Zz 2006 2

zeezeilen Ramsgate, waar‌

Jaargang 25 nummer 2, juli 2006 www.pzv-zeezeilen.nl

manoeuvreerweekend KMI en Etap

mast- en zeiltrimweekend

Inhoud 3 Redactioneel Hans van Reenen 3 In memoriam Wim van Roode 5 Van de voorzitter Philip Beekman 5 Wist u dit…?

Rolien Lucassen 6 Nieuwe leden De nieuwe leden 7 Vanuit het kraaiennest De uitkijk 8 Schipper en haven Wim Laauwen 11 Hoeveel wind? Heul veul wind! Arno Beuken 16 Ramsgate (?) 2006 Aaldert van der Vlies 17 Eiland in de verte…

Hans Scholten 17 Kanaal 77 18 Navigator’s Trophy Bart Lagerweij 20 Kant noch wal geraakt!

Maarten van Herk 22 Bezoek KMI en Etap Richard van Steenderen 25 The Mind of the Sailor Lidia Roesink 26 Vaarklaar maken en bootonderhoud

Jan Statius Muller, Hans Scholten, en

Haye van der Werf 28 Mast- en zeiltrimweekend Henk Ankersmid 30 Monsterrol 30 Colofon 31 Captains’ dinner 32 Zonder ons

natte sok

Kalen d e r zo 02 jul t/m za 15 jul Rondje Kanaal traject 2 wo 12 jul Verschijnen Zeezeilen nr.2 zo 16 jul t/m zo 30 jul Rondje Kanaal traject 3 vr 25 aug t/m zo 27 aug Rondje Goereeplatform za 02 sep Sluiting kopij Zeezeilen nr. 3 za 02 sep t/m zo 03 sep Vrouwenzeilweekend za 09 sep t/m zo 10 sep IJsselmeerweekend za 23 sep t/m zo 24 sep Eindejaarsweekend wo 11 oct Verschijnen Zeezeilen nr.3 za 04 nov Sluiting kopij Zeezeilen nr.4 za 04 nov Najaars-ALV

oploper

PZV Zeezeilen 2 - juli 2006

W

at een weer dit voorjaar in Nederland; in één woord: abominabel. De Lady Five was van de weeromstuit ca. vier weken later te water dan vorig jaar. En tot op heden heeft ze nog maar twee weekends gevaren. Maar dat waren dan ook de twee PZV-oefenweekenden! Meer daarover vindt u in dit nummer van Zeezeilen.

Een feestelijk familiesamenzijn in de week van Hemelvaart verhinderde ons om deelgenoot te zijn van PZV’s jaarlijkse Ramsgate-avontuur. Ook die week dus niet gevaren. Gelukkig zijn er dan altijd weer enkele enthousiastelingen die ook de niet-deelnemers deelgenoot willen maken van hun avonturen. Zo ook dit jaar weer! Hun verslagen vindt u ook in dit nummer.

Hoewel dit jaar dus niet deelgenomen, moet ik wel zeggen dat gedurende de hele Hemelvaartsweek de Ramsgate niet uit mijn gedachten is geweest. Je

leeft aan de wal toch wel erg met de tocht mee, zo bleek mij ook uit gesprekken met andere PZV’s die voor een keertje niet meegingen. Toegegeven, ook hier speelden de weersomstandigheden dit jaar een belangrijke rol! Maar toch, elke dag speelt wel een keertje de vraag door je hoofd waar de vloot zich zou bevinden en hoe het aan boord zou zijn.

In dit nummer ook weer eens een Schipper en Haven. Een rubriek die u ook in de toekomst nog met enige regelmaat zult terugzien. Daarnaast informatie over een enkele winteractiviteit en over diverse zomeractiviteiten. Ook over activiteiten die nog komen gaan, onder meer het Rondje Kanaal. Toch weer een leuk initiatief, waaraan vier schepen en zo’n dertig PZV’s zullen deelnemen.

Ook onze Lady Five zal van de partij zijn. Een fantastisch vooruitzicht op zes weken zeilen. Mogelijk kunnen we dus nog wel een beetje de schade inhalen.

Overigens, terwijl ik dit schrijf, zit ik op 1300 meter hoogte. Het is 31 mei, buiten is het 2 graden en het sneeuwt. De weergoden moeten dan toch wel snel het vizier op “zomer” stellen.

Hans van Reenen

Dirk de Graaff, in memoriam Wim van Roode

T

oen Dirk als opstapper bij de Ramsgate-tocht 2000 bij mij aan boord stapte en we de taakverdeling bespraken, zei hij: ik kan sturen en koken. Hij werd meteen aangesteld als scheepskok en was absoluut een topper voor ‘boordse’ begrippen. Het sturen ging hem trouwens ook prima af.

Zeilen was voor Dirk niet de enige activiteit waar hij intens van kon genieten: lange-afstandwandelingen, compleet met tentje en in het wild kamperen, met auto en vouwwagen door Europa en Amerika trekken, reizen in landen als Zuid-Afrika en China.

Daarnaast heeft hij in zijn vrije tijd een oude boerderij naar eigen inzicht en wensen volledig gerenoveerd. Zijn ziekte belette hem niet om dit in 2005 te voltooien.

Dirk was sinds 1988 lid van onze vereniging en heeft een aantal malen aan de Ramsgate-tocht deelgenomen, voor het laatst in 2002. In de najaars-ALV van 2002 stelde hij zich beschikbaar voor de functie van penningmeester. In het voorjaar van 2003 werd bij hem een ongeneeslijke ziekte geconstateerd waardoor hij maar een half jaar bestuurslid heeft kunnen zijn.

In juli 2005 hebben we Floor en Dirk aan boord gehad. Een prachtige zonovergoten zeildag op de Oosterschelde waarbij Dirk praktisch de hele dag gestuurd heeft. Dat was zijn afscheid van het zeilen.

Dirk de Graaff lid sinds 1988 overleden 28 apr 2006

Het was een voorrecht Dirk als zeilvriend te hebben. Wij wensen Floor, kinderen en kleinkinderen veel sterkte toe.

PZV Zeezeilen 2 - juli 2006

WATERRATTEN

We willen toch allemaal een watersportwinkel waar we kunnen shoppen voor leuke en nuttige boot-accesoires, schoenen en kleding. Waar onze vragen over motortechniek, electronica, zeilen en onderhoud vakkundig worden beantwoord.

Waar we altijd op alle aankopen een forse korting krijgen en waar we bovendien dikwijls kunnen profiteren van hele interessante aanbiedingen. Daarom gaan we voortaan naar WATERSPORT FRED EBBEN IN DEN BOSCH die heeft ‘t....allemaal & voordelig.

WATERSPORT F R E D

E B B E N

Ertveldweg 5 (tussen Trintella Shipyard en jachthaven de Viking), 5231 XA, ‘s-Hertogenbosch, Telefoon: 073-6426114 Fax: 073-6414239 U kunt ook telefonisch op per fax prijs opvragen en bestellen. Wij zenden ‘t dan snel naar u toe.

PZV Zeezeilen 2 - juli 2006

Van de voorzitter D

it voorjaar heeft weer eens laten zien hoe grillig het weer kan zijn.

Een koude start, enkele dagen zomers, een paar kille weken en dan voorjaarsstorm terwijl het al praktisch zomer is.

Dat beeld heeft de creativiteit van de Ramsgatecommissie en de vlootvoogd zeer op proef gesteld. Door een paar vlotte beslissingen konden velen toch nog van een paar mooie zeildagen genieten, hoewel de overkant niet gehaald kon worden. Jammer, vooral voor diegenen die voor het eerst meegingen, maar ook dit is een aspect van zeilen. Maar bij dit soort tochten moet het verantwoord nemen van risico’s voorop staan, en we hebben laten zien dat we dat kunnen.

Wist u dit …?

O

nze vereniging is in het bezit van een beamer, waarmee wij presentaties en cursussen ondersteunen met mooi beeldmateriaal of praktische sheets.

De dramatische 7e etappe van de Volvo Ocean Race heeft ons weer met de neus op de feiten gedrukt. Zeezeilen is riskant en naast een goede voorbereiding en conditie is aandacht voor veiligheid voor alle schippers en opstappers eerste prioriteit.

We zullen onze veiligheid alleen kunnen verhogen door systematisch risico’s onder ogen te zien en te adresseren.

Basis moet daarbij zijn: de wil om te leren van iedere fout, een open houding en de bereidheid tot het geven en ontvangen van kritiek.

Vele sporten brengen veiligheidsrisico’s met zich mee, en in bergsport en luchtsport is de veiligheidscommissie een bekend fenomeen. Daarin worden alle ongelukken en gevaarlijke situaties geanalyseerd en worden aanbevelingen opgesteld om gevaarlijke situaties te voorkomen. Misschien kan dit ons ook tot voorbeeld dienen.

Philip Beekman

Ook voor persoonlijke doeleinden kunt u gebruik maken van deze ­beamer. Een aantal leden doet dat al, velen van u zijn misschien niet eens op de hoogte van deze mogelijkheid.

Voor EUR 25,00 per keer kunt u de ­beamer met luidsprekers huren.

Als u interesse heeft neemt u dan contact op met mij.

Rolien Lucassen 06-51666127, lrj@xs4all.nl

I.M.S. Industry and Marine Supplies

Importeur onderdelen scheeps- en camperbouw Blankensteijn 18 5321 GN Hedel Telefoon 073-5994703 Fax 073-5994604

KORTING 15-40% bij een minimaal aankoopbedrag van € 50,-

PZV Zeezeilen 2 - juli 2006

Nieuwe leden PZV groeit gestaag en telt nu 312 leden. Vier van onze nieuwe leden stellen zich voor.

Charles Thomas

G

eboren in Eindhoven en woonachtig in Dommelen (gemeente Valkenswaard) met vrouw en een tweeling van negen jaar. Maar in Dommelen heb je toch geen water om te zeilen? Dat klopt, het zeilen heb ik dan ook geleerd op de Maas en Maasplassen in de buurt van Roermond.

Vroeger zat ik met mijn neef bijna elk weekend en vakantie op het water. Ik leerde het zeilen op een open racebootje van zes meter en later in een Dehler Varianta. Zeezeilervaring deed ik op met de Varianta, in ’82 zeilden we vier weken rond in voormalig Joegoslavië en in 1992 ontdekte ik de Griekse zeeën en eilanden met een Feeling 416.

Hier ondervonden we dat een spiegelglad en helder turkooizen of ultramarijn water in korte tijd tot flinke golven wordt opgezweept als de Meltemi-wind opsteekt. Enorme golven, windkracht 89, 30 graden en strakblauwe lucht zijn dan het resultaat. Geweldig om mee te maken en het geeft een kick om hierin te zeilen. Destijds ontdekte ik ook dat mijn vriendin de ware was. Zij was namelijk de enige die zich staande hield en de kajuit in kon om eten te maken en dingen te halen, zonder ziek te worden.

In 1998 kocht ik mijn eerste eigen bootje, een Italiaans open zeilbootje van 4,5 m maar dat bleek al gauw te klein.

In 2002 kochten we onze huidige boot, een Dehler 28, in Warns (Friesland).

De eerste dag op de boot met vrouw en kinderen, genietend van de vakan-

PZV Zeezeilen 2 - juli 2006

tie, werden we overvallen door onweer en een windhoos. We werden getroffen door de bliksem en werden door de hoos tegen de beschoeiing van het kanaal geblazen. Resultaat 10 k€ schade, een enorme deuk in mijn reputatie en een ervaring rijker. Die dag vielen twee doden, sloeg de bliksem in verschillende schepen in en werd een complete camping weggevaagd. Gelukkig leven we nog; sterker nog: vrouw en kinderen hebben ondanks de ellende nog steeds plezier in het zeilen. We hebben de boot beschermengel genoemd (Bengeltje).

Vele verhalen van iedereen die het beter weet ten spijt, de bliksem slaat niet in de hoogste mast of object. Mijn doorvaarthoogte is 14 meter. We voeren vlakbij een brug en voor en achter ons voeren schepen die veel hoger waren! Mijn advies als je weet dat er onweer komt: als de wiedeweerga van het water af, indien mogelijk.

Tegenwoordig varen we met veel plezier op de plassen in Roermond en gaan jaarlijks richting Zeeland om daar vakantie te vieren.

Waarom lid van de PVZ, zou je zeggen.

Simpel, enerzijds om mijn kennis en ervaring te delen met de groep (hoe weet ik nog niet) en anderzijds om zelf het zeezeilen te leren van de meer ervaren leden. Ik kijk dan ook uit naar een ontmoeting op een van de evenementen of activiteiten.

Angèle en Linze Boonstra

I

k ben Angèle Boonstra en al 35 jaar getrouwd met Linze. In tegenstelling tot de meeste andere leden ben ik pas laat met zeilen in aanraking gekomen. Toen Linze een tiener was, had hij een vriendje met een zeilbootje waar hij vaak mee ging zeilen, maar door een verhuizing zeilde hij daarna ook nooit meer. In 1982 verhuisden we naar Engeland waar een meer was waar drie keer in de week wedstrijden werden gezeild. Daar werden we lid van de zeilclub en zeilden we met open bootjes (Mirror, Topper). Hoewel ik daar wel leerde zeilen, kreeg ik niet vaak de kans omdat man en kinderen aan de wedstrijden wilden deelnemen. In 1988 zijn we naar

Eindhoven verhuisd en kwam van zeilen niet veel meer terecht.

Vorig jaar besloten we te onderzoeken of kajuitzeilen iets voor ons was en zijn we zeillessen gaan nemen in Zeeland.

We vonden het beiden erg leuk, hebben alle twee CWO 1 en 2 en klein vaarbewijs gehaald en besloten een eigen boot te kopen. Linze gaat volgend jaar waarschijnlijk met pensioen en dan willen we langere reizen gaan maken. Kortgeleden hebben we een Najad 390 uit 1989 gekocht en we zijn nu bezig om het manoeuvreren met deze boot onder de knie te krijgen. Het Manoeuvreerweekend was daarvoor erg goed.

