Zz 2005 1

PZV ZEEZEILEN Zalang rondt Gibraltar

Jaargang 24 nummer 1, maart 2005 www.pzv-zeezeilen.nl

Vijfde Lustrum van PZV Met de Puff naar Schotland

Jachtwerf Van Workum

Inhoud 3 3 3 4 5 8 10 12 13 15 16 22 26 29 30 32 33 34

37 38 40 42 42 43 44

Redactioneel Hans van Reenen Van de voorzitter Philip Beekman Kanaal 77 Nieuwe leden De nieuwe leden Vanuit het kraaiennest De uitkijk Schipper en schip Joep Vermeulen De Chirurgijn Aad Bostelaar Het Zilveren Lustrum van PZV Luscie "De Zilvervloot" Marleen van Krevel Nostalgie Fiet Hagen Zeilen in West-IndiĂŤ Marja Snoeyen Zalang 2004: Gibraltar Stef Hoonhout Met de Puff naar Schotland Yvonne Verschure Zeilen strijken Philip Beekman De Ramsgate met AIS? Docus Heringa Vanuit de kennisbank Pieter Stoelinga Bootje bouwen Rob Reinders Jachtwerf Van Workum Harmke en Co de Heus Ex usu nautea Maarten van Herk Zomeractiviteiten Jacqueline van Amstel PZV Jaarverslag 2004 Aitske de Jong -Ruben Monsterrol Colofon PZV in kleur Hellevoetsluis, locatie van het Vijfde Lustrum

Kalender Informele clubborrel in de Trafalgar Pub: Elke eerste woensdagavond van de maand, 20.00 uur wo vr do za zo do za za za za za wo za vr za za

30 08 14 30 08 26 28 28 25 9 9 13 27 9 1 5

mrt apr apr apr t/m mei mei mei mei t/m zo 29 mei juni t/m zo 26 juni juli juli t/m .. juli juli aug t/m zo 28 aug sep t/m zo 11 sep okt t/m zo 2 okt nov

Verschijnen Zeezeilen nr 1 Voorjaars-ALV Briefing Ramsgatetocht Ramsgatetocht Napraatavond Ramsgatetocht Sluiting kopij Zeezeilen nr 2 Oefening zeilstrategie en tactiek Vrouwenweekend Oefening in droogvallen Aanbrengtocht Zuid Engeland Verschijnen Zeezeilen nr 2 IJsselmeer weekend Lustrum weekend Bezoek aan werf Zierikzee Najaars-ALV

Zeilen in West-IndiĂŤ

De Ramsgate met AIS?

2

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

H

et eerste nummer van Zeezeilen in dit vijfde lustrumjaar ligt voor u.

Enerzijds is het weer een mix van plannen, verslagen, reisverhalen en nieuwe verhalen in bekende rubrieken.

Anderzijds, hoe kan het ook anders, is dit eerste nummer van de 24-ste jaargang natuurlijk ook een nummer waar een beetje lustrum vanaf straalt. Een beetje nog maar, want we staan nog maar aan het begin. Hoe het was aan het begin van het eerste jaar vind u terug in het artikel ‘Nostalgie’, van Fiet Hagen. Daarnaast licht de lustrumcommissie weer een tipje van de sluier op

die nog ligt over de komende lustrumfestiviteiten. En tenslotte, u hebt dat ongetwijfeld al direct gezien, hebben wij als redactie gemeend, ter gelegenheid

van ons lustrum, de voorpagina of zo u wilt het ‘smoel’ van Zeezeilen weer eens een nieuw aanzien te geven. Dat past ook in het streven van het bestuur naar meer eenheid in de huisstijl van de vereniging.

Als de voortekenen niet bedriegen mogen we een daverend jaar verwachten, met leuke en uitdagende initiatieven, zowel op het water als op de wal.

Hans van Reenen

Dat water begint overigens al weer een beetje te lokken. Nog een paar weken en dan kunnen we weer met de voorbereidingen van tewaterlating beginnen.

Fantastisch toch, zo’n heel nieuw seizoen ………

Van de voorzitter PZV 25 jaar

goede resultaten halen in zeilregatta's.

En er zijn leden die ieder jaar opnieuw

D

e PZV werd opgericht in 1980.

Over de achtergronden van de start doen diverse verhalen de ronde, zoals over het enthousiasme van de eerste leden en over de mogelijkheden voor Philips directeuren om eenvoudig aan bemanning te komen. Hoe het ook moge zijn, vanuit de leden van het eerste uur ontwikkelde zich een vereniging van hoog gehalte. Een vereniging die altijd op eigen benen heeft weten te staan. Expertise werd ontwikkeld op alle relevante gebieden. Bijgedragen werd aan landelijke normering van lesprogramma’s. Het clubblad groeide uit tot een blad van professioneel niveau. De vereniging wordt gezien in alle belangrijke nationale jachthavens. De schepen van onze leden doen havens aan van Noorwegen tot Zuid-Afrika en verder. Er zijn leden met sportieve ambities, die

Philip Beekman weer bereid zijn zeuntjes op sleeptouw te nemen.

En net als bij een opgroeiend mens heeft de vereniging een eigen karakter ontwikkeld. Onlangs hebben we dat nog eens onder woorden gebracht: een passie voor het zeilen op zee, elkaar hel-

pen om grenzen te verleggen, en de kernwoorden sportief, leren en gezellig.

Groot genoeg om een veelheid aan activiteiten te ondernemen. Klein genoeg om met elkaar een echte en ook persoonlijke band te hebben. Gecentreerd rond Zuidoost Brabant, maar met leden in het hele land.

Ons vijfde lustrum, een feestje waard.

Natuurlijk zullen we de gebruikelijke winter- en zomeractiviteiten hebben, met vast een grote deelname. Bovendien hebben we een lustrumcommissie die voortvarend bezig is een gezellig feest voor te bereiden en ook een prachtige jubileumuitgave. Ik hoop dat we dit jaar velen bij dat feest mogen begroeten.

Ook diegenen die misschien de afgelopen jaren wat minder hebben deelgenomen aan activiteiten van de vereniging.

Zet het weekend van 9 tot en met 11 september in uw agenda. Het wordt vast de moeite waard.

KANAAL 77 • In september naar Hellevoet, grote kans dat je Piet Hein ontmoet.

• Voorbereidingen voor de lustrumviering zijn al in volle gang, onvoorstelbaar wat een talent onze vereniging kent.

• Vraag van een kleinzoon na een verhaal over het verven van het onderwaterschip: hoe doet u dat nu opa, dat verven onderwater?

• Voor de VEGA is inmiddels AIS besteld en met wat goede wil tijdens de Ramsgatetocht op de laptop te zien.

• Jan Statius Muller vormt niet alleen Zeezeilen maar ook beelden uit steen. Hij exposeert op 23-24 april in Persingen. Op aanvraag (j.statiusmuller@onsnet.nu) ontvang je een uitnodiging per e-mail.

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

3

Nieuwe leden

Vier nieuwe leden laten zich kennen.

Hans Steman

M

ijn eerste ervaring met zeilen begon in 1985 toen mijn vrouw mij (zonder medeweten) opgegeven had voor de Bolkoppenrace vanuit Enkhuizen.

De eerste dag werd er niet gevaren vanwege de te sterke wind. Maar de volgende twee dagen was het raak.

Twee jaar daarna, na een verregende vakantie, heb ik mijn eerste boot gekocht: een 16-kwadraat. Hiermee heb ik mijn eerste echte zeilervaring opgedaan: mast overboord, bijna onderuit toen tijdens een windvlaag de grootschoot in een klem bleef haken. Voor de rest ging het prima.

De volgende boot was een Kolibri 560.

Met deze boot heb ik echt leren zeilen.

Verder heb ik het vaarbewijs gehaald.

Tijdens een vakantie in Friesland zagen we hoe geweldig het was om daar met

verder een geweldige ervaring!

Dit heeft er toe geleid dat ik de jaren daarop toch tenminste één keer per jaar een tocht over zee wilde maken.

Dit resulteerde in 2003 in een week Waddenzee en Noordzee en in 2004 vanuit Denemarken, Z-W Zweden, Z-O Noorwegen terug naar Scheveningen, allemaal via de Zeezeilschool in Scheveningen.

Tijdens wat rondstruinen op het internet kwam ik bij de PZV terecht. Uit het programma bleek dat er regelmatig plaats is voor opstappers, waardoor er meer kans is om wat vaker op ruim water te zeilen. Daarom heb ik mij dus aangemeld als lid van PZV. Verder wat persoonlijke zaken: ik woon in Druten, in het land van Maas en Waal, ben 58 jaar, getrouwd met Diny, kinderen in de leeftijd van 29 tot 32 jaar, werkzaam bij Philips Semiconductors Nijmegen (automatie).

en de volgende vakantie werd op de meren en kanalen van Friesland doorgebracht.

Vervolgens vond ik mijn eigen ‘wrak’ in de vorm van een houten Vollenhovense Bol uit 1908. Na zes jaar restaureren kwam dit scheepje als historisch monument weer in de vaart. In 2001 verkocht ik deze boot omdat ik onvoldoende tijd kon besteden aan het onderhoud. Tevens waren de reistijden naar een fatsoenlijk vaargebied vanuit Brabant relatief lang.

Carool van Kesteren

Marion Roberts

G

eboren in 1959 en altijd woonachtig geweest in het zanderige deel van Noord Brabant. Geen ideale voedingsbodem voor een zeilend bestaan, zeg maar.

een platbodem te varen. Hierna hebben we dus ook vier jaar lang met een Grundel 750 gezeild. Vele weekenden op en neer, iedere keer bijna 400 km rijden.

Dit werd op een gegeven moment toch te veel en we zijn weer teruggegaan naar ons watertje: Maasbommel aan de Maas.

Inmiddels is de platbodem omgeruild voor een open boot, een Skarl 685, waarmee ik meestal alleen zeil.

In de loop van de tijd kreeg ik toch de kriebels om eens op zee te zeilen en in 2000 heb ik vanuit Scheveningen, met de Zeezeilschool, mijn eerste tocht naar Engeland gemaakt (Southwold, Lowestoft). Deze eerste tocht staat nog steeds in mijn herinnering: met harde wind (5-6) de haven uit, een wind die steeds krachtiger werd, doodsbenauwd van ‘dat gaat nooit goed’, na een paar uur hing ik kotsend over de reling, maar

4

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

En inderdaad, de eerste twintig jaren van mijn leven zijn volledig zeilloos verlopen.

Echter, op een dag, raakte ik met vrienden verzeild op een platbodem op het Wad, en vanaf die dag was ik regelmatig op het water te vinden.

Eén van de zeilvrienden kocht een klein Fries visaakje, waaraan ik naar hartelust mee restaureerde en schilderde.

Hierdoor verdiende ik het ‘opstaprecht'

Via mijn werk bij Philips (als data warehouse architect) kwam ik in contact met Paul van de Kamp. Het lijkt me leuk om eens te zien wat er in de laatste eeuw op zeilgebied is veranderd. Van zeilen op moderne schepen weet ik niet veel, maar misschien dat er schippers zijn, die het leuk vinden om mij hierin wegwijs te gaan maken in de toekomst.

W

at is dat hier nou voor zeilgebeuren?

Je moet leren hoe je al varende je mast kan laten zakken. Je moet wachten voor stoplichten. Je moet voorrang geven aan de beroepsvaart. Je moet uitkijken naar de boeien en niet te vergeten de diepte. Let op voor alle andere zeilers en motorjachten. Alles vaart door elkaar! En wat zeggen ze nu over een sluis? Waarom bestaan die dingen ook alweer?

Als een Nieuw Zeelandse zeiler had ik geen ervaring met deze Nederlandse zeilgewoontes. In NZ ging ik bijna elk weekend naar het strand. Het enige waar je daar rekening mee hield waren

de wind en de getijden. Mosselen vangen bij eb en waterskiën bij vloed. En bij genoeg wind stapten we op onze catamaran. Er waren geen bruggen, sluizen of rode of groene boeien. En alleen tijdens de Americas Cup waren er zoveel schepen in de buurt.

Na twee jaar in Nederland heb ik veel meer verstand gekregen van de Nederlandse waterregels. Ik neem elke mogelijkheid om naar de boot van de ouders (Hans & Jeanette Pellicaan) van mijn vriend (Rob Pellicaan) te gaan. Uitgezonderd van enkele taalmoeilijkheden zoals ‘hou, hou, hou’ (hou vast) ooit door mij eens vertaald in ‘go, go, go’ gaat het allemaal prima! Ik heb al veel geleerd maar weet ook dat er nog veel meer over zeilen te leren is.

Zelf had ik hoegenaamd geen zeilervaring, maar Bruin wel!

Sterker nog, met een stel bevriende fanatiekelingen gaven ze hun kinderen en hun vriendjes les. Een hobby-zeilschool zou je het mogen noemen, waar mijn zoon met open armen werd ontvangen.

Tijdens de jaarlijkse examenweekeinden op de Friese wateren waren de ouders er uiteraard bij en geloof me, de dagen op het water en de avonden onder water doen je verlangen naar meer.

gaat ze vele zeemijlen te ver.

Wellicht dat er ooit een bootje komt, maar ga daar niet op wedden. We hebben zoveel andere zaken waar we enorm van genieten en die we ook graag blijven doen.

Het maakt wel, dat de jaarlijkse oversteek voor mij een gebeurtenis is om naar uit te kijken.

Ik hoop dat er nog vele in het verschiet liggen.

Ik hoop dat 2005 nog veel meer zeilervaring zal bieden en dat ik via de PZV kan kennismaken met andere zeilfanaten. Het jaar begint in ieder geval al vroeg met de Ramsgate-tocht!

Cees Molenaar

O

p de wereld gekomen in het mooiste dorp van Holland, volgens Jan Adriaanszoon Leeghwater. De Rijp dus. Een dorp nu midden tussen groene polders, maar met een zeevarend verleden. Voor de drooglegging van de Beemster en de Purmer voeren de haringbuizen via deze wateren naar Edam en vandaar de Zuiderzee op, op weg naar het grote water.

Vanuit De Rijp is zelfs de walvisvangst ondernomen en in de bloeitijd was er veel handel en nijverheid, al met al een welvarend dorp waarvan het nodige bewaard is gebleven.

Uiteraard is het karakter drastisch veranderd na de drooglegging van genoemde meren en is het brood later verdiend met landbouw en veeteelt.

Op zich is het dus niet verwonderlijk dat de zee trekt, ook al ben je geboren tussen de schapen, koeien en spruitjes.De zee kwam er niet van, ik mocht me beperken tot roeibootjes en een beetje aanklooien bij ons in de polder. Overigens een prachtig natuurgebied waar het nog steeds goed toeven is.

Het zal 1989 geweest zijn dat ik Nico Bruin (natuurlijk ten overvloede, maar voor die enkeling die het niet weet, de schipper van de American Lady) tegen kwam tijdens een cursus in Hoorn. Het klikte direct en tijdens het zoveelste biertje na één van de cursusavonden vertelde ik dat mijn zoon op zeilles wilde.

En dat is er gekomen, af en toe mee het IJsselmeer op en voorzichtig je de beginselen eigen maken. Een avondje meezeilen tijdens een clubwedstrijdje, dan weer een vissie kopen aan de overkant en ‘s avonds terug in de haven.

Wat een boot en wat een schipper.

Met vervolgens de uitnodiging eens mee te gaan naar Engeland, je weet als polderjongen gewoon niet wat je overkomt.

Die eerste trip is geweldig goed bevallen, natuurlijk je weet niet wat je te wachten staat, wat de PZV precies inhoudt, wat voor volk je gaat tegenkomen, maar uiteindelijk kreeg dat allemaal zijn plek.

Natuurlijk heb ik laten weten vaker mee te willen en stel je voor, je mag lid worden van een zeilvereniging zonder zelf een boot te hebben. Dat dat kan in dit land.

Vanwege een enorme verbouwing (wij wonen in een klassieke stolp) lukte het niet het daaropvolgende jaar weer mee te gaan, maar in 2003 en 2004 mocht het weer zo zijn. Fantastische tochten die je op plaatsen brengt waar ik niet zou zijn gekomen zonder de organisatoren van de Ramsgate-tocht en als ik Nico niet zou zijn tegengekomen.

Het mag duidelijk zijn dat ik niet uit een zeilend gezin kom en nu nog steeds is het zo dat ik thuis de enige ben die bij gelegenheid zeilt.

Mijn vrouw, twee dochters en zoon vinden het leuk, maar het idee om de boerderij te verkopen en daarvoor in de plaats een knappe boot aan te schaffen PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

5

Vanuit het kraaiennest

N

u is het mijn beurt om de uitkijk over te nemen, heel hoog, met een geweldig uitzicht. Met in mijn rug de steng van de grote mast is er boven mij slechts het zwerk. Zover het oog reikt, in vale kleurschakeringen, grenst de koepel in de verte aan het aardse onder mij. Wat zal de dag van morgen brengen?

Ik zit hier om je te laten weten wat mij zoal ter oge komt en me interessant lijkt.

Dus allerminst een objectieve rapportering. Daar komt nog bij dat ik al vooringenomen was voor ik aan mijn klimpartij naar boven begon. Dat komt zo: Zaterdag voor de nieuwjaarsborrel.

Ik heb me geïnstalleerd in de meest comfortabele stoel met het achterstallig leesvoer uit 2004. Binnen is het warm, buiten loeit de storm om het huis. De stront waait van de dijken, vermoed ik.

De nieuwslezer meldt dat de Deense kustwacht bezig is de bemanning van een Nederlands schip te evacueren. Blij dus dat ik hier zit en niet daar.

Ik ben toe aan het laatste nummer van De Reddingsboot. Heel toepasselijk dus.

Het eerste reddingrapport begint zo: "Op deze woensdag werd Nederland geteisterd door een zuidwesterstorm. De Kustwacht gaf vroegtijdig een weeralarm en dat miste zijn uitwerking niet. Voordat het onweer losbarstte kozen veel zeevarenden het zekere voor het onzekere en liepen tijdig een haven aan. De bemanning van het 18 meter lange Poolse zeiljacht Dar Natury onderschatte de weersverwachting en bleef op zee. Dat leidde tot de alarmering van vijf reddingsstations van de KNRM." Een aantal bladzijden verder lees ik nog zoiets: "De enige opvarende van het Duitse zeiljacht Marui 3 koos er ondanks de aangekondigde zuidwesterstorm voor om geen haven aan te lopen, maar in de inloop van de Vlielander balg

6

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

ten anker te gaan. Dit had hij beter niet kunnen doen".

Twee reddingen, twee dramatische verhalen die gelukkig goed aflopen voor de opvarenden, de redders en de schepen.

Deze twee verhalen hebben gemeen, dat het schippers betreft die ondanks de tijdige slechtweervoorspelling van het KNMI, buiten bleven, terwijl ze binnen het bereik van havens waren.

Zondag, de oergezellige nieuwjaarsborrel.

Véél vrienden en ook veel onbekenden.

Ga vergeefs op zoek naar Jan, Maarten, Hans en Ankie. Tant pis, zal ze

De uitkijk dan maar bellen. Van de voorzitter krijgen we een welkomstwoordje. Hij begint ongeveer zo: "Jammer dat we juist gisteren die storm hadden, want anders hadden we zeker geprobeerd dit weekend het zwaar-weer-weekend te organiseren. Helaas is ons dat vorig jaar niet gelukt."

Ik val stil, ben sprakeloos. Het lijkt geen grap en dus neem ik me voor nog eens goed naar de aankondiging voor dat weekend te kijken. Wat was ook alweer de bedoeling? De bijlage van een mailtje van 4 oktober begint als volgt: "Zwaar weer weekend.

Natuurlijk zeilen we allemaal graag met een mooi briesje. Maar wat gebeurt er

als het eens stevig gaat waaien en de omstandigheden minder gerieflijk zijn?

Hoe gedraagt het schip zich? Hoe vaar je veilig? Daarvoor organiseren we dit jaar voor het eerst het "Zwaar weer weekend".

De juiste locatie is afhankelijk van winden of stroomrichting, en beschikbare schepen. We hebben een windsterkte besteld tussen de 5 en 9 Beaufort. Echter omdat de levering van deze windsterkte nog onbekend is hebben we slechts een globale planning in oktober, november vastgesteld."

