Brochure hippotherapie en aangepast paardrijden 2015-2017 by Wiet De Boodt

Hippotherapie en aangepast paardrijden voor personen met een handicap

Periode 2015 â&#x20AC;&#x201C; 2017

Waar vind je Recreas? Recreas Nationaal Sint-Jansstraat 32-38, 1000 Brussel T 02 515 02 54 E info@recreas.be W www.recreas.be - www.g-voetbal.be Recreas Antwerpen Sint-Bernardsesteenweg 200 2020 Antwerpen T 03 285 43 12 E recreas.304@devoorzorg.be

Recreas Oost-Vlaanderen Tramstraat 69 9052 Zwijnaarde T 09 333 57 56 E o-vl@recreas.be

Désiré Boucherystraat 17 2800 Mechelen T 015 28 03 50 E recreas.304@devoorzorg.be

Recreas Vlaams-Brabant & Brussel Sint-Jansstraat 32-38 1000 Brussel T 02 515 04 15 E info@recreas.be

Recreas Limburg Guffenslaan 38A 3500 Hasselt T 011 27 85 00 E recreaslimburg@devoorzorg.be

Recreas West-Vlaanderen President Kennedypark 2 8500 Kortrijk T 056 23 03 85 E w-vl@recreas.be Zilverstraat 43 8000 Brugge T 050 44 79 95 E w-vl@recreas.be

Inhoud Contactgegevens Recreas vzw 3 Inleiding 6 Recreas vzw 7 Voorwaarden en info 8 Hoe gaat alles in zijn werk? 9 VFG vzw - Onze partner 10 Overzichtsrooster 12 De erkende maneges 14 Provincie Antwerpen 1 Manege Paatent vzw Aartselaar 15 2 Furka Hoeve Boechout 16 3 Zorgboerderij Meander (Rotonde vzw) Kapellen 17 4 Hippisch Zorgcentrum Heikenhof vzw Meerhout 18 5 Rijhal Dierckx Zammel-Geel 19 6 Stal Torenhof Tongerlo-Westerlo 20

Provincie Limburg 7 Den Dries Ham 8 Breugelhoeve Peer 9 De Meander Rijhal Dilsen-Stokkem 10 Trail Horses Best Belgium EBVBA Hoepertingen 11 Hippo Projects Diepenbeek 12 Zorgranch Stappen vzw Genk

22 23 24 25 26 27

Provincie Oost-Vlaanderen 13 Manege Dennenhof Landegem 14 Het Hippohof Daknam (Lokeren) 15 Het Koninklijke Bos Stekene 16 La Rosteehoeve Nieuwkerken-Waas 17 Manege De Galoppade Sinaai 18 Rijschool Rijbaan Piet Dendermonde 19 Hipposense Lebbeke 20 De Kalmoes vzw Ninove

30 31 32 33 34 35 36 37

Provincie Vlaams-Brabant 21 Centrum Therapeutisch Paardrijden Attenhoven 22 De Groenenhoek Londerzeel Provincie West-Vlaanderen 23 Therapeutisch Centrum Hippona Ichtegem 24 Equu-libre Westkerke 25 Vzw Unie-k - Ons Erf Sint-Michiels 26 Hoeve Ter Kerst Hooglede-Gits 27 Manege Gaverranch Harelbeke 28 Hippo Leiedal Bissegem 29 Hippo NiĂąho Ingelmunster 30 â&#x20AC;&#x2DC;t Stokpaard Klerken 31 Hippotherapeutisch Centrum Equestra Merkem Nederland 32 Paard en Therapie JE Eede, Zeeland

39 40

42 43 44 45 46 47 48 49 50

Inleiding Hippotherapie en aangepast paardrijden zijn begeleide activiteiten met en op het paard voor personen met een handicap. Het contact met het paard staat centraal en draagt bij tot verbetering van de levenskwaliteit van de persoon met een handicap op fysiek, verstandelijk, psychisch en sociaal vlak. Het gebruik van paarden kan een belangrijk middel vormen om mensen met een handicap te helpen in hun ontplooiing en integratie in de maatschappij. Bij aangepast paardrijden staat voornamelijk het sportgebeuren centraal, waarbij er wordt nagegaan welke aanpassingen er nodig zijn voor de ruiter. Hippotherapie daarentegen is een verzamelnaam van verschillende therapievormen waarbij het paard wordt aangewend als middel in de hulpverlening aan personen met een handicap. Het aanbod hippotherapie en aangepast paardrijden kan rekenen op veel interesse bij ons doelpubliek en we zien jaar na jaar ons aanbod aan erkende maneges stijgen. Door de extra omkadering van hippotherapie en aangepast paardrijden kunnen de kosten voor de deelnemer sterk oplopen. Daarom voorziet Recreas vzw (Recreatief Aangepast Sporten vzw), in samenwerking met de Socialistische Mutualiteiten en VFG vzw (Vereniging Personen met een Handicap vzw), in een tegemoetkoming voor haar leden die gebruik maken van dit aanbod in ĂŠĂŠn van de erkende maneges uit deze brochure.

Recreas vzw Recreatief Aangepast Sporten vzw of kortweg Recreas vzw, partner van de Socialistische Mutualiteiten, is dĂŠ grootste door Bloso erkende en gesubsidieerde recreatieve sportfederatie voor personen met een handicap. Recreas vzw overkoepelt en ondersteunt exclusieve G-sportclubs en geĂŻntegreerde G-sport-werkingen. De federatie biedt een waaier van laagdrempelige G-sportactiviteiten aan op lokaal, regionaal, provinciaal en Vlaams niveau. Naast sportdagen, tornooien en sportkampen zet ze ook in op bijscholingen en infosessies om elke persoon met een handicap te laten genieten van sport, waarbij gezondheid en vriendschap centraal staan. Via promotie, infocampagnes en vernieuwende projecten tracht Recreas vzw de persoon met een handicap en zijn omgeving te sensibiliseren. Recreas vzw weet als geen ander wat G-sporters nodig hebben. Bij ons zit je goed! Contact RECREAS vzw Sint-Jansstraat 32-38 1000 Brussel T 02 515 02 54 E info@recreas.be W www.recreas.be

