PROTESTANTSE KERK
Woord vooraf “Da maok je nie ‘ele daog’n mee, zukk’n”. In de weken na de verwoestende kerkbrand op Nieuwjaarsdag 2015 was dit voor mij één van de mooiste ‘understatements’ in plat Hoeks die ik hoorde. Inderdaad, dat maak je niet alle dagen mee, zulke dingen. Nadat we van de eerste schrik waren bekomen, werd al snel duidelijk dat de kerk en toren zouden worden herbouwd! Alle betrokkenen, samen met de gemeente en de verzekeraar, waren het eens. Helder was dat de nieuwe kerk zowel een huis voor God en Zijn gemeente moest worden, maar ook een huis voor het hele dorp. Waar we in januari 2015 nauwelijks van durfden dromen, gebeurde. Binnen twee jaar tijd is het proces van opruimen, ontwerpen, geldwerven, aanbesteden en bouwen afgerond. Dat is te danken aan velen, onder wie talloze vrijwilligers binnen de kerkelijke gemeenschap, met een aantal kanjers in het bijzonder. Maar ook was er veel steun uit het dorp van personen en bedrijven, van onze zustergemeente in de Tramstraat en van andere kerkelijke gemeenten uit de regio. Ook een groot compliment aan RoosRos Architecten, Bouwbedrijf Van der Linde en alle onderaannemers. Er is keihard gewerkt om alles op tijd en naar wens gereed te krijgen. Afsluitend wil ik -omdat we het als Protestantse gemeente van Hoek op deze manier beleefd hebben- eer en dankzeggen aan de levende God, bron van alle goeds, voor alles wat we door deze crisis heen ontvingen. Veel leesplezier met dit unieke magazine! Ds. Arie van der Maas
www.artext.nl info@artext.nl 06-12273394 www.artext.nl info@artext.nl 06-12273394
Ook in de nieuwe kerk te Hoek hebben wij ernaar gestreefd om de www.artext.nl www.artext.nl authentieke geluidsbeleving die bij een kerkgebouw hoort te combineren met een goede spraakverstaanbaarheid. Bonzijweg 19a, 4424 AN Wemeldinge info@artext.nl info@artext.nl Daarnaast maakt men ook in kerken steeds meer gebruik van moderne info@audio-consult.nl 06-12273394 moet op realistische wijze audioconsultzeeland@gmail.com 06-12273394 media. Het geluidsbeeld dat hierbij hoort kunnen worden weergegeven. Audio-Consult
M. 06 10 62 22 10 T. 0113 62 26 15
In nauw overleg met de gemeente hebben wij hiervoor een installatie op maat ontworpen. Wij danken de Protestantse gemeente te Hoek voor het in ons gestelde vertrouwen en hopen dat zij de audio-visuele installatie nog vele jaren met plezier zullen gebruiken.
www.audio-consult.nl
Inhoud
15 19
21 30
28 De kerk door de jaren heen
06
De vrijwilligers
22
Helpende handen
09
Zuinig zijn op de jeugd
25
Wat bij de brand bewaard bleef
10
Meeleven van dorpsgenoten
26
De klok van Hoek
13
Prominenten aan het woord
28
Gebrandschilderde ramen
15
De onderaannemers
30
In gesprek met kerkenraadsleden
19
Bedankt 32
Hoofdaannemer Bouwbedrijf Van de Linde
21
Redactie: Dagmar Elve, Bianca Moorthamer, Cor-Elli de Bruijn, Elly Tollenaar, Arie van der Maas, Kees Biesheuvel, DaniĂŤlle Rijksen, Karin van den Broeke. Fotografie: Peter Mahu (www.fotografiemahu.nl), Anda van Riet en archief. Eindredactie: Dagmar Elve en Bianca Moorthamer (www.artext.nl). Realisatie door Quaeris Media B.V. in samenwerking met DMARC een reclamebureau, www.dmarc.nl.
1890 1850
1895
1670
De kerk door de jaren heen Voor de kerk stond een schuur, waar overnachtende reizigers van hotel Hoeks Koffiehuis hun paarden stalden.
De bouw van de kerk.
Hervormde Pastorie in de Langestraat. Een van de grootste gebouwen van het dorp. In die tijd bewoond door ds. J. van ’t Hoff. Hij was predikant van 1887-1892.
1860
1870
1880
1890
1900
1910
1920
1930
In 1905 werd de hele kerk herbouwd op dezelfde plaats als waar de oude stond. Een van de eerste foto’s van de kerk werd eind 1905 gemaakt door dr. Deijer, huisarts van
1900
het dorp.
6
In 1900 werd het torentje bovenop de kerk verwijderd. Er werd een toren voor gebouwd.
1905
afgebroken. Deze werd
1996
De gereformeerde kerk en hervormde gemeente in Hoek gaan Samen op Weg. Enkele jaren later volgde volledige fusie tot Protestantse gemeente.
2008
Aan het einde van de Nieuwstraat staat de Gereformeerde kerk.
1940
1950
1960
1970
1980
1990
2000
2010
2020
Impressie nieuwe kerk.
2015 Brand op nieuwjaarsdag.
2016
De nieuwe Kerk.
7
Bedankt voor het vertrouwen en de prettige samenwerking! Bedankt voor het vertrouwen en de prettige samenwerking !
loodgieters leidekkers koperslagers loodgieters leidekkers koperslagers
Voorloodgieters de Protestantse Kerk in Hoek hebben wij de leidekkers koperslagers leien bedekkingen verwerkt
JOBSE bv is een landelijk werkend bedrijf dat gespecialiseerd is in het verwerken van loden, koperen en zinken bekledingen en JOBSE bv is een bedekkingen landelijk werkend bedrijf dat gespecialiseerd is natuursteenleien op o.a monumentale gebouwen JOBSE bv is een landelijk werkend bedrijf dat gespecialiseerd is in het verwerken van loden, koperen en zinken bekledingen en alsmede nieuwbouwprojecten. in het verwerken van loden, koperen en zinken bekledingen en natuursteenleien bedekkingen op o.a monumentale gebouwen natuursteenleien bedekkingen op o.a monumentale gebouwen alsmede nieuwbouwprojecten. alsmede nieuwbouwprojecten.