Iedere vezel van mijn lijf zal zich generen als ik in een volgende Reddingboot lees dat het binnen gebrachte jacht, in plaats van een haven aan te lopen op een slechte weersverwachting, juist was uitgevaren, omdat het meedeed aan een oefentocht van de PZV! Mijn zeilvereniging!

Hoe kan dit? Is er überhaupt nagedacht?

Wat als er iets mis gaat? Gedachten wel eens laten gaan over aansprakelijkheid bij persoonlijke ongelukken? Ik ben verbijsterd!

Op zwaar-weer-zeilen kan je je bemanning en je schip voorbereiden. Je kunt er over lezen, van andermans ervaringen leren en veiligheidsroutines oefenen. Je zal het nooit live kunnen oefenen omdat je als verantwoordelijk schipper je bemanning en schip nooit onnodig aan gevaar zal blootstellen. Naarmate je langer vaart en grotere tochten maakt, kom je zeker eens in zwaar weer terecht. Dan mag je dankbaar zijn als je het er zonder persoonlijke en materiele schade afbrengt. Dankbaar, omdat je in die omstandigheden het verloop van de gebeurtenissen niet meer naar je hand kunt zetten. Dát is het kenmerk van zwaar weer.

Sorry dat ik van het kraaiennest een preekstoel maak.

Ervaar het echte hoogwater Dover

en daarom tot spoedig ziens op de Ramsgate briefing in de

Trafalgar Pub PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

7

Schipper en schip Boten zijn net vrouwen.

Joep Vermeulen

L

angzamerhand leert mijn boot mij kennen en ik haar. Het heeft vijf jaar geduurd. Een Feeling 720 uit 1983 met een kiel van 70 cm en een midzwaard tot 150 cm. Een strijkbare mast, rolfok, een aangehangen roer, een betrouwbare Volvo Penta en een lekkere zit in de kuip. Met een binnenruimte die weldadig ruim aandoet, apart toilet en wasgelegenheid en een afsluitbare voorkajuit. “ Pap, had je dat niet eerder kunnen doen?” Dat geëmmer op de emmer heeft hen tot de dag van vandaag nog een trauma bezorgd. En dat allemaal in een bootje van 7.60 meter over alles lang en 2.50 meter breed. Nooit heb ik verlangd naar groter. Uitgangspunt is altijd geweest dat ik haar in alle omstandigheden alleen de baas moet kunnen.

MIJN EERSTE LIEFDE Zij is de opvolgster van mijn Sailfish van nog geen zes meter, maar met een grandioze kuip zoals ik die op nog geen enkel groter schip ben tegen gekomen.

Na twintig jaar had ik ermee leren lezen en schrijven en het afscheid deed toch pijn. Een trailerbaar Engels bootje van 5,60 meter bij 2,50 meter, een diepgang van 30 – 90 cm en een kuip van 2 x 2 meter met een zeer comfortabele zit!!.

Een kuip die ook dienst deed als badje voor de kinderen, zelfs onder het zeilen, want hij was niet zelflozend. Met wat passen en meten konden we er met zijn vijven in slapen, doch meestal sliepen de kinderen in een tentje op de wal. Een zeewaardig bootje met rolfok en een rolgrootzeil, gemaakt voor de wateren van de Solent, maar het voelde zich overal

8

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

thuis. Met halve wind kon zij alles aan.

Mijn vrouw vond echter dat dat niet waar was. Windkracht 8 op het IJsselmeer.

De Sailfish kon niet omslaan. Het voordeel van de geringe diepgang was dat je gewoon de wal op kon zeilen in geval van nood. Aan de wind was zijn drift ongeveer 20 graden. Koerste ik van Urk naar Enkhuizen, dan moest ik oppassen niet in Medemblik uit te komen. De Friese meren waren vanuit mijn haven in Nunspeet via de pittoreske stadjes als Elburg en Blokzeil goed te bereiken.

Zelfs de Luts, het nauwe slootje van Balk naar de Morra was voor de Sailfish geen probleem. De tochten over de IJssel elke keer weer een belevenis. Maar aan alles komt een eind.

MIJN TWEEDE LIEFDE Vier jaar geleden stond mijn Feeling dan

bij Rob Krijgsman op de bok. Alles erop en eraan. Toch mijn dochter meegenomen om mee te beslissen. Gek dat je dan even de steun en instemming van een ander nodig hebt om de knoop door te hakken, want eigenlijk had ik haar al gekocht. Toen ik mijn vertrouwde Sailfish met pijn in het hart had verkocht, was het nodige geld er en daar lag ze dan, mijn eigen boot. Heette zij de Papillon, ik doopte haar om naar Kia Kaha. Dit is een Maori uitdrukking die “wees sterk” betekent, een wens die mijn Nieuw-Zeelandse vriendin en ik altijd als afsluiting van welke ontmoeting dan ook gebruiken. Nu hoop ik maar niet dat het automerk Kia deze naam gaat misbruiken en ik in elke haven de vraag krijg of ik mijn boot naar hun auto heb genoemd.

Drimmelen is voor dit type boot een ide-

ale plaats. Met slecht weer is de Biesbosch een goede uitwijkplaats en het wat grotere water strekt zich uit van Lage Zwaluwe tot aan de Moerdijkbruggen. Ook met mooi weer is de Biesbosch een schitterende plek. Heerlijk voor anker op een stil plekje; ’s morgens wakker worden met de zwanen, meerkoeten, eenden en wat al niet om je heen. Door mijn geringe diepgang kan ik bijna overal komen. Met de strijkbare mast is geen brug te laag. Een tocht vanuit Friesland naar Drimmelen via het IJsselmeer en de Vecht , waarbij de pleziervaart door de grachten van mijn geboortestad Utrecht elke keer weer het toefje slagroom op de taart is, levert dan ook geen enkel probleem op.

Groot water heeft zo zijn voordelen, maar wanneer ik geen doel heb, heb ik het na een paar uur wel weer gezien.

Zeilen is vooral heel moeilijk doen om uiteindelijk weer op dezelfde plek uit te komen.

Overigens heb ik mijn nieuwe boot niet alleen voor het kleine water gekocht, maar daarover later in dit artikel meer.

Zij ziet er eigenlijk niet zo mooi meer uit, kreeg ik te horen. En dat wist ik ook wel, maar ik hecht niet zo verschrikkelijk veel waarde aan het uiterlijk van een boot. Of zij nu rood, blauw of paars is, wanneer zij maar goed zit en goed vaart.

Maar toch! Overal zaten kleine barstjes in de gelcoat waardoor ze moeilijk schoon te houden was, het houtwerk was gebladderd, een raam lekte enz. Dus hebben we haar afgelopen winter op de kant gezet en begon het werk al in het zeer vroege voorjaar. De hele romp en opbouw heb ik kaal geschuurd en daarna heb ik de nieuwe kleur gekozen. Dat was moeilijk. Ik leek wel op een man of vrouw die ’s morgens besluiteloos voor de klerenkast staat en maar niet kan kiezen.

Uiteindelijk is het zilvergrijze één componenten verf geworden met een donkerblauwe bies. Met mijn schoonzoon samen heb ik de verf er heel secuur opgezet. Scheepsschilder spelen is echt een kunst! Het leek nergens op. Weer alles kaal gehaald en aan Peter, de schilder op de werf, gevraagd of hij het wilde doen. Echt waar zeilvrienden: zij is een plaatje geworden, strak als een gloednieuw schip. Alleen de opbouw, die ik weer zelf schilderde, vertoont enkele ‘heilige dagen’. Dat moet nog een keer opnieuw, dit voorjaar.

Een nieuw raam geplaatst, het oude was na een pittige zeiltocht ineens ge-

barsten.

Er komen dan krachten op de boot te staan die ergens het zwakste punt opzoeken.

Bij Tacksails in Drimmelen een schitterende 135% Genua met foam laten maken. Het Marcon-B examen gehaald, de marifoon was al in huis. Uit de VS via Internet een GPS met kaartplotter laten komen, wat meer dan 30%; scheelt (Bart heeft me ermee leren werken tijdens de Ramsgate tocht). Een Simrad stuurautomaat gekocht bij Correct (deze ging al direct kapot en is inmiddels weer gemaakt). Verder nog de benodigde kaarten, en nog wat ander spul via Compass gekocht en toen voelde ik me klaar om de oversteek te wagen. Onderweg nog de veiligheidslijnen genaaid en bevestigd. Wat ik nog meer wilde maken, zoals nieuwe kasten aan weerszijden van de kajuit en een definitieve plaats voor de marifoon, zodat die vanuit de kuip te bedienen valt, komt dit jaar aan

de orde. Ook de tweede accu moet nog aangesloten worden. Een nieuwe antisliplaag op de beloopbare gedeelten is ook een noodzaak. “Heb een boot en werk je dood” : zover laat ik het niet komen, maar het moet wel worden gedaan!

FILOSOFISCHE OVERPEINZINGEN Een boot is meer dan wat dan ook. “Dan kun je toch je boot verkopen”, is een een zodanig lage opmerking dat ik daar niet eens op in wil gaan. Wat een rotreclame, maar wel erg goed!

Zij is in ieder geval meer dan mijn vrouw.

Geen kunst, want ik ben al lang geleden gescheiden. Zij is meer dan een goede vriendin. Zij gaat meestal die kant op die ik wil. Doet een goede vriendin dat ook?

Zij zegt soms heel lief maar resoluut dat

ik de fout maakte. Dat doet een vriendin ook? Zij vangt zonder morren mijn fouten op. Doet een vriendin soms? Een weerwoord wordt hooghartig afgewimpeld. En wanneer we dan samen na een gevecht met elkaar en tegen elkaar veilig in een haven liggen of voor anker gaan, dan hoeft er verder niets gezegd te worden. Ieder weet zijn of haar plaats.

Gerieflijk nestel ik me in de gezellige kajuit, steek een kaars aan, schenk me een portje in en lees de oude tijdschriften die eeuwig actueel blijven. Dat kan met een goede vriendin ook. In mijn geval ga ik dan alleen slapen, en da’s soms jammer.

MIJN KIA KAHA Tussen de andere boten in zo nietig, maar vanuit de kuip zo groots. Op de rivieren, kanalen, IJsselmeer en Friese meren en sinds kort de zee, overal voelt zij zich thuis.

Waar andere boten nog buiten moesten blijven omdat zij te diep staken, kon ik me reeds verheugen op een veilige plek binnen. Waar voor andere boten een brug te laag was, kon ik heel simpel met gestreken mast verder varen.

Bij nadering van de haven van Oostende vroeg ik of ik binnen kon lopen.Ik legde de bal eigenlijk al op de stip. “Mijnheer of U kunt binnenlopen dat weet ik niet, maar van ons mag het”! Laaghartige opmerking. Wat? Met mijn Kia Kaha kan ik alles!

Toen ik mijzelf alleen midden op zee aantrof en me als het middelpunt van de wereld beschouwde, maakte zij er deel van uit. Toen ik de Thames opvoer en afmeerde in St. Katharine’s Dock, een droom van heel lang terug, deed ik dat dankzij haar.

Een zeer zware onweersstorm op de Oosterschelde trotseerde zij met alleen een klein fokje. De korte steile golven voor de ingang van de Deben werden door haar overwonnen. Ik had windkracht 5 met stroom tegen tij. Wel kwam ik een handje tekort toen tijdens het uitvaren in de branding van de Deben, door de grote klappen die ik maakte, mijn voorstag losschoot uit de haak. Het enige wat ik kon doen was snel gijpen en met achterlijke wind terug gaan om veilig liggend aan een boei de zaak te repareren. Maar ja dat is het risico van alleen zeilen.

Over de andere netelige situaties schrijf ik maar niet. Soms gaat alles verkeerd wat maar verkeerd kan gaan.

Als solozeiler moet je veel meer vooruit PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

9

denken. Hoe bedwing je een sluis? Hoe leg je aan een boei aan? Voorlangs lukt niet. Neem de voorlandvast buitenom mee naar achteren. Vaar achteruit recht op de boei af, pak het oog met de pikhaak en scheer je lijn erdoor. Je loopt

naar voren en belegt de lijn. De stroming of de wind doen de rest.

Nu ligt zij nog onder een dekzeil geduldig te wachten tot ik haar weer tot leven zal roepen. Dan, met de eerste lente-

bries, zeilen we samen zingend naar buiten en iedereen zal weten dat wij bij elkaar horen.

Dit is geen gewone boot meer. Dit is mijn boot!

Chirurgijn aan boord: Status ( II) disharmonie diende met behulp van een dieet behandeld te worden.

De bijdrage van Galenus aan de bovenstaande theorie bestaat hierin dat Galenus de vier elementen water, vuur, aarde en lucht aan de sappen koppelde.

Zo geloofde hij ook in de theorie van de drievoudige bloedcirculatie.

Aad Bostelaar

D

e laatste aflevering, twee nummers alweer geleden, zijn wij bij Ambroise Paré (1510 – 1594) en Andries van Wesele of Andreas Vesalius (1514 – 1564) blijven steken. Zij onderscheiden zich van hun tijdgenoten door zelfstandig waar te nemen en daaruit conclusies te trekken. Vesalius door zeer gedegen en systematisch onderzoek te doen naar de anatomie van het menselijk lichaam. Zijn meesterwerk de Humani Corporis Fabrica vormt de basis van onze moderne anatomie.

Bij Ambroise Paré, chirurgijn op het slagveld, was na een hevige slag met veel gewonden de kokende olie op. De kokende olie werd gebruikt om de wonden dicht te schroeien. De overige patiënten behandelde hij met een zalfje van rozenolie en eierdooier. Zij bleken de volgende dag er beter aan toe te zijn en minder pijn te lijden.

De tot dan toe heersende mores werd bepaald door Claudius Galenus (131 – 201), geboren te Pergamum in het huidige Turkije. Hij was arts van de Romeinse keizer Marcus Aurelius en heeft zelf niet veel ontdekkingen gedaan. Zijn gedachtegoed werd bepaald door de theorie van Hippocrates (460 – 377 v. Chr.), dat het menselijk lichaam uit vier lichaamssappen bestaat nl. slijm, bloed, gele gal en zwarte gal en dat elk sap een bepaald temperament (mentale toestand) vertegenwoordigt. Onbalans in hoeveelheden van een of meer van deze sappen zou ziekte en andere stoornissen veroorzaken. Een 10

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

Voorts schreef hij meer dan honderd boeken. Eén daarvan is een farmacopee die tot ver in de 17e eeuw als stan-

daardwerk is blijven gelden. Ongeveer 820 geneesmiddelen worden erin beschreven waarvan er niet één een farmacologisch aantoonbare werking bleek te hebben en toch hadden deze medicamenten effect bij een deel van de patiënten. De geloofwaardigheid van de arts en de positieve verwachtingen van de voorgeschreven medicatie moeten verantwoordelijk gesteld worden voor het placebo – effect. Toch heeft het geneeskundig systeem van Galenus bijna 1500 jaar standgehouden!

In de vorige aflevering verhaalde ik over de weerstand die Vesalius na zijn publicatie ondervond, evenals over de angst en onrust die zich meester maakte van Ambroise Paré nadat hij tegen de heersende opvatting had gehandeld. De bovenstaande alinea’s maken dat wel begrijpelijk.

Hoe is het nu met hen afgelopen? Wel, Vesalius heeft, teleurgesteld als hij was door de aanhoudende kritiek, zijn academische carrière opgegeven en is lijfarts van Keizer Karel V geworden.

Ambroise Paré heeft zijn werk wel voortgezet als chirurgijn op het slagveld en is daarnaast verder gegaan met het ontwikkelen van nieuwe behandelwijzen.

Zo is hij begonnen met het stelselmatig onderbinden van de slagaders om het bloedverlies tegen te gaan bij amputaties, die hij in het gezonde weefsel uitvoerde. Voorts verbeterde hij de techniek van de schedeltrepanatie en de fractuurbehandeling. Prostaatvergroting werd door hem als eerste herkend als

oorzaak van urineretentie. De liesbreukoperatie met behoud van de testis is eveneens door Paré ontwikkeld. Een grondige kennis van de anatomie (Vesalius) is hiervoor noodzakelijk.

Niet voor niets heeft Paré het op zich genomen Vesalius meesterwerk te vertalen en het toegankelijk te maken voor de gewone chirurgijn.

De Dortse stadsdoctor Carel Baten, een te Gent geboren Vlaming, die na de val van Antwerpen naar het noorden uitweek, heeft Paré ’s werk vertaald en verspreid. In 1590 verscheen zijn “Handboeck der Chirurgiën”, een compilatie uit Paré’s werken. Meer dan honderd jaar is het het standaardwerk gebleven voor de chirurgijns in dienst van de Oost-Indische Compagnie. Twee jaar later verscheen de vertaling van de verzamelde werken van Paré in het Nederlands.

Deze literatuur heeft de ontwikkeling van de chirurgie in onze streken mogelijk gemaakt.

Het eerste Nederlandse chirurgische handboek het “Examen der Chirurgie” is van Mr. Cornelis Herls uit Middelburg en verscheen in 1625. Het is als een repetitorium geschreven en is gericht op het examen wat de compagnie eist.

In het eerste deel wordt de anatomie en de leer van de elementen, temperamenten en humeuren behandeld, evenals de overdadige medicatie en ingewikkelde receptuur. In het tweede deel volgt de eigenlijke chirurgie, de wondbehandeling en de ingrepen geheel ontleend aan de inzichten van Paré.

Herls was de eerste Nederlands chirurgisch schrijver sinds de middeleeuwen en tevens de eerste van een school van chirurgen die gedurende de gehele 17e eeuw het Middelburgs Gasthuis tot een chirurgisch centrum gemaakt hebben.

Door de toename van de kennis van de anatomie en het ontwikkelen van nieuwe technieken is het vertrouwen van de burgerij in de chirurgie geleidelijk aan gegroeid, evenals het aanzien en de status van de chirurgijns.

Ertveldweg 5, (tussen Trintella Shipyard en jachthaven de Viking) 5231 XA, ‘s-Hertogenbosch, Telefoon: 073-6426114, Fax: 073-6414239.

U kunt ook telefonisch of per fax prijs opvragen en bestellen. Wij zenden ‘t dan snel naar u toe.

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

11

Het Zilveren Lustrum van PZV De Lustrumcommissie (Luscie)

I

n het weekend van 10 en 11 september wordt in de haven van Hellevoetsluis het 5de lustrum van onze vereniging gevierd. Hellevoetsluis is de haven waar in het jaar 1628 Piet Hein met de buit van de zilvervloot ons land binnenkwam. Een prachtige aanleiding om met de PZV een feest te vieren met de zilvervloot als thema.

Vijfentwintig jaar.... een zilveren jubileum.

Wij stellen u voor om in kledij te komen die hierop aansluit. We hebben dat in 1995, waar we de VOC als thema hadden, ook met veel succes gedaan.

Misschien heeft u de attributen nog bewaard en anders kunt u ons als Lustrum Commissie om advies vragen. E-mail marleenvankrevel@zonnet.nl.

Het programma ligt reeds klaar. Het begint met het verzamelen in de haven van Hellevoetsluis, na de brug, in de jachthaven van Arie de Boom, net voorbij het Brandweer Museum. Daar zullen we ons feest vieren. We liggen daar beschut als er een harde zuidwester blaast en we liggen buiten bereik van het stadsrumoer, dat ‘s nachts losbarst, zeker op zaterdagavond.

Het verdient aanbeveling om op vrijdag

12

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

te komen want op zaterdagmorgen beginnen we met de voorbereiding voor het Admiraalzeilen. We hebben als admiraalschip de medewerking van het opleidingsschip van het korps Zeekadettten de “Zeefakkel”.

Op de Zeefakkel is plaats voor hen die niet willen zeilen maar wel de manoeuvres willen gadeslaan vanaf een groot schip. Tevens is er plaats op de Zeefakkel voor dames (9 kooien) en voor heren (24 kooien) om te slapen na het feest als er onvoldoende ruimte mocht zijn aan boord van de deelnemende schepen.

Na het admiraalzeilen varen we weer terug naar de jachthaven en liggen we bij elkaar in boxen of langs een lange steiger met alle voorzieningen.

Daar zullen we het verloop van het programma verder moeten afwachten. Het ligt al wel klaar maar de inhoud wil de Lustrumcommissie nog als verrassing ‘in petto’ houden.

