LANDSCHAPSKRANT SEPTEMBER 2010 / REGIONAAL LANDSCHAP MEETJESLAND VZW WWW.RLM.BE
JAARGANG 2 / NR. 3
Dit najaar in de Bogaard... en ook nog: Week van het Bos Nacht van de Duisternis Biodiversiteit Ludo Goossens
Beste lezer, Appeltjes zijn er niet alleen voor de dorst, ze kleden ons landschap ook mooi aan. Bij een traditioneel boerenerf hoort de koe in de wei, de boer op de tractor en de
Beste lezer,
bloeiende hoogstamfruitboom bij het woonhuis. En we weten allemaal dat van de bloesem in
Om blozende appels te kunnen oogsten hebben we de natuur nodig: bijen en andere insecten zorgen voor de
bestuiving en we hebben ook vogels, egels en vleermuizen
John Maenhout
de lente in het najaar confituur wordt gemaakt.
nodig om ongewenste insecten op afstand te houden. Daarnaast zien we dat hoogstamfruitbomen een
goede leefomgeving zijn voor diverse fauna en flora.
Kortom, redenen te over om de hoogstamboomgaard of
bogaard eens van nabij te bekijken. Meer zelfs: in elke tuin is wel een plekje voor wat fruit. Dit najaar richt Regionaal Landschap Meetjesland vzw zijn pijlen op de bogaard. In dit nummer kom je alles te weten over de activiteiten die we in petto hebben. Maar ook in het kader van de Week van het Bos en de Nacht van de Duisternis staat één en ander te gebeuren. Veel plant- en plukgenot! Geert De Roo, Voorzitter Regionaal Landschap Meetjesland
LOCATIE REGIONAAL LANDSCHAP MEETJESLAND VZW MARKTSTRAAT 65, 9990 MALDEGEM INFO@RLM.BE, WWW.RLM.BE, 050 70 00 42
RLM-2010-230-Landschapskrant #3.indd 1
fruit in de boomgaard bomen om van te dromen de bijtjes blozen GUlliVER
8/07/10 11:19
Hou je vast aan de takken van de bogaard! 2 OKTOBER BOGAARDENDAG
20 NOVEMBER PLANTACTIE
Boomgaard Dopershoek Merendree
Huysmanhoeve Eeklo
Op 2 oktober staan boomgaarden en fruit centraal tijdens
Op 20 November kan je opnieuw
onze Bogaardendag. Je komt er alles te weten over de
deelnemen aan onze plantactie.
teelt van hoogstammige fruitbomen, over lokale variëteiten
Deze keer staat de hoogstam-
en gebruiken en over een boomgaard als biotoop.
boomgaard in de kijker. Op het
De gemeentelijke boomgaard in de Dopershoek te
bestelformulier vind je alle soorten
Merendree (Nevele) wordt er de hele dag opengesteld
en variëteiten fruit die we dit jaar
voor het publiek. Het gemeentebestuur Nevele,
aanbieden. Wens je een mooie
vzw Regionaal Landschap Meetjesland en verschillende
bloeiende haag rond de boomgaard,
andere lokale organisaties slaan die dag de handen in
dan zijn onze haagpakketten
Hou je vast aan de takken van de bogaard! elkaar en verzorgen tal van activiteiten:
misschien iets voor jou? Of heb je
Vruchtententoonstelling
weinig plaats en wil je toch genieten
Mobiele fruitpers op volle toeren!
Heb je thuis een oude appel- of perenboom, maar je
van je eigen fruit, dan kan je in een
Dit najaar komt de mobiele fruitpers (Houtlandse
weet niet om welke boom het gaat? Misschien vind je jouw
hoekje in de tuin misschien enkele
tuinsappen) opnieuw naar het Meetjesland. Deze
appels of peren wel terug op de vruchtententoonstelling!
bessenstruiken aanplanten?
keer houdt hij in Nevele halt! Jouw appels worden er tot
Of je neemt enkele mooie vruchten mee en vraagt
lang houdbaar gepasteuriseerd sap geperst. Het wordt
raad aan een deskundige van de Nationale
Uitleg over alle aangeboden
opgeslagen in speciale containers (bag in box) van 5l
boomgaardenstichting www.nbs.be (pomoloog
soorten vind je op www.rlm.be.
en is 2 jaar houdbaar. Per container betaal je € 5,50.
enkel ’s voormiddags aanwezig)
Je vindt er ook belangrijke
Wat moet je doen?
Rondleidingen
enkele interessante tips. Praktische
Neem contact met Houtlandse Tuinsappen (050/78 11 94,
Wat leeft er allemaal in en rond de boomgaard?
informatie over de afhaling staan
info@houtlandsetuinsappen.be), maak een afspraak
Hoe zorgen bijen voor de bestuiving? Hoe werd het fruit
op het bestelformulier vermeld.
en laat weten hoeveel kg appels je ongeveer zal
vroeger gekweekt? Wat moet je doen tegen ziekten in
meebrengen. Bewaar de vruchten op een koele plaats
de boomgaard? Laat je rondleiden tijdens één van de
en breng ze op tot 2 oktober mee naar de Dopershoek
verschillende wandelingen en wordt er ondergedompeld
te Merendree (parking schuttersgilde Sint-Sebasiaan)
in het boeiende verhaal van de boomgaard. Deze
informatie over het aanplanten en
rondleidingen vinden doorlopend plaats. Dus kom maar af!
