çava HET MAGAZINE DAT DEUGD DOET | ZOMER 2015
EEN UITGAVE VAN CM MIDDEN-VLAANDEREN EDITIE 29
Puberkind Cath Luyten
“Een parel kak je er gewoon weer uit”
Vader & dochter Hans & Estée Otten
Lente
op komst in Massembre Workshop Babymassage
Special Op kot
“Hoe leven onze ht?” studenten nu ec
WWW.FACEBOOK.COM/MAGAZINECAVA
Pagina 1
Je bent nooit te oud om er iets moois van te maken. M’n spreken en m’n verstand, die zijn nog 100%. Al de rest, dat is al geopereerd. Ik heb dus echt hulp nodig bij alles wat ik doe. Dat is niet altijd gemakkelijk, maar ze doen dat hier met zoveel liefde dat ik ze met plezier iets schoons teruggeef. Maria (89) woont en schildert in Gitschotelhof.
Bij ons noemen ze een woonzorgcentrum een gerusthuis. Omdat u er zich geen zorgen hoeft te maken, ook niet over de prijs. Die is immers ‘alles inbegrepen’: van uw verblijf tot en met al uw medische kosten. Waar u ook gerust in mag zijn: u hoeft nooit te wachten. Zo kunt u meteen komen wonen in ons gloednieuw woonzorgcentrum ’t Zand op Linkeroever. Maar ook in de meeste van onze andere woonzorgcentra kunnen we snel voor u een kamer reserveren. Kom eens kijken hoe het is om bij ons te wonen. En ontdek hoe u bij ons ook enkel overdag of voor korte tijd kunt verblijven. Hebt u in afwachting thuis hulp nodig? Dan komt de thuisverpleging, huishoudhulp of poetshulp graag bij u langs. En eenmaal u verhuist naar het woonzorgcentrum, helpen wij graag met uw verhuis. Bel voor meer informatie en reservatie op 03 338 92 44. www.zorgbedrijf.antwerpen.be
Pagina 2
Inhoud
EDITO
ALTIJD DIE DRUK Zou je dat ook wel eens willen? Dat je de tijd even stil kon zetten of zelfs terug kon draaien? Ik wel, en ik moet bekennen dat die gedachte steeds vaker bij me opkomt. Even op de plaats rust en terugblikken op het leven. Dat zouden meer mensen moeten doen als ik afga op het aantal burn-outs en andere stressgebonden problemen waar we in deze jachtige samenleving mee te kampen hebben.
Daarom vonden we dat het tijd werd voor een nummer van çava waarin we ruimte geven aan ideeën om ons leven wat eenvoudiger te maken.
Veel leesplezier! Danny Van Oevelen Algemeen Directeur
k Excellentiedru
Gespot
leven De lat van het gelegd wordt te hoog
s Cijfers & weetje
Inderdaad, een beetje zoals vroeger. Vroeger gaat in confrontatie met het nu in ons dossier over pubers. Wat vinden ouders en hun puberzonen of -dochters van elkaar? Veel, zo blijkt, samen met het besef dat wij ouders vroeger zelf geen haar beter waren! Het kan geen kwaad om daar af en toe bij stil te staan, tijdens de zoveelste ruzie met slaande deuren. Let maar op, stilstaan wordt de nieuwste trend.
06
04
12
Pubers Special pubers
19
20
Special op kot
Mijn gedacht Luyten Puberkind Cath
leven Het studenten
Verantwoordelijke uitgever Danny Van Oevelen, Molenbergstraat 2, 2000 Antwerpen
30
Bladmanagement Stef Vissers
Hallo!
Redactie Peter Lambert, Jeroen Bruggeman, Katelijne Duerinck, Paul Van Roy, Annelies Vervoort, Natalie Van den Heule, The Fat Lady
r CM-medewerke in de kijker
Concept, fotografie en vormgeving The Fat Lady Advertenties Publicarto 053 82 60 80, com@ publicarto.be Contact CM Antwerpen, Molenbergstraat 2, 2000 Antwerpen, cava.antwerpen@cm.be çava? is een uitgave van CM Antwerpen en verschijnt in een oplage van 362 000 exemplaren huis aan huis in het arrondissement Antwerpen. De CM-diensten en -voordelen die in çava? vermeld worden zijn informatief. Bij twijfel of betwisting gelden enkel de statuten en huishoudelijke reglementen. çava? op audio-cd ontvangen? Stuur je naam en adres naar cava.antwerpen@cm.be
31
33
CM deals
CM agenda
)ips! Kortingen en t(r
leven? Wat valt er te be
CM Antwerpen is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de çava?-advertenties.
Pagina 3
Gespot Gezondheid
Internetten niet stressvol Internetten zorgt voor minder stress. Dat blijkt uit een onderzoek van het Pew Research Center. Mensen die vaak op het internet surfen zouden niet meer stress dan gemiddeld hebben. Twitteren en foto’s delen zorgen zelfs voor minder stress. Facebook zou dan weer voor meer stress en spanning zorgen omdat je via dat netwerk meer te weten komt over de problemen van anderen.
Cijfer
80
Expo
Zou je dat ook wel eens willen? Dat je de tijd even Op 10 juni 1935, 80 jaar geleden, werd Alcoholics Anonymous, de AA, opgericht in New York. De eerste AA-groep in Vlaanderen liet iets langer op zich wachten, tot 1953.
De anatomie ontleed Zou je dat ook wel eens willen? Dat je de tijd even Christoffel Plantin drukte ongeveer 2450 werken, vooral religieuze boeken, bijbels en kerkboeken. Maar in de tweede helft van de 16e eeuw was hij ook een belangrijke drukker van enkele humanistische en wetenschappelijke werken, waaronder Vivae imagines partium corporis humani van de Spaanse arts Juan Valverde. Dat werk is gebaseerd op anatomisch werk van Andreas Vesalius. Hij was een van de pioniers die het aandurfde om te wijzen op fouten in oude teksten van Griekse en Romeinse auteurs. In de tentoonstelling ‘De anatomie ontleed’ in het Museum Planin-Moretus geven specialisten hun visie op de getoonde publicaties. Ze analyseren de typgrafie, de tekeningen en de historische context van de oude werken. De tentoonstelling kadert in het 2014 – Vesaliusjaar. Het is een opstapje naar een nieuwe permanente tentoonstelling volgend jaar. De tijdelijke tentoonstelling loopt tot april 2016. Dankzij çava? maak je kans op één van de 10 duotickets voor het Museum Plantin-Moretus en de tentoonstelling ‘De anatomie ontleed’. Tot 19 juli 2015 kan je op die locatie ook terecht voor ‘De Stad Getekend’, die het wel een wee van Antwerpen toont in de turbulente zestiende eeuw. Stuur snel je naam en adres naar cava.antwerpen@cm.be.
Pagina 4
Dag van de mantelzorg
Ben jij mantelzorger? Dan is 23 juni jouw dag! Want die dag is uitgeroepen tot ‘dag van de mantelzorger’. Ziekenzorg CM Antwerpen wil jou daarom – naar jaarlijkse gewoonte – op dinsdag 23 juni in de bloemetjes zetten. Reserveer dus alvast deze datum in jouw agenda … Meer info volgt later.
Vayamundo Ol Fosse d’Outh in Houffalize
Beleef de zomer in hartje Ardennen Dé club voor actieve, comfortabele familievakanties in volle natuur. Een Super vakantie voor Super gezinnen! Een pittige wandeling, zwemmen, fitnessen, een tochtje per ezel langs de oevers van de Ourthe… Geniet van de rust en belééf. arrangement
HAPPY FAMILY HOLIDAY
139,50
vanaf € halfpension
3 dagen/2 nachten
Eind juni zijn onze verbouwingswerken klaar! Ontdek onze volledig vernieuwde vleugel INBEGREPEN • Halfpension met ontbijtbuffet • Onbeperkte toegang tot het zwembad en fitnesscenter • Animatie, dans, DJ en nog veel meer BESCHIKBAARHEID • Tijdens alle Belgische schoolvakanties van het jaar 2015 Meer weten over onze arrangementen en mogelijkheden?
Bekijk dit arrangement op www.vayamundo.be
Vayamundo Ol Fosse d’Outh Ol Fosse d’Outh 1, 6660 Houffalize T : 078 156 100 (lokaal tarief) E : contactcenter@vayamundo.be www.facebook.com/vayamundo.be
www.vayamundo.be
Vayamundo De Kinkhoorn & Ravelingen in Oostende
Een zee van tijd voor jezelf en voor elkaar! Met het ganse gezin op stap! Ontdek ons reuzeleuke kinderspeeldorp en de keitoffe KidsClub. De mooie zeedijk nodigt uit voor een fikse wandeling naar Oostende, waar u de allerleukste plekjes kan ontdekken!