Om ongeveer 19.00 uur gaan we naar het brandweermuseum voor een zeer uitgebreid “Buffet van de Chef “ In het museum zullen leuke dingen worden gedaan om met elkaar het feest te vieren en natuurlijk ontbreekt een ‘life’ band niet.

Dit zilveren jubileum is er voor ons allen

en zal bij uitstek geslaagd zijn als we massaal deelnemen, we rekenen op minstens 39 schepen en 200 deelnemers.

U kunt meewerken aan het geheel door alvast leuke foto’s van PZV ervaringen op te sturen naar Piet Lucassen, Eksterlaan 3, 5595 BC Leende of per email naar lucassen.phw@xs4all.nl.

We beloven dat u de foto’s terugkrijgt.

We hebben een beroepscineast ingehuurd om het admiraalzeilen en een groot deel van het feest op video vast te leggen. Verder wordt er gewerkt aan een Lustrumboek, waarin het karakter van de vereniging tot uitdrukking zal komen.

De kosten voor deelname aan het lustrum feest zijn € 30,- per persoon waarin het Buffet van de Chef is inbegrepen.

De kosten in de jachthaven zijn € 1,00 per meter plus € 0,60 toeristenbelasting per persoon. De kosten voor het jubileumboeken de DVD met de videobeelden zijn tezamen € 15.-.

Een uitnodiging voor het lustrum feest ontvangt u binnenkort. Houdt u wel alvast rekening met het weekend van 10 en 11 september. Zie verder ook de achterpagina van deze Zeezeilen.

"De Zilvervloot", het thema voor het lustrum 2005 De Zilvervloot. Wie kent dit lied nu niet?

25 jaar PZV, een zilveren lustrum, met als thema: Zilvervloot

Marleen van Krevel

W

ie was die Piet Hein en hoe kwam hij aan de Zilvervloot?

Pieter Pieterszoon Hein werd geboren op 25 november 1577 in Delfshaven als zoon van de scheepskapitein Pieter Corneliszoon Hein en Neeltgen Claeszdochter.

Waarschijnlijk voer Hein vanaf zijn zestiende jaar op zee. Omstreeks 1600 werd hij gevangen genomen door de Spanjaarden en als galeislaaf tewerkgesteld in de vloot van de Spaanse legeraanvoerder Spinola. Bij een uitwisseling van gevangenen in 1602 kwam hij vrij.

In 1607 vertrok hij voor de Verenigde Oost-Indische Compagnie naar Indië. In 1622 keerde hij terug als kapitein en trouwde in Rotterdam met Anneken de Reus.

Tussen 1624 en 1629 maakte Hein drie reizen voor de West-Indische Compagnie (WIC).

Op zijn eerste reis (1624-1625) had hij de rang van vice-admiraal.

Hein veroverde in mei 1624 San Salvador, maar het volgend jaar namen de Spanjaarden de plaats alweer in. De tweede reis (1628-1629) ging ook naar San Salvador. Hein, inmiddels admiraal, haalde een grote buit binnen, met name Portugese suikerschepen.

Op zijn derde reis (1628-1629) volbracht Hein zijn grootste opdracht: De verovering van de Spaanse Zilvervloot.

In mei 1628 voer Hein uit met eenendertig schepen en een bemanning van vierduizend koppen. De Spanjaarden merkten hem op bij Jamaica. Eerder al hadden ze een scheepsjongen van Hein gevangen genomen en uitgehoord. Begin augustus bereikte de vloot de westkust van Cuba.

Daar wachtte Hein de Spaanse vloot op.

De gewaarschuwde Tierra Firme-vloot bleef in de haven van Cartagena (nu in Columbia), maar de Nieuw-Spanjevloot (uit Mexico) wist van niets. Twaalf schepen voeren uit. Op 8 september veroverde Hein er elf, rijk beladen met zilver, edelstenen, sieraden, specerijen en andere kostbare handelswaar.

Tijdens de strijd verloor hij 150 man. In januari 1629 voer Hein met zijn buit de haven van Hellevoetsluis binnen. In verscheidene Hollandse steden werd Hein als held ingehaald.

De buit was elf tot twaalf miljoen gulden waard. (in toenmalige munt!) Het betekende de zelfstandigheid van de Zeven Provincieën. Na aftrek van de kosten bleef er zeven miljoen over. Daarvan ging tien procent naar de stadhouder

De Zilvervloot ‘Heb je van de Zilveren Vloot wel gehoord, De Zilveren Vloot van Spanje?

Die had er veel Spaanse matten aan boord, En appeltjes van Oranje Piet Hein, Piet Hein, Piet Hein, zijn naam is klein Zijn daden bennen groot, Zijn daden bennen groot Die heeft gewonnen de Zilveren Vloot!

Die heeft gewonnen, gewonnen de Zilveren Vloot!’

Het Triomfantelijk lied van de Zilvervloot werd gemaakt door J.P. Heye in 1844.

De muziek is van J.J. Viotta in 1847

Piet Hein geschilderd in 1629 (zijn sterfjaar) door Paul Moreelse.

Het stuk hangt in het Ned.Scheepvaart Museum te Amsterdam.

Frederik Hendrik en vijftig procent naar de aandeelhouders van de WIC. De bewindvoerders van de WIC kregen één procent. Hein ontving 7000 gulden en verscheidene geschenken. Het kostte vijf dagen om de buit op karren van Hellevoetsluis naar Amsterdam te transporteren.

Hein nam na zijn thuiskomst ontslag bij de WIC en werd luitenant-admiraal van Holland.

In zijn nieuwe functie drong hij aan op vloothervormingen. Met hogere en op tijd betaalde lonen en verbetering van de proviandering en de medische voorzieningen hoopte hij betere, gedisciplineerde manschappen te krijgen.

Ook wilde hij grotere bevoegdheden. De meeste van deze wensen werden door de Staten-Generaal niet ingewilligd.

Tijdens zijn eerste zeereis in zijn nieuwe functie (mei-juni 1629) kwam Hein om het leven.

Op 18 juni 1629 werd hij tijdens een zeeslag met Duinkerker kapers dodelijk geraakt door een kogel. Op 4 juli werd hij begraven in de Oude Kerk in Delft.

Hein zou nog eeuwenlang worden herdacht in verhalen, gedichten, portretten en beelden. De tekst van het bekende lied ‘Hij heeft gewonnen de Zilvervloot’ dateert van vlak na Hein’s overwinning.

Wat was eigenlijk de achternaam van Piet Hein?

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

13

Bij een jubileumjaar hoort zeker ook het terugkijken naar de begintijd. De eerste (hoofd)redacteur van Zeezeilen deelt haar herinneringen met ons.

Fiet Hagen

N

aar aanleiding van een vraag van de huidige redactie van Zeezeilen zijn Carel en ik nog eens ‘wat teruggegaan in de tijd’, zijn we in onze herinneringen gedoken, en hebben we ons exemplaar van de allereerste Zeezeilen -toen nog PZV-Bulletin geheten- tevoorschijn getoverd. Boeiende lectuur!

Het meeste was al wat weggezakt, maar het bleek toch snel weer verrassend bekend.

Ik was inderdaad de redacteur, maar niet uit roeping.

We hadden in die tijd een club(je) van ongeveer 10 á 15 mensen. Daaruit zouden een echt bestuur en allerlei commissieleden moeten komen.

Namens de watersportvereniging van Philips-Duphar, (dit laatste staat voor Dutch Pharmaceuticals), namen Chris Keet en ik deel in het opstartploegje. Onze bijdrage bestond vooral uit onze ervaring met die W.S.V. Duphar.

Die vereniging draaide vooral om een jaarlijkse zeilcursus op zoet water en wat praktijkvaren, in gehuurde boten, op de Loosdrechtse en/of de Vinkeveense Plassen. Inmiddels waren we echter ook al een paar jaar bezig met het organiseren van een navigatieen marifooncursus en maakten we oefentochten op zee.

Bovendien hadden wij onze zeilafdeling van de personeels-

14

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

Nostalgie vereniging op eigen benen gezet, als rechtspersoon volgens de nieuwe wet op het verenigingsrecht. Vraag me niet naar de juridische details. Maar we konden wat groeien door naast personeelsleden ook buitenstaanders -vanwege de bedrijfssubsidie tot maximaal 50% van het totaal aantal leden- aan te trekken.

verantwoordelijkheid van Jan Sanders, gemaakt: stencillen, bundelen, nieten en adresseren. Toen nog allemaal handwerk.

Het was moeilijk om aan kopij te komen.

Vooral Harry Dams en Arend Jan Klinkhamer waren destijds echter betrouwbare leveranciers.

Na het brainstormen in de opstartcommissie van wat PZV zou worden, werden de taken verdeeld. Chris Keet zou zich bezig houden met opleiding en voor mij bleef ‘het krantje’ over. Voor andere taken was het praktischer om in het Eindhovense te wonen en werken.

Dus zo is het gekomen!

Nu, terugkijkend, bezie ik de titels in die eerste nummers best nog met genoegen. Er is zeker enige systematiek.

Maar de ‘ludiekheid’ van de 80-er jaren die ons toen zo’n pret bezorgde –we wilden niet zo serieus zijn als die overigens erg aardige Eindhovenaren- vind ik nu wat oubollig.

Samen met Frans Hilhorst, één van de actieve Dupharzeilers, die ook lid werd van de PZV in oprichting, knipten en plakten we volgens zijn ontwerp de eerste nummers in elkaar. Vervolgens werd het blad in onze Repro-afdeling onder

Voor m’n gevoel was ik in die tijd nooit meer dan de typiste (sec!). Dat het toch mijn konterfeitsel is dat op de voorpagina van nummer 1 van Zeezeilen staat, komt omdat goeie foto’s toen nog schaars waren.

Tot mijn grote voldoening hebben onze huidige vrouwenleden zich in de loop der jaren echter aardig ontwikkeld in de oorspronkelijk geheel door mannen gedomineerde club.

Opleiding en training stonden zo hoog op de prioriteitenlijst die eerste tijd, dat Chris en ik voortdurend de neiging hadden om maar weer te hameren op de gezelligheid.

Wij wisten uit ervaring dat het zonder niet kon, maar het heeft wel even geduurd voordat het begrepen werd.

En kijk nu. Zelfs de “Outward Bound” idealen van Sikkes de Vries worden thans benaderd. Hij sprak destijds enthousiast over het kweken van ‘kerels van stavast’. Dat is, mede dankzij die gezelligheid, aardig gelukt.

En dat er ook ‘meiden van stavast’ bij zijn doet mij extra deugd.

adPietrerZZ

14-04-2002

21:53

Pagina 1

SPES-JACHTELECTRO advies- en ontwerpbureau • • • • • • •

Tailormade electrical systems

Installatie- en systeemadviezen Energiesystemen Ontwerpen, tekenen en budgetteren Installatiebegeleiding Materiaallevering Navigatiesystemen Aankoopkeuringen

Voor een compleet concept in jachtelektro Leverancier van o.a.

- Energiesystemen en accu’s - Navigatiesystemen - Communicatie- en antennesystemen

- Beveiligingssystemen - Verlichting- en installatiematerialen

Partner Jachtelektro

[T/F] 0416 - 697 066 [M] 06-520 75 724 [E] p.w.stoelinga@spes-jachtelectro.nl Bennex Holland - Holland Nautic - Sim Holland - Mastervolt - Victron - Proosten Electronics - ASA - VDO Kortjacht - Exalto - Alpha - Belship - Technautic - Optima - Varta - Sonnenschein - Technische Unie

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

15

Zeilen in West-Indië Marja zeilde rond de jaarwisseling in de Caribbean. Zee, zon, vertier en plezier met bovenwindse koersen

Marja Snoeyen

WAAR PRECIES? We zijn gestart in Martinique (61W 14,5N), een Franse kolonie en gewoon Euroland! Martinique maakt deel uit van de Windward Islands.

Een leuk detail, volgens nl.wikipedia.org, is dat de Windward Islands alsook de ABC Eilanden internationaal beschouwd worden als de bovenwindse eilanden.

Maar door ons worden de ABC-eilanden juist als de benedenwindse eilanden (Leeward Islands) beschouwd, terwijl de SSS-eilanden tot de Bovenwindse Eilanden behoren. Ingewikkeld gedoe hoor! Maar de Windward Islands maken in ieder geval deel uit van de Kleine Antillen (Lesser Antilles).

Vanaf Martinique zijn we verder zuidwaarts gevaren en hebben o.a. St. Lucia en St. Vincent & the Grenadines ten zuiden van Martinique aangedaan. Deze

laatste eilanden maken ook deel uit van de Bovenwindse Eilanden, maar zijn onafhankelijk en hebben een eigen munteenheid (Eastern Caribbean dollars, EC$). De afstanden tussen de eilanden zijn relatief kort en er zijn meer dan genoeg mogelijkheden om een afwisselende zeiltrip te hebben. Je kunt hier het hele jaar zeilen, al wordt het orkaanseizoen (september -oktober) afgeraden. Januari t/m maart schijnen de mooiste maanden te zijn. In juni valt er relatief veel regen.

Een heel beroemd eiland in dit gebied is Mustique, het eiland waar ca 75 ‘rich and

Waarom zeilen in de Cariben? − − − − − − − − − −

16

Altijd waait de NO-passaat, van ca 4-6 Beaufort.

Bijna altijd is het mooi weer: veel zon en af en toe een (flinke) bui.

Het zijn prachtige eilanden: heel mooi groen door alle regenval.

De zonsondergangen zij schitterend.

Het water is prachtig blauw-turkoois en erg schoon.

Er is veel en mooi koraal om te snorkelen.

Er wonen hele aardige en zeer gastvrije mensen.

Er is heel veel ruimte.

De kosten, ondanks het dure imago, vallen erg mee.

Het is er super ontspannen zeilen, veel op zicht, maar toch ook een flinke zeegang m.n. tussen de eilanden.

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

famous’, zoals Mick Jagger en Tommy Hilfiger, een optrekje hebben.

Je ziet hier ongelooflijk veel boten (ook heel veel catamarans), en het was nu ook extra druk omdat de boten die meegedaan hadden aan de ARC-race net vanuit La Palma op St. Lucia waren aangekomen. Maar dat maakt niet uit, want er is heel erg veel ruimte.

MET WIE? Er zijn meerdere (zeil)mogelijkheden, zoals meevaren, flottieljevaren of een bareboat charteren. Ik heb er voor gekozen om mee te varen op een

En waarom niet? − Als je niet houdt van zon. − Als je houdt van navigatie-technisch grote uitdagingen. − Als je niet houdt van de oceaan per boot oversteken of lang vliegen. − Als je niet wilt ankeren en alleen maar in (jacht)havens wilt liggen. − Als je absoluut niet bereikbaar wilt zijn: bijna overal zijn Internetcafés (zie @) en heb je mobiel bereik (beetje afhankelijk van je provider, maar KPN deed het eigenlijk overal)!

moederschip van Berend Botje (www.berendbotje.com). We waren met twee moederschepen, de Carib Kiss (Gibsea, ca. 48ft) en de Galaxie (Feeling, ca. 48ft), met ieder een schipper en zeven gasten. Bij ons op de Galaxie waren aan boord drie vrouwen en vier mannen, waaronder één man die eigenlijk co-schipper was en die het gebied moest leren kennen.

Gast zijn is een relatief begrip: op zeilgebied mag alles en moet niks, maar je wordt wel geacht de boot zelf schoon te houden en boodschappen te doen. Wij hadden het geluk met allemaal zeilers aan boord te zitten, op eentje na. Ook was er een flottieljeboot bij, de Frimeur (Feeling, ca. 36 ft) met een gezin aan boord.

WAT HEBBEN WE GEDAAN? Bijna elke dag werd er gevaren; de bestemming werd meestal in afstemming met de bemanning bepaald. Hoewel je tegen de argumenten van een in het gebied zeer bekende schipper niet echt iets in te brengen hebt! En dat heeft ook zo zijn voordelen, want zij kennen alle leuke en mooie plekjes en hebben overal de juiste contacten voor het aan boord laten brengen van een verse vis of een stokbroodje.

De drie schepen zijn de meeste tijd met elkaar opgevaren, wat ook weer gezelligheid opleverde. Overdag werd het varen afgewisseld met ankeren in een mooie baai om daar te kunnen zwemmen en snorkelen. Heel erg veel mijlen hebben we dus niet gemaakt (ca. 300 mijl totaal). Dat had wat mij betreft ook best wat meer mogen zijn. ‘s Avonds gingen we veelal uit eten, maar ook vaak genoeg werd er ergens geankerd en legden we vers gevangen tonijn of langoustines op de barbecue.

En indien voorhanden, kon je, wie nog zin had, daarna nog naar de plaatselijke disco!

gen, alwaar we opgewacht werden door de schippers en de gasten die al eerder waren aangekomen. Het had hier helaas wel flink geregend! Als dat maar geen natte voortekenen waren!

LE MARIN $ – ST. ANNE (MARTINIQUE) @ Vrijdag 17 december. Eerst boodschappen doen, want die moet je echt doen op Martinique. Daar is nog alles te krijgen waaraan wij gewend zijn en voor betaalbare, een beetje Nederlandse prijzen.

Voor ca 800 Euro aan boodschappen moet ons een tijdje uit de supermarkt houden: o.a. 40 flessen wijn, vijf traytjes bier, massa’s fris en water, snackjes, ontbijtspullen etc. En dat is ook nodig ook, want buiten Martinique kun je lang niet overal goed boodschappen doen.

Wel zijn er op de wat grotere eilanden in de wat grotere dorpen pinautomaten ($) te vinden.

St. Anne is klein en dichtbij. Goed voor een eerste dag na zo’n lange reis en toch ook vijf uur tijdverschil. We wilden ook niet veel verder weg, omdat het

gezin van de flottieljeboot hun aansluitende vlucht naar Martinique had gemist en we hen natuurlijk wel de kans wilden geven om aan te sluiten.

ST. ANNE @ – RODNEY BAY (ST. LUCIA) @ $ Zaterdag 18 december. Er staat een lekker hobbelig zeetje tussen Martinique en St. Lucia, maar gelukkig wordt niemand zeeziek. Op St. Lucia gaan we voor anker bij Pigeon Island (nationaal park). Daar is een ‘wereldbar’ met prachtig uitzicht op de baai, en heel lekker eten. De eerste Pitons, een lokaal biertje genoemd naar twee bergen op St. Lucia, genaamd de Pitons, worden genuttigd. ’s Avonds eten we, tussen massa’s stoere ARC-deelnemers, in Rodney Bay. RODNEY BAY @ $ – SOUFRIÈRE (ST. LUCIA) @ $ Zondag 19 december. We varen weer een stukje verder en gaan in Soufrière Bay met de kont naar de wal voor anker

De route zag er als volgt uit: DE DAG VAN VERTREK Donderdag 16 december. Vertrek, met Air France (niet echt aan te raden) van Amsterdam via Parijs naar Fortde-France op Martinique. Dit is voor de Fransen gewoon een binnenlandse vlucht, want Martinique hoort bij Frankrijk. De vlucht zat helemaal vol met Franse vakantiegangers, inclusief talloze jengelende kinderen en had natuurlijk vertraging (welke vlucht niet tegenwoordig!). Maar in Fort-de-France stond gelukkig wel een taxi klaar om ons naar de haven in Le Marin te brenPZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

17

en leggen een lijn naar een palmboom op de wal. Soufrière is best een leuk klein dorpje waar je boodschappen kan doen (zij het een beperkt assortiment) en waar restaurantjes, winkels en ook verscheidene Internet café’s zijn.

Hier blijven we ook op maandag 20 december, wanneer het zo ongeveer de hele dag pijpenstelen regent. We maken die dag een voettocht door het regenwoud. De vegetatie is prachtig, maar dieren leven er niet of nauwelijks meer.

Ook brengen we een bezoek aan de ‘hot springs’, waar je van een heerlijk warm bad kunt genieten. ’s Avonds is er een barbecue onder de palmbomen op het strand, die eindigt met veel te veel rum punch.

SOUFRIERE @ $ – WALLILABOU BAY (ST. VINCENT) Dinsdag 21 december. Vandaag een tocht van ongeveer 40 mijl voor de boeg.

Er staat een flinke wind. Onderweg pikken we nog een vissersbootje met een kapotte motor op en slepen die naar St. Vincent.

