Zz 2005 2

PZV ZEEZEILEN Ramsgate tocht

Jaargang 24 nummer 2, juli 2005 www.pzv-zeezeilen.nl

Zalang naar Motril The Deben revisited

Ontboezemingen

Inhoud 3 3 4 6 8 9 10 12 16 20 21 22

23 24 26 30 34 36 37 37 38 39 40

Redactioneel Hans van Reenen Van de voorzitter Philip Beekman Nieuwe leden De nieuwe leden Schipper en schip Wim van Roode Vanuit het kraaiennest De uitkijk Chirurgijn aan boord Aad Bostelaar Het karakter van PZV van het bestuur Het hoge Noorden Els Defauw-Hulsebos Zalang 2004: Naar Motril Stef Hoonhout Intrigerende palavers Leo Bruel/ Ramsgate ballade Lustrumcabaretgezelschap Anders gaat het nooit zo ... Ruud Peijnenburg Anke Vermeer Navigator's Trophy 2005 van de redactie Een bewogen Ramsgate terugtocht Bianca en Michel Symonsma Ontboezemingen Frans Jansen “Ramsgate�, de geschiedenis Lidia Roesink The Deben revisited Joep Vermeulen Een lustrum in stijl...!

De lustrumcommissie Ervaringen met de AIS Philip Beekman Kanaal 77 Monsterrol en Colofon PZV in kleur Brandweermuseum, feestlocatie van het Lustrum

Kalender Informele clubborrel in de Trafalgar Pub: Elke eerste woensdagavond van de maand, 20.00 uur wo 6 za 9 za 9 za 27 wo 31

juli juli juli t/m 16 juli aug aug

vr 9 za 1 wo 12 za 29 za 5 wo 15

sep t/m zo 11 sep okt t/m zo 2 okt okt okt nov dec

Schipper en schip

2

PZV ZEEZEILEN 2 - JULI 2005

Verschijnen Zeezeilen nr 2 Oefening in droogvallen Aanbrengtocht Zuid Engeland Sluiting kopij Zeezeilen nr 3 Lezing over Kaap Hoorn, Vuurland en Antarctica door Arend Jan Klinkhamer, Lidia Roesink en Eef Willems Vestzaktheater te Son, aanvang 20.00 Lustrum weekend Bezoek aan werf Zierikzee Verschijnen Zeezeilen nr 3 Sluiting kopij Zeezeilen nr 4 Najaars-ALV Verschijnen Zeezeilen nr 4

Het hoge Noorden

D

e Ramsgatetocht zit er alweer op! We hadden weer een fantastische zeilweek, met afwisseling, avontuur en een gezonde portie (in)spanning. U leest daar vanzelfsprekend meer over in dit nummer.

Als de weersituatie wat minder stabiel is - en dat was gedurende deze tocht het geval -, dan merk je telkens opnieuw dat weer en wind toch een moeilijke materie vormen en dat je, met vele anderen, daar eigenlijk nog (te) weinig van afweet. Er wordt in de vloot dan veel over ‘het weer’ gepraat maar omdat dat praten – de goede uitzonderingen daargelaten – vaak niet gebaseerd is op kennis van zaken en goede argumenten, draagt dat meestal niet bij tot grotere duidelijkheid en eenduidiger conclusies.

Voor mij is een en ander aanleiding om me het komende winterseizoen weer eens grondig in de weermaterie te verdiepen, en ik weet zeker dat ik daarin niet alleen sta. Iets voor de wintercommissie?

Overigens in dit verband nog het vol-

M

gende. In het blad De drietand van de Nederlandsche Vereniging van Kustzeilers las ik in de rubriek Uit de boekenkist een bespreking van een boekje,

Hans van Reenen genaamd Zelf wind voorspellen (Alan Watts, ISBN: 90.5961.010.5). De titel sprak me aan en de boekbespreking vormde ruim voldoende aanleiding om het boekje te bestellen. Ik denk dat ik nu maar vast begin met me in het weer te verdiepen.

Naast Ramsgate-ervaringen en -ontboezemingen bevat dit nummer wederom

veel en afwisselend leesvoer voor zeilers. Bekijkt u het maar eens goed; het heeft overigens wel wat kruim gekost.

Het is immers het eerste nummer van een nieuw samengestelde redactie, bestaande uit Marijke Alders, Arno Beuken, Huug Schenkel, Marja Snoeyen, Bauke Sijtsma, Jan Statius Muller, Peter Veger en ondergetekende.

Dat brengt me op het feit dat we als redactie in de afgelopen maanden afscheid genomen hebben van Bep en Willy Delissen. Beiden hebben ze, gedurende een langere periode en in verschillende hoedanigheden, een wezenlijke bijdrage aan Zeezeilen geleverd. Ze zijn nu voornemens om in de komende periode wat minder te ‘golven’ en wat meer te golfen en dan is het logisch dat je ook bij Zeezeilen een stapje terugdoet. Bep en Willy, namens ons allen heel hartelijk bedankt voor wat jullie voor Zeezeilen hebben gedaan en veel plezier in de komende periode. We komen elkaar overigens zeker nog tegen!

Van de voorzitter

et weinig regen en vooral lekkere wind uit de goede hoek hebben we kunnen genieten van een heerlijke Ramsgateweek. Dank aan Ramsgatecommissie en vlootvoogd, en ook aan alle schippers en opstappers die van deze zeilweek een feestweek hebben gemaakt.

De voorbereidingen voor het Lustrum liggen op koers, het wordt straks vast een leuk feest, waar ook heel wat PZVherinneringen zullen worden opgefrist.

En dat hoort ook zo bij een zilveren lustrum. Duidelijk van start gegaan als vereniging van Philips' medewerkers, hebben we inmiddels een breder karakter gekregen. We zijn met onze tijd meegegaan en zijn geen gesloten club meer.

We vervullen een functie als sportvereniging, als club om van elkaar te leren en met een gezellige sfeer, aan boord en bij onze activiteiten. Leden zijn zeilers die elkaar willen helpen hun grenzen op en naar zee te verleggen. In het verleden was een band met Philips vaak aanleiding om lid te worden van PZV, maar inmiddels komen leden op allerlei manier bij ons binnen. Persoon-

lijke referentie en contact via het web zijn daarbij de twee grootste bronnen.

Philip Beekman Daarmee is de vraag naar onze profilering naar buiten van belang geworden.

Een commissie (in de wandelgangen bekend als de commissie-3M) heeft ons hierover geadviseerd. We moeten helder zijn over wie we zijn, wat we doen en waar we voor staan. Daarom hebben we dat - in aansluiting op eerder in de ALV gevoerde discussies - nog eens vastgelegd. Zie het artikeltje Het karakter van PZV elders in dit blad. Ook

is geadviseerd om de huisstijl onder de loupe te nemen, dat wil zeggen de stijl van website, Zeezeilen, briefhoofd en email op elkaar af te stemmen. Inmiddels hebben we na een discussie in de ALV van begin april j.l. een adviestraject over de huisstijl opgestart. Daar heeft u middels een recente brief van onze secretaris kennis van kunnen nemen. Later dit jaar hopen we dit traject te kunnen afronden.

Waar we volgens mij niet aan zullen ontkomen, is een bijstelling van de naam van onze vereniging. We hoeven onze wortels niet te verloochenen - de P kan blijven en PZV blijft PZV - maar bij onze huidige positionering past een andere toevoeging. Deze aanpassing van onze naam moeten we zorgvuldig voorbereiden en dat zal vermoedelijk niet dit jaar voltooid kunnen worden. Toch zou het goed zijn als we met zijn allen eraan gaan werken om in dit lustrumjaar ook dit element van onze profilering op koers te brengen.

Ik wens alle Schippers en Opstappers een heerlijke zeilzomer toe.

PZV ZEEZEILEN 2 - JULI 2005

3

Nieuwe leden

Van de nieuwe leden stellen er twee zich voor.

Z

Arno Beuken

eilen is mij met de paplepel ingegoten. Mijn ouders zijn van oorsprong Haarlemmers en oude foto’s getuigen van hun prille avonturen op de Mooie Nel en op de Ringvaart richting De Kaag.

Het gezin verhuisde net na mijn geboorte naar Eindhoven en tien jaar later naar Waalre. Weinig open water dus, maar de vakanties gingen naar Friesland: een huisje in Eernewoude of Koudum met een open bootje erbij en zwerven over

meren en sloten. Er kwam een eigen boot, een bescheiden Hollandse IJssel van ruim zes meter met officieel vier maar praktisch eigenlijk drie slaapplaatsen en eerlijk gezegd iets te weinig zeil voor zijn gewicht. De Klimbim lag in de Bergsche Maas, vlakbij Drimmelen, dus de Biesbos was haar belangrijkste vaargebied, net als Heusden en Willemstad, met uitschieters naar het Veerse Meer en weer… De Kaag.

Mijn eerste grote zeilavontuur was een vakantie op zee als meezeiler. Eerst zwerven langs de kust en vervolgens de overtocht naar Great Yarmouth (zelf genavigeerd en maar een paar mijl te laag uitgekomen), via Lowestoft en Ramsgate terug naar de Belgische kust en zo weer omhoog. Voor jullie doorgewinterde PZV-ers waarschijnlijk zoiets als een blokje om met de hond, maar voor mij als 18-jarige destijds een enorme ervaring. En hoewel het zeezeilen er ondanks vele goede voornemens daarna nooit meer van is gekomen, is deze vakantie mij altijd sterk bijgebleven.

Zelf ben ik na meerdere omzwervingen weer in Haarlem terechtgekomen, maar via het Brabantse circuit had ik al vaker over de vereniging gehoord. In het dorp van mijn ouders is Philips tenslotte nooit ver weg. Onlangs besloot ik de knoop

4

PZV ZEEZEILEN 2 - JULI 2005

nu maar eens door te hakken en mijn zin in zeezeilen in daden om te zetten.

Vanwege de afstand zal ik vrees ik niet elke borrel of winterbijeenkomst meemaken, maar ik hoop velen van jullie te ontmoeten, op het grote water of anderszins.

Tot slot, ik werk in Amsterdam als eindredacteur van een tijdschrift. Ik ben 41 jaar en vader van Tijn van bijna drie.

Michiel Ham

M

ijn naam is Michiel Ham, ik ben 55 jaar oud en ik woon in Eindhoven.

Sinds vorig jaar ben ik de trotse bezitter van een echte zeilboot, een Jaguar 22.

Dat klinkt heel geweldig maar de boot is Engels met alle bijbehorende voor- en nadelen. Een groot voordeel van deze boot is de hefkiel. De kiel omhoog geeft een diepgang van 70 centimeter en met de kiel omlaag een diepgang van bijna anderhalve meter. Dat is heel handig wanneer je als beginner vast komt te zitten.

Het verhaal over de Lindse Bloaser in de vorige aflevering van Zeezeilen sprak mij dan ook zeer aan. Ik hoop wel dat mijn kiel verder gewoon vast blijft zitten.

De reden dat ik zolang gewacht heb met de aanschaf van een boot is wel tragisch. Na een ziekbed van 5 jaar is mijn vrouw in 2002 overleden. Hoewel we samen vele jaren genoten hebben van onze kano, ook al met zo’n mooie naam, een Grumman 15, is het er nooit van gekomen een zeilboot te kopen.

Mijn boot ligt ’s zomers in Drimmelen waar ik lid ben van de WSV Drimmelen.

Ik heb daar vorig jaar ook meteen een zeilcursus gevolgd op een Dehler 34.

Wat een mooi schip is dat. De cursus was voor mij zeer leerzaam en mijn zeilinstructeur heeft me beloond door me afgelopen winter mee te nemen als opstapper op zijn Jeanneau 45 bij de Grevelingen Cup. Ik mocht navigeren, de spinnakerboom uitzetten en inhalen en dat soort dingen. Af en toe was het vreselijk koud, maar alles bij elkaar was het toch heel mooi. En we zijn nog 2e geworden ook.

Deze winter heeft mijn boot op het droge gelegen bij Beatrix in Eindhoven, en op een dag raakte ik aan de praat met mijn overbuurvrouw die een kiel stond

te schuren. Ze zag eruit als een soort kruising tussen een zeerover en een indiaan, maar dat was vanwege het stof.

Zij bleek Aitske de Jong te zijn en al snel besloot zij dat ik iets zocht: PZV. Het spreekt voor zich dat ik mij dus meteen heb aangemeld.

Wat een fantastische formule! En wat een fantastisch clubblad hebben jullie.

En ook nog eens maandelijkse borrels in de Dommelstraat in Eindhoven, kan ik lekker lopend naar toe.

Ik werk als Universitair Docent op de Technische Universiteit Eindhoven voor vier dagen per week. Ik geef les in bouwtechniek en probeer de dames en heren studenten onder andere te leren hoe je een gebouw wind- en waterdicht maakt, thermisch isolerend en ook nog comfortabel en betaalbaar.

De overige tijd besteed ik aan een andere hobby. Ik ben vlieginstructeur bij de Eindhovense Aero Club Motorvliegen. Ik geef daar praktijkinstructie en verzorg de theorielessen meteorologie. (Als u eens een proefles wilt doen: www.eacm.nl, klik op de knop proefles en volg de instructies. U komt dan bij mij uit).

Tijdens de zeilcursus in Drimmelen werd er natuurlijk ook veel gekletst over andere hobby’s en bezigheden en zo kwamen we bij de vliegerij en de meteorologie.

Het gevolg was dat ik afgelopen winter bij de WSV Drimmelen een korte cursus Meteorologie heb gegeven.

Bij deze bied ik aan om dat de komende winter ook bij PZV te doen. Lekker een paar avonden praten over hoge en lage drukgebieden, onstabiele lucht, onderkoeld water, condensatieniveaus en adiabatische afkoeling. Niets leuker dan dat. Ik hoop u daar te ontmoeten.

Ertveldweg 5, (tussen Trintella Shipyard en jachthaven de Viking) 5231 XA, ‘s-Hertogenbosch, Telefoon: 073-6426114, Fax: 073-6414239.

U kunt ook telefonisch of per fax prijs opvragen en bestellen. Wij zenden ‘t dan snel naar u toe.

PZV ZEEZEILEN 2 - JULI 2005

5

Schipper en schip Na enkele knorrige boten, varen Wim en Lia nu met hun verrukkelijke Aurelia.

Wim van Roode

A

l vanaf het eerste begin heb ik ons wel en wee op het water vastgelegd in logboeken. De inhoud daarvan geeft dan ook een goed beeld van de ontwikkeling die we als watersporter hebben doorgemaakt. Ze laten onze ervaringen zien met steeds groter wordende bootjes en de daarmee samenhangende vaargebieden.

VAN KLEIN‌ Mijn eerste bootje was een soort Sharpie. Een open houten boot met een vlakke bodem, een vaste kiel en een aangehangen roer. Volgens mij hoorde daar een torentuig bij, maar mijn Knorre had een gaffeltuig. Het vaargebied was De Kaag en het was daar zeker in die tijd (1958) erg rustig. In ieder geval rustig genoeg om het zeilen een beetje onder de knie te krijgen. Toen ik mee kon zeilen op een Friese kajuitschouw heb ik afstand gedaan van mijn Sharpie. Een kajuitschouw was toch van een

6

PZV ZEEZEILEN 2 - JULI 2005

ander kaliber. Met dit schip voer ik op de Biesbosch, toen nog getijdenwater, en de Zuid-Hollandse wateren. Het jaar daarna een zeilvakantie op het IJsselmeer.

Zoals velen van ons hebben meegemaakt kruiste Eros ook mijn pad en was het zeilen voorlopig even van de baan.

Met Lia en de twee dochters ben ik een aantal jaren met de caravan door Europa getrokken. Campings aan het water waren favoriet, want water bleef een grote aantrekkingskracht uitoefenen.

Maar, eenmaal ermee besmet, laat het bootjesvirus je niet meer los en uiteindelijk heb ik dan toch het thuisfront kunnen

overtuigen dat kamperen op het water ook best leuk is. In 1979 hebben we dus ons eerste kajuitzeiljachtje aangeschaft.

De keuze was gevallen op de Flirt van Jeanneau, een boot met een kielmidzwaard. Hiermee was de boot trailerbaar zodat we, eis van echtgenote en dochters, ook in warmere oorden zouden kunnen varen.

Met een bootlengte van 6.70 meter over alles werd het inderdaad kamperen op het water. Wel vier goede slaapplaatsen, maar de basisvoorzieningen ontbraken. Dus werk aan de winkel. Er kwam een wasbakje, een ingenieuze kookvoorziening en een chemisch toilet. Hoewel wij met ons hoofd boven het toilet moesten slapen gaf een en ander toch enig comfort aan boord.

Onze vaargebieden voor de zomervakanties waren achtereenvolgens: het Gardameer, de Adriatische Zee, de eilanden Cres, Krk, Rab, Pag en Losinj.

Vooral de Adriatische Zee was een prachtig vaargebied, maar toch ook wel echt zee. Het spookte er af en toe behoorlijk en we kwamen er toen achter dat ons Flirtje daar wel erg klein voor was. Daarom het jaar daarna gekozen voor het IJsselmeer. Onze thuishaven werd er een aan het Veluwemeer.

Tijdens het varen loop je snel aan tegen de beperkingen van een kleine boot. Je bent veel meer van het weer afhankelijk en veel kwetsbaarder bij plotselinge weersveranderingen.

In het najaar van 1982 hebben we dan ook afscheid genomen van de Knorre 2.