Met Pasen wilden we de boot van Bruinisse naar Medemblik (onze ligplaats) varen. We lagen nog aan één lijn vast toen het motoralarm afging. De waterkoeler van de motor bleek volledig gecorrodeerd te zijn. Dit was een grote tegenvaller, want we hadden de boot uitgebreid laten keuren. Geen enkele kans om dit op Goede Vrijdag te laten repareren. Dus moesten we weer naar huis (met dank aan Peter van der Heijden).

Twee weken later hebben we alsnog de tocht ondernomen. Onder begeleiding van een ervaren schipper vertrokken we naar Stellendam. Helaas scheurde op het Haringvliet een oog uit het grootzeil en moesten we op de motor verder. Ook het zeil was van tevoren gecontroleerd en 2 hoeken waren door een zeilmaker gerepareerd. Gelukkig kende Anne (onze schipper) een zeilmaker in Hellevoetssluis en de volgende ochtend konden we verder richting IJmuiden. De golfslag voor de Maasvlakte was best vervelend en ik werd bijna zeeziek. Ook was het tamelijk koud.

De volgende dag van IJmuiden naar Den Helder. In het begin was er geen wind en moesten we op de motor varen.

Het was ook koud en het zicht was vrij slecht. Later begon het toch nog te waaien en konden we de zeilen opzetten. De laatste dag ging van Den Helder naar Medemblik. Het waaide hard (windkracht 5-6 met uitschieters naar 7), gelukkig uit het NW. Wel hadden we de stroom tegen. Best een gewaarwording die eerste keer op de Wadden. Op het IJsselmeer zeilden we voor de wind en gingen best snel (7 knopen op de genua).

We hadden problemen om de box in te varen (het was inmiddels 7 Bft) en we kwamen dwars op de palen te liggen.

Maar met behulp van een spring kregen we de boot er toch goed in. Al met al een reis met hindernissen die gelukkig goed verliep en die zonder een ervaren schipper minder goed was afgelopen.

Theo de ­Wispelaere

I

n 1944 ben ik geboren te Sluis in West-Zeeuws-Vlaanderen, en daar ben ik met het water opgegroeid.

Rond ons huis stond alles onder water, vanwege de oorlog. De pont van Breskens naar Vlissingen was kort na de oorlog nog een klein bootje en varen met veel wind was een heel avontuur. Met een buurman ging ik mee vissen in een roeibootje op de kreken. We zwommen in het kanaal van Sluis naar Brugge en in de zee bij Cadzand, het Zwin en Knokke, waar we ook met een ‘Duck’ de zee opgingen. ’s Zomers klompen laten zeilen op plassen en sloten, ‘s winters schaatsen op de ondergelopen weilanden.

Later werkte ik in de vakanties bij de buurman, die als timmerman ook houten casco’s voor kajuitjachtjes maakte. Daar hielp ik de romp rond de spanten vast te maken en bij de afwerking van de kajuit. Zelf varen - behalve in een roeiboot - kwam er nog niet van, maar wel bleven er tochtjes op het water. Zoals een excursie met de middelbare school met de Spido in de haven van Rotterdam. In militaire dienst een dagje met de Vaar- en duikerschool van de genie vanuit Gorinchem naar het Hollandsch Diep.

Nu zijn we net terug van een flotilleweek in Griekenland, met onze kinderen op een Bavaria 37, waarvan we veel hebben geleerd. We steken ook veel op tijdens de bijeenkomsten van PZV en hopen nog veel bij te leren.

met Piet Rem en Leen Bervoets, op de Krek wak wou. Later dat jaar met een boeiertje op de Vinkeveense Plassen waarbij je ook met zwaarden moet exerceren. Ik begon toen ook te windsurfen

De eerste mogelijkheid om als opstapper mee te gaan, was denk ik in 1980, een zeilweekend (met wedstrijd) met collega’s van Medical Systems op het Haringvliet vanuit Bruinisse. Ik voer mee

samen met mijn kinderen.

Veel later maakte ik met een vriend een serieuze meerdaagse tocht op het IJsselmeer, o.a. via Enkhuizen naar Lemmer, en weer terug naar Monnickendam.

Op de Mermaid van Kees Vuurst de Vries maakte ik kennis met het varen en zeilen op de Maas vanuit Kerkdriel.

Het zeilen blijft trekken en nu na mijn pensioen heb ik vrije tijd genoeg om meer van het zeilen te genieten. Daarom ben ik lid geworden van PZV, om zo meer ervaring op te doen.

Ik vond het bijzonder leuk om het smoelenboek door te nemen, vanwege het grote aantal bekenden dat ik daar tegenkwam. Inmiddels heb ik meegedaan aan de excursie naar Correct en het Manoeuvreerweekend. Ik ben zeer enthousiast en hoop in de toekomst ook te genieten van het echte zeezeilen.

Vanuit het Kraaiennest

W

inderig voorjaartje was het, meer najaar eigenlijk. Hier boven in de grote mast was dat helemaal te merken. En dan was het nog koud en nat ook! Brrrr…, geef mij maar de Med of de Carieb. Het mag daar aan dek soms wel wat warm zijn, maar ik zit hier altijd wel een beetje in de wind en dan is het best uit te houden.

Overigens, over wind en kou gesproken: dat was me wat, die tocht naar Ramsgate dit jaar. De Belgen zullen wel geschrokken zijn, met zo maar ineens een vloot voor hun deur. De Engelsen zijn daar tenminste nog een beetje aan gewend. Gelukkig zijn alle schepen met hun bemanningen uiteindelijk weer zonder al te grote problemen in hun thuishavens teruggekeerd.

Wel een aparte ervaring overigens: een noordelijk en een zuidelijk smaldeel met (uiteindelijk) ieder een eigen bestemming. De Admiraal en zijn staf moeten deze operatie maar eens goed evalueren. Wie weet ontstaan naar aanleiding daarvan nieuwe ideeën voor toekomstige vlootoperaties.

Zo pratend over de Ramsgate zou je bijna vergeten dat in ongeveer dezelfde periode de voorzitter van onze Verenigde PZV-compagnie z’n nieuwe schip, Lyra genaamd (wederom naar een sterrenbeeld), met een PZV-bemanning vanuit Zweden naar Bruinisse heeft gevaren.

Chapeau!

Nog meer petje af overigens voor ‘onzen Alphons’, de schipper, die - voor een belangrijk deel in zijn eentje - met zijn Ma-

De uitkijk riken onderweg is naar St. Petersburg.

Op het moment dat ik dit schrijf, vertoeft hij al oost van Helsinki. Hij is medio April vertrokken en heeft dus ook de nodige kou, nattigheid en wind zien passeren.

Wie benieuwd is naar zijn avonturen: die zijn van nabij te volgen via zijn weblog symariken.punt.nl

PZV Zeezeilen 2 - juli 2006

Schipper en haven Hoe komt iemand in Herkingen terecht of beter in ‘Haerrekingen’ zoals de autochtonen hun plaatsje noemen? En waarom blijft iemand daar vervolgens al meer dan 20 jaar met zijn bootje in de jachthaven?

Wim Laauwen

E

erst maar even een stukje geschiedenis van de haven: Herkingen met zijn ruim duizend inwoners ligt aan de Noordzijde van het Grevelingenmeer op Goeree-Overflakkee en is onderdeel van de gemeente Dirksland. De kern van het plaatsje ligt bij een afsluitbare opening in de dijk.

Deze opening geeft toegang tot de oude haven, en tegenwoordig tot de beide jachthavens. De oude haven werd vroeger gebruikt door de veerboot naar Bruinisse, voor het afvoeren van de landbouwproducten (o.a. uien, aardappelen en suikerbieten) en als thuishaven voor de vissersboten van de lokale bevolking.

Vóór de afsluiting was de Grevelingen een estuarium, waarin het water van de Rijn en de Maas zich voortdurend mengde met het Noordzeewater. Het tijverschil bedroeg ca. 2,5 m. De huidige eilandjes waren in die tijd platen die bij

PZV Zeezeilen 2 - juli 2006

eb droogvielen.

Na de watersnoodramp van 1953 werd in het kader van het Deltaplan het Grevelingenmeer gevormd. De Grevelingen werd eerst aan de Oostzijde afgesloten door de aanleg van de Grevelingendam met de sluis bij Bruinisse (1959/1964) en daarna aan de Westzijde door de aanleg van de Brouwersdam (1965/1971).

In dezelfde periode werden een stukje noordelijker de Haringvlietbrug en de Volkerakdam gebouwd.

Na al deze indrukwekkende waterbouwkundige werken was het eiland Goeree-Overflakkee geen eiland meer en de Grevelingen geen zeearm. De oude haven van Herkingen verloor zijn oorspronkelijke functie omdat het vervoer over de dammen plaats kon vinden.

Tegelijkertijd ontstond een groeiende stroom toeristen uit de Randstad en uit Duitsland naar dit voormalige eiland.

Een groepje inwoners zag de mogelijkheden van deze locatie aan dit prachtige meer en dat leidde tot de bouw van vakantiehuisjes, maar ook tot de oprichting van de W.S.V. “Herkingen” met ligplaatsen in de oude haven. Al snel begonnen de voorbereidingen voor de bouw van een grotere jachthaven. Dit resulteerde in 1980 in de huidige verenigingshaven met ruim driehonderd ligplaatsen aan de Westzijde van de toegangsgeul.

Hoe kwamen wij daar terecht?

Niet met het openbaar vervoer - want dat is in Herkingen heel beperkt - maar met onze boot. In oktober 1979 kochten wij onze eerste kajuitzeilboot. Het was een Westerly Centaur, een degelijk Engels schip van 8 meter lang met kimkielen en daardoor een diepgang van slechts 90 cm. Aan zeezeilen dachten we nog helemaal niet ofschoon de boot wel zeewaardig was.

We kozen de toen net gereedgekomen jachthaven aan de Roode Vaart in Moerdijk uit als onze thuishaven. Deze haven lag op nog geen uur rijden van Son en we konden er onmiddellijk een ligplaats krijgen. Er was een botenlift, een watersportwinkel en zelfs een klein clubhuis met bar voor de sterke verhalen.

Onze twee dochters waren toen in 1980 het vaarseizoen begon bijna acht en zeven jaar oud. Omdat de haven aan de doodlopende Roode Vaart lag en deze door een sluisje van het Hollands Diep was gescheiden, konden ze zonder gevaar met hun roeibootje spelen.

Met de strijkbare mast zou de Moerdijkbrug geen hindernis vormen en door de geringe diepgang zouden we de Biesbosch in kunnen varen. Allemaal positieve punten zo dachten we bij het kiezen van Roode Vaart.

Voor de weekends en de eerste vaarvakantie in 1980 was het ook prima. Onze Twickel bracht ons in alle havens van het Hollands Diep en Haringvliet en tijdens de vakantie gingen we landinwaarts de Biesbosch in en de Bergse Maas op.

Maar we vonden het Hollands Diep met zijn drukke beroepsvaart en vieze water toch geen fijn vaargebied. Dus gingen we in de zomervakantie van 1981 het voor ons nog onbekende vaargebied ten zuiden van de Volkeraksluis verkennen. Zo kwamen we in dat jaar voor het eerst op het Grevelingenmeer, de Oosterschelde en het Veerse Meer.

Mooie jachthaven Uit het logboek van de Twickel blijkt dat we Herkingen de eerste keer aandoen op 9 augustus 1981.

In het logboek staat daarover op die dag: “Herkingen: een mooie nieuwe jachtha-

een watersportwinkel. Er is zelfs een uitstekend en sfeervol restaurant annex slijterij: De Visbank.

ven met keurig schoon sanitair en een strenge maar vriendelijke havenmeester, maar wel met 60 wachtenden voor u. Om op de wachtlijst te komen moet je lid worden van de vereniging.”

We hebben dan net een héle week op het Grevelingenmeer doorgebracht met prachtig weer. We overnachtten op ligplaatsen aan de eilandjes of in de voormalige werkhaven aan de Middelplaat.

Een paradijs was het in onze waarneming. Het zoute water was zo helder dat je de bodem op 5 m diep kon zien.

We hebben er oesters en mosselen geplukt van de basaltkeien en met wat zeekraal, gevonden op de Stampersplaat, hadden we een geweldig avondmaal. Op de steigers waren de kinderen druk met krabben vangen en vrijlaten om ze daarna weer opnieuw te vangen.

Bij de spuisluis op de Brouwersdam vingen de kinderen met hun nieuwe vriendjes heel veel visjes door een hengel met een paar haakjes op en neer te halen.

Natuurlijk werden die visjes gebakken en stonk de boot naar traan voor de rest van de reis. Maar leuk was het. Een prettige omstandigheid was ook dat er geen muggen waren om ons het leven zuur te maken.

Na die week van ontdekken, spelen, zwemmen, wandelen, vissen, borrelen en buurten beloofden we onszelf om zo vlug mogelijk een ligplaats aan dit meer te regelen. Zo kwam het dat we ons op 9 augustus 1981 gelijk maar als lid bij W.S.V. Herkingen aanmeldden.

In 1982 brachten we weer een deel van de zomervakantie door op het Grevelingenmeer. Opnieuw was het een succes en toen we in Herkingen gingen buurten, bleek dat er nog maar 12 wachtenden voor ons waren. In 1983 varen we de Twickel definitief over van Roode Vaart naar Herkingen waar ze vanwege haar beperkte diepgang een plaatsje in de oude haven krijgt.

Voor ons gezinnetje was het Grevelingenmeer het ideale vaarwater en daarom bleven we in Herkingen tot we de boot in 1987 verkochten. Op advies van de havenmeester continueerden we ons lidmaatschap van de vereniging om in de toekomst vlug weer een ligplaats te kunnen krijgen.

Toen we eind 1991 weer een boot wilden kopen, onder andere om te gaan zeezeilen, vroegen we dan ook een ligplaats aan. Nog voor we die boot kochten, kregen we de toezegging voor een box en deze keer in de jachthaven.

We hebben toen snel een bijpassende boot gekocht. Dat werd de In the Mood een Moody 336.

We bleven in 1991 in Herkingen omdat we van het Grevelingenmeer waren gaan houden en omdat het een heel rustige haven is waar de meest noodzakelijke voorzieningen aanwezig zijn zoals een bakker, een supermarkt en

Vanuit Herkingen vaar je in 20 minuten naar de Grevelingensluis bij Bruinisse.