Voorwaarden en info Per sessie krijgt de deelnemer 3 euro terug met een maximum van 40 beurten of 120 euro per jaar. Om 3 euro terug te krijgen, dient de deelnemer aan volgende vier voorwaarden te voldoen: 1) Lid zijn van RECREAS (12 euro per jaar) of lid zijn van VFG (12 euro per jaar). Het lidmaatschap van Recreas omvat: • recreatief en regelmatig sporten in clubverband onder deskundige begeleiding • tornooien, sportdagen en meerdaagse activiteiten op maat van kinderen, jongeren en volwassenen met een handicap • sportverzekering voor alle sportactiviteiten van je (boven)lokale sportclub en/of provinciale en nationale Recreasactiviteiten • vijfmaal per jaar ons ledenblad ‘Dialoog’ in je brievenbus • informatie over al onze lokale, provinciale en nationale sportinitiatieven • digitale Recreasnieuwsbrief op aanvraag • lid van VFG (Vereniging Personen met een Handicap vzw) Meer informatie over het lidmaatschap van VFG naar vind je op www.vfg.be. 2) Lid zijn van de Socialistische Mutualiteiten (www.socmut.be) 3) Rijden in één van de maneges vermeld op de website van Recreas

4) In het bezit zijn van één van volgende attesten van handicap: • attest inschrijving VAPH (Het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap) • attest afgeleverd door de FOD van Sociale Zaken (dienst tegemoetkomingen) • attest toestemming buitengewoon onderwijs • personen met een handicap, erkend door de mutualiteit • attest van Fonds voor Beroepsziekten (F.B.Z.) • attest van het Fonds voor Arbeidsongevallen (F.A.O.) • attest recht op verhoogde kinderbijslag (afgeleverd door het kinderbijslagfonds)

Hoe gaat alles in zijn werk? • Wanneer de deelnemer aan de nodige voorwaarden voldoet, stuurt hij een attest van handicap op naar het Nationaal Recreassecretariaat. De 40-beurtenkaart wordt dan per post naar deze persoon toegestuurd. • Na elke sessie laat de deelnemer de beurtenkaart afstempelen (datum + handtekening) door de lesgever of manegehouder. • Van zodra de kaart vol is of de persoon besluit de sessie niet langer te volgen, kan je de kaart terugsturen naar: Recreas vzw, St.-Jansstraat 32-38, 1000 Brussel. • De kaart dient jaarlijks (ook al is deze niet vol) terug gestuurd te worden. De indiendatum staat vermeld op de achterzijde van de 40-beurtenkaart. Een seizoen loopt telkens van 1 september tot 1 september van het volgende jaar. • Zodra wij de kaart hebben ontvangen, wordt de terugbetaling in orde gebracht.

VFG vzw - Onze partner VFG, Vereniging Personen met een Handicap – partner van de Socialistische Mutualiteiten – zet zich in voor personen met een handicap, chronisch zieken en hun netwerk. VFG is tegelijkertijd een socio-culturele vereniging, een belangenvereniging en ontmoetingsplek. Samen met honderden vrijwilligers ijvert VFG dagelijks voor een samenleving waarin iedereen meetelt. Gelijke kansen, solidariteit en zelfbeschikking vormen de rode draad in alle aspecten van de VFG-werking. VFG staat voor doelgerichte informatie, actuele en toegankelijke gezondheidsvoorlichting, ondersteuning in beleidsbeïnvloeding, sterke belangenbehartiging en een creatief activiteitenaanbod. Iedereen die interesse heeft in de VFG-werking is welkom! VFG werkt samen met budgethouders-vereniging ‘alin vzw’ Je eigen budget beheren is geen simpele opdracht. Daarom willen budgethoudersverenigingen (toekomstige) budgethouders zo goed mogelijk begeleiden. VFG werkt hiervoor samen met budgethouders-vereniging ‘alin vzw’. Je kunt bij deze vzw terecht met al je persoonlijke vragen over het aanwerven van assistenten, het opstellen van contracten, de wettelijke verplichtingen i.v.m. arbeidsvoorwaarden en verzekeringen, het opmaken van je kostenstaat,… Je kunt ‘alin vzw’ contacteren via: www.alin-vzw, info@alin-vzw.be, 0478 96 02 16. Contact VFG vzw Sint-Jansstraat 32-38 1000 Brussel T 02 515 02 61 E info@vfg.be W www.vfg.be

Furka Hoeve

groepssessies

individuele sessies

bereikbaar openbaar vervoer

huifbed

huifkar

buitenpiste

Manege Paatent vzw

lift

binnenpiste

opstap

toilet

cafetaria/wachtruimte

Overzichtsrooster

Antwerpen

3 4

Zorgboerderij Meander (Rotonde vzw) Hippisch Zorgcentrum Heikenhof vzw

Rijhal Dierckx

Stal Torenhof

P P

Limburg 7

Den Dries

Breugelhoeve

De Meander Rijhal

Trail Horses Best Belgium EBVBA

Hippo Projects

12 Zorgranch Stappen vzw Oost-Vlaanderen

Manege Dennenhof

Het Hippohof Daknam

Het Koninklijke Bos

La Rosteehoeve

Manege De Galoppade

Rijschool Rijbaan Piet

Hipposense

De Kalmoes vzw

P P

bereikbaar openbaar vervoer

individuele sessies

groepssessies

huifbed

huifkar

opstap P

lift

buitenpiste

binnenpiste

toilet

cafetaria/wachtruimte

Vlaams-Brabant Centrum Therapeutisch Paardrijden 22 De Groenenhoek West-Vlaanderen Therapeutisch Centrum 23 Hippona 24 Equu-libre

Vzw Unie-k - Ons Erf

Hoeve Ter Kerst

Manege Gaverranch

Hippo Leiedal

Hippo NiĂąho

â&#x20AC;&#x2DC;t Stokpaard

Hippotherapeutisch Centrum Equestra Nederland

Paard en Therapie JE Eede

P P

P P P

P P

De erkende maneges PROVINCIE ANTWERPEN

Kapellen

2 Boechout

Zammel - Geel

Aartselaar

Meerhout Tongerlo - Westerlo

4 4 1 14

1. Manege Paatent vzw Aartselaar Wat Net achter de Heimolen, een maalvaardige windkorenmolen in Aartselaar, vinden we de gezellige manege “Paatent Plus”. Frank Broos kan bogen op een jarenlange ervaring en begeleidt de sessies aangepast paardrijden en hippotherapie voor kinderen. Er worden ook geregeld huifkartochten georganiseerd doorheen de natuurrijke omgeving. Doelgroep • Kinderen met een lichte tot matige fysieke handicap • Kinderen met een lichte tot matige verstandelijke handicap • Kinderen met psychische problemen Prijs • Individuele sessie: 20 euro Contact Reetsesteenweg 41 bus 1 2630 Aartselaar M 0475 42 46 68 (Frank Broos) E paatent@hotmail.com