FAMILIEWEEKEND aan de kust
arrangement
112
vanaf € halfpension
3 dagen/2 nachten
INBEGREPEN • Half- of volpension • Onbeperkte toegang tot het zwembad en fitnesscenter BESCHIKBAARHEID • Volgens beschikbaarheid elke nacht Meer weten over onze arrangementen en mogelijkheden? Vayamundo De Kinkhoorn & Ravelingen Zeedijk 290-330, 8400 Oostende T : 078 156 100 (lokaal tarief) E : contactcenter@vayamundo.be www.facebook.com/vayamundo.be
www.vayamundo.be
Bekijk dit arrangement op www.vayamundo.be
Pagina 5
Excellentiedruk
De lat van het leven wordt te hoog gelegd Tekst: Willem-Jan van Ekert Fotografie: Corbis, Brecht Van Maele Filosoof Johan Braeckman pleit voor een andere manier van leven: Ergens in de zomer vertrok je. In een aftandse Peugeot naar Frankrijk. ‘Of misschien Spanje, kan ook’, vertelde je nog snel even aan je ouders. Een maand later postte je op de terugweg nog snel een briefkaartje met ‘Alles goed hier’ en een gekrabbeld zonnetje op de achterkant. Al die tijd was je compleet onbereikbaar voor het thuisfront. En geen mens die zich zorgen maakte. Dat was nog eens een zorgeloze vakantie, een échte uitstap uit de dagelijkse sleur. Niemand die je lastig viel. Van gsm’s was nog geen sprake, laat staan van sociale media. Op reis had je jezelf, je reisgenoten en de lokale bevolking. De drang om de hele wereld, of toch op zijn minst die van jou, te laten weten wat jij meemaakte, bestond nog niet. Wat een contrast met 2015 waarin je struikelt over toeristen met een selfie-stick en smartphones die live kunnen uitzenden naar het thuisfront. En ondertussen blijven al die mails van het werk ook nog eens binnenstromen. Waar zijn we in godsnaam mee bezig? Een jaar er tussenuit Filosoof en hoogleraar wijsbegeerte aan de Universiteit Gent, Johan Braeckman werd ongewild expert toen hij in 2014 een jaar verlof zonder wedde nam. “Het was eigenlijk niet de bedoeling om daarmee in het nieuws te komen. Blijkbaar raakte mijn beslissing een gevoelige snaar bij veel mensen. Het is een beetje ironisch dat ik in de belangstelling stond terwijl ik er juist tussenuit wilde. Terwijl als je boeken publiceert mag je al blij zijn dat je gebeld wordt door een journalist. Als je niets doet wordt dat interessant. (lacht)” Professor Braeckman wilde vooral tijd voor zichzelf nemen, weg van de universiteit en van de 150 mails die hij dagelijks beantwoordde. “De werkdruk is de laatste jaren enorm toegenomen, er zijn steeds meer administratieve taken en
Pagina 6
meetings. Terwijl je eigenlijk gewoon je onderzoeken wilt uitvoeren en les wilt geven. Ik ben ook niet de enige die dat vaststelde. Veel van mijn collega’s vonden het een buitengewoon goed idee wat ik deed. Ik wilde van mijn afwezigheid geen statement maken, maar er gewoon eens uit om thuis aan een project te werken wat al jaren in mijn hoofd zat. Samen met vrienden heb ik aan een schuur gebouwd waar mijn vader ooit aan begonnen was. Ik kon dat niet met mijn job combineren en ik begon geweldig uit te kijken naar mijn jaar vrijheid. Op je gemak een boek lezen, opstaan en naar bed gaan wanneer je zelf wilt. En tussendoor de handenarbeid. Toch duurde het enkele maanden voor ik in die ‘rustmodus’ terechtkwam. De universiteit bleef me toch nog bezighouden.”
“De angstcultuur overheerst Daarom hebben we veel te dure verzekeringen en sparen we veel te veel. En dan vragen we ons later af waarom we nooit die wereldreis gemaakt hebben waar we altijd van droomden.” Johan Braeckman
Excellentiedruk Niet alleen op de werkvloer wordt er geklaagd over de toenemende druk. Steeds meer jongeren stellen zich vragen bij het leven dat hun ouders leiden en over de gevolgen ervan. “Ja, de excellentiedruk. Er wordt vaak beweerd dat we nu meer vrije tijd zouden hebben. Bij andere beroepen ben ik er niet zo zeker van. Ik heb de indruk dat die harder werken dan ooit. Bovendien is met twee werken eerder regel dan uitzondering. De druk om te presteren, om uit te blinken heeft daarmee te maken. De lat van het leven wordt hoog gelegd. Ouders verwachten veel van hun kinderen, het moeten allemaal kleine Leonardo da Vinci’s worden, het goed doen op school en in hun vrije tijd naar ballet, de muziekschool, het voetbal ...” Of het vroeger dan beter was? “Zeker niet, maar er was een
“Het wordt tijd om te zeggen: foert, de pot op.� Dat je bijvoorbeeld parttime gaat werken en zo meer tijd hebt voor kinderen, sporten, lezen ... Pagina 7
duidelijke scheiding tussen werk en privéleven. Dat merk ik als ik nu met mijn beste vrienden wil afspreken. Vroeger belden we en ‘s avonds zag je elkaar. Nu worden er agenda’s naast elkaar gelegd om vervolgens over zes weken af te kunnen spreken. En omdat mensen met twee werken, gaat de vrije tijd in hun ogen op aan ‘prutswerk’: winkelen, in de file staan … Die zaken maken het leven minder aangenaam, wat er toe bijdraagt dat mensen nog meer druk voelen. En dat ze het uiteindelijk niet meer aankunnen.” “Veel mensen lossen het op door zo nu en dan een verwenweekendje in te lassen, een vakantie en daarin moet dan alles gebeuren wat ze daarbuiten missen. Ik vind dat zeer raar. Het lijkt me zinniger om dergelijke momenten in je dagelijks leven in te bouwen. We zijn niet gemaakt om 50 weken hard te werken en dan 2 weken niets te doen.”
“Luiheid is traagheid en de rust en tijd nemen voor de juiste dingen.” Johan Braeckman
The Joneses Moet de overheid het goede voorbeeld geven, liggen er taken voor de werkgevers op dat vlak? “Hoe je dat moet regelen weet ik niet goed, ik kan alleen over mezelf spreken. Ik nam een wat radicale beslissing terwijl ik toch niet stilzat. Ik deed aangename dingen en ging er bewuster mee om. Dat ging vanzelf. En ik pas dat nu toe, ook nu ik weer aan de slag ben op de universiteit. Ik weet dus niet of je dat van bovenuit kunt opleggen. Ik denk dat mensen dat zelf moeten regelen. We hebben het probleem zelf gecreëerd, we moeten het ook zelf oplossen. Mensen moeten dan wel bereid zijn om hun waardepatroon te heroriënteren, andere keuzes te maken. We spenderen het inkomen voornamelijk aan luxe: aan een grote hypotheek, aan twee auto’s … Vorige generaties kenden die luxe niet. We zijn het slachtoffer geworden van het ‘Keeping up with the Joneses-fenomeen’. Dat betekent dat je jouw wensen afmeet aan wat je rondom jou ziet. Kopen de buren een nieuwe auto, dan kan jij niet achterblijven, gaan ze op wintersport, dan jij ook. Er zijn studies die dit fenomeen pijnlijk blootleggen. Zo is er een studie waar aan werknemers het voorstel gedaan werd om 200 euro netto in de maand meer te verdienen. Maar de andere collega’s zouden 300 euro meer verdienen. Het alternatief was: iedereen krijgt 50 euro netto erbij. Wat bleek? Een meerderheid koos voor het laatste. Blijkbaar kunnen we het psychologisch niet aan dat collega’s meer zouden verdienen dan wij.” De pot op! “Het wordt tijd om te zeggen: foert, de pot op. Dat je bijvoorbeeld parttime gaat werken en zo meer tijd hebt voor kinderen, sporten, lezen ... Enfin, voor de dingen die je graag doet. Nu hoor ik mensen klagen, dan vraag ik ze: waarom zoek je geen andere job? Dan komen ze met talrijke redenen waarom dat niet kan. Vaak zijn dat drogredenen.” “De mens is natuurlijk ook een angstig wezen. De angstcultuur overheerst. Daarom hebben we veel te dure verzekeringen en sparen we veel te veel. En dan vragen we ons later af waarom we nooit die wereldreis gemaakt hebben waar we altijd van droomden. Bijna niemand zegt: we sparen wat en vertrekken een jaar op reis. Ik ben in de jaren tachtig afgestudeerd, er was totaal geen zicht op jobs in die tijd. Maar ik heb geen enkel moment getwijfeld, desnoods ging je in de McDonald’s werken. Je vond wel iets en we amuseerden ons. Je had lol en heel weinig geld. Nu, zoveel jaren later,
“De lat van het leven wordt hoog gelegd. Ouders verwachten veel van hun kinderen, het moeten allemaal kleine Leonardo da Vinci’s worden, het goed doen op school en in hun vrije tijd naar ballet, de muziekschool, het voetbal ...” Johan Braeckman Pagina 8
Pagina 9
“Luiheid is traagheid en de rust en tijd nemen voor de juiste dingen.” Johan Braeckman hebben we geld maar geen lol meer. Mensen worden te serieus. Een stap achteruit zetten is nu ondenkbaar geworden. Maar doe je dat wel, dan zet je op andere vlakken misschien drie stappen voorwaarts. Ik heb al wat lezingen gegeven waarin ik luiheid als een soort deugd presenteer. Luiheid is traagheid en de rust en tijd nemen voor de juiste dingen.” Met vrienden onder een boom “Ik was indertijd onder de indruk van een kleine studie van een Australische verpleegster die op de palliatieve afdeling waar ze werkte mensen ondervroeg die niet lang meer te leven hadden. Ze vroeg hen naar de dingen waar ze spijt van hadden in hun leven. Daar kwam onder andere uit: niet genoeg tijd doorgebracht met vrienden, met dierbaren. Kijk in je eigen omgeving: dan kom je tot de akelige vaststelling dat er soms maanden overheen gaan voordat er weer iets gebeurt op dat vlak. En als er iets gedaan wordt gaan we als gekken mountainbiken. Ook daar weer: prestatie. Terwijl met een paar vrienden en een flesje wijn onder een boom wonderen verricht. Toch doet dat bijna niemand meer. Het zit hem in de kleine dingen. Door mijn beslissing ben ik tot het inzicht gekomen dat het juist is wat ik doe. Het voelt toch zo aan. Ik had geen inkomen dat jaar, waardoor ik anders ging leven. Minder uitgeven. En dat is niet zo moeilijk als je zou denken, ik vind het zelfs een verrijking om zo te leven, om met de fiets boodschappen te doen 15 km verderop. “Ik heb ooit het idee geopperd om met bijvoorbeeld 5 koppels of vrienden een afspraak te maken. Om de beurt onderhouden we elkaar een jaar zodat ieder verlof zonder wedde kan nemen. Jij rijdt bij mij het gras af en dan eet je gratis mee, dat soort dingen. Het vergroot de cohesie tussen mensen. Het klinkt waarschijnlijk erg utopisch, toch is het niet moeilijk. We zijn gewoon vergeten simpel te leven.”