g
za terda
4 DECEMBER CURSUS WINTERSNOEI De eerste jaren na het aanplanten moet de boom groeien en een mooie vorm krijgen. Soms is het nodig dat we hier en daar een tak ombuigen of wegsnoeien. Hoe dit best gebeurt kom je te weten op de cursus wintersnoei op zaterdag 4 december. Interesse? Schrijf je dan snel in. Het aantal plaatsen is beperkt. (tijdstip en locatie worden meegedeeld na inschrijving – inschrijven is gratis) ralph.marechal@rlm.be of 050 70 00 42
LANDSCHAPSKRANT / P. 2
RLM-2010-230-Landschapskrant #3.indd 2
8/07/10 11:19
Week van het Bos/ Nacht van de Duisternis in het Drongengoedbos John Maenhout
Start van week van het Bos 10 0ktober
stops laat je kennis maken met de biodiversiteit in de omgeving. Kinderen kunnen hun eigen insectenhotel knutselen, zich laten verwonderen door de geurige kruidentuin en vertelster en deelnemen aan de overige randanimatie.
Dwalen door het duistere bos 16 Oktober
Trefpunt: 13:30u aan de Drongengoedhoeve te Knesselare Tijdens de Nacht van de Duisternis nodigen Organisatie: Agentschap
we je uit op een zintuiglijke tocht door het
voor Natuur en Bos (ANB),
Drongengoedbos. Heb je je ook al eens
Vereniging voor Bos in
afgevraagd hoe het er ’s nachts aan
Vlaanderen (VBV),
toe gaat in het bos? In het donker ga je
gemeentes Knesselare
er immers niet in je eentje rondhangen.
van dichtbij te ontdekken. Dit jaar zoomt de Week van
en Maldegem, Regionaal
Nochtans breekt op dat ogenblik het
het Bos in op de rijkdom aan planten en dieren die
Landschap Meetjesland,
moment aan voor duizenden beestjes die
bossen herbergen: met de slagzin ‘In geuren en kleuren’
bos-en natuurgidsen,
enkel ’s nachts actief zijn. Waar mensen op
zet de campagne het thema ‘Biodiversiteit’ in de kijker. De
Natuurpunt Maldegem-
dat moment domweg tegen een boom
Drongengoedhoeve biedt het perfecte kader voor een
Knesselare &
opbotsen, hebben zij zich aangepast en
kleurrijke namiddag in het bos!
Drongengoedhoeve vzw.
vinden blindelings de weg. Kom met ons
Meer info:
ronddwalen in het nachtelijke bos
www.weekvanhetbos.be
en leer wat je vijf zintuigen je vertellen…
De Week van het Bos (10 – 17 oktober) is voor jong en oud het uitgelezen moment om de schoonheid van de Vlaamse bossen
Activiteit: Ontmoet in en rond de prachtige Drongengoedhoeve bezembinders, kleibewerkers, schapenhoeders en broodbakkers en test je eigen
Je kan er kijken naar de sterren, luisteren Contact: Meer (bio)diverse Week van het Bos activiteiten in
naar nachtgeluiden en leren wat voor
creativiteit door hen een handje mee te helpen. Een
het Meetjesland? Raadpleeg de online activiteitendatabank
lekkers het bos te bieden heeft. En ja, je zal
begeleide wandeling langs verschillende interactieve
(www.weekvanhetbos.be)!
het bos zelfs kunnen voelen en ruiken! Activiteit: Zintuiglijke wandeling door het bos met speelse informatie door
Cursus natuurgids in Eeklo
Praktisch Data: 18 september 2010 tot 18 juli 2011 op zaterdagvoormiddag (9.15-12.15u, behalve enkele praktijkexcursies). Locatie: ontmoetingscentrum van Natuurpunt en Partners Meetjesland, stationsgebouw,
verschillende gidsen en bekomen met een drankje. Je kan kiezen tussen een wandeling van ongeveer 2 km. of een korte wandeling voor de kleintjes Trefpunt: Kruispunt Dwarsdreef en Urselseweg (500 m ten noorden van Jagershof) Tijdstip: zaterdag 16 oktober, vertrek
Wil je je kennis over natuur verbreden en delen met
K. Astridplein 1, 9900 Eeklo (theorielessen)
anderen? Hoe begin je aan het uitwerken van een
en verschillende natuurgebieden in de regio (excursies)
natuurwandeling? En waar kan je terecht om
Deelname: 220 euro (180 euro voor (brug)
je gidstalenten uit te proberen en aan te scherpen?
gepensioneerden, studenten, werkzoekenden,
Op deze natuurgidsencursus natuurlijk!
huisvrouwen en -mannen), inclusief handboek
tel. 050 72.86.13 en info@rlm.be,
Tijdens de cursus natuurgids verwerf je inzicht in
Inschrijven: via 03 226 02 91 of www.c-v-n.be +
tel. 050 70 00 42
de natuur en hoe dit aan anderen door te geven.