Als je rekening houdt met de piekuren, dan kun je vrijwel altijd binnen één uur na vertrek uit Herkingen de sluis uitvaren en richting Oosterschelde of Haringvliet gaan. Om naar de zeesluis van de Roompot of Stellendam te varen, rekenen wij met één dag reistijd.

Als wij naar zee gingen, was dat altijd onderdeel van een tocht van een week of langer en dan vonden wij die extra dag aan het begin en einde geen bezwaar. Maar het aantal lange tochten is nu eenmaal beperkt. Daarom vinden wij het dan ook belangrijk dat het vaarwater in de onmiddellijke nabijheid veel biedt.

En dat doet het Grevelingenmeer nog steeds.

Stormvloedkering Het Grevelingenmeer bestaat nu 35 jaar. Aanvankelijk was het de bedoeling dat het een zoetwatermeer zou worden, zoals dat ook het plan was met de Oosterschelde. De eerste acht jaar na de afsluiting werd het zoute water er dan ook alleen uitgelaten door de spuisluis in de Brouwersdam. Zoetwater kwam binnen via de lozing uit de omliggende polders en de neerslag. De zeevisstand liep daardoor terug. De waterkwaliteit werd vooral door de lozingen uit de polders negatief beïnvloed.

Er ontstond een lange en heftige discussie over de toekomst van de Oosterschelde. Deze discussie resulteerde in het besluit om een afsluitbare stormvloedkering te bouwen en het tij in de Oosterschelde grotendeels te handhaven. Ook werd toen besloten om het Grevelingenmeer zout te houden. De spuisluis in de Brouwersdam die gebouwd was om het zoute water weg te laten lopen, staat sindsdien permanent open waardoor met het buiten-tij Noordzeewater in- en uitstroomt. En met dit water zwemmen ook de zeevissen weer in en uit.

In de loop van die 35 jaar is er heel veel veranderd. Door het verdwijnen van het getij vallen de schorren en slikken niet meer droog en komen zandplaten niet meer onder water. Er hebben zich eilanden gevormd en onder die eilanden zijn zoetwaterbassins ontstaan door de regen. Als gevolg daarvan is er een andere eigen begroeiing ontstaan. Sommige zeldzame planten zijn verdwenen

PZV Zeezeilen 2 - juli 2006

en er zijn weer andere ook zeldzame planten voor teruggekomen. De oevers van de eilanden zijn beschermd door dammetjes van stortsteen. Ook op en rond deze dammetjes is een eigen flora en fauna ontstaan. Hoewel de helderheid helaas sterk is teruggelopen, is het water niet vuiler geworden. De verklaring daarvoor is dat er toch enige stroming is ontstaan door de openstaande spuisluis. Door deze stroming zijn er meer deeltjes van de bodem in beweging gekomen.

Wij vinden dat op het Grevelingenmeer met zijn 11.000 hectare water, recreatie en natuur goed samengaan. Het beleid van het Natuur- en Recreatieschap de

Grevelingen is erop gericht om dat zo te houden. Op het Bezoekerscentrum Grevelingen in Ouddorp is hierover veel informatie beschikbaar. Tegenwoordig zijn er zo’n 4500 ligplaatsen in de jachthavens aan het meer. In de vakantieperiode kan het heel erg druk zijn, maar rustige oppertjes zijn er altijd wel te vinden en daar smaken de mosselen veel lekkerder dan thuis. Helaas zijn er plannen om er nog duizend ligplaatsen verdeeld over de bestaande jachthavens bij te maken.

Er zijn studies gaande om in een deel van de Brouwersdam ook een afsluitbare stormvloedkering te maken, waardoor het tij weer beperkt wordt toegelaten. Dit zou gerealiseerd moeten worden in combinatie met een getijdenenergiecentrale. Ook wordt er wel eens gedacht aan een verbinding met het Haringvliet bij Stellendam. Het zal echter wel enkele decennia duren voordat deze ideeën gerealiseerd kunnen worden, als dat al ooit het geval zal zijn.

In 2001 hebben wij onze In the Mood verwisseld voor een kleinere boot, de Little Lass. Alles is daardoor lichter. De boot is zonder elektrische aandrijving

van lieren e.d. zelfs door één persoon op leeftijd nog goed te hanteren. We scharrelen daarmee voornamelijk over het Grevelingenmeer en we maken uitstapjes naar de Oosterschelde en de Westerschelde.

In al die jaren is Herkingen wel wat veranderd. Het plaatsje is nog ongeveer even klein maar er zijn vakantiehuisjes bijgebouwd. Er is een tweede jachthaven met 350 ligplaatsen en een restaurant bij gekomen en de watersportwinkel is volwassen geworden. Ook hier is de supermarkt gegroeid en zijn de slager en de Rabobank verdwenen.

De lange toegangsgeul naar de jachthavens waarin we met onze Moody nog wel eens vastliepen, wordt tegenwoordig goed op diepte gehouden.

Nog even en dan hebben onze kleinkinderen de geschikte leeftijd om te spelevaren en krabbetjes of visjes te vangen.

We gaan dan weer mosselen en oesters plukken en er zal misschien wel weer een klein bijbootje komen....

Herkingen en het Grevelingenmeer zijn daarvoor ideaal.

HERMAN LIEVEN gaastra — helly hansen — dubarry —imhoff — musto

Zeiljassen– bootschoenen– fleecetruien– polo-shirts– zwemvesten & nog veel meer!

herman lieven zeilkleding Oostwal 6, 5211 RC ‘s-Hertogenbosch Tel: 073 613 17 63 Fax: 073 613 07 86

www.zeil-kleding.nl

Geopend: dinsdag t/m vrijdag vanaf 10 uur, zaterdag vanaf 9 uur, donderdag koopavond

10

PZV Zeezeilen 2 - juli 2006

Hoeveel wind? Heul veul wind!

Voor de tweede keer in het 26jarige bestaan van de PZV is de overkant niet gehaald, maar de uiteen gewaaide vloot heeft zich wel vermaakt.

Arno Beuken

A

ls dit Ramsgate-verslag zou zijn geschreven door een gepekelde PZV-veteraan, dan zou die waarschijnlijk zijn schouders hebben opgehaald en zeggen: “Ach, soms haal je de overkant, soms niet. Als je maar lol hebt.” Maar dit is een zeuntjesverslag en daarin kan enige teleurstelling toch niet ontbreken. En hoewel die laatste opmerking hout snijdt en aan lol heeft het bepaald niet ontbroken, moet ik beginnen met een welgemeende zucht: we hebben de overkant niet gehaald!

Londen halen we niet Want o, wat was het weer mooi de afgelopen tijd! Wat een goddelijke temperaturen, wat een lekker briesje. De lunch op het werk werd de laatste weken buiten op het gras genuttigd, en al die tijd was het aftellen tot de Ramsgate-tocht.

Toen sloeg het om, het kwik kelderde en buien dienden zich aan. Bij ondergetekende waren het van de weeromstuit niesbuien en steeg het kwik van de thermometer juist, op woensdagavond tot 39 graden. Zwaar onderdrukken dus die hap, waarbij ik me afvroeg hoe Scopoderm en Citrosan zich tot elkaar zouden verhouden.

En warempel, snipverkouden maar koortsvrij meldde ik me zaterdagochtend in Bruinisse op de Allegro. Waar wat ik tot die tijd fanatiek verdrongen had toch wel snel onontkoombaar werd: Ramsgate zou lastig worden. Er stond namelijk veul wind, heul veul wind, zuidwest tot west, 6 tot 7. Schipper Bob van Engelen en bemanning Maria van den Hove, Bart Lagerweij, Marcel Koomen en ik keken elkaar maar eens aan en hielden het vooral luchtig. Besloten was

er namelijk nog niets. Wel was duidelijk dat er voor de Allegro nog een extra uitdaging in het verschiet lag. Om zondagochtend onder de brug bij de Roompotsluis door te komen, hadden we vanwege de masthoogte een venstertje van slechts een half uur. Bediening vanaf zes uur, om half zeven zou het water te hoog zijn. Post Ouddorp meldde echter dat het tij zondag door de harde wind 40 cm zou zijn opgestuwd. Dat reduceerde het venstertje zo ongeveer tot een kogelgat. Met de weerberichten in het achterhoofd dachten we over die hindernis nog maar even niet na. Einde ochtend kwam vlootvoogd Piet door. Hij was met de Bloaser op weg naar Bruinisse. Wat later het bericht dat hij met enkele schepen in zijn kielzog doorstoomde richting Roompot Marina. Daar zouden we in ieder geval verzamelen en ’s avonds palaveren. Zou het zondag niet lukken om naar buiten te gaan, dan wellicht maandag. En dus maakte de Allegro los voor een woelige tocht over de Oosterschelde. De Zeelandbrug draaide in ieder geval, dat hadden we gecheckt.

De windkracht 6 tot 7 werd in de loop van de middag 7 tot 8 en op weg naar de Roompot kwamen we angstwekkend weinig PZV’ers tegen. Daar om half acht binnen gestampt troffen we slechts drie andere schepen: de Jonathan van Maarten van Herk, de Blind Date van Arie van der Padt en de Ultima van Jan Tiems die de Roompot als thuishaven heeft. Onder het bezielde gastheerschap van Ruud Heezemans was Maarten op de eerste avond al zo’n beetje door zijn bier heen.

“Ook een heel aardige man!”

Die avond bleek dat Piet en enkele anderen voorbij de Zeelandbrug voor Zierikzee hadden gekozen en dat de vloot hopeloos uit elkaar lag, met schepen in Wemeldinge, Bruinisse en St. Annaland en vast nog andere plaatsen. Tel daarbij op dat de noordelijke vloot met enkele schepen in IJmuiden lag en dat Haye een paar dagen voor de tocht nog een aantal afvallers moest melden en het was duidelijk dat de oorspronkelijke Ramsgate-vloot van 27 schepen bij aanvang al behoorlijk gedecimeerd was. Met de toegenomen wind en de verwachtingen voor de dagen erna was het zonneklaar: St. Katharine Docks moest het dit jaar zonder PZV stellen.

Heul veul wind De volgende ochtend, droog en een

meer dan stijve bries, was de knoop definitief doorgehakt. Ramsgate zou later in de week misschien nog kunnen, maar Londen was van de baan. Eerste prioriteit was nu om de vloot bij elkaar te krijgen en na enkele gsm-ronden en een marifonische conference call werd Middelburg de bestemming. Een goede keus van de vlootvoogd: als je dan toch verwaaid ligt, dan liever in een plaats die nog iets te bieden heeft. En als het weer zou opknappen, lag de Westerschelde om de hoek. Een mooie tocht vanaf de Roompot met ruime en iets afgenomen wind. Na de eerste teleurstelling kwam het plezier van het varen snel terug. Op het Veerse Meer troffen we de Peer Gynt van Peter van der Heijden. De genua uit met de motor aan leverde ons nog het meesmuilende commentaar “Duits zeilen!” op, maar de 8 knopen maakten veel goed.

Na Maria’s Boeuf Bourguignon is het prima palaveren en we togen dan ook welgemoed naar het stamlokaal van de plaatselijke Watersportvereniging Arne in Middelburg, waar Piet ons verwelkomde met oranje drietand en vergezeld van drie blondgelokte gratiën. De paar verdwaalde Britse bootjesmensen aan de maaltijd schrokken zich een ongeluk vanwege de PZV-inval en waren not amused toen alle ongebruikte stoelen van hun tafel werden gerukt. Maar als echte Britten zeiden ze natuurlijk niets en lieten ze slechts hun blikken spreken.

Neptunus Piet riep ons overigens niet op tot palaver maar tot een brainstorm over de mogelijkheden van de komende week. Martijn van Dijk, afgezant van de weercommissie, kalkte enthousiast enkele lagedrukgebieden op de flap-over en besloot met de simpele constatering: morgen veel wind. Hoeveel wind? “Heul veul wind”, klonk het voltallig.

Leo van Leeuwen stelde voor om één nacht in Middelburg te blijven en op maandag naar Breskens door te stomen.

Als het weer beter werd, dan zaten we in ieder geval op open water. Jan de Vin vroeg hoe het met het captain’s dinner moest, onder het motto: het zeilen wordt niks deze week, richt je op het eten!

Arie van der Padt stelde ferm dat PZV een zéézeilvereniging is en dat we ons daarop moesten richten. Algehele bijval.

Andere opties gingen over en weer van tafel, zoals Blankenberghe (“Wind tegen tij.”). Ook het woord Antwerpen viel voor het eerst, en wel in het bijzonder het Wil-

PZV Zeezeilen 2 - juli 2006

11

lemsdok. Van de noordelijke vloot was inmiddels het bericht binnengekomen dat die richting Texel ging. Binnen werd het alsmaar gezelliger, buiten natter.

Conclusie: maandag in Middelburg blijven, om 17.00 uur nieuw palaver voor het gebouw Londen - dat dan weer wel.

Alsof de duvel ermee speelde.

Middelburg i.p.v. Ramsgate Maandag was een dag om te slenteren, voor Bart om een scheerapparaat te scoren (een grijze baard is wel erg confronterend), om Zeeuwse bolussen in te slaan (ook hier blijkt coördinatie onontbeerlijk, je zit er zomaar met vijftien).

Voor een bezoek aan de “de Drukkerij”, een van de leukste boek- en muziekwinkels in Nederland, en om de kranten na te spitten: het schokkende nieuws omtrent de dood van VOR-zeiler Hans Horrevoets, het gissen naar oorzaken en omstandigheden. Ondertussen ontving de Allegro hoog bezoek: vlootvoogd Piet en weermannen Martijn en Frans van Ravenstein waren zeer benieuwd naar Bobs programma Yacht Control op de laptop, dat de actuele en verwachte

12

PZV Zeezeilen 2 - juli 2006

weersystemen, wind en golfhoogten geeft. Hoe gebruiksvriendelijk en accuraat ook, het weer wordt er niet beter van. De weervenstertjes die een oversteek mogelijk zouden kunnen maken, bleken wel heel minimaal. Zon en buien wisselden elkaar in hoog tempo af die maandag en het besluit om deze week binnengaats te blijven werd logischerwijs gehandhaafd. Bij de groepsfoto op de stoep voor Londen zorgde de Ramsgate-commissie voor Beerenburg om het kouwelijke van de gezichten te krijgen.

