ล่องเรือคลองบางกอกใหญ่
บรรณาธิการ นิตยสารเล่มนี ้ได้ บอกเล่าประวัติความเป็ นมา ต่างๆ ในแต่ละสถานที่บริ เวณริ มฝั่ งแม่น ้าเจ้ าพระยา ซึ่ง เป็ นสถานที่ ที่ มี ค วามหลากหลายทางวัฒ นธรรม ซึ่ ง วัฒนธรรมที่แตกต่างกันนี ้เกิดจากหลายเชื ้อชาติที่อาศัย อยู่ร่วมกัน และจากความหลากหลายทางเชือ้ ชาตินีท้ า ให้ มีสถาปั ตยกรรม หรื อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่แตกต่างกันไป ไม่ ว่าจะเป็ นวัดวาอาราม หรื อศาลเจ้ าต่างๆ โดยแต่ละที่ก็มี เอกลักษณ์ที่ต่างกัน ซึง่ ได้ มีการสืบทอดมาจนถึงปั จจุบนั นี ้ หลังจากการเที่ยวครัง้ นี ้ทาให้ ร้ ู สึกว่าการไปวัด นันไม่ ้ ใช่แค่การไปเพื่อประกอบพิธีทางพระพุทธศาสนา เท่านัน้ เพราะมีวดั มากมายที่มีกิจกรรมต่างๆให้ ได้ ร่วม สนุก และอาจทาให้ มมุ มองในการไปวัดของหลายๆคน นันเปลี ้ ่ยนแปลงไป
สารบัญ สารวจเส้นทาง เก่าแก่ ณ คลองบางกอกใหญ่ เล่าเรือ่ งริมแม่นา้ เจ้าพระยา CULTURE มวลมหาประชาชน.. INSIGHT สถานีรถไฟตลาดพลู EATING OUT กินลมชมแม่นา้ เจ้าพระยา การท่องเทีย่ วแนวใหม่ เม้าท์มอย... ทริปตลาดพลู!!!
4 7 13 20 30 33 35 37 39 42
สำรวจเส้นทำงย่ำนเก่ำแก่ ณ คลองบางกอกใหญ่ ทริปนี้ เรำจะเริ่มเดิ นเรือ จำกท่ำ เรือ สำธรโดยล่อ งเรือ สวนกระแสน้ ำไหลไปตำมแม่น้ ำเจ้ำพระยำ แล้วกลับเรือ ไปทำงทิศตะวันตกบริเวณ ป้อมวิไชยประสิทธิ์เข้ำสู่คลอง บำงกอกใหญ่ ก็จะได้เห็นบ้ำนเรือนวิถีชีวิตเป็ นของชุมชน ริมคลอง บำงกอกซึ่งยังคงวิถีชีวิตดังเดิมมำยำวนำนและ เรำอำจไม่ได้พบเห็นบ่อยๆ เรือเรำได้เทียบท่ำที่แรก ที่ “วัดอินทำรำมวรวิหำร” หรือวัดบำงยี่ เรือนอก วัดเก่ำแก่ต้งั แต่สมัยอยุธยำ วัดแห่งนี้ มีควำมสำคัญสูงสุดใน สมัยกรุงธนบุรี โดยหลังจำกที่สมเด็จพระเจ้ำตำกสินมหำรำชทรงตั้ง ก รุ ง ธ น บุ รี เ ป็ น ร ำ ช ธ ำ นี พ ร ะ อ ง ค์ ก็ ท ร ง โ ป ร ด เ ก ล้ ำ ฯ ใ ห้ บูรณปฏิสงั ขรณ์วดั นี้ ใหม่ท้งั หมด ไม่ใช่เพียงแต่จะทรงบูรณะวัดแห่ง นี้ เท่ำนั้น พระองค์ยงั ทรงเสด็จมำประกอบพระรำชกุศล และปฏิบตั ิ กรรมฐำนอยู่เสมอๆ โดยยังมีพระรำชอำสน์ที่พระองค์ทรงประทับ ทรงศีลอยูภ่ ำยในวัดด้วย เมื่อเดินเข้ำไปภำยในวัดแล้วก็จะเห็นพระอุโบสถหลังใหญ่โต สวยงำม เป็ นพระอุ โ บสถที่ ส ร้ำ งขึ้ นใหม่ ใ นสมั ย รั ช กำลที่ 3 ภำยในประดิษฐำนพระพุทธชินวร พระประธำนสมัยสุโขทัยปำง มำรวิชัย ส่วนด้ำนหน้ำพระอุโบสถ ก็จะมีพระบรมรูปของสมเด็จ พระเจ้ำ ตำกสิน ในท่ ำ ประทับ นั ่ง มี พ ระแสงดำบพำดอยู่ที่ พ ระ เพลำ และที่วันที่เรำไปก็ยงั มีกำรจัดงำนวัดหรืองำนพระเจ้ำตำก นั ่นเอง ซึ่งช่วงเช้ำจะมีกำรแห่สงิ โตอีกด้วย
จากวัดอินทารามก็เดินต่ อไปผ่ านตลาดกลางและใช้ เส้ นทาง เล็กๆ ริมคลองบางหลวง ก็จะเจอ วัดจันทารามวรวิหาร เดิมมี ชื่อว่ า วัดบางยี่เรือกลาง หรือ วัดกลาง เพราะอยู่กลางระหว่ าง วัด 2 วัด คือวัดบางยี่เรื อใน (วัดราชคฤห์ ปั จจุบัน)กับ วัดอิน ทาราม กล่ าวคือ เมืองธนบุรีเดิมในสมัยที่กรุ งศรี อยุธยาเป็ น ราชธานี ตั้งอยู่ที่วัดศาลา 4หน้ า (วัดคูหาสวรรค์ ปัจจุบัน) ใน คลองบางกอกใหญ่ จากวัดจันทารามวรวิหาร ก็เดินต่ อไปผโดยใช้ เส้ นทาง เล็กๆผ่ านร้ านยาสมุนไพร ชื่อดังย่ านนี้ที่ บางยี่เรือโอสถ แล้ วเดินต่ อไปเรื่ อยก็จะเจอวัดราชคฤห์ เดิมมีชื่อว่ า วัด บางยี่เรื อใน ในวัดราชคฤห์ นี้มีสิ่งสาคัญก็คือ เจดีย์ที่ บรรจุ พ ระบรมสารี ริ ก ธาตุ ที่ น ามาจากกรุ ง ราชคฤห์ ประเทศอินเดีย ส่ วนพระปรางค์ อกี องค์ หนึ่งทีต่ ้ังอยู่ใกล้ กันก็เป็ นพระปรางค์ ที่บรรจุอฐั ิ ของพระยาพิชัยดาบหัก และวันนี้เรายังได้ พบการบรรพชาสามเณรภาคฤดูร้อน อีกด้ วย จากนั่นก็เดินต่ อไปจนถึงถนนเทอดไทยเดินต่ อไปเรื่อยๆตาม ถนนใหญ่ กจ็ ะพบตลาดพลู ซึ่งเราจะพักทานข้ าวกลางวันกันทีน่ ี่ ซึ่งตลาดพลูเป็ นแหล่งรวมอาหารมากมาย ไม่ ว่าจะเป็ นข้ าวหมู แดงตลาดพลู ก๋วยเตีย๋ วเนือ้ เปื่ อย หอยทอดผัดไทยเจ้ าเก่า และที่ เป็ นจุดเด่ นคือ ขนมหวานตลาดพลู ทีต่ ้ องต่ อคิวยาวๆกว่ าจะได้ กิน
จากนั้นเราก็นั่งเรื อออกแม่น่ าเจ้าพระยาไปทางทิ ศใต้ ตามกระแสน้ าไหล แล้วก็จ ะเที ยบเรื อด้านขวาริ มฝั่ งวัด ประยุรวงศาวาส ที่ชาวบ้านฝั่งธนบุรี เรี ยกกันคุน้ เคยว่า วัด รั้วเหล็ก ที่อยู่คู่สังคมคนฝั่งธนมายาวนานถึง 185 ปี วัด แห่ งนี้ ยงั ได้ทาหน้าที่อนุ รักษ์รักษาถาวรวัตถุ พระกรุ เก่ า มากมายด้วยคุณค่าไว้คู่กบั พุทธศาสนา
เมื่อเราเดินออกจากวัด ประยุรวงศาวาส ทางด้ านขวา ก็จะพบกับ อุทยานเขามอ หรื อ เขามอ เป็ นภูเขาจาลองขนาดเล็ก ก่อด้ วยศิลา ตังอยู ้ ่กลางสระน ้าบริ เวณหน้ าวัด มีศาลาราย 8 หน้ า ตังอยู ้ ่ริมสระ น ้าเพื่อเป็ นที่ประดิษฐานพระพุทธรู ป และเป็ นที่นงั่ พักผ่อนหย่อนใจ มี บั น ไดขึ น้ สู่ ย อดเขา บนยอดเขาเป็ นที่ ตั ง้ พระสถู ป หล่ อ ด้ วย ทองเหลืองลงรั กปิ ดทองสาหรับบรรจุพระพุทธรู ปสาคัญไว้ ภายใน และเราก็สามารถให้ อาหารเต่าและตะพาบได้ อีกด้ วย แล้วเราก็นั่งเรือทางทิศใต้ ของแม่ น้าเจ้ าพระยา ก็จะพบศาล เจ้ ากวนอูที่เก่ าแก่ ที่สุดในประเทศไทย ในสมัยกรุ งศรี อยุธยา เป็ นราชธานี โดยพระบรมโกศ เพิง่ จะขึน้ ครองราชย์ ได้ เพียงปี เดีย ว ในขณะที่ทางประเทศจีน เฉี ยนหลงฮ่ องเต้ ก็เพิ่งขึ้น ครองราชย์ เช่ นกัน และเมื่อนับอายุมาจนถึง ณ ปัจจุบันแล้ ว มี อายุมากกว่ า 276 ปี !! และว่ ากันว่ าสมเด็จพระเจ้ าตากสิ น เคย เสด็จมาสั กการะเทพเจ้ ากวนอูที่ศาลแห่ งนี้ ก่ อนที่จะกรีธาทัพ ไปทาสงครามด้ วย
เล่าเรือ่ งริมฝั่ งแม่นา้ เจ้าพระยา บางยี่เรือ เดิมในสมัยกรุงศรีอยุธยามีลกั ษณะเป็ นป่ าสะแกทึบ แต่ฝงั่ ตรงข้ามเป็ นที่ ลุ่มมีหญ้าและกกขึ้นอยู่ในน้ าตื้นๆ ถ้าหากมีเรือล่องมาจากลาคลอง จะต้องอ้อมคุง้ มองเห็นบริเวณป่ าในระยะไกลได้ถนัด จึงใช้เป็ นชัยภูมิของทหารไทย ซึ่งเป็ นที่ซุ่มดัก ยิงเรือของข้าศึก เรียกว่า บังยิงเรือ กลายเป็ นชื่อตาบลนั้น ต่อมาเพี้ยนเป็ นบางยิงเรือ แล้วก็กลายเป็ น บางยี่เรือในที่สุด ซึ่งที่บางยี่เรือมีวดั สาคัญ 3 แห่ง คือ วัดราชคฤห์ วรวิหาร (วัดบางยี่เรือใน), วัดจันทรารามวรวิหาร (วัดบางยี่เรือกลาง) และวัดอินทาราม วรวิหาร (วัดบางยี่เรือนอก)
วัดอินทารามวรวิหาร
วัดอินทารามวรวิ หาร ชื่ อ เดิ ม คือ วัดบางยี่เรือนอก เป็ นวัดเก่ามีมา แต่สมัยกรุงศรีอยุธยา สมเด็จพระ เจ้าตากสินมหาราชทรงปฏิสงั ขรณ์ ใหม่ทง้ั อาราม แล้วทรงสถาปนาขึ้น เป็ นอารามหลวง โปรดเสด็จมาทรง ศีล บาเพ็ญพระกรรมฐาน ประทับ แรม ณ วัด นี้ และเป็ นสถานที่ บรรจุพระบรมอัฐิของพระเจ้าตาก สิน และบรมราชชนนี ไ ว้ ณ วัด นี้ ด้วย