betalen op rekening 404-3076041-29 van CVN,
Deze activiteit is een samenwerking tussen
Gespecialiseerde kennis of vaardigheden komen
met vermelding van je naam en ‘cursus Natuurgids
de Gemeentebesturen van Maldegem,
niet aan bod, wel doe je een ruime algemene kennis
Eeklo’. Betalen kan met opleidingscheques,
Aalter en Knesselare, Regionaal Landschap
op van natuur en milieu. Er wordt wel een minimale
te bezorgen aan het landelijk CVN-secretariaat,
Meetjesland vzw, de Natuurpunt-
voorkennis verwacht; het volgen van de cursus
Appelmansstraat 12 bus 6, 2018 Antwerpen
afdelingen van Maldegem-Knesselare
natuur-in-zicht kan hierbij helpen. De cursus omvat een dertigtal bijeenkomsten waarvan zowat de helft
tussen 19-21 u. Prijs: gratis Contact: milieudienst@maldegem.be,
en Aalter, en Natuurpunt en Partners Contact Lokale cursusbegeleiding:
excursies, gespreid over één jaar. Wie deelneemt en een
Hugo Vermeren (09 374 08 90 ), Veerle Philips
gebiedsopdracht volbrengt kan bovendien het attest
(0475 73 48 86 ), Cyrilla Gillis (09 357 44 51 )
natuurgids behalen. Na deze cursus heb je voldoende
en Carlos Pauwels (050 71 16 24 ) Provinciaal
algemene natuurkennis en vaardigheden om alleen of
educatief medewerker CVN: Pieter Blondé,
met een groep de natuur in te trekken.
055 33 54 49, pieter.blonde@c-v-n.be
Meetjesland.
LANDSCHAPSKRANT / P. 3
RLM-2010-230-Landschapskrant #3.indd 3
8/07/10 11:19
Hoogstamboomgaard? Een hoogstamboomgaard heeft voor vele dieren en planten, maar ook voor de mens, een belangrijke waarde. In de bloesemtijd zijn het parels r te al W
inck m el Ha
2
in het landschap. De aantrekkelijke leefomgeving kan versterkt worden door de aanwezigheid van andere kleine landschapselementen zoals houtkanten, heggen, takkenrillen of een poel. Een goed maai- of graasbeheer leidt, samen met het deskundig onderhoud van de fruitbomen tot het in stand houden van een waardevol natuur- en cultuurlandschap.
1
Vleermuizen
Als nachtelijke insectenjager vindt de vleermuis hier in de bloesemtijd genoeg voedsel en vormen de
Vi
3
a ld
hoogstambomen goede oriëntatiepunten, die ze nodig hebben om de weg te vinden. Boomholtes in oude bomen herbergen dikwijls een zomerkolonie vleertjes. Bij gebrek hieraan kan een vleermuiskast wel eens helpen.
Bijen
Vi
4
Heel wat hommels, solitaire bijtjes en vooral de honingbij
a ld
2
zorgen voor bestuiving van de bloesems. Variatie in de boomsoorten zorgt voor een meer diverse nectarbron gedurende langere periode. Sluipwespen leggen hun eitjes in andere insecten of rupsen en helpen zo plagen bestrijden, samen met de bladluisvretende lieveheersbeestjes en oorwormen, die daarnaast ook onschuldige en nuttige afvaleters zijn. Omgekeerde, met stro gevulde bloempotten zijn gegeerde schuilplaatsen voor oorwormen. Solitaire bijen leggen hun eitjes dikwijls in de hen aangeboden insectenhotelletjes.
3 4
Vogels
7
Egels
Takkenrillen van snoeihout zijn niet alleen leuke schuilplaatsen voor vele dieren, maar ook een voedselbron voor egels en spitsmuizen, beiden
Bewoner bij uitstek van de hoogstamboomgaard is
insecteneters en niet vies van slakjes. De egel doet
de steenuil (foto) Samen met de gekraagde roodstaart
zich in het najaar ook tegoed aan het afgevallen fruit.
(foto), specht en koolmees, zijn het holenbroeders die
Het slakje op de rotte appel is dan de kers op de taart!
dankbaar gebruik maken van de nestgelegenheid die
Natuurlijke opruimers…
oude fruitbomen hen bieden. Ze vinden er voedsel in overvloed: luizen, kevers, rupsen…waarvan alleen al
8
Paddenstoelen
een paartje koolmezen er 20.000 op kan om een nestje
Bij goed graslandbeheer kan de boomgaard
groot te brengen! De steenuil gebruikt de hoogstam ook
belangrijk zijn voor paddenstoelen van graslanden.
als uitkijkpost over zijn territorium, vanwaar hij jaagt op
Stervende fruitbomen laat je best staan, tenzij een
muizen, regenwormen, mollen of een smakelijk kikkertje.
ziekte in het spel is. Tonder- of reuzenzwammen (foto)
Een steenuilennestkast helpt om een steenuilpaartje aan
geven de boom uiteindelijk terug aan de natuur.
8
te trekken.
9 5
Vlinders
Mossen
De blad- en korstmossenrijkdom (foto) op oude
Verscheidenheid in de ondergroei verschaft heel
bomen en op de bodem is soms verrassend groot.
wat waard- en nectarplanten voor vlinders zoals het
Zij vormen microklimaatjes voor heel wat bodemdiertjes.
bont zandoogje (foto), het landkaartje, oranjetipje eb sleedoornpage.
