtplan voor de oversteek van zondag kon daarna in alle hevigheid worden voortgezet. Ditmaal echter opnieuw onverwachts onderbroken door een snelheidsverandering van 4 naar 0 knopen per oogwenk.

Tijd dus om maar eens om ons heen te kijken ! Juist ja: vastgelopen op de Neeltje Jans en dat met vallend tij. Alle huis-, tuin- en keukenmiddelen om vlot te komen ten spijt geeft de Jonathan geen krimp, vast is VAST. De marifoon voor het inroepen van mogelijke hulp brengt in eerste instantie geen uitkomst. Naar later bleek was de havenmeester van de Roompot op datzelfde moment in gesprek met de bemanning van de rescue-helicopter. Deze had zojuist een reddingsdemonstratie tezamen met een KNRM-reddingsboot ter gelegenheid van de feestelijkheden in de Roompot beëindigd.

Kustwacht Ouddorp op kanaal 74 bracht echter uitkomst met de mededeling dat de reddingsboot “De Harder” toevalligerwijze in de buurt was en met 2x250 Pk en een snelheid van 34 knopen naar ons op weg zou gaan. Nog geen 10 minuten later waren ze inderdaad aanwezig en weer 10 minuten later voeren we “op eigen kracht”, nauwgezet de tonnetjes volgend, richting Roompot. Met heel veel dank aan onze adequate en deskundige hulpverleners en hun vriendelijke constatering dat we klaarblijkelijk “de kaart verkeerd gelezen” hadden.

Maar ook in de wetenschap dat in het statistisch jaaroverzicht 2001 van de KNRM de Jonathan haar plaats kan op-

eisen. Als ze maar over je schrijven, het geeft niet hoe...

ADVERTENTIE

Een zomer met oude en nieuwe kusten

Jurmo, Finland

Palma, Mallorca

Paimpol, Frankrijk

St Petersburg, Rusland

veel meegemaakt, veel verhalen te vertellen en daarom tot spoedig ziens in de

Trafalgar Pub PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2001

13

TRIM- & BOATHANDLINGWEEKEND

Trim- & boathandlingweekend Het weekend blijkt een schot in de roos. Dertig leden verdeeld over 5 boten kwamen af op twee dagen intensieve training.

Pieterjan van Dongen

O

p het trimweekend van 16 en 17 juni werd op een goede manier invulling gegeven aan wat in het verleden de taak van de opleidingscommissie was.

De instructeurs waren: Ab Pasman op de Sunshine III, Wessel Nauta op de Marot, Wim Braun op de Joint Venture, Fons Navarro op de Trinity en Jacques de Beule op de Robber.

Uitvalbasis van de vloot was Willemstad. Na elk dagdeel werd daar verzameld en er werd overnacht.

Er was een goed opgezet programma waarin alle onderdelen van het trimmen aan bod kwamen. De aandacht per item was op de ene boot groter dan op de andere maar alles is geoefend. Theorie en praktijk waren goed in balans.

Het programma was verdeeld in 4 dagdelen: 1) genua- en grootzeiltrim bij diverse windhoeken, telltales en bolling van de zeilen 2) sturen en manoeuvres; overstag, gijpen, van voor de wind naar aan de wind 3) spinakerzeilen, hijsen, trimmen, strijken en spi opdoeken 4) wedstrijdvoorbereiding met taakverdeling aan dek, startstrategie en een wedstrijdje.

Wat ik er persoonlijk van opgestoken heb wil ik u niet onthouden: • Telltales zijn nog belangrijker dan ik al dacht. Met een paar extra in de zaling kun je zien hoe de luchtstroom is tussen genua en grootzeil. Met een streep in het grootzeil kun je wel zien waar de bolling zit, maar met een lijntje telltales daaronder kun je ook het effect op de stroming langs het zeil zien en op die manier leren wat de juiste stand is.

• Genua Voor wat ruimere koersen moet de genua verder naar buiten, b.v. met een leioog op extra rail verder naar de rand. Bij mijn boot, de EliXir, hebben we dat nu opgelost met een extra blok aan de voetrail waardoor een extra schoot loopt. Niet helemaal ideaal omdat dit

14

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2001

nog maar voor één stand van de genua is.

• Onderlijkstrekker Bij ruimere koersen en voor de wind het gebruik van de onderlijkstrekker waarmee het zeil boller wordt naarmate ruimer wordt gevaren. Met de eerder genoemde telltales kun je dan zien of de bolling goed is en op de juiste plaats zit.

• Taakverdeling De taakverdeling aan dek moet duidelijk zijn, zeker bij manoeuvres als overstag, boei ronden e.d. Als iedereen weet wat hij moet doen gaat het beter en vlotter.

Waar het fout gaat is daar waar het ene bemanningslid de “fouten” van de ander wil corrigeren en daarmee zijn eigen taak verwaarloost waardoor het pas echt fout gaat.

• Voorbereiding Bereidt manoeuvres tijdig voor, probeer niet alles tegelijk te doen, b.v. pas achterstag, onderlijk en cunningham al aan, aan de nieuwe koers, voor het ronden van de boei. Daarna pas de spinaker.

Voor het geleerde over spinakeren maak ik graag gebruik van de handleiding die Fons Navarro voor de deelnemers op de Trinity gemaakte.

Het was een bijzonder geslaagd weekend, niet alleen omdat er veel te leren viel, maar ook omdat het intensief trainen, samen eten en overnachten voor een flinke portie saamhorigheid zorgt.

Een volgende keer schijf ik zeker weer in, immers je bent nooit klaar, er valt altijd wat te trimmen.

MANOEUVREERWEEKEND

Manoeuvreerweekend Een samenvatting van de enthousiaste verslagen van de vijf deelnemende schepen. Zij hadden een hartstikke goed weekend, leerzaam voor iedereen en zonder meer voor herhaling vatbaar!

met zijn enthousiasme en aanschouwelijk onderwijs. Als hij vond dat het nog duidelijker kon dan het instructieboekje toonde, pakte hij zijn zelfgemaakte model, kompleet met bootjes van fotoschuim met roerbladen van paperclips, bolders van prikbordpunaises en minuscule lijntjes en legde het ons aanschouwelijk uit opdat het voor altijd

D

e behoefte om te leren is, blijkens de opkomst voor het recent gehouden manoeuvreerweekend, in de vereniging nog springlevend . Meer dan dertig leden ,verdeeld over 6 schepen, hebben op 25 en 26 augustus j.l. in de omgeving van Dintelmond onder tropische temperaturen hun beste beentje voorgezet om de kunst van het manoeuvreren beter onder de knie te krijgen.

Na een voortreffelijke inleiding door organisator Maarten van Herk over de theorie van het manoeuvreren werd zaterdagmiddag en zondag, onder leiding van instructeurs, driftig de praktijk geoefend. Van het draaien op kleine ruimte, afstoppen en stil liggen, aankomen en afvaren onder diverse omstandigheden, achteruitvaren, sluisvaren, man over boord, enz .enz.. Tussendoor was er een lunch en naderhand ook een gezellig diner in het drijvende restaurant Het Zwaantje.

Aan boord van de ‘Lady Five’ hebben we onder leiding van Stef Spijkerman, aanvankelijk aan te spreken als mijnheer Stef, een aantal van de basics goed onder de knie gekregen.

Op het nieuwe schip van Klaas en Ankie Rooijens wist onze instructeur, Peter Slikkerveer, ons twee dagen te boeien

in ons brein verankerde.

Aan boord van de Joint Venture hield de schipper een korte maar duidelijke briefing. Jan had een aantal principiële grondregels die ons ook wel aanspraken, waaronder: niet voor 12 uur aan het bier en niet te veel inspannen boven de 25 graden.

Aankomen aan stuurboordwal bij weinig wind en linkse schroef was niet zo spannend, dus besloten we een extra handicap te creëren; aankomen achter een ander schip. Zowaar, de “Blauwpieper” lag daar ideaal voor aan de steiger.

De eigenaar had ongetwijfeld hartkloppingen gekregen als hij ons aan het werk had gezien.

Op de Girouette hadden ze onder leiding van Tom hadden ze een fantastische dag. “We hebben veel geleerd en er is veel kennis opgefrist”.

Dit was weer een weekend met een typisch PZV karakter : collegialiteit, leren van elkaar, oude kennissen ontmoeten, nieuwe kennissen krijgen, gezelligheid en gewoon ‘fun’.

Bewondering was er voor de instructeurs die hun geduld wisten te bewaren, ook al ging de oefening voor de zoveelste keer weer net anders dan ze hadden bedoeld. Medelijden was er met de schippers/eigenaren, die in de meeste gevallen met een ogenschijnlijk ‘arctische’ koelbloedigheid (en dat bij die tropische temperaturen!) hun schip in handen lieten van goedwillende maar veelal nog wat onzekere en soms onervaren medeleden. Veel waardering was er voor iedere medecursist die een oefening met succes volbracht en voor Maarten van Herk die het zo perfect organiseerde.

