Kritisch Denken met Rationale® Wat studenten moeten kunnen: opzetten van een redenering, gebaseerd op logisch denken en bewijs maken van redelijke bezwaren tegen eigen opvattingen en die van anderen herkennen van ondeugdelijke redeneringen en verborgen aannames evalueren van bewijs en redeneringen schrijven van een heldere, goed gestructureerde tekst
Stelling Het belangrijkste punt; te accepteren verwerpen .
but
because
Bezwaar Informatie die de stelling tegenspreekt.
Reden Informatie die de stelling ondersteunt.
because
Reden Informatie die de reden erboven ondersteunt.
innemen van een evenwichtige positie in een discussie of debat
but
Bezwaar Informatie die de reden erboven tegenspreekt.
Dit zijn allemaal sub-vaardigheden van kritisch denken, een van de ‘21th Century Skills’
however
Weerlegging Informatie die het bezwaar erboven tegenspreekt.
Kritisch Denken met Rationale Maak redeneerschema’s om: Informatie te ordenen Redeneringen te structureren Aannames te herkennen Bewijs te evalueren Conclusies te onderbouwen Helder te schrijven en te presenteren Kritisch te denken
Gewoon beter denken!
Hoe kun je als docent studenten hierbij helpen? Hoe kun je studenten helpen met deze voor hun studie en beroepspraktijk belangrijke vaardigheden? Gebruik Rationale. Door redeneerschema’s te maken in Rationale – ongeacht het onderwerp – maak je het denkproces zichtbaar en voor verbetering vatbaar. Docenten kunnen aan de hand van redeneerschema’s het denken van hun studenten volgen en daarop makkelijk feedback geven. Het werken met redeneerschema’s in Rationale is een visueel aantrekkelijke manier om kritisch denken te bevorderen. Rationale is een pedagogisch hulpmiddel, gebaseerd op vijfjarig wetenschappelijk onderzoek. Werken met Rationale is gemakkelijk en plezierig. Voor docenten is gratis uitgebreid onderwijsmateriaal beschikbaar.
Kritisch Denken met Rationale 1
Ontwikkel hogere denkvaardigheden door schema’s te maken Waarom schema’s maken?
In Rationale kun je verschillende soorten schema’s maken: groepeerschema’s, redeneerschema’s en analyseschema’s. Je kunt verschillende soorten bewijs toevoegen en zichtbaar maken. Bovendien kun je schema’s evalueren en exporteren als een betoog of opzet van een tekst.
- Door een schema te maken hoef je minder te onthouden en kun je je makkelijker concentreren op het verbeteren van je denken en redeneren - Het maken van schema’s helpt je bij het ontwikkelen van algemene kritische denkvaardigheden:
Wat is een redeneerschema?
1. Orden complexe informatie Je houdt overzicht, ziet de onderlinge verbanden en je krijgt beter greep op het onderwerp in kwestie.
Uit welke onderdelen bestaat een redeneerschema?
2. Presenteer Als het schema klaar is heb je een houvast om de informatie helder te kunnen presenteren. 3. Blijf gefocust Een schema helpt je om op de centrale kwestie gefocust te blijven, terwijl gedachten en discussies vaak alle kanten op gaan.
Een redeneerschema is de visuele weergave van de structuur van een redenering. De centrale vragen bij het maken van redeneerschema’s zijn: “Waarom moet ik dat geloven? Wat is het bewijs daarvoor/daartegen?”
De stelling staat in een wit vak en bevindt zich bovenaan in het schema. Redenen die de stelling ondersteunen staan daaronder in een groen-omlijnd vak; bezwaren zijn rood-omlijnd. Het oranje vak geeft een weerlegging aan; dat is een bezwaar tegen een bezwaar. Redeneerschema’s – in het Engels argument maps - gaan veel verder dan concept maps of mind maps: een redeneerschema geeft de relaties tussen verschillende onderdelen van een redenering visueel weer en maakt een beoordeling van de kwaliteit ervan mogelijk.
4. Denk kritisch Je houdt makkelijker de kwaliteit van redeneringen in het oog als je de essentiële onderdelen van een redenering voor je ziet.
2 Kritisch Denken met Rationale
Stelling Het belangrijkste punt; te accepteren of te verwerpen.
Redeneerschema in Rationale®
Reden
Bezwaar
Informatie die de stelling ondersteunt.
Informatie die de stelling tegenspreekt.
Reden
Bezwaar
Reden
Weerlegging
Informatie die de reden erboven ondersteunt.
Informatie die de reden erboven tegenspreekt.
Informatie die het bezwaar erboven ondersteunt.
Informatie die het bezwaar erboven tegenspreekt.
Voorbeeld van een analyseschema
Onverdoofd castreren van biggen moet bij wet verboden worden.