6 Ook een tapijt paardenbloemen (foto) onder de
6
bloeiende fruitbomen kan erg mooi zijn! De aanwezigheid van hagen, ruigtes en warme beschutte plekken, en ook van gevallen fruit, trekken de vlinders nog meer aan. Aanwezigheid van nachtvlinders is dan weer goed voor de vleermuizen…
LANDSCHAPSKRANT / P. 4
RLM-2010-230-Landschapskrant #3.indd 4
8/07/10 11:19
De boomgaard in het landschap John Maenhout
Tot een flink stuk in de twintigste eeuw had elke boerderij in het Meetjesland een eigen boomgaard. De kleine hoogstamboomgaard maakte, zoals knotbomenrijen en houtkanten, deel uit van het traditionele boerenlandschap. Een hoogstamboomgaard leverde zowel fruit op als gras voor het vee. De fruitbomen stonden vlak bij de woning, op de huisweide. Om koeien of jongvee op de weide te houden groeide er een meidoorn- of hulsthaag omheen. Het assortiment fruitbomen werd bepaald door de smaak van de bewoners, die er veel verschillende rassen in zetten. Vaak ging het om streekeigen en zelfs plaatselijke soorten. Nu koop je de gewenste variëteit bij de kweker, maar vroeger werden de gewenste rassen vaak door de eigenaar zelf op een sterke, gezaaide onderstam geënt! De hoogstamvruchtbomen groeiden uit tot grote, sterke bomen die relatief weinig onderhoud nodig hebben. Kleinschalige fruitteelt
In Landegem, Waarschoot en Sleidinge werden Kraaiperen, Keizerinnen en
was een nevenactiviteit en de opbrengst diende voor eigen gebruik.
Kriekperen op grote schaal gekweekt en verhandeld.
Soms werd er een deel van de pacht mee betaald. Rond het midden van de twintigste eeuw verloor de hoogstamboomgaard Grote hoogstamboomgaarden met appel- en perenbomen kwamen in de negentiende en de eerste helft van de twintigste eeuw ook voor. Er werden, in tegenstelling tot de boerenboomgaard, vaak maar een paar rassen aangeplant. Vi ld a
1
haar belang voor de tuinbouw. Gewijzigd consumptiegedrag, intensivering en schaalvergroting hadden ook voor de fruitteelt grote gevolgen. In de jaren ’60 kreeg men zelfs een premie om hoogstamfruitbomen te rooien! Vandaag wordt ons fruit geïmporteerd of gekweekt in grote laagstamboomgaarden. Daar wordt maar één ras gekweekt op moderne, kleine boomvormen die gemakkelijk te beheren zijn.
Het waren echte bedrijfsboomgaarden. De opbrengst, die
De laatste tijd neemt de belangstelling voor de hoogstamboomgaard terug toe. Liefhebbers planten opnieuw fruitbomen en hagen en dragen
vaak op stam werd
zo bij tot het behoud van dit unieke landschapselement. Het is een mooie
verkocht, werd
en onderhoudsarme fruitboom voor tuinen en erven. Ze zorgen voor het
verhandeld naar
herstel van een gevarieerd, kleinschalig landschap. En ze leveren ook winst
grote steden en zelfs
voor de natuur! Hoogstamboomgaarden vormen immers heel bijzondere
tot in het buitenland
biotopen waar vele soorten dieren en planten samenleven. Ook de overheid
geëxporteerd. Vooral
levert inspanningen. Voor de aanplant en het behoud van hoogstammige
peren, in die tijd een
fruitbomen kan je immers premies ontvangen.
belangrijke bron van John Maenhout
zoetstof, waren in die tijd erg gegeerd.
5
Vi a ld
7 9
LANDSCHAPSKRANT / P. 5
RLM-2010-230-Landschapskrant #3.indd 5
8/07/10 11:19
Biodiversiteit
Mede van mispels is een heerlijk landschapsproduct! Ronald en Marion uit Oosteeklo geven een mooi voorbeeld van hoe men elke dag kan werken aan biodiversiteit. De Oosteeklose koekoek is het paradepaardje van Ronald en Marion. Dit is geen paard of koekoek, maar een uit de kluiten gewassen nutraskip! Naast het kweken van parelhoenders, kalkoenen, konijnen en schapen, hebben ze ook een uitgebreide imkerij. Een hondertal fruitbomen; mispels, kersen, appelen, peren, pruimen, kweeperen, groeien er in de hoogstamboomgaard. De grote soortendiversiteit bezorgen hun bijen een uitstekende nectar- en stuifmeelbron. Particulieren kunnen bij hen alle mogelijke afgeleide producten van hun landbouwactiviteiten kopen. ‘Mede’ (wijn op basis van honing en fruit) is er een voorbeeld van. Behalve de hoogstamboomgaard en de knotwilgenrijen, is er aan kleine landschapselementen (KLEs) geen gebrek. Een mooie jonge houtkant met bijvriendelijke soorten omzoomt de percelen, waar ook een bloemenweide werd ingezaaid voor akkervogels en bijen. De poel en gracht moeten amfibieën aantrekken, terwijl het snoei- en hakhout schuilplaatsen zijn voor heel wat dieren. De kerkuil- en steenuilbak wachten nog op een uilenpaartje… Ronald bekijkt de rol van biodiversiteit in de landbouw eerder filosofisch. Stof tot nadenken, dat alleszins. ‘Is biodiversiteit belangrijk voor u?’ Als landbouwer heeft de natuurlijke omgeving een grote invloed op mij, maar ik heb ook een belangrijke invloed op de omgeving. Die natuur zie ik als een bondgenoot. Ook economisch moeten
Wat is er eigenlijk zo belangrijk aan die biodiversiteit?