2. Furka Hoeve Boechout Wat Onze manege werd in 1976 opgericht in Lier en heeft sinds 1985 haar vaste stek in Boechout. Ze trekt ruiters van jong tot oud uit alle windstreken. Ook ruiters met een handicap komen hier aan hun trekken, zowel tijdens individuele lessen (al dan niet aan de lounge) als groepslessen. De manege richt zich voornamelijk tot beginnende ruiters. Wie nog nooit op een paard heeft gezeten, kan hier terecht voor zijn eerste ervaringen met de paardensport. Er wordt in stappen gewerkt, zodat iedereen les krijgt op zijn eigen niveau met geschikte paarden of pony’s. Furka Hoeve, daar waar paardrijden begint! Doelgroep • Personen met een lichte tot matige fysieke handicap • Personen met een lichte tot matige verstandelijke handicap Prijs • Individuele sessie met één begeleider: 20 euro per half uur • Groepssessie met één begeleider: 14 euro per persoon per uur • Gebruik van een paard of pony van de manege : 2 euro per persoon (zonder begeleider) • Lidgeld: 15 euro per kalenderjaar + 20 euro verzekering via VLP (verplicht) Contact Groenstraat 2 2530 Boechout T 03 455 41 07 E info@furkahoeve.be W www.furkahoeve.be

3. Zorgboerderij Meander (Rotonde vzw) Kapellen Wat Het paardrijproject van zorgboerderij Meander biedt iedereen de kans om op een ontspannen en aangepaste manier in contact te komen met paarden en andere boerderijdieren. In dit rustgevend stukje natuur kun je terecht voor zowel aangepast paardrijden als hippotherapie. Iedereen kan naar gelang zijn eigen mogelijkheden deelnemen aan een activiteit met paarden: paarden verzorgen, paardrijden, een paard aan de hand leiden, snoezelen, faalangst- en sociale vaardigheidstraining… Er worden jaarlijks ook zes inclusiekampen georganiseerd. Tine Smets, psychologe en equitherapeute, begeleidt de sessies. Het project staat zowel open voor individuen als voor zorgvoorzieningen en scholen. De piste is uitgerust met een tillift om personen met een fysieke handicap op het paard te helpen. Doelgroep • Personen met een fysieke handicap • Personen met een verstandelijke handicap • Personen met gedrags-, leer- of ontwikkelingsstoornissen • Personen met psychische problemen Prijs • Individuele sessie: 35 euro per uur • Groepssessie (max. 4 personen per uur): 45 euro per uur Contact Holleweg 43 2950 Kapellen T 03 650 26 90 (Göran Van Dyck) M 0474 95 76 76 (Tine Smets) E goran.vandyck@rotonde.eu - tine.smets@rotonde.eu W www.rotonde.eu - www.zorgboerderij-meander.be

4. Hippisch Zorgcentrum Heikenhof vzw Meerhout Wat Kinderen en volwassenen met een handicap kunnen in de rustige en beschermende omgeving van het Hippisch Zorgcentrum Heikenhof vzw terecht om plezier te beleven of om therapeutisch te werken met paarden. Iedereen kan er zijn gading vinden aan de hand van verschillende omgangsvormen (van snoezelen en grondwerk, huifkartochten, huif- of ponybedrijden tot aangepast paardrijden en buitenritten). Doelgroep • Personen met een fysieke handicap • Personen met een verstandelijke handicap • Personen met gedrags-, leer- of ontwikkelingsstoornissen • Personen met psychische problemen Prijs • Individuele sessie: 15 euro per half uur • Groepssessie: 15 euro per persoon per uur • Snoezelen: 7,50 euro per half uur (zonder begeleiding) • Snoezelkar: • 10 euro per uur zonder pony • 5 euro per uur mét pony • Ponybed of hemelbed-te-paard: 15 euro per half uur Contact Genelaar 51 2450 Meerhout M 0475 50 23 22 (Nele Raets) E heikenhof@telenet.be W www.heikenhof.be

5. Rijhal Dierckx Zammel-Geel Wat Deze rijhal is gelegen in een rustige omgeving in het Antwerpse Zammel. Deze sportclub biedt trainingen aan voor beginnende ruiters op dinsdag (16.15u – 18.30u) en voor gevorderden op zaterdag (14.00u – 16.00u). Jaarlijks staat er ook een paardenkamp op het programma. Inschrijven kan rechtstreeks bij de verantwoordelijke van Recreasclub ’t Perdje. Doelgroep • Personen met een lichte tot matige verstandelijke en fysieke handicap • Personen met gedrags-, leer- of ontwikkelingsstoornissen • Personen met psychische problemen • Personen met een visuele handicap Prijs • Lidgeld: 188 euro per jaar + 12 euro verzekering • In het lidgeld zijn wekelijkse paardrijlessen en recreatieve wedstrijden inbegrepen. Contact Paddenhoek 5c 2440 Zammel-Geel M 0477 28 20 91 (Jan Verbiest, trainer) E chrisvandendriessche@hotmail.com - stefan.vaes001@telenet.be W www.perdje.be

6. Stal Torenhof Tongerlo-Westerlo Wat De schitterende ligging aan de rand van natuurgebied De Beeltjens, deel van de Merodebossen, maakt van de manege een geschikte uitvalsbasis om te paard, te voet of met de fiets te genieten van de rust en stilte. Er worden lessen georganiseerd voor alle niveaus vanaf de leeftijd van drie jaar. Individuele lessen zijn enkel mogelijk na afspraak. Tijdens de groepssessies wordt rekening ge houden met ieders niveau. Doelgroep • Personen met een lichte fysieke handicap • Personen met een lichte verstandelijke handicap • Personen met gedrags-, leer- of ontwikkelingsstoornissen • Personen met psychische problemen • Personen met een visuele handicap • Personen met een auditieve handicap Prijs • Individuele sessie: 20 euro per half uur • Groepssessie: 12,50 euro per persoon per uur Contact Geneinde 3 2260 Tongerlo-Westerlo M 0485 41 26 42 (Geert Van Aelst) E manege.torenhof@gmail.com W www.staltorenhof.com