Onverdoofd castreren is zeer pijnlijk.
Biggen die onverdoofd gecastreerd worden, gillen hun longen uit hun lijf.
Persoonlijke Ervaring Bezoek S.E Teppema aan varkenshouderij, juni 2016.
Biggen die hun longen uit hun lijf gillen, hebben een pijnlijke ervaring.
Algemene Overtuiging De bewering wordt algemeen voor waar aangenomen.
Dat wat zeer pijnlijk is voor biggen moet bij wet verboden worden.
Biggen die onverdoofd gecastreerd zijn, vertonen sterke stressverschijnselen.
Verdoofd castreren betekent een dure medische handeling.
Biggen die stressverschijnselen vertonen hebben een pijnlijke ervaring.
Dure medische handelingen moeten voorkomen worden
Consumenten zijn bereid wat meer te betalen voor diervriendelijk geproduceerd vlees.
Onverdoofd castreren van biggen verbieden bij wet leidt tot verdoofd castreren
Diervriendelijk geproduceerd vlees vraagt dure medische handelingen.
Dure medische handelingen vragen van consumenten wat meer te betalen.
Opvatting Deskundige Onderzoeksrapport Raad voor Vlees en Vis, maart 2016.
Publicatie
Opvatting Deskundige
Publicatie
Consumentenbond, 31 april 2015
Onderzoeksrapport Raad voor Vlees en Vis, maart 2015.
Consumentenbond, 31 april 2015
Analyseschema’s gaan een stap verder dan redeneerschema’s omdat: – Grotere precisie nodig is bij de formulering van elke bewering – Zichtbaar wordt wat de aannames zijn in redenen of bezwaren – Je nu onderscheid kunt maken tussen het evalueren van de waarheid van beweringen en het evalueren van de kracht van een redenering. Kritisch Denken met Rationale 3
Het onderzoek achter Rationale® Rationale® is gebaseerd op de uitkomsten van een vijfjarig onderzoek aan de Universiteit van Melbourne naar kritische denkvaardigheden, gefinancierd door de Australian Research Council en uitgevoerd door het Reason!Project. De centrale vraag die aan dit onderzoek ten grondslag lag was: “Is er een effectieve en laagdrempelige manier om de kritische denkvaardigheden van studenten te verbeteren?”
Uit de resultaten bleek dat studenten die hadden gewerkt met redeneerschema’s hun kritische denkvaardigheden sterk hadden verbeterd. Gemiddeld was er sprake van 20% vooruitgang gedurende een semester. Vergelijkbare positieve resultaten zijn herhaald met Rationale, de verbeterde versie van Reason!Able; ook uit ander onderzoek naar het werken met redeneerschema’s kwamen dergelijke uitkomsten naar voren.
Studenten oefenden met redeneren aan de hand van een methode voor het maken van redeneerschema’s, ondersteund door een software programma, Reason!Able genaamd. De kritische denkvaardigheden van de studenten werden gemeten met de onafhankelijke en objectieve California Critical Thinking Test (CCTST).
Meer informatie over onderzoek naar het werken met Rationale is te vinden op www.kritischdenken.nl.
Het maken van redeneerschema's is de beste manier om kritische denkvaardigheden te verbeteren.
UIt empirisch onderzoek blijkt dat het maken van redeneerschema's de beste manier is om kritische denkvaardigheden te verbeteren.
Opvatting Deskundige Marralee Harrell, Carnegie Mellon University Onderzoeksresultaten ...
In de cursus 'Critical Thinking: the Art of Reasoning' aan de Universiteit van Melbourne is 5 jaar het effect van het maken van redeneerschema's gemeten met behulp van de CCTST.
De CCTST resultaten gaven een effect size van 0.8 bij het werken met redeneerschema's in de Universiteit van Melbourne.
Publicatie Gelder, T. van, Bissett, M., Cumming, G., Cultivating Expertise in Informal Reasoning. Canadian Journal of
Het werken met traditionele methodes is gemakkelijker dan het werken met redeneerschema's.
CCTST onderzoek aan de Universiteit van Melbourne liet zien dat redeneerschema's maken de beste manier is om kritische denkvaardigheden te verbeteren.
De effect size van studenten is gemiddeld 0.22.
Dr. Fiona Patterson
Monash University
De effect size van studenten die een cursus kritisch denken volgen is zelden hoger dan 0.4.
Opvatting Deskundige
Traditionele methodes om kritische denkvaardigheden te verbeteren maken geen gebruik van onze krachtige visuele cognitieve vermogens om logische relaties tussen beweringen te begrijpen.
De beste manier om kritische denkvaardigheden te verbeteren blijkt uit een vergelijking van de effect size.