NIEUWBOUW ONDERHOUD NIEUWBOUW NIEUWBOUW RESTAURATIE ONDERHOUD ONDERHOUD RESTAURATIE RESTAURATIE
Elektraweg 17 | 4338 PK Middelburg | telefoon 0118-612713 fax 0118-623683 | info@jobsebv.nl | www.jobsebv.nl Elektraweg 17 | 4338 PK Middelburg | telefoon 0118-612713 Elektraweg 17 | 4338 PK Middelburg | telefoon 0118-612713 fax 0118-623683 | info@jobsebv.nl | www.jobsebv.nl fax 0118-623683 | info@jobsebv.nl | www.jobsebv.nl jobse.indd 1
12-03-13 11:49
jobse.indd 1 jobse.indd 1
12-03-13 11:49 12-03-13 11:49
Helpende handen snel paraat “Na de brand aarzelden we geen moment: We moeten helpen, de druk weghalen en praktische hulp bieden. We stelden onze kerk beschikbaar aan de Protestantse gemeente, zodat de erediensten door konden blijven gaan. Kort voor de brand hadden ds. Arie van der Maas en ik intensief contact over de gezamenlijke kerstmarkt, de vespers en de kerstviering voor het dorp. Er was dus al eerder sprake van samenwerking. In 2015 hebben we gezamenlijk wat activiteiten georganiseerd en de ‘Eethoek’, een maaltijd voor alleenstaanden, doen we sinds 2016 ook samen. De nieuwe kerk staat middenin het dorp, een mooie plek als kerkelijke gemeenschap om God te zoeken. Laten we hopen dat meer mensen de kerk weer weten te vinden. Het zou mooi zijn als Christus ons in de toekomst samenbrengt, zodat één kerkgebouw voor het dorp voldoende is.”
“Helpen, druk weghalen en praktische hulp bieden” ds. Johan Harmanny predikant van de Gereformeerde kerk (vrijgemaakt)
“Natuurlijk moest de kerk herbouwd worden! Kort na de brand heb ik aangeboden om de trappen voor de toren te sponsoren. Al snel werd me gevraagd of ik een tafel en een lessenaar wilde maken zodat die konden worden gebruikt in de noodkerk. Dat deed ik graag! Later heb ik op aanvraag ook nog het vurenhouten meubilair o.a. de preekstoel en een knielbank gemaakt. Fijn dat het een mooie plek in de nieuwe kerk krijgt.”
“Natuurlijk moest de kerk herbouwd worden”
Peter van Hermon Timmerbedrijf P. van Hermon
9
Niet alles ging in vlammen op
Wat bij de brand bewaard bleef Hoewel de brand bijna allesverwoestend was, hebben een paar elementen de vlammenzee overleefd. De Bijbel, het doopvont en de haan werden teruggevonden en zijn gerestaureerd. Ze krijgen allemaal een bijzondere plaats in de nieuwe kerk.
Doorweekt van het bluswater werd de Bijbel teruggevonden na
waardoor het vont weer dienst kan doen.
de brand. Om schimmel tegen te gaan, legde ds. Arie van der
Het restaureren van de haan was een heel project. De
Maas hem een paar weken in zijn vriezer. Daarna is de Bijbel in
ontmanteling van de delen was al een behoorlijke klus, maar
Beekbergen gerestaureerd. Eerst is het Boek ontdooid en daarna
daarna werd de schade eigenlijk pas duidelijk. De met lood
met een ventilator bladzijde voor bladzijde gedroogd. De Bijbel is
gevulde kop van de haan was krom, gedeukt en gescheurd. Kees
sinds Pasen 2015 weer terug in Hoek, onder een stolp van plexiglas.
deukte de twee delen voorzichtig uit en straalde de oude lagen van gebladderd goud en verf eraf. Hij figuurzaagde een koperen
Gemeentelid Kees Biesheuvel restaureerde het doopvont en de
plaat tussen de twee delen voor de stevigheid en zodat de haan
haan. Het leek hem juist mooi om de broosheid van het doopvont
weer kan draaien. Daarna opbouwen: vullen met lood, solderen,
te laten zien. Hij maakte een omhulling van perspex, bestaande uit
plamuren en uiteindelijk vergulden. De haan is in vier lagen
12 delen. Deze delen symboliseren de 12 stammen van IsraĂŤl en
geschilderd met grond- en goudverf. Daarna is het bladgoud
de 12 apostelen. Het bleek lastig materiaal om mee te werken en
aangebracht. Een bijzonder procedĂŠ met 24 karaat goud.
zijn geduld werd danig op de proef gesteld. Mattie de Schepper
Inmiddels staat de haan alweer enige maanden op zijn vertrouwde
heeft er vervolgens een handgemaakte glazen schaal in gemaakt,
plaats, bovenop de nieuwe kerktoren.
11
Hallenbouw en staalconstructiewerken Nieuwbouw, renovatie en onderhoud T. +31 (0)114 68 32 00 F. +31 (0)114 68 29 64 info@ibs-hallenbouw.nl
Wij leverden de dakconstructie voor kerkzaal en consistorie 1090-1
.V Hallenbouw B
TÜV Nederland QA
N
E
EN
.
IBS
IS O 3 8 34-
2
TÜV Nederland QA
IBS
.V Hallenbouw B
.
Langeweg 12D Nieuwe-Tonge | info@houtbouwflakkee.nl
Leverancier in PREFAB daken en gevels
www.ibs-hallenbouw.nl
de Ridder uitvaartverzorging ‘een verzorgde uitvaart in vertrouwde handen’
kantoor: Hughersluys 37 4536 HM Terneuzen 0115 565100 info@deridder-uitvaart.nl www.deridder-uitvaart.nl uitvaartcentrum Spoorweg 4, Hulst uitvaartcentrum Hughersluys 22, Terneuzen mortuarium Westsingel 3, Axel
De klok van Hoek
De klok van Hoek is er eentje met een verhaal. Een verhaal over omzwervingen door Zeeuws-Vlaanderen, over ‘op het randje van verdwijning’ in oorlogstijd en zelfs over klokgelui in Axel! De klok van Hoek heeft sinds vorig jaar zelfs eigen liedjes. Voor de liefhebbers: zoek online op You Tube op ‘Laat de klok van Hoek weer luiden’ of ’Terug op die karre.’
