Alternatieve en innovatieve ‘bouwstenen

In Nederland gebruiken we bij de bouw vooral bakstenen en beton. In andere delen van de wereld zet men andere materialen in. Daarvoor worden niet alleen klimatologische en natuurkundige argumenten aangevoerd, maar ook praktische. Nu ook wij te maken krijgen met (extreem) warme en langere zomers, wordt steeds vaker ingezet op goede beheersingssystemen voor een aangenaam binnenklimaat en airconditioning. Hoe welkom dit ook is, eigenlijk is het vreemd dat we niet bewuster kijken naar de buitenkant van een gebouw. Die is namelijk ook van invloed op het binnenklimaat.

In deze editie kunnen we in enkele artikelen lezen over hoe hout in de bouw gebruikt wordt. Bij een houten huis gaan onze gedachten al snel uit naar een Zwitsers chalet in de bergen, een Scandinavische woning uitkijkend over een eindeloos merenlandschap, of wellicht zelfs naar ‘Villa Kakelbont’, het huis van Pippi Langkous. Het roept een romantisch plaatje op, maar dieper laten we het beeld over het algemeen niet op ons inwerken. Niet alle Zwitsers en Scandinaviërs zullen romantici zijn, dus er moeten meer redenen aan te dragen zijn waarom men specifiek kiest voor houtbouw. Deze hebben onder meer te maken met de mogelijkheden en eigenschappen van het bouwmateriaal en met de duurzaamheid ervan.

EIGENSCHAPPEN

Hout is lichter dan beton. Houten woningen zijn, afhankelijk van de bouwwijze, 30-70% lichter dan woningen van bakstenen. Dat betekent direct aan de voorkant al lagere vervoers- en brandstofkosten. Lichte materialen zijn tegelijk vatbaarder voor wind dan beton. Om bij hoge gebouwen wat gewicht in de strijd te werpen, wordt vaak voor hybride bouwmethoden gekozen. Het hoogste houten gebouw ter wereld is de 85 meter hoge woon- en kantoorflat Mjøstårnet in Noorwegen. Op de bovenste zes verdiepingen wordt hout afgewisseld met beton.

Hout heeft verder een veel groter warmte-isolerend vermogen dan bakstenen en beton. Dat heeft voordelen, zowel in de winter als de zomer. Verwarm je een stenen huis, dan nemen de wanden een groot deel van de warmte op. Hout houdt nauwelijks warmte vast, dus zal de temperatuur van de lucht in de kamer sneller stijgen. Een mooie bijkomstigheid zijn lagere stookkosten. Op het moment dat een houten huis niet meer verwarmd wordt, zal het ook sneller afkoelen.

Hout is bovendien brandveilig. Ooit geprobeerd een dik blok hout aan te steken? Dat gaat bijna niet met een lucifer. Een massief stuk hout heeft een hoge temperatuur nodig om te ontbranden. Een massieve constructie zal daarom niet zomaar vlamvatten en instorten. Staal daarentegen, oogt misschien sterker, maar smelt.

MILIEU-IMPACT & EINDIGHEID

De staal-, ijzer- en cementproductie stoten CO2 uit. Het proces waarbij van bomen bouwmateriaal wordt gemaakt is daarentegen eenvoudig en weinig vervuilend. Biobased materialen als hout slaan zelfs CO2 op! Hout is bovendien onuitputtelijk, mits er vanzelfsprekend na het kappen nieuwe bomen geplant worden. Grondstoffen als aluminium, zink zijn eindig, net als bouwzand op sommige plekken in de wereld.

“ Hout is onuitputtelijk, heeft een warme uitstraling en is brandveilig ”

100% ZONNIG Zonnepanelen op je bedrijf, dit is hét moment om je eigen energie op te wekken!