We gaan voor anker in de Wallilabou Bay, waar we uitkijken op de decorstukken van de film The Pirates of the Carribean. Tja, dromen van Johnny Depp!

Wat wil je nog meer? ’s Avonds gaan we lekker eten in het Wallibou Anchorage restaurant.

WALLILABOU BAY – MUSTIQUE @ Woensdag 22 december. Via Kingstown gaan we naar Mustique, dat deel uit maakt van St. Vincent & The Grenadines. In Kingstown, een heel levendige zwartafrikaans aandoende stad op St.Vincent, gaan we kerstversieringen

18

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

MUSTIQUE – ADMIRALTY BAY (BEQUIA) @ $ Donderdag 23 december. Na een interessante tour op Mustique, onder meer de huizen van Tommy Hilfiger en Bryan Adams bekeken, verder naar Bequia.

Daar gaan we in Admiralty Bay bij Port Elisabeth voor anker. Hier blijven we ook op vrijdag 24 december.

Na een tour over het eiland met een taxi, een soort pick-up truck, gaan we met de mensen van onze boot uitgebreid lunchen in het openluchtrestaurant van het prachtige Friendship Hotel, dat gerund wordt door een Zweedse familie en dat gelegen is aan de idyllische Friendship Bay. Dit is zeer aan te bevelen, want wat is dat een mooie plek, waar ook nog eens heel lekker gegeten kan worden.

kopen en lunchen.

Wanneer we willen vertrekken blijkt het anker vast te zitten. Na enige tijd proberen om los te komen toch maar een duiker opgesnord. Die had het anker, dat om een wrak gewikkeld zat, redelijk snel los. Daarna snel richting Mustique waar ons een leuke avond beloofd is.

Zoals gezegd is Mustique het eiland van de (hele) ‘rich and famous’. Het is echt heel erg mooi en ook zeer gecultiveerd.

Het is alleen bereikbaar met een privévliegtuig of per (privé-)boot. Er is een restaurant waar je lekker kunt eten en soms nog wel eens een celebrity kunt spotten. Deze keer niet dus, maar we hebben wel een heel leuke avond gehad met heerlijk eten en daarna lekker dansen op live muziek.

’s Avonds is er voor de hele meute een gezellig kerstdiner georganiseerd bij Fantie Pearl’s Restaurant. Dit restaurant is gelegen tegen een heuvel en je hebt er fantastisch uitzicht op de baai.

Later die avond gaan we nog met een stel mensen naar de locale ‘straatdisco’.

Wederom een leuke ervaring!

ADMIRALTY BAY @ $ – TOBAGO CAYS (GRENADINES) Zaterdag 25 december. Tobago Cays bestaat uit vele kleine eilandjes, veel palmbomen, mooie witte stranden, prachtige riffen en legio mogelijkheden om te zwemmen en te snorkelen. Ze worden de juwelen van de Grenadines genoemd. ’s Avonds worden langoustines gebarbecued op het strand! Boodschappen?

Hier woont niemand en er zijn natuurlijk ook geen winkels, maar als je wilt voor-

zien kleine (vissers) bootjes je van vis, fruit en brood.

TOBAGO CAYS – CLIFTON HARBOUR (UNION ISL.) @ $ Zondag 26 december. Eerst snorkelen en dan vertrekken we later op de dag naar Union Island. Maar voordat we daar aankomen maken we eerst een tussenstop op Happy Island, waar we te veel rumpunch nuttigen.

Dit is een artificieel mini eilandje dat is gemaakt van koraal. Er staat alleen een bar op, genaamd Shanti’s Bar, welke beroemd is om zijn rumpunch. Hoe kan het ook anders, want dit is de lijfdrank van de eilandbewoners!

Daarna naar Clifton Harbour, waar we aanleggen aan de wat gammele steiger van Lambi’s Restaurant. Daar treedt ’s avonds een vreselijke steelband op en er wordt een soort ritueel dansshowtje gegeven, waarvoor arme deelnemers uit

het publiek worden geplukt! Vermijden dus! Later op de avond naar een leuke reggaedanstent aan de overkant van de straat. Aan talentvolle lokale danspartners is hier geen gebrek!

CLIFTON HARBOUR – TYRREL BAY (CARRIACOU) Maandag 27 december. ‘s Ochtends boodschappen gedaan en nog even een Internetcafé bezocht. Ook de ramp in Azië is niet zonder meer aan ons voorbij gegaan want Internet is nou eenmaal een globaal medium. Iedereen is toch wel behoorlijk aangeslagen.

Laat in de ochtend vertrekken we richting Carriacou. Dit eiland hoort niet meer bij St. Vincent & the Grenadines. We maken een lunchstop bij Sandy Island, een heel klein prachtig mini-eilandje waar tot de orkanen van het najaar 2004 welgeteld één palmboom stond,

maar nu dus niet meer. Alleen wat gebroken takken resteren. Hier gaan we voor anker om te gaan snorkelen. ‘s Avonds gegeten in een heel simpel kiprestaurantje in Tyrrel Bay. Het eten is niet fantastisch, maar de rumpunch was echt de beste tot nu toe.

TYRREL BAY – TOBAGO CAYS (GRENADINES) Dinsdag 28 december. Weinig gezeild vandaag! We gaan voor anker bij Mopion, alweer een onbewoond mini-eilandje, en eten oesters met champagne voor de lunch. Mopion ligt bij Petit St. Vincent en Petit Martinique in de buurt.

Daarna varen we terug naar Tobago Cays om daar nog een nachtje voor anker te gaan. En -helaas- onze schipper weet weer langoustines op te kop te tikken. Het is hier een walhalla voor seafood liefhebbers, maar in culinair opzicht niet voor mij!

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

19

TOBAGO CAYS – CUMBERLAND BAY (ST. VINCENT) Woensdag 29 december. We gaan op tijd weg en hebben behoorlijk slecht weer.

Op de motor varen we al stampend naar Cumberland Bay op St. Vincent. Dat is best een eind en zo wordt het een lange oncomfortabele dag. Maar droog wordt het hier gelukkig altijd! Cumberland Bay is weer heel mooi. Welke baai niet eigenlijk? We eten er in een heel erg simpel tentje aan het strand. Daarna nog wat gedronken aan boord, maar mijn oren willen niet meer, dus ga ik gewoon maar eens op tijd naar bed!

CUMBERLAND BAY – SOUFRIÈRE (ST. LUCIA) @ $ Donderdag 30 december. Oudjaar en het einde van deze zeiltrip beginnen te naderen en langzaam aan gaan we dan ook weer richting Martinique.

We gaan vroeg weg en het is werkelijk heerlijk zeilen: veel wind, stralend weer en een redelijk comfortabele zeegang.

Onderweg komen we een enorme walvis tegen en dat is natuurlijk heel imponerend. Eerder zijn we al eens dolfijnen tegen gekomen, maar dit is echt te gek!

Rond 13.00 zijn we bij Soufrière op St. Lucia. Na boodschappen en een borrel in de Hummingbird eten we aan boord.

Locale vissers hadden net een reuzentonijn gevangen en hadden ons een

20

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

stuk hiervan voor een spotprijsje aangeboden. En eerlijk gezegd, ik ben geen visliefhebber, maar verse, goed gemarineerde, tonijn van de barbecue is minstens zo goed als een lekkere malse biefstuk.

SOUFRIÈRE – MARIGOT BAY (ST. LUCIA) @ $ Vrijdag 31 december. ‘s Ochtends heel vroeg vertrekt een deel van de crew om Petit Piton te beklimmen (ca. 800 m). De rest van de crew, waaronder ikzelf, mag de boot poetsen. Als je van het beklimmen van een steile heuvel houdt moet je het zeker niet nalaten, maar volgens de ‘overlevering’ van de ervaringsdeskundigen is het voor een groot deel behoorlijk klimwerk m.b.v. touwen en zo.

Voordat we weggaan worden er nog de hoognodige boodschappen, waaronder wijn, ingeslagen. De keus is niet geweldig, maar we doen het er maar mee.

En dan gaan we richting Marigot Bay om Oudjaar te vieren. De binnenhaven van Marigot Bay is diep en lang. Volgens de analen hebben Britse oorlogsschepen zich hier eens schuilgehouden voor Franse oorlogsschepen.

In Marigot Bay leggen we de boot +/10 m voor het restaurant waar we Oudjaar zullen vieren. Het is een fantastisch mooie plek waar -niet zo vreemd- ook veel boten zijn om Oudjaar door te brengen. Oudjaar vieren in den vreemde is

altijd weer een bijzondere gebeurtenis.

Om 19:00 uur (0:00 Nederlandse tijd) vieren we, samen met alle mensen van de drie boten, het Nederlands nieuwjaar met hapjes en champagne. Daarna gaan we naar het restaurant, de Soggy Dollar Bar van Chateau Mygo, waar we tot in de kleine uurtjes eten, drinken en feesten. Een waar genoegen!

MARIGOT BAY – RODNEY BAY (ST. LUCIA) @ $ Zaterdag 1 januari. Eerst uitslapen en ‘ontkateren’ in Marigot Bay. Rond de middag vertrekken we weer naar Rodney Bay. Het was weer een heerlijk stuk zeilen. We ankeren wederom bij Pigeon Island waar we een fantastische lunch en een lekker wijntje nuttigen bij ‘Jambe de Bois’. Na dit bacchanaal en rekening houdend met de vermoeidheidsrestanten van de vorige dag, besluiten we daar maar te blijven liggen en lekker op tijd naar bed te gaan.

RODNEY BAY – PETIT ANSE D’ARLET BAY (MARTINIQUE) @ $ Zondag 2 januari. We gaan niet al te vroeg weg. Er staat een stevige wind, er zijn flinke golven, dus dat wordt een lekker zeiltochtje van ruim 30 mijl. We speren echt over het water en hebben die 30 mijl, ondanks dat we moeten kruisen, nogal snel afgelegd. Petit Anse d’Arlet Bay is een heel mooi en typisch Frans

plaatsje, maar dan in een tropische omgeving. ’s Avonds lekker naar de wal een pizza (voor het eerst) eten bij Chez Ludger, waar je je echt in Zuid-Frankrijk waant.

Later op de avond nemen we alvast afscheid van de familie op de flottieljeboot die hun schip de volgende ochtend in Le Marin moet inleveren.

PETIT ANSE D’ARLET BAY – FORT-DE-FRANCE (MARTINIQUE) @ $ Maandag 3 januari. Dit wordt weer een hakkerig en nat tochtje. Wat is dat toch met die regen op Martinique?? De bedoeling is om via Fort-de-France, de hoofdstad van Martinique, naar Pointe Boute te gaan, waar we een afscheidsdiner zullen hebben met de Carib Kiss.

Maar het is ons niet gegund, het voeren van de Nederlandse vlag, terwijl op de boot nog steeds Fort-de-France staat, roept toch te veel vragen op bij de douane. Wanneer we net terug zijn van een paar uurtjes sightseeing in Fort de France (niet echt aan te bevelen), worden we geënterd door de douane, die de meesten van ons ondervraagt en later de schipper ook nog mee neemt voor verder verhoor. Later blijkt er niet echt iets aan de hand, maar het kost ons de hele avond en we missen dus

het afscheidsdiner in Pointe Boute. Teleurstelling alom en ook een hamburger van de McDonalds kan het niet echt goed maken.

FORT-DE-FRANCE – POINTE BOUTE (MARTINIQUE) @ $ Dinsdag 4 januari. En nu is het dan echt de laatste dag. We steken over naar Pointe Boute waar de Carib Kiss op ons ligt te wachten. Ten afscheid gaan we met zijn allen lunchen, en daarna kan een heel lange terugreis beginnen.

Het kost mij ruim 20 uur om thuis te komen!!!

Ik kan alleen maar concluderen dat het een fantastische vakantie in een weliswaar niet erg moeilijk maar prachtig zeilgebied was! Zeer aan te raden voor iedereen die gewoon al zeilend lekker wil genieten van een schitterende omgeving en die wil ontspannen en uitrusten!

Uit het goede hout gesneden

. Restauratie & reparatie met name houten schepen

. Zomer- en winterstalling met name groot onderhoud en zelfwerkzaamheden

. Jachtservice

o.a voor roestvrijstaal mast en tuigage

Hiswa-lid

. Verkoop van:

- diverse houtsoorten zoals plaatmateriaal en massief gezaagd en geschaafd - epoxy, verven, kitten, olie en lakken

- rvs-beslagen en bevestigingsmaterialen

. Professioneel advies voor de zeilerij:

± 10.000 mijl zeeraces- en ± 50.000 mijl zee en oceaanervaring.

De Biezen 5, 5298 ML Liempde. 0411-635166/06-55175482 of 06-50532838. www.eursa.nl/info@eursa.nl

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

21

Zalang 2004: Gibraltar Na de Golf van Cadiz in de vorige ZZ, nu het tweede deel van de 2004-tocht.

JEREZ We willen weg uit Cadiz, we willen eindelijk varen, maar F7 tot F8 buiten is een beetje veel. Dus gaan we naar Jerez, Jerez de la Frontera, met de bus. En gooien daar door de hitte Alcazar, Askeban, Alcatraz en Alhambra geheel door elkaar.

de oude bomen op het plein, drinken en wachten tot er weer mensen gaan bewegen.

En natuurlijk drinken we er ook hun koele sherry en eten we hun gerookte jambon.

‘Al-kohl’ is arabisch, aanvankelijk het ‘zwarte poeder’ uit de cosmetica, later ‘alcohol’ gebruikt als aseptisch medicinaal middel. Totdat door de osmose tussen ‘moros y christianos’ zo rond 1200 de christenen ook de geheimen van de distilleerkolf leerden. En er heel wat anders mee fabriceerden dan de Moren bedoeld hadden... brandewijn tot groot genoegen van vooral de Engelsen, die ook al iets hadden met porto.

En dan die ham, de ‘gambon Iberico.’

Op een hoogte van 700 meter gepekeld en vanaf de ijskoude winter gedroogd, langzaam aan de lente in, de hete zomer. En dan een paar jaar in kelders rijpen onder de ‘penicilium roquefortis’ (hè, kennen we die niet al ergens van), waarom doen wij niet zoiets met onze oude koeien boven op en binnen in de Pietersberg?

Alcazar heet het daar, het Moorse paleis op de hete top van de heuvel, even boven het sherry-stadje, dat zèlf een magnetron is op de hoogste stand. De Levante dringt er niet door en tijdens de siësta kunnen we niets anders doen dan meedraaien onder de schaduw van

Het havenkantoor is een container met een halletje eraan. De aardige havenmeester hebben we al een paar dagen niet meer gezien. Op zijn plaats zit een ambtenaarachtig persoon, met bril en buikje, die alleen Spaans spreekt en een spichtige vrouw, die de hoogste in

Stef Hoonhout

22

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

Dromen - met windkracht acht in het beneveld brein geblazen – ontsnappen bij het ochtendgloren door ogen als patrijspoorten tot ver voorbij Cadiz daar waar de levante ze in flarden terugblaast Intussen slent'ren wij herboren langs de kade tot daar waar silhouetten hun lijnen naar de zon werpen… onzichtbare flarden aan de haak slaan. rang lijkt. Beiden doen heel druk met dossiers en papieren, hoewel er geen twintig schepen liggen.

We willen weg, het is de 17de en het weerbericht is van de 15de en geeft een gale warning voor de kust van Gibraltar, F8. Voor vandaag wordt F3/F4 verwacht, geen harde wind, maar dat klopt niet, het schuim staat op de golven buiten. Ik spreek de bureaucraat aan, die het eerst nog een poos te druk heeft om me op te merken en dan verklaart dat het een prachtig weerbericht is, dat van de 15de en, ziet u maar hier, señor, het is nog goed tot aanstaande zondag, de 20ste.

‘Esta una prediccion vieja!’ zeg ik, geen idee of het werkwoord en het geslacht correct zijn. Maar hij begrijpt het en zijn bazin ook en maken duidelijk dat het een pracht van een weerbericht is en dat ze pas op a.s. maandag een nieuwe zullen ophalen bij het Instituto Meteologica.

‘Maar het is niet goed meer, kijkt u maar naar buiten. Mag ik het dan zelf even opvragen via Internet?’

Ze kijken me aan als rotte vis, hun neuzen omhoog, gaan verder met hun paperassen en doen alsof ik er niet meer ben, ik heb hen ernstig beledigd. Even later vertrekken ze op siësta en komen niet meer terug die dag.

‘Morgen is het prima weer,’ zeggen Engelsen naast ons, ‘geen warnings, rustig windje, je blaast zo door de Straat heen.’

GIBRALTAR, 17JULI Cadiz verdwijnt in hete heiigheid en we varen met een kalm windje langs de kust, beroemd van zeeslagen en piraten, Trafalgar, Tarifa. Op het negende uur doemt uit de nevels, tien, twintig mijl verder een bergrug op: Africa! We voelen ons gelukzalig tevreden, nieuwsgierig, trots, op eigen bodem door de straat tussen twee werelddelen heen, waar niet zo lang geleden duikbootkapiteins hun motoren uitzetten en -geluidloos- de stroom indoken.

De stroom, die is er en we hebben goed gerekend, hij is mee en niet zo zuinig ook, negen knopen over de grond. Het is een windje voor een knoop of vier, die stroom is dus wel heel sterk. Toch is het een gladde tocht, waarbij we ons afvragen of het hier echt wel zo hard kan waaien. Ja dus, het kan hier hard waaien, kijk maar naar de windmolens op de hellingen, batterijen turbines in falanx, rij naar rij, klaar voor de Levante en haar opponent, de Ponente.

We laten ons urenlang meesleuren tot in de schemering. Op het uur dat het tijd zal keren, koersen we uit de stroom, de baai van Algeciras in, de rots van Tarik vlak voor ons, kleiner dan we hadden verwacht. Een inflatable met jonge jongens -militairen- schuimt langs in de richting van La Linea achter Gibraltar.

Ze kijken waarschijnlijk uit naar bootvluchtelingen, die de Straat oversteken.

We hebben ze gelukkig niet gezien, want ze enteren je, hoorden we, rammen je desnoods en dan kan je honderd man op je dek verwachten, arme donders, die niets zullen begrijpen van de wetten van water en zwaartekracht.

Dan zijn we de baai over en komen aan bij de marina naast de landingsbaan.

Het ziet er allemaal erg compact en onoverzichtelijk uit, maar één ding is duidelijk: veel plaats is er niet. Er staat een bord ‘Welcome to Marina Bay, VHF 71.’

‘Marina Bay, Marina Bay, this is Zalang,’ ‘Zalang, good afternoon, channel 69 please.’ ’69.’

‘Marina Bay, good afternoon, do you have a place for us for tonight?’

‘I am afraid not, sir. Not for a ship your size.’

Vervelend, maar toch complimenteus van hem.

‘We will not go back to sea, what is your advice?’

‘Call Queensway Quai Marina, sir, on 71.’

Dat doen we, geen antwoord, dan maar

er naar toe, hoe moe we ook zijn. Mieke wordt kwaad, zegt ‘jij laat je ook altijd afschepen’ en een beetje sullig vaar ik terug langs Dover-achtige betonnen havenwerken.

De Royal Queensway Quai Marina blijkt minder dan half vol, maar wel met glimmende gin palaces van ver boven de veertig voet. Ze zien ons aankomen, met de landvasten klaar, en antwoorden nu wel: ‘No Sir, very sorry, no place for a ship your size.’

‘This can not be. We were at large for eleven hours, I see you have ample space, we do want a place for tonight, since your colleagues are refusing us as well.’

‘Sorry, Sir, berths for ships your size are full.’

Hoewel ze in alle maten ruim voorradig zijn, is het nu wel duidelijk dat met ‘size’ te klein bedoeld wordt, een behoorlijke aanslag op mijn ego.

‘What can we do, go back to sea? What is your advice?’

‘To the end of the runway, sir, and anchor. Sir.’ De stem druipt van de bietsuikerstroop en elitair bloody bastardism.

‘Thank you for your kind hospitality, this is Zalang, out.’

Wat een patserige hufters, is dit nou die beroemde rots, we gaan terug naar Marina Bay, leggen aan of ze willen of niet, ze sturen maar een van hun oorlogsfregatten. We stomen terug richting landingsbaan en ontdekken dan pas dat er nog een derde marina is, Sheppards !

Hadden we kunnen weten, als we goed gekeken hadden en niet in de roes van de ondergaande zon en aperitief waren blijven hangen.

