Aanplant Houtkanten zijn rijen bomen en struiken die langs grachten en de perceelsranden van weiden en akkers worden aangeplant. Men kan kiezen voor een gemengde houtkant met meerdere soorten zoals hazelaar, meidoorn, sleedoorn en zomereik... maar in het Meetjesland zijn zuivere elzenkanten een cultuurhistorische traditie. In de praktijk komen er echter naast elzenkanten tegenwoordig ook meer en meer gemengde kanten voor.
Een hakhoutstoof in zijn verschillende ontwikkelingsfasen (bron: Geert De Sutter � www.rllk.be)
.
Wil jij zelf houtkanten aanplanten of herstellen om je eigen CO2�neutrale energie op te wekken? Contacteer ons via info@RLM.be en misschien kunnen wij je helpen met een gesubsidieerde aanplant!
Verantwoordelijke uitgever:
Hout = Goud Duurzame energie uit houtige biomassa
Hakhoutstoof
Houtkant
Meetjeslandse houtkanten
HOUT = GOUD
Houtkanten en beheer
Als er iets typerend is voor het Meetjesland dan zijn het wel de elzenkanten langs de Meetjes!
Met het plattelandsproject HOUT=GOUD willen RLM en agrobeheercentrum Eco² de knotbomenrijen en houtkanten in hun oude glorie herstellen. Het doel van dit project is om te onderzoeken op welke manier landschapshout een afzet kan vinden in lokale biomassainstallaties en tegelijk om te zorgen voor een ecologisch beheer van de houtkanten.
Houtkanten laat men niet tot volwaardige bomen uitgroeien, men past er een hakhoutbeheer op toe. Dit wil zeggen dat men de boom om de 5 à 7 jaar (a�ankelijk van de houtsoort en de gewenste dikte) periodiek snoeit tot op een 10‐tal cm boven de grond.
De hoeveelheid CO2 die uitgestoten wordt bij verbranding, wordt terug opgenomen door de bomen bij hun groei. Op die manier krijgen we een CO2‐ neutrale cyclus. Houtkanten en bomenrijen krijgen zo opnieuw een economische waarde, wat leidt tot een beter beheer van reeds bestaande en aanplant van nieuwe houtkanten. 1 meter houtkant levert naar schatting 70 tot 80 kg (natgewicht) houtsnippers op. (DIPLA)
Neen, in tegenstelling tot de kap van een boom is hakhoutbeheer geen definitieve kapping. Je kan het eerder als een ferme snoeibeurt beschouwen. Op de plaats van het wondvlak groeien immers het volgend jaar alweer nieuwe twijgjes, die op hun beurt enkele jaren later worden gekapt. Wanneer dit proces regelmatig wordt herhaald, spreekt men van een 'hakhoutstoof'.
Deze houtkanten werden vroeger regelmatig door de lokale bevolking onderhouden en gekapt (=hakhoutbeheer). Dit eeuwenoude beheer zorgde voor hout dat werd gebruikt als energiebron en voor gereedschap en constructies. Houtkanten dienden tegelijk ook als natuurlijke afsluiting, gingen erosie tegen en zorgden voor een stabiele grondwaterhuishouding. Met de opkomst van fossiele brandstoffen en nieuwe kunstmaterialen werd hout als grondstof economisch minder interessant. Dit zorgde ervoor dat veel bomenrijen en houtkanten in verval raakten of werden gerooid, met een kaal landschap tot gevolg. Dankzij de inspanningen van verscheidene land‐ bouwers en natuurverenigingen blijven deze bewaard of worden ze hersteld. Dit komt planten en dieren die a�ankelijk zijn van deze houtkanten zeker ten goede! Vzw Regionaal Landschap Meetjesland wil hen hierbij dan ook steunen.
We brengen met digitaal platform DIPLA houtige landschapselementen in kaart en maken een schatting van de aanwezige hoeveelheid biomassa. Dit gebeurt gebied per gebied, in het Meetjesland start men binnen de zone Maldegem‐Eeklo.
Houtsnippers
Is hakhoutbeheer slecht voor de natuur?
Het hakhoutbeheer heeft niet alleen voor de lokale bevolking zijn nut, ook heel wat dier‐ en plantensoorten profiteren ervan mee. De houtkanten dienen als schuilplaats, nestplaats, migratieroute of voedingsbron. Zo vinden steenuilen en vleermuizen een schuilplaats in oude knotbomen en smullen bijen in de lente van het stuifmeel op de wilgenkatjes. Sijsjes en heel wat andere vogels genieten van de zaadjes in de elzenpropjes. Hakhoutbeheer wordt gefaseerd uitgevoerd zodat organismen de tijd krijgen om zich aan te passen. Bomen die een goede groeistructuur hebben, worden uitgekozen om te laten uitgroeien tot 'toekomstbomen'.
Steenuil
Vleermuis