Opvatting Deskundige
Alvarez, C., Does Alvarez, C., Does Philosophy improveDenken met Rationale Philosophy improve 4 Kritisch Critical Thinking Skills? Critical Thinking Skills? 2007 2007
De makkelijkste methode is de beste methode om kritische denkvaardigheden te verbeteren.
Bij het maken van redeneerschema's gebruiken we onze krachtige visuele cognitieve vermogens om logische relaties tussen beweringen te begrijpen.
Publicatie Gelder, T. van, Teaching Critical Thinking: Some Lessons from Cognitive Science. 2005
Ervaringen met Rationale® - “Het gebruik van redeneerschema’s gaat oppervlakkigheid tegen”. (Lia van Stralen, docent Hogeschool Utrecht, Gezondheidszorg)
- “Slow thinking in een twittertijd waar snelheid boven waarheid gaat, op zoek naar de essentie. Voor studenten is het een houvast om een heldere structuur in rapport en/of advies te krijgen. Bovendien leert het ze te redeneren i.p.v. te reageren.” (Niels van Maaren, docent Fontys Hogeschool, Communicatie)
- “Eindelijk een methode die echte handvatten geeft om het denken en formuleren naar een ‘hoger’ niveau te brengen, en dan ook nog de voortreffelijke software ondersteuning die je helpt snel een strak kader te maken voor je redeneringen, betogen, analyse en evaluatie. “ (Kees van Ee, Stafbureau O&O, Hanzehogeschool)
- “De methodiek [Kritisch Denken met Rationale] maakt je ervan bewust dat je soms (à la de ijsbergmetafoor) te veel aan de oppervlakte aan het werk bent met studenten en te weinig in kunt zoomen op onderliggende denk- en redeneerfouten. D.w.z., je constateert dat deze fouten gemaakt worden, maar je hebt geen mogelijkheid (wat betreft idioom en methodisch handelen) deze op een fundamentele manier te adresseren. Je boekt dus ook te weinig progressie met studenten als het gaat om leren denken. Deze methodiek maakt het mogelijk niet alleen om fouten op te (laten) opsporen, maar vooral ook het leren denken van studenten te ondersteunen en mee vorm te geven. Heel sterke kant van de methodiek is zijn visuele vorm van presentatie. Zowel in de analyse als in de opbouw van redeneringen ontleen je daar echt steun aan.” (Majel Ruyters, docent Fontys Hogeschool, Communicatie)
Vaardigheden die je leert: Groeperen Ordenen en helder presenteren van informatie Redeneren Onderbouwen van een bewering met andere beweringen en bronnen van informatie Structureren Helder en duidelijk een redenering schriftelijk verwoorden Analyseren Herkennen van de logische structuur van redeneringen en van gemaakte aannames Evalueren Bepalen hoe sterk je redenering is Afwegen Besluiten of je beweringen wilt geloven op basis van een zorgvuldige beoordeling
Kritisch Denken met Rationale 5
Inbegrepen in Rationale®: Drie typen schema’s om gedachten te structureren
- Groepeerschema’s voor de brainstorm-fase - Redeneerschema’s om redeneringen te structureren - Analyseschema’s om verborgen aannames zichtbaar te maken
Visuele middelen voor evaluatie
- Verschillende kleuren maken het resultaat van evaluatie inzichtelijk - Iconen maken verschillende soorten bronnen kenbaar - Iconen markeren geaccepteerde of verworpen beweringen
Middelen voor presentatie en communicatie
- De functie Betoog Opzetten zet een redeneerschema om in een gestructureerde tekst - Mogelijkheid om tekst en beeld te exporteren naar bijvoorbeeld Word
Technische specificaties & functionaliteiten
+
Materiaal voor docenten Kritisch Denken BV levert al het onderwijsmateriaal dat nodig is om Rationale te integreren in een curriculum of om op zichzelf staande cursussen of workshops te geven, zoals PowerPoint Lessen met docentenhandleiding, oefeningen met modelantwoorden, toetsen en examens.
- Online en offline desktop en tablet versie - Beschikbaar in Nederlands, Engels, Spaans, Frans en Duits - Met een groep aan een schema werken via de optie Samenwerken in Rationale Extra - Bijlagen toevoegen aan een schema - Met een muisklik schema’s met anderen delen
Onderwijsmiddelen - E-book Kritisch Denken. Redeneren en Betogen met Rationale - Drie online Tutorials met oefeningen: - Kritisch denken - Redeneerschema’s maken - Kennis en redeneren - Divers onderwijsmateriaal - Rationale® Wiki
Ook verzorgt Kritisch Denken BV trainingen voor docenten en online-ondersteuning, afhankelijk van wat nodig is binnen de onderwijsinstelling.