Het idee was om een tijdje niet te varen en weer met een caravan op vakantie te gaan. Dus, in hetzelfde najaar een caravan gekocht. Foute boel! De kinderen waren het er absoluut niet mee eens (Pa eigenlijk ook niet) en Lia moest het onderspit delven. ...NAAR GROTER Mijn voorkeur ging toen uit naar een stalen schip en het werd een Seahawk 30. Een knikspant, gebouwd door Jachtbouw Noord Nederland te Staveren, ook bouwer van de Suncoast jachten. Zeker voor die tijd voorzien van een behoorlijk complete uitrusting en geschikt om mee op zee te varen. Want dat was toch de bedoeling na de ervaringen met onze vorige boot. Zeiltechnisch was het geen wereldwonder. Hoog aan de wind varen was er niet bij, maar vanaf halve wind tot zeer ruime wind liep het schip redelijk. Onze thuishaven was de verenigingshaven in Lelystad.

Onze eerste oversteek naar Engeland op eigen kiel zou je kunnen aanmerken als een heel bijzondere. De heenweg verzeilden we in een stormachtige wind en kregen we zoveel water over dat het via de ontluchting van de brandstoftank in het brandstofsysteem terechtkwam.

Voor Ramsgate viel de wind weg en na 20 minuten stopte de motor. Deze was niet meer aan de praat te krijgen en we riepen de kustwacht op. Een visser heeft ons toen van zee de haven in gesleept. Les voor zuinige Hollanders: altijd zeggen dat er een noodsituatie is.

Dan komt de RNLI je gratis halen. De visserman wilde natuurlijk betaald worden.

Op de terugweg kwamen we bij het oversteken van de shipping lane terecht in fog patches. Niet zo plezierig als je plotseling een stalen wand voor je op ziet doemen. Hadden we beide voorvallen kunnen voorkomen? Ja en nee.

Voor wat betreft de wind op de heenweg: deze was niet voorspeld (BBC en

Radio Oostende). De fog patches waren wel voorspeld, maar bij het vertrek was het schitterend weer en we dachten dat het wel mee zou vallen. Nee dus!

Tijdens de Hiswa van 1985 waren we zeer gecharmeerd van de nieuwe Friendship 33. Bij bezoeken aan de werf werd de Friendship 35 echter uiteindelijk de winnaar. Intussen was de Knorre 3 verkocht en in het voorjaar van 1986 namen wij onze Illicis in Lemmer over van de jachtwerf. Over het schip zelf: zie Schipper en Schip door Piet Lucassen, Zeezeilen, no.4, 2004. Met dit heerlijk zeilende schip hebben we vanuit Lelystad geweldige tochten gemaakt naar onder andere de Wadden, Zeeland, de Belgische kust, de Kanaaleilanden en het eiland Wight.

In de periode 1990/1991 kwamen we door omstandigheden nauwelijks aan het gebruik van de boot toe. Verder kregen we ook behoefte om verre reizen te maken. En gegeven het beperkte aantal beschikbare vakantiedagen hebben we de Illicis daarom in het voorjaar van 1991 verkocht. Maar ook hier geldt weer: het bloed kruipt waar het niet gaan kan! Door het uitzicht op mijn vervroegde pensionering in 1998 en het feit dat Lia de beschikking kreeg over meer vakantiedagen, werd in 1997 weer uitgekeken naar een opvolger van de Illicis.

Ik weet niet of wij de enigen zijn die bij het zoeken naar een schip zo veel “verschrikkelijke” schepen tegenkomen.

Slecht onderhoud, broodkruimels nog in de kastjes, penetrante geur van diesel (lekkage?) en bedenk nog maar van alles wat er mis kan zijn aan een boot. Te gek voor woorden, dat men dit

zo durft aan te bieden (ook via makelaars!).

ONS HUIDIGE SCHIP Na heel veel boten te hebben gezien en afgekeurd, zagen we in de Waterkampioen een advertentie van een Bavaria 350 Lagoon, bouwjaar 1994. In mijn uitgebreide archief van brochures van zeiljachten vond ik die van Bavaria, en jawel, onze eerste kennismaking was een feit. De boot voldeed aan ons lijstje met wensen en na een proefvaart en een controle van het onderwaterschip waren we in november 1997 de nieuwe eigenaar.

Waarom we voor dit schip gekozen hebben? Het antwoord hierop zou ik willen splitsen in een buitencomponent en een binnencomponent.

Allereerst de buitencomponent. Een van onze belangrijkste eisen was, dat we het schip met ons tweeën zouden moeten kunnen varen, ook onder minder gunstige omstandigheden. Door de aanwezigheid van een rolgrootzeil, rolfok en overmaatse lieren wordt hieraan voldaan. In principe kan alles vanuit de kuip bediend worden en is zeil zetten en minderen een veilige aangelegenheid. Qua zeileigenschappen is dit zeker niet optimaal, maar veiligheid is voor ons een zeer belangrijk aandachtspunt. Reden waarom de bulletalie ook permanent is aangebracht (systeem Frans Jansen).

Eenvoudig en zeer doeltreffend!

Het oog wil ook wat en de Aurelia oogt nog als een zeiljacht. De lengte is 11,15 m bij een breedte van 3,60 m en een diepgang van 1,65 m. Verder geeft het

PZV ZEEZEILEN 2 - JULI 2005

7

teakdek aan het schip een scheeps uiterlijk en het is het veilig en praktisch.

Nu onze Aurelia van binnen. Ze heeft een ruime en praktische indeling met een royale voorpiek en achterkajuit.

Beide hebben een eigen toiletruimte, waarbij de toiletruimte voor de gasten voorzien is van een vacuümtoilet en een vuilwatertank. In jachthavens is dit zeer comfortabel.

De kaartentafel is groot genoeg met voldoende ruimte voor de instrumenten en elektronica. De L-vormige keuken is compleet uitgerust, inclusief een grote koelruimte. De betimmering is uitgevoerd in mahonie en is van een zeer hoog niveau.

Verder is het schip zeer compleet uitgerust met alles wat het varen veilig en comfortabel maakt. Het enige wat ontbreekt is een kachel, maar dat lossen we op met “elektrische” warmte.

naar de high-aspect-fok. Zeker wanneer we op zee varen. Het schip is dan beter hanteerbaar, zeker in windvlagen.

Waar hebben we in de periode 1998 t/m 2004 zoal gevaren? De huidige thuishaven is Jachthaven Waterkant BV te Dinteloord. Buiten de vakantietrips zijn we dus te vinden op de Zeeuwse en ZuidHollandse wateren. In 2000 en 2002 hebben we op eigen kiel deelgenomen aan de Ramsgatetocht. Daarnaast heb ik met echtgenote in 2000 onze eigen “Ramsgate” gevaren en in 2003 waren we te vinden op de Solent. Het vorig jaar hebben we lekker door Nederland gesukkeld. Zo hebben we de staande-

mastroute naar het IJsselmeer gevaren, waarbij we ons als echte toeristen hebben gedragen. Blijven liggen in plaatsen als Dordrecht, Gouda en Amsterdam.

En natuurlijk ook in de havens aan het IJsselmeer zelf. We hadden geluk want het waren de enige drie mooie weken van het vaarseizoen! Plannen voor dit jaar hebben we nog niet omdat naast deelname aan de Ramsgate met de Aurelia er weer een verre reis gepland is plus nog allerlei andere activiteiten. En ondanks het feit dat ook Lia intussen niet meer werkt blijft het letterlijk “schipperen” met onze tijd, om alles te kunnen doen wat we graag zouden willen doen.

Zijn er dan ook minpunten?

Technisch gezien niet, maar zeiltechnisch wel. Het schip is door een te klein grootzeil (nadeel rolgrootzeil plus renovatie) bij weinig wind niet vooruit te branden, ondanks de 150% genua. Boven 3 à 4 Bft hebben we dit probleem overigens niet. Reden waarom we een halfwinder hebben aangeschaft met een windbereik dat ligt tussen 60 en 150 graden (schijnbare windrichting). Mijn voorkeur bij meer wind gaat uit

V

Vanuit het kraaiennest

andaag zit ik bij windstilte vanuit mijn hoge plaats te kijken en zie zowaar enkele zeilbootjes op het water. Uiteraard hebben ze hun zeilen niet omhoog, maar dobberen ze zo maar wat. Sommige lijken toch een doel te hebben en varen - kennelijk op de motor - ergens heen. Het gemoedelijke weer brengt me aan het mijmeren en ik moet denken aan een liedje van Leonard Cohen: “Susanne takes you down to her place near the river ...”.

Dat het ook anders kan zijn bewees de laatste Ramsgate. Gemiddeld 27 knopen wind, soms 40 over dek. Onze schepen joegen met 7 knopen naar de

8

PZV ZEEZEILEN 2 - JULI 2005

Nederlandse kust. De deining was gunstig en over zeeziekte heb ik niemand

De uitkijk

gehoord. Eén week later was er op zaterdag NNO7. Ideaal weer voor een rondje Vlissingen met stevige wind. Van een zwaar weer weekend was nog geen sprake.

Mijn mijmerende zusje in het naburige kraaiennest vroeg zich in februari af of het allemaal wel veilig was. Ik kan u verzekeren dat alles geheel onder controle bleef en dat de gehele bemanning genoot van de tocht en van de ervaring.

Bovendien weten we nu hoe wij en het schip reageren met stevige wind (maar weinig zeegang). Een oefening die wat ons betreft herhaald mag worden.

Chirurgijn aan boord: de medicijnkist

Aad Bostelaar

W

at nam de scheepschirurgijn mee op zijn reis en hoe? Wel, deze vraag is goed te beantwoorden daar dit veelal goed omschreven is in historische documenten. Zo blijkt dat tijdens de ontdekkingsreizen eind 1500 daar al zeer uitvoerige regelingen en voorschriften voor bestonden.

De inhoud van de chirurgijnkist stond zelfs op de agenda van de Staten-Generaal. De Staten-Generaal lieten zich op hun beurt weer adviseren door de Doctores Medicinae, de gestudeerden die het praktisch handelen meden en overlieten aan de chirurgijns.

Meer dan honderd jaar lang heeft men ondanks alle ervaringen en teleurstellingen hieraan vastgehouden.

matologische omstandigheden. Potjes, geglazuurde kruikjes, leren zakjes, talloze flesjes - al dan niet afgesloten met tinnen dopjes of varkensblazen etc. - en dat allemaal geplaatst in met wollen stof gevoerde vakjes.

In een aparte lade bevond zich het instrumentarium. Dat bestond uit een zaag, enkele messen, een kiezentang, snijtangen en kogeltangen, brandijzers, een ravenbek- en een pelikaantang.

Verder een trepanatieset, twee klisteerspuiten, een katheter, twee kleine tinnen spuitjes waarmee vloeistof of zalf in een wond gespoten kan worden en een buisje met hechtnaalden.

Dat deze kisten kostbaar waren zal u niet verbazen. In 1666 bracht de apotheek van het Gasthuis te Amsterdam ƒ 6000, -- in rekening voor de levering van een gevulde kist.

De chirurgijns dienden overigens zelf hun eigen lancetten voor o.a. het aderlaten mee te nemen.

De eerste beschrijving van een chirurgijnkist is van William Clowes (1544-1604), geboren in Kingsbury, Warwickshire. Op zijn twaalfde begon hij als leerling chirurgijn om op zijn negentiende in dienst te treden als barbier-chirurgijn bij het leger van de Earl of Warwicks in Normandië. Na een jaar trad hij in dienst van de marine. Vanaf zijn vijfentwintigste vestigde hij zich in Londen. Op zijn zevenendertigste werd hij benoemd tot hoofdchirurgijn van het thans nog bestaande St. Bartholomew’s Hospital in Londen. Na nog een aantal uitstapjes gemaakt te hebben naar het leger en de marine is zijn carrière bekroond met zijn benoeming tot The Queen’s Surgeon.

Zo’n kist bevatte meer dan 250 verschillende laxantia, kruiden, bloemen, zaden, stropen, honingsoorten, gedroogde vruchten, poeders, oliën, zalven, pleisters, gommen, meelsoorten en chymica. Hij bestond uit een groot aantal vakjes en laden waarin het bovenstaande beschermd werd tegen kli-

Verbandmiddelen behoorden sinds de Eerste Engelse Oorlog tot de vaste uitrusting van het schip, in afgepaste hoeveelheden in relatie tot het aantal kanonnen. Oude linnen lakens werden als verbandstof gebruikt en zij lagen in de lappenmand!

Het zal U na de eerdere afleveringen

niet verbazen dat de inhoud van de chirurgijnkist als omschreven door de Staten-Generaal nauwelijks afweek van die van William Clowes, veertig jaar eerder.

Evenmin zal het u verbazen dat de inhoud, ondanks de ervaringen ermee in de praktijk, circa 150 jaar lang vrijwel ongewijzigd is gebleven.

Oorspronkelijk nam de chirurgijn zijn eigen “kist” mee. Wel kreeg hij een vergoeding middels zijn gage. De Admiraliteiten en de Kamers van de O.I.C lieten de inhoud controleren op kwaliteit. De Compagnie ging al snel over tot het verstrekken van de kisten, de Admiraliteit deed dat pas in 1695. Dat laatste is te verklaren op grond van het feit dat de chirurgijn op de oorlogsvloot een aanzienlijke particuliere praktijk uitoefende.

Alleen letsels opgedaan tijdens de uitoefening en tengevolge van de actieve dienst kwamen ten laste van de Admiraliteit.

Naarmate de overheid zelf meer de verzorging op zich nam, ontstonden er nieuwe problemen. Een Resolutie van de Heeren Zeventien van 1681 klaagt over grote ontrouw en dieverij. Dure medicamenten werden voor het vertrek verkocht en vervangen door goedkopere. Om dit tegen te gaan werden de kisten verzegeld en de sleutel werd opgeborgen in de scheepsdoos, samen met de orders voor de kapitein. Pas na het vertrek mocht de kapitein de sleutel overhandigen aan de chirurgijn. Tot die tijd diende deze zich te behelpen met wat er aan medicamenten in zijn lap- of zalfdoos zat, de lapmiddelen! De Admiraliteiten hebben deze maatregel later overgenomen.

Met dit artikel ben ik dan aan het eind gekomen van een reeks van afleveringen, met als onderwerp de chirurgijn aan boord van de V.O.C. en de Admiraliteit, in samenhang met de ontwikkeling van de gezondheidszorg in die periode. Zijn er voor U parallellen met het heden herkenbaar, dan berust dat natuurlijk op een misverstand. Ik zou de suggestie zelfs niet willen oproepen. Wel wil ik aan U kwijt dat het mijns inziens tijd wordt voor een nieuwe renaissance, zowel binnen als buiten bestuurlijk Nederland.

PZV ZEEZEILEN 2 - JULI 2005

9

Het karakter van de PZV Deze karakterbeschrijving is de uitkomst van een discussie tussen bestuur en leden.

We willen die uitkomst graag met u delen. van het Bestuur

U

wilt misschien lid worden van een zeezeilvereniging. En u vraagt zich af: “wat is dat voor organisatie?” U hebt ervaring met zeilen op het IJsselmeer, of bent mee geweest op een zeezeilcursus. Maar nu wilt u verder en zelfstandiger op zee. U hebt een eigen zeiljacht gekocht en er moet wat geklust worden. U wilt een tocht maken naar Schotland en zoekt mensen die er al eens geweest zijn. PZV speelt in op dit soort wensen en dromen. Door onderstaande karakterschets willen we dat graag aan belangstellenden verduidelijken.

Je kunt natuurlijk eens voor een zeetocht aanmonsteren, om kennis te maken met de zee. Maar tochten op zee duren lang, vragen voorbereiding en uitrusting.

Geen wonder dat onze leden niet zomaar zeilen. Velen zijn daar hartstochtelijk mee bezig en laten geen gelegenheid voorbijgaan om hun theoretische of praktische kennis en vaardigheden te vergroten. Dat betekent dat veel van onze leden nadrukkelijk gekozen hebben voor zeezeilen als hobby. PZV leden hebben een passie voor zeilen op zee.

Onze leden maken onze vereniging. Alleen door hun inzet zijn we een organi-

10

PZV ZEEZEILEN 2 - JULI 2005

satie ‘die elkaar kent’. De leden staan altijd open om anderen te helpen en nieuwe leden te ontvangen. Maar dat werkt alleen als we met zijn allen actief zijn, want bij activiteiten leer je elkaar kennen. Vandaar dat wij zowel in de winter als in de zomer activiteiten organiseren, waarbij we gezamenlijk optrekken. PZV is een actieve organisatie, die draait om haar leden.

Iedere jachthaven heeft wel zijn zeilvereniging. De leden daarvan hebben vrijwel altijd een eigen schip. Bij PZV bestaat de helft van de leden uit opstappers. En het blijkt dat juist het samenbrengen van schippers en opstappers in één vereniging goed werkt. Opstappers kunnen veel redenen hebben om (nog) niet zelf een schip te hebben. Zij willen graag hun ervaring en zelfstandigheid vergroten. Schippers hebben op langere reizen vaak behoefte aan extra bemanning. Ook komt het voor dat een aankomend schipper behoefte heeft aan wat extra ervaring aan boord.

Het komt zelfs voor dat een bemanning een schip naar een vakantiebestemming vaart. PZV biedt een uniek platform voor schippers en opstappers om elkaar te leren kennen en om dit soort afspraken met elkaar te maken. PZV is een vereniging van schippers en opstappers.

Binnen de vereniging zijn diverse leden met tienduizenden zeemijlen ervaring.