David van Duijnhoven is al sinds 2009 als engineer en projectmanager actief binnen de zonnepanelen-branche. Eerst bij een grote producent van zonnepanelen, in 2012 als zelfstandig ondernemer in de regio Uden. Marcel Budding was bij dezelfde producent verantwoordelijk voor Sales en ook hij startte in 2012 jaar zijn eigen bedrijf, 100% Zonnig genaamd. Beide ondernemers hadden behoefte aan een sparring partner en besloten in 2014 te fuseren. De naam 100% Zonnig werd behouden. Sindsdien bedient deze expert met meer dan 10 jaar ervaring op het gebied van zonnepanelen onze regio en heeft indrukwekkende referenties. Momenteel is ze hoofdaannemer van Zonnepark de Grift in Nijmegen.

David en Marcel kennen de zonnepanelenmarkt goed en richten zich voornamelijk op de regio Nijmegen, Wijchen en Uden. Met inmiddels 23 medewerkers hebben ze in Nijmegen naast honderden woningen al veel gebouwen voorzien van zonnepanelen, waaronder tientallen bedrijfspanden, scholen en sporthallen. Sinds vorig jaar heeft 100% Zonnig alle zonnepanelen op gebouwen van de gemeente Nijmegen in onderhoud.

ZONNEPARK DE GRIFT

Momenteel werkt men aan een prestigieus project: Zonnepark de Grift. Onder de 4 windmolens van Windpark Nijmegen-Betuwe liggen binnenkort 11.500 zonnepanelen. Genoeg om 1.245 huishoudens per jaar van duurzame energie te voorzien. Marcel: “Zo’n groot, zichtbaar project maakt onze medewerkers betrokken en terecht trots. De meesten komen zelf uit de regio. We zijn ook al jaren een erkend opleidingsbedrijf met veel stagiaires. En er is plek voor meer medewerkers en we zoeken nog elektro- en dakmonteurs die graag buiten werken en van afwisseling houden.”

PARTNERS EN POWER2NIJMEGEN

Bij de aanleg van Zonnepark de Grift stuurt 100% Zonnig voornamelijk onderaannemers aan. David: “We werken al jaren nauw samen met Batenburg Installatietechniek in Nijmegen en zij leveren de transformatorstations en sluiten deze aan.“ Marcel voegt toe: “En andersom zijn wij voor veel installatiebedrijven en aannemers in de omgeving de vaste zonnepanelen-installateur, en hebben bijvoorbeeld in Nijmegen-Noord al diverse nieuwbouwwijken van zonnepanelen voorzien.” Sinds 2012 is 100% Zonnig aangesloten bij Power2Nijmegen, waarover meer in deze editie.

GRATIS ENERGIESCAN & ADVIES VOOR BEDRIJVEN

De overheid heeft regionale energiestrategieën (RES) opgesteld, ook voor Arnhem-Nijmegen. Eén van de speerpunten is daarbij meer zonnepanelen op bedrijfsdaken. Gemeente Nijmegen biedt ondernemers via Power2Nijmegen een gratis energiescan, advies en aantrekkelijke subsidies voor bedrijven met groot- én kleinverbruik aansluitingen. Marcel: “100% Zonnig helpt daarbij en richt zich voornamelijk op bedrijven die tussen de 50 en 2.000 panelen willen leggen.”

WELKE STAPPEN NEEM JE?

Welke stappen moeten bedrijven concreet nemen om zonnepanelen te kunnen plaatsen? David: “Contact opnemen met een lokale of regionale specialist. We komen altijd kijken en brengen de mogelijkheden en technische hobbels in kaart. We helpen bij vraagstukken op het gebied van investeringen, verzekeringen, keuringen en subsidies. Ook maken we ondernemers wegwijs in de alsmaar aangescherpte wet- en regelgeving en eisen voor certificering.” Marcel: “Een persoonlijke benadering en maatwerk is daarbij altijd ons uitgangspunt en vaak betrekken we de huisinstallateur bij de plannen.” Het maatwerk van 100% Zonnig komt goed tot uitdrukking in complexe opdrachten, zoals het ‘dakenlandschap’, dat in opdracht van Giesbers Ontwikkelen en Bouwen gerealiseerd wordt voor Zorginstelling Joachim en Anna in Nijmegen. De platte daken worden volledig bedekt met 1.800 zonnepanelen, in verschillende hellingshoeken en afgewerkt met dummy panelen en zetwerk voor de nokken.