we op zoek gaan naar manieren om de natuur als bondgenoot te zien. Regelmatig kruisen we wilde konijnen met tamme om nieuwe genen te introduceren. Vooral in grootschalige landbouw is het belangrijk om landbouw niet te verengen tot koe+gras+maïs, maar te zorgen voor diversiteit in de landbouw zelf en in de natuur die haar omgeeft. Belangrijk in dit verhaal is dat de landbouwer een ondernemer blijft, en zijn eigen baas is. Als we kijken naar de wereldwijd toenemende concurrentie is dit zeker niet vanzelfsprekend.
“Biodiversiteit is het geheel van alle levensvormen op aarde, met inbegrip
Hoe kan dit opgelost worden?
van de woongebieden waarin ze leven”.
Het begint allemaal met kennis. Indien men meer inzicht heeft in ons landschap en het belang van biodiversiteit, dan springt men er automatisch anders mee om. Het vergt een ommezwaai in de
Hoe groter de verscheidenheid in soorten, hoe rijker het ecosysteem en hoe groter de kans op herstel. Soorten sterven uit, andere komen er bij. Maar de snelheid waarmee ze nu uitsterven is ongezien. In Vlaanderen zijn 7% van de vroeger waargenomen soorten verdwenen, 20% staat op het punt te verdwijnen, 27% is bedreigd of kwetsbaar.
manier van denken. En het mag niet bij denken blijven, het gaat om veranderingen in de dagdagelijkse realiteit. Met kleine veranderingen kan je ook al veel doen. Langetermijndenken is niet enkel goed voor de volgende generaties, maar doet ook deugd voor de medemens zelf, aangezien het helpt om de dingen in perspectief te zien. Gezien het hoge stressniveau is dit geen overbodige luxe. ‘Hoe kan dat in de praktijk?’ In de eerste plaats moeten we de consumenten overtuigen voor deze ommezwaai, vooral in de portemonnee…maar het kan ook starten vanuit een vernieuwd aanbod van de producent zelf. Het promoten van onze eigen producten is dus heel belangrijk: geen Braziliaans kipfiletje, maar een goede Vlaamse kip, grootgebracht met onze eigen granen en gekweekt in een duurzame
Zonder biodiversiteit zouden een heleboel levensnoodzakelijke producten onbeschikbaar worden: denk maar aan alle producten uit de landbouw, visserij en aqua-cultuur, onze
en biodiverse omgeving. Hier is een taak weggelegd voor gestructureerde initiatieven die producten van eigen bodem promoten. Zo kan de boer zich weer toeleggen op wat hij graag doet en waar hij goed in is: landbouwen! Maar, en hier zijn we weer bij het begin, het begint allemaal bij kennis en bewustwording.
bossen en houtproductie, twijgen, vezels, bestuivers (bijen, hommels, zweefvliegen) en biologische bestrijding. Daarnaast halen we uit de natuur 25% van de medicijnen en garandeert biodiversiteit ons zuiver drinkwater. En ook het toerisme pikt een graantje mee. Het behoud van de soorten in het wild is even belangrijk en noodzakelijk als het behoud van de diversiteit van land- en tuinbouwproducten. Van alle levende soorten is er slechts een fractie die op het menu van de mens staat. Een variatie aan teelten zorgt ook voor dat ze minder kwetsbaar zijn voor ziekten plagen. Wil je meer info over het belang van biodiversiteit? Surf dan naar www.natuurwetenschappen.be
Wat kan jij doen? noot natuur als bondge • Respecteer de planten hun plaats • Gun dieren en pier, e.a. k van energie, pa • Beperk verbrui is- en tuinafval • Composteer hu delijk • Shop natuurvrien natuur intrekt • Geniet als je de tuurvriendelijk • Verplaats je na aan. k beleidsmensen omgeving en spree • Sensibiliseer je rminderen) van de door ongeremd ve ar da n (e ren ite plo omsten op, • Ongeregeld ex termijn werk en ink rte ko op r aa lisw iteit levert we . biologische divers waliteit voor velen jn minder levensk mi ter re ge lan op maar
LANDSCHAPSKRANT / P. 6
RLM-2010-230-Landschapskrant #3.indd 6
8/07/10 11:19
Aan de slag! Regionaal Landschap Meetjesland steunt je bij werken aan het landschap Inrichting: Het landschaps-team
Beheer:
ook voor jou!