Hallo ik ben er niet De technologie heeft ervoor gezorgd dat we nu altijd bereikbaar zijn. Gelukkig komt er tegenwind. Meer en meer mensen zijn te vinden voor het recht om onbereikbaar te zijn en zo te ontsnappen aan de ‘druk-druk-drukwereld’. Tijd voor onszelf is een begerenswaardige luxe geworden. Helaas is het werk vaak een obstakel in de zoektocht naar onbereikbaarheid. Maar er zijn steeds meer werkgevers (helaas nog weinig in Vlaanderen) die hun werknemers zelfs verplichten om hun smartphone of e-mail met rust te laten. Zo blokkeerde autofabrikant Volkswagen de mailservers voor veel werknemers buiten kantoortijd. De concurrentie kon ook hier niet achterblijven. BMW verplicht werknemers niet te reageren op mail die na werktijd door de chef verstuurd wordt. Doe je dat wel, dan krijg je ze als overuren uitbetaald. Collega filosoof Antoon Vandevelde sprak op Radio 1 over de luxe van het onbereikbaar zijn. “Het is een dubbele begeerte. Aan de ene kant willen we mee zijn en alles weten van de laatste nieuwtjes. En daarvoor moet je natuurlijk verbonden zijn. Aan de andere kant hebben we de begeerte om er even uit te stappen en te ontsnappen aan de waan van de dag. Toen de gsm opkwam, was bereikbaar zijn de luxe, nu is dat steeds meer onbereikbaar zijn. Een andere reden voor het niet beantwoorden van de gsm ziet hij in het drukke leven als statussymbool. Niet bereikbaar zijn geeft de indruk dat je druk bezig bent, en dat je dus een belangrijk persoon bent. Wellicht moeten we streven naar een evenwicht tussen openheid en geslotenheid. We hebben beide nodig in ons leven.
Zin om even uit te blazen in volle natuur? Vind je tweede adem tijdens een weekendje weg op eigen ritme. Laat de kinderen het beest uithangen en onze ervaren wandelgids je op sleeptouw nemen! De kleintjes kunnen slingeren aan touwen, plonzen in de waterplaza en uitrusten tussen de everzwijnen. Laat de regio je bekoren. Tem de wilde golven van de Lesse met de kajak, ga railbiken of neem de mountainbike.
Pagina 10
Sinds begin dit jaar heeft Massembre een nieuwe directeur. Ken je zijn naam? Blader door naar ‘CMdeals’ en win misschien een ontspannend weekend in het groen.
INFO & RESERVATIE (tweetalig) • + 32 82 64 43 57 • reception@massembre.com • Massembre, 5543 Heer, provincie Namen. • www.massembre.be
Denk je ook met nostalgie terug aan vakantieplaatsen als Disentis, Lenzerheide, St. Moritz en Maloja? Ga met ons mee op reis naar Graub端nden! nl.graubuenden.ch/nostalgie Vakantiegebied nr. 1 van Zwitserland.
defGRFcava-78x115_260314.indd 1
26.03.15
ZOMER ZOEKTOCHT
in Geraardsbergen 06 juni tot 20 september GEZINSZOEKTOCHT: WIN ELKE WEEK EEN 2015 VERBLIJF VOOR VIER BIJ
Pagina 11
Pubers
Pagina 12
Pubers Special Pubers Tekst: Grete Flies Fotografie: Brecht van Maele Nagel aan je doodskist of herhaling van de geschiedenis? Ze zijn van alle tijden en toch elke keer anders. Bij ouders rijst echter telkens weer dezelfde vraag: hoe pak ik ze aan? Vier duo’s beamen dat ook zij niet altijd op dezelfde golflengte zitten. Horen slaande deuren erbij of kunnen hoogoplopende discussies vermeden worden? Kinder- en jongerentherapeut Ilse Dewitte geeft raad. Bij het ene meisje steken de symptomen wat sneller de kop op dan bij de andere jongen, maar er komt een moment waarop ouders een donkerbruin vermoeden krijgen dat het is begonnen: de puberteit. Edwin, de vader van Margo: “Plots bleek ik niet meer welkom op de badkamer, wanneer Margo er was. Ze werd wat afstandelijker. Vroeger knuffelden we geregeld, maar daar moest ik niet meer mee afkomen. Verrassend was het niet, wel lichtjes onaangenaam en confronterend. Ik wist dat de kindertijd voorbij was.” Hans Otten heeft soortgelijke ervaringen: “Ik moest even met mijn ogen knipperen toen dat kleine meisje doodernstig zei dat ze haar privacy wou. Ik kon niet anders dan dat respecteren natuurlijk. De tijd die naar haar kleding, haar en vooral douchebeurten ging, werd ook meteen een stuk langer.” Volgens kinder- en jongerentherapeut Ilse Dewitte is dat een heel normale evolutie. “De fysieke ontwikkeling is natuurlijk erg kenmerkend voor de puberteit. Kinderen krijgen een groeischeut of een aantal geslachtsgebonden kenmerken. Voor hen is dat ook nieuw en ze weten niet altijd hoe ermee om te gaan. Andere symptomen uiten zich meer in gedrag. Jongeren beginnen meer te discussiëren, regels in vraag te stellen en er tegenin te gaan. Ouders krijgen op hun beurt minder vat op hun kinderen. Nochtans mochten ze tot voor kort nog wel overal mee helpen en advies geven dat gehoorzaam werd opgevolgd.”
“De meest waardevolle boodschap die je in de puberteit aan jongeren kan geven, is: ik hou van jou, omdat jij jij bent” Ilse Dewitte
Het tijdperk van het gedwee luisteren naar wat pa en ma vertellen, lijkt in de puberteit ook voorgoed voorbij. Mama Sylvia: “Hoewel ik met Louis altijd goeie afspraken had kunnen maken over het uur van thuiskomst, veegde hij daar plots zijn voeten aan. Hij kwam uren te laat thuis of zelfs helemaal niet. Doodongerust was ik.” Ook Peter moest even wennen aan de nieuwe communicatiestijl van zijn zoon Robbe. “Voordien was het altijd eenrichtingsverkeer geweest: wij zeiden wat hij moest doen, zelfs al was hij het er niet mee eens. Maar op een dag kwam er weerwoord: argumenten die steek hielden en die met veel vuur verdedigd werden. Dat was nieuw voor ons, want Robbes oudere zus had nooit zo fel gereageerd.” Het goede nieuws voor deze ouders is dat deze nagels aan de doodskist een normale evolutie hebben doorgemaakt. Volgens experte Ilse Dewitte is dit een duidelijke groei naar zelfstandigheid. “Hun leven is van hen en ze willen daar zelf over gaan beslissen. Het is dus net erg gezond als ze dergelijk gedrag vertonen.” Nieuwe mensjes Onderzoek heeft aangewezen dat tijdens de puberteit de
hersenen volop in ontwikkeling zijn. Er gebeurt vanalles, waar pubers zelf niet de helft van begrijpen. Dat ze soms in de war zijn, is dus heel normaal. Maar niet enkel voor hen, ook voor ouders is dit een verwarrende periode om met deze nieuwe mensjes te leren omgaan. Dat klopt volgens mama Sylvia: “Ik heb Louis opnieuw moeten leren kennen. Als kind kon ik hem blindelings voorspellen, maar als puber was dat plots voorbij.” Ouders zijn het nu eenmaal zo gewoon geworden om te zorgen, te helpen, verantwoordelijkheid te nemen … Dan is het niet evident om dat plots niet meer te doen, want het komt allemaal vanuit een allesoverheersende liefde en zorg. Ze willen tenslotte het beste voor hun kind. “Als beide partijen elkaar daarin zouden kunnen begrijpen, is dat al heel wat”, zegt Ilse Dewitte. “Maar zoiets vraagt tijd natuurlijk. Ouders hebben het lastig met loslaten: ze willen graag controle blijven hebben en op de hoogte blijven van wat hun kind doet. Dus proberen ze alles te weten te komen, maar zijn teleurgesteld omdat ze bot vangen in zo’n gesprek.” Papa Peter zou vaker een goed vaderzoongesprek willen voeren met zijn zoon. “Maar blijkbaar zoekt hij eerder steun bij vrienden. Dat respecteer ik.” Sylvia: “Louis werd al met enkele overlijdens geconfronteerd. Zoiets kruipt niet in je koude kleren. Ik wou er met hem over praten, weten wat er in hem omging, maar hij klapte dicht.
Pagina 13
Gelukkig merkte ik dat hij wel terecht kon bij zijn vrienden.” Louis legt uit hoe dat komt: “Als ik al wou praten, was dat met mensen die de overleden jongen gekend hadden op dezelfde manier als ik. Dan hadden we het niet in de eerste plaats over onze gevoelens. We haalden vooral herinneringen op. Daar had ik meer aan dan aan een gesprek met mama.” Je bent als ouder misschien niet van alles op de hoogte, maar wees gerust dat je puber wel degelijk met mensen praat. Vrienden spelen daarin de grootste rol, zegt ook de therapeut. “Het is voor ouders soms moeilijk te aanvaarden, maar de mening van vrienden is belangrijker dan die van hen. Jongeren willen aanvaard worden door een groep, bevestigd door leeftijdsgenoten … Zoiets is cruciaal in hun zoektocht naar zichzelf. Wie ben ik? Wat is er goed aan mij? Waarom ben ik geliefd? Tegen ouders die klagen dat hun kinderen te veel weg zijn of te laat thuiskomen, zeg ik altijd: wees blij, ze hebben vrienden! Dat is een veel positiever signaal dan dat ze vaak thuis zitten en enkel met jou praten.” Groepsdruk van slechte vrienden Dat ze vaak met vrienden optrekken, is dus vooral aan te moedigen. Alleen maken ouders zich wel eens zorgen of het wel de ‘juiste’ vrienden zijn. De criteria daarvoor zijn vaak nogal verschillend voor ouders en pubers. “Ouders hopen dat hun kind optrekt met beleefde mensen, die goed studeren en afspraken nakomen. Pubers zoeken bevestiging bij gelijkgestemden. Ze willen bij een groep horen die bij hun interesses aansluit. De eigenschappen van die groep zijn nooit allemaal negatief. Probeer de vrienden van je kind te leren kennen en hen te bekijken door zijn ogen. Zoek naar positieve dingen en (ver) oordeel niet te snel. Als je je kind verbiedt om met bepaalde mensen om te gaan, doen ze het wellicht toch in het geniep.”