De geschiedenis van Hoek gaat honderden jaren terug. De
Revolutie bestelde Hoek een nieuwe klok die meer dan 120 jaar
middeleeuwen kende veel stormvloeden. In 1601 bleef ook het
dienstdeed, tot de vordering in de Tweede Wereldoorlog.
dorpje Vremdieke niet gespaard, maar de toren bleef het langst overeind. De klok werd door de predikant ds. Bollius uit de
Hoe het de klok van Hoek in Axel verder verging? Het stadhuis
toren gehaald, omdat Terneuzen de kerkstenen ging gebruiken
in Axel werd voor de Tweede Wereldoorlog gesloopt. De klok
voor de bouw van het stadshoofd. De klok werd bewaard op
kwam weer boven water en werd later in de toren van het
het Mauritsfort totdat hij weer luidde in 1608 in de nieuwe kerk
stadhuis gehangen. Zo kwam het dat over Axel het geluid van de
in de Koudepolder op ‘den Oek van twee dijken’. Meer dan
klok van Hoek schalde. In 1940 bleek de klok door haarscheuren
200 jaar deed de klok zijn werk bij erediensten, bij dreigende
minder geluid te produceren en deskundigen adviseerden niet
dijkdoorbraken of de naderende vijand.
te luiden. Dat was in die tijd het behoud van de klok, die de vordering van de Duitsers zo ontsprong. Bij de strijd van Poolse
‘Van de karre’
soldaten om Axel in 1944 ontsnapte de klok nogmaals aan zijn
Tijdens de Franse overheersing haalden de bezetters de klok uit
vernietiging. Na de Tweede Wereldoorlog moest de klok plaats
de toren. De klok werd op een kar naar Axel gebracht, maar viel
maken voor een carillon. De vroegere klok van Vremdieke werd
onderweg van de kar. Hier komt de uitdrukking ‘Denoek is van
uitgeleend aan verschillende Axelse kerken en klingelt daar
de karre gevallen’ vandaan (een uitspraak die nog wordt gebruikt
nog steeds. Burgemeester Van Tienhoven van Hoek zorgde
als er iets vreemds of grappigs gebeurt in Hoek, red.). Eenmaal in
uiteindelijk na de bevrijding dat Hoek een nieuwe klok kreeg.
Axel, belandde de klok voor 120 jaar in een verloren hoek op het
Deze klok doorstond wonderwel de brand in 2015 en hangt
stadhuis. Een goed bewaard geheim, zo bleek. Want na de Franse
weer in de nieuwe kerk.
13
Op oude waarden een
nieuwe toekomst tegemoet!
Wij hebben de aluminium kozijnen en de beglazing verzorgd!
Partner voor bouwers en beheerders Een mooi project de herbouw van de Protestantse Kerk van Hoek!
En wij mochten hieraan meewerken… SKM Productie B.V. | Neon 11 | 4751 XA Oud Gastel T: 0165-322262 | F: 0165-322775 | Email: info@skm-roosendaal.nl www.skm-roosendaal.nl
www.lukasse.nl
Een nieuwe toekomst tegemoet in
MUZIEK & BELEVING MONUMENTENGLAS
zen deur Met een gla terieur ! in k een stra DUN HR+ ISOLATIEGLAS
SCREENLINE
LUXAFLEX TUSSEN ISOLATIEGLAS
ShowerGuard
GEEN KALKAANSLAG OP HET GLAS
Livingstoneweg 20, GOES WWW.MELIESTEGLAS.NL
CONTENT ORGELS • Mariënhoef 7 • 3851 ST ERMELO Info@contentorgels.nl • www.contentorgels.nl
Geliefde glas-in-lood ramen schitteren als vanouds De gebrandschilderde glas-in-lood ramen springen in de nieuwe kerk meteen in het oog. De twee karakteristieke elementen op de kopgevel zijn tot in de puntjes nagemaakt door een meesterglazenier uit Brabant. Een sterk staaltje vakmanschap. De ramen zijn vlak voor de oplevering van de kerk geplaatst. Frank Coolen van Glasbewerkingsbedrijf Brabant vertelt dat deze klus er eentje was met een gouden randje. Het bedrijf is inmiddels 65 jaar bekwaam in het vervaardigen en restaureren van bijzondere glasproducties. “We zijn er trots op dat ons atelier dit heeft mogen maken. Het is een honderd procent reconstructie. De replica’s zijn gemaakt aan de hand van beperkt beeldmateriaal. Het vormde een mooie uitdaging voor ons gespecialiseerde team.” Het bedrijf maakte gebruik van talloze foto’s en zelfs filmpjes om het oorspronkelijke beeld en de kleuren met uiterste precisie te bepalen. >
15
ALLES VOOR DE BOUWKLUS ONDER EEN DAK Service: • Ruime openingstijden, ook op zaterdagochtend. • Deskundig advies en ruime voorraad. • Op maat zagen van hout- en plaatmateriaal. • Breed assortiment en kopen op rekening mogelijk.
www.jagertolhoek.nl Het adres waar de professional zich thuisvoelt!
Natuurlijk zijn we van oudsher schilders, maar we doen nog veel meer. Of het nu een kerk, woonhuis, bedrijfspand of ander gebouw is: wij maken het graag mooier én duurzamer. Producten Bouwmaterialen | Verf | Gevelbekleding | Electra | Hout- en plaatmateriaal | Ijzerwaren | Gereedschappen
SCHILDERS Dorpsstraat 33 - 4413 BK Krabbendijke
Tel: 0113.501475 | info@iwaardenschilders.nl | www.iwaardenschilders.nl
Bouwshop Bergen op Zoom Van Wamelweg 4a/c 4612 PW Bergen op Zoom
Bouwshop Vlissingen Industrieweg 11 4382 NA Vlissingen
Bouwshop Goes Livingstoneweg 40 4462 GL Goes
Hoofdvestiging Goes Stanleyweg 2 4462 GN Goes
INVAR
sterk in
INVAR SURVEY
INVAR SURVEY B.V. sterk in meetwerk!........
INVAR SURVEY
info@invarsurvey.nl www.invarsurvey.nl
Industrieweg 1 4382 NA Vlissingen
info@in www.inv
Adoptie De ramen zijn aan de binnenzijde van het isolatieglas geplaatst. Meesterglazenier Peggy Hermans en een gespecialiseerd team werkten maandenlang aan het ontwerp, het brandschilderen en de uiteindelijke montage van de ramen. Het glas-in-lood geeft een prachtig effect in de kerk, dat veel mensen zal ontroeren. Dat de ramen gekoesterd worden, bleek ook uit de massale belangstelling om raampjes te adopteren. Met deze actie, op initiatief van ABN-AMRO crowdfunding, droegen gemeenteleden en dorpsgenoten samen 30 duizend euro bij aan de herbouw van de kerk. De bijdrage voor adoptie van een raampje bedroeg 50 euro. Donateurs konden een specifiek raampje adopteren, een willekeurig exemplaar of gewoon een donatie doen. <
Wat vertellen de ramen? Kunstenaar H.C. van de Valk uit Alphen aan de Rijn ontwierp in de
zichtbaar. Er kwam een overvloed aan voedsel. In het midden is te
jaren vijftig de gebrandschilderde glas-in-lood ramen voor de kerk
zien dat de apostelen de mensen voorzien van geestelijk voedsel,
in Hoek. De ramen bestaan elk uit drie beelden.