Zij zijn graag bereid om minder ervaren leden op weg te helpen, door het overdragen van kennis. Uit de kennisbank op de website blijkt al hoeveel verschil-

lende gebieden aan bod komen bij het zelfstandig runnen van een schip. Binnen PZV is veel kennis op hoog niveau aanwezig, en onze leden zijn graag bereid die met elkaar te delen. Zowel in het winterprogramma als in de zomer wordt hier aandacht aan besteed. In PZV wordt veel expertise en ervaring gedeeld.

Voor iedereen is de eerste keer op zee een bijzondere belevenis. Maar daar blijft het niet bij. Er is voor zo veel een eerste keer: ‘s nachts doorvaren, een haven met veel getij aanlopen, sterke stroming, het kruisen van drukke vaarroutes, etc. Binnen PZV zijn veel mogelijkheden om geleidelijk je eigen grenzen te verkennen. En daarbij is er altijd het vangnet van de vereniging, waardoor je niet de eerste keer alle besluiten alleen hoeft te beoordelen. PZV’ers helpen elkaar om grenzen te verleggen.

Er zijn enkele zeer grote zeezeilverenigingen met een vrijwel landelijke spreiding van hun ledenbestand. Het is daarin niet gemakkelijk om elkaar te leren kennen en te benaderen. Ruim de helft van onze leden woont in Zuidoost-Brabant.

Een meerderheid heeft een ligplaats in Zeeland. Hierdoor is het mogelijk om in de winter en zomer activiteiten te organiseren die waardevol zijn voor de deelnemers. Dat versterkt de band en de gezelligheid en vriendschappelijke sfeer. Die vertrouwde sfeer is voor ons belangrijk, en we willen nadrukkelijk niet te groot worden. PZV is een compacte vereniging.

adPietrerZZ

14-04-2002

21:53

Pagina 1

SPES-JACHTELECTRO advies- en ontwerpbureau • • • • • • •

Tailormade electrical systems

Installatie- en systeemadviezen Energiesystemen Ontwerpen, tekenen en budgetteren Installatiebegeleiding Materiaallevering Navigatiesystemen Aankoopkeuringen

Voor een compleet concept in jachtelektro Leverancier van o.a.

- Energiesystemen en accu’s - Navigatiesystemen - Communicatie- en antennesystemen

- Beveiligingssystemen - Verlichting- en installatiematerialen

Partner Jachtelektro

[T/F] 0416 - 697 066 [M] 06-520 75 724 [E] p.w.stoelinga@spes-jachtelectro.nl Bennex Holland - Holland Nautic - Sim Holland - Mastervolt - Victron - Proosten Electronics - ASA - VDO Kortjacht - Exalto - Alpha - Belship - Technautic - Optima - Varta - Sonnenschein - Technische Unie

PZV ZEEZEILEN 2 - JULI 2005

11

Het hoge Noorden In de zomer van 2004 maakte Els Defauw een (zeil)reis boven de poolcirkel,

Els Defauw-Hulsebos

I

n 2003, tijdens mijn reis naar de Noordkaap, is het allemaal begonnen. De verhalen over Amundsen, Svalbard en de fascinatie van het landschap binnen de poolcirkel lieten me niet meer los. Nu ben ik dan op weg naar Longyearbyen, de “hoofdstad” van Svalbard, gelegen op het grootste eiland Spitsbergen. Met hoofdstad wordt “administratief centrum” bedoeld en het plaatsje telt ongeveer 1500 inwoners.

12

PZV ZEEZEILEN 2 - JULI 2005

Op weg naar de leegte, het licht, de lucht en allerlei superlatieven die men Svalbard toedicht. Bijzonder is dat de zon vanaf half april tot eind augustus ‘s nachts net zo fel schijnt als om 12 uur in de middag.

5 JULI 2004, 6º C, ZON Vanuit het vliegtuig heb je al een prachtig uitzicht en om 01.00 uur arriveer ik op Longyearbyen. De zon schijnt, dus maak ik de eerste foto’s. Het is een drukte van belang op het kleine vliegveldje en ik ben blij dat ik een plaats vind in het taxibusje. Op naar “Gjestehuset 102” waar mijn bed voor die (korte) nacht staat. Gjestehuset 102 staat bekend als het miljonairshotel. De vele mijnwerkers die hier vroeger de kost verdienden met de mijnbouw, woonden in dit hotel. De legende gaat dat zij hun verdiende geld in dit afgelegen oord niet konden uitgeven en daardoor miljonair werden. Het hotel is nog in oorspronkelijke staat. Een zeer hartelijke ontvangst, ik mag de keuken gebruiken, maar wel eerst even de schoenen uit bij de voordeur. Het was een lange reis en eigenlijk wil ik maar één ding: slapen! Nadat ik zelf mijn bed heb opgemaakt rol ik er om 02.30 uur in.

regen in dat hotel blijven hangen, kaarten gekocht en geschreven. Om 12 uur is het droog en lopend ga ik op pad.

Een bijzondere gewaarwording; overal sneeuwscooters. Vrolijk gekleurde huizen, waarvan alle leidingen en afvoeren vanwege de permafrost boven de grond lopen. Maar hier en daar ook minuscuul kleine bloemetjes. Tegen 15.30 uur is het tijd om richting de Noorderlicht te gaan. De Noorderlicht is een oud lichtschip, dat door schipper Gert en zijn compagnon is gekocht en omgebouwd tot een gaffelgetuigde schoener. Zij vaart al 10 jaar in het gebied van Svalbard. Om 16.00 uur ga ik aan boord en maak kennis met schipper Gert, zijn bemanning en mijn medereisgenoten. Een internationale groep van 20 mensen uit Amerika, België, Duitsland, Frankrijk, Zwitserland, Nederland en een gids/geoloog uit Nieuw-Zeeland.

Al gauw worden de trossen losgegooid en gaat het met een windje van 4 à 5 Beaufort, later toenemend tot 6 richting Trygghamna, een prachtige fjord met gletsjers, waar we rond middernacht arriveren. Doordat het 24 uur per dag licht is, hebben we geen notie meer van de tijd en maken we ons maar moeilijk los van dit prachtige landschap.

3,5º C, REGEN Om 08.30 uur er weer uit. Ik heb tot vier uur de tijd om Longyearbyen te verkennen. Het regent en de wolken hangen laag. Na het ontbijt mijn bagage in het hotel aan de overkant afgeleverd waarna die naar het schip, de Noorderlicht, wordt gebracht. Vanwege de

6 JULI 2004, 5º C, BEWOLKT Na het ontbijt maken we ons klaar voor de eerste wandeling rond Alkhornet. Met de nodige instructies gaan we met de bijboot aan wal. Dan, de gids/geoloog, is gewapend met een “lawaaipistool” en een geweer om indien nodig gericht te kunnen schieten vanwege de mogelijk

aanwezige ijsberen. Nu mijden de beren in de regel groepen, maar ja, er zal er maar één trek hebben. Op deze wandeling zien we de verse beenderen van een rendier, een wervel van een walvis en vogelkolonies. Geheel Svalbard is beschermd, dus alleen maar kijken! De Noorderlicht pikt ons een eind verder weer op en het gaat richting Poolepynten, pleisterplaats voor walrussen. Bij aankomst verdwijnen ze overigens in het water. Ook hier vinden we vele overblijfselen van o.a. walvissen, walrussen en beren. Na een prachtige wandeling zeilen we in de nacht verder naar de Magdalenenfjorden.

7 JULI 2004, 4º C, ZON Het is een zeer onrustige nacht met een flinke wind, maar we worden met een stralende zon wakker in de Magdalenenfjorden. Sommigen beweren dat Willem Barentsz hier zijn eerste stappen aan land heeft gezet. Vanwege de spitse bergen noemde hij het land “Spitsbergen”. Maar anderen zeggen dat het Jan Cornelis Rijp was die Spitsbergen als eerste aandeed en dat Willem Barentsz nooit een voet op Spitsbergen gezet zou hebben. We gaan aan wal voor een wandeling naar één van de vele gletsjers. Wat een fascinerend landschap!

Ruig, puur en zuiver, je wordt er stil van.

Na de wandeling dobberen we voor de gletsjer. Daarna breng ik de Noorderlicht zeilend van de Magdalenenfjorden via de Smeerenburgfjorden naar Ytre Norskoyane, een klein eilandje in het noorden. Wat een ervaring om in deze bijzondere omgeving aan het roer te staan van de Noorderlicht!!

8 JULI 2004, 5º C, BEWOLKT De bijboot ligt te wachten en we gaan aan wal om op Ytre Norskoyane de smeerputten en graven van de walvisvaarders te bekijken. Daarna een flinke klim, want boven bij de “Zeeuwse uitkijk” hebben we een prachtig uitzicht! Dan, onze gids waarschuwt voortdurend; wij moeten achter hem blijven want je weet nooit wie je daarboven staat op te wachten (beren)!

Terug op de Noorderlicht wordt het anker gelicht en varen we richting Moffen. Naar een paar uur komt de borrel aan dek en heffen we het glas; we zijn de 80ste breedtegraad gepasseerd!

Hierna komt Moffen als een lange streep in zicht. Het eiland is 2 km lang en op zijn breedst 1,2 km. Het is een pleisterplaats voor walrussen en van ver zien we deze kolossen al liggen. We mogen niet aan land komen, dus dobberen we wat voor de kust en bewonderen de

walrussen aan land en in het water, totdat de kreet “beer” tot ons door dringt.

Iedereen is doodstil omdat de ijsbeer op zijn gemak richting de walrussen loopt. In principe is een walrus een lekker hapje voor de beer, maar door het grote verschil in gewicht (walrus 1500 kg en beer 500 kg) en de zeer taaie huid van de walrus waar hij niet doorheen komt, zoekt de beer alleen naar jonge en zieke walrussen. Ondertussen wordt de beer door een groep zwemmende walrussen goed in de gaten gehouden. En op het moment dat hij te dicht bij de groep liggende walrussen komt, vliegen de zwemmende walrussen massaal aan land hetgeen de ijsbeer doet wegspringen.

Een uniek schouwspel!

We varen verder naar de Andoya Eilanden in de Liefdefjorden. Bij aankomst merken we een moederbeer en twee jongen op, waardoor onze wandeling de volgende ochtend niet doorgaat.

9 JULI 2004, 5º C, ZON Dieper de Liefdefjorden in en de Monacogletsjer bewonderd, één van de grootste gletsjers. Daarna gaat het in de Liefdefjorden richting Roosfjella. Tijdens onze wandeling over een zompige bodem, zien we naast marmer en kwarts een berengeraamte. Na de wandeling varen we naar Breibogen.

10 JULI 2004, 4 ºC, BEWOLKT Bij Breibogen wakker geworden. Vandaag steken we een landtong over en pikt de Noorderlicht ons in de Raudfjorden weer op. We zijn waakzaam, want afgelopen nacht bij aankomst in Breibogen is een beer gesignaleerd. Zijn pootafdrukken zijn nog goed te zien.

De groep moet een kleine, gesloten formatie vormen. Een prachtige wandeling met flinke klauterpartijen. We komen aan in Raudfjorden en schipper Gert voegt zich bij ons voor de laatste klim:

PZV ZEEZEILEN 2 - JULI 2005

13

een heuvel met enkele graven van walvisvaarders en bovenop het graf van een collegaschipper, die daar het eeuwige uitzicht heeft. Terug aan boord varen we naar Smeerenburg op Amsterdamnoya. Wij genieten van de ruimte, rust, leegte en lucht. Wat moet het hier een drukte geweest zijn toen in 1680 de Nederlandse vloot alhier uit 260 schepen met zo’n 14.000 opvarenden bestond! De zon schijnt inmiddels en we gaan om 23.30 uur aan land voor een wandeling langs smeerputten, een gedenkteken en een speels poolvosje.

11 JULI 2004, 5ºC, ZON We varen naar Virgohamna waar ballonvaarder André een poging deed naar de Noordpool te vliegen. We bezichtigen de restanten en klimmen daarna omhoog waar we genieten van een prachtig uitzicht. Na de lunch varen we verder de Smeerenburgfjord in en maken bij Reuschalvoya wederom een stevige klim. Het is even afzien, maar boven aangekomen is het uitzicht bijzonder. Aan weerskanten lopen gletsjers naar beneden en door onze kijkers zien we aan de overkant Beluga’s spelen in het water. ‘s Nachts varen we naar Kongsfjorden en gaan voor anker bij Blomstrand.

12 JULI 2004, 5ºC, ZON Na het ontbijt aan wal maken we een wandeling naar de plek waar de Brit Ernest Mansfield met zijn Northern Exploration Company dacht rijk te worden.

Hij stichtte een nederzetting en liet het marmer afgraven; helaas bleek dat marmer te zacht. We varen verder Kongsfjorden in langs diverse vogelklippen met brandganzen, eidereenden, kleine

14

PZV ZEEZEILEN 2 - JULI 2005

jagers en diverse meeuwen. We gaan weer aan wal, klimmen een flink stuk en hebben een weergaloos uitzicht over Kongsfjorden en kijken op de vogelklippen neer. Na enige tijd gaan we weer verder naar de gletsjer van Kongsfjorden. Een 50 meter hoge wand van ijs waar regelmatig met veel lawaai iets van afbrokkelt. Het is tijd om naar Ny Alesund te varen, het meest noordelijke dorpje, met zo’n 100 wetenschappers als inwoners. Even buiten Ny Alesund bewonderen we de ankermast vanwaar Amundsen en Nobile met hun zeppelin in 1926 via de Noordpool naar Alaska vlogen.

13 JULI 2004, 5º C, ZON We vertrekken op tijd naar Krossfjorden voor de vele parmantige papegaaiduikers en een wandeling naar de 14 Juillet-gletsjer. Nu gaat het richting Richard Lagune, een pleisterplaats van walrussen op het Prins Karel Forland eiland.

Tegen 22.00 uur gaan we aan wal en lopen heel rustig en gelijkmatig in de richting van de kudde walrussen. We naderen ze tot op 10 meter. Velen zijn diep in slaap, met de poten voor de ogen. Een enkeling kijkt af en toe op maar ziet in ons geen gevaar. Daarna een afzakkertje en vroeg naar bed om wat bij te slapen… Ondertussen vaart Gert ons naar Barentsburg, een Russische enclave waar de laatste mijn van Svalbard nog in werking is.

14 JULI 2004, 03.15 UUR, BEREKOUD De bel gaat!! En als de bel gaat, moet je altijd reageren. Het kan zijn dat we gaan eten, er iets bijzonders te zien is of het is alarm. In een wip zit ik weer in mijn kleding en pak automatisch mijn

fototoestel en ga aan dek. Gert verontschuldigt zich; sorry, maar, kijk maar…

Het enige wat we zien is ijs, ijs en nog eens ijs. Dit is dus pakijs!! Hoezo verontschuldiging? Het is ruim 30 jaar geleden dat dit in de zomer voorkwam; voor ons is het een cadeautje. Hier kom je toch ook voor. Bergen met ijs die langskomen. Het pakijs heeft de Issfjord afgesloten. En niet alleen Barentsburg maar ook Longyearbyen is niet te bereiken.

Na 8 uur ploeteren zijn we niet veel opgeschoten en Gert besluit terug te keren om vervolgens noordelijker weer het pakijs in te gaan dat volgens berichten daar toegankelijker zou zijn. Bovendien ligt daar een zeiljacht met motorproblemen. Na enig zoeken met lichtsignalen (het is erg mistig) vinden we de boot, een Najad 34, klem in het ijs. De eigenaar is dolblij als hij ons ziet. Gert repareert zijn motor en geeft hem 2 jerrycans met brandstof. Volgen kan hij ons niet en hij wacht op betere tijden. Alleen als er een noodsituatie ontstaat, komt er een ijsbreker.

En het is zoals men in het januari nummer van Zeilen schrijft: “Een van de weinige schepen die wel door het ijs komt is de Noorderlicht. Na 24 uur zoeken, duwen, wrikken en rammen komen we uit het pakijs”. Geen Barentsburg meer, wel nog een bezoek aan Colesbukta waar een verlaten mijn is en waar het lijkt alsof men gisteren het gebied verlaten heeft, zoals bij alle restanten op Svalbard. Hoogste tijd om terug te gaan naar Longyearbyen voor het captain’s dinner, een afzakker en een heel vroege vlucht terug. Afscheid van een schitterend gebied met zo veel superlatieven.

Uit het goede hout gesneden

. Restauratie & reparatie met name houten schepen

. Zomer- en winterstalling met name groot onderhoud en zelfwerkzaamheden

. Jachtservice

o.a voor roestvrijstaal mast en tuigage

Hiswa-lid

. Verkoop van:

- diverse houtsoorten zoals plaatmateriaal en massief gezaagd en geschaafd

- epoxy, verven, kitten, olie en lakken - rvs-beslagen en bevestigingsmaterialen

. Professioneel advies voor de zeilerij:

± 10.000 mijl zeeraces- en ± 50.000 mijl zee en oceaanervaring.

De Biezen 5, 5298 ML Liempde. 0411-635166/06-55175482 of 06-50532838. www.eursa.nl/info@eursa.nl

I.M.S. Industry and Marine Supplies Importeur onderdelen scheeps- en camperbouw Blankensteijn 18 5321 GN Hedel Telefoon 073-5994703 Fax 073-5994604

KORTING 15-40% bij een minimaal aankoopbedrag van € 50,PZV ZEEZEILEN 2 - JULI 2005

15

Van Gibraltar naar Motril De vorige keer eindigden we in Gibraltar. De Zalang vervolgt haar tocht nu verder oostwaarts langs de Zuid-Spaanse kust. En hoe warm het ook is, de inktpot raakt nooit leeg..