Manoeuvreerweekend a/b van de Jonathan M A N O E U V R E E R W E E K E N D

Manoeuvreerweekend Afstoppen Nooit eerder gedaan Onder spanning ankerlijn vieren Eerst theorie Uitvoeren Voorspring, achterspring, etc Rechtse schroef Eén keer voor doen Eén keer na doen Rotzooitje van maken Wieleffecten Effe wachten Eén keer over doen Koelwater-check Een reuze leerzaam weekend Nog dank aan de organisatie De moeite waard

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2001

15

GUERNSEY BIJ DOODTIJ

Guernsey bij doodtij Stef Hoonhout wil even bijkomen van dertig jaar KPN. Hij gaat op weg naar Brest om van daar uit met Mieke de komende maanden de kanen er uit te braaien in de baaien van Bretagne.

Stef Hoonhout

D

e Belgische kust is als bordkarton. Hij bestaat niet echt. Het is een mix van duinen en zand, geschilderd en echt, als een Panorama Mesdag met flatgebouwen, gemaakt uit bouwplaten.

Ze staan ook alleen langs de kust en verder is er niet veel meer. Gekke Belgen, ze gaan er massaal naar toe om half vier op vrijdagmiddag en verstoppen hun autoweg met hun blik.

En pas na Nieuwpoort ben je er van af, al zie je ze nog lang langs de horizon, als je omkijkt.

Zo onecht als deze flats lijken, zo echt is de zee.

De zee langs de Belgische kust is donkergroen en zwiert en trekt en duwt. Het is er meestal lage wal en er is altijd de spanning van banken, of een grondzee, waar je die niet verwacht.

16

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2001

Pas na Nieuwpoort ben je er van af.

Denk je. Dan komt nog de Trappegeer, de boei, waarmee het steeds nauwere vaarwater richting Duinkerken begint.

En met de Trappegeer is er iets, want voor de tweede keer was er een probleem met de bulletalie en rolde de fok als een kurkentrekker om het stag bij het overstag gaan. Zoon Stein gaat samen met vriend Coen naar voren en begint aan het karwei, sjorren aan tientallen vierkante meters doek, proberen die in de wind te krijgen of er juist uit. Dan besluiten ze dat het mooi geweest is, maken de schoten los en een enorme vlag waait voor de boeg uit. ‘Rollen maar’, gebaart Stein met zijn wijsvinger.

Fluitend gaan we verder. Tot groot genoegen van de jongens lopen we zeven knopen en meer, gieren langs Duinkerken en passeren in de hete middagzon Calais. Ferries wijzigen hun koers een paar graden en passeren ons op weg naar de rotsen van Dover, die je aan de horizon kunt herkennen.

We spoelden langs Guernsey. Eerst verschijnen uit de nevel langs de horizon een paar kleine rotsen in zee, waarvan de eerste met een puntig baken.

‘Messieurs, voici la pute noire !’

‘Wat, de zwarte hoer?? Laat zien.’

‘Wat, is dat alles??’

Dat is alles, maar je zult er op zitten, op een donkere nacht op een tij van vele knopen.

St.Peter’s Port toonde de bedrijvigheid van alle havens: de grote Neus van Condor Ferries gleed naar buiten en begon brullend op zijn witte rails te glijden. Zeilboten bewogen langzaam naar de haveningang en ook een vissersboot trok de meeuwen achter zich aan naar binnen.

Maar wij hadden geen belangstelling voor de drukke visitor’s pontoon en voeren langs de zuidkant het eiland voorbij. De zon ging onder en ik maakte een foto om later aan Mieke te laten zien dat we er weer geweest waren, Guernsey. Het eiland van

de fresia’s, de geraniums en de High Tea. De avond viel langzaam, het was tijd voor een borrel en een cracker met tonijn. Daarna volgde soepel een van de exotisch pasta-maaltijden uit de hermetische pakken. De verwachting over de smakelijkheid daarvan was evenredig met de kleurige opdruk. Als je erop tijd aan dacht zorgde de toevoeging van kipfilet en balsamiek kruiden voor een aantrekkelijke en nodige variatie. Maar Stein was nooit verder te krijgen dan ‘lekker warm’, als ik vroeg hoe het smaakte.

Intussen was voor het eerst de automaat ingeschakeld die Zalang langzame s-bochten liet maken, terwijl ze werd voortbewogen door lichte wind op het bakstag en de bijna stationair draaiende motor. Dit was waarom we varen, waarom het allemaal gaat, de reminiscente wijze van schommelen en de aangename vorm van bewustzijnsvernauwing. Euforie, dikke euforie.

ADRENALINE Ik had opgeruimd en afgewassen en het was tijd voor de positie. Op het moment dat ik ging zitten achter de kaartentafel, dacht ik; ‘hé, er is wat plastic of nylon op een van de pitten gekomen, raar luchtje.’ Daarna ging het denken snel. Er klopte iets niet, er kleefde niks zwarts aan de branders van het fornuis.

Als bij ingeving haal ik het trapje weg, open het deksel over de motor: vlammen! Oranje vuur en zwarte, walmende rook! Dat kan helemaal niet, tjezus wat nou? Spanning giert door m’n keel en door m’n hoofd het horrorverhaal van het schip, wat in no time afbrandde tot de waterlijn en toen ‘plop’ zei en onder water verdween. Dan zie ik dat alleen de in een paar lussen opgerolde kabel van de motor naar het laadapparaat brandt.

‘Coen’, hoor ik mezelf schreeuwen, ‘motor uit!’

‘Wat, wat’, roept Coen, ‘is er wat?’, maar hij draait het contact af en het wordt onmiddellijk stil. Op het angstige knetteren na. Na een flinke scheut water blijft alleen nog de vette walm over. Het brandblusapparaat kan weer terug, geen idee wat de verboden Halon zou doen.

Tijd om na te denken. 12 mijl uit de kust, van Guernsey. Geen motor. Een beetje wind. Stroom op het laatste uur van het

GUERNSEY BIJ DOODTIJ

tij, mee, minstens 2 knopen nog. En Aberwrach als waypoint, een dikke zestig mijl weg. Dat is zo’n 11 uur verder, dus morgenochtend, dus daglicht. Maar we kennen de kust niet.

‘Piep’, zegt de Garmin, op dat moment; ‘ik hou er mee op’.

‘Krak’, zegt de Shipmate, ‘ik ben er even niet’.

‘Pling, plong’, zegt ook de radio ongevraagd en stopt met muziek maken.Vreemd, dat deed hij tijdens het eten ook al een keertje.

Startaccu? Een lichte klik, veel te licht, dan niets meer.

HOE LOSSEN WE DIT OP Geen motor dus. Geen spanning komt dus ook nog bij de optelsom, geen licht.

Geen GPS. Maar, ik heb een reserve, een handheld Magellan, en de batterijen had ik er al in gedaan. Het ding komt traag tot leven, begint zwarte heërogliefen te produceren en geeft aan dat we bij Alderney zitten, een mijl of twintig van boven Guernsey en niet eronder. Die is dus ook geschift.

Dan zegt Stein, die al die tijd rustig heeft liggen lezen, in zijn kooi ‘OK, wat is er aan de hand, ik zal me er eens even mee bemoeien’. Hij klimt naar de kuip.

‘Nou begrijp ik, waarom die automaat er even geleden mee ophield’, zegt hij.

‘En de marifoon zo gek deed,’ zei Coen.

‘En die radio’, zei ik.

‘OK’, zegt Stein, ‘laten we eerst kijken of je losse lantaarns het doen en misschien kun je op de startaccu nog een lampje aansluiten. Ik ga intussen zeilen, welke kant uit?’

‘Terug,’ zeg ik, ‘terug naar Guernsey.

Pal noord. Zo kunnen we niet op die rotskust af.’

‘Maar dan halen we Brest niet. En ik had graag mijn persoonlijk record willen breken, in vier dagen naar Brest’. Hij meent het, is echt teleurgesteld. Maar hij loeft op en legt het schip op een noordelijke koers.

De stroom valt dood, de wind is genoeg voor een knoop of vier en binnen een half uur zegt Coen ‘ha, contact, veldsterkte’, en begint druk op zijn minibureautje, zijn opvouwbare, dichtklapbare, Nokiaatje te typen.

‘Ik ga eens even met vriendje Rolf bellen, ‘zegt hij, ‘die is technisch.’ En even later vliegen de aanwijzingen over wat nu te doen met gelijkrichters, diodebruggen en kabels, om m’n oren. We moeten ontkoppelen.