วัดจันทารามวรวิหาร
วัด จัน ทารามวรวิ ห าร เป็ น พระอารามหลวงชั้นตรี ชนิ ด วรวิหาร เป็ นวัดโบราณสร้าง ขึ้ น ตัง้ แต่ สมัย กรุ ง ศรี อ ยุ ธ ยา มี อ ายุ ย าวนานกว่ า 100 ปี เดิ ม ชื่ อ วัด บางยี่ เ รื อ กลาง หรือ วัดกลาง ต่อมาในสมัย รัช กาลที่ 3 พระยาสุ ร เสนา (ขุ น เณร) ได้บู ร ณะขึ้ นใหม่ และได้รบั พระราชทานนามว่า วัดจันทาราม และต่อภายหลัง ได้ยกขึ้นเป็ นพระอารามหลวง ชนิ ดวรวิหาร
วัดราชคฤห์วรวิหาร
วัดราชคฤห์วรวิหาร เป็ นวัดโบราณ สร้างขึ้นในสมัยกรุงศรีอยุธยาตอน ปลายหรือก่อนสมัยกรุงธนบุรี โดย พวกนายกองมอญที่อ พยพเข้า มา พึ่ ง พระบรมโพธิ ส มภาร และตั้ง บ้านเรือนอยู่ในแขวงบางยี่เรือเป็ น ผูส้ ร้าง สืบไม่ได้ความว่า นายกองผู ้ นั้นชื่ออะไร เมื่อสร้างเสร็จแล้วมีช่ือ เรี ย กตามสถานที่ ต ้งั ว่ า “วัด บางยี่ เรือ” บางทีกเ็ รียกว่า “วัดบางยี่เรือ มอญ” หรือ “วัดมอญ” ที่เรียก เช่ นนี้ คงสืบเนื่ องมาจากเดิมมีพระ มอญจาพรรษาอยู่นนั ่ เอง
วัดประยุรวงศาวาสวรวิหาร วัดประยุรวงศาวาสวรวิหาร หรือชื่ อที่ ชาวบ้า นเรี ย กกัน ว่ า วัด รั้ว เหล็ ก เพราะมี ร ้วั เหล็ ก เป็ นก าแพงวัด อยู่ เป็ นบางตอน ทาเป็ นรูปอาวุธคือ หอก ดาบ และขวาน ซึ่งสมเด็จเจ้าพระยา บรมมหาประยู รวงศ์ (ดิศ บุญนาค) อุทศิ ที่สวนกาแฟให้
และทรงสร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2371 โดยสมเด็ จ เจ้า พระยาบรมมหา ประยู ร วงศ์ สัง่ รั้ว เหล็ ก มาจาก อัง กฤษ เพื่ อ น ามาน้ อ มเกล้า ฯ ถวายรัชกาลที่ 3 ใช้เป็ นกาแพง ในพระบรมมหาราชวัง แต่ทรงไม่ โปรด จึงขอรับพระราชทานมาใช้ เป็ นกาแพงวัดแทน จนกลายมา เป็ นวัดที่ชาวบ้านให้ความเคารพ
ศาลเจ้ากวนอู เป็ นศาลเก่าแก่ มีประวัติความเป็ นมากว่า 268 ปี ในเก๋งศาลเจ้ากวนอูมีเจ้า พ่อกวนอูอยู่ดว้ ยกัน 3 องค์ องค์เล็กสุดเป็ นองค์แรกที่เข้ามาในประเทศไทย ราวปี พ.ศ.2279 ตรงกับสมัยพระเจ้าเฉิ นหลงฮ่องเต้ โดยชาวจีนฮกเกี้ยนได้ อัญเชิ ญมาจากมณฑลฮกเกี้ยนโดยทางเรือ มาประทับอยู่ในเก๋ง ต่อมาในปี พ.ศ.2345 ตรงกับสมัยพระเจ้าเจียชิงฮ่องเต้ ได้มีผูอ้ ญั เชิญเจ้าพ่อกวนอูองค์ กลางมาเพิ่มอีกองค์ พร้อมติดป้ ายชื่อเก๋งว่า "กวง ตี่ กู เมียว" และต่อมาในปี พ.ศ.2365 ตรงกับสมัยพระเจ้าเต๋ากวงฮ่องเต้ มีเจ้าสัวชื่อ "นายคุงเส็ง" ได้ บูรณะเก๋งแห่งนี้ ให้ใหญ่ข้ ึน และได้อญั เชิ ญเจ้าพ่อกวนอูองค์ท่ีสามมาประทับ ร่วมกันในเก๋งรวมเป็ นสามองค์ พร้อมสร้างระฆังไว้หนึ่ งใบ ต่อมาในปี พ.ศ.2444 คณะกรรมการและศิษย์ได้ร่วมกันสร้างเก๋งศาลเจ้า หลังใหม่ข้ ึน ได้ตง้ั ชื่อเก๋งหลังใหม่น้ ี ว่า "กวงตี่ บู่ เชิ่ง เมียว”
Culture การสัก การะสมเด็ จ พระเจ้ า ตากสินมหาราช ซึง่ เป็ นบุคคล ที่ ทั ง้ คนไทยและคนจี น ให้ ความเคารพ โดยมี การสร้ าง รู ป ห ล่ อ ข อ ง พ ร ะ อ ง ค์ อ ยู่ ภายในบริ เ วณวัด อิ น ทาราม ซึ่ ง เป็ นสิ่ ง ที่ ช าวบ้ านชุ ม ชน บางยี่ เ รื อนอกหรื อชุ ม ชน บางกอกใหญ่ให้ ความสาคัญ เป็ นอย่ า งมาก โดยจะมี ก าร จั ด ง า น ขึ ้น ป ร ะ จ า ทุ ก ๆ ปี แ ล ะ มี ก า ร เ ชิ ด สิ ง โ ต จ า ก หลากหลายคณะ รวมถึงงาน กลางคื น ที่ จัด เป็ นงานวัด ใน แบบสมัยก่อนอีกด้ วย