BETROKKEN EN ALTIJD IN DE BUURT

100% Zonnig heeft een eigen serviceafdeling en biedt onderhoudscontracten aan. Men werkt voornamelijk lokaal en kan daardoor snel ter plaatse zijn. Binnenkort verhuist 100% Zonnig naar een nieuw pand op Bedrijventerrein Bijsterhuizen. Samen met lokale bedrijven bouwt men daar een full electric pand zonder gasaansluiting, met houtskeletbouw in de kantoren, een sedum dak, goede isolatie, oplaadpunten voor het elektrische wagenpark en uiteraard zonnepanelen. De panelen komen op het dak van het magazijn én esthetisch geïntegreerd in de gevel. Op Bijsterhuizen en andere bedrijventerreinen zijn veel meer daken waarop zonnepanelen geplaatst kunnen worden en 100% Zonnig nodigt deze ondernemers graag uit om contact op te nemen voor advies. Want met diverse regelingen van de gemeente en de landelijke overheid is nu het een perfect moment om op je dak je eigen energie op te gaan wekken.

“ Er zijn aantrekkelijke subsidies voor groot- én klein-verbruik ”

Meer weten? Kijk op www.zonnig.nl of bel 024 303 00 38

GIESBERS ONTWIKKELEN EN BOUWEN ‘We maken van niets iets, of van iets, iets anders’

TEKST: HELEEN KOMMERS | FOTOGRAFIE: JAN ADELAAR

Giesbers Ontwikkelen en Bouwen in Wijchen beheerst en bedient de hele vastgoedcyclus: van het eerste initiatief tot en met de oplevering, inclusief beheer en onderhoud. Het van origine traditionele aannemersbedrijf is uitgegroeid tot een ‘ontwikkelende bouwer’ en levert zelfs voor de meest complexe huisvestingsvraagstukken maatwerkoplossingen. “Persoonlijk. Verrassend. Passend.” is het devies. Directielid John de Beijer is verantwoordelijk voor Commercie en Projectontwikkeling. Paul van Doorn legt zich als Senior Planontwikkelaar toe op het initiëren van nieuwe projecten en houdt zich project-overstijgend bezig met strategie en Research & Development, waarbij veel onderwerpen gerelateerd zijn aan alle transities rondom duurzaamheid.

“De afgelopen jaren hebben we geïnvesteerd in de samenstelling van onze teams. In elk team komen verschillende disciplines, specialismen, achtergronden en competenties samen”, vertelt John. “De vastgoedcyclus betreft gebieds- en vastgoedontwikkeling, ontwerpen, engineering, uitvoering, service en onderhoud. We hebben er bewust voor gekozen de totale cyclus te bieden, zowel in de markt van wonen, als die van commercieel en maatschappelijk vastgoed.” Giesbers Ontwikkelen en Bouwen heeft zich ontwikkeld in de richting van een management-

organisatie met gedegen kennis en een uitgebreid netwerk met samenwerkingspartners en co-makers, welke al in een vroeg stadium betrokken worden bij vastgoedvraagstukken.

John: “Op die manier kunnen we opdrachtgevers breed advies geven én we denken daardoor ook een interessante werkgever te zijn.” Paul voegt toe: “Steeds meer huisvestingsopgaven moeten binnen de bestaande omgeving en beschikbare ruimte opgelost worden. Vastgoed krijgt vaak een nieuwe functie, waarbij de segmenten wonen, commercieel en maatschappelijk vastgoed steeds vaker in mixed use locaties bij elkaar komen.” Hergebruik is an sich al een duurzaam uitgangspunt en daar komen duurzame manieren van creëren bij. Zo zal Giesbers in Heumen een kerk transformeren naar 17 betaalbare huurwoningen. Een leuke bijkomstigheid is dat Giesbers destijds de kerk ook heeft gebouwd.