Een nieuwe bestemming was geboren: het Willemsdok in het hartje van Antwerpen. Een stevige tocht over Westerschelde en Schelde, door de havens en de sluizen, met Terneuzen als tussenbestemming. Bij ondergetekende nu toch wel enige teleurstelling: lekker gemaakt door verslagen in Zeezeilen van eerdere palavers op eerdere Ramsgates, had ik me verheugd op verhitte discussies, op boegeroep, op afwijkende meningen (“Ja, maar Radio Hamburg zegt…”), op een vlootvoogd die moet ingrijpen om te gemoederen te bedaren en zijn gezag te herstellen. Niets van dat alles, men

was het zomaar met elkaar eens. Polderpalaver!

Om 9 uur ging het de volgende morgen op het gemakkie door de bruggen van Middelburg, langs het stadskantoor dat naar goed modern gebruik buiten de stad ligt, terwijl het werkende deel der natie ongeduldig stond te gassen op de kaden en de forenzen op weg waren naar hun trein. Grappig hoe dat soort externe factoren het vakantiegevoel benadrukken, met stevige koffie in de kuip en nog maar eens een bolus. Ook de brugwachter van Vlissingen had geen haast en onder de kalmerende blokfluittonen van Joep Vermeulen kachelde de vloot gedwee door bruggen en sluis terwijl ondertussen de zon doorbrak. Het was een mooi gezicht hoe direct na de sluis alle PZV’ers hun rondjes draaiden om de zeilen te hijsen, als een kudde uitgelaten koeien dat na de winter voor het eerst weer de wei in mag. Nu kon er ook enigszins genavigeerd worden: welke vaargeul pakken we, gaan we ruim of voor het lapje? Af en toe keken we nog eens reikhalzend naar de verre horizon achter ons, maar we konden er

vrede mee hebben dat we stroomopwaarts gingen. De Allegro bleef aardig voor de vloot uit tot het onvermijdelijke moment dat de Xinia opdoemde en ons achteloos voorbij spinakerde. Noblesse oblige. Het was maar een paar uurtjes varen naar Terneuzen, maar het was heerlijk om weer eens fatsoenlijke wind in de zeilen te hebben en de zon te voelen.

Toen kwam in de jachthaven heel sneaky de veiligheidscommissie aan boord. Corrie van Oort zaagde Marcel en mij door over de beveiliging aan boord. Waar zit de Man Over Boordknop, waar de brandblussers en welke kant van de beschermingsdeken moet aan de buitenkant bij iemand die onderkoeld is, de gouden of de zilveren. Met enige kennis en enige bluf kwamen we een heel eind, tot aan de cruciale vraag: hoe oud zijn de gasslangen aan boord?

Volledig vertrouwend op Bobs optimale uitrusting kwamen we van een koude kermis thuis: eerste kwartaal 2003. Ai. Voor de verzekering blijkbaar een jaar te oud. Terwijl de Allegro nog maar twee jaar oud is, foei, Hallberg Rassy! ’s Middags in de jachthaven kwamen de zeuntjes voor het eerst bij elkaar op de Peer Gynt, het schip dat slechts zeuntjes herbergde en waar we dus niet afgeluisterd werden. Een stuk of twaalf waren het er, dus dat was proppen in de kuip, zelfs voor een 42-voeter. Terwijl de plannen voor het captain’s dinner werden gesmeed, was het tij ondertussen wat metertjes gedaald en kwam aan de meerpalen de plaatselijke oestercultuur tevoorschijn. De dappersten onder ons ontblootten de messen en slurpten er enkele naar binnen. Ze waren de volgende dag nog steeds van de partij, dus met de

anti-fouling in het water viel het kennelijk mee. Persoonlijk sla ik een oester nog af, al drijft hij op een maagdenbuik, maar dat is een ander verhaal. Palaver op de steiger confirmeerde plannen voor de volgende dag. Schippers kregen tegen betaling van het liggeld en opgave van de scheepsgegevens hun FD-nummer, nodig voor de Antwerpse havenbureaucratie. Van Cauwelaertsluis en Kanaal 71, genoteerd!

Captain’s dinner in Antwerpen Woensdag was het een stukje kouder en bewolkt en waaide de wind weer als vanouds met 6 à 7 uit zuid tot zuidwest.

Mooi varen op de Westerschelde met een scherp oog op de oplopende en tegemoet varende binnenvaartschepen en containerkanjers. Eerst een straffe

ruime wind, vervolgens een tijdje voor melkmeid met aangetrokken bulletalie.

De Allegro ging mooi samen op met de Blind Date en de Joint Venture van Jan. We verloren echter twee keer flink terrein, de eerste keer vanwege een uitwijkmanoeuvre voor een broodschipper aan de rand van de vaargeul en de tweede keer omdat we in de bocht tegenover Bath de vaargeul aanhielden waar anderen de bocht afstaken. Het was stevig en scherp zeilen op de Schelde met enkele malen het water in het gangboord (geen schade behalve een natte laars en sok). Flink gereefd deed de Allegro nog regelmatig zo’n 8,5 knoop.

Op het woelige water voor de Van Cauwelaertsluis kwam alles weer bij elkaar.

In de sluis bleken we echter toch een schip te missen. Had de vlootvoogd zijn zorgtaak wat al te letterlijk opgevat en de Bloaser als een bezemwagen achter het veld aan laten hobbelen? Nee, vernamen we een dag later uit de mond van schipper Rolien, een vastlopertje was de oorzaak. Een klein meningsverschil over de diepte, dat in het voordeel van de Scheldebodem beslist was.

Och. Ook de sluis zelf kwamen we niet helemaal zonder kleerscheuren door.

Bezorgdheid over de bewegingen van het binnenvaartschip vlak naast hem noopte de Sepia van Max van Vriesland tot een wat drieste actie. Ze was wel als eerste de sluis uit! In karavaan en een inmiddels wat druilerige regen ging het langs de dokken en door de bruggen, inclusief de Londen-brug, tot aan het prachtige Willemsdok midden in de stad. Daar had de joviale havenmeester, een jongere uitvoering van zijn collega

PZV Zeezeilen 2 - juli 2006

13

Robert uit Oostende, een hoekje gereserveerd voor de PZV-vloot, vlak onder het gloednieuwe havenkantoor. De vloot had voor twee nachten gereserveerd in het Willemsdok, maar veel schepen hielden de optie open om er maar één te blijven liggen.Terwijl de meeste zeilers de stad introkken en aan de steiger het wachten op de Bloaser begon, kwam de belangrijkste instructie van de dag door: de locatie van het captain’s dinner die avond. Vooruit dan maar, in de stille wetenschap dat geen restaurant op zou kunnen tegen de Amarettomousse van Maria.

Door de Londen-brug terug naar huis Het was lekker en het was gezellig in Pier 19. De garderobe van het hippe restaurant werd volgestouwd met uiterst onhippe regenjacks en de vloot liet zich de Kir goed smaken. Al was het in het onderaardse gewelf even zoeken naar de rand van het glas. Tussen carpaccio en asperges nam de Ramsgate-commissie het woord, dankte de vlootvoogd voor zijn inspanningen en kwam vervolgens met zijn prijs, een fles Beerenburg voor de bemanning van de Peer Gynt die glansrijk en foutloos voor zijn veiligheidstest was geslaagd. Die gasslangen…!

Tussen voor- en hoofdgerecht hieven de zeuntjes hun lied aan. Op de wijs van The Streets of London en versterkt door de gitaarklanken van Wil Zengers bedienden ze vloot, schip en schipper van licht gepeperde commentaren. Waarna de bemanning van de Cyrano een weliswaar korter, maar veel beter klinkend lied inzette. Namens het bestuur reikte Bart Lagerweij de Navigator’s Trophy uit aan iemand die zich verdienstelijk maakt voor de vereniging. Jan Statius Muller mocht de trofee ontvangen, vanwege zijn werk voor PZV en het blad Zeezeilen. Hij was niet aanwezig en ook telefonisch niet bereikbaar voor een ongetwijfeld ontroerde reactie. Na het prima eten dook een deel van de vloot weer onder in de gewelven, terwijl een smaldeel de Antwerpse kroegen introk. Het werd laat en het regende

14

PZV Zeezeilen 2 - juli 2006

en regende…

Wat mij thuis al jaren niet meer is gelukt: om 10.30 uur werd ik wakker. En dan sliep ik nog wel in de salon; wat een consideratie van mijn medebemanningsleden. Of waren die ook nog maar net wakker? Hemelvaart in Antwerpen, druilerig maar erg lekkere douches en

Allan Schober: Palaver staat voor predictably and lively arguing validating earlier recommendations Michiel Ham: …en een meteowijsheid: als het regent in mei, is april voorbij.

zelfs warm water om te scheren. Toen, na het ontbijt en in het vooruitzicht van een landerige dag, werd het opeens dringen op de steiger. Het bleek dat toch heel wat schepen het wel mooi geweest vonden in het Willemsdok.

Een dag voor de kant in een stad met gesloten winkels kon niet op tegen een dag varen. Toen die kogel eenmaal door de kerk was, was er opeens ook haast.

Om kwart voor één kon de vloot door de Londen-brug waarna die weer voor langere tijd dicht zou blijven. En dus was

het voortmaken, water tanken en schip gereedmaken. Wemeldinge bleek als bestemming niet haalbaar omdat de jachthaven was volgeboekt door een concurrerende vloot. St. Annaland was daarop de logische leus, een flinke tocht.

De vloot gooide los, maar niet voordat Piet met een applaus bedankt was voor zijn verrichtingen als vlootvoogd. Voor de Rosa was het nog even opschieten; licht verontwaardigd meldde Marie Janne aan broer Bart dat niemand haar verteld had dat we gingen vertrekken.

Had je naar het palaver moeten komen, reageerde deze. Niemand heeft me verteld dat er palaver was, kwam het weer terug. Enfin, alles kwam goed. In karavaan ging het terug door de Antwerpse haven. Vol ontzag hield de vloot in voor een sleper met aan de lijn een reusachtig containerschip dat door de Noordkasteelbrug voer met aan beide zijden slechts wat metertjes ruimte. Dan voel je je nietig. Het kostte nog wat tijd om weer door de Van Cauwelaertsluis te komen, maar toen kon dan ook voor de meeste schepen het zeil op. Eigenlijk was het een prachtige dag om te zeilen met een stevige maar zeker niet overdreven wind uit het zuidwesten en later uit het westen. De Allegro en de Peer Gynt liepen enigszins voor de troepen uit. We waren niet meer zo scherp op het doorgeven van posities en we wisten eigenlijk niet wat de rest van de vloot voorhad.

Doordat de brugwachter in het Kanaal door Zuid-Beveland meende dat wij wel een half uurtje konden missen (“U zult even moeten wachten, mijn collega is net met de andere brug bezig”) besloten we aan te leggen aan de sportsteiger, beide HR’s gezusterlijk naast elkaar. Terwijl verhalen, toastjes krab en gemberkaas (indachtig Aad Bostelaars toespraak op de briefing: gember als medicijn tegen zeeziekte) en een uitstekende witte wijn werden uitgewisseld, kwam op hoge snelheid uit de richting van de sluis een binnenvaartschip aanstomen. We zullen nooit weten of de schipper op tijd in Rotterdam wilde zijn of dat hij gewoon een hekel heeft aan wachtende plezierjachten voor een brug. Zijn hekgolf sprak in ieder geval boekdelen en het is dat Peter over scherpe reflexen bezit… Hij gooide bliksemsnel los en een paar seconden later lagen we te raggen tegen de steiger. Was niet best geweest als we nog tegen elkaar aan hadden gele-

gen. Voordeel voor Peter was wel dat hij zijn wijnglazen een dag later afgewassen terug kreeg…

De wind ging meer en meer liggen en tegen het prachtige decor van een ondergaande zon en droogvallende platen in het Mastgat bereikten we tegen half tien St. Annaland. Daar troffen we Petra de Jong en Harry Goes van de Windveer die ons het droeve relaas gaven van een schip dat ooit het plan had om vanuit Stellendam buitenom bij de vloot aan te sluiten, maar die vloot nooit meer heeft kunnen bereiken. De Peer Gynt liep even later ook binnen en kon gelijk aan de zeebaarzen die ze vanaf het schip telefonisch bij het clubhuis hadden besteld. Moderne tijden. De rest van het PZV-flottielje bleek St. Annaland niet te hebben gehaald en daarmee kwam voor de Allegro een einde aan het vlootverband.

De laatste ochtend, vrijdag, bracht traditiegetrouw storm en regen. De wind nam gedurende de dag toe en het werd die middag nog een korte, stampende oversteek naar Bruinisse. De Krabben-

kreek met zijn krappe geultje bij laagwater blijkt bij windkracht 7 en hoog tij een woest water met schuim op de koppen.

Het aanlopen van de jachthaven in Bruinisse ging echter gesmeerd en na het aanleggen, het schoonspoelen van het dek, het poetsen van de wc en het ver-

Uit het goede hout gesneden

zamelen van de tassen konden we een toast uitbrengen op een woelige maar zeer gezellige en geslaagde Ramsgatetocht. Waarbij we Ramsgate gewoon in ons achterhoofd houden, als een belofte voor de jaren die komen.

Hiswa-lid

. Restauratie & reparatie . Verkoop van: met name houten schepen - diverse houtsoorten zoals plaatmateriaal en massief . Zomer- en winterstalling gezaagd en geschaafd met name groot onderhoud

en zelfwerkzaamheden - epoxy, verven, kitten, olie en lakken

. Jachtservice - rvs-beslagen en bevestigingsmaterialen o.a voor roestvrijstaal mast en tuigage

. Professioneel advies voor de zeilerij: ± 10.000 mijl zeeraces- en ± 50.000 mijl zee en oceaanervaring.

De Biezen 5, 5298 ML Liempde. 0411-635166/06-55175482 of 06-50532838. www.eursa.nl/info@eursa.nl

PZV Zeezeilen 2 - juli 2006

15

Ramsgate (?) 2006 ‘Ken je die mop van die zeilers die naar Engeland zouden gaan?

Ze gingen niet!’

In Oudeschild troffen we een nieuw havengebouw aan met een havenmeester die alle tijd had. Vriendelijk, behulpzaam en gul met een bijgewerkte kaart die gratis aan Pieter Jan (of was het Harry?) werd afgestaan. Een prachtige meteokamer waar op tafel alle eilandkaarten verlijmd lagen en een beeldscherm constant voor meteo-gegevens zorgde.