‘Hier heb je hem zelf”, zegt hij, ‘je moet ontkoppelen.’

‘Je moet proberen om je gewone accu los te koppelen,’ zegt de stem van Rolf, ‘begin eerst maar met de generator los te maken. Heb je diagrammen?’

Diagrammen heb ik zat, schema’s heb ik te over, allemaal keurig ingepakt in plastic beschermhoezen, maar hoe denkt hij dat ik een generator kan loskoppelen, en waar blijft die spanning dan en hoe vind ik de goede kabels in dat woud van draden. Ik denk ‘reddingsboot’, maar dat is gauw weer weg. Zalang zeilt steeds harder en de kustlijn van Guernsey is alweer te zien. De eerste lichtjes ook.

Ik ontkoppel, zeg tegen Rolf dat we hem terug zullen bellen. En vind uit dat het lood van de positieve pool van de gewone accu tot een dikke klont inferieure margarine is weggesmolten. En dat de startaccu nog genoeg spanning geeft voor een lampje in de kajuit.

En dat alle zaklantaarns het doen, zo goed dat een snel motorschip, dat recht op ons afkomt, direct van koers afwijkt en ons met een felle schijnwerper probeert te verblinden. We zwaaien beschaafd, als de Fransman een rondje om ons draait en even denk ik ‘sleepje vragen’. Maar ach zegt Stein, slepen is ook niet alles, ook een reddingsboot trekt je bolders eruit en bovendien, niks aan de hand, we zeilen toch. De vissende Fransman lost op in het donker.

Coen, in de kajuit, kon bij het licht van het vale lampje zijn ogen niet open houden.

‘Ga naar bed, joh’ ‘Nee, eh .. ik wil wakker blijven.’

‘Maar er gebeurt verder niets, we zeilen en komen niet vooruit, dat is alles’.

‘Maar we zitten toch dicht bij land?’

‘Twee mijl, misschien drie, je ziet de lichten van St. Peter Port. En het licht van St Martin’s Point, dat is een sectorlicht. Komt ook niet dichterbij.’

Drie uur later, de grote man, ligt met zijn hoofd op de tafel, zijn armen bengelen er onder en hij slaapt. Ook Stein is in

een kooi gekropen en buiten waait de wind stevig op kop. Het is aardedonker, af en toe wat helderwitte sterren door een gat in de wolken, aan de horizon de lichten en vlak bij, het lijkt zo dichtbij, bovenop de vaag zichtbare rotsen dat sectorlicht, soms rood, soms wit. We lopen vijf, zes knopen. De stroom, die ons af en toe als een tak in een bergbeek, schuins meesleept, moet minstens even hard lopen. We komen geen knoop vooruit, geen halve, geen kwart, helemaal niets. Wat gebeurt er als ik die verdomde heilige Martin de rug toekeer en voor de wind ga sturen? Zouden we dan inderdaad met tweemaal vijf knopen in drie uur tijd dertig mijl verder zijn?

Het licht komt terug in het Oosten en het dreigende verdwijnt uit de wolken. Stein komt te voorschijn, neemt de helmstok over en bromt ‘ga jij nog maar een uurtje pitten.’

DE GOEDE AFLOOP Wanneer ik weer buiten kom, tegelijk met Coen, ligt St Martin’s Point aan de horizon. St.Peters Port kruipt langzaam naderbij, tot we bij de havenmond zijn, dan gaat het vlug. Er is niemand te zien achter de ruiten van de Port Control, schepen zijn er ook nog niet en rustig zeilt Stein de haven binnen. Waar ik vroeger nijdig over werd (‘zo’n groot schip man, dat doe je op de motor’) daar kan ik hem nu voor bedanken. Hij manoeuvreert Zalang tussen de nauwe doorgangen door, vraagt om de fok binnen te halen en legt keurig aan bij een halflege ponton. Het jonge havenmeestertje is er snel bij in zijn Zodiac, wil dat we daar weg gaan, maar gaat meteen zijn baas halen als hij hoort dat we dat niet kunnen en een brandje hebben gehad.

‘Why didn’t you call the Lifeboat?’, vraagt hij.

‘Because we could sail’, zeg ik, slaperig, maar ook een behoorlijk beetje trots.

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2001

17

GETIJSTROMINGEN NOORDZEE

Getijstromingen op de Noordzee

Reeds enkele jaren fascineert ons het stromingspatroon op het zuidelijk deel van de Noordzee. We konden er eigenlijk geen touw aan vastknopen. Wij willen proberen met behulp van verplaatsende lijnen van hoog water hier een verklaring voor te vinden.

I

n de inleiding van de stroomatlas Noordzee (de HP19) wordt gesproken over amfidromische punten. Een amfidromie (Grieks; rondgaand) is een knoop- of draaipunt in getijdlijnen. Er zijn drie van deze punten in de Noordzee (zie figuur 1).

Om deze punten draaien de getijgolven tegen de klok in zodat als de hoogwaterlijn (de top van de getijgolf) zich aan de ene zijde van dat amfidrome punt bevindt de laagwaterlijn aan de andere zijde is. Dit patroon herhaalt zich elke twaalf uur en vijfentwintig minuten. Figuur 2 uit de Stroomatlas Noordzee is voor HW Hoek van Holland. Het is dan

laagwater net ten noorden van Great Yarmouth aan de Oostkust van Engeland. De stroom loopt dan over de ge-

en

Louis Richard

Arend Jan Klinkhamer

hele breedte van de zuidelijke Noordzee naar het noorden, maar het is gelijktijdig hoog water in Hoek van Holland. Hoe is dit te verklaren?

We moeten teruggaan naar de wijze waarop eb en vloed ontstaat. Zon en maan veroorzaken tweemaal daags een getijgolf die alleen op het zuidelijk halfrond rondom Antarctica met zon en maan kan meedraaien. De getijden op alle oceanen worden veroorzaakt door deze getijgolf rond Antarctica. Waar deze hoogwatergolf langs de Zuidelijke

lopen. Deze getijgolf reist richting WestEuropa. Bij Engeland buigt zij naar het oosten af het Kanaal in en loopt verder naar het noorden om Schotland heen.

Daar wekt deze golf op haar beurt een golf op in de Noordzee. Het kost vanzelfsprekend meer tijd voor dezelfde getijgolf om in de Noordzee te komen; de getijgolf die bij Brest 29 uur “oud” is (sedert het vertrek bij Kaapstad) is na het rondje Schotland bij IJmuiden inmiddels 52 uur oud.

figuur 1 Getijlijnen op Noordzee. A, B en C zijn amfidromieën 18

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2001

opening van de Atlantische Oceaan loopt, gaat er vanuit deze verhoging een hoogwatergolf de Atlantische oceaan in

figuur 2 HP19; HW Hoek van Holland

GETIJSTROMINGEN NOORDZEE

figuur 4 Staande getijgolven in een baai; a, b, c en d zijn vier opeenvolgende momenten van een getijperiode. Van a en c is ook een bovenaanzicht met stroompijlen getekend; in b en d kentert de stroom juist.

figuur 3 Amfidromische punten De lijnen die in figuur 1 loodrecht staan op de kust van Engeland geven de plaatsen aan van de top van de hoogwatergolf in uren vanaf de start bovenaan bij Schotland. We zien dat deze golf langs de kust loopt, de zuidelijke Noordzee in draait, bij Dover tegen de klok in draait en dan langs de Belgisch-Nederlandse kust naar de Duitse bocht gaat.

We zien tussen Lowestoft en Hoek van Holland ruim zes uur verschil, dus op HW Hoek van Holland is het ten Noorden van Lowestoft laag water.

Als we de Noordzee nog eens goed bekijken op figuur 3 zien we dat we als het ware te maken hebben met twee rechthoekige waterbakken waarvan de grootste aan de bovenzijde tussen Schotland en Noorwegen open is.

De kleinste bak is ook aan de bovenzijde open tussen onze Waddeneilanden en Norfolk in Oost Engeland. Deze bakken hebben we in de figuur ingete-

kend. Een verhoging, de getijgolf, aan de ingang van de grootste bak (de aanjager) veroorzaakt ook een verhoging aan de ingang van de kleine bak, ons zuidelijk deel van de Noordzee.

Wat gebeurt er in zo’n bak water?

Vereenvoudigen we dit stuk Noordzee nu tot een rechthoekige bak met water, (figuur 4), dan zien we dat er door een kleine verhoging aan de opening van de bak een staande golf kan ontstaan met ergens halverwege de bak een lijn waar de hoogte niet verandert maar waar het wel stroomt.