door uitbeelding van het Bijbelse verhaal van de vijf broden en twee vissen (Mattheus 14 en Marcus 6, 8). In de onderste beeltenis
Het raam links van de preekstoel heeft de zee als thema. In het
zien we dat vergeving van zonden mogelijk is als je gelooft in het
bovenste beeld is er in drie delen een impressie zien van de
Lam Gods, we zien hier het Heilig Avondmaal.
watervloed uit 1601, die heeft geleid tot de vorming van het dorp Hoek. In het midden van dit raam is een verhaal uit het evangelie uitgebeeld: Jezus grijpt de hand van Petrus die in het water dreigt weg te zinken (Mattheus 14: 22-33). Het water is hierin ook te zien als vriend, als eerste levensbehoefte, het geeft ons mogelijkheden. De onderste afbeelding vertelt het verhaal van de doop van Christus (Mattheus 3: 13-17). Het raam rechts van de preekstoel heeft het land als thema. De bovenste afbeelding is weer in drieĂŤn gesplitst. Na een overstroming worden met zandzakken de dijken gedicht. Links en rechts daarvan is de landbouw en graanteelt
17
www.meliskraan
www.meliskraanverhuur.nl
Wij feliciteren PKN Hoek met het nieuwe kerkgebouw!
Telescoopkranen - Mobiele torenkranen Verreikers - Transport - Draglineschotten - Kunststof rijplaten - Hijsgereedschap
Telescoopkranen – Mobiele torenkranen – Verreikers – Transport – Draglineschotten – Kunststof rijplaten –
Bestratingen Rioleringen Wegenbouw Waterbouw T. 0115 - 618 256
Doordachte infrastructuur E. infra@gilde-infra.nl
Postbus 509
4530 AM Terneuzen
In gesprek met kerkenraadsleden Ada Dieleman en Henk Siersema
De kerk is het huis van God en zoveel meer… Wat wil de kerk binnen het dorp uitstralen?
Ada is naast ouderling ook leerkracht op de christelijke
Henk: “Ondanks dat we een vergrijzende gemeente zijn,
basisschool. Hoe verloopt die samenwerking?
vindt zeventig procent van onze gemeenteleden dat wij een
Ada: “Jaarlijks is er een scholendienst. Ook kregen alle groepen
missionaire gemeente moeten zijn. Het gaat erom wat je voor de
al eens een mooie rondleiding door de kerk van de dominee. Dat
mensen om je heen kan betekenen. We hielden bijvoorbeeld een
gaan we in de nieuwe kerk zeker herhalen! De kinderen worden
kerkdienst in samenwerking met de Voedselbank.”
steeds betrokken: Toen het hoogste punt van de bouw werd
Ada: “Hulp bieden en hulpvragen signaleren. Soms vinden
bereikt, waren alle Hoekse basisschoolkinderen erbij.”
mensen het moeilijk om hulp te vragen. Dat ondervangen we door op huisbezoek te blijven gaan, het gesprek aan te gaan en er
Wat zou je tegen niet-kerkgangers willen zeggen over de kerk?
te zijn. We boden recent hulp aan vluchtelingen. Het begon met
Ada: “Dat de kerk niet suf is, maar leeft. Durf de stap te zetten,
een taxidienst. Iedere week bezochten zo’n twintig vluchtelingen
neem eens een kijkje en beleef en vier mee. De traditionele vorm
de kerk. Een bijzondere periode. Sommigen zijn hier zelfs
van de samenkomsten zal in de toekomst veranderen. Laten we
gedoopt! Inmiddels zijn de vluchtelingen elders, maar we zijn
samen zoeken naar andere manieren.”
toch een stukje met hen meegelopen. Mooi toch!” Henk: “We zetten de kerk maatschappelijk in door ons te laten
Henk: “De kerk is een organisatie met een diepe ziel. Het gaat over
zien in het dorp. Denk aan een viering in de Kerstnacht. Bewust
morgen en overmorgen. De jongeren van nu houden het straks
een viering, geen kerkdienst. Zo halen we drempels weg. De kerk
staande. We moeten niet bang zijn voor verandering maar juist
is een multifunctioneel gebouw. Meerdere ruimtes zijn te huur.
inzetten op beweging. Want pas als het beweegt, is het te sturen.”
We bereiken een brede doelgroep, bijvoorbeeld via www.pknhoek.nl, facebook en de wekelijkse Zondagsbrief.
19
Wij feliciteren de Protestantse Gemeente met het nieuwe kerkgebouw! J. Guiljam-Simons Boerderijwinkel Lamsvlees • Aardappelen • Uien Appels • Peren • Honing • Wolvetcrèmes Hooi en Stro in kleine pakken Ook kunt u bij ons schapenwol inleveren
Geopend: maandag t/m zaterdag 9.00 - 18.00 uur Van Wuyckhuiseweg 2 • 4542 RW Hoek • T. 0115442183 guilwuyck2@zeelandnet.nl
Uitvaartverzorging
J.J.M. de Voogt
Kokkeldreef 1 4533DD Terneuzen
Verzorging van begrafenis/ crematie volgens persoonlijke wens. Dag en nacht voor u beschikbaar.
T. 0115 - 612 937 M. 06 21 83 72 73
info@uitvaartverzorgingdevoogt.nl www.uitvaartverzorgingdevoogt.nl
Hoofdaannemer Bouwbedrijf Van de Linde uit Goes:
“Oud en nieuw gecombineerd onder grote belangstelling”
Een nieuwe kerk voor Hoek, met oude elementen en moderne inzichten naadloos gecombineerd. De herbouw van de kerk bleek een kolfje naar de hand van hoofdaannemer Bouwbedrijf Van de Linde uit Goes. Projectleider Jan den Hollander is dik tevreden.
De planning is gehaald. Eind december 2015 plaatste de
warmtepomp. Dat betekent dat de kerk wat stroom en warmte
aannemer bouwhekken en half november 2016 is de kerk
betreft zelfvoorzienend is”, weet Den Hollander. Bouwbedrijf Van
opgeleverd. “De herbouw van de kerk in Hoek is een bijzonder
de Linde bouwde op een goede samenwerking met het team van
project”, vertelt Den Hollander. Bouwbedrijf Van de Linde
vrijwilligers, het Bouwteam, en de onderaannemers. Een aantal
telt zo’n zeventig medewerkers en voerde tal van projecten
daarvan komt uit de regio, zoals de opdrachtgever ook wenste.
uit, variërend van onderhoud en renovatie tot complete
Het grond-, straat- en tegelwerk is door lokale bedrijven gedaan.
nieuwbouwopdrachten. “De betrokkenheid van het dorp is
Ook voor de aanleg van werktuigkundige installaties, zoals de
groot in Hoek. Vooral het plaatsen van de nieuwe torenspits
verwarming en het ventilatiesysteem, is een beroep gedaan op
trok veel publiek.”
een regionale aannemer.