Stef Hoonhout ESTEPONA, 20 JULI 2004 Adieu Gibraltar, je stonk, maar je was wel een belevenis. De eigenwijze rots blijft nog lang in zicht en lost uiteindelijk op in nevel.

We zijn in de Middellandse Zee, het is half bewolkt, eerst geen wind, dan opeens een stevige zeebries, een uur later geen zuchtje, niets. We arriveren bij Estepona mét wind, en stevig ook. Er is geen plaats in de haven, maar we lachen vriendelijk en meren langs de stei-

16

PZV ZEEZEILEN 2 - JULI 2005

ger bij de benzinepomp.

We merken onmiddellijk dat ze gek zijn langs de Middellandse Zee, allemaal vakantiegek. In de ochtenddrukte op de straten mengen de netjes geklede Spanjaarden, bezig met kopen voordat de siësta ingaat, zich met onnet geklede toeristen. De keurige Spaanse winkels met hun ouderwetse spullen staan naast Irish pubs, Griekse shoarma-shops, en dure Swarovski- en Versace-etalages.

Daarvoor liggen Ghanese houtsnijwerken uitgestald, Peruaanse petjes en shawls uit China. Ze liggen op een laken of een klein tapijt, dat in een seconde bij de punten kan worden opgepakt, waarna met de hele handel kan worden weggespurt.

Kijken dus maar en koffie drinken. Net uit Gibraltar (waar ze niets anders hadden) drinken we de slappe drab, die de roodverbrande diensters uit Bristol of Leeds, koffie durven noemen. Aan de tafel naast ons, waar een Engelse hertog en zijn wel zeer verjongde eega recipiëren, verschijnt een Engelse jongeman. Hij is kaal, stevig, vlezig, een zwaar gouden ketting op zijn borst, een getatoeëerd wapen op zijn rechterkuit.

Midden op zijn dikke pens staat rond zijn navel: We zijn gewaarschuwd, het wordt nog veel gekker.

o

JOSÉ BANÚS, 21 JULIO Mieke verklaart me voor gek (ook al), maar ik wil het per sé een keer meemaken, zo’n marina, ook al kost dat een rib uit m’n lijf. Bovendien waar zou je moeten ankeren hier, er zijn alleen maar rotsen, stranden, flatgebouwen en de marina’s zijn zo gebouwd dat je nergens kúnt ankeren. Oké, wij motoren zachtjes de Puerto Deportivo in en melden ons via de benzinepomp op de 2e plano van de Torre de Control. Er is een ligplaats, bij hoge uitzondering, ‘alleen nog in 12 meter boxen’, de prijs is € 40.

Dan begint het grote invullen, als ware het een bezoek bij de notaris: een half uur lang worden formulieren ingevuld en contracten ondertekend, een plastic kaart voor de toegang (€ 30), idem voor de douches € 30. De computer weigert en het invullen met de hand kost nog een half uur, vragen waarom al die computers niet met elkaar communiceren, worden niet gehoord. Dan mogen we, en komen we onmiddellijk terecht tussen multi-plastic, het ene schip nog synthetischer, macromoleculairder dan het andere, allemaal glanzend en schitterend.

De mooiste is The Rose of Tudor, een helikopter bovenop, de zijkant opengeklapt voor de motor-launches en de jetski’s, met nog genoeg ruimte voor een Harrier jet. Ook alle andere paleizen uit de UK dragen trouwens de blauwe Union Jack van de exclusieve yachting clubs. Er ligt hier voor miljarden, bewegingloos te liggen, het is ontzagwekkend heerlijk decadent. Maar wel bloedheet en het stinkt naar stront en wassen en spoelen van Zalang is lekker, maar helpt niets. Zand en stof uit de Sahara blijven komen. ‘s Avonds is er de parade van moeders mooistes, prachtige vrouwen in blootcreaties, gebruinde filmsterren, achteloos hangend in open Jaguars, Mercedessen en Rolls Royces. Er is zelfs een civiele Hummer met donkere ruiten en een waas van rijke spildom om zich heen.

Het zwarte ding rijdt met de snelheid

ons nieuwe bezit: een echte Zodiac uit Gibraltar met de nieuwe Mariner. Wat een genoegen, alles werkt, start meteen, verliest geen lucht (pesterig langzaam, zodat je nooit zonder pomp weg durft, uit angst een lege rups op het strand terug te vinden). We drinken cappuccino’s op de boulevard en prijzen ons gelukkig dat we zo weer verder kunnen, om tien uur ’s ochtend is het hier al weer een braadstoof. We spannen voor de eerste keer een zonnezeiltje over de giek, het is anders niet te harden, geen wind, geen deining, geen vis, alleen die brandende planeet daarboven.

van een driewieler tergend langzaam langs en mijn broodnijd is tastbaar.

We moeten hier weg, en gauw ook, de Costa del Sol heeft niets met zeilen te maken.

MARBELLA, MALAGA, EL CANDADO, 22 JULIO We vluchten. Maar wel in stijl. Eerst langs in Marbella, om te kijken hoe het is.

Zalang gaat voor anker in een spiegelgladde zee en we gaan aan wal in

Religie De Costa del Sol? helemaal vol. overdag: naar de bakplaat onder de parasol ’s avonds: Glanzend verchroomde luchtkastelen spieg’len hun pracht en praal in het water van de haven tot één verblindend totaal Hummer Porsche Jaguar Bentley passeren langzaam de revue flirtend met een hoog EQ Babes op hoge hakken snakken naar geluk en èchte liefde

(Mieke)

Uur na uur motoren we langs de kust.

Het is een rampgebied, alleen maar hoogbouw, stapel op stapel. Ze zijn er wel klaar, er draaien nog maar weinig kranen. Tegen de avond naderen we de haven van Malaga, opgelucht dat we deze kust achter ons hebben. Achter Malaga, aan de voet van de Sierra Nevada, zeggen ze, is het allemaal echter en beter. Malaga heeft een prachtige marina zo te zien, alleen staat die man daar raar te zwaaien met zijn armen, dit is toch een haven van het Andalusisch monopolie?

‘Privado’ schreeuwt de man, ‘prohibido!’

Zo kennen we ze weer. Het condominium heeft de haven blijkbaar aan particulieren verkocht, of voor zichzelf gehouden. Wat nu? Terug, no way! We varen, enigszins van ons stuk of gewoon versuft door de warmte, verder het grote bassin in dat de haven van Malaga vormt, misschien kunnen we ergens landen of bij iemand langszij. Niet langs de schepen van La Aduana in ieder geval of de Guardia Civil met hun snelvuurkanonnen. Dan zien we in de hoek een groot zeilschip, dwarsgetuigd, drie masten, het heeft iets bekends als we dichter en dichter bij stomen. Het heeft een bekende vlag en het is de Stad Amsterdam! Die zullen ons wel langszij laten, het gezicht van het jaar, Zalang met haar tien meter langs de romp van dit machtige schip, dat wordt geheid de omslag van Zeezeilen. Er hangt bemanning over de reling, hoog boven ons.

‘Leuk scheepje!’, roept boven.

‘Mogen we langszij?’, roep

ik omhoog.

‘Sorry, we varen vannacht naar Lissabon, anders was het geen punt!’

‘Goede vaart! Jullie scheepje is ook leuk!’ We lachen, alle twee zouden we het prachtig gevonden hebben, langszij.

Nu moeten we - in de schemering- die verder kale haven weer uit, langs die stomme marina, de zee weer op. Er is geen ponente noch zijn opponente voorspeld en als het gaat waaien staat de wind overwegend noordelijk, we zouden dus aan de voet van de Sierra redelijk beschut kunnen liggen ‘op de rede’. We besluiten naar de dichtstbijzijnde marina te varen, die is natuurlijk ‘serrado, occupado’, in ieder geval vol, ‘completo’.

Met dit weer kunnen we prima ankeren, mocht het echt gaan waaien dan varen we die marina in, of ze dat goed vinden of niet.

Zo komen we bij El Candado, zes mijl westelijk van Malaga, en daar wordt de wereld weer normaal. De materie valt weg, de ‘babes’, de prachtige huiden en jurken, de Bentleys, de Jeeps en de travestieten in de backalleys. Het leven is hier basic: we slepen de Zodiac het strand op en gaan eten in de vistent van de locals. Een enorm geval, eigenlijk niet meer dan een reuzenafdak, waar iedere tafel vrij is en de rollen omgekeerd zijn: er is geen menu, de obers lopen langs, op de toppen van hun hand

PZV ZEEZEILEN 2 - JULI 2005

17

een schotel. Ze roepen ‘calamares’ of ‘bonito!’ en het enige wat je moet doen is een pink opsteken en de vis wordt voor je neergezet. Zo stoppen we er een paar en vragen ons na een poosje af hoe dat moet, het afrekenen. Niets is makkelijker: de baas van de vissers, want dat zijn het, komt langs, telt de lege schotels en vermenigvuldigt die met € 10. De verschrikkelijk lekkere witte wijn vergeet hij.

We liggen voor anker in stevig zand, het is het paradijs, geen toerist te zien, alleen lokale bevolking, die komt zwemmen en zonnebraden. Zalang ligt daar prima, we durven het aan om naar Malaga te gaan. De marina is inderdaad ‘todo occupado’ voor de rest van deze eeuw, maar de Zodiac mag natuurlijk wel aan de steiger. En zo gaan we met lijn 11 naar het centrum van de stad waar weinig toeristen komen, die gaan allemaal rechtstreeks van het vliegtuig naar de Costa. Dat verdient deze oude stad niet, gesticht door de Phoeniciërs en onder de Moren groot geworden als de voornaamste havenplaats van het Emiraat van Granada. Het Alcazaba, het paleis-fort van de Moorse gouverneurs, is bloedheet, maar overal staan fonteintjes en later is er de koelte van de kathedraal. Dat is een donker hol, een mengelmoes van gothiek, renaissance en barok, hels donker misschien maar in ieder geval koel. Zoals gewoonlijk staan er de heiligenbeelden, die niets aan de verbeelding overlaten, Maria’s die tranen van parels huilen, Christussen met bloedende knieën, heiligen met de vleugels van ultra-light vliegtuigjes.

We komen de siësta door in het gekoelde Palacio de Buenavista, waar de erven van Picasso wat achterovergedrukte krabbels en probeersels hebben uitgestald. We worden er niet echt door

18

PZV ZEEZEILEN 2 - JULI 2005

geïnspireerd, het paleis is mooier dan de vazen en borden, maar willen toch de volgende dag terug en dan naar het geboortehuis van Picasso op de Plaza de la Merced.

De bus brengt ons weer naar El Candado, de Zodiac ligt klaar en het zeewater voelt heerlijk aan. In de verte zien we op de achterplecht van Zalang figuren, die daar niet horen. Waarschijnlijk zijn het jongens, die het schip als duikplank gebruiken. Als ze ons zien naderen schieten ze de zee in. Toch snij ik ze de pas af als ze naar het strand zwemmen en probeert Mieke ze te fotograferen, één oudere en drie jonge knullen. Ze proberen hun gezichten al duikend te verbergen. Ik schaam mij later een beetje, overacting, maar iemand op het strand zegt ‘goed gedaan, ze moeten van de spullen van een ander afblijven, die komen niet meer terug.’

ALMUÑÉCAR, PUNTA MONA, 25 JULIO Geen wind, om 10 uur is het al tropisch heet, het wordt motoren op de automaat. Dat heeft het voordeel dat het zonnezeil over de giek kan blijven en we het geroosterd worden zelf kunnen regelen. Verder is het heel bevredigend dat alle apparaten doen wat ze beloofd hebben, ook het koelkastje. We ronden een kaapje en komen in een alleraardigst haventje, waar ze maar 32 euro per nacht vragen en waar schaduw is in de ochtenduren. De senoritas van de Officino vertellen ons hoe we in Granada kunnen komen met taxi’s en bussen en regelen een hotel daar via hun vriendjes. Verder mag er niks in het keurige haventje, niet slapen in een hangmat onder de bomen, niet zwemmen, Prohibido Pescar y Banarse en el Puerto, alleen maar liggen.

‘Ik ben geboren en getogen in deze streek’, zegt de taxichauffeur, ‘en daarom ga ik u een uurtje rondrijden langs de mooiste plekken die er nog zijn. Gewoon om dat ik daar trots op ben. De bus naar Granada vertrekt toch pas over anderhalf uur. Ik heb alle tijd en doe dit graag voor u. Helemaal uit Holanda hier naar toe varen dat doen er niet zoveel. De laatste tien jaar is er hier veel veranderd.Het lijkt wel of de mensen hun verstand verloren hebben. De prachtige huizen die het landschap sierden staan er tegenwoordig verlaten bij.

De eigenaars komen nauwelijks meer.

Hele families blijven weg, want hun kinderen moeten zo nodig naar Thailand en andere verre oorden. Nu proberen ze hun huizen te verkopen, maar dat lukt niet meer omdat projectontwikkelaars het uitzicht verziekt hebben met die vreselijke torenhoge flatgebouwen. Het einde is nog lang niet in zicht. Het publiek waar we nu mee opgescheept zitten zijn non-verbruikers. In juli en augustus gaan ze voor drie weken in zo’n flat zitten, op en neer naar de supermercado en de playa en dan zo bruin mogelijk met hun budgetvluchtje weer terug. De overige tien maanden staan die flats leeg en mogen wij tegen spooksteden aan kijken’.

De taxichauffeur zucht en krabt zich eens tussen de zwarte krullen. Begint dan plotseling te zwaaien en te stralen, ‘amigos, amigos ‘ zegt hij en draait een dorpspleintje op. Even later zitten we in de schaduw van een grote plataan en worden ons door de amigos twee glazen vino de verano en tongstrelende tapas aangereikt.

(Mieke)

GRANADA Alles klopt, de bus, het hotel, de gereserveerde kaarten voor het Alhambra en de hitte. De stad is niet zo groot, ligt aan de voet van de Sierra Nevada in een uitgestrekte vallei en valt tegen, na alles wat we ervan gehoord hebben, waaronder ook Het Lied. Toch is door de rommeligheid heen de oude stadskern te herkennen en eigenlijk is het nog steeds het Alhambra en de stad die daarbij hoort, niet andersom. Als de ergste warmte van de siësta voorbij is, openen zich de poorten van de Capilla Real naast de donkere Catedral. Dit is het mausoleum van de Katholieke Koningen, los Reyes Catolicos, Fernando en Isabel, die daar in hun loden kisten liggen bij hun gekke dochter, Juanna la Loca en haar echtgenoot, Philips de Schone. Deze ligt een pietsje hoger, want zijn vader was Maximiliaan, de heilige roomse keizer. Het is indrukwekkend. We completeren onze geschiedenislessen: katholieken en moren hebben elkaar niet altijd de tent uit gevochten, ze leefden ook samen en naast elkaar, het gebeurde ook dat Moorse adel vocht voor de koningen. Ook dat hadden ze ons niet verteld, het gevoel dat je krijgt te staan op een plek waar lang geleden ook onze toekomst bepaald werd. Er hangen daar niet voor niets Vlaamse meesters.

Na de koele, donkere kathedraal, met de bekende bloedende knieën, stappen we in de gloeiend hete waterval van licht en hitte. We verkennen al klimmend het oudste deel waar de Moorse notabelen hun villa’s bouwden, het Albaicin, en zien de oude stadsmuren. Ze staan alleen en wat hoger, zoals ze er altijd al geweest zijn, gedomineerd door het Alhambra aan de overkant.

dus van de Sierra. Hetzelfde water dat rood kleurde van het bloed van de 32 ridders die de laatste emir Boabdil liet onthoofden. Omdat hij ze niet meer vertrouwde.

Na de Moren kwamen de Katholieke Koningen, die dit paleis maar al te graag bewoonden. Voor de tweede keer is er dat oud-vaderlandse gevoel als we over de pergola lopen en het binnenplein waar Willem van Oranje ook overheen wandelde, toen hij hier woonde aan het hof van Karel V. Mogelijk kwam ook hij hier per zeilschip.

De volgende morgen willen we naar het Dar-al-Horra, het paleis van de moeder van Boabdil. In de Lonely Planet staat dat het een mini-Alhambra is, maar bijna nooit open. Dat klopt. Maar we krijgen wel iets terug voor onze moeite: in het warme zand bij de muren van het paleis ligt een vogel, een vergrote zwaluw, met uitgespreide vleugels. Wat heeft hij, is hij ziek, verzwakt, heeft het beestje water nodig? Ik pak hem op, er is niets gebrokens te zien, het hartje klopt hevig.

Spanjaarden komen om me heen staan om te kijken. Een oudere man zegt dat het een ‘avalione’ is, inderdaad een zwaluwsoort. ‘No acqua!’ zegt hij, ‘ze drinken nooit, hij kan zo niet meer weg, gooi hem omhoog en hij vliegt!’

Ik gooi hem omhoog, om hem snelheid te geven, maar niet te hard en daar gaat hij, als een van de kleine boodschappers uit de sprookjes van Washington Irving’s ‘Tales of the Alhambra’, de Amerikaan die rond 1820 in het Alhambra mocht wonen.

MOTRIL En nu willen we wel weer eens wat zei-

len. Met echte wind. Maar die is er even niet. Dan toch maar dat hete haventje uit en weer gaan ankeren buiten. Dat doen we even verderop bij Motril. Maar de Levante - waar wij in het binnenland niets van merkten - heeft gewaaid en oude deining laat ons hotsen en botsen en laat het anker klappen; het wordt een verschrikkelijke nacht. De heisa op het strand, de volgende morgen, maakt dat niet goed: een bulldozer is op het strand omgekieperd en een grote kraan en andere grommende monsters zijn nodig om hem weer boven te krijgen.