“Als er meer in je kind zit dan het momenteel toont, is dat vooral goed om te weten. Het zal er zeker nog wel uitkomen dan.” Ilse Dewitte
Sylvia kan beamen wat Ilse Dewitte zegt. “Dat Louis vaak te laat thuis kwam, alcohol dronk en rookte, was volgens mij onder invloed van een vriend. Die jongen lapte thuis de regels aan zijn laars en ik wou niet dat hij mijn zoon in zo’n dingen meetrok. Louis kan nu eenmaal moeilijk nee zeggen. Ik wou dat die twee wat meer afstand namen, maar daar werd Louis erg boos om. Intussen weet ik meer over die jongen en ik heb me vergist.” Estée, de dochter van Hans Otten heeft enigszins begrip voor de bezorgdheid van haar vader: “Ik ga nog niet vaak uit, maar als het gebeurt, begint papa alles te screenen: dan zoekt hij op Facebook over welke fuif het gaat, wie er zoal naartoe gaat en belt hij met de ouders van mijn vriendinnen. Als ik bij iemand blijf slapen, moet ik sms’en wanneer ik thuis ben. Ik denk dat hij me niet vertrouwt, al begrijp ik dat dat uit bezorgdheid is. Hij weet dat ik nogal een nieuwsgierig en experimenteel type ben.” Zoektocht Ilse Dewitte verklaart de noodzaak van het experimenteren: “Als je wil dat je puber zich van een groep distantieert, moet hij eerst de kans krijgen er tot een te behoren. Dat is een zoektocht, maar uiteindelijk zullen ze hun eigen keuzes wel maken. Ouders willen echter dat hun kind al snel zo’n beslissingen kan nemen. Vergeet niet dat jij ooit zestien jaar bent geweest, maar hij nog nooit veertig. Hij moet dus de tijd krijgen om te experimenten en hij is er nog maar net mee begonnen. Hij zal eruit leren en zijn eigen oordeel vellen. Wees maar gerust dat je alle morele principes en waarden die jij belangrijk vindt, al lang hebt meegegeven. Die hoef je niet tot in den treure te herhalen.” Margo weet wat ‘tot in de treure’ betekent: “De discussies met papa zijn altijd hetzelfde
“De meest waardevolle boodschap die je in de puberteit aan jongeren kan geven, is: ik hou van jou, omdat jij jij bent” Ilse Dewitte
Pagina 14
liedje. Hij zeurt dat mijn schoolresultaten niet goed genoeg zijn en dat ik aan mijn toekomst moet denken. Ik ga ertegenin, maar mijn argumenten zijn niet sterk genoeg. Het eindigt met naar mijn kamer gaan of hem doen geloven dat ik volgende keer beter mijn best zal doen, maar uiteindelijk verandert er niets. Studeren interesseert me gewoon niet zo erg.” Hans Otten: “Estée heeft hersens in haar hoofd en is niet dom. Als ze wil kan ze beter dan wat haar resultaten nu tonen. Dat is frustrerend: waar is die discipline om iets te bereiken? Maar het is ook een geruststelling: als het erop aankomt, zal ze dat verstand wel gebruiken.” Getrokken messen Pubers in alles carte blanche geven, is echter ook geen goed idee. Jongeren hebben immers nog steeds grenzen nodig, dat geven ze trouwens vaak zelf aan. Maar accepteer dat ze die ter discussie stellen. Hoe was je zelf toen je jong was? Wellicht herhaalt de geschiedenis zich gewoon. Robbe: “Soms bel of sms ik naar huis om te vragen of ik toch niet wat later mag wegblijven. Afhankelijk van mijn argumenten scoor ik met wisselend succes. Maar wat we ook afgesproken hebben, op mij kan je je klok gelijk zetten. Ik ben altijd op tijd.” Louis hanteerde een andere methode: “Bij het afspreken om hoe laat ik thuis moest zijn, discussieerde ik nooit. Ik wist toch dat mama nooit zou toegeven, dus begon ik er niet eens aan. Mijn manier om te rebelleren was dan om veel later of gewoon niet thuis te komen. Daar had ze op dat moment toch geen invloed meer op.”
“Ik heb Louis opnieuw moeten leren kennen. Als kind kon ik hem blindelings voorspellen, maar als puber was dat plots voorbij.” Mama Sylvia
Dat sommige thema’s tussen ouders en kind een strijd worden, is omdat ze met getrokken messen tegenover elkaar staan: allebei willen ze winnen. Volgens Ilse Dewitte werpt de onderhandelingspositie veel meer vruchten af. “Als je niet bereid bent om te geven, zal er genomen worden. Dat geldt voor beide partijen. Onderhandelen is iets dat moet groeien en waarin je allebei moet leren. Luister eerst naar de argumenten van je kind in plaats van zelf je mening te geven. Uit ook je bezorgdheid in plaats van eisen te stellen. Jongeren willen best wel weten wat hun ouders denken of vinden, zodat ze binnen die ruimte zelf op zoek kunnen gaan. En ze zullen sneller een ‘nee’ aanvaarden, als ze op andere terreinen een ‘ja’ krijgen.” Sociale of asociale media? Gevoelig terrein in menig gezin zijn de huishoudelijke taakjes. Wanneer betrek je je kind daarbij? Het is beter om taakjes geleidelijk aan te integreren, dan ze plots te eisen. Dat laatste zal gegarandeerd op verzet stoten. Maar je mag wel op je strepen staan, vindt Ilse Dewitte. “Je mag zeker vragen om eerst even te helpen om de tafel af te ruimen voor ze gaan studeren. Ook pubers moeten immers inspanningen leveren. Maar probeer hun bijdrage goed genoeg te vinden. Het is misschien niet gebeurd zoals jij het had gewild, maar geef dan misschien duidelijkere
instructies. Weet dat ze naar eigen goeddunken er altijd de kantjes van zullen aflopen, maar kijk dan naar wat ze wel gedaan hebben. Het gevaar is dat ouders steeds gaan benadrukken wat niet voldoende was, terwijl er nog zoveel meer is om blij van te worden.” En hoewel ouders het misschien niet altijd zo bekijken, zijn Facebook en andere sociale media ook iets om blij van te worden. Daar is Peter het niet mee eens. “Het is voor mij onbegrijpelijk dat je binnen twee seconden moet antwoorden op een bericht, ongeacht waarmee je op dat moment bezig bent. Jongeren mogen blijkbaar niet meer onbereikbaar zijn. De contacten in real life lijken ondergeschikt aan die uit de virtuele wereld.” Zoon Robbe relativeert. “Ik vind sociale media niet per se belangrijker, maar ik ben er wel graag mee bezig. Dat papa zich eraan stoort, ergert mij dan weer. En dat ik mijn gsm niet mee naar mijn kamer mag nemen ook. Het is toch mijn keuze waarmee ik mijn vrije tijd doorbreng?” Voor sommige generaties ouders is dit moeilijk te begrijpen, maar sociale media zijn in feite een verlengde van de groep waar jongeren tot willen behoren. Het nut ervan is dus hetzelfde als toen vorige generaties met vrienden afspraken, zegt Ilse Dewitte. “Omdat het eerder onbekend is, komt het voor ouders soms bedreigend over. Maar sociale media helpen jongeren bij het ontwikkelen van sociale vaardigheden.” Estée: Ik krijg wel eens het verwijt dat mijn generatie verslaafd is aan schermpjes, maar ik ben klaar om af te kicken. Ik wil wel eens weten hoe het is om ‘in het echt’ verliefd te zijn: iemand echt moeten aanspreken om hem beter te leren kennen. Dat is voor mij een sprookje.” Ik hou van jou We kunnen besluiten dat het strijdtoneel in de puberteit eigenlijk rond één belangrijk thema draait: vertrouwen. De ene moet het verdienen, de andere moet het geven. Dat is voor de twee partijen een leerproces, waarin ze allebei teleurgesteld zullen worden, maar er ook weer tegenaan moeten gaan. Ilse Dewitte: “Pubers leven in het nu: hoe kan ik voordeel halen uit wat zich nu aandient en hiermee gelukkig worden? Ouders denken op lange termijn: wat is goed voor de toekomst? Geef jongeren de ruimte om jong te zijn. Ze zullen zich nadien nog lang zorgen moeten maken over hun toekomstplanning. Daar is Margo het mee eens: “Ik vond het jammer dat ik geen drie dagen alleen mocht thuisblijven, maar ik begrijp het ook wel. Ik heb nog niet laten zien dat ik het effectief zou aankunnen.” De meest waardevolle boodschap die je in de puberteit aan jongeren kan geven, is: ik hou van jou omdat jij jij bent”, besluit Ilse Dewitte.
“Ze zullen sowieso blutsen en builen oplopen. Dat breekt je ouderlijke hart, want je wil hen net tegen alle kwaad beschermen. Maar vertrouw erop dat ze eruit zullen leren. Laat hen weten dat, welke keuzes ze ook maken, je er altijd voor hen zal zijn als ze iemand nodig hebben om recht te krabbelen na een valpartij. Want het is net nadat ze zwaar tegen de muur zijn geknald, dat ze terug naar jou zullen komen. Druk hen op het hart dat ze altijd welkom zijn.”
Meer lezen? Ben je ouder, opvoeder of leerkracht van jongeren in de puberteit en wil je meer lezen over dit onderwerp? Kom dan eens langs in de gezondheidsbibliotheek van CM. Je vindt ons in hartje Antwerpen aan de Sint-Jacobsmarkt 49-51. Je bent elke werkdag welkom tussen 9 en 13 uur en op woensdag doorlopend van 9 tot 16 uur.
Kom naar de infoavond CM organiseert een infosessie ‘Opvoeden van pubers: moeilijk, maar niet onmogelijk!’ Gastspreker van de avond is Ilse Dewitte. Voor datum en locatie kijk je in de agenda verderop in dit nummer.
Pagina 15
Cases Pubers Peter (49) & Robbe (16) De Backer Leerkracht wiskunde — 5e jaar economie & wiskunde
Edwin (43) & Margo (17) Beaumon Maatschappelijk werker — 5e jaar humane wetenschappen Edwin en Margo waren vroeger twee handen op een buik, maar sinds zijn dochter in de puberteit zit, kent Edwin zijn plaats: niet te dichtbij, maar ook niet mijlenver weg. ìHoewel Margo al snel met vragen of problemen naar haar mama trok, is onze band nog steeds goed. Gevoelige thema’s zal ze niet met mij bespreken, maar we kunnen wel discussiëren en afspraken maken. Wanneer ik taxi speel en we samen in de auto zitten, hebben we de meeste gesprekken. Of tijdens het avondeten, wat voor ons toch een belangrijk gezinsmoment is.” Voor Margo zijn die discussies niet echt iets om naar uit te kijken. Naar eigen zeggen staan haar onderhandelingstechnieken nog niet op punt bij gebrek aan sterke argumenten. Discussiëren over mijn studies en hulp in het huishouden is sowieso een verloren zaak. Dat ik er geen zin in heb, is voor papa geen goeie reden. Hij begrijpt ook niet dat ik graag bezig ben met sociale media. In tegenstelling tot wat hij denkt, kan ik wel degelijk tv kijken en tegelijk op een bericht antwoorden zonder de draad van de film kwijt te geraken. Het stoort me dat hij er zich aan stoort.” Sylvia Vanmullem (43) & Louis Hostens (17) Kleuteronderwijzeres — 6e jaar houtbewerkin Tot zijn zestien jaar was Louis volgens zijn mama een eerder rustige puber. Daarna schrok Sylvia toch even van het gedrag van haar zoon. Plots kwam Louis onze afspraken niet meer na en we konden er maar moeilijk over praten. Ik dacht dat hij moeite had om zijn gevoelens te uiten, maar blijkbaar zijn het niet meer dan wat puberstreken. Ik heb vooral geleerd om me niet te focussen op de negatieve dingen. Er is zoveel positiefs aan mijn zoon: hij is bijvoorbeeld erg behulpzaam, je kan hem niets misvragen. Zo gebeurt het dat we samen in de keuken staan om te koken of af te wassen. Ook om de lakens van de bedden te verschonen, kan ik steeds op hem rekenen. En dan kunnen we ook samen gek doen.” Ondanks zijn rustige voorkomen, is Louis dus ook graag uitbundig. Al zal hij nooit zo extravert zijn als zijn mama. Mama praat nogal veel en daar hou ik niet altijd van. Dat respecteert ze nu. We zijn zeker geen water en vuur, ik hou zelfs van onze familiemomenten samen. Op zondag gaan we vaak een strandwandeling maken aan zee en daar genieten we allemaal van.”