RoosRos Architecten uit Goes maakte een plan waarbij het onderste deel van de toren bleef staan. Bestaande elementen
Haan
zijn geïntegreerd in nieuwbouw. Een van de uitdagingen was het
En hoe zit het nu met het dak, dat bij een bepaalde inval van de
pijlsnel integreren van de geldautomaat van de Rabobank.
zon wat golvend oogde? “Dat is gelukkig in goed overleg met
Den Hollander vertelt: “Dat is op heel korte termijn gelukt.”
de opdrachtgever opgelost. De vlakke leien in combinatie met de prefab dakconstructie maakte dat een extra egaliserende
Duurzaam
onderconstructie nodig was.” En de haan op de toren? Die kwam
Duurzaamheid speelt een prominente rol in de nieuwe kerk.
zonder al te veel kleerscheuren uit de brand, onderging een
“Het linkse dakvlak ligt vol met zonnepanelen en er is een
opknapbeurt en schittert als vanouds.
21
Vrijwilligers met een vakkundige blik Vrij snel na de brand benoemde de kerkenraad een stuurgroep om alle werkzaamheden te kunnen coördineren. De stuurgroep wees een bouwcommissie aan en de samenwerking verliep vloeiend. Zonder deze bouwcommissie was de nieuwe kerk er waarschijnlijk nog niet geweest. Was hij niet zo mooi geworden of was het schema niet zo goed gehandhaafd. Kortom, de bouwcommissie was onmisbaar in het bouwproces. En dan te bedenken dat de commissie is gevormd door vrijwilligers. Maar deze vrijwilligers zijn wel vakmensen. Voormalig projectmanagers, -leiders en bouwkundigen van grote bedrijven, allemaal hebben ze een achtergrond in de bouw.
Ze waren erbij toen het bestek werd getekend, lieten verschillende architecten presenteren en maakten een gegronde keuze middels rapportcijfers. Op dezelfde manier kozen ze een aannemer. Ze zorgden voor een deel voor projectmanagement en kostenbewaking. Vanaf de bouw kwam daar ook het toezicht houden bij. De toezichthouders waren van de technische kwaliteitsbewaking. Ze rapporteerden wekelijks aan de directievoerder, de eindverantwoordelijke van de bouw tijdens de
“Behalve een intensieve, is het ook een heel mooie periode geweest.”
bouwvergadering. De bouwcommissie zorgde voor korte lijntjes en een prettige samenwerking. Iets waar ze allemaal een goed gevoel aan over gehouden hebben.
Ko Dieleman: “Zeg maar gerust dat we een intensieve periode achter de rug hebben. Voor mij als kerkrentmeester was dat vooral vanaf de brand tot aan het moment dat het bestek werd
“Ons werk is dan wel vrijwillig, maar niet vrijblijvend.“
getekend. Daarbij was ik nauw betrokken. Maar behalve een intensieve, is het ook een heel mooie periode geweest. En hoe goed is het dat aan het eind van deze periode we weer terugkrijgen wat Hoek zo gemist heeft. Hoek heeft het… Weer!”
22
Jan Hollebek: “Ik prijs me gelukkig met de ervaren
‘‘We spraken
bouwmensen die onze gemeente rijk is. De stuurgroep
met elkaar
die ons als bouwcommissie heeft aangewezen, leek soms wel overbodig’. Na de vliegende start die we hebben moeten maken, hebben we alleen maar vooruitgang geboekt. Dat
dezelfde taal’’
komt echt omdat we met elkaar dezelfde taal spraken.”
‘‘Door de goede samenwerking
Kees van Tatenhove: “Als voormalig projectleider van een architectenbureau vind ik het ontzettend leuk om mijn kennis en ervaring in dit project vast te hebben mogen leggen. Vanaf
konden we
het begin ben ik betrokken geweest. Ik heb bijvoorbeeld ook
opbouwend
de keuze van de architecten. Door de goede samenwerking
werken’’
het plan van eisen opgesteld en ik was nauw betrokken bij konden we opbouwend werken en… Het resultaat mag er wezen!”
Leen Dieleman: “Ik was het kortst lid van dit team en eigenlijk wel vereerd dat ik als toezichthouder werd gevraagd. Ik kom zelf uit de bouw en had een signaalfunctie in het bouwproces. Technische dingen die iets anders gaan dan verwacht, konden vroegtijdig worden opgelost. In het begin hadden we een schema. Mijn schouw-dagen waren op dinsdag en donderdag, maar al snel was ik er iedere dag te vinden. Op den duur gaan
‘‘Op den duur gaan de bouwvakkers je wel kennen.’’
de bouwvakkers je wel kennen.”
“Prachtig om vanaf de sloop van de restanten van de oude kerk uiteindelijk zo’n mooie kerk te zien groeien.”
Kees Jansen: “Voordat de bouw begon zat ik nog in de kerkenraad. In die tijd was ik al betrokken bij de contacten met de verzekeraar en met de keuze van architecten. Dat was een spannend en leuk proces. Daarna werd ik, mede door mijn bouwkundige achtergrond bij Rijkswaterstaat betrokken als toezichthouder op de bouw en uitvoering. Prachtig om vanaf de sloop van de restanten van de oude kerk uiteindelijk zo’n mooie kerk te zien groeien. Dat hij op de oude fundamenten staat, maakt het extra bijzonder.”
23
Timmerbedrijf P.van Hermon St.Hubrechtstraat 3 4542 AM Hoek. Tel.:0115-441248 GSM : 0621466615. E-mail: p.vanhermon@hetnet.nl * ( draai-val) ramen en kozijnen. * voordeuren en terrasdeur systemen. * trappen. * houtdraaiwerk. * slijpwerk / schaatsen slijpen. * veiligheids sluitingen. * kozijn-reparaties. * ook voor ZZPers en aannemingsbedrijven.
Vakwerk uit eigen werkplaats sinds 1960.
Quaeris Media biedt u de mogelijkheid om kosteloos een eigen krant of magazine uit te brengen. Een eigen magazine,
Limousinhoeve Langestraat 45, Hoek T: 0115-448124 | www.limousinhoeve.nl
wat een werk zult u denken... Niets is minder waar! Neem contact op met Quaeris Media en wij verzorgen de realisatie van A tot Z. www.quaerismedia.nl
Uw Slager van het jaar 2016/2017
“Zuinig zijn op onze jeugd”
Daniëlle Rijksen, jeugdouderling van de Protestantse kerk.