“Nog bedankt dat u de sluitingstijd negeerde en ons pas wegstuurde toen we uitgevraagd waren. Als er een titel Havenmeester-van-de-Week bestaat, dan is hij bij deze vergeven!”

Aaldert van der Vlies

Een door Henri Boetzkes ingesteld onderzoek naar de gastvrijheid van de horeca op Texel bezorgde Havenzicht een minpuntje. Geen zin in een gezelschap van 16 m/v waarvoor enkele tafels tegen elkaar geschoven moesten worden.

In het naast de haveningang gelegen voormalige havenkantoor bleek van alles mogelijk. Zelfs een door Henri bedongen korting!

Een uitstekende maaltijd met een lekkere witte en rode huiswijn enerzijds, en een prachtig uitzicht op de na zondagavond 22:00 uur vertrekkende vissersvloot anderzijds maakten de zondag tot een dag met een sterretje.

De volgende dag naar Stavoren, waar Aitske ons meenam naar “het vrouwtje”.

Volgens de overlevering zou de moeder van Aitske haar dochter naar de dochter van het Vrouwtje van Stavoren hebben vernoemd.

Wij, opstappers, twijfelen daar geen moment aan en Pieter schijnt het al jaren te weten (en aan te horen).

Jammer dat de sanitaire voorzieningen gesloten waren (overigens toch niet voorzien van warm water).

In meerdere IJsselmeerhavens kregen we de indruk dat het om alles (in de marina’s) of niets (in de gemeentehavens) gaat.

Dat geldt ook voor Volendam, dat bij nadere beschouwing, naast summiere sanitaire voorzieningen, steeds meer op een zichzelf overlevende façade begint te lijken.

Wil de laatste Japanner het licht uitdoen!

H

et is een heel oud, bijna vergeten grapje met vele varianten.

Dit jaar zijn we níet gegaan. Het weer sprak voor zichzelf en veel discussie over het ‘mogelijk toch wel’ zal er niet gevoerd zijn. De IJsselmeervloot, onder aanvoering van Aitske, maakte als vanzelfsprekend een alternatief plan. De staande-mastroute viel af omdat het nogal wat vaartijd zou kosten voordat we de Roompot zouden bereiken. Wat resteerde waren zeildagen die we op en wellicht rond het IJsselmeer konden doorbrengen.

En dat lukte.

Om maar gelijk met de deur in huis te vallen: zon, regen, hagel, veel en nog veel meer wind, meestal zuidwest, 1044 knopen (!!!) ja, ja, met de Annies, een captain’s dinner en nog een extra rondje paling.

Het was elke dag genieten. Samen met de American Lady, de EliXir en de Yes hebben we letterlijk het IJsselmeer en de route naar Texel afgeschuimd.

Het vriendelijke wuiven van Aitske naar een Duitse zeiler werd, gezien de abrupte wending van de steven, uitgelegd als een verzoek om hulp dat weer snel werd afgezwaaid. Serieuzer was het toen een echtpaar in het zicht van de haveningang van Oudeschild letterlijk met hun zeilschip op de keien dreigde te lopen. Een hoeveelheid vette, witte rook gaf aan dat het hier geen pausverkiezing betrof maar een geval van motorpech.

Net op tijd konden we de lijn opvangen en het schip als sleep de haven binnenbrengen. Als dank werd later een flesje Kaapse Pracht aan boord afgegeven.

16

PZV Zeezeilen 2 - juli 2006

en Marcada hebben we daar in goede saamhorigheid nog wat paling soldaat gemaakt en een glaasje of tig geheven op een aantal prachtige zeildagen.

De volgende dag, met alleen de high aspect op, haalden we ons snelheidsrecord; wind in de rug richting Medemblik.

Uit de vele sms-jes hebben we, naast alle andere weersinfo, begrepen dat we als noordelijke vloot het geluk hadden in de periferie van de diverse lagedrukgebieden te varen en dat de zuidelijke vloot aanmerkelijk minder bewegingsvrijheid heeft gehad.

Er zijn momenten dat je je mobieltje kunt missen als kiespijn. Tijdens deze Ramsgate was het een middel om elkaar over en weer te informeren over de mogelijkheden en onmogelijkheden en de saamhorigheid in stand te houden.

Samen uit, samen thuis!

Samen met de inmiddels gearriveerde Swink

PZV Zeezeilen 2 - juli 2006

16

Eiland in de verte…

Een tweede verslag vanaf de Noordvloot, met een gezamenlijk strijdplan en slechts enige wedstrijdrivaliteit.

Hans Scholten

E

en uit elkaar gehouden vloot, weliswaar tot op het bot verkleumd, maar zeker niet verdeeld, viste achter het net omdat het weer omsloeg.

Zo ontstond een Noordelijke en een Zuidelijke vloot, elk met een eigen spreidingsgebied, wat inhield dat ruwweg het IJsselmeer en de Zeeuwse wateren hun domein werden. Het werd ‘samen apart’, want men hield elkaar op de hoogte van doen en laten. Zo kon de ene vloot toch nog invloed uitoefenen op de plannen van de andere. Onder meer door het geven van routesuggesties zodat duidelijk bleef dat men ondanks alles toch het beste met elkaar voorhad.

Het verslag dat u leest komt vanaf en rondom de EliXir van Pieterjan van Dongen. Als eerste kennismaking heb ik als zeuntje meegeholpen met het schuren en in de antifouling zetten van het onderwaterschip, op een prachtige dag in de eerste week van mei.

Op vrijdag 19 mei kwam ik tegen de avond aan boord terwijl eerst was voorzien dat we rond de middag weg zouden

varen uit Muiderzand. Voordien meldde de schipper echter dat het kalm aan kon, omdat de Schellingwouderbrug waarschijnlijk niet zou draaien vanwege de steeds toenemende wind. Het plan - en naar wat het leek een goed plan was om ruim voor de andere schepen in IJmuiden te zijn, daar een goede plaats te zoeken voor hen, en dan even de kat uit het zeil te kijken.

Het liep allemaal anders. Maar eerst en vooral was er die avond een wel heel goed begin met het pre-captain’s dinner: een aspergecompositie, thuis voorbereid, en aan boord uitgeserveerd door Truus de Wijs. Overheerlijk!

De volgende ochtend was de schipper al vroeg in de weer met het verzamelen van weerinformatie, waarbij een vers kopje thee hem wat opvrolijkte. Hij had zó uitgezien naar good-old Engeland.

Overleg begon, en daar kwam uit dat er met een vlootje naar Medemblik gevaren zou worden.

We voeren er op ruime en halve wind naartoe. Na de borrel en na gegeten te hebben, werd het een gezellige boel. Na druk overleg en natuurlijk ampele (PZV!)overwegingen werd besloten om bij aanvaardbaar weer naar Oudeschild te koersen.

Het zag er goed uit toen we opstonden, dus rustig de haven uit. Maar de flappen stonden goed en wel uit of de schipper meende dat de Annies van de familie De Jong niet vólgde maar ópliep.

Het besluit was snel genomen, de hele frik moest erop. Henri de navigator dook het schip in om de halfwinder naar boven te halen. Hij had het ook met de volle zak door het dievenluik kunnen proberen maar kwam ermee door de kajuit naar buiten. Snel aanslaan, we liepen weer uit en niet een beetje!

kanaal

Na Den Oever volgden we de waypoints en na het voorlaatste rak en aantrekkende wind begon de schipper wel erg vaak achterom te kijken. Hij overlegde met ons, maar toch, ontkennen hielp ook niet, we hadden opnieuw de Annies als oploper!

Het gelaat van onze gezagvoerder betrok, maar hij moest dulden dat het achterliggende zeil groter en groter werd. Hij bleef turen en na geruime tijd klaarde hij op, het bleek ‘slechts’ een grote Dehler!

Later heeft hij er met Aitske hartelijk om gelachen. Het bericht kwam dat middelen beschikbaar werden gesteld voor een eigen captains’ dinner. Een fijne avond volgde, met naborrelen aan boord van de American Lady bij Nico Bruin.

De volgende morgen werd weer koers gezet naar het IJsselmeer en deden we Stavoren aan.

Woensdag zeilden wij naar Volendam en genoten daar van een palingdiner met witte wijn. Omdat het weer niet verbeterde, besloot men om uit elkaar te gaan en de reis te beëindigen. Wij zetten de volgende dag koers naar Muiden met de stormfok. De windmeter kwam regelmatig ruim boven de veertig knopen.

Het afscheidsdiner in restaurant Floris was de beloning voor deze natte stormdag. Donderdagmorgen, hoe veranderlijk is de wind, zeilden wij bij 3 Beaufort nog een rondje Marken, maakten schoon schip en gingen huiswaarts. Ik met de gedachte dat deze schipper voorlopig nog niet de kat achter het anker zal zetten.

En volgend jaar gaat het wél lukken met Ramsgate!

77

• Alphons Drübers is (deels) solo op weg naar St. Petersburg.

Kijk op: www.symariken.punt.nl • Ook onze oudleden Jacqueline en Rob Sterenborg zeilen weer, en wel ‘down under’. Google naar ‘Mary-Eliza’.

• Ramsgate lag dit jaar meer Noordelijk en Oostelijk dan voorgaande jaren.

• Onze voorzitter had een Vega en heeft nu een Lyra • Vergeet het Lustrumboek niet, het komt er echt aan!

PZV Zeezeilen 2 - juli 2006

17

Navigator’s Trophy 2006 Op 24 mei werd deze begerenswaardige trofee door Bart uitgereikt. Hier de weergave van zijn toespraak.

Bart Lagerweij

B

ij het 10-jarig bestaan van PZV in 1990 heeft onze zusterorganisatie, de Engelse PSA ofwel de Philips Sailing Association, onze vereniging de Navigator’s Trophy geschonken. De traditie wil dat deze Trophy elk jaar tijdens het captain’s dinner op de Ramsgate-tocht wordt uitgereikt door een vertegenwoordiger van het bestuur van de PSA. Vorig jaar bijvoorbeeld door Tom Jacobs, die ons met zijn droge humor op een bijzondere manier heeft laten genieten van de kunsten van de retorica. Ook dit jaar zou Tom ons weer hebben kunnen boeien, ware het niet dat de slechte weersomstandigheden ons niet over zee naar Ramsgate, maar via de Schelde naar Antwerpen gebracht hebben, waar we nu in restaurant Pier 19 het captains’ dinner nuttigen. Uw penningmeester, als oudst aanwezige bestuurslid, mag deze eervolle taak nu verrichten.

Zoals gezegd: de Navigator’s Trophy wordt jaarlijks uitgereikt aan een voor PZV zeer verdienstelijk lid, dat in de afgelopen jaren een bijzondere bijdrage geleverd heeft aan de vereniging en zijn leden. De Trophy bestaat uit een houten sokkel met een verzilverd zeilend schip erop, van ca. 22 cm groot. Op de sokkel staan op schildjes de namen van de winnaars van de afgelopen jaren vermeld en het geheel is opgeborgen in een mooi houten kistje.

Het bestuur was het zeer snel en unaniem eens over de nominatie voor dit jaar.

Onze kandidaat is al meer dan 15 jaar lid van PZV en heeft in die jaren behalve actief meegezeild, in grote bescheidenheid ondersteunende, initiërende en activerende activiteiten ontplooid: - Hij nam deel aan zeven Ramsgatetochten en heeft zich ontwikkeld tot een solide navigator.

- Hij is een gewild bemanningslid, niet alleen vanwege zijn navigatorische kwaliteiten, maar ook omdat hij een goede kok is.

18

PZV Zeezeilen 2 - juli 2006

- De laatste jaren brengt hij voor een flink stuk zeilende door, d.w.z zowel op de Noordzee alsook langs de Spaanse kusten en op de Middellanse Zee. - Hij is een uitgesproken watermens, want zeilt hij niet, dan roeit hij wel.

- Hij is behoorlijk creatief, aan de ene kant als beeldhouwer, maar ook al een aantal jaren als vormgever van Zeezeilen.

- Hij is in dit kader momenteel ook bezig met een mega-klus, de vormgeving van het Lustrumboek ter gelegenheid van het 5e lustrum, iets waaraan hij inmiddels al honderden uren heeft besteed.

- Hij is actief bij het in gang zetten van zomertochten voor PZV-schippers en opstappers, zoals ook dit jaar het Rondje Kanaal.

Deze tochten trekken steeds meer deelnemers.

- En hij organiseerde recent het gezamenlijk ‘vaarklaar maken en bootonderhoud‘, een activiteit die schippers en opstappers met elkaar in contact brengt en die ertoe bijdraagt dat de vloot op tijd te water is.

U weet nu vast en zeker over wie we het hebben!

Het behaagt het bestuur van de PZVZeezeilvereniging, met een deel van de Ramsgate-deelnemers toevallig hier in Antwerpen verenigd, om voor zijn zeer grote verdiensten als hiervoor genoemd, de winnaar van de Navigator’s Trophy 2006 bekend te maken. Het is: Jan Statius Muller, en wij feliciteren hem daarmee en wij hopen dat hij nog lang zijn diensten aan de vereniging zal geven.

Omdat Jan hier vanavond niet aanwezig is, zal de uitreiking later, op een gepast moment geschieden.

directe reactie te krijgen. In een sms is hem, direct hierna, het winnen van de trophy bekendgemaakt.

Zijn antwoord-sms luidde: “Beste Bart, aangenaam verrast en vereerd ontving ik je sms. Jammer dat ik niet heb kunnen luisteren naar je betoog. Ik dank het bestuur en wens de vloot nog wat goede dagen toe.”

Jan Statius Muller.

Nawoord: Tijdens de toespraak is getracht Jan te bellen, om hem online deelgenoot te maken van deze bekendmaking. Echter zijn voicemail stond aan en er was geen

PZV Zeezeilen 2 - juli 2006

18

We gaan wel in den vreemde

maar keren telkens weerom naar ons

Trafalgar Pub PZV Zeezeilen 2 - juli 2006

19

Kant noch wal geraakt!

Een zeer geslaagd motormanoeuvreerweekend (22 en 23 april 2006) waarin de deelnemers voor zich spreken.