Een Engelse Moody wenkt ons langzij, zegt dat ze ons al zagen en dat we most welcome zijn, want zij hebben goede herinneringen aan de ‘Standing Mast Route’ door het rosse deel van Amsterdam. Zouden ze toch niet alleen de Ouwezijds Voorburgwal bedoelen? De naam van de route is wel heel toepasselijk, maar de doorgang een onmogelijkheid. We vragen niet verder als we merken dat het stel de weg naar de taxfree whisky bewandeld heeft en elke volgende sigaret aansteken aan het opgebrande eindje van de vorige.

Maar we zijn er. En het is Saturday night en we zijn met één klap terug in de UK: de restaurantjes langs de kade zitten vol, maar we zitten er met al dat gedoe pas rond tien uur in de avond en het eerste wat we horen is ‘sorry sir, kitchen closed at 10.’ Er is er eentje een kwartier langer open en bliksemsnel bestellen we wat en daarna weten we zeker dat we terug zijn ergens in Sussex: de prijzen zijn geheel geschift, een lullig slaatje met twee slappe blaadjes sla en een plastic komkommerschijfje kost £ 5.95, een gecarboniseerd burgertje £ 9.95, dat is samen meer dan € 30, oftewel 60 ancien guldens, totaal van de pot gerukte bedragen.

Dit is UK pure, er zijn groene litterboxes, rode Royal Mail bussen en gele ‘look to your left’ bordjes. Het specifieke van Engeland zit hem in die bordjes, ‘watch

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

23

your step’, ‘littering will be fined’, alles, maar dan ook alles heeft bordjes en geeft de richting aan naar toilets en police station VERY INDECENT De volgende morgen, zondag, is alles dicht. In de Main Street is één café open, maar je moet de lauwe en drabbige koffie (‘that’s £ 6.25, please’) zélf halen, terwijl de waitress met één oog vadsig naar ‘Keeping up appearances’ zit te kijken en met het andere op het tweede flat screen naar ‘Inspector Dalgliesh’.

De Cathedral of St Mary the Crowned is wat verder, er is een dienst en we gaan er binnen. Een echte Hyacinth in een oranje japon zit er meteen naar Mieke te gluren. Deze zit niet alleen te filmen, maar heeft iets oneerbiedigs om zich heen, terwijl ik shorts aan heb, very, very indecent indeed. Ze begint instructies te geven aan een dikke jongen om iets aan ons te doen, maar wordt op eigen wapens verslagen door Mieke: deze kijkt haar vriendelijk recht in haar gezicht en geeft haar een onverbiddelijke glimlach, waarop haar tegenstandster niets kan anders doen dan deze retourneren. Het risico dat Mieke van

adel blijkt en ook een ligplaats heeft in de Royal Queensway Quai Marina is haar veel te groot.

Gibraltar is een residu, een overblijfsel van vergane historie. Het lichaam van Nelson is er aan land gebracht na de slag bij Trafalgar, in een vat rum gestopt en vandaar naar Westminster Cathedral getransporteerd. Zijn, in de slordige knalpartijen van schip naar schip aan flarden geschoten officieren, liggen er begraven op een klein, schilderachtig kerkhofje. De stenen op hun graven zijn betaald door hun fellow officers. Matrozen vind je er dus niet.

Er staan wat standbeelden van helden uit die tijd en er is het model van het kanon, waarmee ze naar beneden konden schieten op de Spanjaarden onder hen. Heel vernuftig, vanuit gangen die ze als in een emmentaler hoog in de rots hebben uitgehakt.

Tegenover de Kathedraal staan glimmend gepoetste kanonnen. Aan de haven is een kanon van 100 ton, zo groot en zwaar dat men bang was dat huizen en kades zouden instorten wanneer het werd afgevuurd en in de plantentuin staat een mortier als versiering bij het monument van een van hun generaals van toen. Een militaire sfeer dus, die ook ruikt naar vergankelijkheid: Gibraltar stinkt naar stront.

Blijkbaar is de zwaartekracht op de smalle compacte rots niet genoeg om de afvalstoffen van vroeger en gisteren het zeewater in te krijgen.

Aan het benauwde van de lucht wordt ook door de Spanjaarden goed meegeholpen. Precies in het hart van de overheersend westenwinden is er aan de overkant van de baai bij Algeciras een centrale geplaatst, waarvoor ze vermoedelijk nog ergens een bruinkoolgroeve voor open houden. Ook in transport van giftige smook door noordelijke winden achter La Linea hebben ze goed voorzien, de rots wordt langzaam uitgerookt. Om ook hun menselijk kant te laten zien, levert Spanje al enige jaren wél drinkwater, zodat de kunstige

24

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

betonnen vlakten op de oostelijke hellingen van de rots geen dienst meer doen om het regenwater op te vangen.

Door Spanje wordt krachtig ontkend dat de veelvuldige storingen op de pijpleiding enige politieke betekenis hebben, zo gemeen zijn ze niet. Tóch?

Gek gedoe dus dat Gibraltar, gekke Engelsen. Het is er vuil en het stinkt. Je betaalt in UK ponden 2/3de meer voor de tomaten en de kaas, dan bij de Carrefour in La Linea 1 kilometer verder.

De rotsbewoners kopen daar natuurlijk zélf ook in. De Spanjaarden komen alleen Engelsen en aapjes kijken en taxfree drank, tabak en parfum inslaan.

SHEPPARD’S Eén ding is er wel vuil, maar niet anachronistisch: Sheppard’s. De Spanjaarden zeilen niet, daar zijn we al lang achter, de rest van Europa wel. Sheppard’s is vriendelijk voor zeilend volk en live-aboards. Er ligt van alles. Er liggen Zweden op een zelfbouwschip, er is een Fransman in een aftandse houten boot en naast ons ligt een Belg in een stevige Övni, die uitsluitend Frans spreekt en naar Senegal wil. Nette, gepoetste, schepen liggen aan de overkant in de chique Marina Bay. De Belg is wat stuurs, maar antwoordt toch wel op vragen, als die maar in het Frans gesteld zijn. Tot een vrouw van een schip uit Antwerpen hem aanspreekt in rap Vlaams en hij in vet dialect antwoordt. ‘Lul’, denk ik, in het Nederlands. Later sta ik toch op zijn dek om samen met ene Luc te helpen om zijn rolgenua te hijsen, die zal hij toch hard nodig hebben op weg naar Dakar.

We lieren ons kapot, Luc et moi. De Antwerpenaar doet niets dan naar ons kijken, geen bedankje niks. Hij gooit los en vertrekt, we groeten hem lekker niet, maar de volgende morgen is hij er weer, aan een andere steiger.

‘Goedemorgen,’ zeg ik toch maar, waarop hij een herkenningsact opvoert, de imbeciel. Geef mij maar Luc: ook een Belg. Hij heeft 10 jaar in Frankrijk gewerkt, waardoor ‘m nie veul Vlaams meer klapt ee.’ Hij heeft zijn ‘Plucky Lady’, een groot, plat geval, zélf gebouwd. Een stalen schip van een meter of tien, gaffelgetuigd. Is er mee naar Brazilië gevaren, heeft daar zijn vrouw gevonden (duidelijk geen plucky lady) en is met haar al drie maal heen en weer gevaren. Het idee dat ze dat doen in deze merkwaardige, ijzeren hulk, is op de een of andere manier rustgevend en een aansporing om het ook ooit te doen: een tekening achterlaten op de kademuur van Horta op de Kaap Verdische eilanden.

Sheppard’s is heerlijk. Er liggen nog meer zelfkantgevallen, complete families op de vreemde Engelse bakdekbouwsels waarmee ze ooit naar Duinkerken

voeren. Nu staan er fietsen op, een oude Norton, parasollen en bierkratjes.

‘Tropics’ ligt er, een moderne 60 voet motortorpedo-praam, klaar voor St Tropez. Ware het niet dat achterop een hortus botanicus groeit in potten en bakken en de deur naar de stuurhut van vogelkooigaas gemaakt is: de gehele kajuit is een volière, papegaaien vliegen krijsend af en aan, landen op stuurwiel, instrumenten en meubilair.

Volgend jaar bestaat het niet meer, Sheppard’s, een hotelketen heeft de haven opgekocht. Het zal een nette haven worden, voor nette schepen en nette prijzen, we hebben het nog net meegemaakt en geluk gehad met ‘a ship your size.’

JACHTZEIL MAKERIJ Veerhaven 4485 PL Kats ZldV 0113 - 600291 fax 0113 - 600249

Lion Sails

Ton Leeuwestein Tel. privé 0113 - 227028

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

25

Met de Puff naar Schotland Dico en Yvonne voeren afgelopen zomer zeven weken naar, in en van Schotland.

Yvonne doet verslag.

Yvonne Verschure

Z

even weken vakantie … Noorwegen, Oostzee of Schotland ? Voor ons werd het de Westkust van Schotland. Vanaf januari waren we al bezig ons in te lezen in pilots en boeken en het bestuderen van de daartoe aangeschafte tweedehands kaarten om een idee te krijgen van een reisplan.

Rond 21 juni was het vertrek gepland, dus liep ik in de weken daarvoor geregeld met boodschappen naar de boot.

Dat is het grote voordeel als de boot om de hoek ligt en je niet alles in één keer hoeft weg te stouwen. Dit overigens tot groot plezier van onze bootburen die de boot elke keer weer iets dieper zagen zakken. Zij vroegen of wij ons voor een poolexpeditie aan het uitrusten waren.

Ik ben hartstikke blij met de elektrische stuurautomaat die in de laatste dagen voor vertrek is geïnstalleerd. De koel-

26

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

kast was al eerder klaar (jammer van de Ramsgate) en zo kan op maandag 21 juni de reis ook echt aanvangen.

IN ÉÉN KEER NAAR FARNE ISLAND? Dico wil in één keer vanuit de Oosterschelde naar de Farne Island zeilen om te ervaren hoe het is om met z’n tweeën meerdere dagen en nachten door te zeilen. We steken over richting Humber en dat gaat afwisselend op de motor en zeilend. Eenmaal over de shippinglane steekt er een Zuidoostelijk windje op en loopt het prima onder zeil. De tweede nacht trekt de wind aan naar 6 tot 7 en komen er waarschuwingen voor 8 en mogelijk 9. Het tweede rif gaat erin, maar ik geniet ervan dat de wind nog steeds uit de goede richting komt, eerst Zuidoost en later Zuidwest en dan komt er eindelijk vaart in ‘Puff’. De voorspelling voor Noordwesten wind is minder plezierig want ik wil eigenlijk door naar Whitby. De schipper wil, na een kletsnatte wacht en zeeziekte, echter liever een haven zien. We wenden de steven en Puff zet koers naar de Humber om daar de storm verder af te wachten. Bij Spurn Head gaan we voor anker, maar we krijgen ’s avonds het dringende advies van de reddingboot om niet hier te blijven maar naar Grimsby te gaan.

Bij het kenteren van het tij wordt het bij Spurn Head zo ruw dat ook zij niet meer aan boord kunnen komen. Ze suggereren dat, als we blijven liggen, wij hun eerste klant zullen zijn vannacht. Omdat zij ook naar Grimsby gaan escorteren ze ons, met het voordeel dat alle sluizen in Grimsby open staan als we aankomen. Zo kunnen we zonder problemen

aanleggen bij de zeilvereniging, die net een nieuw clubhuis klaar heeft waar men ons voorziet van de eerste ‘beer en cider’. De volgende ochtend komt de reddingboot nog even poolshoogte nemen en krijgt Dico daarop een complete rondleiding.

Twee dagen later gaan we verder. Na een hobbelige start ligt Puff weer onder zeil op weg naar de Farne Islands. In de aanloop naar de Farne komen we steeds meer Puffins tegen; de zee lijkt er mee bezaaid. Deze vogels komen alleen maar aan land om te broeden en de jongen storten zich met levensgevaar in zee om later op zee vliegen te leren.

We varen de ‘Kettle’ in, maar er staat te veel wind om te ankeren dus zetten we koers naar Eyemouth. Vanwege het natte weer zijn we al van het plan afgestapt om in één keer door te zeilen want, we doen dit toch voor ons plezier?

In de haven van Eyemouth worden we begroet door plaatselijke zeehonden en een zeer vriendelijke havenmeester.

CALEDONIAN CANAL EN VAKANTIEGEVOEL Na een prachtige wandeling naar St. Abbs gaan we weer aan boord voor de tocht met Puff pal Noord richting Inverness, waar we na ruim 44 uur aankomen. We varen in een gigantische hoosbui de eerste sluis van het Caledonian Canal in en hebben allebei het gevoel dat onze vakantie nu echt gaat beginnen!

Het Caledonian Canal is ontworpen door Thomas Telford, een Schotse ingenieur die later ook het Götakanaal door Zweden ontworpen heeft. De lochs in ‘the Great Glenn’ zijn door een cascade van sluizen aan elkaar verbonden, de grootste trap van 9 sluizen is “The Neptune’s Staircase”, aan de Westkant bij Fort William.

Het kanaal is in verval geraakt en ’s winters, als het kanaal dicht is voor de scheepvaart, wordt het gerenoveerd.

In de toekomst wil men het gehele jaar open zijn. Nu kun je alleen in het zomerseizoen door het kanaal.

Het schutten gaat niet subtiel; als de deuren achter je dicht zijn laten ze met donderend geweld de sluis vol lopen.

Als je dit een keer hebt meegemaakt begrijp je ook waarom de sluiswachters je in het achterste deel van de sluis laten

aanleggen.

Als wij aankomen is het kanaal net weer open voor het zomerseizoen en in de tweede sluis scharrelen twee gele kwikstaarten nerveus rond de boot en de kade. Ze vliegen af en aan terwijl wij ons af vragen wat er aan de hand is, tot we in een holte in de kademuur een nest jonge kwikstaartjes ontdekken. Onbezorgd hadden zij tijdens de renovatie in de afgelopen maanden in alle rust hun nest kunnen bouwen en nu wordt deze rust wreed verstoord. Gelukkig ligt het nest ruim boven de waterlijn en schieten de vogels naar hun jongen terug als Puff wegvaart.

Door de overheersende Westelijke winden is het nagenoeg niet mogelijk om van Oost naar West door de lochs te zeilen. Dat lukte ons dus zeker niet zodat het meer puf, puf dan Puff was. Genietend van prachtige luchten en dan weer in felle en soms wel heel langdurige buien deden wij mooie ankerplaatsen aan zoals bij Urquehart Castle en speurden wij naar Nessie. Enthousiast hebben wij een aantal dagen van deze omgeving genoten. Aangekomen bij de

laatste trap in “the Neptune staircase” is het raadzaam de sluiswachter van tevoren op te roepen. Gezien de tijd die het kost om negen sluizen door te gaan wordt er per dag maar twee maal naar buiten geschut. Als de sluiswachter weet dat er nog meer schepen mee willen dan wacht hij.

ONZE EERSTE ANKERPLAATS Aan de Zuidkant van het eiland Lismore ligt onze eerste ankerplaats. De zeehonden zijn er niet te tellen. Als je in de bijboot rondvaart steken de kopjes nieuwsgierig boven water en zodra je weer rustig aan boord bent zoeken zij hun favoriete plekje weer op.

Via Oban, waar je bij de visafslag geweldig kunt eten, varen we onder Mull langs naar Iona.

St Colomba kwam hier zo’n 1500 jaar geleden aan land en kreeg toestemming om er een kerk te bouwen. Van daaruit wilde hij Schotland tot het christendom bekeren. Wij zijn naar de baai aan de noordkant gelopen waar hij aan land kwam en hebben de groene Ionamarbel kiezels gevonden. De legende

verhaalt dat wie deze kiezels bij zich draagt niet kan verdrinken!

Je moet er niet je zakken mee volstoppen natuurlijk ….

Hoewel we nog niet weten of we via het kanaal of via de Orkneys terug willen, willen we wel naar het noorden..

Via the Sound of Iona, langs Staffa en door de Sound of Ulva varen we Westelijk om Mull heen. We maken heerlijke dagtochten en liggen op prachtige ankerplekken, meestal alleen. Af en toe plukken we een maaltje mosselen van de rotsen (wel bij laagwater, anders zitten ze te diep). Verser kun je ze niet hebben.

Ik wilde graag op mijn verjaardag in het kasteel van Rhum uit eten, maar we zijn in Tobermory en dat is een goed alternatief. Tobermory is de hoofstad van het eiland Mull. Het is iets groter dan Colijnsplaat en is de enige plaats in Schotland waar we een terras tegenkomen.

Het is heel plezierig om ter afwisseling van het eenzame ook weer even in een plaatsje met mensen te zijn.

TOURIST EAGLES Omdat een Nederlands/Schots echtpaar ons op het Caledonian Canal vertelde over zeearenden in Loch Sunart, varen we er twee dagen rond. Het is er hartstikke mooi, maar zeearenden hebben wij er niet gezien. Van een Schot hoorden we later dat het “tourist eagles” zijn, buizerds die door toeristen voor zeearenden worden aangezien.

De tocht om Ardnamurchan Point (met een plukje heide op de voorsteven voor een behouden terugkeer), tussen Muck en Eigg door naar Rhum is behoorlijk ruig; harde Zuidwesten wind, recht van de oceaan, slecht zicht, mistig en veel regen. Rhum is zo’n 800 meter hoog maar dat zien we pas de volgende ochtend. Het Kinloch Castle, waar ik op mijn

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

27

verjaardag wilde eten ziet er vanaf het water gaaf uit, maar het is nu een jeugdherberg en de keuken ziet er niet erg aanlokkelijk uit. Ook de actief stekende ‘midges’ maken het verblijf niet aantrekkelijk. Op de ankerplek staan valwinden, waardoor één schip van z’n anker waait. Voor de volgende dag is er een voorspelling van zeven Beaufort. Reden voor ons om na één nacht Rhum weer te verlaten. De wind is hard maar ‘mee’ en het is een prachtige zeiltocht door de Sound of Sleat tussen Skye en het vasteland door naar Kyle Akin. Bij Kyle Rhea loopt Puff 9,3 knopen langs de zeehonden, die hier spelen in de stroomversnelling.

Het weer heeft zo zijn nukken met heel veel hemelwater en een niet te hoge temperatuur.

Zelfs Puff verzucht af en toe dat ‘n beetje zon en warmte’ toch ook wel heel erg lekker is. Aan de andere kant laten de decors van grijstinten, waar telkens weer een sluier van wordt opgelicht, de mooiste luchten zien en het lijkt wel of je in een decor van Tolkien rond zeilt.

Via Raasay en het onbewoonde Rhona gaan we verder naar het Noorden. In Loch Ewe, waar in de oorlog de halve Britse vloot lag, bezoeken we de Inverewe Garden, een schitterend aangelegd landgoed met bomen en struiken uit alle windstreken.

TERUG VIA DE ORKNEYS We hebben inmiddels het plan opgevat om via de Orkneys terug te zeilen en dus houden we nauwlettend het weer in de gaten. Het eiland Handa staat als sluitstuk van de Westkust nog op ons verlanglijstje. Handa is onbewoond, afgezien van de 150.000 zeekoeten en 50.000 papagaaiduikers. Elke groep op een eigen rots. Het is een ongelooflijk gezicht en het verspreidt een afgrijselijke

28

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

stank. Op het eiland zelf nestelen een aantal paren Kleine en Grote Jagers. Echt joekels van vogels als je ze zo dichtbij ziet. Voor (of tegen) de sterntjes moet je een stokje meenemen dat boven je hoofd uitsteekt, zodat ze niet in je kruin pikken.

Omdat de verwachting is dat het zaterdag harder gaat waaien en uit de verkeerde richting gaan we een dag eerder hier weg.

Na een warme maaltijd en een tukje varen we net voor donker weg bij Handa voor de 70 mijl naar de Orkneys. Na een paar uur denkt de wind er het zijne van en neemt Bukh het weer over van het zeil. Je moet hier wel op tij(d) varen, want de stroomsnelheden zijn hier niet mis. ‘s Ochtend geeft een groep witsnuit dolfijnen bijna een uur lang een show rond de boot.

In Stromness komen we in de spiksplinternieuwe jachthaven, die door vrijwilligers wordt gerund. De ‘havenmeester’ is de enige vrijwilliger die nog over is. Hij heeft overdag gewoon een baan en klaagt ’s avonds tegen zijn bootklanten hoeveel tijd zijn ‘bijbaan’ kost. We krijgen als welkom een overvolle map met informatie over de eilanden.