6 Kritisch Denken met Rationale
De belangrijkste redenen om voor Rationale® te kiezen: Docenten geven in onze trainingen aan dat zij van hun studenten verwachten dat zij met meer onderscheidingsvermogen met informatie omgaan, dat ze bij een kwestie naar argumenten voor en tegen kijken en dat ze logisch, precies en helder zijn in hun presentaties. Ook dat ze uiteenlopende opvattingen kunnen analyseren en daarover nadenken, dat ze niets als vanzelfsprekend aannemen, maar naar goed bewijs zoeken en dat ze deze vaardigheden op allerlei terreinen toepassen. Het gaat bij kritisch denken om een combinatie van houding, vaardigheid en kennis. Zie voor een meer uitgebreide omschrijving onze site www.kritischdenken.nl. Om studenten beter te leren nadenken is Rationale ontwikkeld. Kritisch Denken met Rationale is een regel-gestuurde methodiek die regels biedt voor wat een goede groepering is, wat goed bewijs voor een bewering is, wat een goede redenering is en wat een stuk tekst helder maakt. Die regels worden in Rationale systematisch getraind door het maken van oefeningen waarin studenten verschillende schema’s maken: schema’s om informatie te ordenen, redeneringen weer te geven, te structureren en te analyseren. Daarnaast zijn er basisvakken om verschillende soorten ondersteunend bewijs aan een redenering toe te voegen. Ook is er een evaluatiefunctie om studenten vragen te laten stellen voordat zij beweringen voor waar aannemen.
1
Onderzoek toont aan dat de kritische denkvaardigheden van studenten verbeteren als ze redeneerschema’s maken Beter denken leidt tot betere schoolresultaten
2
Toepasbaar op alle onderwijsniveaus
3
Toepasbaar in het hele curriculum
4
Gratis docentenmateriaal beschikbaar
5
Trainingsmogelijkheden
6
Betaalbaar
7
Makkelijk om mee te werken
Basisschool, Voortgezet Onderwijs, Hoger Onderwijs
Nederlands, Maatschappijleer, Geschiedenis, Burgerschapskunde, Filosofie...
Compleet pakket onderwijsmateriaal Kritisch Denken, inclusief docentenhandleiding
Training van docenten op school of via webinars
Voor individuele studenten: € 30,- per jaar; gereduceerde prijzen voor klassen- en instellingslicenties
Studenten kunnen verder met de functie Betoog Opzetten een redeneerschema omzetten in een betoog in bijvoorbeeld Word. Als zij de instructie volgen, schrijven ze aldus een goed gestructureerd en beredeneerd stuk.
Vraag een gratis via n a a t n u o c c a t docen om! Rationaleonline.c
Rationale is gemakkelijk in een curriculum te integreren. Er zijn online oefeningen en handleidingen voor zowel docenten als studenten, met uitdagende oefeningen die het leren van elkaar stimuleren. Wie al bekend is met concept-mapping of mind-mapping zet met Rationale de volgende stap: naar samenhangend, gestructureerd, helder, kortom: kritisch denken.
Kritisch Denken met Rationale 7
Praktische informatie Voor welk onderwijsniveau is Rationale® geschikt? Rationale is geschikt voor alle onderwijsniveaus.
Bij welke vakken wordt Rationale® gebruikt? Rationale kan geïntegreerd worden in elk vak. Studenten vinden het verder handig om er presentaties, en ook een discussie of debat mee voor te bereiden. Voor Engelstalige voorbeelden ga naar www.ReasoningLab.com/learn/ in het gedeelte met onderwijsmateriaal (Guides for Educators).
Wie zijn de gebruikers van Rationale®? Scholen, hogescholen en universiteiten wereldwijd werken met Rationale, zie: www.ReasoningLab.com/users . In Nederland zijn dat scholen in het Voortgezet Onderwijs, hogescholen en universiteiten. Voor een complete lijst van gebruikers in Nederland, zie: www.kritischdenken.nl > Gebruikers.
Licenties & Kosten binnen het Onderwijs Prijzen voor schoollicenties zijn maatwerk en afhankelijk van het aantal gebruikers. Zie ook www.RationaleOnline.com.
Pilots Kritisch Denken BV ondersteunt docenten die een pilot willen organiseren in hun klas met een gratis Rationale account voor docent en klas en met gratis webinars.
Kritisch Denken BV Govert Flinckstraat 59 1072 EC Amsterdam
Meer informatie
www.kritischdenken.nl
Lees verder op www.kritischdenken.nl, www.ReasoningLab.com en www.RationaleOnline.com. Voor vragen over Rationale® of een demonstratie van Rationale, neem contact op met Timo ter Berg van Kritisch Denken BV, telefoonnummer +31 85 877 12 68 of mobiel +31 6 131 525 79, Skype: ReasoningLab of stuur een e-mail naar: info@kritischdenken.nl.
8 Kritisch Denken met Rationale
REASONINGLAB 2016 / DESIGN WWW.CO3.ORG