De VLM bedrijfsplanner helpt je op weg met beheersovereenkomsten
Sedert enkele jaren vormen het aanplanten en herstellen van hoogstammige boomgaarden en het inrichten van (voormalige) boerderijen de belangrijkste activiteiten van het landschapsteam van vzw Regionaal Landschap Meetjesland. Speel je zelf al lang met het idee een hoogstam-boomgaard aan te planten? Of staat de appelboom er verwaarloosd bij? Wens je een mooie houtkant op de perceelsrand? Neem contact met de landschapsanimator. Misschien kan het landschapsteam iets voor jou doen en kan je genieten van financiële ondersteuning voor de realisatie van jouw project! ralph.marechal@rlm.be, 050 70 00 42
Beheerovereenkomsten voorzien financiële ondersteuning voor de aanplant en het onderhoud van kleine landschapselementen. Daarnaast helpt de bedrijfsplanner van VLM je met de aanvraag en administratie. De vergoeding dekt niet alleen de extra kosten maar ook het verlies van inkomen. Indien u geïnteresseerd bent om één of meerder beheerovereenkomsten aan te gaan met de Vlaamse Landmaatschappij volstaat het om contact op te nemen met de bedrijfsplanner. De taak van de bedrijfsplanner bestaat erin gratis te adviseren op terrein en neemt ook alle administratie op zich. Contactgegevens bedrijfsplanner voor de regio Meetjesland: Caroline.beele@vlm.be 09/244.85.69 OF 0499/59.35.61
Geheimen van uilenbraakballen In samenwerking met Natuurpunt Eeklo-Kaprijke-Evergem organiseren we twee braakballen-pluisavonden. • Vrijdagavond 10 december 2010, 19u Huysmanhoeve, Bus 1, Eeklo (beetje theorie en praktijk) • Vrijdagavond 11 februari 2011, 19u Huysmanhoeve, Bus 1, Eeklo (vooral praktijk) Iedereen is welkom, jong en oud! Gratis deelname, wel graag op voorhand inschrijven. Meebrengen: oude tandenborstel en loupe (of vergrootglas). Wie braakballen vindt, mag ze nog steeds bij ons komen afleveren of breng ze mee op de avond zelf! Info: helene.quide@rlm.be of christinedebie@skynet.be
ZATERDAG 23 EN ZONDAG 24 OKTOBER DAG VAN DE TRAGE WEG
verbindt, ligt er nog, maar hij is volledig overwoekerd en niet meer toegankelijk. De weg zal worden vrijgekapt en zo opnieuw toegankelijk zijn. We kunnen jullie hulp hard gebruiken. Heb je zin om hier aan mee te werken? Contacteer viola.vanrossum@rlm.be (050 70 00 42). Meer info Meetjesland: viola.vanrossum@rlm.be, 050 70 00 42 Vlaanderen: www.tragewegen.be/dagvandetrageweg, Vzw Trage Wegen, Kasteellaan 349 A, 9000 Gent, 09 331 59 22,
De Dag van de Trage Weg is een actieweekend waarbij burgers,
hilde.beatse@tragewegen.be
verenigingen en besturen samenwerken om verwaarloosde en verdwenen trage wegen weer toegankelijk te maken. Help mee wegen opnieuw toegankelijk te maken Belangrijk is de actie op het terrein. Op de Dag van de trage weg maken we samen het verschil. Mogelijke acties: een grondige snoei- of maaibeurt om het tracé vrij te maken, een sluikstort opruimen of een omgeploegde wegbedding inwandelen. Maar ook afsluitingen verplaatsen zodat de doorgang weer mogelijk wordt. Dag van de trage weg in het Meetjesland Tijdens de dag van de trage weg zal het Regionaal Landschap Meetjesland vzw ism het gemeentebestuur van Assenede en de vrijwilligers van het bewonersplatform Oosteeklo trage weg nr. 22 openen. Deze weg die de Vlasgaardstraat (Oosteeklo) en Tereecken (Ertvelde)
Ook in het Meetjesland werken we aan trage wegen We ontwikkelen herstelplannen in de deelgemeenten Assenede, Oosteeklo, Boekhoute, Bassevelde, Zomergem, Oostwinkel, Ronsele en Middelburg. In 2010 wordt ook nog een deelgemeente van Sint-Laureins aangepakt en Nevele, Knesselare en Eeklo zijn vragende partij om dit project ook bij hun te starten. De herstelplannen worden opgemaakt voor en door de lokale mensen. In elke deelgemeente werkt een groep enthousiaste vrijwilligers hard mee aan een brede bevraging van alle inwoners van de deelgemeente. Iedereen kan zijn mening over de trage wegen formuleren. Deze verschillende meningen worden samengebracht in een advies aan het gemeentebestuur. Het provinciebestuur van Oost-Vlaanderen (Dienst Mobiliteit) ondersteunt de opmaak van deze herstelplannen.
LANDSCHAPSKRANT / P. 7
RLM-2010-230-Landschapskrant #3.indd 7
8/07/10 11:19
Kalender ZONDAG 5 SEPTEMBER Infomoment LIFE+ project Maldegemveld Natuurpunt Trefpunt: 9.30u Parking ANB, Drongengoedweg, 9910 Knesselare Info: deze activiteit geeft meer info over de werken die uitgevoerd worden i.h.k.v. de Europese bescherming die het Maldegemveld geniet. Contact: Steven De Bruycker, 015 77 01 56, steven.debruycker@natuurpunt.be, 0473 85 53 35.
ZONDAG 3 OKTOBER Infomoment LIFE+ project Maldegemveld Natuurpunt Trefpunt: 9.30u Parking ANB, Drongengoedweg, 9910 Knesselare Info: deze activiteit geeft meer info over de werken die uitgevoerd worden i.h.k.v. de Europese bescherming die het Maldegemveld geniet: heideherstel, omvorming van monotone naaldbossen naar heide en natuurlijk bos, herstel en aanleg van poelen en vennen, exotenbeheer, aanleg van bijkomende wandelpaden en het plaatsen van infoborden Contact: Steven De Bruycker, 015 77 01 56, steven.debruycker@natuurpunt.be, 0473 85 53 35.