U kunt dit in een sigarendoosje zelf opwekken door deze met de juiste snelheid heen en weer te bewegen. Wat we

figuur 5 Ontstaan van een amfidromie.

De tijden zijn aangegeven in twaalfde delen van een getijperiode (maanuren).

in het sigarendoosje niet merken is de invloed van de draaiende aarde, de Corioliskracht. Deze kracht werkt op alles wat op aarde beweegt, op het Noordelijk halfrond naar rechts als we met de beweging meekijken. (De wet van Buys Ballot is een uiting van deze Corioliskracht). Het resultaat daarvan zien we in figuur 5.

Bij het instromen trekt het water naar rechts, daar ontstaat dus HW. Aan de linkerkant ontstaat laag water want daar wordt het water weggetrokken. Bij het uitstromen geschiedt hetzelfde, alleen het effect is nu dat het HW aan de linkerkant van de bak optreedt. Met de stroom meekijkend is het HW nog steeds rechts!

In figuur 5 ziet U in de meest rechts geplaatste tekening (“getijlijnen”) dat de top van de hoogwatergolf langs de buitenkant van de waterbak rondloopt. In het midden is een punt waar de hoogte

figuur 6 6 uur voor HW HvH; 0325 hr voor HW Dover PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2001

19

SUNSHINE'S DILEMMA

nauwelijks verandert, dat wordt het amfidrome punt genoemd. Essentieel is dat u ziet dat de stroom over de volle breedte van de bak dezelfde kant op stroomt terwijl het aan de ene kant hoog water is en aan de andere zijde laagwater. De begrippen eb- en vloedstroom hebben hier geen betekenis: er is geen relatie met hoog en laag water behalve aan het einde van de bak.

Bekijken we nu de parallel van de sigarendoos met figuur 5 dan is opeens duidelijk hoe het komt dat het bij een zuidgaande stroom aan de Engelse oostkust hoogwater is en aan de Nederlandse kust laagwater. De kentering van de stroom is ongeveer op HW Dover.

Voor Dover en Calais is de Noordzeestroming dus wel eb- en vloedstroom!

Vanuit dit verhaal met de waterbakken is nu ook inzichtelijk dat als het ergens aan de Nederlandse kust hoog water is, de zuidelijke Noordzee met een naar het noorden gaande stroom leegloopt.

Uiteraard geeft bovenstaand verhaal een overzichtsbeeld van de getijbewegingen en zal men voor een gedegen routeplanning niet buiten bijvoorbeeld de HP19 kunnen maar om een snel beeld te vormen (bijvoorbeeld op een palaver) komt men met deze informatie en slechts de kennis van het HW te Hoek van Holland en Dover al een heel eind.

De praktijk.

Hoe werkt het nu in de praktijk? U hoeft maar enkele feiten te onthouden. HW Dover is ongeveer 21â „2 uur voor HW HvH. De getijdelijn van hoogwater beweegt zich vanaf HW Dover langs de Belgisch-Nederlandse kust naar het noorden en de Noordzee loopt over de ganse breedte leeg. Pas ongeveer 4 tot 5 uur na HW Hoek van Holland is de getijdelijn hoogwater bij Den Helder aangeland en volgt de kentering. Hierna komt de volgende hoogwaterlijn bij de Engelse Oostkust aan (het is immers ruim zes uur later) en gaat het tij naar het zuiden lopen met laag water ergens aan de Nederlandse kust. Hierbij spoelt de zuidelijke Noordzee weer vol, wat eindigt op HW Dover.

Stel U bevindt zich in Den Helder en U wilt mee met de stroom naar het zuiden, wanneer vertrekt U dan, met hoog of laagwater? Het beste tijdstip om vanuit Den Helder te vertrekken is dus als de Noordzee volloopt met de zuidelijke stroom en dat is vanaf ongeveer vijf uur na HW Hoek van Holland.

Stel: U heeft Uw boot in Tholen liggen en U wilt van de Bergschediepsluis met de stroom mee de Oosterschelde afvaren om vervolgens buiten de Oosterscheldedam de stroom mee te krijgen richting Blankenberge. Kan dat? Als we een uur na hoogwater Hoek van Holland vertrekken vanaf de Bergschediepsluis (ThoHoogwaters t.o.v. HW Dover len) begint het tij op de Oosterschelde naar buiten te lopen; de leeglopende Noordzee Calais +0050 trekt de Oosterschelde mee leeg. We varen Duinkerken +0050 er ongeveer vier uur over tot aan de RoomNieuwpoort +0105 pot. Een uur schutten en we zijn buitenOostende +0120 gaats. Dat is dan 6 uur na HW Hoek van Vlissingen +0215 Holland. We weten inmiddels dat de zuideRoompot buiten +0230 lijke Noordzee dan weer vol begint te lopen Bergsche Diepsluis +0345 met een hoogwater-getijdelijn aan de EnHoek van Holland +0250 gelse kust. Aan onze kust varen we dan Scheveningen +0320 ook met een zuidgaande stroom naar BlanIJmuiden +0400 kenberge.

Den Helder +0820 Een hulp kan bijgaand tabelletje zijn met Harlingen +1040 de HW standen van de enkele kustplaatsen t.o.v. Dover.

Sunshine’s dilemma Zeiltechnisch vraagstuk nr.

5.

daardoor een extra wind tegenovergesteld aan de stroomrichting, de stroom-

I

n Zeezeilen 2000-3 ging het over stroom onder de lijboeg. Ook het blad Zeilen heeft nogal wat aandacht aan het onderwerp besteed (4 nummers). Kennelijk is het een populair onderwerp. Of een moeilijk onderwerp?

Zelfs de Zeilen redactie kwam er niet helemaal uit. Daarom willen we het nog eens aan de orde stellen. Maar op een iets andere manier. In feite gaat het er over dat een op stroom varend jacht een andere windrichting (en sterkte) ervaart dan een persoon op de wal. Het jacht beweegt met de stroom mee en ervaart

20

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2001

Ab Pasman wind. Het gesommeerde effect van de grondwind en de stroomwind is de wind

waarin het jacht vaart.

Wind over stroom speelt ook een rol bij de volgende vraag. Normaal ligt de eerste boei in een wedstrijd pal in de wind en loodrecht op de startlijn. De stroom staat evenwijdig aan de startlijn. Waar is het de beste plaats is om te starten?

Bij het startschip aan stuurboord zijde, in het midden of bij de boei aan de bakboord kant? Tactische aspecten laten we even buiten beschouwing. Voor de rekenaars: de startlijn is 150 meter breed en de boei ligt op 1,5 mijl. Het stroomt 1,5 knoop. De windsnelheid is 6 knopen.

DE OPLOSSING OP PAGINA 28

ADVERTENTIE

Ertveldweg 5, (tussen Trintella Shipyard en jachthaven de Viking) 5231 XA, ‘s-Hertogenbosch, Telefoon: 073-6426114, Fax: 073-6414239.

U kunt ook telefonisch of per fax prijs opvragen en bestellen. Wij zenden ‘t dan snel naar u toe.

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2001

21

EEN VAKANTIE VERSLAG

Een vakantie verslag Trefwoorden voor een fantastische zeilvakantie: inslingeren, interessant, gezelligheid, herkennen, verkennen, weer, snelheid, nacht en prachtig.

Met zijn drieën gaan ze op weg van de Put naar Engeland: Schip: Mariken Schipper: Alphons Drübers Bemanning: Rolien Lucassen

Rolien Lucassen

INSLINGEREN p zondag 15 juli 2001 stap ik om 11.30 uur aan boord van de Mariken. Alphons en ik hebben 14 dagen voor de boeg om de Oostkust van Engeland te her- en verkennen.

Na het gebruikelijke “rondje boot”, krijgen mijn spullen een plekje aan boord en maken we ons op voor het eerste eind naar de Goereesesluis om aan de buitenzijde de eerste nacht door te brengen.

O

22

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2001

Het plan om de volgende dag meteen vanuit Stellendam aan de overtocht te beginnen sla ik af. Liever eerst een dagje in te slingeren op een prachtige tocht naar Alphons´ woonplaats; Scheveningen. Daar aangekomen worden de laatste voorbereidingen voor de overtocht te getroffen. Eenmaal te kooi met mijn spannende boek word ik opgeschrikt door een krachtige uitroep van Alphons. Wat blijkt: Kaart 28 met de aanloop van Lowestoft is niet aan boord.

Leve de PZV, want we kunnen een beroep doen op Louis van de Cadans. Hij is op de terugreis vanaf Vlieland en ligt ook in Scheveningen.

INTERESSANT In de vroege ochtend varen we de haven van Scheveningen uit. Het is nog donker en het zicht is goed. Nog wat onwennig neem ik de eerste wacht. We zijn gelukkig goed voorbereid. We hebben de vorige dag de reddingsmiddelen besproken en gecontroleerd en ook de procedure voor diverse noodoproepen weet ik uit te voeren.