HOUTBOUW & BIOBASED MATERIALEN

Momenteel bouwt Giesbers in een Eindhoven een wijk met 56 woningen met een houten constructie en zal men in Arnhem een appartementenproject in hout gaan realiseren. Paul: “Dit is een nieuwe ontwikkeling op de Nederlandse markt. Sámen met achterliggende leveranciers komen we tot passende oplossingen.” Nieuwbouw moet al verplicht energieneutraal zijn. Een andere uitdaging betreft het reduceren van de milieu-impact van grondstoffen en de eindigheid ervan. In biobased materialen als hout wordt CO2 opgeslagen in plaats van uitgestoten. Goedkope mainstream producten gaan relatief kort mee, putten de aarde uit en worden steeds schaarser. Hout als constructiemateriaal is een niet-standaard, duurzaam bouwproduct en onuitputtelijk. Paul: “Hoe zorg je ervoor dat een nietstandaard en duurder product als hout toch kostenefficiënt ingezet wordt en wellicht zelfs meer waarde genereert? Dat kan in het heden, bijvoorbeeld door de bijzondere beleving, comfortaspecten en positionering van een pand, én in de toekomst, door hout zo te ontwerpen dat het in onderdelen weer hergebruikt kan worden.”

VASTGOED VERSUS LOSGOED

Giesbers vindt het haar verantwoordelijkheid om vroegtijdig in te stappen in bepaalde ontwikkelingen binnen de transitie naar een circulaire economie en de daarbij horende strategieën. Zowel technisch als economisch gezien hebben gebouwen een beperkte levensduur. Daarom spreken we tegenwoordig niet alleen van vastgoed, maar ook van losgoed of ‘losmaakbaarheid’. John: “Wordt het einde van zo’n levensduur bereikt, dan gaan we niet letterlijk slopen en vermalen, maar gaan te werk als in de “kermisbouw”: een gebouw wordt nu zó opgezet, dat delen ervan over 30 à 40 jaar eenvoudig kunnen worden gedemonteerd en elders opnieuw gebruikt worden, of eenvoudig aan te passen zijn aan een nieuwe functie.” Paul: “Deze losmaakbaarheid zie je ook ín gebouwen: de buitenmuren blijven lang goed, maar bijvoorbeeld verlichting gaat veel korter mee. Vervanging van onderdelen moet eenvoudig mogelijk zijn, bij voorkeur in combinatie met hergebruik hiervan. Giesbers volgt de strategie om gegevens van toegepaste materialen in een databank vast te leggen ten behoeve van toekomstig gebruik. Paul: “Het kadaster gaat over grond, Madaster over materialen. Sinds 3 jaar zijn we dan ook als partner aangesloten bij Madaster, wat ons in staat stelt de toegepaste materialen voor de toekomst digitaal vast te leggen door middel van een materialenpaspoort.”

Binnen Giesbers worden innovaties gedeeld, zodat iedereen mee kan denken en het belang ervan inziet. Tegenwoordig vinden afstudeerders thema’s als duurzaamheid, circulariteit en natuur-inclusiviteit heel belangrijk en krijgen bij Giesbers de kans zich hierin te verdiepen. Zo zet Giesbers duurzaamheid centraal in haar HRM-beleid, in de breedste zin van het woord. Hoe mooi zou het zijn, als Giesbers ook voor andere organisaties door middel van verduurzaming van huisvesting de koppeling kan leggen met hun HRM-beleid?

“ We zijn als aannemersbedrijf uitgegroeid tot ontwikkelende bouwer ”

Meer weten? Kijk op

www.giesberswijchen.nl

of bel 024 649 28 11

POWER2NIJMEGEN ‘Met energie aan de slag!’