ZATERDAG 16 OKTOBER Nacht van de Duisternis Zie pagina 7 VRIJDAG 22 OKTOBER Vogeltrektelling aan den Boombos in Adegem Natuurpunt Maldegem-Knesselare Trefpunt: 8u Boombosstraat in Adegem Contact: Steven De Bruycker, 0473 85 53 35, steven.debruycker@natuurpunt.be ZONDAG 24 OKTOBER Dag van de trage weg – Oosteeklo Regionaal Landschap Meetjesland, bewonersplatform Oosteeklo en gemeentebestuur Assenede. Openen van weg nr. 22 tussen de Vlasgaardstraat en Tereecken (Ertvelde) Wil je meehelpen? Contacteer viola.vanrossum@rlm.be of 050 70 00 42
ZATERDAG 20 NOVEMBER Dag van de Natuur: beheerdag in het Maldegemveld Natuurpunt Maldegem-Knesselare Trefpunt: 9u parking ANB langs de Drongengoedweg, 100 m van café-restaurant het Jagershof; gelieve de pijlen te volgen bij laattijdige aankomst Contact: Kurt De Kesel, 09 374 71 16, maldegemveld@telenet.be of Karel Tack, 09 377 69 39 Dag van de Natuur: maaien drijftil Roeselarekreek Natuurpunt Meetjeslandse Kreken Trefpunt: 9.30u Kerk Sint-Jan-in-Eremo Contact: 0472 47 26 63, Bart.Vandevoorde@inbo.be,
kalender
ZATERDAG 11 SEPTEMBER Beheerdag in het Maldegemveld Natuurpunt Maldegem-Knesselare Trefpunt: 9u parking ANB langs de Drongengoedweg, 100 m van caférestaurant het Jagershof; gelieve de pijlen te volgen bij laattijdige aankomst Contact: Kurt De Kesel, 09 374 71 16, maldegemveld@telenet.be of Karel Tack, 09 377 69 39
VRIJDAG 17 SEPTEMBER Biobrood en koekjes bakken VELT Meetjesland Trefpunt: 19u Sint Fransiscusinstituut, Doornzeledries 55 in Evergem-Doornzele Info: deelname 12,50 euro; inschrijven t.e.m. 11/09 Lesgever: Leo Fierens (VELT) Contact: Antoinette Bauwens, 09 253 65 14, info.meetjesland@velt.be ZONDAG 26 SEPTEMBER Herfstwandeling Natuurpunt Meetjeslandse Kreken Trefpunt: 14u Café Passé in Assenede (kruising Holleken/Doornendijkstraatje) Contact: Solange Coppens, 0472 79 39 52, solcoppens@hotmail.com Paddenstoelenwandeling in de Kwade Bossen Natuurpunt Waarschoot Contact: vandenbosschepaul@hotmail. com, 09 330 60 32
ZATERDAG 2 OKTOBER Bogaardendag te Nevele: Mobiele fruitpers, vruchtententoonstelling en tal van rondleidingen over de betekenis– en ecologisch beheer van de hoogstamboomgaard. Zie pagina 2.
VRIJDAG 8 OKTOBER Vogeltrektelling aan den Boombos in Adegem Natuurpunt Maldegem-Knesselare Trefpunt: 8u Boombosstraat in Adegem Contact: Steven De Bruycker, 0473 85 53 35, steven.debruycker@natuurpunt.be
ZATERDAG 9 OKTOBER Beheerdag in het Maldegemveld Natuurpunt Maldegem-Knesselare Trefpunt: 9u parking ANB langs de Drongengoedweg, 100 m van café-restaurant het Jagershof; gelieve de pijlen te volgen bij laattijdige aankomst Contact: Kurt De Kesel, 09 374 71 16, maldegemveld@telenet.be of Karel Tack, 09 377 69 39 ZONDAG 10 OKTOBER Start van Week van het Bos in het Drongengoedbos Zie pagina 6 DONDERDAG 14 OKTOBER Voordracht ‘Zonder is gezonder’ VELT Meetjesland i.s.m. gemeente Assenede en Minaraad Trefpunt: 20u Raadzaal gemeentehuis Assenede, Kasteelstraat 3 Lesgever: Marc Verhofstede Contact: Antoinette Bauwens, 09 253 65 14, info.meetjesland@velt.be VRIJDAG 15 OKTOBER Vogeltrektelling aan den Boombos in Adegem Natuurpunt Maldegem-Knesselare Trefpunt: 8u Boombosstraat in Adegem Contact: Steven De Bruycker, 0473 85 53 35, steven.debruycker@natuurpunt.be
Paddenstoelenwandeling in het Drongengoed Natuurpunt Maldegem-Knesselare Trefpunt: 14u parking ANB langs de Drongengoedweg, 100 m van caférestaurant het Jagershof. Contact: Etienne Vanaelst, 09 374 59 86, vanaelst@base.be
VRIJDAG 29 OKTOBER Vogeltrektelling aan den Boombos in Adegem Natuurpunt Maldegem-Knesselare Trefpunt: 8u Boombosstraat in Adegem Contact: Steven De Bruycker, 0473 85 53 35, steven.debruycker@natuurpunt.be ZONDAG 31 OKTOBER Dag van de Trage Wegen: Trage Wegen zoektocht Natuurpunt Meetjeslandse Kreken Contact: bart.piers@tele2allin.be, 0479 41 59 32 ZATERDAG 6 NOVEMBER Beheerdag in het Torrebos Natuurpunt Maldegem-Knesselare Trefpunt: 9.30u Den Ouden Stam, Aalterbaan 229 in Maldegem Contact: Dirk Develter, 050 71 91 82, fa302024@skynet.be