De jeugd heeft een speciale plek in de kerk, letterlijk en
de belevingswereld van elke leeftijdsgroep nauw in het oog en
figuurlijk. Jeugdouderling Daniëlle Rijksen zet zich in Hoek
proberen om steeds tot de kern te komen.”
in om de jongeren actief te betrekken. Samen met een team vrijwilligers organiseert ze van alles om de jeugd ‘een veilig
Uitdaging
huis te bieden’.
Totdat de nieuwbouw gereed was, maakten de jongeren dankbaar gebruik van de ruimtes die de buren -familie Faes-
Daniëlle is nu vijf jaar jeugdouderling, met veel plezier. “We
beschikbaar stelden. “Daar zijn we heel blij mee”, vertelt
geven inhoud aan hoe het is om het geloof uit te dragen en
Daniëlle. “Maar er gaat niets boven je eigen stekje. Vooral
ernaar te handelen in het dagelijkse leven. Dat doen we voor
de keuken hebben we gemist. We kijken ernaar uit om een
de jeugd bij ons in de kerk, maar ook voor jongeren buiten
maaltijd te maken voor de ouders van onze tieners. We
onze gemeente. De kerk biedt veel: onder meer de crèche,
moeten zuinig zijn op onze jeugd en samen nog veel meer
kinderkring, de kliederkerk (creatief bijbelverhaal, red.), de
ondernemen om onze uitdaging verder vorm te geven: een
tienerkring en ‘meet and eat’ voor oudere tieners. We houden
veilig huis bieden voor onze jeugd, de toekomst!”
25
“Vanuit onze achtertuin zag ik hoe de nieuwe kerk is opgebouwd.” “Al jarenlang ben ik met veel plezier organiste in de kerk. Daarnaast ben ik op allerlei andere manieren ook actief en betrokken. Ik kan dus wel zeggen dat mijn band met de kerk heel sterk is. In de kerkgemeenschap hebben we een sterke band met elkaar. Het is heel bijzonder dat er in het dorp zo’n grote, mooie kerk is gebouwd. En wat fantastisch dat dit in zo’n korte tijd gerealiseerd kon worden, met inzet van veel mensen. Ik vind het een mooi ontwerp, in het bijzonder de toren. Extra mooi is dat ik vanuit onze achtertuin heb kunnen zien hoe de nieuwe kerk is opgebouwd. Hopelijk weten veel dorpelingen de nieuwe kerk te vinden.”
Mies Faes
Joke de Putter
Buurvrouw van de kerk
Gemeentelid
De afgelopen twee jaar huurde de Protestantse gemeente ruimte in een voormalig winkelpand van Mies Faes. Wekelijks werd en kinderkring en crèche gehouden, de tieners kwamen er samen en er waren ook vergaderingen. “Ik ben ‘buurvrouw’ van de kerk. Mijn eigen kerk is de RoomsKatholieke kerk in Philippine, maar ik kom heel regelmatig in de Protestantse gemeente. Ook daar voel ik me thuis. Laten we maar zeggen dat dat hoort bij Oecumenisch denken. Ik vind het een goede zaak dat er een nieuwe kerk gebouwd is, want een dorp zonder kerk leeft niet. Het nieuwe kerkgebouw naast mijn deur is nog even wennen, maar ik vind het een rustgevende plek om te wonen. En wat denk je van die klok in de tuin. Je kunt je toch geen mooiere wensen? Alleen de windwijzer op de toren ontbreekt, dat is jammer.”
“Een dorp zonder kerk leeft niet.”
26
“Op nieuwjaarsdag werden we wakker van de geur van rook in de slaapkamer. We dachten eerst nog aan vuurwerk, maar voor ons café stonden al brandweeren politiemannen. We vroegen ze binnen. Ze hadden last van de enorme hoeveelheid rook en daardoor veel dorst. In de loop van het jaar zijn er veel mensen naar de afgebrande kerk komen kijken. Vaak kwamen ze dan bij ons even iets drinken. Een tijd lang hebben we ‘het kerkmenu’ geserveerd, een deel van de opbrengst daarvan was voor de kerk. We zijn blij dat de kerk herbouwd is, het hoort bij het dorp. Vanwege de kerstmarkt was er al een paar jaar samenwerking met de kerken, we denken dat hierdoor de drempel naar elkaar toe lager is geworden en dat is positief.”
Henk Ceelen Voormalig voorzitter Stichting d’Oekse Feesten
Thijs en Yentl de Blaeij Café De Molenhoek
“Het is goed voor het dorp dat de kerk weer is herbouwd. Een echt dorp heeft een molen, een kerk en een café. Voor gelovigen is het een plek van samenkomst voor de gemeenteleden. Het heeft symbolische waarde. Samenkomen kan ook in een willekeurig zaaltje, maar een eigen, herkenbare plek is belangrijk. Kerkgebouwen zijn ook van cultuurhistorische waarde. Vaak zijn het mooie gebouwen. Als deze moeten sluiten en vervolgens worden afgebroken, vind ik dat pijnlijk. Voor mij mogen ze dan ook voor andere doeleinden gebruikt worden.”
“Een echt dorp heeft een molen, een kerk en een café.”
“Een deel van de opbrengst van ‘het kerkmenu’ was voor de herbouw.” 27
“Hoek is het voorbeeld van de kracht van kerk-zijn.”
(62 woorden)
Karin van den Broeke, preses van de synode over de brand en wederopbouw in Hoek Preses van de synode, hoe word je dat en wat houdt het in?
vraag. Dat getuigt van geloof, daar is hoop en liefde voor nodig.