Hoewel je dat niet zou verwachten staan de Orkneys letterlijk bol van de cultuurhistorie.

Maes Howe is een grafheuvel van 5000 jaar oud met graffity uit de Viking-tijd; Skara Brea een woongemeenschap, die na een storm is blootgelegd en ouder is dan de piramides van Egypte. Je hebt de Ring of Brodgar en de Stones of Stenness, Noorse ‘longhouses’, resten van kastelen,een grafheuvel met louter resten van zeearenden. Als je dit alle-

maal ziet krijg je het gevoel dat onder elke heuvel in het landschap iets van de oudheid moet zitten, niets lijkt meer wat het is.

Omdat er op de Orkneys geen bomen groeiden, zodat er geen hout voorhanden was, is alle ‘oudheid’ van steen waardoor het bewaard gebleven is. Het is echt heel indrukwekkend om in Scara Brea rond te lopen. Ze weten niets van de bewoners en schrift is er niet, waardoor je fantasie zijn eigen loop neemt.

Naast al deze oudheid vind je aan de Scapaflow ook de grootste olie op- en overslagplaats van Europa. Gigantische tankers die wachten om gevuld te worden met de ruwe olie uit de Noordzee.

Je moet er niet aan denken wat er gebeurt als het verkeerd gaat.

Ook de tweede wereldoorlog heeft zijn sporen nagelaten. In de Scapaflow lag een deel van de Britse vloot. Nadat een Duitse onderzeeër zich op het tij door één van de met scheepswrakken gebarricadeerde openingen door tussen de eilanden had laten drijven en een Brits schip met ruim 600 bemanningsleden had getorpedeerd, heeft Churchill bevolen de openingen tussen de eilanden af te dammen. Van het werkkamp voor die afdamming, waar Italiaanse krijgsgevangenen zaten is één golfplaten Romney-loods over, die door de Italianen is omgebouwd tot kapel. De ‘Italian Chapel’ ziet eruit als een middeleeuwse kapel, maar is één groot schilderij op de muren.

DRUK EN LEKKER WARM OP DE OOSTERSCHELDE Het is mistig en er staat weinig wind als we het mainland van the Orkneys vaarwel zeggen. We moeten terug, zin of geen zin! De wind die zo overvloedig heeft gewaaid in het begin van onze vakantie komt nu met 2 Bft. uit Zuidoost en daar moeten wij recht tegenin.

In Eyemouth, waar we op de heenweg ook geweest zijn, krijg ik van havenmeester Johnson een bosje dopheide met Schotse strik voor een behouden terugkeer. Met tussenstops in de Farne Islands en Whitby doen we tot the Wash alles op de motor. Lowestoft lopen we ’s ochtends binnen om pijnstillers voor mij te halen, vanwege een acute slijmbeursontsteking (toch teveel op de hand gestuurd). ’s Middags varen we weer uit omdat het nog ‘maar’ 100 mijl naar huis is en dan zijn we daar morgenochtend. We hebben voorkeur voor de eigen huisarts.

De oversteek naar Nederland verloopt als een zonnetje met een Noordoost 4,

Geploeter boven de kajuit, waar je er niet altijd goed bij kunt, is nu verleden tijd.

Philip Beekman

waarbij Dico mij het grootste deel van de nacht heeft laten slapen.

In de Roompot kunnen de fleeces en het thermo-ondergoed uit. Voor het eerst zitten we in onze blote bast, een ongekende luxe deze vakantie.

O

Wat is het trouwens druk op de Oosterschelde als je zeven weken gewend bent geweest hooguit drie schepen per dag te zien en wat is het er lekker warm!

Zeilen strijken

p de Vega wilden wij geen lazyjacks (veel lijntjes), en ook geen rol-grootzeil (gewicht in mast).

Snel bleek ons dat het strijken van het grootzeil lastig kon zijn, met name onder minder gunstige omstandigheden.

De oplossing hiervoor zagen wij enige jaren terug in de Waterkampioen. Eenvoudig te realiseren tegen minimale kosten en, als het niet bevalt, ook weer eenvoudig te verwijderen.

Het hele “systeem” bestaat uit twee dunne lijntjes tussen het achterlijk en de kraanlijn. Over de kraanlijn glijden zij aan een paar grote ringen op en neer.

Als het zeil gehesen is, is de afstand tussen kraanlijn en achterlijk klein en hangen de lijntjes slap. Als het zeil gestreken wordt, valt het achterlijk op de giek en trekken de lijntjes het naar achteren. Op die manier komen de eerste paar meter grootzeil netjes naar achteren op de giek, en kan de rest eenvoudig geplooid worden. Opstappers aan boord hebben met waardering gereageerd op dit idee en ook elders kregen we waarderende opmerkingen over de vlotheid van onze strijkmanoeuvres. Als je bijgaande twee foto’s bekijkt, wordt het idee snel duidelijk.

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

29

De Ramsgate met AIS? AIS is een ideaal veiligheidssysteem voor jachten op zee, vooral met slecht zicht in drukke wateren.

Docus Heringa

A

IS staat voor Automatic Identification System en is in 1998 in het leven geroepen door de International Maritime Organisation, IMO. Het is in de eerste plaats bedoeld als systeem voor identificatie van deelnemers aan het scheepvaartverkeer in drukke wateren, ter verhoging van de veiligheid en ten dienste van de voor de veiligheid verantwoordelijke overheden en instellingen.

Schepen waarvoor AIS verplicht is gesteld, moeten een transponder voeren.

Deze zendt op twee vaste VHF frequenties met regelmatige intervallen een aantal gegevens uit, waaronder scheepsnaam, MMSI nummer, momentane positie, koers en snelheid. Per 1 januari 2005 geldt die verplichting voor alle schepen groter dan 300 bruto ton en passagiersschepen, ongeacht hun afmetingen.

De tussenruimtes waarmee uitgezonden wordt, zijn afhankelijk van de omstandigheden. Zie tabel “Class A shipborne mobile equipment reporting intervals” in kader.

Die gegevens kun je zichtbaar maken op een scherm. NASA, de bekende producent van laaggeprijsde apparatuur voor jachten, levert sinds kort de “AIS Radar”. Die laat op een LCD schermpje van ca 12 x 6 cm op een radarachtige manier die posities zien, én van een door de gebruiker gekozen schip, de alfanumerieke gegevens. Je ziet dan het eigen schip in het centrum en de andere schepen daar om heen met een indicatie van hun koers en snelheid. Prijs,

30

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

£ 259.

In de maand februari hoopt NASA de AIS Engine te introduceren. Dit is een AIS ontvanger zonder display en met een output voor elektronische navigatiesystemen. Interfacing met je PC waarop de laatste versie van het gratis Seaclear II programma draait, laat de positie van de schepen op de kaart zien, plus de overige gegevens. De AIS Engine gaat £ 129 kosten.

Om een indruk te geven van wat je te zien krijgt is hier een screen dump van de site www.aislive.com. Je ziet hier het Scheur en omgeving op de plaats waar we deze Ramsgate ook weer langs zullen komen. Het Scheur op 27 februari 14.25 UTC. Omdat ik mij voorstelde op weg naar Blankenberge te zijn en ik een kruisende koers had met de Bellini, heb ik daarvan de data opgevraagd. Zie daar, het schip draait niet bij Zeebrugge naar binnen maar gaat naar Zelzate, de Westerschelde op. Leuk hè?

Op het moment wordt AIS alleen ingezet voor passagiersschepen en de beroepsvaart groter dan 300 ton, maar er zijn plannen in de maak voor vaste objecten zoals booreilanden, windmolenparken etc. Hierin zal ook plaats worden

ingeruimd voor de recreatievaart. Wim van der Heijden van het TNO Fysisch en Elektronisch Laboratorium werkt daaraan mee in het IALA AIS Committee en de IEC Werkgroep voor het opstellen van de AIS standaard. Hij verwacht dat deze regelgeving eind van het jaar klaar zal zijn. Jachten kunnen dan uitgerust worden met een klasse B transponder, zodat ze zelf kunnen uitzenden en dus beter zichtbaar zijn voor de beroepsvaart.

De visserij valt buiten de regels van IMO en SOLAS. Het is wel in discussie om ook de visserij van AIS te voorzien maar Van der Heijden is bang dat dat nog wel even kan duren. Sommige schepen voeren het wel op vrijwillige basis maar nog lang niet allemaal.

Een korte search op het web leert dat fabrikanten van radar en elektronische kaartsystemen op zijn minst al voorbereid zijn op de implementatie van AIS. Wat ze daar mee bedoelen is niet altijd duidelijk. Heel concreet kun je de aanstaande Ramsgate al voor een paar maal kooiengeld met een AIS voorziening varen, of je nou mét of zonder PC navigeert.

Doen?

Scheur en Westerschelde op 27 februari 2005, 14.25 UTC

Gegevens Bellini op 27/2/2005, 14.25 UTC MMSI Name Callsign IMO number Length Beam Draught Vessel Type Extra Info

304070991 BELLINI V2AS2 9157014 94 m 12 m 4.8 m Tanker N/A

Last seen at Latitude Longitude Heading Speed Destination ETA Status

27/2/2005 14:24:53 UTC N 51°22.550’ E 3°09.308’ 80° 13.1 knots ZELZATE 27/2/2005 0:00:00 UTC Under way using engine

AIS versus Radar

D

e productnaam van de NASA ontvanger suggereert een overeenkomst tussen AIS en Radar die er niet is. Voor alle duidelijkheid beide technieken naast elkaar.

Wat ontvang je ?

Wat zie je op het scherm van de ontvanger?

Wat zie je bij elektronische navigatie?

Wat zie je op dit moment niet?

Specifieke gegevens per schip Antenne Stroomverbruik Benodigde ervaring.

AIS De ene na de andere zender, achtereenvolgens, op een zelfde vaste VHF-frequentie Eigen positie in het midden, AIS zenders in relatie tot eigen positie daar om heen. Per zender een lijst met specifieke gegevens; zie “Gegevens Bellini”.

De werkelijke positie van het schip. (de zender) op de kaart Land, boeien, booreilanden, etc.

Kleine schepen en recreatievaart.

Radar Reflecties van je eigen radarsignaal

Op zijn best, kaart en radar plot naast elkaar of in overlay.

Dat wat verloren gaat door lage resolu-. tie, slechte reflectie en in sea clutter.

VHF antenne Laag Geen

Radar antenne Hoog Veel

Eigen positie in het midden, reflecties in relatie tot eigen positie daar om heen.

Antenne

D

e AIS ontvanger maakt gebruik van een normale marifoonantenne. Een eigen antenne, op enige afstand van die van de marifoon om overspraak te vermijden. Evenals voor de marifoon geldt voor de AIS ontvanger: hoe hoger, hoe verder het bereik. Zie ook het artikelen over marifoonbereik van Arend Jan Klinkhamer in de nummers 1 en 3 van Zeezeilen in 2004.

Een “zicht” van 10 mijl bij een antenne op de hekreling is misschien al voldoende.

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

31

Class A shipborne mobile equipment reporting intervals Ship’s dynamic conditions Ship at anchor or moored and not moving faster than 3 knots Ship at anchor or moored and moving faster than 3 knots Ship 0-14 knots Ship 0-14 knots and changing course Ship 14-23 knots Ship 14-23 knots and changing course Ship > 23 knots Ship > 23 knots and changing course

Nominal reporting interval 3 min(1) 10 s (1) 10 s(1) 3 1/3 s(1) 6 s(1) 2s 2s 2s

Leesvoer -

AIS komt er aan: www.knvts.nl/S&W%20archief/AIS%20komt%20eraan.pdf AIS fact Sheet: http://www.amsa.gov.au/publications/shipping/ais_fact.pdf AIS & Non-SOLAS ships: www.uais.org/AISandnon-SOLASvessels.htm Internet AIS: global AIS-for-all: www.pinpoint-faraday.org.uk/events/lbs_osbc/presentations/renato_filjar.pdf

Vanuit de kennisbank Een waarschuwing voor een mogelijk probleem met uw diodebrug.

HET GEVOLG Bij laden door alternator of acculader valt er weinig te merken. Echter, als we onder zeil zijn zal de start-accu via draad X en de diode van de diodebrug 3 de boordaccu 5 gaan laden, zij het met 0,7 volt minder, wat door de diode in de diodebrug wordt veroorzaakt. Immers, de verliescompensatie die bij draaiende motor door D+ wordt opgeheven is niet aanwezig. Nu zal de startaccu de boordaccu gaan bijladen en dat was nou juist niet de bedoeling. Wij willen de startaccu vol houden en er niet het

boordnet mee voeden!!!!!!!

Het bovenvermeldde doet zich niet alleen voor bij later aangebrachte diodebruggen. Ik heb kunnen constateren dat dit ook het geval is bij via de werf afgeleverde schepen.

Ik raad dan ook alle booteigenaren aan, om – als er op hun schip een diodebrug aanwezig is - te controleren of de verbinding X is verwijderd.

Indien er vragen rond dit onderwerp zijn, dan kunt U mij dit per E-mail laten weten: stoelinga@spes-jachtelectro.nl

Pieter Stoelinga

V

eel van de fabrikanten van motoren (bijvoorbeeld Volvo!) brengen standaard een verbindingsdraad aan tussen de plus-aansluiting van de alternator en de plus-aansluiting van de startmotor.

Wanneer er later een diodebrug wordt aangebracht om een scheiding aan te brengen tussen de accu van het boordnet en de startaccu, dient de verbindingsdraad X te worden verwijderd.

Deze verbindingsdraad is echter in veel gevallen in een draadboompje verwerkt dat in de kleur van de motor is mee gespoten. Met andere woorden hij valt niet op en wordt daardoor vaak over het hoofd gezien.

32

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

1= startmotor, 2= alternator, 3= diodebrug, 4= startaccu, 5= boordaccu, 6= acculader

Wat is het verschil tussen 30 en 40 ft? Rob weet het nu.

Bootje bouwen voornamelijk omdat tijdens de vakanties hier er altijd zo nodig regen bij moest.

Dat is voor een dag oké, een tweede dag gaat ook nog, maar niet een hele vakantie.

Rob Reinders

E

erst een 21 ft motorbootje gebouwd, dat was begin 1970.

Leuke vakanties gehad in Spanje, langs de diverse costa’s. Daarna langs de Zuid-Franse kusten, Italië tot en met het eiland Elba. Steeds achter ons Hanomag busje over de autoroute naar het zuiden. Jaren prima gevaren, totdat we met het ‘tupperware bakje met slagroomklopper achterop’ in slecht weer terecht kwamen en tot de ontdekking kwamen dat we met een echte kiel eronder misschien wel beter af zouden zijn. Maar daar hoort dan meestal ook een zeil bij, en natuurlijk iets grotere afmetingen.

Dus in 1979, met de hulp van twee man, in een weekend een 30 ft romp in de mal van een 30 ft. Catalina gelamineerd bij Heesen Ship Yachts te Oss. Heesen ja, inderdaad de grote man achter de super motorboten uit aluminium. Frans Heesen - toen nog van plan om zeilboten in serie te gaan bouwen, maar bij nr. 7 toch maar overgestapt op het bouwen van aluminium motorboten (± 1 miljoen per strekkende meter) voor de wat meer gefortuneerden onder ons - was zo vriendelijk om mij de gelegenheid te geven zijn mal te gebruiken.

Maar met drie dagen moest de romp er dan ook wel uit!

Als een klein ideetje begonnen werd de gedachte om naar de Adriatische Zee te gaan steeds concreter.Wij deden dat met een DAF trekker met dieplader, dat kostte 11⁄2 dag heen en 11⁄2 dag terug. Deze vrachtwagencombinatie had ik voor een redelijke prijs van de firma Isoverbel(glaswoldekens) overgenomen. Een paar weken met de slijptol, wat laswerk, een beetje verf en het botentransport was gereed. Veel plezier gehad met het varen en duiken (wat we toen nog veel deden).

Een zware storm, waarbij we behoorlijk averij opliepen, deed ons inzien dat er ook een gevaarlijke kant aan het varen zit. En natuurlijk hadden we toen ook nog weinig zeemijlen gemaakt. De lust tot het zeilen was bij Loes hierdoor zover afgenomen, dat we besloten de boot te verkopen en de combinatie polyesterzeewater even te vergeten.

Echter, toen enige tijd later de Hiswa 1998 zich aandiende geschiedde er een wonder. Mijn wederhelft kwam zomaar op het idee om eens te gaan kijken. Ja dus, het werd een Catalina 36 ft, een gebruikte weliswaar, maar wel één die helemaal klaar was, één waar je zo mee weg kon. Drie jaar prima mee gevaren, de Ramsgate tocht meegedaan met de club en diverse keren naar België geweest.

Maar ja, als ik nou dit eens daar zet, en die laden wat groter maak en dat kastje zus verander, dan …………… Waarom

zou ik niet zelf weer iets gaan maken?

Een 30 voeter was toch ook in een redelijke tijd gemaakt? Het werd dus een iets grotere boot, een beetje langer iets breder en zwaarder.Maar die inschatting van een redelijke tijd, nou daar heb ik nu een iets andere mening over. Het was heel, heel veel meer werk.

Het idee ontstond doordat ik bij Kees Verweij, toen nog clublid van de PZV, zag dat het best wel mogelijk was om achter je huis in een loods een 40-voeter te bouwen. Vervolgens kwam een vriendje van me aan met een advertentie van een 40-voets casco.

Het bleek een woodcore werfgebouwd schip met als ontwerper Dick Zaal, dus alle ingrediënten voor een goed product waren aanwezig.

Hout-epoxy lijkt in bewerking erg veel op polyester en dat was voor mij bekend terrein.

Dus alles lag open om eens te gaan kijken en misschien ook wel om te gaan onderhandelen: maar er was nog wel een andere boot! Twee boten was wel teveel van het goede, de Catalina moest dus eerst verkocht worden, anders kon Bruintje het niet trekken.

Vrouwe Fortuna was ons echter goed gezind, want de koper van de Catalina liet niet lang op zich wachten. De veranderingen die we aan onze Catalina hadden aangebracht spraken zowel man als vrouw aan, de boot zag er ook heel goed uit, dus was alles vrij snel geregeld.

De weg naar een nieuw avontuur lag dus open er kon onderhandeld worden.

Hoe het verder in zijn werk ging vertel ik in het volgende nummer.

Mijn boot (voor mij toen beslist een schip) was eigenlijk het eerste schip dat uit die mal kwam, dus de schoonheidsfoutjes kreeg ik er bij. Die waren gelukkig niet in de romp te vinden maar wel in het dek; dat gaf niet want er kwam toch een teak dek op. Deze boot heb ik in twee jaar afgebouwd, veel avonden en in de weekeinden. Heb daarmee eerst veel hier op de Noordzee gevaren, langs de Nederlandse -en Belgische kust. Maar er was al weer snel de drang om naar het Zuiden te gaan,

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

33

Jachtwerf Van Workum Verslag van een interessante, leuke en leerzame dag.

Van Workum, gelegen aan een zuidelijke havenkom van de Nederrijn in Arnhem, recht tegenover het centrum van de stad.

Het programma ziet er als volgt uit: 10.30 ontvangst 11.00 inleiding 11.15 lezing over epoxy 12.00 lunch 12.30 rondleiding 13.30 workshop werken met epoxy ???? einde

Harmke en Co de Heus

W

aarom laat men zich overhalen om een stukje te schrijven voor Zeezeilen? En nog wel als echtpaar?

Omdat je graag stukjes schrijft? Omdat Wim van Roode het zo aardig kan vragen?

Nee, gewoon omdat het een heel interessante, leerzame en leuke dag is geweest en dat we dat best willen uitdragen aan al die PZV-ers die het gemist hebben, daarom.

En waarom als echtpaar? Het verzoek was om de man de techniek te laten behandelen en de vrouw het andere deel. (Is dat een experiment Wim van Roode?). Aldus , ladies first.

Op zaterdag 27 november zijn we met 30 PZV-ers te gast op de scheepswerf

34

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

We zijn aan de vroege kant naar ons gevoel als we vóór tienen de werf op komen, maar tot onze verrassing blijkt al meer dan de helft van de deelnemers de winkel onveilig te maken, want die geeft vandaag een speciale 15 % korting. Men heeft er kennelijk zin in.