Maarten van Herk

H

et Nederlandse klimaat onderwerpt ook het PZV-zeilersgilde meedogenloos aan het ritme van winterse lethargie en zomerse ADHD. In het eerste geval tracht de WAC een al te diepe winterslaap te voorkomen door het organiseren van wat ‘droge’ avondvullende activiteiten, in het tweede geval is het de ZAC die met een aantal ‘natte’ praktische zeilevenementen deze aandoening tracht te bestrijden. Dit jaar hebben de twee commissies gezocht naar een mogelijkheid om beide gemoedsstadia soepel in elkaar over te laten lopen.

Besloten werd de leden uit te nodigen deel te nemen aan een motormanoeuvreerweekend met daarin een droog en een nat deel. Het vanzelfsprekende doel was de vaardigheden van het moeiteloos (en schadeloos) afmeren, afvaren en sluisvaren te vergroten en tevens het geloof in eigen kunnen op te vijzelen.

Met als bijkomend voordeel het uitzicht op toekomstig leedvermaak waarmee je anderen “de box in ziet butsen”. Op onze website heeft u inmiddels een beknopt verslag van dit succesvolle weekend kunnen lezen. Ter aanvulling echter geven we hier graag het (anonieme) woord aan enkele deelnemers die hun behartenswaardige bevindingen voor u op papier hebben gezet.

Het nieuwe PZV-lid: “Het was de eerste keer dat we aan zo’n verenigingsevenement meededen en wat me opviel was dat het zo leuk en informeel was. Geweldig om zoveel aardige mensen te ontmoeten die allemaal zeilen als passie hebben. Veel lof voor de schippers die hun boot ter beschikking stelden voor dit evenement.

20

PZV Zeezeilen 2 - juli 2006

Die zullen best wel een paar keer flinke hartkloppingen hebben gehad wanneer hun schip, vrijwel onbestuurbaar, bijna de steigers raakte. Ze hebben hun zenuwen echter goed in bedwang kunnen houden! Dank ook voor de organisatie en het improvisatievermogen om ons op het laatste moment toch nog aan een plaatsje te helpen. En met name veel dank aan het schipperspaar dat hun schitterende, vrijwel nieuwe boot een dag “aan ons gegeven” hebben om te oefenen. Daar was veel moed voor nodig.

Omdat het oefenschip echter veel sneller reageert dan ons eigen schip (een Najad), dat we pas een paar weken hebben, betekent dit dat we daarmee nu veel zullen moeten oefenen. Dit weekend betekende voor ons niet alleen technische vaardigheden opdoen maar ook kennismaken met andere leden. We vonden het een gezellig weekend.”

De leergierige deelnemer: “Als opstapper kom je normaalgesproken niet aan manoeuvreren toe. De schipper vindt dit zelf ook vaak lastig (!) en doet het daarom meestal liever zelf.

Natuurlijk kun je een boot huren en daarmee eindeloos oefenen of kiezen voor de mogelijkheid speciale (dure) lessen te nemen. Dit leren in de PZV-setting is echter erg prettig. Wat ik bijzonder leuk vond, was dat ook mensen die al jaren zelf een schip hebben erg veel belang-

stelling voor de “theorie” hadden. We hebben veel geleerd: - de bemanning moet niet dapper, sterk of stoer zijn, maar er moet een doordacht en voorbereid plan zijn. De stuurman maakt de fouten! (het schip kennen, tijdige en duidelijke communicatie, anticiperen op kritische aspecten/momenten); - opnieuw beginnen als het niet de eerste keer lukt, niet proberen te corrigeren; - gebruik maken van lijnen, springen en schroefwerking waar mogelijk; - dat het manoeuvreren van een schip dat weinig snelheid maakt behoorlijk is te beïnvloeden door met de juiste roeruitslag even een dot gas te geven.”

De schippers: “Als schipper heb ik dit weekend het een en ander geleerd wat ik zelf kan toepassen. Verder ga ik de theorie samen met vrouw en kinderen op dezelfde manier oefenen, zodat de bemanning het schip zelfstandig op de motor in veilige haven kan brengen. De extra rust voor mij en het gegeven vertrouwen aan de bemanning wordt een extra dimensie van plezier.”

“Onze complimenten. We varen toch al een tijdje, maar niet eerder kregen we zo’n ‘crisp en clear’ inzicht in het manoeuvreren op de motor als tijdens dit

met zijn kont de wind op… (en van daaruit kun je veel verklaren en beredeneren).”

“De locatie was heel erg geschikt om het manoeuvreren te oefenen met een erg gezellig café-restaurantje. Een goed verzorgde presentatie uitgewerkt in een handig bewaarboekje, helemaal top.

Daar waren alle deelnemers blij mee.

En na de oefeningen was het nog lang gezellig in het restaurantje, met ter afsluiting nog een prachtige zeildag.”

oefenweekend. De uitleg was helder en illustratief, de oefeningen leuk en leerzaam en ‘after all’ zit er nog geen krasje op de nieuwe lak van ons schip! Leuk was het ook om weer een aantal nieuwe leden te ontmoeten. De oefenweekends blijken bij uitstek goede gelegenheden daarvoor. Dat is een van de redenen dat wij graag meedoen, ook al is het onderwerp van zo’n weekend bij ons soms al eens de revue gepasseerd. Na de kou van de zaterdagmiddag was de borrel, en iets later de maaltijd, in de warme Sailor Inn dubbel welkom. Dat het samenzijn daar ook heel geanimeerd was, hoeft verder geen betoog. Zondagmorgen zijn we, al oefenend, voor de eerste keer dit jaar naar onze thuishaven Sint-Annaland gevaren. Blij weer ‘thuis’ te zijn en met een voldaan gevoel over het weekend, hebben we daar ons schip op haar nieuwe vaste ligplaats afgemeerd.”

De beschouwende deelnemer: “Wat graag probeer ik hier iets weer te geven van wat mij zoal be- en geroerd heeft tijdens het weekend aan boord bij mijn schipperspaar. Allereerst de eenvoudige, warme ontvangst en volle vrijheid voor de gasten, anderzijds het aanschouwen van een boeiend samenspel tussen twee zeilmensen, zij rustig en zacht door veel ervaring, denk ik, hij expliciet temperamentvol, direct en precies. Ze konden het niet laten, wachtten er gewoon op, om ons te laten zeggen dat we zondag ook nog wel even wilden zeilen. Het staat voor mij vast dat ook zij ervan genoten om hen vreemde

mensen met hun schip te laten zeilen en ze te instrueren. Voor mij waren er ontroerende ogenblikken zoals het achteruit invaren van de box en het voelen van de toenemende spanning op het schip na een simpele aanwijzing door de schippersvrouw en de gewaarwording dat ik het was die aan het roer stond.

Het was voor mij een goed weekend, een opsteker in de volle betekenis.”

De nuchtere deelnemer — waarmee niet gezegd is dat de overigen dat niet waren —: “- Ik heb na een weekend al het gevoel dat ik met deze boot beter kan manoeuvreren dan met onze eigen boot; - De boot moet het werk doen en de bemanning moet lui zijn; - Mijn grootste angst, het manoeuvreren c.q. draaien met weinig ruimte, ging me uiteindelijk het beste af van alle manoeuvres; - Mijn grootste eye-opener: een schip dat geen zeil voert noch op de motor vaart zoekt niet met zijn kop maar

De spijbelende deelnemer: “Als aangeplakt buitenbeentje toch wat commentaar, met uitzondering van de praktische oefeningen want daar hebben we overwegend gespijbeld!

Theorie: hartstikke goed. Uiterst professioneel voorbereid, prima visualisering, goede uitleg, maar voor diegenen die nooit eerder met deze materie hebben gewerkt, was het tempo denk ik te hoog.

Daar staat wel tegenover dat men de boel goed kan nakijken in de hand-out.

Suggestie met betrekking tot de locatie: bekijk ook eens de haven aan de overkant voor eventuele happenings in de toekomst. Veel beter sanitair en de les/eetgelegenheid is er ook ruimer. Het sanitair van de “Waterkant BV” vind ik uiterst scharrig.”

De passant: “Over de dag zelf kan ik niet oordelen, maar ik hoorde wel enthousiaste reacties. Het diner was ontzettend gezellig en goed verzorgd. (Gisteravond heb ik er nog een keer gegeten!) Voor mij waren er ook veel nieuwe gezichten waarvan ik er enkele beter heb leren kennen.”

Het bovenstaande commentaar (nu hoort u het ook eens van een ander) is naar mijn mening zo volledig dat ik op uw begrip reken als ik er als verslaggever verder het zwijgen toe doe.

Of vergis ik me?

Namens de activiteitencommissies,

Mees Dekker deed ons, verrast door de voorplaat van Zeezeilen nummer 1 van dit jaar met zijn Ark Royal op de keien, het volgende gedicht van Gerrit Achterberg toekomen: Aan het roer dien avond stond het hart en scheepte maan en bossen in en zeilend over spiegeling van al wat het geleden had voer het met wind en schemering om boeg en tuig voorbij de laatste stad

PZV Zeezeilen 2 - juli 2006

21

Bezoek KMI en Etap Deelnemers aan de meteo-cursus zagen bij het KMI in België wat aan hun weeranalyses voorafgaat. Op de terugweg bezocht de groep de ETAP-werf in Malle.

Richard van Steenderen Koninklijk Meteorologisch ­Instituut Als aanvulling op de meteo-cursussen van de afgelopen maanden had de winteractiviteitencommissie een excursie georganiseerd naar het Belgische Koninklijk Meteorologisch Instituut (KMI) te Ukkel. Met de nodige overredingskracht was bereikt dat een seniormeteoroloog van het Instituut maximaal 25 PZV-leden wilde ontvangen om uitleg te geven over de magie van het opstellen van een weersverwachting. Zodoende gingen exact 25 leden op 25 maart 2006 op weg naar Ukkel waar een en ander zou plaatsvinden. De chauffeurs was verzocht om voor de koffie te zorgen, de rest van de foerage inclusief de lunch werd verzorgd door Maarten (klein deel) en zijn vrouw (voorbereidingen, groot deel).

Omstreeks 10.30 uur kwamen de eerste auto’s aan bij het instituut waar Maarten ons al achter het toegangshek stond op

22

PZV Zeezeilen 2 - juli 2006

te wachten. En nu onze rondleider nog met de toegangscode voor datzelfde hek. Na een kwartiertje werden we door een vriendelijke medewerker binnengelaten en naar de ontvangstruimte geleid waar het met versnaperingen en de door ons meegebrachte koffie aangenaam verpozen was.

Echter, zo omstreeks 11.00 uur maakte een kleine nervositeit zich meester van Maarten die telefonerend door de gang banjerde en ons na een telefoontje moest vertellen dat onze gastheer de afspraak ‘vergeten’ was, maar zich alsnog herwaarts zou spoeden. Een klassiek staaltje van Bourgondische nonchalance, maar ach, er was nog voldoende koffie en cake.

Om ongeveer 11.40 uur was hij er dan en na vele excuses kon de excursie begin-

nen. De rondleiding was in twee delen gesplitst, eerst het bezichtigen van de buiten opgestelde meetapparatuur met uitleg over de metingen en vervolgens het bezoek aan de zogenaamde ‘weerkamer’.

De metingen We verlieten het gebouw en in een lekker voorjaarszonnetje gingen we de meettuin in.

Hier staan de instrumenten opgesteld voor de waarnemingen waarop de weersvoorspellingen worden gebaseerd, samen met die van nog 320 andere stations in België.

De metingen die hier worden verricht zijn: • Temperatuur • Windsterkte en -richting

• Neerslag • Luchtdruk Deze metingen worden om de drie uur uitgevoerd en in de weerkaart verwerkt voor de weersvoorspelling van een termijn tot 36 uur. Voorspellingen voor langere termijn worden gebaseerd op computermodellen en satellietmetingen.

De temperatuur wordt gemeten in de zogenaamde thermometerhut. Dit is een houten kastje van jalousie-panelen zodat de wind er doorheen kan waaien maar het zonlicht wordt buitengehouden. Voor dit doel zijn de deurtjes dan ook altijd op het noorden gericht. Een thermometerhut zoals die in het verleden werd gebruikt, zie je op een van de foto’s.

Vier temperaturen worden hier gemeten. De bovenste twee thermometers zijn voor de maximum- en minimumtemperatuur van de afgelopen 12 uren.

De derde is de actuele temperatuur en de onderste is de ‘natte bol’ thermometer.

Deze laatste is van belang omdat hierbij wordt gemeten aan verdampend water.

De methode is als volgt: het kwikreservoir van de thermometer wordt omwikkeld door watten die aan de andere zijde in een bak met water hangt. Het water verdampt en onttrekt warmte aan de thermometer. De hierbij geregistreerde temperatuur is de verdampingstemperatuur wat tevens ook het dauwpunt is.

Deze temperatuur geeft een indicatie over het mogelijke ontstaan van bewolking.

Tegenwoordig zijn de thermometerhutten voorzien van elektronische meetapparatuur, maar de metingen blijven hetzelfde en de waarnemingen worden automatisch naar het KMI doorgestuurd.

De standaardhoogte waarop de temperatuur wordt gemeten is 1,50 meter. Op de vraag of er in België ook wordt gemeten op klomphoogte was het antwoord: “Neen, want klompen zijn al heel lang het land uit.”

De windmeter staat op een hoogte van 10 meter en geeft windsnelheid en richting aan.

In dit geval staat de meter op een hoogte van 20 meter zodat de wind niet beïnvloed wordt door de omringende gebouwen.

De neerslagmeter staat op grondhoogte. De regen wordt hier opgevangen en gemeten in een maatglas. Voor sneeuw is de metalen buis rechts van de meter

Op zijn bureau heeft de hoofdmeteoroloog diverse beeldschermen die satellietbeelden tonen. Aan de hand hiervan en van de gegevens van de weerstations tekent hij de weerkaart met de ons allen zo bekende fronten.