“Pas vanaf mijn studententijd zijn kerk en geloof pas echt bij mijn
Het is er allemaal van meet af aan geweest. Voor mij is Hoek een
leven gaan horen. Mijn Zeeuws-Vlaamse oma leerde me vroeger
uitstekend voorbeeld van de kracht van kerk-zijn, die juist op zo’n
zondagsschoolliedjes zingen. Maar de keuze om theologie te
moment van beproeving blijkt.”
gaan studeren, lag helemaal niet voor de hand. Ik was daarvoor maar weinig in de kerk geweest. Vanaf het moment dat ik
Als gastpredikant bent u al eens in Hoek voorgegaan. Hoe heeft
belijdenis deed, heb ik altijd wel geweten hoe belangrijk kerk en
u dat ervaren in de noodkerk?
geloof in mijn leven is. Nu ben ik voorzitster van de landelijke
“Dat was een bijzondere ervaring. Mijn man ging die zondag
kerkenraad. Het biedt de kans om na te denken over beleid voor
een keer mee en vroeg bij aankomst: ‘weet je zeker dat we
de kerk als geheel. Samen proberen we daar vorm aan te geven,
daar moeten zijn?’ Aan de buitenkant ziet zo’n porto-cabin
momenteel in het traject ‘Kerk 2025’. Het gaat over de kern van
er niet erg aanlokkelijk uit. Maar zodra we binnenkwamen
kerk-zijn. Naast deze verantwoordelijkheid ben je als voorzitster
was alles anders. Het was liturgisch mooi ingericht, helemaal
soms ook het gezicht van de kerk. In het TV-programma Andries
afgestemd op de tijd van het jaar. Er was uitgebreid aandacht
heb ik iets mogen vertellen over wat mij in Hoek getroffen heeft.
besteed aan het kindernevendienstproject. Er werden diaconale
Tenslotte is de Protestantse Kerk in Nederland ook een kerk
projecten zichtbaar gemaakt. Maar heel bijzonder vond ik
die oecumene van groot belang vindt, van daar uit heb ik de
ook de vanzelfsprekende manier waarop mensen uit het
gelegenheid om met veel vertegenwoordigers van andere kerken,
asielzoekerscentrum werden ontvangen. Na afloop van de dienst
wereldwijd, in contact te zijn.”
werd er koffiegedronken om de asielzoekers niet zomaar zonder een hapje en een drankje terug naar het centrum te laten gaan. Er
Wat vindt u ervan dat er in deze tijd van samengaan van
was literatuur in verschillende talen. Mij werd gevraagd om in de
gemeenten, in Hoek een nieuwe kerk wordt gebouwd?
dienst ook een paar woorden in het Engels te spreken. Kortom:
“Dat heb ik als zeer bijzonder ervaren! Ik stuurde een e-mail naar
in die noodsituatie zag ik hier een gemeente die prachtig en
collega Arie van der Maas. Via de website van de kerk vond ik ook
voluit kerk was, zoals je het overal zou wensen. Dit is nou echt
gegevens van de kerkenraad. Als landelijke kerk viel ons op hoe
‘toekomen aan de kern van kerk-zijn’, dat waar het in Kerk 2025
voortvarend kerkenraad en predikant meteen aan de slag zijn
om begonnen is, concludeerde ik ontroerd.”
gegaan. Niet of, maar hoe de kerk zou worden herbouwd was de
28
Comité van aanbeveling “De toekomstgerichte en professionele aanpak van de initiatiefnemers voor de herbouw van de Protestantse kerk van Hoek heeft zijn vruchten afgeworpen. Met vele acties, giften en tomeloze energie is men de strijd aangegaan met de gevolgen van de verwoestende brand op Nieuwjaarsdag in 2015. En met succes, de verslagenheid van de dag van de brand zette zich om in vastberadenheid. Het resultaat: een prachtig nieuw kerkgebouw voor een brede doelgroep en waar jong en oud terecht kan.”
Jan Lonink - Burgemeester gemeente Terneuzen
“Kerken betekenen voor een gemeenschap vaak meer dan een ontmoetingsplek voor het geloof. Dat bleek na de desastreuse brand in Hoek. Duidelijk is dat mensen zich verbonden voelen met de kerk en dat de kerk en de toren verbonden zijn met de identiteit van Hoek. Het nieuwe gebouw doet recht aan Hoek en haar inwoners. Het is een breed maatschappelijk gebouw geworden, dat bijdraagt aan de leefbaarheid van het dorp en voor de hele gemeenschap.”
Han Polman - Commissaris van de Koning
Foto: Anda van Riet
“Hoek ligt mij nauw aan het hart. Dat de markante kerk door brand is verwoest, kwam aan als een mokerslag. De betrokkenheid van de inwoners en de voortvarendheid van de plannen voor een snelle herbouw van de kerk, getuigen van een grote bevlogenheid van iedereen. Het hele dorp leefde mee. Mooi is dat er bij nieuwbouw ruimte is voor moderne mogelijkheden en dat die worden benut. Denk aan klimaatvriendelijke zaken, zoals zonnepanelen.”
John Bravenboer - Grondlegger Bravenboer & Scheers en erevoorzitter voetbalvereniging HSV Hoek
29
Petje af, onderaannemers! Bij dit grootschalige bouwproject is het haast onmogelijk om alle onderaannemers te bedanken, zonder iemand te vergeten. Daarom proberen we een deel van de werkzaamheden samen te vatten in een fotoverslag. Alle onderaannemers, bedankt voor jullie bijzondere, professionele prestatie en inzet. Na maanden werk een verdiend compliment:Â Petje -of beter gezegd- bouwhelm af!
30
31
Dank aan alle sponsoren! Na de brand op 1 januari 2015 vroegen veel Hoekenezen zich af: de kerk wordt toch wel herbouwd? Niet alleen de Protestantse gemeente was getroffen door de verwoestende brand, maar heel Hoek voelde dat de dorpskern in het hart was geraakt. Er werd een geldwervingsactie voor wederopbouw van kerk en toren op touw gezet. Er werd een rekeningnummer geopend waarop mensen spontaan geld stortten. Ook kwamen er acties. Veel acties, zoals benefietmaaltijden, concerten, sponsorlopen, speelgoed- en kledingbeurzen, creatieve workshops, muziekavonden, collectes… Er werden pizza’s gebakken, cakejes en koekjes verkocht, bier geproefd en ga zo maar door… In totaal is de gigantische som van € 109.347,33 opgehaald. € 30.000,- hiervan kwam vanuit een extra actie waarbij mensen glas-in-lood-raampjes konden adopteren. We kunnen niet alle donateurs benoemen. Wel kunnen we iedereen bedanken. Niet vaak genoeg! Duizendmaal dank aan alle gulle gevers, die op welke manier dan ook een steentje hebben bijgedragen aan de herbouw van de nieuwe kerk en herstelde toren. We lichten willekeurig een paar acties toe:
De allereerste georganiseerde actie was een Benefietconcert in Boskoop, op 17 januari 2015. De grote groep aanwezigen genoot van de muziek die het blokfluitensemble ‘Het Lindeconsort’ ten gehore bracht. Toen vanuit het orgel alarmsignalen klonken, kwam een echte brandweerman het podium op. Hij trakteerde alle kinderen op Zeeuwse babbelaars. De brandweerman was één van de muzikanten die na de ludieke onderbreking weer plaatsnam achter zijn instrument. Dit benefietconcert bracht ruim € 1.600,- op.