De winkel heeft naast de gebruikelijke technische artikelen een uitgebreide litteraire- en culinaire hoek en zelfs leuke boekjes voor kleinkinderen, om ze de eerste beginselen van de watersport bij te brengen. Later zal blijken dat “Moeder en Dochter” Van Workum de werf in hoofdzaak runnen en dat die vrouwelijke invloed duidelijk merkbaar is in sfeer en uitstraling. Het is een echt familiebedrijf.

Treffend is ook dat de dochter (al 10 jaar in de zaak na een bouwkundestudie en praktijk elders) de dag opent met een prima uitleg over de groei en opzet van de nu 40-jarige werf. Dat doet een vrouw toch maar even goed tussen al die mannen!

Van Workum bestaat uit 3 bedrijfsonderdelen: 1. De jachtwerf voor nieuwbouw, onderhoud en reparatie en gespecialiseerd in woodcore en hout-epoxy 2. De Watersportwinkel van Nauticring Superstore met 250 kwadraat meter en meer dan 10.000 artikelen met heel aardige “huishoudelijke” specialisaties.

3. Een winterstalling van 4000 m2, waarvan 1300 m2 overdekt en een hefkraan tot 16 ton.

De werf is destijds bekend geworden door de Stinger-serie. Een snel overnaads zeiljacht met lengtes tussen de 6.30 en 7.30 m, gebouwd in hechthoutepoxy. De Stinger is nu opgevolgd door de woodcore FORNA 37, ontworpen door Hans Korner van Van de Stadt Design. Van dat ontwerp hebben we we later op de werf een paar exemplaren mogen bewonderen. Ze maakten indruk door een heel stel originele oplossingen.

De invloed van “de Moeder” wordt nog eens tijdens de lunch tastbaar. Zeer smakelijke “home made” groentesoep, broodjes, fruit en zuivelproducten en dat alles in een zeer attente huislijke sfeer.

En wel besteed aan al die PZV-ers.

Aandoenlijk is ook hoe fanatiek iedereen zich ´s middags in de “workshop met epoxy” stort. Uitgedost in fantasierijke beschermende kleding (de echte klussers haal je er zo uit!, zie foto), is men driftig met 2 plankjes, harsen, har-

ders, glasmatjes, kwastjes en spateltjes in bekertjes in de weer.

Het resultaat van al dat gefrutsel is voor velen een verrassing en wordt na afloop door iedereen, trots als een pauw, en met een voldane glimlach voorzichtig in de kofferbak gelegd. Weer eens blijkt dat een mens nooit te oud is om iets te leren en nog steeds veel plezier kan beleven aan zijn hobby….

Misschien hebben ze die nacht wel gedroomd van een eigenbouw woodcore schip, want fanatiek zijn ze, die PZVers!

DE TECHNIEK VAN EPOXY Als de spreker over epoxy, de heer Jacco Bouwmeester de eigenaar blijkt te zijn van “Bouwmeester Advanced Composite Center” en de importeur is van SP Systems, wordt meteen duidelijk dat we met een expert te doen hebben.

Als dan ook nog blijkt dat hij al zijn kennis en kunde uitstekend heeft vastgelegd in een magazine van 32 bladzijden dat aan iedereen wordt uitgereikt, dan is succes op voorhand al verzekerd.

Ondoenlijk eigenlijk om te proberen dat hier in één bladzijde te willen recapituleren. De echt geïnteresseerden kan ik dan ook alleen maar aanraden het SP Systems Magazine van Bac2 zien te bemachtigen, (Website: www.sp-bac.nl: E-mail: sp-bac@planet.nl).

SP-Systems is de in Engeland gevestigde fabrikant van hoogwaardige composiet materialen. De firma maakt de laatste jaren naam als belangrijkste leverancier voor de prestigieuze wedstrijdboten als Steinlager, EF Language, Assa Abloy (Whitbread/Volvo), Playstation, King Fisher (Vendée Globe), Stealth en nog vele anderen. Dat zegt al genoeg over prestaties en mogelijkheden van de onderneming. Ook zijn zij één van de belangrijkste materiaal leveranciers voor de Europese windmolenindustrie.

Epoxysystemen combineren twee essentiële componenten, een hars en een harder. De hars component is het “epoxy” gedeelte, de harder is het gedeelte dat daar chemisch mee reageert (gebruikelijk een “amine”).

Hars is meestal lichtgekleurd, bijna helder en praktisch reukloos. Harders zijn vaak donker van kleur en hebben een ammoniakachtige geur.

Wanneer deze 2 componenten worden samengebracht en grondig gemengd zullen zij chemisch reageren en onomkeerbaar een reactie aangaan (crosslinken). Na volledige reactie ontstaat een stijf polymeer materiaal.

De chemische samenstellingen van epoxies zijn uitgebreid te variëren waardoor ze geschikt zijn voor een breed spectrum van speciale producten zowel op maritiem- als op sport-, civiel-, vliegtuigbouw-, transport- en energiegebied.

Na de uitleg over epoxy zelf, volgt nog een heel exposé over de voor- en nadelen van epoxy ten opzichte van polyesters, vinylesters, over mechanische eigenschappen en - belastingen, over het inlamineren van versterkingsweefsels van glas, aramide, carbon en hybriden daarvan. Voor de echte liefhebbers verwijs ik ten aanzien hiervan nog eens naar het al eerder genoemde magazine van SP. Het komt er op neer dat er voor iedere toepassing een bijpassende optimale oplossing mogelijk is. Daarom wordt altijd aangeraden om voor wat grotere klussen de leverancier of werfspecialist

te raadplegen.

Bij een Woodcore schip vormt het hout slechts de kern en de vorm van het schip. De sterkte wordt bepaald door de combinatie van hout, de epoxyhars en glasweefsel. Met als voordelen: zeer duurzaam, sterker en stijver dan staal, licht in gewicht (gelijk aan aluminium), onderhoudsarm, ongevoelig voor osmose en een sterk “stil” schip, omdat het niet kraakt!

Bij de rondgang over de werf hebben we nog enkele fraaie woodcore schepen kunnen bewonderen en kunnen zien wat allemaal mogelijk is bij restauratie van antieke schepen. Uitermate leuk en leerzaam en een groot compliment voor de jachtwerf Van Workum.

De heren Jan Vermeulen en Wim van Roode verdienen een tien met een griffel voor de keuze en de organisatie van deze dag.

Wat is nu epoxy? Epoxies zijn polymeren, die beginnen als vloeistof en door een chemische reactie overgaan in een vaste vorm. Zij zijn voor het eerst ontwikkeld in 1938 in een lab in Zwitserland.

Een op epoxy gebaseerde polymeer is mechanisch sterk, bestand tegen chemicaliën en heeft een zeer groot hechtingsvermogen gedurende de overgang van vloeistof naar vaste stof.

Deze eigenschappen, in combinatie met de variëteiten aan basisstoffen waaruit een epoxy kan worden samengesteld maken dit product zeer veelzijdig.

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

35

I.M.S. Industry and Marine Supplies Importeur onderdelen scheeps- en camperbouw Blankensteijn 18 5321 GN Hedel Telefoon 073-5994703 Fax 073-5994604

KORTING 15-40% bij een minimaal aankoopbedrag van € 50,-

HERMAN LIEVEN GAASTRA - HELLY HANSEN - DUBARRY - IMHOFF

Fleecetruien – zeiljassen – bootschoenen Geopend: dinsdag t/m vrijdag vanaf 10.00 uur, zaterdag vanaf 9.00 uur, koopavond donderdag

HERMAN LIEVEN ZEILKLEDING Oostwal 6 5211 RC ’s-Hertogenbosch Tel: 073-6131763 Fax: 073 6130786

www.zeil-kleding.nl 36

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

Voordracht over nautische cartografie door Hans Backs, Dienst der Hydrografie.

Maarten van Herk

D

e Dienst der Hydrografie maakt onderdeel uit van de Koninklijke Marine en is gevestigd in een monumentaal pand aan de Badhuisweg in Den Haag. De leiding is in handen van de Chef der Dienst der Hydrografie, de Kolonel ter Zee Ruurd van Rooijen.

Op ons verzoek om de diverse activiteiten van zijn Dienst te komen toelichten reageerde hij enthousiast, zei het dat de daadwerkelijke uitvoering in handen werd gegeven van de Adjudant J.A. (Hans) Backs, de pr-medewerker van de Dienst.

Met zo mogelijk nog meer enthousiasme heeft Hans op 18 januari jl. deze opdracht omgezet in een boeiende voorlichtingsavond. Zelf een fervent zeezeiler (vanuit Den Helder : Waddenzee, zomeravondraces en tochten naar Zweden en Denemarken) en instructeur op velerlei gebied, wist Hans als geen ander wat we waarom wilden weten. Na een informatieve maar helaas enigszins gedateerde - aan een nieuwe uitgave wordt gewerkt - video volgde een uitvoerige uitleg over de vele taken van “zijn” Dienst. Enkele spraakmakende onderwerpen uit zijn verhaal laten we hier volgen.

Ex usu nautea Voor de noodzakelijke hydrografische metingen zijn twee schepen beschikbaar: Hr.Ms. Snellius en Hr.Ms. Luymes.

Beide schepen zijn met de modernste sensor-apparatuur uitgerust en verblijven in totaal zo’n 420 zeedagen op lokatie voor het verrichten van metingen.

Aan boord zijn meerdere typen echosounders, getijmeters en een door één enkel schip te hanteren dregtuig voor het nauwkeurig afdreggen van wrakken.

Een gesleepte sidescan sonar maakt nog eens dieptemetingen mogelijk over een baanbreedte van ca. 150 meter.

Alle metingen worden gedigitaliseerd opgeslagen, waar nodig gecorrigeerd en vervolgens voor verdere bewerking doorgegeven aan de hydrografische tekenaars aan de wal. Deze krijgen naast de dieptegegevens nog een veelheid aan aanvullende informatie om de uiteindelijke kaarten (Nederlandse zeekaarten, 1800-xx kaarten, etc.) te kunnen samenstellen. Om een indruk te geven: de Directie Noordzee van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat levert gegevens aan over ruim 3000 tonnen, sparren, kop- en steekbakens, 800 lichtboeien, 15 vuurtorens en 200 lichten!

Deze gegevens worden ook wekelijks verwerkt in de Berichten aan Zeevarenden (BAZ’s) die door de Dienst worden uitgegeven. Een regelrechte aanrader is de uitgave van de eerste week van januari (nr. 01), die te downloaden is via www.hydro.nl . Deze uitgave bevat namelijk de BAZ’s 1 t/m 45 die een belangrijke algemene informatie geven die ieder van ons zou moeten kennen. Een voor ons aanzienlijke verbetering is ook het feit dat BAZ’s in het vervolg per kaart worden gerubriceerd. Het bijwerken van een bepaalde 1800.xx kaart wordt daarmee stukken sneller en eenvoudiger.

sche kaarten (geïnteresseerden kunnen bij ondergetekende desgevraagd een kopie krijgen).

Dat hydrografie naast een civiele ook een militaire dimensie kent mag niemand verbazen: onderzeebootbestrijding en mijnopruiming zijn bekende taken van de Marine. Het in kaart brengen van mogelijke landingsstranden en de aanvaarroutes er naartoe behoort eveneens tot de militaire taken. Hoe belangrijk dat kan zijn bleek bij het bezoek van het Nederlandse landingsvaartuig Hr.Ms. Rotterdam aan Liberia. De meest recente zeekaart voor de aanloop van de haven van Monrovia was van het jaar 1905!

Uitgebreid voorbereidend diepte- en obstructieonderzoek was daarom nodig om de Rotterdam veilig te kunnen afmeren. Meer over deze “expeditie” is te vinden in een publicatie in het Marineblad, mei 2004, pg. 132-137, van de hand van KTZ van Rooijen.

Dat de Dienst naast de formele taken ook oog heeft voor de noden van de eenvoudige zeezeiler blijkt wel uit het ter beschikking stellen van nuttige freeware die eenvoudig kan worden gedownload. Het programma CNAV 4.0 is daarvan een voorbeeld met onderdelen over koers- en verheidsrekening, getijleer, astronomische navigatie en de toepassingen van deze onderdelen in de reisvoorbereiding en -uitvoering.

De vlotte en meeslepende voordracht van Hans Bracks en de wijze waarop hij, alvorens af te sluiten, een spervuur van vragen wist te pareren heeft veel indruk gemaakt. Namens de winteractiviteitencommissie, maar in het bijzonder namens de aanwezige PZV-ers willen wij hem daarvoor bedanken.

Naast de papieren zeekaarten wordt het belang van elektronische kaarten met de dag groter. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen gecertificeerde systemen (Electronic Chart Display and Information Systems, ECDIS) en niet gecertificeerde systemen (Electronic Chart Systems, ECS). Onder bepaalde voorwaarden mag een schip dat ECDIS aan boord heeft zonder papieren kaarten varen! Een door Hans meegebrachte en aan de aanwezigen uitgereikte publicatie van Leeke van der Poel geeft interessante informatie over de kwaliteit en de voor- en nadelen van elektroni-

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

37

Zomeractiviteiten In de aanloop naar de zomer worden er weer allerlei plannen gemaakt.

Jacqueline van Amstel

O

ok vanuit de zomercommissie is er weer een leuk gevarieerd programma samengesteld.

De projectleiders hebben allen een korte aankondiging van hun programma voor jullie op papier gezet.

Om al deze leden, die zich zozeer inspannen om een leuk programma te organiseren, te steunen rekenen we ook dit jaar weer op veel enthousiaste deelnemers, zowel onder schippers als opstappers.

De spelregels voor inschrijving heeft de vereniging noodgedwongen wat aan moeten scherpen. Ten opzichte van voorafgaande jaren is er voor wat betreft de kosten een kleine wijziging in de regeling. Om u gerust te stellen: Wij doen niet mee aan prijsverhogingen in deze tijd waarin alles duurder lijkt te worden.

Opstappers betalen net als voorheen voor elke dag die meegevaren wordt aan boord van een PZV-schip 10 euro.

De term “kooiengeld” wordt vervangen door “meevaargeld”.

Echter bij opzegging binnen 2 weken voor aanvang van de activiteit zal de zomeractiviteiten commissie het verschuldigde “meevaargeld” in rekening brengen. Opzegging op korte termijn

kan de organiserende PZV-leden en schippers veel extra werk opleveren in verband met gemaakte afspraken, boodschappen, wijziging indeling boten en eventuele reserveringskosten etc.

Laat deze toevoeging geen drempel zijn om mee te doen aan een activiteit.

Naast PZV-activiteiten, die specifiek voor en door leden van de vereniging georganiseerd worden, zijn er elk jaar ook andere activiteiten waaraan meerdere PZV-schippers en opstappers deelnemen, zoals afgelopen jaar bijvoorbeeld de 24-uurs of de CAM-race. Uiteraard willen wij ons als vereniging profileren door hiervan melding te maken op de website.

Door actiever gebruik van de website kan ervaring en kennis uitgewisseld worden en kunnen bijvoorbeeld voorbereidingstrajecten gezamenlijk besproken worden en bijeenkomsten georganiseerd worden.

Het zomerprogramma voor 2005 28-29 MEI: ZEILSTRATEGIE EN TACTIEK In voorgaande jaren hebben we geoefend met zeiltrim en de invloed van het stellen van de mast op de bootprestaties. Dit keer komen vragen aan de orde zoals: Hoe kies ik de meest gunstige slag in een kruisrak? Wat gaat de wind doen in een bui? Welke factoren zijn van belang bij het kiezen van de snelste route? Hoe beïnvloed de stroming de wind?

Gedurende het weekend worden zowel theorie als praktijk geoefend. Het programma zal in principe plaatsvinden in Zeeland.

Wellicht zijn er schippers met een ligplaats aan het IJsselmeer die aldaar hetzelfde programma met opstappers willen volgen? Mogelijk is dat in overleg met de projectleiders in te plannen.

Aanmelden bij Ab Pasman of Wim Braun via de PZV-website.

25-26 JUNI: VROUWENWEEKEND Na het succes van vorig jaar wordt er dit jaar weer een vrouwenweekeind georganiseerd.

Voor wie? Voor alle vrouwen van de vereniging die het leuk vinden om een keer alleen met vrouwen te zeilen. Het doel is om met vrouwelijke schippers en bemanning de Zeeuwse wateren te bezeilen. Terwijl wij varen naar een nog onbekende bestemming zullen er tijdens deze tocht zeilmanoeuvres geoefend kunnen worden. Als het weer het toelaat houden we een wedstrijd waarin wij onderling onze zeiltactiek kunnen tonen. In de avond willen we af meren in een gezellig havenplaatsje met restaurants en leuke cafeetjes.

Wat voorop zal staan is dat het een gezellig weekend wordt waarin veel gezeild wordt en waarin wij van elkaar kunnen leren. Voor de opstappers geldt dat zeilervaring niet echt nodig is.

Aanmelden bij Dimphy Breko via de PZV-website.

38

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

9 JULI: DROOGVALLEN Wel eens drooggevallen met een boot?

Dit wordt dan de kans om dat te beleven. Het getij is in dit weekend gunstig om eens te oefenen langs een kade.

Hiervoor wordt aan een locatie op de Oosterschelde gedacht.

Aanmelden bij Haye van de Werf via de PZV-website.

9 JULI: AANBRENGTOCHT ZUID ENGELAND Het succes van de Aanbrengtocht Kanaaleilanden van de afgelopen twee jaar heeft geleid tot een nieuw plan: een Aanbrengtocht Zuid Engeland.

De overeenkomst met afgelopen jaren: samen met een aantal PZV-schippers en volledige (PZV-)bemanning de eigen schepen zover mogelijk in één week trachten weg te brengen door af en toe een nacht door te varen en na een bemanningswissel de vakantie zelf voort te zetten in eigen tempo.

Het verschil: de plannenmakers (Philip Beekman en Mariëtte Roozeveld) leiden deze tocht niet als projectleider met een schat aan ervaring op deze kust.

Zij stellen voor om er een gemeenschappelijk project van te maken: iedere schipper brengt deskundigheid en ervaring in ten behoeve van deze gezamenlijke onderneming.

Enkele gegevens: - Start op zaterdag 9 juli (inschepen op vrijdagavond 8 juli) - Vertrek vanuit Zeeland; IJsselmeer is ook mogelijk, maar dat zou een eerdere start inhouden. We gebruiken de PZV-website als Forum om uiting te geven aan de plannen en om schipper en bemanning bij elkaar te brengen.

- Doel: streven naar het afleggen van lange trajecten met elkaar en gezelligheid ondervinden van elkaar!

Belangstellenden kunnen contact opnemen met Mariëtte Roozeveld en Philip Beekman. Zie ook de PZV-website.

27 EN 28 AUGUSTUS: IJSSELMEER WEEKEND Ook dit jaar organiseren de “IJsselmeerliggers” een weekend voor hun collega’s uit het zuiden en alle andere leden die zin hebben in een gezellig en cultureel samenzijn.

Dit jaar is de keuze gevallen op een bezoek aan Medemblik. Medemblik is de oudste stad aan het IJsselmeer. Het kreeg in 1289 al stadsrechten van graaf FlorisV. De stad heeft een bewogen ge schiedenis achter de rug en dat is te zien in de diverse musea die de stad rijk is. De stad telt ca. 8000 inwoners en is de afgelopen eeuwen gebouwd tussen de IJsselmeerdijk en de huidige drie havens. De stad is rijk aan historische gebouwen en knusse straatjes.

Programma in het kort: Vertrek vanuit de eigen haven op vrijdagavond of zaterdagochtend naar Medemblik. Bijzonderheden over de ligplaats moeten nog worden bepaald.

Zaterdagavond diner in een restaurant met nautische sfeer, Zondagmorgen en of zondag de hele dag, bezoek aan: - Kasteel Radboud - Bakkerijmuseum - Stoommachinemuseum - Stoomtram Medemblik –Hoorn

1-2 OKTOBER: BEZOEK STADS- & COMMERCIEWERF ZIERIKZEE Aan de binnenhaven in Zierikzee staan de monumentale houtloodsen van de historische Zierikzeesche houthandel.