Rond het middaguur wakkert de wind aan. We zijn halverwege en op de Navtex wordt een waarschuwing voor Dover/ Thames Beaufort 7 afgegeven. Met de wind van achter en alleen de fok op besluiten we toch maar door te zetten, aangezien IJmuiden ook geen optie is.

Op de golven rollen we op de Engelse kust af. Het zicht is niet goed, we krijgen een forse regenbui over ons heen en het begint al aardig donker te worden. Met een lichtgevende Bingo Hall op de pier is de haveningang van Lowestoft maar moeilijk te ontwaren. Omdat de golven niet worden gebroken door de zandbanken en de haveningang een

stuk smaller is dan we gedacht hadden, wordt de aanloop achteraf door Alphons als “zeer interessant” omschreven. Dat wordt bevestigd als we de volgende dag langs de boulevard lopen. Het was een fantastische tocht, waarbij we een gemiddelde snelheid van 6,1 knopen haalden en een maximale snelheid van 12,2 knopen!

GEZELLIGHEID Op donderdag nemen we weer een kijkje op de boulevard. De zee ziet er nu totaal anders uit. In kracht is de wind gelijk gebleven, maar doordat de richting is veranderd, ziet de geplande trip naar Southwold er veelbelovend uit. Om 16.00 uur vertrekken we uit Lowestoft en we hebben berekend dat we om ongeveer 18.30 uur voor de ingang van Southwold zullen zijn en naar binnen kunnen. Alphons is de dag al niet zo lekker begonnen en wordt ook nog zeeziek. Terwijl hij onder helling naar de punt kruipt om een of ander lijntje te fatsoeneren roept hij: “Als ik dit leuk had gevonden, dan was ik wel bergbeklimmer geworden!” Ik dacht bij mezelf: stuk chagrijn.

Halverwege reven we de rolfok om iets van de snelheid weg te nemen. “We gaan te hard”, roep ik met plezier. De wind wakkert aan tot ruim 30 knopen, maar onder de kust geeft dat geen problemen. Nog iets aan de vroege kant lopen we Southwold waar we om halfzeven voor de Harbour Inn afmeren. Pintje pakken, gebakken piepertjes eten, weer een pintje pakken met live muziek van twee Engelse muzikanten en de kooi in.

EEN VAKANTIE VERSLAG

HERKENNEN Southwold is te mooi om meteen de rug toe te keren. Op vrijdag steken we met een roeiboot de rivier over voor een wandeling naar Walberswick. We lunchen in de tearoom waar we twee jaar geleden, tijdens de Ramsgate-tocht, ook met de bemanning van de Blaoser hebben gegeten. Alphons, toen aan boord van de Sunshine, is destijds naar Southwold gelopen en aangezien ik daar nog niet was geweest, maken we die wandeling ´s middags. Door het weiland, tussen de koeien en een stier door, door de stront en de nattigheid. Nee, Alphons niet, die loopt achter mij aan, en dus om alles heen.

Die avond trakteren we onszelf op een maaltijd in de Inn. De familie Allen schuift aan en adviseert om eens naar de River Ore and Alde te gaan. Het plan voor de volgende dag is geboren.

VERKENNEN Terwijl Alphons een overzicht en een beschrijving van de aanloop bij de River Ore gaat halen, ga ik boodschappen doen. Hoog aan de wind en tij tegen zijn we op weg naar Orford. Weer een uur te vroeg! En dus vastlopen bij de bar.

Nadat we weer los zijn glijden we voor top en takel naar Orford. We pikken in de schemering een mooring op en na een eenvoudig lopend buffet sluiten we de oogjes.

Het is half negen als we weer uit Orford vertrekken, om ons met het water richting Aldeburgh en vervolgens naar Snape te gaan. Bij Aldeburgh liggen veel boten aan moorings en er is een zeilwedstrijd aan de gang. Leuk gezicht.

De wedstrijdzeilers ontwijkend gaan we verder naar Snape. Een kwartier later lopen we vast en besluiten we rustig te

redden. Gelukkig komt een schip ons te hulp en biedt ons een sleepje aan waar we natuurlijk dankbaar gebruik van maken.

wachten tot het water stijgt. Als een andere boot ons dan inhaalt kijk ik naar zijn koers. Aha, we moeten dus zigzaggend van rood naar groen en dat in een haakse bocht. Alphons heeft de slag te pakken, maar vlak voor Snape komen we echt niet meer verder. Geen groen of rood meer te bekennen. Gezien de tijd besluiten we te keren en terug te gaan naar Aldeburgh.

WEER Alphons heeft maar één wens voor de gehele vakantie en dat is een tocht over de River Deben naar Woodbrigde. Laat dat nu precies op onze route liggen! Hij schat dat als we morgen rond zeven in de ochtend vertrekken, we op een prettig tijdstip in Woodbridge aankomen. Et voilà. Omdat we weer te vroeg bij de bar van de Ore liggen, bijt Mariken weer in het zand. Ik ben inmiddels de tel kwijt.

Als we weer los zijn laten we ons richting Felixstowe drijven. Op het moment dat we de Deben in varen staat er een prima wind stroomopwaarts en is het hele stuk bezeild. Als een melkmeisje worden we door de wind richting Woodbridge gezet. In Woodbridge zelf hebben we ruimschoots de tijd voor de noodzakelijke klusjes en een wandeling. Het is een prachtig dorpje.

We besluiten nog een dag op de Deben te blijven en zakken op dinsdag af naar Ramsholt. Eindelijk kunnen we het rubberbootje proberen en demonstreert Alphons zijn roeikunsten. Op de kentering roeien we naar de overkant. Als we na een koud drankje en een terrasje terug willen staat er behoorlijk wat stroom.

Knieën zitten in de weg, het is ook zo´n klein teringbootje. We gaan dit niet

SNELHEID Zoals gewoonlijk zijn we weer te vroeg bij de bar. We liggen ongeveer een uur te dobberen terwijl we kijken naar de wedstrijdzeilers die we ook op de Ore hebben gezien. De dieptemeter wijst 1,70 meter aan en we komen tot de conclusie dat de hoogte van de sill bij de haven van Woodbridge niet helemaal correct wordt aangegeven, want daar liepen we met twee meter tegenaan.

Ik wou eigenlijk heel graag naar Londen maar daar was echt geen tijd meer voor. In plaats daarvan gaan we vandaag naar Burnham on Crouch. Ondanks de zon vind ik het niet geweldig.

De wind staat niet aan en de snelheid komt niet boven de 4 knopen! Later trekt de wind iets aan en daarmee ook de snelheid: Jippie, het is weer leuk. Het nadeel is, dat ik mijn korte broek moet verwisselen voor een lange, maar dat is minder erg. Om 22.00 uur komen we aan in Burnham en besluiten Alphons en ik dat we Mariken een “tof wijf” vinden.

NACHT Aanvankelijk was het plan om rond 04.00 uur aan de terugreis te beginnen, maar gezien de late aankomst en het feit dat we toch het donker in moesten, hebben we de plannen 12 uur verlaat.

We kunnen ons nu rustig voorbereiden op de tocht naar Vlissingen. Alphons neemt dit keer de eerste wacht. Op de motor. Zodra we kunnen hijsen we de zeilen. Met een schiftende wind is het oppassen geblazen tussen de banken.

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2001

23

KANAAL 77

Als Alphons om 24.00 uur op komt is er geen zuchtje wind te bekennen. Vier uur later is het mijn wacht en dan is het weer zeilen geblazen.

PRACHTIG De laatste maar de mooiste zeildag van de hele vakantie. Met de stroom mee de Schelde uit, door het Oostgat. Bij West-Kapelle even over een ondiepte en gaan met die banaan.

De eerste overstag is perfect gepland zodat we ruimte over hebben mocht de wind ruimen naar NE. Heerlijk hoog aan de wind, stuurautomaat erop en benen buitenboord. Alphons doet binnen een tukje en ik zit onder een staalblauwe hemel te genieten. Over de marifoon horen we opvallend veel meldingen van de reddingsbrigade.

In het Slijkgat hebben we eindelijk competitie. Ik zit aan het roer en Alphons trimt de zeilen. Dat blijkt een goede combinatie want we zeilen een groter schip eruit!

Hoewel ik me niet helemaal lekker voel, moet ik afmaken waar ik aan begonnen ben. Bij De Put help ik mee met afmeren, drinken we een borrel en toasten we op een goede afsluiting van een prima vakantie.

KANAAL 77 • U zult de chirurgijn deze keer moeten missen, hij heeft nl een writers block.