Pagina 16
Met een mama die geregeld in het buitenland zit en een zus op kot, hebben Peter en Robbe op tijd en stond een onvervalste mannenavond. Peter geniet enorm van die kwaliteit met zijn zoon. Dan koken we samen, hebben een goeie babbel tijdens het eten en kijken nadien naar het voetbal of een serie. Die vader-zoon-momenten krijgt niemand kapot, of het moest Robbes gsm zijn … Die kan de sfeer nogal verpesten. Gelukkig krijgt dat ding minder kans wanneer we samen kleine klusjes doen, zoals hout zagen.” Ook Robbe brengt graag tijd door met zijn papa, tenzij die uit zijn sloffen schiet voor kleinigheden. Ik vind dat papa zich soms te snel druk maakt in pietluttigheden. Zeker mijn gsm-gebruik kan hem op de kast jagen, terwijl een voetbalmatch volgens mij zelden 90 minuten lang spannend is. In discussies kan ik ook soms fel uit de hoek komen, wellicht een trekje dat ik van mijn papa heb.”
Hans (44) en Estée (15) Otten Presentator en hoofd programma-ontwikkeling bij productiehuis Eyeworks — 3e jaar wetenschappen & wiskunde Omdat Estée’s ouders gescheiden zijn, woont ze niet constant bij haar papa. Maar op de momenten dat zij en haar broer er zijn, probeert Hans zijn agenda daarop af te stemmen. ìEstée houdt ervan om samen te gaan shoppen. Ze zegt dat ik haar goed advies kan geven, maar de voornaamste reden ligt voor de hand: ik sponsor al eens. (lacht) Zelf hou ik niet zo van haar manier van winkelen, maar we hebben altijd een heel leuke tijd samen. We kunnen ook goed praten of kijken gezellig naar een film. Dan lig ik languit in de zetel en komt Estée met een aanloop op me af gedoken. Ik vind het best plezant dat ze nog zo knuffelachtig is. Onlangs zei ze dat ze altijd mijn kleine meisje zou blijven.” Daar herinnert dochterlief zich echter niets van. ìHeb ík dat gezegd? Ik vind het wel leuk bij papa – zijn regels zijn losser dan die van mama. Ik hou ook wel van onze gesprekken: als het over vrouwenrechten gaat, kan ik goed discussiëren. Al bespreek ik nu ook weer niet alles met papa. Hij moet niet alles weten. Als het over jongens gaat, plaagt hij me er toch maar mee.”
Maak van çava?
een nog beter blad!
Doe mee! En maak kans op een ballonvaart. Beste lezer, jouw mening is belangrijk. Ben jij net zo enthousiast over çava? als wij? Of is het voor verbetering vatbaar? Laat het ons weten in de çava?-lezersenquête! Surf snel naar www.custometer.be/cava en vul de vragenlijst in. Dat kan in tien minuutjes. Bovendien maak je kans op een ballonvaart voor 5 personen of één van de vele Bongobonnen. De çava?-lezersenquête invullen kan nog tot 21 juni 2015.
Pagina 17
Pagina 18
MIJN GEDACHT Aan het woord Cath Luyten je kent haar als ... vliegende reporter bij ‘café corsari’ & presentatrice bij ‘we’re going to ibiza’. Mijn puberteit speelde zich af in de periode waar die statistisch gezien verwacht werd. Nochtans begon het tien jaar eerder goed. Gehoorzaam, voorbeeldig, altijd bereid verantwoordelijkheid op te nemen en steeds met de glimlach. Toen al. Op het klutsen van een doos verse scharreleieren én het volsmeren met Vaseline van de slaapkamermuren van mijn ouders na, geen tekenen van probleemgedrag. Toen niet. We schrijven decenniumwissel ‘70’80. Ik was drie. Een leeftijd die pedagogen graag labelen als kleuterpuberteit. Armpjes gekruist, kin op de borst, frons tussen de wenkbrauwen en een blik waarin je dezelfde letters leest als op de sweaters van echte pubers. REBEL. Met dat verschil dat de mini-exemplaren het vanuit het hart doen en de gepukkelde versie vanuit het brein. Ik ken zelfs peuters die met de wijsvinger één oor dichthouden en geluidloos brullen: ‘ik hoor je toch niet’. Zo was ik dus niet. Want laat ons wel wezen, wat is er tegen een ondernemend kind dat wil bewijzen dat een omelet maken op een houten trap geschilderd in de kleur ‘Histor eischaal wit’ echt wel steek houdt en waarom staat er überhaupt een pot Vaseline in de slaapkamer van de ouders. Nee, ik was heus geen moeilijk kind. Liegen deed ik zelden. Behalve die ene keer dat ik met opzet een goudgele parel had ingeslikt. Uren had mijn vader ’s avonds nodig om, daar op de bedrand, het waarom van mijn ontroostbaar gesnik te achterhalen. ‘Een parel kak je er gewoon weer uit,’ klonk het achteraf verlossend. Drie dagen later bestudeerde ik nog steeds mijn stoelgang. Maar niks. ‘Zou hij gelogen hebben?’ Ik wel. Over hoe die in mijn darmstelsel terechtkwam, terwijl een koord met zeven andere parels logischer was geweest. ‘Er zat een cellofaantje omheen alsof het een Napoleonbol betrof. Die dekselse snoepjesfabriek had mij misleid.’ Net zoals ik mijn vader, maar dan echt en voor de allereerste keer. De waarheid was te beschamend. Ik wilde weten hoe het was een parel in te slikken en weg was ie. Gelukkig kon ik biechten bij Zuster Silveria. Weg parel, weg schuldgevoel. Toen al. Maar voorts was ik geen kleuterpuber. Mijn eigen kind evenmin. Wat dacht u. Maar het hoge woord kent ie wel. In een gesprek over de zin en onzin van het dagelijks wassen probeerde ik mijn tafelgenoten ervan te overtuigen dat een dagelijks bad met detergenten nefast is. Bovendien, zo had ik gelezen, zijn het de apocriene zweetklieren die verantwoordelijk zijn voor het verspreiden van de kenmerkende ‘zweetgeur’. En die bestaan nog niet bij kinderen. Ze gaan pas werken in de puberteit – aha daar heb je het woord - en dat onder invloed van hormonen. Het noopte me tot de uitleg van het woord puber aan mijn zoon van vier. ‘Je bent een puber als je denkt dat je alles beter weet, als je niet meer naar je ouders wil luisteren, als je alles stom vindt en je je schaamt voor de mensen die jou het leven hebben geschonken’. Onthutst en oprecht gemeend zei de kleine man: ‘in die tijd wil ik nòòit terechtkomen’. Toen ik amper twee jaar later, op een warme zomerdag, zijn kleine Adidassen uittrok, bleken de voeten van mijn perfecte kind zowaar te stinken. Naar zweet. Toen al. Ik schoof een meter achteruit, voelde iets tussen ongeloof en afgrijzen. Ik zei niks. Hij zei niks. Maar we dachten hetzelfde. Hij maakte nog net geen vuist maar ik hoorde het hem sissen tussen de tanden: ‘Yes, ik ben in mijn überteit.’ De überteit. Hoe verzint hij het. Een geweldig gevoel van warmte, trots en oneindig veel liefde voor mijn slimme kind kolkte door mijn lijf. ‘Ah ja, mama, in de überteit doe je toch enkel wat je zelf wil.’ Ik hoop vurig op eenzelfde gevoel als hij er echt in belandt.
Pagina 19
Say Cheese
Op Kot
Tekst & fotografie: Braem Quinten Op kot gaan is voor veel studenten de eerste keer dat ze in aanraking komen met het echte leven. Ze staan voor de eerste keer helemaal op eigen benen. Voor sommigen een droom, voor anderen een grote aanpassing. çava? zocht enkele studenten op en keek naar de opvallende inrichting van hun eerste eigen stek. Ik heb afgesproken met Pieter-Jan De Smedt in Gent. Zijn kot is gelegen vlakbij ‘De Zuid’ in Gent. Dat is meteen ook de plaats waar we elkaar ontmoeten. Na enkele minuten wandelen arriveren we op het kot. Zijn studeerplekje, ik had het me helemaal anders voorgesteld. Het was een aangenaam gloednieuw gebouw. Het geroveerde hotel biedt nu onderdak aan zo’n 40 studenten. Ondervedeeld in 4 verdiepingen. Elke verdieping is uitgerust met een grote gemeenschappelijke keuken en berging. Elk kot van de studenten heeft een aparte badkamer met toilet en douche. Beneden aan de inkomhal is er voldoende plaats om alle fietsen op te bergen in een ondergrondse garage. Alsook een gemeenschappelijke ontspanningsruimte en een televsietoestel. Pieter-Jan verblijft op de 3e verdieping. Er is geen lift voorzien dus iedereen moet met de trappen naar boven. Dit is al een eerste verschil tussen een appartement en een studentenkot. De kamer is klein maar praktisch. Er is vloerverwarmingvoorzien en een grote raam zorgt voor het nodige licht. Verder is het 1 kamer met een zetel, bed en een eettafel. Net nog een klein hoekje voor een bureau en een lamp. Pieter-Jan heeft onder zijn bureau een klein ijskastje geplaats zodat hij wat drinken kan fris houden.