De erkende maneges PROVINCIE LIMBURG

7 Peer Ham

Dilsen-Stokkem

Genk

Diepenbeek

11 Hoepertingen

10 21

7. Den Dries Ham Wat Manegehoudster Hilde Lievens, al jaren actief in de G-paardensportsector, begeleidt de sessies hippotherapie. Momenteel komen in de Hamse manege iedere zaterdag ongeveer 20 jongeren met een handicap paardrijden. Je kunt bij Den Dries steeds terecht voor bijkomende vragen en informatie over hippotherapie en aangepast paardrijden. Doelgroep • Personen met een lichte tot zware fysieke handicap • Personen met een lichte tot zware verstandelijke handicap • Personen met gedrags-, leer- of ontwikkelingsstoornissen • Personen met psychische problemen • Personen met een visuele handicap Prijs • Individuele sessie: 15 euro per half uur • Groepssessie: 12 euro per uur (leden), 14 euro per uur (niet-leden) Contact Broekstraat 3 3945 Ham T 013 66 88 61 (Hilde Lievens) E manegedendries@gmail.com

8. Breugelhoeve Peer Wat De Breugelhoeve heeft als doel mens, natuur en dier samen te brengen. De hippische werking, toerisme/recreatie en plattelandsontwikkeling en –educatie staan centraal als hoofdthema’s. Naast de manege bevindt zich de moderne verblijfsaccommodatie ‘Het Breugelhof’, met kamers voor 4 tot 6 personen en een totale capaciteit van 61 bedden. Doelgroep • Kinderen met een lichte tot matige fysieke handicap • Kinderen met een lichte tot matige verstandelijke handicap • Kinderen en jongeren met gedrags-, leer- of ontwikkelingsstoornissen Prijs • Individuele sessie: 10 euro per half uur, 10-beurtenkaart: 90 euro • Groepssessie 25 euro per uur Contact Weyerstraat 1 3990 Peer T 011 63 13 31 (Karin Vanbaelen) E info@breugelhoeve.be W www.breugelhoeve.be

9. De Meander Rijhal Dilsen-Stokkem Wat Manege ‘De Meander Rijhal’ is verbonden aan De Meander, een voorziening voor personen met een matige tot ernstige verstandelijke of fysieke handicap. Personen met een handicap kunnen er terecht voor individuele lessen of groepssessies. Doelgroep • Personen met een matige fysieke handicap • Personen met een matige verstandelijke handicap • Personen met gedrags-, leer- of ontwikkelingsstoornissen • Personen met psychische problemen Prijs • Onderling af te spreken Contact Stokkemerbaan 147 3650 Dilsen-Stokkem T 089 75 61 54 (Bert Roosen) E rijhal@demeander.be W www.demeander.be

10. Trail Horses Best Belgium EBVBA Hoepertingen Wat Trail Horses Best Belgium is in 2007 succesvol gestart met hippotherapie. Heidi Vermeylen, kinesitherapeute, en haar man Bertho Janssen proberen het paard als partner te gebruiken in hun therapie. Heidi combineert de hippotherapie met haar kinépraktijk. De sessies zijn voornamelijk individueel om zo binnen ieders mogelijkheden een geslaagde therapie aan te bieden. Doelgroep • Personen met een lichte tot zware fysieke handicap • Personen met een lichte tot zware verstandelijke handicap • Personen met gedrags-, leer- of ontwikkelingsstoornissen • Personen met psychische problemen Prijs • Bespreekbaar (afhankelijk van soort therapie) Contact Sint-Truidersteenweg 314 3840 Hoepertingen T 012 67 11 64 M 0477 37 61 24 (Heidi Vermeylen) E heidi.vermeylen@telenet.be W www.thbb.be

11. Hippo Projects Diepenbeek Wat Hippo Projects biedt individuele therapiesessies aan onder professionele en multidisciplinaire begeleiding. Het paard wordt ingeschakeld als stimulator, activator en motivator. Er worden duidelijke doelstellingen en verwachtingen geformuleerd in samenspraak met het team en de cliënt/ouders/begeleider om oplossingsgericht te kunnen werken. Elke persoon met een handicap is welkom bij Hippo Projects. Vooraleer er effectief gestart wordt met therapie vindt er steeds een verkennend gesprek plaats én een kennismakingsmoment met de paarden. Hierna beslissen de therapeuten en de ouders/ begeleider in onderling overleg of de sessies worden opgestart. Deze kennismaking is gratis. Doelgroep • Personen met een fysieke handicap • Personen met een verstandelijke handicap • Personen met gedrags-, leer- of ontwikkelingsstoornissen • Personen met psychische problemen Prijs • Individuele sessie: • 15 euro per half uur • 30 euro per uur Sessies zijn steeds individueel! Contact Bouquetstraat 107 3590 Diepenbeek M 0496 26 78 09 (Katelijne Cielen) M 0472 20 56 53 (Celine Stas) E marco.snellinx@telenet.be

12. Zorgranch vzw Genk Wat De Zorgranch werd in 2011 opgericht door Kalinka Banken en Marc Jammaers. Het is een hippisch therapeutisch zorgcentrum waar een ontspannende therapeutische begeleiding wordt aangeboden aan personen met een handicap vanaf 2,5 jaar. De individuele sessies worden begeleid door een multidisciplinair team (kinesitherapeuten, opvoeders, (ortho)pedagogen). Na een intakegesprek wordt een persoonlijk ontwikkelingsplan opgesteld om iedere deelnemer zo optimaal mogelijk te begeleiden. Aan zorgvoorzieningen, scholen en andere centra binnen de gezondheidszorg wordt de kans geboden om groepssessies te volgen. Alle sessies worden begeleid door vrijwilligers en vinden plaats op woensdag- en zaterdagnamiddag of op zondag. Andere opties zijn eventueel mogelijk op afspraak. In de filosofie van de Zorgranch staat het welzijn van de paarden centraal. Iedereen is welkom om op een zo natuurlijk mogelijke manier te leren omgaan met de paarden. Dit kan door middel van grondwerk, rijlessen en “sensitive horsemanship”. Het geheel kadert in de natuurlijke en ontspannen sfeer van het bosrijke en mooie Genk. Doelgroep • Personen met een lichte tot matige fysieke handicap • Personen met een lichte tot zware verstandelijke handicap • Personen met gedrags-, leer- of ontwikkelingsstoornissen • Personen met psychische problemen • Personen met een visuele handicap • Personen met een auditieve handicap Zie ook volgende pagina.