We verkassen naar de binnenhaven, waar het aloude ‘no placa’ al gauw klinkt uit de mond van de dikke, vette patser in onderbroek, el marinero. Zijn havenmeester schrijft onmiddellijk met rode balpen ‘annullo’ op de formulieren in veelvoud die we al heel lang aan het invullen waren. Ook ankeren naast zijn haven mag niet van het varken, ‘veel te gevaarlijk bij de Levante’. We wensen hem to hell in het Nederlands en ankeren tussen een Fransman en de mooie Engelse Vertue, waar we al sinds Gibraltar mee optrekken. En gaan terug met de annex en gaan lekker zwemmen in zijn zoetwater zwembad.

Ons moreel is wel goed, maar niet optimaal, we voelen ons zoals Peter Hofstede ons schreef: Pak de inktvis bij zijn kladden, prop u strotvol met sardien.

Richt uw kijkroer op de Wadden, dan pas zult u Jezus zien.

Er is geen Levante, er komt natuurlijk geen Levante, ’s nachts is het windstil.

De volgende morgen gaan we anker-op en verkassen we naar Almería.

De volgende morgen lopen we de heuvel van het Alhambra op, koel in de schaduw van bomen, waar we hitte verwachtten. Als twee van de zesduizend dagelijkse bezoekers gaan we omhoog en zien we aanvankelijk niet meer dan een oude citadel van kalk en stenen uit de tijd van de kruisvaarten, aardig, bijzonder, maar niet spectaculair. Totdat we, pas in de middag, aan de beurt zijn en het goed verstopte Palacio Nazaries in mogen. Dit is inderdaad een architectonisch meesterwerk, waarin het geklater van de fonteinen de stilte accentueren in weerwil van ons, heidense toeristen. Dat is al iets bijzonders, de fantasie van de rust en stilte hier, maar het water is dat ook. In dit droge, dorre land is het er in overvloed en komt het overal vandaan, maar wel van boven en PZV ZEEZEILEN 2 - JULI 2005

19

Ramsgate 2005: impressies

Intrigerende palavers: PZV-ers net politici!

Leo Bruel a/b Lady Five, zeuntje

I

ntrigerend vond ik niet zozeer het zeilen, allemaal dik in orde natuurlijk. Goede wind, weer viel erg mee, boot gedroeg zich prima, bemanning gemotiveerd. Maar het duwen en trekken tijdens het palaver intrigeerde mij het meest. Als nieuweling, nog geen lid van PZV, probeerde ik de essentie

20

PZV ZEEZEILEN 2 - JULI 2005

van de vereniging te snappen. Mijn indruk ging en gaat nu, na enige dagen reflectie, de richting uit van een mengsel van verbondenheid zoals in iedere normale vereniging, de wil om als groep iets gezamenlijk te doen, en anarchie: de vergadering wisselt argumenten, er lijkt consensus te zijn, men gaat uiteen en trekt dan teruggekomen op zijn eigen boot een eigen plan, zonder dat anderen dat weten. Ik zie een treffende analogie met het gedrag van politici in Nederland!

Vat het vooral niet op als een verwijt, het maakt de vereniging alleen maar charmanter. En dan de heel verschillende ideeĂŤn over het niveau van nieuwe leden! Met het bierglas in de hand hoorde ik van een charmant prominent lid dat ieder lid van de bemanning de schipper volledig moest kunnen vervangen! Helemaal mee eens, maar dan is er nog werk aan de winkel.

van zeuntjes en oude rotten

Ramsgate Ballade Een voorproefje van het ‘lustrumcabaretgezelschap’ melodie van Ketelbinkie: Toen wij uit Rotterdam vertrokken Toen wij uit Zeeland eens vertrokken, met PZV, die ouwe club.

Met opstappers die konden zwemmen en nog en’kle schippers in de Pub. Toen was er ook een ouwe schipper, het eerst gepensioneerde lid, die kwam niet verder dan de pieren, zijn schroef die was niet vast gekit …..

Eenmaal in Ramsgate aangekomen, dan was er nog niet zo maar plaats. ‘t Was zoeken naar een afmeergaatje, want anders moest je buitengaats.

Een jaar daarna kwamen de tonnen, de aanloop werd een ‘wassen neus’.

Devies werd toen : ’je volgt de Ferry, de tonnen laten dan geen keus !’.

Op toen naar Ramsgate moest je varen, tegen het theehuis, langs de muur.

En echt de Quern mocht je niet missen, want dan waren de druiven zuur!

Als daar douane vroeg aan boord kwam, en al snel naar genever vroeg.

Rook onze kuip in een paar tellen, echt als een ouwe zeemanskroeg.

Een marifoon was toen echt luxe, met bakkies werd gecommuniceerd.

Dat viel best mee, ’t was even wennen, op korte afstand niet verkeerd.

Slechts langs de ganse Belse kuste, werd heel veel Vlaoms geouwehoerd.

Een tijdje uitgezet dat ding dus, van al die praot wer je ‘beroerd’.

Beloning was de ‘Royal Temple’, wat drinken met de Commodore. ’t Eten was niet om te hebben, maar ja, daar kwamen wij niet voor.

Het bier in al zijn varianten, ’t feit dat je ’t weer had gered, was waar het toch het meest op aankwam en daarna gingen we naar bed.

Kommunikasie liep voorbeeldig, bakkies doorstonden meest de test.

Maar voor ’t volgend jaar geen bakkies, want marifoons die deden ’t best.

Oh, Ramsgate rally met je charme, Van vriendschap en van veel nat zout.

Ik zou je niet meer willen missen, Ook al betaalden ze me goud.

PZV ZEEZEILEN 2 - JULI 2005

21

Anders gaat het nooit zo …

De Ramsgate, gezien door nieuwe ogen.

Ruud Peijnenburg en Anke Vermeer

R

amsgate 2005, voor het eerst mee naar Engeland met PZV. Tja, wat moet je dan verwachten… Zoals wij er graag tegenaan kijken: we zien wel, laat het maar over je heen komen, zorg dat je boot goed in orde is, creëer een sfeer waarbij ook de opstappers (tot dan toe redelijk onbekenden) zich prettig voelen, laat maar gebeuren, dan komt het wel goed, niet te veel over nadenken.

En zo gebeurde het. Vrijdagavond naar de thuishaven van onze Westervaart, om zaterdag vroeg te vertrekken. We wilden die borrel niet mislopen.

Ik mag wel zeggen, het was een erg gezellige koninginnedagborrel, waarbij we wat nader kennis maakten met nieuwe en oude PZV-leden. Maar hoe zat dat nou met niet te veel drinken en zeeziekte, die uitleg op de briefing voor Ramsgate? Was ik de enige die dat onthouden had, of moesten we dat met een korreltje zout nemen? Of was de weersverwachting de aanleiding voor de ruime borrels die er werden geschonken? Haye vertelde ons: anders gaat dat nooit zo…

Ik was benieuwd naar het palaver met meer dan 100 man, die allemaal op één lijn moesten komen. Tijdens de borrel werd daar al door menigeen een voorschot op genomen. Wilden we óók in één keer naar Woolverstone, en Blankenberge overslaan?

Er werd al druk genetwerkt in het kader van een eerste meningspeiling; was er een kans om een wijziging van het programma te bewerkstelligen?

Op naar het palaver. Een voor ons nieuwe wereld ging open; bespreking

22

PZV ZEEZEILEN 2 - JULI 2005

met voors en tegens van de diverse vaarplannen, de weersvoorspellingen, het tijdstip van vertrek.

Leuk en leerzaam zo’n palaver; het kwam ook over als een spel voor meerdere heren en één dame, waarvan ik de regels nog niet kende. Het verbaasde me wel hoe snel het programma gewijzigd werd en ik Blankenberge aan mijn neus voorbij zag gaan. Net als Haye was ik er nog nooit vanaf zee binnengekomen, maar dat zal vast nog wel eens gebeuren, de komende jaren. Haye vertelde ons: anders gaat dat nooit zo…

De volgende morgen om ongeveer negen uur in de sluis, op naar Woolverstone. Tja en hoe was het…? Een rustige overtocht met eerst matige wind, afgewisseld met nauwelijks wind tot geen wind en dat is niet echt de wind waar de Westervaart, wil die lekker lopen, het van moet hebben.

Alle tijd dus om de medebewoners van ons schip, Haye en Frank, eens wat beter te leren kennen.

Alle tijd dus om te bedenken wat ik er van vind om uren over het water uit te kijken, met af en toe wat andere schepen in het zicht of ver weg.

Alle tijd om te bedenken wie nu het best koers kan houden, de stuurautomaat of ik? De stuurautomaat houdt me niet wakker, koers houden wel.

Alle tijd om de betrouwbaarheid van de motor te testen na zijn onderhouds- en

Het lot van zeuntjes

I

n de Roompot aangekomen, werden we als zeuntjes meteen gestrikt voor een artikeltje over de heenreis naar Woolverstone. (Volgens van Dale is een zeuntje het jongste lid van de bemanning van een schip dat het eten haalt en na het maal het eetgerei moet schoonmaken.)

Tja wat ze in die 25 jaar bij PZV allemaal aan zeuntjes hebben gekoppeld, is misschien toch eens aan herziening toe. winterbeurt. Ook dan kan een bout dus afbreken en je dynamo niet meer opladen, maar gelukkig waren er voldoende techneuten om dit probleem te tackelen.

Alle tijd om tijdens de nachtelijke uren de snelheid van de beroepsvaart te leren inschatten en alle tijd om tijdens de nacht en het ochtendgloren de overkant te zien naderen. En, omdat het mijn eerste overtocht naar Engeland was, natuurlijk alle tijd om te genieten van een glas champagne. ’s Morgens om acht uur arriveren we in Woolverstone, moe maar voldaan. En mooi dat het is aan de overkant!

Het begin van een week waarin we nog voldoende wind zullen krijgen, en waarin Haye ons nog menig maal zal zeggen: anders is het nooit zo…

Toekenning Navigator’s Trophy 2005 Tom Jacobs reikt namens de PSA de Navigator’s Trophy uit tijdens het Captains Dinner van de Ramsgate tocht. van de redactie

T

his year we celebrate the 25th anniversary of PZV. It is the fifteenth time the Navigator’s Trophy is being awarded. So fourteen ‘illustrious’ members of PZV are predecessor of the one to whom the trophy will be awarded now.

The winner of this year’s award is someone with a substantial mileage on his account and also someone who really stimulates others to extend their personal sailing boundaries. Through the years he has also made a lot of contributions to the club. Apart from contributions based on his special talent, which we already mentioned, he has done a lot of work, in the past as well as very recently, concerning the club’s training and education activities. He has been editor and chief-editor of Zeezeilen for a number of years. He also was a mem-

ber of the PZV Committee for some years. Asked to participate in the organisation of club activities he has always been prepared to do so. Even recently he demonstrated that again a couple of times.

Ladies and gentlemen, the winner of this year’s award is in our midst now.

And, in this company he is not just a simple crewmember, or even a skipper.

This year the PZV Committee wants to honour the person who is the commodore on this trip: Frans Jansen.

That made us look for someone special, someone with various and continuous contributions to PZV over many years. We are happy to say that without much trouble we again found such a club member.

Let us elaborate a bit, and do that in such a way that it is not obvious from the beginning about whom we are talking.

Our nominee has been a member of PZV from the first year onwards, so he is also personally celebrating a ‘silver’ jubilee. Already that first year he showed us one of his very special talents in his contributions to Zeezeilen, our newly born PZV-magazine. And as a matter of fact, he has not stopped doing so up till now.

Maybe this is a good moment to say that by honouring him with this award, we also want to honour all those members of the first hour who laid the solid foundation of what through the years has become a flourishing club of sea sailors. Now you will probably say: so what, 25 years and some special talent, that’s not enough for the trophy. We couldn’t agree more, so that means that there is a lot more to tell and we will do so.

Our nominee is a driven, almost fanatical type of sailor. As such he represents in his personal way the passion for sailing which forms one of the main elements of the character of PZV. He hates to be a loser and therefore wants to get everything out of his boat and crew. His drive on board causes some friction sometimes. However, ashore, with a small beer, everything is easily forgotten. As a matter of fact, he is a nice guy!

PZV ZEEZEILEN 2 - JULI 2005

23

Van Ramsgate naar thuishaven Muiderzand De terugtocht van de Sundancer

Bianca en Michel Symonsma

N

a het donderdagavondpalaver bleek wel dat de weersomstandigheden op vrijdag, gegeven een ‘gale 8’ in de weersvoorspelling, aanleiding zouden zijn om een dagje verwaaid in Ramsgate te blijven liggen.

Wij, behorende tot de zeuntjes, mochten voor het captains’ dinner nog even oefenen voor het verplichte optreden.

Het positieve daarvan is dat de nieuwelingen op die manier in ieder geval leuk contact met elkaar hebben gemaakt.

Het diner op zich was goed verzorgd en verlucht met gezellige intermezzo's.

Later nog een borreltje aan boord en de volgende morgen maar weer overleg: gaan of niet gaan?

Wij gingen niet. Later bleek dat de American Lady 's nachts al vertrokken was en in recordtijd, voor de buien uit, naar Den Helder was gezeild. Die ochtend zijn vier andere schepen wel uitgevaren, maar na een paar uur toch weer teruggekeerd vanwege de stormwaarschuwing. Het was prachtig weer in Ramsgate en we hadden lekker de tijd om het stadje een beetje te bekijken, op een terrasje een drankje te nuttigen en hier en daar een praatje te maken.

Een dagje overliggen is nog niet zo verkeerd!

Zaterdag echter wilde iedereen echt wel weg en daar de stormwaarschuwing uit het weerbericht was verdwenen, vertrok bijna iedereen dan ook in de loop van de morgen. Wij gingen om 13.30 uur onder zeil, voorlopig maar dubbel gereefd en dat was niet verkeerd, want nauwelijks een half uurtje op zee kregen we al een fikse hagelbui met de bijbehorende windvlagen over ons heen.

De SunDancer deed het uitstekend en 24

PZV ZEEZEILEN 2 - JULI 2005

we konden redelijk op koers blijven. Zo hebben we nog twee keer zo'n verfrissende bui gehad, maar daarna werd het beter. Het marifooncontact onderweg was lichtelijk verwarrend, maar dat is begrijpelijk gezien het feit dat we allemaal op een andere tijd weggingen en op verschillende koersen lagen. Er waren best hoge golven maar niets om je zorgen over te maken. Toch sloeg na een uurtje of 3-4 bij mij (Bianca) ineens de zeeziekte toe (geen pilletjes ingenomen, nooit eerder last gehad!). Dus even over de reling gehangen en gelukkig hield Marie-Janne mij vast aan mijn been, want ik had er niets om gegeven als ik op dat moment in zee was verdwenen. Volledig krachteloos en grijs als een doek ben ik op de bank in de kajuit gekropen en daar ben ik gebleven.

Wel een aantal keren geprobeerd op te staan, maar niks, slap, slap, slappe hap. De rest van de trip over zee is dus aan mij voorbijgegaan, het schijnt dat het koud was die nacht, dat de zee best heftig tekeer ging en dat we eerst een koers van ongeveer 45 graden hebben gevaren en ten noorden van de shipping lane, iets westelijker richting IJmuiden, uitkwamen. De Yes lag ergens achter ons, zij stuurden ongeveer dezelfde koers en met hen hebben we veel marifooncontact gehad. Het laatste was dat ze toch ook maar besloten IJmuiden binnen te lopen in plaats van door te varen naar Den Helder. De Annies

was 's morgens om 8 uur al binnengelopen, zij waren wel eerder weggegaan, maar hebben ook een betere koers gevaren, hoorden we later.

Om 12.30 de haven van IJmuiden binnengelopen. Dat was goed te doen ondanks lager wal en een windje 6. Inmiddels was ik ook weer bij de mensen, slapjes, doch verder volledig hersteld en met schaamte over de niet gelopen wachten in de nacht. Michel en Bart konden eindelijk wat langer naar kooi.

Wij meisjes namen het Noordzeekanaal naar Amsterdam, en de Oranjesluizen en de Schellingwouderbrug gingen weer spontaan voor ons draaien. Nog even genieten van de golfjes op het Markermeer, met een gangetje van 7 knopen met alleen de Genua op, en pal voor de wind.

Daarna het bootje gewassen, een borreltje gedronken, een hapje gegeten in het havenrestaurant en roerend afscheid genomen van Bart en MarieJanne. Gezellig was het!

In totaal hebben we een leuke en gezellige tocht gehad, hebben we veel ervaring opgedaan en ook lekker gezeild.

Alleen de afstand terug was voor mij wat te lang! Als laatste: Ramsgatecommissie en vlootvoogd, bedankt voor de organisatie!

Een geslaagde Ramsgatetocht

eindigde als altijd gezellig in de Pub. Nu eerst de zomer en dan tot ziens in de

Trafalgar Pub PZV ZEEZEILEN 2 - JULI 2005

25

Ontboezemingen van een vlootvoogd Dat ook vlootvoogden gevoelens hebben bij en tijdens een Ramsgatetocht moge blijken uit bijgaand relaas van Frans Jansen.

ken. In Pin Mill pubfood gegeten op het prachtige terras aan het brakke water.