Deze voorspellingen zijn bruikbaar voor de korte termijn van 1 tot 5 dagen. Voorspellingen op langere termijn worden berekend door gebruik te maken van diverse rekenmodellen. De zekerheid van de voorspelling is voor de eendaagse termijn 95% en die van de 5 daagse ongeveer 80%. De zekerheid voor de nog langere termijn wordt snel minder en is afhankelijk van het gebruikte rekenmodel. Er zijn zestig verschillende rekenmodellen en wat is dan zekerheid? Zeker voor de windverwachting is een termijn van meer dan 5 dagen niet zinvol meer. Belangrijk hierbij is de aanvullende detaillering van de weerkaarten door de informatie verkregen door satellietfoto’s. De hoogtes waarop de verschillende waarnemingen worden gedaan zijn respectievelijk 850, 700, 500 en 200 hPa.

die de bol in het midden vervangt.

De luchtdruk wordt gedurende 24 uur middels een barograaf vastgelegd.

De weerkamer Het KMI heeft een bezetting van dertig man waarvan er drie tijdens het weekend dienst hebben.

In deze ruimte worden alle meetgegevens verzameld en verwerkt naar weerkaarten en worden de diverse weersverwachtingen opgesteld. De hoofdmeteoroloog staat in verbinding met de diverse organisaties die deze voorspellingen nodig hebben.

Het opstellen van een weersverwachting is al met al niet eenvoudig en zeker niet in de lente of herfst. In de zomer en winter is het wat gemakkelijker omdat dan de stabiele perioden langer zijn.

Hiermee was de rondleiding ten einde en werden we naar de ontvangstzaal geleid waar nog wat nagepraat werd en waar een uitstekende lunch was klaargezet die ook door de familie Van Herk was verzorgd. Verkwikt en gelaafd namen we afscheid van onze rondleider en gingen we op weg naar onze volgende bestemming.

PZV Zeezeilen 2 - juli 2006

23

ETAP Na het bezoek aan het KMI te Ukkel was er voor de deelnemers op de terugweg nog een excursie gepland bij de jachtbouwer ETAP te Malle. In afwachting van de aankomst van iedereen werden we onthaald in de ontvangstruimte met koffie of thee met de bekende Belgische bonbons.

Zodra iedereen aanwezig was, gaf de gastheer een presentatie, ondersteund door lichtbeelden, over het bedrijf, de producten en het productieproces.

ETAP is een bedrijf dat werkzaam is in de verlichtingsindustrie en vooral armaturen maakt voor de straatverlichting.

Vijfendertig jaar geleden werd begonnen met het bouwen van zeiljachten, waarschijnlijk mede bepaald door het feit dat de eigenaar een verwoed zeiler was. De huidige producten zijn zeiljachten van 21 tot en met 46 voet, evenals een nieuwe motorkruiser.

ETAP ontwerpt zijn modellen op basis van een dubbelwandige constructie. De

24

PZV Zeezeilen 2 - juli 2006

ruimte tussen de beide schalen wordt volgespoten met polyurethaanschuim.

Dit schuim is niet poreus en nagenoeg niet waterabsorberend en heeft een lage soortelijke massa. Hierdoor heeft het jacht bij lekkage een hoog drijfvermogen. Om het schip onzinkbaar te mogen noemen, moet het voldoen aan een aantal criteria die zijn vastgelegd door het Franse Marine Marchante.

Deze normen zijn: Een zeiljacht moet in volgelopen toestand • een maximum aan stabiliteit hebben, • een minimale vrijboord houden, en • In een praktisch horizontale positie blijven liggen.

Alle geproduceerde jachten worden hierop getest. De ETAP-jachten voldoen aan deze eisen en krijgen derhalve een certificaat van onzinkbaarheid. Naast de onzinkbaarheid heeft de dubbelschalige constructie nog andere voordelen zoals een hoge thermische en akoestische isolatiewaarde en een stijve constructie.

Een ander aspect van de bootconstruc-

tie is het toepassen van de tandemkiel.

Hierdoor worden de diepgang en de drift verminderd.

Sinds een tiental jaren voert ETAP naast de standaard helmstok- en stuurwielbesturing ook het EVS-systeem. EVS of ETAP Vertical Steering System is ontwikkeld om de voordelen van beide systemen te combineren en de nadelen te vermijden. Het concept is een ergonomisch geprofileerd stuur dat beweegt in een verticaal vlak in de dwarsrichting van het schip. Populair gezegd “een verticale helmstok”. Voordeel is natuurlijk dat de kuip een veel grotere bruikbare ruimte krijgt. Het sturen gaat ook als bij een stuurwiel, een beweging naar rechts en de boot gaat naar stuurboord.

Na deze presentatie kregen we een rondleiding in de productiehallen waar de productie voor het weekend stil lag.

Hier zagen we diverse modellen van onderdeel tot de samenbouw. De onderstaande foto’s geven een impressie van het gehele proces.

Een ontmoeting met jezelf, als voorbereiding tot nieuwe tochten, en met de nodige adviezen.

Lidia Roesink

D

e schrijvers Peter Noble (psychiater) en Ros Hogbin (journaliste) zijn beiden ervaren oceaanzeilers en hebben voor het boek The Mind

The Mind of the Sailor of the Sailor veel interviews afgenomen en onderzoek gedaan. De centrale vraag hierbij is: wat heeft de persoonlijkheid van de schipper en die van de bemanning met het al of niet slagen van een reis te maken?

Niet dat wij bij PZV nu allemaal oceaanzeilers zijn, maar het is wel goed om dit boek te lezen en er je voordeel mee te doen.

Het bevat ook een aardige test voor ons. De vragen uit de test zijn voor een schipper, maar ook een bemanningslid kan zichzelf hiermee aardig testen. Beantwoord de test eerlijk voor jezelf, dan heb je er het meest aan!

Na de test is er een analyse en worden

de verbeterpunten aangegeven.

Andere hoofdstukken in het boek: Cast off and sail away, A woman’s place is at the helm, The Bligh mutinies, Getting on together: crew compatibility, The Appolonia tragedy, The singlehander, Donald Crowhurst: a reassessment, Communications: too much of a good thing?, Extreme sailing, Abandon ship? En tenslotte: The joy of sailing.

De Vragenlijst en de Conclusies heb ik vertaald — de score staat op de volgende bladzijde—, de rest kun je lezen in het zeer lezenswaardige boek zelf (ISBN 0-7136-5025-7, €19,95).

Ik wens jullie veel zeilplezier toe!

VRAGENLIJST: ben ik een goed schipper of bemanningslid?

1 Is “weg van de moeilijkheden aan de wal” een belangrijke reden om te gaan zeilen? Ja/Nee 2 Zou je het vervelend vinden om het drinken van alcoholhoudende dranken voor een week op te geven?

Ja/Nee 3 Word je angstig of paniekerig in krappe ruimtes zoals liften of druk openbaar vervoer? Ja/Nee 4 Als je onder druk werkt, ontwikkel je dan een van de volgende dingen: hoofdpijn, paniekaanvallen, depressie, slapeloosheid of ongerustheid? Ja/Nee 5 Werk je het best onder druk?

Ja/Nee 6 Zie je een uitdaging waar anderen een probleem zien? Ja/Nee 7 Zouden de meeste mensen beter af zijn als ze minder dachten en meer deden? Ja/Nee

8 Geloof je “waar een wil is, is een weg”? Ja/Nee

nen of boos vanwege het gedrag van andere bestuurders? Ja/Nee

9 Als je slechte service krijgt in een hotel of restaurant, kun je dan beleefd en zonder je kalmte te verliezen klagen? Ja/Nee

15 Zou je een bemanningslid, dat tegen een slechte beslissing van de schipper ageert waar hij het niet mee eens is, steunen? Ja/Nee

10 Als je met vrienden een spel speelt, is winnen belangrijker voor je dan te proberen om het voor ieder plezierig te maken te spelen? Ja/Nee

16 Houd je ervan belangrijke beslissingen te overleggen voor je die beslissing neemt? Ja/Nee

11 Als een vriend komt logeren, vind je het moeilijk de badkamer en de keuken te delen? Ja/Nee 12 Terugkijkend op feestjes en sociale gebeurtenissen, vind je soms dat je dingen gezegd hebt die je beter niet had kunnen zeggen? Ja/Nee 13 Ben je ooit op vakantie geweest met vrienden of een ander stel, die je goed dacht te kennen, om uit te vinden dat die vakantie de vriendschap beëindigde? Ja/Nee

17 Als een juniorcollega wordt gepromoveerd boven jou, zou je het moeilijk vinden een vriendelijke en effectieve relatie te onderhouden?

Ja/Nee 18 Als iemand die je kent een zwaar verlies lijdt of misère heeft, voorkomt verlegenheid ermee dat je sympathie en hulp aanbiedt?

Ja/Nee 19 Kun je makkelijk delegeren?Ja/Nee 20 Is goede voorbereiding gewoonlijk de sleutel tot succes? Ja/Nee

14 Als je rijdt, ben je vaak in gespan-

Conclusies En heb je de persoonlijkheid voor een goed schipper? Geen zorgen als je niet 20 uit 20 scoorde: perfectie is zeldzaam.

Zo’n hoge score kan mogelijk betekenen dat je vals gespeeld hebt! Als je een score van 15 of hoger hebt: goed gedaan. Je hebt het soort warmte en aanpassingsvermogen die het voor jou

gemakkelijk maken te leiden en met anderen om te gaan. Een score van 10 tot 14 is gemiddeld.

Besteed speciaal aandacht aan de gebieden waar je niet goed op scoorde.

Een score van 9 of minder betekent reden voor bezorgdheid, maar het betekent niet noodzakelijkerwijs dat je veroordeeld bent tot solozeilen. Maar als je

gaat verbeteren om een goed schipper te worden, moet je veel meer aandacht besteden aan je eigen emoties en hoe je je met anderen verhoudt. Concentreer je op leiderschapkwaliteiten en probeer gevoeliger te worden voor de houding en verwachtingen van je bemanning.

Wanneer spanning zich ontwikkelt binnen de bemanning, zou de goede schip-

PZV Zeezeilen 2 - juli 2006

25

per juist tactvol tussenbeide moeten komen. Als jij, als schipper, van slag bent of kwaad, probeer dan je gevoelens op een redelijke manier te verwoorden. Het is altijd het beste om direct in te grijpen bij emotionele problemen, inclusief die van jezelf, voordat ze tot een kookpunt komen. Goede communicatie is essentieel en een informeel gesprek bij een borrel is een goede manier om spanningen te bespreken. Bedenk dat een compliment beter werkt om gedrag te veranderen dan kritiek. Vermijd negativiteit. Word niet dominant of te vitterig.

Wees traag met het blameren van anderen en wanneer dingen goed gaan: zeg “dankjewel”. Als een probleem optreedt, bijvoorbeeld vallen die verward zijn of een zeil dat niet correct gehesen is, concentreer je op het helpen van de bemanning om het probleem op te lossen, liever dan een zondebok te zoeken.

Praktische zaken zijn ook belangrijk.

Een goed georganiseerd wachtsysteem behoudt moreel en harmonie alsmede

veiligheid. De bemanning die op wacht is zou tijdelijk “erover moeten gaan” en duidelijk moeten weten welke beslissingen ze mogen nemen. De wacht-af moet bij kunnen komen en rusten opdat ze alert is als ze weer op wacht komt of bij een noodsituatie erbij gehaald wordt.

Het is belangrijk vooruit te denken en het meeste werk en voorbereiding zou gedaan moeten zijn voor de boot de haven verlaat.

Samenvattend: - Een goede schipper raakt niet uitgeput en geïrriteerd door alles zelf te doen.

- Een besluitvaardige schipper behoudt het vermogen te delegeren.

- Een bereidheid zaken te overleggen en de mening van de bemanning mee te nemen is een teken van sterkte, niet van zwakheid.

- Zeilend met een goede schipper kan het een hulp zijn om goed naar de stijl van leiderschap en de besluiten te kijken, evenals naar de bootbediening.

Vaarklaar maken en bootonderhoud Waarschijnlijk voor het eerst sinds 1985 is in PZV-verband ‘vaarklaar’ gemaakt en bootonderhoud gepleegd.

Jan Statius Muller

Z

eezeilen is meer dan varen; er moet een hoop werk worden verzet voordat het zover is en zo kan blijven. Dat is voor een booteigenaar een open deur maar voor veel opstappers van PZV kan dat minder duidelijk zijn. In ieder geval hebben opstappers in het algemeen weinig of geen hands-on ervaring met vaarklaar maken en bootonderhoud. Dat is jammer voor hen, want werken aan een schip verhoogt het zeilplezier daarna.

De commissie Zomeractiviteiten heeft

26

PZV Zeezeilen 2 - juli 2006

daarom een activiteit ‘Vaarklaar maken en Bootonderhoud’ gefaciliteerd, gedurende de maanden maart en april. Hierbij konden opstappers de booteigenaren helpen met de klussen en klusjes aan hun schepen.

Dat hierbij het mes aan twee kanten snijdt, was duidelijk: 15 booteigenaren en 21 helpers meldden zich voor deze activiteit aan. Uiteindelijk is dat aantal wel wat teruggelopen, meestal omdat het schip niet op tijd beschikbaar was voor klussen, of omdat er geen geschikte klusdatum kon worden gevonden.

Alle uiteindelijke deelnemers zijn positief over deze activiteit, zoals bijvoorbeeld verwoord door Haye van de Werf en Hans Scholten; zie kaders.

Natuurlijk zijn er ook diverse opbouwende opmerkingen gemaakt over hoe het volgend jaar beter kan. Met name zijn suggesties gedaan om zo’n activiteit ook eventueel in het najaar te organiseren en om de activiteit in het kader van de Ramsgate-tocht te organiseren. De Ramsgate-bemanningen moeten dan wel vroeg in het jaar bekend zijn.

Met alle opmerkingen zal de commissie Zomeractiviteiten zeker rekeninghouden.

- Als een conflict ontstaat, zal de intelligente schipper niet simpelweg de bemanning ervoor verantwoordelijk stellen, maar zich ook afvragen hoe een andere stijl van leiderschap de situatie had kunnen voorkomen of minder uit de hand had laten lopen.

- Een goed schipper is gevoelig voor de behoeften en suggesties van de bemanning en is bovenal bereid om te leren. We kunnen allemaal leren van de ervaring van anderen.