ตลาดนัดที่เปิ ดเฉพาะช่วงเช้ า ตามรายทางจากวั ด อิ น ทา ร า ม จ น ก ร ะ ทั่ ง ถึ ง วั ด จั น ท ราร าม มี อ าห าร การกิ น มากมายที่เป็ นอาหารโบราณ ก็ มี ราคาถู ก และพ่ อ ค้ าแม่ ขายก็ มี อั ธ ยาศั ย ดี ยิ ม้ แย้ ม แจ่มใส คนที่เดินผ่านไปผ่าน มาถึง กับกลื นนา้ ลายกันเลย ทีเดียวจะไม่แวะซื ้อซักหน่อย ก็คงไม่ได้ แล้ ว
ร่ วมถึงสภากาแฟร้ านเก่าแก่ ที่เปิ ดมาเนินนานเป็ นสถานที่ ที่ ค น ใ น ชุ ม ช น มั ก ม า นั ด พ บ ป ะ กั น ก่ อ น แ ย ก ย้ า ย ในช่วงสายๆ ซึ่งเป็ นวิถีที่คน ในชุมชนทาเป็ นประจาทุกวัน
วัด จัน ทรารามอยู่ใ นชุม ชนบางยี่ เรื อกลางจะมีสถาปั ตยกรรมต่างๆ ที่ สื่ อ ถึ ง ความเชื่ อ ของชาวบ้ าน มากมาย เช่ น พระพุท ธรู ป ศิ ล ปะ สุโขทัยที่นั่ง ท่ามาติชัย ซึ่งเป็ นท่า นั่งที่พระพุทธเจ้ านั่งใต้ ต้นพระศรี มหาโพธิ์
ร่ วมถึงจิตรกรรมฝาผนังซึ่งสื่อถึงการ ก่ อ สร้ างในสมัย ราชการที่ 3 มี ก าร เขียนรูปเครื่ องตังจี ้ น คือ ห๊ ก ที่สื่อถึง อานาจวาสนา รก ที่ สื่ อ ถึ ง เงิ น ทอง และซิ่ว ที่สื่อถึงการมีอายุยื่นยาว
การใช้ ชีวิตของชาวบ้ านในแถบนีย้ ังคงมีการค้ าขายเหมือน ดัง สมัยก่ อนทัง้ ทางเรื อและทางแม่ น า้ รวมถึงการขนส่ ง หรื อเดินทางทางน า้ ด้ วย ซึ่งนิ ยมใช้ เรื อแจวหรื อเรื อหาง ยาว
อีกทัง้ บ้ านเรื อนก็ยังคงเป็ นบ้ านไม้ ทรงโบราณประตูบานพับ เช่ นร้ านขายยาโบราณที่ใช้ ต้ เู ก็บยาต่ างๆเป็ นไม้ และยาที่ขาย ก็เป็ นยาสมุนไพรโบราณที่หาดูได้ ยากมากแล้ ว
วัดราชคฤห์ อยู่ในชุมชนบางยี่เรื อ ใ ต้ มี พ ร ะ พุ ท ธ รู ป ป ร า ง ค์ ที่ พระพุ ท ธเจ้ าปริ นิ พ พาน โดยมี ลั ก ษณะนอนหงายที่ ค นทั่ ว ไป เรี ยกว่า “หลวงพ่ อสุขสบาย”
ซึ่ ง คนให้ ความเคารพบู ช าเป็ น อย่ างมากและมี ความเชื่ อ ว่า ถ้ า มากราบไหว้ จะสุขสบายเหมือ น หลวงพ่อท่าน รวมถึงความเชื่อว่า “หญิงไหว้ ซ้าย ชายไหว้ ขวา” ตามความเชื่อโบราณด้ วย
วัดประยุรวงศาวาสวรวิหาร หรื อ เรี ยกอีกชื่อว่าวัดรัว้ เหล็ก เป็ นวัด ป ร ะ จ า ต ร ะ กู ล ข อ ง ต ร ะ กู ล บุนนาคที่คนสมัยก่อนเชื่อว่าสิ่ง ที่แสดงฐานะของตนเองคือการ สร้ างวัด ให้ ลูก หลานวิ่ ง เล่ น ยิ่ ง วัดมีขนาดใหญ่ มากยิ่งแสดงถึง ฐานะที่มงั่ คัง่
อี ก ทั ง้ ยั ง เป็ นวั ด ที่ เก็ บรั กษา ถา วร วั ต ถุ ที่ มา กด้ วย คุ ณ ค่ า มากมาย ความเชื่ อ อี ก อย่ า งคื อ การวนรอบพระบรมธาตุเ จดี ย์ เพื่อขอพรสามรอบ
การไหว้ ศาลเจ้ ากวนอูตามความเชื่อของ คนจีนจะต้ องไหว้ ศาลฟ้าดินด้ านนอกก่อน จึงจะเข้ าไปไหว้ ในศาลเจ้ าและการขอพร จากเทพเจ้ า กวนอูผ้ ูห ญิ ง จะต้ อ งสะอาด และใช้ มือทังสองข้ ้ างแตะที่เท้ าของรู ปปั น้ เพื่อขอพร
มวลมหาประชาชน...
ตลาดพลู เ ป็ นชุ ม ชนที่ มี ค วามเก่ า แก่ แ ละเป็ น ชุมชนที่รวมผูค้ นไว้หลายเชื้ อชาติ หลายศาสนาซึ่ งอยูก่ นั อย่างเนื่ องแน่นไม่วา่ จะทั้งในอดีตมาจนถึงปั จจุบนั ไม่ว่า จะเป็ นไทย จี น มอญ มุ ส ลิ ม ลาว เป็ นต้น ถ้า ใครได้มี โอกาสเข้ามา ณ ที่ แห่ งนี้ ก็คงไม่ต่างกับการที่ ท่านได้เข้า ไปสู่ AEC ก็วา่ ได้