Prijs • Individuele sessie: • 15 euro per half uur • 20 euro per uur Groepssessies op afspraak Contact Lousbeekstraat (naast nr.7) 3600 Genk M 0475 21 41 83 (Marc Jammaers) M 0474 40 84 24 (Kalinka Banken) E zorgranch.stappen.vzw@gmail.com W www.zorgranch-stappen.be

De erkende maneges PROVINCIE OOSTVLAANDEREN 15 14

Stekene Nieuwkerken Waas Sinaai Daknam

Landegem

Dendermonde Lebbeke

Ninove

19 29

13. Manege Dennenhof Landegem Wat Manege vzw Dennenhof, gelegen naast instelling Ten Dries in Landegem, helpt personen met een handicap bij hun revalidatie, zelfontplooiing en integratie door middel van hippotherapie. Er staan tien paarden ter beschikking van de deelnemers. De manege begeleidt momenteel 200 personen met een handicap die wekelijks komen paardrijden. Ze helpen vaak ook mee met andere taken op de manege, zoals het werken in de stallen en de verzorging van de dieren. Doelgroep • Personen met een lichte tot zware fysieke handicap • Personen met een lichte tot zware verstandelijke handicap • Personen met psychische problemen Prijs • Individuele sessie: 9 euro per half uur (woensdagnamiddag en zaterdagvoormiddag) • Groepssessie: • Kinderen: 5 euro per half uur (weekdagen) • Volwassenen: 6 euro per half uur Contact Poeldendries 32 9850 Landegem (manege in Dennendreef) T 09 371 94 47 (Annelies Van Tomme) E vzwdennenhof@skynet.be W www.manegedennenhof.be

14. Het Hippohof Daknam (Lokeren) Wat Bij het Hippohof kun je terecht voor zowel therapeutisch paardrijden als aangepast paardrijden . Er wordt ook aandacht besteed aan het verzorgen en berijden van de paarden in een natuurlijke omgeving. Rust staat centraal. Stephanie Van Cauwenberghe werkt als hippotherapeute op het Hippohof en verzorgt er op woensdag, zaterdag en zondag de sessies. Ze behaalde haar diploma Equine Assisted Therapy aan de Arteveldehogeschool te Gent. Zij is tevens klinisch psychologe en al sinds haar kindertijd intensief bezig met paarden. Het Hippohof biedt zowel individuele als groepssessies (in kleine groepen) aan. Doelgroep • Kinderen en jongeren met een lichte tot matige fysieke handicap • Kinderen en jongeren met een lichte tot matige verstandelijke handicap • Kinderen en jongeren met gedrags-, leer- of ontwikkelingsstoornissen • Kinderen en jongeren met psychische problemen Prijs • Individuele sessie: • aangepast paardrijden: 25 euro per uur • hippotherapie: 30 euro per uur • Groepssessie: • aangepast paardrijden: 15 euro per persoon per uur • hippotherapie: 20 euro per persoon per uur Contact Bevrijdingslaan 54 9080 Lochristi (manege aan Pontweg 62 in Daknam-Lokeren) T 09 356 95 66 M 0496 25 90 80 E stephanie.van.cauwenberghe@gmail.com W www.aangepastpaardrijden.be 31

15. Het Koninklijke Bos Stekene Wat Alle lessen worden op een speelse manier aangeboden met voldoende afwisseling. Tijdens de groepslessen krijgt iedereen de nodige begeleiding, zodat elke deelnemer op zijn eigen niveau kan paardrijden. Voor de ene persoon betekent dit rijden zonder zadel, voor de andere genieten op een westernzadel. Nog anderen leren ‘gewoon’ paardrijden in een rustiger tempo tijdens individuele lessen. Kortom, iedereen vindt er een aanbod op maat. Doelgroep • Personen met een lichte tot zware fysieke handicap • Personen met een lichte tot zware verstandelijke handicap • Personen met gedrags-, leer- of ontwikkelingsstoornissen • Personen met psychische problemen • Personen met een visuele handicap • Personen met een auditieve handicap Prijs • Individuele sessie: • 10 euro per half uur • 15 euro per uur De lessen vinden plaats op zaterdag en zondag tussen 12.00u en 14.00u. Andere momenten zijn eventueel ook mogelijk na afspraak. Contact Vennestraat 8 9190 Stekene (ingang links van nr. 12) M 0485 80 41 65 (Jonas Bauwens) E contact@hetkoninklijkebos.be W www.hetkoninklijkebos.be

16. La Rosteehoeve Nieuwkerken-Waas Wat Omwille van haar grote liefde voor paarden, begon Jeanette Coolen een pensionstal. De zeugenboxen van het voormalige landbouwbedrijf werden omgevormd tot paardenstallen. Sinds 2010 legt La Rosteehoeve de nadruk op het toegankelijk maken van de paardensport voor personen met een handicap. Er wordt gewerkt met ervaren en gediplomeerde lesgevers en de paarden en pony’s zijn uitermate geschikt voor de doelgroep. Zowel kinderen als volwassenen met een verstandelijke of fysieke handicap zijn welkom. De manege beschikt over verschillende aanpassingen die de toegankelijkheid vergroten, zoals aangepaste teugels, beugels en zadels. Er zijn ook opstapjes en een lift voor rolstoelgebruikers. Huifkartochten leiden je langs de mooiste plekjes van het Waasland. De hoeve draagt het label van zorgboerderij. In 2013 breidde ze uit met een nieuwe binnenpiste en een tweede buitenpiste. Er is ook een gezellige kantine waar je steeds kunt nagenieten. La Rosteehoeve is een door de Vlaamse Liga Paardensport erkende club. Doelgroep • Personen met een lichte tot zware fysieke handicap • Personen met een lichte tot zware verstandelijke handicap • Personen met gedrags-, leer- of ontwikkelingsstoornissen • Personen met psychische problemen • Personen met een visuele handicap • Personen met een auditieve handicap Prijs • Afhankelijk van de aard van de sessie Contact Kolkstraat 80 9100 Nieuwkerken Waas M 0498 70 61 85 (Jeannette Coolen) E Jeannette.coolen@belgacom.net W www.larosteehoeve.be

17. Manege De Galoppade Sinaai Wat Manege De Galoppade biedt aangepast paardrijden aan voor kinderen vanaf 6 jaar. Daarnaast worden er jaarlijks ponykampen georganiseerd waar kinderen met een lichte verstandelijke en/of fysieke handicap terechtkunnen. De manege is ook uitgerust met een verwarmd binnenzwembad dat perfect toegankelijk is voor rolstoelgebruikers. Je kunt zelfs overnachten op de boerderij (capaciteit 30 personen). Doelgroep • Kinderen met een lichte fysieke handicap • Kinderen met een lichte verstandelijke handicap • Kinderen met gedrags- of leerstoornissen • Kinderen met psychische problemen Prijs • Individuele sessie: 12,50 euro per uur Contact Leestraat 9 9112 Sinaai M 0497 81 63 11 (Chris Deryckere & Mieke Bertier) E de_galoppade@hotmail.com W www.degaloppade.be