Benefietconcert Boskoop
Op 28 en 29 augustus 2015 werd onder mooie weersomstandigheden een Erf Fair gehouden. Het dorp liep uit. Er waren tal van kraampjes, een roofvogelshow, een rad van fortuin, een kunstveiling en er werd voor de inwendige mens gezorgd, van lekkere hapjes tot een barbecue. Een enorm succes! Het was gezellig én uitstekend georganiseerd, met behulp van heel veel vrijwilligers. De Erf fair leverde € 21.300,- op.
Erf Fair
De kinderen van de kinderkring verkochten op 1 maart 2015 na de kerkdienst lekkere cakejes, koekjes, donuts en meer... Vooraf kon je aangeven of je een appeltaartje wilde kopen, die gingen op bestelling. Deze zeer geslaagde actie leverde een bedrag op van € 273,50. Dit bedrag was bestemd voor de aanschaf van o.a. nieuwe kandelaars voor de kinderkring.
Kinderen bakken voor het goede doel
33
Wij verzorgden de complete elektrische installatie Ook iets voor u? Bel 0113 61 33 53 of mail naar info@itngroep.nl
Daarom kiest u voor RegioBank
Meer w Kom laeten? ng voor es of bel afspra en ak.
Bij u in de buurt
U bent bij ons geen rekeningnummer. U wordt geholpen door iemand die u kent.
Zonder poespas
Wij brengen uw financiele vragen terug tot begrijpelijke oplossingen en gewoon goede producten.
Een complete bank
Een bank waar u terecht kunt voor betalen, sparen, hypotheken, alles. RegioBank heeft alles onder één dak.
Altijd binnenlopen
Bij ons kunt u altijd even binnenlopen voor advies en een kop koffie. U bent altijd welkom.
Hatéka Assurantie- en Makelaarskantoor Julianastraat 3 4542 BA HOEK T (0115) 44 13 70 E info@hateka.nl I www.hateka.nl
Kantoorinrichting van hoek tot Hoek! Wij verzorgden voor deze moderne kerk de inrichting van de kerkzaal, de consistorie met o.a. wandvullende kasten, het jeugdhonk, garderobe en archief.
HOEKMAN Kantoor & Project
www.piethoekman.nl
hoekmankantoorartikelen.nl
Noordzandstraat 34, 4401 CG Yerseke, T: 0113 57 29 07, E: info@piethoekman.nl
Hoekman levert door heel Nederland kantoormeubilair en -artikelen aan bedrijven, scholen, kerken en instellingen. Hoekman is uw partner in complete kantoor- en projectinrichting. Hoekman kan uw meubilair in diverse opstellingen, materialen en stijlen tonen. Maak een afspraak en ontdek onze uitgebreide collectie, scherpe prijzen en persoonlijk advies! Ook voor kantoorartikelen bent u bij ons op het juiste adres. ICT-accessoires, toners, schrijfwaren, opbergers, presentatiemogelijkheden en nog veel meer: op werkdagen geleverd binnen 24 uur! Snel, gemakkelijk en compleet.
Advertorial
Hypermoderne installaties voor een duurzame kerk
Nick Verhelst van Poppe Installatietechniek. Het nieuwe kerkgebouw in Hoek is duurzaam, met
met een zeer hoog rendement. Om warmte te krijgen, stook
hypermoderne verwarmings- en luchtinstallaties. Het
je met een beperkte energie, waarmee je tot vier keer zoveel
resultaat: minder stookkosten en toch een aangenaam
energie terugwint. De kerk vormde wat ruimte betreft een
binnenklimaat. Gesneden koek voor Poppe Installatietechniek
uitdaging omdat met deze systemen op een lage temperatuur
uit Kloosterzande.
gestookt wordt. Dat vraagt aandacht in het gebruik, dat zo efficiënt mogelijk moet gebeuren”, legt Nick uit. Poppe
Poppe Installatietechniek verzorgde alle systemen voor het
Installatietechniek legde vloerverwarming aan, in combinatie
binnenklimaat, het loodgieterswerk en het sanitair. Projectleider
met de warmtepompen de meest duurzame oplossing.
Nick Verhelst van Poppe Installatietechniek vertelt: “Naast een sterk staaltje apparatuur voor verwarming, koeling en ventilatie,
Luchtkwaliteit
heeft de kerk ook het neusje van de zalm in sanitair. Echte
Een andere techniek die is toegepast, is ventilatie met
blikvangers, praktisch in gebruik en op maat gemaakt. Een
warmteterugwinning. Poppe Installatietechniek zorgde voor
duurzaam project, om trots op te zijn.”
een luchtbehandelingskast in de technische ruimte. Nick legt uit: “Deze voert de binnenlucht af en voert verse buitenlucht
Lange termijn
aan. Het systeem, met een warmtewiel, zorgt dat de warmte in
De duurzame technieken zitten ‘m vooral in de
de afgevoerde lucht wordt toegevoegd aan de nieuwe, verse
verwarmingsinstallaties en luchtinstallaties. “Dat er door de kerk
lucht die naar binnen gaat. Met dit systeem, en airconditioning,
gekozen is om de traditionele cv-ketel te vervangen door een
wordt ook de luchtvochtigheid optimaal gehouden.”
duurzame installatie, is vooruitstrevend. Een goede keuze, want de wat hogere aanschafprijs verdient zichzelf dubbel en dwars
Meer weten?
terug op langere termijn”, zegt Nick.
Kijk op www.poppeinstallatietechniek.nl.
De keuze voor verwarming viel op drie lucht-water warmtepompen van het fabrikaat Daikin. “Deze pompen onttrekken warmte uit de buitenlucht. De energie wordt omgezet naar energie in het verwarmingssysteem. Dat gebeurt
Praktische informatie Protestantse gemeente te Hoek Langestraat 6 4542 AE Hoek
Predikant Ds. Arie van der Maas Telefoon: 0113 62 13 21 Mobiel: 06 13 42 31 21 E-mail: apvdmaas@zeelandnet.nl Website: www.arievandermaas.nl Voorzitter kerkenraad (tevens contactpersoon voor de pers) Henk Siersema Telefoon: 0115 44 20 74 Mobiel: 06 40 11 73 34 E-mail: siersema@zeelandnet.nl Scribaat Marinka Mahu Telefoon: 0115 44 12 03 E-mail: 3xm@zeelandnet.nl Verhuur Catrien Mol (beheerster) Telefoon: 0115 44 13 97 Mobiel: 06 50 53 15 97 E-mail: adriejmol@zeelandnet.nl
www.pknhoek.nl Facebook: Protestantse gemeente te Hoek @PKNHoek