กลุ่มชาติพนั ธุ์ไทย คนไทยได้ต้ งั ถิ่นฐานโดยจับจองพื้นที่ริมน้ าและริ ม คลองเพื่อตั้งบ้านเรื อน เพาะปลูก และค้าขายมีการสร้างวัดเพื่อยึดมัน่ ใน พุทธศาสนา ธารงรักษาขนบธรรมเนียมประเพณี พิธีกรรม ประเพณี กลุ่มชาติพนั ธุ์มอญ เดิมที่ต้ งั บ้านอยูแ่ ถววัดประดิษฐารามหรื อวัดรามัญ ต่อมาได้ขยับขยายมาตั้งอยูบ่ ริ เวณวัดราชคฤห์(วัดมอญ) มีอาชีพ ค้าขาย รับจ้าง เพาะปลูก
กลุ่มชาติพนั ธุ์จีน เป็ นกลุ่มชาติพนั ธุ์ที่มีประชากรมากที่สุดในพื้นที่ ตลาดพลู ส่ วนใหญ่ประกอบ อาชีพจับกัง รับจ้าง ค้าขาย ทาสวนพลู เลี้ยงหมู เป็ นเจ้าของกิจการ โรงเลื่อย โรงสี โรงปลาทู โรงน้ าปลา โรงงานอุตสาหกรรมในครัวเรื อนโรงบ่อน โรงยาฝิ่ น ฯลฯ ซึ่ งปั จจุบนั อุตสาหกรรมบางอย่างกูถูกปิ ดตัวลง
กลุ่มชาติพนั ธุ์มุสลิม มุสลิมตั้งบ้านอยูร่ ายรอบมัสยิดสวนพลู ระหว่าง คลองบางไส้ไก่ถึงคลองสาเหร่ ประกอบอาชีพด้านการเกษตร ทาขนม ทาบ้านเช่าราคาถูก
ด้ว ยเชื้ อ ชาติ ศาสนาที่ แ ตกต่ า งกัน ความ เป็ นอยูก่ ย็ อ่ มที่จะต่างกันไป จึงได้ปรากฏให้ เห็ น วิ ถี ก ารด าเนิ น ชี วิ ต ที่ ห ลายรู ปแบบ รวมถึงการประกอบอาชี พต่างๆนานา ไม่ว่า จะเป็ นอาชี พ ค้าขายทั้งทางบกและพายเรื อ ขายตามแม่น้ า รั บจ้างทัว่ ไป ขนส่ งทางเรื อ ร้ านยาโบราณ การเกษตร อาชี พเหล่านี้ ถือ เป็ นอาชี พที่ ค อยเลี้ ยงดู ค นในชุ ม ชนนี้ ให้มี ชี วิตอยูร่ อดได้แต่ปัจจุบนั อาชี พบางอาชี พก็ ได้ ถู ก ปิ ดตั ว ลง อาจจะเป็ นด้ ว ยสภาวะ เศรษฐกิจที่มีการแข่งขันสู ง
ความเป็ นอยู่ทแี่ ตกต่ าง แต่ ไม่ ได้ กลับไปสู่ หนทางของการแตกแยก เพียงแค่ เราปรับตัว เปิ ดใจ แล้ วเรียนรู้ กบั สิ่ งทีม่ นั เป็ น
แสงตะวันยามเช้าที่ ส ะท้อ นลงสู่ ผิวน้ า เห็ นเป็ นสี ท องเหลื อ ง อร่ า ม ลมเย็น ไสวพัด เหนื อ อยู่ผิ ว น้ า ก่ อ ให้ เ กิ ด คลื่ น เล็ก ๆขึ้ น มา กระทบฝั่ง เสี ยงนกตัวเล็กใหญ่ต่างร้องจิ้บๆอยูบ่ นท้องฟ้ า พวกมัน บินเล่นลมหยอกล้อกันดูชงั่ มีความสุ ข ผูค้ นชาวตลาดพลูต่างตื่นมา สู่ เช้าวันใหม่ วิถีการดาเนินชีวติ ค่อยเริ่ มขึ้น...
อรุ ณสวัสดิ์
...ในช่วงเช้าผูค้ นเหล่านั้นต่าง ก็อ อกกัน มาตลาดจับ จ่ า ยใช้ส อย ซื้ อ กับข้าว ขนม ของสด และใส่ บาตรพระกัน อย่างถ้วนหน้า เข้า วีดทาบุญ ถือเป็ นช่วงเช้าที่อิ่มบุญ และได้ท้ งั ความสุ ขเมื่ อได้ออกมา พบปะเพื่ อ นบ้า น พอสายขึ้ น มา หน่ อย ก็มารวมตัวกันที่ ร้านสุ ริยา กาแฟหรื อ ที่ เ ราเรี ย กกัน ว่ า สภา กาแฟ ที่ ต่างคนก็ต่างมาดื่ มกาแฟ กิ น ปลาท่ อ งโก๋ ค นละตัว สองตัว แลกเปลี่ ยนความคิ ดเห็ นข่าวสาร บ้านเมื อง การกี ฬาต่างๆกันอย่าง เพลิ ด เพลิ น ส าหรั บ คนที่ ไ ม่ ดื่ ม กาแฟ ร้ านนี้ ก็มีท้ งั ชาร้ อน ชาเย็น ไว้ให้เลื อกอย่างมากมาย และนี่ ก็ ถื อ เป็ นกิ จ วัต รประจ าวันของคน ในระแวกนั้น
สุ ริยากาแฟ
เชิญทางนีเ้ ลยจ้ า SALE SALE SALE !
ผักสดจ้าผักสด ผักสดสักกาไหมจ๊ะ?
เสื้ อใส่ สบาย สี สันสดใส ใส่ แล้วสวย ถ้าลมร้อนเชิญเลิกชมได้เลยค่ะ
ข้าวเหนียวแม่เฮียง หอม หวาน มัน ...
ร้อน ร้อน ร้อน !!! ร้อนแบบนี้ตอ้ งเจอพัดลมสุ ดเย็น เย็นสะท้านฟ้ า แม้จะเดือนเมษาก็เย็นฉ่ า
มองดูเวลาอีกทีกจ็ ะใกล้เที่ยง ตลาดสดก็เริ่ มที่จะวาย ร้านค้าต่างพากันเก็บ เหลือเพียงแต่โต๊ะไม้ เก้าอี้ไม้เก่าๆ ประจาแต่ละร้าน บรรยากาศค่อยๆเงียบลง หลงเหลือแต่ความว่างเปล่า...