18. Rijschool Rijbaan Piet Dendermonde Wat Rijbaan Piet beschikt over een aantal paarden van het ras ‘Ierse Tinker’. Deze paarden zijn rustig, lief en geduldig en zijn ideale partners voor zowel therapeutisch als aangepast paardrijden. In eerste instantie vormt deze therapie een onderdeel van een kinesitherapeutische behandeling, waarbij de ruiter met een beperking zich passief aanpast aan de bewegingen van het paard. Verder wordt er doelgericht en gedoseerd gewerkt volgens de individuele wensen/noden van de ruiter. Het verzorgen van de paarden kan eveneens deel uitmaken van de therapie. Ergotherapeute Rebecca begeleidt zowel de individuele als de groepssessies. Doelgroep • Personen met een lichte tot zware fysieke handicap • Personen met een lichte tot zware verstandelijke handicap • Personen met gedrags-, leer- of ontwikkelingsstoornissen • Kinderen en jongeren met psychische problemen Prijs • Individuele sessie: • zonder abonnement: 25 euro per uur • met abonnement: 22,50 euro per uur • Groepssessie: • 62 euro per uur voor 3 deelnemers Contact Schoolstraat 4 9200 Dendermonde M 0475 67 06 10 (Benjamin Pieters) E info@rijbaanpiet.be W www.rijbaanpiet.be

19. Hipposense Lebbeke Wat Leen Moens volgde de postgraduaatopleiding Equine Assisted Therapy (EAT). Het paard wordt gebruikt als middel om aan vooropgestelde ontwikkelingsdoelstellingen te werken. Ontspanning en plezierbeleving staan centraal. Tijdens de sessies wordt er individueel gewerkt aan de noden van de ruiter en wordt er op eigen tempo gewerkt met, naast en op het paard. Er wordt steeds samengewerkt met een vrijwilliger die het paard begeleidt tijdens de sessies. Doelgroep • Kinderen en jongeren met een lichte tot zware fysieke handicap • Kinderen en jongeren met een lichte tot zware verstandelijke handicap • Kinderen en jongeren met gedrags-, leer-of ontwikkelingsstoornissen • Kinderen en jongeren met psychische problemen • Kinderen en jongeren met een visuele handicap • Kinderen en jongeren met een auditieve handicap Prijs • Individuele sessies: 25 euro per uur • Groepssessie, gezinssessie, ponydagen, kampen, … : bespreekbaar (afhankelijk van de therapie) Contact Brusselsesteenweg 303 9280 Lebbeke (manege te Torrestraat naast nr.28, 9280 Lebbeke) M 0498 45 57 91 (Leen Moens) E moens_leen@hotmail.com W www.hipposense.be

20. De Kalmoes vzw Ninove Wat De Kalmoes vzw is een vereniging die kinderen, jongeren en volwassenen wil stimuleren om samen over en met het paard te leren, spelen, genieten en beleven. Er wordt gebruik gemaakt van paarden en pony’s die uitermate geschikt zijn voor de doelgroep. Men besteedt veel aandacht aan veilig en doordacht omgaan met de paarden en andere dieren. De manege beschikt over een binnenpiste en tal van aangepaste zadels en hulpmiddelen om ruiters te ondersteunen. De therapeuten werken vanuit verschillende disciplines om een kwaliteitsvolle begeleiding te kunnen aanbieden. De sessies zijn steeds op afspraak en volledig op maat van de deelnemer. Voor rolstoelgebruikers is er een unieke rolstoelkoets beschikbaar, waar personen met een handicap vanuit de veiligheid van hun eigen rolstoel kunnen werken met het paard. Deze koets is zowel geschikt voor ligrolstoelen als elektrische en aangepaste rolstoelen. De Kalmoes vzw is tevens een erkende zorgboerderij. In de vakanties kun je er terecht voor kampen en stages voor kinderen en jongeren met en zonder beperking. Dankzij de uiterst groene ligging van de manege zijn er ook veel mogelijkheden om wandelingen en buitenritten te maken in de buurt. Doelgroep • Personen met een fysieke handicap • Personen met gedrags-, leer- of ontwikkelingsstoornissen • Personen met psychische problemen • Personen met een visuele handicap • Personen met een auditieve handicap Prijs • Individuele sessie: 25 euro per uur • Groepssessie: 17 euro per persoon per uur Contact Neep 82 9402 Ninove T 054 33 36 65 M 0477 79 14 04 (Isabelle Meert) E info@dekalmoes.be W www.dekalmoes.be

De erkende maneges PROVINCIE VLAAMSBRABANT 22

Londerzeel

Attenhoven

21. Centrum Therapeutisch Paardrijden Attenhoven Wat Centrum Therapeutisch Paardrijden is in 2007 opgericht te Sint-Truiden door Hilde Dewil en Paul Vlayen. Deze therapeuten liepen stage in erkende centra in Duitsland en Israël, wat leidde tot een gelijkaardig project in België. Het centrum beschikt over gespecialiseerde hulpmiddelen zoals een tillift, een huifbed, een rolstoelkoets en werkt met professionele therapeuten met kwalificaties op verschillende werkdomeinen zoals kinesitherapie, orthopedagogie en ergotherapie. Doelgroep • Personen met een lichte tot zware fysieke handicap • Personen met een lichte tot zware verstandelijke handicap • Personen met gedrags-, leer- of ontwikkelingsstoornissen • Personen met psychische problemen Prijs • Individuele sessie: • 15 euro per half uur • 22euro per uur • Groepssessie: • afhankelijk van het aantal deelnemers Contact Dorpsstraat 3404 Attenhoven (voormalige voetbalterreinen) M 0472 46 52 43 (Hilde Dewil) E hilde.dewil@centrumtp.be W www.centrumtp.be