• Zeezeilen wordt ook goed gelezen door de redactie van Zeilen. Kijkt u maar eens naar nr. 9 van Zeilen, waarin een zeevaartkundig vraagstuk: een bijdrage van Ab Pasman.

• De 3 zelfgebouwde Optimisten zijn te water gelaten en ze varen ook nog allemaal.

• Ondanks de afwezigheid van wind wist Ab Pasman de 24-uurs van het IJs selmeer af te sluiten als winnaar in zijn klasse.

• We vragen ons af hoe het met de 16 deelnemers aan de cursus vaarbewijs is gegaan die nog geen examen gedaan hebben.

• PZ-VH-85: welk PZV-lid is eigenaar van deze auto?

I.M.S. Industry and Marine Supplies Importeur onderdelen scheeps- en camperbouw Blankensteijn 18 5321 GN Hedel Telefoon 073-5994703 Fax 073-5994604

KORTING 15-40% bij een minimaal aankoopbedrag van fl. 120,24

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2001

ROEIEND HET KANAAL OVER

Roeiend het Kanaal over

O

nder deze titel schreef Docus Heringa in Zeezeilen van oktober 2000 over onze roeitocht over het Kanaal, waar wij hard voor getraind hadden en waar wij ons zeer op verheugd hadden, maar die in de zomer van 2000 vanwege het weer niet doorging. De laatste regel van het artikeltje luidde: ‘Marie-Janne heeft beloofd dat wij t.z.t. meer van haar horen’.

Tot mijn grote vreugde en met veel voldoening kan ik nu melden, dat onze overtocht over het Kanaal deze zomer wél realiteit werd. Naast het zeilen is ook het roeien een grote hobby van mij en soms weet ik niet wat ik nu leuker vind, roeien of zeilen. Reeds lang ben ik lid van de Koninklijke Dordrechtsche Roei- en Zeil Vereeniging (die dit jaar 150 jaar bestaat, dus groot feest). Het zeezeilen behoort sinds een jaar tot de activiteiten van enkele van onze roeileden, nadat wij een speciaal voor het zeeroeien gebouwde gestuurde vier mochten aanschaffen.

Op vrijdag de dertiende juli, gelukkig zijn

wij niet bijgelovig, reden wij naar Calais, waar wij te horen kregen, dat de overtocht per roeiboot op de veertiende te

Marie-Janne te Veldhuis gevaarlijk was vanwege veel wind. Voor zondag de vijftiende waren de voorspellingen wél gunstig, zodat wij ‘s morgens om half negen de haven van Calais uitvoeren, bijgestaan door een sloep van de Dordtse Reddingsbrigade en een Frans motorschip. We roeiden in onze zeewaardige gestuurde vier en wisselden in de shipping lane met de andere

ploeg die op de motorboot meevoer We waren met tien roeiers, verdeeld in twee ploegen. Ook in de boot zelf wisselden we om het halve uur. Het opdoemen van de krijtrotsen was een sensatie, maar dan was het nog altijd enige uren roeien. Na vijf en een half uur waren we in Dover, van waar uit wij weer naar een uur rust voor de lunchpauze vertrokken. De terugtocht deden we in vijf uur, de golven waren toen duidelijk hoger, de wind nam toe en het roeien was pittig. We konden niet anders dan doorgaan en dat deden wij ook. Dankzij de intensieve training in de afgelopen maanden was het goed te doen.

Wat waren we trots toen we de haven van Calais binnenvoeren, naast onze eigen begeleiding ook nog eens overschaduwd door - vanuit ons notendopje gezien - gigantisch grote ferries.

Voor onze vereniging een primeur voor Nederland, deze overtocht in een gestuurde vier en geweldig als je daaraan mee mag doen.……

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2001

25

WAT IS SSB?

Wat hoor ik uit de luidspreker van mijn SSB radio en waarom?

Wat is SSB? techniek waarmee Samual Morse zijn eerste signalen wist te versturen, en dat heet tegenwoordig CW (continuous wave). Voorzien van pieptoontjes is dat nog steeds de manier waarop morsesignalen en ook telexsignalen worden uitgezonden. En ook radio peilbakens voor scheepvaart en luchtvaart werken min of meer op deze manier.

Ron van Dootingh

T

ijdens de laatste Ramsgate bleek dat (on)begrip van SSB de optimale ontvangst van de scheepsweerberichten van de Ned Kustwacht in de weg stond. Op verzoek van onze onvolprezen redactie daarom de korte mondelinge uitleg ook maar opgeschreven, ook voor niet-technici.

FREQUENTIES EN MODULATIE METHODES De frequentie van trillingen (de toonhoogte van geluid dus) wordt uitgedrukt in Herz (Hz), oftewel aantal trillingen per seconde. Het menselijk gehoororgaan “ontvangt” geluid tot ca 20 kHz (dat zijn dus hele hoge pieptoontjes die lang niet iedereen hoort). Voor verstaanbare spraak (telefoonkwaliteit) is geluid tussen ca 300 Hz en 3000 Hz voldoende.

Om dat geluid “via de ether” te transporteren heb je een draaggolf nodig. Anders gezegd: zelfs als je een hele grote audioversterker op een antenne zou aansluiten wordt er van deze lage frequenties nog steeds niets uitgezonden.

De laagste draaggolffrequentie waarop een radiouitzending goed tot stand kan worden gebracht is ca 150 kHz, en daar begint dus wat iedereen kent als de lange golf.

De manier waarop die hoogfrequente draaggolf dat laagfrequente geluid transporteert heet moduleren. En SSB is één van die modulatietechnieken. De frequentie van de draaggolf bepaalt in welke band de zender uitzendt. En voor elke band gelden aparte afspraken hoe die draaggolf is gemoduleerd.

MORSE EN TELEX TRANSMISSIE De oudste en simpelste modulatietechniek werkt met een draaggolf die eenvoudig telkens wordt ingeschakeld en uitgeschakeld. Dat is de oorspronkelijke 26

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2001

RADIO (OMROEP) TRANSMISSIE Voor verzenden van geluid (spraak of muziek) wordt het laagfrequente geluidssignaal gemengd met de hoogfrequente draaggolf. Daarbij ontstaat een spectrum van meerdere mengfrequenties, t.w. naast de draaggolf zelf ook twee zijbanden (jawel: de bovenste en de onderste zijband met respectievelijk de som- en de verschilfrequenties van draaggolf en geluidssignaal). Zonder meer heet dat AM (amplitude modulatie). Dat is een techniek die zowel in de zender als vooral in de ontvanger met eenvoudige en goedkope schakelingen gerealiseerd kan worden, eenvoudige bediening vraagt, en daarmee geschikt is voor massa communicatie: radio omroep dus. Wat iedereen kent als lange golf, middengolf en korte golf omroepbanden werkt met AM. SSB TRANSMISSIE Naast voordelen (vooral goedkoop dus) kleven er natuurlijk ook nadelen aan AM. De belangrijkste zijn de beperkte geluidskwaliteit en de gevoeligheid voor bepaalde soorten storingen (beide “opgelost” met de opkomst van FM en nog later digitale radioomroep, maar dat valt verder buiten het bestek van dit artikeltje). Er zijn ook twee meer technische nadelen (even doorbijten, SSB komt zo).

Een eerste nadeel is dat er in de draaggolf 50% van het uitgezonden vermogen gaat zitten, terwijl die draaggolf zelf geen geluidssignaal bevat. Elke zijband krijgt 25% van het uitgezonden vermogen, terwijl beide zijbanden elk voor zich het volledige geluidssignaal bevatten.

Je zou dus kunnen volstaan met 25% van het zendvermogen (of met hetzelfde vermogen het zendbereik kunnen vergroten, wat op hetzelfde neerkomt) als je die draaggolf en één van die zijbanden weglaat. En dat is nu precies wat SSB (ENG: single side band, NED: enkelzijband) doet. Het tweede nadeel van de aanwezigheid van beide zijbanden (van AM dus) is dat het uitgezonden sig-

naal twee keer zoveel ruimte in de ether in beslag neemt als eigenlijk nodig is.

Als je dus één van die zijbanden weglaat kun je twee keer zoveel zenders in dezelfde band kwijt. En het almaar drukker wordende radioverkeer maakt zuinig ethergebruik meer dan nodig. (Ook televisie maakt gebruik van -een variant op- enkelzijband modulatie, en daar is de bandbreedte besparing de hoofdreden om dat zo te doen).

Voordelen dus, maar wat zijn de nadelen? Om te beginnen heb je aanzienlijk ingewikkelder schakelingen nodig in zowel de zender als in de ontvanger.