Pagina 20
Het valt me op dat ondanks dat er vele studenten wonen, dat er weinig studenten aanwezig zijn. Op 1 medestudent na, zagen we gedurende de hele avond niemand. Opvallend, want het was al avond na etenstijd. Kunnen we hieruit concluderen dat de studenten niet vaak aanwezig zijn op hun kot? Of zouden ze toch allemaal naar de Overpoort zijn op donderdag? Volgens Pieter-Jan was dit zeker niet abnormaal. Iedereen heeft zo’n verschillende uurroosters dat het zelfs moeilijk is om een kleine activiteit te plannen voor de hele groep.
“Meestal is het contact er wel met de studenten die op mijn eigen verdieping wonen” Elke week komt zijn vriendin op bezoek. Ze blijft dan overnachten maar gaat de volgende dag weer naar huis. Veel tijd voor ontspanning is er niet. Door de vele schoolopdrachten en lessen is het vaak laat werken. “Ik probeer zoveel mogelijk in de week te werken, zo heb ik het weekend vrij.” In het weekend komt Pieter-Jan naar huis. Het is dan altijd een blij weerzien met ons gezin. “Elke zondag houden we een familie moment waarbij iedereen gezellig samen eet. Deze momenten zijn goud waard.” verteld Pieter-Jan. Hieruit kunnen we besluiten dat er van feesten en ontspanning niet vele in huis komt op kot.
“Sommige studenten gaan erg vaak feesten, hun resultaten zijn er dan ook naar. Ik werk liever in de week en feest dan in het weekdend op mijn manier.”
Pagina 21
Zijn ouders betalen ongeveer €400 per maand voor Pieter-Jan zijn kot. Hierbovenop komen dan nog maandelijkse kosten van: elektriciteit, water, internet en onderhoudskosten. Ik merk op dat het gebouw er erg proper bijligt. Ik vraag hem of ze hier een beurtrol voor hebben. Blijkbaar komt er elke week een kuisvrouw langs.
“Als de kuisvrouw langskomt begint ze al tr stofzuigen om 7u ’s ochtends en is iedereen gelijk wakker.” Die avond was het ‘luie avond’, dan koken de studenten niet maar bestellen ze een afhaal maatlijd. Het was pitta. Niet zo vreemd als je weet dat de buurt rondom gevuld is met goedkope eetzaken speciaal voor studenten. Maar ze proberen toch 4 keer in de week zelf te koken. Vaak eten ze dan spaghetti, frietjes, salades, kortom gemakkelijke gerechten. De overschot nemen we dan de volgende dag mee naar school. Pieter-Jan studeert Communicatie wetenschappen aan de universiteit van Gent. De campus is gelegen op een wandeafstand van 10 min. Ideaal na een nachtje stappen? In het eerste academiejaar hadden ze eens een nachtje gefeest en aansluitend naar de les gegaan. Dit was eenmalig benadrukte hij. Het was de ergste les van mij leven vertelde Pieter-Jan. Met een gevoel van schuld in de les zitten?, dan kom je beter niet. De professoren hebben dat ook niet graag. Je bent niet geconcentreerd en zou het liefste slapen. Als de professoren dan nog enkele lastige vragen stellen dan ben je er helemaal klaar mee. Vandaar ga ik liever niet feesten in de week. Wat niet wegneemt dat ik na de examens eens ga feesten, zolang ik de dag erna maar geen les heb.
“Het is dan weer een beetje thuiskomen in mijn studentenstad.”
Pagina 22
Het kot is ook perfect gelegen in de zomer. Vermits PieterJan een 3jarige opleiding volgt huurt hij zijn kot dus een volledig jaar door. Vooral in de zomer is dit zeer aangenaam zo benadrukt hij. Tijdens de Gentse Feesten kan ik hier logeren met vrienden. Het is dan weer een beetje thuiskomen in mijn studentenstad. Na twee jaar begin je ook mensen in de omgeving te kennen. De bakker, de pizzaboy, het oude vrouwtje op de straat… Het is dan ook steeds een aangenaam weerzien met die mensen.
Blokken in de gezondheidsbib! Van woensdag 3 juni tot en met dinsdag 9 juni 2015 wordt de Gezondheidsbib van CM Antwerpen een blokpunt voor studenten. De Gezondheidsbib ligt in het hartje van de Antwerpse studentenbuurt.Studenten zijn elke dag (ook in het weekend) welkom tussen 9 en 20 uur om er in een ruime en vooral rustige omgeving geconcentreerd te studeren. Uiteraard is er Wifi-verbinding!
Ook pauzeren is belangrijk Omdat de boog niet altijd gespannen kan staan en ook ‘actief’ pauzeren belangrijk is, vinden in het blokpunt elke dag tussen 15.30 en 16 uur gratis en vrijblijvende ontspanningsmomenten plaats met activiteiten zoals tai chi, yoga of misschien zelfs rugby.
Inschrijven Om zeker te zijn van een plaatsje in ons BLOKPUNT is reserveren via gezondheidspromotie.antwerpen@cm.be een must! Gezondheidsbib, CM Antwerpen, Sint Jacobsmarkt 49-51, 2000 Antwerpen, 03 470 21 50
Pagina 23
Pagina 24
Geestelijke gezondheidszorg Waar een beperking geen beperking meer is Tekst: Ludo Hugaerts Fotografie: Sabrina Schepers Bijna 45 jaar lang al wordt mijn broer Renaat opgevangen in de psychiatrische gezinsverpleging in Geel. Ik breng hem een bezoek. Ondanks zijn mentale beperking lijkt hij er een niet onaangenaam leven te leiden in een warm nest. Overal in Vlaanderen zijn trouwens steeds meer ambulante vormen van geestelijke gezondheidszorg, al blijft het Kempense stadje hierin een pionier. 20 augustus 1970. Mijn broer Renaat (64) weet nog perfect de dag waarop hij met de trein uit Gent in Geel belandde. En meteen in een ander bestaan. Al op vrij jonge leeftijd werd bij hem een chronische psychiatrische aandoening vastgesteld. De middelbare school afmaken was niet meer mogelijk en werken in een textielfabriek werd evenmin een succes. Mijn ouders beslisten thuis voor hem te zorgen. Ik herinner me nog de spanningen die dat veroorzaakte, maar omdat ik toen zelf volop aan het puberen was, ging zijn lot wat aan mij voorbij. Uiteindelijk werd Renaat achtereenvolgens opgenomen in twee psychiatrische instellingen. In één ervan werd hij onderworpen aan elektroshocks. De spraakstoornissen die hij vandaag heeft, zijn daarvan nog altijd een gevolg. Boodschappen voor “zijn madam” Veel later heeft mijn vader me op zijn sterfbed gevraagd de zorg voor Renaat over te nemen. Dat heb ik hem beloofd en daarom houd ik geregeld contact met Geel. Het pleeggezin waar Renaat nu woont (sinds oktober 2011), is zijn negende stek in de gezinsverpleging. Ik moet bekennen dat ik al meermaals enige jaloersheid heb gevoeld om zijn stressvrije levenswijze (digitale stress heeft hij al helemaal niet!). Op weekdagen vertrekt hij ’s morgens op zijn dooie gemak met de fiets naar zijn ëwerkí (een dagactiviteitencentrum), waar hij met toewijding patience speelt op de computer. Op zijn agenda staan ook relaxatie-oefeningen, bezoeken aan de logopediste en zwembeurten. Geregeld organiseert de vrijetijdsdienst van het Geelse OPZ (Openbaar Psychiatrisch Ziekenhuis), bus- en fietsuitstappen, bioscoop- en museumbezoeken en wandeltrips. En een weekje aan een Spaanse costa of aan de Belgische kust. Een keer of acht per jaar neemt Renaat zonder begeleiding de trein voor een dag of een weekendje bij mij of bij één van de zussen. Een paar dagen Gentse Feesten zijn daarbij een vaste prik. In zijn pleeggezin leest hij graag een boek. En op zaterdag doet hij boodschappen voor “zijn madam”. Op zondag brengt hij een groot deel van de dag door in het clubhuis “Het Vooruitzicht”. Daar kan hij tv kijken en bijpraten met zijn maat Karel. Als Verbroedering Geel thuis speelt, gaat hij steevast kijken, want als patiënt mag hij gratis naar binnen. Als ik hem vraag of hij gelukkig is, antwoordt hij resoluut ja. “Het zijn vriendelijke mensen hier en ze doen hun best voor mij. Ik ben soms wat suf van de vele pillen die ik moet innemen, maar liever dat dan die elektroshocks.” Toch beseft hij dat zijn aandoening hem ook kansen in het leven heeft doen missen. “Als ik in het middelbaar had kunnen doorleren, dan was ik misschien journalist geworden. Of treinconducteur.” Een paar keer per jaar is hij trouwens minder gelukkig. Wanneer zijn pleegouders van een welverdiende vakantie genieten, moet hij dat weekje doorbrengen in het OPZ zelf (door hem nog steevast ëde kolonieí genoemd). “Dat is niet plezant omdat er soms ambetanteriken zitten die pesterijen doen of geld proberen te stelen.”
Renaat Hugaerts: “Het zijn vriendelijke mensen hier en ze doen hun best voor mij. Ik ben soms wat suf van de vele pillen die ik moet innemen, maar liever dat dan die elektroshocks.”
Bruggen bouwen Als ik alles afweeg, kan ik alleen besluiten: mijn broer staat volop in het leven, zij het in een veilige cocon. Hij heeft in zekere zin geluk gehad, want voor hetzelfde geld had hij al die jaren ook in een psychiatrische instelling kunnen “weggeborgen” zijn. Eén van de vele anonieme mensen met een chronische mentale beperking die vroeger zo veel mogelijk uit de samenleving werden gehouden. België was ooit – na Malta – het land met de meeste psychiatrische bedden in Europa en dat had alles te maken met de goed bedoelde inzet van religieuze orden. Vandaag oogt het plaatje anders. “De gemiddelde opnameduur in ons ziekenhuis is bij volwassen patiënten gedaald tot 21 dagen”, zegt Bert Lodewijckx, psychiatrisch verpleegkundige en systeemtherapeut. In het OPZ Geel coördineert hij de dagkliniek en het mobiele team voor ouderen in gezinsverpleging. “Er zullen altijd aandoeningen zijn die een langdurige opname in een psychiatrische instelling vereisen. Maar heel vaak is ambulante of mobiele geestelijke gezondheidszorg wel een haalbare oplossing. Ik denk dan aan beschut wonen, gezinsverpleging met professionele ondersteuning, mobiele zorgteams, psychiatrische verzorgingstehuizen, zorgboerderijen en andere. Op deze manier worden mensen met een mentale beperking niet meer uit de samenleving gestoten, maar bouwen we bruggen tussen hen en de samenleving. We scheppen een omgeving waar hun beperking geen beperking meer is”. Vormen van ambulante zorg zijn niet zaligmakend, ze kunnen chronische aandoeningen niet genezen en ze zijn niet noodzakelijk voordeliger voor de sociale zekerheid, waarschuwt Bert Lodewijckx nog. Maar voor de patiënten in kwestie maken ze wel het verschil (zie ook kaderstuk): “Opname in een psychiatrische instelling kan zeer beschadigend werken. Psychiatrie is nog altijd beladen met stigma’s.”