Het public footpath langs de eeuwenoude eiken en de scheepswrakken, de modder, bootjes die op en neer zeilen in een landschap dat vaag aan Limburg doet denken: heeeerlijk! De volgende dag naar Ipswich gezeild, met de Lady Five-bemanning mee aan boord, heel gezellig naar het oude centrum. ’s Avonds verzamelen en palaver in Shotley Marina, aan de monding van de Orwell en Stour. Shotley is echter ook een ondiep plekje met een sluisje, waar onze goede Ramsgate Rally-commissie kennelijk ietsje te makkelijk tegenaan had gekeken…

LEKKER ZEILEN Woensdag ochtend 09.30, na een chaotisch vertrek waarover hierna meer, met aantrekkende WNW wind, het Medusa Channel ingedoken, dwars over de Thames monding via Elbow vlak onder

Frans Jansen HEENREIS We zijn op 1 mei naar Woolverstone gezeild, 29 schepen, 122 mensen. De meerderheid had oren naar een directe tocht. Niet via Blankenberge, in verband met de verwachting van afnemende, zwakke zuidenwind. De vroege vertrekkers, drie schepen, hadden ditmaal de beste wind. De Joint Venture, Xinia en Marot liepen tussen 7.00 en 8.30 uur de Roompot uit en zeilden met het invallen van de duisternis de Orwell op. De meeste andere boten kwamen de volgende ochtend en middag aan en sommigen hadden veel op de motor moeten varen. Wij waren al bij Sunk Lightvessel, toen de spinnaker inzakte. Het is me een beetje kwalijk genomen dat ik als ‘vlootvoogd’ te ver voor de vloot uitvoer, dus de rest van de tocht zijn we steeds als laatste uitgevaren.

WOOLVERSTONE - ORWELL - PINN MILL - SHOTLEY POINT Het is er nog altijd heerlijk en we hadden zacht, zonnig weer. Buiten aan de houten tafels grote pinten ale gedron26

PZV ZEEZEILEN 2 - JULI 2005

Northforeland door en met toenemende bakstagwind twee uur lang een gemiddelde van 10.8 knopen door het water, ruim 12 knopen over de grond, met volle genua en grootzeil. Dat is leuk, al regende het dat ‘t goot, het was puur genieten. In totaal hebben wij 64 mijl gevaren in minder dan 9 uur, met toch nog 6 uur stroom tegen. Inmiddels waren we weer een flink stuk van de vloot kwijt!

Hoewel de Marot als laatste om 09.30 uur was vertrokken uit Shotley Marina, hadden minstens zes boten de tocht (vanwege nautische redenen?) verkort en waren direct Ramsgate binnengelopen. Vier stuks waren helemaal niet uitgevaren en in Shotley blijven liggen. Zij zijn de volgende dag pas naar Ramsgate gevaren… Hoe kwam dat nu? Ik weet het niet zeker, maar diverse schippers/ bemanningen hadden volgens mij helemaal geen zin om langs de krijtrotsen helemaal naar Dover te varen en de volgende dag weer terug.

CHAOTISCH PALAVER De avond tevoren hadden we in Shotley, in een zeer chaotisch kroegpalaver, eenstemmig afgesproken om in maximaal twee uur alle 29 boten te laten vertrekken. Er kunnen echter maar drie jachten, een dikke en twee kleine, per keer door het sluisje van Shotley. En als er te veel (meer dan 9) schuttingen zijn, loopt de jachthaven te ver leeg en zit het restant achter de sluis in de haven vast!

Omdat we op de Marot bovenstaand vertrekprobleem zagen aankomen, is onze bemanning vóór het palaver uren bezig geweest om voor iedere boot een briefje te maken waarop stond hoe laat en met welke andere boten men samen door de sluis moest. Tijdens het palaver is nadrukkelijk gevraagd met ons schema rekening te houden, immers de diverse afmetingen en diepten waren van belang voor iedereen. Ook de haven/sluismeester was bereid gevonden om van af 05.00 uur local time mee te werken - nota bene op zijn verjaardag. Helaas zijn PZV’ers blijkbaar voor hooguit 80% bereid naar rede te luisteren en de nodige discipline op te brengen. Hoewel (bijna) iedereen snapt, dat als je met 29 boten tegelijk door een sluis wilt waar er slechts drie tegelijk door kunnen, een zekere mate van organisatie gewenst is, … toch? Enkele leden zetten plotseling de ‘persoonlijke vrijheid’ van iedere schipper voorop en vertrokken eerder of veel later of helemaal niet. Zij ‘vergaten’ dat aan lotgenoten in de sluis door te geven en dat leidde soms tot frustratie van de overigen, sluismeester en organisatie die de goeden - de meerderheid die netjes op tijd in de sluis lag - niet onder de kwaaien wilden laten lijden.

WEDSTRIJD Enfin, ‘s avonds in de regen in Dover, na de borrel, warm gegeten en gemeenschappelijk havengeld opgehaald voor de twintig aanwezige schepen. Tijdens informeel havenkroegoverleg ontstond het beste palaver van de tocht. Jan de Vin van de Joint Venture, een Dufour 39, daagde de vrouwenboot Xinia met schipper Jacqueline van Amstel op een X-yacht 36.5, uit voor een wedstrijdje.

Te houden op de volgende dag, tegen de verwachte wind en stroom in, naar Ramsgate. In de kortste keren hadden we ongeveer 14 boten die ook mee wilden doen. De Xinia-dames hebben een geweldige wedstrijd georganiseerd die om boeien, met zon, veel wind, veel stroom, geen wind, aan de wind en voor de wind is uitgevochten over ongeveer 24 mijl, achter de Goodwin Sands om.

WEDSTRIJDVERSLAG Ik geef even een, niet objectief ooggetuigenverslag, vanaf aanvankelijk de achterhoede.

De start was direct een spinakerrak en veroorzaakte een ongelooflijke chaos aan boord van de Marot. De voordekker was de genuaschoten vergeten, de spinnakerval was om de genuaval gedraaid en de neerhouder onder de preekstoel doorgehaald. Toen dat goed stond waren de Xinia en de Joint Venture heel ver weg en was de rest van de vloot onder en boven de Marot langs gevaren, onder hoongelach en kwinkslagen. Later werd het vermoeden geuit dat de voordekker, die duidelijke amoureuze verbindingen heeft met een Xinia bemanningslid, de chaos expres heeft veroorzaakt om de sportieve prestaties van de Xinia iets op te voeren... ?

De Annies scheerde ons voorbij, de American Lady, de Vega en de Cyrano kwamen dreigend op en de kleine Jonathan dook onder ons door. Het was echt

even alle hens aan dek! Enfin, we gingen nog voor de eerste boei een loefgevecht aan met de Allegro. Een nieuwe snelle Hallberg Rassy van 43 voet met een spinnaker van gigantische afmetingen. Wij wonnen dat, zonder de boei of Cyrano te raken, hetgeen een wonder was en wij scheerden ervandoor, ondertussen het hele veld inlopend. Zij hadden bijna allemaal hun spi verwisseld voor de genua, maar omdat wij zo laat waren en ik geen zin had in weer een chaos, zijn we hoog aan de wind blijven varen met de spi bijna dwars, als genua geschoot, met het gangboord onder water, op de boei af, vlak voor het strand.

Xinia, Joint Venture en enkele anderen waren zo druk met elkaar, de snelle plaatselijke windschifting en de daarna afnemende wind, dat ze ons pas in de gaten hadden toen we vrijwel boven op ze lagen. Plotseling draaide de wind 180 graden en lagen we weer achter.

Vervolgens de spi omlaag. Aan de wind

PZV ZEEZEILEN 2 - JULI 2005

27

draaiden we eerst om de Annies, een lichte snelle Feeling, toen een bijnaaanvaring met de Xinia (voorrang bakboord!), daarna gingen we met ruime wind met de Joint Venture in duel. Dat lukte met grote moeite, we drukten de Joint Venture er heel langzaam uit en in de weer snel toenemende wind 4 Bf-5 BF, zetten we de achtervolging in op de damesboot die er als een speer vandoor ging.

We zijn echt tot 100 meter achter de Xinia gekomen. Maar toen begon het laatste kruisrakje, recht in de wind, onder de betonde Ramsgategeul, korte slagen, dat is niet Marot’s sterkte met de ondiepe scheelkiel van 1.79. En toen

ook nog een asje van een leioog knapte, was de Xinia niet meer bij te houden.

Ze won met ere. Marot tweede, Joint Venture derde, de rest is het niet helemaal eens geworden over de volgorde en handicap, maar alle deelnemers vonden ‘t een fantastische wedstrijd. Nog even bij de finishlijn de Mariken vrijvaren die gesleept werd door de “?” en we lagen in Ramsgate.

AMBULANCES Inmiddels was op een schip dat niet naar Dover was gevaren, de La Liberté, in Ramsgate één van de opvarenden, Arie Otto Vuurens, ziek geworden. Het leek 28

PZV ZEEZEILEN 2 - JULI 2005

ernstig. Dokters, overleg, ambulance en ziekenhuis, zware ontsteking(?), in ieder geval ook grote ongerustheid, vlootvoogdoverleg met bemanning en met familie van het slachtoffer. Inmiddels is de patiënt gelukkig weer helemaal beter, maar ‘t was wel heftig schrikken! ‘s Avonds super chaotisch en gezellig palaver op het terras van de Royal Temple Yacht Club, met veel bier en flessen wijn voor de wedstrijd winnaars. Prachtig weerbericht voor volgende dag NW 4/5 en een gezellig, luidruchtig diner, met Engels schapenvlees, veel toespraken en bejaarde ijsjes. Tot mijn verrassing heb ik ook nog de Navigator’s Trophy voor dit jaar van de PSA, de En-

gelse PZV, ontvangen en we gingen allemaal een beetje gezellig dronken naar kooi. Behalve de American Lady, die vertrok meteen naar het IJsselmeer.

WEERBERICHT ’s Ochtends 05.00 uur lokale tijd werd ik wakker geklopt door Aitske en enkele akelig gierende buitjes met windkracht 6 in Ramsgate Harbour. Het weerbericht van de BBC 0636 NZT gaf Thames, Dover NW5-7, later mogelijk NW8.

Er waren toen al vier schepen vertrokken. Waarschuwingen uitgestuurd, wat natuurlijk veel commentaar opleverde.

Het weer was redelijk op dat moment.

Mijn advies was: keer om. NW 7-8 is echt vervelend op de Vlaamse en Nederlandse banken. Er keerden er drie om, de vierde was al te ver en is zonder problemen tot de pieren van IJmuiden gevaren. Die dag kwam de verwachte 7-8 echter niet, wel buien en veel gezeur over “hadden we niet moeten varen?”

Ik heb tegen eenieder gezegd: Je moet zelf beslissen en gaan als je wilt, als je mijn advies (plus dat van andere ervaren PZV’ers en de havenmeester) niet nodig vindt. Ik ben toen maar met Aad en Ynze van de La Liberté naar het ziekenhuis gegaan om die arme Arie op te zoeken. Zo was ik gelijk even van het gemekker in de haven af. ‘s Avonds liep er weer een schip uit, de La Liberté, onder een zeer dreigende lucht, maar met kalm weer.

BIJNA PLAT Zaterdagochtend om 05.00 uur stond er in Ramsgate de uitgestelde windkracht 7, maar de officiële Met Office-voorspelling van BBC 0630 NZT was W 4-6, occasionally 7, later NW en afnemend.

Vooral dat ene woordje “afnemend” gaf voor mij en vele anderen de doorslag, het front was voorbij en hoewel nog weer anderen de Nederlandse meteo hadden gebeld (waar het front nog komen moest) heb ik doorgezet; GAAN! Tussen 09.00 en 14.00 uur (vanwege de stroom) zijn de meesten vertrokken, wij weer als laatste, rond 14.00 uur. De Cadans en de Amadeus bleven, die waren ook qua bemanning aan het wisselen. ’s Middags en ‘s nachts driemaal een zware bui overgehad met onweer, bliksem en hagel. Het ijs lag in de kuip. Kou en ruim 30 knopen wind van achteren, terwijl we toch zeker 8 knopen liepen.

Ook zijn we een keer gigantisch uit het roer gelopen en dat is geen lolletje, al hadden we een zeer ervaren en sterke bemanning aan boord. “Ik houd ‘m niet”, riep Wim Braun. Enfin, ik achter het roer, maar ik hield ‘m ook niet. Heel snel reven, anders gaan we plat! Van de Joint Venture hoorde ik later dat ze ook vrijwel plat zijn gegaan en een zeillat hebben verloren. Wij hadden geen schade, maar dat was ook geluk. Ik ben op een gegeven moment het voordek opgeschoten en sneed net op tijd een lijklijntje los, voordat het hele achterlijk eruit zou scheuren. We hebben alles op fok en rif 1 of 2 gezeild, tot in de voorhaven van de Roompotsluis. Het werd een levendig en gedenkwaardig tochtje; volgende ochtend 03.30 uur maakte de Marot vast aan de Lady Five, buitenzijde Roompot. Spanning en sensatie hoort er nu eenmaal bij. Inmiddels is iedereen

terug, de Cadans van Louis heeft een reservebemanning uit Nederland laten aanrukken die is nu nog onderweg. Gisteravond meldde er zich nog eentje af, de Amadeus, een Defender 9.50. Die was een dagje later vertrokken. Zij hadden 36 uur gezeild met een bemanning van maar twee man. Ze kregen pech; de motor was uitgevallen tussen de pieren van IJmuiden. Na een hulpoproep zijn ze de Marina binnengesleept, bravo Amadeus!

De Marot-bemanning en boot was een gelukkige combinatie van goede vrienden, ervaring en kennis; het was vol maar erg gezellig met Renso, Wim, Peter, Willem, Cora en ik.

NABESCHOUWING Toch moeten we over de Ramsgatetochttraditie, de Rally in zijn huidige vorm, de commissieformule en ook dat vlootvoogd-idee maar eens nadenken, vind ik. Ik heb me tijdens de afgelopen tocht behalve vlootvoogd van alles gevoeld, van Japanse reisleider met vlaggetje, die geacht werd alle toiletcodes uit zijn kop te kennen, tot Vlootnar die wel veel mocht lullen, “maar we luisteren alleen als we zin hebben en er ons eigen voordeel in zien”. Persoonlijk

denk ik dat de Ramsgatetochtformule een klein beetje achterhaald is. Iedereen wil tegenwoordig “zijn eigen geregelde reisje” maken en als we een paar gemeenschappelijke punten hebben (natuurlijk naar keuze!), is dat blijkbaar mooi meegenomen.

Tegelijkertijd wordt er, evenredig aan de veel betere communicatie, navigatie en weerberichten, per PZV-boot minder en minder aan echte tochtvoorbereiding en planning gedaan! Uitzonderingen als bijvoorbeeld de Rosa en een aantal anderen niet te na gesproken “Voorbereiden dat moet de vlootvoogd & de Ramsgatecommissie doen”, wordt er blijkbaar gedacht.

Nou, daar wil ik niet verantwoordelijk voor zijn, nog niet in naam! Enfin, jullie kennen mijn verhaal nu, het was mooi en erg leuk. Volgend jaar zien we wel weer. Cora, hond, kat en ik gaan eerst weer eens fijn met zijn vieren zeilen.

Groetjes, Frans.

HERMAN LIEVEN GAASTRA - HELLY HANSEN - DUBARRY - IMHOFF

Fleecetruien – zeiljassen – bootschoenen Geopend: dinsdag t/m vrijdag vanaf 10.00 uur, zaterdag vanaf 9.00 uur, koopavond donderdag

HERMAN LIEVEN ZEILKLEDING Oostwal 6 5211 RC ’s-Hertogenbosch Tel: 073-6131763 Fax: 073 6130786

www.zeil-kleding.nl PZV ZEEZEILEN 2 - JULI 2005

29

De “Ramsgate” door de jaren heen Leuk om te weten hoe het dit jaar tijdens de Ramsgate toeging, maar hoe ging het in de jaren hiervoor?

Lidia Roesink

D

e eerste twee tochten zijn gevaren vóór de PZV officieel werd opgericht in september 1980.

Vandaar dat de telling van de jubilarissen anders is dan die van de clubjubilea.

Die eerste twee waren ook alleen het lange Hemelvaartweekend. Een volle week geeft echter veel meer mogelijkheden om langs de “East Coast” te varen.

Vanaf het begin werd er variatie aangebracht in het thema “naar Engeland”.

Met enige trots kan ik melden dat er in de 27 tochten slechts twéé doublures –in het begin- zijn geweest!

Groeiende bekendheid met het stuk kust tussen Dover en Lowestoft gaf zicht op meer mogelijkheden. Daarnaast is het aanbod van plaatsen waar je met zo’n 25 schepen terechtkunt de laatste

De aanvankelijk vrij formele diners in colbert met de bestuursleden van de RTYC in Ramsgate maakten plaats voor levendiger diners met in 1991 de eerste uitreiking van de Navigators’ Trophy.

Die werd ons geschonken door de net opgerichte PSA, onze zusterclub in de UK. Bij toeval viel het op dat er in 1994 veel mensen voor de 10e keer meegingen en zo ontstond het idee om de jubilarissen te eren. Velen hebben inmiddels een of ander aandenken aan hun 10e, 15e, 20e of 25e deelname ontvangen.

Een zelfde toeval bepaalde het ontdekken van de Zeuntjes in 2000. Als grapje begonnen voor de nieuwelingen in de vloot werd het direct traditie, daar het de zeuntjes stimuleert om andere mensen op andere boten op te zoeken en zo snel meer mensen te leren kennen.

Aan elke tocht is wel een herinnering verbonden, bij ieder jaar noem ik íéts, gekleurd door mijn eigen ervaringen.

Wellicht haalt het bij jullie ook weer wat boven.