ZONDAG 28 NOVEMBER Snoeinamiddag VELT Meetjesland Trefpunt: 13.30u bij Joshua De Vilder in Zomergem Info: volgens ecologische principes wordt getoond hoe we best snoeien; bij slecht weer is er theorie met Etienne Raemdonck (VELT); deelname niet-lid VELT: 3 euro Contact: Antoinette Bauwens, 09 253 65 14, info.meetjesland@velt.be ZATERDAG 4 DECEMBER Cursus wintersnoei: zie pagina 2
ZATERDAG 10 DECEMBER Braakballen pluisavond: zie pagina 3 ZATERDAG 11 DECEMBER Beheerdag in het Maldegemveld Natuurpunt Maldegem-Knesselare Trefpunt: 9u parking ANB langs de Drongengoedweg, 100 m van caférestaurant het Jagershof; gelieve de pijlen te volgen bij laattijdige aankomst Contact: Kurt De Kesel, 09 374 71 16, maldegemveld@telenet.be of Karel Tack, 09 377 69 39 ZATERDAG 18 DECEMBER Beheerdag aan de Kanaalberm Natuurpunt Maldegem-Knesselare Trefpunt: 9u Kanaalbrug, kruispunt Hoekestraat en Zuidleie in Knesselare Contact: Etienne Vanaelst, 09 374 59 86, vanaelst@base.be
RECEiePvTan: peren en
smooth eigen tuin je it u n e z o b m fra
kste je de heerlij vol fruit kan nd ha n ns ee ee voor er en hoeft er niet Met een mix eer zelfs, je M . n de tuin en oo ak w m ge s je fruitdrankje ember kan pt se In . kt rmar naar de supe n te plukken. en framboze in om peren
is eruit. . ij het klokhu ne of mix ze Werkwijze: ij ze in vier. Sn sn ukenmachi en ke n de re in pe n de ze l hi bo m Sc • de fra engsel. kken peer en t een glad m • Leg de stu roer alles to en j bi er er at . n. • Giet het w k met honing tra framboze eng op smaa rneer met ex ga • Proef en br en it. en fru az soor ten rood oothie in gl met andere • Giet de sm is ook lekker ie th oo sm • Deze ies thie ijskoud? in de diepvr kele uurtjes Wil je je smoo en t rs ee n bozen da Leg de fram
aak
ning, naar sm
ud water / ho
: n / 2 dl ijsko g framboze Ingrediënten peren / 125 pe rij ed go 2 grote,
Doe mee en win een ballonvaart voor 2 personen over het Meetjesland Om deze vraag te beantwoorden moet je op pad in het Meetjesland. In het Meetjesland verwijzen verschillende straat- en plaatsnamen naar fruit. Op de foto zie je een naambordje van een straat waarin fruit voorkomt. Welke fruitsoort is het? Waag je kans en schrijf je gegevens en antwoord op een briefje. Stuur het voor 31 oktober 2010 naar info@rlm.be. De winnaar worden persoonlijk op de hoogte gebracht. Schiftingsvraag: Hoeveel mensen hebben vóór 31 oktober 2010 een antwoord op deze quiz ingestuurd? Mail ons de naam van deze Meetjeslandse fruitstraat en win een ballonvaart voor 2 personen.
COLOFON Regionaal Landschap Meetjesland vzw is een organisatie die samenwerkt met en ondersteund wordt door Europa, de Vlaamse Overheid, de Provincie Oost-Vlaanderen, de tien aangesloten gemeenten, de Polderbesturen en verenigingen actief rond natuur en landschap, recreatie en toerisme, landbouw en jacht. RLM werkt aan een draagvlak voor natuur en landschap in het Meetjesland. Door informatie, sensibilisatie en realisatie van kleine projecten, leren we de inwoners waardering te hebben voor hun streek. Stapsgewijs en met respect voor alle partners. Onze vier pijlers: natuurbehoud en kleine landschapselementen, streekeigen karakter, natuurrecreatie, natuureducatie en –informatie. De landschapskrant wordt gratis verspreid op 53.400 exemplaren en is een uitgave van Regionaal Landschap Meetjesland vzw, Marktstraat 65, 9990 Maldegem www.rlm.be info@rlm.be 050 70 00 42 / Verantwoordelijke uitgever: Geert De Roo / Vormgeving: www.quatremains.be / Druk: Van Hoestenberghe N.V. Werkten aan dit nummer mee: Caroline Beele, Adelheid De Deyne, Tom Gorré, Ralph Maréchal, Bert Vermeire en Hélène Quidé. MET DE FINANCIËLE STEUN VAN:
LANDSCHAPSKRANT / P. 8
RLM-2010-230-Landschapskrant #3.indd 8
8/07/10 11:19