เวลาใกล้เ ที่ ย ง ความวุ่ น วายก็ เ ริ่ ม เกิ ด ขึ้ น อี ก ครั้ ง กลิ่ นอาหารลอยฟุ้ งอยู่เต็มระแวกนั้น ทั้งของคาวของ หวานมีมาให้เลือกกันจนนับไม่ถว้ น มีท้ งั คนท้องถิ่นที่ ออกมาหาอาหารกิน รวมถึงคนที่ผา่ นไปมาที่ต้ งั ใจจะมี ซื้ อของกินที่แห่งนี้
คนในชุ มชนตลาดพลู ดาเนินชีวิตกันอย่ างไร ? บทสัมภาษณ์ แม่คา้ ขายกุยช่าย ร้านดารา : ก็เหมือน คนปกติทวั่ ไป ก็ช่วยเหลือกันดีนะ ส่ วนน้าเองก็ทา ขนมตอนเช้า แล้วก็ออกมาขายตอนสายๆ
ชุมชนที่ไม่เคยหยุดนิ่ง ชุมชนแห่งวัฒนธรรม
ชุมชนที่มีอดีตที่น่าจดจา ชุมชนที่ช่วยเหลือซึ่งกันและกัน ชุมชนที่อยูก่ นั เปรี ยบเสมือนครอบครัว ชุมชนที่ควรรักษาเอาไว้เพื่อบุคคลภายหลัง นี่แหละ...ชุมชนตลาดพลู
INSIGHT ในคอลัมน์ นีเ้ ราจะมาทาการ เจาะลึกสิ่ งๆหนึ่งในวัดราชคฤห์ กัน ซึ่ งถ้ า ใครเคยไปวั ด ราชคฤห์ ก็ ค งจะพบกั บ สถาปัตยากรรมต่ างๆมากมาย โดยภายใน วั ด จ ะ มี ส ถ า ปั ต ย า ก ร ร ม เ ด่ น ๆ ที่ ปร ะก อ บด้ ว ย พระอุ โ บ สถที่ ไ ด้ รั บ วัฒ นธรรมแบบจี น มาผสมผสาน พระ วิหารใหญ่ พระมณฑปที่สร้ างอยู่บนภูเขา จ าลอง พระปรางค์ และเจดี ย์ ต่ างๆ มากมาย และในสถาปัตยากรรมเหล่ านั้น จะมีสถาปัตยกรรมอยู่ชิ้นหนึ่งที่จะสะดุด ตากั บ ใครต่ อ ใครที่ ไ ด้ ม าพบเห็ น โดย สถาปัตยากรรมชิ้นนี้เป็ นพระปรางค์ ทรง สู งขนาดใหญ่ ต้ัง อยู่ ใ จกลางวัด นั่ น ก็คือ พระเจดีย์บรรจุพระบรมสารีริกธาตุ โดย พระเจดี ย์ แ ห่ ง นี้ จ ะตั้ ง อยู่ ข้ า งๆกั บ พระ ปรางค์ พระยาพิชัยดาบหัก ซึ่งสิ่ งที่ทาให้ ผมสะดุดตากับสถาปัตยากรรมชิ้นนี้ก็คือ ลั ก ษณะการย่ อมุ ม ของพระเจดี ย์ ที่ มี ลั ก ษณะคล้ า ยกั บ ที่ พ ระเจดี ย์ ที่ จั ง หวั ด อยุธยามาก ซึ่งที่ต้งั ของวัดราชคฤห์ แห่ งนี้ นั้ น ตั้งอยู่ ใ นฝั่ งธนบุ รี ท าให้ จึงอดสงสั ย ไม่ ไ ด้ ว่ า มั น มี ที่ ม าที่ ไ ปยั ง ไง ที่ ก ล่ า วมา ข้ างต้ นนั้นจึงเป็ นที่มาของคอลัมน์ นี้
โดยก่ อ นอื่น จะเริ่ ม เล่ า ใน ส่ วนของประวั ติ ค วามเป็ นมาของวั ด ก่ อนนะครั บ วัด ราชคฤห์ หรื อ วัดมอญ นั้นเป็ นวัดที่สร้ างอยู่ในช่ วงสมัยอยุธยา ตอนปลายก่ อนสมัยกรุ งธนบุรี สาเหตุที่ ชื่อวัดมอญก็เพราะว่าในสมัยอยุธยาตอน ปลายนั้ น ได้ มี ช าวมอญนั้ น ได้ ท าการ อพยพจากพม่ าเข้ ามาตั้ ง ถิ่ น ฐานตั้ ง บ้ านเรื อนอาศั ยอยู่บริ เวณแถวริ มคลอง บางกอกใหญ่ โดยเจดีย์แห่ งนี้มี ประวัติ ความเป็ นมาว่ า ในสมัยที่สมเด็จพระเจ้ า ตากสิ น มหาราชสามารถกอบกู้เอกราช ได้ ต้ังกรุ งธนบุ รีเป็ นเมืองหลวงขึ้นและ ได้ ทาการบูรณะสิ่งก่อสร้ างต่ างๆมากมาย รวมถึงวัดวาอารามในฝั่ งธนบุ รีรวมถึง วัดราชคฤห์ ด้วย ซึ่ งรวมถึงในการสร้ าง พระเจดี ย์ บ รรจุ พ ระบรมสารี ริ ก ธาตุ ขึ้น มา โดยพระบรมสารี ริ ก ธาตุ น้ั น ได้ น ามาจากกรุ ง ราชคฤห์ แห่ งประเทศ อินเดีย
ซึ่ งสิ่ งที่โดดเด่นที่สุดขอพระเจดียแ์ ห่ ง นี้ ก็คือ การสร้ างเหลี่ยมย่อมุมไม้ยี่สิบ การย่ อ มุ ม ของเจดี ย ์ต่ า งๆนั้ นมี ต้ น ก าเนิ ด มาตั้ง แต่ ส มัย สุ โ ขทัย โดยมี แนวคิดเพื่อให้เกิ ดความกลมกลื นกัน ของเจดี ยท์ ี่มีความโค้งมนกับฐานของ เจดี ยท์ ี่ มีความเหลี่ยม จึ งได้มีลกั ษณะ การทาย่อมุมเกิดขึ้น ซึ่ งส่ วนใหญ่จะมี ย่อมุมไม้สิบสองกับย่อมุมไม้ยสี่ ิ บ หวัง ว่ า ทุ ก ค น ค ง จ ะ ไ ด้ เ ก ร็ ด ค ว า ม รู้ เล็ก ๆน้อ ยๆหลัง จากที่ ทุ ก คนได้อ่ า น คอลั ม น์ น้ ี แล้ ว คราวหลั ง ถ้ า ใครมี โอกาสได้ไ ปที่ ว ดั ราชคฤห์ อี ก ครั้ งก็ อย่ า ลื ม สั ง เกตพระเจดี ย ์ พ ระบรม สารี ริกธาตุดว้ ยนะครับ