Dat maakt de zaak dus duurder. Verder is de geluidskwaliteit maar net goed genoeg voor gesproken woord, en is de bediening van die apparatuur nogal kritisch (daarover straks meer). Professioneel gebruik dus. Met moderne electronica technieken is de bediening drastisch vereenvoudigd en is het gebruik van SSB ook binnen het bereik gekomen van niet-professionele gebruikers, zoals zeezeilers van PZV. TWEE SSB BEGRIPPEN: USB/LSB EN BFO Een SSB signaal bevat maar één van beide zijbanden. Dat is simpel: de ene heet de bovenste zijband (USB: upper side band, waarvan de frequenties boven die van de draaggolf liggen), de andere heet de LSB (lower side band, met frequenties lager dan die van de draaggolf). Elke SSB ontvanger bevat dus een schakelaar waarmee je, afhankelijk van welke zender je wilt beluisteren, kunt kiezen tussen USB en LSB (die schakelaar kan gecombineerd zijn met de bediening van de BFO, zie hieronder, of tegenwoordig deel uitmaken van een keuze in een software menu).

De standaard bij wat vroeger de visserijband heette (ruwweg van 2,5 MHz tot 4 MHz, waarin dus ook vroeger Scheveningen Radio en tegenwoordig de Nederlandse Kustwacht) is dat alle zenders gebruik maken van USB. Een SSB signaal bevat geen draaggolf.

Maar om daar weer verstaanbaar geluid van te maken (demoduleren heet dat) moet je in de ontvanger die draaggolf er eerst wel weer aan toevoegen. En daar zit de adder onder het gras. Ideaal gesproken moet die toegevoegde draaggolf exact dezelfde frequentie hebben

als de (weggelaten) draaggolf van de zender. Dat is technisch gesproken zeer moeilijk en dus duur, en pas opgelost met moderne digitale ontvangsttechnieken. In oudere SSB ontvangers wordt die toegevoegde draaggolf samengesteld uit de eigenlijke draaggolf waarmee je op de gewenste zender afstemt, en een soort fijnafstemming die voor het demoduleren wordt gebruikt. Die fijnafstemming heet de BFO (beat frequency oscillator). Als die fijnafstemming iets te hoog staat, komen alle geluidsfrequenties een ietsje te laag uit de demodulator. Het oorspronkelijke geluidssignaal van 300-3000 Hz wordt dan bv 200-2900 Hz, of 100-2800 Hz, en dan hoor je de omroepster met een basstem uit de luidspreker komen. Bovendien zijn de frequentieverhoudingen niet meer goed (een octaaf is geen octaaf meer) waarmee de verstaanbaarheid snel afneemt.

Omgekeerd, bij iets te lage fijnafstemming krijg je het bekende kikkergeluid. Dat verschoven geluidsspectrum is het resultaat van de zwevingen (ENG: beats) die bij deze manier van demoduleren optreden, vandaar de naam. (Bij LSB is dit allemaal net omgekeerd, maar zoals gezegd is USB hier de standaard).

amplitude

WAT IS SSB?

laagfrequent spraaksignaal

hoogfrequente draaggolf frequentie

LSB

USB

(spectrum van amplitude gemoduleerd signaal zoals dat wordt uitgezonden door bv omroepzenders)

USB spectrum van enkelzijband signaal

in de SSB ontvanger wordt draaggolf er weer zo goed mogelijk aan toegevoegd

in de ontvanger gereconstrueerd spraaksignaal

als in de SSB ontvanger de locale draaggolf of de BFO te laag staat ….

… resulteert een spraaksignaal waarvan alle frequenties te hoog zijn (een kikkergeluid dus)

USB van ongewenste zwakkere zender

USB van gewenste zender (maar die zendt nog niet)

Er is nog een effect van –verkeerd- gebruik van de BFO. Als je wacht op de uitzending zolang gewenste zender geen signaal uitzendt, kan zwakker signaal van van de Nederlandse Kustwacht onbedoelde zender tot de detector doordringen, …... hoor je vaak een volstrekt onverstaanbaar geluid van een …. en dat leidt tot een geluidssignaal waarvan het spectrum andere zender uit de luidspreop zijn kop staat (onverstaanbaar koeterwaals) ker. Dat is niet omdat daar een of ander koeterwaals wordt gesproken. De frequentie van je spraakfrequenties draaggolffrequentie BFO ligt normaal gesproken (ca 300-3000 Hz) (bv 3673 kHz) onder de frequentieband van de USB van de gewenste zenandere zender wordt weggedrukt zodra de computerstem van de Nederlandse der. Maar voor een naburige zender, die het sterkere signaal van de gewenste Kustwacht, zo heeft alles zijn prijs). op een lagere frequentie uitzend, kan zender wordt ontvangen. het heel goed zo uitpakken dat de BFO frequentie boven de USB van die anMet de opkomst van digitale technieken dere zender ligt. Het netto effect daaris de afstemnauwkeurigheid -in stapjes van is dat het geluidsspectrum op zijn van b.v. 10 Hz- nauwkeurig genoeg en kop staat: hoge toontjes worden lage vooral ook stabiel genoeg zodat een toontjes en omgekeerd. En ons gehooraparte BFO bediening niet meer nodig orgaan is niet langer in staat om daar is (en helaas is de omroepster van chocola van te maken. In de SSB ontScheveningen Radio vervangen door vanger zit een schakeling waarmee die PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2001

27

WINTERACTIVITEITENCOMMISSIE

Van de winteractiviteitencommissie

D

e zomer is bijna ten einde en dit betekent dat de wintercommissie weer actief gaat worden.

Voor het volgend seizoen staan weer een aantal interessante activiteiten op het programma waarvan ik graag een tipje van de sluier op licht. De data zijn nog niet precies bekend en het is mogelijk dat een enkele activiteit nog zal wijzigen.

In oktober zal er een vervolg zijn op het vorige bezoek aan Vetus. Deze dag zal vooral gericht zijn op het praktisch bezig zijn. Dus stofjassen mee en aan de slag! U moet zich wel op tijd aanmelden.

Na de ALV begin november zal een presentatie gegeven worden door een medewerker van het Loodswezen Rotterdam. Verder wordt er op een donderdag in november een avond georganiseerd waar PZV leden zelf een tochtplanning kunnen maken voor de Ramsgate. U heeft nu de kans om uw mooie gedachten concreet te maken.

Wie weet varen we volgend jaar uw

tocht. Net als vorig jaar zullen er in december geen activiteiten zijn omdat deze maand altijd al erg druk is. In ja-

Yvonne Laauwen nuari zal Arend-Jan Klinkhamer twee avonden vullen met meteo en alles wat daarmee te maken heeft. In februari zullen er twee tochtplannen besproken worden. Deze zullen waarschijnlijk gaan over de staande mastroute naar Amsterdam en een tocht over de Franse kanalen. De laatste activiteit, in maart, is een excursie naar een scheepswerf.

U krijgt een rondleiding en ’s middags kunt u zelf aan de slag met epoxy. Verder is er contact met het Amsterdams Navigatie Instituut om een cursus TKN te verzorgen voor PZV leden, gevolgd door een gezamenlijk examen. Er moet dan wel voldoende belangstelling zijn.

De wintercommissie zal binnenkort de activiteiten en de data vastleggen. U krijgt hierover zo spoedig mogelijk bericht.

Nog iets anders: eind oktober ga ik samen met mijn vriend een jaar op reis. Dit betekent dat ik mijn taken als bestuurlid gedurende een jaar neerleg maar deze graag weer op neem als ik terug ben. Gedurende mijn afwezigheid zal Wim van Roode mijn functie als voorzitter overnemen en mij waarnemen in het bestuur.

Sunshine’s dilemma De oplossing Ab Pasman

I

n figuur 1 is de invloed van de stroom op de wind grafisch uitgezet. Door de stroom krimpt de wind (en neemt toe). De bovenboei ligt niet meer recht in de wind en alle punten op de startlijn liggen niet meer op dezelfde afstand van de bovenboei.

Figuur 2 is een aardig hulpmiddel om de onderlinge posities van jachten in een kruisrak te bepalen. De tekening is een

28

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2001

‘ladder’ waarvan de ‘sporten’ loodrecht op de windrichting staan. Op de stijlen (‘laylines’) is de boei juist bezeild. Daarbuiten moet je niet komen, de boei raakt overzeild en je vaart om. Jachten op dezelfde sport liggen gelijk. De startlijn is in feite een sport. Ieder punt op de startlijn ligt evenver van de boei. Het maakt niet uit waar je start.

Met stroom draait echter de wind en daarmee de ladder. Zie figuur 3. Punten op de startlijn liggen niet meer op één sport. Bakboord zijde ligt het hoogst op de ladder en is daarmee de beste plaats

om te starten. Zeer tegen de verwachting in. Op gevoel zouden de meesten bovenstrooms starten. Aan de SB zijde dus.