22. De Groenenhoek Londerzeel Wat De Groenenhoek is een uitgestrekt weiland van ongeveer 11ha, waar de mensen dichter naar het paard gebracht worden in plaats van andersom. De vereniging heeft als doel paarden in kuddeverband te laten leven. Dit bevordert hun natuurlijk sociaalvaardig gedrag en creëert een evenwichtige basis tussen mentale en fysieke gezondheid. De paarden zijn rustig en stabiel zodat ze perfect geschikt zijn om mensen te helpen. Bij de hippotherapiesessies wordt het paard voornamelijk ingezet als motivator, communicatiepartner of stimulator. Afhankelijk van de doelstellingen en mogelijkheden van de persoon met een handicap kan er zowel op als naast het paard gewerkt worden. “The horse knows. He knows if you know. He also knows if you don’t know.” (Ray Hunt) Doelgroep • Personen met een lichte tot matige fysieke handicap • Personen met een lichte tot zware verstandelijke handicap • Personen met gedrags-, leer- of ontwikkelingsstoornissen • Personen met psychische problemen • Personen met een visuele handicap • Personen met een auditieve handicap Prijs • Individuele sessie: • 20 euro per half uur • 35 euro per 45 minuten Contact Oudemanstraat 40 1840 Londerzeel M 0496 03 01 06 (Anke Brauwers) E anke_brauwers@hotmail.com W www.degroenenhoek.be - www.woordenbeeld.org 40

De erkende maneges PROVINCIE WESTVLAANDEREN 23

30 25 Sint-Michiels Westkerke

Ichtegem

26 Klerken Merkem

Hooglede-Gits

Ingelmunster

Harelbeke

Bissegem

27 28 31 41

23. Therapeutisch Centrum Hippona Ichtegem Wat Het Therapeutisch Centrum Hippona maakt gebruik van het paard als “partner” om het welzijn op een positieve manier te beïnvloeden, zowel op psychisch, fysiek als relationeel vlak. Er wordt individueel gewerkt om het effect te optimaliseren. Julie Pauwelyn, ergotherapeute en hippotherapeute, begeleidt de sessies.

Doelgroep • Kinderen en jongeren met een lichte fysieke handicap • Kinderen en jongeren met een lichte verstandelijke handicap • Kinderen en jongeren met gedrags-, leer- of ontwikkelingsstoornissen • Kinderen en jongeren met psychische problemen Prijs • Individuele sessie: • 12 euro per half uur • 24 euro per uur • Groepssessie: • 15 euro per persoon per uur Contact Torhoutbaan 91 8480 Ichtegem M 0497 34 35 68 (Julie Pauwelyn) E julie.pauwelyn@gmail.com W http://hippona.myftp.org

24. Equu-libre Westkerke Wat Equu-libre biedt hippotherapie aan voor kinderen met een fysieke en/of verstandelijke handicap. Ook kinderen die het thuis of op school moeilijk hebben en even een time-out nodig hebben, kunnen er terecht. Er wordt doelgericht gewerkt aan problemen van fysieke, orthopedagogische, sociale of psychische aard. De sessies worden begeleid door Ivan Reynaert, gediplomeerd leerkracht Lichamelijke Opvoeding en therapeut ‘Equine Assisted Therapy’. Samen met Jill Jacobs schreef hij het “Oefenboek hippotherapie, paardrijden voor kinderen met een handicap.” dat in 2013 werd uitgegeven. Doelgroep • Kinderen met een lichte fysieke handicap • Kinderen met een lichte verstandelijke handicap • Kinderen met gedrags-, leer- of ontwikkelingsstoornissen • Kinderen met psychische problemen Prijs • Individuele sessie: 15 euro per uur met abonnement Contact Ossenweg 19 8460 Westkerke T 059 43 37 74 (Ivan Reynaert & Ingeborg De Leenheer) E info@equu-libre.be W www.equu-libre.be

25. Vzw Unie-k - Ons Erf Sint-Michiels Wat Ons Erf (vzw Uniek), een voorziening voor personen met een ernstige verstandelijke handicap, werd bijna 30 jaar geleden opgestart. Paarden nemen binnen deze zorginstelling een belangrijke plaats in. Ons Erf startte als eerste organisatie in België met een huifbedproject, ‘Het Tinkerbed’, een aangepaste huifwagen die het voor iedereen mogelijk maakt om paardrijden te beleven. Doelgroep • Personen met een lichte tot zware fysieke handicap • Personen met een lichte tot zware verstandelijke handicap • Personen met gedrags-, leer- of ontwikkelingsstoornissen • Personen met psychische problemen Prijs • Individuele sessie: 7 euro Contact Chartreuseweg 53 8200 Sint-Michiels T 050 40 69 60 (Evelyn De Baere) E Evelyn.debaere@onserf.be W www.uniek.org

26. Hoeve Ter Kerst Hooglede-Gits Wat Zowel kinderen als jongeren en volwassenen met een fysieke of meervoudige handicap kunnen met hun zorgvraag aankloppen bij het Dienstencentrum Dominiek Savio. Vlakbij deze zorginstelling is ‘Hoeve Ter Kerst’ gelegen, een prachtig gerenoveerde boerderij in een groene omgeving, waar zowel mensen mét als zonder handicap samenleven. Op en rond de hoeve is het heerlijk vertoeven, in een oase van rust waar het bruist van de gezelligheid. Doelgroep De manege verstrekt voorlopig enkel hippotherapie aan de cliënten van het Dominiek Savio Instituut vzw: • kinderen en jongeren met een lichte tot matige fysieke handicap • kinderen en jongeren met een lichte tot matige verstandelijke handicap • kinderen en jongeren met ontwikkelingsstoornissen Prijs • Individuele sessie: 5 euro per half uur Contact Koolskampstraat 24 8830 Hooglede-Gits T 051 23 06 11 M 0498 66 22 41 (Evi Lavent) E evilavent@hotmail.com W www.hoeveterkerst.be

27. Manege Gaverranch Harelbeke Wat Manege Gaverranch biedt sportief paardrijden aan voor ruiters met een handicap die over voldoende fysieke mogelijkheden beschikken om zelfstandig te kunnen rijden. Naast de wekelijkse groepslessen (september tot juni) worden er ook individuele paardrijlessen op maat aangeboden door een ergotherapeute. Doelgroep • Personen met een lichte fysieke handicap • Personen met een lichte verstandelijke handicap • Personen met een visuele handicap Prijs • Individuele sessie: 15 euro • Lidgeld: 45 euro (verzekering inbegrepen) Contact Iepersestraat 14 8530 Harelbeke T 056 21 43 10 M 0478 67 50 09 (Marleen Depamelaere) E info@gaverranch.com en attilla150@hotmail.com W www.gaverranch.com