“Opname in een psychiatrische instelling kan zeer beschadigend werken. Psychiatrie is nog altijd beladen met stigma’s” Bert Lodewijckx
Pagina 25
Legenestsyndroom Terug naar het pleeggezin van Renaat. Jos (69) en Dimpna (68) vangen al sinds 1974 mensen met een mentale beperking op. De oudste van hun drie kinderen was nog maar een baby van drie maanden toen de eerste pleeggast kwam inwonen. Er zouden er later nog vijf anderen volgen, zij het nooit meer dan twee tegelijk. Voor Dimpna was dat de normaalste zaak van de wereld: “We zijn ermee groot geworden. Mijn ouders en grootouders deden aan gezinsverpleging, ik had besloten thuis te blijven voor de kinderen en ik verzorg graag, dus waarom niet? Rijk zijn we er niet van geworden. We ontvangen per pleeggast ¤ 20 per dag voor kost en inwoon, alleen op zondag zijn we overdag vrij”. Dimpna en Jos willen vooral zorgen voor een warm nest waar iedereen zichzelf kan zijn: “We laten Renaat en onze andere pleeggast gewoon doen, we bieden rust, structuur en
Pagina 26
genegenheid en letten vooral op een vaste regelmaat. Verder zijn we een normaal gezin zoals andere. We kennen de details van hun psychiatrische aandoening niet en dat hoeft ook niet. Diane begeleidt ons en geeft informatie over medicatie en eventuele dieetregels”. De pleegouders willen ermee doorgaan zolang ze kunnen: “Natuurlijk hebben we af en toe een weekje vakantie nodig, maar we zijn even blij als we weer terug thuis zijn. Op een gegeven moment waren onze drie kinderen de deur uit en hadden we ook geen pleeggasten meer. Toen hebben we echt dat legenestsyndroom gevoeld!” De kinderen van Jos en Dimpna zullen de familiale traditie niet voortzetten. Als tweeverdieners hebben ze voor een andere levenskoers gekozen. Maar niet getreurd. Nieuwe vormen van ambulante psychiatrie zorgen voor de opvolging.
Je CM-voordeel CM voorziet een tegemoetkoming voor psychotherapie. Per zitting wordt 50 % van het betaalde honorarium terugbetaald, met een maximum van 30 euro. Voor leden met verhoogde tegemoetkoming bedraagt de tegemoetkoming 75 % met een maximum van 45 euro per zitting. In totaal worden er voor 12 zittingen een tegemoetkoming voorzien. Voor meer info en de voorwaarden surf je naar www.cm.be.
Çava?-wandeling 2015 in Geel In 2013 kon je in Gent wandelen rond het thema ‘angst’, in 2014 in Antwerpen rond ‘vertrouwen’, en in 2015 zet çava? magazine deze traditie voort met een themawandeling in Geel rond ‘gezinsverpleging’. Geel is internationaal bekend omwille van de unieke manier waarop er sinds eeuwen geesteszieken verpleegd worden. Daarom kreeg de stad de eretitel van ‘Barmhartige Stede’. De çava-wandelgids leidt je langs markante plaatsen uit de geschiedenis en huidige werking van de gezinsverpleging.
Praktisch De gratis wandelgids ‘Geel, de Barmhartige Stede’ ligt voor jou klaar op het Toerismehuis De Waag (Markt 1, 2440 Geel). Je kunt de wandeling (6 km) maken op een dag naar keuze tussen 15 juni en 15 september 2015. Er zijn enkele mooie prijzen te winnen!
Pagina 27
Superbelangrijk voor het zelfbeeld Bert Lodewijckx: “Stel: je hebt zelf een chronische psychiatrische aandoening of een mentale beperking. En je moet aan anderen uitleggen hoe en waar je leeft. Zou je graag vertellen: ‘ik woon in een instelling met 60 anderen’? Of liever: ‘Ik woon in een huis met ‘ons moe’ en ‘ons va’, op vrijdag ga ik op café en ik ben lid van een carnavalsvereniging en een wandelclub. Thuis onderhoud ik mee de tuin en bij elk familiefeest zit ik op de eerste rij’. Voor de identiteit en het zelfbeeld is het superbelangrijk dat je het tweede kan zeggen. Een pleeggezin is niet therapeutisch omdat het uit therapeuten bestaat, maar omdat het een gezin is. Orde, regelmaat en structuur zijn belangrijk, maar die kan je als het ware ook in een kazerne vinden. De naturel aanpak door een pleeggezin, dat is essentieel. Onze pleeggezinnen hebben soms meer dan veertig jaar ervaring. Tegen iemand met moeilijk gedrag of psychotische neigingen kan de pleegvader of -moeder als het moet ook wel kordaat zijn. En die aanpak werkt, ook al kunnen we het niet altijd verklaren.” Pleegouders Jos En Dimpna: “Natuurlijk hebben we af en toe een weekje vakantie nodig, maar we zijn even blij als we weer terug thuis zijn. Op een gegeven moment waren onze drie kinderen de deur uit en hadden we ook geen pleeggasten meer. Toen hebben we echt dat legenestsyndroom gevoeld!”
271 Dat is het aantal psychiatrische patiënten dat vandaag in een Geels gezin verblijft. Ooit (net na de tweede wereldoorlog) waren dat er bijna 3.800. Vanaf het einde van de jaren vijftig begon dat aantal gestaag te verminderen. Toch zijn er nog altijd 210 gezinnen in Geel die mensen met een mentale beperking opvangen onder begeleiding door het OPZ. Hun aantal lijkt niet meer te verminderen en steeds meer gezinnen combineren die opvang met een beroepscarrière van beide partners.
Pagina 28
Pagina 29
Hallo!
Shari van Goethem Wie? Shari van Goethem, educatief medewerker bij Ziekenzorg CM, staat in voor de ondersteuning en begeleiding van vrijwilligers. Wat? Naast haar werk bij CM is Shari ook helemaal in de ban van poëzie. Onlangs stond ze zelfs op het podium van het Sportpaleis met haar gedichten. Waarom? “Ik schrijf al van mijn veertiende, maar pas vorig jaar stond ik er voor het eerst mee op een podium. Ik vind het fantastisch om te doen!”
‘Poëzie is een andere manier van kijken naar de wereld en dat proberen om te zetten in woorden’ Shari van Goethem
Benieuwd naar het volledigeverhaal van SHARI? Ga dan naar facebook.com/magazinecava
Pagina 30
CM Deals 1
Slaapstrandhuisjes in Vlissingen
2
Kom naar het plezantste land!
Jouw voordeel?
Jouw voordeel?
Luxe-ontbijt voor het hele gezin Wat is er mooier dan wakker worden op het strand, met de ruisende zee op de achtergrond? Het kan in de slaapstrandhuisjes in Vlissingen. Uitwaaien, zonnen, een duik in zee, er gaat geen dag voorbij zonder dat je de zeelucht opsnuift en de zon op je huid voelt. Kinderen hebben de tijd van hun leven op het strand, en staan ’s morgens vroeg meteen met de blote voetjes in het zand. Çava?-lezers krijgen een luxe-ontbijt in de nabijgelegen Brasserie BLVD ter waarde van 15 euro per persoon.
€ 10 korting pp. Voor CM-leden Bobbejaanland is fun voor groot en klein. Met meer dan 40 attracties vindt iedereen er wel eentje die zijn hart sneller doet slaan!
Boeken kan voor een week, midweek of weekend: www.slaapstrandhuisje.nl, boekingscode: ‘çava-ontbijt’
3
Praktisch
CM-leden krijgen 10 euro korting op hun toegangsticket. Maximum 5 tickets (= 50 euro korting) per CM-lid. Surf naar www.cm.be, druk de bon af en kleef er een gele klever op. Aan de kassa van Bobbejaanland ruil je de bon in voor korting op de toegangsprijs. www.slaapstrandhuisje.nl, boekingscode: ‘çava-ontbijt’
5 davidsfonds boeken voor çava?-lezers Jouw voordeel?
15% korting In samenwerking met Davidsfonds Uitgeverij krijgen çava-lezers 15% korting bij aankoop van een of meerdere boeken uit volgende lijst:
De Hofhelden.
Alles over de moestuin (Angelo Dorny en Els de Schepper) − 29,99 euro, code ‘cava1’ Hou je van zelfgekweekte groenten, maar heb je geen idee hoe je aan zo’n moestuin moet beginnen? De Hofhelden brengen raad!
Leren slapen zonder pillen
(Pascale Grauwels) − 22,50 euro, code ‘cava2’ Een op de drie Belgen slaapt slecht. Chronische stress, een ongezonde levensstijl of gepieker houdt ons ’s nachts wakker. Daar wil dit boek verandering in brengen.
Met plezier met pensioen
(Mark Claus) − 19,99 euro, bestelcode ‘cava3’ Met pensioen gaan of zijn moet je leren. Deze handleiding zet je al aardig op weg.
Over kruideninfusies
(Ann Vansteenkiste) − 27,50 euro, code ‘cava4’ Dit boek toont je welke planten je kunt gebruiken, hoe je ze moet drogen en hoe je er de lekkerste infusies van trekt.
Nelsons Yogaboek.
20 euro, code ‘cava5’ Een doe-het-samen-boek met 24 yogaspelletjes voor kleine en grote avonturiers De vermelde prijzen zijn exclusief de 15% çava?-korting. Bestellen kan via www.davidsfonds.be. Duid per boek de juiste bestelcode aan.
Pagina 31
CM Deals 4
Lente op komst in Massembre Jouw voordeel?