1979 Een bemanningsindeling was er nog niet. Op de briefing in de Pub vroeg men om opstappers/een schip en zeilde daarmee de tocht. Een 21-tal boten tussen 7,1 en 8,5 meter meldde zich in Breskens en kreeg van Hans IJkel de ABC-tafels uitgedeeld ten behoeve van de astronavigatie. Vrijwel niemand wist ermee om te gaan….

1980 De commissie had drie boten gehuurd, waaronder de Wibo die twee schippers had: Pieter Stoelinga en Arend Jan: de één kon zeilen, de ander navigeren….

Huren hebben we daarna niet meer gedaan en twee schippers op één schip nooit meer zo gepland. De communicatie verliep via 27Mc bakkies, geleend van Philips voor een “field-test”.

1981 Het bestaan van de PZV is een feit.

Deze tocht was met de roemruchte Lady Wanhope die drie tijen lang zonder motor, wind en accu in de Thamesmonding heen en weer dreef, maar op tijd was voor het toetje van het Captains’ dinner. Er komt vraag naar een napraatavond.

1982 Onderweg naar Ramsgate het eerste PZV-sleepje: Fylgia sleept Windekind.

Dankzij meerdere marifoons in de vloot.

Veel mensen op het voordek om de troep uit de schroef te kunnen halen in de haven, dat kostte enige borrels.

1983 De beruchte Hemelvaartsstorm hield ons op advies van Arend Jan in Blankenberge. Hij had vele weerberichten gehoord, die gecombineerd, en kondigde een “kanaalrat” aan die door de weerstations niet gemeld was. Drie kwartier later stond er ruim 11 Bft! Begrijpelijk dat hij sinds die tijd niet meer stuk kan als clubmeteoroloog.

Het was mijn eerste tocht; de Fylgia, een Victoire 933, was de grootste boot

1984

30

jaren toegenomen. Tevens ontdekten we nieuwe plaatsen voor het traditionele Captains’ dinner. Geen sinecure: plaats hebben voor 125 mensen én een 48-uurs notice voor het geval door weersomstandigheden het diner niet op de geplande plaats kan plaatsvinden.

Op een enkel diner na (de kartonnen aardappels in Brightlingsea) was het eten oké. De Engelsen maken gelukkig ook een culinaire ontwikkeling door, dit jaar was het zelfs lékker.

PZV ZEEZEILEN 2 - JULI 2005

van de vloot en er konden wel zés mensen op! Nu hebben we er zelf een en zijn we de kleinste, samen met de Mariken. Tijden veranderen…..Ook wat betreft deelname van vrouwen: vijf van de 55, is 10%, in 2005 25 %.

1984 De eerste AP’s verschijnen in de vloot.

Ik had nét mijn TKN gehaald en Jacques a/b Pierewaaier had één van de twee AP’s. Dubbel-check dus.

1985 Het jaar van de Philips Innovator. Dirk Nauta was op het Captains’ dinner in Londen en een delegatie van vijf PZVschepen ging naar de start van de WRTW-race in september in de Solent.

1986 Daar Hemelvaart vroeg viel, was aanvankelijk de “Ramsgate” gepland met

1993 tijdens een briefing niet kon dragen.

In Blankenberge hebben we vervolgens een test gedaan hoeveel mensen er in en rondom de kuip van de Barbe, een Dufour 2800, kunnen. Zesentwintig, dan komt het water via de loosgaten van de kuip naar boven…

1990 Bij een High Tea in de RTYC zaten we nogal krapjes en achteraf bleek het de eerste High Tea in deze toch erg “engelse” locatie. Ze hadden speciaal een vergunning moeten aanvragen om thee te mogen schenken! Oók hebben we voor het eerst het Captains’dinner in een écht restaurant: het prachtig gelegen Melton Grange Hotel bij Woodbridge.

1991 Heel anders was het diner in Burnham, vanuit Bradwell en dan met name de bustocht erheen in twee groepen over de engelse landweggetjes. Een van de twee bussen had panne dus dat dúúrde lang….

1990 Pinksteren: fout! Men rekende gewoon op de Hemelvaartsweek en dus werd het fluks weer rechtgezet. Nooit meer de week veranderen!

1987 Mijn debuut als schipper bij de PZV en direct een ongebruikelijke actie: bijliggen op zee. Met vijf boten waren we later vertrokken uit Blankenberge om ’s ochtends aan te kunnen komen op de Orwell. Onderweg hoorden we de vroege starters via de marifoon over potdichte mist vertellen en besloten bij te gaan liggen bij de West Hinder tot het zicht beter was. Negen uur later klaarde het op en zeilden we verder, waardoor we pas aan het begin van de avond aankwamen.

1989 Op de terugweg van Londen vonden we het met z’n allen zulk mooi weer dat we spontaan besloten een dagje extra te nemen om de Medway te verkennen en op zondag thuis te komen.

1992 Met de eerste meidenboot: de Orion.

Door harde NO-wind kon de vloot niet naar het Captains’ Dinner in Burnham .

Dus zeilden we via Oostende naar een geïmproviseerd diner in Vlissingen waar de meiden een lied op deze tocht presenteerden.

1993 In Burnham dikke discussie of men wel

1988 In de oude marina van Titchmarsh stonden we met onze voeten in het water daar de steiger het gewicht van PZV-ers

2000

PZV ZEEZEILEN 2 - JULI 2005

31

de schrik erin en besloten zeven boten de tocht vanaf Zeebrugge verder langs de Belgische kust te vervolgen. De rest ging naar Ramsgate en beide vloten hadden een prima tocht.

2001 Práchtig weer, korte rakken, waardoor we de hele week in elkaars zicht voeren.

Het diner was het slechtste ooit, maar drie boten hadden een goede basis met een portie verse kreeft uit Pyefleet.

2001 naar Tollesbury wilde gaan na een nat tochtje vanaf Ramsgate. Degenen die zijn gegaan hebben een geweldige tocht en dag in en rond het zwembad gehad.

Afgesproken was om op de terugweg weer in Vlissingen te eten zodat we daar verslag deden.

1994 Nu eens niet via de Belgische kust, maar via Scheveningen naar Woolverstone.

En op de terugweg een borrel in het zonnige Zierikzee.

1995 In het kader van het Lustrum naar Gillingham om vandaar naar de Dockyards te kunnen om de sfeer van weleer op te halen. Wél een eind lopen toen.

1996 Opnieuw naar Londen, maar nu vanaf Ramsgate door de Swale naar Queenborough. De sfeer bij het middeleeuwse diner in de kelder zal menigeen zich heugen. De terugtocht was héftig: koud, nat, harde wind. Afzien was het.

1997 Een wat makkelijker tocht, dachten we.

Echter: er werd zóveel wind voorspeld

2005

32

PZV ZEEZEILEN 2 - JULI 2005

voor de hele week dat we besloten direct over te steken naar de Orwell. Gelukkig maar, anders waren we er nooit gekomen want zelfs op de rivier stond nog veel wind. Een paar schepen hebben dit jaar Engeland niet gezien. Excursie naar de bierbrouwerij in Ipswich wás al inbegrepen.

1998 Het moest er eens van komen: de hele vloot aan boeitjes bij West Mersea.

Daarna een dag ter vrije besteding rond de Blackwater en naar de inmiddels aangelegde marina in Burnham. Vele gevaren varianten werden bij het Captains’ Dinner verteld.

1999 Lowestoft voor het eerst in de tocht en daarna het idyllische Southwold. Het hele dorp wist dat we kwamen met 25 boten! Een speciale plek met fórse stroom.

2000 Psychologie is lastiger dan meteorologie. Na storm op zaterdag waren we pas zondagavond in de Roompot. Dat liet een onuitwisbare indruk achter. Ondanks heel redelijke weerberichten zat

2002 Op de tweede dag verwaaid in de Roompot. Gedenkwaardig palaver met zelfs een schorsing om te kunnen beslissen waarheen te varen. Uiteindelijk hebben de meeste schepen Chatham Dockyards, waar inmiddels een marina is, gehaald. Níét ver lopen.

2003 Over de banken van Ramsgate naar Burnham en daarna een dagje vrij tussen Burnham en Tollesbury, een dagje dat op veel verschillende manieren werd gebruikt. Zomers weerzien aan het zwembad in Tollesbury, gevolgd door een Captains’BBQ. 2004 Rékenen deze keer: hoeveel rivieren kun je zien tussen Lowestoft en Woodbridge? Onder zomerse omstandigheden ook nog. Een geweldig diner in het monumentale Seckford Hall. Moeilijk te geloven, maar de terugtocht was bár met veel wind, nattigheid en zeeziekte.

2005 Vanwege te wéínig wind in één keer overgestoken naar de Orwell. Aldaar heerlijk gezeild op de Orwell en Stour.

Mooie tocht naar Dover, vervolgens in de zon naar Ramsgate. Voor het eerst in de historie van de “Ramsgate” pas op zaterdag kunnen oversteken vanwege té veel wind op vrijdag.

Overzicht van alle gevaren “Ramsgate tochten” door de PZV, met hun vlootvoogden 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005

Breskens Breskens Zierikzee Zierikzee Zierikzee Zierikzee Zierikzee Zierikzee Zierikzee Hellevoetsluis Hellevoetsluis Hellevoetsluis Zierikzee Zierikzee Zierikzee Hellevoetsluis Zierikzee Roompot Roompot Roompot Roompot Zierikzee Roompot Roompot Roompot Stellendam Roompot

Oostende Ramsgate Oostende Ramsgate Duinkerken Blankenberge Ramsgate Woolverstone Oostende Nieuwpoort Ramsgate Woolverstone Blankenberge Nieuwpoort Blankenberge Oostende Ramsgate Woolverstone Blankenberge Ramsgate Queenborough Londen Blankenberge Ramsgate Woolverstone Blankenberge Woolverstone Woodbridge Ramsholt Woolverstone Titchmarsh Blankenberge Ramsgate Queenborough Londen Medway Ramsgate Woolverstone Woodbridge Zierikzee Oostende Ramsgate Bradwell Hellevoetsluis Blankenberge Ramsgate Oostende Vlissingen Blankenberge Ramsgate Burnham Tollesbury Scheveningen Woolverstone Woodbridge Zierikzee Ramsgate Gillingham Zierikzee Ramsgate Queenborough Londen Queenborough Woolverstone Ipswich Shotley Point Blankenberge Shotley Point West Mersea vrij Blankenberge Lowestoft Southwold Shotley Point Roompot Zeebrugge Ramsgate Woolverstone / Suffolk / Titchmarsh Bradwell Oostende Ramsgate / Queenborough Chatham Oostende Ramsgate Burnham vrij Scheveningen Lowestoft Ore / Alde /Deben Woodbridge Woolverstone vrij Shotley Point Dover

Queenborough

Vlissingen

Burnham

Brightlingsea Ramsgate Tollesbury Ramsgate

Hans IJkel Arend Jan Klinkhamer Arend Jan Klinkhamer Arend Jan Klinkhamer Arend Jan Klinkhamer Arend Jan Klinkhamer Arend Jan Klinkhamer Tom Kipperman Tom Kipperman Tom Kipperman Tom Kipperman Tom Kipperman Jan de Vin Rens Vonk Hans van Reenen Hans van Reenen Henk Ankersmid Henk Ankersmid Henk Ankersmid Fons Navarro Fons Navarro Fons Navarro Martin Droogh Lidia Roesink Louis Richard Louis Richard Frans Jansen

JACHTZEIL MAKERIJ Veerhaven 4485 PL Kats ZldV 0113 - 600291 fax 0113 - 600249

Lion Sails

Ton Leeuwestein Tel. privé 0113 - 227028

PZV ZEEZEILEN 2 - JULI 2005

33

The Deben revisited En dan afmeren in London City.

Joep Vermeulen

W

as de terugtocht tijdens de Ramsgatetocht van vorig jaarvoor mij een ramp, ik wilde me door deze zeer slechte ervaring niet laten weerhouden om het dat jaar toch nog eens te proberen als schipper op mijn eigen schip.

Eerst nog wachten op de geboorte van mijn tweede kleindochter. De boot was nog niet geheel zeewaardig uitgerust, maar toch met een vriend eind juli vanuit Drimmelen vertrokken. In Noordschans de marifoonantenne geplaatst. Toen wij net weg waren, ontplofte die chemische fabriek. We kregen haast een schuldig gevoel. Maar écht, wat vervélend dat ik nooit word geloofd!

Via de Roompot buitengaats. Breskens was ons eerste doel, om even te wennen aan de sterkte van het tij en om het zeegevoel te krijgen. Schitterend zomerweer met een klein briesje dwars.

Wat word je toch een eind weggezet op de Westerschelde. Wat varen die grote boten dicht langs de kust en dicht langs mijn nietige bootje. In Breskens de marifoon aangesloten en direct verbinding met de havenmeester. Gefeliciteerd, zei die. Ik was apetrots.

Vanuit Breskens met het tij mee naar Nieuwpoort. Om alles wat was blijven liggen tijdens de voorbereidingen af te maken, zoals de lifelines, een dag extra eraan vastgeknoopt om onze naaikunst los te laten op de banden.

De goedkope rode diesel was meer dan welkom. ’s Morgens heel vroeg vertrokken. Schitterend, om zo de stille haven uit te glijden en het licht te zien worden.

Een heel rustige zee, maar al kijkend in de kaarten werd ik al na een halfuur 34

PZV ZEEZEILEN 2 - JULI 2005

misselijk en moest er wat overboord.

Toen ben ik zo verschrikkelijk kwaad op mezelf geworden dat, wanneer ik een ander zo had uitgescholden, jullie mij voor jaren hadden mogen opzoeken in het gevang. Zou ik nonde... daar toch mijn vakantie door laten verpesten!

Jullie mogen het geloven of niet, maar de hele reis van een maand ben ik niet meer echt ziek geweest. Wel eens katterig, maar wanneer ik dan aan het roer zat, ging het vrij snel over. Het hielp ook om de ogen te sluiten wanneer ik naar de wc moest. Aan koken aan boord moest ik nog niet denken, maar dat hoefde ook niet tijdens de betrekkelijk korte oversteek. Zeeziekte zit toch ook voor een deel tussen de oren.

Ramsgate doemde op aan de horizon, de wind wakkerde aan. De regen striemde, vooral tijdens het laatste tegenwindse stuk naar de ingang van de haven. Het werd onplezierig toen we onvoorzien nog een halfuur moesten bijliggen omdat de veerboot eraan kwam.

Maar, eindelijk was daar de beloning: de goed uitgeruste haven van Ramsgate.

Op eigen boot de overkant bereikt. Eigenlijk best trots.

Twee dagen mist en daarna naar de Deben. Het lijkt wel of de vaargeul nog smaller is geworden. De motor moest worden bijgezet om niet te veel van de lijn te worden gezet. De Deben in al haar glorie.

Aan een boei afgemeerd en van de rust genoten.

De volgende dag zijn we laat vertrokken en hebben we voor Woodbridge het hoogwater afgewacht, op een plekje waar bij laagtij nog net één meter water stond. De bar kon al snel gepasseerd worden. Toch wel fijn om een ondiep schip te hebben. We genoten van het mooie stadje. Ik zette mijn vriend op de ferry naar Hoek van Holland en toen was ik alleen.

Dezelfde avond stroomafwaarts om bij The Rocks voor anker te gaan. De dag erop een lange wandeling gemaakt via het uitnodigende café bij de “jachthaven” en de mooie oude kerk op de heuvel.

Voordat ik de Deben weer achter me zou laten, eerst overnacht aan de boei bij de ferry. Er stond veel wind, toch proberen? Moet kunnen. Het tij was gunstig, maar het was wind-tegen-tij.

Alles goed vastgezet om door de korte branding te komen. Ik had drie meter water onder mijn boot, maar de golven waren zo hoog, dat ik zo nu en dan de grond voelde. Ai! Korte hoge golven, mijn bootje steigerde als een wild paard en klapte hard in het golfdal. Door het geweld kwam er wat speling op mijn achterstag, de haak van de voorstag schoot los, alsook de haak van de zijstag, terwijl ik die toch zo goed geborgd had. Mijn mast zwabberde heen en weer. Snel draaide ik, lag even op mijn zij, en liep vervolgens comfortabel met achterlijke wind de Deben

entrance weer in. Dat was even schrikken!

Aan een mooring de zaak hersteld en toen de wind nog meer aanwakkerde besloten om maar binnen te blijven.

De volgende morgen heel rustig met matige wind de poging herhaald. De motor stond bij. Vlak bij de Woodbridgeton de motor even in zijn vooruit gezet om vrij te varen. Niets geen stuwkracht, ook niet in z’n achteruit.

Weer draaien en op zeil terug naar dezelfde boei. Schroef verloren? Overboord, neen schroef zat er nog aan.

Iets heel simpels..., de kabel was uit de handel geschoten omdat de borgring verdwenen was. Binnen een uur alles gerepareerd en toen echt op weg naar Brightlingsea.

Dit alles kan geen toeval zijn. Ooit schreef ik waar men zich zo druk over maakt om de Deben in of uit te varen.

Kindje Jezus straft toch echt wel heel zwaar.

Het Engelse weerbericht moet je niet altijd vertrouwen. Er werd 5 tot 7 voorspeld, dus ik bleef binnen. Het werd een stralende dag met een kleine 4.

Maar toen was het tij ongunstig. Op de motor naar Southend om daar vlakbij het eiland in de geul voor anker te gaan. Het valt daar helemaal droog. Bij het verwisselen van de batterijen voor mijn GPS ging er wat mis, een draadje is waarschijnlijk losgeschoten zodat er geen stroomoverdracht meer was. Dan maar zonder GPS. Tenslotte heb ik heel mijn leven zonder dat speeltje gevaren.