Deze loodsen zijn in 2004 gerestaureerd en huisvesting geworden van de activiteiten van de Stichting Museumhaven Zeeland te Zierikzee. Hier worden historische Zeeuwse schepen gerestaureerd en varende gehouden door professionele en vrijwillige medewerkers.

Momenteel wordt aan een drijvende steiger de oudste (1909) Zeeuwse veerboot Zuidvliet gerestaureerd en in de loods wordt de hoogaars ARM17 uit 1878 in stijl herbouwd.

In de binnen haven liggen nog 8 schepen van de Stichting en andere historische schepen. We zullen loods, schepen en werkplaatsen onder deskundige leiding kunnen bezoeken en het geheel in stijl afsluiten met een eenvoudige doch voedzame Zeeuwse maaltijd met mosselen , zeekraal en een borrel in de Suikerbiet.

Aanmelding bij Frans Janssen via de PZV-website.

Afhankelijk van de beschikbare tijd die men wil besteden.

Terug naar eigen haven op zondagmiddag of maandagmorgen.

Inschrijven bij Huug Schenkel via de PZV-website.

Oproep aan de IJsselmeerschippers: Schijf u in voor dit weekend! Wij willen toch dat iedereen kennis maakt met van de schoonheden van het IJsselmeer en omgeving. Vorig jaar hebben wij mensen teleur moeten stellen, omdat er te weinig schepen waren.

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

39

Ideeën voor zomer 2006

O

ndanks het feit dat het nog vroeg in het jaar 2005 is, zij er ook al leuke ideeën voor 2006 waarover nu al nagedacht wordt. Een aantal van deze activiteiten vragen een wat langere voorbereidingsperiode en planning van schippers en opstappers.

VOORJAAR/ZOMER 2006: DRIEDELIGE VAKANTIETCOHT Deze tocht zal bestaan uit drie delen: 1. wegbrengen van de boot met behulp van opstappers 2. vakantie houden 3. terugbrengen van de boot met opstappers aan boord Dit is een wat ambitieuzer plan dan de wegbrengtochten die zo succesvol zijn in de vereniging. Het doel is vooral om ruimere mogelijkheden te creëren voor de vakantie en door de extra opstappertrajecten ook leden zonder boot kans te geven op zee te zeilen.

Echter, een dergelijke tocht vergt veel voorbereiding, zoals tijdige aankondi-

ging in het voorgaande jaar en actief werven onder schippers.

Als mogelijk vaargebied wordt aan Zuidkust Engeland gedacht, voor velen nieuw vaarwater met vele mogelijkheden.

Bij belangstelling kan contact opgenomen worden met Jan Statius Muller via de PZV-website.

3-DAAGSE TOCHT NAAR DE BELGISCHE KUST Een lang weekend naar de Belgische kust in PZV verband.

Planning verloopt via Ruud Heezemans.

KOMMER EN KWEL WEEKEND Als regelmatig terugkerende traditie wordt ernaar gestreefd om de 3 jaar “Veiligheid”extra onder de aandacht te brengen in de vereniging.

Programma voorstel: - Oefening met KNRM. (Kan alleen in

het laatste weekend van de maand gepland worden in de Roompot) - EHBO oefenen met Lotus slachtoffers 15 JUNI 2006: START ETAPPE 9 VOLVO OCEAN RACE Wie wil de start van de spectaculaire slotetappe meemaken en als schipper of opstapper het spektakel van de Volvo Ocean Race in Rotterdam bijwonen?

Rotterdam wordt volgend jaar etappeplaats in de Volvo Ocean Race. De havenstad is de voorlaatste stopover van de rond de wereld race, die in het Zweedse Gotenburg zal finishen.

Wedstrijddata: - Finish etappe 8: 9 juni 2006 - In-port race: 11 juni 2006 - Start etappe 9: 15 juni 2006 Belangstellenden en/of leden die mee willen helpen bij de organisatie kunnen via de website contact opnemen met Truus de Wijs.

PZV Jaarverslag 2004 En ook 2004 was weer een actief en gezellig zeiljaar.

gezelligheid hoog in het vaandel heeft staan.

De mooiste functie binnen onze vereniging is natuurlijk die van secretaris. Je hoeft alleen maar op te schrijven wat anderen zeggen, dan wel besluiten in bestuurs- en algemene ledenvergaderingen. Daarbij is het schrijven van het jaarverslag, waarin je alles wat anderen doen nog een keer de revue mag laten passeren, een extra voorrecht.

En neen, U kunt nog niet solliciteren!

De functie is pas over twee jaar vacant.

Aitske de Jong - Ruben

E

en jaarverslag schrijven over 2004 is niet gemakkelijk wanneer je, alweer in 2005, volop bezig bent het lustrumjaar te beleven. We vieren echter het 5e lustrum bij de gratie van de voorgaande 24 jaar, daarbij dankzeggend aan allen die onze PZV de afgelopen 24 jaar, in welke functie dan ook, maakten tot wat we nu zijn.

PZV, een sportieve en gezellige Zeezeilvereniging voor Schippers en Opstappers, die veiligheid, leren van elkaar en

40

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

Overigens worden alle functies binnen onze vereniging met evenveel enthousiasme en inzet vervuld.

LEDENADMINISTRATIE Laat ik eens beginnen met de centrale spin in het PZV-web, onze Ledenadministrateur Peter Veger. Peter is voor veel nieuwe leden de eerste kennismaking met de vereniging. Hij houdt de ledenadministratie bij, stuurt ons elk jaar de rekening voor het lidmaatschap, en helaas daaronder nog steeds ook enkele aanmaningen tot betaling. Hij houdt de website bij, verstuurt voor velen de

mailing, houdt lijsten bij en maakt die toegankelijk voor iedereen en met (volgens hem) een druk op een knop kan hij alle gegevens combineren of naar wens selecteren. Zonder hem en zijn werk zou de PZV niets zijn. In 2004 ontving uw secretaris b.v. 141 emails van Peter.

Het aantal leden groeide van 273 naar 290. De gemiddelde leeftijd van de heren (227) steeg een beetje nl. van 54,8 naar 55,2. De dames (63) zijn van 50,3 naar 50,8 gegaan. Wanneer we er vanuit gaan dat alle leden er elk jaar een jaartje ouder op worden, geeft dit aan dat we er enkele (iets) jongere leden bij kregen.

WINTERCOMMISSIE De Wintercommissie is in 2004 erg actief geweest en heeft in het voorjaar veel leden geïnspireerd tot het halen van het TKN diploma. In vijf avonden werd ons de hele stof begrijpelijk voorgeschoteld, zodat het thuis leren prima te doen was. Het resultaat was dan ook dat 65% van de deelnemers slaagde.

Een extra woord van dank aan Maarten van Herk is hier zeker op zijn plaats.

Dat daarnaast elke maand nog een ac-

tiviteit gepland werd, mag als vanzelfsprekend heten voor het enthousiasme en de inzet van deze commissie o.l.v.

Yvon Holdrinet (die tussen de PZV-zaken door kans zag om zoon Kasper ter wereld te brengen.) De waterpolitie kwam op 29 januari in de pub om ons iets te vertellen over het vernieuwde BPR en op 17 februari vertelden Jacqueline van Amstel en Martin Droogh ons de avonturen van hun resp. 200 mijls Solo op het IJsselmeer en de PZVtocht naar de Kanaaleilanden in 2003.

In het najaar 2004 konden we voor het eerst echt snertzeilen, kwam de KNRM ons, in aansluiting op de ALV, uitleg geven over haar werkzaamheden en ging een aantal leden naar scheepswerf Van Workum.

ZOMERCOMMISSIE Het zeilprogramma in 2004 werd samengesteld door de Zomercommissie. Peter Jan Slikkerveer toverde ons weer een aantrekkelijk programma voor, waarbij hij als voorzitter van deze commissie een sturende functie had. Jacqueline van Amstel heeft deze taak inmiddels overgenomen en staat borg voor weer een uitmuntend PZV-zeilseizoen.

We namen in 2004 met 28 schepen deel aan de "Ramsgate". Arend Jan Klinkhamer deed voor de 25e maal mee. Dit mag een prestatie heten, daar we in 2004 pas 24 jaar bestonden. Dit jaar had de commissie o.l.v. Lidia Roesink een uitdagende tocht op het programma staan. Op 21 april gingen we eerst een avondje rekenen aan de diepten en het getij op de Alde, de Ore en de Deben.

Het vertrek vanuit Scheveningen bracht een grote vloot vanuit het IJsselmeer aan de start naar Lowestoft. Door de grote verscheidenheid in vertrektijd werd het marifoonverkeer een PZV onwaardige puinhoop. Dit kunnen we beter!

De metingen van Arend Jan Klinkhamer zullen ons hierbij goed van pas komen.

Vanuit Lowestoft ging een aantal boten op de Ore en Alde ankeren, terwijl een aantal anderen knusjes ging barbecuen op de Deben. De drempel voor de ingang van Woodbridge gaf geen problemen, al had de Mariken enige tijd nodig om eraf te komen. Zeker is dat er tijdens deze tocht enkele kielen aan de onderkant iets schoner zijn geworden. Onze vaste gasten van de PSA, David en Margaret Forder kwamen vanuit Southampton om de door de PSA ingestelde Navigator's Trophy uit te reiken aan Ab Pasman. Op de terugreis hadden nogal wat PZV-leden een spontane aanval van kleurenblindheid. Ze zagen hun mede opvarenden groen en geel

worden. Met andere woorden: het was weer eens echt zeilweer.

We hadden een Vrouwenweekend, Heen-en-Weer weekend, Rondje Buitenom, IJsselmeer-weekend, Late Summer Night weekend, waarbij de Rosa een ware dwarsligger bleek, Eindejaarsweekend en aan het eind Winterzeilen.

Het Zwaarweer weekend houden we nog tegoed.

vaste rubrieken komen tot stand door inbreng van de leden.

KANAALEILANDEN Martin Droogh had weer een viertal schippers enthousiast gemaakt voor de Kanaaleilanden en maakte er weer een fijne week van. Wanneer de Maran III naar Portugal verhuist, is dit een mooi initiatief om over te nemen.

Welke projectleider volgt Martin's track naar Guernsey, met in zijn of haar kielzog een PZV-vloot?

LUSTRUM In het najaar is een aanzet gegeven tot het oprichten van een lustrumcommissie. Het 5e lustrum zal een spetterend feest worden met als thema "Zilvervloot"

CAM RACE Zes PZV schepen deden mee aan de CAM Race. Een mooi voorbeeld hoe onze PZV werkt. Piet Dijkema en Klaas Rooijens hebben in 2002 meegedaan en hebben ons enthousiast gemaakt door hun ervaringen. Uw secretaris had, zonder de betreffende lezing, nooit gedacht aan de Camrace mee te zullen doen. Het werd voor mij de mooiste zeiltocht ooit meegemaakt.

Helaas werd dit niet voor alle schepen een mooie ervaring.

Harry Olie, aan boord van de Cher kwam zo ongelukkig ten val, dat hij in het donker en met windkracht 7-8 per helikopter van boord gehaald moest worden.

Jan Oome schreef hier een spannend en leerzaam verhaal over in Zeezeilen 3. De kommer en kwelprijs 2004 werd op de Nieuwjaarsborrel dan ook terecht doorgegeven aan de Cher.

WEDSTRIJDEN Jacqueline van Amstel hield zich ferm staande in de 200 mijls Solo en haalde een 10e plaats. Ab Pasman deed succesvol mee aan vele Zeezeilwedstrijden en laat zijn Sun steeds feller Shinen.

ZEEZEILEN Ons verenigingsblad ZEEZEILEN, werd vier maal uitgegeven. De redactie o.l.v.

Hans van Reenen heeft de kwaliteit weer optimaal gehouden en de inhoud was zeer lezenswaardig en leerzaam.

Zelfs op de redactie van Zeilen, het professioneel uitgegeven zeilersblad, laat men de koffie even staan wanneer de post een nieuwe Zeezeilen door de bus gooit. Vanuit het kraaiennest wordt onze vereniging 'lichtvleugelig' belicht en vele

KENNISBANK Wim van Roode vulde het verzoek van het bestuur om een kennisbank op te richten uitmuntend in. Voor bijna alle bootproblemen blijkt er in de PZV expertise te zijn evenals de bereidheid om deze te delen met anderen.

BESTUUR Het Bestuur kwam o.l.v. onze voorzitter Philip Beekman vijf maal bij elkaar thuis, dronk elkaars koffie en andere spiritualiën op, wat weer bijdroeg tot de positieve beïnvloeding van de spiritualiteit.

Er was weer een nieuwjaarsborrel en een voorjaars- en najaars ALV. Marja Snoeyen kreeg de aanmoedigingsprijs 2004 overhandigd. Marja, lid van de commissie 3M(eiden) heeft ook veel bijgedragen aan het voorstel tot externe profilering.

Nu we ook via Internet zijn te bereiken en ons steeds meer naar buiten toe richten, is een duidelijke presentatie van onze vereniging erg belangrijk. Eenduidigheid in berichtgeving en handelen, welke doelgroepen willen we bereiken en hoe doen we dat, werd door deze commissie duidelijk in kaart gebracht.

Uw zuinige penningmeester Bart Lagerweij zwichtte voor het verzoek uit de ALV om een beamer te kopen.

Een nieuw initiatief was de kennismakingsavond voor nieuwe leden. Een initiatief wat – gelet op de reacties - zeker ook de volgende jaren plaats zal vinden. Voor de ‘Trekkersborrel’ (landrotten term) of 'Zeeslepersborrel' werden 54 uitnodigingen verstuurd. Tijdens deze borrel werden alweer enkele nieuwe plannen voor 2005 gesmeed.

TEN SLOTTE Bij een dergelijk actieve vereniging kun je in het jaarverslag niet volledig zijn.

Veel zaken zijn benoemd, maar ook veel dingen en vooral leden zijn niet genoemd.

Namens het bestuur wil ik iedereen bedanken voor zijn of haar grote inzet en de bereidheid om boten, kennis en tijd beschikbaar te stellen ten faveure van onze PZV.

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

41

MONSTERROL NIEUWE LEDEN Mieke Broeder Peter de Bus Alice van Dongen Maria van den Hove Marion Roberts Hans Steman Anke Vermeer

Stekelbremstraat 11, B-3900 Overpelt, België Lodewijk Napoleonplein 40, 5616 BA Eindhoven Breukinklaan 49, 6951 ND Dieren Papaverstraat 3, 5271 RA Sint-Michielsgestel Schubertlaan 26, 4904 MK Oosterhout Hoogstuk 67, 6651 EL Druten Tweeberg 32, 5246 XM Rosmalen

NIEUWE EIGENAREN EN NIEUWE SCHEPEN Eigenaar Naam boot Hans Steman dot 4

Thuishaven Maasbommel

+32-11605524 0313-416954 073-5514229 0162-461836 0487-517950 073-6426269

broederm@hotmail.com p.debus@student.fontys.n f.h.donna.maria@planet.nl mazroberts@hotmail.com steman01@hetnet.nl anke.vermeer@planet.nl

Opmerkingen skarl 685 (open zeilboot), 685*200*70

WIJZIGINGEN Zie de colofonrubriek INFORMATIE LIDMAATSCHAP, LEDENADMINISTRATIE en BOOTADMINISTRATIE. In Zeezeilen worden alleen wijzigingen van lidmaatschap en botenbezit vermeld.

ZEEZEILEN, het verenigingsblad van de Zeezeilvereniging van Philipsmedewerkers PZV (verschijnt 4x per jaar)

BESTUUR Philip Beekman, voorzitter Aitske de Jong-Ruben, secretaris Bart Lagerweij, penningmeester Yvon Holdrinet, voorzitter winteractiviteiten Jacqueline van Amstel, vz. zomeractiviteiten Hans van Reenen, hoofdredacteur Zeezeilen Max van Vriesland, voorzitter website com.

COMMISSIE ZOMERACTIVITEITEN Jacqueline van Amstel, voorzitter Ramsgate tocht: Lidia Roesink Dennis van Thiel, penn.m.

Henri Boetzkes Haye van der Werf Zomeractiviteiten: Johan Kortas Haye van der Werf zac@pzv-zeezeilen.nl

Floralaan West 304 Het Laar 31 Laurenspark 122 Onyxstraat 16 de Stappert 6 Mauritsgaarde 16 Larikslaan 7

5644 BP Eindhoven 5551 ZC Dommelen 4835 GZ Breda 6534 XX Nijmegen 5066 MG Moergestel 5671 XM Nuenen 5511 PG Knegsel

040-2122792 040-2070884 076-5224602 024-3776467 013-5136599 040-2834837 0497-516845

bestuur@pzv-zeezeilen.nl

COMMISSIE WINTERACTIVITEITEN Yvon Holdrinet, voorzitter Arie van der Hoek, secretaris Jan Vermeulen, penn.m.

Maarten van Herk Wim van Roode Emile van Thiel

REDACTIE ZEEZEILEN Hans van Reenen, hoofdredacteur Bep Delissen, penn.m.

Willy Delissen, redacteur Bauke Sijtsma, redacteur Marja Snoeyen, redacteur Vormgeving: Jan Statius Muller Peter Veger, vervanger

WEBSITE COMMISSIE Max van Vriesland, voorzitter Peter Veger, webmaster Ernst-Jan Huijbers Gerard Jorna Marja Snoeyen

wac@pzv-zeezeilen.nl

zeezeilen@pzv-zeezeilen.nl

wsc@pzv-zeezeilen.nl

INFORMATIE LIDMAATSCHAP, LEDENADMINISTRATIE EN BOOTADMINISTRATIE Peter Veger, Prins Hendriklaan 18, 5684 GP Best, tel 0499-373994, ledenadmie@pzv-zeezeilen.nl.

Zijn er wijzigingen in Uw adres etc. of in de gegevens van Uw boot, geeft U die dan door. Ze worden dan opgenomen op de website.

KENISBANK Beheerder Wim van Roode, tel. 040-2624408, w.a.vanroode@wanadoo.nl BETALINGEN Contributies en betalingen voor cursussen, oefenweekenden en advertenties in Zeezeilen moeten worden gedaan aan de respectievelijke rekeningnummens. Gelieve bij betalingen steeds de aard van de betaling te vermelden.

Voor betaling van de contributie wordt een acceptgirokaart toegezonden.

De redactie van Zeezeilen verstrekt advertentietarieven op aanvraag.

Girorekeningen: Administratie: postgiro 3222325 t.n.v. PZV Contributie te Best Commissie Zomeractiviteiten postgiro 4103394 t.n.v. PZV Zomeractiviteiten te Helmond Commisie Winteractiviteiten postgiro 2939005 t.n.v. PZV Winteractiviteiten te Best KOPIJ ZEEZEILEN zeezeilen@pzv-zeezeilen.nl Kopij (in Word, Arial 10 pt) inleveren bij Hans van Reenen, Mauritsgaarde 16, 5671 XM Nuenen, tel. 040-2834837, j.vanreenen@onsnet.nu of zeezeilen@pzv-zeezeilen.nl. DE KOPIJ MAG GEEN INGESLOTEN ILLUSTRATIES OF OPGEMAAKTE TABELLEN BEVATTEN! Illustraties identificeren met naam en de titel van het bijbehorende artikel. Digitale illustraties weergeven met hoge resolutie in TIF, JPG, PDF, PNG, PSD, BMP, EPS, GIF of -als het niet anders kan!- Word formaat en bij Hans van Reenen aanleveren, liefst op floppy of CD. De redactie stelt het op prijs dat u de aanwijzingen in “Enkele richtlijnen voor het schrijven van een stukje voor Zeezeilen” volgt, welk document is op te vragen bij de redactie. Ook kunt u het vinden op de PZV website, onder Zeezeilen.

De redactie van Zeezeilen kan aanpassingen aanbrengen vanwege de leesbaarheid of de omvang. Bij grote veranderingen wordt met de auteur contact opgenomen. De redactie behoudt zich tevens het recht voor om een artikel naar een volgend nummer door te schuiven.

WEBSITE: www.pzv-zeezeilen.nl Nu ook met een listserver voor directe berichtgeving tussen leden onderling.

42

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

De avontuurlijke driehoek van PZV-ers in 2004

West-IndiĂŤ (Marja)

Schotland (Dico en Yvonne)

Gibraltar (Stef en Mieke) PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005

43

Hellevoetsluis, de locatie voor het

Vijfde Lustrum van PZV 44

9 t/m 11 september 2005 PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2005