28. Hippo Leiedal Bissegem Wat Domein Leiedal is gelegen aan de rand van de stad Kortrijk op enkele honderden meters van de Leie, de gouden rivier (vlas) van vroeger, in het dal van deelgemeente Bissegem. Leiedal bestaat uit een ruiterclub, een verblijfshoeve en een piste toegankelijk voor personen met een handicap. De manege biedt drie vormen van therapeutisch paardrijden aan: hippotherapie, aangepast paardrijden en paardrijden voor ruiters met een handicap. Daarnaast organiseert Hippo Leiedal ook koetstochten voor personen met een handicap. Voor rolstoelgebruikers of mensen die niet langer op het paard kunnen zitten, vormt een ritje met de koets een mooi alternatief. Doelgroep • Personen met een lichte tot zware fysieke handicap • Personen met een lichte tot zware verstandelijke handicap • Personen met gedrags-, leer- of ontwikkelingsstoornissen • Personen met psychische problemen Prijs • Individuele sessie: • 13,50 euro per half uur • 25 euro per uur Contact Kruiskouter 50 8501 Bissegem M 0474 24 25 09 (Kim De Vos) E info@domeinleiedal.be W www.hippoleiedal.be

29. Hippo Niñho Ingelmunster Wat Hippo Niñho biedt paardrijden en activiteiten met paarden aan zowel voor kinderen met als zonder handicap. Het accent ligt op de integratiebevordering van mensen met een handicap in de maatschappij. Er wordt zoveel mogelijk individueel gewerkt om de deelnemers optimaal te begeleiden. Hippo Niñho onderscheidt zich door veel aandacht te besteden aan de verzorging en het aan de hand leiden van paarden, stalwerk,… Op die manier verwerven kinderen vaardigheden als leiding nemen, zorg dragen voor, minder leuke klusjes doen. Doelgroep • Personen met een lichte tot matige fysieke handicap • Personen met een lichte tot zware verstandelijke handicap • Personen met gedrags-, leer- of ontwikkelingsstoornissen • Personen met psychische problemen • Personen met een visuele handicap • Personen met een auditieve handicap Prijs • Individuele sessie: 15 euro per half uur • Groepssessie: 15 euro per persoon Contact Bollewerpstraat 153 8770 Ingelmunster M 0497 21 68 04 (Deborah Denys) E deborahdenys@hotmail.com

30. ‘t Stokpaard Klerken Wat ’t Stokpaard, verbonden aan het zorgcentrum Maria ter Engelen, biedt hippotherapie aan voor personen met een verstandelijke en/of fysieke handicap. Een gediplomeerde kinesitherapeut en ergotherapeute begeleiden de therapiesessies. Met een belevingspad en zelfontwikkeld spelmateriaal probeert men alle zintuigen te prikkelen. ’t Stokpaard beschikt ook over een huifbed voor cliënten met beperkte bewegings mogelijkheden. Rolstoelgebruikers (maximum 4) kunnen een tocht maken met een aangepaste huifkar door het rustgevende landschap van Klerken en omstreken. Doelgroep • Personen met een lichte tot matige fysieke handicap • Personen met een lichte tot zware verstandelijke handicap • Personen met gedrags-, leer- of ontwikkelingsstoornissen • Personen met psychische problemen • Personen met een visuele handicap • Personen met een auditieve handicap Prijs • Individuele sessie: • 15 euro per half uur • 30 euro per uur • Huifkar: 30 euro per uur (max. 10 personen) Contact Stokstraat 27 8650 Klerken M 0490 42 36 94 (Lies Steenhuyse) E hippo@mariaterengelen.be W www.mariaterengelen.be 49

31. Hippotherapeutisch Centrum Equestra Merkem Wat Hippotherapeutisch Centrum Equestra biedt hippotherapie aan voor personen met handicap. Hierbij worden paarden ingeschakeld als middel voor bewegingstherapie, actieve rijtherapie en voor hippotherapie. Samen met de deelnemer, zijn/haar entourage en hulpverleners (kinesitherapeut, psycholoog, arts, leerkracht,…) wordt er gezocht naar waardevolle werkvormen die het welzijn kunnen bevorderen. De sessies worden begeleid door Caroline Ameloot, leerkracht en therapeute ‘Equine Assisted Therapy’. Doelgroep • Personen met een lichte tot matige fysieke handicap • Personen met een lichte tot zware verstandelijke handicap • Personen met gedrags-, leer- of ontwikkelingsstoornissen • Personen met psychische problemen • Personen met een visuele handicap • Personen met een auditieve handicap Prijs • Individuele sessie: • 25 euro per uur • 30 euro per uur met schriftelijk verslag na elke sessie • Groepssessie op aanvraag Contact Iepersteenweg 38 8650 Merkem T 051 48 41 78 M 0495 28 86 69 (Caroline Ameloot) E ameloot.caroline@gmail.com W www.hippo-equestra.com

De erkende maneges NEDERLAND

Eede

32. Paard en Therapie JE Eede, Zeeland Wat Paard en therapie staan centraal op deze boerderij in Eede, dicht bij de landsgrens in Zeeland. Er is een praktijk voor therapeutisch paardrijden, waarbij het accent ligt op therapie met kinderen. Daarnaast is er ook de zetel van de ‘Stichting paard en therapie’ gevestigd. Deze stichting heeft enerzijds tot doel om de praktijkwerking en het cliënteel te ondersteunen en anderzijds het gebruik van hippotherapie te stimuleren onder begeleiding van een gediplomeerd therapeut ‘Equine Assisted Therapy’. Een nieuw initiatief is het geven van kleinschalige praktijkgerichte workshops voor pedagogen, hippotherapeuten en ouders. Het actuele aanbod kan op Facebook gevolgd worden. Doelgroep • Kinderen met een lichte tot zware fysieke handicap • Kinderen met een lichte tot zware verstandelijke handicap • Kinderen met gedrags-, leer- of ontwikkelingsstoornissen • Kinderen met een visuele handicap • Kinderen met een auditieve handicap Prijs • Individuele sessie: 20 euro (30 à 45 minuten) Contact Brieversweg 15 4529, JE Eede/ZLD M 0031 117 35 03 53 (Heike Markmann) E info@paard-en-therapie.nl W www.paard-en-therapie.nl

Notities

Bond Moyson Oost-Vlaanderen De VoorZorg Antwerpen De Voorzorg Limburg FSMB Socialistische Mutualiteit van Brabant

Uitgave: RECREAS vzw, januari 2016 - V.U. Karin Van Mossevelde, Sint-Jansstraat 32-38, 1000 Brussel

Bond Moyson West-Vlaanderen