สถำนีรถไฟตลำดพลู สถำนีแห่งนี้ เป็ นสถำนีรถไฟระดับ 4 ของทำงรถไฟสำย แม่กลอง อยู่ห่ำงจำกสถำนีรถไฟวงเวียนใหญ่ 1.78 กม. ตั้งอยู่ที่ถนนเลียบทำงรถไฟและถนนเทิดไท แขวงตลำด พลู เขตธนบุรี ทำงรถไฟสำยนี้ วิ่งตรงจำกวงเวียนใหญ่ ไป ถึง มหำชัย จังหวัดสมุทรสงครำม
แม้จ ะเป็ นสถำนี ร ถไฟเล็ ก ๆ แต่ พ ลุ ก พล่ ำ นไปด้ว ยผู ้ค น มำกมำย ทั้ง ตลำดชุ ม ชน กำรค้ำ คนค้ำ คนขำย รวมไปถึ ง นักท่องเที่ยวขำจร ขำประจำ ที่สำมำรถท่องเที่ยวระยะใกล้เพื่อ หำอำหำรทะเลกินแบบสดๆ ชนิดไป-กลับแบบสบำยๆ สถำนีรถไฟตลำดพลู เป็ นสถำนีรถไฟระดับ 4 ของทำงรถไฟ สำยแม่ ก ลอง อยู่ ห่ ำ งจำกสถำนี ร ถไฟวงเวี ย นใหญ่ 1.78 กิโลเมตร ตั้งอยูท่ ี่ถนนเลียบทำงรถไฟ และถนนเทอดไท แขวง ตลำดพลู เขตธนบุรี กรุงเทพมหำนคร
กำหนดเวลำเดินรถของสถำนีรถไฟตลำดพลู
EATING ในคอลัมน์น้ ีเราจะพาทุกท่านไป ทาความรู้จกั กับอาหารชื่อดังประจาย่านตลาด พลูกนั ถ้านึกถึงชื่อตลาดพูลทุกท่านก็คงนึกถึง กุยช่ายตลาดพูล ซึ่ งก็เป็ นสิ่ งที่พลาดไม่ได้เมื่อ เวลาไปตลาดพลู แต่ก่อนเราที่จะไปทานของ หวานกันผมก็จะขอแนะนาอาหารชื่ อ ดัง อี ก อย่างหนึ่งในย่านตลาดพลูก่อนก็คือ “เกาเหลา เนื้อเปื่ อยเจ้ าเก่ าตลาดพลูนานกว่ า 50 ปี ” เมื่อ เข้าไปในร้านทุกคนจะได้สมั ผัสบรรยากาศถึง ความเก่าแก่ของร้าน โดยภายในร้านจะมีโต๊ะ อยูไ่ ม่มากมายนักซึ่ งเมนูเด็ดของร้านนี้ ก็คงไม่ พ้นเกาหลาเนื้ อเปื่ อยที่มีจุดเด่นตรงน้ าซุปที่มี ความหวานแบบธรรมชาติโดยไม่ตอ้ งปรุ งรส เพิ่มเติมเลย ต่อมาคือเนื้อที่มีความเปื่ อยมากซึ่ ง แสดงให้เห็ นว่าผ่านการต้มมาอย่างยาวนาน มากด้ว ยกรรมวิธี สู ตรลับ ของทางร้ า น และ สุ ด ท้า ยคื อ ลู ก ชิ้ น ที่ ไ ม่ มี ก ลิ่ น คาวของเนื้ อ ออกมาเลย
หลังจากที่เรารับประทานอาหารคาวกันไปแล้วต่อมา คือทีเด็ดของย่านนี้กค็ ือ “กุยช่ ายตลาดพลู” โดยในย่านตลาดพูลนี้ ก็จะมีกุยช่ายขายอยู่หลายเจ้าเช่นกันมีให้เลือกหลากหลายสไตล์ ตามความชอบของแต่ละคน จุดเด่นของกุยช่ายตลาดพลูก็คือ ไส้ จะเยอะมาก และมีหลากหลายไส้ให้เลือก แป้ งจะมีความหวาน กาลังดี ซ่ ึ งก็ข้ ึ นกับสู ตรลับของแต่ ละเจ้าว่าจะทาแป้ งออกมาได้ หวานขนาดไหน ซึ่งเวลารับประทานกุยช่ายของตลาดพลูคือ เวลา กัดเข้าไปคาแรกไส้จะทะลักเข้ามาในปากเหมือนลาวาเลยทีเดียว และจุดเด่นอีกจุดหนึ่งที่ผมคิดว่าเป็ นเสน่ห์ของกุยช่ายตลาดพลูใน ทุกเจ้าคือ การเข้าแถว ซึ่งผมคิดว่ามันเป็ นการเรี ยกน้ าลายชั้นเยีย่ ม เลยทีเดียว และในขณะเข้าแถวนั้นเราก็ตอ้ งลุน้ ไปด้วยว่าไส้ที่เรา อยากกินนั้นจะหมดรึ ป่าว
ในเช้ าแจ่มใสวันหนึง่ จากการ เดิ น ทางด้ วยเรื อโดยสาร สั ง เกตได้ ว่ า ความสู ง ของ แม่ น า้ เจ้ า พระยาจะสูง กว่ า นา้ ในคลองบางกอกใหญ่ จึง มี ก ารสร้ างประตูกัน้ น า้ เพื่ อ กันไม่ให้ น ้าจากแม่น ้าไหลบ่า เข้ าไปในคลอง โดยจะสร้ าง ประตู 2 ประตูเพื่ อเป็ นการ ปรั บ ระดั บ น า้ ในคลองกั บ แม่น ้าเจ้ าพระยาให้ สมดุลกัน ก่ อนจึ ง จะให้ เรื อ ผ่านเข้ าไป ได้ เป็ นอะไรที่ดูหน้ าตื่นเต้ น มากๆเลย นึกว่าตัวเองหลุด เข้ าไปในโลกอีกโลกหนึง่ อ่ะ แต่ เ มื่ อ ตะวัน บ่ า ยคล้ อ ยน า้ ในแม่น ้าเจ้ าพระยาลดต่าลง ประตูกัน้ น า้ ก็ จ ะเปิ ดให้ เ รื อ โดยสารได้ ผ่านเข้ าออกอย่าง สะดวก
ในปั จจุบนั แหล่งท่องเที่ยวที่เป็ นที่ นิยมอีกอย่างของชาวต่างชาติคือ การล่ อ งเรื อ ในแม่ น า้ เจ้ า พระยา เพื่อเยี่ยมชมวิถีความเป็ นอยู่ของ คนไทยริ ม ฝั่ ง แม่ น า้ ได้ เห็ น แหล่ง วั ฒ นธรรมต่ า งๆ เช่ น วั ด ริ มน า้ หลากหลายแห่ง