Vier nachten blijven liggen. Wat is dat toch verrekkes duur, maar ja, je ligt ook hartje stad.

Vanzelfsprekend weer alle musea gezien. Heel vroeg met de eerste schut vertrokken... Ja, dat dacht ik. Geen water uit de uitlaat, dus geen koeling... en ik had alles van tevoren nagekeken.

Impeller? In orde. Kijk eens even naar je wierpot. Ja, juist, die sluit niet. Snel verholpen, maar ondertussen miste ik de schut. Na twee uur kon ik vertrekken en mocht iets minder lang profiteren van het tij. Donkere luchten en een aanwakkerende wind tot 8. Alleen op de fok naar Queenborough. De voorliggende schepen kregen een verschrikkelijk noodweer over zich heen. Ik ontsprong de dans. Zo hep elk nadeel zijn voordeel.

Verrekkes duur

In Queenborough aan de mooring gelegen. Toch een speciale kunst om alleen, op sterk stromend water, de boei te pakken en je lijn door het oog te krijgen. Ik doe dat achteruit varend, met de pikhaak is de boei dan gemakkelijk te bereiken; de voorlandvast, die ik naar achteren heb meegenomen, kan ik vanuit de kuip door het oog halen en zo ligt de boot in no time vast.

Het land op is geen punt, maar eraf wel.

Je moet niet vergeten in het café van Queenborough een token te halen om het draaihek door te komen.

Mijn zoon en schoondochter, die per trein arriveerden, vergezelden me tot Ramsgate. Harde halve wind. Om de rivier uit te geraken moesten we toch even weer de kermis beleven. Tij tegen wind.

De tocht naar Ramsgate was zeer comfortabel. Lekkere lange golven, die ons begeleidden. Na een paar uur moest ik toch weer actief worden en nam het

De tocht naar Londen duurde een kleine 7 uur. Helaas ging er iets mis met mijn stuurautomaat. Hij zwabberde in de standby-stand als een dronken matroos. Grote zeeschepen passeren je op zeer korte afstand. Een enorm cruiseschip met allemaal wuivende mensjes erop heette me welkom. De schitterende Prospect of Whitby gleed langs mij heen. Voor Katharine’s Dock moesten we wachten, de sluis werd gerepareerd. Maar toen mochten we toch naar binnen. De havenmeester maakte er een zooitje van door de schepen heel onlogisch naar binnen te loodsen. Eindelijk was ik binnen en lag in het hartje van Londen met zicht op de Tower Bridge. Dit had ik al zo lang gewild. ‘s Avonds aan boord het captain’s dinner met mijn in Londen wonende zoon en schoondochter. Een fles champagne was de bevestiging ervan.

roer over. Zo bleef ik de zeeziekte voor.

Mijn schoondochter die heerlijk had liggen slapen, hebben we voor Margate uit bed getrommeld. Hadden we beter niet kunnen doen. In iets meer dan 2 minuten kwam ze groen van ellende half aangekleed de kuip in strompelen.

Ik wist hoe dat voelde. Haar dus snel op de kuipbank gezet onder een warme deken en, hoewel ze smeekte om op het strand te worden afgezet, toch maar doorgevaren ondanks de wilde zee bij de hoek van Margate. Vlak voor Ramsgate kwam zij weer tot zichzelf.

Een stralende zon begeleidde ons naar binnen. De volgende dag met mijn zoon in 11 uur met het mooiste weer van de wereld naar Oostende teruggezeild waar ik hem de volgende morgen op de Hooverspeed-bus naar Calais zette.

Alleen vanuit Oostende naar de Roompot was niet zo’n kunst meer. Maar toen het donker werd, na een schitterende zonsondergang, en ik in de Roompot kwam, was het toch wel even zoeken naar het gaatje, waardoor ik snel bij de sluis kon komen. Die waypoints had ik niet ingegeven. Mijn GPS werkte nu op boordspanning. Gelukkig voer er een schip voor me dat me de weg aangaf.

In Nederland werd ik vergast op een paar machtige buien met windvlagen van meer dan 33 knopen. Wanneer je de zaak echter op tijd hebt gereefd, kan een boot meer aan dan zijn baas. Fantastisch, die gitzwarte lucht, bliksemschichten aan alle kanten.

Een hartelijk welkom na een verblijf van vier weken aan de schitterende Oostkust van Engeland bereidde mij de havenmeesteres door de hoorn lang te laten klinken. Ik was weer thuis.

PZV ZEEZEILEN 2 - JULI 2005

35

Een lustrum in stijl...!

Rolien Lucassen, namens de lustrumcommissie

H

ebt u de uitnodiging voor het lustrum goed gelezen? U was uitgenodigd om vóór 8 juni 2005 in te schrijven. Hebt u dat (al) gedaan?

Zo neen, dan gaarne zo snel mogelijk!

Aanmelden kan per e-mail (r.lucassen@chello.nl) of per post t.a.v.

Rolien Lucassen, Kraanven 43, 5595 DA te Leende.

Maar daar gaat dit artikel niet over. We gaan ervan uit dat de meesten van u dit festijn niet willen missen. Neen, hier willen we het even hebben over de stijl waarin we dit feest willen vieren. En met name de kledingstijl! Bij vorige gelegenheden hebben PZV’ers - waaronder een behoorlijk aantal van de huidige leden getoond uiterst creatief te kunnen zijn, ook op het gebied van bij de gelegenheid passende kleding. Wie van de ‘oudere’ leden herinnert zich bijvoorbeeld Michiel Marres niet, ten tijde van het derde lustrum, in Wemeldinge?

Welnu, ook het komende lustrum willen we weer zoveel mogelijk vieren in kleding die past bij het lustrumthema. Het

36

PZV ZEEZEILEN 2 - JULI 2005

thema is dit keer, hoe kan het ook anders: ‘De zilveren vloot’.

Bij deze dan ook de oproep aan allen die gaan deelnemen: begin vast na te denken over in wat voor kleding jij je tijdens het lustrum zou willen uitdossen en hoe je aan die kleding zou kunnen komen, d.w.z. zelf maken, lenen, huren of een combinatie van een en ander.

Je hoeft dat natuurlijk niet per se alleen te doen. Wellicht kiezen kleine groepjes voor dezelfde soort kleding en kunnen zij dus gezamenlijk iets regelen. In principe staat het echter iedereen vrij om voor een ‘eigen creatie’ uit de tijd van Piet Hein en zijn zilveren vloot te kiezen. Dat maakt het juist zo leuk!

Voorbeelden van de toentertijd gebruikte kleding vind je vanzelfsprekend terug in de geschiedenishoek van de dichtstbijzijnde bibliotheek. Daar zou je dus wat inspiratie kunnen vinden! Om echter nu alvast ideetjes te krijgen vind je in dit artikel ook wat voorbeeldplaatjes. Veel plezier met de voorbereidingen en denk erom: allemaal meedoen!

Ervaringen met de AIS PC engine

Philip Beekman

I

n het vorige nummer van Zeezeilen schreef Docus Heringa over AIS. Na enig speuren op het web vond ik de goedkoopste plaats om de NASA AIS PC engine te bestellen. Twee weken later lag het kastje in huis. Tot mijn genoegen had onze Zweedse vriend Seaclear al aangepast, zodat ik met mijn bestaande navigatiesoftware kon blijven werken.

Ik kocht de eenvoudigste VHF-antenne en monteerde die op de hekstoel, en de overige installatie verliep vlot (zie apart kader). Gedurende de Ramsgate-tocht werkte het prima, en het was leuk om overzicht te hebben over het verkeer in de shipping lane. Zonder eigen ervaring met radar is het voor mij moeilijk om een objectieve vergelijking te maken. Maar een duidelijke markering met alle vaartgegevens en roepnaam, geprojecteerd op je actuele kaart lijkt mij wel hanteerbaarder dan wat vlekjes op het scherm.

Het gebruik is verder erg eenvoudig. Ik wil hier volstaan met enkele opmerkingen: - Kennelijk hoeft de marine nog niet mee te doen aan AIS. Een fregat liep voorlangs, maar was op mijn plotter niet te zien.

- Kleinere schepen hoeven nog geen AIS te hebben, dus uitkijken blijft geboden.

- Bij het oversteken van de shipping lane op de terugtocht van Ramsgate (zware buien met matig zicht en draaiende winden) hielp de AIS om overzicht over de shipping lane te houden (minstens zes kruisende zeereuzen).

De leukste ervaring was voor het Westgat. Al een halfuur was een koerskrui-

ser te zien. De peiling op 55 graden bleef constant en we lagen dus op ramkoers. De informatie op de AIS bevestigde dit. We wilden zelf onze koers niet verleggen en dit zou volgens de regels ook niet moeten. Via de AIS zag ik de scheepsnaam. Na ongeveer een kwartier, op ongeveer een mijl afstand, heb ik een simpele oproep gedaan: "KALUND .... KALUND .... KALUND hier zeiljacht VEGA over”. Zonder te antwoorden op mijn oproep verlegde de KALUND zijn koers zichtbaar (30 graden) achterlangs, en was de situatie weer helder.

Al met al blijkt AIS een nuttig instrument aan boord, dat voor een relatief kleine investering een hoop bruikbare informatie levert.

Eigenschappen van de AIS engine - De AIS engine heeft een VHF-ingang en een seriële uitgang, die werkt op 38400 baud.

- Op de AIS engine kan ook nog een GPS aangesloten worden. De NMEA positieberichten (RMC) worden doorgegeven aan de uitgang. Volgens opgaaf van NASA worden geen andere berichten doorgegeven omdat anders te weinig tijd vrij blijft voor de AIS-berichten.

- De PC engine is niet waterdicht en moet dus op een droog plekje komen.

- Stroomverbruik is beperkt: 43 mA volgens opgaaf fabrikant.

- Er zijn USB-dongles te koop die twee (of meer) seriële poorten naar één USB omzetten.

- De antenne op de hekstoel voldeed prima. Minstens 15 NM zicht.

- Laagste prijs in Engeland (jgtech.com/shop10.htm): GBP 109 = EUR 165; in Nederland meestal aangeboden voor EUR 249.

KANAAL 77 • Een dolfijne Ramsgate met veel dolfijnen. Wist u dat waarnemingen van dolfijnen en bruinvissen geregistreerd worden. Zie de website NZG Marine Mamal Database • La Liberté : drie keer rood, twee loodsen aan boord, één opsteker!

Geen raadsel maar klare taal voor de aanwezigen op de napraatavond • Houdt woensdagavond 31 augustus a.s. vrij voor een ongetwijfeld uiterst boeiende lezing over Zeilen in de Zuidelijke Wateren door Arend Jan en Lidia en Eef Willems, schipper van de Tooluka.

• Het is rustig op Kanaal 77, alle marifoons zijn kennelijk uitgezet of buiten bereik door verre bestemmingen. Na de zomer zal het gekakel wel weer beginnen.

PZV ZEEZEILEN 2 - JULI 2005

37

MONSTERROL NIEUWE LEDEN Michiel Ham Hans Engels Miep Kamp Angse Ouwehand Peter Landers Inge Landers-van de Wiel Dorothée van Hoof

de Genestetlaan 14, 5615 EH Eindhoven De Kastanjehof 14, 5688 CW Oirschot Hengelostraat 124, 1324 GZ Almere Händelhof 16, 2402 GW Alphen aan den Rijn Rivierdijk 619, 3361 BS Sliedrecht idem Steenstraat 45, 5521 KP Eersel

040-2111843 0499-574129 036-5350044 017-20430651 0184-424200

m.ham@bwk.tue.nl j.engels11@chello.nl miepkamp@hetnet.nl pso.ouwehand@cyberadsl.nl landers@12move.nl dorothee.van.hoof@chello.nl

GEEN LID MEER Johan Bossier, Greet Bossier-Corveleyn, Han van Heuven, Wim Talen NIEUWE EIGENAREN EN NIEUWE SCHEPEN Eigenaar Naam boot Harry Goes/Petra de Jong Windveer Peter Landers Seawind

Thuishaven Stellendam Dintelsas

Opmerkingen Winner 9.50, 950*310*170 (Jachthaven Waterkant)

WIJZINGEN Zie de colofonrubriek INFORMATIE LIDMAATSCHAP, LEDENADMINISTRATIE en BOOTADMINISTRATIE. In Zeezeilen worden alleen wijzigingen van lidmaatschap en botenbezit vermeld.

ZEEZEILEN, het verenigingsblad van de Zeezeilvereniging van Philipsmedewerkers PZV (verschijnt 4x per jaar)

BESTUUR Philip Beekman, voorzitter Aitske de Jong-Ruben, secretaris Bart Lagerweij, penningmeester Yvon Holdrinet, voorzitter winteractiviteiten Jacqueline van Amstel, vz. zomeractiviteiten Hans van Reenen, hoofdredacteur Zeezeilen Max van Vriesland, voorzitter website com.

COMMISSIE ZOMERACTIVITEITEN Jacqueline van Amstel, voorzitter Ramsgate tocht: Lidia Roesink, voorzitter Haye van der Werf, secretaris Dennis van Thiel, penn.meester Corrie van Oort Zomeractiviteiten: Johan Kortas Haye van der Werf zac@pzv-zeezeilen.nl

Floralaan West 304 Het Laar 31 Laurenspark 122 Onyxstraat 16 de Stappert 6 Mauritsgaarde 16 Larikslaan 7

5644 BP Eindhoven 5551 ZC Dommelen 4835 GZ Breda 6534 XX Nijmegen 5066 MG Moergestel 5671 XM Nuenen 5511 PG Knegsel

040-2122792 040-2070884 076-5224602 024-3776467 013-5136599 040-2834837 0497-516845

bestuur@pzv-zeezeilen.nl

COMMISSIE WINTERACTIVITEITEN Yvon Holdrinet, voorzitter Paul Horstman, secretaris Jan Vermeulen, penn.m.

Maarten van Herk Wim van Roode Emile van Thiel

REDACTIE ZEEZEILEN Hans van Reenen, hoofdredacteur Huug Schenkel, penn.m.

Marijke Alders Arno Beuken Bauke Sijtsma Marja Snoeyen Jan Statius Muller Peter Veger

WEBSITE COMMISSIE Max van Vriesland, voorzitter Peter Veger, webmaster Ernst-Jan Huijbers Gerard Jorna Marja Snoeyen

wac@pzv-zeezeilen.nl

zeezeilen@pzv-zeezeilen.nl

wsc@pzv-zeezeilen.nl

INFORMATIE LIDMAATSCHAP, LEDENADMINISTRATIE EN BOOTADMINISTRATIE Peter Veger, Prins Hendriklaan 18, 5684 GP Best, tel 0499-373994, ledenadmie@pzv-zeezeilen.nl.

Zijn er wijzigingen in Uw adres etc. of in de gegevens van Uw boot, geeft U die dan door. Ze worden dan opgenomen op de website.

KENISBANK Beheerder Wim van Roode, tel. 040-2624408, w.a.vanroode@wanadoo.nl BETALINGEN Contributies en betalingen voor cursussen, oefenweekenden en advertenties in Zeezeilen moeten worden gedaan aan de respectievelijke rekeningnummens. Gelieve bij betalingen steeds de aard van de betaling te vermelden.

Voor betaling van de contributie wordt een acceptgirokaart toegezonden.

De redactie van Zeezeilen verstrekt advertentietarieven op aanvraag.

Girorekeningen: Administratie: postgiro 3222325 t.n.v. PZV Contributie te Best Commissie Zomeractiviteiten postgiro 4103394 t.n.v. PZV Zomeractiviteiten te Helmond Commisie Winteractiviteiten postgiro 2939005 t.n.v. PZV Winteractiviteiten te Best KOPIJ ZEEZEILEN zeezeilen@pzv-zeezeilen.nl Kopij (in Word, Arial 10 pt) inleveren bij Hans van Reenen, Mauritsgaarde 16, 5671 XM Nuenen, tel. 040-2834837, j.vanreenen@onsnet.nu of zeezeilen@pzv-zeezeilen.nl. DE KOPIJ MAG GEEN INGESLOTEN ILLUSTRATIES OF OPGEMAAKTE TABELLEN BEVATTEN! Illustraties identificeren met naam en de titel van het bijbehorende artikel. Digitale illustraties weergeven met hoge resolutie in TIF, JPG, PDF, PNG, PSD, BMP, EPS, GIF of -als het niet anders kan!- Word formaat en bij Hans van Reenen aanleveren, liefst op floppy of CD. De redactie stelt het op prijs dat u de aanwijzingen in “Enkele richtlijnen voor het schrijven van een stukje voor Zeezeilen” volgt, welk document is op te vragen bij de redactie. Ook kunt u het vinden op de PZV website, onder Zeezeilen.

De redactie van Zeezeilen kan aanpassingen aanbrengen vanwege de leesbaarheid of de omvang. Bij grote veranderingen wordt met de auteur contact opgenomen. De redactie behoudt zich tevens het recht voor om een artikel naar een volgend nummer door te schuiven.

WEBSITE: www.pzv-zeezeilen.nl Nu ook met een listserver voor directe berichtgeving tussen leden onderling.

38

PZV ZEEZEILEN 2 - JULI 2005

Markante zeiltochten van PZV'ers:

de tocht van Els naar het hoge Noorden,

de tocht van Stef naar de Middellandse zee

en de gemeenschappelijke Ramsgatetocht PZV ZEEZEILEN 2 - JULI 2005

39

Het Brandweermuseum, feestlocatie voor het

Vijfde Lustrum van PZV 40

9 t/m 11 september 2005 PZV ZEEZEILEN 2 - JULI 2005