Score: Vraag 1 t/m 4, 10 t/m 14, 17 en 18:

1 punt voor elke “Nee” Vraag 5 t/m 9, 15, 16, 19 en 20:

1 punt voor elke “Ja” Resultaat: 15-20 uitstekend 10-14 gemiddeld 9 of minder reden tot bezorgdheid

Onderhoud aan de EliXir

Hans Scholten

H

et was werkelijk een uitgelezen dag toen ik mij op 6 mei voegde bij de EliXir in Muiderzand.

We, en dat waren met mij de zoon en dochter van Pieterjan van Dongen, gingen aan het schuren van het onderwaterschip terwijl Aaldert en Henry het schip van boven onder handen namen. Dus met zijn zessen was het ook van zessen klaar, wat betekende dat ruim voor de door de schipper gestelde tijd de boot vanonder in de anti-fouling stond en van boven stond te glanzen als een spiegel. Omdat er nog tijd over was hebben we meteen maar het grootzeil aangeslagen en de huik gezet.

Nadien hebben we nog iets gedronken en om drie uur kon iedereen reeds vertrekken. Ja, het was een mooie dag!

Onderhoud aan de Trinity

Haye van der Werf

T

oen Jan in de ZAC-brainstorm afgelopen winter deze activiteit noemde, vond ik het direct een geweldig idee. Over het aantal inschrijvingen van helpers had ik op dat moment nog een hard hoofd. Het tegendeel bleek waar.

De schippers werd gevraagd welke klussen geklaard moesten worden.

Op de Trinity heb ik mijn klussen opgesplitst in twee verschillende soorten, namelijk de standaard poets- en antifoulingklus als het schip nog op de wal ligt, en een klus vaarklaar maken en klein onderhoud als het schip net in het water ligt.

Na een paar weken kreeg ik twee namen voor beide klussen; Johan Kortas en Reynout van Wanroy.

Johan heeft mij geholpen toen de Trinity nog op de wal stond. Johan heeft regelmatig meegevaren en hij vond het logisch mij te helpen. Op ĂŠĂŠn dag is de romp gepoetst en het onderwaterschip volledig in de anti-fouling gezet. Verder is de bootnaam aan beide zijden

op de boeg aangebracht.

Drie weken later heeft Reynout mij geholpen met een mast- en antenne-inspectie, het plaatsen van een nieuwe windex, het grootzeil optuigen, en nog wat poetswerk aan dek.

Eerst was het plan de mast er even af te halen maar na de inspectie bleek dat niet nodig. Alles zag er nog goed uit en de marifoonproblemen werden niet veroorzaakt door antenne of bekabeling, maar de marifoon zelf. Deze is inmiddels vervangen.

Wat mij als schipper betreft, een aardige activiteit aan het begin van het seizoen.

Johan en Reynout, nogmaals hartelijk dank voor jullie inzet.

PZV Zeezeilen 2 - juli 2006

27

Mast- en zeiltrimweekend Tijdens het mast- en zeiltrimweekend draaide alles om de bolling en de ‘groove van Lee’.

Henk Ankersmid

H

et is 6 mei 2006 en wij, Pieter Hiemstra en ik, hebben de Sagitta van de landvasten verlost en varen de haven van Dintelmond uit om ons in Willemstad te melden bij de projectleiders van het mast- en zeiltrimweekend. Er is nagenoeg geen wind en het zicht is slecht.

Bij de Volkeraksluis zien we ook de Orca van Wessel Nauta en de Pelikaan van Rob Pellicaan. Na de sluis stomen we gedrieën verder richting Willemstad.

In Willemstad komen de Xinia van Wim Braun en Jacqueline van Amstel, de Lady Five van Hans en Bep van Reenen, de Windveer van Harry Goes en Petra de Jong en de Puff van Dico van Ooijen en Yvonne Verschure erbij en zijn we met 7 schepen.

Even handjes schudden en een kus hier en daar en dan op naar het Wapen van Willemstad, waar om 12.00 uur de presentatie wordt ingeluid door Ab Pasman met een overzicht van wat er allemaal gepland is voor dit weekend.

De presentatie over mast- en zeiltrim wordt verzorgd door Lee Brand. Te beginnen met een model van een Optimist legt hij ons uit hoe de balans in je schip, dat wil zeggen de balans tussen het zeilpunt en het rompzwaartepunt op enig moment bepaalt of je schip loef- of lijgierig is, of dat het neutraal op de wind ligt.

Dat geldt voor elk schip. Hij behandelt de bolling van de zeilen bij licht weer, matige wind en harde wind. De mast hoort normaal, zonder zeil, recht op het schip te staan en iets naar achter getrimd.

Hij gaat uitvoerig in op de stand van de mast, de invloed van de stagspanning bij meervoudige verstaging en hoe de mast met een scheef ‘kopje’ zorgt dat

28

PZV Zeezeilen 2 - juli 2006

de top van het zeil wat wind ‘loost’ bij hardere wind. Lee heeft zijn toehoorders in de ban, er wordt aandachtig geluisterd en er komen aardig wat vragen. Maar Lee weet daar wel weg mee. Zeilmaker Ton Leeuwenstein houdt zijn kruit nog even droog voor de praktijk aan boord. Vanaf 14.00 uur gaan de schepen één voor één het water op met Lee en Ton aan boord.

Wij zijn met de Sagitta het laatst in de rij en staan gepland om 17.45 uur. Het begint echter lekker te waaien en daarom gaan we een uurtje eerder het water op om nog wat te zeilen. Jacqueline gaat met ons mee aan boord. Het voelt lekker op het water.

Tegen de geplande tijd zoeken we de Orca op, rollen de genua op en halen het grootzeil neer. Lee en Ton stappen op het water van de Orca over naar ons.

Lee begint met de stand van de mast te bekijken en vindt dat het bovendeel iets naar SB buikt. Volgens hem moet de intermediate stag aan BB iets worden aangespannen. Hij meet de hoofdstag aan beide zijden met de genuaval en vindt dat ze goed staan. Om de intermediate verstaging goed te zetten, dient echter eerst het hoofdwant wat losser gesteld te worden. Dan kun je het intermediate want goed zetten, waarna het hoofdwant weer aangehaald moet worden. Omwille van de tijd wordt deze actie uitgesteld.

Als we het grootzeil willen hijsen, wijst Ton ons erop dat de snapsluiting aan de val voor problemen zou kunnen zorgen; hij kan worden opengetrokken. Zijn advies is om die te vervangen door een geborgde harp. We hijsen het grootzeil.

Het zou nog ietsje hoger moeten om het voorlijk echt strak te krijgen, maar dat gaat niet. Het lijkt alsof er iets blokkeert bovenin. We laten het even staan en rollen de genua uit. Die staat er goed bij en we lopen als een tierelier. Volgens Ton zit de bolling ietwat te ver naar achteren, maar dat mag de pret niet drukken. Het

zijn correcties aangebracht, en elders goede tips gegeven, zodat iedereen het gevoel heeft dat het een nuttige dag is geweest.

Onder het diner in het Wapen van Willemstad wordt er doorgepraat over de gebeurtenissen van de dag en nog heel wat andere interessante zaken. Morgen gaan we in een zeiloefening ‘de groove van Lee’ opzoeken en de boel afsluiten met een onderling wedstrijdje. Met een rumoerig Willemstad om ons heen zoekt uiteindelijk eenieder zijn kooi.

zeilt lekker.

Bij het strijken van het grootzeil bevestigt Ton dat het probleem bij het hijsen waarschijnlijk wordt opgelost als er een harp aan de val komt in plaats van de huidige sluiting.

We varen op de motor de haven in en voegen ons bij de rest. Er wordt druk gepraat over de ervaringen en iedereen schijnt wijzer te zijn geworden van de acties op het water. Hier en daar

Zondagmorgen is het nog steeds mooi weer en het waait een beetje meer dan gisteren. Om 10.00 uur gaan we het water op voor twee oefenrondjes rond drie aangewezen boeien en daarna een afsluitend wedstrijdje rechts om de boeien. Tijdens de oefenrondjes werd in het aandewindse rak driftig gezocht naar ‘de groove van Lee’ en het ging dan ook best wel hard. Maar wie zich nu het beste beeld van ‘de groove’ gevormd heeft, weet ik niet. Daar hebben we naderhand geen discussie meer over gehad.

Al met al denk ik dat het een geslaagd weekend was, met veel nuttige acties en tips. Ab en Wim, bedankt voor de organisatie en niet te vergeten Lee en Ton, voor hun bijdrage.

Jachtzeil Makerij Veerhaven 4485 PL Kats ZldV 0113-600291 fax 0113-600249

Lion Sails

Ton Leeuwestein Tel. privé 0113-227028

PZV Zeezeilen 2 - juli 2006

29

MONSTERROL Nieuwe leden Peter Peeters Heiveld 79, 6596 BW Milsbeek Maarten Roks De Bugjes 4, 5091 BZ Middelbeers Greetje Salomons Jan van Arkelweg 22, 3911 CD Rhenen Bas Ziekenheimer Marco Polostraat 7, 6413 SH Heerlen

0485-512732 013-5142979 0317-614597 045-5214477

family.peeters@home.nl mfmroks@kpnplanet.nl gewezet@compaqnet.nl b.ziekenheiner@wanadoo.nl

Nieuwe eigenaren en nieuwe schepen Eigenaar Naam boot Thuishaven Opmerkingen Philip Beekman LYRA Bruinisse (Jachthaven) Hallberg Rassy 342, 10.32 * 3.42 * 1.82 Maarten Roks MikMak Noordschans Dehler Duetta 94, 9.40 * 3.05 * 110 Bas Ziekenheimer Seabert Noordschans Dehler Optima 101, 10.10 * 3.40 * 1.70 wijzigingen Zie de colofonrubriek INFORMATIE LIDMAATSCHAP, LEDENADMINISTRATIE en BOOTADMINISTRATIE. In Zeezeilen worden alleen wijzigingen van lidmaatschap en botenbezit vermeld.

ZEEZEILEN, het verenigingsblad van de Zeezeilvereniging van Philipsmedewerkers PZV (verschijnt 4x per jaar) BESTUUR Philip Beekman, voorzitter Floralaan West 304 Aitske de Jong-Ruben, secretaris Het Laar 31 Bart Lagerweij, penningmeester Laurenspark 122 Rolien Lucassen, voorzitter winteractiviteiten Krokuslaan 19 Jacqueline van Amstel, vz. zomeractiviteiten de Stappert 6 Hans van Reenen, hfd.red. Zeezeilen/Website Mauritsgaarde 16

5644 BP Eindhoven 040-2122792 5551 ZC Dommelen 040-2070884 4835 GZ Breda 076-5224602 5595 ER Leende 040-2060622 5066 MG Moergestel 013-5136599 5671 XM Nuenen 040-2834837

bestuur@pzv-zeezeilen.nl

COMMISSIE ZOMERACTIVITEITEN COMMISSIE WINTERACTIVITEITEN REDACTIE ZEEZEILEN/Website website Jacqueline van Amstel, voorzitter Rolien Lucassen, voorzitter Hans van Reenen, hoofdredacteur Peter Veger, webmaster Franka Ruijten Paul Horstman, secretaris Huug Schenkel, penningmeester Ramsgate tocht: Jan Vermeulen, penningmeester Marijke Alders Lidia Roesink, voorzitter Maarten van Herk Arno Beuken Haye van der Werf, secretaris Richard van Steenderen Bauke Sijtsma Dennis van Thiel, penningmeester Martijn van Dijk Marja Snoeyen Corrie van Oort Jan Statius Muller

Peter Veger zac@pzv-zeezeilen.nl wac@pzv-zeezeilen.nl zeezeilen@pzv-zeezeilen.nl webmaster@pzv-zeezeilen.nl INFORMATIE LIDMAATSCHAP, LEDENADMINISTRATIE en BOOTADMINISTRATIE Peter Veger, Prins Hendriklaan 18, 5684 GP Best, tel 0499-373994, ledenadministratie@pzv-zeezeilen.nl Zijn er wijzigingen in uw adres etc. of in de gegevens van uw boot, geeft u die dan door; ze worden ook opgenomen op de website.

KeNnisbank Beheerder Wim van Roode, tel. 040-2624408, wim.van.roode.@vanroode.org BETALINGEN Contributies en betalingen voor cursussen, oefenweekenden en advertenties in Zeezeilen moeten worden gedaan aan de respectievelijke rekeningnummers. Voor de contributie wordt een acceptgirokaart toegezonden; gelieve anders steeds de aard van de betaling te vermelden.

De redactie van Zeezeilen verstrekt advertentietarieven op aanvraag.

Girorekeningen: postgiro 3222325 t.n.v. PZV Contributie te Best Administratie: Commissie Zomeractiviteiten postgiro 4103394 t.n.v. PZV Zomeractiviteiten te Helmond Commisie Winteractiviteiten postgiro 2939005 t.n.v. PZV Winteractiviteiten te Best KOPIJ ZEEZEILEN zeezeilen@pzv-zeezeilen.nl Kopij (in Word, Arial 10 pt) inleveren bij Hans van Reenen, Mauritsgaarde 16, 5671 XM Nuenen, tel. 040-2834837, j.vanreenen@onsnet.nu of zeezeilen@pzv-zeezeilen.nl. De kopij mag geen ingesloten illustraties of opgemaakte tabellen bevatten!

Illustraties identificeren met naam en de titel van het bijbehorende artikel. Digitale illustraties weergeven met hoge resolutie in TIF, JPG, PDF, PNG, PSD, BMP, EPS, GIF of -als het niet anders kan!- Word formaat en bij Hans van Reenen aanleveren, liefst op floppy of CD. De redactie stelt het op prijs dat u de aanwijzingen in “Enkele richtlijnen voor het schrijven van een stukje voor Zeezeilen� volgt, welk document is op te vragen bij de redactie. Ook kunt u het vinden op de PZV website, onder Zeezeilen.

De redactie van Zeezeilen kan aanpassingen aanbrengen vanwege de leesbaarheid of de omvang. Bij grote veranderingen wordt met de auteur contact opgenomen. De redactie behoudt zich tevens het recht voor om een artikel naar een volgend nummer door te schuiven.

WEBSITE: www.pzv-zeezeilen.nl Met listserver. Voor directe berichtgeving tussen leden onderling: pzv-list@pzv-zeezeilen.nl

30

PZV Zeezeilen 2 - juli 2006

PZV Zeezeilen 2 - juli 2006

31