Ken jij Power2Nijmegen al? Dit in 2012 opgerichte netwerk helpt ondernemers verbinden. Het biedt een podium en is aanjager van onderzoek en projecten, gericht op energietransitie voor bedrijven. Het is een initiatief van de gemeente Nijmegen en heeft tot doel dat de stad in 2045 energieneutraal is. Om dit voor elkaar te krijgen, moeten we ten opzichte van het referentiejaar 2008 ongeveer 50% energie besparen en 50% op ’n duurzame wijze opwekken. Ik spreek wethouder Duurzaamheid (klimaat en energie) Harriët Tiemens en Angela Roes, projectleider van Power2Nijmegen.

TEKST: HELEEN KOMMERS | FOTOGRAFIE: BEELDFANAAT - JESSE ENGELS

Vanaf het jaar 2008 beschikt de gemeente over gedetailleerde energieverbruikscijfers voor alle aansluitingen in de stad, vandaar dat dit jaar als referentiejaar geldt bij berekeningen. Om de doelstelling ‘Nijmegen energieneutraal 2045’ te onderbouwen is in 2010 een voorbeeldscenario opgesteld. Het voorbeeldscenario beschrijft het huidige energieverbruik van de stad Nijmegen en laat de mogelijkheden voor energiebesparing en opwekking van duurzame energie zien die er in Nijmegen zijn. Rond die tijd ontstond ook het netwerk Power2Nijmegen. “Gezamenlijk met onder meer bedrijven en inwoners is de agenda bepaald die moet leiden naar een energieneutrale stad”, aldus wethouder Tiemens. “Dat pad volgen we sindsdien en leggen we vast in de energiemonitoringsrapportage: ‘Energie aan zet!’. We weten dat meer dan de helft van de energie wordt verbruikt door bedrijven. Met name bedrijventerreinen, de campus en het stadscentrum springen eruit.”

ENERGIENEUTRAAL IN 2045

Angela: “In Nijmegen verbruiken bedrijven circa 75% van alle elektriciteit, waarvan 56% door bedrijfsgebouwen. Zonder de inzet van bedrijven kunnen wij het doel: een energieneutraal Nijmegen in 2045 niet bereiken.” Harriët voegt toe: “Dat is ook steeds meer een echt gezamenlijk doel geworden in de afgelopen jaren. Veel bedrijven zien het belang, niet alleen voor het milieu, maar ook voor hun business. Met Power2Nijmegen proberen we dat samen met bedrijven verder te stimuleren door enerzijds awareness te creëren middels events en het delen van inspirerende, motiverende verhalen. Ook collectieve inkoop en gezamenlijke SDE- (Stimuleringsregeling Duurzame Energieproductie) en ISDE-aanvragen (Investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing) dragen hieraan bij. Anderzijds gaat de gemeente bedrijven meer

Het volgende Power2Nijmegen event is gepland op 22 november om 16:00 uur. Dit keer in het energieneutrale clubhuis van Planon. Over het programma wordt u uiteraard nog geïnformeerd. Wij gaan er weer een energiek en inspirerend live, hybride of online event van maken om met energie aan de slag te gaan! Dus zet 22 november 2021 alvast in uw agenda.

aanspreken op maatregelen die zij moeten nemen. Dan gaat het om maatregelen die binnen vijf jaar zijn terugverdiend.” Bedrijven die jaarlijks meer dan 50.000 kWh elektriciteit of 25.000 m³ gas verbruiken, zijn verplicht om alle energiebesparende maatregelen te nemen die ze binnen vijf jaar terugverdienen. De maatregelen zijn per bedrijfstak terug te vinden in de Erkende Maatregelenlijsten energiebesparing.