De invloed van stroom op de windrichting is belangrijk. In 2000-3 berekenenden we een mogelijk voordeel van 50% bij een oversteek. In het hier beschreven geval laat het zich uitrekenen dat het bakboord startende jacht 4 scheepslengten voordeel heeft op de stuurboord startende tegenstander. Vooral bij licht weer kun je maar beter de effecten van de stroom op de wind weten om onaangename en soms onbegrijpelijke verrassingen te voorkomen.

MONSTERROL

MONSTERROL NIEUWE LEDEN Aly van Geleuken Ernst-Jan Huijbers Franka Ruijten Job Sanders Bauke Sijtsma Iris Steenvoorde Aaldert van der Vlies Hugo Bakermans Huug Schenkel Jack Koch

Adelaartlaan 164, 5665 CR Geldrop Cassandraplein 40, 5631 BB Eindhoven Telemannlaan 96, 5653 AP Eindhoven Mgr.Zwijsenstraat 41, 5643 PP Eindhoven Zuster Winkellaan 14, 5673 AC Nuenen Heesakkerstraat 1, 5616 SL Eindhoven Salderes 147, 5682 EZ Best Donk 25, 5103 GB Dongen Ruigvelden 8, 5685 JV Best Rietvinkstraat 4, 5613 BX Eindhoven

ADRESWIJZIGINGEN Saskia Bakermans Piet Rem Louis Richard Josje Willems Klaas Rooijens Ankie Rooijens-Waltuch Cees Trouwee Peter Jan de Vin Rens Vonk

Donk 25, 5103 GB Dongen Fabriekstraat 25, B-3910 Neerpelt, België Prof. Rommelaan 40, 5707 KS Helmond Prof. Rommelaan 40, 5707 KS Helmond Wilhelminastraat 33 N, 2411 CW Bodegraven Wilhelminastraat 33 N, 2411 CW Bodegraven De Bruynstraat 34, 3438 AC Nieuwegein Dadelstraat 21, 3572 TE Utrecht Fonrazade, F24700 Le Pizou, France

040-2801530 040-2693649 040-2520009 040-2960760 040-2834822 040-2570860 0499-390748 0162-386981 0499-310666 040-2368893

aly.van.geleuken@antenna.nl ej.huijbers@xs4all.nl f.h.g.m.ruijten@rn.rabobank.nl jobsanders@hetnet.nl bauke.sijtsma@philips.com i.steenvoorde@philips.com avdvlies@wish.net bakermans@wxs.nl huug.schenkel@philips.com Jacknicolette@hotmail.com

32-11-803297

bakermans@wxs.nl

0172-616370 0172-616370 030-2520048 +33-553-818041

p.j.devin@planet.nl

Een ieder die verhuist, graag een adreswijziging naar de ledenadministratie!

UPDATE E-MAILADRESSEN Een nieuwe lijst wordt regelmatig verzonden aan allen waarvan het e-mail adres bekend is bij de ledenadministrateur, zie Colofon EMAIL REFLECTOR. WIJZIGINGEN BOTENLIJST Eigenaar Naam boot Thuishaven Opmerkingen Haye van der Werf Trinity Dintelsas Raider 35 Pieter van den Avoort Blauwpieper Verkocht Een ieder die van boot of ligplaats wisselt, graag een adreswijziging naar de ledenadministratie!

GEEN LID MEER Johnny Lippinkhof

ZEILKLEDING …te kust en te keur!

Geopend: dinsdag t/m vrijdag vanaf 10:00 uur, zaterdag vanaf 9.00 uur, koopavond donderdag

HERMAN LIEVEN ZEILKLEDING Oostwal 6 5211 RC ’s-Hertogenbosch Tel: 073-6131763 Fax: 073-6130786

info@lieven.nl PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2001

29

COLOFON

ZEEZEILEN, het verenigingsblad van de Zeezeilvereniging van Philipsmedewerkers PZV (verschijnt 4x per jaar)

BESTUUR Ab Pasman, voorzitter Aite de Jong-Ruben, secretaris Martin Droogh, penningmeester Yvonne Laauwen, winteractiviteiten Harry van Leeuwe, zomeractiviteiten Docus Heringa, Zeezeilen

Vondelstraat 25 Het Laar 31 Stationsstraat 62 Loderstraat 34 Wal 10 Acacialaan 10

5691 XA Son 5551 ZC Dommelen 5461 JW Veghel 5652 NS Eindhoven 5501 HK Veldhoven 3911 GD Rhenen

LEDENADMINISTRATIE, INFORMATIE LIDMAATSCHAP, BOOTADMINISTRATIE Peter Veger Prins Hendriklaan 18 5684 GP Best

0499-472825 040-2070881 0413-352929 040-2480029 040-2544738 0317-615751

ab.pasman@philips.com aite.dejong@hetnet.nl martin.droogh@12move.nl maarten.holdrinet@planet.nl harry.van.leeuwe@philips.com docus.heringa@12move.nl

tel 0499-373994

veger@iaehv.nl

E-MAIL REFLECTOR: pzv@dataman.nl Het medium voor directe berichtgeving naar alle aangesloten PZV-leden, zoals voor distributie van gewijzigde e-mailadressen.

Aanmelden d.m.v. e-mail met inhoud “subscribe” aan pzv-request@dataman.nl, geen subject en geen ondertekening.

COMMISSIE ZOMERACTIVITEITEN Harry van Leeuwe, voorz.

Ramsgate tocht: Lidia Roesink Arie van der Padt, penn.m.

Henri Boetzkes Paul van der Kamp Zomeractiviteiten: Geert van der Putten Lourens Penning Eindejaarsweekend: Horst Rudolph

COMMISSIE WINTERACTIVITEITEN Yvonne Laauwen, voorz.

Jan Vermeulen, penn.m.

Maarten van Herk Arie van de Hoek Wim van Roode, voorz. a.i.

Peter Slikkerveer Emile van Thiel

REDACTIE ZEEZEILEN Docus Heringa, voorz. en kopij admin.

Bep Delissen, penn.m.

Willy Delissen Marijke Laauwen, verzending Louis Richard Vormgeving: Johan Cranendonk Jan Statius Muller

BETALINGEN Contributies en betalingen voor cursussen, oefenweekenden en advertenties in Zeezeilen moeten worden gedaan aan de respectievelijke rekeningnummers (zie hieronder). Gelieve bij betalingen steeds de aard van de betaling te vermelden.

Voor betaling van de contributie wordt een acceptgirokaart toegezonden.

De redactie van Zeezeilen verstrekt advertentietarieven op aanvraag.

GIRO REKENINGEN Bestuur Administratie: Commissie Zomeractiviteiten Commisie Winteractiviteiten Redactie Zeezeilen

girorekening 1621722 giro rekening 3222325 girorekening 4103394 girorekening 2939005 giro rekening 5116862

t.n.v. PZV te Veghel t.n.v. PZV Contributie te Best t.n.v. PZV Activiteiten te Roosendaal t.n.v. PZV Winteractiviteiten te Valkenswaard t.n.v. PZV Zeezeilen te Eindhoven

WIJZIGINGEN ADRES OF BOOT Zijn er wijzigingen in Uw adres of in de gegevens van Uw boot, geeft U die dan door aan de ledenadministratie. Deze gegevens worden dan ook in de Monsterrol in dit blad opgenomen.

INLEVEREN VAN KOPIJ Kopij (in Word, Arial 9 pt) inleveren bij Docus Heringa, Acacialaan 10, 3911 GD Rhenen, tel. 0317-615751, docus.heringa@12move.nl.

De redactie stelt het op prijs dat u zo veel mogelijk de aanwijzingen in “Enkele richtlijnen voor het schrijven van een stukje voor Zeezeilen” volgt, welk document is op te vragen bij Docus. De redactie van Zeezeilen kan aanpassingen aanbrengen vanwege de leesbaarheid of de omvang. Bij grote veranderingen wordt met de auteur contact opgenomen.

De redactie behoudt zich tevens het recht voor om een artikel naar het volgende nummer te verschuiven.

VRIENDEN VOOR VRIENDEN Het relatiebemiddelingsburo bij uitstek dat sinds 1985 met succes zeilers en zeilsters helpt bij het zoeken naar een betrouwbare partner.

Voor meer informatie ga naar www.vriendenvoorvrienden.nl/zeilers of bel met Inge, 0495-651816" 30

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2001

PZV IN KLEUR

PZV in kleur

Manoeuvreerweekend

Manoeuvreerweekend

Manoeuvreerweekend

48-uurs tocht

48-uurs tocht

Trimweekend

Trimweekend

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2001

31

32

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2001