ตามแม่นา้ เจ้ าพระยามีเรื อแล่น ผ่านไปมาส่วนกัน ชาวต่างชาติ มากมายนัง่ เรื อเพื่อชมแม่น ้า แต่ เรื อรั บ จ้ างกลั บ ขั บ กั น อย่ า ง รวดเร็ ว ยัง กับ งานเทศกาลแข่ ง เรื อ ซึ่ง ก็อยากรู้ ว่าชาวต่างชาติ เหล่านันจะได้ ้ ซึมซับบรรยากาศ จริ งๆหรื อไม่ ????? -__-”
การท่องเทีย่ วแนวใหม่ นักท่อ งเที่ย วที่ตอ้ งการท่อ งเที่ย วแนวใหม่ ภายใต้วิถีชาวพุทธ เป็ นการท่องเที่ยวแบบ 3 in 1 ภายในวัดประยุรวงศาวาสวรวิหาร โดยเรามีรูปแบบการท่องเที่ยวมาแนะนา ดังนี้ ส าหรับ นั ก ท่ อ งเที่ ย วที่ ช อบ การศึ ก ษาหาความรู ้ สถานที่ แ นะน า คื อ “พิ พิ ธ ภั ณ ฑ์ พ ร ะ ป ร ะ ยู ร ภัณฑาคาร” ซึ่งเป็ นแหล่งรวบรวม ความรู ใ้ นพุท ธศึ ก ษา พุท ธศิ ล ป์ ตาม รู ปแบบใหม่ ที่ไม่ได้จากัดประโยชน์ท่ี จะได้รบั แก่เฉพาะภิกษุ สามเณรเท่านั้น กลับก่อประโยชน์ในการศึกษารูปแบบ ของพิพิธภัณฑ์ท่ีให้ความรูต้ ่อบรรดาผู ้ เข้ามาเยือนอย่างต่อเนื่ อง
สาหรับนักท่องเที่ยวที่ชอบความท้า ทาย และความตื่นเต้น สถานที่แนะนา คือ “พระบรมธาตุมหาเจดีย ”์ ซึ่งเป็ นพระเจดีย ์ องค์ใ หญ่ ท รงระฆัง ที่ ส ร้า งขึ้ นริ ม แม่ น้ า เจ้าพระยาฝัง่ ธน ได้มีการประดิษฐานพระ บรมสารีรกิ ธาตุไว้ โดยที่นักท่องเที่ยวสามารถ ขึ้ นไปชมสถาปัต ยกรรมที่ ส วยงามภายใน เจดี ย ์ไ ด้ และมี กิ จ กรรมเพื่ อ สร้า งความ ตื่นเต้นให้แก่นกั ท่องเที่ยว ซึ่งก็คือทางลงจาก เจดียโ์ ดยสามารถเลือกได้สองทาง คือ ลงทาง บันไดปกติ หรือลอดทางช่องแคบออกมา
ทางเลือกที่ 1
ทางเลือกที่ 2
ส า ห รั บ นั ก ท่ อ ง เ ที่ ย ว ที่ ช อ บ ธรรมชาติ สถานที่แนะนา คือ “เขามอ (เขาเต่า)” เป็ นภูเขาจาลองก่อด้วยศิลา ตั้ง อยู่ ก ลางสระน้ า แวดล้อ มไปด้ว ย พระสถู ป เจดี ย ์ วิ ห าร ศาลารายน้อ ย ใหญ่ และพรรณไม้หายากนานาชนิ ด และเป็ นที่อ ภัย ทานที่ช าวบ้า นน าเต่ า และตะพาบน้ ามาปล่ อ ย และใน ปัจจุบนั นี้ ก็มีบริการเพื่อให้อาหารเต่ า อีกด้วย
คาเตือน : ควรให้อาหารเต่าด้วย อุปกรณ์ ท่ีได้มีการจัดไว้ให้ ไม่ควรยื่นมือ หรือถ่ายรูปใกล้ชิดกับเต่ามากเกินไป อาจ ทาให้เกิดอุบตั เิ หตุเช่นนี้ ได้
เม้ าท์ มอย...ทริปตลาดพลู !!! วันนี้ลงเรื อ ลงเรื อ พร้อมมั้ย พร้อมมาก อะไรที่พร้อม..... ยาดม เผือ่ เวียนศีรษะ ถุง เผือ่ อาเจียนบนเรื อ ร่ ม เดี๋ยวโดนแดดจะดา เสื้ อแขนยาว ใส่ กนั แดด แบตโทรศัพท์ ชาร์ จเต็มเตรี ยมถ่ายรู ป อัพ IG ปากกา ลืมเอามาอ่ะ ยืมเพือ่ นๆ - -” เจอแล้วคุณวิทยากร (- -”) ทุกคนตั้งใจฟั งมาก (ฟั งเพื่อนคุยนะ ฮ่าๆ) ลองคุณวิทยากรหน้าแบบพี่โป๊ ป (คุณพิสุทธิ์ ) ทุกคน คงตั้งใจฟั งมากๆ !!!
หนาวมากเรยวันนี้ หนาว หนาวววววจนเหงือออก
ร้านกาแฟโบราณ แก้วละ 20 บาทเอง คนกินก็เยอะ อายุแต่ละคน ก็เยอะๆๆๆ อิอิ
บรรยากาศดี นัง่ เรื อชิวๆ มุมนั้นสวยๆ ถ่ายรู ปๆ ............อ้าวเลยไปละ เรื อเร็ วไปป่ ะ เซงฝุดๆ
เหนื่อยเราไม่เหนื่อย เมื่อยเราไม่เมื่อย (April fool day)
วิถีชีวิตคนที่บา้ นอยูบ่ นน้ า เกิดคาถามในใจ...ถ่ายหนักไง ถ่ายเบาไง ไม่อยากจะคิด (%*_!>[=+$^*)
ตอนเช้ า หน้าตาสดใสมว๊ากกกกก ยังเฮฮา คึกคัก ตอนสาย หน้าเริ่ มเหนื่อยนิดๆ เหงื่อเริ่ มออก ยังสนุกอยู่ ตอนเทีย่ ง หน้าเริ่ มไม่ไหวละ หิ วด้วย กินเยอะๆ อร่ อยๆ ไม่คุยละ กินก่อน ตอนบ่ าย หน้าแต่ละคน ไม่ไหวจริ งๆ เพลียมาก กลับยังๆ นอนบนเรื อได้ไหม ตอนจะกลับ เย้ๆๆๆๆ จะกลับแล้ว !!!!! ^^ นามปากกา “ สายน้ าพุง่ “