STERK NETWERK

“Inmiddels telt Power2Nijmegen circa 500 leden, afkomstig uit het bedrijfsleven, kennisinstellingen, overheden, coöperaties en maatschappelijke organisaties”, vertelt Angela. “Ieder project binnen het netwerk draagt bij aan het behalen van de doelstelling: Nijmegen zo snel mogelijk energieneutraal krijgen.” Leden houden elkaar op de hoogte van ontwikkelingen, delen kennis en ontmoeten, verbinden en inspireren elkaar tijdens informele, laagdrempelige bijeenkomsten.

Verscherpte maatregelen en een lockdown maakten fysieke bijeenkomsten onmogelijk. Om coronaproof tóch een podium te bieden, plaatste Power2Nijmegen nieuwsberichten over relaties die mooie stappen maken richting een energieneutraal Nijmegen in crisistijd. Deze berichten zijn geplaatst onder de naam ‘Powernaps’; een rustmomentje voor lichaam en geest waardoor je weer nieuwe energie krijgt. Op deze manier inspireert, verbindt en informeert Power2Nijmegen de andere leden van het netwerk en ontstond de nieuwe slogan ‘Met energie aan de slag!’”, vertelt Angela. “Ter afronding van het Powernap project, organiseerden we 22 maart jongstleden het Powernap event met ruim 80 deelnemers. Het werd live gestreamd vanuit de studio van de Honig. Een terugblik van het event inclusief de link naar het youtube kanaal staat op nijmegen.nl/ power2nijmegen bij de agenda. Het event is op youtube inmiddels al zo’n 200 keer bekeken. Het volgende event is gepland op 22 november om 16:00 uur bij Planon.” Harriët: “Inspirerend waren onder meer het idee voor solar carports met coöperatieve insteek, het energieneutrale clubhuis van Planon en de ervaringen voor de leerlingen van ROC Technovium over de realisatie van hun eigen zonnedak. Nog te weinig studenten kiezen voor techniek, waardoor er een verder tekort dreigt aan vakmensen die geschoold zijn in nieuwe, duurzame technieken.”

AANJAAGFONDS ENERGIETRANSITIE BEDRIJVEN

Power2Nijmegen heeft een Aanjaagfonds Energietransitie voor bedrijven. Bedrijven die een idee of project hebben waarmee ze energie besparen of duurzaam opwekken, kunnen mogelijk gebruik maken van een mooie subsidie. Angela: “Als ondernemers via de site een adviesgesprek met ons aanvragen, zitten we over het algemeen binnen een week met elkaar aan tafel en kunnen we vrijwel direct zeggen of het kans van slagen heeft, of niet. Soms zijn nog aanpassingen nodig in het plan, ook daar helpen we bij.”

Jaarlijks is er honderdduizend euro subsidie, waarvan elk project maximaal vijfentwintigduizend euro subsidie kan krijgen. Initiatieven dienen een voorbeeld voor andere bedrijven te zijn, innovatief óf gericht op gedragsverandering op het gebied van energie. Voor enkel zonnepanelen bijvoorbeeld zijn er andere subsidiewegen. Het Aanjaagfonds Energietransitie voor bedrijven staat op nijmegen.nl onder ‘subsidies’. Juist door samen met bedrijven op te trekken lukt het steeds beter om ondernemers te inspireren om mee te doen”, besluit Harriët Tiemens. “Dus ondernemers uit Nijmegen doe allemaal mee met Power2Nijmegen!”

OOK AAN DE SLAG MET ENERGIE?

Sluit je dan aan bij het netwerk Power2Nijmegen, blijf op de hoogte via online nieuwsbrieven en ontvang uitnodigingen voor de bijeenkomsten. Het lidmaatschap is gratis. Kijk op: www.nijmegen.nl/

power2nijmegen

Of stuur een mail naar:

power@nijmegen.nl

Volg Power2Nijmegen ook op twitter via @Power2Nijmegen en word lid van onze

Power2Nijmegen LinkedIngroep.

Zo kunt u interactief deelnemen aan het netwerk.