Win een gratis weekendje weg De lente staat voor de deur in Massembre en dat willen we vieren, want sinds begin dit jaar heeft dit mooie CM-vakantieverblijf een nieuwe directeur. Ken je zijn naam? We geven 5 gezinsweekends* weg voor de eerste 5 juiste antwoorden. Tip Het antwoord vind je op www.massembre.be Praktisch Antwoorden sturen naar reception@massembre.com voor 30/05/15. We verwittigen de winnaars per e-mail. Massembre, 5543 Heer, België 082 64 43 57 reception@massembre.com www.massembre.be
5
Davidsfonds zomerzoektocht
*Het gezinsweekend Massembre is geldig voor 2 volwassenen en 2 kinderen (verblijvend op dezelfde kamer) in verblijfsformule comfort -halfpension, exclusief dranken. Duur van vrijdagnamiddag tot zondagmiddag ergens in 2015 voor zover kamers beschikbaar.
Jouw voordeel?
Win 25 deelnemingspakketten Ontdek de mooiste plekjes van Geraardsbergen dankzij de Davidsfonds Zomerzoektocht. Kies tussen de speelse Gezinszoektocht of de uitdagende Klassieke zoektocht en speur met de fiets of de auto naar de antwoorden op de zoektochtvragen. Wil je kans maken op een gratis deelnemingspakket? Stuur dan vóór 18 juni 2015 een mailtje naar comma. mvl@cm.be. Vermeld je naam en je adres én het antwoord op de vraag: aan de hoeveelste editie is de zoektocht dit jaar toe? De winnaars krijgen kort na de deadline bericht. Info Van 6 juni tot en met 20 september 2015. Meer info vind je op pagina 53 van dit nummer of op www.davidsfonds.be/zomerzoektocht
6
Populaire wijnen van casa safra voor € 4,99
Jouw voordeel?
50% korting Çava?-lezers krijgen 50% korting op de Gran Reserva (rood), de Verdejo (wit) en de Merlot Rosado (rosé) van Casa Safra. De wijn wordt gratis aan huis geleverd. Bestellen kan via www.wijnvoordeel.be/promo
Pagina 32
Denk je ook met nostalgie terug aan vakantieplaatsen als Disentis, Lenzerheide, St. Moritz en Maloja? Ga met ons mee op reis naar Graubünden! nl.graubuenden.ch/nostalgie Vakantiegebied nr. 1 van Zwitserland.
CM Agenda Baby en kind
WORKSHOPS BABYMASSAGE In samenwerking met Kind en Preventie. Het best ontwikkelde zintuig van jonge baby’s is de huid. Elke baby heeft lichamelijk contact nodig. Met lichaamsmassage kan je je baby koesteren en knuffelen. Het creëert een warme band voor het leven en stimuleert de lichamelijke en emotionele ontwikkeling van je kindje. Tijdens deze workshop kan je leren om samen met je baby op een speelse en creatieve manier te genieten van babymassage. Na een uurtje babymassage praten we met de andere ouders en de lesgeefster nog wat na.
Praktisch
Waar Aartselaar, Antwerpen, Boechout, Kalmthout, Schilde, Stabroek, Wuustwezel Wanneer www.cm.be/agenda of bel Gezondheidspromotie: 03 470 21 53 Voor wie? Ouders of grootouders met hun peuters van 1 tot 3 jaar Prijs Gratis Vooraf inschrijven op naam van je peuter www.cm.be/agenda of Gezondheidspromotie: 03 470 21 53
Praktisch
Waar Antwerpen, Aartselaar, Berchem, Boom, Brecht, Kalmthout, Schilde, Schoten, Stabroek, Zwijndrecht Wanneer www.cm.be/agenda voor data en adressen of bel 03 470 21 50 Voor wie? Baby’s tussen 6 weken en 6 maanden oud Prijs Gratis Vooraf inschrijven op naam van je baby www.cm.be/ag of Gezondheidspromotie: 03 470 21 50
Baby en kind
Doe-sessie ‘Peuters in actie’: samen spelen en bewegen In samenwerking met Kind en Preventie. Deze sessie is een fijn en leerrijk moment voor ouder en kind! Je leert leuke beweegspelletjes en oefeningen om je peuter te helpen in de ontwikkeling van: reflexen zintuigen en evenwicht besef van tijd, ruimte en eigen lichaam bewegingen van handen, vingers en het hele lijf Tijdens deze sessie gebeurt alles spelenderwijs met eenvoudige materialen en onder deskundige begeleiding. Je krijgt alle info mee naar huis om daar je spel verder te zetten.
Opvoeding
Infoavond ‘opvoeden van pubers: moeilijk, maar niet onmogelijk! Het opvoeden van tieners is geen gemakkelijke klus. Je wil ze aandacht geven maar je lijkt zo overbodig als ouder. Je moet ze stilaan loslaten, maar is dit niet gevaarlijk? Je moet grenzen stellen, maar ze willen die altijd verleggen … Je moet onderhandelen met je puber, maar hoe doe je dat?
Praktisch
Waar Auxilia, auditorium, Sint-Jacobsmarkt 49-51, 2000 Antwerpen Wanneer Dinsdag 6 oktober 2015, 19.30 uur (tot 22 uur) Voor wie Ouders, grootouders, leerkrachten, opvoeders … Gastspreker Ilse Dewitte, orthopedagoge en kinderen jongerentherapeute Prijs 6 euro; CM-leden: 3 euro
Goed in je vel
De kracht van slaap, infoavond Een nachtje slecht slapen is geen ramp. De volgende dag voel je je misschien wat moe, maar dat slaaptekort haal je normaal gezien vlug in. Als je echter nachtenlang slecht slaapt, dan heeft dit een negatieve invloed op je functioneren overdag. Laat het dus niet zover komen! Tijdens deze infosessie staan we stil bij feiten en mythes over gezonde slaap. Je krijgt info over de verschillende slaapfases en je krijgt inzicht in die dingen die een gezonde slaap bevorderen of verstoren. Het zal er dus op aankomen om voor onze slaap de meest ideale omstandigheden te creëren! Verwacht geen tovertrucs, maar zeker wel een aantal nuttige tips. Tijdens de pauze kun je in de Gezondheidsbib boeken inkijken en gratis lenen.
Praktisch
Waar Auxilia, auditorium, Sint-Jacobsmarkt 49-51, 2000 Antwerpen Wanneer Donderdag 28 mei 2015, 19.30 uur (tot 22 uur) Gastspreker Dr. Annelore Roose, gedragstherapeute gespecialiseerd in de aanpak van slaapproblematiek en klinisch psychologe in Leuvens Universitair Centrum slaap- en waakstoornissen, UZ Leuven Prijs 6 euro; CM-leden: 3 euro Vooraf inschrijven www.cm.be/agenda of Gezondheidspromotie: 03 470 21 51
Vooraf inschrijven www.cm.be/agenda of Gezondheidspromotie: 03 470 21 53
Pagina 33
CM Agenda goed in je vel
Kennismaken met aromatherapie, dag- en avondworkshop voor beginners Bij aromatherapie werkt men met essentiële oliën uit planten die krachtige en actieve bestanddelen bevatten die ons lichamelijk en mentaal kunnen helpen. Deze workshop geeft je een goede basis om met vertrouwen te genieten van de levenskracht van geuren. Aromatherapie kan je ondersteunen om je sterker te maken, ziekte te voorkomen, spanning te verminderen, slaap te verbeteren en je een gevoel van welbehagen te geven. Je leert ze gebruiken om in te ademen, in voet- en ligbaden, als eerste hulp op reis …
Praktisch
Waar Auxilia, zaal Opsinjoorke, Sint-Jacobsmarkt 49-51, 2000 Antwerpen Wanneer Maandag 28 september 2015 Dagworkshop: 14-17 uur Avondworkshop: 19-21.30 uur Gastspreker Veerle Waterschoot, zeer ervaren aromatherapeute leidt je met de nodige voorzichtigheid in deze wereld in. Prijs 24 euro; CM-leden: 12 euro; Leden met verhoogde tegemoetkoming: 6 euro Vooraf inschrijven www.cm.be/agenda of Gezondheidspromotie: 03 470 21 53
Pagina 34
Goed in je vel
Sofrologie cursus van 8 sessies Sofrologie is een trainingsmethode ter preventie van stressklachten. Vertrekkend vanuit een dynamische relaxatie werk je actief in op lichaam en geest. Zo voorkom je pijn, kom je tot rust, slaap je beter en voel je je beter in je vel. Het is een fysieke en dynamische aanpak.
Praktisch
Waar Auxilia, auditorium, Sint-Jacobsmarkt 49-51, 2000 Antwerpen Wanneer Donderdag 24 september, 1-18-15-22-29-oktober, 19-26 november 2015 Telkens van 19 tot 20.30 uur Lesgever Pascale Crauwels, Kinesitherapeute – Sofrologe Prijs 200 euro; CM-leden: 100 euro; Leden met verhoogde tegemoetkoming: 50 euro In deze prijzen is het cursusboek inclusief. Vooraf inschrijven www.cm.be/agenda of Gezondheidspromotie: 03 470 21 50
N E T T O . . . B n E e RK ud
2 in 1
m+
Calciu
!
D
blet / -ta ✹ K I l
ine m a t i V
1S L
o h e b
STE
Zo
p si m
e
Verouderen doen we allemaal !
Maar mobiel en actief blijven, is de wens van elke vrouw.
AVALER / à ✹ p. en voldoende vitamine D. Aldus zorgen we voor sterke botten en verminderen we ook de kans op vallen. We moeten vermijden dat onze beenderen fragiel en broos worden. Vanaf de
1 com
menopauze, voldoende gezond bewegen, een evenwichtige voeding met een optimale calcium-toevoer
Si si m p Gewoon 1 tablet per dag innemen. VISTA-Cal D is een gladde film-omhulde tablet, dus calcium als van vitamine D. Met VISTA-Cal D geen smaak- noch bereidings-problemen.
n e e v e i t c a n e t e s r m o o o ... v biele toek mo
makkelijk te slikken. Zijn gebruiksgemak en voordelige prijs
vergemakkelijken de inname op lange termijn en dit is absoluut noodzakelijk !
60 tabletten = 12,90€ Vraag CNK 3042-074 aan uw apotheker
l
e
VISTA-Cal D kan u het leven gemakkelijk maken want het bevat de juiste hoeveelheid zowel van
!
www.vistalife.be
Pagina 35